Periyodik Tablonun Tarihçesi Henning Brand:1640'lı yıllarda yaptığı çalışmalar sonucunda fosfor elementini keşfetmiştir. Fosfor elementini keşfederken izlediği yöntemi açıklama- sıyla diğer elementlerin bulunmasına ışık tutmuştur. (Anahtar kavram : Fosfor) Johann Döbereiner: Alman kimyacı benzer fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip elementlerin üçlü gruplar şeklinde sıralanabileceğini söyledi. Buna da triadlar kuralı adını verdi. Bu üçlü elementlerin ortasında yer alan elementin atom kütlesinin, yanındakilerinin atom kütlesinin ortalamasına yakın olduğunu belirtmiştir. (Anahtar kavram: 3'lü grup) Alexandre Emile Beguyer De Chancourtois: Periyodik tablonun temelini atan kişidir. Bir silindirin çevresine element ve bazı iyonları yerleştirmiştir. Benzer özelliklerdeki elementler bu silindir üzerinde düşey satırlarda yer alıyordu. De Chancourtois, “Elementlerin özellikleri sayıların özellikleri ile ilişkilidir” dedi ve her yedi elementte bir özelliklerin tekrarlandığının farkına vardı. (Anahtar kavram: Silindir, iyon) John Newlands: Kendi döneminde bilinen 62 elementi atom ağırlıklarına göre sıralamış ve ilk sekiz elementten sonra benzer özelliklerin tekrarlandığını keşfetmiştir. Tablosunu oluştu- rurken müzikteki notalardan esinlenmiş ve oktav yasasını ortaya atmıştır. (Anahtar kavram: Nota) 25 Burhan BOZTAŞ Periyodik Tablonun Oluşumuna Katkı Sağlayan Bilim İnsanları Johann Wolfang Döbereiner (1829) Henning Brand (1649) Alexandre Emile Beguyer De Chancourtois (1862) John Newlands (1864) MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
13
Embed
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ - fenkurdu.gen.tr...Periyodik Tablonun Tarihçesi Dimitri Ivanoviç Mendeleyev: Kendi döneminde bilinen elementleri atom ağırlıklarına göre
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Periyodik Tablonun Tarihçesi
Henning Brand:1640'lı yıllarda yaptığı çalışmalar
sonucunda fosfor elementini keşfetmiştir. Fosfor
elementini keşfederken izlediği yöntemi açıklama-
sıyla diğer elementlerin bulunmasına ışık tutmuştur.
(Anahtar kavram : Fosfor)
Johann Döbereiner: Alman kimyacı benzer fiziksel
ve kimyasal özelliklere sahip elementlerin üçlü
gruplar şeklinde sıralanabileceğini söyledi. Buna da
triadlar kuralı adını verdi. Bu üçlü elementlerin
ortasında yer alan elementin atom kütlesinin,
yanındakilerinin atom kütlesinin ortalamasına
yakın olduğunu belirtmiştir.
(Anahtar kavram: 3'lü grup)
Alexandre Emile Beguyer De Chancourtois:
Periyodik tablonun temelini atan kişidir. Bir
silindirin çevresine element ve bazı iyonları
yerleştirmiştir. Benzer özelliklerdeki elementler bu
silindir üzerinde düşey satırlarda yer alıyordu. De
Chancourtois, “Elementlerin özellikleri sayıların
özellikleri ile ilişkilidir” dedi ve her yedi elementte
bir özelliklerin tekrarlandığının farkına vardı.
(Anahtar kavram: Silindir, iyon)
John Newlands: Kendi döneminde bilinen 62
elementi atom ağırlıklarına göre sıralamış ve ilk
sekiz elementten sonra benzer özelliklerin
tekrarlandığını keşfetmiştir. Tablosunu oluştu-
rurken müzikteki notalardan esinlenmiş ve
oktav yasasını ortaya atmıştır.
(Anahtar kavram: Nota)
25
Bur
han
BO
ZTAŞ
Periyodik Tablonun Oluşumuna Katkı Sağlayan Bilim İnsanları
Johann Wolfang Döbereiner
(1829)
Henning Brand(1649)
Alexandre Emile Beguyer
De Chancourtois (1862)
John Newlands (1864)
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
Periyodik Tablonun Tarihçesi
Dimitri Ivanoviç Mendeleyev: Kendi döneminde
bilinen elementleri atom ağırlıklarına göre sıralamış
ve elementlerin düzenli olarak yenilenen özellikler
gösterdiğini bulmuştur. 12 satır ve 8 sütundan
oluşan periyodik tablosu günümüzde kullanılan
periyodik sisteme oldukça benzerdir. Mendeleyev
periyodik tablosunda keşfedilmemiş olan elementle-
rin yerini boş bırakmış, bu boşluklara gelecek
elementlerin özellikleri hakkında öngörülerde
bulunmuştur.(Anahtar kavram: Günümüz periyodik
tablosuna benzerlik)
Julius Lothar Meyer: Elementleri benzer fiziksel
özelliklerine göre sıralamıştır. Mendeleyev’le aynı
dönemde çalışmış ve Mendeleyev’in periyodik
cetvelindekine benzer sonuçlar elde etmiştir.
Not:Meyer ve Mendeleyev birbirinden habersiz aynı
sonuçları bulmuştur.
Henry Moseley: Moseley’e kadar oluşturulan
periyodik tabloların bir çoğu artan atom ağırlıkla-
rına (atom kütlelerine) göre oluşturulmuştur.
Proton keşfedildikten sonra Moseley periyodik
tablodaki elementleri proton sayılarına (atom
numaralarına) göre tekrar sıralamıştır.(Anahtar
kavram: proton sayısına -atom numarasına göre)
Glenn Seaborg: Periyodik tablodaki en son büyük
değişiklik, Seaborg’un 1940'da plutonyumu
bulmasıyla başladı. Plutonyumdan sonra bulunan
elementler tablonun içine yerleştirilseydi oldukça
uzun bir tablo olacaktı. Bu yüzden keşfedilen
elementleri tablonun altına iki sıra halinde
yerleştirdi. (Anahtar kavram: Son büyük değişiklik,
tablonun altına iki sıra)
Not: Seaborg’un eklediği iki sıra aslında periyodik
tablonun 6. ve 7. periyotlarına ait elementlerdir.
26
Bur
han
BO
ZTAŞ
Periyodik Tablonun Oluşumuna Katkı Sağlayan Bilim İnsanları
bulunur. Dolayısı ile Neon 8A grubunda yer alır. Bu
durum Helyum için geçerli değildir.
27
Bur
han
BO
ZTAŞ
Gruplar
Periyodik tablodaki 18 dikey sıraya grup denir.
8 tane A grubu; 10 tane B grubu vardır.
Grupların özel isimleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1A
2A 3A 4A 5A 6A 7A
8A
10 Tane B Grubu Elementleri
Alk
ali m
etal
ler
2A 3A 4A 5A 6A 7A
8A
10 Tane B Grubu Elementleri
1A
Top
rak
alka
li m
etal
ler
Top
rak
met
alle
ri
Hal
ojen
ler
Soy
gaza
r
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
Periyotların Özellikleri
MPeriyodik tabloda 7 tane periyot bulunur.
MGlenn Seaborg’un sonradan eklediği iki sıra 6. ve
7. periyotta yer alır.
M1. Periyot en kısa periyottur. Sadece Hidrojen ve
Helyum elementleri bulunur.
M2. ve 3. periyotta 8'er adet element bulunur.
MPeriyodik tabloda bir periyotta soldan sağa doğru
gidildikçe;
Fatom numarası artar.
Fkatman sayısı değişmez.
Fperiyot numarası değişmez.
Fgrup numarası genellikle artar.
Fson katmandaki elektron sayısı genellikle artar.
Not:Aynı periyotta yer alan elementlerin katman
sayıları kesinlikle birbirine eşittir. Bunun dışında
fiziksel, kimyasal özellikleri, anyon ve katyon olma
durumları birbirinden farklı olabilir.
İlk 18 elementin Periyodik Tablodaki Yerlerini
Bulma
1.Nötr atomda proton sayısı ile elektron sayısı
birbirine eşittir. Proton sayısına bakarak kaç tane
elektrona sahip olduğu bulunur.
2.Elektronların katmanlara (enerji düzeylerine-
kabuklara) dağılımı yapılır.
3. Elektronlar, ilk olarak çekirdeğe yakın
katmandan başlanıp dışa doğru yerleştirilir. Bir
katman dolmadan diğer katmana elektron
yerleştirilmez.
Elektronların Katmalara Dağıtılma Kuralları
a) 1. katman çekirdeğe en yakın katmandır ve en
fazla 2 elektron alabilir.
b) 2. katman en fazla 8 elektron alabilir.
c) 3. katman en fazla 8 elektron alabilir. (Normalde
18 elektron alır.)
Not:Katmanları tamamen elektronla dolu olan
elementler kararlı elementlerdir.
28
Bur
han
BO
ZTAŞ
Periyotlar
Periyodik tablodaki 7 yatay sıraya periyot denir.
Mutlaka bilinmesi gereken elementlerin periyodik tablodaki yerleri(ilk 18 element)
İlk 18 elementin Periyodik Tablodaki Yerlerini BulmaElektronların katmalara dağıtımını yumurta kolilerine benzetebiliriz. 1. kolide sadece 2 yumurtalık yer varken 2. ve 3. kolide 8'er yumurtalık yer vardır. 1. koli dolmadan diğer kolilere yumurta yerleştirilmez.
Elimizde 18 yumurta(18 elektron) olduğunu varsayalım ve yukarıdaki kurala uygun bir şekilde yerleştirelim.
Koliler tamamen yumurtlarla dolu olduğundan artık yumurta yerleştirilemez. Bu durum kararlı elementlerin (soygazların) katman dizilimine benzetilebilir.
1
23
4
5
6
7
1A
2A 3A 4A 5A 6A 7A
8A
1. Periyot
2. Periyot
3. Periyot
H He
Ne
Ar
B C N O FLi Be
Na Mg Al Si P S Cl
1.koli 2.koli 3.koli
1.koli 2.koli 3.koli
Ar18
1.katman
2.katman
3.katman
F3 katmana sahip 3. periyot
Fson katmanında 8 elektron var 8A grubu
MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
Elementlerin Sınıflandırılması
Elementler, metal, ametal, yarı metaller ve soygazlar olarak
sınıflandırılmıştır.
Periyodik tabloda en fazla sayıda bulunan element sınıfı
metallerdir.
Metaller
MPeriyodik tablonun sol tarafında yer alırlar.
Dikkat! Sol tarafta bulunan tek ametal hidrojendir.
MOda sıcaklığında cıva hariç hepsi katı haldedir.
MErime ve kaynama noktaları yüksektir.
MElektirik ve ısıyı iyi iletirler.
MElektronu sevmeyip hemen kurtulmak isterler. Kararlı hale
geçmek için bileşiklerinde genellikle elektron veririler.