Mai. Spicilegium romanum. 1839. Volume 4.

8/6/2019 Mai. Spicilegium romanum. 1839. Volume 4.

1/756


2/756


3/756


4/756


5/756

SPICIllLECa-lUR O M A ]\ U M.


6/756

Digitized by the Internet Archivein 2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/spicilegiumroman04maia


7/756

SPICILEGIUMTOMIIS IV.

PATRUM ECCLESIASTICORUaiSERAPIOMS , lOH, CHRYSOSTOMI , CYRILLI ALEX. ,

THEODORI 3I0PSUESTENI , PROCLI , DIADOCHI , SOPHROXillOH. MONACHI, PAULINI, CLAUDII , PETRI DAMIANI

SCRIPTA VARIA.ITEM EX NICETAE THESAURO EXCERPTA ,

RIOT.RAPIII SACRI VETERES , ET ASCLEPIODOTIMILITARE FRA(i3IENTUM.

ROMAET Y P T S C O r. L E G II L R B A N f

i\f. DCCC. XL.


8/756

f/V'U


9/756

EDITORIS PRAEFATIO.

ost copiosissimiini in siiperiore vohiminc edi-tum dc SS. Cyro et lolianne eorumque miracu-lis commcntarium Soplironii, placct nunc alia Lea-ti ciusdem scripta , in codicibus hactenus latitan-lia,ad ccclesiae notitiam usumque perfcrre. Quaeego Sophronii scripta , et deinde rehquam tomimateriam , si accurate et ex ordine recensuero ,satis me perfunctum praefationc aestimaho.

1. Ex sophronianis igitur lucuhrationihus pri-mam pono in sanctum Domini Praecursorem lu-cuhmtam laudationem , quam IF. 20. longius quo-que se fuisse producturum dicit Soplironius , nisicorporis infirmitas, ct instans sacrae hturgiae tem-pus finem dicendo imposuisset. Haec est de illa-rum homiharum numero , quas ecclesiastici pa-tres , ac praecipue episcopi , graeci atque latini ,per anni circuhmi sive dc sanctis , sive de tem-pore , sive de sacris libris , aliisve argumcntis , inconcione popuh recitabant. Prorsus autcm aluci-natur Theophihis Harlcsius bibhotb. gr. cd. nov.T. IX. p. 163. dum ait Sophronii de Praecurso-re Domini sermoncm extare latinc editum a Coni-befisio in bibhothcca concionatoria. Etenim sivein vohunine scptimo , ubi Patrum sermones le-guntur de Praecursorc , sive ctiam in aliis Com-

a


10/756

VI EDITORISLcfisli tomis, hiinc fruslra qiiacres. Qiiia vero Com-Lcfisius Toin. I. in pracf. p. 41, ait , Allatiumhabuisse intcr cctcros hunc quoquc Sophronil scr-monem ( qficm quidcni numquam cdidit, prac-ter haec initialia vcrha cl')cv -hinv -h (pwvri xcZ loycj9wvY)v ) idcirco Harlesius , Combcfisii verbis per-peram intcllectis, putavit eum extare apud ipsumCombefisium , quod secus omnino est. Ccteroquinlianc Sophronii orationcm in Praccursorem , nccnon duas eiusdem alias in occursum lesu infantisac Simeonis , et in sanctos angclos , possedit mss.Holstenius , teste ipsomct in epistolis ed. Boisso-nadi p. 210. Sed enim quod aiunt Fabricius, Har-leslus, et Combcfisius , habuisse Alhitium apud sesermoncm Sophronii dc xl. martyribus (amoricn-sibus), is non praedictorum tantummodo, vcrumetiam Aihitii crror fuit, a falso codicum titulo ob-trusus : etcnim ego in pahitino vat. codice ( qucmipsum Allatius utputo vidit) sermonem illum So-phronio inscriptum vidi ; sed tamen prima statimlcctione comperi , compositum esse vivente Theo-philo imperatore , ideoque duobus post Sophro-iiium saeculis , quae ipsa martyrum amoriensiumactas est.

2. Insperatum abud Sophronil scriptum in ot-toboniano vat. codice nactus sum , quo sacrosan-clae liturgiac instrumenta, vestcs, ministrorum of-ficia , sacri operis ordo etc. rcccnscntur atque cx-pllcanlur. Utihs sane doclrina atque pretlosa


11/756

PRAEFATIO. VIIquamquam opusculum in medio abrumpltur , at-que haud scio an uspiam integrius aliquando oc-cursurum sit. Interim moneo , diversum planc ahhoc sophroniano esse opusculum eiusdem fermetituli , quod sub Germani byzantini patriarchaenomine prodiit graece Parisiis typis morcllianisanno mdlx

3. Sequuntur venustissima Sophronii carminaanacreontica ; quorum laus tota merito pertinetad ingeniosissimum siculum sacerdotem PetrumMatrangam, athanasiani Graecorum collegii in al-ma urbe prorectorem. Itaquc ipse verbis suis inpraefatione atque in scholiis a se additis spartamhanc pro dignitate exornabit.

4. Duin Sophronii scripta in vaticanis praeser-tim codicibus vestigarem , incidi in amplum trio-clium quoddam, pulcherrimis litleris antiqua ma-nu descriptum , atque ab hactenus editis totumdiffercns, optimi generis et prorsus orthodoxi. Me-lodi in eo loquuntur Antonius monachus, Clemensquidam (1) , lohannes monachus ( scilicet dama-scenus), losephus, Leo despota, Sergius, Sophro-nius , atque studita Theodorus ; copiosissimi qui-dcm omnium Sophronius ac Theodorus. Ego ve-ro , rcliquis omissis , Sophronii tamen gratia nonrecusavi laborem omnia excerpendi, quae nomineeius inscripta erant. Pium sane opus, et religionis

(i) Ex ascellco Clementis sermone XXVII. vidi excer-plum in cod. vat. cuiiis est inilium ; iv r^ y.oiTu [xiv ^i^Xu.

)i' Q^. /


12/756

VUl EDITOniSdiilccJIno (lcli]>ulum, quod auctorls aniuium cao-lcstihus alTcctiliUS inllairimatum dcmonslrat. lamSophronium aliai f|uoquc ccclcsiastici ollicii par-tcs coniposuissc, notimi cst; nominatlmquc dc /^ -pico admonct nos codcx lilliliothccac coisllnianacnpud Montfauconium p. 591 : a.ry^r, z'jt.l-/.cZ zr,; e/-yln^iccjziy.r]: ay.clc-j^L^.; zr,; vj ^lz^jCiu.-jy.cic ayt;^; }.au-

y.oLi cvyy|:ac;v TTS^.oa t:vi c/,yLfj)Z7.zrj r.c/.zpc; y.c/.L liccy.cvji^yc\j y.j^jcv 2.hY:,rjZ'nyj* a\j'.r, y, 7:/.c/


13/756

PRAKFATIO. IX'ItiGqvz &)^ at:(; y.c


14/756

X EDITORIStuit nostra liaiul procul actatc S. Franclscus JeIlicronymo S. I. , pcrquc eius reliquias prodii^iaplurima edidit , quo fit ut veterum ahs Sophro-nio narratorum fama, his recentibus confirmetur:praesertim quia , aeque ac olim Sophronius , ip-sius Cyri M, adhortatione aut visione ad cum ho-norandum vidctur Franciscus fuisse impulsus (1).Est autem Petrus biographus non ignobilis ; qua-re et S. lulianae , Coronatorum quatuor , et S.Catharinae passloncs ab eo scriptas in eodem co-dice vidi , quarum tamen nonnisi prologos dcdi ,qui aliqua se commendant eruditione, auctorisqucaetatem dcclarant.

7. Quin adeo biographiac paulatlm vcl potiusLai^iologiae dulcedinc ilicctus (post olim a me edi-tas piorum Casinensium vitas) studiosius cocpi vo-lutare passionarios bibliothecae vaticanae codices;ex iisque prologos saltem aliquot mihi descripsi ,atque huic vohimini inserui , eos nempe qui au-ctorum vel aliorum hominum nominibus distin-gucbantur. Sunt autem gregorh clerici, de S. Ana-stasio ; luch archidiaconi , de S. Stcphano ; bene-DicTi presbyteri ecclesiae S. Marcelli in via lata ,de SS. VV. Digna et Merita ; anonymi ad Stcpha-num , de S. Fortunata ; leonis prcsl^ytcri , de SS.Rufo et Ilespicio , cum egregia notitia de Theo-dorico monacho eiusque scriptis ; tiieodorici mo-

(i) Vide eiusdem S. Francisci vltain auclore Longaro Od~do lib. II. 4.


15/756

PRAEFATIO. XInaclii , de S. Martino papa cum versiculis non in-vcnustis ; nicephori clerici Larensis de S. Nicolao;ANONYMi , cle S. Marco papa , ad lohannem car-dinalem t.ituli S. Marci ; iohannis diaconi S, la-nuarii de S. Nicolao , cuius non solum eruditumprologum , verum etiam integram vitam non mcpiguit subtexere ; non quia haec scriptio singu-lariter mihi placeat , sed ut lohannis diaconi sal-tem haec integra lucubratio in libro meo extet.Memini insupcr me videre in codicibus vitam S.Bartholomaei apost. a Theodoro constanlinopoli-tano presljytero , interprete Anastasio bihliothe-cario ; et vitam S. Gregorii naz^anzeni a lohanneifcm presbytero scriptam, Denique vitam beataeBlargaritae , Theophimo quodam auctore,

8. Quandoquidem ex romano clero scriptoresaliquot veteres commemoravi in codicibus tantumcognitos ; unum adhuc vel alterum non reticebo ,luce fortasse non indignum ; ceterorum enim no-titiam in aliud tempus reservabo. Vidi itaque co-dicem , duplici parte constantem , ex anliquioreac nobili altempsianae bibliothecae ut diserte dici-tur sumptum, ubi latinus commentarius ad Isaiamprophctam superest , in xviu. libros distributus

,

ex totidem utique hieronymlanis haustus; sed ta-men opus plane diversum est , et aliis verbis con-ccptum. Rursus hoc vaticanum opus ab illa epito-nie prorsus differt , cuius specimen ex veronensimss. Vallarsius edidit. In priore igitur codicis no-


16/756

XII EDITORIJstri parlc fol. 21. slc Icgitur: iianc deflorationemEX TUACTATU SANCTI HIEROINYJVII IN ISAIAM PROPIIE-TAM DAMIANUS CLERICUS SANCTAE ROMANAE ECCLESIAETRANSCRiBERE sTUDuiT. Qiils autcm istc Daniianus ?J)c Petro statim Damiano co^itaI)it alicjTiis ; egotamen quacstioncm intcrim in incdio rclinquo.

9. In alio coclice vaticano ini^cns opus spissum-que lcgcl)am , cui titulus regnlae sermocinnndLSunt autem plcracquc omncs cxplicationcs bil)li-corum vocabulorum , ob suppeditandam clcricisartem materiamque Jicendi. Prologum certc di-vulgari non csset incongruum , qui sic incipit:Dilectis pluriniumqne dilii^endis , semperque inviscerihus lesu CJiristi , venerando clcro roma-no^ et hnius scholasticis ^ proplietarum filiis ^ epu-lantihus in domo calvi Elisaei pulmentum exvase fictili ^ petrus divina providentia sanctae ro-inanae ecclesiae Cardinalis etc. Est hic Pctrus ca-puanus , diaconus primum amalpliitanus, et dein-de S. R. E. Cardinalis, legatione anglica saec. xii.clarus ; cuius hoc ipsum opus vidit in casinensi-bus mss. Montfauconius , et titulo lexici conciona-torii dcsignavit in Bibl. Mss. T. I. p. 226, Iiisu-per Anastasii quoque pontificii bibliothccarii, quifuit romani cleri non modicum decus, scripta ali-quot me postea prolaturum valde confido , prae-tcr illa quae in hoc et supcriore voluminc edidi.De vitis denique romanorum Pontificum post Ana-stasium scriptis , et de plurimis illorum epistolis ,


17/756

Pr.AEFATIO. XIIIhlstoriae sacrae et civill apprlme utlllLus ac nc-ccssariis , iarndiu co^ito.

10. Latinorum ( nec non graeci Origenis ) pa-trum in Mattliaci evangelium catcnam a Claudlotaurinensi episcopo , nono Christi saeculo , fuisscconsarcinatam , ncmo ut arhitror diserte dixerat :nam Trithemius, atque Baronius ad annum dcccxv.Ghuidii interprctationem tantummodo memorantin Matthaeum. Nunc ego eam deprehcndi primumin codice acephalo duodecimi fcrme saeculi; itaqueauctorem non divinabam. Postea codiccm aliumintegrum atque permirum , litteris priscis scri-ptum , ipsi auctori coaevum , nactus sum , cumauctoris nomine , atque erudito prolixo prologo ,quem quidem prologum quominus statim ederem,nullam moram interponendam putavi ; catenamfortasse deinde daturus , si Deus vircs et otiumsuppcditaverlt.

1 1 . Jnter prlscas urLIs hi])h*othecas numeraturilla scssorianae basillcae S. Crucls apud RR. Mo-nachos cistercicnscs , quam antc nostram actatcmduo praeclpue vlri nohilitarunt Rancatus aldjas ,et Besutius cardinalis, quoruin prior multos prae-sertlm e nonantulano monasterlo vetustlssimos co-diccs Romam scvocavlt ; alter autem historlco etaccurato catalogo coeplt eosdem lUustrarc. IUucigitur intcrdum ventitans , ct bencvolentia revc-rcndlssimi Benlgni abbatls , opcra autem strenuareverendi blbliothccarii Albcrici Amatoris usus ,


18/756

XIV EDITORISclnas liabiii Paulini cpiscopi (1) ex codice scptimisacciill liomilias, indidcmqiie tcrtiam anonymi au-ctoris ; iinum dcniqnc impcrfcctum sermoncm abipsomct Amatorc dctectum S. Pctri Damiani induodecimi sacculi cxcmplari : quibus cgo scriptislibcntcr admodnm liunc tonuim locupletavi; pra-que hoc munei^e dcbitas bcncmerentibus codicumdominis gratias ago.

12. Acta confessorum Christi , et marfyrumpassiones copiosissime graeci auctores atque latiniscripscrunt ; itaque his codicibus onerantur plu-tei bibliothecarum. Ex his actis plura quum idcm-lidem legerem , nullis fere adeo capicbar ut S.Artemii celeberrimi martyris passione , quani lo-liannes monachus ( id est ille Travu damasccnus ;videsis infra p. 340. ) ex Philostorgii potissimumecclesiastica historia sumpsit , ut in titulo dici-tur. Ccrte in hac Artcmii passione clucent histo-riae romanae veritas , elocutionis gravitas, copiarerum , et insEar libri prollxitas, lam ad huiusfontcm Philostorgium quod attinet, ncmo est quinesciat, ex duodccim eius opcris libns nonnisi illacxcerpta mancre , quae Photius ob'm confccit, inquibus Artemii nulla neque passionis eius mentiofit , quia partem hanc cum innumeris aliis Pho-tius omisit. Eorum tamen quae Philostorgius inArtcmii actis dixerat , plura nunc et cvidentia vc-

(i) De lioc Paulino salia dixi p. 3o6-5o8.


19/756

PRAEFATIO. XVstlgia vlsimtiir in nostro liljro cum Plillostorgiiexcerptis collato ; veluti p. 355. cum Philostorglifragmentis libri VI. 5. de nova synodo Nicacaecelebranda ; p. 356. cum lib. YI, 6. de lulianofunus Constantii deducente; p. 381. cum lib. VII.8. dc Babyla cpiscopo antiocheno ; p. 385. 386.396. cum lib. VII. 3. 4. 9. 15; p. 397. cum lib.VIII, 1, 8. Sic ergo nobilis eccleslasticae histo-riae auctor partem sui recuperat ; c|uodque ma-gis interest gracci fasti non paenitendum ab hocinvento incrementum accipiunt. Postremo incly-tus Christi martyr Artemius dum p. 392, Ariihaeresl nominatim maledicit , seque apprlme ca-tholicum profitetnr, iniustam illam arianismi sus-pfcionem depellit , quam de eo Tlllemontius slneidonels indiciis contraxerat , siblque et aliis for-tasse persuaserat , hist. eccl. T. VII. p. 731.

13. De Niceta choniata , congestoque ab eo fi-dei orthodoxae thesauro , verba fecl p. 398. Posteditos autem latine a Morellio gallo priores ope-ris quinque llbros , tantam ego novorum excer-ptorum copiam exhibeo, ut prope iam nihil, quodsit opcrae pretium , relinqul ineditum videatur,Etenim quae sub extremum opus , graeco patro-clnans schismatl Nicetas disserit , ea cum ceterlslugendi belli reliqulis silentio potlus premendaquam refrlcanda sunt. Edidi igitur nicetlanl the-sauri capita novcm. 1, dc Macedonio elusque hae-rcsi , et de Arianorum multls synodis atque sce-


20/756

XVI EDITORIS PRAEFATIO.lcrlbus. 2. c c Ncslorio. 3. tlc Eulyclic alllsquccomplurlbus Monopliysitis. 4. de quinta synodo.5. (lc liacrcsi Incorrupticolaruni. G. de scxta syn-odo. T. dc liacresiJjus Armcniorum. 8. de scctaAgarcnorum. 0. dc bacrcsi Lizicianorum.

14. Tbcodorum mopsucstcnum commcntariosin Pauli epistolam ad Romanos scripsissc , nar-rat Ebcdicsus in catalo2;o , confirmatquc Facun-dus bcrmiancnsis lib. II[. 6, nec non VigiUus papain constituto ; graccae id dcnique ad sacros libroscatenae demonstrant , in quibus plurimus Tbeo-dorus inest. Attamen miror, Oecumenii cditam adacta apostolica et ad paulinas epistolas catenam ,cx Tiieodoro nibil Iiabere. Ego vero mcmor , meollm in praef. ad vol. L Scriptorum vet. cd. prim.,nec non in pracf. ad vol. VL p. ult. de edcndisa me multis Tbeodori fragmcntis fidcm quodam-modo obligavisse , nunc dcmum ex eius commen-tario in epistolam ad Romanos partem non mo-dicam , quae quatuor supra septuaginla mibi pa-ginas implet, de catcna inter vaticanas ferme prae-stantissima sumpsi ; reliquas delnde Pauli episto-las pari muncrc, si Deus annucrit, prosecuturus,

Dcnique de fragmento quodam Ferrandi dia-coni , et de Asclepiodoto tactico , satis dixl pp.574. et 577.


21/756

XVIIEMO AC REVMO PRmcIP.I

ANGELO MAIOS. R. E. PRESBYTERO GARDINALIPETRUS MATRANGA GRAECO-SICULUS.

i^ancti Soplironii vennslissima anacrcontica edcns ,Tibi Eme Princeps , non sine cansa consecrare cle-crevi. Siquidcm ingrati animi notam minime efFiige-rx^m , si Tc luis rebus inurbane privarem. Tu nam-que ad istud studiorum genus , quod tlbi gloriam f^a-^vroy comparavit , bumaniter, ut animum intenderem,me non semel hortatus es : meque in hac re tironemac prorsus rudem tua liberalitas tandem impulit ut de-perditorum auctorum reliquias, quod feliciter egi, per-quirerem. Dillicilem disciplinarum viani ingressus, ni-hil utique profecissem , si tua consilia et monita mennianimum , imparem equidem viribus , saepenumero nonconflrmassent- Tot itaque tantisque beneficiis obstri-ctura sinas , amplissime Princeps , bas qualescumqueprimitias tuo nomini me consecrare. Munere quidemexiguo , quamvis ingenuo , donatur qui ad catholicaereligionis splendorem , bonarum vero litterarura et ar-tium incrementum , innumeras ferme scripturas , ihe-sauris ipsls pretiosiores , viriliter erutas suscitavit. Ge-lerum qula neque Te laudibus extollere par sum , ne-que me Latet quantum abs quovis praeconio sponte re-fugias , munusculuni hocce lubenti anlmo excipias ob-testor , meque iugiter benivolentia foveas , et in tuaclientela scmpcr retiueas.


22/756

XVIIIPRAEFATIO ALTERA.

Oanctl Soplironii hierosolymitani antistitis venustis-sima anacreontica diu ab cruditis peroptata , nunc pri-mum romanis typis eduntur, Ex quo namque Leo Al-latius vir doctissimus haec carmina allorumque sacro-rum melodorum se qnam primum promiserat editu-rum(i), nemo poslhac ea inquirenda curavit ; nequeFabricius (2) aliam de Sophronii anacreonticis notitiamnobis exlilbuit , praeter quam quod ipsius Allatii pro-mlssiones, qui tamen uuicam odcn quartam st^ rh-j ccttccj'xrr^f etc. inscrlptam , ceu specimen soplironiani leporis ,in diatriba de Simeonibus edidit. Verum enimvero ae-tate nostra , qua viri illustres et benemeriti deperdlto-rum auctorum opera ingenli patientia et la])ore e prin-clpibus Itallae bibllothecis eruta , typorum beneficioaeterna vlta donaverunt , sacri melodi cltharam squa-lido in pulvere sepultam et mutam adhuc lalere , nonequidem erat ferendum. Et revera sl qui in edendisprofanorum auctorum reliquiis , ad bonarum artium etlitterarum incrementum , operam impendunt, perpe-tuis laudlbus sunt commendandi, gloriam equldem nonparvam slbi comparant , qui sanctorum Patrum inco-gnita aut deperdlta opera nunc evulgare student , utinde sanctissima nostra rellgio splendldlus emicet , etimmutabllls ecclesiae cathollcae doctrina contra falla-ces reformatorum nugas quaquaversus pateat. Me ve-1'0 adhuc in llmlne, ut ita dicam , huiuscemodi slu-

(i) Cf. schol. ad Euslh. Anlloch. p. 285.(2) Bibl. Graec. 1. V. c. 16. cd. Ilailes.


23/756

PRAEFATIO ALTERA. XIX^lioviini , prellosas S. Sopbronii odas tot sa


24/756

XX PRAEFATIOyoovtou errt^xxoTrou 'Icpoffo/Oawv .jv.v.ozo^jxiol. Scquiintur oda-rum titull , quorum aliquot reticcntur , aut alio auctoriadpinguntur.

Hucusque ita res se liabeLant ; scd sirletianum co-dicem iuveniendi spem omncm non dcposucram. Sub-senseram enim ])arberinianam bibliolhecam buiusmodicodiccm olim babuissc ; duo tanicn mcac invcstigatio-iii obstal)ant , ilhislrissimae ])i])liotbccae forluna , ti-mcbam cnim ne meus Sopbronius inde migrassel , etiiulla cum eiusdcm bil)liotbccac jbracfecto amicitia. Stu-diorum amor fiduciam adiccit , nec me mea opinio fe-fcllit; tantam euim domiui Pierilisii comitatem , quam-\is iguotus, expertus sum, ul l)eneficii memoriam uum-quam amiltere possim. Namque eisi nova ])i])liotliecaeordinatio omuia tcncret perturbata, facta ab illmo Prin-cipe potesiate , mecum meum Sopbronium inquirereuon semel elaboravit ; codex taudem inventus est , cu-ius dcscriptiouem beic recensitam . non ingratam lcclo-ribus futuram spero.

Godex igitur est mcmljraneus in 12. m. foliorum121., cuius pars auliquior folia ccnlum supra uuumcontincns , elcgantissime sacculo ferme Xlll. est exa-rata. Pracit odaruni Sopbronii aliorumque poiitarumuberrimus iudex , qui summas litteras auratas , ccterasvero minio pictas et fere quadratas babet ; haec cmniafoliis quatuor coutiucntur : dcin parilcr scripla /.'^a-pKTczpta Ixipv. oty.-frj^M^j TrotfjTouv , qui maxima ex parte de-siderantur , paucissimis fragmentis exceptis , usque adfol. 7. V. sequuntur. Primae odae inscriptio toO c/.yiou2wf^o^Ho\i avaxjOsovTta etc. littcris quadratis , auro obdu-ctis coustat, vario uec iuveuusto ornatu couclusa. Non-nuUis odis praefigitur cum nominc Sophronii eademiuscriptio , ut XVIII, XIX. ubi toO aytou deest , XX.


25/756

yALTERA. XXI

vero io)'^rjO'ji.ov nomen tantummodo praeponitur ; duaetamen postremae inscribuntur roO utoO

* ava/osovretov ^}^ ^'^rTK (7T0t;>ôuj. Leterum ne reliquae oclae , quae nomi- * ita cod.iie Soplironii carent , ab alio quovis auctore conflataeparuni cautis \ iderentur , primam tantummodo , utiin codice inscribitur , edidi. Odarum tituli porro qua-dratis litleris auro pariter lectis eleganter sunt exarati

,

uno excepto XI. e? 'Iwavv/jv tov ^so^voyov , quem curaincuriosus calligraphus exscribore foriasse neglexisset ,manus recentior denuo adpinxit. Quae vero non sinelectoris admiratione aspiciuntur , sunt odarum xe'â).caw-(Js? litterae auro non solum, sed saepe minutis nolvy^ôi'lf.7.atv afFabre depictae , dum stropliarura omnium maiu-sculae auro tanium obteguntur , et ordinem alphabe-ticum fere sequuntur. Reliquam scripturam in politis-sima pergamena nilidissimam, non rarius continuatam,nulla habita apicum aut spirituum ratione , variantes-que interlineares eodem charactere ita signatas ).. tt.praeseferentem invenies. Godicem tamcn udo loco olimhaud dubie repositum et inde inquinatum , iam vetu-state laborantem folia aliquot amisisse , facile dignosci-tur. Bibllopega enim fasciolam membraneam ad plica-turas ali(|uot foliorum discissas adglutinavit , et rursusquaterniones colleglt , qui notls antiquis numeralibusomnlno carent, recentiores autem parura a(]cnrate suntadpositae.

Deest codicis frons in prirao fasciculo , qul ideoseptem foliis constat : veteris scripturae quaternionesomnes nunc quindecim sunt , folia vej-o centnm supraundeclm , quorum septuagesimum secundum , praelerplurima amissa , discissura est. Sequitur dein quater-nio XV. qui hac nota 32. signatur , et duo folia in-super , ex archctypo iam pessumdato a quovis saeculo

b


26/756

XXII PRAEPATIOXV descriptus , in rndiore meniLrana , diverso atra-menlo diversisque litleris confectus, qui Phoiii et Christophori ^ primi a secretis,^ politicorum versuum reli*quias continet. Itaque pars maxima codicls periit , utindiculus in fine praefationis positus demonstrabit : ne-que sane minima est iactura quam profanae et sacraeinusae passae sunt ; nam melodorum seriem qui a sae-culo VI. ad X. et ulterius flornerunt, codex complecte-Latur. Ceteroqui temporum iniuria liaec carmina exi-stimo deperdita , nec unquam fi rcliquis partihus , utmanus antiqua in eodem codice notavil , huius ana'creoiiticae ajithologiae separaia a possessore aliquomagis verecundo quani philologo Verum enim ve-ro , ut unico utar exemplo , quld religiosius , quid ca-slius Sophronii mei carminibus , quorum aliqua pes~sum iverunt?

Codicis nihilominus pulcbritudo, plurima versuumperturbatione , et mendis abunde mulctatur; fatum ila-que quod buiuscemodi perpulcbri codices subiere , neciioster efTiiglt, Ast ego versus , immo integras stropbas,quae alienum locum occupabant , sua sede reposui , etbeic , ut veritas pateat , meam recenseo restitutionem.In ode I. versus ^o, ^\, e,i 43., ut sunt in editione ,post versura 54? in codd. inveniuntur , relicto uniusversus spatio, qui revera non dcest, et 99. 100. et 101.post stropbam sequenlem. In V. ode tres versiculi 67.58. et 09. post versum octogesimum teriium in codd.sunt exarali , et cum versu octogesimo quarto confusipost duos impares tres versiculi j8, 79. 80. , una cumversu I i3. pariler confusi post versum i 12. erant trans-lati ; vcrsus 99. 100. et 101. in ode VI. post versum17^ Lazaro inepte adsociabantur. Odac XIX. v. 100.quamquam initio mutihis , stropbac deperditae reli-


27/756

ALTERA. XXIIIqnum , llttera maiuscula incipit et cum praecedenlistropha coniungitur. Quid denlque de ode XXI. dicam?Omnes terni versus , quique duos impares sequi debe-rent , scribae inscitia in duos coaliti susque deque peromnem oden vagabantur ; facta tamen restitutione, im-paribus 66* et 67. tres soliti versiculi defuere.Cum nuper de versibus diversi generis mentionemfecissem , non erit abs re de Sophroniana versificatio-ne pauca lectori subiicere

S. Sopbronii odae e venustiore vcrsuum anacreon-ticorum genere conflantur; quippe omnes dlmetri , im-pttriy catalecti sunt, et hoc modo scanduntur. Sit prio-ris odae primus versus exemplum tto TrveOaaTo; ^tolo ,ubi anapaestum habes et iainbum in prlma dipodia ;sequitur secunda dipodia , quae iambo et syllaba con-stat. Iluiusmodi carmina in anacreonteis odariis varialegunlur , unde et nomine generico anacreojitica ap-pellata sunt. Dividuntur iii Tetrasticlia , quibus me-lurgus noster , ex usu iam antea recepto , vcrsus impa-res immiscuit duodecim syllabas continentes ; qui adgenus , quod Prosodiographi Anapaesticitm , Hjper-catalectum nuncuparent , pertinere videntur ; e duo-bus dactjlis nlmlrum , spondaeo , anapaesto , et syl-laba redundante plerumque coalescunt ; saepe ab ana-paesto et dactjlo , semel a spondaeo et anapaesto in-cipiunt , ut cuique observare licebit in versibus 35. eti^.(\* odae XV^II, qui insuper ab ordinaria scansione re-cedunt. W\ y^xs>w^ anapaestici ^ quamvis ab anacreon-llcis omnlno alieni , prolixum concentum venuste in-terrumpunt ; et nunc sententiam aliquam argumeritoconsonam , nunc vero cpiphonema comprehendunt.Dum vero omnes odae hisce versibus admiscentur ,decima oclava duos in calce sohimmodo, vehiti conchi*


28/756

V

XXIV PRAEFATIOslonem , haLet. Insuper iidcm versus imparcs fc.rc pci*tres anacreonticos subsequentes explicantur : dixi fcre ,namque noii scmel accidlt iit aliquaradiu trcs versiculiin odae principio , minime vero in eiusdem pvogressuinveniantur, ct saepe soli anapaesiici maximam oda-rum partem comitentur (i). Versus , qulbus odae con-stant , numerum i 26 non excedunt , ita ut minima in-ter odas non minus quam 90, coutincat ; omnium veroodarum vcrsus simul collecti , a])sque uUa mutilatorumexclusione , summam his millium supta centuni trede-cim conficiunt.

Sed missa carminum structura , mcam de iiaderasententiam , quaecumque sit, pancis exponerc non am-Ligo. lamque norunt omnes , haec carmina (dcgantis-sirna piissinia et niellitissima a Leone Allatio fuisseiamdiu ciistimata. Revera a tanti litterati iudicio pru-dens lector non facile recedet ; quin immo si rem be-ne perpendere volucrit , Sophronii carmina amplissi-nias eliam mereri laudes fatehitur. Siquidera cum tem-porum vi res litterariae e classica dignitate scnsim ex-cidebant, cum sententiarum gravitati sermonisque pu-ritati vacua verbositas succedebat , melodum nostrumtot tantisque malis iactatum , concinnos versus compe-gisse , et poctica venustate exornasse , hoc omnino estadmiratione dignum. Praeterea Sophronius ca utiturfacilitale in rebus etiam difficilibus cxprimendis , dumfidei mysteria atque catholicae rcligionis dogmata ex-ponit, quorum non vulgari est imbutus cognitione (2),ut insuper exoptare uescias ; et aliquot odarum initia

(1) Cf. ab ode VI II. ad XXI. uiia tantum XVI. excepta.(2) Suut Photii verba de Sophronio in Myriob. cod. 23 1.


29/756

ALTERA. XXVlantam imaginum vonnstntcm praespfornnt, nt cximiumali(]uem aurcac graecitatis auctorem liabuisse vidcan-tur ; quamvis sacpe , ut I. c. Photius observaverat , ev-vsonepiciet lolg prtac/.ac , quac nova vocaLula nos in ad-notationi])us receiisuimus. Ouae doles splendide enite-scunt et ut ita dicam scntiuntur ; at si quis de verLoad verLum haec anacreontica ut rudil)a linguae grae-cae oLvia essent , latina facere tentat , frustra ad so-pLronianam elegantiam reddcndam adspirat, immo cer-tum mihi est , maximam venuslatis partem pcrituram.SopLronius ipse mcam scntentiam confirmat , qui inocto prioriLus odis nudas quasdani evangcliorum histo-rias suae LarLito accommodavit : verumtamen lam estadmiraLllis graecorum verLorum dispositio , locutio-num suavitas , et quaedam imaginum ingenuitas , utgraece lectae satisfacere non desinant , e contra latinead verLum redditac frigescanl , et ingcnitas veneresamlttant. Quod sane vir doctissimus cardinalis SirletusKp)(^ZTUT:ov olim possessor experimento proLavit. Notitiaseuim-de Sophronio in vaticana LiLliotheca e codici-hus sirletiauis perquirens , quemdam etiam miscelli ge-ncris codiccm hac nota 6280. signatum inspexi, in quoprimam Sophronii oden latinam factam , variantes iuinterlinels ct iu marginiLus praescfcrentem perlegi.Statim manum ipsius Sirletl cognovi , et post fermeduo saecula adco illaesa inspicitur scrlptio , ut aureapulvis atramento adhuc inhacrescat. Milii interim in-terprctationem odarum meae editioui adlicere cogitau-ti , sirletiana translatio adeo aulmos iufregit , ut potiussi quando tempus a meis oiricils vacuum siverit , ver-siLus cas adumLrare decrevcrim , quam sophronianoslcpores prosa oratione insulsos cfTicere.

Praeter pietatem , qua omuia Sophrouii scripla ni-


30/756

XXVI PRAEFATIOtfscunt iit Pliorins ol)scrvavit dc eplstola synodica (i),niulta scitu dlgna vcl aJ s. Scriplurae intcrpretatio-iicm , vel ad sacrani aut profanam novam erudihonenispectantia , liacc anacreontica eruditis exhibent. Nosvero pauca seligemus exempla , et illud primum dig-iium ohscrvatione censeo quod in ode V. v. a^* ^^seq. de Praecursoris alimentis enarrat. Plane enim as-serit quod radicibus cuiusdam fruticis , cui nomen me-lea^vum , vesceLatur ; praeterea cum paullo antea di-xisset promptum an-6vw; seniper lolianni adesse cibum ,quod mox explicat esse pe^.caypeov te piCut , iiide fit quodet t6 oLY.pi^ti ad vegelalium speciem referre , iuxta certeSophronii mentem , opus sit. Ne tamen S. Sophroniiopinio tam aperta ingenuos lectores ofTendat , paucosinter toi auctores , qui idem censuerunt , heic recita-Lo. Praemittam ante omnla doctissimi Calmeti verba ,quae in commentariis ad hunc evangelii locum legun-tur (2). Eoriim scntentia qui censuerunt Praecursorem arborum gejininihus vesci solitum , quam plurimos nacta cst sectatores, Neque hoc a fide abhorret*Et re ipsa primos homines non solum , sed olim pro-phetas et denuo sanctos anachoretas summitatibus vi-rcntium et oleribus victitasse , nemo sane inficias ibit.Eu Ovidii de primorum hominum esca descriptio-ncm (3). Panis erant primis virides mortalibus her-bae - Qitas tellus nullo sollicitante (4) dabat. Et mo-do carpcbant vi^^ajc e cespite gramen - JVunc epulaee tenera fronde cacumen erant De simili vero pro-phetarum asceticorumque esca , ct sacri codices , et

(i) 1. c. sCffs^eiccg fjisv lari TrXvjQy}^-(2) C. III. Matth. ed. ven. 1752. p. 89.(5) Fasl. 1. IV.(4) Quod Sophronius per to unovu; declaraverat.


31/756

ALTERA. XXVIIPrntum splrltuale , et monacliornm vltnc cxomplaribusabnndant. Et primum de u/.îSt^j intcrpretatione S. Isi-dorus Pelusiota in ep. 5* ad Nilum , perfectum vitaemonasticae exemplnm a lobannc Raptlsta desumptumproponens, bortatur e pHls asccticorum indumenta con-ficlenda esse , et ab berbarum, foliis et summltatibusparcam ab*monIam monacbis desumendam. Et rotvyv Ppw-para y.ul ea^^rijxaTa ta; xafa êov Te).sta; acj^.yjffSw? ev 'Iwav-V-^ Trji paTrrtatfl l;re^l0^vip.ev , ^ptHt pisv et 616 v Te rrjsos c-/e-TTijv apxec^-flfT^y.eSâ , aJ^peaofff ê potavwv y.at (j>u).).wv ttoo? o).t-yvjv tpoyvjv icat (Jvvaatv -/.at uripirlov (l). Idem urgct in-ferlus ep* l32 Anonymus vatlcanus in catena gtaeco-rum patrum , qui evangelia interpretantur , a PetroPossino edlta (2) , slmlli^ refert. Ot pisv ya


32/756

XXVIII PRAEFATIO0'joi y.s.).iv.ypta. y.c/.7u xrr-> iy//3p&v TrEyvxct , et ,ot ?'? [f-uJ.iuy r/iM-jy.ul uy.piÔ'JOL; y.u/.uy.cyj Tipocuzo. Ex hisce testimoiliis dilOarguuntiir , scilicet rndices [t.zltuyfiox edules , et in de-sertis solitas nasci , et vilissimum esse cibum ad quemextrema neccssilas S. Cjriacum compellebat. Quae om-nia utrum Praecursori conveniant , videat lector : quitamen novit in opinionem conlrariam , vulgatissimamet ferme communem , snnctos passim patres concurris-se , eamque doctos viros suscepisse.

In ode XVII. novum Ascalonae episcopum religio-sissimum , ct adprime recti dogmatis observantem in-venies ; cuius virtutes a sancto arcliicpiscopo summislaudibus eflferuntur. Quid denique dicam de sacrorumlocorum descriptione , quos grapliice enumerat , et iu-cunde quasi ante oculos exponit ? In ode XXI. Menasoeconomus toO Iwc/.tou 'A/eâvopeta; vocatur , quod va-riis exemplis e Prato spii-ituali prolatis etiam proba-tur. Sane plurima in alexandrina regione monasterianumeris fuisse distincta , e mullis argumentis patetsaepe vero numeris etiam milliaria distantiae ab Ale-xandria e. g. designabantur , quod passim apud Mo-sclium in Prat. spirit. ; ita enim in c. iio. legimus.Eâpov Tov y.\)pi6'j pou Swjjpovtov , v.cd a7rri)..&op.v et; t/}v \u\)-pu-j ToO hyzoiy.utSzy.uTO-o hj ^Kt.z^wj^pziu (\\ Insuper in C162. ur.6 ziy.oat p.).twv Â^zzu-jSpZtui; \u\)pu lazi Izyo^z-j-^ toOKa).auwvoc ava tjLScrov toO o-/TW /at^/'.aTOU y.ui 7oO '^lwDopyL. Etantea in c. 5i. mentio fit Anazarbi metropoleos se-cunclae Cilicum provinciae , a qua fcre duodccini miUliarihus distat monasterium quod dicitur .êgyptiorum,Et inferius : uno ferme millario distat a lordane mo-V

(i) Cf. Cotel. nion. cccl. Graec. T. II. p. Sgg. ed. Pa-ris. 1681.


33/756

ALTERA, XXIXnasterium ahhaiis Gerasimi* In c. i jo. narratur dls-tare ab Hierosoljmis fere XX* passuum millihus mo-nasterium (juoddani quod Sampsonis dicitur. In c.145. mcntlo etiam fit ipsius Mcnae coenohii Salama ,nono ah Alexandria milliario , ut vertit latinus in-terpres. Moschum vero cum Sophronio t6 evvktov sae-pe invisisse , legimus eliam in ipso Prato spir. c. 1^7.E/.sysv 6 apSa; 'Iwkvv/ji; 6 xtAt^ 6t v.a^y/p-evojv r;a(iiv et; t6 ev-vaTov 'A>eâv(?petac. In c. 1 84 vitac narratlonem audiuntabbatis lohannis eunuchi dum nonum habitarent ; ov-Te$ Tcrjtet? ev 'A/eâv^peta ev To ) evva.Tw. Cuius abbatem Me-nani fnisse eo tcmpore , quo peregrlnationes per. coe-nobia praedicti viri susceperant , e Prato ipso eruitur.G. 146. Gotel. II 7- p ^^^ ^^ô^tv r,u:vj h rrji Ivva.Tw Ivy.otvo^to) Tovyopx , oiriyrtGuro 6 a^pa; TVIvjva; 6 y.oi^jopiv.p^-cqirspl ToO Iv uyior.g tcutzci Lvloyto-J. Et C SCquCntl : Svn'/r^âalo cy.lv y.cAi ro\JTO b a5|3a? Myjva? 6 y.otvoQiv.pyjiq toO aiJToO'/.oivopioxj. Gum ita res sese habcrent , Ifceat coniicereSophronium ex ore ipsius Menae a-uy.ofuv7iv.


34/756

XXX PRAEFATIOlaliilcm modnin , qiio mrJier clirlsllana vlrum genli-lcm ad fidem convertit. 'Ev Saww 7/; vr.ffw StTojiiGUTo iuhjii 5i0^t).o? y.ui ft\6cj70iyoq Mj5ta rj \i'r,rnp tou v.vpoxt Uuuko-JtoO Ku\>otauzo\j etc. nl)i et sanclilatem noLilis mulieriscommrndatam observas.

Eia nnnc fincnn praefationl imposlturi , Lrevratas^noiitias demns ceterorum melodorum , quos codex con-linet , quosque quam primum evulgaturi notum littc-ratis lubenter facimus , ne aliquis eos plaglaria fraudeedere audeat. Nescio vero qua ratione motus Allatiusiiidicls ordinem , uti esl in arelietypo , servaverlt, iapograpbo autem locum auctorum mutaverit ; nos igi-lur ImrLerinlanum seqautl ordincm , post S. Sophro-nii odas, Sophronii inonaclii iatrosopldstae oden in fo-sepli lacobi ponlmus: qul quidcm Sophronius idem for-tasse ac hlerosolymilanus ab Allatio pulats> cst. Reapsein c# G9. Prati splritualls a Moscho Sophronius ad-pellatur sophista : utrum tamen mediclnam exercuerit

,

hoc e monumentls non pafet; res vero non est omni-no absurda. Oda haec ad f. 68. q. v. post Sophrorjsiodas exlenditur.

Godicis follum 68. ubi Sophronlus expllclt , duosubsequuntur //c'//


35/756

ALTERA. XXXIBlov t'J Ts)>Efl ffa T)./;ywv - crovv.yj>iv avcU TTupD^oi - e^l Tratx-yopwc (?xj5uwv ; Hellani -virtutis acquirendae pietatisquecausa , avitas divitias, patriam, parentesque reliquisse ,ac ercmum petiisse , ibique Nicolai cuiusdam , prudeii-lia inler Lyciae monachos praestantis , amicitiam ob-tinuisse , et alias huiusmodi paucas noiitlas, ex hac odediscimus. Ceteroqui utrum hic sit Ilelias, qui saec. VIILarchiepiscopus Hierosolymorum evasit , nunc definirenon queo ; nam neque Fabricius (i) plures quam nu-das allatianas de horum anacreoniicorum auctore pro-missiones in sua bibliotheca exhibet. Helias iste foliatjuinque infcodice occupat.

Dein quatuor foliis subsequentibus , ad yj. usque

,

Michaelis preshjteri , qui Thomae hierosolymitani ar-chiepiscopi Sjncellus extiterat , unica ode contineturtl


36/756

XXXII PI\AEFATIODuo sccjiioiitifi folla ( ad 79. scllicet) mutilam con-

tincnt I


37/756

ALTERA, XXXIil5t cus Coiistantini Porpliyrogenitl. Reapse In postre-ma ode ipsius nuptias cum IJclena Augusta , Rouianifcilicet Lecapcni iilia , celebrat ; sicut Lconis saplentisnciptias forlasse curn Zoe paullo anlea laudavcrat. Bal-neorum vero in aula regia constructorum dcscriptiovenustissima est. Lconis cuiusdam magistri quoddamopus , in SS. scripturas in vaticana me inspexisse me-mini , nec taraen eumdem ac imelurgum nostrum exi-stimo.

Post Leonem magistnim^ loliannis grammalici ga-zaei anacreontica quinque locum in codice occupantad fol. 95. quod sextam oden mutilam offert: Leic enimrursus liiat codex , et cum quatcrnione dcpcrdito se-ptima ToO KUToO Ttvag av elVoi Ao-y&u^ p Aiovucio; toj zv.-poq llrjlvôzo; inscripta , periit. Eiusdem auctoris exiatsy.fpocaiq lo\i 'ao(j^.l-ao\) 'ni-jv.v.o; , quam Rutgersius evulga-vit. Nonno posterior vldetur iloruisse.

Sequitur inde Georgius grammalicus , cuius ana-Ciêoniiea promiserat Allatius in diatriha de Georgiisin calce historiae Georgii A.crGpoIilae Parislis i65i.typis regiis editae. ILuius (sunt Allatii verba pag. 822.pleraque anacreontica carmina^ eaque suauissima, â-riL nec inelegantis argumcnti , quandoque littcrato-runi usui edenda penes me consenô , ct ne talia fin-gcre videar^ en eorwn argumenta, Tltulos dchinc curaodarum princlpiis recitat , monens primae deesse priu-ciplum. Giim indice tamen re collata , non prima estsine principio , sed tertia : nam prlma 'ipt; 'H).bj /.at'Acppo(JtT/3? inscriptlonem praeseferebat ; altera autem iitixsoi ActoX),wv toO 'ipo-zo; crvi^fovro; OtoO tk TOâ ciooufvc; v.vX pooou. Tertia igitur est sine prlncipio , quaea fol. 96. incipit, iia ut Gcorgii odae ad fol. 109. v.extendantur.


38/756

XXXIV PRAEFATIODenique antiqiiac scriptiirae bina folia Acoluthus

occupal. Dc hoc scriptore cum nullibi notitiam rcpe-rcrim, mcam qualemcumque coniecturam exponam. Va-rangorum dux locum intcr ofFiciales bjzantinos lene-bat ; eiant Varangi Anglo-Dani qui a Normannis cxAnglia expulsi , et obsequio Impcratorum dediti , pa-latium custodiebant, et principis erant stipatores , quo-rum dux quia Imperatorem proxime sequebaiur , di-ctus erat 'Axo^ou^o?. Neque unum fuisse ydcoluLlmm ,scd e Varangis qui sane Imperatorem sequendi munnsvicissira obibant , hoc nomine erant insigniti , quod aCinnamo L 2. n. 16. eruitur , ecrT).Ta{ rotvuv 6 toO 'A;?-).ou5ou et; e-/.tvflv tvjv rjj/SjSav Xznov^Y^'^-^. e-/7T)v3f wv. \ aran-gos ipsos bipenni peculiariter armatos fuisse , e lib* 3.eiusdem Ginnami edocti sumus , ubi 7r).e/ucp6pot adpel-lantur (i). Haec de nomine Acolutlii ; quisnam auteniis fuerit et quanam actate vixerit , hoc equidem nonsatis compertum habeo. Ode porro mutila est , tempo-ribus taraen Leonis sapientis fortasse hunc yicoluthunivixisse , et eiusdera brunialia celebrasse , ex saepius sa*pientis , et sapientiae nomine repelito coniici potest ,ut e multis , at praesertim ex hisce versibus clarius ap-paret .kojjm p.a t/jv 'Ajtjv/jv - uptTu; ao'fO\i fjor.aai. HuiusImperatoris brumalia quidem ab aliis poctis celebratascimus ; et apud Lambeciura L 4 com. de bibl. Caes.p. 180. hi versus leguntur in Petri Patricii ad Leo-nera philosophum epigrammate quodnm Gvy/^.orty.oig K7ra-


39/756

ALTERA. XXXVr.ajjdV; allerius vero cncomiasticae Iii ducein quemdamJeguntur.

Decem denique folia recentioris scripturae , aliquotPhotii et Christophori primi a secretis politicos versuscomprehendunt. Siquidem Christophorutn anacreonti-ca composuisse memorat Allatius de Sinicoinim scri-ptis p. i66., et Nicolaus Comnenus in Praenot. My-5lagog. pag. 397. virum ^ si photiamsmwn demas ^ ^'S'iium Graecia , et maiorihus haud imparem appellat.Caret principio Christophori ode , quae pera t6 ^^v.ixxi-c^r,'J^t Toug l\ tffâvjAtTa; Trapacvgfft; erat , et quod rema-net fol. I 12. incipit ita, Trs^ôwrat ff/juLsiov, Exin d3jjitav , quae mutila est, nam cumfol. lai. ita explicit codex 76 7r)>at ^(ôpivov tts.


40/756

XXXVIINDEX CODICIS BARBERINIANI.

n I N A s.TOY AriOT Ô^PPONIOY

APXII-niSKOnOY ieposoaymunA N A JC P E N T I A.

Toxoy.5JJ Tvjv Xpjo-Tou Toy SeotJ ysvv/jo-jv.ffi'^ T/jv Twv y.ayu'J Trgoaxovvjcrty.f5 Tvjv aTTciyTnv roO y.vqtotj.siq rriV \Qia-Toij roxj hsoxi 3/xwv

i^ctirri(Ttv.elq To TTfgt Tov Aaâgov SatJfta

Too iisydXou ^sov xat (Tur-npo';iQlxuv 'Ivjcoy XgtCToy.

sij Tvjv (jaiVavTvjatv Toti xvqiou.if Tov i/.'j(TTiy.6v y.a.i Sclov ScT

jrvov TotJ cwT^ôj 'IvjcrotJ Xpt(TTOli xat ScOtJ.

jj Tov ayiov llaoAov tov ajro-(TToXov.

slg Tou; aywyaj roG clylou ITat;'-Aoti T.OU a7ro(TTo'Aoy.

iq Tclv aytov 'lajavvvjv tov SeoAO-^ÔV.

ij'j Tov aytov 7r^'u}T0i/.ciQTVPa. ^Tt-(pavov.

e j'? Tvjv dyiav r:qu}ro[j.oirvQa txXav.* 1^ Tvjv a\(acnv T'/}


41/756

XXXVII* 'Avaxêo'vTtov xaTavyxTjy.ov.

'AgsSa dpîsTricrnoTrQtj.* eiq ^Ttov Tov ffarîagp^v^v.* Tow aOTov 6ig Asovrex rov Bio-

(îXearccrov Sioixovov xul (ray.zX'Xdîov.

* Tou adTOU 51 q t>jv veav sxhAv?-jf p6Sov.

t/ etTTOj o' 'AttoAXwv yaraTQiyuvT-n


42/756

XXXVIII* iy/Mlxtov 'lIâ/cTTOV (7TgaT'/;Xa-

^SQyiov yQuiJ-iJLoe.Tiy.ou.f? To yf:u[j.jj.y, TOtj iavroO ttu-T^dj STrxvtuv ano Kv^r/.ov.

iuKiTTTrov TTocTQog Aov/.iov.KsQVTiou y[:auij(.aTiy.o'j.

AvaxXcJjxsvo; oj (piXv^Vaj zogrjvT'i7 Tîxeâ, I/.S-J TTOÛV STTOVSl , r;7ff vL/xTj y.otiJ.uiJL-vo; anr.WdT-T5T0 Toy iûTjxoJ TruQoi' o'^SprjT'nv 'llXiuv sit;TQv dpyj


43/756

XXXIX y^y.vo^ fx itQ^QGUTTOu MucnX^iovSscTTOTOU CfJLVoq ix. Tr^oacii^Toui-fjg i'/.y.Xr,aia


44/756


45/756

EDITORIS MONITUM.

Ante quam sancti Sophronii et aliorum yeterum graeca etlatina opuscula, de quibus in praefatione dictum fuit, hoctomo exhibeam , libet alia quaedam sanctorum patrum egre-gia scripta veluti in limine collocare , quao in vaticanis ae-que codicibus mihi occurrerunt. Graeca vero latinis etiam au-ribus benignus interpres recitabo.

1

.

Serapionis episcopi aegyptii ineditam epistolam ante hosannos impressi in meo classicorum auctorum volumine quintop, 364, unam -ex iis videlicet quas sanctus Hieronymus devir. ill. cap. xcix. ab illo scriptas narrat. INunc eece alterammulto prolixiorem eiusdem epistolam , libri instar , ad mona-chos alexandrinos scriptam codex vat. 439. obtulit, plenamsummae pietatis , cum insigni laude ac descriptione monasti-cae professionis , et cum sanctorum qui circa Antonii Atha-nasiique tempora floruere virorum commemoratione. Equidemiii tam bonum tamque utile scriptum apud me continerem

,

male de graecis litteris et de pietate christiana mererer. Necquisquam miretur, quod in titulo episcopus tantum dicaturliic Serapion , omisso urbis Tlimueos vocabulo ; hoc enim innonnullis quoque codicibus operis Serapionis contra Mani-chaeos usuvenire , iam nos monuit in adnotatis ad Hierony-mum loh. Fabricius. Reapse antiquissimum esse hunc epistOrlae auctorem Serapionem , non aliquem ex homonymis paulorecentioribus , constat ex postremo capitulo , ubi is alloquiturviventes monachos , quos dicit cum Amune , lohanne , Maca-rioque versatos, qui partim ante ipsum magnum Antoniumvita excesserunt. Serapion abbas loquitur apud Cassianum col-latione II. cap. 11 , et tota coll. V. Videtur autem idem, quiarsenoita Serapion presbyter , et monasteriorum multorum pa-rens, apud Palladium hist. laus. cap. lxxvi.

2. Sancti lohannis chrysostomi scripta complura ex vatt.codicibus manu sua exscripsisse , aliaque indidem ad se sub-missa fuisse , narrat Montfauconius in generali editionis suacpraefatione. Quod vero magis interest, T. XII. p. 319-401.

d


46/756

XLir tDlTORlSundecim novas divulgat disertissirni patris homilias ex vati-cano codice suppeditatas , quam sibi foitunam immortalitergratulatur. Ipsum illum codicem , nec non aliud eius exem-plar, in vaticana Ijibliotheca memini me videre, quorum accu-i-atiore inspectionc , gallicana editio haud semel corrigi potest.8ed hoc misso , aio interim , non ita Montlauconium veterescodices excussisse, quin spicum alienae sedulitati colli^endumreliquerit. Ecce enim alias postea homilias svecus Benzeliusaddidit, quibus venetus quoque Gallandius tulit suppetias.Sed ne a vaticana bibliotheca discedam, unam hinc proferamhomiliam , quam Chrysostomi nomine inscriptam in bonae in-dolis codice reperi, editoribus praedictis incognitam, nequealiquid ut spei'0 habentem , quod a Chrysostomi dignitate ma-gnopere abhorreat, quamquam stilus ad Procli fortasse gi'acili-tatem magis accedit. Tum et Gothi in ea appellantur , de quo-rum salute plurimum laborasse Chr^^sostomum , cognoscimusex Theodoreto hist. lib. v. cap. xxx , cuius verba olim recitaviin praefatione mediolanensi ad Ulphilam p. 15-16. Itaque etoctava inter illas undecim novas , quas supra memoravi , dictafuit a Chrysostomo, praelegentibus sacrum textum Gothis,gothoque mox sacerdote concionem Chrysostomi apud popu-lum suum interpretante. Haec tantum m praesenti aio. Cete-roqui opinionem meam de hac homilia, titulo codicis fretam,siquis docte et non temere adversetur , non sum pugnaciterdefensurus.

3. Proclus Chrysostomi olim amanuensis atque discipulus,sive ut Ephraemius chronographus loquitur ( apud nos Script.Vet. T. III. p. 229. V. 9714.) /^toVn^r cpiArjroV Too Trar^dj X^y-(70(rTo'aof> , cuius etiam reliquias reportandas ab exilio in re-giam urbem curavit, ut ait idem Ephraemius, ^tSao-xaXov ts

Proclus , inquam , sextus post Chrysostomum Constantinopo-leos episcopus ,' apte a nobis hoc in loco subtexitur : qui olimromanorum codicum ope a Vincentio Riccardo auctus, Ro-maeque editus, novum nunc incrementum ab aeterna Urbeeiusque innumeris codicum copiis accepturus est. Primam deascensione Domini homiliam in codice reperi pulcherrimo sae-


47/756

MONITUM. XLlllfuli clecimi. AlteraJii cle circumcisione Domiii nactus sum inpalimpsesto, sub Chrysostomi homilia quadam latentem: pla-cuit cnim nescio cui amanuensi , deleto discipulo magistrumscribere. Aegre hanc oratiunculam cx posterioris scripturaeinvolucris extricavi , res tamen prospere demum cessit. Tresaiias Procli homilias , graece apud nos depcrditas, sed a syrisinterpretibus conservatas , iamdiu nunciaveram in syrorumvatt. codicum catalogo (Script: \et. T. V. part. 11. p. 42-44)nempe in duobus extantes codicibus 3C8. et 369. INunc verout eius catalogi a me editi fructum ( quod et alias feci ) osten-dam, tres illas homilias, de dogmate incarnationis , de nati-vitate Domini (quarum utraque ab Ephraemio antiocheno, utinfra dicarn, memoratur) , et de sancto Clemente Ancyrae inGalatia celebri episcopo ac martyre , latinc saltem ex syriacalingua ad occidentalis ecclesiae notitiam perferendas curavi.Hae nimirum quinque Procli homiliae in nullis hactenus edi-tionibus apparuerant.

4. Procli contemporalis fuit Diadochus, Photices in Epiroepiscopus , tum asceticis scriptis quae extant clarus , tum etiamgeneroso discipulo Victore vitensi , qui ipsius hortatu vanda-licae in Africa persecutionis scripsit historiam , magistrumquehoc praeconio in prohoemio ornavit : eruditus a tanto pon- tifice, totoque laudis genere praedicando beato Diadocho, cuius ut astra lucentia extant quam plurima catholici dogmatis monimenta dictorum. Haec porro brevis de ascen-sione Domini bomilia, quam ex vat. codice 455. deprompsi-mus , uota fuit Lucae Holstenio , ut ex eius epistola patet ( ed.Boissonadi p. 209-210) quamquam eam, ut alias aliorum au-ctorum paratas homilias, occupationibus et mox obitu, quo-minus typis committeret, prohibitus Holstenius est. ]\os igiturhanc homiliam utpote prorsus genuinam, et sub iine etiamdogmaticam , ante quam forte casu aliquo pereat , in publicoecclesiae thesauro deponcndam censuimus.

Reliquum est, ut quot cjualiaque scripta misccllo hoc nostrotomo contineantur, enumo^emus.

1. Serapionis episcopi cpistola ad monachos gr. lat. p., xlv.2. S. lohannis chrysostomi homilia de, pentecoste gr. I,at.j

p. LXVIII. . - 3


48/756

XLIV EDITORIS3. S. Procli archrepiscopi constantinopolitani homilia de

nscensione Domini gr. lat. p. lxxix.4. Eiusdem de circumcisione Domini gr. lat. p. lxxxiv.5. Eiusdem de dogmate incarnationis lat. ex syriaco p.

lxxxviii.0. Eiusdem de nativitate Domini lat. ex syr. p. xcii.7. Eiusdem de sancto Clemente ancyrano E. ct M. lat. ex

syr. p. xciv.8. Diadochi Photices episcopi homilia de ascensione Do-

mini gr. lat. p. xcviii. '9. S. Sophronii patriarchae hierosolymitani sermo de S. lo-

hanne Baptista gr. p. 1.10. Eiusdem commentarius liturgicus gr. p. 31.11. Eiusdem carmina anacreontica xxii. gr. p. 49.12. Eiusdem triodium gr. p. 126.13. Vitae sanctorum Cyri et lohannis editiones duae au-

ctore S. Sophronio gr. p. 230 , et p. 242.14. S. Cyrilli alexandrini conciunculae tres de SS. Cyro etlohanne graece p. 248. Eaedem latine p. 263.

15. Historia SS. Cyri et lohannis interprete Anastasio bi-bliothecario lat. p. 253.

16. Petri parthenopcnsis de SS. Cyro et lohanne lat. p. 268.17. Eiusdem de S. luliana M. , et de SS. quatuor Coronatis

prologi. Item fragmentum de S. Catharina M. lat. p. 281-283.18. Gregorii clerici , Lucii archidiaconi , Benedicti presby-

teri , Theodorici monachi , Nicephori clerici , nec non anony-morum, praefationes in vitas Sanctorum lat. p. 283-300.

19. Claudii taurinensis praefatio ad catenam patrum inMatthaeum lat. p. 301.

20. Paulini episcopi sermo in quadragesima lat. p. 309.21. Eiusdem Paulini vel incerti auctoris sermones duo lat.

p. 311-313.22. S. Petri Damiani sermo ad sacerdotes lat. p. 316.23. Vita S. Nicolai myrensis per loh. diaconum lat. p. 324.24. De S. martyre Artemio commentarius historicus lohan-

nis monachi (id est S. lohannis damasceni) ex inedito Phi-lostorgio gr. p. 340.


49/756

MONITUM. XLV25. Ex thesauro Nicetae choniatae excerpta de Macedonio,

Nestorio , Eutyche , quinta synodo , Incorrupticolis , sexta syn-odo, Armeniis, Agarenis, Lizicianis gr. p. 399-498.

2. Theodori mopsuesteni scholia in epistolam Pauli adRomanos gr. p. 499.

27. Ferrandi diaconi (ut inscribitur) fragmentum lat. p. 675.28. Asclepiodoti de re militari capitula duo gr. p. 578.29. Anonymi sententiae militares gr. p. 582.30. Ad S. Sophronil anacreontica animadversiones criticae

et philologicae p. 585, et 593.3 1

.

Interpretatio latina anacreonticorum S. Sophronii p. 621

.

TOT MAKAPmTATOT KAI OimTATOTIEPArJI.QN02 EniSKOnOY

Eni2T0AH nPOZ M0NAZ01STA2.

(X, ijLyoiTinxoi, 'EnoctVM vumv tov tio^cv xat |y.axact^wTcv (Stcv, 0) p.axaptoi êw y.ovot.}ôvxg ^ crt y.civnv e^^cvre^Tf\v cpucTiv Tracjiv avS-pa^Trstg , cv yxtvnv TipcSêaiv, alla yapxi pieya xt ^povYicjaVTe?, Trpc? otyzotq ovpavtcvq p.cvag zovvcZv ea'JTwv tTiT epc>aaTe, iva twv exsTae Setwv TiatiêupâTcov

BEATISSIMI ET SANCTISSIMI

EPISTOLA AD MONACHOS.

1. l-jaudo, carissimi , vestram devotionem , feliceraque de-praedico vestram vitam , o beati in Deo monachi , quia com-rauni cum ceteris hominibus natura praediti , non idem pro-positum habetis , immo magnura quid speetantes , ad caelestes


50/756

\L\I Si:UAIIOMS EPISCOPITiclwnpotyacvnoot.vzcz ty.v wk^.s^^v, cu.cx[j:tici xwj tj.yy.api(^)VayyeXciiV EUjSsSr/TS, cov y' occa vya; lyjje-/êxai acci ^.axa-piOT/)5 7rpipV* aVc7|S&)7:^ '/a|0 CVT*; Xai 4 ftV^pCiJTrCOV TTC-C-A3 ovT;, cu TCd? av3 p6)7:tv:t; o-uy/(ar/)V^5y]Te '/.oyKj^cLq ^cvde za dcy.cvvza. zcv ^lcv Tic^tva Trpayp-aTa, tcC e\g Becvvfjiolv zcBcv eloczTOiâoct tcv tcvcv dedvwtV.ocL' tiocgl 6e a.i:oc'ânlcog aTzcxaîay.evoL^ eva av.OT.cv ey(exe xc aêaaL êo,' yalXYig vêxepaq evdcy.LiJ.meo)g o aym viaaL lelalr,xaL' cv '/ocru.axo)V vtj.ag nepLcvata^ cvde Trpr/etpievwv (Jwpwv l-nayyeliaLxov ayaBcv vyj.v xcvxcv noBov T^poiêvnGav ^ alla THQXLgevGe^-f\q y.ai dLavcia epoiêvn^ Becv coiXTipcq (j.eGLxevoavxogy.aL evdcy.-nGCiVxcg* xri; y.Tcêkxaiag xavxTig y.aL ayaBr\q TTpc-acpeGeoig o yj^prryog yevopievoq y.aL oipyr\yog y.aL xekeLO)xriqeaxLV IriGcZq o XpLGXcg^ o y.aL v]xlv xoig [).cvaX,ovGLv vt:o-p.cvnv y.ai y^naxcv xelog (3t(3cu5, xat tlOcgl xcig eê}xvGL GOd-^(75ai excLu.-n oôg evpLGy^.c^j.evog' r\vxLva napa xr\v ocpyr.vipsas stationcs mentis veluti alas intenditis, ut indidem di-vinae disciplinae utilitatem haurientes, paribus cum beatisangelis moribus sitis, quorum vos gloria excipict, et felicitasexpectat. Etenim quum homines sitis atque ex hominibus orti

,

humanis nequaquam cogitationibus abducimini; neque quic-quid mortali vitae videtur optabile , vestrum erga Deum stu-dium imminuere valuit. Quippe omnibus vale dicto , unumspectatis scopum , ut Deo scilicet placeatis: itaque boni con-siUi vestri susceptus iabor apud omnes famigeratur. Profectonec opum copia, nec oblatorum munerum promissiones egre-giam hanc vobis devotionem conciliarunt , sed pia fides, etmens amore succensa , non sine Dei servatoris gratia et pla-cito. Optabilis huius sanctique propositi auctor vobis est , dux

,

et perfector lesus Christus, qui etiam vobis monachis patien-tiam optimumque fmem praestabit , quique se omnibus salvisesse volentibus paratam semitam praebct; quam cum vos ab


51/756

AD MONACHOS. XLVII

Licv hiycvzcf.^ cv u-f\ Gi avGL> cwz u.'n oi lyv.aTahziT.h^),(3. Ata ya^ avzoVj kijnooicv cvdzv ty,v cv^ccvicv vu&jv ex-

Acâi npc^cGLV i^cdvyrtzcii ^ cv yjyniJ.cczo)v t.oBcq^ cv u.vt,'jr\yovl(t)V^ cv^l Tiooc, yivcvq x/ripcvcf^.cai , cvbi (êX^pcov gvvcv-GLOct^ cv GvyyevMV 3ia5e(7t$, cv zpv(âi^ y.ocL lcvzpa^ y.ainozci^ cv (piXwv GvvzvyîaL., cv y.cGu.iy.ai 6Qc,aL^ aXha T.avzaIJ.EV vzep(fpcvmavzq ^ avzoiq epyci; ^cazi aT.cGzchyS) y.e-y^p-filJevcL Aoyoi)^ -navza oycvâ.L axujSaXa, tva XptGZOV xep-dm(>)' dio yai ttjV e^w.cv avT^Lêcê, vriGzeLaiq^ ayveLatcaGY:(\GeGLV^ evycaq yaâpouq zcv êcv LlaGyoiJ.evoL* cvBêvviTlv cv6i TiWucre jSaatXev? eTiLycLCQ ^cjSepoc, cvy a^y^v yaLîy.aGZ'f\q ya.L rrycvu.evcc ^ cv^je zic, ezepa eccvGLa* div.cciw yapvo[x.oc, ov y.eizaL^ avc^CLg de iâL avvTiozayzcLq^ a.Ge^îGL y.aLa.iJ.apz(>)'kcLq^ 7:azpc\(>)aiq y.aL iJ.-fizpol(*)aic , avdpc(ôvcLq^ T.op-vctq^ yai apGevcy.cLzaic,^ iTZLcpyctc^ yat e\ zt ezepov r/i uyt-

initio terendam susceperitis , comitem habetis dominum Ser-\atorem qui ait: non te dimittam, neque te deseram.

2. Itaque praesidio eius fretis nullum \obis impedimentumpmecidere potuit caeleste propositum , non divitiarum cupidi-tas, non parentum memoria, non propinquorum hereditates,non fratrum germanorum convictus, non cognatorum affectus,non deliciae , non balnea , non compotationes , non amicorumoccursationes , non mundani honores ; verum haec omnia con-temnentes , ipsis actibus clamatis quod apostolus dixit : omniaarbitror stercora ut Christum lucrifaciam. Idcirco et desertumincolitis , et ieiuniis , castis exercitationibus , purisque preei-bus Deum placatis. NuUus omnino iam a vobis rex terrenustimetur, vel princeps, veliudex, aut praeses , vel quaelibetalia potestas : iusto enim non est posita lex , sed iniustis etcalcitrantibus , irreligiosis et peccatoribus , parricidis, honvi-cidis, fornicator|bus , raasculorum concubitoribus , periuris,


52/756

XLVIII SKRAPIOMS EPISCOPI

(foôi Twv ayoL^wJ epywv 6Ck).y. twv xaxoiv v.ou Tidliv' 5e-letg de u:n (^cf>iL(j^0LL ty,v cîujtav; zo ay5ov 7:: c, xale|et; er.oavo^ e^ ocvzrig' vylv cvv c't etiocivci ^r/alw;, (j]g v.oliTwv evavTiCupevwv y) to3V c/.r.uKcvîVd^v ziy.o)ciu T.v/Ma.

y. (r)eoc, vu.ag eieXeioLzo eavTfii lc * \ \ \puq yai vuxTC^ â/.yci y.ai vyvct y.aL cdoaL TivevyaxLy.aL y.a.L-KpaqeLg Beo) Tiper.cvaai' ayaKTi yap vylv TiclLxevexaL, xoTwv ayye}.o)v yjpr^y.a' eLpwn r.ap vyiv ecrTy,pXTat, Twv cv-pavUiV repL^clog' arîlapyvpoq vylv o TpOTTCC, aiL x^h XP^^?^(^L^kcvyevcL., ev vfiaxetaig evxcvcL^ ev evyalq evxov(f)xepci, ev

et siquid aliiid s.^^nae doctrinae adversatur. Etenim principesnon sunt terrori bene sed improbe agentibus. Rursusque aitscriptura: vis potestalem minime formidare ? recte age, lau-demque ab ea reportabis. Yos igitur merito laudedigni, utie contrario secus agentibus acerbarum poenarum minae in-tenduntur.

3. Deus vos sibi elegit pretiosum populum, zelatorem bono-rum operum. Vos estis lux mundi , ait Servator. Certe quo-rum idem est zelus , idemque opus , eorum ctiam laus eademest, eademque merces. Beati igitur estis immo beatissimi, odilecti Deo monachi. Quis vestram digne laudaverit vitam?Vestra enim diurna nocturnaque opera sunt psalmi , hymni

,

cantica spiritalia, et dignae Deo actiones. Caritas enim, resangelica , vobiscum versatur : pax firma apud vos , quae estcaelorum custos: alieni ab avaritia mores vestri, qui rebusnecessariis contenti estis, in ieiuniis eonstantes, in precibus


53/756

AD MONACHOS. XLIXaycvTincii; viTiv zo /aS'' -/ip.epav tyi iypTiycpmti dtavuoraL'

\ ~ >.ap(|/T&) zo (p&)$ upcov, e7Tev -/upij?' y.a( o tp-//X, (pai-vETar ptY) txyocTiriôv voaiJ.cv^ ij:rids ra. ev tw y.o(j(J/j) toutmvpic7g TT'/ipY(/-aTe* ^.av.apict Totvuv ;3ae7s tw 5e&), iJ.ay.apLcgdl Y.a\ yoau.cc, Ol vy.ac' ai ep-ny.LaL (jtiJ.-Jvvcvzai Ol vptac,ya\ vi CLycvi).ivr\ ab^C,ixaL rouq up.Tepatc Trpco-euîâî?' uto?TY) y/i xaTaTrep.TreTat Ta7c uueTepaig r/eataf^, y) yn x^^ '^~(fcpei^ Y.a\ devdpa yap^nolq (3pi3cp(va a^la^ri xov yapnovaTrc3t(3w(7V T.cxaiJ.oq (1) (3e Tn(7t&)5 auâv(?iy.vc$ xat oXy,vTYiV AiyuTTTcv apû(jov , lLiJ.yaLg T cpiXicyp.^vc; / S aXaT-Taf? Tiolv Tlriôq ueradLdcvz^ twv uueTep&iV txC wv yvco-piêt rnv dvvay.LV u yap 'Hhaq av5pw7rc? xiv oixoLO-na^nqo^ yeypaTizaL^ yaL Tipcaev/^fi xov vzxov duvecet/ev, xat Tia-/tv TTpo^jYiveyxev , y.ai o cvpavoc, ejSpe^cv , xat v) yY) e(3Xa-aTYiffe Tcv yapnov auTYJ^, ttccw ^.aXkcv aL vy.exipaL Tipea-(Setat Ta zaT' eu^^/iv -/i^.Tv avct^yet y^prtGiâ;

adhuc constantiores , in vigiliis experrecti quotidianam \itamperagitis. Luceat lux vestra, dixit Dominus; et quod dixit,apud vos paret : neque vobis mundus aut omnino quae suntin mundo curae sunt. Beati igitur vos coram Deo , beatusitem mundus propter vos. Deserta loca vestri causa venera-tioni sunt, vestrisque precibus terrarum orbis manet incolu-mis. Yobis orantibus pluvia in terram demittitur, tellus herbisvirescit, arbores pomis onustae inviolatum fructum suppedi-tant, flumen quotannis auctum universam Aegyptum irrigans,stagnis se socians , maribusque aquarum copiam tribuens , ve-strarum supplicationum vim declarat. Si enim Elias, vir utiscriptum est aeque ac alii homines passionibus commotus,prece nihilominus pluviam inhibuit, rursusque prece ab eooblata, caelo pluit, et suum tellus fructum germinavit, quan-to magis vestra intercessio postulata nobis utilia impetrabit ?

(1) NUus videliccl.


54/756

L SERAPIONIS KPISCOPI(5. Maxapa zclvvv -n 'AleôcvdpeMV T.chq vfj.of(; ey^cvaoc

Tifêafievza.q' cv/. av al lcdoiio^v r^cAzig rc^pG)3 7aat xar-7Te(7vy, EL oey.u OLy.a.icL ly.eiGe (5teTp|3ov ov^' av r.cflLV Tc-pat r.oleLZ 6LEaxpa(^'n(joLV evixcLpcvoai Toq vucov ayiovnTcg'ci (^lIcl tcv B e:gc(3cuc 'l6)|3 yâleTici ovzeq eGdi^tiGav 3tavzsv^ cog yeypanzai' 'Icoj3 6e o Bepar,(x)V ^ct evêzat recti>'uwv, czt el fji-n rpoadmcv avzcv A'n^cy.ai^ el y.-n ycnp 6lavzcv ^ a-noileacx. av rctvzaq vyag' nâpzev noCuv rcze ozo)V \cv6at(t)v lacc^ oze o zcv êcv êparo)V zcv voy.ov ede-E,azc' oMycpmocg zcv r.percvzcq o aet aQvvezcq v.at arat-êvzoc \aoq r.c/.p-nvoyKet zo) 'Aapwv Xey&^v, rcimov 'hiTtvêcvg ct npOTzcpevaovzat y)p.wv rapaâvzo)V 6e utcov, o)p-ytG^'n y^vptog avzctg y.at (^notV M&juaY) McougY), (jTievacvyazoi^n^t^ yap lacq 'nvcy-nGev o 6e y.azaâq -/.at Bea-aafjLevcg zw 'napavcy.tav ^ anev.ptvuzo rw Beo) leyoiV el pievcK^-ng avzcig z'nv aîapztav , a(êq* e\ de pi-^n ye , y.aij.e e|a-

4. Felix igitur urbs Alexandria quae vos habet intercesso-res Certe Sodomitarum civitates nequaquam in cineres re-dactae fuissent, si decem ibi iusti inhabitassent: neque itemaliae urbes eversae essent , si vestram apud se manentem san-ctitatem habuissent. Religiosi lob amici, quamquam distortismoribus , eius tamen gratia , ut ait scriptura , servati fueruntlob, inquit, servus meus pro vobis orabit, cuius ego faciemreverebor: nisi enim per eum stetisset, utique vos omnes pes-sum dedissem. Olim praeterea iudaicus populus peccavit, quotempore Dei servus legem sibi traditam accipiebat: namqueofficii sui oblitus ille semper insipiens maleque moratus po-pulus, importunus Aaroni erat dicens: fac nobis Deos quosviae duces sequamur. Ergo illis peccantibus iratus Bominusait: Moyse, Moyse, festina descendere, populus enim prae-varicatus est. Ille vero descendens, visa ea perversitate, Deorespondit dicens: si quidem hoc illis peccatum vis dimittere,


55/756

AD MONACnOS. LI

3eau* 6) Ticfjcv t vyixepai evyat zoc y,az' evynv -hy^cj a.vci-aei '/pnGLixo'. ^ tcu ^'eov era(7T,oi


56/756

\M SKRAPIONfS F.PISCOPIv.0G[JLC\j cppcVTtcTiV, XX' i)7icp;;ycT TCLiT&)V zc y.cczaicv riJui;

vulv ev epTiP.ax kizcg ocproc, /.oit aXa; y.0Lt TioTtôv {J:^wp, -nal ev 7:c).t Tpucpat /at eucppaaiai ptTa iJ.oy^c\>* y.pi(j(jcvyap (j-fiai ^&)pio? pie0 'n^cvTig e'v elprjVy), }) ctxc? ttsXXwv ay-^wv yat a(5ixc.)V SûptaTcov p.eTa ^CLyrnc,-^ x. TraXat o r.ocpct-lj.tcia-Tivatxtou axûcus vict ti ^vyoczepez vy.ag cv avimvtycvatÔia(ôpcvc, atz^naet:; viTtv 'npca(êpcvzeg' cv SêpaTTcov ocnoav-kmaq zov TiKcvzov (peuyef cv ypT,ô.z(f)V y.epi[j.va y.Aeiizeiupcwv Tov uTTVcv* Tw yap EiJ.T.y-'fiaBevzt zcv nlovzTiaat (DTiaiv

evyXnataazTiq ., ovz eaztv o acptwv auTcv tcu uTivoojat.^. TauTa Tcu fitcv za T.dea^ zavza zcv jStcu Ta Tiept-

GTicvdaaza' oz av ynu.Ti ztc ev nolet^ ^pX ^ 7:pt


57/756

AD MONACHOS. LUlfitaTiMiJievcq' ipatv ixey^^Bn; (ôndpov avzcv npoq hliycv xoTzpoaM-KOv* jj.ez' ou ttsXu xo iioiidicv voaw auva;^3'-/T aup.-(Dopa XM ocvdpi^ cv dioiktpinocvu larpcvg TTpccKaXcw-evo?* ttoA-X ^t')&)av, ei xo Tiaidtcv awS-oaeTaf xar/icpYis TrpcVwv xoig(^tlotq avvxvy/jxvei , evâaQe leyoyj oxt xc T.ottdiov voaec eocvTc 7ra3-/), cf.yyrov-{\ eâutcv aTTcXXuw ct cpiXci auve^^cvrat* ohe 3 C5 ctxeia ev[j.evetc(. ^w/iv r.ocpeyêt' vytavev xo iiat^tov^7:pc|3-/), ep/ixuv0r] , yVrc 7ra7(;* (5i3aaxaXci tcutcv dta(DopoiTxoipocXotiJLôtvovatv ^ vm oacv Tipoâtvet Tiottdevexoct y.axot xovxcaf/cv veci; Actncv eyevexo^ apy.ootoq Ttpog yaiJLOV avvov-atav naxTip avxcv naltv Tiept ya^j.^^v aayn^y.etxaf exotp.ocTravTa, o Bâla^j.og exctpioq^ y.at o âvaxoq acpvco tcv veovacp'/ip7ra(7V avpi(Dopa at(^vtotoi; tw ixaxpt av/ixâTcog* o veoqexxcfAi^Tai, axevayiJct kotiiov /.ai cXccpyppict, 7rpi tc pv^pta> / > \ / \ ^ \ . ^ \a'Kepyc[j.evoq oiiJ.(*iyaq 7:p.7rct>v, xat Taii; x^paiv ôcpcov r/)V

-s \ ^ f \ ' \ ' ./ >/xcpa/Y)v, cjovouptevos xat tutitwv to ^rpoacoTcov , oiiJ.iJ.oi otpipLOt

Feminam peperit? angitur vir de dote cogitans. Masculus in lu-cem editus? Brevi tempore patris vultus hilarescit: nam paulopost infirmatur puer ; calamitosus pater medicos invocare nondesinit , multa dat daturusque est , si filius convalescet. Interimmaestus occurrit amicis dicens , orate quia puer aegrotat , quisi forte funestum quid patietur , suspendio me perire necesseest. Amici condolent. Deus tamen benignitate sua vitam lar-gitiH'. Convaluit, evolvitur ex infantia, crescit, litadultior:magistri varii adsumuntur , et pro aetatis progressu eruditursecundum mundi consuetudinem. luvenilem aetatem attigit,copulandis nuptiis idoneam. Pater eius rursus nuptialibuscuris occupatur : parata omnia , paratus thalamus , et eccemors inopina iuvenem abi ipit. Subitus ergo parenti dolor etintolerabilis. Effertur iuvenis, hinc luctus et eiulatus: paterad sepulcrum progrediens gemitum pectore mittens , manibuscaput scabens , vultum vellicans et percutiens , heu heu conti-


58/756

LIV SEttAPlOMS EPISCOPlQ-jve^w; lT:t)êyo)v' y.oLi ^j.ali.oL do:y.vcu.ivoq vuep zm uu/y.cpo-pa;, TToXXaHt? dvGiazo) TiepmtTixeL voctw, y.at y.aza Ppax *^ôcTiavMiJLevsq Bavazov lcnicv er.fna.^kelzai,

^. Ma^rere, oj ziiJ.ioizazci 3 &) |UOva^cVTs, Trcacov 1;^7rp:(7Tawv Xpf^cg yiXûÊpoaev y.aBeze Tioaai ovij.oc(.ageyecdavazi' yvo^ze cicv iiizepyj.Gê îov' laayyiy^ci eaze z-fir.chzeia' oâTief. yap ev rfl avaazaaei twv vsx.pwv cvze yoc-[j.cvaiv cvze yaaiayovzai ^ akh w$ ayyelct eiaiv ev cvpavo)c\ (3j/atot, Tcv avzcv zponcv yai v^Ciq ovzoi av^îczevcv-T?, 7rpcXa(3cT Tw iicBm zo eaoiJ.evcv' zig zoivvv ow. avvfxag â-aapiaeiev aiiepiaTiaazcv eXopLevcvq îov; zic cvx ocvancdeloizo vpiwv ZTtV ev ep-ny-cig diaizav; zig cvy, av u//wvT.oB-naeLe zw 'havyj.av ; ^cvXevz-r^pta ev iioXeaLv avyypczei-Tat, yat CxizmeLg r.ept TioAizeLag' zig opy^f\azo)V yaL p.Lô-Acywv xat avXiOTwv ean^kriaei yaazepag; vtg aêa^j.ctg Bêo)-ptaig Y.aL y.azaLaig y.evoiaeL zov ttAcvzcv; y.at z-ng zcvzo)v

jumter clamat. Atque hoc luctu graviter afflictus , periculosumiii morbum saepe incidit , paulatimque consumptus , mortemdeinceps sibi invocat.

7 . Discite , o Deo dilectissimi monachi , quantis vos curisChristus expedivit discite quantas \itastis calamitates discitequod vitae genus ingressi estis Nam vestra conversatio an-gelica est. Sicuti enim cum mortui resurrexerint , hi nequenubent necjue nubentur, sed sicut angeli in caelo iusti degent,sic et hanc convictus rationem secuti , fervore vestro rem fu-turam praeoccupastis. Quis ergo vos non bcatos depraedicet

,

qui vitam adeo soUicitudinibus vacuam elegistis? Quis vestramin eremis non amet vitam ? Quis tranquillitatem hanc vestramnon discupiat ? Consilia in civitatibus agitantur , et de rebusurbanis disceptationes; quis saltator, aut mimus, aut auloe-dus ventres implcbit? quis turpibus vanisvc spectaculis opesabsumet? His quoque consultationibus vos propter Dominum


59/756

AO MONACHOS. LVkpevyng vixelg exTog iazs dicx. zov y.vpicV dny.odiaii; XeiTcup-yiatg }] violLTiy.ouc cvy. vnoyeiaBe, cvde -/^ZLp (ôpoloyov Bv~poiv Tivo^ upwy ypcvet tva relog y^.TocSpaaTixe' cvdziq vp.acV npoiizMpLO) eAxsi o\q(. au/jtjSatvei, ocH ovê Sea^.oiZ'npio]/clyi-fKJize (jwxc(paVT(?uaevc , aXX cvde y.loLCvg ol Txdec; u^&ivdeôvzaL , (jvyc(DOLVTcviJ.evcL pt.eycCkoL 'iva ^t,[j.o(sic(. y^pniJ.azoc y.oi~Ta(3aX-/]T* cvdl xaXw^tcf^ al /s^pes v[j.C)v de^movzocL dtEzepav ZLVa iiepLazaaLV' (JTpaTtwTcov ^LaaeLa[j.cvg cm ct(3aT,aXX' ovê TaJewTwv acjavS^pwna yc^jxtx^îa' ovy epLUCpiaL^;|U ,eTepêa5e, 'iva Touq eiiLcpyLaLq Tilcvrov avva'E,T,Te^ eTaaza-y.evcL ypfLaacv cXLycv zo) diyaLCd viiep t.^^cvtcv apiapzci)lMVToAvv KaêvdovTag u/jiag daveiaTr\g ovv. e^vnvLaeiev ^ ypa\J,-u.azLCV 7:t


60/756

LVI SERAPIO.MS KPISCOPIy). TavzcK. Tcv p>icv tcx. ezLTnêvy.aTcr.^ Tai^Ta Tcv [iicv tol

T,ct0.y[iOLTa.^ TOLvTcx. CL yocy.o) auvacpêvTe? vr.oiJ.ivov(jLV* vy.eiq6e v epniJ.M of.7:epiGi:ocGTCL dioc.TeleiTe, ^.ovov lccy.r.pov [6lovirdiieôvu.evoL w iiccrfii TLy.-fiq vrêôy^nv lyeL to ccjlcv /.olilepov u]u.wv Gyjifj.oL' w 7ioa-/i; Ui)(5ta$ nvevy.oLTLY.riq nveeL* wT,f]^L}iov Tov TrayyeXâTo$ e^Ti(î(joL(jê' lcyoq cvêiq olw[j.vri(jaL dvva.TaL' o) er.ayyeXiJ.a 7racr'/i; cppoVTt^c? ilevêpcv0) i-Kayyely.a ovpavov anTOijevov' o) erayyely.a Beo) gvv-anToy.evcv' w e-ayyely.a ayyeXciq eêiy.ovLtsOy.evoV' o) enay-yelya to y.aT eLy.ova Bêcv ao)l:icv' w erayyelya Beod nap-eavwoq' w enayyiky.a îo) TLu.LOiTaTcv' w eTayyehya ql cvcrw^cTad yoay.cc; vy.aq Tiq p.axapi^wv, diyaLOig av Xe|V,y.ayapLCL ol ayoiy.cL ev odw, ol ncpevoy.evcL ev voy.(t) yvpLOv*tcDtov yap tov voycv yeleTosvTeg -fiy.epaq yai vlixtoc, w? to^vlcv To 7:e(^VTevyevov napa Tag dLeôdcvc twv v(3aTwv, oTcv yapnov avTcv (3wcrt ev xatpw avTcv, yai to (^vHcv av~

8. Hae sunt muiidanae vitae sollicitudines , haec quotidiananegotia , haec illi sustinent qui coniugio vinciuntur. Yos au-tem in eremo nuUis curis distracti versamini, de vitae tan-tum puritate solliciti. quam omni pretio maior est vester hicsacrosanctus habitus quantam redolet suavitatem spiritalemQuale quantumque promissum exhibuistis , nulla oratio satiscelebrare valet. promissum omni cura liberum o promis-sum caelum ipsum attingens , Deo promissorem copulans , etangelorum similem efficiens promissum , quod in homineDei imaginem conservat , hominemque ad Deum adducit promissum coram Deo pretiosissimum promissum deniquecuius gratia mundus servatur Quisquis vestram beatitudi-nem praedicabit, recte dicet: beati immaculati in via, quiambulant in lege Domini. De hac enim lege diu noctuque me-ditantes , instar arboris eritis plantatae secus decursus aqua-rum, quae fructum proprium dabit tempore suo, et folium


61/756

/ \D MONACHOS. T.V1I10V ovy, ocKOppv^ri^Jirai^ v.al Tuavra cg^ av ncieL y.azev(,)dc'^mixoLL' curw Tctvuv xapnccpcpcwTS? Aoyw xat epyo) ncf.p-maiaazmczepo)) dvvccGê Uyuv Big), y.ara^-nzoi adeîdoqU.CV etc, yovicv avxcv^ xat (âyezbi y.apncv aypcopvoiv avrcvy.a(ôg yap viJ.(^v ^ w aîCT.oOnzct 5ew u.cvai^cvzeq^ Y.riTiog k


62/756

LVIII SERAPIONIS EPISCOriyliycfncvoi , a^wptarrt avrzit diazelfLTZ ^ an leycvreg roTiccpcx. xcv AaîS r.cB(>) Ejp/]|[jiv;v, ex5X).-/)S-/i -/5 ^vy^-fi y.cvOTiiGCt) Gcv^ eucv Qs vr/a|3erc r. deîa, gcv* cv yap ottkjwocypuv /) ctxtwv -h Erepa; ZLVog ovaioL^ e-cpeuSy^re, tva raura'xara?.aj3ovrs y.rrâriaBi* a)X cvde cinao) ccloycv e7:t3vf;.ta?ri xaraXaXta; /) (îl&.^yvfiag /) erepa; rtvoc aTrar/);, aA>/wg yeypotnToci otikjm v.vpicv zcv êcv acv 7icptva'n v.oli r.pogaurcv T^jpcay.oAln^riar* rcvro alriBenx vy.elc, cyecjctrixare*uTraye, iioiAriacy acv xcl vT.cf.py(cvxcc^ v.ai ^Mq Tixix^yolq^ vme'ieiq ^fiaa.vpov ev ovpavc^^ v.aL hevpo ay.ckoM^îL [t.cL' xat xcvpr\\i.axo^ */) dvvafj.tg ev vylv (patverai, h ov TiapadpaiJ.ovTegT.o.yL(tsq cfTêxaâaê rw xccrpiw kat xouq xcv y.oauov c^pcv-riatv, Xtav Sappricravre^ ro) etTiovrt êw, ^nre^re TipwrcvTy?v j3ao tXtav xcv 6ecv vaL rnv (StxatoauVYiv aurcu, y.aL xav-xa T.avxa npcaxe^naexai upuv.

t. Ato eTiaivwv xat y.ayapLay.MV eaxe a|i:t, curwc Xpt-axM r/iv aTiaLdevxcv ay.cnv urrcraâvre?, Tva a-/) [xaxaLaLz(|uam divulsi, semper id dicitis quod David fervido mentisaffecta aiebat : adliaesit anima mea post te , me vero suscepitdextera tua. Non enim agros, aut domos, aut quasvis aliasfacultates studio vestro prosecuti estis , ut adeptis fruereminised neque turpibus cupidinibus , neque maledictis , neque ava-ritiae, neque alii cuivis fraudi indulsistis; sed id quod scri-ptum est egistis : post dominum Deum tuum ambulabis , etilli adliaerebis: eaque verba in rem contulistis: vade, vendequae possides, et da pauperibus, et babebis thesaurum incaelo, venique et sequere me. Et hujus quidem effati vis invobis apparet , cuius tenaces mundo eiusque curis vale dixi-stis ; Deo magnopere confisi qui dixit : quaerite primum reg-num Dei et iustitiam eius, et haec omnia adiicientur vobis.

10. Quam ob rem laudibus praeconiisque digni estis, quisic Christo rudcm adhuc audltum vestrum subiecistis , ne eum


63/756

AD MONACHOS. IJXaurr.v v.oLxakoChidic, y.aTGcdcvh,)G/]-e' iva dz Y.y.i t:vc, (6lenov-

xacc, vu.MV cKDBaliJ.cug cpâ nocidevame p/) epav allcTfjid^vy.Tf\P-0'-Tm ^ Tipog êov avzcvc avaTeiveiv e^.eleT-Aaare [j.eTaTov viJ.voypa(^cv Aa^nd liyovTeq' Tifoc, oe h^jcc Tcvg ocjtâl-y.ovc, ^cv Tov y.aTciy.ovVTa ev tm cvâvoy idcv mc o(fBaly.CLdcv}.0)v elg xe^jsa? rcov xupwv avTcov^ w$ o(^Bal[j.oi naidi-(jv.nq eig X^^^P^^ ^ ^^ v.vîaq avvnq^ curwg cl o(^Ba'X[j.CL /iptwvTipoi y.vpicv Tov Beov pwv, eox; cii c\y.Teip'n(rn 'niiocq' kviaL-pcvTeg oGLag X^^^P'^-'=> ^^''^^TraucjTw? r.cOuv r.pcq Beov etw-BuTe- evaTevLteLV dia yaâpMV iipOGev/m ^ 'Iva p/] apTiaycx^vyaL kXcttwv yai ncleiJ.c^v olitlcl yevwvra^* Tcvg oe zoâqupwv -n eLC cLY.cv rjecv y) eLC pLcvat; ayLd^v TiaTepav TpcyjiaLCopBouQ (3a(5iêiV el&xSâre, tva [xn elg yocyLav dpa[j.ovTec |3o-Bpoig VTiOTieacvvTaL* Tiepi yap T-n.g llevBepag vp.m oa^^p-n-crew? (jvvnêq vij?lv leyeLV 5ew* elg cj/jiw fjvpov aov dpa-(j.ovpieBa' [j.e[iaBmaTi yoip yaL r/iv yvviLV evTekeoL Tpccôagyai 7TCTWV vdaTL eîêtv tva yap [j.ri yaaTpog xaftv vko-stultis \ulgi obtrectationibus obnoxium haberetis. Atque utoculos cjuoque vestros rectum cernere , minimeque alienae reiinvidere doceretis , ad Deum ipsos curastis dirigere , cum hym-nographo David dicentes: ad te levavi oculos meos qui ha-bitas in caelo: ecce ut oculi servorum ad manus dominorumsuorum , ut oculi ancillae ad manus dominae suae , sic oculinostri ad dominum Deum nostrum , donec nostri misereatur.Levantes sanctas manus indesinenter rursus ad Deum soletisadspicere cum puris precibus, ne illae rapinarum furtorumbeliorumve reae fiant: pedes autem vestros aut in Dei do-mum , aut ad sanctorum patrum cellas recto cursu procedercdocuistis, ne forte ad malitiam currentes in foveas decidant.Nani ({uod attinct ad odoratus vestri libertatem , sic Deo di-cere soletis : in odorem uni;;uenti tui currimus. Didicistis etiamg^^tui) vilibus escis et aquac potui assuefacerc; scilicet nc


64/756

LX SERAIMONIS ElMSCOprxptv/Kj^c TrpoorwTra, x.at cri [j.altaza t&) 'Adoc^ -n Tiocpafiocati-

xr/](T3 e taTTEfva xat tpocyêia^ zri^ od-fiBEiotc, ol[j.o: y.ul aav/ri'Gi(t)q eTTdêwvvvTSs Tov TpoTTCV '^û^ u/;.7v (lîaS^cs xat (xep-vov 7tcpt|3cXaiov (3(;)â 7:apa7iTfOj[/.aTc$, -/i QzpMij.^/ai [j.oclay.ou\c f c,\t~ ^'~ri. V' -^pieTa ociJocpT locg* wu v^j.iv zo ay.pzaaôci nepi avacjtaaecjdgxai cp^Pepa; xpicreco^ , }) ay.oZaai avlo)V zai y.iBapaq Y.a\a(j^.axm u.aTaicciV alpEzog vfjjLV Bavatcg euxXevj;, ri l^riVrpvtêpcog ttcXuv ;(povcv aaeptvw?.

(a. Maxaptct Tctvuv eaTe Ttp.twTaTcr tcCtc yap crLive;)^&)$vpt7v Xeyetv cc^ccv {j.aYapLCi ecjre tyj o^.oovgim TptatJi OTpa-zevGapLSVci' GTpaTtwTrjV tJtwTy)? avB^pwTics cux ccTraTa, oclXcvde TTtV v[j.eTepav evlaêLav cl dpaiieTevGOcvTEg dai[j.oveq'êcg yap iipitv OMpeaq OLOcvg e/eyev* locu oeowxa upitv Tinveôvaiav tcv TiocTeiv eTravw ctpewv y.ai axcpTitwv, xat errtTrajav Tinv ûvapctv tcu l;)^^pcv, xai cvdev vu.ag cv //-/i a(5f-y.meL' cvx eg-paTeu^/iTe c^vS^pwTitvw jSaat^se/, tva e'v TicXeptw

ventris causa induamini hypocrisi , et qula Adam gulae ma-*xime causa peccavit. Praeter haec omnia humilem quoqueasperamque vestem gestatis , sinceri videlicet devotique morisimaginem. Gratior vobis lodix et storea sine lapsu in cul-pam , quam molles lectuli eum peccato. lucundior vobis com-memoratio resurrectionis et formidandi iudicii, quam tibiaecitharaeque et vanae cantiones. Optabilior vobis mors beata,quam vita in turpibus deliciis diu protracta.

1 1 . Beati igitur vos summe honorandi monachi hoc enimsaepe vobis dici dignum est. Beati estis , qui consubstantialiTrinitati stipendia facitis. Militi privatus homo non illudit; itanec vestrae pietati perfugae daemones. Deus enim gratiae suaemunera vobis tribuens ait: ecce dedi vobis potestatem cal-candi serpentes et scorpios, atque universam inimici poten-tiam, nihilque vobis noxium futurum est. Nequaquam' klM)


65/756

AD MONACHOS. LXl

reuS/iTc T&j XptaTw, \va twv ooci^j.ovmv Beaa-rio^c zcc tttoi)-fj.o(.TOL' cvd' ky.e'/.zr,(jBe OTild x yocky.cv y.oll crt^r/pcu , tva tci;jo^cdcvlcjg ave./-/)T* aXX' EZT/ia^s ttkjtiv tuj^Djsav (5i -/)$ oîajScXc; y.aza^llezotL' cvde r.akiv eczpcczevdoctjBe tvoc ex-jêriTe a'i|ua avS^pcoTitvcv , aXX' aTpaTuaaa-5c Sêw, 'tva dvfi-vezw^ eyyjTize z-f]V de-rioLV vy.c^v evcoTitcv auTou* coôL\y.ciY,vpLov e-nl dLy.ocicvc,^ y,ocL moc ocvzcv e\g der.GLv auTcoV 6e'n-^y)Te ouv uTiep tcu yca^cv., ev âAa eLOczec, co; ozl evyjxigOiy-aicjv UTiazcust, aoci ozl t.o/.v LayysL -fi oe-ficic, OLyocLCv evep-ycvij.evfi* 3r/]Vxco^ ^.eu.vfia^c -/ip.cov u(p up^.cov o 7rapa(3âcTris TputpT.g etacr/a5r,aTar xai ag a7:xXta tou Tiocpa-deiacv Bvpocg /) tcu 'Aâpi TrapajSaatb, TauTa? o uptETepcêpwg eU Becv ocvciêL' ucp' up^.wv yap o cvpavog clyia^-fi-aezoci., 'Iva zciq dnc/^ôlcii; avvavzTta-fize., iva T:pc(^'f\zocq 'idrnTe, tva. zcvg ij.apzvpag êaar,aê., 'ivoc navzag zcvg diyaLcvgTepLT,zvc,r,aBe^ \va zcic ayyekcLg avvhia,zpL^-f,ze' v\j.eLg ev-âê piayapLci, yai [j.eza, znv evêvê t,wf\v fj.aY.,api(fizepCL'rege homine militatis , ut in bello caedes hominum homoge-neorum speetetis; sed Christo militatis, ut daemones profli-gatos cernatis: arma ex aere ferroque non habetis, ut con-servos vestros interliciatis , ut humanum sanp-uinem effunda-tis , sed in Dei militia versamini , ut preces constanter vestrascoram ipso fundatis. Orate igitur pro mundo, beneconscii,quod Deus bonorum precibus aurem inclinat, et quod iustihominis intercessio plurimum valet. Semper nostri memine-ritis. Vos deliciarum paradisum patefacto aditu incoletis; et


66/756

I.XII SERAPIONIS EPISCOPIeySi Ici)OfVv/-/V tov (3a7rTtCT-/]v c^^eaBe , rcv r-fic, vixere^Gcqjfffy.y)


67/756

AD MONACHOS. LXllI7,7V Tcu ^nucczcq icZ XpiTTCu, iva v.cpLariZOii zy.aozcQ TadioL xcv (7(i)(j.(xzci Tipog a eTipaJev, etie ayaôv Eire (dxvIcv'Zfôôg v(j.oii cv Irjêzoit zo zn^^Jr/.avzo: ^ a/X ivo^poavyr, y.ulyocfjoc v.aL cTeâvc? ayaKhtaiJ.azcz iv -RûeviJ.y.ZL a.yio)' vy.DJcv y.îGLg cpc(3cpa, cv6c Tivp aiwvicv, cvde ay.(f)/:nc, dyct^nzccâWoc. zclq ivoLVZLCLc, y.a.L r.apafiaivcvGL zr,v ivrcAriV zcv Oscv'viiei;, ay.cvG-rize zo devze ci evAoynuevcL zcv 7:azccg (Jcv^y.An^(,vc^:rtGaze zriv mcLu.aau.evitV vylv âoileiav ano y.aza-3cX-^5 y.oaiJ.cv^ ci au.ey.iiz'')^ za H.fLazcv (Dpovr,tjavzec' t&j dzy.civco TravTwv eyBpo) y.a.L zclg tcutw aycAcvBmaaL le^êt zo(^pLy.Uideg ey.eLVo ^riu.a* ao^riTw o aae^r,g lvv. u:n \^J'n zr,vSoâv y.vpiov* ezel vy.iig aneT.evaiaBe (j.ez ev(^poavvng y,aiXocpac evBa aneSpa odvvn v.ai 'Xvn-n yaL azevayu.cg , v5aTturi xat ooca y.aL yapLai).a.za. ava(âipeza.

ly, To yap eTitcr/e? viJ.U)V T.avzayjv zrg oly.:vy.ivr,g oT.r.gOLaveiJezai' ncta xzoUg av.cvaaaa upwv tcv evapezcv v.aiTToaTC/i/cv (3tcv, cvv. evyezai v(jac êaaaaât; r.oicg jSa-referat remunerationem , secimdiim ea quae egerit sive bonasive perversa. Tunc vos timor non corripiet, sed hilaritas etgaudium , et corona laetitiac in sancto spiritu. Haud vobiserit formidabilc iudicium , neque aeternus ignis , neque ver-mis vigil , sed iis qui contrario jnore extiterunt , et Dei prae-cepta violaverunt. Vos illa verba audietis : venite beuedicti apatre meo, possidete paratum vobis regnum a mundi con-stitutione, qui Christi instituta constanter servastis. Communiautem omnium hosti, et huius adseclis, tremendam illam sen-tentiam intimabit: tollatur de medio impius, ne gloriam Do-mini videat llluc vos abibitis cum laetitia gaudioque, undeexulant dolor atque tristitia et gemitus , unde honor et gloriaet reliqua Dei dona auferri nequeunt.

13. Enimvero vestra pietas in universo terrarum orbe ce-lebratur. Quaenam civitas , audita religiosae vestrae et aposto-


68/756

L\IV SERAPIOiVTS EPTSCOPlaiXc-j^ Twv cpOaaaVcWV, 7/ v.ai xhiV vjvt yj^jovdiv^ axauwv up.wvTcv ScOTrpTiv) V.C11.L evaêzcv îov^ om 'nvôtzo yp.a$ t^spyiaat^,xa /;.eTa Tt^XXcD tic^':;^ Tze^niTvâaOai; lE, vy.odv ocfifâ 'Av-Twvt::^ ot ay.poTaxcv îcv yevc^j.evoq^ cv y.ai pfLog eyyca-TiXCi T.af upv dtaaoiêraL (1)* eri T xat a|3j5a 'AuoZv,y.aL d^â 'Iwavv/ib , /ât afjâ Maydptcg (2) , cl v.a^' uTrep-jS^XtiV evapETwg Oi/a/y.tâv , c'( x.at a'fiueia Y.aL ezepac ûv-ap.ctc T^Tg av^îscoiTC^tc eT.eêiqavTc ^ v.axa ^cvl-natv Bedv oat-(j.ovia aTzeAaaavzec^ y.ai (xeyalaQ vcarîâzm alyri^cvac la-aauevct^ y.at kzepa ztva TiaOr,^ twv tazpMv edetE,av zriV d.aQe-vetav* d yao cvy Tidwavzc T.aOri ct tazpot QepaTievaat^ zavzazoug zcvzm aytatg ev/âAg y.ai tayypa T^tfêt iiapeyyipcjv ^ zcvidaBrat zcv ctY,etov zpor.ov eTTtytvaxjzcvTec zcvg cpcvq' zavxaâatkeic, dycvcvzsq , Atav eâup.a^cvT^: 5ecv vy.vcZvzeq,licac vitae fama, vos spectare non cupit? Quis rex sive prae-terito sivc etiain praesenti tempore sceptra tenens , fanô au-diens vestros l)eo dignos et virtute plenissimos mores, nonoptavit \os consulere, et summo affectu complecti? H\ vobisextitit abbas Antonius , suramum disciplinae apicem consecu-tus, cuius etiam vita scripto commendata apud vos servatur.Item ex \obis abbas Amun, et abbas lohannes, et abbas Ma-carius, qui eximia virtute fulserunt, et miracula etiam, atquealia sanctimoniae suae documenta hominibus exhibnerunt; etdaemones Deo volente eiicientes , magnosque morborum dolo-res variasque passiones sananfces , medicae artis debilem essevirtutem ostenderunt. Medici enim quos morbos ncquaquampellere poterant, eos horum sanctorum precibus validaequelidei pervincendos concedebant , quippe qui artis suae limitesmodulumque noverant: quae cum reges audirent, admiratimagnopere Deum laudabant.

(1) liilclligilur iJla ab Athanasio scripta mpgni Antonii vilJi. Fiwtautem Ser.ipionis nostri coaetaneus Athanasius.

(p.) De Amunc Palladius rap. X , et dr abbate lohanne cap. XLIV.Vlacarium intelligo antiqurorcm c tribus hoc nomihe clarik


69/756


70/756


71/756

AD MO>JACHOS. LXVITvciiivci^ iva Gvv zctc aT.C(^c'kcic, av.c-uQTia^ c ^ vij.etq eare (^6>;

Tcv y.cG[j.cv' zcv de ar.cazolcv itycvzcc^ vr.cy.cvng ya^j eyj.zi^petav ., iva zo êhnaa zcv Becv T.ci-UQa.vziz, y.c(7y:f\Gr,aOi (1)TYiV eTiayyeALav' yn aT.cv.ay.rj.e cuv, ziy.KDzazcL., ajCka zr\apyn zo z^hcc, ovvaitaze., v,ai zu^ zeAei z%v apy-nv Qvva.â.-T* ya.p vT.ciJ.iLvaq eic zeAcq., cvzcg aw^xcreTaf yevcLzcde vaac v.aL 'r\}J.ac \j.a:AapLOv v.aL oqlcv ztisvc zvyelv evzpe-cpOjUcv:u; dcyyaGL êicLc^ vko Becv apyjjy.evcL., v.ai Tiap av-zcv T-cLpiaLvciJLevcL' v.aL za evy,zoua ev.elva p-f\u.aza zo) ar.c- xaTcpôo-aVTa; p.iza 7iappr\QLag leâL., zov a.ywva.TP.V: yakov '(\ymLQ]j.aL., zov opoy.cv TSTe/exa, Tr,v tilqzlv ze-z-npnv.a AcLT.av aroY.eizaL ixci o zr\.cL yvpLcg ev eKStv/i ty) 'nyepa o dL/.aLOi; v.pL-riq*

m Yi (3c|a xat zo ypazcc zm nazpL Y,aL zo) vicd vm z^j ayLU)TiVevuazL eLg zcvg aL(x)Vac Z(t)V aLdjVd^v ay.riV.

flans ex adverso ventus ardentem facem extinguat, qui reapseveluti luminaria in orbe lucetis; ut cum apostolis audiatis:vos estis lux mundi. Sed et apostolus ait : patientia opus estvobis, ut Dei voluntatem complentes, promissionem repor-tetis. Ne igitur lassemeni, o desiderantissimi, sed finem ini-tio iungite , et fmi initium : qui enim sustinuerit usque adfinem , hic salvus erit. Utinam vero vobis nobisque contin-gat i)eatum sanctumque terminum consequi, divino dogmateenutritis, Deo duce et pastore ut illa desiderabilia apostoliverba exsequentes dicamus : bonum certamen certavi , cursumconsummavi, iidem servavi; deinceps reposita est mihi iu-stitiae corona, quam reddet mihi Dominus in illa die iustusiudex ; cui gloria et potentia , Patri videlicet cum Filio san-ctoque Spiritu per saecula saeculorum. Ameu.

(1) An xojAicrriO-^s ?


72/756

HiANNOY XPYSOSTOMOYAPXIErillLKOriOT KONITANTINOYnOAEQIOMIALA PlK)Ki:i;A El^ THN AFIAN nENTHKOilTllN'.

a. XI .ccq yl(>yjaaaac, Trpog r/iv euo-ejSstav e^pa-[J.CV; T.c^vj r/iv Trc/.uosaTTCTcv twv âtpicvoov ^cuXetav p.er-eâBcv; ncBev ^payyq [j.aBmSiV api^po?, avS^pwTrwv o//cvxa/ daLiJ.ov(t)v avxr,y()VLaavzo cpaXayîv, t //./) tw r/i^ J&ec-T/3TC$ 7rUp Ka5w7T).(TS'/i; G /)p(.pCV fl (â TCU TTUpO^ 7:'/]y/)

ARCHIEPISCOPI COiNSTANTINOPOLEOSHOMTLI.\ DE SAINCTA PEIVTECOSTE.

,.0.uae linguas hodie gratia distribuit, ea me linguaedefectum non sinit metuei-e : gratia videlicet quae indocttos orbimagistros praefecit, piscatores improvisa sapientia rhetoraseffecit , mundique sapientes pudore suffudit. Quo etenim alioimpulsu greges hominum idoloiatriae morbo contaminati , adveram pietatem accurrerunt? Quomodo multiplicem daemo-num dominationem abiecerunt ? Qui fieri poterat , ut pusillusdiscipulorum numerus, cum hominum simul ac daemonumlegionibus depugnaret , nisi divinitatis igne fuissent armati ?


73/756

lOH. CHBYSOSTOMl DE PENTECOSTE. LXIX

v(Dein rov Tiveifjiaro?* zoLvrnv o Xpiazoc, zw X^F^^ '^^^^ , *Bnxcaq evayyehlôij.evcq eXeysv, cuz eaao) wSg cpcpavcu?,XXcv u//7v aTioaTeXXei 7rp/X-/itcv o nar-fip' ri yccp uq cit-oavcv olvcdog tcZ deanQTCv^ tyiv e^ ovpavcv y.a^cdcv eyyvoi-xat zoxi 'Kvevy.a.zog' edet yap rcvg zov I-nacvv ocTicdeôcê-vovq^ v-KCêtaaâi xat r/)V zcZ iivevy.axcq cpt^tv, tv dpocy:/]npoq evzeleaTepocv ivodcv tol ty]? JS-eoyvwo-ta? îbay^j.aTOL'

jwev cvv 'I-naovg dv^pcxmivnv TfiV r^vaiv XajSwv y.at avy-yevn Tciq avBpUinciq 7:zpiâ}jxi/.evcg Beav^ 'Kpoq T'/)V tcZ7tvevu.aTcq viicô-/;nv tcv; avB^ponT.cvq ave^n(je' Iti yap (pyiortnolla eyjji liyeiv^ akX cv dvvaaBe paaxaêiv ozav deilB-n Tiapav.lnTCi to nveZiJ.a ty)? ak-nOeiag^ ob-nynaei vikagiiq 7T(jv Tnv alnêiav elevaeTai êT e/^te tc xt ]uer/)V ^(v eâij.iXkov' cvycvv Toiq loycig evnyyeliaBn^Joi.v ^Toig epycig eTieyvoâav' wv tyiv enayyeliav edeâVTo^ tcutcovTYiv 7reipv evey.evcv, ev Toi aviJTikripcZaBat r/iv h\J.epav T^qHodie per ignem fons gratiae exundavit , et discurrens flam-ma flabris Spiritus ventilabatur. Hanc Christus gratiam disci-pulis nuncians aieb

Mai. Spicilegium romanum. 1839. Volume 4.

Documents