Maddenin Yapısı...Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde oluşturabilme kapasitesidir. Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı

Maddenin Yapısı

MADDE BĠLGĠSĠ

KÜTLESĠ HACMĠVE EYLEMSĠZLĠĞĠ

OLAN HERŞEYE MADDE DENĠR.

Maddenin şekil almış haline cisim denir

Cam bir madde iken cam bardak bir

cisimdir

Maddeler doğada katı sıvı gaz halinde

bulunabilir

2

A-Maddenin KATI hali

Katı maddelerin belirli şekil ve hacimleri vardır

Tanecikler birbirine çok yakındır ve bu tanecikler arasında güçlü çekim kuvveti vardır

Moleküller titreşim hareketi yaparlar.

Örnekler :Bardak saat masa sıra vs

3

B-Maddenin SIVI hali

Sıvı maddelerin belirli hacimleri vardır

Şekilleri yoktur

Ġçinde bulundukları kabın şeklini alırlar

Tanecikler arası boşluk daha fazladır

Tanecikleri bir arada tutan kuvvet zayıftır

Akışkandır(moleküller birbirinin üzerinden kayar)

Örnekler :Süt su zeytinyağı vs vs

4

C-Maddenin GAZ hali

Belirli şekilleri ve hacimleri yoktur.

Ġçinde bulundukları kabın şeklini ve hacmini alırlar.

Tanecikler arası boşluk fazla çekim kuvveti ise çok azdır.

Kolaylıkla sıkıştırılabilirler ve genişletilebilirler.

Örnek :hava, duman ,su buharı vs vs…

5

Madenin hal değişimi

6

KATII SIVI GAZ

ERĠME BUHARLAŞMA

DONMA YOĞUNLAŞMA

SÜBLĠMLEŞME

KIRAĞILAŞMA

ISI VERĠR

DÜZENLĠLĠK ARTAR

DÜZENSĠZLĠK ARTAR

Isı alır

Maddelerin görülebilen

hissedilebilen özelikleri

RENK

SAYDAMLIK VE OPAKLIK

KOKU TAD

SERTLĠK YUMUġAKLIK

7

Maddenin ORTAK

özellikleri

KÜTLE

HACĠM

EYLEMSĠZLĠK

ELEKTRĠKLĠ YAPI

8

BU ÖZELLĠKLER MADDE

MĠKTARINA GÖRE DEĞĠŞĠRLER

MADDE

KATI SIVI GAZ

TANECĠKLĠ

BOġLUK

ÇOK AZ

BĠRAZ

BOġLUK

VAR

BOġLUKLAR

ÇOK

9

Maddenin adı Katı Sıvı Gaz

Ağaç X

Çorba X

Yağmur X

Sıcak çikolata X

Süt X

Kaya X

Peynir X

AteĢ ve duman X

Kolonya X

Rüzgar X10

Katı mı-sıvı mı- gaz mı

MADDE Gözlemler AÇIKLAMALAR

DEMĠR ________ Yapısında boĢluk

olmadığı için

SU ________ Yapısında boĢluk

olmadığı için

HAVA X Yapısında boĢluk

olduğu için

11

Hangisi Sıkışır?

Gaz haldeki maddelerin yapısında boşluklar

vardır.

O halde bu maddeler tanecikli olabilir mi?

Maddelerin özelliklerini bulalım:

12

Özellikler Katı Sıvı Gaz

ġekli değiĢebilir. X X

SıkıĢtırılabilir. X

Tanecikler arasında çok boĢluk

vardır.

X

Tanecikler birbirine çok yakındır. X X

SıkıĢtırılamaz. X X

ġekli değiĢemez. X

Hacmi değiĢmez. X X

Okulumuzun binası bir bütün mü?

13

Okulumuz

Kumu OluĢturantaneciklervar mı?

Kum tanesi

???????????

Tuğla

14

ORGANĠZMAYI

OLUŞTURMAK ĠÇĠN HÜCRELER

BĠRARAYA GELĠR

ATOMU

OLUŞTURAN DAHA

KÜÇÜK PARÇACIK

VARMI????? ATOMLAR

HÜCREYĠ

OLUŞTURAN

KARBONHĠTRAT

VE YAĞ

ORGANHÜCRE

15

OLUŞTU

Çok sayıda aynı çeşit atomların bir

araya gelerek oluşturduğu maddeye

ELEMENT denir.

16

Hidrojen,oksijen,iyot gibi bazı elementler kümeler

halinde bulunur.

Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.

17

Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri

ve özellikleri de birbirinden farklıdır

Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken;

bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur

Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi

çok fazla sayı da atomdan da oluşur

MOLEKÜLLER

18

BASĠT YAPILI

MOLEKÜLLER

( AZ SAYIDA

ATOM)

KARMAŞIK YAPILI

MOLEKÜLLER

(ÇOK SAYIDA

ATOM)

19

BĠLEŞĠK

Ġki yada daha fazla

çeşitte element

atomlarının bir araya

gelerek oluşturdukları

yeni saf maddeye

denir.

Atomlar KÜREbiçimlidir.

Deneyde alkolün içine atılan iyot kristallerine ne olmuştu?

İyot kristalleri alkolün içinde çözünerek alkole renk verdiğini gözlemlemiş miydik?

Bu gözlemlerden yola çıkarak, çözünen iyodun alkolün içinde yayılmasını nasıl açıklarsınız?

İyodun alkolde dağılması ile, şekerin suda dağılmasını karşılaştıralım.

20

Her madde gözle görülemeyecek kadar küçük ve bölünmesi zor yapı taşları olan …………….. Oluşmuştur.

Atomlar gözle görülemeyecek kadar küçük tanecikler olmasına karşılık, ancak günlük yaşantımızda pek çok gözlem sonucu atomların varlığı

……………………

21

ATOMLARDAN

KANITLANMIŞTIR.

. Demir ya da bakır parçası da ardışık olarak

yeterince bölünmeye devam edebilseydi resimlerde

gördüğümüz atomları elde edecektik

22

23

24

SU

25

İYOT

Daha önce incelediğimiz modellerden farkı var mı?

Su ve iyotta gördüğümüz bu “atom kümelerine” MOLEKÜL diyoruz.

Su, su moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşur. Su molekülleri iki hidrojen ve bir oksijen atomu içerir.

26

Tarihten

◦ ATOMUN TARİHÇESİ

John Dalton(1766-1844)

J.J.Thomson(1856-1940)

Ernest Rutherfort(1871-1937)

Niels Bohr(1885-1962)

27

28

Atom kavramı ile ilgili tarih boyunca değişen

düşünceler:

Democritus ve diğer Yunan filozofları her

maddenin hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu

düşünüyorlardı. John Dalton atomun içi dolu berk ve

bölünmez olduğu fikrini taşıyordu. Becquerel ve

Madam Curie’ nin çalışmaları ise atomların da

bölünebildiğini göstermiştir.

Atom konusunda çalışmalar yapan bilim insanları:

Democritus ve Yunanlı filozoflar, John Dalton,

J.J.Thomson, Ernest Rutherford, Niels Bohr, Becquerel,

Madam Curie

29

Bugün kullanılan atom modeli “bulut modeli”dir.

Bu modele göre; atomun merkezinde (çekirdeğinde) (+)

yüklü protonlar ve yüksüz nötronlar bulunur.

Atom çekirdeğinin çevresinde ise (-) yüklü elektronlar

sürekli hareket halindedir

MADDEDEKĠ

DEĞĠġĠMLER

FĠZĠKSEL DEĞĠġĠM KĠMYASAL DEĞĠġĠM

30

MADDENĠN ÖZELLĠKLERĠ

Fiziksel özellikler

Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir.

Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v.b. özelliklerdir

31

32

Fiziksel değiĢimler

• Kömürün toz haline gelmesi

• Demirin tel ve levha haline gelmesi

• Kağıdın yırtılması

• Suyun buharlaĢması

• ġekerin suda çözünmesi

*** Bu olaylar sonunda maddenin

iç yapısında değiĢme olmaz.

*** Bütün hal değiĢtirme olayları fiziksel

33

KAR YAĞMASI FĠZĠKSEL BĠR OLAYDIR.

Kimyasal özellikleri

Kimyasal özellikleri

Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde oluşturabilme kapasitesidir.

Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir.

Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.

34

35

Kimyasal değiĢimler

• Kâğıdın yanması

• Mumun yanması

• Sütün ekĢimesi

• Yumurtanın bozulup çürümesi

• Demirin paslanması

• Fotosentez olayı

• Solunum olayı

*** Kimyasal değiĢmeler sonucunda maddeler baĢka

maddelere dönüĢür.

*** Bütün yanma olayları kimyasal değiĢmedir.

36

37

BALINI YAPAN ARI DA KİMYASAL BİR OLAY

GERÇEKLEŞTİRİYORDUR.

SAF (ARI) MADDELER

Tek tür tanecikten oluşan maddelere

saf madde denir

38

moleküller

atomlar

ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element denir.Sembollerle ifade edilirler .

H:HĠDROJENO:OKSĠJENC:KARBONFe:DEMĠR

39

BĠLEŞĠKLER

ki yada daha fazla elementin belirli oranda

birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni

özellikteki saf maddeye BĠLEŞĠK DENĠR

Ancak KĠMYASAL YOLLA AYRILABĠLĠR

40

SAF OLMAYAN MADDELER

KARIġIMLAR

Ġki yada daha fazla maddenin

özelliklerini kaybetmeden çeĢitli

oranlarda karıĢması ile oluĢan

topluluğa karıĢım denir

KarıĢımı oluĢturan maddeler

kimliklerini kaybetmezler

41

fnbilgisi.w

ord

pre

ss.com

42

Heterojen karıĢımlar

Her tarafında farklı özellik gösteren tek bir-madde gibi gözükmeyen

karışımlardır.

maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bir bitki yaprağı, sis, ayran,

petrol su karışımı , beton parçası, toprak heterojen karışımlara

örnek verilebilir.

Heterojen karışım emülsiyon ve süspansiyon olmak üzere ikiye ayrılır.

43

süspansiyon

Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen

olarak dağılmış şeklidir.

Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı

gibi

44

EMÜLSĠYON

Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının

heterojen olarak bulanık bir şekilde

dağılmış hâlidir.

Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı,

gibi.

45

HOMOJEN KARIŞIMLAR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde

gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.

Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu ile içerisinde bulunduğumuz hava homojen karışıma örnek verilir.

46

47

Bütün maddeler taneciklerden

oluşmuştur ve tanecikler

hareketlidir

Katılar:TĠTREŞĠM

Sıvılar ve gazlar:ÖTELEME

HAREKETĠ yaparlar

48

Taneciklerin hareketi

Ġskeleye bağlı

Bir kayığın

hareketine benzer

49

TİTREŞİM ÖTELEME

50