LOKACJA PRZEMYŚLA NA PRAWIE NIEMIECKIM

ELŻBIETA DYBEK

TREŚCI REGIONALNE NA

LEKCJACH HISTORII

„Miej skrzydła nie zapomnij o korzeniach”

LOKACJA PRZEMYŚLA NA PRAWIE NIEMIECKIM

DOKUMENT KSIĘCIA LWA

KSIĄŻĘ LEW DANIŁOWICZ1264-1301

KSIĄŻĘ LEW II JURIEWICZ1317-1323

KAZIMIERZ WIELKI

PRZYŁĄCZENIE RUSI HALICKIEJ DO POLSKI

DOKUMENT ZYGMUNTA STAREGO Z 1512 ROKU

LUDWIK WĘGIERSKI

WŁADYSŁAW OPOLCZYK

MARIA ANDEGAWEŃSKA

KRÓLOWA JADWIGA

WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO

15 lutego 1386 roku Władysław Jagiełło

przyjął chrzest

Malowidło bizantyńsko-ruskie w kaplicy Św. Trójcy

na zamku w Lublinie

POLSKA I LITWA W LATACH 1386-1434

SPYTEK Z MELSZTYNA I JEGO KUZYN

JAN TARNOWSKIHERBULELIWA

18 lutego 1387 roku w Jarosławiu

królowa Jadwiga potwierdziła przywileje

dla ziemi przemyskiej

Historyczna panorama Jarosławia

DOKUMENT ZYGMUNTA AUGUSTA Z 1559 ROKU

17 lipca 1399 roku – śmierć Jadwigi

ELŻBIETA GRANOWSKA Z PILECKICH

WŁADYSŁAW WARNEŃCZYK

CZTERNASTA CHORĄGIEW ZIEMI PRZEMYSKIEJ

TABLICA GRUNWALDZKA

WPROWADZANIE TREŚCI REGIONALNYCH NA LEKCJACH HISTORII

1. Wieś i miasto w okresie rozbicia dzielnicowego – lokacja Przemyśla na prawie niemieckim.

2. Rządy Kazimierz Wielkiego – przyłączenie ziemi przemyskiej i całej Rusi Halickiej do Polski, nadanie aktu lokacyjnego.

3. Andegawenowie na tronie polskim – rządy Ludwika Węgierskiego, Władysława Opolczyka i Marii Andegaweńskiej w ziemi przemyskiej.

4. Unia Polski z Litwą. Jagiellonowie na tronie polskim – przyłączenie ziemi przemyskiej przez Jadwigę do Polski, zasługi Władysława Jagiełły dla ziemi przemyskiej.

5. Potop szwedzki – Przemyśl podczas potopu. 6. Wojny Polski z Turcją – Przemyśl podczas wojen polsko-tureckich. 7. Kultura renesansowa w Polsce – zabytki renesansowe w regionie. 8. Kultura barokowa w Polsce – zabytki barokowe w regionie. 9. Pierwsza wojna światowa – Przemyśl w I wojnie światowej –

Twierdza Przemyśl. 10. Pierwsza wojna światowa - Walki o Przemyśl.

METODYmetoda projektu, drzewko decyzyjne, metaplan, praca w grupach, Portfolio, dyskusja, praca pod kierunkiem: praca ze źródłem historycznym,

ilustracjami, Internetem, literaturą naukową i popularno-naukową, drzewem genealogicznym,

film,wycieczki.

„Walka Polaków o niepodległość w latach 1797-1918 i heroizm Orląt Przemyskich”.

Konkurs jest organizowany przez dyrektora Gimnazjum nr 1 Bogusława Klisowskiego przy współpracy Instytutu Historii PWSW w Przemyślu, kierowanego przez dr Irenę Kozimalę, pod patronatem Prezydenta Miasta Przemyśla Pana Roberta Chomy.

Celem konkursu jest popularyzacja wiedzy związanej z walką Polaków o niepodległość od momentu utraty Ojczyzny do jej odzyskania oraz przybliżenie młodzieży sylwetek „Orląt Przemyskich”, którzy swoim życiem i walką o wolną i niepodległą Ojczyznę odcisnęli piętno na historii naszego regionu.

W konkursie bierze udział młodzież prawie z wszystkich gimnazjów przemyskich oraz z regionu. Na ten dzień młodzież z Gimnazjum nr 1 przygotowuje także spektakl poświęcony Orlętom Przemyskim.

PRZYPISY DO SLAJDÓW Slajd 3. Archiwum Państwowe w Przemyślu (dalej APP), Akta miasta Przemyśla (dalej AmP), sygn. 4: Acta

scabinalia 1469-1480, s. 19; ZDM, cz. IV, nr 901, s. 45.

Slajd 4. Anonymous painting, Лев Данилович на фоне города Львова, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Lev_Danylovich_of_Halych.PNG&filetimestamp=20080108234733

Slajd 5. Istorija Lwowa, t. 1 (1256-1772), red. Jarosław Isajewicz i in., Lwiw 2006, s. 55.  Slajd 6. J. Matejko, Kazimierz Wielki, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum

Narodowego we Wrocławiu, Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki.

Slajd 7. Poznaniak, Mapa Polski za panowania Kazimierza III Wielkiego (1333 - 1370), http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Polska_1333_-_1370.png&filetimestamp=20091229205804

Slajd 8. APP, AmP, sygn. 18 D: dokument z 1stycznia 1512 roku wydany w Krakowie, w którym Zygmunt I, król polski, potwierdza wszystkie prawa i przywileje nadane przez swoich poprzedników dla miasta Przemyśla.

Slajd 9. J. Matejko, Ludwik Węgierski, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki.

Slajd 10. Jan Matejko, Władysław Opolczyk, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:W%C5%82adys%C5%82aw_Opolczyk.PNG&filetimestamp=20110412134251

Slajd 11. János krónikájában (1488), Mária királynő Thuróczy, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:M%C3%A1ria_Thur%C3%B3czy.jpg&filetimestamp=20060906110844

Slajd 12. Marcello Bacciarelli, Portret królowej Jadwigi Andegaweńskiej, http://en.wikipedia.org/wiki/File:Jadwiga_by_Bacciarelli.jpg

PRZYPISY DO SLAJDÓW C. D. Slajd 13. J. Matejko, Władysław Jagiełło, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum

Narodowego we Wrocławiu, Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki.  Slajd 14. J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław II Jagiełło, Wrocław 1990, po s. 256.

Slajd 15. Poznaniak, Mapa Polski za panowania Władysława II Jagiełły (1386 - 1434), http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Polska_1386_-_1434.png&filetimestamp=20120101105415

Slajd 16. Tadeusz Gajl, Herb szlachecki Leliwa, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:POL_COA_Leliwa.svg&filetimestamp=20091120194459

Slajd 17. AGZ, t. VII, nr 19, s. 37; Mcdrwal, Historyczny szkic Jarosławia, na kamienicy przy ulicy Kraszewskiego, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:HPIM8097.JPG&filetimestamp=20080920215842

Slajd 18. AGZ, t. V, nr 19, s. 23-25; APP, AmP, sygn. 39 D; na okładce E. Dybek, Lokacje na prawie niemieckim w ziemi przemyskiej w latach 1345-1434, Lublin 2004.

Slajd 19. Cezary Piwowarski, Fragment płyty grobowca Jadwigi Andegaweńskiej, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Jadwiga_CP.jpg&filetimestamp=20070607223211

Slajd 20. Anonymous painting, Elżbieta z Pileckich Granowska, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:El%C5%BCbieta_z_Pileckich_Granowska.PNG&filetimestamp=20110316085913

Slajd 21. J. Matejko, Władysław Warneńczyk, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki.

Slajd 22. Alex Tora, Chorągiew przemyska, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Alex_K_Grundwald_flags_1410-01.svg&filetimestamp=20080108152708

Slajd 23. P. Jaroszczak, Prezbiterium bazyliki archikatedralnej – widok na pamiątkową tablicę wmontowaną w 1910 roku w 500. rocznicę bitwy pod Grunwaldem, http://www.katedra-przemysl.pl/index.php?site=wysiwyg&wg=O%20Parafii&wgid=1&wid=17

BIBLIOGRAFIAŹródła archiwalne:Archiwum Państwowe w PrzemyśluZespół: Akta miasta PrzemyślaDyplomy pergaminowe:

sygn. 18 D – Kraków, 1 I 1512 r. Zygmunt I, król polski, na prośbę burmistrza, rajców i całej gminy miejskiej potwierdza Przemyślowi wszystkie prawa, przywileje, nadania, wolności i prerogatywy nadane miastu przez swoich poprzedników.

sygn. 39 D – Piotrków, 10 I 1559 r. Zygmunt August, król polski transumuje i zatwierdza dokumenty: – Przemyśl, 24. VIII. 1509 r. Zygmunt I, król polski, potwierdza i transumuje dokument: – Lwów, 1.X.1389 r. Władysław Jagiełło, król polski, nadaje Przemyślowi prawo magdeburskie, 100 łanów frankońskich, ustanawia doroczny ośmiodniowy jarmark oraz wyznacza dochody wójta.Rękopisy:

sygn. 4 – Acta scabinalia 1469-1480. sygn. 538 – Dzieje miasta 1577-1610. 

Źródła drukowane: Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego

bernardyńskiego we Lwowie, wyd. O. Pietruski, X. Liske, A. Prochaska, t. I-XIX, Lwów 1868-1906, (AGZ).

Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa, cz. I-VIII, Wrocław 1962-1975, (ZDM).

BIBLIOGRAFIA c. d.Opracowania i zdjęcia:

Anonymous painting, Elżbieta z Pileckich Granowska, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:El%C5%BCbieta_z_Pileckich_Granowska.PNG&filetimestamp=20110316085913

Anonymous painting, Лев Данилович на фоне города Львова, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Lev_Danylovich_of_Halych.PNG&filetimestamp=20080108234733

Bacciarelli Marcello, Portret królowej Jadwigi Andegaweńskiej, , http://en.wikipedia.org/wiki/File:Jadwiga_by_Bacciarelli.jpg E. Dybek, Lokacje na prawie niemieckim w ziemi przemyskiej w latach 1345-1434, Lublin 2004. Gajl Tadeusz, Herb szlachecki Leliwa, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

title=Plik:POL_COA_Leliwa.svg&filetimestamp=20091120194459 Istorija Lwowa, t. 1 (1256-1772), red. Jarosław Isajewicz i in., Lwiw 2006, s. 55. János krónikájában (1488), Mária királynő Thuróczy, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:M%C3%A1ria_Thur

%C3%B3czy.jpg&filetimestamp=20060906110844 Jaroszczak P., Prezbiterium bazyliki archikatedralnej – widok na pamiątkową tablicę wmontowaną w 1910 roku w 500. rocznicę bitwy pod

Grunwaldem, http://www.katedra-przemysl.pl/index.php?site=wysiwyg&wg=O%20Parafii&wgid=1&wid=17 Krzyżaniakowa J., Ochmański J, Władysław II Jagiełło, Wrocław 1990, po s. 256. Matejko J., Kazimierz Wielki, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu,

Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki. Matejko J., Ludwik Węgierski, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu,

Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki. Matejko J., Władysław Jagiełło, w: Poczet królów i książąt polskich, rysunek ołówkiem ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu,

Warszawa 1980, fot. Edmund Witecki. Matejko J., Władysław Opolczyk, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:W%C5%82adys

%C5%82aw_Opolczyk.PNG&filetimestamp=20110412134251 Mcdrwal, Historyczny szkic Jarosławia, na kamienicy przy ulicy Kraszewskiego, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

title=Plik:HPIM8097.JPG&filetimestamp=20080920215842 Piwowarski C., Fragment płyty grobowca Jadwigi Andegaweńskiej, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?

title=Plik:Jadwiga_CP.jpg&filetimestamp=20070607223211 Poznaniak, Mapa Polski za panowania Kazimierza III Wielkiego (1333 - 1370), http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Polska_1333_-

_1370.png&filetimestamp=20091229205804 Poznaniak, Mapa Polski za panowania Władysława II Jagiełły (1386 - 1434), http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Polska_1386_-

_1434.png&filetimestamp=20120101105415 Tora A., Chorągiew przemyska, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Alex_K_Grundwald_flags_1410-

01.svg&filetimestamp=20080108152708