MAKİNA ELEMANLARI II TABLOLARI Cetvel-38 Düz kayış kasnaklarının boyutları CetveI-39 Sonsuz olarak imal edilen düz kayışların iç uzunlukları Cetvel-40 Düz kayışların teknik değerleri CetveI-41 Düz kayışlar için makina tipi, güç ve yol verme şartlarına göre çalışma faktörü Cetvel-42 Çevre şartları ye mekanizmanın tertip şekline göre c2 ve c3 düzeltme faktörleri CetveI-43 V-kayışları için sarım açısı düzeltme faktörü c1 Cetvel-44 V-kayışları için çalışma faktörü c2 Şekil-8 DIN 7753' e göre dar-V kayışlarının seçimi Şekil-9 Dar-V kayış kasnaklarının boyutları Şekil-10 DIN 2215' e göre normal-V kayışlarının seçimi Şekil-11 Normal-V kayış kasnaklarının boyutları Şekil-11A Normal-V kayışı iç uzunluk Li değerleri Çeşitli kayışların çalışma bakımından karşılaştırılması Cetvel-45 Dar-V kayışları için uzunluk faktörü c3 Cetvel-46 Dar-V kayışları için tesir faktörü c4 CetveI-47 Dar-V kayışları için çevrim oram faktörü c5 Cetvel-48 Dar ve Normal V kayışlarının nominal güçleri PN (kW) Şekil 11-B Düz Kayış Kasnak Mekanizması Geometrik Boyutları CetveI-49 Dişli kayışları için çalışma faktörü c Şekil-12 Dişli kayışları için izin verilen yüzey basınçları CetveI-50 Dişli kayış ve kasnağının boyutları (mm) Cetvel-51 Rulolu zincir standart ölçüleri (DIN 8187' den özet) CetveI-52 Zincir dişlilerin ana profil ölçüleri (Hesaplama sonucu elde edilen değerler) Şekil-13 Rulolu zincirlerin DIN 8195' e göre güç diyagramı Cetvel-53 İşletme faktörü cB Şekil-14 Özgül destekleme çekisi Cetvel-54 Çevre faktörü f6 Şekil-15 DIN 8195'e göre yağlama sahaları Cetvel-55 cB İşletme faktörü Cetvel-56 Diş genişliği faktörü (λ) Cetvel-57 Dişli çark malzemeleri Şekil-16 αo=20° için form faktörü qk Şekil-17 Dişli çark çiftleri için (yc) şekil faktörü Cetvel-58 Dişli çiftleri için (Yw) elastikiyet faktörü Cetvel-59 Dişli çark standart modülleri Cetvel-60 Sabit kesitli aks ve millerde mesnet kuvvetleri ve eğilme değerleri Cetvel-61 Rulmanlı yatakların hesapsal ömürleri için değerler Cetvel-62 Sıcaklık faktörü ft Cetvel-63 Devir sayısı faktörü Cetvel-64 Sabit bilyalı yataklar Cetvel-64 Sabit bilyalı yataklar (Devam) Cetvel-65 Eğik bilyalı yataklar (tek sıralı) Cetvel-66 Eğik bilyalı yataklar (tek sıralı, çift çalışan) CetveI-67 Eğik bilyalı yataklar (iki sıralı) Cetvel-68 Oynak bilyalı yataklar Cetvel-69 Silindirik makaralı yataklar Cetvel-70 Oynak makaralı yataklar " CetveI-71 Açısal temaslı yataklarda eksenel yükler Cetvel-72 Konik makaralı yataklar CetveI-73 Eksenel-sabit bilyalı yataklar Cetvel-74 Küçük kayma hızlarında pmem ortalama emniyetli yüzey basıncı değerleri Şekil-18 Relatif (ortalama) yatak boşluğunun Ψ seçimi Şekil-19 Relatif yatak boşluğuna Ψ göre kaymalı yatak geçme türleri ŞekiI-20 Sommerfeld S0 sayısının tespiti
16
Embed
MAKİNA ELEMANLARI II TABLOLARI - DEUkisi.deu.edu.tr/melih.belevi/1-Tablolar (38-51)'.pdfŞekil 11-B Düz Kayış Kasnak Mekanizması Geometrik Boyutları CetveI-49 Dişli kayışları
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MAKİNA ELEMANLARI II TABLOLARI
Cetvel-38 Düz kayış kasnaklarının boyutları CetveI-39 Sonsuz olarak imal edilen düz kayışların iç uzunlukları Cetvel-40 Düz kayışların teknik değerleri CetveI-41 Düz kayışlar için makina tipi, güç ve yol verme şartlarına göre çalışma faktörü Cetvel-42 Çevre şartları ye mekanizmanın tertip şekline göre c2 ve c3 düzeltme faktörleri CetveI-43 V-kayışları için sarım açısı düzeltme faktörü c1 Cetvel-44 V-kayışları için çalışma faktörü c2 Şekil-8 DIN 7753' e göre dar-V kayışlarının seçimi Şekil-9 Dar-V kayış kasnaklarının boyutları Şekil-10 DIN 2215' e göre normal-V kayışlarının seçimi Şekil-11 Normal-V kayış kasnaklarının boyutları Şekil-11A Normal-V kayışı iç uzunluk Li değerleri
Çeşitli kayışların çalışma bakımından karşılaştırılması Cetvel-45 Dar-V kayışları için uzunluk faktörü c3 Cetvel-46 Dar-V kayışları için tesir faktörü c4 CetveI-47 Dar-V kayışları için çevrim oram faktörü c5 Cetvel-48 Dar ve Normal V kayışlarının nominal güçleri PN (kW) Şekil 11-B Düz Kayış Kasnak Mekanizması Geometrik Boyutları CetveI-49 Dişli kayışları için çalışma faktörü c Şekil-12 Dişli kayışları için izin verilen yüzey basınçları CetveI-50 Dişli kayış ve kasnağının boyutları (mm) Cetvel-51 Rulolu zincir standart ölçüleri (DIN 8187' den özet) CetveI-52 Zincir dişlilerin ana profil ölçüleri (Hesaplama sonucu elde edilen değerler) Şekil-13 Rulolu zincirlerin DIN 8195' e göre güç diyagramı Cetvel-53 İşletme faktörü cB Şekil-14 Özgül destekleme çekisi Cetvel-54 Çevre faktörü f6 Şekil-15 DIN 8195'e göre yağlama sahaları Cetvel-55 cB İşletme faktörü Cetvel-56 Diş genişliği faktörü (λ) Cetvel-57 Dişli çark malzemeleri Şekil-16 αo=20° için form faktörü qk Şekil-17 Dişli çark çiftleri için (yc) şekil faktörü Cetvel-58 Dişli çiftleri için (Yw) elastikiyet faktörü Cetvel-59 Dişli çark standart modülleri Cetvel-60 Sabit kesitli aks ve millerde mesnet kuvvetleri ve eğilme değerleri Cetvel-61 Rulmanlı yatakların hesapsal ömürleri için değerler Cetvel-62 Sıcaklık faktörü ft Cetvel-63 Devir sayısı faktörü Cetvel-64 Sabit bilyalı yataklar Cetvel-64 Sabit bilyalı yataklar (Devam) Cetvel-65 Eğik bilyalı yataklar (tek sıralı) Cetvel-66 Eğik bilyalı yataklar (tek sıralı, çift çalışan) CetveI-67 Eğik bilyalı yataklar (iki sıralı) Cetvel-68 Oynak bilyalı yataklar Cetvel-69 Silindirik makaralı yataklar Cetvel-70 Oynak makaralı yataklar " CetveI-71 Açısal temaslı yataklarda eksenel yükler Cetvel-72 Konik makaralı yataklar CetveI-73 Eksenel-sabit bilyalı yataklar Cetvel-74 Küçük kayma hızlarında pmem ortalama emniyetli yüzey basıncı değerleri Şekil-18 Relatif (ortalama) yatak boşluğunun Ψ seçimi Şekil-19 Relatif yatak boşluğuna Ψ göre kaymalı yatak geçme türleri ŞekiI-20 Sommerfeld S0 sayısının tespiti
Cetvel-38 Düz kayış kasnaklarının boyutları
Çap D(mm) Çember genişliği B(mm) Kayışın maksimum genişliği b (mm) Nominal
CetveI-41 Düz kayışlar için makina tipi, güç ve yol verme şartlarına göre çalışma faktörü
İşletme Şekli İş Makinası Tipi c1
Hafif İşletme Küçük torna, dairesel taşlama, freze, matkap tezgahları ve santrifüjler 1………….0,9 Orta büyüklükte torna, taşlama, freze tezgahları, dairesel pompalar, vantilatörler, transport bantları, dönel baskı makinaları,
0,9.………0,85
Orta İşletme
Grup mekanizmaları, büyük torna, otomatik torna, yüzey taşlama, freze, matkap, zımba hızlı pres tezgahları, ağaç işleme makinaları, inşaat ve ziraat ’de kullanılan disk testereler, tekstil makinaları, baskı makinaları, yoğurma makinaları, karıştırıcılar, çamaşır makinaları, et işleme makinaları, soğutma sistemleri, tahıl ve yem değirmenleri, büyük santrifüjler,
0,8
Darbe makinaları, hafif ve orta güçlerdeki baskı ve derin çekme presleri, küçük haddeler, derin çekme tezgahları, presler, pistonlu kompresörler, pistonlu pompalar, dokuma makinaları, büyük çamaşır makinaları, beton karıştırıcılar ve beton değirmenleri, dairesel testereler, tuğla makinaları,
0,7
Ağır İşletme
Ağır işletme koşullarındaki pistonlu pompalar (şehir şebekesi için), orta büyüklükteki haddeler, dokuma tezgahları/ağır dokular için), bilyalı değirmenler, darbeli değirmenler, taş kırıcıları veya makinaları (Volansız olarak büyük kütlelerle ani şekilde dönme ve strok yönünü değiştirenler), örneğin büyük rayba ve yüzey taşlama tezgahları,
0,6
Ağır ve dengelenmemiş kütleli makinalar veya değişken iş dirençli makinalar, örneğin ağır haddeler ve benzerleri gibi, 0,5
Güç
Tahmin edilebilir, dalgalanmalar küçük Zor tahmin edilebilir ve kısa süreli aşırı yüklenme %50'e varan kısa süreli aşırı yükleme %50'e varan uzun ve %100Te varan kısa süreli yüklenme %100'e varan uzun ve %150'e varan kısa süreli yüklenme,
0,9 0,8 0,7 0,6 0,5
Yol verme şartlarına göre Direk Yıldız-Üçgen Şalterle Marş Motorlu
İvmelenme
Çok küçük Küçük, yalnız kısa süreli Düşük kalkış sıklığında küçük Fazla kalkış sıklığında küçük Çok küçük kalkış sıklığında orta büyüklükteki ivmelenme Çok fazla kalkış sıklığında orta büyüklükteki ivmelenme Büyük ve kısa süreli Büyük ve uzun süreli
1….0,9 0,9
0,0….0,85 0,8 0,7 0,6 -- --
1….0,9 1…..0,9
0,9 0,9…..0,8
0,8 0,7 0,6 0,5
1…….0,9 1…….0,9 1…….0,9
0,9 0,9 --
0,8 0,7
Eğer gücün uç değerleri yalnızca yol verme ve işletme şekline göre belirlenebiliyorsa, kayışlar bu şartlara göre hazırlanır ve tabloda verilen c1 değerleri kullanılmaz. Bu durumda c1=1…0,9 arasında tabloda verilen en küçük c1 değeri alınır.
Cetvel-42 Çevre şartları ye mekanizmanın tertip şekline göre c2 ve c3 düzeltme faktörleri
Çalışma Ortamı c2
Kuru hava, Sıcaklık ve rutubet bakımından normal çevre koşulları
Sıcaklık ve rutubet bakımından normalin üstünde çevre koşulları
Tamamen kapalı. Uzun sürede yoğuşmalar olacak şekilde yağlı ortam. Duruma göre yağ sıçraması var. Tozlu hava. Şarj tehlikesi
Rutubet ve sıcaklığın yavaş ve çok fazla değişimi söz konusu. Sürekli ıslak ortam
1
0,9
0,8
0,7
Mekanizmanın tertiplenme şekli c3
45° eğik Dikey Mekanizma yatay, çeken kayış kolu yukarıda Mekanizma yatay, çeken kayış kolu aşağıda Yarı çapraz
Günlük çalışma süresi (saat) ≤10 h 10-16 h >16 h ≤10 h 10-16 h >16 h
Hafif işletme Santrifüj pompalar ve kompresörler, Bantlı ileticiler (hafif mallı), vantilatörler ve pompalar (P ≤7kW)
1 1,1 1,2 1,1 1,2 1,3
Orta ağır işletme Saç makasları, Presler, Zincirli ve Bantlı ileticiler (ağır mallı), Titreşim elekleri, jeneratörler ve Uyartım makinaları, Yoğurma makinaları, Takım Tezgahları (Torna ve Taşlama), Çamaşır Makinaları, Matbaa Makinaları, Vantilatörler ve Pompalar (P≥7 kW)
1,1 1,2 1,3 1,2 1,3 1,4
Ağır işletme Öğütme tesisleri, Pistonlu kompresörler, Aşırı yük, fırlatma ve darbeli ileticiler (Salyangoz iletici, Plakalı bantlar, kovalı ve kürekli ileticiler), Asansörler, Briket presleri, Tekstil makinaları, Kağıt makinaları, Pistonlu Pompalar, Testereler, Çekiçli değirmenler
1,2 1,3 1,4 1,4 1,5 1,6
Çok ağır işletme Ağır yüklü öğütme tesisleri, taş kırıcılar, Kalander karıştırıcılar, Sarma makinaları, Krenler
1,3 1,4 1,5 1,5 1,6 1,8
A-Grubu Tahrik Makinaları: Normal kalkış momentli elektrik motorları; Kalkış yardımcı fazlı senkron ve tek fazlı motorlar, direkt bağlı dönel akımlı motorlar, Yıldız, Üçgen şalterli veya sürtünme halkalı marş motorları; Doğru akım yan sargılı motorlar; içten yanmalı motorlar ve türbinler (n > 600 D/d)
B Grubu Tahrik Makinaları: Yüksek kalkış momentli elektrik motorları, örneğin yüksek kalkış momentli monofaze motorlar, Doğru akım ana sargılı motorlar (Seri bağlı ve kompaud); İçten yanmalı motorlar ve türbinler (n ≤ 600 D/d)
Şekil-8 DIN 7753' e göre dar-V kayışlarının seçimi
Şekil-9 Dar-V kayış kasnaklarının boyutları
Profil ISO kısa gösterim Profil kısa işaret veya anma genişliği
SPZ SPA SPB (S19) SPC 9 12,5 16 (19) 21
Uygulanabilen normal V kayışları 10 13 17 - 22 bw 8,5 11 14 16 19
R20 (DIN 323) temel serisine göre kademelenmiş Kayış uzunluk değerleri [mm]
Profil 6 10 13 17 22 32 40
185*….850 (ara değerler için Cetvel 1. A) 300......2800 “ 560......5300 “ 670..... 7100 “ 1180...18000 “ 2000...18000 “ 3000....18000 “
*R20 serisine göre ilk eleman 180 yerine 185 alınmış
Kayış tipi Düz
V Dişli Kösele Kauçuk Plastik
Çevrim oranı 16 16 20 12 11 Hız m/sn 30 65 120 25 80 Gerdirme ve yatak yükleri Yüksek Yüksek Yüksek Düşük En düşük Millerin konumu Paralel ve eksenleri kesişen miller Paralel Çevrim oranının sabitliği Kısmi kayma Sabit(pozitif)
Titreşim ve gürültü Serbest titreşim. Bazı durumlarda dalgalanmasından dolayı gürültü yapabilir
Sessiz ve serbest titreşim
Dişli etkisinden dolayı titreşim
Verim % 98’ e kadar Yağlama Yağlama istemez
Bakım Gerdirme Gerdirme Zaman zaman özel muayene
Gerdirme Çok az gerdirme
İmalat ve montaj maliyeti Düşük Düşük Orta Düşük Orta
Düz kayış kasnak mekanizması için geometrik boyutlar
1800 döndürülmüş kayış kasnak mekanizması için geometrik boyutlar
900 döndürülmüş kayış kasnak mekanizması için geometrik boyutlar
Gergi kasnaklı kayış kasnak mekanizması için geometrik boyutlar
) 2
D+D (.aE-)
2D+D (.
aE-
a8)D+(D
a8)D+D (
a8)D-D () D+D (
2+) a+a+a (= L
a22E-D+D60
aD-D-180=
32
2
31
12
231
232
212
2121
1
3101201
+++π
+β
Şekil 11-B Düz Kayış Kasnak Mekanizması Geometrik Boyutları
a4)D-D()DD(
2a2L
aD-D180-180
212
21
121
++π
+=
π°=β
�ϕ=
=
>+
+
βµ
.cos2.F F)1- e(v
b.PF
ee DDa2
DDe
23
N
2
1 2311
311
1
≥
≥
)2/sin(a22
)DD(L
a4)D-D()DD(
2a2L
60a
DD180
21i
212
21
02101
β++
β=
++π
+=
++=β
a2DD)DD(
2a2L
60a
D180
22
21
21
0101
+++
π+=
+=β
CetveI-49 Dişli kayışları için çalışma faktörü c
C= C1 + C2 + C3 C1=1 günde 8 h’ e kadar çalışma İş Makinası C3 C1=1.1 günde 20 h’ e kadar çalışma Hafif mekanizmalar, genel
Takometreler ve Sayıcılar Ev işi makinaları ve cihazları Dikiş makinaları, Büro makinaları Vantilatörler, Işık jeneratörü, santrifüj pompa Transport ve iletim bantları Hafif ağaç makinaları Tekstil makinaları Hafif takım tezgahları Ağır tomruk işleme tezgahları Yoğurma makinaları Karıştırıcılar, Çamaşır makinaları Taşlama makinaları Dokuma tezgahları, kaynak jeneratörleri Ağır takım tezgahları Ağır vantilatörler ve körükler