T .C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI STRA TEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI MEB 2010-2014 STRA TEJİK PLANI Ankara–2009
iii
T.C.
MLL ETM BAKANLII STRATEJ GELTRME BAKANLII
MEB
2010-2014
STRATEJK PLANI
Ankara2009
vii
SSUUNNUU
Trk toplumunun refah ve mutluluunu artrmak; mill birlik ve btnlk
iinde iktisadi, sosyal ve kltrel kalknmay desteklemek, hzlandrmak, nihayet
Trk milletini ada uygarln yapc, yaratc ve sekin bir orta yapmak ei-
tim sisteminin temel amacdr.
En byk organizasyondan en kne kadar btn kurumlar planlama
sreci ile i iedir. Kurumlar devamllklarn srdrmek, kendilerini var olduu
durumdan daha iyi yerlere tayacak frsatlar yakalamak, muhtemel tehditler-
den korunmak iin geleceini planlamak zorundadr. Ancak, plann bir ara ol-
duu, hedeflerin gerekletirilmesinde alanlarn ve uygulayclarn stn gay-
ret ve kararllklarnn nemli olduu asla unutulmamaldr. Ksaca, eitim siste-
minin kendisinden beklenen ilevleri yerine getirebilmesi, iyi bir planlamaya ve
bu plann etkin bir ekilde uygulanmasna baldr.
Dnyada ve Trkiyede toplumsal, siyasal, ekonomik ve teknolojik alanlar-
da meydana gelen deimeler tm kurumlar olduu gibi eitim kurumlarn da
ok ynl olarak etkilemektedir. Bu balamda, Bakanlmzda ve eitim-
retim kurumlarnda yeni yaklamlar ve uygulamalarn hayata geirilmesi, k-
resel yar iin bir zorunluluk olarak ortaya kmaktadr.
Dnyadaki gelimeler, Trk kamu ynetiminde ve dolaysyla eitim yne-
timinde kapsaml bir yeniden yaplanma ihtiyacn ortaya karmtr. Bu ere-
vede, toplumun taleplerine kar duyarl, katlmcla nem veren, hedef ve n-
celiklerini netletirmi, hesap veren, effaf ve etkin bir kamu yaplanmasnn ge-
rei olarak Stratejik Ynetim yaklam benimsenmitir.
Stratejik ynetime geiin bir arac olan stratejik plan; kaynaklarn stratejik
nceliklere gre datlmas ve uygulamalarn buna gre sonulandrlmas hu-
susunda makro, sektrel, blgesel ve yerel kriterler ile birlikte ynlendirici ve
referans bir politika belgesi olacaktr. Stratejik planlama anlaynn eitim
retim ve ynetimde etkin olmasn ve bir kltr olarak benimsenmesini sala-
mak amacyla Bakanlk iin hazrlanan makro dzeydeki plana paralel olarak
okul, ile ve il dzeyinde de stratejik planlar yaplmas ngrlmtr.
MEB Stratejik Plan; bir yandan kurum kltr ve kurum kimlii oluumu-
na, geliimine ve glendirilmesine destek olurken dier yandan ynetim uygu-
lamalarmza idari ve mali ynden etkinlik kazandracaktr.
Her geen gn ihtiyalar yenilenen dinamik eitim sektrnn; gemiini
deerlendirmek, bugn gelitirmek ve geleceini stratejik olarak planlamak
amacyla hazrlanan 2010-2014 MEB Stratejik Planna katk salayan Bakanlk
merkez, tara tekilat alanlar ve paydalar ile stratejik plan koordinasyon
ekibine teekkr ederim.
Nimet UBUKU
Mill Eitim Bakan
ix
PLANLI HZMET RETME
Avrupa Birliine tam yelik iin nemli mesafeler alan Trkiye, kendi vatan- dalarn ABdeki yatlaryla eit artlarda rekabet edebilecek bilgi ve becerilerle donatmak zorundadr. AB yelii perspektifi ve kreselleme ile ekonomideki te- mel tercih deiiklikleri, Trk eitim sisteminin yeniden yaplandrlmasn kanl- maz hle getirmitir.
AB mzakere srecinin olutu- raca sinerjiyle eitim sitemimizde sunulan hizmetlerin nitelik ve niceli- inde anlaml gelimeler olaca var- saylmaktadr. Trkiyenin eitim gstergelerinde ABye ye lkelerin eitimindeki ortalamasn yakalaya- bilmesi iin kapsaml almalara ve ciddi kaynaklara ihtiya olduu bilin- mektedir.
Son yllarda lkemizde gerek- letirilen nemli reformlardan birisi de 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu ile getirilen yeni kamu mali ynetimi anlaydr. Kamu ynetiminde yaa- nan mali ve idari sorunlar dikkate alndnda planl hizmet retme; kalknma plan- lar ve programlar ile belirlenen politikalar, kurulu dzeyinde somut i programla- rna ve btelere dayandrma, uygulamay etkin bir ekilde izleme, deerlendirme ve denetleme sreci daha da nem kazanmtr. Stratejik planlama, bu faaliyetlerin kamu kurulular tarafndan yrtlmesinde temel bir ara olmaktadr.
5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanununun 9. maddesinde kamu idarelerinin stratejik plan hazrlamalar zorunlu klnmtr.
Mill Eitim Bakanl Stratejik Planda Kamu darelerinde Stratejik Planla- maya likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik ve Devlet Planlama Tekilat Mstearl tarafndan hazrlanan Kamu dareleri in Stratejik Planlama Klavu- zu dorultusunda hazrlanmtr.
Bu alma, eitimdeki yeni deerler erevesinde, bilgi toplumuna dnen bir Trkiyeye ekonomik, sosyal, kltrel ve siyasal adan en yksek katma deeri salayacak etkin bir eitim sisteminin oluumuna odaklanmtr.
Bakanlmzn misyonu ve uzlalan vizyonu erevesinde stratejik ynetim anlaynn ilk aamas olarak 2010-2014 yllarn kapsayacak ekilde hazrlanan stratejik plan ile orta ve uzun vadeli stratejik amalar ve bunlara ulamay salaya- cak sonu odakl hedefler belirlenmitir.
MEB Stratejik Plannn gelecek be yllk dnemdeki uygulamalara k tuta- cana ve her kademedeki personelimizin katlm ve destei ile baarya ulaaca- na itenlikle inanyorum. Bu vesile ile plann hazrlanmasnda emei geenleri kutlar, tm paydalarmza teekkr ederim.
Muammer Yaar ZGL
Mstear
xi
NNNDDDEEEKKKLLLEEERRR GR 1
I.BLM
MLL ETM BAKANLII STRATEJK PLANLAMA SREC 7
A.MEB STRATEJK PLAN MODEL 7
B.STRATEJK PLAN ALIMALARI 8
1.Yasal ereve 9
2.Hazrlk Dnemi 10
a) Hazrlk Program 10
b) Kurul ve Ekiplerin Oluturulmas, Grevleri 10
3. Eitim Dnemi 13
4. Plann Hazrlanmas 13
a) Durum Analizi 14
b) Plan Unsurlarnn Oluturulmas 14
5. Plann Uygulanmas, zleme ve Deerlendirme 15
6. Stratejik Plan almalar erevesinde Gerekletirilen
Dier Faaliyetler 15
II. BLM
DURUM ANALZ 19
A. TARHSEL GELM 21
B. YASAL YKMLLKLER 24
C. FAALYET ALANLARI, RN VE HZMETLER 26
D. PAYDA ANALZ 29
E. KURUM ANALZ VE EVRE ANALZ 30
1. Kurum i Analiz 30
a) Mill Eitim Bakanl Tekilat Yaps 30
b) nsan Kaynaklar 33
c) Eitimde Teknoloji Kullanm 36
) Eitimin Finansman (Mali Kaynaklar) 40
2. evre Analizi 45
a) Trk Eitim Sisteminin Genel Yaps 45
ii xii
b) Dnyada ve AB lkelerinde Genel Durum ve Eilimler 49
c) Eitimde Yeniden Yaplanma 50
) Eitimde Sosyal Diyalog 53
d) PEST Analizi (Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik) 54
e) st Politika Belgeleri ile MEB Stratejik Plannn Uyumlatrlmas 55
3. GZFT (SWOT) Analizi 56
a) Gl Ynler 58
b) Zayf Ynler 59
c) Frsatlar 60
) Tehditler 61
III. BLM
GELECEE YNELM 64
A. MSYON, VZYON VE TEMEL DEERLER 64
1. MSYON 64
2. VZYON 65
3. TEMEL DEERLER 66
B. TEMALAR, STRATEJK AMALAR VE HEDEFLER 67
TEMALAR 67
1. OKUL NCES ETM 73
2. LKRETM 81
3. ORTARETM 93
4. ZEL RETM 109
5. ZEL ETM VE REHBERLK 117
6. YKSEKRETM 131
7. HAYAT BOYU RENME VE BLG TOPLUMU 139
8. KURUMSAL KAPASTENN GELTRLMES 155
9. DENETM VE DANIMANLIK 179
10. ULUSLARARASI LKLER VE ABYE UYUM 189
IV. BLM
ZLEME VE DEERLENDRME 205
EKLER 209
xiii
GGRRAAFFKKLLEERR,, EEEKKKLLLLLLEEERRR VVEE TTAABBLLOOLLAARR
Grafik 1: Mill Eitim Bakanl Personelinin Yalara Gre Dalm 35
Grafik 2:
Kadrolu ve Szlemeli Personelin renim Durumlarna Gre Dalm
35
ekil 1:
Stratejik Plan Modeli
7
ekil 2:
Tekilat emas
30
Tablo 1:
Mill Eitim Bakanl Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi
12
Tablo 2: GSYH ile Konsolide Bte/ Merkezi Ynetim Btesinin, MEB Bte-
sine Oranlar
42
Tablo 3: 2010 Yl Mill Eitim Bakanl Btesinin Fonksiyonel ve Ekonomik Snflandrmaya Gre Dalm (TL)
43
Tablo 4:
PEST Analizi Tablosu
54
Tablo 5:
st Politika Belgeleri
55
xiv
KKIISSAALLTTMMAALLAARR
AB Avrupa Birlii
AR-GE Aratrma Gelitirme
BT Bilgi ve letiim Teknolojileri
BSM Bilim ve Sanat Merkezi
BT Bilgi Teknolojileri
CEDEFOP Avrupa Mesleki Eitim Gelitirme Merkezi
DPT Devlet Planlama Tekilat Mstearl
EFKAP Eitime Fiziksel Katk Projesi
GSMH Gayri Safi Mill Hsla
GZFT Gl-Zayf Ynler, Frsatlar-Tehditler
KEM Kamu nternet Eriim Merkezi
MBS Mesleki Bilgi Sistemi
MEB Mill Eitim Bakanl
MEBGEP Mill Eitim Bakanlnn Kapasitesinin Glendirilmesine
Destek Projesi
MEM Mill Eitim Mdrl MLO
Mfredat Laboratuar Okullar
MTSK Motorlu Tat Srcleri Kursu
MYBK Merkezi Ynetim Bte Kanunu
MYO Meslek Yksek Okulu
OECD Ekonomik Kalknma ve birlii Tekilat
OSB Organize Sanayi Blgesi
PEST Politik Ekonomik Sosyal ve Teknolojik Gelimeler
PISA Uluslararas renci Deerlendirme Program
RAM Rehberlik Aratrma Merkezi
SHEK Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu
STK Sivil Toplum Kurulular
TBMM Trkiye Byk Millet Meclisi
TKY Toplam Kalite Ynetimi
TSSH Topyekn Savunma ve Seferberlik Hizmetleri
TBTAK Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu
UNICEF Birlemi Milletler ocuklara Yardm Fonu
YBO Yatl lkretim Blge Okulu
YK Yksek retim Kurulu
xv
Bas. Halk. li. M. Basn ve Halkla likiler Mdrl
r. Yay. E.G.M. raklk ve Yaygn Eitim Genel Mdrl
D li. G.M. D likiler Genel Mdrl
Din rt. G.M. Din retimi Genel Mdrl
DSE Dner Sermaye letmeleri
EARGED Eitimi Aratrma ve Gelitirme Dairesi Bakanl
Eit. rt. Dai. Eitim retim Daireleri
ETEK G.M. Eitim Teknolojileri Genel Mdrl
Et. Ar. Dnt. D.B. Eitim Aralar ve Donatm Dairesi Bakanl
Erk. T..G.M. Erkek Teknik retim Genel Mdrl
Hizii. E.D.B. Hizmetii Eitim Dairesi Bakanl
Hukuk M. Hukuk Mavirlii
Dnt.Br.Bk. Denetim Birim
Bakanl lkr. G.M. lkretim Genel
Mdrl let. D.B. letmeler Dairesi
Bakanl
Kz T..G.M. Kz Teknik retim Genel Mdrl
Okulii Bd.Et.Sp.z.D.B. Okulii Beden Eitimi Spor ve zcilik Dairesi Bakanl
Okul n.E.G.M. Okul ncesi Eitimi Genel Mdrl
Ort.r.Burs ve Yurt.D.B. Orta renim Burs ve Yurtlar Dairesi Bakanl
Orta. G.M. Ortaretim Genel Mdrl
rt. Yt. E.G.M. retmen Yetitirme ve Eitimi Genel Mdrl
z. E. Rh. Dn. H.G.M. zel Eitim Rehberlik ve Danma Hizmetleri Genel Mdrl
zel . Kr. G.M. zel retim Kurumlar Genel Mdrl
Pers. G.M. Personel Genel Mdrl Proj.Koor.M.B.
Projeler Koordinasyon Merkezi Bakanl
Sa. l. D.B. Salk leri Daire Bakanl
Strateji Gel.Bk. Strateji Gelitirme Bakanl
T.T.Krl.Bk. Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl
Tefti Krl. Bk. Tefti Kurulu Bakanl
Tic. Tur. .G.M. Ticaret ve Turizm retimi Genel Mdrl
Yat. Tes. D.B. Yatrmlar ve Tesisler Dairesi Bakanl
Yaymlar D.B. Yaymlar Dairesi Bakanl
Yurtd E..G.M. Yurtd Eitim retim Genel Mdrl
Yksek. G.M. Yksekretim Genel Mdrl
xvii
GR
resel yarn var olan evresi ve hzla deien koullar, daha fazla
stratejik ynetim ve daha az geleneksel planlama gerektirmektedir.
Stratejik ynetim; srekli olarak, koullar gerektirdike stratejileri olu-
turma, seme, uygulama ve deitirme yeteneidir (Edison Elektrik Enstits).
Bu deiim, kurumlarn evresel deikenlere duyarl bir biimde i deikenleri-
ni srekli gelitirerek rekabeti ortamda vizyonuna erime abasdr. Bu sre
dnda kalan kurumlar zaman iinde yok olma tehlikesi ile kar karya kalacak-
lardr.
Stratejik ynetim sreci, organizasyonel ve toplumsal dnmlerin dei-
en evresel koullara niteliini kaybetmeden kurumlarn bu artlara uyum sala-
masn amalar. Bylece kresel dnemde hzla deien evresel deikenlerle
birlikte ele alnarak ynetsel, operasyonel ve denetsel srelerin deiimleri ie-
recek biimde planlanmasn ve hayata geirilmesini gerektirir.
Stratejik planlama iyi ynetimi hedeflemektedir. Stratejik planlama saye-
sinde ynetimin edinecei stratejik dnme ve davranma zellii, kamu yne-
timine etkinlik kazandracaktr. Girdiler ve ktlar yerine sonulara ve performan-
sa odaklanma, hesap verme sorumluluu ve katlmclk, ihtiyalara cevap veren
bir ara olarak stratejik planlama, 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Ka-
nunu ile kamu idareleri iin zorunlu hle getirilmitir.
MEB Stratejik Plan hazrlanrken planlama srecinin her aamasnda Ba-
kanlk merkez ve tara tekilat alanlarnn katlm salanmaya allm, bu-
nun yan sra paydalarn gr ve nerilerine de bavurulmutur.
Stratejik planlama almalarnn yrtlmesi srasnda ncelikle aada-
ki mevzuat temel alnmtr:
! 24/12/2003 tarih ve 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanu-
nu (KMYKK)
! 22/12/2005 tarih ve 5436 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanu-
nu ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik
Yaplmas Hakknda Kanun
1
xviii
! 26/05/2006 tarihli Kamu darelerinde Stratejik Planlamaya likin Usul
ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
! Devlet Planlama Tekilat Mstearl tarafndan hazrlanan Kamu
dareleri in Stratejik Planlama Klavuzu
! Maliye Bakanl tarafndan hazrlanan Performans Esasl Bteleme
Rehberi
! Kamu dareleri Faaliyet Raporlarnn Dzenlenmesi ile Bu lemlere
likin Dier Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik
Bu temel referans belgelerin yan sra, dier kurum ve kurulularn stratejik
plan belgelerine ve kurumsal tecrbelerine de bavurulmutur.
Mill Eitim Bakanl Stratejik Plannn uygulanmas 01 Ocak 2010 tarihin-
de balayacak ve 31 Aralk 2014 tarihinde sona erecektir. Stratejik Plann;
BRNC BLMNDE, MEB stratejik planlama sreci ierisinde izlenen mo-
del, yasal ereve, hazrlk sreci, eitim dnemi, plann hazrlanma aamalar ve
gerekletirilen faaliyetlerle ilgili bilgiler verilmektedir.
KNC BLMNDE, durum analizi kapsamnda MEBin tarihi geliimi, ya-
sal ykmllkleri ve mevzuat analizi, faaliyet alanlar ile rn ve hizmetleri, payda
analizi (i ve d paydalar, yararlanclar), kurum ii analiz ve evre analizine yer
verilmitir.
NC BLMNDE, Gelecee Ynelim kapsamnda misyon, vizyon,
temel deerler, temalar, stratejik amalar, hedefler, performans gstergeleri ile izle-
necek politika ve stratejiler yer almaktadr.
DRDNC BLMNDE, MEBin stratejik plan izleme ve deerlendirme
yaklam ifade edilmektedir.
MLL ETM BAKANLII
STRATEJ GELTRME BAKANLII
2
xxi
II..BBLLMM
MMLLLL EETTMM BBAAKKAANNLLIIII
SSTTRRAATTEEJJKK PPLLAANNLLAAMMAA SSRREECC
00//// ((7700 %%$$..$$11//,,,,
667755$$77((--.. 33//$$11//$$00$$ 66hh55((&&
0LOOv (LWLP %DNDQO 6WUDWHMLN 3ODQ, 'HYOHW 3ODQODPD 7HNLODW 0VWHDUO
('37) WDUDIQGDQ KD]UODQP RODQ .DPX GDUHOHUL oLQ 6WUDWHMLN 3ODQODPD .ODYX]X
UHKEHUOLLQGH YH VWUDWHML JHOLWLUPH \DNODPODUQGDQ %H 3DUoDO 6WUDWHML *HOLWLUPH
BB.. SSTTRRAATTEEJJKK PPLLAANN AALLIIMMAALLAARRII
Stratejik planlama srecinde yaplan almalar Yasal ereve, Hazrlk
Dnemi, Eitim Dnemi, Plann Hazrlanmas, Plann Uygulanmas, zleme ve
Deerlendirme olmak zere be blmde toplanmtr.
MEB stratejik plannn hazrlanmasnda on aamal bir model benimsenmitir.
Stratejik planlama srecinde gr birliine varma ve sreci balatma: Ge-
nelge yaymlanmas, Hazrlk Program oluturulmas, Stratejik Plan st
Kurulu, Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi ve Stratejik Planlama Ekipleri
oluturulmas
Kurumsal ykmllkleri tanmlama: Mevzuat analizi, yasal ykmllkle-
rin ve st politika belgelerindeki eitim hedeflerinin incelenmesi
Kurumsal vizyon, misyon ve temel deerleri aa karma: st dzey y-
neticiler ve sosyal paydalar tarafndan kurumsal kimliin tanmlanmas
Kurumun dsal ve isel evresini deerlendirme: Kurumun paydalarnn
belirlenmesi, grlerinin alnmas, GZFT ve PEST analizlerinin yaplmas
Eitim sisteminin stratejik alanlarnn belirlenmesi: Bakanlk hizmetlerinin
Tema balklar altnda gruplandrlmas
Stratejik ynetim amacyla stratejik plann oluturulmas: MEB Stratejik
Planlama Koordinasyon Ekibi tarafndan plann hazrlanmas
Stratejik Plan inceleme ve benimseme: Plann her aamasnda Bakanlk
birimlerinin grlerinin alnmas
Etkili bir vizyon gelitirme/oluturma: Oluturulan vizyon, misyon ve temel
deerlerin gzden geirilerek revize edilmesi
Etkili bir uygulama sreci: Performans programlar hazrlanmas
zleme ve deerlendirme: Faaliyet raporlar, izleme deerlendirme raporla-
r, gerektii durumda stratejik plann gncellenmesi
8
11.. YYAASSAALL EERREEVVEE
Kalknma planlar ve programlarnda yer alan politika ve hedefler dorultu-
sunda, kamu kaynaklarnn etkili, ekonomik ve verimli bir ekilde elde edilmesi ve
kullanlmasnn, hesap verilebilirlii ve saydaml salamak zere kamu mali y-
netiminin yapsn ve ileyiini, raporlanmasn ve mali kontrol dzenlemek ama-
cyla kartlan 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanununun 9. madde-
sinde; Kamu idareleri; kalknma planlar, programlar, ilgili mevzuat ve benimse-
dikleri temel ilkeler erevesinde gelecee ilikin misyon ve vizyonlarn olutur-
mak, stratejik amalar ve llebilir hedefler saptamak, performanslarn nceden
belirlenmi olan gstergeler dorultusunda lmek ve bu srecin izleme ve de-
erlendirmesini yapmak amacyla katlmc yntemlerle stratejik plan hazrlarlar
denilmektedir.
Trk eitim sistemini dzenleyen mevzuat ile birlikte, eitim sistemi iin
referans bir politika belgesi niteliinde olan ve toplumumuzun Bakanlktan bekle-
dii rnek ve nc olma misyonuna,Trkiyenin AB vizyonuna uygun bir MEB
Stratejik Plan, Bakanlmzn hazrlayp yrrle koymak durumunda olduu
en ncelikli belgelerden biridir.
5018 sayl Kanunda ngrlen ve stratejik plan hazrlamakla ykml ka-
mu idarelerinin ve stratejik planlama srecine ilikin takvimin tespiti ile stratejik
planlarn, kalknma programlar ve programlarla ilikilendirilmesine ynelik usul
ve esaslarn belirlenmesi amacyla hazrlanan Kamu darelerinde Stratejik Plan-
lamaya likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelikin (26.05.2006 tarihli ve
26179 sayl Resm Gazete) yaymlanmasn mteakiben, Bakanlmz, 2006/55
sayl Genelge ile stratejik planlama srecini balatmtr.
MEBin ilk stratejik plan ynetmelikte ngrld ekilde 2010-2014 yl-
larn kapsayacak ekilde hazrlanmtr.
9
22.. HHAAZZIIRRLLIIKK DDNNEEMM
Planlamann planlanmas aamas bir proje olarak ele alnmtr. Bu pro-
jede iin nitelii, kullanlacak kaynaklar ve zaman temel kstas olarak deerlen-
dirilmitir.
a) Hazrlk Program
Mevzuat ve prosedr gereince MEB Stratejik Plan Hazrlk Program
oluturularak Devlet Planlama Tekilat (DPT) Mstearlna gnderilmitir.
Hazrlk almalar 3 yllk sreyi kapsamtr. st ynetimin desteinin salan-
mas iin Kurumun st ve orta dzey yneticileriyle eitli aamalarda toplant-
lar dzenlenip uygulanacak model zerinde uzlama salanmtr. Genelge ya-
ynlanarak Bakanlmz merkez ve tara tekilatnda stratejik planlama al-
malarnn balatld duyurulmutur.
b) Kurul ve Ekiplerin Oluturulmas, Grevleri
Stratejik planlama almalarn yrtmek ve stratejik ynetim anlayn
yaygnlatrmak amacyla merkez ve tara tekilatnda kurullar ve ekipler
(Stratejik Planlama st Kurulu, l Mill Eitim Mdrl (MEM) Stratejik Plan
st Kurullar, Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi, Bakanlk ve l Mill Eitim M-
drl Stratejik Planlama Ekipleri ile l Mill Eitim Mdrl birimleri) olutu-
rulmutur .
Stratejik plan koordinasyon ekibi merkezde, stratejik planlama st kurulu
ve stratejik planlama ekipleri ise merkez ve tara tekilatnda ayr ayr oluturul-
mutur. Ayrca, l mill eitim mdrlkleri bnyesinde strateji gelitirme ubeleri
kurularak bu ubelere bal olmak zere AR-GE birimleri oluturulmutur. AR-
GE birimleri eitim sisteminin gelitirilmesi ortak paydasnda buluan stratejik
planlama, toplam kalite, okul geliimi almalar ile Mill Eitim Bakanlnn
Kapasitesinin Glendirilmesi Projesi (MEBGEP) dhil tm d kaynakl projeler
kapsamndaki i ve ilemleri yrtmektedir.
10
l MEM bnyesinde kurulan bu AR-GE birimleri il, ile ve okul dzeyinde
seminerler vererek, stratejik ynetim anlaynn en alt dzeye kadar yaygnla-
trlmas almalarn yrtmektedir. Bu dorultuda, il, ile, okul ve kurumlar
stratejik planlarnn hazrlanmasnda
uzman destei salamaktadrlar. Ayn
zamanda AR-GE birimleri stratejik
planlama ekibi almalarn koordine
ederek alma sonular dorultusun-
da l eitim stratejik plannn da hazr-
lanmas grevini yrtmektedirler.
Stratejik Planlama st Kurulu, merkez tekilatnda mstear bakanln-
da Bakanlk birim amirleri, tara tekilatnda ise l mill eitim mdr bakanl-
nda mdr yardmclar, ube mdrleri ile le mill eitim mdrlklerinde
ise le mill eitim mdr veya bir ube mdrnn katlm ile oluturulmu-
tur.
Bakanlkta, her birimden bir personelin katlm ile stratejik plan hazrlama
ekibi oluturulmutur. Bakanlk stratejik planlama ekibine birimini temsilen kat-
lan ye, ayn zamanda biriminin stratejik plannn hazrlanmasn koordine et-
mekle de grevlendirilmitir. Ayn ekilde il mill eitim mdrlkleri bnyesinde
kurulan stratejik planlama ekipleri de il eitim stratejik plan hazrlk almalarn-
da grevlendirilmitir. Bakanlmz tarafndan dzenlenen stratejik planlama
seminerlerinde her birimden ve ilden en az iki personelin alanda yeterli dzeyde
eitim almasna dikkat edilmitir. Ekip yelerinin belirlenmesinde esas olarak
kiilerin etki, etkilenme, bilgi ve ilgileri dikkate alnmtr. Oluan grupta btn
birimlerin temsil edilmesi salanmtr.
11
Tablo 1: Mill Eitim Bakanl Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi
Ad Soyad Grevi Unvan Birimi
Ercan TRK Bakan Daire Bakan Strateji Gelitirme Bakanl
Fatih LEK Koordinatr Mali Hizmetler
Strateji Gelitirme Bakanl Uzman
Mustafa YILDIRIM ye Mali Hizmetler
Strateji Gelitirme Bakanl Uzman
Nezir NSAL ye ube Mdr Strateji Gelitirme Bakanl
Murat SAYIN ye Uzman retmen Strateji Gelitirme Bakanl
Metin KARACA ye statistiki zel retim Kurumlar Genel Mdrl
Cevdet VURAL ye ube Mdr Personel Genel Mdrl
H.mer GLSEREN ye ube Mdr Personel Genel Mdrl
dem TRED ye Okul Mdr Ankara l Milli Eitim Mdrl
Filiz ERGNER ye Uzman retmen Ankara l Milli Eitim Mdrl
Bu ekiplerden ayr olarak MEB Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi
kurulmutur. Ekip, uzmanlk alanlar da
dikkate alnarak, 10 kiiden oluturulmu-
tur. Koordinasyon ekibinin temel grevi,
stratejik plann hazrlamak ve tm strate-
jik plan almalarn koordine etmek ek-
linde zetlenebilir.
Bu ekip ayrca stratejik planlama ekiplerinin almalarnn koordinas-
yonu, merkez ve tara birimlerine stratejik planlama konusunda eitimler veril-
mesi, anlan birimlerin stratejik planlarnn st belgeler, ilgili klavuz ve Bakanlk
stratejik plan ile uyumunun kontrol, birimlere ve illere uzman destei verilme-
si, stratejik planlama konusunda altaylar dzenlenmesi gibi grevleri de ye-
rine getirmektedir.
12
33.. EETTMM DDNNEEMM
Stratejik planlama ekiplerinde grevlendirilen personelin almalarda
alacaklar rollere uygun ve ihtiyaca gre hizmetii eitim programlar dzenlen-
mitir. Bu eitimler, stratejik ynetimin temelleri, i ve d analiz, ama ve hedef
belirleme, strateji oluturma ve gelitirme, uygulama ve deerlendirme alma-
larn kapsamtr. Bu amala; hazrlk dnemi boyunca her dzeyden temsilcile-
rin yer ald personele stratejik plan hazrlanmas ve stratejik ynetim dngs
ierisinde bulunan kavramlarla ilgili olmak zere toplam 1223 kiiye 346 saat
hizmetii eitim dzenlenmitir.
44.. PPLLAANNIINN HHAAZZIIRRLLAANNMMAASSII
Bakanlmz vizyonuna ulamamz salayacak yol haritasnn ekillendi-
rilmesi amacyla, Stratejik Planlama Koordinasyon Ekibi tarafndan ama ve he-
deflerin tespit edilmesini takiben, alanlar
(i paydalar) iin hizmetii eitim seminer-
leri ve toplantlar yaplmas ayrca uygulama
stratejisini oluturan faaliyet ve projelerin
belirlenerek her bir faaliyetin sorumlusunun
tespit edilmesi salanmtr. Bununla birlikte
Bakanlk merkez ve tara tekilat birimleri-
ne yol gsterecek ekilde MEB Stratejik
Plan Tasla hazrlanmtr. Bakanlmz-
da harcama birimi niteliindeki genel m-
drlk, bamsz daire bakanlklar ve di-
er birimlerle ezamanl olarak l mill eitim
mdrlkleri de kendi stratejik planlarn ha-
zrlamlardr.
13
a) Durum Analizi
Durum analizi aamasnda yaplan almalar MEB Stratejik Plan Du-
rum Analizi Raporu olarak ayrca yaymlanmtr.
Durum analizi aamas stratejik plana zet olarak yanstlmtr. Durum
tespiti iin alanlar ve paydalarn grleri katlmc yntemler ile alnmtr.
Elde edilen sonular stratejik planlama ekibi tarafndan deerlendirilerek plana
yanstlmtr.
Bu aamada;
Tarihi geliim,
Bakanln yasal ykmllkleri ve mevzuat analizi,
Bakanln faaliyet alanlar ile rn ve hizmetlerinin belirlenmesi,
Payda analizi (i ve d paydalar, yararlanclar),
Kurum ii analiz ve evre analizi,
almalar gerekletirilmitir.
b) Plan Unsurlarnn Oluturulmas
Bu aamada Bakanln kurumsal kimlii yeniden tanmlanmtr.
Nereye ulamak istiyoruz? sorusuna cevap olacak ekilde misyon, vizyon,
temel deerler, stratejik amalar ve stratejik hedefler belirlenmitir. Bakanln
misyon, vizyon ve temel deerleri st yneticilerin de ierisinde bulunduu a-
lma gruplar tarafndan belirlenmitir. Stratejik planlama koordinasyon ekibi
tarafndan misyon ve vizyonla uyumlu; stratejik amalar ve hedefler ile izlene-
cek politika ve stratejiler belirlenmitir.
Stratejik ama ve hedeflere ncelik verilerek sorumlu birimler tanmlan-
mtr. Hedeflere ulamann lt olan performans gstergelerine ilikin yllk
hedefler belirtilmemi ancak bunlar performans program safhasna braklm-
tr. Bununla birlikte stratejik hedeflerin ulalabilir olmas adna ve bte imkn-
larnn kontrol amacyla faaliyet ve projeler dzeyinde hesaplama ve analizler
yaplmtr. Hesaplama ve analizler, ilgili klavuza uygun olarak planda yer al-
mamtr.
14
Faaliyet ve projelerin maliyetlendirilmesi, eylem planlarna dntrl-
mesi ve bte ile ilikilendirilmesi MEB 2010 Yl Performans Programnda
ele alnacaktr. Maliye Bakanlnn yaymlam olduu Performans Program
Hazrlama Rehberine uygun olarak performans programlarnda ncelikli stra-
tejik hedefler ve bunlara ilikin yllk performans hedefleri belirtilerek faaliyet ve
proje dzeyinde bte ile ilikilendirilmesi yaplacaktr.
55.. PPLLAANNIINN UUYYGGUULLAANNMMAASSII,, ZZZLLLEEEMMMEEE VVEE DDEEEERRLLEENNDDRRMMEE
Stratejik planda ortaya konulan hedeflere ilikin gereklemelerin siste-
matik olarak takip edilmesi ve raporlanmas iin izleme, uygulama sonularnn
stratejik ama ve hedeflere kyasla llmesi ve sz konusu ama ve hedefle-
rin tutarllk ve uygunluunun analizi amacyla deerlendirme almalar yap-
lacaktr. zleme ve deerlendirme; plann gzden geirilmesi, performans de-
erlendirilmesi ve lm, sonularn izlenmesi ve srekliliin salanmas aa-
malarndan oluacaktr. Bu amala Strateji Gelitirme Bakanl koordinatrl-
nde Stratejik Plan zleme ve Deerlendirme Ekibi oluturulacaktr. Ayrca
srecin etkinliini artrmak amacyla plan ekinde yer verilen hedef-sorumluluk
tablosu hazrlanmtr (EK-4).
66.. SSTTRRAATTEEJJKK PPLLAANN AALLIIMMAALLAARRII EERREEVVEESSNNDDEE
GGEERREEKKLLEETTRRLLEENN DDEEERRR FFAAAALLYYEETTLLEERR
Stratejik Plan hazrlk almalar erevesinde Bakanlmz merkez ve
tara tekilat birimlerine ve srece ynelik olarak gerekletirilen dier faali-
yetler: 19/06/2006 tarih ve 2006/55 sayl Genelge ile MEBde stratejik
planlama almalar balatlmtr.
Bakanlmz Strateji Gelitirme Bakanl personeline ynelik olarak
Stratejik Planlama ve Proje Deerlendirme Semineri dzenlenmitir.
15
Bakanlmzda stratejik planlama srecinin etkinliini
artrmak amacyla st yneticileri kapsayan Stratejik
Planlama Aratrmas yaplmtr.
Bakanlk yayn organ olan Bilim ve Akln Aydnln-
da Eitim dergisinin Eyll 2006 says Eitimde Stra-
tejik Planlama dosyasyla kartlmtr.
Stratejik plan hazrlk programn da kapsayacak ekil-
de planlama ile ilgili tm i ve ilemleri yrtmek ama-
cyla her birimden bir personelin katlm ile MEB Stra-
tejik Planlama Ekibi oluturulmutur. Stratejik Planla-
ma Ekibine ynelik Bilgilendirme Toplantlar yapl-
mtr. Toplantlarda bata alma program olmak
zere st politika belgeleri taranarak stratejik planda
kullanlmak zere sorun alanlarnn belirlenmesi al-
malar yaplmtr.
Bakanlk Stratejik Planlama Ekibine be ayr Stratejik
Planlama ve Ynetim Semineri dzen-
lenmitir.
l mill eitim mdrlklerinde, stratejik
planlama faaliyetlerinin koordinasyonun-
dan sorumlu il mill eitim mdr yar-
dmcs/ube mdr veya stratejik plan
ekibinde grevli personele ynelik alt
ayr Stratejik Planlama ve Ynetim Se-
mineri dzenlenmitir.
l milli eitim mdrlklerince Stratejik
Planlama konulu mahalli hizmetii ei-
tim seminerleri yaplmtr.
16
Bakanlk merkez ve tara tekilatndan farkl dzey-
den temsilcilerin katld iki ayr altay dzenlen-
mitir.
Merkez ve tara tekilat alanlar iin Eitimde
Stratejik Planlama adl klavuz kitap hazrlanmtr.
Bakanln Stratejik Plan Durum Analizi Raporu ha-
zrlanmtr.
l MEMler arasnda stratejik plan ve ierisinde yer
alan kavramlar konulu makale yarmas dzenlen-
mitir.
MEB Stratejik Plan Hazrlk Program hazrlanarak
DPT Mstearlna gnderilmitir.
Stratejik plan koordinasyon ekibi tarafndan; l mill
eitim mdrlkleri planlar il temsilcileriyle birebir g-
rme yntemiyle deerlendirilmitir.
Dnyadaki ve toplumdaki deiim ve geliim sona er-
meyeceine gre Bakanlmzn stratejik plan da sa-
dece yukarda ifadesi bulunan hususlarn hayata gei-
rilmesiyle sonulanmayacak ve birinin bittii yerde bir
yenisi balayacaktr. Bakanlmzda, srekli her eyin
en iyisi, hatta iyinin de iyisinin aranmas ve aratrl-
mas hususunda almalar srdrlecektir.
17
19
IIII..BBLLMM
DDUURRUUMM AANNAALLZZ
DDUURRUUMM AANNAALLZZ
Durum analizi almasnda Bakanln tarihsel geliimi, yasal ykml-
lkleri, faaliyet alanlar, payda analizi, kurum ii analiz ve evre analizi yapl-
mtr.
AA.. TTAARRHHSSEELL GGEELLMM
Bakanlk dzeyinde ilk eitim tekilat, Osmanl Devleti dneminde,
17 Mart 1857 tarihinde Bakanlar Kuruluna (Meclis-i Vkel) dhil Maarif-i Umu-
miye Nezareti adyla kurulmutur.
Eitim sistemine ilikin ilk dzenleme, bugnk Mill Eitim Temel Kanu-
nu niteliinde olan Genel Eitim Tznn (Maarif-i Umumiye Nizamnmesi)
karlmas (1869) olmutur. Eitim sisteminin ekirdei niteliindeki bu tzk,
eitim tekilatna ve ynetimine de yer vermitir. Tzk ile; eitim hakk, eitim
ynetimi, eitim sisteminin (okul kademeleri) belirlenmesi, eitim denekleri, -
retmen yetitirme ve istihdam, tara tekilat ve snav sistemleri dzenlenmitir.
Tekilat yaplanmasnda; merkez tekilatnda Maarif Nazrnn bakanlnda,
ilm ve idar iki daireden oluan bir Byk Eitim Meclisi (Meclis-i Kebir-i Maarif)
oluturulmu ve il dzeyinde bu meclisin ubesi ve icra organ olarak, bir maarif
mdrnn bakanlnda maarif meclisi kurulmutur.
Bakanlk merkez tekilat, 1879 ylnda, Meclis-i Kebir-i Maarif iki daire
halinden karlp be daire olarak yeniden dzenlenmitir. Bu dzenleme ile
tekilatta yer alan birimlerin, bugnk tekilat yapsnda da yerini koruduklar
grlmektedir. Bu yaplanmada aadaki birimler yer almtr:
Mektib-i Sbyan (ilkokul)
Mektib-i Rdiye (ortaokul)
Mektib-i liye (yksek okul)
Telif ve Tercme
Matbaalar (yayn)
21
Genel Eitim Tz, iyi dzenlenmi olmasna ramen, uygulanma fr-
sat pek olmamtr. Ancak, II. Merutiyet ve Cumhuriyet Dnemindeki dzen-
lemelere kaynaklk ettii sylenebilir. O dnemde uygulama imkn olmad
iin pek tartlmam, artlar daha elverili olan II. Merutiyet Dneminde ir-
delenmeye ve tartlmaya balanmtr. Geici olarak yaplan dzenlemeler,
1911 tarihli Eitim Tekilat Tz (Maarif-i Umumiye ve Tekilat Nizamna-
mesi) ile btncl bir yap kazanmaya balamtr. 1914 ylnda yeniden gz-
den geirilen tekilat tz, Cumhuriyet Dnemindeki gibi bir yaplanmay
gsterir. II. Merutiyet Dnemi sonunda, Maarif Nezreti (Eitim Bakanl)
merkez tekilat u birimlerden oluuyordu:
Tedrisat- ptidaye Dairesi (lkretim Dairesi)
Tedrisat- Taliye Dairesi (Orta retim Dairesi)
Tedrisat- liye Dairesi (Yksek retim Dairesi)
Mektib-i Hususye Dairesi (zel Okullar Dairesi)
Tahrirat Dairesi (Yaz leri Dairesi)
Muhasebat Dairesi (Saymanlk Dairesi)
Sicil leri Dairesi
statistik Dairesi
Levazm Dairesi (Ders Aralar Dairesi)
Evrak Dairesi
II. Merutiyet Dnemi ksa srmesine ramen, Cumhuriyet Dneminde
eitim alannda yaplan reformlarn fikir ve hareket kaynan oluturduu sy-
lenebilir. Kurtulu Sava yllarnda, stanbulda Osmanl Hkmetinin Maarif
Nezareti, Ankarada ise TBMM Hkmetinin Maarif Vekleti olmak zere iki
eitim bakanl bulunuyordu.
23 Nisan 1920de TBMMnin almasna mteakip, 2 Mays 1920 tarih
ve 3 sayl Kanunla cra Vekilleri Heyeti (Bakanlar Kurulu) kurulmutur. On bir
vekletten oluan bu yaplanmada Maarif Vekleti de yerini almtr.
22
1920 ylnda Maarif Vekleti;
Program Heyeti
lk Tedrisat Mdrl
Orta Tedrisat Mdrl
Hars (Kltr) Mdrl
Sicil ve statistik Mdrl
olmak zere be birimden olumutur.
1923 ylnda stanbulda bulunan Maarif Nezareti kaldrlm, Ankarada
kurulan Maarif Vekleti tekilat olarak geniletilmi ve gelitirilmitir. Merkez
tekilatnda, bu gelitirme sonucu nceki birimlere ilveten; Mstearlk, Yk-
sek retim Dairesi, Tefti Heyeti, Telif ve Tercme Dairesi, zel Kalem ve Ev-
rak Dairesi gibi birimler kurulmutur. Tara tekilat da maarif mdrlkleri ve
maarif memurluklar olarak dzenlenmitir.
Bylece danma, ana hizmet ve yardmc hizmet birimlerinin oluturul-
duu grlmektedir. Mill Eitim Bakanl tekilat, Cumhuriyet Dneminde de
srekli, yeniletirme ve gelitirme almalarna konu edilmitir. Mill Eitim Ba-
kanlnn merkez tekilat, 3797 sayl Mill Eitim Bakanl Tekilat ve Grev-
leri Hakknda Kanunla yeniden dzenlenmitir.
23
BB.. YYAASSAALL YYKKMMLLLLKKLLEERR
430 sayl Tevhid-i Tedrisat Kanunu'na gre, eitim hizmetlerinin sunu-
munun Devlet adna gerekletirilmesi grevi Mill Eitim Bakanlna aittir.
3797 sayl Kanuna gre, Mill Eitim Bakanlnn grevleri unlardr:
Atatrk nklp ve lkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatrk Milli-
yetiliine bal, Trk milletinin mill, ahlk, manev, tarih ve kltrel
deerlerini benimseyen, koruyan ve gelitiren, ailesini, vatann, mille-
tini seven ve daima yceltmeye alan, insan haklarna ve Anayasa-
nn balangcndaki temel ilkelere dayanan demokratik, lik ve sosyal
bir hukuk devleti olan Trkiye Cumhuriyetine kar grev ve sorumlu-
luklarn bilen ve bunlar davran hline getirmi vatandalar olarak
yetitirmek zere, Bakanla bal her kademedeki retim kurumlar-
nn retmen ve rencilerine ait btn eitim ve retim hizmetlerini
planlamak, programlamak, yrtmek, takip ve denetim altnda bulun-
durmak,
Okul ncesi eitimi, ilkretim, ortaretim ve her eit rgn ve yay-
gn eitim kurumlarn amak ve yksekretim dnda kalan retim
kurumlarnn dier bakanlk kurum ve kurulularnca almasna izin
vermek,
Trk vatandalarnn yurt dnda yaplacak eitim ve retimi ile ilgili
hizmetleri dzenlemek ve yrtmek,
Dier bakanlk, kurum ve kurulularca alan yksekretim dnda
kalan rgn ve yaygn eitim kurumlarnn denklik derecelerini belirle-
mek, program ve ynetmeliklerini birlikte hazrlamak ve onaylamak,
24
Trk Silhl Kuvvetlerine bal ortaretim kurumlarnn program, y-
netmelik ve renim denklik derecelerinin belirlenmesi konularnda i
birliinde bulunmak,
Yksekretimin mill eitim politikas btnl iinde yrtlmesini
salamak iin Yksekretim Kanunu ile Bakanla verilmi olan g-
rev ve sorumluluklar yerine getirmek,
Okullardaki beden eitimi, spor ve izcilik eitimi ile ilgili hizmetleri y-
rtmek,
Yksekrenim genliinin barnma, beslenme ihtiyalarn ve madd
ynden desteklenmelerini salamak.
25
CC.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNLLAARRII,, RRNN VVEE HHZZMMEETTLLEERR
Mill Eitim Bakanlnn faaliyet alanlar ve sunmu olduu hizmetler
aadaki ekilde belirlenmitir;
11.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: EETTMM--RREETTMM
Okul ncesi eitim hizmetleri
Zorunlu ilkretim hizmetleri
zel eitim ve rehberlik hizmetleri
Hayata ve yksekretime hazrlayan ortaretim hizmetleri
Uzaktan eitim faaliyetleri
Yurt dnda yaayan vatandalarmz iin her alanda eitim-retim programlar
Hayat boyu renme kapsamnda fertlerin yaam kalitesini ykseltmek zere sosyal ve kltrel alanlarda dzenlenen eitim faaliyetleri
22.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: MMEESSLLEEKK VVEE TTEEKKNNKK EETTMM
Mesleki ve teknik eitim hizmetleri
Sanayi ve hizmet sektrnn ihtiya duyduu nitelikli igcne ynelik rgn ve yaygn eitim hizmetleri
Deien ve gelien ekonomiye i gc duyarllnn ve giriimciliin artrlmas iin hayat boyu renme kapsamnda meslek kurslar al- mas faaliyetleri.
33.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: PPOOLLTTKKAA--SSTTRRAATTEEJJ--PPLLAANNLLAAMMAA--
PPRROOGGRRAAMM GGEELLTTT RRMMEE
Eitim politikalarnn belirlenmesi, uygulanmas, izlenmesi ve deerlen- dirilmesi
Her kademedeki rencilere ve yetikinlere ihtiya duyulan alanlarda eitim-retim programlar hazrlanmas ve uygulanmas
Eitimde frsat eitliini salamak iin gerekli tedbirlerin alnmas
Ulusal ve uluslararas alanda eitimle ilgili projeler hazrlayarak AR-GE faaliyetlerinin yrtlmesi
Trkenin geliip korunmasnn salanmas
26
44.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: DDEENNEETTMM--DDZZEENNLLEEMMEE--MMEEVVZZUUAATT
alanlarn an gelimelerine uygun hizmetii eitimlerle yetitiril- mesi
Bakanlk merkez ve tara tekilatna ynelik denetim ve deerlendir-
me faaliyetleri
Mevzuat dzenleme faaliyetleri
Eitim kurumlar ile okullarn almas
Mevzuat uygulamalarnda ortaya kabilecek sorunlarn giderilmesi
55.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: AALLTT YYAAPPII,, DDOONNAATTIIMM,, YYAATTIIRRIIMM
Eitim ve retim iin bina, malzeme ve fiziksel altyap temini, yatrm ve donatm hizmetlerinin yrtlmesi
zel retim kurumlarnn almasnn tevik edilmesi
Eitim aralar (kitap, dergi, grsel-iitsel yaynlar vb) retilmesi
66.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: BBUURRSS--YYUURRTT--SSOOSSYYAALL--KKLLTTRR--SSPPOORR--
SSAALLIIKK
rencilere burs, yurt, sosyal ve kltrel hizmetler salanmas
Sosyal, sportif ve kltrel yarmalar dzenlenmesi
77.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: EETTMM TTEEKKNNOOLLOOJJSS
Teknolojik gelimelerin izlenmesi, sonularnn eitime ve topluma yanstlmas
Merkezi sistem snav hizmetlerinin verilmesi
88.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: BBAASSIINN--YYAAYYIINN
Kitap, dergi vb. basl, grsel ve iitsel yaynlar hazrlanmas ve ya- ymlanmas
zel sektr tarafndan rencilere ynelik olarak hazrlanan kitap,
dergi vb. basl yaynlarn incelenmesi ve onaylanmas
27
99.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: PPRROOJJEE VVEE PPRROOTTOOKKOOLLLLEERR
Eitim sisteminin gelitirilmesine ynelik ulusal ve uluslararas boyutta proje ve protokollerin uygulanmas
rencilerin istihdamna ve yaam kalitelerinin artrlmasna ynelik
proje ve protokollerin yaplmas ve uygulanmas
1100.. FFAAAALLYYEETT AALLAANNII :: UULLUUSSLLAARRAARRAASSII LLL KKK LLEERR
Yurt d tekilat ile ilgili faaliyetler
Uluslararas kurulularla i birlii
Yurt dnda okullar almas
28
''.. 33$$
EE.. KKUURRUUMM AANNAALLZZ VVEE EEVVRREE AANNAALLZZ
11.. KKUURRUUMM AANNAALLZZ
Kurum ii analiz almasnda; MEBin tekilat yaps, insan kaynaklar,
teknolojik dzeyi ve mali kaynaklar analiz edilmitir.
a) Mill Eitim Bakanl Tekilat Yaps
Mill Eitim Bakanl; merkez tekilat, tara tekilat, yurt d tekilat ve
bal kurulular olmak zere drt blmden meydana gelmitir. Bakanln hiz-
metlerini yerine getirmek amacyla oluturulan yap aadaki gibidir.
ekil 2: Tekilat emas
30
Trk eitim sisteminde ana hizmet birimleri eitim-retim kurumlardr.
Eitim-retim kurumlar, esas itibariyle eitim-retim tr ve kademelerine gre
oluturulmutur.
Erken ocukluk dnemi dndaki okul ncesi eitim kurumlar, bamsz
anaokullar, ana snflar ve uygulama snflardr.
zel kesimin aaca okul ncesi eitim kurumlarna Bakanlmzn yan
sra Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu (SHEK) da izin vermektedir.
Ayrca, 657 sayl Devlet Memurlar Kanununun 191. maddesine gre kamu ku-
rulular da okul ncesi eitim kurumu aabilmektedir.
Ayrca, 4857 sayl Kanununun 88. maddesine gre, i yerlerinde ala-
cak ocuk bakm yurtlarnn (kre) kurulmas; Salk Bakanlnn gr alna-
rak alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlnca kartlan ynetmelikle belirlen-
mektedir.
Okul ncesi eitim alannda kurumsal eitlilie karn uygulanacak prog-
ramlar ve atanacak retmen niteliklerini Mill Eitim Bakanl belirlemektedir.
Resm ve zel ilkretim ve ortaretim okullarnn kurulu ve ileyiine
ilikin her trl yetki, Mill Eitim Bakanlndadr.
Ortaretim kurumlar eitim ve program tr esas alnarak yaplandrl-
mtr. Ancak, farkl eitim ve program trn birlikte sunan eitim kurumlar da
bulunmaktadr. rnein, ok programl liselerde hem genel hem meslek eitim
programlar, Meslek ve Teknik Eitim Merkezlerinde ise rgn, yaygn ve rak-
lk eitimi programlar birlikte sunulmaktadr. Ortaretimde okul eitlilii yerine
program eitliliini esas alan politika uygulamalarna balanmtr.
Eitim kurumlar, bulunduklar ilenin le mill eitim mdrlne, mer-
kez iledeki eitim kurumlar ise l mill eitim mdrlne baldr. Bu mdr-
31
lklerde de Bakanlk merkez tekilatna paralel bir yaplanmaya gidilmitir. Ayrca,
illerde eitim kurullar ve komisyonlar bulunmaktadr.
Mill Eitim Bakanl merkez tekilat, merkezden ynetim anlayyla ve
fonksiyonel bir yapda oluturulmutur. Dorudan eitim-retimle ilgili grevler
ana hizmet birimlerine; denetim, bte, yatrm gibi hizmetler danma ve denetim
birimlerine; personel, idari iler, gibi hizmetler ise yardmc birimlere verilmitir.
Gelien teknoloji ile birlikte yaanan deiim daha etkin i yapma ihtiyac,
hareket kabiliyeti yksek yaplanmay da gerekli klmaktadr. Bu nedenle sadece
gnmzn deil gelecein de ngrlebilen artlarna gre Mill Eitim Bakanl-
nn kurulu amacna ve toplumun eitimden bekledii ilevine uygun bir Bakan-
lk merkez tekilt yapsnn oluturulmas zorunluluk hline gelmitir.
Eitim sisteminin ynetsel st yapsnn sorgulanmas ve problem olarak
tanmlanmasnda sorun Bakanl kltmek ya da bytmek deil, temel ilevle-
rini etkin ve verimli olarak yrtmesini salayacak tekilt yapsnn oluturulama-
masdr. Bu durum, 9. Kalknma Plannda Eitim Sisteminin Gelitirilmesi bal
altndaki hedefler arasnda yer almaktadr. Konu; Mill Eitim Bakanl merkez
tekilatnda hizmet esasna dayal bir yaplanmaya gidilecek, kurumsal kapasite
glendirilecek, tara tekilatlarna ve eitim kurumlarna yetki ve sorumluluk dev-
redilmesi salanacaktr. eklinde ifade edilmitir.
Mill Eitim Bakanlnn tekilat yaps nemli bir bykle ulamtr. Ba-
kanlk merkez tekilat 36 ayr birim ve ayrca dier kurullardan olumaktadr. Sz
konusu birimlerin bir ksmnn, benzer grevleri yapt bilinmektedir.
Bakanlnn yeniden yaplandrlmas bir gereklilik olarak srekli vurgulan-
mtr. Bu zamana kadar yaplan almalarda, Bakanlk biimsel olarak ele aln-
mtr. Bu yaklam, grevlerin tekrar ve ayn grevleri yapan birimlerin oalma-
s gibi iki nemli sorunu ortaya karmtr.
32
Demokratik, lik ve ada eitim sisteminin olumas, eitimde niteliin
ykseltilmesi ve sorunlarn zmlenmesi iin; kalknma planlar, mill eitim
ra kararlar, hkmet programlar dorultusunda, eitim sisteminde ngr-
len yeniden yaplanmay hayata geirerek merkez tekilatnn, yetkilerinin bir
ksmn tara tekilatna devretmek suretiyle; Bakanlk merkez tekilatnn stra-
tejik planlama, bteleme, aratrma, program gelitirme, bilgi toplama, denet-
leme ve koordinasyon ileriyle uraacak bir st dzey karar organ hline ge-
tirilmesi hedeflenmektedir.
b) nsan Kaynaklar
retmen yetitirme sorumluluunun niversitelere devri ile MEB-
Yksek retim Kurulu (YK) ilikileri balamnda, eitim faklteleriyle MEB
arasnda, mterek sorumluluk temelinde oluturulan ilikilerin bu gne kadar
istenilen dzeye ulaamad grlmtr. Bu durumun etkisiyle, retmen arz
ve talebi arasnda olmas gereken dengenin arzu edilen dzeyin atnda kalma-
s, MEB tarafndan tasarlanan programlara uygun retmen yeterlilikleri ve ni-
telikleri konusunda yeterince i birliinin salanamamas ksaca etkin insan g-
c planlamasnn yaplamamas gibi sorunlar ortaya kmtr. Hangi alanda
olursa olsun, MEB-YK ve eitim faklteleri; deiim, geliim ve program a-
lmalar ynyle tam bir mutabakat iinde olmak durumundadrlar. Deiim-
den beklenen baarnn elde edilmesinde en nemli etkenin retmen olduu
ak bir gerektir.
retmen yetitiren yksekretim kurumlarnda 19981999 eitim-
retim ylnda yaplanmaya gidilmitir. Bu balamda zellikle mesleki ve tek-
nik eitim alannda alan yeni alan ve modller ile zel eitim ve okul ncesi
eitimi alanndaki yeni politika ve stratejiler gerei retmen yetitirilmesinde
YK ile i birliine gidilerek yeniden bir yaplanma ihtiyac gncelliini koru-
maktadr.
33
Tm retmenlerde bulunmas gereken bilgi, beceri ve tutum zellikleri-
ni kapsayan, 6 ana yeterlik, 31 alt yeterlik ve 233 performans gstergesinden
oluan retmenlik Meslei Genel Yeterlikleri almas tamamlanarak, -
retmen yetitirme politikalarnn belirlenmesinde, retmenlerin; hizmet ncesi
ve hizmetii eitimlerinde, seiminde, i baarmlarnn ve performanslarnn
deerlendirilmesinde, kendilerini tanma ve kariyer geliimlerinde kullanlmak
zere yrrle konulmutur.
Mill Eitim Bakanlnn szlemeli retmen-personel istihdam, eitim
arzn esnekletirmesi ve retmen sknts ekilen yerlerin ihtiyalarnn kar-
lanmas asndan bir zm olarak ngrlmtr.
Trk eitim sisteminin en nemli sorunlarndan biri de sosyo-ekonomik
adan az gelimi yrelere deneyimli retmenlerin gnderilmesinde glk-
lerle karlalmasdr. Sz edilen yreler, retmen adaylarnn ounluu
tekil ettii yerler olmaktadr. Bu durumun renciler asndan bir dezavantaj
oluturmas yannda, ilk yllarn deneyimli retmenlerden mahrum geirmeleri
sebebiyle aday retmenler iin de bir anlamda olumsuzluk olarak deerlendi-
rilmektedir.
Mill Eitim Bakanl, teknolojiyi de kullanarak, her derece ve trdeki
eitim kurumlarnda grev yapan retmenleri, yeni programlarn uygulanma-
sna hazrlamak iin byk aba sarf etmekte ve yetitirilen formatrler yoluyla
hizmetii eitimi yaygnlatrmaktadr.
34
Grafik 1: Bakanlk Personelinin Yalara Gre Dalm
Bakanln personel yapsna ilikin ya ve eitim grafikleri incelendiin-
de; alanlarn arlkl olarak 18-40 ya aralnda olduu ve (Grafik 1) yk-
sek renimini tamamlam olduklar (Grafik 2) grlmektedir.
Grafik 2: Bakanlk Personelin renim Durumlarna Gre Dalm
35
c) Eitimde Teknoloji Kullanm
MEBin biliim teknolojileri vizyonu; Eitim sistemini ileri teknolojilerle
kaynatrmak, yeniliklerle desteklemek, lp deerlendirerek srekli gelitir-
mek, biliim teknolojilerini kullanarak renci merkezli ve proje tabanl eitim
salamaktr.
Eitimde yeni teknolojilerin kullanlmas ve yaygnlatrlmasna yne-
lik olarak btn okullarn internet eriimine kavumas, biliim teknolojileri s-
nflarnn yaygnlatrlmas, bir bilgisayara den renci says gstergesi-
nin hzla iyiletirilmesi, retmenlerin tanr bilgisayar edinmeleri iin sala-
nan teviklerin srdrlmesi, bilgi anda eitim gereklerinin yerine getiril-
mesine ynelik kampanyalarn yrtlmesi olumlu gelimelerdir. Donanm
kadar nemli olan yazlmlarn da hzla devreye konulmas elbette kanl-
mazdr. Eitim programlarnn yazlm programlar olarak retilmesi alma-
lar devam etmektedir. Avrupa Birlii (AB) lkeleri ve Ekonomik Kalknma ve
birlii rgt (OECD) lkeleri arasnda renci bana den bilgisayarda
alt sralarda yer aldmz bilerek bunu dzeltmek iin yrtlen almalar
devam edecektir.
Mill Eitim Bakanl, Bilgi ve letiim Teknolojilerinin (BT) Trk eitim
sistemine entegre edilebilmesi iin;
lkretim okullar dhil olmak zere her okula BT donanm ve ya-
zlm
Her okula gvenilir ve hzl nternet balants
Her renci, retmen, idareci, renci velisi ve okul personelinin
okullarnda BTe ulamalar
Kaliteli saysal ders ieriinin oluturulmas ve kullanlmas iin uy-
gun ortamlar salanmas
Okul ynetim srelerinin BT aralar kullanlarak gelitirilmesi
36
retmenlerin, rencilerin, idarecilerin ve okul personelinin BT tek-
nolojilerini kullanabilir hle gelmesi ve BTten eitim srelerinde ba-
arl biimde yararlanlmas iin gerekli olan hizmetii eitim al-
malar
Eitim programlar renci merkezli programlara dntrlecek ve
rencilerin renme srelerinde kendi balarna BT aralarn kul-
lanarak bilgiye ulamalar
Saysal ieriin renciler iin kendi kendilerine renme ortam sa-
layacak bir ekilde dzenlenmesi iin almalar yaplmas
Bilgi, iletiim teknolojilerine eriimde eitsizliin (digital divide) nne
gemek iin almalar yaplacak ve okullarda bulunan bilgi ve ileti-
im teknolojilerinin tm vatandalarmzn kullanmna sunumu sala-
nacaktr.
Bilgi ve letiim Teknolojileri ile lgili MEB Projeleri ;
nternete Eriim Projesi: nternet imknn her okula uygun bant geniliinde
(ADSL) salamak suretiyle e-renme yntemini tevik ederek rencilerin bil-
giye erime, bilgiyi kullanma, bilgi retme ve bilgi paylama becerilerini gelitir-
mektir.
Gelecek in Eitim: Bu proje ile, zel eitimle yetitirilecek uzman formatr
retmenler araclyla yl iinde 50.000 retmenin bilgisayar okuryazar
hline getirilmesi amalanmaktadr.
e-renme-Eitim Portal: Eitimde teknoloji kullanmn sistemli ve planl bir
politika olarak yaygnlatrmak, eitim hizmetlerinin kalitesini ykseltmek, bata
retmenler ve rencilerimiz olmak zere tm bireylerin eitim ihtiyalarna
cevap verebilecek bir eitim portalnn kurulmas iin almalara balanmtr.
37
Eitim portalyla;
Mfredata uygun ve onu destekler yazlmlar,
renci, retmen, ynetici ve ailelerin isteklerini karlayan; zengin,
srekli, gncel ve gvenilir eitsel ierik,
Uzaktan e zamanl (senkron) ve e zamanl olmayan (asenkron)
eitim hizmetleri,
Uzaktan eitim yoluyla uluslararas standartlarda yabanc dil retimi,
Uzaktan eitim yoluyla uluslararas standartlarda meslek eitim,
renci, retmen ve ynetici eitimi,
renci, retmen, ynetici ve ailelerin karlkl iletiimi; (e-posta,
web sayfalar vb. hizmetler),
Arama motorlar ve linkler aracl ile gerekli site ynlendirmeleri, her
yatan bireyler ve rgn eitim dnda kalan hedef kitle iin gerekli
eitim bilgilerinin ve yardmc hizmetlerin salanmas adna srekli
eitim ortamnn hazrlanmas gibi hizmetler yerine getirilecektir.
Mill Eitim Bakanl nternet Hizmetleri: Okullarn kendini tantmas, bilgi
paylamas ve web sitesi ihtiyalarnn karlanmas amacyla gerekli altyap ve
yazlm almalarna destek amacyla kurumsal hizmet verilmektedir.
Talep dorultusunda www.meb.k12.tr domain adresi altnda isteyen
tm kurumlara subdomain tanm yaplarak (?.meb.k12.tr) web adresi verilmek-
te ve 20 MB (ihtiya hlinde arttrlabilecektir) web alan verilmektedir. Okullar;
nternet zerinden kullanc ad ve ifrelerini girerek web sitelerinin tanmlarn
yaparak yayna balayabilmektedir.
38
http://www.meb.k12.tr/
Okul ve kurumlarn hzl, gvenilir ve ucuz ekilde nternete eriimini
salamak zere, Trk Telekom A.. ile bir protokol yaplarak ilkretim ren-
cilerinin % 95i ve ortaretim rencilerinin % 99u geni bant ADSL internet
eriimine kavuturulmutur.
39
) Eitimin Finansman (Mali Kaynaklar)
Merkezi ynetim btesinden ayrlan pay, il zel idareleri btesinden
ayrlan kaynaklar, eitime katk pay gelirleri (bteletirilen gelirler), d lke
ve kurululardan salanan d krediler, burslar ve balar, halkn, kii ve kuru-
lular olarak eitime yaplan katklar, balar ile okul-aile birlii gelirleri eiti-
min balca finansman kaynaklarn oluturmaktadr.
Trkiye uzunca bir sre Gayr Safi Mill Hasladan (GSMH) eitime ayr-
d pay, dk tutmak zorunda kalmtr. Son yllarda gzlenen olumlu geli-
meler ise uzun yllarn eksiini gidermekte yetersiz kalmaktadr. GSMHden
eitime ayrlan pay gelimi lkeler dzeyine ulamsa da, yllarn biriktirdii
eksiklikler sebebiyle kaynak skntsnn ciddi boyutlarda olduu sylenebilir.
Son yllarda nfus art hznn dm olmasna ramen hl nfus ar-
tnn yksek seviyelerde bulunmas ve g olgusu Bakanlk kaynaklarnn ye-
ni okul yapmna harcanmasna neden olmaktadr. Kt kaynaklarn nicelik soru-
nuna yneltilmesinden dolay eitimde arzu edilen kalite olgusuna yeterli kay-
nak salanamamaktadr.
Eitim hizmetlerinde kaynaklarn fiziki yatrma ynlendirilme zorunlulu-
u yannda, eitli sebeplerle kaynaklarn etkin ve verimli kullanlamamas so-
runlarnn da yaand bilinmektedir. 5018 sayl Kamu Mali Ynetim ve Kont-
rol Kanunu ile Bakanlk kendi i kontrol sistemini kurma sorumluluunu stle-
nerek mevzuatta ngrld ekilde 2011 ylna kadar sreci tamamlayacak-
tr.
Strateji Gelitirme Bakanl kaynaklarn etkin ve verimli kullanlabilme-
si iin; e-yatrm, e-tanr, e-kamu zarar, e-okul bteleri, e-istatistik ve
e-performans bte gibi eitli projeler gelitirmitir. Projelerden beklenen or-
tak yarar kaynaklarn yerinde, zamannda ve gerek ihtiyaca dnk olarak kul-
lanlmasdr.
40
Gelitirilen projeler sayesinde Bakanl k k t kaynaklar n etkin bir
ekilde kullanacak ve plan dnemi ierisinde eitimde kalite olgusuna daha
fazla kay- nak ay rabilecektir.
lke ap nda olduka yayg n bir tekilat yap s na sahip olan
Bakanl n daha kaliteli hizmetler sunabilmesi iin verilerin istenen kalite
ve uygunlukta derlenmesi nem arz etmektedir. Bu dorultuda haz rlanan
Trkiyede Eitimin Finansman ve Eitim Harcamalar Bilgi Ynetim
Sistemi Projesi (e-Okul Bt- esi) ve MEB Btesinin Kontrol ve Bteye
Dayal Okul Performans n n z- lenmesi Projesi (e-Performans Bte)
projeleri plan dneminde uygulamaya
konulacakt r.
41
Tablo 2: GSYH ile Konsolide Bte/ Merkezi Ynetim Btesinin, MEB Btesine Oranlar
YILLAR
(TL)
GSYH *
Konsolide
Bte ***
MEB Btesi ***
MEB Btesinin
GSYH'ye Oran %
Konsolide
Bteye
Oran %
1998 70.203.147.000 14.789.475.000 1.243.108.000 1,77 8,41
1999 104.595.916.000 27.266.600.000 2.131.808.500 2,04 7,82
2000 166.658.021.000 46.827.436.000 3.350.330.000 2,01 7,15
2001 240.224.083.000 48.519.490.000 4.046.305.625 1,68 8,34
2002 350.476.089.000 98.131.000.000 7.460.991.000 2,13 7,60
2003 454.780.659.000 147.230.170.000 10.179.997.000 2,24 6,91
2004 559.033.026.000 150.658.129.000 12.854.642.000 2,30 8,53
2005 648.931.712.000 156.088.874.910 14.882.259.500 2,29 9,53
2006 758.390.785.000 174.958.100.699 16.568.145.500 2,18 9,47
YILLAR
GSYH *
Merkezi Ynetim
Btesi *** (1)
MEB Btesi ***
MEB Btesinin
GSYH'ye Oran %
Merkezi
Ynetim
Btesine
Oran%
2007 856.387.000.000 204.988.545.572 21.355.634.000 2,49 10,42
2008 950.144.000.000 222.553.216.800 22.915.565.000 2,41 10,30
2009 946.678.000.000 262.110.416.000 27.883.696.000 2,95 10,64
2010 1.028.802.000.000** 288.216.351.892 28.237.412.000 2,74 9,80
* 2009 Ylna kadar Trkiye statistik Kurumunun www.tuik.gov.tr adresinden alnmtr. ** Gerekleme tahminidir. 2010 Yl Merkezi Ynetim Bte Kanunu Tasarsndan alnmtr. *** Bte Kanunlarndan alnmtr. (1) Merkezi Ynetim Btesi Toplam (Hazine Yardmlar dhil edilmemitir)
5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu gereince; kalknma
planlar ve programlarnda yer alan politika ve hedefler dorultusunda kamu
kaynaklarnn etkili, ekonomik ve verimli bir ekilde elde edilmesi ve kullanlma-
s, hesap verebilirlii ve mali saydaml salamak zere, kamu mal ynetimi-
nin yaps ve ileyii, kamu btelerinin hazrlanmas, uygulanmas, tm mali
ilemlerin muhasebeletirilmesi, raporlanmas ve mal kontroln dzenlenmesi
amalanmaktadr.
Merkezi ynetim bte uygulamasna geilmesiyle, bte sistemi uluslar-
aras standartlara uygun bir kapsama kavuurken, ok yll bteleme sistemi-
nin bte sistemine entegre edilmesiyle de daha saydam ve ngrlebilir bir
bte politikas uygulamaya konulmutur.
42
http://www.tuik.gov.tr/
Her yl merkezi ynetim bte kanunu tasars hazrlk almalarn yn-
lendirmek zere Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ile Maliye Bakanl-
tarafndan hazrlanan Bte Hazrlama Rehberi ile DPT Mstearlnca ha-
zrlanan Yatrm Genelgesi ve eki Yatrm Program Hazrlama Rehberi dorul-
tusunda Bakanlk 36 birim btesinin teklifleri ok yll bteleme sistemine g-
re hazrlanmaktadr.
Tablo 3: 2010 Yl Mill Eitim Bakanl Btesinin Fonksiyonel ve Ekonomik Snflandr-
maya Gre Dalm (x1000TL)
FK
A I K L A M A
01 02 03 05 06 07
TOPLAM
PERSONEL
GDERLER
SOS. GV.
KUR. DEVLET
PRM GD.
MAL VE
HZMET
ALIMI
CAR
TRANSFERLER
SERMAYE
GDERLER
SERMAYE
TRANSFELER
01 GENEL KAMU
HZMETLER
563.610
127.911
35.541
5.775
9.700
742.537
02 SAVUNMA
HZMETLER 60
60
03 KAMU DZEN
VE GVENLK
HZMETLER
1.715
1.715
08 DNLENME,
KLTR VE DN
HZMETLER
16.790
4.258
91.285
339
1.500
114.172
09 ETM
HZMETLER
19.403.611
3.272.975
2.016.422
894.993
1.461.627
329.300
27.378.928
TOPLAM
19.984.011
3.405.144
2.145.023
901.107
1.472.827
329.300
28.237.412
e-Okul Btesi projesi ile, Bakanlmza bal tm resm ve zel eitim-
retim kurumlar iin web tabanl olarak Eitim Harcamalar Bilgi Ynetim Sis-
teminin kurulmas amalanmaktadr. Yeni sre ve aralarla oluturulacak
okul btesi; Bakanlmzca ve dner sermaye gelirlerinden tahsis edilecek
deneklerin yannda, okul-aile birlii gelirleri ve eitli kaynaklardan elde edilen
nakdi ve ayn balar ile, eitli ulusal ve uluslararas fonlardan salanan ge-
lirlerin kayt altna alnmas ve etkin olarak ynetilmesi salanacaktr. Dier ta-
raftan, kurulacak effaf bteleme sayesinde gnll vatanda ve kurumlarn
eitime daha fazla yardm yapmalarnn desteklemesine ve kurumlar arasnda-
ki veri alveriine imkn tannmas hedeflenmektedir.
43
e-Performans Bte projesi ile 5018 sayl Kamu Mal Ynetimi ve Kontrol
Kanunu ile getirilen yeni ynetim anlaynn Milli Eitim Bakanl bnyesinde yer-
letirilmesini salayacak stratejik pln tabanl performans lm ynetim bilgi siste-
minin oluturulmas amalanmaktadr. Finansman TBTAK kamu aratrmalar
destek program kaynakl olarak gelitirilen bu iki AR-GE projesinin Bakanlk strate-
jik plannn ilk uygulama ylna yetitirilmesine allmaktadr.
MEB, Trkiye genelinde yaygn hizmet sunumunu gerekletiren ve kamu
btesinden en yksek pay alan kurumdur. Proje ile oluturulacak ynetim bilgi sis-
temi sayesinde,
AR-GE sonucu elde edilen bilgiler dorultusunda bte n hazrlk sreci-
nin objektif, gereki ve bilimsel ltlere bal olarak katlmc bir yakla-
mla gerekletirilmesi,
Btenin st politika belgeleri ve stratejik plana dayal olarak hazrlanmas,
Maliye Bakanlnca makro dzeyde ele alnan bte sreci yerine, bte
ve muhasebe srelerinin kurumumuz ihtiyalarn karlar ekilde ele
alnmas,
Hizmet etkinliinin llmesine, performans gstergelerinin
oluturulmasna ve kontrol-izleme srelerinin etkin ve hzl ekilde
yaplmas salanacaktr.
Sz konusu amalarn gerekletirilmesi bir yandan kaynaklarn etkinlik,
verimlilik ve tutumluluk ilkelerinin hayata geirilmesine dier yandan hesap
verilebilirlik ile mal saydamln salanmasna hizmet edecektir. Bu proje
performans esasl btenin elektronik ortamda izlenmesi bakmndan kamuda ilk
olma zelliine sahiptir. Bu zellii itibariyle projenin dier kurumlar iin de rnek
tekil etmesi beklenmektedir.
44
22.. EEVVRREE AANNAALLZZ
Bu blmde Trk eitim sisteminin genel yaps, eitim alannda dnya-
daki genel durum ve eilimler, eitim sisteminde yeniden yaplanma ihtiyac,
eitimde sosyal diyalog, Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik (PEST) analizi
ve st politika belgelerinde yer alan eitimle ilgili hedefler analiz edilmitir.
a) Trk Eitim Sisteminin Genel Yaps
Trk mill eitim sistemi, bireylerin eitim ihtiyalarn karlayacak ekil-
de ve bir btnlk iinde rgn eitim ve yaygn eitim olmak zere, iki ana
blmden olumaktadr.
( 1 ) rgn Eitim
rgn eitim, belirli ya grubunda ve ayn seviyedeki bireylere gre ha-
zrlanm programlarla okul ats altnda yaplan dzenli eitimdir. rgn ei-
tim; okul ncesi eitim, ilkretim, ortaretim ve yksekretim kurumlarn
kapsamaktadr.
Okul ncesi Eitim
Okul ncesi eitim; istee bal olarak, ilkretim ana gelmemi o-
cuklarn eitimini kapsar. Okul ncesi eitim kurumlar, bamsz ana okullar
olarak kurulabildikleri gibi, gerekli grlen yerlerde ilkretim okuluna bal ana
snflar hlinde veya ilgili dier retim kurumlarna bal uygulama snf ola-
rak da alabilmektedir.
Okul ncesi eitimin amac; mill eitimin genel amalarna ve temel ilke-
lerine uygun olarak, ocuklarn beden, zihin, duygu geliimini ve iyi alkanlklar
kazanmasn, onlarn ilkretime hazrlanmasn, artlar elverisiz evrelerden
gelen ocuklar iin ortak bir yetime zemini temin edilmesini, Trkenin doru
ve gzel konuulmasn salamaktr.
45
lkretim
lkretim, 6-14 ya grubundaki ocuklarn eitim-retimini kapsar. lk-
retimin amac; mill eitimin genel amalarna ve temel ilkelerine uygun ola-
rak, her Trk ocuunun iyi birer vatanda olabilmesi iin gerekli temel bilgi,
beceri, davran ve alkanlk kazanmasn, mill ahlk anlayna uygun olarak
yetimesini, ilgi, istidat ve kabiliyetleri dorultusunda hayata ve bir st reni-
me hazrlanmasn salamaktr.
lkretim, kz ve erkek btn vatandalar iin zorunludur ve devlet okul-
larnda paraszdr. lkretim kurumlar sekiz yllk okullardan oluur. Bu okul-
larda kesintisiz eitim yaplr ve bitirenlere ilkretim diplomas verilir.
Ortaretim
Ortaretim; ilkretime dayal, en az drt yllk genel, mesleki ve teknik
retim kurumlarnn tmn kapsar.
Ortaretim, eitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir.
lkretimini tamamlayan ve ortaretime girmeye hak kazanm olan her -
renci ortaretime devam etmek ve ortaretim imknlarndan ilgi, istidat ve
kabiliyetleri lsnde yararlanmak hakkna sahiptir.
Ortaretimin ama ve grevleri; mill eitimin genel amalarna ve te-
mel ilkelerine uygun olarak, rencilere asgar ortak bir genel kltr vermek,
birey ve toplum sorunlarn tantmak ve zm yollar aramak, lkenin sosyo-
ekonomik ve kltrel kalknmasna katkda bulunacak bilinci kazandrarak -
rencileri ilgi, istidat ve kabiliyetleri dorultusunda hem yksek retime hem de
meslee veya hayata ve i alanlarna hazrlamaktr.
Ortaretim kurumlarnn renim sresi uygulanan programn zellii-
ne gre, Mill Eitim Bakanlnca tespit edilir.
46
Yksekretim
Yksekretim, ortaretime dayal en az iki yllk yksekrenim ve-
ren, en st seviyeli insan gcnn ve bilimsel aratrma alanlarnn istedii
elemanlar yetitiren eitim kurumlarnn tmn kapsar.
Yksekretim Kurumlar: niversiteler ile yksek teknoloji enstitleri
ve bunlarn bnyesinde yer alan faklteler, enstitler, yksekokullar, konser-
vatuarlar, meslek yksekokullar ile uygulama ve aratrma merkezlerinden
olumaktadr.
( 2 ) Yaygn Eitim
Yaygn eitim, rgn eitim sistemine hi girmemi, herhangi bir eitim
kademesinde bulunan veya bu kademelerden birinden ayrlm olan bireylere
ilgi ve ihtiya duyduklar alanda rgn eitim yannda veya dnda,
Okuma-yazma retmek, eksik eitimlerini tamamlamalar iin srekli
eitim imknlar hazrlamak,
amzn bilimsel, teknolojik, iktisadi, sosyal ve kltrel gelimelerine
uymalarn salayc eitim imknlar hazrlamak,
Mill kltr deerlerimizi koruyucu, gelitirici, tantc, benimsetici nitelik-
te eitim yapmak,
Toplu yaama, dayanma, yardmlama, birlikte alma ve tekilat-
lanma anlay ve alkanlklar kazandrmak,
ktisadi gcn arttrlmas iin gerekli beslenme ve salkl yaama e-
kil ve usullerini benimsetmek,
Bo zamanlar iyi bir ekilde deerlendirme ve kullanma alkanlklar
kazandrmak,
Ksa sreli ve kademeli eitim uygulayarak ekonomimizin gelimesi
dorultusunda ve istihdam politikasna uygun meslekleri edinmelerini
salayc imknlar hazrlamak,
47
eitli mesleklerde almakta olanlarn hizmet iinde ve mesleklerinde
gelimeleri iin gerekli bilgi ve becerileri kazandrmaktr.
Yaygn eitim, rgn eitim ile birbirini tamamlayacak, gereinde ayn
vasflar kazandrabilecek ve birbirinin her trl imknlarndan yararlanacak
biimde bir btnlk iinde dzenlenir. Yaygn eitim; halk eitimi, mesleki ei-
tim ve uzaktan eitim yoluyla gerekletirilmektedir.
Genel, mesleki ve teknik yaygn eitim alannda grev alan resm, zel
ve gnll kurulularn almalar arasndaki koordinasyon Mill Eitim Bakan-
lnca salanr.
48
b) Dnyada ve AB lkelerinde Genel Durum ve Eilimler
1980li yllarda eitime ayrlan kaynaklardaki azalma eilimleri,1990l yl-
larda tersine dnmeye balamtr. Bu eilimin olumasnda eitimde hayat bo-
yu renme yaklamnn nemli rol oynad bilinmektedir. Nitekim, 1990l yl-
larn bandan itibaren, gelimi lkelerin eitim sistemlerini hayat boyu ren-
me yaklamyla yeniden yaplandrmak iin harekete getikleri ve yasal dzen-
lemeleri gerekletirdikleri grlmektedir.
Hayat boyu renme yaklamyla, sanayi toplumunun deerlerine gre
olumu eitime ilikin kavram, deer ve ilkelerin bilgi toplumunun ihtiyalar
dorultusunda yeniden tanmland sylenebilir.
Hayat boyu renme yaklam erevesinde eitimde taraflarn rollerinin
yeniden tanmlanmas ve taraflarn srece katk ve katlmlarnn salanmas
gerekmektedir. renciler, retmenler, okul ynetimleri, aile, sivil toplum kuru-
lular ve devlet; eitimin taraflar olarak kabul edilmektedir. Bu erevede dev-
letin eitimdeki grev ve sorumluluklar; politika retme, ynlendirme, sorumlu-
luk belirleme, eitim piyasasn oluturma gibi konularda ve deiik dzeylerde
ele alnmaktadr.
AB lkeleri arasnda eitim konusunda ortak politikalar olmamakla bera-
ber, yksek standartlara ulama hedefleri vardr. Bu balamda AB ye lkeleri
belirlenen hedeflere ulalmas iin gerekli admlar atmaya armaktadr. Sz
edilen hedefler; kii bana yaplan eitim harcamalarnn ykseltilmesi, okulu
erken (lise mezuniyetinden nce) terkin azaltlmas, internet balantsna sahip
eitim kurumlarnn herkesin faydalanabilecei renme merkezleri hline geti-
rilmesi, dijital okuryazarln gelitirilmesi, renci ve retmenlerin AB snrla-
rndaki deiim programlarndan daha fazla yararlanmas, hizmet sektrnn
ekonomi ve istihdam iindeki artan payn gz nne alan politikalar gelitirilme-
si, kazanlm bilgi ve becerilerin deerlendirilmesi eklinde zetlenebilir.
49
c) Eitimde Yeniden Yaplanma
Eitim sistemleri ak sistem zelliini tar. Bu sebeple ulusal ve ulus-
lararas dzeydeki ekonomik, sosyal, kltrel ve politik deime ve geli-
melerden etkilenirler. Ancak, bu ok ynl gelime ve deimelere uyum sa-
lamak, bir sistem olarak istikrar ve etkinlikleri de srdrmek zorundadr.
Trkiye Cumhuriyetin ilanndan bu yana pek ok alanda olduu gibi, ei-
tim alannda da nemli gelimeler salamtr. Ancak, AB lkeleriyle karlat-
rldnda, eitim alannda daha byk gelimeler salamak zorunda olduu-
muz da bir gerektir. 1990l yllardan itibaren, zellikle gelimi lkelerdeki ei-
limler, eitim sistemlerinin hayat boyu renme yaklamyla yeniden dzen-
lenmesi ve bu alandaki gelimelere sreklilik kazandrlmas eklindedir.
Bu eilimlerin yansmas olarak 8. ve 9. Kalknma Planlarnda, Trk ei-
tim sisteminin hayat boyu renme yaklamyla yeniden dzenlenmesi ng-
rlmtr. Plan dneminde yatay ve dikey geilerin kolaylatrlmas, yetikin-
lerin renmesini zendirme, kzlarn okula devamn salama, gnlllerin
eitime katksn tevik, eitime daha fazla kaynak ayrma gibi hayat boyu -
renmenin ilkeleriyle rten nemli gelimeler salanmsa da bunlarn siste-
matik bir btnle kavuturulmas gerekli grlmektedir.
Kresellemenin oluturduu yeni dnya dzeninde; yeni araylar, yeni
yaplanmalar ile hzl bir deiim balamtr. Bu hzl deiim ve geliim sre-
cinin i alanlarna ve mesleklere yansmasnn gerei olarak, eitimdeki klasik
tr ve kademelendirme anlay, yerini yeni teknolojilere gre programlar belir-
leme yaklamna brakmtr. Bu nedenle, en gelimi lkeler bile eitim sis-
temlerini srekli gelitirme ve eitimde nitelii ykseltme aray iine girmiler-
dir. Bu balamda;
Okul ncesi eitim ve ilkretim basamaklarn iine alan ve her insann
almas vazgeilmez n art olan bir temel eitim,
50
Bireye bir meslek edindirmeyi amalayan bir ksm okulda, bir ksm da
i yerlerinde verilen ortaretim ve yksekretim,
Bireyin, evrendeki deiime ve gelien ya da deien mesleklere uyu-
munu salayacak, bugnk ada eitimin en belirgin yaklam olan
ve hedef kitlesi tm insanlar olan hayat boyu renim,
eitim sistemimizin basamaklarn oluturmaktadr.
Trk eitim sisteminin gelimeyi hzlandrma ilevini daha iyi yerine geti-
rebilmesi iin uygun artlar giderek artmaktadr. Hzl nfus artnn eitim
zerinde oluturduu bask azalmaktadr. nceki yllarla kyaslandnda eiti-
me daha fazla kamu kayna ayrlmaktadr. Eitime yaplan gnll balar
srmektedir. Bu olumlu gelimeler nda Trkiye, nceliklerini doru belirle-
yip etkili kaynak kullanmn salad takdirde, ABye tam yelik srecinde
gen nfusunu kendisine rekabet avantaj salayacak yeterliliklere kavuturma
baarsn gsterebilecektir.
Trk eitim sisteminin kendisinden beklenileni yerine getirebilmesi iin
aadaki politikalar izlemesi ngrlmektedir:
Trk eitim sistemi ve ynetiminin lkemizin insan kaynaklarnn
en etkin biimde gelimesini destekleyecek yap ve ileyie kavu-
turulmas: Trk eitim sistemi ve ynetimine ilikin dzenlemeler, bi-
reysel ve kurumsal renmenin nndeki tm engellerin kaldrlarak -
renmenin tevik edilmesine odaklanmaldr.
Eitim frsat ve imknlarnn herkes iin eriilebilir klnmas:
Her ne sebeple olursa olsun, hi kimse yetenek ve yeterlilikleriyle ula-
abilecei yaam standartlarnn altnda bir yaam srdrmek zorunda
braklmamaldr. Bunun iin kamu tarafndan sunulan eitim frsatlar-
nn herkesin eriebilecei yaygnlkta ve miktarda olmas salanmaldr.
51
Kaliteli eitim frsat ve imknlarnn yaygnlatrlmas: Her Trk
vatandann AB lkelerindeki yatlaryla eit artlarda rekabet etme-
leri frsatn salayacak kaliteli eitim alma hakknn verilmesi gerektii
dnlmektedir. Bu balamda sunulan eitim frsatlarnn kalitesinin
ykseltilmesi ve kaliteli eitime talebin artrlmas gerekir.
Eitimde kalite gvence sisteminin oluturulmas: Eitim sistemle-
ri; eitimin yasayla tanmlanm ekonomik, sosyal ve kltrel amalar-
n gerekletirecei hususunda topluma ve ktlarn kullanacak ke-
simlere gven vermelidir. Eitim alan birey ise sistemin kendisini yete-
nekleri, yeterlilikleri ve evre koullar ierisinde en yksek yaam kali-
tesine hazrlayacana inanmaldr. Ayrca sistemin onaylad diplo-
malar-sertifikalar, bu belgelere sahip bireyleri ie alacak veya onlara i
yaptracak olanlara, o bireyin yeterlilikleri hakknda doru ve eksiksiz
fikir vermelidir. Bunlarn salanabilmesi iin eitimde kalite gvence
sisteminin oluturulmas gerekir.
Sz edilen hedeflere ulalabilmesi iin;
Ak sistem olmann tm zelliklerini tayan eitime ilikin dzenleme-
lerin toplumun tm kesimlerinin katk ve katlmna ak bir yaklamla
ekillendirilmesi
Kamu kaynaklarndan eitime ayrlan kaynaklarn eitlendirilerek art-
rlmas ve bunlarn etkin ve verimli kullanlmas
zel sektr ile gnll kii, kurum ve kurulularn eitime yatrm yap-
malarnn veya destek salamalarnn tevik edilmesi
byk nem arz etmektedir.
52
) Eitimde Sosyal Diyalog
Eitimin ierii belirlenirken pedagojik ve akademik gerekler yannda
ilgili taraflarn grlerinin alnarak planlanmas, Trk eitiminin geleneinde
var olan bir olgudur. Bu ilevi yerine getirmek iin oluturulan kurumsal yap
da Mill Eitim rasdr. imdiye kadar toplanan ralarda eitime ilikin he-
men her konuda geni deerlendirmeler yaplm, tavsiye kararlar alnm,
bu kararlarn pek ou da uygulamaya konulmutur. lgili taraflarla i birliinin
uygulama boyutuna indirilmesine ise mesleki ve teknik eitimin nclk ettii,
bu konuda nemli lde yasal ve kurumsal gelime kaydedildii sylenebilir.
Okul ile i yaam arasndaki i birliinin mesleki ve teknik eitim boyu-
tu anlaml olmakla birlikte, her tr ve kademedeki eitimde bu i birliinin yay-
gnlatrlmas nem arz etmektedir. Bireyler hangi okula devam ederlerse
etsinler, sonunda i yaamnn bir paras olacaklardr. Paras olacaklar bu
yaam erken yalardan itibaren tanmalarnn byk faydas bulunmaktadr.
Okul-Aile birliklerinin yasal ereve iinde kurumsal bir yapya kavu-
turulmas, zellikle velilerin okul ve eitimle ilikilerine etkinlik kazandrmtr.
renci meclislerinin bir projeyle hayata geirilmesi, demokratik eitime
nemli bir boyut kazandrmtr. Veli ve rencilerle okul arasnda karlkl
szleme uygulamalar da sosyal diyalog asndan nemli bir gelime olarak
deerlendirilmektedir.
53
d) Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik Analiz (PEST)
Bu aamada lkemizdeki ve dnyadaki politik, ekonomik, sosyal-kltrel ve
teknolojik faktrler analiz edilmitir.
Tablo 4: PEST Analizi
POLTK-YASAL FAKTRLER
Temel Eilimler liki
lgili yasalar
Vergi sistemi
D ticaret dzenlemeleri
Hkmet politikalar
Seimler
zel destekler
Devletin mdahalesi
Harcamalar
Uluslararas ilikiler
cret eitsizliinin gideril-
mesi
AB tam yeliinin getirileri
Vatandalarn rekabet iin daha nitelikli eitime ynel-
mesi
Vergi sisteminin deimesi
Motivasyonu arttrr
Eitimde frsat eitsizlii
Globalleme salar
Hizmet kalitesini ykseltir.
Rekabet kurallar
Yeni dzenleme bteyi
olumlu etkiler
EKONOMK FAKTRLER Temel Eilimler liki
Dnyadaki genel ekonomik
durum
Uluslararas ekonomik kuru-
lular
Ulusal-Makro Ekonomik Du-
rum
Ticari Dngler
Enflasyon ve deiim oranlar
Pazar ve kredi kaynaklar,
gvensizlik
gc durumu
Enerji ve maliyeti
ABye ye olmamz duru-
munda ekonomik imknlar-
nn deimesi
lke ekonomisindeki istik- rarszlk
Hkmet politikalaryla lke
ekonomisindeki nceliklerin
deimesi
lke ekonomisinin da ba-
mllnn artmas
Hizmet sektrnn ekono-
mideki paynn artmas
Bilimsel almalara veri-
len destein artmas
Yatrm yapmada ekince
Uyum sreci boyunca
dalgalanma yaratr.
Olumsuz ekonomik etki ve yksek maliyet art yaratr.
SOSYAL-KLTREL FAKTRLER
Temel Eilimler liki
evreye duyarllk
Tketici eilimleri
rn mr dngs
Yeni ihtiya ve isteklerle satn alma eilimleri
alma ve bo zaman eilim-
leri
Zenginlik ve gelir dalm
Doum art oran ve ortala-
ma mr
Toplumdaki etkili deerler
lkemizin ABye ye olmas
Bilgi ann en iyi ekilde kullanlmasna ynelik ei-
limlerin srekliliinin salan-
mas
Bilim-teknoloji ve mali kaynak avantaj salama-
s
Verimlilii arttrr
TEKNOLOJK FAKTRLER Temel Eilimler liki
IT kullanmnn yaygnl
Yeni rnler
Enerji kaynaklar ve kullanla- bilirlik
Alternatif ve yeni teknolojiler
Girdi kaynaklar - maliyet
Hkmet, Endstri ve Eitim
AR-GE Harcamalar
zel destekler
Devletin mdahalesi
Harcamalar
e-Devlet projesinin tama-
men uygulanmas
Teknoloji altyapsnn (Alternatif teknolojiler) de- imesi
Bilgisayar alarnn dnya apnda kmesine neden
olan bir virs yazlmas
Brokrasinin azalmas ve ilerin kolaylamas
(isizlik)
Alternatif kullanm kolayl-
Elektronik iletiimin dur- mas sonucu i ve veri
kayb
54
e) st Politika Belgeleri ile Stratejik Plannn Uyumlatrlmas
Bata 2007-2013 yllarn kapsayan 9. Kalknma Plan olmak zere st
politika belgelerindeki eitim hedefleri ve dier bakanlklarn stratejik planlar
ile MEB stratejik planndaki stratejik ama ve hedefler birbiri ile karlatrlarak
uyumlatrlmtr. MEB stratejik plan hedefleri, st politika belgelerindeki he-
deflerin gerekletirilmesine katkda bulunacak ekilde oluturulmutur.
Tablo 5: st Politika Belgeleri
9. Kalknma Plan ve Eitim zel htisas Komisyon Raporu
Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan
AB Mktesebatna Uyum Program
60. Hkmet Program
60. Hkmet Program Eylem Plan
TBTAK Vizyon 2023 Eitim ve nsan Kaynaklar Raporu
MEB Srekli Kurum Gelitirme Projesi Sonu Raporu
Bilgi Toplumu Stratejisi
Hayat Boyu renme Strateji Belgesi
Mesleki ve Teknik Eitim Eylem Plan (2008-2012)
Mill Eitim Strateji Belgesi
5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu
Kamu darelerinde Stratejik Planlamaya likin Usul ve Esaslar
Hakknda Ynetmelik
Kamu dareleri in Stratejik Planlama Klavuzu
Mill Eitim ile ilgili mevzuat
17. Mill Eitim ras Kararlar
Trkiye Turizm Stratejisi 2023
Dier Bakanlklarn, kurum ve kurulularn stratejik planlar
MEB Stratejik Plannda yer alan stratejik hedefler ile 9. Kalknma Plan,
Orta Vadeli Program ve 60. Hkmet Program arasndaki ilikiyi ortaya koyan
tablolar EK 1 ve EK 2de gsterilmitir.
55
33.. GGZZFFTT AANNAALLZZ ((SSWWOOTT))
Bu blmde; Bakanlk merkez ve tara tekilat birimlerinin ve d paydala-
rn Bakanln gl ve zayf ynleri olarak neleri grdkleri ve Bakanlk iin frsat
ve tehdit olarak neleri algladklar belirlenmitir. Geni bir katlm sonucunda orta-
ya kan ortak grler GZFT (Gl, Zayf ynler, Frsat ve Tehditler) analizinde
birletirilmitir.
Bakanln GZFT analizi Bakanlk merkez, tara tekilat birimlerinin ve d
paydalarnn grleri, deiik tarihlerde yaplan, her dzey ve birimden temsilci-
lerin katld seminer ve altaylarda ortaya kan sonular dorultusunda yapl-
mtr.
56
Bu aamada Bakanlk
merkez ve tara tekilatnda
grev yapan, her dzeyden
1223 kiinin GZFT analizi-
ne ilikin grleri alnmtr.
Ayrca Mill Eitim
Bakanlnn Kapasitesinin
Glendir i lmes i Proje-
si (MEBGEP) kapsamnda
yaplan MEB GZFT Analizi
altay sonular da dikkate alnarak deerlendirilmitir.
Deiik tarihlerde i ve d paydalarla yaplan almalarda ortaya kan
MEB GZFT analizleri sonular Mill Eitim Bakanl stratejik plan koordinasyon
ekibi tarafndan konsolide edilmi olup, bakanlk birim amirlerinin grlerine sunu-
larak son hali verilmitir.
Mill Eitim Bakanl Stratejik Plan Koordinasyon Ekibi
57
1. Mill Eitim Bakanlnn kkl bir gemie ve bilgi birikimine sahip olmas
2. Bakanlk merkez ve tara tekilat alanlarnn eitim dzeylerinin yk- sek olmas
3. lkemizin en cra yerlerini kapsayacak ekilde geni bir tekilat ana
sahip olmas bu sayede kitlelere ulamada zorluk ekilmemesi
4. Teknolojik alt yapnn gl olmas ve eitim teknolojisinin yaygn olarak kullanlmas
5. Dier kurum ve kurulular, zel sektr, sivil toplum kurulular ve akade-
mik evrelerle gl bir i birlii geleneine sahip olmas
6. Merkezi ynetim btesinden en yksek pay almas
7. Okul-aile birliklerinin varl
8. Hayat boyu renme imknlarnn giderek yaygnlatrlmas
9. Okullarn donatmlarnn standartlara uygun olarak yaplmas
10. retmen atamalarnn norm kadro ve standart kadroya bal kalarak elektronik ortamda gerekletirilmesi
11. Sahip olunan finansal kaynaklarn eitliliinin ve miktarnn ok olmas
12. Uluslararas proje ve akreditasyon almalarndaki baar
13. ra geleneinin bulunmas
14. Kalite gelitirme ve iyiletirme almalarnn merkez ve tara tekilatnda
srdrlyor olmas
15. Etkili bir denetim sisteminin varl
16. retmenlik kariyer basamaklarnn uygulanyor olmas
17. retmenlerin renmeye ve kendilerini gelitirmeye ak olmas
18. Yurt d tekilatnn olmas
19. Salkl ve gelitirilebilir bir veri tabannn olmas
20. Okullarda bulunan dner sermaye iletmeleri araclyla mesleki ve tek- nik eitimde giriimci bir anlayla uygulamal eitim imknlarnn olmas
58
1. Bakanlkta tekrarlanan iler ve ayn grevleri gerekletiren birimlerin ol- mas
2. Snf mevcutlarnn fazlal, ikili retimin ve birletirilmi snf uygulama- snn devam etmesi
3. zel eitim alannda istihdam edilecek retmen saysnn mevcut ihtiya- ca cevap vermemesi
4. retmen yetitirme ve istihdamnda arz-talep dengesinin yeterince kuru- lamamas ve baz blgelerde yaanan hzl retmen deiimi
5. Eitim planlamalarnn ksa dnemli yaplmas ve sk sk deiiklik yapl- mas
6. Snf mevcudu standartlarnn lkenin her tarafnda salanamamas
7. Hayat boyu renme faaliyetlerinin yetersiz olmas
8. Okullardaki sosyal, kltrel ve sportif faaliyetlere ayrlan zamann ve bu amala kullanlacak mevcut alanlarn tam zamanl ve ilevsel olarak kulla- nlmasnda birimler-kurumlar arasndaki koordinasyon yetersizlii
9. Kiilerin ilgi ve yeteneklerine uygun rehberlik ve ynlendirmenin istenilen dzeyde yaplamamas ve mesleki eitime ynlendirmenin yetersiz olmas
10. Personel saysnn ok olmas nedeniyle herkesin hizmetii eitimlerden yeterince yararlanamamas
11. Eitime eriimde istenilen dzeye ulalamamas ve okullarda sunulan eitim hizmetlerinin niteliinin ayn dzeyde olmamas
12. Hizmet ncesi eitim veren yksekretim programlar ile Bakanln istih- dam stratejilerinin rtmemesi
13. Norm kadro uygulamasnn tam olarak hayata geirilememesi
14. Performansa dayal izleme ve deerlendirmenin olmamas
15. Birimler arasnda koordinasyon ve i birliinin yetersiz olmas
16. Mesleki teknik eitim istihdam dengesinin yeterince kurulamamas, eitim ve sektrel ibirliinin istenilen dzeyde salanamamas
17. Bakanlk i ve ilem srelerinde e-imzann istenilen dzeyde kullanla- mamas
18. Bakanlk birimlerinin meslek kurulularyla yeterli iletiim iinde olmamas
19. Bte kaynaklarnn byk bir ksmnn personel gideri olarak kullanlmas nedeniyle yatrmlara ayrlan denein yetersiz kalmas
20. Bakanlk merkez tekilatnda fiziki meknlarn dank, yetersiz ve alma ortamna uygun olmamas
59
1. Bakanln ok geni bir payda kitlesine sahip olmas
2. Trk aile yaps ve kltrnn eitime yatkn olmas ve eitime nem ver- mesi
3. lkemizdeki gen nfusun fazla olmas ve eitim almaya istekli olmas
4. Dnya Bankas ve AB fonlarndan faydalanlmas
5. niversitelerin lke genelinde yaygnlama