MALİYE SORU BANKASI OPTIMUS SALİM GÖL Maliye Teorisi Kamu Harcamaları Kamu Gelirleri Devlet Bütçesi Devlet Borçlanması Maliye Politikası Türk Vergi Sistemi KPSS ve kurumsın avlar ı içinözgün sorulardanoluşanTEK K TAP TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 2013 İdari HakimlikSayıştay Gelir Uzmanlığı Kamu İ ha le Ku rumu KontrolörlükDenetmenlikUzmanlık
maliye soru bankası. maliyeliler için sorular güzel sorular
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Pegem Akademi Yay. E ğ t. Dan. Hizm. Tic. Ltd.Ş ti’ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasar ımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kay ı t ya da başka yöntemlerle ço ğaltılamaz, basılamaz, da ğı tılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlı ğı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucular ımızın bandrolü olmayan kitaplar hakk ında
yay ı
nevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yay ı
nlar ı
satın almamasını diliyoruz.
1. Bask ı: Ocak 2013Türkçe Redaksiyon: Ozan Ermiş
Dizgi-Grafik Tasar ım: Özgür Kuzey Kapak Tasar ımı: Gürsel Avcı
B u çal ı ş ma, kariyer mesleklerine giri ş te en önemli a ş amalardan biri haline gelmi ş Kamu Personeli Seçme S ı nav ı ’na haz ı rlan ı rken siz de ğ erli adaylara bir ba ş vuru kay- na ğ ı niteli ğ inde haz ı rlanm ı ş t ı r. Bu s ı nava haz ı rlanan adaylara en büyük tavsiyem,bu s ı nav ı n bir ad ı m oldu ğ unu unutmamalar ı d ı r.
Elinizdeki kitaba yönelik en güzel çal ı ş ma ş ekli, sorular ı çözdükten sonraçözümleri ayr ı nt ı l ı birş ekilde okuman ı zd ı r. Maliye konular ı , özellikle Say ı ş tay,Kamuİ hale Kurumu ve Gelir Uzmanl ı ğ ı s ı navlar ı nda da kar ş ı n ı za ç ı kmaktad ı r.Kitab ı m ı z bu s ı navlar ı n içerikleri de göz önüne al ı narak geni ş letilmi ş tir . ÖzellikleVergi Hukuku bölümü daha da geni ş letilerek idari hâkimlik s ı navlar ı n ı da kapsa- maktad ı r.
KPSS’ye haz ı rlan ı rken çe ş itli kaynaklardan farkl ı bilgilere ula ş ı labilir. Bukitab ı n haz ı rlanmas ı nda temel ölçüt siz adaylar ı n tek bir kaynaktan tüm bilgiyerahatça ula ş abilmenizdir.
KPSS Maliye s ı nav ı kapsam olarak; Maliye Teorisi (% 10 4 soru) Kamu Harcamalar ı (% 15 6 soru)
Kamu Gelirleri (% 15 6 soru) Kamu Borçlar ı (% 15 6 soru) Bütçe (% 15 6 soru) Maliye Politikas ı (% 15 6 soru) Vergi Hukuku (Türk Vergi Sistemi) (% 15 6 soru)
temel ba ş l ı klar ı n ı içeren 40 sorudan olu ş maktad ı r.Kitab ı m ı zda bu temel ba ş l ı klar çerçevesinde 5018 say ı l ı Kanun’da yap ı lan de ğ i-
ş iklikleri de kapsayan çeli ş kilerden uzak, güncel ve temel bilgileri aktarmak aı lhedefimizdir. Burada özellikle belirtilmesi gereken kitab ı m ı z ı n sadece KPSS de ğ il,di ğ er uzmanl ı k ve müfetti ş lik s ı navlar ı n ı da kapsamaya çal ı ş mas ı d ı r.
Kitapla ilgili öneri, ele ş tiri ya da takdirinizi [email protected] arac ı l ı ğ ı ylabizimle payla ş man ı z bizeı ş ı k tutacakt ı r.
Bu ürünün ortaya ç ı kmas ı nda eme ğ i geçen herkese; öncelikle bu süreçte en büysabr ı gösteren e ş im Özden YÜKSEL GÖL’e ve k ı z ı m Eslina’ya, Suat DÜZ ba ş taolmak üzere tüm Pegem Ailesi’ne, özellikle her soruyu sab ı rla inceleyip gerekli gör-
dükleri katk ı
lar ı
n ı
hiçbir zaman esirgemeyen Ahmet SARI ve Elif BOZDO Ğ AN’a,s ı k ı nt ı lar ı m ı payla ş an dostlar ı ma, dizgi ve tasar ı mda yard ı mlar ı ndan dolay ı ÖzgürKUZEY’e sonsuz te ş ekkür ederim.
II. Kamu harcamalar ı nı n optimumbüyüklüğü; vergilerin marjinalfaydas ı nı n, harcamalar ı n marjinalmaliyetine eşit olduğu seviyedebelirlenir.
III. Vergilemede kar ş ı lı ks ı zlı k ilkesi
geçersizdir. Yukar ı daki ifadelerden hangisi kamumaliyesinde de ğiş im yakla ş ı m ı ileilgili do ğru bir ifadedir?
A) Yalnı z I B) Yalnı z II C) Yalnı z III
D) I ve II E) I ve III
2. A şa ğ ı dakilerden hangisi Alman veFrans ı z ekolleri taraf ı ndan temsiledilen devlet faaliyetlerini hukuki vesiyasi bak ı ş aç ı s ı yla inceleyen gü-nümüzdeki yakla ş ı mlar kapsam ı ndade ğerlendirilen yakla ş ı md ı r?
A) Yapı sal yaklaş ı m
B) Kurumsal yaklaş ı mC) İktisadi yaklaş ı m
D) İdari yaklaş ı m
E) Hukuki yaklaş ı m
3.
I. Kamu harcamalar ı
II. Kamu gelirleri
III. Cari işlemler
IV. Ödemeler dengesi
Yukar ı dakilerden hangisi kamu mali-yesi kapsam ı nda de ğerlendirilemez?
A) Yalnı z I B) I ve II C) II ve III
D) III ve IV E) II ve IV
4. A ş a ğ ı daki ifadelerden hangisi refahyakla ş ı m ı kapsam ı nda do ğrudur?
A) Bir toplumun toplam refahı na ula ş-mak için bireylerin refahlar ı toplan ı rve devletin bu konuda herhangi birkatkı s ı söz konusu de ğildir.
B) Esas olan bireyin refah ı nı n maksi-
mize edilmesidir ve kamu mali-yesinin temel amac ı buna hizmetetmektir.
C) Kamu maliyesinin temel amac ı toplum refah ı nı n minimize edilmesi-dir ve bu amaçla bireyin refah ı fedaedilebilir.
D) Önemli olan toplumsal refaht ı r, dev-letin her müdahalesi bireysel refahazarar verir.
E) Amaç toplum refah ı nı n maksimizeedilmesidir ve kimsenin duru-mundan fedakârl ı k yapı lmaks ı zı ntoplum refah ı art ı r ı lmalı dı r.
5. Vergi gibi mali yük uygulamalar ı n ı ntüketim, tasarruf, yat ı r ı m gibi kararlarüzerindeki etkisini incelerken maliye-cilerin kulland ı ğ ı günümüzdeki yakla-
ş ı m a ş a ğ ı dakilerden hangisidir? A) Hukuki yaklaş ı m
B) İktisadi yaklaş ı m
C) Refah yaklaş ı mı
D) Gelir yaklaş ı mı
E) Yap ı sal yaklaş ı m
6. A ş a ğ ı dakilerden hangisi kamu maliye-sini aç ı klamak için kullan ı lan günü-müzdeki yakla ş ı mlar aras ı nda yer alaniktisadi yakla ş ı m ı n öncüleri aras ı ndasay ı lamaz?
A) A. C. Pigou
B) R. MusgraveC) E. LindahlD) K. WicksellE) E. Allix
7. A ş a ğ ı dakilerden hangisi Musgrave’egöre devletin üretimde bulunmas ı n ı nnedenleri aras ı nda say ı lamaz?
A) Fiyat mekanizmas ı kendiliğindenoptimal kaynak da ğı lı mı nı sa ğ-layamad ı ğı ndan devlet üretimdebulunmalı dı r.
B) Piyasada var olan fiyat mekaniz-mas ı adil gelir dağı lı mı nı sa ğla-yamad ı ğı ndan devlet üretimdebulunmalı dı r.
C) Piyasada var olan fiyat mekanizma-s ı adil servet da ğı lı mı nı gerçek-leştiremediğinden devlet üretimde
bulunmalı dı r.D) Piyasada üretilen mallar ı n üretmiş
olduğu faydalar ı n topluma katk ı s ı -nı n düşük olmas ı nedeniyle devletüretim yapmal ı dı r.
E) Devlet, ekonominin istikrar ı nı n sa ğ-lanmas ı ve kalkı nman ı n gerçekle ş-tirilmesi için üretim yapmalı dı r.
8. A ş a ğ ı dakilerden hangisi özel ekono-mileri kamu ekonomilerinden ay ı ranözellikler aras ı nda say ı labilir?
A) Önce giderler sonra gelirlerinbelirlenmesi
B) Sunulacak mallarda arz ve talepkoşullar ı nı n belirleyici olması
C) Üretimin bürokrasi arac ı lı ğı ylagerçekle ştirilmesi
D) Finansman ı nı n vergilerle yap ı lmas ı
E) Sunulacak mal ve hizmet miktar ı -nı n siyasal karar mekanizmas ı ncabelirlenmesi
1. Kamu maliyesinde de ğişim yaklaş ı mı kamuhizmetlerini kamu gelirlerinin kar ş ı lı ğı ola-rak gören mali yaklaş ı mdı r. Bu yaklaş ı mdakamu hizmetleri ile kamu gelirlerinin deği-şimi söz konusudur. Bu yakla ş ı m çerçeve-sinde kamu hizmetlerini finanse etmek içinvergi alı nı r. Kamu harcamalar ı nı n optimumseviyesinde vergilerin marjinal faydas ı nı n,kamu harcamalar ı nı n marjinal maliyetineeşit olduğu noktada belirlenmektedir.
Cevap D
2. Hukuki Yakla ş ı m: Alman ve Frans ı z eko-
lünün yaklaş ı m şekli olup siyasi ve idarisistem içinde kamu maliyesinin temel fonk-siyonlar ı üzerinde durulmaktad ı r. Bu yak-laş ı ma göre kamu tüzel ki şileri anayasaylakendilerine yüklenmiş olan fonksiyonlar ı gerçekle ştirmek için harcama yapmak duru-munda olup söz konusu harcamalar ı n hangikaynaktan ve hangi usullerle sa ğlanaca ğı iletoplumsal mali yük uygulamalar ı nı n toplumkesimleri aras ı nda adil bir şekilde dağı lı mı -nı n nas ı l gerçekleştirileceği konular ı ağı rlı kkazanmaktad ı r.
Cevap E
3. Kamu harcamalar ı ve kamu gelirleri kamumaliyesinin konusunu oluştururken cari iş-lemler ve ödemeler dengesi merkez banka-s ı nı n işlemleri aras ı nda de ğerlendirilir.
Cevap D
4. Toplum refah ı ndaki değişmelerin ölçülmesiile ilgili ilk teori Vilfredo Pareto taraf ı ndanöne sürülmü ştür. Pareto, toplum refah ı natesir eden iki önemli faktörün gelir dağı lı -mı ve üretim düzeni olduğunu belirtmiştir.Pareto’ya göre toplumdaki fertlerin hiçbirininrefah ı nı azaltmayan, fakat bu arada en azbirinin refahı nı arttı ran her türlü iktisat politi-kas ı tedbiri toplum refahı nı arttı r ı yor demek-tir. Refah yaklaş ı mı kamu maliyesi arac ı lı ğı
ile toplum refahı
nı
n maksimize edilmesiniöngörmekte olup, kimsenin durumundanfedakarlı k yapı lmaks ı zı n toplum refah ı nı narttı r ı lmas ı nı amaçlamaktad ı r.
Cevap E
5. Yirminci yüzyı lı n baş ı nda (günümüzde)maliye ilmi iktisattan ayr ı larak bağı ms ı z birdisiplin haline gelmiştir. Bunda Alman mali-yecilerin önemli bir etkisi olmuştur. Bu ça ğ-da maliye ile ilgili iktisadi yaklaş ı m ve hukukiyaklaş ı m olmak üzere iki ekol gelişmiştir.
Hukuki Yakla ş ı m: Bu yaklaş ı ma göre dev-let faaliyetlerinin temelini hukuki ve kuram-sal düzenlemeler olu şturmaktad ı r. Yanikamu kurum ve kuruluşlar ı Anayasa ilekendilerine verilen görevleri yerine getire-bilmek için harcama yapmak zorunda olupbu harcamalar ı n finansman ı nı n nereden venas ı l sağlanaca ğı ve finans yükünün toplumkesimleri aras ı nda nas ı l dağı tı lacağı konu-lar ı önem kazanmaktad ı r. Diğer bir ifade ilebu yaklaş ı mda tarihi, hukuki ve kurumsaldüzenlemeler etkili olmaktad ı r.
İktisadi Yakla ş ı m: Bu yaklaş ı mda devletinekonomik maliyeti yani vergi ve benzeri ni-telikteki mali yük uygulamalar ı ve borçlan-ma arac ı lı ğı yla yarattı ğı ekonomik etkileri önplanda tutulmakta, bu uygulamalar ı n sat ı nalma gücü, tüketim, tasarruf, gelir, servetdağı lı mı ve yat ı r ı mlar üzerindeki etkilerianaliz edilmeye çal ı ş ı lmaktadı r. İktisadi yak-laş ı mda devlet faaliyetlerinin kamu hukukuile olan ilişkisi düşünülmeyip sadece ekono-mik olaylar üzerinde durulur.
Cevap B
6. İktisadi yaklaş ı mda; devletin ekonomik mali-yeti yani vergi ve benzer nitelikteki mali yükuygulamalar ı ve borçlanma arac ı lı ğı yla yarat-tı ğı ekonomik etkileri ön planda tutulmakta,bu uygulamalar ı n sat ı n alma gücü, tüketim,tasarruf, gelir, servet da ğı lı mı ve yat ı r ı mlarüzerindeki etkileri analiz edilmeye çal ı ş ı l-maktad ı r. İktisadi yaklaş ı mda devlet faali-yetlerinin kamu hukuku ile olan ilişkisi düşü-
nülmeyip sadece ekonomik olaylar üzerindedurulur. En önemli temsilcileri A. C. Pigou,R. Musgrave, E. Lindahl, K. Wicksell olaraksay ı labilir.
7. A ş a ğ ı dakilerden hangisi kamu harca-malar ı tan ı m ı göz önüne al ı nd ı ğ ı ndamodern maliyecilerle klasik mali-yecileri birbirinden ay ı ran özellikler
kapsam ı nda de ğerlendirilebilir? A) Yetkilişah ı slar taraf ı ndan yap ı lmas ı
ve onaylanmas ı
B) Toplumsal ihtiyaçlar ı kar ş ı lamaküzere yap ı lmas ı
C) Ekonomik faaliyetleri düzenlemeküzere yap ı lmas ı
D) Belirli usullere uyularak yapı lmas ı
E) Ayni olarak yapı lmas ı
8. A ş a ğ ı dakilerden hangisi 5018 say ı lı kanunda yap ı lan kamu gideri tan ı m ı kapsam ı nda de ğerlendirilemez?
A) 5018 say ı lı kanuna dayan ı larakyaptı r ı lan iş, alı nan mal ve hizmetbedelleri
B) Sosyal güvenlik katkı paylar ı
C) İç ve d ı ş borç faizleri
D) Borçlanma araçlar ı nı n iskontolusat ı ş ı ndan do ğan farklar
1. Dar anlamda kamu harcamalar ı sadecemerkezi yönetimin harcamalar ı nı kapsar.Türkiye’de 5018 say ı lı yasa kapsam ı ndaMerkezi Yönetim Kuruluşlar ı (I,II,III) sayı lı cetvelleri kapsamaktad ı r. Geniş anlamdakamu harcamas ı ise, merkezi yönetim veyerel yönetimlerin harcamalar ı nı n yan ı s ı ra,kamu iktisadi kuruluşlar ı nı n harcamalar ı vesosyal güvenlik kuruluşlar ı nı n harcamalar ı ile vergi muafiyet ve istisnalar ı nı da kapsar.
Cevap E
2. Kamu iktisadı Teşebbüsleri, devletin ekono-mik alanda mal ve hizmet üreten kurulu şla-r ı dı r. Kamu kaynaklar ı nı kullanarak işletme-cilik faaliyetinde bulunurlar. Bu kapsamdadeğerlendirildiğinde devletin bu girişimler
arac ı lı ğı yla piyasada ek talep yaratmas ı hâlinde yap ı lan harcamalar, kamu harcama-lar ı na benzer. K İT'lerin yaptı ğı harcamalargeniş anlamda kamu harcamas ı kapsam ı n-da de ğerlendirilir.
Cevap D
3. Kamu kesiminin ekonomideki payı hesapla-nı rken; yurtiçi hası lanı n ne kadar ı nı n devlettaraf ı ndan kullan ı ldı ğı belirlenmek istenir.Bu nedenle kamu harcamalar ı nı n gayrisafiyurtiçi hası laya oran ı bulunmalı dı r.
Devletinekonomidekipay ı
Kamu harcamalar ı
GSYİH
Cevap D
4. Devlet olmanı n gerektirdiği hizmetleri yerinegetirebilmek için kullanı lan kamu harcama-lar ı nı n özellikleri aşağı daki şekilde s ı ralana-bilir:
Kamu harcamalar ı kar ş ı lı ğı nda paraödenir.
Kamu harcamalar ı belirli bir kamusal ih-tiyacı kar ş ı lar.
Kamu harcamalar ı artma e ğilimi göste-rir.
Kamu harcamalar ı yetkilişah ı slarca ya-pı lı r.
Kamu harcamalar ı daima kamu gelirle-rinden önce belirlenir.
Kamu harcamalar ı siyasi ve iktisadi birözelliğe sahiptir. Kamu harcamalar ı ger-çekleştirilirken parlamentolar taraf ı ndançı kartı lan yasalara uyma yükümlülü ğüvardı r. Dolayı s ı yla harcamalar ı n siyasibir yönü de bulunmaktad ı r. Öte yandanyap ı lan harcamalar milli ekonomi üze-rinde bir takı m etkiler doğurmaktad ı r.
Kamu harcamalar ı nda ba şlı ca amaç kârdeğildir. Kamu harcamalar ı gerçekle şti-rilirken sosyal faydan ı n maksimizasyo-nu esast ı r. Özel kesim ise kâr amac ı ylahareket etmektedir. Özel kesim sadeceiktisadi gayelerle hareket etse de kamukesiminin böyle bir şans ı bulunmamak-tad ı r. Kamu kesimindeki sosyal amaçlariktisadi amaçlar ı n önüne geçebilmekte-dir.
Yukar ı da verilen özellikler incelendiğinde Ive IV numaralı öncül kamu harcamalar ı nı nözellikleri arası nda say ı labilir.
Cevap C
5. Bir ülkede kamu harcamalar ı nı n üst s ı nı r ı milli gelirin kendisidir. Ancak kamu harca-malar ı nı n s ı nı r ı ülkelerin geleneklerine, nite-liklerine ve ekonomik yapı lar ı na ba ğlı olarak
değişim gösterebilir. Özel sektörün üretimyap ı s ı ile kamu harcamalar ı nı n s ı nı rlar ı ara-s ı nda do ğrudan bir ilişki kurulamaz.