MAKRO İKTİSAT A Grubu Kadrolar İçin Temel Kaynak Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Editör: Dilek ERDOĞAN KURUMLU Akıcı Ayrıntılı Görsel Konu Anlatımları Akıcı Ayrıntılı Görsel Konu Anlatımları Örnekler Yorumlar Uyarılar Pratik Bilgiler Örnekler Yorumlar Uyarılar Pratik Bilgiler ÖSYM Tarzında Özgün Sorular ve Açıklamaları ÖSYM Tarzında Özgün Sorular ve Açıklamaları Tüm kurum sınavlarını kapsayan TEK KİTAP Tüm kurum sınavlarını kapsayan TEK KİTAP
13
Embed
MAKRO İKTİSAT - pegem.netpegem.net/dosyalar/dokuman/18012012142114makro.pdf · MAKRO İKTİSAT A Grubu Kadrolar İçin Temel Kaynak Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem Pegem
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MAKRO İKTİSAT
A Grubu Kadrolar İçin Temel Kaynak
PegemPegem
PegemPegem
Pegem Pegem
Pegem
Pegem
Pegem Pegem
Pegem
Pegem
Pegem Pegem
Pegem
Editör: Dilek ERDOĞAN KURUMLU
AkıcıAyrıntılı
GörselKonu Anlatımları
AkıcıAyrıntılı
GörselKonu Anlatımları
ÖrneklerYorumlar
UyarılarPratik Bilgiler
ÖrneklerYorumlar
UyarılarPratik Bilgiler
ÖSYM Tarzında
Özgün Sorular
ve AçıklamalarıÖSYM Tarzında
Özgün Sorular
ve Açıklamaları
Tüm kurum
sınavlarını
kapsayan
TEK KİTAP
Tüm kurum
sınavlarını
kapsayan
TEK KİTAP
A Grubu Kadrolar İçin
KPSS MAKRO İKTİSATISBN 978-605-364-220-6
Dilek ERDOĞAN KURUMLU
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkındayayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
Toplumda en değerli beşeri sermayemiz olan sizler, yıllarca girdiğiniz sınavlardan sonra yeni bir sı-navla daha karşı karşıyasınız. Devlet kurumlarına atanmak, özellikle uzman ve müfettiş olabilmek için önce KPSS barajını geçmeli ve o sınavlara KPSS Alan Bilgisi'nden alacağınız puanlarla başvuru hakkı elde etmelisiniz. Zor bir süreçle karşı karşıyasınız fakat bu sürecin sonunda elde edeceğiniz mevkileri düşünürseniz bu güçlüklere çok daha rahat katlanabilirsiniz.
Bu çok önemli olan süreçte, Alan Bilgisi'nde biliyoruz ki hepinizin en büyük korkularından biri "iktisat". Analizleri, formülleri, yorumları... İktisatda her gün yeni birşey keşfeder; engin bir denizde istediğiniz kadar açılabilirsiniz! Fakat bizim amacımız bu denizde sizi kaybetmek değil güvenli bir yolla sonuca ulaştırmaktır. Bu amaçla hazırlanan kitabımızda size en pratik ve en kolay test yöntemleriyle iktisa-dı öğretmek ve her şeyden önemlisi korkulan değil sevilen bir iktisat dersi sunmak hedeflenmiştir. Ayrıca sadece KPSS soruları değil, kurumların müfettişlik ve uzmanlık sınav soruları da dikkate alına-rak KPSS sonrası da kütüphanenizde bulunması gereken bir kitaba dönüştürülmüştür.
KPSS Alan İktisat'ta; Mikro İktisat % 30 Makro İktisat % 30 Para-Banka Kredi % 30 Uluslararası iktisat % 5 Büyüme ve Kalkınma % 5 Türkiye Ekonomisi % 5 İktisadi Doktinler Tarihi % 5 yer almaktadır.
KPSS ve kurum sınavlarında iktisat ağırlıklı olarak "Mikro İktisat" "Makro İktisat" ve "Para-Banka-Kredi" bölümlerinden oluşmaktadır. Elinizdeki Makro iktisat kitabı dışında Mikro İktisat ve Para-Banka-Kredi yayınımız da mevcuttur.
Kitapla ilgili öneri, eleştiri ya da takdirinizi [email protected] aracılığıyla bizimle paylaşmanız bize ışık tutacaktır.
Kitaplarımın oluşmasında emeği geçen herkese, sevgi ve sabırları için sonsuz teşekkür ederim.
Dilek ERDOĞAN KURUMLU
v K P S S
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM Makro İktisada Giriş
KLASİK VE KEYNESYEN YAKLAŞIM ...................................................................3
Makro Ekonominin Performans Göstergeleri .....................................................4
Makro Ekonomik Amaç ve Araçlar .....................................................................4
MAKRO İKTİSATTA TEMEL KAVRAMLAR ............................................................5
2. BÖLÜM Basit Keynesyen Model ve Milli Geliri Belirleyen Faktörler
TÜKETİM HARCAMALARI VE TÜKETİM FONKSİYONU ...................................27Tüketim Fonksiyonu .........................................................................................27Tüketim ve Gelir Arasındaki İlişki .....................................................................28Tüketim Teorileri ...............................................................................................29
TASARRUF VE TASARRUF FONKSİYONU ........................................................31Tasarruf Fonksiyonu .........................................................................................31Marjinal ve Ortalama Tasarruf Eğilimi ..............................................................32Marjinal ve Ortalama Tüketim Eğilimi ..............................................................32
MAL VE PARA PİYASALARININ BİRLİKTE DENGESİ .....................................107Dengesizlikler ve Dengesizliklerin Giderilmesi ..............................................108IS-LM Modelinde Dört Uç Durum ..................................................................109
PARA VE MALİYE POLİTİKALARININ ETKİNLİĞİ ...........................................109Keynesyen Bölge ..........................................................................................109Ara Bölge ......................................................................................................110Klasik Bölge ..................................................................................................111
TOPLAM TALEP EĞRİSİ ................................................................................. 129Toplam Talep Eğrisinin Negatif Eğimli Olma Nedenleri ................................ 130Toplam Talep Eğrisinin Eğimi ....................................................................... 131Toplam Talep Eğrisinin Kayması .................................................................. 131Talep Yönetimi Politikaları Olarak Maliye ve Para Politikaları ...................... 132
TOPLAM ARZ EĞRİSİ ..................................................................................... 135Keynesyen Toplam Arz Modeli ..................................................................... 135Klasik Toplam Arz Modeli ............................................................................. 135Monetarist Toplam Arz Eğrisi ....................................................................... 135Pozitif Eğimli Toplam Arz Eğrisi ................................................................... 136Yeni Klasik Toplam Arz Modeli ..................................................................... 136Neo Keynesyen Toplam Arz Modeli ............................................................. 137Reel Konjoktür Toplam Arz Modeli ............................................................... 137
PARA VE MALİYE POLİTİKALARI .................................................................... 138Keynesyen Bölge .......................................................................................... 138Ara Bölge ...................................................................................................... 139Klasik Bölge .................................................................................................. 139
“Güçlük, yeni düşünceleri anlamakta değil, insan ruhunun her köşesine dal budak sarmış olan ve içimizden çoğunun aynı formasyonu almış bulunduğu eski düşüncelerden
kurtulabilmektir.”
J. M. KEYNES
BÜYÜK BUNALIM (1929-1939)
Amerika Birleşik Devletleri 27 Ekim 1929 tarihinden önce birçok depresyon atlatmış olsa da, hiçbiri Wall Street’i vuran “Kara Perşembe” kadar şiddetli ve uzun olmamıştı. Başlangıçta ekonomistler ve liderler bunu küçük bir kaza, belki de piyasaların kendini ayarlaması olarak görüyorlardı. Ne olursa olsun bu durum, ulusun Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra yaşadığı durgunluktan daha kötü olamazdı.
Ancak kısa bir süre içinde rakamlar iyimserleri haksız çıkarttı. Depresyon hızla kötüleşiyordu. 1933 baharında Roosevelt başkanlık yemini ederken, işsizlerin sayısı 8 milyondan 15 milyona çıkmış (kabaca tarım dışı işgücünün üçte biri) ve GSMH 103,8 milyar dolardan 55 milyar dolara düşmüştü. Roosevelt resmen göreve başladığı gün Missippi’deki çiftliklerin yüzde kırkı açık arttırmadaydı. Ekonomik bunalım dünya çapında yaşanmasına karşın, Almanya dışında hiçbir ülkede işsizlik oranları bu kadar yüksek düzeye ulaşmamıştı.
Bütün bunlardan en çok etkilenen yoksullardı. 1932 yılında Harlem’de işsizlik oranı yüzde 50 iken, 1935’de si-yahlar tarafından sahip olunan ya da yönetilen mülkiyetin oranı yüzde 5’e düşmüştü. ABD’nin orta bölgelerindeki çiftçiler ekonomik dalgalanmaların yanı sıra bir de toz fırtınaları yüzünden çok daha zor durumdaydılar. Okullar azalan ödenekler yüzünden, hem okul saatlerini hem de eğitim yılını azaltmak zorunda kaldılar.
Krizin genişliği ve derinliği Büyük Bunalımı doğurdu. Kimse krize karşı en iyi çarenin ne olduğunu bilmiyor-du. Başkan Roosevelt devlet yardımının iyilikten çok zarar getireceğine inanıyor, işsizlere ve evsizlere yapılacak yardımın yerel yönetimler ve hayır kuruluşları tarafından sağlanması gerektiğini düşünüyordu. 1931 yılına gelin-diğinde, kimi eyaletler yerel topluluklara yardımda bulunmaya başlamışlardı. Roosevelt ve New York Valisi, Harry Hopkins ve Frances Perkins ile çalışarak doğrudan iş yardımı programı başlattılar. Bu program çok az kişiye yardımcı olabildi. 1932 yılına kadar işsiz ailelerin yalnızca dörtte biri herhangi bir yardım alabilmiştir. 1,5’u yar-dımlara ayrılmış ve kişi başına düşen ortalama yardım miktarı 1.67 dolar olmuştu. Yardım çabalarının asıl yükünü çeken vatandaşlarsa iflas tehlikesinin eşiğindeydiler. 1932 yılında Cook County (Chicago), itfaiyecileri, polisleri ve zaten sekiz aydır maaşlarını alamayan öğretmenleri işten çıkarttı. Evsiz kampları bütün ülkede görülmeye başlanmıştı.
Bunalımın zarar verdiği kişilerde öfkeden çok şaşkınlık vardı. Çoğu işsiz kaldıktan sonra ümitsizliğe kapılıp utanç içinde yaşamaya başladılar. İntihar oranı 100.000 kişide 14’ten 17’ye yükselmişti. Yapılan protestolar yerel düzey-deydi: “Çiftlik tatilleri”: Çiftçiler birbirlerinin mallarını açık arttırmalarda satın almıyorlar, komşularının haczedilen mallarının geri dönmesini sağlıyorlar ve açlık yürüyüşleri yapıyorlardı.
Protestolara karşı direniş de sıklıkla şiddete dönüşüyordu. Dearborn açlık yürüyüşünde tankların ve makinalı tüfeklerin eşliğinde 1000 asker bulunurken, dört gösterici de vurularak öldürülmüştü.
Roosevelt, sonunda sorunlara tepeden bakmayı bıraktı ve Amerikan ekonomisini düzeltmek, işsizlik yüzün-den sıkıntı çekenlere yardımcı olmak ve sistemi bir daha böylesi büyük krizlerin yaşanmaması için yeniden ya-pılandırmak üzere, federal düzeyde fonlarla beslenen bir dizi programı uygulamaya koydu. Ancak, New Deal, GSMH’nın 1929 yılı düzeyine geri dönmesini sağlamış, bankacılık ve refah alanlarında temel reformları berabe-rinde getirmişse de Roosevelt, bunalımın sonuna kadar, bütçe açıkları verilmesini kabul etmemiştir. Ne zaman ki federal devlet, İkinci Dünya Savaşı yüzünden halkı karneye bağladı, savunma sanayiinde altı milyon kişiye iş verdi, altı milyon kişiyi de askere aldı, büyük bütçe açıkları vermeye başladı, Büyük Bunalım o zaman gerçek-ten sona erdi.
Kaynaklar: Leuchtenburg, William E. Frannklin D. Roosevelt and the New Deal, 1932-1940. New York: Harper Torchbooks, 1963.
McElvaine, Robert S. The Great Deppression: America, 1929-1941. New York: Times Books, 1993.
“Okuma Parçası”
3 K P S S
1. BÖLÜM
MAKRO İKTİSADA GİRİŞ
Makro İktisat: Ekonominin bir bütün olarak iniş ve çıkışları ile ilgilenen iktisat da-lıdır.
Klasik iktisatçılar iktisadı bilim haline getirenlerdir ve öncüsü A. Smith’dir. “1776 Ulusların zenginliği”. Mikro temelli analizler “Laissez Faire Laissez Passe” Bıra-kınız yapsınlar, bırakınız geçsinler (görünmez el) düşüncesi piyasaların müda-hale olmadan kendi kendine dengeye geleceğini savunur. Fakat 1929’da başlayan ve yıllarca süren Büyük Buhran, Klasik Liberal görüşe büyük bir darbe vurmuş, Keynesyen devrimi ortaya çıkaran önemli bir olgu olmuştur. “1936’da yazılan “Para, Faiz ve İstihdamın Genel Teorisi” adlı J.M. Keynes’e ait eser makro ekonomiyi bir bilim dalı haline getirir. İlk etkilerin II. Dünya Savaşı sonrası görül-düğü 1950’lerden 1970’li yıllara kadar süren bu dönem Keynes’in Altın Çağı’dır. Klasiklerde fiyat ve ikame etkisine dayalı mikro bakış yerini Keynes’in gelir etki-sine dayalı makro bakışa bırakır.
KLASİK YAKLAŞIM KEYNESYEN YAKLAŞIM
Tam istihdam, Tam Rekabet Eksik İstihdam, Eksik Rekabet
Ücret ve fi yatlar tam esnektir. Esnek değil (yapışkan - rijittir.)
Devlet müdahalesi gereksizdir. Devlet müdahalesi şarttır.
İstihdam düzeyini ücret ve fi yatlar be-lirler. “Her arz kendi talebini yaratır.” (Say kanunu)
Üretim ve istihdamı belirleyen toplam talep’tir. Say kanunu geçersizdir, ak-sine talep arzı belirler.
Klasikler arz yanlıdır. Keynesyenler talep yanlıdır.
Para nötr (yansız-peçe-tül)’dür. Mik-tar kuramı geçerlidir. Para sadece fi -yatlar genel düzeyini etkiler. Reel ve parasal büyüme arasında ilişki sözkonu-su değildir. (Dikotomi)
Para nötr değildir. (Yansız değildir). Parasal büyüklüklerdeki artışlar faizle-ri düşürür, yatırımlar, üretim ve gelir artar. Para arzındaki artışlar faiz aracılığıyla reel üretimi etkiler.
Yatırımlar her zaman tasararrufl ara eşittir. (I = S) Denge faiz oranı burada belirlenir.
(I ≠ S) Tüketim ve tasarruf harcana-bilir gelir tarafından belirlenir yatı-rımlar ise faiz veya sermayenin marji-nal verimliliğinden etkilenir.
Emek Değer Teorisine dayanır. Marjinal Yaklaşım esastır.
Ekonomi derslerinde Alfred Marshall ve Edgeworth gibi meşhur iktisatçıların öğrencisi olmuştur. Başlangıçta, Keynes hocası Alfred Marshall’ın etkisi altında kalan neo-klasik bir ekonomist idi. Ona göre Marshall, yüz seneden beri gelen en büyük iktisatçıdır. Ekonomiye denge ilkesini getirmiştir. Zaman öğesini teoriye sokmuştur. Bu iki husus Keynes’in de düşüncelerine esas olmuştur. 1930 Dünya Ekonomik krizi, Keynes’i krizle mücadele için bir çok tekliflerde bulunmaya sevk etmiş, 1933 de «The Means to Prosperity», 1935 de «A Self-Adjusting Economic System» isimli makalelerini ve nihayet 1936 da kendisine ekonomi doktrinleri tarihindeki ününü sağlayan «General Theory of Employment, Interest and Money» adlı yapıtını yayınlamıştır.