LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar

Mustafa Akgül

Linux Kullanıcılar Derneği

[email protected], [email protected]

LINUX, Açık Kaynak ve LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar Akademik Uygulamalar

mailto:[email protected]

Agustos 2006 Açık Kaynak Dünyası

2

Özet

• Tarihçe• Özgürlük Çeşitleri• Lisans farklılıkları• Yazılım üretim modeli • Yeni iş modelleri• Sayılar• Yapılar• Yazılım örnekleri

• Dağıtımlar• Yazılımlar• Neler yapılabilir?


3

Tarihçe

• 80 öncesi

• Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!)

• Torvalds and Linux

• Open Source – Raymond

• OSL, Linux International


4

Özgürlükler

• 1. Kısıtsız kullanım

• 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama

• 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım

• 4. Değişiklikleri dağıtma

• Binanın planına sahip olma

• Arabanın kaportasının kapalı olması


5

Lisans Farklılıkları

• Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme

• Kapalı yazılım-”propriety “

• 60+ lisans var: BSD, Açık kaynak, GPL

• Değişiklikleri yayınlama/dağıtma

• GPL, copyleft, “virutik”

• GPL, LGPL 3. sürüm

p


6

Yazılım Üretim Modeli

• “Catedral and Bazaar” modeli

• İnternet’in ürünü: dagıtık bir yapı

• Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör

• Demokratik, hiyararşik: tek model yok

• Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000

• Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik

Aralık 2004 Açık Kaynak Dünyası

7

Yapılar!

• İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik

• Kernel, standart,

• OSL- open software Libraries

• Linux İnternational

• Open source initiative

• LUG- Linux user groups

• Ticari destek


8

Sayılar: Source Forge

• 127K proje, 1372K kayıtlı kullanıcı

• Topics: 154K

• scientific/engineering: 11700

• Database: 6000

• Education: 3800

• Clusturing: 400


9

savannah.gnu.org

• 2600 proje, 44K kayıtlı kullanıcı

• 300 Gnu proje

• 2300 non-gnu

• FSF/UNESCO free software directory

• 4900 paket


10

freshmeat.net

• 75 000 proje

• scientific/engineering 3200 (astronomy 149, bioinfo 192 , chemistry 96, math 514)

• Education 1100

• Internet 12000

• Database 2200


11

Yeni İş Modelleri

• Nasıl Para Kazanıyorlar ?

• Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret

• Yazılım desteği, uyarlama

• Danışmanlık

• Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan

• Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak


12

Yazılım Örnekleri

• Web: Apache %70 (+)• Mail: postfix, qmail,

sendmail, ...• Samba: NT for unix!• PHP (+)• Mysql (+), postgresql• Squid, • Dansguardian

• Openoffice (+)• Mozilla, firefox,

thunderbird (+)• Gimp (+)• Tex/latex(+), Lynx• Gcc, dev (+)• Multimedia• Clamav (+)


13

Yazılım Örnekleri: II

• Perl, Python,Java, c++• Htdig, glimpse, z3950

harvest, yaz, ASF• Bind, dig• İptables, ...(firewall)• Zebra (routing)• Paralel, cluster• Amavis-ng,amavisperl

• Octave• Jbass, tomcat, • Stat: R, DAP, StatistX• Grass, openGIS• GNU LP, C++ lib• İmage, crypto, visual• openSSL, openLDAP• Amavisd-new,amavis


14

Ülke Örnekleri

• Çin: redflag, ++• Cin-kore-japonyaortak• Hindistan: linux,

yazılım geliştirme, e-devlet

• Pakistan: yerel Linux• İspanya: Eslnx?, bel.• İtalya: yerel yön.

• AB: güvenlik, FW6• Munih belediye• Mexica: 150K lab• Brezilya: yerel Linux• NSA Selinux – ABD•


15

Top 500

• 110/140 linux olmayan

• Cluster: 364, MPP: 98 constellation 38

• Gigabit ethernet: 256• Uygulama: (cogu belli

degil); finans, geofizik, iklim, elektronik

• IBM 239, hp 159, dell 22, cray 16, sgi 12,

• Intel 300, amd 80, power 80

• Us 299, uk35, jp29, ch28, de18 in 11

• Amerika, 311, eu 84, asya 91, okya 13 af 1


16

Niye Linux

• Ögrenme/deney ortamı• Güvenli• Tasarruf• Uyarlanabilir• Rekabet avantaji• İnsana yatırım

• Yazılım sanayi• Her yerde kullan:

gömülü, masaüstü, sunucu, süper...

• Beraber üretim• Mütevazı donanım• Hetorejen ortam


17

Linux Kullanıcıları Derneği

• 1994 [email protected]

• 1995 inet-tr

• 1996 inet-tr, linux.org.tr

• İnet-tr, AB, İnternet Haftası

• 2000 Mayısı LKD Kuruldu

• Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak

• Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve

mailto:[email protected]


18

LKD - II

• Camia ve yurttaş için portal ve platform

• Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir?

• Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret

• Klasik: inet-tr, AB, i-hafta

• Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K

• Listeler: ayda 1 milyon ileti

• ftp (160 giga), web’ler; 850 üye


19

Linux Nedir ?

• İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur

• İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi

• Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu

• Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım

• Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü

• Sunucu, yönlendirici, gömülü

• Mütevazı donanım, hotorejen sisteme uygun


20

Bilgi Toplumuna Doğru

• İnternet - Bilgi Toplumu

• Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon

• Beyinsel emek, entellektüel sermaye

• Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey

• Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt

• Ekosistem, rekabirlik

• Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK


21

E-türkiye, e-devlet

• Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye

• Devletin yeniden yapılanması: e-devlet

• E-devlet, e-türkiye için öncü güç

• Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz!

• Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir

• Bu bir süreçtir

• Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir!


22

Linux ve e-devlet

• Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif

• En kritik ve yüksek başarım işleri• En yaygın uygulamalara talibiz: ofis,

internet; barış içinde yaşabiliriz• İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek,

uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak


23

Dünya’da Neler oluyor?

• Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var

• Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu

• Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya, .

• Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya

• Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet,

• Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi

• Yerelnet, yerelbilgi, eliar


24

Linux ve e-türkiye

• Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır!

• Teknoloji üretmek zorundayız!

• Binlerce bilişimci yetişmeli

• Bunların yolu Linux’dan geçer

• Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la

• Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme

• Ulusal işletim sistemi, uludağ projesi


25

Linux ve Eğitim

• Her okula internet, her okula Linux

• Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün

• Pilot projelerle tüm seçenekler denensin

• Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci, ...

• Her okul, ögretmen ve öğrenciye web

• Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun

• Eğitimi zenginleştirici kullanım


26

Ne Yapmalı?

• Linux’u ciddiye alın, tanışın!

• Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns)

• Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa ...

• Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın

• Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından

• Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim

• Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi


27

Biz Ne Yapabiliriz?

• Linux gelecektir!

• Bilişim tüm sektörler için önemlidir,

• Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir

• Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız

• Platform ve katalizör olarak varız


28

Biz Ne Yapabiliriz?






Dağıtımlar

• Dağıtım: çekirdek ve çeşitli paketlerden oluşan bir hedef kitle için işletim sistemi

• Live-CD(Çalışan), kurulan, flash, disket• 500+ , yarısı çalışan• Dağıtım bağımlılık yaratır: güncelleme• Rpm: Redhat, mandrake, suse, ++• APT (deb) : debian, knoppix, ubuntu ...• Tgz: slackware, Slack

Dagıtım-II

• Camia: debian, slackware, fedora-core, ...• Ulusal: pardus, redflag, linEx, alinux, parsix• Kaynak: gentoo, LFS, Source Mage• Rock Linux: Dagıtım hazırlamak için• Major: redhat, Mandriva, Suse, ubuntu (ticari)• PclinuxOS, ubuntu, mepis, yoper, xandros, adamantix,

linspire, libranet: bireysel• Turkiye: turkuaz, gelecek, truva, turkix, boreas,

universiteler (ulakbim, bilgi, inönü)


31

Dagıtım-III• Redhat +: Centos, Lineox, Scientific L, Tao,

whitebox (EL), SME , Trustix, (36)

• Debian: 52, progeny, linEx, ...

• Mandriva: Edulinux. SAM, pclinuxos, abeledu (7)

• Slackware: university linux, zipspeak, (23)

• Fedora: (11) italyan, polanya, alman, arab

• Power user: (83)


32

Dagıtım-IV • Distro top 10: ubuntu. Mandriva, suse, fedora,

debian, knoppix, mepis, gentoo, slackware, xandros• Live: Knoppix, Mepis, pclinuxos, slax, damn small• Source: gentoo, source mage, LFS, RockL, Lunar L• Multimedia: GeeXbox, MoviX, dyne:bolic, Agnula,

Medialinux, musix, videolinux• Başlangıc: xandros, Mepis, linspire, pclinuxos, ark• Firewall/secure: Devil, astro, clarkconnect,

smoothwall, IPCop, progeny, trustix, engarde, sectoo


33

Dagıtım-V

• Gömülü: ipodlinux, flight linux(NASA), siemens, linuxROM(flash), midori(transmeta), cyoto, RT/Elinos (realtime)

• BioBew: clustor and bioinformatics

• dnalinux.com: dna analizi veicin yazilim, veri, bioinformatics

• Bioknoppix, open-bio.org

• bioinformatics.org/software/


34

Yazılımlar

• Development araçları ve ortamları

• (gcc ailes:, c, c++, g77, g95, gfortan, java, ada; pascal, lisp'', perl python, php lush, objective-c..., debugger, make, profiler, lex/flesk, yacc/bison), editors ...

• IDE (KDevelop, ...)

• Cvs, prcs, submersion, gbuild

• Library'ler ve paketler


35

Yazılımlar-II

• Genel amacli Matematik Paketleri:

• Octave, scilab, Rlab, R

• Scientific Python. Yorick, Algea

• Maxima, jacal, gTybalt (sembolik)

• Bc calc./language, istenilen precision da


36

Yazılımlar-III

• GSL – Gnu Scientific Library (hersey!)

• Netlib.org, GAMS (math.nist.gov)

• oonumerics.org/oon OONumerics

• GiNacs – C++ ile sembolik hesaplama

• Lapack, FFT, ARPACK

• Computational Fluid Dynamic Codes


37

Yazılımlar-IV: Graphics

• GNUplot

• NCAR , NetCDF

• OpenDX,

• Imlib3D

• MayaVi, visualisation

• .....


38

Yazılımlar-IV: clusters

• Howto: Beowulf, Parallel Pr., SMP

• MPI- Massage Passing Interface

• LAM – Local Area Multicomputer -

• PVM – Paralel Virtual Machine

• MayaVi, visualisation

• Gaglia – cluster monitoring system


39

Biz Ne Yapabiliriz?







40

Bağlantılar

• Linux.org.tr seminer.linux.org.tr

• acik-kaynak.org.tr

• linux.org, gnu.org, freashmeat.net sf.net

• ldp.org, linuxquestions.org

• gnu.org/software/gsl, directory/science

• www.randomhouse.com (astro, bio, chem)

• sal.kachinatech.com

http://www.randomhouse.com/

LINUX, Açık Kaynak ve Akademik Uygulamalar

Documents