7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test http://slidepdf.com/reader/full/materijali-predavanja-sistemi-za-kvalitet-2013-2014-prv-test 1/74 Универзитет ,,Св. Кирил и Методиј” - Скопје Машински факултет - Скопје ПРЕД!" П# ПРЕДМЕ$#$ С%С$ЕМ% & К!'%$Е$ % С$&ДРД% Проф. д-р Миколај Кузиновски Скопје, ()*+-()* 1
74
Embed
Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
!о периодот после !тората светска војна 9*<=)-*<@) 1од.:, е за/еле4ан за/рзан
те?нолошки развој. !аквиот развој овоз2о4ил з1оле2ува0е на /ројот на производни
по1они што произведуваат еден исти производ, што директно овоз2о4ило појава и
порас на конкуренијата. !о истиот период, за/еле4ани се и о/иди за пласира0е напазарот на ист производ кој е произведен надвор од 1раниите на др4авата. &ајесто
овие о/иде завршувале неуспешно, пред се заради неусо1ласените /ара0а кои
произле1уваат од законски акти, правилнии и сл. што владелее во разлините др4ави.
!аквата состој/а не 2ора да се однесува за сите производи.
8
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
!о периодот од *<@) до *<<) 1од. за/еле4ано е се по1оле2о усо1ласува0е на
/ара0ата кои призле1уваат од законските акти, правилнии и сл., по2еAу др4авите.!аквата ситуаија овоз2о4ила непреен плас2ан на производи во дру1и др4ави од
др4авата на производство, што довело до знаително з1оле2ува0е на конкуренијата.
9
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
Денешната состој/а на пазарот пока4ува дека ве3е клиентот се по2алку се
интересира за 2естото на производство на произодот, туку пред се во не1овиот фокус се
карактеристиките на производот и не1овата ена. $ака на пазарот 2о4е да се најдат
производи кои се произведени /уквално од сите континенти во светот. Клиентот сепове3е 1о перепира светот како,,1ло/ално село”, затоа што електорнскиот наин на
купува0е на производите 1о овоз2о4ува тоа.
10
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
Постојат 2но1у разлини дефиниии за квалитетот, од кои на ова 2есто 2о4е да се
спо2ене6
*. Квалитет е усо1ласеност со /ара0ата на клиентот.
(. Квалитет е степен на исполнува0е на оекува0ата на клиентот.
+. Квалитет тоа е з/ир на карактеристики и осо/ености на производот или
услу1ите поврзани со спосо/носта за задоволува0е на потврдените и
предидуваните потре/и.
. Квалитет тоа е одушевува0е на клиентот.
Cто се однесува до о/ез/едува0ето на квалитетот, ва4ека уло1а и1раат
стандардите EFG <))), во ии ра2ки правилно се поставени основите за из1радува0е на
систе2от за 2енаB2ент на квалитет во една фир2а.
&о, да не се до/ие по1решна слика за овие стандарди, 2ора да се на1ласи, дека
стандардите не ка4уваат DКК#” да се из1ради и воспостави систе2от за 2енаB2ент на
квалитет во една фир2а, /идеј3и не постои универзален 2одел на систе2от за за
2енаB2ент на квалитет.
Систе2от за 2енаB2ент на квалитет се 1ради според дејноста на фир2ата, споредор1анизаионата и кадровската структура, според те?ноло1ијата на производство,
според те?никата опре2еност, според 2атеријалните 2о4ности и дру1о.
14
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
#$врзува+ката од 2000 %одина Eамили!а на стандарди ?; 9000 се состоее од +етири
основни стандардиd
A ?; 9000d 2000* NS:T m<m BTBmB X _S@m:B @ nUWS:T (Системи за
менаџмент на квалитетA Fоими и терминоло%и!а
A ?; 9001d 2000* NS:T m<m BTBmB X opSmB ( *A ?; 9004d 2000* NS:T m<m BTBmB X kS@:B > q>mU mqnmB ( *
A ?; 19011d 2002* kS@:B NS:T @I inm: L<m ?TBmB
GS@< ( *
како и стандарди* теhни+ки с&е,иEика,ии и теhни+ки изветаи кои %и до&олнуваат
основните стандарди* кои содрDат инEорма,ии кои се однесуваат на с&е,иEи+ни зада+и во
рамките на системите за менаџмент на квалитет
Стандардот ?; 9000d 2000 во 2005 %одина е новелизирана Fромените $еа &овеgе
несутински и се однесуваа само на терминоло%и!ата -е се воведени &ромени воо&иува'ето на основите на системот за менаџмент на квалитет во однос на стандардот ?;
9000d 2000 Jо&олнети се и &роменети неколку деEини,ии* некои деEини,ии се &роирени
или до&олнети се со за$елеки од ас&ект на доо$!аснува'е* со ,ел да се земаат во &редвид
на!новите документи од Eамили!ата на стандардите ?; 9000d 2005 Како &римери моDе да се
наведатd теhни+ки екс&ерт* $ара'е* ком&етен,ии* до%овор* аудитор* тим од аудитори* &лан на
аудитот* о$ласт на аудитот fлавните &ромени &роизле%уваа &ред се како резултат на
о$!авува'ето на стандардите ?; 19011d 2002 и ?; 10012d 2003 и &риEаgа'ето во тие
стандарди терминоло%и!а ко!а се однесува на аудитот и о$ез$едува'ето на квалитет на
мерните &ро,еси
"мено* стандардот ?; 9000d 2005 содрDи освен терминило%и!а &рименувана во о$ласта
на ситемите за менаџмент на квалитет* и осум &рин,и&и на менаџмент на квалитет и 12
основни &раа'а* со кои вреди да се за&ознаеме &ред от&о+нува'е на &ро,есот на
воведува'е на систем за менаџмент на квалитет
/а од$елеDува'е е исто така и Eактот дека $ара'ата* какви тре$а да ис&олнува Eирмата*
за да до$ие сертиEикат* содрDани се само во стандардот ?; 9001 Со дру%и з$орови
сертиEикат моDе да се до$ие само за усо%ласеност со им&лементираниот систем за квалитет
со стандардот ?; 9001* а не на &ример со ?; 9000 или ?; 9004
-а$елеDува'ата* односно &ре&ораките* односно $езусловното ис&олнува'е на $ара'ата
кои се однесуваат на усоврува'ето на системот за менаџмент на квалитет содрDани се
во%лавно во стандардот ?; 9004* а воедно и во ?; 9001 и ?; 19011
Стандардите ?; 9001 и 9004 со+инуваат така наре+ена ком&лет* односно се со сли+на
структура* и тре$а да се &рименуваат во &ар* $иде!gи се однесуваат на исти ас&екти од
системот за менаџмент на квалитет
30
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
Придо/ивки од воведува0ето систе2 на квалитет со1ласно со EFG <))*
"м&улс за воведува'е и &одо,на сертиEи,ира'е на систем за менаџмент на квалитет
&ретставува за Eирмата воо$и+аено $ара'ата на клиентот* ко! сака &отврдува'е од независна
страна дека Eирмата со ко!а сора$отува влоDува секакви на&ори за да му ис&ора+а &роизвод
со%ласен со не%овите $ара'а Се раз$ира &осто!ат и &редуслови внатрени ^ирмите сакаат
&отврдува'е од трета страна дека нивниот систем за менаџмент Eунк,ионира ус&ено
Yоведува'ето и сертиEи,ира'ето на систем на квалитет овозмоDува Eирмата да се стекне
како со надворени (&азарни &ридо$ивки* така и со внатрени &ридо$ивки
Кон внатрените &ридо$ивки моDе да се в$ро!атd
A &одо$рува'е на менаџира'ето* $ла%одаре!gи на &римената на &ро,есниот &риста&*
то овозмоDува да се идентиEикува &ротокот на вредноста во &ро,есите и &омеунив*
A создава'е на внатрена довер$а кон со&ствениот систем за менаџмент* &реку
&отсредува'е на внатрената структура* &одел$ата на ком&етен,ии* од%оворности и
овластува'а*
A редук,и!а на внатрени троо,и за квалитет* во тоа и троо,и за ло квалитет и
идентиEикува'е на изворите за нивно настанува'е*
A &одо$рува'е на &ротокот на инEорма,ии* то е нео&hодно за $рзи и ис&равни
одлуки*
A овозмоDува'е континуирано &одо$рува'е* а &реку тоа &одо$рува'е на квалитетот
на &роизводите* &ораст на еEективноста и &родуктивноста како и смалува'е на
$ро!от на на&равените %реки*
A о$ез$едува'е на временските и &осто!аните ис&ораки*
A у&ростува'е на &ро,едурите за воведува'е на ново вра$отените ли,а во &ро,есите
во Eирмата и задрDува'е во Eирмата на високо квалиEикувани и вредни ра$отни,и*
A редук,и!а на за+естеноста и о$ласта на &роверките од дру%а страна* $ла%одаре!gи на&оседува'ето сертиEикат ко! &отврдува висок квалитет на системот за менаџмент
издаден од страна на независна сертиEика,иона ор%аниза,и!а
36
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
Fри реализа,и!ата на менаџментот со квалитет изведуваме о&ределени активности
користе!gи &ритоаd &рин,и&и* методи и алатки* кадеd
1 Fрин,и&ите на менаџмент со квалитетA %о о&ределуваат односот на Eирмата и
вра$отените кон о&то &ознатите и раз$раните &ро$леми за квалитет* вли!ани!ата врзквалитетот се дол%отра!ни* !а о&ределуваат страте%и!ата на разво! на Eирмата* имаат
вли!ание и нивното вли!ание е и надвор од Eирмата* не резултираат со о&еративни
директиви* резултатите од &римената е теко за тековна о,ена Како &римери на
&рименувани &рин,и&и моDе да се на$ро!атd &рин,и&от на cm<* &рин,и&от на
континуирано &одо$рува'е на &ро,есите (w=* &рин,и&от на нула деEекти и
&рин,и&от на тимска ра$ота
2 Методите за менаџмент на квалитет X се карактеризираат со &ланирани* &овторливи и
$азирани на нау+ни основи на+ини на &оста&ува'е &ри реализа,и!а на зада+ите
&оврзани со менаџментот на квалитет* вли!ани!ата врз квалитетот се во средни
термини* дозволува да се оEормува квалитетот на &роектира'е и квалитетот наизра$отка "нEорма,иите кои &отекнуваат од &азарот и кои се изразени со !азикот на
клиентите се трансEорнираат на теhни+ки !азик* кои се &рименува во Eирмите од
страна на &роектантите Се дозволува деEинира'е (усво!ува'е на о&ти* теhни+ки
&араметри на &роизводот и не%овите делови* а следствено и на &араметрите на
&ро,есите* во кои &оедините делови се изра$отувани Како &римери на &рименувани
методи моDе да се на$ро!атd методот N_c* вредностна анализа* _LiG на &роизводот*
конструк,и!ата и &ро,есот* статисти+ка контрола на квалитетот* статисти+ка контрола
на &ро,есот* c;i* метод на ?R
3 .латките за менаџмент со квалитетA слуDат за со$ира'е и трансEорма,и!а на
&одато,ите &оврзани (кои се однесуваат со разли+ните ас&екти на менаџмент со
квалитет* &ри то вли!ани!ата врз квалитетот се краткотра!ни (о&еративни
Fретставуваат алатки за надзор и ди!а%ности,ира'е на &ро,есите на &роектира'е*
изра$отка* контрола* монтаDа* како и на секакви дру%и де!стви!а кои се &о!авуваат во
,иклусот на &остое'е на &роизводот Zезултатите од &римената се видливи скоро
ведна* но еEективно нивно искористува'е $ара &оврзува'е со методите за
менаџмент на квалитет Yо %ра&ата на овие алатки с&ааатd тради,ионалните алатки
(ал%оритамска анализа* ди!а%рам на BRtx* V ди!а%рам* hисто%рами* контролни
Eормулари* ди!а%рам на корела,и!а* контролни карти и %ру&а од новите алатки за
менаџмент на квалитет
Менаџментот со квалитет не е самостална нау+на дис,и&лина* о&раgа Dивотен ,иклус на
&роизводот од изведува'е на маркетинки истраDува'а &а се до &родаD$а како и во
екс&лоата,и!а #во! вид на менаџмент о&Eаgа секакви зада+и и активности на раководството
на Eирмата и на ,елата раководна структура нео&hодна за воведува'е (а&лика,и!а на
&олитиката за квалитет и ,елите кои &роизле%уваат од неа
Менаџментот со квалитет во Eирмите $азира на осум &рин,и&иd
1 #риента,и!а кон клиентот #р%анизи,иите се зависни од своите клиенти и затоа се
&ре&ора+ува* да се раз$ираат се%аните и идните &отре$и на клиентот* за да се
40
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
адекватно $азирана на реалноста на однесува'ето на сто&анството* во какви де!ствува
Eирмата* а до&олнително уте $и имал с&осо$ност за &ренесува'е и мотивира'е на
вра$отените со сво!ата EилозоEи!а и &рав,и на де!ствува'е
3 .н%аDира'е на вра$отените Yра$отените на сите ниво &ретставуваат сутина на
Eирмата и нивното ,елосно ан%аDира'е овозмоDува искористува'е на нивнитес&осо$ности за до$рото на ор%аниза,и!ата -е сите менаџери и од%оворни ли,а за
Eирмата !а сEаgаат ра$отата дека вра$отените на сите нивоа во Eирмата &ретставуваат
не!зина на!зна+а!на составна ком&онента #во! &рин,и& моDе да се реализира само од
менаџер ко! е свесен за ова* ко! се одликува со соодветни осо$ености* ко! !асно знае
дека надоместокот не е единствен елемент ко! %о з%олемува ан%аDира'ето на
вра$отените
4 Fро,есен &риста& #+екуваниот резултат се &ости%нува со &о%олема еEективност
то%а ко%а де!стви!ата (активностите и &оврзаните со нив ка&а,итети се менаџирани
како &ро,ес Fро,есниот &риста& се &ре&ора+ува &о%отово и во стандардите кои се
однесуваат на системите за менаџмент на квалитет Со%ласно со деEини,и!ата* ситевзаемно &оврзани или взаемно вли!ателни ективности* кои %и трансEормираат
влезните до$ра во излезни до$ра со з%олемена вредност &ретставуваат &ро,ес Се
усво!ува дека секо!а Eирма ко!а изведува &роизволна активност моDе да се раз%ледува
како &ро,ес* на ко! влез се &о!авуваат о&ределени &одато,и ( о&ределен влезен &акет
на инEорма,ии* следствено трансEормирани во о&ределени излезни &одато,и
( о&ределен излезен &акет Yо секо!а Eирма ово! о&т &ро,ес се состои од мно%у
&оврзани со се$е &ро,еси и &от&ро,еси Yоо$и+аено излезот на еден од &ро,есите
&ретставува влез за дру% &ро,ес
5 Системски &риста& во менаџира'ето "дентиEикува'ето* раз$ира'ето и
менаџира'ето на взаемно &оврзаните &ро,еси како систем &ридонесува конз%олемува'е на ус&еноста и еEективноста на Eирмата во &ости%нува'ето на ,елите
Fознато е дека активностите на секо!а Eирма се составени од неколку до неколку
десети,и &ро,еси #вие &ро,еси* и &окра! тоа то се внатрени &ро,еси на
Eирматасе &одлоDни на вли!ани!ата кои доааат од надвор* односно од вли!ани!ата на
дру%и &ро,еси "мено* не се слу+ува &ро,есите да се &омеу се$е независни и
взаемно не &оврзани -а&ротив* на!+ество се сретнува состо!$а* ко%а имаме взаемни
&оврзува'а и взаемни вли!ани!а Yо о&ределени слу+аеви резултатот од еден &ро,ес
моDе да &ретставува влез во дру% &ро,ес -а местото на &оврзува'е на &ро,есите
&остои воо$и+аено на!%олема веро!атност за &о!ава на &отен,и!алните &ро$леми #д
ова &роизле%ува дека Eирмата тре$а да реи зна+а!на зада+аA да %и идентиEикува овие
вли!ани!а и &оврзува'а на на+ин ко! gе овозмоDи свесно менаџира'е со &ро,есите на
системски на+ин и да моDе да се &редвидат и а&ли,ираат &ревентивните де!стви!а или
коре%ира+ките
41
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
6 Континуирано &одо$рува'е Се &ре&ора+ува континуираното &одо$рува'е на
Eунк,ионира'ето на ,елата Eирма да &ретставува &осто!ана ,ел на Eирмата #во!
&рин,и& е реален заклу+ок кои &роизле%ува од анализата на состо!$ата на &азарот во
денените времи'а -иедна Eирма не моDе да си %о дозволи луксузот Kстое'е во
местоO и +увство на задоволство од &ости%натиот ус&еh )аквата Eирма си%урно во не
така дале+ни временски интервали gе остане назад или дури и gе !а снема од &азарот
)аквиот &риста& на континуирано &одо$рува'е озна+ува континуирано &одо$рува'е*
кое &рименувано системски и &ерманентно овозмоDува &осто!ан у&еh на Eирмата и
силна* ста$илна &ози,и!а на &азарот* моDе дури и да има уло%а на лидер на &азарот
7 vс&ени (&равилни одлуки Fравилните одлуки $азираат на анализа на &одато,ите
)оа е следен о+и%леден &рин,и& на$елеDан Eормално во стандардите од сери!ата "С#
9000* ко! %о зема во &редвид донесува'ето на одлуката во Eунк,и!а од до$ро
со$раните и веродосто!ни инEорма,ии )оа озна+ува дека во Eирмата тре$а да се
создадат услови за со$ира'е на инEорма,ии* идентиEикувани како нео&hодни како и
услови за нивно одрDува'е* актуализира'е* анализира'е* доста&ност во соодветна*&рила%одена кон &отре$ите на Eирмата* во о$лик и во кра!на ета&а за нивно
искристува'е во одлу+ува+ките &ро,еси
8 Fоврзува'а со до$авува+ите ̂ ирмата и не!зините до$авува+и се &омеу се$е зависни*
а меусе$ните корисни &оврзува'а !а з%оелемуваат с&осо$носта на двете страни за
создава'е на з%олемени вредности #д &раксата &роизле%ува дека дури во услови на
се &осилна конкурен,и!а не е така лесно да се на!де до$ар* ста$илен економски*
од%оворен* времески од%оворен до$авува+* ко! %арантира не&роменлив квалитет на
своите &роизводи /атоа &осле изведува'е на из$ор на до$авува+и* Eирмата $и
тре$ало на а&ли,ира (воведе активности кои имаат за ,ел од една страна ан%аDира'е
на до$авува+ите во активностите на Eирмата* а од дру%а страна ан%аDира'е наEирмата во разреува'е на &ро$лемите на тие до$авува+и* за кои на Eирмата и
зна+ат Jо$авува+ите тесно &оврзани со ор%аниза,и!ата* кои %о &рименуваат не!зиното
знае'е* искуства и &омо* а осо$ено мотивирани за воведува'е на систем за
менаџмент со квалитет* и &окра! нео&hодноста за влоDува'е на %олеми на&ори*
деEинитивно gе %и &о+уствуваат користа од таквата сора$отка "стовремено со
&ридо$ивки gе се стекне и самата Eирма
/ада+а на у&равата е усво!ува'е на &олитиката за квалитет како и ,елите на квалитет
Fолитиката на квалитет $и тре$ало да е усо%ласена со внатрените &олитики на Eирмата и
да се однесуваат на секое ниво од Eирмата Fротокот на инEорма,ии $и тре$ало да
&роизле%ува од тимовите за квалитет* а &олитиката $и тре$ало да се однесува за секо! сектор
во ор%аниза,и!ата /а &ониските нивоа во Eирмата $и треало да се о&ределат ,елите на
квалитет така да клиентот &ости%не о+екувана сатисEак,и!а
42
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test
%скуствата стекнати во етапите на воведува0е на систе2ите за 2енаB2ент на
квалитет и во проесите на аплиира0е и одр4ува0е овоз2о4уваат да се констатира
дека /ара0ата во стандардите се така дефинирани да истите 2о4е лесно да се вклуатво Де2ин1овиот кру1 Oc\N 9 O: 8 c 8 \RUt 8 NU : за континуирано подо/рува0е на
функионира0ето на елата фир2а, што е претставено на подолу наведената слика.
Систе2атизаија на /ара0ата од стандардот EFG <))*6 ())) во ра2ките на
Де2ин1овиот кру1 Oc\N
O: 8Планирај
=.+. Политика на квалитет
=..*. _ели за квалитет
=..(. Планира0е на систе2от за 2енаB2ент на квалитет
@.*. Планира0е на реализаијата на производот
@.+.*. Планира0е на проектира0ето и на развојните активности
@.=.*. &адзор на производството и о/ез/едува0е на опслу4ува0ето
44
#д%оворност на
раководството
Мере'е* анализа*
усоврува'еМенаџмент со
ресурси
Zеализа,и!а на
&роизводот
/ . " - ) u Z " С " Z . - " С
) Z . - "
P а р а ' а
/ . " - ) u Z " С " Z . - " С
) Z . - "
С а т и с E а к , и ! а
К#-)"-v"Z.-# vС#YZevY.|u -. С"С)uМ#) /.
Мu-.zМu-) -. КY.{")u)
Fроизвод
7/23/2019 Materijali Predavanja Sistemi Za Kvalitet 2013 2014 Prv Test