Libellen Inventariseren - SBB 2009 Grootvlek viervlek (Libellula quadrimaculata f. Praenubila) in de oostelijke Linies Madese NatuurVrienden, Ger Luijten, 2009, Publicatie onder Creative Commons licentie BY-SA
Libellen Inventariseren - SBB 2009
Grootvlek viervlek (Libellula quadrimaculata f. Praenubila) in de oostelijke Linies
Madese NatuurVrienden, Ger Luijten, 2009, Publicatie onder Creative Commons licentie BY-SA
Presentatie overzicht
Libellen inventariseren Wat, Waar, Voor wie?, Door wie?
Veldwerk Methodiek, Uitvoering, Beperkingen
Gebieden Linies van Den Hout, Binnenpolder van Terheijden
Inventarisaties Mei-Juni 2009 / Juni-Juli 2009 / Augustus 2009
Resultaten Soortenlijsten
Libellen inventariseren
Wat?: Inventariseren Libellen en Waterjuffers in 2009 3x veldwerk: in mei-juni, juni-juli en augustus
Waar? Linies van Den Hout Terheijdense Binnenpolder
Voor wie? → Staatsbosbeheer Theo Bakker, Coördinator Monitoring
Door wie? → Madese NatuurVrienden N.a.v. MNV/Werkgroep HyBie in 2008 weer amphibieën in 2009 Nu in 2009 ook libellen en waterjuffers
Koraaljuffer
Vroege waarneming op 2 juni in de Linies (1 week na vroegste)
Presentatie overzicht
Libellen inventariseren Wat, Waar, Voor wie?, Door wie?
Veldwerk Methodiek, Uitvoering, Beperkingen
Gebieden Linies van Den Hout, Binnenpolder van Terheijden
Inventarisaties Mei-Juni 2009 / Juni-Juli 2009 / Augustus 2009
Resultaten Soortenlijsten
Veldwerk (1) - Methodiek (Meetnet Libellen)
Routedelen lopen en tellen Langs water tellen: 2 meter oever en 3 meter water Ook tellen langs (bos)paden en op open plekken
Inventarisaties (minimaal 3x per jaar in zomermaanden) Medio Mei - Juni: eerste week juni (weersuitloop tot half juni) Juni - Juli: eerste week juli (weersuitloop tot half juli) Juli - Medio Augustus: eind juli (weersuitloop tot half augustus)
Planning inventarisaties Tijd: tussen 11.00 en 16.00 uur zijn libellen het actiefst Weer: alleen op dagen met goed libellenweer
Binnenpolder op 24 mei
Grote roodoogjuffers zaten Larves van de viervlek zaten
talrijk op riet en gele plomp talrijk op biezen en gele lis
Veldwerk (2) - Uitvoering
Werkwijze Steekproef van representatieve biotopen (terrein is te groot) Telling: alleen de aantallen op GPS waarnemingslocties Waar mogelijk fotograferen voor determinatie en documentatie! GPS: inventarisatieroutes en waarnemingslocaties vastleggen
Toegang: inventarisatieroutes deels op terrein Staatsbosbeheer
Openbaar terrein: iedereen kan deelnemen aan inventarisaties op de openbare wandelpaden en wegen in het terrein
Gesloten terrein: uitsluitend voor leden MNV/Werkgroep HyBie, omdat alleen zij een betredingsvergunning van SBB hebben!
Leuke waarnemingen Linies
Groene kikker en
zwemmende woelmuis;
ook werd een orchidee gevonden
en enkele veldjes met wateraardbei.
Veldwerk (3) - Beperkingen
Uitvoering Beperkt aantal inventarisatiedagen Niet alles te determineren en fotograferen (vliegende libellen) Alleen GPS locaties voor concentraties waterjuffers en voor
specifieke soortwaarnemingen (vliegen immers overal)
Routes Steekproef van routedelen met kansrijkste libellenbiotopen Reden: terrein is te groot voor 100% dekkende inventarisatie Getelde routedelen ingetekend op topografische kaarten en
gemerkt met een asterisk op de slides met routedelen Betredingsvergunning: 1 maart tot 1 november en niet op zon-
en feestdagen in gesloten terrein
Leuke waarnemingen Binnenpolder
Voorntjes in de ringsloot
bij het brugje van de eendenkooi
Bijzonder gekleurde groene kikkers
bij het gemaaltje aan de Schimmer
Een purperreiger bovenin de bomen van het kooibos
Boomvalk jagend op boerenzwaluwen en een jonge slechtvalk
Presentatie overzicht
Libellen inventariseren Wat, Waar, Voor wie?, Door wie?
Veldwerk Methodiek, Uitvoering, Beperkingen
Gebieden Linies van Den Hout, Binnenpolder van Terheijden
Inventarisaties Mei-Juni 2009 / Juni-Juli 2009 / Augustus 2009
Resultaten Soortenlijsten
Gebieden (1) - Linies (Google)
= Libellen hotspot
Gebieden (2) - Linies (SBB)
Gebieden (3) - Linies (Routes)
Routedelen Linies van Den Hout (inclusief grachten) 1)* Aanvoerweg Ingang Linie Oost (Afrit Made) - Aanvoerpad Schans 1
2)* Aanvoerweg Bolwerk Eind van Den Hout - Buitengracht Oost/West – Aanvoerweg - Voorveld - Bolwerk Eind van Den Hout (Liniestraat)
3)* Linie tussen Aanvoerpad Oostelijke Schans 1 en Aanvoerpad Schans 2
4)* Aanvoerpad Schans 2: Middelste/Hoge Schans - Wandelpad Liniestraat met Buitengracht
5)* Aanvoerpad Schans 2 - Parkeerplaats
6)* Linie tussen Aanvoerpad Schans 2 en Schans 3: Westelijke Schans
7)* Wandelpad Schans 3 - Rode Weel - Bos naar Viaduct Houteindsestraat/Stuivezandsestr.)
8)* Wandelpad Schans 3 - Gemeente Grenspaal - Schans 3 - Houteindsestraat
9) Linie met 2 Kanonhellingen van Houteindsestraat - Aanvoerpad van Schimmer naar Linie
10) Linie van Aanvoerpad met Kanonhelling (paalkampeerplaats) naar Witte Weg metEindbosje (locatie oud kampement Staatse troepen?)
11) Bos hoek Witte Weg en Schimmer
12) Aanvoerpad Schimmer - Bolwerk Binnenpolder van Terheijden
13) Bolwerk Binnenpolder van Terheijden
* = Geïnventariseerd routedeel
Blauwe waterjuffers - Tekening S2
Watersnuffel (paddenstoeltje) Variabele waterjuffer (Y-vorm)
Nergens talrijk Talrijk in de Binnenpolder
Azuurwaterjuffer - paringswiel
Met zwarte U-vorm op S2; talrijk in de Linies
Gebieden (4) - Binnenpolder (Google)
Gebieden (5) - Binnenpolder (SBB)
Gebieden (6) - Binnenpolder (Routes)
Routedelen Binnenpolder van Terheijden 1)* 8 percelen vanaf Schimmer (vanaf Witte weg) - Ad Kloplaantje (toegangspad Eendenkooi)
2)* 2 percelen vanaf Ad Kloplaantje - Dwarssloot West en Toegangsbrug Eendenkooi
3) 3 percelen + 3 hoekpercelen akkerland - Schimmelseweg (NIET het Hoekperceel akkerland Ruitervaartseweg langs Wagenbergse Baan)
4) 10 percelen + 3 hoekpercelen Zuidelijk van Eendenkooi tussen Schimmer en Schimmelseweg
5) 3 (?) + 3 percelen tot Dwarssloot West (Zuidelijk van Ruitervaartseweg = Rvw)
6) 6 percelen tot Dwarssloot West (Noordelijk Rvw tot nieuwe waterloop met pad langs A59)
7)* 6 percelen tot Oostzijde Eendenkooi (Zuidelijk Rvw)
8) 6 percelen tot Oostzijde Eendenkooi (Noordelijk Rvw)
9)* 5 percelen en 2 halve dwarspercelen vanaf Oostzijde Eendenkooi (Zuidelijk Rvw)
10)* 1 klein perceel met poelen en 1 groot perceel vanaf Oostzijde Eendenkooi (Noordelijk Rvw)
11) Nieuw perceel Noordelijk langs A59 met nieuwe waterloop met schoningspad langs A59
12)* Nieuwe Waterplas Oostelijk van de Eendenkooi
13)* Zegge-pad: nieuw laarzenpad van het Viaduct Scheerbiesstraat naar Schimmer
* = Geïnventariseerd routedeel
Bruine glazenmaker - mannetje
Zonnend aan maisblad langs het Zeggepad; Pioniersoort petgaten
Gebieden (7) - Binnenpolder (SBB)Natuurherstel SBB en Waterschap Brabantse Delta
Weblinks: http://www.brabantsedelta.nl/algemene_onderdelen/projectenmonitor/projectenmonitor/0_overige/7996_binnenpolderen http://eendenkooi.blogspot.com/2007/11/nieuwe-natuur-in-de-binnenpolder-van.html (klik op het maatregelenkaartje voor vergroting)en http://eendenkooi.blogspot.com/2007/12/oplevering-binnenpolder-van-terheijden.html
Informatie website Waterschap: Project 7996 Binnenpolder Terheijden
SituatieDe Binnenpolder van Terheijden (gelegen tussen Terheijden en de A59) was tot halverwege de twintigste eeuw één van de rijkste plantkundige gebieden van Nederland. Jarenlange grondwaterwinning en landbouw zorgden ervoor dat dit gebied is verdroogd. Bijzondere planten zoals de groenknolorchis, de spaanse ruiter en de moeraswolfsklauw zijn daardoor verdwenen.Gehoopt wordt ook op terugkeer van bijvoorbeeld orchideeën, rietorgis, galigaan en het blauwe knoopje.Het waterschap neemt, samen met Staatsbosbeheer, momenteel maatregelen om het gebied weer in oorspronkelijke staat terug te brengen.
Waterdoelen * De Binnenpolder Terheijden herstellen als Natte Natuurparel
Aanpak WaterschapIn 2002 is een ecohydrologische studie uitgevoerd, waarbij antiverdrogingsmaatregelen zijn geformuleerd.Het waterschap voert momenteel de volgende maatregelen uit in de Binnenpolder van Terheijden: * het dempen en sluiten van enkele sloten; * het plaatsen van stuwen in de zuidelijke en noordelijke randsloot; * het aanpassen van de twee bestaande stuwen.
Aanpak StaatsbosbeheerDaarnaast verwijdert Staatsbosbeheer de voedselrijke bovenlaag, zodat de specifieke plantensoorten die een vochtige en voedselarme bodem nodig hebben weer gaan leven in de Binnenpolder van Terheijden.
RealisatieDe werkzaamheden zijn gerealiseerd tussen 9 juli en 30 november 2007. Opleveringsfeest: 6 december 2007
Gebieden (8) - Binnenpolder (SBB)Kaart natuurherstel SBB en Waterschap Brabantse Delta
Weblink: http://eendenkooi.blogspot.com/2007/11/nieuwe-natuur-in-de-binnenpolder-van.html (klik op het maatregelenkaartje voor vergroting)
= Libellen hotspot
Langs de Schimmer
Lantaarntje; enkele tientallen in de rietslootjes langs de Schimmer
Gewone oeverlibel; pioniersoort in de pas
afgegraven weilandjes langs de Schimmer
Langs de Schimmer
Zonneminnaars: distelvlinder (zeer talrijk), graspieper en roodborsttapuit
Presentatie overzicht
Libellen inventariseren Wat, Waar, Voor wie?, Door wie?
Veldwerk Methodiek, Uitvoering, Beperkingen
Gebieden Linies van Den Hout, Binnenpolder van Terheijden
Inventarisaties Mei-Juni 2009 / Juni-Juli 2009 / Augustus 2009
Resultaten Soortenlijsten
Inventarisaties
Inventarisatiedagen: 6 dagen (3x Linies en 3x Binnenpolder)
Mei-Juni 2009: Linies (2 + 20 juni), Binnenpolder (24 mei, 3 juni)
Juni-Juli 2009: Linies (26 juli)
Augustus 2009: Binnenpolder (18 augustus)
Bijzonderheden:
20 juni: inventarisatie Linies gestopt wegens onweersbui
26 juli: inventarisatie Binnenpolder gestopt wegens harde wind
Vliegende libellen
Paardenbijter (boven) en Grote keizerlibel (beneden)
Presentatie overzicht
Libellen inventariseren Wat, Waar, Voor wie?, Door wie?
Veldwerk Methodiek, Uitvoering, Beperkingen
Gebieden Linies van Den Hout, Binnenpolder van Terheijden
Inventarisaties Mei-Juni 2009 / Juni-Juli 2009 / Augustus 2009
Resultaten Soortenlijsten
Resultaten - Libellen
Soorten Linies Binnenpolder
Viervlek X X
Grote keizerlibel X X
Blauwe glazenmaker X X
Bruine glazenmaker X X
Bloedrode heidelibel X X
Zwarte heidelibel X
Steenrode heidelibel X
Paardenbijter X X
Gewone oeverlibel X
Totaal: 9 soorten 6 soorten 9 soorten
Grootvlek viervlek - forma Praenubila
Zwarte vlekken onder zowel de pterostigma als de vleugelknopen!
Steenrode heidelibel - vrouwtje
Afstaande legschede, geelzwarte poten, bruine bovenkant ogen
Steenrode heidelibel - paringswiel
Tandemvliegend eitjes afzetten op oever in Binnenpolder (20 paar!)
Bloedrode heidelibel - mannetje
De geheel zwarte poten zijn kenmerkend; talrijk in Binnenpolder
Bloedrode heidelibel - vrouwtje
Heel jong vrouwtje; talrijk op heideveldjes bij hoogste schans Linies
Resultaten - Waterjuffers
Soorten Linies Binnenpolder
Azuurwaterjuffer X X
Variabele waterjuffer X
Watersnuffel X
Lantaarntje X X
Grote roodoogjuffer X
Vuurjuffer X X
Koraaljuffer X
Houtpantserjuffer X X
Gewone pantserjuffer X
Totaal: 9 soorten 7 soorten 6 soorten
Totaal: 18 soorten 13 soorten 15 soorten (Linies + Binnenp.)
Gewone pantserjuffer - vrouwtje
Geen spoor op zijkant borststuk
Houtpantserjuffer - mannetje
Spoor op zijkant borststuk
Colofon
Presentatie:
Datum: d.d. 20100214 Auteur: Ger Luijten Foto's: Ger Luijten
Auteursrecht Publicatie onder Creative Commons licentie BY-SA Licentie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/nl/
Download weblink www.MadeseNatuurVrienden.nl/info/publicaties
!!! → Einde ← !!!
Bruine glazenmaker - eierleggend in rottende oevervegetatie (Linies)