Top Banner
Санхүүгийн тогтворжилтын шинжилгээ Лекц №6
27

Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Jun 23, 2015

Download

Economy & Finance

Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтворжилтын шинжилгээ

Лекц №6

Page 2: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтворжилтын шинжилгээ

Санхүүгийн тогтворжилтын шинжилгээ гэдэг нь аж ахуйн нэгж бизнесийн байгууллага өөрийн хөрөнгөөрөө үйл ажиллагаагаа явуулж, үүссэн өр төлбөрөө өөрийн хөрөнгөөрөө төлөх чадвартай эсэхийг шинжилдэг. Энэ шинжилгээг санхүүгийн ерөнхий байдлыг шинжлэх гол үзүүлэлт болгон ашигладаг.

Page 3: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтворжилтын шинжилгээ

Төлбөрийн чадварыг үнэлснээр санхүүгийн тогтвортой байдлыг үнэлэх үндсэн суурь тавигддаг.

Өөрөөр хэлбэл төлбөрийн чадвар болон санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүдээр аж ахуйн нэгж байгууллагын санхүүгийн чадварыг тодорхойлдог.

Page 4: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

1. Бие даалтын коэффициент (өөрийн капиталын оролцоо)

Энэ коэффициент нь тухайн аж ахуйн нэгж байгууллага санхүүгийн хувьд хир зэрэг бие даасан буюу гадны эх үүсвэрээс хараат бус зөвхөн өөрийн санхүүжилтээр бие даан үйл ажиллагаа явуулах чадварыг илэрхийлдэг. Эдийн засгийн утга нь 0.6-аас буюу 60%-аас их байвал зохистой гэж үздэг.

Page 5: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Бие даалтын коэф =

Өөрийн êàïèòàë> 0.6

Нийт хөрөнгийн ä¿í

Page 6: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

2. Хараат байдлын коэффициент

Энэхүү коэффициент нь бие даалтын коэффициентийн урвуу хэмжигдэхүүн бөгөөд гадаад эх үүсвэрийн оролцоог илэрхийлдэг.

Уг үзүүлэлтийн зохистой утга нь 1-ээс 2-ын хооронд байж болно гэж үздэг.

Page 7: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Хараат

байдлын =

коэф

Нийт хөрөнгийн дүн

Өөрийн капитал

Page 8: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

3. Өөрийн ба гадны капиталын харьцаа (өрийн харьцааны коэффициент)

Энэхүү коэффициент нь өөрийн капиталын нэгжид ногдох гадаад эх үүсвэрийн хэмжээг харуулах бөгөөд 1-ээс их биш байвал зохистой гэж үздэг. Үүнийг эх үүсвэрийн квота гэж нэрлэдэг.

Page 9: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

ªÁÃÊÕ =

Ãàäíû êàïèòàë

Өөрийн капитал

Page 10: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

4. Гадны капиталын хувийн жин (дайчлагдсан капиталын оролцооны коэффициент)

Энэ үзүүлэлт нь тухайн компаний нийт хөрөнгийн хэдэн хувийг гадны хөрөнгөөр санхүүжүүлж байгааг харуулдаг бөгөөд гаднаас дайчилсан капиталын нийт хөрөнгөнд эзлэх хувийн жингээр тодорхойлогдоно. Эдийн засгийн утга нь 0.4 – с бага байвал тохиромжтой гэж үздэг.

Page 11: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

ÃÊÕÆ =

Ãàäíû êàïèòàë

Íèéò õºðºíãº< 0.4

Page 12: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

5. Байнгын капиталын бүтэц ( байнгын капитал дахь УХӨТ – ийн оролцооны коэффициент)

Энэ үзүүлэлт нь компаний үндсэн хөрөнгө ба хөрөнгө оруулалтын зардлыг санхүүжүүлэхэд ашиглаж байгаа гадны капиталын хэмжээ нь нийт эх үүсвэрт эзлэх хувийн жинг харуулна. Энэ үзүүлэлт бага байх тусмаа сайн байдаг.

Page 13: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

ÁÊÁ =

ÓÕªÒ

Áàéíãûí капитал

Page 14: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

6. Гадны капиталын бүтэц (дайчлагдсан капиталын бүтцийн коэффициент)

Энэ нь гадны капиталын дүнд эзэлж байгаа урт хугацаат зээл өр төлбөрийн хувийн жинг харуулна. Урт хугацаат зээлийн хувийн жин өндөр байх нь тухайн компаний үйл ажиллагааг тогтвортой үргэлжлэх чухал нөхцөл болдог. Энэ коэффициентийн үзүүлэлт өсөх тусам дайчлагдсан хөрөнгийн бүтэц зохистой гэж үздэг бөгөөд эдийн засгийн агуулгын хувьд БХӨТ-ийг ашиглах биш УХӨТ-ийг түлхүү ашиглаж байгааг харуулдаг.

Page 15: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

ÃÊÁ =

ÓÕªÒ, ÓÕÇýýë

Ãàäíû капитал

Page 16: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

7. Зохицуулалтын коэффициент

Эргэлтийн хөрөнгийг санхүүжүүлэхэд зориулсан байнгын капиталын хэсгийг өөрийн эргэлтийн капитал гэнэ.

Page 17: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Зохицуулалтын

Коэффициент =

Өөрийн эргэлтийн капитал

Өөрийн капитал

Page 18: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Санхүүгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлтүүд

8. Өөрийн эргэлтийн капиталын зохицуулалтын коэффициент

Энэхүү коэффициент нь өөрийн эх үүсвэрийн 1 төгрөг тутамд ногдож байгаа эх үүсвэрийн санхүүжилтийн хэмжээг харуулдаг. Энэ коэффициентийн эдийн засгийн утга өсөх тутам өөрийн хөрөнгөөр үйл ажиллагаагаа санхүүжүүлэх чадвар дээшилж байна гэж үздэг бөгөөд өсөж байвал зохистой гэж үздэг.

Page 19: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

ӨЭКз/к =

Цэвэр эргэлтийн хөрөнгө

Өөрийн капитал

Page 20: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

материаллаг нөөцийн эх үүсвэр

Эргэлтийн хөрөнгийн үндсэн хэсэг нь материаллаг нөөц ба зардал бөгөөд энэ нь үйлдвэрлэлийн нөөцийн гол хэмжүүр болдог. Иймд материаллаг нөөц ба зардлыг ямар эх үүсвэрээр санхүүжүүлж, тэр нь хүрэлцээтэй байгаа эсэхийг тодорхойлох нь санхүүгийн тогтворжилтыг үнэлэх үнэлгээ болдог.

Page 21: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

материаллаг нөөцийн эх үүсвэр

Үүнийг тооцохдоо санхүүгийн үйл ажиллагааны тогтвортой хэлбэрийг хангаж чадах балансын үндсэн үзүүлэлт болох бараа материалын нөөц болон түүний эх үүсвэртэй холбоотойгоор авч үздэг.

Үүнд : 1. Цэвэр эргэлтийн хөрөнгө2. Бараа материалын нөөцийн эх үүсвэр3. Материалын нөөцийн зохистой хэмжээ

Page 22: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Бараа материалын нөөцийн эх үүсвэр

Материалын нөөцийн эх үүсвэр – Уг үзүүлэлтээр материалын нөөцийн шаардлагатай эх үүсвэрийн хэмжээ хэвийн байгаа эсэхийг тодорхойлж өгдөг.

Ìàòåðèàëûí íººöèéí ýõ =¿¿ñâýð

Бараа материалын нөөц

худалдан авахад зарцуулсан зээл

Бэлтгэн нийлүүлэгчид төлөх өр

+

Page 23: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Материалын нөөцийн зохистой хэмжээ

Материалын нөөцийн зохистой хэмжээ – Энэ үзүүлэлт нь балансын дүнд тусгагдсан нийт материалын нөөцүүдийн хэмжээгээр тодорхойлогддог. Бараа материалын нөөцийн үзүүлэлттэй холбоотойгоор санхүүгийн тогтворжилтын дараах хэлбэрүүд тодорхойлогддог.

Page 24: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

Материалын нөөц < Цэвэр эргэлтийн хөрөнгө тохиолдолд:Уг харьцаа хангагдаж байвал материалын нөөцийг

өөрийн эх үүсвэрээр (эргэлтийн хөрөнгөөр) санхүүжүүлж чадаж байгаа буюу гадны зээлдэгчээс ААН үл хамаарахыг харуулдаг.

1. Туйлын тогтвортой байдал

Page 25: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

2. Хэвийн тогтвортой байдал

Цэвэр Материалын эргэлтийн < Материалын < нөөцхөрөнгө Нөөц хэвийн эх

үүсвэр.

Энэ харьцааг хангасан тохиолдолд ААН-ийн үйл ажиллагааг амжилттай зохион байгуулсан гэж дүгнэдэг ба материалын нөөцийг өөрийн ба гадны эх үүсвэрээр хангах боломжтойг илтгэдэг.

Page 26: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

3. Санхүүгийн тогтворгүй байдал

Материалын нөөц < материалын нөөцийн хэвийн эх үүсвэр.

Энэ тохиолдолд ААН хэвийн үйл ажиллагаа явуулахын тулд материалын нөөц хэвийн эх үүсвэрээс гадна нэмэлт эх үүсвэр дайчилсныг харуулна. Материалын хэвийн эх үүсвэрээс материалын нөөцийн абсолют хэмжээ их байх нь муу буюу үйлдвэр аж ахуйн газрын санхүүгийн байдал тогтворгүйтэх талтай.

Page 27: Lekts 6 sanhuugiin togtwortoi baidal

4. Санхүүгийн хэт тогтворгүйжилт ба хямралт байдал .

Энэ нөхцөлд 3-р харьцааг хангахад материалын нөөц их байхаас гадна хэвийн эх үүсвэрт харьяалагдаж буй зээл төлбөрийн хугацаа (3-р нөхцөлд заасан нэмэлт эх үүсвэр) хэтэрсэн буюу яаравчлагдсан байх тохиолдолд ААН - ийн санхүүгийн байдал хямардаг. Энэ байдал олон дахин давтагдвал уг ААН дампуурч болзошгүй байдаг.Дараах тэгшитгэлээр хангагддаг.

Материалын нөөц > материалын нөөцийн хэвийн эх үүсвэр