Mắt và các bệnh về mắt

GiẢI PHẪU SINH LÝ MẮT

TS.BS Võ Thành Liêm

Mục tiêu bài giảng

• Mô tả giải phẫu của mắt• Mô tả một số bệnh về mắt thường gặp

Tổng quan

• Mắt: cơ quan giác quan: thị giác• 70% thụ thể giác quan cơ thể• 2 mắt: nằm hố mắt• Thần kinh:

– Thần kinh thị giác: số II– Thần kinh cảm giác mắt: số V– Co đồng tử: số III– Vận động nhãn cầu: III. IV, VI

Cấu trúc của mắt và phần phụ

• Nhãn cầu– Màng bọc ngoài

• Giác mạc• Củng mạc• Rìa củng giác mạc

– Màng bồ đào• Mống mắt• Thể mi• Hắc mạc

– Võng mạc– Các môi trường trong suốt

• Thủy dịch• Thể thủy tinh• Thể pha lê



Màng bọc ngoàiGiác mạc: trong suốt, thấu quang, nhậy cảmCủng mạc: trắngRìa củng giác mạc


Màng bồ đàoMống mắt: tạo đồng tử, co dãnThể mi: tạo thủy dịch, treo thể thủy tinhHắc mạc: hấp thụ ánh sáng






Võng mạc: nhận cảm ánh sáng, bọc mặt trong nhãn cầuLõm hoàng điểm: tiếp nhận chínhĐĩa thị: mạch máu+thần kinh


Võng mạc: nhận cảm ánh sáng, bọc mặt trong nhãn cầuLõm hoàng điểm: tiếp nhận chínhĐĩa thị: mạch máu+thần kinh


Tế bào thần kinh thị giác:Hình que: đen, tinh tếHình nón: màu sắc


Tế bào thần kinh thị giác:Hình que: đen, tinh tếHình nón: màu sắc


Video về ánh sáng đến võng mạc

retina


Hình đảo chiều trên giác mạc


Video hình ảnh trên võng mạc


Các môi trường trong suốtThủy dịchThể thủy tinhThể pha lê


• Các bộ phận phụ của nhãn cầu– Xương hốc mắt– Mí mắt

• Sụn mí• Dây chằng• Cơ vòng mi – cơ nâng mi• Kết mạc

– Cơ vận nhãn ngoài: 6 cơ– Bộ lệ

• Tuyến lệ• Lệ quản• Túi lệ




Video về mắtExtrinsic ocular


Mí mắtSụn míDây chằngCơ vòng mi – cơ nâng miKết mạc



Các nhóm cơ vận nhãn


Bộ lệTuyến lệLệ quảnTúi lệ


Mi mắt trên – dướiSụn vành mi

Bệnh lý thường gặp

• Mắt bình thường


• Viêm da bóng nước dạng herpes


• Viêm da bóng nước dạng herpes


• Phù mí mắt


• Xuất huyết vùng mi trên (chấn thương)


• Xuất huyết vùng mi dưới (chấn thương)


• Kết mạc mắt nhạt (thiếu máu)


• Viêm kết mạc mắt dị ứng


• Bệnh đau mắt hột


• Mộng thịt


• Nhiễm trùng với loét giác mạc


• Vàng mắt


• Màng máu củng mạc


• Đục thủy tinh thể (catarac)

Tiếp cận chẩn đoán

• Mắt đỏ:– Đau -> cần khám bác sĩ chuyên khoa

• Tăng nhãn áp cấp• Viêm mống mắt• Viêm loét giác mạc• Herpes mắt

– Không đau -> bệnh của kết mạc• Viêm kết mạc virus• Viêm kết mạc dị ứng


• Chói sáng– Là bệnh của giác mạc -> khám chuyên khoa

• Loét giác mạc do siêu vi• Nhiễm trùng mắt kèm loét giác mạc• Loét giác mạc do nấm


• Bỏng nhãn cầu– Do hóa chất

• Rửa nước ngay lập tức, dưới vòi nước chảy (>30phút)• Chú ý các vùng nếp• Chuyển khám chuyên khoa

– Do bỏng lửa• Mi mắt thường bảo vệ tốt• Nếu mi mắt có bỏng da -> rửa nước ngay• Nếu có nghi ngờ tổn thương giác mạc -> khám chuyên khoa

• Chấn thương– Nhập viện cấp cứu ngay lập tức

Mắt và các bệnh về mắt

Health & Medicine