Katarzyna Bączek, Olga Kosakowska, Jarosław L. Przybył, Ewelina Pióro-Jabrucka, Mirosław Angielczyk, Zenon Węglarz Materiały kolekcyjne dziko rosnących roślin leczniczych i aromatycznych pochodzące z ekspedycji krajowych i zagranicznych Laboratorium Nowych Technologii Wytwarzania Produktów Zielarskich i Oceny ich Jakości Katedra Roślin Warzywnych i Leczniczych, SGGW w Warszawie
50
Embed
Materiały kolekcyjne dziko rosnących roślin leczniczych ...pw.ihar.edu.pl/assets/Uploads/SGGW-Materialy-kolekcyjne-roslin... · Dziko rosnące rośliny lecznicze Niespecyficzne:
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Katarzyna Bączek, Olga Kosakowska,
Jarosław L. Przybył, Ewelina Pióro-Jabrucka,
Mirosław Angielczyk, Zenon Węglarz
Materiały kolekcyjne
dziko rosnących roślin
leczniczych
i aromatycznych
pochodzące z ekspedycji
krajowych i zagranicznych
Laboratorium Nowych Technologii
Wytwarzania Produktów Zielarskich i
Oceny ich Jakości
Katedra Roślin Warzywnych i
Leczniczych, SGGW w Warszawie
duża liczba gatunków
gatunki dziko rosnące i uprawne
występują w różnych strefach klimatycznych
wszystkie zawierają związki biologicznie aktywne, ale
najczęściej w niewielkich, czasami śladowych ilościach
związki te występują w grupach chemicznych
ich skład i zawartość uwarunkowana jest genetycznie, ale
także zależy od czynników środowiskowych i zmienia się w
okresie ontogenezy
CO WYRÓŻNIA ROŚLINY LECZNICZE I AROMATYCZNE
SPOŚRÓD INNYCH GRUP ROŚLIN?
POCHODZENIE I PRZEZNACZENIE PRODUKTÓW ZIELARSKICH
UPRAWA
PRODUKTY LECZNICZE
PROSTE
ZBIÓR ROŚLIN
DZIKOROSNĄCYCH
SUROWCE
PRZETWÓRSTWO
PRODUKTY SPOŻYWCZE
(PRZYPRAWY + HERBATY)
OLEJKI, EKSTRAKTY,
FRAKCJE I POJEDYNCZE ZWIĄZKI
SUPLEMENTY DIETY
PRODUKTY SPOŻYWCZE
PRODUKTY
LECZNICZE
ŚRODKI
OCHRONY
ROŚLIN
PRODUKTY
SPOŻYWCZE
PRODUKTY
KOSMETYCZNE
POCHODZENIE I WYKORZYSTANIE SUROWCÓW PIERWOTNYCH
obecnie 4/5 populacji ludzi
na świecie leczy się
wyłącznie przy użyciu
naturalnych środków
POCHODZENIE I WYKORZYSTANIE SUROWCÓW PIERWOTNYCH
Ze stanu naturalnego Z uprawy
Liczba gatunków 400
(80 na skalę komercyjną)
około 60
Roczny zbiór
(w tonach) 10 000 – 12 000 20 000 – 30 000
Liczba gatunków roślin zielarskich zbieranych w Polsce
tradycja zbioru i stosowania
tańszy surowiec – nie potrzeba specjalnej infrastruktury
jedno z niewielu źródeł dochodu ludności
w rejonach słabo rozwiniętych gospodarczo
przy niewielkim zapotrzebowaniu na niektóre surowce
uprawa jest nieopłacalna
brak dobrej technologii uprawy
przekonanie konsumentów o skuteczniejszym działaniu
surowców pochodzących ze stanowisk naturalnych
DLACZEGO WIĘCEJ ROŚLIN LECZNICZYCH I AROMATYCZNYCH ZBIERA
SIĘ ZE STANOWISK NATURALNYCH NIŻ UPRAWIA?
bardzo duży
duży
średni
niewielki
b. mały
Gdańsk
Białystok
Bydgoszcz Warszawa
Poznań Łódź
Wrocław Lublin
Kraków
INTENSYWNOŚĆ ZBIORU ROŚLIN LECZNICZYCH
ZE STANOWISK NATURALNYCH
Dziko rosnące rośliny lecznicze
kwiaty
Sambuci flos
Tiliae flos
Crataegi inflorescentia
Pruni spinosae flos
Callunae flos
Helichrysi inflorescentia
Primulae flos
Farfarae flos
Lamii albi flos
owoce
Sambuci fructus
Sorbi fructus
Crataegi fructus
Pruni spinosae fructus
Myrtilli fructus
Juniperi fructus
Rosae fructus
Dziko rosnące rośliny lecznicze
liście
Betulae folium
Urticae folium
Rubi idaei folium
Myrtilli folium
Fragariae folium
Farfarae folium
Dziko rosnące rośliny lecznicze
ziele
Equiseti herba
Urticae herba
Millefolii herba
Callunae herba
Anserinae herba
Solidaginis herba
Serpylli herba
Hyperici herba
Helichrysi herba
Euphrasiae herba
Dziko rosnące rośliny lecznicze
kora
Quercus cortex
Salicis cortex
Frangulae cortex
Dziko rosnące rośliny lecznicze
pączki
Pini gemmaeae
Populi gemmaeae
Betulae gemmaeae
Dziko rosnące rośliny lecznicze
kłącza i korzenie
Urticae radix
Taraxaci radix
Agropyri rhizoma
Calami rhizoma
Tormentillae radix
Hydrolapathi radix
Bistortae radix
Bardanae radix
Dziko rosnące rośliny lecznicze
Dziko rosnące rośliny lecznicze
Niespecyficzne:
trwałe zmiany abiotyczne siedlisk na większych obszarach:
obniżanie się poziomu wód gruntowych (inwestycje
komunalne i przemysłowe, melioracje użytków rolnych,
osuszanie torfowisk)
skażenie środowiska (zanieczyszczenia przemysłowe,
komunalne, komunikacyjne, rolnicze)
zmiany w strukturze użytkowania gruntów rolnych
pożary, wypalanie łąk, pastwisk i nieużytków
Specyficzne (związane ze zbiorem ze stanowisk naturalnych):
chimeryczność ze strony popytu
niewłaściwy zbiór
brak czytelnych regulacji administracyjno-prawnych
dotyczących zasad racjonalnego zbioru
RODZAJE ZAGROŻEŃ
niewłaściwy zbiór
Dziko rosnące rośliny lecznicze
KOLEKCJA ROŚLIN LECZNICZYCH I AROMATYCZNYCH KRWiL
- Kolekcja banku genów
- Kolekcja dydaktyczna
- Kolekcja badawcza (w tym kolekcja gatunków dalekowschodnich)
UKRAINA, RUMUNIA, GRUZJA, MONGOLIA,
ISLANDIA, BIAŁORUŚ, EGIPT
Ekspedycje zagraniczne
Ekspedycje krajowe
POLSKA WSCHODNIA I POŁUDNIOWA
KOLEKCJA ROŚLIN LECZNICZYCH I AROMATYCZNYCH KRWiL
KOLEKCJA BANKU GENÓW
KOLEKCJA ROŚLIN LECZNICZYCH I AROMATYCZNYCH KRWiL
Najważniejsze obiekty z ekspedycji (kolekcja polowa)