Top Banner
1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC B\CH KHOA H[ NỘI VIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN V[ TRUYỀN THÔNG Phạm Ngọc Hưng Bộ môn Kỹ thuật Máy tính [email protected] LẬP TRÌNH WINDOWS Lập trình Windows số: IT4781 Thời lượng: 2 (2-1-0-4) thuyết: 30 tiết Bài tập: 15 tiết Học phần tiên quyết: Ngôn ngữ lập trình C, C++ 2 Lập trình Windows Nội dung Chương 1. Tổng quan lập trình Windows (4LT + 1BT) Chương 2. Lập trình Windows VC++/MFC (15LT + 6BT) Chương 3. Một số chủ đề nâng cao Tạo thư viện liên kết động (DLL) (3LT + 2BT) Luồng (Thread) (3LT + 2BT) Windows Socket (2LT + 2BT) Chương 4. X}y dựng ứng dụng Windows Form (3LT + 2BT) Bài tập lớn 3 Lập trình Windows Tài liệu tham khảo 1. Ivor Horton’s, Beginning Visual C++ 2010 2. Programming Windows with MFC 2 nd 2. VC++ and MFC Programming 2 nd 3. Sams teach yourself VC++ 6 in 21 days 4. MSDN 5. http://www.functionx.com/visualc/ 4 Lập trình Windows
84

LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

Sep 02, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC B\CH KHOA H[ NỘIVIỆN CÔNG NGHỆ THÔNG TIN V[ TRUYỀN THÔNG

Phạm Ngọc HưngBộ môn Kỹ thuật Máy tí[email protected]

LẬP TRÌNH WINDOWS

Lập trình Windows

• Mã số: IT4781

• Thời lượng: 2 (2-1-0-4)

– Lý thuyết: 30 tiết

– Bài tập: 15 tiết

• Học phần tiên quyết:– Ngôn ngữ lập trình C, C++

2Lập trình Windows

Nội dung

• Chương 1. Tổng quan lập trình Windows (4LT + 1BT)

• Chương 2. Lập trình Windows VC++/MFC (15LT + 6BT)

• Chương 3. Một số chủ đề nâng cao

– Tạo thư viện liên kết động (DLL) (3LT + 2BT)

– Luồng (Thread) (3LT + 2BT)

– Windows Socket (2LT + 2BT)

• Chương 4. X}y dựng ứng dụng Windows Form (3LT + 2BT)

• Bài tập lớn

3Lập trình Windows

Tài liệu tham khảo

• 1. Ivor Horton’s, Beginning Visual C++ 2010

• 2. Programming Windows with MFC 2nd

• 2. VC++ and MFC Programming 2nd

• 3. Sams teach yourself VC++ 6 in 21 days

• 4. MSDN

• 5. http://www.functionx.com/visualc/

4Lập trình Windows

Page 2: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

2

Chương 1. Tổng quan lập trình Windows

• 1.1. Cơ bản về lập trình Windows (1T)

• 1.2. Cấu trúc của chương trình Windows (2T)

• 1.3. Microsoft Foundation Classes (MFC)

• 1.4. Lập trình Windows với VC++ 2008

(1LT + 1BT)

5Lập trình Windows

1.1. Cơ bản về lập trình Windows

• Windows: đồ họa trực quan, tài nguyên đadạng.

• Ứng dụng thân thiện với người sử dụngthông qua giao diện đồ họa Windows.

• Các ứng dụng có giao diện tương tác giốngnhau:– Windows, title bar, toolbar, menu bar, status bar

– Thanh thực đơn: File, Edit, Tool, Help…

– Hộp thoại: thường chứa các điều khiển chung: Edit Control, Button Control, Checkbox….

6Lập trình Windows

Các thành phần của một cửa sổ

7Lập trình Windows

Cơ chế lập trình Event-driven

8Lập trình Windows

Page 3: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

3

Thông điệp (Windows Messages)

• Hệ thống (Windows) ghi lại mỗi sự kiện xảy ra(event) trong một thông điệp (message) và đặttrong hàng đợi thông điệp (messages queue)

• Thông điệp phát sinh:

– Từ hệ thống (Windows OS)

– Từ ứng dụng

• Ví dụ: click/drag chuột, ấn phím, minimize/maximize/close cửa sổ, thay đổi kíchthước cửa sổ, …

9Lập trình Windows

Windows Message (cont.)

• HĐH Windows đảm nhiệm việc truyền tất cả các thông điệp của ứng dụng vào các cửa sổ khác nhaucủa ứng dụng đó.

• Một chương trình Windows phải chứa một hàmđặc biệt để xử lý các thông điệp gọi là hàm xử lýcửa sổ WinProc (hoặc WindowProc):

– Được gọi khi có bất kỳ thông điệp được truyềnđến cửa sổ (thông qua con trỏ hàm)

– Xử lý các thông điệp đó và trả điều khiển về chohệ thống.

• Nhiều thông điệp trả lại cho Windows xử lý, gọihàm DefWindowProc( )

10Lập trình Windows

Windows Message (cont.)

11Lập trình Windows

Windows API

• Application Programming Interface: Giaodiện lập trình ứng dụng

• Cung cấp các hàm truy cập tài nguyên tronghệ thống (Windows) chứa trong các thư việnliên kết động DLL.

• Các ứng dụng có thể truy cập đến các hàmAPI

• Các hàm GDI (Graphics Device Interface) chophép ứng dụng làm việc với nhiều kiểu thiếtbị đồ họa.

12Lập trình Windows

Page 4: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

4

Windows Data Types (1)

• Định nghĩa nhờ từ khóa typedef trong các tập tin (windef.h; winbase.h, winuser.h được include trong windows.h).

• Ví dụ:

– typedef int INT;

– typedef unsigned int UINT;

– char * PSTR

• WPARAM (UINT) và LPARAM (LONG) đều 32 bit

• LRESULT: kiểu LONG

• HANDLE: Một gi| trị 32bits không dấu (unsigned) do HĐH tạo ra để l{m định danh cho 1 đối tượng (file, cửa sổ, vùng nhớ, menu, toolbar…). Ví dụ : HWND, HINSTANCE, hPrevInstance

13Lập trình Windows

Windows Data Types (2)

Kiểu Ý nghĩa

HANDLE Số nguyên 32-bit, định danh.

HWND Số nguyên 32-bit, định danh.

BYTE Giá trị 8-bit không dấu.

WORD Số nguyên 16-bit không dấu.

DWORD Số nguyên 32-bit không dấu.

UINT Số nguyên không dấu 32-bit.

LONG long 32-bit.

BOOL Kiểu logic True/False

LPSTR Con trỏ chuỗi. (char *)

LPCSTR Hằng con trỏ chuỗi.

WPARAM 32-bit.

LPARAM 32-bit.

BSTR Giá trị 32-bit trỏ đến kí tự.

LPVOID Con trỏ 32-bit đến một kiểu không xác định.

LPTSTR Giống như LPSTR nhưng có thể chuyển sang dạng Unicode và

DBCS.

LPCTSTR Giống như LPCTSTR nhưng có thể chuyển sang dạng Unicode và

DBCS.

14Lập trình Windows

Microsoft style (1)

• Tất cả c|c kiểu dữ liệu mở rộng của windows , tên class, tên struct, tên hằng số định sẵn đều được viết in hoaVí dụ :Tên kiểu dữ liệu : UINT , ATOM , HANDLE, HWND, BYTE,….Tên cấu trúc : MSG, PAINSTRUCT, WNDCLASS ,....Tên hằng số định sẵn : NULL, IDI_APPLICATION, CS_VREDRAW,…..

• Tất cả c|c method (c|c h{m, c|c phương thức) đều được viết hoa (pascal notation). Ví dụ : LoadIcon(…)LoadCursor(…)SomeOtherName(…)

15Lập trình Windows

Microsoft Style (2)

• Qui ước: bắt đầu (tiền tố) chữ thường thểhiện kiểu dữ liệu biến.

• Ví dụ: szCmdLine là một biến lưu chuỗi nhậptừ dòng lệnh, sz là thể hiện cho biến kiểuchuỗi kết thúc ký tự 0,

• hInstance và hPrevInstance, trong đó h viếttắt cho kiểu handle.

16Lập trình Windows

Page 5: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

5

Microsoft Style (3) – Tiền tố tên biến

Tiền tố Kiểu dữ liệu

c char, WCHAR, TCHAR

by BYTE

n short

i int

x,y biến lưu tọa độ x, y

b BOOL

w WORD

l long

dw DWORD

s string

sz chuỗi kết thúc bởi kí tự 0

h handle

p pointer

Lpsz con trỏ dài chuỗi ký tự kết thúc kí tự 0

17Lập trình Windows

Microsoft style (4) - Calling convention

• Định nghĩa kiểu h{m gọi bởi Windows OS#define CALLBACK __stdcall#define WINAPI __stdcall#define APIENTRY WINAPI#define APIPRIVATE __stdcall#define PASCAL __stdcall

• Thêm vào trước tên hàm để chỉ ra chocompiler rằng hàm này có cách tổ chức phụcvụ cho việc gọi đến như thế nào.

18Lập trình Windows

1.2. Cấu trúc của chương trình Windows

19Lập trình Windows

1.2. Cấu trúc của chương trình Windows

• Chương trình Windows đơn giản (dùng hàm API) gồm 2 hàm WinMain() và hàm xử lý cửa sổWinProc().

• WinMain() thực hiện các chức năng:

– Tell Windows what kind of window the program requires

– Create the program window

– Initialize the program window

– Retrieve Windows messages intended for the program

• WinProc(): xử lý các thông điệp liên quan đến cửasổ của nó.

20Lập trình Windows

Page 6: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

6

1.2.1. Hàm WinMain()

• Hàm chính của ứng dụng trên Windows

• Program entry point

• hInstance, is a handle to the instance of the program you are writing.

• hPrevInstance, is used if your program had any previous instance. If not, this argument can be ignored.

• szCmdLine, is a string that represents all items used on the command line to compile the application.

• nCmdShow, controls how the window you are building will be displayed.

int WINAPI WinMain(HINSTANCE hInstance,

HINSTANCE hPrevInstance,

PSTR szCmdLine, int iCmdShow)

21Lập trình Windows

Hàm WinMain (cont.)

• Tìm hiểu hàm WinMain mẫu:

int WINAPI WinMain(HINSTANCE hInstance, HINSTANCE hPrevInstance,

PSTR szCmdLine, int iCmdShow)

{

static TCHAR szAppName[] = TEXT("HelloWin"); // tên ứng dụng

HWND hwnd;

MSG msg;

WNDCLASS wndclass; // biến để định danh một cửa sổ

/* Ðịnh nghĩa kiểu cửa sổ */

wndclass.style = SC_HREDRAW | CS_VREDRAW;

wndclass.lpfnWndProc = WndProc; // Hàm thủ tục cửa sổ

wndclass.cbClsExtra = 0;

wndclass.cbWndExtra = 0;

wndclass.hInstance = hInstance; // Ðịnh danh ứng dụng

wndclass.hIcon = LoadIcon (NULL, IDI_APPLICATION);

wndclass.hCursor = LoadCusor (NULL, IDC_ARROW);

wndclass.hbrBackground = (HBRUSH)GetStockObject(WHITE_BRUSH);

wndclass.lpszMenuName = NULL; // Không có menu22

Tìm hiểu hàm WinMain mẫu (cont.)wndclass.lpszClassName = szAppName; // tên ứng dụng

/* Ðăng ký lớp cửa sổ */

if (!RegisterClass(&wndclass)) return 0;

/* Tạo thể hiện lớp cửa sổ đã định nghĩa */

hwnd = CreateWindow(szAppName, // Tên cửa sổ

"Hello Program", // Tiêu đề

WS_OVERLAPPEDWINDOW, // Kiểu cửa sổ

CW_USEDEFAULT, // Toạ độ x

CW_USEDEFAULT, // Toạ độ y

CW_USEDEFAULT, // Chiều rộng

CW_USEDEFAULT, // Chiều dài

NULL, // Cửa sổ cha

NULL, // Không có menu

hInstance, // Ðịnh danh ứng dụng

NULL); // Tham số bổ sung

/* Hiển thị cửa sổ */

ShowWindow (hwnd, iCmdShow);

UpdateWindow (hwnd);

/* Chu trình xử lý các thông điệp*/

while (GetMessage (&msg, NULL, 0, 0)) {

TranslateMessage (&msg);

DispatchMessage (&msg);

}

return msg.wParam;

}

23

Lập trình Windows

Định nghĩa lớp cửa sổ WNDCLASS

• Windows cung cấp một cấu trúc WNDCLASS (file winuser.h) gọi là lớp cửa sổ.

• Lớp này chứa các thuộc tính tạo thành một cửa sổ

typedef struct _WNDCLASS

{

UINT style;

WNDPROC lpfnWndProc;

int cbClsExtra;

HINSTANCE hInstance;

HICON hIcon;

HCURSOR hCursor;

HBRUSH hbrBackground;

LPCSTR lpszMenuName;

LPCSTR lpszClassName;

} WNDCLASS, *PWNDCLASS;

24Lập trình Windows

Page 7: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

7

Định nghĩa lớp cửa sổ WNDCLASS

• Ý nghĩa thuộc tính lớp cửa sổ WNDCLASS: Thuộc tính Ý nghĩa Ghi chú

style Kiểu lớpKết hợp nhiều kiểu giá trị khác nhau bằng toán tử OR.

lpfnWndProc Con trỏ đến thủ tục xử lý cửa sổ

cbClsExtraSố byte được cấp phát thêm sau cấu trúc window-class

Mặc định

cbWndExtraSố byte được cấp phát thêm sau một instance của window

Mặc định

hInstanceĐịnh danh chứa thủ tục cửa sổ của lớp window

hIcon Định danh của biểu tượng Dùng hàm LoadIcon

hCursor Định danh của con trỏ chuột Dùng hàm LoadCursor

hbrBackground Định danh của chổi tô nềnDùng hàm GetStockObject

lpszMenuName Tên thực đơn

Tên thực đơn gắn với cửa sổ, thực đơn này được khai báo trong tập tin tài nguyên.

lpszClassName Tên lớp25

Đăng ký lớp cửa sổ

• Sau khi định nghĩa lớp cửa sổ phải đăng kýbằng hàm RegisterClass:

ATOM RegisterClass(CONST WNDCLASS * lpWndClass);

26Lập trình Windows

Tạo cửa sổ

• Lớp cửa sổ thể hiện đặc tính chung cửa sổ. Cho phép tạo nhiều thể hiện cửa sổ của lớp

• Dùng hàm CreateWindow, chỉ định các đặc tínhriêng của cửa sổ, và phân biệt nó với các cửa sổkhác tạo ra cùng một lớp.

HWND CreateWindow(LPCSTR lpClassName, // Tên lớp cửa sổ đã đăng ký

LPCSTR lpwindowName, // Tên của cửa sổ

DWORD dwStyle, // Kiểu của cửa sổ

int x, // Vị trí ngang ban đầu

int y, // Vị trí dọc ban đầu

int nWidth, // Ðộ rộng ban đầu

int nHeight, // Ðộ cao ban đầu

HWND hWndParent, // Ðịnh danh của cửa sổ cha

MENU hMenu, // Ðịnh dang của thực đơn

INSTANCE hInstance, // Ðịnh danh thể hiện ứng dụng

PVOID lpParam // Các tham số ban đầu

);

27Lập trình Windows

Hiển thị cửa sổ

• Sau khi tạo cửa sổ định danh cửa sổ HWND

• Để xuất hiện cửa sổ gọi hàm ShowWindow

BOOL ShowWindow(HWND hWnd, // Ðịnh danh của cửa sổ cần thể hiện

int iCmdShow // Trạng thái hiển thị

);

• Một số trạng thái hiển thị (iCmdShow):

SW_HIDE: Ẩn cửa sổ.SW_MAXIMIZE: Phóng cửa sổ ra toàn bộ màn hình.SW_MINIMIZE: Thu nhỏ thành biểu tượng trên màn hình.SW_RESTORE: Hiển thị dưới dạng chuẩn.

28Lập trình Windows

Page 8: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

8

1.2.2. Hàm xử lý thông điệp WinProc

• Có thể có nhiều hơn một hàm xử lý thông điệp

• Luôn đi kèm cửa sổ của nó

• Giao tiếp với hệ thống (Windows), toàn bộ cácthông điệp gửi tới được xử lý qua hàm này

• Thường khai báo như sau:

• Trong đó tham số đầu tiên là định danh của cửa sổ, tham số thứ 2 là định danh thông điệp, và cuối cùnglà 2 tham số WPARAM và LPARAM bổ sung thôngtin kèm theo thông điệp.

LRESULT CALLBACK WinProc (HWND, UINT, WPARAM, LPARAM);

29Lập trình Windows

Message Loop

• Windows duy trì một hàng đợi thông điệp cho mỗichương trình

• Khi sự kiện nhập thông tin xuất hiện, Windows dịch sự kiện thành dạng thông điệp và đưa vàohàng đợi thông điệp của ứng dụng tương ứng.

• Ứng dụng nhận thông điệp từ hàng đợi bằng đoạnmã:

MSG msg; // Windows message structure

while (GetMessage(&msg, NULL, 0,0)) {

TranslateMessage (&msg);

DispatchMessage (&msg);

}30Lập trình Windows

Message Loop

• Trong đó msg là một biến cấu trúc kiểu MSG đượcđịnh nghĩa trong winuser.h

typedef struct tagMSG {

HWND hwnd;

UINT message;

WPARAM wParam;

LPARAM lParam;

DWORD time;

POINT pt;

} MSG, *PMSG;

• POINT là kiểu tọa độ điểm, định nghĩa trong windef.h

typedef struct tagPOINT {

LONG x;

LONG y;

} POINT, *PPOINT; 31

Message Loop

• Hàm GetMessage sẽ trả về 0 nếu msg chứathông điệp có định danh WM_QUIT(0x0012), khi đó vòng lặp thông điệp ngưngvà ứng dụng kết thúc.

• Ngược lại thì hàm sẽ trả về một giá trị khác 0 với các thông điệp khác.

32Lập trình Windows

Page 9: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

9

Multitasking

33Lập trình Windows

Hàm xử lý thông điệp WinProc - Ví dụ

• Tìm hiểu một hàm xử lý cửa sổ:

LRESULT CALLBACK WinProc (HWND hwnd, UINT msg, WPARAM

wParam, LPARAM lParam)

{

HDC hdc;

PAINTSTRUCT ps;

RECT rect;

/*Xử lý các thông điệp cần thiết với ứng dụng*/

switch (msg){

case WM_CREATE:

/*Viết đoạn mã khi tạo cửa sổ*/

return 0;

case WM_PAINT:

/*Viết đoạn mã khi tô vẽ lại cửa sổ*/

hdc = BeginPaint (hwnd, &ps);

GetClientRect (hwnd, &rect);

34Lập trình Windows

• Thông thường chỉ chặn để xử lý các thông điệp cần thiết, còn

lại giao cho hàm xử lý mặc địnhDefWindowProc

DrawText(hdc, "Hello", -1, &rect,

DT_SINGLELINE| DT_CENTER| DT_VCENTER);

EndPaint(hwnd, &ps);

return 0;

case WM_SIZE:

/*Viết đoạn mã khi kích thước cửa sổ thay

đổi*/

return 0;

case WM_DESTROY:

/*Cửa sổ bị đóng*/

PostQuitMessage (0);

return 0;

}

return DefWindowProc (hwnd, msg, wParam, lParam);

}

35

Tóm tắt

36Lập trình Windows

Page 10: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

10

1.2.3. Chương trình Windows đơn giản

- Chương trình: HelloWorld (Sử dụng trực tiếp Windows API)

- 2 hàm chính

- Hàm WinMain: thực hiện c|c chức năng

- Khai b|o lớp cửa sổ

- Đăng ký lớp cửa sổ vừa khai b|o

- Tạo v{ hiển thị lớp cửa sổ

- Vòng lặp nhận thông điệp v{ gửi tới thủ tục xử lý

- Hàm WinProc: H{m xử lý thông điệp gửi đến. C|c thông điệp được Windows xử lý mặc định bằng h{m DefWindowProc()

37Lập trình Windows

Win32 Application in Visual C++ Developer Studio

38Lập trình Windows

HelloWorld (1)/* HELLOWORLD.C */

#include <windows.h>

LRESULT CALLBACK WndProc (HWND, UINT, WPARAM, LPARAM);

int WINAPI WinMain (HINSTANCE hInstance, HINSTANCE hPrevInstance, PSTR

szCmdLine, int iCmdShow)

{

static TCHAR szAppName [] = TEXT ("HelloWorld");

HWND hwnd;

MSG msg;

WNDCLASS wndclass;

wndclass.style = CS_HREDRAW|CS_VREDRAW;

wndclass.lpfnWndProc = WndProc;

wndclass.cbClsExtra = 0;

wndclass.cbWndExtra = 0;

wndclass.hInstance = hInstance;

wndclass.hIcon = LoadIcon (NULL, IDI_APPLICATION);

wndclass.hCursor = LoadCursor (NULL, IDC_ARROW);

wndclass.hbrBackground = (HBRUSH) GetStockObject (WHITE_BRUSH);

wndclass.lpszMenuName = NULL;

wndclass.lpszClassName = szAppName;

if (!RegisterClass (&wndclass)) {

MessageBox(NULL, TEXT (" The program requires Windows"),

szAppName,

MB_ICONERROR);

return 0;39

Lập trình Windows

HelloWorld (2)

hwnd = CreateWindow(szAppName, // Tên lớp cửa sổ

TEXT (" The Hello World Program"), //

Tiêu đề cửa sổ

WS_OVERLAPPEDWINDOW, // Kiểu cửa sổ

CW_USEDEFAULT, // Toạ độ x

CW_USEDEFAULT, // Toạ độ y

CW_USEDEFAULT, // Chiều ngang

CW_USEDEFAULT, // Chiều dọc

NULL, // Cửa sổ cha

NULL, // Thực đơn

hInstance, // Ðịnh danh

NULL); // Tham số

ShowWindow (hwnd, iCmdShow);

UpdateWindow (hwnd);

while (GetMessage (&msg, NULL, 0, 0)) {

TranslateMessage (&msg);

DispatchMessage (&msg);

}

return msg.wParam;

} // End WinMain40Lập trình Windows

Page 11: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

11

HelloWorld (3)

LRESULT CALLBACK WndProc (HWND hwnd, UINT msg, WPARAM wParam, LPARAM

lParam)

{

HDC hdc;

PAINTSTRUCT ps;

RECT rect;

switch (msg) {

case WM_CREATE:

return 0;

case WM_PAINT:

hdc = BeginPaint (hwnd, &ps);

GetClientRect (hwnd, &rect);

DrawText(hdc, TEXT("Hello World"), -1, &rect,

DT_SINGLELINE | DT_CENTER | DT_VCENTER);

EndPaint (hwnd, &ps);

return 0;

case WM_DESTROY:

PostQuitMessage (0);

return 0;

} // End switch

return DefWindowProc (hwnd, msg, wParam, lParam);

}

41Lập trình Windows

HelloWorld (run)

42Lập trình Windows

Ý nghĩa các hàm trong HelloWorldTên hàm Ý nghĩa

LoadIcon Nạp một biểu tượng để sử dụng trong chương trình.

LoadCursor Nạp một con trỏ chuột cho chương trình.

GetStockObject

Nhận một đối tượng đồ họa, trong trường hợp của chương trình thì lấy một chổi tô để tô lại nền của cửa sổ.

RegisterClassĐăng ký một lớp cửa sổ cho cửa sổ ứng dụng trong chương trình.

MessageBox Hiển thị một thông điệp.

CreateWindow Tạo một cửa sổ dựa trên một lớp cửa sổ.

ShowWindow Hiển thị cửa sổ lên màn hình.

UpdateWindow Yêu cầu cửa sổ vẽ lại chính bản thân nó.

GetMesssage Nhận một thông điệp từ hàng đợi thông điệp.

TranslateMessage Dịch thông điệp bàn phím.

DispatchMessage Gởi thông điệp đến hàm xứ lý cửa sổ.

BeginPaint Khởi tạo chức năng vẽ của cửa sổ.

GetClientRect Lấy hình chữ nhật lưu vùng làm việc.

DrawText Hiển thị một chuỗi văn bản.

EndPaint Kết thúc việc vẽ cửa sổ.

PostQuitMessage Đưa thông điệp thoát vào hàng đợi thông điệp.

DefWindowProc Thực hiện việc xử lý mặc định các thông điệp.43

1.3. Microsoft Foundation Classes (MFC)

• MFC = Microsoft Foundation Classes

• Thư viện c|c lớp đóng gói c|c h{m Win32 API

• Tập hợp các lớp C++ (methods, members) và hàm toàn cục

• Phát triển ứng dụng Windows dễ dàng, rútngắn thời gian (so với lập trình Windows API).

• Program user interface

44Lập trình Windows

Page 12: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

12

MFC và Win32 API

• Win32 API: tập hợp các hàm, cấu trúc, thôngđiệp, macros và interfaces

– Cho phép phát triển ứng dụng Win32 platforms.

– Program low-level, tiêu tốn thời gian.

• MFC:

– Tái sử dụng code (reuse) và phát triển các thưviện.

– Đơn giản hóa và tăng tốc phát triển ứng dụngbằng cách cung cấp một tập các lớp C++ đóng góicác đặc điểm của Win32 API

45Lập trình Windows

MFC và Win32 API – Ví dụ

• Khái niệm Win32 của một cửa sổ (window) đượcđóng gói bởi lớp CWnd trong MFC.

• CWnd chứa 1 biến thành viên kiểu HWND (kiểu dữliệu định nghĩa Win32 biểu diễn một cửa sổ).

• CWnd chứa các phương thức đóng gói gọi đến cáchàm Win32 mà dùng HWND như 1 tham số.

• Ví dụ:

– Hàm: BOOL ShowWindow(HWND hWnd, int nCmdShow);

– Được đóng gói trong MFC:BOOL CWnd::ShowWindow(int nCmdShow);

46Lập trình Windows

MFC Application Framework

• Ngoài việc đóng gói của Win32 API, MFC còn địnhnghĩa một nhóm các lớp để biểu biễn các object ứngdụng chung và thiết lập mối quan hệ trong nhómnày để thực thi các hành vi của ứng dụng.

• Application Framework: một nền tảng để xây dựngcác ứng dụng.

• Dùng MFC Wizard để tạo ra tập hợp các lớp dẫnxuất từ các lớp của framework.

• Hoặc xây dựng các lớp mới theo yêu cầu sử dụng

47Lập trình Windows 48Lập trình Windows

Page 13: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

13

Cấu trúc ứng dụng MFC

• Ứng dụng MFC cung cấp:

– Một lớp biểu diễn ứng dụng (Application Class)

– Một lớp biểu diễn cửa sổ chính của ứng dụng (Main Window)

– Triển khai h{m WinMain() (được ẩn đi) (WinMain() Function)

49Lập trình Windows

1.4. Lập trình Windows với VC++ 2008

• 3 c|ch tạo ứng dụng Windows với VC++:

– Ứng dụng sử dụng trực tiếp Windows API

(Win32 Project)

– Ứng dụng sử dụng MFC

(MFC Application)

– Ứng dụng Windows Form

(CLR/Windows Form Application)

50Lập trình Windows

Môi trường phát triển tích hợp VC++ (2008)

IDE:

• The Solution (Workspace)

• Output Pane

• Editor Area

• Menu Bar

• Rearranging on the IDE

51Lập trình Windows

VC++ 2008 Developer Studio Environment

-Solution Explorer-Class View-Resource View

Properties

Editor Area

Output

ToolBox

52Lập trình Windows

Page 14: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

14

The Solution

• Solution Explorer: allows you to view and navigate all the files that make up your application.

• Class View allows you to navigate and manipulate your source code on a C++ class level.

• Resource View: allows you to find and edit each of the various resources in your application, including dialog window designs, icons, and menus.

53Lập trình Windows

Output Pane & Editor Area

• Output Pane:

– Cung cấp thông tin cho người lập trình

– Compiler progress statements

– Warnings, error messages

– Thông tin debugger:

– Current values of variables when step through code. (Cửa sổ Watch)

• Editor Area:

– Soạn thảo m~ lệnh

– Thiết kế giao diện (Design mode)

– Icon Editor

54Lập trình Windows

Menu Bar + Rearranging IDE

• Menu bar + Tool bars

• Standard toolbar

• Build toolbar

• Text Editor

• ….

• Add/remove Toolbars

• Kéo thả, bố trí c|c cửa sổ l{m việc

• Floating, Dock, Auto hiden, ….

55Lập trình Windows

C|c th{nh phần ứng dụng ph|t triển với VC++

56

Page 15: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

15

Character Sets, và _T macro (1)

• Old Windows: Tập ký tự ANSI 8 bit

• Windows NT: Tập ký tự Unicode 16 bit (bao trùm ANSI).

• Biên dịch ứng dụng VC++ trên Windows NT có thể chọn sử dụng Unicode hoặc không.

• Nếu một chuỗi “Hello” thì trình biên dịch sẽ thể hiện dạng ANSI (8bit/1 ký tự).

• Nếu chuỗi L”Hello” thì trình biên dịch sẽ thể hiện dạng chuỗi Unicode.

57Lập trình Windows

Character Sets, và _T macro (2)

• Dùng macro _T (của MFC) cho chuỗi dạng

_T(“Hello”) thì kết quả sẽ được thể hiện dạng Unicode nếu ký hiệu tiền xử lý _UNICODE được định nghĩa (chọn kiểu chuỗi ký tự Unicode cho ứng dụng), nếu không mặc định l{ ký tự ANSI.

58

Character Sets và _T macro (3)

• Kiểu TCHAR (dùng thay cho kiểu char):

– L{ wchar_t (Unicode 16 bit) nếu _UNICODE được định nghĩa

– L{ char (ANSI 8 bit) nếu _UNICODE không được định nghĩa

• Tương tự, nên dùng TCHAR* hoặc LPTSTR (con trỏ chuỗi) thay cho wchar_t*, hoặc char*.

• LPCTSTR: con trỏ tới chuỗi hằng

• Sử dụng sizeof(TCHAR) để x|c định độ rộng ký tự (8 hay 16 bit)

• Sử dụng c|c macro trong thư viện tchar.h thay cho c|c h{m xử lý ký tự/chuỗi của thư viện C-runtime.

Ví dụ: _tcscpy thay cho h{m strcpy( ) 59

Exercises Chapter 1.

• Ex1-1. HelloWorld

– Tạo project Win32 Project như ví dụ lý thuyết

– Triển khai h{m WinMain, WinProc, cơ chế thông điệp

• Ex1-2. HelloMFC

– Tìm hiểu sử dụng IDE Visual studio

– Tạo project MFC appllication, sử dụng Wizard

– Code view, design view

– Compile, debug, run

60Lập trình Windows

Page 16: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

16

Create a project

Tên ứng dụng

61Lập trình Windows

Sử dụng Wizard

62Lập trình Windows

Chọn kiểu ứng

dụng

Sử dụng thư viện

Unicode

Thiết kế giao diện ứng dụng (Dialog)

63Lập trình Windows

Add code to greeting (1)

• Button “Hello”: Right Mouse/Add Event Handler

Chọn sự kiện, tên hàm xử lý

64Lập trình Windows

Page 17: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

17

Add code to greeting (2)

void CHelloMFCDlg::OnBnClickedButtonHello(){

// TODO: Add your control notification handler code here

MessageBox(L"Xin chào ! Lập trình Windows", L"First MFC Application");}

Ví dụ gọi hộp thoạithông báo

65Lập trình Windows

Compile, Build, Debug, Run

Compile (Ctrl+F7),

Build (F6),

Debug (F5),

Run without Debug (Ctrl+F5)

Set Breakpoint (F9) and Run Debug

Chương 2. Lập trình Windows VC++/MFC

• 2.1. \nh xạ thông điệp trong MFC

• 2.2. Document/View trong MFC

• 2.3. Menu và Toolbar

• 2.4. Xử lý vẽ (Drawing)

• 2.5. Giao tiếp b{n phím/chuột

• 2.6. Hộp thoại (Dialogs)

• 2.7. Sử dụng các điều khiển (controls)

67Lập trình Windows

2.1. Message Map trong MFC (1)

• Lập trình MFC cho phép viết c|c h{m để xử lý c|c thông điệp (messages) mong muốn. (Ngo{i c|c xử lý mặc định được MFC cung cấp).

• Gọi l{ c|c message handlers (hoặc handlers). (cũng l{ h{m th{nh viên của lớp v{ được ph}n biệt bằng tiền tố afx_msg).

• Cơ chế liên kết giữa thông điệp v{ h{m xử lý được x|c định bởi Message Map (\nh xạ thông điệp)

68Lập trình Windows

Page 18: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

18

2.1. Message Map trong MFC (2)

• Mỗi lớp có xử lý thông điệp sẽ triển khai một Message Map. Sử dụng c|c macro:

– DECLARE_MESSAGE_MAP() trong file .h

– Cặp BEGIN_MESSAGE_MAP() v{ END_MESSAGE_MAP() trong file .cpp

(Cặp n{y bao một danh s|ch c|c h{m xử lý tương ứng với c|c thông điệp)

69Lập trình Windows

2.1. Message Map trong MFC (3)

• Xét một ví dụ ứng dụng MFC đơn giản:

70Lập trình Windows

Message Map trong MFC (2)

71Lập trình Windows

Qu| trình xử lý thông điệp trong MFC

72Lập trình Windows

Page 19: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

19

Ph}n loại thông điệp trong MFC

MessageCategory

Description

WindowsMessages

Thông điệp chuẩn của Windows, bắt đầu với WM_ (Ngoại trừ c|c thông điệp WM_COMMAND)Ví dụ: WM_PAINT, WM_LBUTTONUP, …

Control NotificationMessages

Các thông điệp WM_COMMAND được gửi từ c|c điều khiển (Controls) như Button, CheckBox, … đến cửa sổ chứa chúng, hoặc từ cửa sổ con đến cửa sổ cha.Tham số đi kèm (IDs) cho biết gửi từ controls n{o

Command Messages

Cũng l{ c|c thông điệp WM_COMMAND nhưng được từ c|c th{nh phần giao diện người dùng như menu items, toolbar buttons. (Được MFC định nghĩa c|c IDs chuẩn, người dùng có thể tạo thêm)

73Lập trình Windows

Add Message Handlers

• Có thể l{m thủ công (Manual) (Viết trong Message Map).

• Hoặc chọn

Properties/Message

74Lập trình Windows

BEGIN_MESSAGE_MAP(CMainFrame, CMDIFrameWndEx)ON_WM_CREATE()ON_COMMAND(ID_WINDOW_MANAGER,

&CMainFrame::OnWindowManager)ON_COMMAND(ID_VIEW_CUSTOMIZE,

&CMainFrame::OnViewCustomize)ON_REGISTERED_MESSAGE(AFX_WM_CREATETOOLBAR,

&CMainFrame::OnToolbarCreateNew)ON_WM_CHAR()

END_MESSAGE_MAP()

2.2. Document/View trong MFC

• Document: Tập hợp dữ liệu của ứng dụng

(dẫn xuất từ lớp CDocument)

• View: Cơ chế hiển thị dữ liệu trong Document

(dẫn xuất từ lớp

CView)

75Lập trình Windows

Document/View trong MFC

• Có thể lựa chọn Document Interfaces:

– SDI (Single Document Interface): Hiển thị một t{i liệu (Document) mỗi lần trên một cửa sổ (view)

– MDI (Multiple Document Interface): Cho phép mở nhiều t{i liệu một lúc

• Đều được hợp th{nh bởi c|c th{nh phần CDocument và Cview

• Có thể tạo ứng dụng MFC kiểu kiến trúc SDI/MDI

76Lập trình Windows

Page 20: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

20

Khung ứng dụng dạng SDI

• Chỉ mở một t{i liệu

77Lập trình Windows

Khung ứng dụng dạng MDI

• Cho phép mở nhiều t{i liệu

78Lập trình Windows

Ứng dụng MFC based Document/View

• Trong qu| trình tạo ứng dụng dạng SDI v{ MDI, c|c class được tạo ra hầu hết được kế thừa (dẫn xuất) từ c|c class như:

– Với dạng SDI: CWinApp, CFrameWnd, CDocument, CView

– Với dạng MDI: CWinApp, CMDIFrameWnd, CMDIChildWnd, CDocument, CView

79Lập trình Windows

Ứng dụng MFC based Document/View

• Kiểu SDI

80

Page 21: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

21

Mô tả vai trò các class

81Lập trình Windows

Cấu trúc Document/View dạng SDI

82Lập trình Windows

Cấu trúc Document/View dạng MDI

83Lập trình Windows

Sự tương tác giữa Document và View

• Với cả 2 dạng SDI v{ MDI, sự liên kết thể hiện thông qua 1 biến pointer kiểu đối tượng lớp CDocument (biến n{y thường có tên l{ pDoc). Thông qua biến n{y, có thể điều khiển thao t|c chuyển thông tin (từ lớp CView sang CDocument) hay lấy thông tin về (từ lớp CDocument sang lớp CView).

• Thông thường, với cả ứng dụng dạng SDI hay MDI thì trong lớp CView luôn có h{m GetDocumentnhằm hỗ trợ việc lấy biến con trỏ n{y.

84Lập trình Windows

Page 22: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

22

Tương tác Document/View

• Ví dụ:

void CSDIDrawView::OnDraw(CDC* pDC){

CSDIDrawDoc* pDoc = GetDocument();ASSERT_VALID(pDoc);if (!pDoc)

return;//Add draw code here

}

85Lập trình Windows

Lớp CDocument

Một số phương thức quan trọng:

• virtual BOOL OnNewDocument();

• virtual BOOL OnOpenDocument(LPCTSTR lpszPathName);

• void SetModifiedFlag(BOOL bModified = TRUE); (Đ|nh dấu: clean/dirty)

• BOOL IsModified();

• virtual void OnCloseDocument();

• virtual BOOL OnSaveDocument(LPCTSTR lpszPathName);

• CDocument::DeleteContents

86Lập trình Windows

Lớp CView

• CDocument giữ nội dung t{i liệu. Để hiển thị, lớp CView tạo ra con trỏ đến lớp CDocument

– CDocument* GetDocument() const;

• OnDraw: Vẽ cửa sổ View

• OnInitialUpdate: Được gọi trước khi một view khởi tạo v{ hiển thị.

• OnUpdate: Được gọi khi dữ liệu đ~ thay đổi để cập nhật lại View

• Xem MSDN

87Lập trình Windows

C|c lớp View cung cấp sẵn

• MFC x}y dựng sẵn c|c lớp View hỗ trợ c|c dạng giao diện hiển thị dữ liệu (chọn dẫn xuất từ lớp base tương ứng)

88Lập trình Windows

Page 23: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

23

Ex2-1. Ứng dụng TextEditor

• X}y dựng ứng dụng MFC kiến trúc SDI

• Có c|c tính năng soạn thảo đơn giản (Tương tựNotepad)

89Lập trình Windows

App Wizard

• X}y dựng ứng dụng kiến trúc SDI

90Lập trình Windows

App Wizard

91Lập trình Windows

Chọn lớp CView sẽ kế thừa (base class)

Ex2-2. Ứng dụng Sketcher

• Tạo ứng dụng MFC kiến trúc MDI

• Sử dụng Wizard:

– Leave the default option, Multiple documents, but opt out of Tabbed documents.

– Select MFC standard as the project style and Windows Native/Default as the Visual style and colors option.

– Keep the Use Unicode libraries option.

– Specify the file extension as ske to get a filter for *.ske documents defined.

– Change the Generated Classes set of options at their default settings so that the base class for the CSketcherView class is CView.

92Lập trình Windows

Page 24: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

24

App Wizard

93Lập trình Windows

2.3. Menu và Toolbar

• 2.3.1. Menu

– Một v{i kh|i niệm

– Tạo lập Menu

– Xử lý

– B{i tập

94Lập trình Windows

Menu – Một vài khái niệm

• Menu bar: bao gồm nhiều drop-down menu vàmenu items

• Drop-down menu: chứa menu item hoặc drop-down menu khác (File, Edit, …)

• Menu items: tương ứng với một lệnh của chươngtrình. Xác định bằng ID riêng biệt, item ID hay command ID (Open, Save, …)

• Pop-up menu: giống drop-down menu nhưng cóthể xuất hiện ở vị trí bất kỳ (thường chuột phải)

• System menu: chứa các lệnh hệ thống điều khiểncửa sổ (Minimize, maximize, Close)

95Lập trình Windows

Tạo lập menu

• Thường có 2 cách chính:

– Tạo menu ở dạng resource, load vào khi chạy(Dùng menu editor)

– Tạo trực tiếp bằng các hàm (sử dụng lớp CMenu)

96Lập trình Windows

Page 25: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

25

Sử dụng Menu Editor

97Lập trình Windows

Xử lý lệnh của menu items

• Add Handler for menu messages

98Lập trình Windows

Xử lý lệnh của Menu item

• Dựa trên message WM_COMMAND

• Định nghĩa message mapBEGIN_MESSAGE_MAP(CSketcherDoc, CDocument)

ON_COMMAND(ID_COLOR_BLACK, &CSketcherDoc::OnColorBlack)

ON_COMMAND(ID_COLOR_RED, &CSketcherDoc::OnColorRed)

ON_COMMAND(ID_COLOR_GREEN, &CSketcherDoc::OnColorGreen)

ON_COMMAND(ID_COLOR_BLUE, &CSketcherDoc::OnColorBlue)

END_MESSAGE_MAP()

• Viết h{m xử lý:

void CSketcherDoc::OnColorBlack()

{

// TODO: Add your command handler code here

}

99Lập trình Windows

Sử dụng lớp CMenu

• BOOL CreateMenu();

• BOOL CreatePopupMenu();

• BOOL LoadMenu(LPCTSTR lpszResourceName);

• BOOL LoadMenu(UINT nIDResource);

• Thao tác trên Menu:

– DeleteMenu: Xo| một đối tượng trên menu

– TrackPopupMenu: hiển thị menu popup

100Lập trình Windows

Page 26: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

26

Sử dụng lớp CMenu

• Thao tác trên Menu item:

– AppendMenu: thêm v{o cuối menu một menuitem.

– InsertMenu: thêm một đối tượng menu tại một vị trí x|c định

– ModifyMenu: chỉnh sửa một đối tượng menu x|c định.

– CheckMenuItem: thêm/bỏ dấu check phía trước mộtmenuitem

– EnableMenuItem: thiết lập menuitem c|c trạng th|i enable (MF_ENABLED), disable (MF_DISABLED), gray(MF_GRAYED).

101Lập trình Windows

Popup (Context) Menu

• 2 cách:

– Thiết kế một menu đặc biệt dùng làm context menu (bỏ qua top level)

– Sử dụng một thành phần drop-down menu (submenu) từ menu chính

102Lập trình Windows

Tạo pop-up menu

• Hàm xử lý CWnd::OnContextMenu

• Hiển thị một menu pop-up nổi– BOOL CMenu::TrackPopupMenu(UINT nFlags, int x, int y, CWnd*

pWnd, LPCRECT lpRect=0);

• nFlags: cờ vị trí trên màn hình (TPM_CENTERALIGN , TPM_LEFTALIGN , TPM_RIGHTALIGN), cờ chỉ phím nhấn của chuột(TPM_LEFTBUTTON, TPM_RIGHTBUTTON)

• Viết hàm xử lý:

103

Tạo lập menu cho dialog

• Tạo một tài nguyên menu cho ứng dụng

• Chọn menu cần gắn vào dialog trong hộpthoại Dialog Properties.

• Hoặc sử dụng h{m

CMenu::LoadMenu()

104Lập trình Windows

Page 27: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

27

Ex2-3a. Menu

• Tạo lập Menu cho ứng dụng Sketcher trong Ex2-2 có c|c th{nh phần:

– Element chứa c|c menu items: Line, Rectangle, Circle, Curve

– Color chứa c|c menu items: Black, Red, Green, Blue

• (Phục vụ việc vẽ c|c hình với m{u sắc kh|c nhau)

105Lập trình Windows

2.3. Menu và Toolbar (cont.)

• 2.3.2. Toolbar

– Một số dạng Toolbar

– Thiết kế Toolbar resource

– Thêm Toolbar v{o ứng dụng

– Xử lý thông điệp c|c nút lệnh trên Toolbar

– Xử lý một số dạng toolbar đặc biệt

106Lập trình Windows

Một số dạng Toolbar

107Lập trình Windows

Thiết kế Toolbar Resource

• Với ứng dụng kiến trúc SDI/MDI: tạo sẵn toolbar mặc định.

• Có thể sử dụng Toolbar Editor (Mở Resource/Toolbar) để sửa đổi toolbar đ~ có hoặc tạo toolbar mới.

• Có thể sử dụng ảnh bitmap (thêm v{o Resource) để thiết kế toolbar. (Sử dụng h{m LoadBitmap( ) của lớp CToolbar để nạp)

108Lập trình Windows

Page 28: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

28

Sử dụng toolbar editor

• Resource/Toolbar

109Lập trình Wndows

Thêm Toolbar vào ứng dụng

• Sử dụng lớp CToolBar:

(Hoặc CMFCToolBar)

– Khai b|o đối tượng lớp

– Gọi h{m tạo lập cửa sổ Toolbar

– Nạp Toolbar resource đ~ thiết kế

– Thiết lập thuộc tính cho toolbar

– Gắn toolbar v{o cửa sổ chính

110Lập trình Windows

Khai báo đối tượng lớp CToolBar

111Lập trình Windows

Xử lý trong hàm OnCreate – Minh họa 1

112Lập trình Windows

Page 29: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

29

Xử lý trong h{m OnCreate – Minh họa 2

113Lập trình Windows

Toolbar Style

114Lập trình Windows

Xử lý trong h{m Oncreate – Minh họa 2 (tt)

115Lập trình Windows

Toolbar docking style

116Lập trình Windows

Page 30: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

30

H{m xử lý cho c|c nút lệnh trên toolbar

• Nếu toolbar là chức năng từ menu item: Chọn ID cho button trùng ID của menu item tương ứng (tham chiếu đến h{m xử lý của menu items)

• Nếu không có menu item tương ứng, thêm viết hàm xử lýthông điệp (vào MESSAGE_MAP). Ví dụ ID_BUTTON_BOLD

117

Xử lý một số dạng toolbar đặc biệt

• Có nhóm button dạng checkbox

• Có nhóm button dạng radio

• Có Combo box trên Toolbar

118Lập trình Windows

Nhóm button dạng checkbox và radio

• Dạng checkbox: Cho chọn nhiều button trong 1 nhóm

• Dạng radio: Chỉ chọn 1 button trong 1 nhóm

• Giải ph|p: Đặt c|c biến cờ trạng th|i, phối hợp xử lý sự kiện UPDATE_COMMAND_UI của c|c button tương tự như với menu items

119Lập trình Windows

Ví dụ xử lý button kiểu check box (1)

120Lập trình Windows

Page 31: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

31

Ví dụ xử lý button kiểu check box (2)

121Lập trình Windows

Ví dụ xử lý button kiểu radio (1)

122Lập trình Windows

Ví dụ xử lý button kiểu radio (2)

123Lập trình Windows

Enable/Disable button

124Lập trình Windows

Page 32: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

32

Combo box trên toolbar

• Nguyên lý tạo cửa sổ con (Combox box) gắn v{o cửa sổ cha (Toolbar)

125Lập trình Windows

Khai báo đối tượng combo box

126Lập trình Windows

Gắn combo box vào toolbar

127Lập trình Windows

Ex2-3b. Toolbar

• X}y dựng toolbar cho ứng dụng Sketcher. Toolbar triển khai c|c lệnh của menu items chọn Element v{ Color tương ứng.

• Modify từ Toolbar có sẵn của ứng dụng MDI

128Lập trình Windows

Page 33: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

33

2.4. Xử lý vẽ (Drawing)

• 2.4.1. Cơ bản về vẽ trên Windows

• 2.4.2. Truy xuất ngữ cảnh thiết bị

• 2.4.3. Một số thao t|c vẽ cơ bản

• 2.4.4. Sử dụng c|c đối tượng vẽ

129Lập trình Windows

2.4.1. Cơ bản về vẽ trên Windows

• Hệ tọa độ cung cấp cho xử lý vẽ trên cửa sổ ?

• Vùng ứng dụng của cửa sổ (client area) ?

130Lập trình Windows

GDI ?

• Windows cung cấp GDI (Graphics Device Interface) – giao diện thiết bị đồ họa, giúp thực hiện thao tácvẽ dễ dàng hơn, không phụ thuộc vào phần cứng đồhọa của hệ thống.

• Một chương trình ứng dụng (WindowsApp) khôngvẽ trực tiếp ra màn hình, máy in … mà chỉ vẽ trên“bề mặt luận lý” thể hiện bởi ngữ cảnh thiết bị(Device Context – DC).

• Ngữ cảnh thiết bị chứa các thông tin về hệ thống, ứng dụng và cửa sổ của WindowsApp cũng như cácđối tượng đồ họa đang được vẽ trong WindowAppđó.

131Lập trình Windows

Cơ chế vẽ trong MFC

• Ứng dụng MFC (kiến trúc Document/View) chứa lớp dẫn xuất từ lớp CView (quản lý việc hiển thị dữ liệu lên vùng l{m việc (client area) của cửa sổ ứng dụng).

• C|c xử lý vẽ trên vùng hiển thị n{y được thực hiện trong hàm OnDraw( ) (h{m override đ|p ứng thông điệp WM_PAINT được gọi bất cứ khi n{o vùng cửa sổ cần được vẽ lại). Minh họa:

132

Page 34: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

34

2.4.2. Truy xuất ngữ cảnh thiết bị (1)

• Lớp CDC:

– Chứa 1 ngữ cảnh thiết bị (device context – dc) và c|c phương thức cần thiết để xử lý vẽ trong ứng dụng. (~ 100 h{m).

– Ví dụ: Vẽ đường (LineTo), vẽ hình chữ nhật (Rectangle), vẽ hình Ellipse, …

– L{ lớp cơ sở

133Lập trình Windows

Truy xuất ngữ cảnh thiết bị (2)

• Ngo{i ra MFC cung cấp một số lớp ngữ cảnh thiết bị chuyên biệt (kế thừa từ lớp CDC):

– CPaintDC: Sử dụng cho việc vẽ trong vùng ứng dụng của cửa sổ (chỉ thao t|c với sự kiện OnPaint)

– CClientDC: Sử dụng cho việc vẽ trong vùng ứng dụng cửa sổ (vẽ bất kỳ nơi n{o nhưng chỉ thao t|c với sự kiện OnPaint)

– CWindowDC: (Sử dụng cho việc vẽ trong cửa sổ, bao gồm cả vùng không l{ vùng ứng dụng cửa sổ)

– CMetaFileDC: (Sử dụng cho việc vẽ một GDI metafile)

134Lập trình Windows

Truy xuất ngữ cảnh thiết bị (3)

• Để lấy ngữ cảnh thiết bị, khai b|o biến đối tượng lớp, dùng:

CDC dc(this);

• Hoặc biến con trỏ CDC *pDC = GetDC( );

• Để giải phóng ngữ cảnh thiết bị, dùng:

ReleaseDC(pDC);

delete pDC;

135Lập trình Windows

Truy xuất ngữ cảnh thiết bị (4)

• Tọa độ vẽ hiện thời (current position):

– Tọa độ điểm trên vùng vẽ

– Quan hệ tương đối, có thể thay đổi khi thực hiện vẽ c|c thực thể (line, circle, rectangle, text…)

– Có thể thiết lập bằng phương thức của lớp CDC:

136Lập trình Windows

CPoint MoveTo(int x, int y); // Move to position x,yCPoint MoveTo(POINT aPoint); // Move to position defined by aPoint

Page 35: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

35

2.4.3. Một số thao t|c vẽ cơ bản (1)

• Vẽ đường thẳng (Lines): từ vị trí hiện tại đến vị trí (x,y)

• Ví dụ:

137Lập trình Windows

BOOL LineTo(int x, int y); // Draw a line to position x,yBOOL LineTo(POINT aPoint); // Draw a line to position defined by aPoint

CDC *pDC;pDC->MoveTo(50,50); // Set the current positionpDC->LineTo(50,200); // Draw a vertical line down 150 unitspDC->LineTo(150,200); // Draw a horizontal line right 100 unitspDC->LineTo(150,50); // Draw a vertical line up 150 unitspDC->LineTo(50,50); // Draw a horizontal line left 100 units

Một số thao t|c vẽ cơ bản (2)

• Vẽ đường tròn (circle):

• Vẽ cung (Arc):

• Ví dụ:

BOOL Ellipse(int x1, int y1, int x2, int y2);BOOL Ellipse(LPCRECT lpRect);

BOOL Arc(int x1, int y1, int x2, int y2, int x3, int y3, int x4, int y4);BOOL Arc(LPCRECT lpRect, POINT startPt, POINT endPt);

CDC *pDC;pDC->Ellipse(50,50,150,150); // Draw the 1st (large) circle// Define the bounding rectangle for the 2nd (smaller) circleCRect rect(250,50,300,100);CPoint start(275,100); // Arc start pointCPoint end(250,75); // Arc end pointpDC->Arc(&rect, start, end); // Draw the second circle

Một số thao t|c vẽ cơ bản (3)

• CDC::Polygon

• CDC::Rectangle

• CDC::Draw3dRect

• CDC::DrawText

• …

139Lập trình Windows

virtual int DrawText(LPCTSTR lpszString,int nCount,LPRECT lpRect,UINT nFormat

);int DrawText(

const CString& str,LPRECT lpRect,UINT nFormat

);

2.4.4. Sử dụng c|c đối tượng vẽ (1)

• L{m thế n{o để:

– Vẽ c|c đường vẽ có m{u sắc, phong c|ch (style) khác nhau

– Tô m{u c|c đối tượng vẽ với m{u sắc, kiểu tô khác nhau

– Vẽ chữ với c|c m{u sắc, kiểu c|ch kh|c nhau

• Cần sử dụng c|c đối tượng vẽ (bút vẽ, chổi tô m{u, font chữ)

140Lập trình Windows

Page 36: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

36

Sử dụng c|c đối tượng vẽ (2)

• Bút vẽ (Pen): dùng để vẽ đường

• Chổi vẽ/cọ vẽ (Brush): dùng tô m{u

• Font

• C|c đối tượng n{y đều được quản lý bởi c|c lớp MFC tương ứng.

141Lập trình Windows

Sử dụng bút vẽ (1)

• Lớp CPen

• Vẽ đường với kiểu, m{u sắc, độ rộng x|c định

• Tạo bút vẽ:

142Lập trình Windows

CPen( );CPen(

int nPenStyle,int nWidth,COLORREF crColor

);CPen(

int nPenStyle,int nWidth,const LOGBRUSH* pLogBrush,int nStyleCount = 0,const DWORD* lpStyle = NULL

);

Sử dụng bút vẽ (2)

• Ví dụ như sau tạo bút vẽ mới v{ chọn l{m bút vẽ hiện thời, dùng:

143Lập trình Windows

Sử dụng bút vẽ (3)

• Có thể tạo bút vẽ dùng h{m CPen::CreatePen

• Ví dụ minh họa c|ch dùng n{y:

144Lập trình Windows

// Declare a pen object and initialize it as// a red solid pen drawing a line 2 pixels wideCPen aPen;aPen.CreatePen(PS_SOLID, 2, RGB(255, 0, 0));CPen* pOldPen = pDC->SelectObject(&aPen); // Select aPen as the penpDC->Ellipse(50,50,150,150); // Draw the 1st (large) circle// Define the bounding rectangle for the 2nd (smaller) circleCRect rect(250,50,300,100);CPoint start(275,100); // Arc start pointCPoint end(250,75); // Arc end pointpDC->Arc(&rect,start, end); // Draw the second circlepDC->SelectObject(pOldPen); // Restore the old pen

Page 37: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

37

Sử dụng cọ vẽ (1)

• Lớp Cbrush

• Có thể tạo cọ vẽ bằng c|ch dùng h{m tạo, hoặc dùng hàm CreateBrush

145Lập trình Windows

CBrush( );CBrush(

COLORREF crColor );CBrush(

int nIndex,COLORREF crColor

);explicit CBrush(

CBitmap* pBitmap );

Sử dụng cọ vẽ (2)

• Ví dụ tạo cọ vẽ mới v{ chọn l{m cọ vẽ hiện thời:

146Lập trình Windows

GDI Fonts và Lớp CFont

• Ngo{i việc sử dụng font chữ mặc định, người dùng còn có thể tạo font chữ trong chế độ đồ họa tùy chọn.

147Lập trình Windows

Ex2-4. Vẽ trong ứng dụng Sketcher

• Thực hiện các thao tác vẽ cơ bản trên ứng dụng Sketcher:

– Vẽ đường thẳng, hình tròn, hình chữ nhật

– (C|c đối tượng vẽ tại vị trí hiện thời)

• Thay đổi bút vẽ (CPen), chổi vẽ (CBrush) khác nhau

148Lập trình Windows

Page 38: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

38

2.5. Giao tiếp với chuột, b{n phím

• 2.5.1. Giao tiếp với chuột

• 2.5.2. Giao tiếp với b{n phím

149Lập trình Windows

2.5.1. Giao tiếp với chuột

• Cần xử lý sự kiện chuột gì ?

– Phím chuột tr|i/phải được ấn/nhả (down/up)

– Giữ phím tr|i v{ di chuột (mousemove)

– Phím chuột giữa, phím chuột mở rộng (nếu có)

– Ấn phím chuột kèm phím chức năng (Control, Shift)

• Xử lý gì ? (phụ thuộc v{o ứng dụng)

• Nơi n{o (lớp n{o) nhận xử lý sự kiện chuột ?

• Ví dụ: Với ứng dụng sketcher:

– Muốn vẽ đối tượng bắt đầu khi ấn chuột tr|i (down), giữ + di chuột (move), ho{n th{nh khi nhả chuột (up).

– C|c đối tượng được vẽ trên lớp CSketcherView, cần bắt sự kiện chuột trên lớp n{y.

150Lập trình Windows

Thông điệp từ sự kiện chuột

• Chọn lớp cần xử lý thông điệp từ chuột

• Chọn mouse messages muốn xử lý (trong Properties)

• Chọn h{m xử lý (message handlers) trong cột bên phải tương ứng message muốn xử lý

151Lập trình Windows

Mouse Message Handlers (1)

Thông điệp(Messages)

Sự kiện(Events)

Hàm xử lý (Handlers)

WM_LBUTTONDOWN Nút tr|i chuột được nhấn xuống OnLButtonDown

WM_LBUTTONUP Nút tr|i chuột được nhả ra OnLButtonUp

WM_LBUTTONDBLCLK Nút tr|i chuột được nhấn kép OnLButtonDblClk

WM_MBUTTONDOWN Nút giữa chuột được nhấn xuống OnMButtonDown

WM_MBUTTONUP Nút giữa chuột được nhả ra OnMButtonUp

WM_MBUTTONDBLCLK Nút giữa chuột được nhấn kép OnMButtonDblClk

WM_RBUTTONDOWN Nút phải chuột được nhấn xuống OnRButtonDown

WM_RBUTTONUP Nút phải chuột được nhả ra OnRButtonUp

WM_RBUTTONDBLCLK Nút phải chuột được nhấn kép OnRButtonDblClk

WM_MOUSEMOVE Con chuột được di chuyển OnMouseMove

152Lập trình Windows

Page 39: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

39

Mouse Message Handlers (2)

• C|c h{m xử lý thông điệp có dạng:

• Ví dụ h{m xử lý thông điệp nút chuột tr|i được nhấn trên vùng cửa sổ hiển thị

• Lập trình xử lý hoặc gọi đến handlers tương ứng của lớp cơ sở.

153Lập trình Windows

void CSketcherView::OnLButtonDown(UINT nFlags, CPoint point){// TODO: Add your message handler code here and/or call default

CView::OnLButtonDown(nFlags, point);}

afx_msg void OnMsgName(UINT nFlags, CPoint point)

Mouse Message Handlers (3)

• 2 tham số:

– CPoint point: Tọa độ chuột lúc xảy ra sự kiện

– UINT nFlags: Cờ (32 bit) cho biết nút chuột được nhấn v{ nhận biết c|c phím Control/Shift nếu được bấm kèm.

– Có c|c gi| trị hằng mặt nạ (Mask) được định nghĩa phục vụ cho x|c định nFlags n{y.

154Lập trình Windows

nFlags

• Để nhận biết gi| trị cờ n{y, dùng phép & (bitwise) với mặt nạ. Ví dụ nhận biết phím Ctrl có được nhấn cùng chuột:

155Lập trình Windows

if ((nFlags & MK_CONTROL) == MK_CONTROL) {…}

Ví dụ giao tiếp với chuột (1)

void CVdMouseView::OnLButtonDown(UINT nFlags, CPoint point) { // TODO: Add your message handler code here and/or call default

MyDrawFunction(point); CView::OnLButtonDown(nFlags, point); } void CVdMouseView::MyDrawFunction(CPoint point) { CDC *pDC = GetDC(); if((m_PrevPoint.x == -1)&&(m_PrevPoint.y == -1)) pDC->MoveTo(point);

else { pDC->MoveTo(m_PrevPoint); pDC->LineTo(point);

} m_PrevPoint = point;

}

Page 40: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

40

Ví dụ giao tiếp với chuột (2)

157Lập trình Windows

void CVdMouseView::OnMouseMove(UINT nFlags, CPoint point) { // TODO: Add your message handler code here and/or call default CDC *pDC = GetDC(); CString szTextOut; szTextOut.Format("Current point(%d, %d)", point.x, point.y); pDC->TextOut(0, 0, szTextOut); if((nFlags & MK_CONTROL)==MK_CONTROL) MyDrawFunction(point); CView::OnMouseMove(nFlags, point); }

2.5.2. Giao tiếp với b{n phím

158Lập trình Windows

• Loại sự kiện phím:

– Phím thông thường được nhấn xuống/nhả lên (down/up)

– Phím chức năng được nhấn xuống/nhả lên

– Phím được nhấn v{ giữ (hold), đọc được nhiều lần.

– Tổ hợp phím được nhấn (nhấn kèm c|c phím chức năng: Alt, Ctrl, Shift)

• Mục tiêu: bắt được c|c sự kiện về phím, đọc m~ phím để có xử lý thích hợp

Xử lý thông điệp từ b{n phím (1)

• MFC hỗ trợ giao tiếp b{n phím bởi c|c thông điệp v{ h{m xử lý tương ứng như sau:

159Lập trình Windows

Thông điệp(Messages)

Sự kiện(Events)

Hàm xử lý (Handlers)

WM_KEYDOWN Phím thường được nhấn xuống OnKeyDown

WM_KEYUP Phím thường được nhả ra OnKeyUp

WM_SYSKEYDOWN Phím chức năng được nhấn xuống OnSysKeyDown

WM_SYSKEYYP Phím chức năng được nhả ra OnSysKeyUp

Xử lý thông điệp từ b{n phím (2)

• C|c h{m xử lý thông điệp phím có dạng:

• Ví dụ:

160Lập trình Windows

afx_msg void OnMsgName(UINT nChar, UINT nRepCnt, UINT nFlags)

void CSketcherView::OnKeyDown(UINT nChar, UINT nRepCnt, UINT nFlags){// TODO: Add your message handler code here and/or call default

CView::OnKeyDown(nChar, nRepCnt, nFlags);}

Page 41: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

41

Xử lý thông điệp từ b{n phím (3)

• Ngo{i ra có thể dùng h{m:

• C|c tham số:

– nChar: x|c định m~ phím được ấn (virtual key code). (Được định nghĩa trong Winuser.h)

– nRepCnt: Số lần lặp (khi giữ phím)

– nFlags: x|c định m~ scan code, trạng th|i phím trước, phím nhấn/nhả, …

– Ví dụ:• Bit 13 (Context Code) =1 nếu phím Alt được nhấn kèm

• Bit 15 (Key-transition) = 0 nếu l{ nhấn (pressed), =1 nếu l{ nhả (released)

161Lập trình Windows

afx_msg void OnChar(UINT nChar, UINT nRepCnt, UINT nFlags)

nChar (virtual key code) – Ví dụ

162Lập trình Windows

Ví dụ giao tiếp b{n phím

• Thực hiện thay đổi con trỏ tương ứng với cácphím chọn

• Xử lý sự kiện:

OnKeyDown(UINT nChar, UINT nRepCnt, UINT nFlags)

163Lập trình Windows

2.6. Hộp thoại (Dialogs)

• 2 loại:

– Dialog (Hộp thoại thông thường/tùy biến)

– Common Dialog (C|c hộp thoại chuyên dụng)

164Lập trình Windows

Page 42: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

42

2.6.1. Hộp thoại (Dialogs)

• Dialog box:

– L{ một cửa sổ (window)

– Ứng dụng thường dùng dialogs chứa c|c điều khiển (controls) (bản chất cũng l{ cửa sổ)

• 2 yếu tố của 1 dialog trong ứng dụng MFC:

– Diện mạo vật lý của dialog (được định nghĩa trong file resource)

– Đối tượng lớp dialog (dùng để quản lý c|c hoạt động của dialog v{ c|c điều khiển đặt trên nó)

• MFC cung cấp lớp cơ sở CDialog, có thể sử dụng lớp dẫn xuất từ nó cho c|c dialog sau khi đ~ tạo ra resource (diện mạo thiết kế).

165Lập trình Windows

Thiết kế dialog (resource)

• Mở Resource View, cho phép:

– Thiết kế 1 dialog trên vùng l{m việc

– Lấy c|c điều khiển (control) từ ToolBox

– Tạo dialog mới bằng Insert Dialog

• Định danh dialog: IDD_DIALOG

166

Lập trình cho dialog (1)

• Gồm 2 khía cạnh cần giải quyết:

– Hiển thị (gọi) dialog đó lên

– Lập trình xử lý sự kiện cho c|c điều khiển đặt trên dialog đó

167Lập trình Windows

Lập trình cho dialog (2)

• Gắn lớp quản lý cho dialog sau khi đ~ thiết kế resource bằng c|ch chọn Add Class (chọn chuột phải trên dialog cần add)

168Lập trình Windows

Page 43: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

43

Lớp quản lý dialog – minh họa

169Lập trình Windows

// CPenDialog dialog

class CPenDialog : public CDialogEx{DECLARE_DYNAMIC(CPenDialog)

public:CPenDialog(CWnd* pParent = NULL); // standard constructorvirtual ~CPenDialog();

// Dialog Dataenum { IDD = IDD_PENWIDTH_DLG };

protected:virtual void DoDataExchange(CDataExchange* pDX); // DDX/DDV support

DECLARE_MESSAGE_MAP()};

Modal và Modaless Dialogs

• Có 2 loại dialogs: kiểu modal v{ modaless (kh|c nhau về c|ch hoạt động)

• Modal dialog:

– Khi hiển thị l{m tất cả c|c cửa sổ kh|c của ứng dụng sẽ treo cho đến khi nó được đóng (thường l{ chọn OK, Cancel)

– Tạo bằng c|ch khai b|o đối tượng lớp quản lý dialog, v{ gọi h{m DoModal().

• Modeless dialog: (ngược lại)

– Khi hiển thị nó, vẫn có thể chọn v{o c|c cửa sổ kh|c của ứng dụng.

– Có thể tạo bằng c|ch dùng h{m CDialog::Create

170Lập trình Windows

Hiển thị dialog

• X|c định khi n{o muốn hiển thị dialog (phụ thuộc v{o ứng dụng). Ví dụ: khi chọn một menu item, click v{o một nút lệnh, …

• Viết m~ lệnh gọi hiển thị dialog đ~ chuẩn bị tại nơi đ~ x|c định. Minh họa:

• Chú ý: Cần #include header file của lớp quản lý v{o file m~ nguồn chứa khai b|o đối tượng lớp quản lý dialog.

171Lập trình Windows

// Handler for the pen width menu item void CSketcherDoc::OnPenWidth(){

CPenDialog aDlg; // Create a local dialog objectaDlg.DoModal(); // Display the dialog as modal

}

Đóng (close) dialog

• Nút lệnh OK, Cancel

• H{m ảo (virtual) tương ứng:

– CDialog::OnOK() trả về ID nút OK (mặc định IDOK)

– CDialog::OnCancel() trả về ID nút Cancel (IDCANCEL)

• Có thể thiết kế, Override lại h{m xử lý sự kiện click c|c nút n{y để thực hiện những h{nh xử thích hợp

172Lập trình Windows

Page 44: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

44

Hàm MessageBox (1)

• nType: what buttons display ?

173Lập trình Windows

Hàm MessageBox (2)

• nType: button OR Icon

174Lập trình Windows

2.6.2. Common Dialogs (1)

• MFC cung cấp c|c hộp thoại chuyên dụng hỗ trợ những thao t|c phổ biến trong c|c ứng dụng trên Windows: chọn Font, chọn m{u, Open/Save file, In ấn, …

• C|c loại hộp thoại n{y đều có lớp MFC quản lý

175Lập trình Windows

Common Dialogs (2)

• Nguyên tắc gọi các dialogs chuyên dụng:

– Tạo đối tượng thuộc lớp Dialog cần dùng (cungcấp các thông tin cơ bản)

– Gọi hàm DoModal() để hiển thị

– Lấy các giá trị quan tâm từ đối tượng đ~ khai báo (Sau khi tương t|c với người dùng)

176Lập trình Windows

Page 45: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

45

CFileDialog (1)

• Lớp đóng gói làm việc với hộp thoại tập tin thôngdụng của Windows (Open, Save As, …)

• H{m khởi tạo CFileDialog::CFileDialog

• Khởi tạo một đối tượng hộp thoại tập tin Windows chuẩn.

177Lập trình Windows

CFileDialog( BOOL bOpenFileDialog,

LPCTSTR lpszDefExt = NULL,

LPCTSTR lpszFileName = NULL,

DWORD dwFlags = OFN_HIDEREADONLY |

OFN_OVERWRITEPROMPT,

LPCTSTR lpszFilter = NULL,

CWnd* pParentWnd = NULL );

CFileDialog (2)

• bOpenFileDialog:– TRUE: Open

– FALSE: Save As

• lpszDefExt:

– Đuôi mở rộng mặc định của tên tập tin. Nếu người dùng không nhập kèm đuôi mở rộng trong ô edit box của File name, phần mở rộng được chỉ định bởi lpszDefExt sẽ được tự động thêm v{o tên của tập tin. Nếu gi| trị n{y l{ NULL, sẽ không có phần mở rộng được thêm v{o.

• lpszFileName:

– Tên tập tin khởi tạo sẽ được xuất hiện trong ô edit box của File name. Nếu gi| trị n{y l{ NULL, sẽ không có tên tập tin n{o xuất hiện.

178Lập trình Windows

CFileDialog (3)

• dwFlags:

– Một phép kết hợp của một hay nhiều biến cờ cho phép tùy chỉnh hộp thoại. Khi chỉnh sửa biến th{nh viên cấu trúc m_ofn.Flags, dùng một to|n tử OR trong những thay đổi để giữ những thiết lập mặc định không bị ảnh hưởng.

• lpszFilter:

– Một d~y c|c cặp chuỗi chỉ định những bộ lọc bạn có thể |p dụng cho tập tin. Nếu bạn chỉ định bộ lọc tập tin, chỉ những tập tin có trong bộ lọc mới xuất hiện trong list box.

• pParentWnd:

– Một con trỏ trỏ tới đối tượng hộp thoại tập tin l{ cha hay cửa sổ chủ. 179Lập trình Windows

Các phương thức lớp CFileDialog

• CFileDialog::DoModal()

- H{m trả về IDOK hay IDCANCEL. (tương ứng người dùng chọn nút OK hay nút Cancel).- Khi người dùng click nút OK hay Cancel, hay chọn chức năng Close từ đều khiển menu của hộp thoại, quyền điều khiển được trao lại cho ứng dụng. Sau đó, có thể gọi c|c h{m th{nh viên kh|c để nhận về c|c thiết lập hay c|c thông tin m{ người dùng nhập v{o hộp thoại.- DoModal l{ một h{m ảo kế thừa từ lớp CDialog.

180Lập trình Windows

Page 46: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

46

Các phương thức lớp CFileDialog

• GetFileExt: lấy phần mở rộng của tập tin được chọn

• GetFileName: lấy tên tập tin được chọn

• GetFileTitle: lấy phần tên (không có phần mở rộng) của tập tin được chọn

• GetFolderPath: lấy thư mục của tập tin được chọn

• GetPathName: lấy đường dẫn của tập tin đượcchọn

181Lập trình Windows

CFileDialog - Open

182Lập trình Windows

TCHAR szFilters[] = _T("Text files(*.txt)¦*.txt¦All files *.*)¦*.*¦¦"); CFileDialog dlg(TRUE,_T("txt"),_T("*.txt"),OFN_FILEMUSTEXIST¦OFN_HIDEREADONLY,zFilters); if(dlg.DoModal() == IDOK) { filename = dlg.GetPathName(); // Open the file and read it.

}

CFileDialog – Save As

183Lập trình Windows

void CChildView::OnFileSaveAs() { CFileDialog

dlg(FALSE,_T("phn"),m_strPathName, OFN_OVERWRITEPROMPT¦OFN_PATHMUSTEXIST

¦OFN_HIDEREADONLY, m_szFilters);

if(dlg.DoModal() == IDOK) { if(SaveFile(dlg.GetPathName()))

m_strPathName = dlg.GetPathName(); }

CColorDialog

• Constructor:

– CColorDialog( COLORREF clrInit = 0, DWORD dwFlags = 0, CWnd* pParentWnd = NULL )

• Methods:

– virtual int DoModal()

– COLORREF GetColor() const

– static COLORREF* PASCAL GetSavedCustomColors

– protected virtual BOOL OnColorOK()

– void SetCurrentColor( COLORREF clr )

184Lập trình Windows

Page 47: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

47

CColorDialog

185Lập trình Windows

CColorDialog dlg(RGB(255, 0, 0), CC_FULLOPEN); if(dlg.DoModal() == IDOK) { /////////////////////////////////// AfxMessageBox("Chon mau", 0, 0); m_oColor = dlg.GetColor();

}

CFontDialog

• H{m tạo/Constructor:– CFontDialog( const CHARFORMAT& charformat,

DWORD dwFlags = CF_SCREENFONTS,

CDC* pdcPrinter = NULL,

CWnd* pParentWnd = NULL );

186Lập trình Windows

CFontDialog

• Parameters:– lplfInitial: A pointer to a LOGFONT data structure that allows you to

set some of the font's characteristics.

– charFormat: A pointer to a CHARFORMAT data structure that allows you to set some of the font's characteristics in a rich edit control.

– dwFlagsSpecifies one or more choose-font flags. One or more preset values can be combined using the bitwise OR operator. If you modify the m_cf.Flags structure member, be sure to use a bitwise OR operator in your changes to keep the default behavior intact. For details on each of these flags, see the description of the CHOOSEFONT structure in the Platform SDK.

– pdcPrinter: A pointer to a printer-device context. If supplied, this parameter points to a printer-device context for the printer on which the fonts are to be selected.

– pParentWnd: A pointer to the font dialog box's parent or owner window.

187Lập trình Windows

2.7. C|c điều khiển thông dụng

• 2.7.1. Các điều khiển thông dụng

• 2.7.2. Thiết kế c|c điều khiển trên hộp thoại

• 2.7.3. C|c vấn đề chính với c|c điều khiển

• 2.7.4. Lớp MFC của c|c điều khiển

• 2.7.5. B{i tập

188Lập trình Windows

Page 48: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

48

2.7.1. Các điều khiển thông dụng

• Static text

• Edit box

• Command button

• Check box

• Radio button

• Drop-down list box

(combo box)

• Sliders, tree and list controls,

progress bars, …

Click & Drag/Drop

189Lập trình Windows

2.7.2. Thiết kế c|c điều khiển trên hộp thoại (1)

• Lựa chọn điều khiển muốn dùng trong Toolbox. Thao t|c click hoặc kéo thả.

• Thiết kế c|c điều khiển đặt trên dialog (sắp xếp, căn chỉnh)

190Lập trình Windows

Thiết kế điều khiển trên hộp thoại (2)

• Thiết lập c|c thuộc tính cho điều khiển tại thời điểm thiết kế.

• Cửa sổ Properties của điều khiển

191Lập trình Windows

• Sử dụng Tab Order:

– Format/Tab Order (Ctrl+D): Thiết lập thứ tự chọn (focus) bằng phím Tab cho các điều khiển

– Click chuột để chọn thứ tự.

192

Thiết kế c|c điều khiển trên hộp thoại (3)

Page 49: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

49

• Sử dụng Mnemonics:

– Dùng để thao t|c với điều khiển bằng phím tắt (Alt + ?)

– Ký tự gạch chân trong caption của điều khiển

• Ví dụ:

– Button: “Show &Message” Alt+M

• Kiểm tra: Format/Check Mnemonic

193Lập trình Windows

Thiết kế c|c điều khiển trên hộp thoại (3) 2.7.3. C|c vấn đề chính với c|c điều khiển (1)

• Dữ liệu được lưu trên c|c điều khiển là gì ?

(Cần lấy/input hay hiện/output dữ liệu)

• Lấy/hiện dữ liệu của c|c điều khiển bằng cách nào ?

• Dữ liệu lấy v{o từ điều khiển có hợp lệ ?

• Loại sự kiện gì cần dùng khi tương t|c với điều khiển ? (h{m xử lý sự kiện cần dùng)

• Có nhu cầu thao t|c vật lý đối với điều khiển đó không ? (Thay đổi chữ, di chuyển, enable/disable, show/hidden, …)

194Lập trình Windows

C|c vấn đề chính với c|c điều khiển (2)

• Để lấy/đưa dữ liệu từ/đến c|c điều khiển cần thông qua biến quản lý (loại Value) được đăng ký (gắn) với điều khiển.

• Cần sử dụng h{m cho phép đồng bộ dữ liệu giữa gi| trị biến nắm giữ v{ nội dung hiển thị trên điều khiển (khi tương t|c với người dùng)

• Để thực hiện thao t|c vật lý với điều khiển cần gọi c|c phương thức thích hợp (của lớp cửa sổ). Thông qua biến loại Control được đăng ký với điều khiển.

• Khai b|o v{ viết h{m xử lý sự kiện cho điều khiển

195Lập trình Windows

Đăng ký biến cho điều khiển (1)

• Có 2 loại biến có thể gắn với điều khiển tùy mục đích:

– Để tham chiếu đến điều khiển (thay đổi diện mạo)

Dùng biến loại Control

– Để nhận/đưa dữ liệu từ/đến điều khiển

Dùng biến loại Value

• Thực hiện:

– Chọn điều khiển muốn đăng ký biến

– Format/Add variable

Hoặc Right Mouse/Add variable

196Lập trình Windows

Page 50: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

50

Đăng ký biến cho điều khiển (2)

Chọn loại biến: Control/Value

Chú thích xuấthiện trong code

Tên, kiểu dữ liệu của biến

197Lập trình Windows

Tên biến

Đồng bộ dữ liệu giữa điều khiển/biến

• Mục đích:

– Đồng bộ giá trị của một điều khiển với biến loại giá trị của nó

– Cập nhật khi cần nhận dữ liệu từ điều khiển hoặcđưa dữ liệu ra điều khiển.

• Thực hiện bằng h{m:

– bSaveAndValidate = TRUE (1) : Dữ liệu trên điều khiển được cập nhật v{o biến.

– bSaveAndValidate = FALSE (0) : Dữ liệu lưu giữ trong biến được đưa ra điều khiển.

BOOL UpdateData(BOOL bSaveAndValidate)

198Lập trình Windows

Đăng ký hàm xử lý sự kiện (1)

• Có nhiều sự kiện khác nhau với c|c điều khiển

– Mouse down/up, DBClick, Move, …

– Key down/up, pressed, …

– Init, create, paint, …

• Thêm h{m xử lý sự kiện mong muốn

– C1: Right Mouse/

Add Event Handler

– C2: Properties Window/

Control Events

199Lập trình Windows

Đăng ký h{m xử lý sự kiện (2)

• Ví dụ: Button ShowMSG Add Event Handler

Chọn sựkiện

200Lập trình Windows

Chọn lớp nhận thông điệp tương ứng

Tên h{m xử lý được gợi ý

Page 51: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

51

Thao t|c vật lý với c|c điều khiển

• Cho phép/không cho phép (enable/disable) tương t|c với điều khiển.

BOOL CWnd::EnableWindow(BOOL bEnable)

• Ẩn/Hiện (Hidden/Show) điều khiển

BOOL CWnd::ShowWindow(int iCmdShow)

• Hàm: CWnd* CWnd::GetDlgItem(int nID)

//Lấy con trỏ đến điều khiển/cửa sổ con trong cửa sổ cha. Ví dụ

201Lập trình Windows

CEdit* pBoxOne; pBoxOne = (CEdit*)GetDlgItem(IDC_MYEDIT);

2.7.4. Lớp MFC của c|c điều khiển

• MFC cung cấp lớp đại diện cho c|c điều khiển.

• Một số lớp ví dụ:

• Bản chất c|c điều khiển (controls) cũng l{ c|c cửa sổ đặc biệt. C|c lớp của điều khiển dẫn xuất từ lớp cơ sở CWnd. Do đó có thể sử dụng đến c|c h{m thích hợp của lớp n{y.

• Ngo{i tạo điều khiển lúc thiết kế (Resource), có thể tạo điều khiển bằng h{m Create (lớp cơ sở CWnd) lúc thực thi.

202Lập trình Windows

2.7.4.1. Lớp CEdit (1) – Khởi tạo

• Quản lý hộp nhập, xử lý hoạt động nhập liệu, thông tin về tình hình nhập liệu cho cửa sổ cha.

• H{m tạo: CEdit()

• H{m Create: Khởi tạo đối tượng hộp nhập với c|c tham số.

203Lập trình Windows

BOOL Create ( DWORD dwStyle, // kiểu hộp nhập (ES_MULTILINE,

ES_PASSWORD, ES_READONLY)const RECT& rect, // Tọa độ v{ kích thước hộp nhậpCWnd* pParentWnd, // Con trỏ tới đối tượng cửa sổ chaUINT nID // Định danh hộp nhập);

Lớp CEdit (2) – Hàm thành viên

• 3 nhóm hàm thành viên:

– CEdit Attributes: Nhóm h{m về thuộc tính của hộp nhập. (kích thước, vị trí, số dòng, undo, …)

– CEdit Operations: Nhóm h{m về hoạt động của hộp nhập

– CEdit Clipboard Operations: Nhóm h{m về thao t|c soạn thảo trên hộp nhập (Copy, paste, cut, clear, undo)

• Ví dụ một số h{m:– void GetRect ( LPRECT lpRect);

– BOOL GetModify( );

– void SetModify(BOOL bModified = TRUE);

– BOOL SetReadOnly( BOOL bReadOnly = TRUE );

– void SetPasswordChar (TCHAR ch);

– (Xem thêm MSDN)204Lập trình Windows

Page 52: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

52

Lớp CEdit (3) – Xử lý sự kiện

• C|c thông điệp sự kiện trên hộp nhập liệu được gửi đến cửa sổ cha.

• Mục xử lý thông được được thêm v{o |nh xạ thông điệp (Message Map) trong lớp cửa sổ cha có dạng:

– ON_Notification (ID, memberFxn )

– Trong đó: ID x|c định định danh hộp nhập;

memberFxn tên h{m xử lý thông điệp tương ứng.

– Ví dụ: ON_EN_UPDATE(IDC_EDIT1, &CMyDialogDlg::OnEnUpdateEdit1)

205Lập trình Windows

Lớp CEdit (4) – Xử lý sự kiện

• C|c thông điệp trên hộp nhập:

• (EN = Event Notification)

206Lập trình Windows

Lớp CEdit (5) – Ví dụ:

207Lập trình Windows

// dynamically create an edit control

CEdit* pEdit = new CEdit;

pEdit->Create(ES_MULTILINE | WS_CHILD | WS_VISIBLE

| WS_TABSTOP | WS_BORDER, CRect(10, 10, 100, 100),

this, 1);

//get text from edit box.

CString yourname;

pEdit->GetWindowText( yourname );

MessageBox ( yourname, "Hello !", MB_OK |

MB_ICONEXCLAMATION );

2.7.4.2. Lớp CButton (1) – Khởi tạo

• Quản lý c|c điều khiển dạng nút chọn (Button, radio, checkbox, …) (xem button styles)

• H{m tạo CButton()

• Hàm Create()

208Lập trình Windows

BOOL Create (LPCTSTR lpszCaption, //Nội dung thông b|oDWORD dwStyle, //dạng nút (ví dụ BS_PUSHBUTTON) const RECT& rect, // Tọa độ, kích thướcCWnd* pParentWnd, //Con trỏ cửa sổ chaUINT nID // Định danh nút chọn);

Page 53: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

53

Lớp CButton (2) – Hàm thành viên

• Các hàm thành viên (xem MSDN)

• Một số h{m:

– HBITMAP SetBitmap(HBITMAP hBitmap)

– HICON SetIcon(HICON hIcon);

– virtual void DrawItem( LPDRAWITEMSTRUCT lpDrawItemStruct );

– int GetCheck() const;

– void SetCheck(int nCheck);

209Lập trình Windows

Lớp CButton (3) – Xử lý sự kiện

• Thông điệp trên nút chọn

210Lập trình Windows

ON_BN_CLICKED(IDOK, &CMyDialogDlg::OnBnClickedOk)

Lớp CButton (4) – Ví dụ

211Lập trình Windows

CButton myButton1, myButton2, myButton3, myButton4; //Khai báo trong .h

//Thường tạo điều khiển trong OnCreate của lớp cha// Create a push button. myButton1.Create(_T(“Push button"), WS_CHILD|WS_VISIBLE|BS_PUSHBUTTON, CRect(10,10,100,30), pParentWnd, 1);

// Create a radio button. myButton2.Create(_T(“Radio button"), WS_CHILD|WS_VISIBLE|BS_RADIOBUTTON, CRect(10,40,100,70), pParentWnd, 2);

// Create an auto 3-state button. myButton3.Create(_T(“3-state button"), WS_CHILD|WS_VISIBLE|BS_AUTO3STATE, CRect(10,70,100,100), pParentWnd, 3);

// Create an auto check box. myButton4.Create(_T(“Check box button"), WS_CHILD|WS_VISIBLE| BS_AUTOCHECKBOX, CRect(10,100,100,130), pParentWnd, 4);

2.7.4.3. Lớp CListBox (1)

• Lớp quản lý hộp danh s|ch c|c phần tử

• H{m tạo CListBox()

• Hàm Create()

• ListBox styles: LBS_XXX (LBS_MULTILESEL, LBS_MULTCOLUMN, …) (Xem MDSN)

212Lập trình Windows

virtual BOOL Create( DWORD dwStyle, const RECT& rect, CWnd* pParentWnd, UINT nID );

Page 54: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

54

Lớp CListBox (2) – Hàm thành viên

• Chia thành các nhóm:

– General Operations: • int GetCount( ) trả về số mục chọn

• GetText, GetSel, …

– Single-selection Operations: • int GetCurSel() lấy chỉ số mục được chọn,

• int SetCurSel(int nSelect) Ấn định mục chọn

– Multiple-selection Operations: GetSelCount, GetSelItems, …

– String Operations: AddString, DeleteString, InsertString, ResetContent, …

• Chi tiết: MSDN

213Lập trình Windows

Lớp CListBox (3) – Xử lý sự kiện

• Sự kiện trên listbox v{ h{m xử lý tương ứng

214Lập trình Windows

ON_LBN_SELCHANGE(IDC_LIST1, &CControlDemoDlg::OnLbnSelchangeList1)

Lớp CListBox (4) – Ví dụ

215Lập trình Windows

int CControlDemoDlg::OnCreate( LPCREATESTRUCT lpCreateStruct ) { if (CWnd::OnCreate(lpCreateStruct) == -1) return -1;

//Tạo một listboxm_listbox- >Create (

WS_CHILD | WS_VISIBLE | WS_BORDER | LBS_NOTIFY | WS_VSCROLL, CRect( 200, 10, 280, 80 ), this,

IDC_LISTBOX); //ID định nghĩa trong resource.hm_listbox- >AddString( "Ong A" ); m_listbox- >AddString( "Ba B" ); m_listbox- >AddString( "Co C" );

//Tạo một edit box (dùng để hiện phần tử được chọn từ listboxm_edit->Create(WS_CHILD | WS_VISIBLE | WS_TABSTOP | WS_BORDER, CRect(200, 100, 280, 120), this, 1010);return 0; }

Lớp CListBox – Ví dụ (tiếp)

216Lập trình Windows

void CControlDemoDlg::OnLbnSelchangeListBox(){CString info; int iSel = m_listbox->GetCurSel(); if (iSel == LB_ERR) // Không có lựa chọn

iSel = 0; // Thì chọn mục đầu tiên

m_listbox->GetText(iSel, info ); m_edit->SetWindowText( info);}

Page 55: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

55

2.7.4.4. Lớp CComboBox (1)

• Lớp quản lý combo box (hộp nhập v{ phần hỗ trợ nhập với danh s|ch c|c phần tử cho trước)

• H{m tạo CComboBox()

• Hàm Create()

• dwStyle: C|c dạng Combo Box kh|c nhau:– CBS_DROPDOWNLIST: Gi| trị nhập chỉ được chọn từ danh s|ch.

– CBS_SIMPLE : Như Drop list m{ danh s|ch hiển thị thường trực

– CBS_DROPDOWN: Như drop list v{ có thể nhập nội dung mới

217Lập trình Windows

BOOL Create ( DWORD dwStyle, // Kiểu comboBox const RECT& rect, CWnd* pParentWnd, UINT nID);

Lớp CComboBox (2) – Hàm thành viên

• Nhiều h{m tương tự CListBox

• 2 nhóm: – General Operations:

• int GetCount( ) trả về số mục chọn

• GetCurSel, SetCurSel, …

• GetLBText() Lấy text của phần tử

– String Operations: AddString, DeleteString, InsertString, ResetContent, …

• Xem MSDN

218Lập trình Windows

Lớp CComboBox (3) – Xử lý sự kiện

• Sự kiện trên ComboBox v{ h{m xử lý

219Lập trình Windows

ON_CBN_SELCHANGE(IDC_COMBO1, &CControlDemoDlg::OnCbnSelchangeCombo1)

Lớp CComboBox (4) – Ví dụ

220Lập trình Windows

m_pComboBox->Create( WS_CHILD|WS_VISIBLE|WS_VSCROLL|CBS_DROPDOWNLIST, CRect(10,10,200,100), pParentWnd, IDC_COMBO1);

void CControlDemoDlg::OnCbnSelchangeCombo1() { CString info; int iSel = m_Combobox.GetCurSel( ); if (iSel == LB_ERR) // no selection iSel = 0;

m_pComboBox- >GetLBText( iSel, info ); m_edit->SetWindowText( info ); }

Page 56: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

56

2.7.4.5. Lớp CSpinButtonCtrl (1)

• Lớp quản lý điều khiển cho phép lựa chọn gi| trị (tăng/giảm) trong một khoảng đ~ c{i đặt.

• Thường đi kèm với một edit box (để hiện gi| trị muốn chọn)

• Hàm Create()

221Lập trình Windows

virtual BOOL Create(DWORD dwStyle, const RECT& rect, CWnd* pParentWnd, UINT nID );

CSpinButtonCtrl (2) – Hàm thành viên

• CWnd* SetBuddy (CWnd* pWndBuddy);

//Ấn định đối tượng hộp nhập (edit box) m{ điều khiển n{y hỗ trợ

• CWnd* GetBuddy( );

• int SetBase(int nBase); //thiết lập bước tăng giảm

• void SetRange ( int nLower, int nUpper);

//Ấn định phạm vi gi| trị biến thiên của nút tăng giảm.

• void GetRange ( int &nLower, int &nUpper);

• int SetPos( int nPos ); //Đặt gi| trị nút tăng giảm

• int GetPos( int &nPos);222Lập trình Windows

CSpinButtonCtrl (4) – Ví dụ

223Lập trình Windows

int CControlDemoDlg::OnCreate(LPCREATESTRUCT lpCreateStruct) { if (CWnd::OnCreate(lpCreateStruct) == -1) return -1;

m_editAge.Create ( WS_CHILD | WS_VISIBLE | WS_BORDER | ES_NUMBER, CRect( 135, 45, 190, 65 ), this, IDC_EDIT);

static CSpinButtonCtrl m_spinAge; m_spinAge.Create ( WS_CHILD | WS_VISIBLE |

UDS_ARROWKEYS | UDS_SETBUDDYINT | UDS_ALIGNRIGHT, CRect(0,0,1,1), this, IDC_SPIN); m_spinAge.SetBase(1); //Bước tăng giảmm_spinAge.SetRange( 15, 80 ); m_spinAge.SetBuddy ( &m_editAge );

return 0; }

2.7.4.6. Lớp CSliderCtrl (1)

• Lớp quản lý thanh trượt

• Tương tự Spin

• Thuộc tính:

– Tick Marks

– Point: Kiểu con chạy

– Orientation: Horizontal & vertical

• Hàm Create()

224Lập trình Windows

virtual BOOL Create(DWORD dwStyle, //TBS_HORZ, TBS_VERT, …const RECT& rect,CWnd* pParentWnd, UINT nID );

Page 57: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

57

Lớp CSliderCtrl (2) – Hàm thành viên

• void SetRange(int nMin, int nMax, BOOL bRedraw = FALSE);

• void SetPos(int nPos); int GetPos(), ….

• CWnd* SetBuddy (CWnd* pWndBuddy);

• CWnd* GetBuddy( );

• int GetTic(); //Lấy gi| trị bước con chạy

• int SetTic(int nTic); //Thiết lập bước con chạy

• void SetRangeMin(int nMin, BOOL bRedraw = FALSE); GetRangeMin();

• void SetTicFreq(int nFreq);

• Xem MSDN225Lập trình Windows

2.7.4.7. Lớp CProgressCtrl (1)

• Lớp quản lý thanh tiến độ xử lý

• H{m tạo CProgressCtrl()

• Hàm Create()

– dwStyle:

• PBS_VERTICAL : Thanh tiến trình nằm đứng

• PBS_SMOOTH : Chỉ độ tiến độ m{u liên tục

226Lập trình Windows

virtual BOOL Create( DWORD dwStyle, const RECT& rect, CWnd* pParentWnd, UINT nID );

CProgressCtrl (2) – Hàm thành viên

• void SetRange ( int nLower, int nUpper);

//Ấn định phạm vi gi| trị biến thiên của thanh tiến độ

• void GetRange ( int &nLower, int &nUpper);

• int SetPos( int nPos ); //Đặt gi| trị vị trị tiến độ

• int GetPos( int &nPos);

• int SetStep(int nStep); //Thiết lập bước tăng

• int GetStep();

• int OffsetPos( int nPos ); //Ấn định mức tăng giảm trên một đơn vị th{nh tiến độ bằng nPos, đồng thời cập nhật thanh tiến độ theo gi| trị ấn định mới.

• int StepIt(); //Thay đổi chỉ mục tiến độ một bước227Lập trình Windows

CProgressCtrl (3) – Ví dụ

228Lập trình Windows

static CProgressCtrl myCtrl;

// Create a smooth child progress control.myCtrl.Create(WS_CHILD|WS_VISIBLE|PBS_SMOOTH, CRect(10,10,200,30), this, 1012);

// Set the range to be 0 to 100. myCtrl.SetRange(0, 100); // Set the position to be half, 50.myCtrl.SetPos(50);

// Offset the position by one-fourth of the total range. int nLower, nUpper; myCtrl.GetRange(nLower, nUpper); myCtrl.OffsetPos((nUpper-nLower)/4);// Advance the position to the next step. myCtrl.StepIt();

Page 58: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

58

2.7.4.8. Lớp CScrollBar

• Lớp quản lý điều khiển thanh cuộn

• Hàm Create()

– dwStyle: SBS_HORZ, SBS_VERT, ….

• Các hàm thành viên:

– void SetScrollRange ( int nLower, int nUpper);

– void GetScrollRange ( int &nLower, int &nUpper);

– int SetScrollPos( int nPos );

– int GetScrollPos( int &nPos);

– void ShowScrollBar ( BOOL bShow = TRUE ); //Bật/tắt thanh cuộn

229Lập trình Windows

virtual BOOL Create( DWORD dwStyle, const RECT& rect, CWnd* pParentWnd, UINT nID );

Xử lý sự kiện với c|c điều khiển dạng cuộn

• Sự kiện thường dùng

– CWnd::OnHScroll() nếu điều khiển dạng đứng,

– CWnd::OnVScroll() nếu điều khiển dạng ngang

• Sự kiện n{y được gửi đến lớp cửa sổ cha chứa điều khiển (kế thừa từ lớp CWnd)

• 2 h{m xử lý sự kiện l{ chung cho

c|c điều khiển có dạng cuộn

(Spin, Progress, slider, scroll),

cần x|c định điều khiển n{o g}y ra

bằng c|ch kiểm tra ID

230Lập trình Windows

2.7.5. Bài tập – Common Controls (1)

• Ex2-7a. Sử dụng một số điều khiển thông dụng

231Lập trình Windows

Thiết lập thuộc tính cho các control

• Ví dụ: Button “Show Message”

– ID: IDC_BT_SHOWMSG

– Caption: Show &Message

232Lập trình Windows

Page 59: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

59

Thiết lập thuộc tính cho các control

• Ví dụ: Combo box

– ID: IDC_CB_PROG

– Data: Notepad;Spider;Solitaire

233Lập trình Windows

B{i tập Common Controls (2)

• Ex2-7b. UserProfile :

– Combo box

– Listbox

– Radio button

– Spin

– Slider

234Lập trình Windows

Chương 3. Một số chủ đề nâng cao

• 3.1. DLL

• 3.2. Thread

• 3.3. Windows Socket

235Lập trình Windows

3.1. Dynamic Link Libraries - DLLs

• 3.1.1. Giới thiệu DLL ?

• 3.1.2. Ph}n loại DLLs

• 3.1.3. C|ch thức gọi DLL trong ứng dụng

• 3.1.4. Viết DLL

• 3.1.5. Ứng dụng sử dụng DLL

• B{i tập

236Lập trình Windows

Page 60: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

60

3.1.1. Giới thiệu DLL

• DLL (Dynamic Link Library): Thư viện liên kết động.

• L{ một file nhị ph}n chứa một hoặc nhiều h{m thực thi. Cho phép ứng dụng kh|c sẽ có thể gọi đến.

• Một DLL có thể được nhiều ứng dụng sử dụng đồng thời.

• C|c h{m trong DLL được chia l{m 2 loại:

– Export (h{m xuất: c|c h{m cho phép ứng dụng bên ngo{i sử dụng).

– Internal (h{m nội bộ: những h{m chỉ sử dụng trong nội bộ của DLL)

237Lập trình Windows

Static Library

• Thư viện liên kết tĩnh (statically link library) ?

• Ví dụ: h{m ceil() thư viện to|n học cmath.h

238Lập trình Windows

How DLL Works ?

• DLL chỉ được nạp v{o bộ nhớ khi chương trình thực thi.

239Lập trình Windows

Ưu điểm sử dụng DLL

• L{m kích thước ứng dụng nhỏ.

• Nhiều ứng dụng có thể dùng chung 1 DLL, tiết kiệm bộ nhớ. (C|c ứng dụng có bộ dữ liệu riêng, nhưng có thể chia sẻ m~ lệnh).

• Khi không còn sử dụng, có thể giải phóng DLL khỏi bộ nhớ

• Khi cần n}ng cấp, chỉ cần thay thế file DLL, c|c file chương trình kh|c không bị ảnh hưởng.

• Có thể viết bằng nhiều ngôn ngữ lập trình

• Nhược điểm: Lập trình xử lý nhiều thao t|c phức tạp hơn.

240Lập trình Windows

Page 61: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

61

Nội dung DLL

• M~ lệnh của c|c h{m (functions)

• C|c lớp (Classes)

• Biến to{n cục (global variables)

• Resource (bitmap, font)

• Ví dụ: Solitaire game sử dụng Cards.dll chứa cards images + functions

• Chỉ những thành phần được export của DLL mới có thể được truy xuất từ bên ngoài.

241Lập trình Windows

Hàm DllMain()

• DLL không thực thi như một chương trình độc lập, nhưng có chứa h{m main đặc biệt gọi l{ DllMain().

• Được gọi bởi Windows khi nó được nạp v{o bộ nhớ lần đầu tiên. Để thực hiện khởi tạo trước khi sử dụng nội dung của DLL.

• Cũng được gọi khi giải phóng khỏi bộ nhớ để thực hiện những giải phóng cần thiết.

242Lập trình Windows

3.1.2. Ph}n loại DLLs

• Có 3 loại: (trong MFC)

– DLL mở rộng (MFC Extension DLL)

– DLL thông thường với liên kết tĩnh MFC (Regular DLL with MFC statically linked).

– DLL thông thường với liên kết động MFC (Regular DLL with MFC dynamically linked)

243Lập trình Windows

MFC Extension DLL

• Cho phép sử dụng c|c lớp (trong DLL) dẫn xuất từ c|c lớp MFC.

• Cho phép ứng dụng dùng DLL có thể sử dụng c|c lớp của nó.

• MFC Extension DLL liên kết với c|c DLL của MFC theo dạng liên kết động.

• C|c DLLs dạng n{y chỉ sử dụng cho ứng dụng MFC có tính năng “Use MFC in a Shared DLL”

• Không dùng được bởi c|c ứng dụng sử dụng liên kết tĩnh đến thư viện MFC (Statically linked to MFC)

244Lập trình Windows

Page 62: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

62

Regular DLL – Statically linked to MFC

• L{ c|c DLL sử dụng c|c lớp của MFC dưới dạng liên kết tĩnh. (c|c đoạn m~ trong DLL của MFC được chèn v{o Regular DLL mỗi khi h{m tương ứng được sử dụng đến). L{m cho Regular DLL kiểu n{y có kích thước lớn.

• Có thể được sử dụng bởi c|c ứng dụng MFC hoặc Win32 Application (không cần môi trường MFC)

• Chỉ cho export c|c h{m, không cho export c|c lớp có trong DLL.

245Lập trình Windows

Regular DLL – Dynamically linked to MFC

• L{ DLL sử dụng c|c lớp MFC dạng liên kết động (không thêm m~ lệnh của lớp MFC v{o DLL n{y, chỉ gọi đến khi được dùng).

• Kích thước giảm so với kiểu Regular DLL liên kết tĩnh MFC.

• Có thể được sử dụng bởi ứng dụng MFC hoặc bất kỳ ứng dụng Win32 (nhưng cần có DLL của MFC tương ứng đi kèm)

246Lập trình Windows

3.1.3. C|ch gọi DLL trong ứng dụng

• 2 kiểu:

– Gọi lúc ứng dụng được nạp (load time dynamic linking hay early binding).

– Gọi lúc thực thi (runtime dynamic linking hay late binding)

247Lập trình Windows

Gọi lúc ứng dụng được nạp (load time)

• DLL được nạp v{o bộ nhớ khi ứng dụng sử dụng nó được nạp v{o bộ nhớ để thực thi.

• DLL được nạp ngay từ đầu bất kể ứng dụng yêu cầu nạp nó có sử dụng đến c|c h{m của nó trong qu| trình thực thi hay không.

• Liên kết đến c|c h{m DLL muốn dùng được thiết lập ngay từ đầu.

• Có thể bất tiện: Tốn bộ nhớ nạp DLL, ứng dụng có thể không hoạt động nếu DLL yêu cầu nạp không tồn tại.

248Lập trình Windows

Page 63: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

63

Gọi lúc thực thi (run time)

• Lập trình viên quyết định khi n{o cần nạp DLL lên bộ nhớ. (Được nạp khi có một h{m của DLL được ứng dụng yêu cầu sử dụng).

• Khó khăn: Tốn công sức lập trình cho việc nạp DLL, gọi h{m DLL.

– Cần dùng h{m API LoadLibrary() để nạp DLL khi nó được yêu cầu.

– Hàm GetProcAddress() để lấy địa chỉ h{m (con trỏ h{m) của h{m DLL cần dùng.

– Hàm FreeLibrary() để deattach DLL khi ứng dụng không còn dùng đến. (DLL sẽ được giải phóng khi không còn ứng dụng n{o dùng đến)

249Lập trình Windows 250Lập trình Windows

Minh họa gọi DLL lúc thực thi ứng dụng

3.1.4. Viết DLL

• Minh họa x}y dựng một Regular DLL (dạng liên kết động với MFC)

• DLL n{y chứa 2 h{m tính to|n (cộng v{ nh}n) cho phép ứng dụng kh|c gọi đến.

• Tạo Project MFC/MFC DLL

• Chọn kiểu Regular DLL using shared MFC DLL

251Lập trình Windows

Minh họa viết DLLRegular

252Lập trình Windows

Page 64: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

64

Khai b|o h{m xuất

253Lập trình Windows

• Khai b|o h{m xuất đặt trong tệp tin .cpp hoặc .h

• H{m nội bộ của DLL khai b|o v{ triển khai như h{m của ứng dụng thông thường

254Lập trình Windows

Thực thi h{m xuất

• Đặt macro AFX_MANGE_STATE đầu tiên trong thân hàm.

255Lập trình Windows

//TODO: If this DLL is dynamically linked against the MFC DLLs,// any functions exported from this DLL which call into// MFC must have the AFX_MANAGE_STATE macro added at the// very beginning of the function.//// For example://// extern "C" BOOL PASCAL EXPORT ExportedFunction()// {// AFX_MANAGE_STATE(AfxGetStaticModuleState());// // normal function body here// }

Thực thi h{m xuất (minh họa)

• Phần thực thi h{m cộng:

• Phần thực thi h{m nh}n:

256Lập trình Windows

Page 65: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

65

Biên dịch DLL

• Như biên dịch ứng dụng thông thường

• Tập tin kết quả: .dll v{ .lib

• C|c ứng dụng sử dụng dll n{y cần dùng đến 2 tập tin trên.

257Lập trình Windows

3.1.5. Minh họa ứng dụng sử dụng DLL

• Gọi DLLRegular đ~ viết lúc nạp ứng dụng (load time)

• Tạo ứng dụng đơn giản (kiểu dialog base)

• Chứa tập tin .dll v{ .lib cùng thư mục project

• Add tập tin .lib v{o Project

258Lập trình Windows

Khai b|o c|c h{m import trong ứng dụng

• Muốn sử dụng h{m xuất (export) n{o từ DLL, ứng dụng sẽ khai b|o import cho h{m đó.

• Dạng khai b|o tổng qu|t

259Lập trình Windows

Viết m~ thực thi cho c|c chức năng

• Viết m~ xử lý nút cộng, nh}n gọi h{m cong, nhan tương ứng của DLL

• Ví dụ: H{m xử lý sự kiện click chuột nút cộng

260Lập trình Windows

Page 66: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

66

Minh họa ứng dụng gọi DLL kiểu runtime

• C|ch thức nạp h{m từ DLL:

– Nạp DLL bằng h{m LoadLibrary. Kiểm tra xem DLL có tồn tại không bằng c|ch xem kết quả trả về có kh|c NULL hay không

– Nạp h{m cần thiết bằng h{m GetProcAddress. Kiểm tra việc gọi h{m th{nh công hay không.

– Giải phóng DLL khỏi bộ nhớ bằng h{m FreeLibrary.

261Lập trình Windows

Ứng dụng gọi DLL kiểu Run time

• Khai b|o con trỏ h{m cho h{m muốn import v{o ứng dụng. (Phụ thuộc v{o h{m export trong DLL)

• Với ví dụ DLLRegular, h{m xuất có dạng:

• Định nghĩa con trỏ h{m cho 2 h{m n{y:

262Lập trình Windows

C|ch thức nạp h{m từ DLL

263Lập trình Windows

Ví dụ: Gọi h{m nh}n

264Lập trình Windows

Page 67: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

67

Thử nghiệm cho c|ch gọi kiểu run time

• Không chép file .dll v{o cùng thư mục ứng dụng sử dụng dll. Chạy ứng dụng được không ? Có thực thi được c|c chức năng (cộng, nh}n) của ứng dụng không ?

• Không tắt ứng dụng, chép file .dll v{o cùng thư mục ứng dụng. Thực thi được c|c chức năng của ứng dụng không ?

265Lập trình Windows

Ex-3.? DLL

• Viết một Extension DLL cho ứng dụng Sketcher

266Lập trình Windows

3.2. Thread (Tiểu trình/Luồng)

• 3.2.1. Một số kh|i niệm

• 3.2.2. Lập trình đa luồng

• 3.2.3. Tạo Worker Thread

• 3.2.4. Tạo UI Thread

• 3.2.5. Kết thúc một Thread

• 3.2.6. Đồng bộ c|c Thread

• 3.2.7. Ví dụ minh họa

267Lập trình Windows

3.2.1. Một số kh|i niệm (1)

• Trên Windows, mỗi ứng dụng đang chạy l{ một tiến trình (Process)

• Một tiến trình có thể chứa một hoặc nhiều tiểu trình/hay luồng (thread) thực thi. (path of execution)

268Lập trình Windows

• Main Thread/

Primary Thread: là thread chính/mặc định của một ứng dụng.

• Secondary Thread: các thread kh|c (nếu chương trình được lập trình tạo thêm thread)

Page 68: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

68

Một số kh|i niệm (2)

• Multithreading: Nhiều thread cùng chạy đồng thời (Được Windows lập lịch - schedule)

• Hệ điều h{nh ph}n chia thời gian CPU cho c|c thread – cơ chế đa nhiệm (multitasking)

• Tại sao cần đa luồng ?

– Ứng dụng muốn thực hiện nhiều nhiệm vụ đồng thời.

– Thường c|c nhiệm vụ xử lý được chạy “hậu cảnh” (background) trong khi c|c xử lý tương t|c người dùng chạy “tiền cảnh” (foreground)

– Ví dụ: ứng dụng MS Word với thread check spelling grammar.

269Lập trình Windows

3.2.2. Lập trình đa luồng

• Lập trình đa luồng (multithreading programming):

– Multithreading in pure C

– Multithreading in Win32 API

– Multithreading in MFC

• Lớp CWinThread: lớp cơ sở đóng gói c|c hoạt động thực thi của thread.

• MFC ph}n biệt 2 loại thread:

– Worker Thread (Tiểu trình xử lý nội): hỗ trợ thực hiện c|c xử lý bên trong, “hậu cảnh” (background).

– User Interface Thread (Tiểu trình giao diện): trực tiếp tiếp nhận yêu cầu người dùng (cơ chế Windows Messages)

270Lập trình Windows

Lớp CWinThread

• Data members– m_hThread: The current thread handle

– m_nThreadID: The current thread ID

– m_bAutoDelete:

(TRUE/FALSE) thread được thiết lập tự động giải phóng hoặc không.

• Data Functions:– CreateThread: Bắt đầu thực thi thread

– SuspendThread: Tạm dừng/ngưng một thread (tăng biến đếm số lần suspend)

– ResumeThread: Tiếp tục một thread bị tạm dừng (giảm biến đếm số lần suspend).

– SetThreadPriority: Thiết lập mức độ ưu tiến của thread (tương đối so với mức độ ưu tiên của process) ( LOW, BELOW LOW or HIGH)

– GetThreadPriority: Lấy mức độ ưu tiên của thread.

271Lập trình Windows

CObject

CCmdTarget

CWinThread

CWinApp

3.2.3. Tạo Worker Thread

• H{m to{n cục AfxBeginThread, bắt đầu một thread trong MFC

• Có 2 dạng cho 2 kiểu thread.

• Cú ph|p dạng tạo Worker Thread:

– 2 tham số đầu: quan trọng

– 4 tham số sau: tùy chọn (có thể sử dụng hoặc không)

272Lập trình Windows

CWinThread* AfxBeginThread( AFX_THREADPROC ThreadProc, LPVOID pParam, int nPriority = THREAD_PRIORITY_NORMAL, UINT nStackSize = 0, DWORD dwCreateFlags = 0, LPSECURITY_ATTRIBUTES lpSecurityAttrs = NULL );

Page 69: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

69

Tạo Worker Thread (2)

273Lập trình Windows

• Ý nghĩa c|c tham số h{m AfxBeginThread

Các tham số Mô tả

ThreadProccontrolling function, cannot be NULL. This function must be declared as follows: UINT MyControllingFunction( LPVOID pParam );

pParamParameter to be passed to the controlling function as shown in the parameter to the function declaration in pfnThreadProc.

nPriority Thread priority.

nStackSizeSpecifies the size in bytes of the stack for the new thread. If 0, the stack size defaults to the same size stack as the creating thread.

dwCreateFlags

additional flag and can be any of these two CREATE_SUSPENDED or 0. CREATE_SUSPENDED starts the thread with a suspend count of one. The thread will not execute until ResumeThread is called. 0 Start the thread immediately after creation.

lpSecurityAttrsPoints to a SECURITY_ATTRIBUTES structure. See SECURITY_ATTRIBUTES for more details.

Thread Function (1)

• H{m thực thi của một thread (Thread Function/ThreadProc)

• L{ h{m callback (Được gọi bởi hệ điều h{nh), cần khai b|o static hoặc to{n cục (bên ngo{i c|c lớp).

• Có dạng:

• pParam l{ con trỏ đến 1 cấu trúc dữ liệu của thread do người lập trình định nghĩa. Được truyền cho h{m thông qua tham số thứ 2 của h{m AfxBeginThread

274Lập trình Windows

UINT ThreadFunc (LPVOID pParam)

Thread Function (2)

• Ví dụ:

275Lập trình Windows

CWinThread *pThread = AfxBeginThread( ThreadFunction, &data);

UINT ThreadFunction(LPVOID param) {UINT nIterations = (UINT) pParam; for (int i=0; i<nIterations; i++);//do something …return 0;

}

Thread Priorities (1)

• C|c tiến trình (process) được hệ điều h{nh lập lịch thực thi với cấp độ ưu tiên kh|c nhau (chiếm thời gian CPU kh|c nhau). Bao gồm:

REALTIME_PRIORITY_CLASSHIGH_PRIORITY_CLASSNORMAL_PRIORITY_CLASSIDLE_PRIORITY_CLASS

• Cấp độ ưu tiên của tiến trình được thiết lập tương đối với c|c độ ưu tiên của process nó thuộc về.

• Có thể thiết lập khi gọi h{m AfxBeginThread( ), hoặc dùng h{m: CWinThread::SetThreadPriority

276Lập trình Windows

Page 70: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

70

Thread Priorities (2)

277Lập trình Windows

THREAD_PRIORITY_TIME_CRITICALNormal for HIGH, NORMAL, or IDLE. Double for REALTIME.

THREAD_PRIORITY_HIGHEST = Process Priority + 2.

THREAD_PRIORITY_ABOVE_NORMAL = Process Priority +1.

THREAD_PRIORITY_NORMAL = Process Priority.

THREAD_PRIORITY_BELOW_NORMAL = Process Priority -1.

THREAD_PRIORITY_LOWEST = Process Priority -2.

THREAD_PRIORITY_IDLENormal for REALTIME, 1 for HIGH, NORMAL,

Suspending and Resuming Threads

• Mỗi thread có thể chuyển đổi qua c|c nhiều trạng th|i hoạt động như sơ đồ.

• Tạm ngừng: H{m SuspendThread

• Khôi phục: H{m ResumeThread

• Trạng th|i “ngủ”: H{m Sleep

278Lập trình Windows

CWinThread* pThread = AfxBeginThread (ThreadFunc, &threadInfo, THREAD_PRIORITY_NORMAL, 0, CREATE_SUSPENDED);

pThread->ResumeThread (); // Start the thread

3.2.4. Tạo User Interface Thread (1)

• UI Thread có giao diện GUI với vòng lặp thông điệp (message loop).

• C|c bước chính tạo UI Thread:

– Tạo lớp dẫn xuất từ CWinThread v{ override c|c h{m:

279Lập trình Windows

Function name Purpose

InitInstance Perform thread instance initialization. Must be overridden.

Run Controlling function for the thread. Contains the message pump. Rarely overridden.

OnIdle Perform thread-specific idle-time processing. Not usually overridden.

PreTranslateMessageFilter messages before they are dispatched to TranslateMessage and DispatchMessage. Not usually overridden.

ProcessWndProcException

Intercept unhandled exceptions thrown by the thread's message and command handlers. Not usually overridden.

ExitInstance Perform cleanup when thread terminates. Usually overridden.

Tạo User Interface Thread (2)

– Gọi h{m AfxBeginThread cho UI Thread

– Tham số đầu tiên l{ con trỏ lớp Thread dẫn xuất đ~ tạo.

– C|c tham số còn lại l{ tùy chọn (có thể dùng hoặc không)

280Lập trình Windows

CWinThread* AfxBeginThread( CRuntimeClass* pThreadClass, int nPriority = THREAD_PRIORITY_NORMAL, UINT nStackSize = 0, DWORD dwCreateFlags = 0, LPSECURITY_ATTRIBUTES lpSecurityAttrs = NULL );

Page 71: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

71

3.2.5. Kết thúc một Thread

• Với Worker Thread: 2 trường hợp kết thúc:

– Khi h{m thực thi của thread (ThreadFunction) kết thúc (trả về return)

– Khi có h{m ở bất kỳ đ}u gọi h{m kết thúc thread AfxEndThread() (h{m to{n cục)

281Lập trình Windows

CwinThread *pThread = AfxBeginThread(ThreadFunction, &data); UINT ThreadFunction(LPVOID param) {

DWORD result =0 ; // do somthing …AfxEndThread(exitCode); return result;

}

Kết thúc một Thread (2)

• Với UI Thread:

– Kết thúc khi có thông điệp WM_QUIT gửi đến h{ng đợi thông điệp của nó.

– Hoặc khi bản th}n thread gọi h{m AfxEndThread

• Khi kết thúc trả về m~ (exit code 32 bit), có thể kiểm tra m~ n{y:

282Lập trình Windows

DWORD dwExitCode; ::GetExitCodeThread (pThread->m_hThread, &dwExitCode); if (dwExitCode == STILL_ACTIVE) {

// The thread is still running. }else { // The thread has terminated. Delete the CWinThread object.

delete pThread; }

3.2.6. Đồng bộ c|c thread

• Thread Synchronization

• Vấn đề ?

• Giải ph|p ?

• Windows cung cấp 4 cơ chế đồng bộ c|c thread:

– Critical sections

– Mutexes

– Events

– Semaphores

• T{i liệu:

– Chapter 17, Programming Windows with MFC

– MSDN283Lập trình Windows

3.2.7. Ví dụ Thread

• C|c ví dụ đơn giản minh họa sử dụng thread dùng Win32 API, MFC

• Minh họa Worker Thread

– Tiểu trình xử lý nội (Worker Thread) c{i đặt một h{m có nhiệm vụ thực hiện chạy chữ trong dòng thông b|o cho đến khi có tín hiệu ngừng.

– Tiểu trình chính của ứng dụng thực hiện giao tiếp người dùng.

Nút Start/Stop, Close

284Lập trình Windows

Page 72: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

72

Ex3-?. Prime Sieve

• X}y dựng ứng dụng s{ng số nguyên tố (Prime Sieve) với tiểu trình xử lý nội (Worker Thread) cho việc xử lý giải thuật s{ng số nguyên tố.

285Lập trình Windows

3.3. Lập trình Windows Socket

• 3.3.1. Giới thiệu chung

• 3.3.2. Lập trình Winsock

• 3.3.3. Lập trình MFC Socket

• 3.3.4. Ví dụ minh họa

286Lập trình Windows

3.3.1. Giới thiệu chung

• Winsock:

– Thư viện liên kết động của Microsoft, ph}n phối trên Windows OS

– Cung cấp API ph|t triển ứng dụng mạng

– Có thể sử dụng nhiều ngôn ngữ lập trình. Thông thường kết hợp C/C++ v{ Winsock

• MFC Socket:

– Thư viện lớp (MFC) của Microsoft, đi kèm bộ công cụ ph|t triển Visual C++

287Lập trình Windows

Giới thiệu chung (tt)

• Winsock:

– Xuất xứ từ BSD (Berkeley Software Distribution –UNIX)

– Ver 1.0 (1992), Hiện nay l{ phiên bản Winsock 2 tích hợp trong tất cả c|c phiên bản Windows OS

– Gồm nhiều tầng, trong đó giao tiếp trực tiếp với ứng dụng l{ thư viện ws2_32.dll.

– Cung cấp giao diện dịch vụ trên nền bộ giao thức TCP/IP

288Lập trình Windows

Page 73: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

73

Giới thiệu chung (tt)

• Socket ? (= IP + Port)

– Điểm truyền thông đầu cuối cho phép ứng dụng gửi v{ nhận c|c gói tin qua đường truyền mạng.

– Cung cấp giao diện để một chương trình kết nối, trao đổi dữ liệu với một chương trình trên một m|y tính kh|c trong mạng

289Lập trình Windows

Giới thiệu chung (3)

• C|c loại Socket:

– Datagram socket – sử dụng UDP

• Ít tin cậy

• Không gửi lại

• Không kết nối (Connectionless)

– Stream socket – using TCP• Tin cậy

• Có gửi lại

• Hướng kết nối (Connection-oriented)

– Raw and others

290Lập trình Windows

Lập trình Socket trên Windows

• 2 phương |n:

– Lập trình Winsock: Ứng dụng Win 32. Sử dụng trực tiếp thư viện Winsock (C|c h{m Winsock API)

– Lập trình MFC Socket: Ứng dụng MFC. Sử dụng c|c lớp MFC cung cấp hỗ trợ Winsock (đóng gói các hàm Winsock API):

• Lớp CAsyncSocket

• Lớp CSocket

291Lập trình Windows

3.3.2. Lập trình Winsock

• C|c thao t|c cơ bản liên quan Winsock v{ TCP/IP:

– Khởi tạo Winsock

– X}y dựng TCP Server, TCP Client

292Lập trình Windows

Page 74: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

74

Lập trình Winsock

• Thư viện: Winsock 2 bao gồm thư viện liên kết động WS2_32.DLL, tệp tiêu đề WINSOCK2.H, tệp thư viện WS2_32.LIB.

• X}y dựng ứng dụng Win 32

• Khai b|o thư viện winsock2.h v{ file .lib (ws2_2.lib)

293Lập trình Windows

#include <winsock2.h>

#pragma comment (lib,"ws2_32.lib")

Khởi tạo Winsock

• Tham số:

– wVersionRequested l{ phiên bản thư viện Winsock muốn nạp. Sử dụng Macro MAKEWORD(x,y) sử dụng để tạo ra WORD cần thiết, với x l{ byte thấp, y l{ byte cao của số hiệu phiên bản.

– lpWSAData l{ con trỏ tới cấu trúc WSAData (ý nghĩa xem MSDN)

294Lập trình Windows

int WSAStartup(

WORD wVersionRequested,

LPWSADATA lpWSAData);

Giải phóng Winsock

• Khi ứng dụng đã sử dụng xong Winsock, nó có thể giải phóng Winsock bằng lệnh WSACleanup. Lệnh n{y sẽ giải phóng mọi t{i nguyên Winsock sử dụng, hủy c|c lệnh v{o ra còn dang dở.

• Nguyên mẫu hàm:

int WSACleanup(void);

Trả về 0 nếu th{nh công, tr|i lại trả về SOCKET_ERROR (chi tiết lỗi dùng h{m WSAGetLastError)

295Lập trình Windows

Ví dụ khởi tạo Winsock

296Lập trình Windows

#include "stdafx.h"

using namespace std;

int _tmain(int argc, _TCHAR* argv[])

{

WSADATA SData;

int iResult = WSAStartup(0x0202,&SData); //MAKEWORD(2,2)

if (iResult!=0){

cout << "KHONG THE KHOI DONG WINSOCK";

return 1;

}

cout << "KHOI TAO SOCKET THANH CONG: \n";

cout << "Phien ban: "<< SData.wVersion << "\n";

cout << "Phien ban co the ho tro: "<< SData.wHighVersion <<

"\n";

cout << "Ghi chu: " << SData.szDescription << "\n";

cout << "Thong tin cau hinh: " << SData.szSystemStatus << "\n";

WSACleanup();

return 0;

}

Page 75: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

75

X|c định địa chỉ

• Địa chỉ m|y đích: x|c định bởi IP + Port No.

• Winsock cung cấp cấu trúc để chứa thông tin địa chỉ:

297Lập trình Windows

struct sockaddr_in {

short sin_family; //=AF_INET họ địa chỉ IP u_short sin_port; //Số hiệu cổng kết nối đếnstruct in_addr sin_addr; //Địa chỉ IP m|y đíchchar sin_zero[8];

};

Ví dụ x|c định địa chỉ

298Lập trình Windows

SOCKADDR_IN InternetAddr; // Khai báo cấu trúc

địa chỉ

INT nPortId = 8888; // Khai báo cổng

InternetAddr.sin_family = AF_INET;// Họ địa chỉ

Internet

//Chuyển xâu địa chỉ 136.149.3.29 sang số 4 byte dạng

network-byte order và gán cho trường sin_addr

InternetAddr.sin_addr.s_addr =

inet_addr("136.149.3.29");

//Chuyển đổi cổng sang dạng network-byte order và gán

cho trường sin_port

InternetAddr.sin_port = htons(nPortId);

Tạo Socket

• Sau khi đã có đầy đủ thông tin về máy đích, viêc đầu tiên cần làm để kết nối đến l{ tạo một socket (tạo một cổng kết nối ảo từ m|y cục bộ nối tới máy đích)

• Cú pháp:

299Lập trình Windows

SOCKET socket ( int af, int type, int protocol

);

Tạo socket (tt)

• C|c tham số:

– af (Address Family) xác định họ socket,

AF_INET cho IPv4

– type: Kiểu socket có 2 loại: SOCK_STREAM cho TCP/IP và SOCK_DGRAM cho UDP/IP.

– Protocol: x|c định giao thức sử dụng cho tầng giao vận, với TCP sẽ l{ IPPROTO_TCP, với UDP l{ IPPROTO_UDP.

• Ví dụ tạo socket TCP

300Lập trình Windows

SOCKET s; s = socket(AF_INET,SOCK_STREAM,IPPROTO_TCP)

Page 76: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

76

Truyền nhận dữ liệu

• C|c bước tiếp theo để truyền nhận dữ liệu phụ thuộc v{o loại giao thức Socket được khởi tạo (TCP hay UDP), ứng dụng phía Server/phía Client.

• Sử dụng c|c h{m tiếp theo Winsock:

301

Hàm Winsock Ý nghĩa

Bind attach a local address to a socket

Listen announce a willingness to accept connections

Accept block the caller process until a connection attempt arrives

Connect actively attempt to establish a connection

Send send some data over the connection

Recv receive some data from the connection

Close release the connection (the port)

Mô hình truyền nhận dữ liệu với Socket TCP

Mô hình truyền nhận dữ liệu với Socket UDP

Hàm bind( )

int bind(SOCKET s, const struct sockaddr FAR* name, int namelen

);

Tác dụng dụng của BIND là sẽ giúp cho SOCKET củaSERVER biết rằng nó sẽ chờ đợi kết nối và nhận dữliệu trên IP nào và PORT bao nhiêu?

Hàm Bind gồm có 3 thông số: - SOCKET s: Socket được thiết lập- sockaddr name: Cấu trúc ADDR bao gồm địa chỉ IP và PORT- int namelen: Kích thước của cấu trúc sockaddr

304Lập trình Windows

Page 77: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

77

Hàm listen( )

• int listen(SOCKET s, int backlog

);•

Kể từ khi gọi hàm này thì SERVER sẽ bắt đầu lắngnghe kết nối của mình.Hàm LISTEN gồm có 2 thông số: - SOCKET s: Socket đ~ được thiết lập IP và PORT.- int backlog: Số kết nối cho phép chờ trong hàng đợikhi Server chưa chấp nhận kết nối. (vì đôi lúc có thểcó tới 2 hay 3 client kết nối tới cùng 1 lúc). Giá trị tốtnhất là khoảng từ 5 – 10.

305Lập trình Windows

Hàm Connect

• H{m được gọi từ CLIENT nếu nó muốn kết nối tới SERVER- SOCKET s: Socket đ~ được khởi tạo.- sockaddr *serv_addr: IP v{ PORT của Server.- int addrlen: Sizeof của cấu trúc sockaddr.

306Lập trình Windows

int connect(SOCKET s, struct sockaddr *serv_addr, int addrlen );

Hàm Accept

• Chấp nhận một kết nối đến

• Tham số:- SOCKET s: Socket lắng nghe của SERVER.- sockaddr addr: Là cấu trúc sockaddr lưu địa chỉ IP và PORT của CLIENT kết nối tới SERVER.- int addrlen: Kích thước cấu trúc địa chỉ IP này.

• Trả về: 1 SOCKET mớiSocket mới được tạo này đại diện cho 1 Connection (kết nối) mới giữaServer và Client. Sau khi đ~ truyền dữ liệu thì ta phải đóng SOCKET nàylại bằng hàm close như closesocket(connect);

307Lập trình Windows

SOCKET accept(SOCKET s, struct sockaddr FAR* addr, int FAR* addrlen

);

Hàm send

• Gửi dữ liệu giao thức TCP

SOCKET s: L{ SOCKET được tạo ra khi Server chấp nhận kết nối từ CLIENT

char FAR* buf: L{ bộ đệm dữ liệu (dạng BYTE – char) gửi.

int len: Kích thước của dữ liệu.

int flags: Một số cờ hiệu đi kèm (thông thường l{ 0).

308Lập trình Windows

int send(SOCKET s, const char FAR * buf, int len, int flags

);

Page 78: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

78

Hàm recv

• Nhận dữ liệu trên giao thức TCP

- SOCKET s: L{ SOCKET được tạo ra khi Server chấp nhận kết nối từ CLIENT- char FAR* buf: L{ bộ đệm dữ liệu (dạng BYTE – char) nhận.- int len: Kích thước của dữ liệu.- int flags: Một số cờ hiệu đi kèm (thông thường l{ 0).

int recv(SOCKET s, char FAR* buf, int len, int flags

);

309Lập trình Windows

REVCFROM/SENDTO

• Được sử dụng trên giao thức UDP

• Các thông số: - SOCKET s: Là SOCKET được tạo ra ban đầu.- char FAR* buf: Là dữ liệu (dạng BYTE – char) nhận- int len: Kích thước của dữ liệu nhận.- int flags: Một số cờ hiệu đi kèm (thông thường là 0).- sockaddr *from: IP và PORT từ bên gửi.- int *fromlen: Sizeof cấu trúc addr.

310Lập trình Windows

int recvfrom(SOCKET s,char FAR* buf,int len,int flags,struct sockaddr *from,int *fromlen);

REVCFROM/SENDTO

• - SOCKET s: Là SOCKET được tạo ra ban đầu.- char FAR* buf: Là dữ liệu (dạng BYTE – char) gửi- int len: Kích thước của dữ liệu gửi.- int flags: Một số cờ hiệu đi kèm (thông thường là 0).- sockaddr *to: IP và PORT tới bên nhận.- int tolen: Sizeof cấu trúc addr.

311Lập trình Windows

int sendto(SOCKET s,const char FAR *buf,int len,int flags,const struct sockaddr* to,int tolen

);

Close/Shutdown

• int shutdown(SOCKET s, int how

);• int closesocket (SOCKET s);

Hủy SOCKET sau một kết nối hoặc kết thúc chươngtrình.Tham số how của shutdown:- SD_RECEIVE: Đóng SOCKET, không cho phép NHẬN nhưng cho phép GỬI.- SD_SEND: Đóng SOCKET, không cho phép GỬI nhưng cho phép NHẬN.- SD_BOTH: Không cho GỬI và NHẬN (giống gọi hàmclosesocket).

312Lập trình Windows

Page 79: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

79

Ví dụ minh họa Winsock

313Lập trình Windows

3.3.3. Lập trình MFC Socket

• X}y dựng ứng dụng MFC

• Tệp thư viện AfxSock.h

• Khởi động Winsock:

– BOOL AfxSocketInit ( WSADATA* lpwsaData = NULL );

– Thực hiện trong InitInstance( )

– Đảm nhận thực hiện WSAStartup khi bắt đầu ứng dụng v{ WSACleanup khi ứng dụng kết thúc

314Lập trình Windows

Lập trình MFC Socket

• Lớp MFC hỗ trợ lập trình Socket:

– CAsynSocket

– CSocket

• CAsynSocket:

– Đóng gói lại thư viện Winsock (C|c h{m API, c|c sự kiện theo cơ chế thông điệp OnSend, OnReceiv, …)

– Hoạt động ở chế độ bất đồng bộ

• CSocket:

– Kế thừa từ CAsyncSocket, cung cấp giao diện mức cao hơn.

– Hoạt động ở chế độ đồng bộ

315Lập trình Windows

Lớp CSocket

• Cung cấp c|c phương thức (kế thừa từ CAsynSocket)

• Thực hiện c|c thao t|c cơ bản: Khởi tạo socket, kết nối đến socket kh|c, chấp nhận kết nối từ socket kh|c, gửi dữ liệu, nhận dữ liệu, đóng kết nối.

• CSocket đóng gói hoạt động của Socket đồng bộ, do vậy mọi thao t|c sẽ chặn luồng hiện tại đến khi ho{n tất.

316Lập trình Windows

Page 80: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

80

Lớp CSocket

• Khởi tạo:

• C|c tham số:

• Ví dụ: khởi tạo với c|c gi| trị mặc định:

317Lập trình Windows

BOOL Create( UINT nSocketPort = 0, int nSocketType = SOCK_STREAM, LPCTSTR lpszSocketAddress = NULL

);

CSocket s; s. Create(); // Tạo socket với cổng mới// hoặc

s. Create(80);// Tạo socket ở cổng 80

Lớp CSocket

• Kết nối đến m|y kh|c:

• Ví dụ: CSocket tự xử lý ph}n giải tên miền

318Lập trình Windows

BOOL Connect( LPCTSTR lpszHostAddress, UINT nHostPort

); BOOL Connect(

const SOCKADDR* lpSockAddr, int nSockAddrLen

);

CSocket s; s.Create; s.Connect(www.google.com.vn, 80);

Lớp CSocket

• Chấp nhận kết nối từ m|y kh|c:

319Lập trình Windows

virtual BOOL Accept( CSocket& rConnectedSocket, SOCKADDR* lpSockAddr = NULL, int* lpSockAddrLen = NULL

);

CSocket connectedSocket; listeningSocket.Accept(connectedSocket); // Gửi nhận dữ liệu trên connectedSocket // …

Lớp CSocket – Gửi dữ liệu

• Thí dụ:

• Lưu ý: Hàm send hoạt động đồng bộ, chỉ trả về khi gửi hoàn tất hoặc có lỗi.

320Lập trình Windows

virtual int Send( const void* lpBuf, int nBufLen, int nFlags = 0

);

… char buff[]=”Hello Windows Socket Programming”; connectedSocket. Send(buff,strlen(buff)); …

Page 81: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

81

Lớp CSocket – Nhận dữ liệu

• Thí dụ:

321Lập trình Windows

virtual int Receive( void* lpBuf, int nBufLen,

int nFlags = 0 );

… char buff[1024]; int buflen = 1024, nBytesReceived; nBytesReceived = connectedSocket. Receive(buff,1024); …

Lớp CSocket – Đóng kết nối

• Ứng dụng đóng kết nối bằng phương thức Close()

322Lập trình Windows

connectedSocket.Close()

Lớp CAsynSocket

• Đóng gói c|c hoạt động của Socket bất đồng bộ

• C|c h{m v{o ra (tương tự như CSocket)

• C|c phương thức xử lý sự kiện

323Lập trình Windows

Lớp CAsyncSocket

• H{m tạo: CAsyncSocket()

• Hàm Create()

324Lập trình Windows

BOOL Create ( UINT nSocketPort = 0, int nSocketType = SOCK_STREAM, long lEvent = FD_READ | FD_WRITE | FD_OOB |

FD_ACCEPT | FD_CONNECT | FD_CLOSE, LPCTSTR lpszSocketAddress = NULL

);

Page 82: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

82

Lớp CAsyncSocket - Các hàm thành viên

• Bind( )

• SetSockOpt( )

• Listen( )

• Connect( )

• Accept( )

• Send( )/SendTo( )

• Receive( )/ReceiveFrom( )

325Lập trình Windows

C|c h{m xử lý thông điệp

OnAcceptNotifies a listening socket that it can accept pending connection requests by calling Accept.

OnCloseNotifies a socket that the socket connected to it has closed.

OnConnectNotifies a connecting socket that the connection attempt is complete, whether successfully or in error.

OnOutOfBandDataNotifies a receiving socket that there is out-of-band data to be read on the socket, usually an urgent message.

OnReceiveNotifies a listening socket that there is data to be retrieved by calling Receive.

OnSend Notifies a socket that it can send data by calling Send.

326Lập trình Windows

3.3.4. B{i tập

• Ứng dụng Echo:

– Server tạo kết nối, lắng nghe

– Client kết nối đến server

– Client gửi tin nhắn đến server

– Server nhận tin nhắn v{ gửi trả lại

327Lập trình Windows

Chương 4. X}y dựng ứng dụng Windows Form

• C|c lựa chọn x}y dựng ứng dụng

• Tìm hiểu ứng dụng Windows Form

• Sử dụng c|c điều khiển

• Xử lý sự kiện

328Lập trình Windows

Page 83: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

83

C|c lựa chọn x}y dựng ứng dụng

329Lập trình Windows

Tìm hiểu ứng dụng Windows Form

• Khai b|o c|c namespace sử dụng

330Lập trình Windows

namespace HelloWindowsForm {

using namespace System;using namespace System::ComponentModel;using namespace System::Collections;using namespace System::Windows::Forms;using namespace System::Data;using namespace System::Drawing;…..}

Tìm hiểu ứng dụng Windows Form

• C|c namespace cơ bản của thư viện .Net

331Lập trình Windows

Tìm hiểu ứng dụng Windows Form

• Class Form và constructor

332Lập trình Windows

public ref class Form1 : public System::Windows::Forms::Form{

public:Form1(void){InitializeComponent();////TODO: Add the constructor code here//}

……}

• InitializeComponent() ?

Page 84: LẬP TRÌNH WINDOWS - dulieu.tailieuhoctap.vndulieu.tailieuhoctap.vn/books/cong-nghe-thong-tin/lap-trinh-ung-dung/... · 5 Microsoft Style (3) –Tiền tố tên biến Tiền tố

84

Tìm hiểu ứng dụng Windows Form

• How to Application starts ?

333Lập trình Windows

using namespace HelloWindowsForm;

[STAThreadAttribute]int main(array<System::String ̂ > ^args){// Enabling Windows XP visual effects before any controls are createdApplication::EnableVisualStyles();Application::SetCompatibleTextRenderingDefault(false);

// Create the main window and run itApplication::Run(gcnew Form1());return 0;}

Propeties và Toolbox

334Lập trình Windows

Sử dụng c|c controls

• MenuStrip

• Tab Control

• GroupBox Control

• Button Control

• ….

335Lập trình Windows

Xử lý sự kiện (Event Handlers)

336Lập trình Windows

private: System::Void button1_Click_1(System::Object^ sender, System::EventArgs^ e) {}

this->button1->Click += gcnew System::EventHandler(this, &Form1::button1_Click_1);