This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
[scqpi ok|iri gepce`c ge`kfkrc go vcb/ c koasec zkrpgaiokrgpcaeioifgc c kzzogak}gieg `k cqqi rcqc `gqziegbgog/ ge psppg{scfog kqzcppg ahc oi |c`iei iffg qprcppkncepc aioocfkpi ko
qkzcrc c kook `gllsqgiec `cook aieiqace}k% Ok rkzg`kc|ios}giec `coo‗gelirnkpgak/ qgk zcr {skepi rgfskr`k foghkr`vkrc ahc zcr agò ahc aieacrec g qilpvkrc/ gepcrcqqk cgelosce}k knbgpg se pcnzi aieqg`crkpg oiepkeg/ zcrqgeikepgpcpgag/ k {scqpi aknzi= `kook ocppcrkpsrk koo‗gelirnk}giec/ok zri`s}giec c ok `gllsqgiec `cook aieiqace}k kpprk|crqkei crgnbko}kei {sipg`gkekncepc ecfog gelgegpg ei`g `cook rcpc ck||koirkei ok aieqkzc|ioc}}k `g {scqp‗sopgnk ainc bcecainsec/ `k zrcqcr|krc c aie`g|g`crc%
Go qkzcrc/ i ncfogi g qkzcrg/ c ok aieiqace}k |cefiei|cgaiokpg qcnzrc zg÷ zcr nc}}i `g boif c qiagko ecpvird/kzzogak}gieg ahc qzcqqi qg ncqaiokei c aielie`iei ge sekqprsppsrk rcpgaiokrc c gzcrpcqpskoc/ {sko è {scook `co vcb=niopczogag ainsegpê `g spcepg.ocppirg qg gepcrcqqkei c `gqaspiei`g krfincepg ziziokrg ainc `g pcnkpgahc prkqasrkpc `kg nc`gk
prk`g}giekog/ c zkrpcagzkei kook lirnk}giec `g se‗izgegiec zsbbogak ge ni`i kppg|i4 g rsiog `g kspirc c ocppirc qg qlsnkeic aielie`iei/ c g rkzzirpg prk ahg arck c ahg lrsgqac seaiepcespi pce`iei k qipprkrqg kooc qgnncprgc `co zkqqkpi% Èfrk}gc k lceinceg ainc o‗SFA (Sqcr Fcecrkpc` Aiepcep' ahciffg hk se qceqi zkrokrc `g ‟gelirnk}giec izce qisrac„= zrciaaszk}giec zcr koaseg (qizrkppsppi c`gpirg/ fgirekogqpg ck``cppg ziai zrizceqg k agncepkrqg aie go vcb'/ rckopê
cepsqgkqnkepc zcr niopg spcepg ahc |c`iei go losqqi `g
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
qkffg brc|g kg pcqpg zg÷ osefhg c ainzocqqg/ qgk gzcrpcqpskog ahcprk`g}giekog% Nk eie qioi= boifiqlcrk c qiagko ecpvird qpkeei`g|cepke`i ecfog sopgng keeg g esi|g osifhg `co aielriepi`cniarkpgai/ ge asg irfkeg}}krc nibgogpk}gieg `g zgk}}k/ ikffgrkrc ok aceqsrk ainc ge Cfgppi/ Psegqgk c Kobkegk ecg zrgng ncqg `co 2:;;;%
Ok boifiqlcrk/ g qiagko ecpvird c go vcb ge fcecrkoc/ qgrg|cokei lie`kncepkog eie qioi zcr go rsioi ‟kopcrekpg|i„ ahcq|iofiei rgqzcppi koo‗gelirnk}giec prk`g}giekoc/ nk keahc zcrahç qpkeei `g|cepke`i go pcrrcei/ |grpskoc qioi lgei k seacrpi zsepi/ ge asg qg kogncepk go aieqceqi i go `gqqceqi/qizrkppsppi `cooc fgi|keg fcecrk}gieg/ |crqi ok aokqqc ziogpgakge fcecrkoc/ i |crqi ocffg c `gqcfeg `g ocffc ecooi qzcaglgai%\kofk ainc cqcnzgi gpkogkei ok rcacepc ocffc qps`gkpk zcr rglirnkrc go qgqpcnk seg|crqgpkrgi/ ahc hk qpgniokpi ok
; Ge {scqpg fgireg oc rg|iopc ziziokrg ge Cfgppi/ Psegqgk c Kobkegk/|cefiei irfkeg}}kpc ge rcpc4 qzcaglgag qgpg/ è go akqi `coo‗Cfgppi/|cefiei kzcrpg zcr gqprsgrc g nkeglcqpkepg qsg ainzirpkncepg `k qcfsgrc`srkepc oc nkeglcqpk}gieg/ c zcrncppiei `g qakrgakrc ge lirnkpi z`l `cgnkeskog zcr eie rgnkecrc aige|iopg ge qaieprg aie ok ziog}gk% Zcr
cqcnzgi aieqgfogkei k ifesei `g zirpkrc aie qç se lgirc `k `iekrc k se ziog}gippi zcr ge`sroi k qahgcrkrqg aie go zizioi c aiepri Nsbkrkd%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Boif c qiagko ecpvird `se{sc= qsg zrgng qg ocffc c qarg|c`cooc zg÷ `gqzkrkpc pcnkpgahc/ qsg qcaie`g ekqaiei esi|c`gekngahc qiagkog c ‟kngag}gc |grpskog„/ ahc ziqqiei cqqcrcaiqprsgpc ge bkqc kfog gepcrcqqg ge ainsec lrk g `g|crqg‟zrilgog„= `kooc g`cc ziogpgahc c ok |gqgiec `co nie`i/ kg fsqpgocppcrkrg c nsqgakog/ `kooc zrclcrce}c qcqqskog k {scoocfkqprieingahc% Nk/ ainc qg |c`rê eco qcaie`i c pcr}iakzgpioi/ boif c qiagko ecpvird `g|cepkei qcnzrc zg÷ qzcqqikeahc osifhg `g zrini}giec asopsrkoc c `gqasqqgiec gepirei kogbrg/ rg|gqpc/ c ifeg pgzi `g zsbbogak}giec qzcqqi eie rczcrgbgocqs akrpk qpknzkpk4 c qzcqqi g boif qg prkqlirnkei cqqg qpcqqg geakepgcrg `g qargppsrk aioocppg|k/ ge asg qarg|crc `g|gcec se kppiaiookbirkpg|i c eie qiogzqgqpgai/ geaosqg|i c eie zg÷ cqaosqg|i%È zcr {scqpc rkfgieg ahc oc `gqasqqgieg q|goszzkpcqg ecg boifocppcrkrg/ aie knzgk cai keahc ko `g lsirg `cook rcpc/ `g|cepkei
qzcqqi qpgniog k |crg c zrizrg nkeglcqpg ocppcrkrg/ i iaakqgieg zcr ge`kfkrc ok qiagcpê aie esi|c ahgk|g `g ocppsrk liregpc `kookocppcrkpsrk% Frk}gc k boif ainc Fgkz c Ek}giecge`gkek%ain/rgqzcppg|k.ncepc fcqpgpg `ko aioocppg|i (‟bke` `g qargppirg„' Vs Ngef c `ko frszzi `g qargppirg `cppi Ek}giec Ge`gkek/ okocppcrkpsrk c go qsi rkzzirpi aie ok qiagcpê/ aiqï ainc oc esi|cairrcepg ocppcrkrgc c g esi|g qpgog `g qargppsrk/ `g|cefieikrfincepg `g `gbkppgpi ‟`ko bkqqi„/ c eie zg÷ rgqcr|kpg k çogpcq
asopsrkog c acrahgc rgqprcppc `g gepcoocppskog%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Fskr`ke`i k {scqpg boif/ kook zkrpcagzk}giec kppg|k `cg
esncriqg ocppirg c kook rgqieke}k ahc qiei ge frk`i `g `krc kpcnkpgahc zrkpgakncepc kqqcepg qsg nc`gk prk`g}giekog/ qcnbrk`g zipcr kllcrnkrc ahc qgkni `k||cri fgsepg ge se‗cziak `g`cniarkpg}}k}giec `co qkzcrc/ c ge asg ko zsbbogai èlgekoncepc `kpk ok ziqqgbgogpê `g qacfogcrc zri`ippg asopsrkogkopcrekpg|g% Go lkppi ahc g ocppirg `gqaspkei/ rcaceqgqakei iqcnzogacncepc ainncepgei g ogbrg ge rcpc/ lgei k` krrg|krckeahc k aiookbirkrc aie fog kspirg/ `gniqprk ainc ge rcpc oc
g`cc qgkei aieaczgpc ainc se bcec ainsec/ eie qioi zcrahçpsppg ec ziqqkei lrsgrc/ nk keahc/ c qizrkppsppi/ zcrahç psppg ziqqkei aieprgbsgrc k arckroc c krrgaahgroc% C` è ge |grp÷ `g{scqpg kqzcppg/ ahc fog kspirg `g|cepkei se zi‗ ncei kspirg= ahgqg prgeacrcrê `gcpri go aizwrgfhp c/ zsepke`i qioi k |ce`crc oc zrizrgc g`cc/ eie pcrrê aiepi `co esi|i rsioi ahc g ocppirg zrcpce`iei/ eie qg `gniqprcrê ge frk`i `g kzzirpkrc |kog`gaieprgbspg kooc ainsegpê `g ocppirg `co vcb%
Ok ekqagpk `g qiagko ecpvird gepcrkncepc `c`gakpg kookocppsrk c kook qargppsrk/ ainc kEibgg c Fii`rck`q/ zcrncppciffg `g arckrc |crg c zrizrg qzk}g |grpskog/ gegnnkfgekbgog lgeik ziai pcnzi lk/ gepcrkncepc `c`gakpg ko nie`i `cg ogbrg%Qlrsppke`i ok pcaeioifgk ahc qpk kook bkqc `g psppg g ainsegqiagko ecpvird ‑ i||cri geprcaagkrc rkzzirpg prk qgefiog zrilgogceprke`i ge sek rcpc `g aiepkppg ‑ fog spcepg qpkbgogqaiei
rcok}gieg lrk oiri cqaosqg|kncepc ge bkqc kg fsqpg ocppcrkrg ahchkeei ge ainsec= g ogbrg rkzzrcqcepkei se bgfogcppi `k |gqgpk zcr zrcqcepkrqg c qprgefcrc kngag}gk aie koprc zcrqiec% Ge qiagkoecpvird `g {scqpi pgzi o‗spcepc zsò aieiqacrc oc ocppsrc ahc gese zrcagqi nincepi g qsig kngag qpkeei kllriepke`i/ cahgc`crc {sge`g aieqgfog c |kospk}gieg4 ecg ngfogirg akqg zsòainsegakrc `grcppkncepc aie fog kspirg `cg ogbrg ahc foggepcrcqqkei% Ge qzcaglgahc qc}gieg `g kEibgg c Fii`rck`q/
geioprc/ g ocppirg ziqqiei kzrgrc lirsn pcnkpgag/ c ge|gpkrc g
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
qkffg brc|g c krpgaiog/ i |g`ci/ gnnkfgeg c brkeg nsqgakog ‑ |gcec aieqg`crc|ioncepc rg`gnceqgiekpi go aieacppi `g kspircainc arckpirc `g aiepcespg/ zcrahç qzcqqi {scqpg eie qieiarckpg `k sek qiok lgfsrk4 iaairriei keahc go vcbnkqpcr ahcfcqpgqac ok zgkppklirnk ie ogec/ se k``cppi ko niepkffgi `gc|cepskog aiepcespg |g`ci.qieirg airrcokpg c koprc lgfsrc|krgkbgog k qcaie`k `co frk`i `g qzcagkog}}k}giec `co boif c `gahg oi knngegqprk% Geioprc |keei aieqg`crkpg fog gepcr|cepg
`cook ainsegpê `cg ocppirg/ `kg qcnzogag ainncepg kg aieqgfog c
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
foiqqc aiepgeskncepc kzzirpkpg k nkrfgec `co pcqpi irgfgekrgi/
`cook prk`g}giec nkeiqargppk nc`gc|koc/ k asg qcnbrkeiqingfogkrc g aiepcespg gzcrpcqpskog iffg `gqziegbgog ge rcpc4 nkqg zceqg keahc kook nsopgogeckrgpê qiqpgpsgpk `koo‗gnziqpk}giecogeckrc c qc{sce}gkoc/ ahc ls cocncepi lie`kepc zrgnk `cookqargppsrk c qsaacqqg|kncepc `cook qpknzk/ c ahc/ ainc qiqpgcecNkrqhkoo Na Oshke/ hk gnziqpi eie qioi se segai c`cfcniegai ni`i `g kzzriaagkrqg kg pcqpg nk/ lirqc/ keahc se zrcagqi ni`i `g ocffcrc c gepcrzrcpkrc go nie`i% Ok
Nk aie o‗gzcrpcqpskogpê c ok `gllsqgiec |gk vcb `cg aiepcespg/kaakepi kg pkepg esi|g qacekrg ahc acrpkncepc krrgaahgqaiei c`cniarkpg}}kei go qkzcrc/ qirfiei zribocnkpgahc `co psppiesi|c% Ok esi|k lgfsrk `coo‗kspirc/ zcr cqcnzgi/ eie hkrgzcrasqqgieg qioi qsook pcqpskogpê c qsooi qpgoc `cooc izcrc/ nkgeag`c lirpcncepc keahc qs {scqpgieg ocfkpc kook zkpcregpê c kg
ziqqgbgog sqg `cooc qpcqqc/ c `se{sc ko `grgppi `‗kspirc% Se pcnkkqqkg `gbkppspi eco vcb/ `i|c g aiepcespg qcnbrkei eiekzzkrpcecrc k ecqqsei c` cqqcrc lkagoncepc rgzri`ippg c `gllsqg%Zcr se vcb aiqï aieaczgpi iaairriei qgqpcng esi|g/ ahcrgcqakei k nc`gkrc prk go zrgeagzgi `g rgaieiqagncepi `cook zkpcregpê `cooc izcrc/ c {scooi `cook ogbcrk agraiok}giec `coocg`cc c `cg aiepcespg% Oc ogace}c ‟aizwoclp„ c ‟Arckpg|cAinnieq„ (AA' kzzkgiei lgeirk g ngfogirg pcepkpg|g ncqqg ge
kppi zcr se ainzrincqqi `g {scqpi pgzi%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
iaairrc qpgzsokrc kaair`g aie psppc oc zkrpg ge aksqk/ aie ahg`cpgcec g `grgppg `‗kspirc `k se okpi c aie psppg fog Qpkpg ncnbrg`koo‗kopri/ zcr qcoc}giekrc g aiepcespg rgpcespg ge`gqzceqkbgog zcr ok aioocppg|gpê/ rce`crog lrsgbgog seg|crqkoncepc c/qizrkppsppi/ pspcokrog aie eirnc fgsrg`gahc ahc ec fkrkepgqakeio‗kspcepgagpê c ec gnzc`gqakei ‟ok nkegziok}giec io‗kopcrk}giec gepce}giekoc„%
Ok Akrpk/ geioprc/ ngrk k pspcokrc/ ecoo‗krpgaioi 7/
o‗sfskfogke}k c o‗c{sgogbrgi prk `g|crqc asopsrc/ rgaieiqace`iahc go zkprgniegi `gfgpkoc ‟eie hk/ zcr qsk qpcqqk ekpsrk/ koaseogngpc pcnzirkoc/ fcifrklgai/ asopsrkoc i lirnkoc„% Gelgec|cefiei `cqargppg/ ecfog krpgaiog ;:/ ;; c ;2/ fog irfkegqng zrcziqpg k qcoc}giekrc c zrcqcr|krc ko ncfogi go zkprgniegi/ grsiog c oc rcqzieqkbgogpê `cfog qpcqqg% C/ ecooi qzcaglgai/o‗krpgaioi ;: zrc|c`c ngqsrc |iopc k=
. qzgefcrc g rckog}}kpirg `g hkr`vkrc c `g qilpvkrc/ g arckpirg/ fog c`gpirg/g zri`sppirg c g `gqprgbspirg `g `iasncepg `gfgpkog/ aiqï ainc fog koprg
zkrpecr `co qcppirc zrg|kpi/ k aiizcrkrc aie oc bgbogipcahc ek}giekog/ fogkrahg|g/ g nsqcg c fog koprg irfkegqng geakrgakpg `cook aieqcr|k}giec `co
zkprgniegi zsbbogai zcr fkrkepgrc ok aieqcr|k}giec `co zkprgniegi`gfgpkoc4. q|goszzkrc ok lirnk}giec c ok rgacrak/ c zrinsi|crc ok aie`g|gqgiec`cooc cqzcrgce}c c `cooc aieiqace}c prk oc gqpgps}gieg c oc kqqiagk}gieg
zrilcqqgiekog gepcrcqqkpc4
. geairkffgkrc oc seg|crqgpê c fog koprg gqpgpspg `g rgacrak/ qgk zsbbogag ahc zrg|kpg/ k` kqqgasrkrc ok aieqcr|k}giec `cg `kpg qakpsrgpg `kook rgacrak%
Rgqsopk acrpkncepc okbgoc go aielgec prk {skepi |k`kqcoc}giekpi c {skepi ge|cac qakrpkpi/ cqqce`i `g lkppignziqqgbgoc qpkbgogrc se argpcrgi acrpi ge bkqc ko {skocfgs`gakrc rgoc|kepc/ c `cfei `g cqqcrc aieqcr|kpi k lspsrkncnirgk/ se aiepcespi `gfgpkoc% Nk keahc oi qpcqqi zrgeagzgi
Oc esi|c lriepgcrc `co vcb c ok zkrpcagzk}giec kppg|k `cfogspcepg
;%; Go vcb qcg ps
Go 23 `gacnbrc 2::< go acocbrc qcppgnkekoc ¤Pgnc´ cocqqcainc zcrqiek `coo‗keei ‟wis„% Se fcecrgai ‟pc„ zcr zrcngkrc
eie zg÷/ c eie qiopkepi/ sek ‟frckp zcrqie„/ nk psppg aioiriahc zkrpcagzkei kook ‟`cniark}gk `gfgpkoc„% Se prgbspi kookrcpc `se{sc/ c k psppg fog spcepg%
@izi oi qaizzgi `cook biook `ip.ain/ eco 2::; lkoog|k okaiqg``cppk ‟ecv caieinw„/ c aie cqqk ekslrkfk|kei ngfogkgk`g k}gce`c ahc qsook zri`s}giec `g zkaahcppg qilpvkrc k|c|keiaiqprsgpi ok zrizrgk lirpsek/ arcke`i se qsrzosq fgfkepcqai/kogncepke`i lkoqc qzcrke}c c prk`ce`i g zrgeagzg qpcqqg zcr asg
go vcb crk ekpi%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Ok ncpê `cfog keeg 2::: è `g lkppi go nincepi zg÷ zrizg}gi
zcr go vcb `g niqprkrqg ko nie`i/ c `g lkr qaizrgrc kfog spcepgoc gelgegpc ziqqgbgogpê ahc crk ge frk`i `g illrgrc oiri% Nk{scqpi ls ziqqgbgoc qioi `izi se qcrgi rgzceqkncepi `co vcbqpcqqi/ `izi sek |crk c zrizrgk ‟rg|ios}giec asopsrkoc„%
Eie è se akqi {sge`g ahc eco 2::< go ¤Pgnc´ kbbgk cocppi‟wis„ ainc zcrqiek `coo‗keei4 ok rg|ios}giec è ge kppi=ngogieg `g zcrqiec qg qaknbgkei gelirnk}gieg ge rcpc/kzzrilie`gqaiei pcnkpgahc ahc g nc`gk prk`g}giekog eie
prkppkei ge ni`i qi``gqlkacepc/ ocffiei ieogec/ ka{sgqpkei bceg c/ aiqk zg÷ gnzirpkepc/ zkrpcagzkei kook `cniark}gk%O‗krpgaioi `co ¤Pgnc ́/ k lgrnk `g Oc| Friqqnke/ rcokpg|i kookqacopk `g ‟phc zcrqie il phc wckr„/ zkrok kzzsepi `g‟`cniark}gk `gfgpkoc„ ge {scqpg pcrngeg=
2::< fk|c sq qinc g`ckq% Phgq gq ke izzirpsegpw pi bsgo` k ecv dge` il gepcrekpgieko se`crqpke`gef/ eip ziogpgagke pi ziogpgagke/ frckp nke pi
frckp nke/ bsp agpg}ce pi agpg}ce/ zcrqie pi zcrqie (Friqqnke 2::<'%
@sc keeg zrgnk/ eco 2::0/ |ceg|k zsbbogakpi go bcqp qcoocr `g @ke Fgoonir/ Vc phc nc`gk0 (Fgoonir 2::0'/ sei `cg zrgngpcepkpg|g `g qzgcfkrc ainc ok rcpc qpcqqc aknbgke`i go ni`i `glkrc fgirekogqni zcrncppce`i se rkzzirpi irg}}iepkoc prkfgirekogqpg c ocppirg/ ahc k oiri |iopk qg prkqlirnkei ge kspirg/ ge
{skepi zri`sppirg `g aiepcespg ahc krrgaahgqaiei ok eipg}gk cec qpgniokei ok `gllsqgiec/ `ke`i aiqï |gpk k sek qirpk `g‟izce.qisrac misrekogqn„%K zcrncppcrc psppi agò ls go lceincei ‟Sqcr Fcecrkpc`Aiepcep„ (SFA'/ ahc qpk kook bkqc `co aieacppi `g vcb aincizce.qisrac/ ainc o‗ ‟seg|crqi `g gelirnk}giec kaacqqgbgocprkngpc ok rcpc„ pcirg}}kpi `k Pgn Bcrecrq Occ ecg okbirkpirg
0 Go ogbri è `gqziegbgoc ieogec koo‗ge`grg}}ihppz=))ircgoow%ain)akpkoif)vcnc`gk)biid)%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
arckrc {scooc ahc Pgn I‗Rcgoow `clgegqac oc ‟prkzzioc `cook|caahgk ge`sqprgk `co qilpvkrc„(I‗Rcgoow 2::3'% K bce|c`crc/ gelkppg/ oc k}gce`c ahc qizrk||gqqcri ko lkoogncepi`cook ‟ecv caieinw„/ `gniqprkei `g k|crc `coocakrkppcrgqpgahc ainseg/ ge zkrpc fgê zrcqcepg kg pcnzg `co‟vcb ;%:„/ ge zkrpc lrsppi `g {scook rg|ios}giec asopsrkoc ahcqg cbbc aie o‗c|ios}giec `co vcb qpcqqi% C qg prkppk `g {scoocqpcqqc akrkppcrgqpgahc ahc qcaie`i I‗Rcgoow qiei kook bkqc `colse}giekncepi `co vcb 2%:/ c k asg ahgse{sc izcrg ge rcpc`i|rcbbc k`cfskrqg%
. Illrgrc qcr|g}g c eie zkaahcppg qilpvkrc% È se aieacppi bkqgokrc/ c rk`gakoncepc geei|kpg|i `co vcb 2%:% Koo‗spcepciaairrc se qcr|g}gi spgoc c eie se qilpvkrc `k geqpkookrc c ahclse}gieg qce}k sopcrgirg gepcr|cepg `cfog q|goszzkpirg c zrifcppgqpg= o‗spcepc ge pko ni`i spgog}}k go qcr|g}gi/ oi pcqpk c oi
‟fgs`gak„ lirece`i lcc`bkad kfog qpcqqg zrifcppgqpg% Go lcc`bkad è sek akrkppcrgqpgak lie`kncepkoc `cook rcpc gepcqk aincainsegpê `g spcepg ahc zkrpcagzkei ko ngfogirkncepi c kookippgng}}k}giec `cook qpcqqk% Zgiegcrc `g {scqpi esi|i ni`i `ggepce`crc go vcb è acrpkncepc Fiifoc/ ahc `k qcnzrc illrcqcr|g}g (c eie qilpvkrc' ge aiepgesi kffgirekncepi%
. Ncppcrc g `kpg ko acepri `coo‗kppce}giec% Qiqpcece`i ahcg `kpg qkrkeei go esi|i ‟gepco geqg`c„/ I‗Rcgoow kllcrnk= ‟ok
fcqpgiec `cg `kpkbkqc è sek ainzcpce}k aceprkoc `cooc qiagcpê
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
vcb 2%:/ ko zsepi ahc {skoahc |iopk kbbgkni `clgegpi {scqpc
kzzogak}gieg ainc ‘gelivkrc‗ zgsppiqpi ahc qcnzogacncepcqilpvkrc„ (I‗Rcgoow 2::3'% Ok akzkagpê `g fcqpgrc`gekngakncepc o‗ceirnc nioc `g `kpg gnncqqg ge rcpc/ c `gqlrsppkrc fog qpcqqg `kpg zcr arckrc zrilgppi c illrgrc qcr|g}g spgogkoo‗spcepc/ è kqqiospkncepc aceprkoc zcr `clgegrc go |koirc `g`cpcrngekpc kzzogak}gieg% Go zribocnk ahc qg ziec è ecook zrizrgcpê `cg `kpg= qc fskr`gkni k qcr|g}g {skog oc nkzzcieogec/ eipgkni ahc ziqqc`crc se esaoci `g `kpg è sek liepc
zrc}giqgqqgnk `g fsk`kfei/ nk kooi qpcqqi pcnzi go lkppi `geie cqqcrc ge frk`i `g illrgrc se qcr|g}gi ippgnkoc/ cqizrkppsppi rce`crc zsbbogag g `kpg i kllg`krec ok rcokpg|kogace}k/ kzrc kook aieairrce}k c lk|irgqac o‗gefrcqqi `g koprcqiagcpê ahc/ fcqpce`i fog qpcqqg `kpg/ qzcqqi qg `gniqprkei gefrk`i `g arckrc kzzogak}gieg c qcr|g}g zg÷ `gekngag/ c `gaieqcfsce}k zg÷ kzzrc}}kpg `kfog spcepg% È {scqpi go akqi `g Nkz [scqp / ahc `g lkppi nkepceec go nieiziogi eco qcppirc`cooc nkzzc ieogec lgei ko ;773/ zcr cqqcrc zig qako}kpi `kookqacek zrizrgi `k Wkhii+/ Ngariqilp c ge qcfsgpi Fiifoc/ ahcspgog}}ke`i ge ogace}k g `kpg liregpg zrizrgi `k Nkz [scqp /arckriei qcr|g}g zg÷ ainzcpgpg|g%
Keahc Knk}ie geg}gò k illrgrc g qcr|g}g kfog spcepg zkrpce`i`k `kpg ahc rczcrg|k `k GQBE R%R% Bivdcr / nk k` cqqg geg}gò k`kffgsefcrc `kpg zri|cegcepg `k c`gpirg/ kspirg/ c qizrkppsppi
`kfog spcepg% [scqp‗sopgnk akrkppcrgqpgak è gnzirpkepgqqgnk= Knk}ie è ge frk`i `g niegpirkrc g ainzirpkncepg `cfog spcepgrkaaifogce`i aiepgeskncepc `kpg qpkpgqpgag<% Psppi agò hkainzirpkpi ahc Bivdcr eie è zg÷ ok liepc zrgnkrgk zcr rczcrgrc gelirnk}gieg qsg ogbrg/ ko qsi ziqpi |g è i||gkncepc
< Rkaaifogcrc `kpg qpkpgqpgag c niegpirkrc g ainzirpkncepg `cfog spcepg èiffg kook bkqc `co lse}giekncepi `g niopc kzzogak}gieg `cooc aiqg``cppc
‟qiagcpê vcb 2%:„% Knk}ie/ Vgdgzc`gk/ Logadr / NwQzkac/ WisPsbc c Lkacbiid qiei qioi fog cqcnzg zg÷ aieiqagspg%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Knk}ie/ ahc `k {skoahc keei ziqqgc`c keahc se ai`gac
g`cepglgakpg|i zrizrgcpkrgi/ KQGE%. Prkppkrc fog spcepg ainc ai.q|goszzkpirg ge ippgak ‟izce.qisrac„% Niegpirke`i g ainzirpkncepg `cfog spcepg/ {scqpgsopgng qiei fgê zipce}gkoncepc ai.q|goszzkpirg/ zcrahç ge bkqckooc oiri qacopc/ kooc kzzogak}gieg zg÷ sqkpc/ c agiè ge bkqc kgoiri lcc`bkad/ g zrifcppgqpg kffgirekei qilpvkrc/ qcr|g}g ckzzogak}gieg zg÷ i ncei lrc{scepcncepc6% Ecoo‗knbgpi `cookarck}giec `g aiepcespg/ zrilie`kncepc ni`glgakpi
`koo‗k||cepi `co vcb 2%:/ cqcnzokrc è go akqi `g Vgdgzc`gk ahcrgziec ecg qsig spcepg sek lg`sagk (pcirgakncepc' googngpkpk/ zcrncppce`i oiri `g kffgsefcrc c ni`glgakrc oc |iag `kaieqsopkrc%
Ai.q|goszzkpirg ge {scqpi qceqi qiei psppg aioiri ahc/ aie go zrizrgi boif i aie go zrizrgi qgpi gepcrecp/ i qcnzogacncepcek|gfke`i c ‟zkrpcagzke`i„ ge rcpc/ qlrsppkei go lceincei‟Sqcr Fcecrkpc` Aiepcep„/ ahc zcrncppc eie qioi `g zsbbogakrc aiepcespg ge lirnkpi pcqpi/ gnnkfgec c |g`ci/ nkcqpce`c kfog spcepg ok ziqqgbgogpê `g zkrpcagzkrc ko ‟qiagkopkffgef„/ i||cri `g aieprgbsgrc k akpkoifkrc g aiepcespg |gk |gk zsbbogakpg/ `ke`i |gpk k |crc c zrizrgc pkqqieingc/rgbkppc}}kpc `k Phinkq \ke`cr Vko ‟liodqieingcq„ (\ke`cr Vko 2::6'%
. Pcepkrc `g rkffgsefcrc psppi go vcb/ c eie qioi g qgpg zg÷
eipg c `gllsqg4 i||cri kzzogakrc ko vcb ge fcecrkoc/ c eie qioikook |ce`gpk ieogec/ go zrgeagzgi `cook ‟Ai`k osefk„ (Ke`crqie2::<'/ qcaie`i asg oc egaahgc/ ngogieg `g egaahgc/ aiqpgpsgqaieio‗8:# `co ncrakpi/ nceprc oc hgp aiqpgpsgqaiei qioi go 2:#%
6 Go akqi zg÷ caokpkepc è {scooi `g Logadr = go akzi.q|goszzkpirc/ AkoHce`crqie/ hk `gahgkrkpi ahc oc kzzogak}gieg krrg|kei k` cqqcrc kffgirekpckeahc ifeg nc}}irk% Koo‗cqprcni izziqpi pri|gkni o‗cqcnzgi `g
psppg {scg zgaaiog qgpg/ egaahgc kzzsepi/ ahc lirnkei go friqqi`co aiepcespi `gqziegbgoc ge rcpc% I‗ Rcgoow cqirpk=
Lkpc oc|k qso asqpincr.qcol qcr|gac c qsook fcqpgiec `cg `kpg kofirgpngag zcr rkffgsefcrc o‗gepcri vcb/ oc zcrglcrgc c eie qioi go acepri/ ok osefkai`k c eie qioi ok pcqpk (I‗Rcgoow 2::3'%
Qc |iocqqgni cllcppskrc se zkrkfiec prk go vcb ;%: c go vcb
2%:/ eipcrcnni ahc niopc `cooc pcaeioifgc zrcqcepg zrgnk`cooi qaizzgi `cook biook `ip.ain/ aiepgeskei k cqqcrc`cpcrngekepg zcr go lse}giekncepi `co vcb `g iffg% Prk {scqpc/ncrgpkei `g cqqcrc nce}giekpc= oc SRG/ go zripiaiooi HPPZ/ c googefskffgi HPNO%
Go vcb 2%: hk zcrncqqi o‗cqzoiqgiec `g lceinceg ahc ecfogsopgng keeg hkeei kqqsepi sek zirpkpk pkoc `k ni`glgakrcqceqgbgoncepc ok |gpk qiagkoc c zrg|kpk `g ngogieg `g ge`g|g`sg/oc oiri rcok}gieg aie koprg ge`g|g`sg/ ok oiri zcrac}giec `co
nie`i/ ok oiri asopsrk%Boif/ qiagko ecpvird c qgpg gepcrecp rkzzrcqcepkei iffg |crg c zrizrg qzk}g `g asopsrk c gelirnk}giec/ osifhg |grpskog kbgpkpg`k zcrqiec ge akrec c iqqk ahc qarg|iei/ ocffiei/ainncepkei/ qaknbgkei izgegieg% Osifhg |grpskog ahc/ ainc|c`rcni/ kfgqaiei qsook rckopê c eie qg ogngpkei k rglocppcrok cfgs`gakrok/ nk ge niopg akqg ok aknbgkei%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
spgog}}kpi qge `ko 2::34 keei ahc/ ainc qg è |gqpi/ aigeag`cfriqqi ni`i aie o‗kllcrnkrqg `co aieacppi `g vcb ainc ‟izceqisrac„/ c aie oc zrgnc rckog}}k}gieg zrkpgahc `g {scg zrgeagzgqso rkzzirpi prk o‗spcepc c ok rcpc/ ahc ngrk|kei k `gqcfekrc senie`i esi|i/ kaacqqgbgoc kg zg÷ c {skepi zg÷ ziqqgbgoc`cniarkpgai% Kaacppkpi aie|ce}giekoncepc go pcrngec/ o‗SFA è`g|cepkpi iffcppi `g kekogqg keahc `coo‗ICA@ (‟Irfkegqkpgie lir Caieinga Aiizcrkpgie ke` @c|coizncep„' ahc hk zri|kpi k`krec sek `clgeg}giec `cppke`i prc zkrkncprg ge bkqc kg {skogqpkbgogrc aiqk è aokqqglgakbgoc ainc SFA/ c aiqk eie oi è%
Rc{sgqgpg `g zsbbogak}giec% SFA qiei psppg {scg aiepcespgfcecrkpg `k spcepg c zsbbogakpg ge `cpcrngekpg aiepcqpg/ {skogqiagko ecpvird/ boif c qgpg gepcrecp/ i ge fcecrkoc qs zkfgec
vcb kaacqqgbgog k se esncri `g spcepg zg÷ i ncei coc|kpi% Ge bkqc k pkoc zkrkncpri |cefiei cqaosqg aiepcqpg `g|crqg {skogahkp/ c.nkgo c qgngog/ c `g aieqcfsce}k g aiepcespg ge cqqg lkppgagraiokrc eie rgceprkei prk fog SFA%
Qlir}i arckpg|i% Zcrahç se aiepcespi ziqqk cqqcrc `clgegpiSFA/ iaairrc ahc qgk qpkpi gnzgcfkpi se acrpi qlir}i arckpg|iecook qsk cokbirk}giec4 ge koprc zkrioc o‗spcepc `c|c arckrc|koirc/ i kffgsefcroi k {skoaiqk `g zrccqgqpcepc% Aizgkrc c
geaiookrc `co nkpcrgkoc eie è SFA/ nk agpkroi c ogedkroi/
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
kffgsefce`i|g esi|i aiepcespi (|g`ci/ gnnkfgeg c pcqpg kspi.
zrzi`ippg' zcr ainncepkroi i krrgaahgroi/ ziprcbbc cqqcrc`clgegpi SFA% O‗ICA@/ ainc è i||gi ahc qgk/ eie `clgegqacog|coog ngegng c nkqqgng `g qlir}i arckpg|i/ zcr asg go aielgecprk nkpcrgkog SFA c eie SFA è zgsppiqpi okbgoc%
Arck}giec ko `g lsirg `cooc zrkpgahc c `cooc rispgec
gelkppg `k spcepg eie zrilcqqgiegqpg/ qzgepg qioi `kook |ifogk `gcqzrgncrqg/ `kook rgacrak `g ‟|gqgbgogpê„ c eipirgcpê ge rcpc%
Ioprc kg fgê agpkpg boif c qiagko ecpvird/ qg gqzgrkei kooklgoiqilgk SFA keahc go zi`akqp c ‟vgdg„84 acocbrg qgpg gepcrecpahc qlrsppkei ok qpcqqk pcaeioifgk qiei WisPsbc/ Vgdgzc`gk/Qcaie` Oglc c Logadr % Ge psppg {scqpg akqg go rsioi `coo‗spcepc èaiepcnzirkeckncepc `g lrsgpirc c zri`sppirc/ ocppirc c kspirc4ok qprsppsrk qg rcffc frk}gc kook aiepgesk zkrpcagzk}giec `cfogspcepg/ koo‗kffgirekncepi/ kg ainncepg c kg lcc`bkad%
È {sge`g ecacqqkrgi ahc sek zkfgek vcb qgk ge frk`i `gnkepcecrc |g|k o‗kppce}giec qs `g cqqk% Oc pkf aie asgahgse{sc zsò cpgahcppkrc g zrizrg aiepcespg/ oc akpcfirgckoo‗gepcrei `cooc {skog cqqg |crrkeei aiooiakpg/ c fog kffrcfkpirg`g aiepcespi lkagogpkei niopi go ok|iri/ zcrncppce`i koo‗spcepc`g rkffgsefcrc zg÷ lkagoncepc/ c eco ngeir pcnzi ziqqgbgoc/
o‗iffcppi `cook zrizrgk rgacrak/ c kook zkfgek (c kg rcokpg|gaiepcespg' `g nkepcecrc o‗kppce}giec ahc ncrgpk%Ok ziziokrgpê `g se qgpi/ `g se boif i `g sek zkfgek ge
fcecrkoc/ zsò cqqcrc ngqsrkpk prkngpc go Zkfc Rked `g Fiifoc/
qg aioocfkei%Lgei k {skoahc keei lk eie crk `gllgagoc pri|krc (…' zcrqiec aie|gepcahc se aioocfkncepi `k K |crqi B rsbkqqc |koirc k {scqp‗sopgni zcr kffgsefcrec k` K/ zigahç ge {scqpi ni`i ahg arck|k go oged qg aioocfk|kk aiepcespg `g zrizrgcpê koprsg% Sek acrpk qasiok `g zceqgcri k|c|k
zcrqgei aingeagkpi k qiqpcecrc ahc g oged crkei ge {skoahc ni`i sek|giok}giec `co aizwrgfhp (Frkegcrg 2::3/ z% 0;'%
Oc zkfgec vcb rkzzrcqcepkei `cg ei`g koo‗gepcrei `g seecpvird/ c eie psppg g ei`g hkeei ok qpcqqk ziqqgbgogpê `g cqqcrcrkffgsepg4 ge {scqpi aiepcqpi g oged rkzzrcqcepkei |koirc/ ‟okniecpk `co vcb„/ c `cpcrngekei sek ‟qprsppsrk `g zipcrc„(Vkodcr 2::2'% Nk i||gkncepc kopg ge`gag `g ziziokrgpê c|gqgbgogpê ge rcpc eie fkrkepgqaiei ok acrpc}}k `coo‗kppce`gbgogpê/eie kqqgasrkei esook qsook rczspk}giec `coo‗kspirc4
keahc qc è cnzgrgakncepc airrcppi iqqcr|krc ahc kook lgec ok ziziokrgpêpce`c k` cqqcrc se‗gelirnk}giec ahc o‗spcepc zcraczgqac/ zg÷ i nceiaiqagcepcncepc/ ainc kpprgbspi `g |koirc c arc`gbgogpê/ lkagogpke`io‗cllcppi `co zrclcrcepgko kppkahncep (Frkegcrg 2::3/ z% 37' %
Ok rczspk}giec `coo‗kspirc `g se boif/ i `g ahgse{sc asrgsek zkfgek vcb/ è {skoaiqk `g niopi ainzocqqi c qg aieqiog`k(i pce`c k qacnkrc' ge bkqc ko aiepcespi/ kook |kog`gpê c kooklrc{sce}k `cooc zsbbogak}gieg4 ko rkzzirpi aie g ocppirg.lrc{scepkpirg `cook zkfgek4 qce}k prkokqagkrc fog kqzcppg keahccqpcpgag/ c zsrkncepc frklgag/ aie asg ok zkfgek qg zrcqcepk kfogspcepg%
nk geioprc `keei kfog spcepg ok ziqqgbgogpê `g niegpirkrc oc
`gqasqqgieg ahc qpkeei k||cece`i prk ngogieg `g boiffcr/qcoc}gieke`ioc ge bkqc kg zrizrg gepcrcqqg% Spgog}}ke`iPcaheirkpg è ziqqgbgoc k` cqcnzgi qkzcrc `g {skoc ogbri qg qpk zkroke`i ge rcpc ge se zrcagqi nincepi4 g fgirekogqpg ziqqieiaieqpkpkrc {sko è ok eipg}gk zg÷ `gqasqqk/ c {sko è o‗izgegiec`gllsqk qs cqqk4 ziqqgkni qkzcrc qc/ c qs {skog boif/ qg qpk zkroke`i `g eig%
7 Go pcrngec ‟boif„ ekqac `kook aieprk}giec `cooc `sc zkrioc vcb c Oif(`gkrgi'= se ‟vcb.oif„ aieqgqpc kzzsepi ge se ‟@gkrgi ge Rcpc„% @k ‟boif„ekqaiei koprg pcrngeg iffg airrcepcncepc sqkpg {skog ‟boiffcr„ c‟boiffkrc„%;: Go rkzzirpi ainzocpi è aieqsopkbgoc koo‗ge`grg}}i
{sge`g aokqqglgakbgog ge sek zrcagqk akpcfirgk/ nk qg k||gagekei
k se krfincepi zgsppiqpi ahc k se kopri/ c {sge`g k `g|crqgaosqpcr/ cpgahcppke`i (‟pkffke`i„' g ziqp `g |iopk ge |iopk zsbbogakpg ge bkqc koo‗iffcppi `g `gqasqqgiec%
Ifeg boiffcr è kspirc c ocppirc/ aiqï ainc ifeg boiffcr è‟qpkr„ ge koaseg knbgcepg c ‟lke„ ge koprg/ k qcaie`k `coocainzcpce}c qs pcnkpgahc qzcaglgahc (Frkegcrg 2::3/ z% <2'%
;%0%; Go lse}giekncepi `cook boifiqlcrk
Ok boifiqlcrk qg rcffc qs se ncaakegqni lkppi `g koasecqcnzogag rcfioc eie qargppc/ nk aie|ce}giekoncepc kaacppkpc`kook ainsegpê `cg boiffcr/ ahc |kofiei qgk zcr ahg asrk ok zkfgek `g se boif/ ahc zcr g lrc{scepkpirg c ocppirg `cook qpcqqk%Rcqpkrc lc`cog kooc pcnkpgahc prkppkpc4 c|gpkrc qzkn c zsbbogagpê`cg zrizrg qgpg i `cg zrizrg boif qioi zcr ka{sgqgrc |gqgbgogpê4sqkrc se ogefskffgi kzzrizrgkpi4 agpkrc qcnzrc oc liepg (oged'`g koprg boif `k asg qg zrce`c qzsepi zcr geg}gkrc sek`gqasqqgiec= {scqpc qcnzogag rcfioc qiei kook bkqc `g seairrcppi lse}giekncepi `cook boifiqlcrk% Ifeg boiffcr zsòi||gkncepc rgqcr|krqg `g qpkbgogrc oc zrizrgc rcfioc/ qpke`ikppcepi k eie rce`crc cqprcnkncepc rgfg`k c ‟ahgsqk„ ok zkfgek `co boif%
Go ncaakegqni `cook boifiqlcrk è kbbkqpke}k qcnzogac/ c qglie`k qsg zrgeagzg ahgk|c `cooc pcirg}}k}gieg `co vcb 2%: c `cook
qsk |iak}giec ‟izce qisrac„= rce`crc ‟ogbcrg„ fog spcepg c kooiqpcqqi pcnzi ncppcrog ge sek aie`g}giec `g ‟ai.q|goszzkpirg„ zcrncppce`i oiri `g fcecrkrc aiepcespg/ cogngekrc oc fcrkrahgc(pgzgahc `co qgqpcnk prk`g}giekoc `cg nc`gk'/ liregrc qcr|g}g spgogc eie |ce`crc qilpvkrc/ rkffgsefcrc ok ‟ai`k osefk„ c eie qioiok ‟pcqpk„ `cook rcpc% Gespgoc qippiogeckroi/ ok boifiqlcrk lk qsig{scqpg zrgeagzg/ c niopg koprg%%%
Zcr ahg liqqc kbgpskpi k gepce`crc ok aieiqace}k/ c ok
rcokpg|k `gllsqgiec/ ainc {skoaiqk `g ahgsqi c lrsgbgoc k ziahg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
‟cocppg„/ c o‗gelirnk}giec ainc se zri`ippi `k ‟|ce`crc„ ge
se qgqpcnk lkppi `g aieairrce}k c ainzcpg}giec/ ok boifiqlcrkrkzzrcqcepcrcbbc o‗kepgpcqg `g {sco nie`i lgeirk aieiqagspi%[scooi `cg boif è go nie`i `cook aieiqace}k qce}k zk`rieg/`i|c ok aieiqace}k è `g psppg c `i|c eie a‗è ainzcpg}giec/ zcrahç ifeg g`ck qaknbgkpk c aie`g|gqk/ c ifeg esi|k eipg}gk`kpk/ kzzirpkei rgaahc}}k ko qgqpcnk% È go nie`i ge asg eipg}gclkoqc i ziai kppce`gbgog/ i zsbbogak}gieg ziai |kog`c/ hkeei|gpk brc|c zcrahç qippiziqpc k aiepgesk rc|gqgiec frk}gc ko
rsioi kppg|i `cfog spcepg% C ainc |c`rcni è keahc go nie`i `gsek aieiqace}k |crkncepc ‟aioocppg|k„ c ‟aieecppg|k„/ eieqioi zcrahç ok aie`g|gqgiec `cg aiepcespg zcrncppc o‗kaacqqi koqkzcrc `k zkrpc `g psppg/ nk zcrahç ecqqsek zsbbogak}giecekqac aie ok zrcpcqk `g cqqcrc kspiqsllgagcepc/ cqqce`i ok boifiqlcrk se |cri c zrizrgi ‟qgqpcnk `g aiepcespg„=
Go vcboif/ k `gllcrce}k `g ni`coog k eig zg÷ lkngogkrg ainc go {sipg`gkei
i ok rg|gqpk/ eie hk ecqqsek zrcpcqk `g cqqcrc cqksqpg|i/ `g zrizirrc sekocppsrk agraiqargppk c zipce}gkoncepc aicrcepc% Ke}g/ ko aieprkrgi/ sevcboif pce`c {skqg zcr `clgeg}giec k ‟zirpkrc lsirg `k qç„ go ocppirc|crqi koprc liepg/ |crqi koprc |iag% Go rgqsopkpi è ahc ecqqsei ocffc seqioi vcb.oif/ zigahç qg prkppk `g se qgefioi ‟ei`i„ ge se‗izcrkaioocppg|k c gzcrpcqpskoc ahc pce`c k aielgfsrkrqg ainc se ‟qgqpcnk `gaiepcespg„ (Frkegcrg 2::3/ z% 1<'%
Se ‟qgqpcnk `g aiepcespg„ ge asg/ kzzsepi/ go boif è qioi sei`cg pkepg ei`g `g sek ocppsrk zipce}gkoncepc gelgegpk zcrahçgzcrpcqpskoc/ c lkppk `g aiepgesg rgnke`g4 ifeg ei`i/ ifeg boif/agpk go ziqp `g se kopri ei`i qs asg aiqprsgqac ok `gqasqqgiec iahc |sioc ainncepkrc/ i ahc/ qcnzogacncepc/ |sioc qippizirrckoo‗kppce}giec `co ocppirc zcr krrgaahgrc ok qsk aieiqace}k% Goocppirc qpcqqi è ge|gpkpi k` kooiepkekrqg `kook zkfgek geg}gkoc/`c|gke`i nincepkeckncepc i `clgegpg|kncepc go zcrairqi `g
ocppsrk% Qg è fgê `cppi ahc agò è ziqqgbgoc frk}gc kg oged4 iaairrc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
qceqi (ge`gakrc qcnzrc oc liepg agpkpc/ c aieqgfogkrec koprc zcr
kzzrilie`grc se `cpcrngekpi krfincepi'/ ok aie`g}giececacqqkrgk zcrahç se boif rcqpg kppg|i ge rcpc= ogedkrc koprc zkfgec è qcfei `g kzcrpsrk |crqi o‗cqpcrei/ c ainzirpk esi|kkppce}giec |crqi go zrizrgi boif4 ko aieprkrgi/ ogedkrc ziai/qgfeglgak cqqcrc ogedkpg keairk ncei c rgac|crc qakrqkkppce}giec `k zkrpc `cook ainsegpê `cg boiffcr%
O‗geakoaiokbgoc {skepgpê `g aiepcespg ecook boifiqlcrk èfcecrkpk `k se ncaakegqni `g zri`s}giec c zsbbogak}giec
aiepgeskncepc rgfcecrkpi `kfog spcepg zrizrgi frk}gc kook ziogpgak `co ‟ogedgef„ % \ioce`i qcnzoglgakrc ziprcnni `grc ahcgo lse}giekncepi è {scqpi= go boiffcr ; ge`g|g̀ sk ok rgqirqk c ok zsbbogak ge lirnk `g krpgaioi/ qkffgi i qcnzogacncepc `gainncepi4 go boiffcr 2 rgzirpk go aiepcespi qso qsi boifogedke`i go boiffcr ; c kffgsefce`i koprg aiepcespg4 go boiffcr 1lkrê ok qpcqqk aiqk/ lgei k fcecrkrc se osefi phrck`qsoo‗krfincepi ahc arcqacrê nke nkei ahc |crrê aieqsopkpi cainncepkpi% Go rgqsopkpi è sek ocppsrk `g pgzi aioocppg|i%
Eie è se akqi ahc @k|g` Dogec c @ke Bsrqpcge kbbgkei zkrkfiekpi g boif kg ainncepg pkons`gag `g cpê rgekqagncepkoc/c `clgegpi oc 1:%::: zkfgec `g kzzsepg c keeipk}gieg `gOciekr`i `k \geag ainc go zrgni boif `cook qpirgk (Dogec/Bsrqpcge 2::<'% Go lirpsekpi zkrkfiec qcr|c k lkr ainzrce`crc{skepi ok ocppsrk ieogec qgk qgngoc kook ocppsrk `g pgzi aioocppg|i
;2 Nk ok qpcqqk aieqg`crk}giec è |kog`k zcr ok prkqngqqgiec qargppk `coqkzcrc ge ifeg cziak zrgnk `coo‗ge|ce}giec `cg akrkppcrg nibgog k`izcrk `g Fspcebcrf% G nkeiqargppg nc`gc|kog c ok oiri ‟nspkbgogpê„ zcr
crrirg `g prkqarg}giec `k zkrpc `cg aizgqpg/ fog gepcr|cepg `g aceqsrk/ c ocfoiqqc `g ocppirg crs`gpg c eie/ qiei cqcnzokrg ko rgfskr`i%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
rgqzcppi k {scooc `g psppi go rcqpi `co airzi snkei/ aiqï go
qgqpcnk `g rglcrgncepg c rgairrce}c `cook boifiqlcrk è niopi zg÷rgaai rgqzcppi ko rcqpi `coo‗gepcri vcb% Go aielriepi aie goqgqpcnk ecr|iqi ag lk akzgrc ainc ok boifiqlcrk zriacqqg eieqioi gelirnk}gieg zri|cegcepg `ko nie`i cqpcrei/ nk keahc/ cqizrkppsppi/ cokbirk}gieg `g gelirnk}gieg c eipg}gc ekpc ko qsigepcrei/ c `g aieqcfsce}k ‟cokbirk}gieg `g cokbirk}gieg„=
bsp koqi korck`w zriacqqc` ecvq ke` ‟zriacqqgefq il zriacqqgefq„asongekpgef ge g`ckq ke` aieaczpq/ phkp vcrc arckpc` ge phc boifiqzhcrcgpqcol (Okefrcgpcr/ Pqahcrpcs 2::1'%
Ok boifiqlcrk qg zrcqcepk {sge`g ainc se qgqpcnk rgaai (a‗èqzk}gi zcr ifeg krfincepi qce}k qippiqpkrc k qahcng zrcaiqpgpsgpg' c` kspi.irfkeg}}kpi (eie a‗è ecqqse aiepriooirc/k zkrpc ok ainsegpê qpcqqk `cfog spcepg'% C qizrkppsppi qg
zrcqcepk/ qg è `cppi/ ainc sek qprsppsrk ge aiepgesk arcqagpkfrk}gc kook pipkoc kqqce}k `g bkrrgcrc koo‗gefrcqqi/ c kg rc{sgqgpg`g aieiqace}k ecacqqkrg zrcqqiahç ngegng%
@g lkppi zcr kzrgrc se boif/ iffg koo‗spcepc |cefiei illcrpgqgqpcng {skqg kspinkpgag/ ge asg iaairrc qioi gnziqpkrc ok zrizrgk zkfgek c geg}gkrc k zsbbogakrc g zrizrg ziqp/i||gkncepc `izi k|cr gnziqpkpi aicrcepcncepc ok zkfgek cqacopi o‗kqzcppi ngfogirc (frklgak/ qlie`i/ akrkppcrg' aie asg
zrcqcepkroi kg ocppirg% Se cqcnzgi è Vir`Zrcqq%ain/ go zg÷sqkpi ge Gpkogk/ ahc zcrncppc `g arckrc lkagoncepc/ cfrkpsgpkncepc/ se boif ge ziahgqqgng ngespg rce`ce`ioiqsbgpi kppg|i c aieqsopkbgoc%
Ok eipirgcpê c ok rczspk}giec `co boif/ gespgoc `groi/`gzce`iei `koo‗sqi ahc qc ec lk c `kook akzkagpê `g lkroigepcrkfgrc aie koprg boif ecook boifiqlcrk/ c lsirg `k cqqk% Go boif qg `gniqprk oi qprsncepi zg÷ cllgakac zcr gepcrkfgrc aieo‗cqpcrei/ cqqce`i ge frk`i `g ainsegakrc aie psppg g qiagko
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ecpvird (`ko zrilgoi `g se ‟kngai„ qs Lkacbiid ziqqi rgqkogrc
ko qsi boif c aieqsopkroi'/ c aie psppg g qgpg c pcqpkpc ieogec(niopc zkfgec `g kzzrilie`gncepi `co frszzi Cqzrcqqi/ c `g¤Rczsbbogak%gp´ qiei |crg c zrizrg boif asrkpg `k fgirekogqpg icqzcrpg `coo‗krfincepi prkppkpi'%
‟Agpg}ce misrekogqn„/ aie pkepgqqgng koprg akqg qgngog k {scooi
`co qcekpirc aiqprcppi k `gncppcrqg%[skepi ok boifiqlcrk iffg gelosce}g go nie`i cqpcrei c okrckopê {sipg`gkek/ è kbbkqpke}k ahgkri keahc ge Gpkogk/ c eieqioi zcr agò ahc aieacrec go fgirekogqni% Bkqpg zceqkrc kgni|gncepg ekpg `ko boif;0 `co aingai fcei|cqc Bczzc Frgooi/ko lceincei `co ‟Zizioi |giok„;3 ahc/ ekpi qs Lkacbiid cprkqlcrgpiqg ge acepgekgk `g boif/ qg rg|crqk lgqgakncepc ecooc zgk}}c `g psppk Gpkogk lkace`i zkrokrc `g qç qs psppg g nc`gk
prk`g}giekog/ c ge niopg akqg ni`glgake`i o‗kfce`k ziogpgak `gkoaseg gnzirpkepg zkrpgpg ziogpgag gpkogkeg% C keairk= go boifqkpgrgai Qzgei}k%gp ;< ahc ifeg fgirei grieg}}k qsook ziogpgak/ okariekak/ ok rcogfgiec c ok qiagcpê/ zrce`ce`i `g ngrk/ c zkrklrkqke`i qkpgrgakncepc/ `gahgkrk}gieg c eipg}gc ahc fogspcepg qpcqqg rg|gqgpkei sqke`i oi qpgoc `co boif;64 `k boif cqiagko ecpvird hkeei geioprc zrcqi |gpk gnzirpkepg lokqh nibspgog}}kpg ainc lirnc irgfgekog `g zripcqpk aiepri qzcaglgagk||cegncepg= `kook rglirnk `coo‗Seg|crqgpê eco zcrgi`i 2::8.2:;:/ kook |gqgpk `co aioieecooi Fhc``klg ecoo‗cqpkpc 2:;:%
C ge se zkcqc {skoc o‗Gpkogk/ ge asg ok qpknzk eie fi`c acrpi`g ippgnk qkospc zcr esncri `g aizgc |ce`spc c ogbcrpê `ggelirnk}giec;8/ c ge asg g frke`g frszzg c`gpirgkog `cpcefiei ok
ibgcppg|i% Eco rinke}i go zripkfiegqpk Zkso (prkqziqg}giec
ocppcrkrgk `g @k|g` Hknzpie'/ se rkfk}}i ecri `g Bsllkoi/qzkaagke`iqg zcr se brgookepc qps`cepc lgfogi `coo‗kppirc Qg`ecwZigpgcr/ rgcqac k ceprkrc ecooc akqc `g qcg `g|crqc lkngfogc bcecqpkepg `g Ecv Wird/ psppc lrk oiri aioocfkpc/ c prsllkroccqzrizrgke`ifog `co `cekri%
Fog qps`g zrizc`cspgag kooc pcirgc `cook QEK qiei {scoog `coqiagioifi Fcirf Qgnnco lrk ok lgec `coo‗Ippiacepi c o‗geg}gi`co Ei|cacepi `k se okpi/ c {scoog `g zqgahgkprgk qiagkoc `g
Mkaib Oc|g Nircei `koo‗kopri%Kekog}}ke`i fog cllcppg `cook ni`creg}}k}giec qsook qiagcpê/
Qgnnco qg aie|geac ahc ok qiagioifgk/ zsr eie cqqce`i gefrk`i `g qzgcfkrc go zcrahç `g sek `cpcrngekpk k}giec qiagkoc/ ziqqk ainse{sc ge`kfkrc qsooc lirnc ahc pkoc k}giec kqqsnc%Oc akrkppcrgqpgahc gnzogagpc ecook ni`creg}}k}giec c ecookrg|ios}giec ge`sqprgkoc/ ainc oc `gnceqgieg kookrfkpc `coocainsegpê ahc qg prkqlirnkei ge ncpriziog c niopgzogakei g ziqqgbgog aiepkppg lrk fog ge`g|g`sg/ ok `g|gqgiec `co ok|iri ahclrkepsnk ok |gpk qiagkoc c/ gelgec/ go `cekri ainc lir}kqzcrqiekog}}kepc ziqqiei qzgcfkrc oc `gekngahc qiagkog `g sefrszzi c/ kooi qpcqqi pcnzi/ zcrncppcrc `g kekog}}krc ocaieqcfsce}c qsooc rcok}gieg ahc gepcrairriei lrk fog ge`g|g`sgahc oi ainziefiei%
Mkaib Oc|g Nircei/ k zkrpgrc `k qps`g `g zqgahgkprgk qiagkoc/
c pcirg}}ke`i se kzzriaagi ‟qiagincprgai„ zcr ge`kfkrc cngqsrkrc oc rcok}gieg qiagkog/ qg aieaceprk qsook ziqg}giec ahcse ge`g|g`si kqqsnc ge se frszzi/ c {scqp‗sopgni ge segeqgcnc `g frszzg {sko è ok qprsppsrk qiagkoc% O‗ge`g|g`si è sekpini ge rkzzirpi aie psppg fog koprg kping koo‗gepcrei `coesaoci `g rcok}gieg ahc lirnk se frszzi4 g qgefiog frszzg/ zg÷i ncei gepcrrcokpg lrk oiri/ lirnkei ok ainzocqqk qprsppsrkqiagkoc% Oc akpcec `g rcok}gieg (‟rcpg qiagincprgahc„' ahc qg
qpkbgogqaiei lrk qgefiog ge`g|g`sg c/ k og|cooi qszcrgirc/ lrk
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go ;776 è o‗keei `g Qgx`cfrccq ahc/ fgê eco einc (‟qcg
frk`g„'/ qg gqzgrk kook ‟pcirgk `cg qcg frk`g `g qczkrk}giec„%Qgx`cfrccq zcrncppc|k kfog spcepg `g arckrc se zrilgoi zcrqiekoc c qpkbgogrc aie fog koprg `cooc rcok}gieg bkqkpc qsqgnzkpgk/ kepgzkpgk/ fsqpg caa%/ lgei k arckrc sek |crk c zrizrgkacrahgk `g kngag qprsppsrkpk ainc sek akpcek k age{sc kecoog/ `gasg qg ceprk|k zrifrcqqg|kncepc k lkr zkrpc k qcaie`k `cofrk`i c `coo‗gepceqgpê `cg rkzzirpg `g kngag}gk qpkbgogpg aie fogkoprg spcepg% Qgx`cfrccq/ eieiqpkepc go `gqarcpi qsaacqqi
rgqaiqqi rcqpò kppg|i qioi lgei ko 2::;/ c `i|cppc zrcqpiqzcfecrqg eie rgsqace`i k pri|krc go ni`i `g lkrc spgog aie gqiog qcr|g}g frkpsgpg illcrpg/ nk rkzzrcqcepò se ni`cooi `grglcrgncepi zcr g qsig qsaacqqirg zg÷ lkniqg {skog Lrgce`qpcr / NwQzkac c Lkacbiid %
Eco 2::1 Miekphke Kbrknq okeagk Lrgce`qpcr / se qiagkoecpvird ahc zcrncppc kfog spcepg/ ncfogi `g psppg qsig zrc`cacqqirg/ `g ‟lkrc kngag}gk„ c nkepcecrqg aiepgeskncepcge aiepkppi aie fog kngag geaieprkpg ecook ainsegpê% Ge qiog qcgncqg Lrgce`qpcr rkffgsefc ioprc prc ngogieg `g spcepg rcfgqprkpg/ zcr krrg|krc k |cepg ngogieg qsbgpi `izi c kllcrnkrqg ainc goqgpi `g qiagko ecpvirdgef zg÷ lkniqi ko nie`i% Go qi|rkaakrgai`cg qcr|cr eie ge frk`i `g qizzirpkrc go prkllgai ge zcrceecksncepi/ c sek qcrgc `g ‟bsf„ ahc rkoocepk|kei go qgqpcnk lgeik rce`croi gespgog}}kbgoc ecg nincepg `g nkffgir
(‟agefscppgg„'/ ge asg ziqqiei cqzirrc se zceqgcri i aioocfkrc/ zcr nc}}i `g se oged/ k se aiepcespi (`g pcqpi/ ks`gi/ |g`ci ignnkfgeg' k|ce`i k `gqziqg}giec ;0: akrkppcrg `g pcqpi zcr cqzrgncrqg% Qc se spcepc rgpgcec ahc go pvccp `g se kopri qgkgepcrcqqkepc zsò rgqzie`crc i agpkroi aie ok lse}giec‟rcpvccp„4 ifeg spcepc hk sek ogqpk `g ‟liooivgef„ (fog spcepgahc qcfsc' c ‟liooivcr„ (fog spcepg ahc oi qcfsiei'% Zcr {scqpk zkrpgaiokrc lirnk `g ainsegak}giec illcrpk/ `clgegpk zcr ok
brc|gpê ahc ok akrkppcrg}}k ‟ngariboiffgef„/ Pvgppcr qg rg|cok zkrpgaiokrncepc irgfgekoc zcr oc `gqasqqgieg ahc zrce`ieiairzi lrk fog spcepg/ c zcr ok lkagogpê aie asg ahgse{sc zsò zrce`cr|g zkrpc geqcrce`iqg c rgzcrairrce`i |coiacncepc gophrck`%
Ok brc|gpê `cg ncqqkffg aie`g|gqg/ segpk kook lse}giec `g‟oiakog}}k}giec `co pvccp„ (zcr qcfekokrc ok ziqg}giecfcifrklgak `k asg qg qpk ‟pvccpke`i„' c kooc kzzogak}gieg zcr pcocliegeg c koprg `gqziqgpg|g zirpkpgog rce`iei Pvgppcr sei `cgqgqpcng ngfogirg zcr nkepcecrqg ge aiepkppi aie koprg spcepgkeahc ge nibgogpê21% @izi se zrgni zcrgi`i ge asg qpcepk|kk` kllcrnkrqg foibkoncepc/ c sek lkqc `g coc|kpk |soecrkbgogpêkfog kppkaahg hkadcr eco 2::7/ `srkepc ok {skoc lsriei zrcqg`g ngrk fog kaaisep `g lkniqgqqgng spcepg ainc Bkrkad Ibknk (`ko asg zrilgoi zkrpï se qie`kffgi ahc zcrncppc|k `g
|geacrc bsieg bce}gek+' i go fgirekogqpk `cook AEE Rgad Qkeahc} (ahc pvccpke`i qg `gahgkrk|k qippi cllcppi `g `rifhc zcqkepg+'/ eco 2:;: Pvgppcr hk qszcrkpi g acepi ngogieg `g
21 Ecooc nkeglcqpk}gieg c nibgogpk}gieg `g zgk}}k Pvgppcr qg rg|cok niopispgoc zcr kffgirekrc |coiacncepc qsg zcrairqg `cg airpcg/ zcr ainsegakrc oc }iec `cook agppê `k c|gpkrc zcrahç qpkeei k||cece`iqaieprg aie oc lir}c `coo‗ir`gec i/ ko aieprkrgi/ `k rkffgsefcrc zcr qiaairrcrc `cg lcrgpg/ caa% Eie è se akqi ahc ge {scqpg ncqg Pvgppcr
kbbgk rcfgqprkpi se biin `g spce}c ge Zkcqg {skog Psegqgk/ Cfgppi cOgbgk/ `srkepc oc rg|iopc ziziokrg aiepri g rgqzcppg|g `gppkpirg%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zrizrgc rkfgieg c `gqqcepgrc aiepri `cpcrngekpg zri||c`gncepg`g ocffc/ i qceqgbgog}}krc ok qiagcpê qs pcnkpgahc qzcaglgahcniopi `gqasqqc c kzzrilie`gpc ge rcpc/ nk c|gpkpc `kg nc`gkprk`g}giekog%
Lrk fceekgi c lcbbrkgi `co 2:;; g ziziog `g Psegqgk/ Cfgppic Ogbgk qiei geqirpg aiepri oc rgqzcppg|c `gppkpsrc ahc `k`caceeg fsg`k|kei g oiri Zkcqg= ecg zrgng `sc akqg g `gppkpirg(Bce Kog c Nsbkrkd' qiei qpkpg aiqprcppg k `gncppcrqg/ ge Ogbgk
okqag `k se fgirei koo‗kopri go zosrg`caceekoc ainke`i/ c acqqg
go nkqqkari `cook ziziok}giec ag|goc (ahc fgê zgkefc ngfogkgk`g |gppgnc'% Koprg Zkcqg klrgakeg |c`iei {sipg`gkekncepcgeqirfcrc ok ziziok}giec ag|goc aiepri go zipcrc zcr rg|ce`gakrcfgsqpg}gk/ zkac c ngfogirg aie`g}gieg caieingahc%
Ge psppg {scqpg akqg go vcb/ g boif c g qiagko ecpvird/qizrkppsppi frk}gc kook fgi|kec cpê `cook nkffgir zkrpc `cfoggeqirpg/ hkeei fgiakpi se rsioi `cpcrngekepc% Nceprc ocrgqzcppg|c pcoc|gqgieg ek}giekog/ aie oc segahc caac}gieg `g Ko
Mk}ccrk/ Ko Krkbgwk c ziahc koprc/ zcr aie|geacrc go nie`iahc eie qpk|k kaak`ce`i egcepc `g qprkir`gekrgi/prkqncppc|kei zkpcpgag lgonkpg `g rczcrpirgi ahc niqprk|keinkqqc `g agppk`geg lcogag c fgsbgokepg ecg aielriepg `cg `gppkpirg/qs WisPsbc/ Lkacbiid / Logadr / Pvgppcr c koprc zgkppklirnc `covcb agraiok|kei |g`ci c lipi ge pcnzi rckoc ahc rgprkc|keingogieg `g zcrqiec ge rg|iopk aiepri go zipcrc/ c ars`c gnnkfgeg`g zcrqiec qpcrngekpc `kook ziog}gk c `kooc prszzc ncracekrgckqqio`kpc `ko zipcrc zcr lkr lriepc kooc rg|iopc%
Pkog gnnkfgeg c aiepcespg |cgaiokpg qso vcb eie qioi hkeei zcrncqqi ko nie`i iaag`cepkoc/ c kook |gagek Csrizkqizrkppsppi/ `g kzrgrc fog iaahg qs {skepi qpk|k kaak`ce`i/ nkhkeei aie|gepi oc ziziok}gieg geqirpc k rcqgqpcrc/ k pirekrcecooc zgk}}c c `krc |iac kg nkeglcqpkepg bkrbkrkncepcqpcrngekpg% Frszzg `g gefcfecrg c gelirnkpgag iaag`cepkog
hkeei arckpi ‟ziepg„ kopcrekpg|g `g aieecqqgiec k gepcrecp cqcr|cr rcnipg (zcr iqzgpkrc oc aieecqqgieg' zcr zcrncppcrc `gkffgrkrc ok aceqsrk ok``i|c g rcfgng crkei rgairqgkoo‗iqasrkncepi `g gepcrecp zcr lcrnkrc oc rg|iopc `k se okpi/ ceie lkr |c`crc ko nie`i aiqk qpcqqc kaak`ce`i rckoncepc`koo‗kopri%
Qc qkzgcepcncepc qlrsppkpi ecooc qsc kzzogak}gieg `g qiagkoecpvirdgef go vcb qg rg|cok se‗krnk `cniarkpgak/ c
rg|ios}giekrgk kooi qpcqqi pcnzi/ zcr go qioi lkppi `g zipcr
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
qgnsopkeckncepc ainc ecqqse kopri nc}}i `g ainsegak}gieccrk ge frk`i `g lkrc% C ok agraiok}giec `g g`cc c aiepcespg/ èi||gi/ qzcqqi qzc}}k c{sgogbrg aieqiog`kpg c rgpcespggelrkefgbgog `kooc ni`crec qiagcpê= qg zceqg kooiqaie|iofgncepi ahc oc aiepgesc rgoc|k}gieg zsbbogakpc qso qgpiVgdgockdq20 `g Msogke Kqqkefc qpkeei ainzirpke`i ecoocrcok}gieg `gzoinkpgahc lrk g Zkcqg iaag`cepkog/ ikoo‗ge`gfek}giec ziziokrc ahc niepk/ i {skqg/ ge Gpkogk `k
{ske`i esncriqg qgpg gepcrecp c qiagko ecpvird hkeei geg}gkpik zsbbogakrc fog qprkoag `cooc gepcracppk}gieg pcocliegahc rcokpg|cko ‟akqi Rsbw„ ahc |c`c aige|iopi/ c kaasqkpi `g aieasqqgiecc zriqpgps}giec ngeirgoc/ go zrcqg`cepc `co Aieqgfogi gpkogkeiQgo|gi Bcrosqaieg%
Qg prkppk `g akqg ge asg k||gcec sei qaknbgi rcagzriai lrk govcb c ok rckopê= go vcb/ aie oc qsc ainsegpê/ cokbirk lkppg ceipg}gc rckog/ k||cespc eco nie`i rckoc c ainncqqc `k (irgfskr`kepg' zcrqiec rckog4 nk oc cokbirk k ni`i qsi= qce}kogngpg `g qzk}gi i `g pcnzi c qce}k koase pgzi `g zrcqqgiec iaceqsrk/ i||cri qce}k ahc sek rc`k}giec ziqqk qpkbgogrc qc go‟akqi Rsbw„ è qpkpi fgê prkppkpi kbbkqpke}k/ i {skoc qgk gofgsqpi ‟pkfogi„ `k `krfog% C qzcqqi/ agò ahc `kook rckopê èceprkpi eco vcb/ `izi cqqcr qpkpi bce ncpkbiog}}kpi c prkppkpi/c k|cr aige|iopi sek acrpk nkqqk argpgak `g spcepg/ pirek k
rg|crqkrqg ecook rckopê aie nkeglcqpk}gieg/ lokqhnib c zripcqpc/ainc qpk k||cece`i ge {scqpg fgireg/ c ainc è k||cespi go ;2lcbbrkgi `g {scqp‗keei ge iaakqgiec `cook nibgogpk}giec `cooc`ieec= ‟Qc eie irk {ske`i„%
Ecfog sopgng keeg g boif ocppcrkrg hkeei kqqsepise‗gnzirpke}k pkoc `k `g|cepkrc qzcqqi cocncepggnzrcqage`gbgog zcr se‗ge`kfgec kaasrkpk c ainzocpk `co zkeirknk asopsrkoc gpkogkei c gepcrek}giekoc%
Qcnzrc zg÷ qzcqqi koo‗sqagpk `g se esi|i ogbri qgkaainzkfek ok arck}giec `g se boif= zsò prkppkrqg `g secqzc`gcepc zsbbogagpkrgi kg qiog lgeg `g nkrdcpgef kopcrekpg|i/izzsrc `g se |cri c zrizrgi akepgcrc kzcrpi `co ogbri/ ge asgo‗kspirc ge|gpk g qsig zipce}gkog ocppirg k `g|cepkrc aikspirg/`ke`i aieqgfog c qsffcrgncepg zcr ni`glgakrc o‗izcrk eiekeairk `clgegpg|k% I keairk/ se boif zsò aiepcecrc psppc {scooc zkrpg `g pcqpi ahc/ zcr `g|crqg c keahc i||g nipg|g/ go ogbriakrpkaci ka{sgqpkpi ge ogbrcrgk eie zsò iqzgpkrc ko qsi gepcrei=ge pko akqi se boif zkrkoocoi ko ogbri zsò aiepcecrc |g`ci caioieec qieirc `k kllgkeakrc kook ocppsrk `co pcqpi/ aiepcespg
qzcagkog/ zkrpg `co ogbri pkfogkpc c eie ceprkpc k lkr zkrpc `cook|crqgiec `clgegpg|k/ ziqqgbgog ocppsrc c rgocppsrc/ c psppi agò ahcrgfskr`k go rkzzirpi prk go pcqpi c g ocppirg= `kooc rcaceqgieg c ococppsrc zcrqiekog}}kpc/ kooc zriziqpc `g lgekog kopcrekpg|g ecoakqi `g koaseg rinke}g% Nk qizrkppsppi/ {skepi zsbbogakpi qsse boif zsò prkqlirnkrqg ge ogbri/ qkffgi i rg|gqpk/ frk}gckoo‗gepcrk}giec prk o‗kspirc c g qsig ocppirg%
Cnbocnkpgai ko rgfskr`i go akqi `co ogbri `g Ahrgq
Ke`crqie/ `g asg qg è fgê zkrokpi eco zrgni akzgpioi/ Ok ai`k
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
eco 2::0/ ls zsbbogakpi aincpcqpi eco 2::</ `izi cqqcrqg krrgaahgpi `cfog gepcr|cepgkzzirpkpg `k se |kqpgqqgni esncri `g spcepg.ocppirg qso boifiniegni kzcrpi `koo‗kspirc/ c psppirk kppg|i28% Ge se‗gepcr|gqpk`g Kocqqgi Mkaiek/ zsbbogakpk qs Boifq0bg}27/ k zriziqgpi `corkzzirpi prk go ogbri c go boif k cqqi `c`gakpi/ Ke`crqie`gahgkrk=
(…' arc`i ahc go boif kbbgk lkppi qizrkppsppi prc aiqc= ge zrgni osifi/o‗krpgaioi è sqagpi eco 2::0 c go ogbri eco 2::</ c ok ngk zrgnk
zrciaaszk}giec crk ahc ge `sc keeg ok ngk g`ck qzkrgqqc/ liqqc rsbkpk iqcnzogacncepc zcr`cqqc go nincepi zrizg}gi% Kzrgrc go boif ng hkaieqcepgpi `g aionkrc go |sipi pcnzirkoc prk o‗krpgaioi c go ogbri/nkepcecrc |g|k ok aie|crqk}giec% Zig hi qaizcrpi ahc go boif ng qpk|kkgspke`i keahc k qarg|crc= g ngcg ocppirg lireg|kei aiqï pkepg cqcnzg/qsffcrgncepg/ airrc}gieg `k rce`crc o‗izcrk se ‟zrifcppi `g rgacrak`gqprgbsgpi„% C {ske`i è |cespi gelgec go nincepi `g zsbbogakroi/
Ge pko ni`i/ qiqpgcec o‗kspirc/ k ok|iri sopgnkpi ‟eie a‗èqpkpi rckoncepc bgqifei `g zrinsi|crc go ogbri„% Prkppke`iqg `gse ‟ok|iri `g frszzi„/ g ocppirg qpcqqg lcacri zsbbogagpê/ zrinsi|ce`i eie qioi go ogbri `g Ke`crqie/ ‟nk keahc
{skoaiqk ahc k|c|kei aieprgbsgpi k rckog}}krc„ (Gb%'%Kekoifi go akqi `g Airw @iapiriv/ qargppirc c boiffcr akek`cqc/ c frke`c qiqpcegpirc `cooc bkppkfogc aiepri goaizwrgfhp c g @RN (@gfgpko Rgfhpq Nkekfcncep'/ ahc sqk go boif bigefbigef 1:/ `g asg è aikspirc/ zcr arckrc c `gllie`crc g
zcrqiekog}}kpc4 ecooc zrgnc zkfgec `co ogbri ge |crqgiec
cocppriegak @iapiriv/ rg|iofce`iqg kg qsig ocppirg/ qarg|c=Qc go ogbri |g zgkac c |iocpc rgefrk}gkrng/ caai agò ahc |g ahgc`i `g lkrc/ge ir`gec `g zrclcrce}k=.Ainzrkpc sek aizgk `co ogbri%.@iekpc sek aizgk `co ogbri k sek qasiok i k sek ogbrcrgk%.Ge|gkpc o‗cbiid k age{sc kngag qzgcfke`i oiri zcrahç |g è zgkagspi%.Aie|crpgpc o‗cbiid ge se esi|i lirnkpi%
Nc`gkepc kzziqgpg oged ko qgpi.boif12
`c`gakpi k Aiepcep / èqzgcfkpi ainc cllcppskrc {scqpc izcrk}gieg c/ rcokpg|kncepckook rgahgcqpk `coo‗kspirc `g `iekrc sek aizgk k qasioc cogbrcrgc/ è ziqqgbgoc |gqskog}}krc ge se‗kzziqgpk qc}giec `co qgpifog cepg ahc hkeei fgê rgac|spi sek aizgk (c` c|cepskoncepc`k ahg o‗hkeei rgac|spk' c {scoog k asg keairk eie è qpkpk`iekpk%
Go lceincei `cg boif c qgpg `c`gakpg kook ocppcrkpsrk/ c zg÷ gefcecrkoc kook qargppsrk/ ge Kncrgak qg è irnkg qko`kncepckllcrnkpi/ c g `sc akqg kzzcek agpkpg/ Ke`crqie c @iapiriv/qiei qioi koaseg `cg zg÷ acocbrg cqcnzg% Nk ecfog sopgng keegkeahc ge Gpkogk/ qczzsrc ge rgpkr`i/ ok argpgak ocppcrkrgk/ ok`gqasqqgiec gepirei kook zrkpgak `cook qargppsrk c ok rgacrak `gesi|g qpgog c fcecrg/ o‗ge|gpi kg ocppirg k lkrqg aikspirg c zkrpcagzkrc ko pcqpi/ aiqï ainc ok qcnzogac zrini}giec c
`gllsqgiec `g pcqpg/ hkeei geg}gkpi k cqqcrc zrkpgahc q|iopcnkqqgaagkncepc ieogec/ frk}gc qizrkppsppi k boif ocppcrkrg/ i boif aioocppg|g `c`gakpg kook qargppsrk%
Kppskoncepc/ g boif gpkogkeg `c`gakpg kook ocppcrkpsrk/ i ahc `gcqqk lkeei ok pcnkpgak aceprkoc/ qiei kbbkqpke}k esncriqg c geniopg akqg kqqkg qcfsgpg= `k Ogzzcrkpsrk11 asrkpi `kook qargpprgac
c fgirekogqpk Oirc`kek Ogzzcrgeg/ k biidqboif 10 ge asg ifeg
spcepc zsò rcaceqgrc go ogbri ahc zrclcrgqac4 `k Lge}gieg13
asrkpi `k boiffcr ahc qg `gahgkrkei segakncepc ocppirg/ c eieqargppirg/ c ainc pkog qiqpcefiei se ‟zrifcppi `g ocppsrkarckpg|k„ keahc prkngpc o‗iniegnk rg|gqpk/ ¤Lge}gieg /́`gqprgbsgpk frkpsgpkncepc ge lirnkpi z`l qso boif/ k Akrngook1</grrg|crcepc boif aioocppg|i ahc kaakepi kook ocppcrkpsrk ncppccqzrcqqkncepc ge aknzi sek ‟asopsrk `g izziqg}giec„ c ahc/ioprc k rcaceqgrc niopgqqgng rinke}g gpkogkeg c gepcrek}giekog/
iqzgpk ko qsi gepcrei esncriqg/ c niopi qcfsgpg/ rinke}g k zsepkpc%
[scqpg boif/ `g|crqg prk oiri/ rkzzrcqcepkei irnkg sek |iacgnzirpkepc `cook asopsrk gpkogkek= ok |coiagpê aie asg gelirnkeig oiri spcepg.ocppirg/ c ok akzkagpê `g `krc |gqgbgogpê k geei|kpg|g zri`ippg asopsrkog/ ahc eco qgqpcnk prk`g}giekoc `cg nc`gk c`cook `gllsqgiec asopsrkoc `gllgagoncepc rgac|crcbbcrikppce}giec/ og kspirg}}k k `g|cepkrc iffcppi `g kekogqg/ nkkeahc qprsncepi `g k}giec/ ecooc seg|crqgpê gpkogkec%
Ko rgfskr`i ncrgpk kppce}giec go zrifcppi ekpi koo‗gepcrei`co airqi `g Oksrck nkfgqprkoc ge ‟Gelirnk}giec c qgqpcngc`gpirgkog„/ `cook Lkaiopê `g Ocppcrc c Lgoiqilgk `g Pir \crfkpk/ ZSB/ Zcr Sbrgkahg Bgbogilgog16% Zsb è se boif zkrpgaiokrc= fogqps`cepg ahc oi asrkei c oi kffgirekei/ qcfsgpg `k OsgqkAkzcoog/ ocffiei c rcaceqgqaiei ogbrg zsbbogakpg `k akqc
Kekog}}i {scqpg `sc akqg zcrahç/ cqqce`i prk g boif zg÷aieiqagspg c qcfsgpg ge Gpkogk/ Fgkz c ek}giecge`gkek%ain ecfogkeeg hkeei qpgniokpi gnzirpkepgqqgng `gbkppgpg asopsrkog c/ k|iopc qpszce`i/ koprc |iopc qake`kog}}ke`i/ hkeei qcfekpiesi|c pce`ce}c qpgogqpgahc c rgzceqkpi ok ocppcrkpsrk c go qsirkzzirpi aie ok qiagcpê c aie ok qpirgk4 nk qizrkppsppi/ zsr aieoc `i|spc `gllcrce}c/ g `sc boif ge {scqpgiec hkeei rcqi ziqqgbgoc ok arck}giec `g esi|g qzk}g zcr esi|c lgfsrcgepcoocppskog= eie zg÷ c eie qiopkepi qkoippg pcoc|gqg|g `gprkqngqqgieg zrcaielc}giekpc ge asg `kr |iac k izgegiegqpg cpsppioifg4 eie zg÷ c eie qioi aioieec/ c`gpirgkog c zkfgecasopsrkog `g goosqprg {sipg`gkeg4 ainc eie zg÷ c eie qioi
kspirc|iog |iag kaak`cngahc/ fgsqpglgakpc `kook acocbrgpê `coocakppc`rc ahc iaaszkei%Aie g boif qg `cogeckei qzk}g esi|g/ c kqgnncprgag/ ge asg
o‗gepcoocppskoc `gqaspc `cooc zrizrgc g`cc ncppce`iqg/g`ckoncepc/ qsooi qpcqqi zgkei `co qsi zsbbogai/ ahc gepcr|gcecc zrcpce`c oi qzk}gi ahc fog qzcppk%
Ag qkrê ni`i `g iqqcr|krc ainc ok ocppcrkpsrk/ ahc èqgasrkncepc ok pcnkpgak zg÷ prkppkpk/ |cefk zrcqcepkpk qsg `sc
boif kfog spcepg/ c ainc k zriziqgpi `g cqqk/ c k zkrpgrc `k cqqk/
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
`g irgfgec fgknkgakek% Go nipg|i zcr asg qgefiog krpgqpg c
zcrlirncr/ aiqï ainc rg|gqpc asopsrkog se`crfrise` c aioocppg|g`g q{skppcr/ kbbgkei qacopi {scqpi zqcs`iegni aioocppg|i eiels nkg ahgkrgpi/ c aiepgesò k agraie`krc `g ngqpcri fog keiegngkrpgqpg%
@co rcqpi Hkrrw Dgzzcr/ aieqg`crkpi o‗g`cioifi `coni|gncepi qpcqqi/ è se zcrqiekffgi nkg cqgqpgpi/ c aie asg gofrszzi rgsqaï k bcllkrc keahc ok acocbrc prkqngqqgiec gpkogkekAhg o‗hk |gqpi9 `gahgkrke`ioi qainzkrqi ge Lrgsog `izi se
ge nisepkge bgdc/ se zkrpgaiokrc fgri `‗Csrizk zcr prkaagkrc/ qcaie`io‗g`ck `co lrgsokei Zgcrnkrgi Agkeg/ sek ogeck gnnkfgekrgk ahc/ sece`i|krgc agppê/ ainziecqqc ok zkriok ‟KRP„% (…' Dgzzcr k|c|k/ `ko ;77;/aingeagkpi k` kppskrc {scqpi fgri `g ‟psrgqni zqgai.fcifrklgai„prkaagke`i ok K `k Nk`rg` k Oie`rk c Pioiec% Ecg `sc keeg qsaacqqg|gDgzzcr hk prkaagkpi ok R zriqcfsce`i zcr Brsxcoocq/ Biee/ ]srgfi/Fgec|rk c Keaiek c eco ;770 hk aingeagkpi ok P ahc/ `izi Prgcqpc/k|rcbbc `i|spi zirpkroi k Qkogqbsrfi/ Bcrogei/ \krqk|gk c `g esi|ige`gcpri lgei k` Knqpcr`kn% Ge|cac/ `ko Lrgsog/ ag qiei qpkpc ok qsk
ziqqgbgoc c geqzgcfkpk `c|gk}giec ge Biqegk c ok qainzkrqk (¤GoZgaaioi´ ;773'%
Go Osphcr Bogqqcp Zrimcap / i||cri ok |crqgiec gpkogkek `coni|gncepi/ ekpi k Bioifek eco ;773 c zrcqpi `g|cespilkniqi ge Gpkogk c ge Csrizk/ qg lk aieiqacrc zrizrgi aiek}gieg `g {scqpi pgzi= bcllc ainc ok aieqcfek k Nie`k`irg `gse pcqpi lkoqi/ qkbipkffg/ bg}}krrc zsbbogak}gieg/ c
prkqngqqgieg rk`giliegahc ahc zkrokei `g pcnkpgahc eie
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
aie|ce}giekog ainc ok ‟zqgai.fcifrklgk„/ c aiir g̀ekei oc
aiqg``cppc ‟`crg|c zqgai.fcifrklgahc„17
%Zcr g ainziecepg `co Osphcr Bogqqcp Zrimcap go nincepi `gnkqqgnk eipirgcpê fgsefc eco ;777 aie ok zsbbogak}giec `g [/se rinke}i k lgrnk `g Osphcr Bogqqcp knbgcepkpi eco acepriCsrizk eco @i`gacqgni qcaioi `srkepc oc rg|iopc ziziokrg caiepk`gec qiooc|kpc `k c aiepri ok Rglirnk zripcqpkepc% Go ogbriioprc k rgqasipcrc ceirnc qsaacqqi/ pkepi `k cqqcr prk`ippi gepsppi go nie`i/ qg `gqpgeqc zcr ok qsk |iak}giec ‟ei aizwrgfhp„4
o‗izcrk/ zsbbogakpk `k Cgeks`g/ geg}gò gelkppg k agraiokrc aie ok`gagpsrk
Qg aieqcepc ok rgzri`s}giec zkr}gkoc i pipkoc `coo‗izcrk c ok qsk`gllsqgiec zcr |gk pcocnkpgak/ zsrahç eie k qaizg ainncragkog c kaie`g}giec ahc {scqpk `gagpsrk qgk rgzri`ippk%
Pkoc qacopk è cnbocnkpgak `cooc |iak}gieg krpgqpgahc `cfog
kspirg/ c `cooc bkppkfogc aie`ippc ge einc `co ‟aizwoclp„%Psppc oc zsbbogak}gieg `co frszzi qiei `gqziegbgog ieogecfrkpsgpkncepc ecoo‗krahg|gi `g Fgkz0:/ c ge `g|crqg lirnkpg/
Go frszzi/ zrcqpi `clgegpi ‟bke` `g qargppirg„/ geg}gk k lkrqgaieiqacrc ge psppi go nie`i/ c {skoasei zceqk ahc `gcpri oi zqcs`iegni aioocppg|i ‟Osphcr Bogqqcp„ ge |crqgiec gpkogkek qgacog ok lgfsrk `g Snbcrpi Cai4 k cqqcrec {skqg aie|gepi è goqcppgnkekoc pc`cqai ¤@cr Qzgcfco´ ahc/ qgk zrgnk ahc `izi ok zsbbogak}giec `g [/ ge`gak o‗kspirc bioifecqc ainc sei `cfogkrpgqpg ahc sqkei oi zqcs`iegni aioocppg|i% Snbcrpi Caiqncepgrê c g ainziecepg `co frszzi rg`gaiog}}crkeei ok eipg}gk%
Nk ahg qg ekqaie`c rckoncepc `gcpri ok aioieek gpkogkek `co Osphcr Bogqqcp Zrimcap 9 Qg prkppk `g age{sc kspirg ahc/ zcr {skepi eipg qioi ainc ‟keiegng krpgqpg„/ cqgqpiei rckoncepc c ziqqgc`iei |crg eing= Ribcrpi Bsg/ Fgi|keeg Akppkbrgfk/Osak `g Nci/ Lc`crgai Fsfogcong c Rgaakr`i Zc`rgeg ceprkpieco zrifcppi zg÷ pkr`g% Ok ziogpgak `g {scqpi ‟aioocppg|i `gkfgpkpirg `cook qargppsrk„/ ainc cbbc k `clgegroi sei `cg qsigncnbrg/ zrc|c`c ahc g qsig ainziecepg eie kzzkgkei nkg ge|g`ci c lipi zcr rgqzie`crc k se zrgeagzgi ahc rkaahgs`c keahcok lgoiqilgk `co frszzi= ‟prkqzkrcepg |crqi g ocppirg/ izkahg|crqi g nc g̀k„% Go frszzi hk qcnzrc rglgspkpi ge|gpg kprkqngqqgieg pcoc|gqg|c/ c ecooc segahc kzzkrg}gieg zsbbogahc/i||cri ecg pisr `g zrcqcepk}giec `cg ogbrg zsbbogakpg/ ahgc`c `geie cqqcrc rgzrcqi eç lipifrklkpi%
G ainziecepg `co frszzi eco 2::: kbbke`iekei oi
zqcs`iegni aioocppg|i zcr `g|cepkrc Vs Ngef Lise`kpgie= zcr Osphcr Bogqqcp è fgsepk o‗irk `co qsgag`gi |grpskoc/ `co‟qczzsds„/ i||cri go qsgag`gi rgpskoc `cg qknsrkg% ‟Vs Ngef„|gcec `ko agecqc nke`krgei/ c |sio `grc ‟Qce}k Einc„% Gese‗gepcr|gqpk k ¤Ok Rczsbbogak´ `co nkr}i 2:::/ sei `cgncnbrg `co eciekpi Vs Ngef qzgcfk aiqï ok qacopk `co einc=
{skoahc keei kg lirnkpg prk`g}giekog/ qg è kffgsepi go lirnkpi qzcaglgai
Ok qacopk qcr|c keahc k rgair`krc k psppg ahc qg prkppk `g se zrifcppiaioocppg|i c ahc eie `cqg`crgkni `g|cepkrc `g|g `co mcp.qcp ocppcrkrgi%\ifogkni qlg̀ krc go akzgpkoc asopsrkoc qso qsi qpcqqi pcrrcei/ eie`g|cepkrec fog irqg knnkcqprkpg% Ainse{sc/ sqcrcni ok qgfok aiqï=agkqasei `g eig/ zriac`ce`i ge ir`gec kolkbcpgai/ hk se einc ainziqpi`k Vs Ngef zg÷ se esncrkoc agecqc= Bsg è Vs Ngef Wg (Qce}k EincSei'/ Akppkbrgfk è Vs ngef Ogkef (Qce}k Einc @sc'/ @g Nci è VsNgef Qke/ Fsfogcong Vs Ngef Qg/ Zc`rgeg Vs Ngef Vs% Psppg g
zrifcppg kzzri|kpg `ko @grcppg|i qkrkeei lgrnkpg Vs Ngef % Ainc ge {scgfrszzg nsqgakog `i|c ok lirnk}giec qg ni`glgak/ g ncnbrg |keei c|cefiei/ nk go einc `cook bke` rcqpk ge|krgkpi (Ogzzcrgeg 2:::'%
Ecoo‗krahg|gi `g Fgkz02 è ziqqgbgoc aieqsopkrc oc ‟zrcqc `g ziqg}giec„ `co aioocppg|i rgqzcppi ko aizwrgfhp/ ok qacopk `gk`ippkrc oc ogace}c Arckpg|c Ainnieq c `co aizwoclp
(c|iakpg|k fgê eco pgpioi ok qc}giec ‟Inegk qsep ainnsegk„01
/gepcrkncepc `c`gakpk kook zrizrgcpê gepcoocppskoc c kook zgrkpcrgk' c oc geg}gkpg|c geprkzrcqc aiepri g `gqcfeg `g ocffcqsoo‗c`gpirgk aie eirnc |iopc k c{sgzkrkrc oc zsbbogak}giegieogec k {scooc qs akrpk% @koo‗krahg|gi è ziqqgbgoc rgzcrairrcrck` cqcnzgi g ziqp c fog krpgaiog00 `g Vs Ngef Lise`kpgieaiepri ok ocffc e% <2 `co 6 nkr}i 2::; (‟Esi|c eirncqsoo‗c`gpirgk c qsg zri`ippg c`gpirgkog c ni`glgahc kook ocffc 3
kfiqpi ;78;/ e% 0;<„' c g ainncepg `cg ocppirg%Go aioocppg|i Vs Ngef aizrc q|krgkpc krcc `g gepcrcqqc/ nk è
qizrkppsppi ge aknzi ocppcrkrgi ahc/ k ioprc ;: keeg `koo‗sqagpk`co lirpsekpi rinke}i [/ lk zkrokrc `g qç= è cqcnzokrc go akqi`g Ecv Gpkogke Czga (Vs Ngef 2::7b'/ ahc `k ncnirke`snqs se zrcagqi qpgoc ocppcrkrgi g`cepglgakbgoc ge sek ‟ecbsoiqk„ `g
rinke}g zsbbogakpg prk go ;771 c go 2::7/ ecoo‗cziak `cook
aiqg``cppk ‟Qcaie`k Rczsbbogak„ (prk asg oi qpcqqi [/ nkkeahc Finirrk `g Ribcrpi Qk|gkei c Rinke}i Argngekoc `gFgkeakroi @c Akpko`i'/ è `g|cespi se |cri c zrizrgi pcqpi.qgnbioi `g sek esi|k airrcepc asopsrkoc c ocppcrkrgk/rgbkppc}}kpk ainc ‟EGC„ (Ecv Gpkogke Czga/ kzzsepi'% G ncrgpg`co aioocppg|i Vs Ngef zcr Ecv Gpkogke Czga qiei qpkpgrgaieiqagspg keahc `k Kobcrpi Kqir Riqk ge se krpgaioiainzkrqi qs ¤Ok Rczsbbogak´ eco 2::7=
Lgei k {skoahc `caceegi lk rkfgiekncepg argpgag `g pce`ce}k c rgacrakarckpg|k arcqac|kei go zg÷ `cooc |iopc `g aieqcr|k c qg kgspk|kei k|gace`k% È se `kpi acrpi iffg keahc ok qainzkrqk zrcqqiahç pipkoc `co
zrgni cocncepi `coo‗ce`gk`c (ok argpgak'= ok aieqcfsce}k è ahc fog‟kspirg„/ eco akqi qzcaglgai g ekrrkpirg/ ek|gfkei k |gqpk/ ko nkqqgni aiego qsqqg`gi/ eie qcnzrc `gqgepcrcqqkpi/ `cfog sllgagkog `g nkaahgek bce
(nkegpskek%ain/ qonz`q%ecp ' i cqaiei kbbgekpg k a` aie aioieekqieirk (Argqpgkeg `g Kookh' (Vs Ngef 2::7b/ z% 21'%
G aieprgbspg `ko bkqqi ahc zcrncppiei/ i kqqcaie`kei/ ‟okekpsrk kzcrpk c akefgkepc `coo‗izcrk„ (ainc aieqcfsce}k `corsioi kppg|i `co ocppirc'/ c ok ziqqgbgogpê `coo‗izcrk qpcqqk `gsqagrc `kg aielgeg cepri asg è qpkpk zrifcppkpk zcr |g|crc geesi|c lirnc/ rkzzrcqcepkei `sc kqzcppg gnzirpkepgqqgng `g Ecv Gpkogke Czga/ c prkaagkei se aiepgessn gepcrcqqkepc prk ok
qprsppsrk `cook rcpc c o‗izcrk gepcqk ainc arck}giec krpgqpgak `gasg go ocppirc qg ‟kzzrizrgk„ ocffce`iok c gepcrzrcpke`iok%Arck}giec krpgqpgak ahc/ zkrklrkqke`i Vkopcr Bcemknge (;733'c Snbcrpi Cai (;77:'/ qg lk ‟kspieink„ rgqzcppi kook qpcqqk‟gepcepgi ksapirgq„/ cqqce`i `g |iopk ge |iopk rcgepcrzrcpkpk(‟gepcepgi ocapirgq„' c aiepgeske`i k |g|crc (`grcnni aieBcemknge= ok ‟|gpk ziqpsnk„ `coo‗izcrk `‗krpc' ge ni`i‟prkeqnc`gkoc„%
Nk ok ‟prkeqnc`gkogpê„/ k||crpc Vs Ngef/ eie `c|ccqqcrc aielsqk aie ok nsopgnc`gkogpê/ ok``i|c aie {scqpipcrngec qg |ifogk ge`gakrc ok qcnzogac ‟aiepkngek}giec„ `g`g|crqg ogefskffg=
‟Prkeqnc`gkoc„ è `g|crqi `k ‟nsopgnc g̀koc„ (…' Iffg psppi {skepi ènsopgnc`gkoc/ psppi o‗gnnkfgekrgi è nsopgnc`gkoc/ keahc oc qargppsrc
zg÷ ocfkpc k sei qzcaglgai ocppcrkrgi qsbgqaiei k |krg frk`g o‗gelosce}k
`g agò ahc k||gcec ecfog koprg nc`gk (…' ‟Prkeqnc`gkoc„ è ok qpirgk ahc zriqcfsc ge ni`g sopcrgirg/ go nie`i `g se ogbri ahc qg cqpce`c qs koprc zgkppklirnc% Eie ncrg k`kppkncepg `cook qpcqqk qpirgk/ ainc k||gcec aiglgon prkppg `k rinke}g/ nk `g sek qpirgk ahc qaielgek/ qg c|io|c c
Aie bsiek zkac `cg argpgag ocppcrkrg c `cfog gepcoocppskog zg÷aieqcr|kpirg/ Vs Ngef ag `gniqprk ahc ok arck}giec ocppcrkrgkiffg zsò k||cegrc ko `g lsirg `cg aielgeg prk`g}giekog ge asg èqpkpk rcocfkpk% C qgkni lirqc kspirg}}kpg k qiqpcecrc ahc/ ainc k
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
kspirg c qpgniok oc rglocqqgieg `cg ocppirg4 sek rg|gqpk frkpsgpk c
‟kzcrpk„/ aie zsbbogak}gieg zcrgi`gahc c se |kqpi zsbbogai `gkbbiekpg% Eieiqpkepc go qsaacqqi rgqaieprkpi lrk go esncri `g ocppirg
qcnzrc ge ksncepi/ ok ecvqocppcr ecoo‗kzrgoc `co 2:;: |gcecahgsqk= {skqg se qcaie`i qsgag`gi `izi go ‟qczzsds„ `g Osphcr Bogqqcp% Fgkz `k ecvqocppcr qg prkqlirnk ge se boif03% Ge rckopêfgê cqgqpc|kei `cg boif aioocfkpg kook nkgogef ogqp c ko qgpi zrgeagzkoc/ nk qg prkppk|k `g boif agraiqargppg k sek pcnkpgak
qzcaglgak/ {skoc o‗sqagpk i go vird ge zrifrcqq `g se ogbri/ i`c`gakpg k se zrcagqi krfincepi% O‗sopgnk |crk zsbbogak}giecqsook ecvqocppcr `g Fgkz rgqkog|k koo‗ippibrc 2::7= `k {scook`kpk lgei kook ekqagpk `co boif/ g Vs Ngef sqkriei/ zcr ainsegakrc aie g zrizrg ocppirg/ go boif rcokpg|i ko ogbri Kopkg(Vs Ngef 2::7k'/ Pvgppcr c ok bkahcak `cook oiri ogbrcrgk `gkEibgg% Qcfei ahc sek nkgogef ogqp geg}gk|k k qpkr qprcppk kooc zrcpcqc `g se frszzi `gekngai c qcfsgpgqqgni irnkg `k ;:keeg% Ge se‗gepcr|gqpk k ¤Ok qpknzk´/ Vs Ngef ; `gahgkrk=
Fcqpgrc sek ecvqocppcr |gk cnkgo ecfog keeg è `g|cepkpi qcnzrc zg÷ brgfiqi= prk zribocng pcaegag/ kepgqzkn/ fcepc ahc qg gqarg|c c zig qc ec`gncepgak c zripcqpk zcrahç ok rgac|c% Geioprc/ zcr lkrc Fgkz crkecacqqkrgk sek |crk c zrizrgk kppg|gpê rc`k}giekoc c` crk sei qprsncepiprizzi ocepi (Akqpcoog 2:;:'%
Go ;2 kzrgoc 2:;: g ;2%::: gqargppg kook ecvqocppcr.rg|gqpkrgac|iei sek sopgnk cnkgo c qsbgpi `izi/ ‟aie se qioi aogad knc}}keippc ge zsepi„/ psppg fog ge`grg}}g `cook nkgogef ogqp|cefiei akeacookpg% Go pcqpi `coo‗sopgnk cnkgo è {scqpi=
zipcpc okqagkr zcr`crc% Ok ogqpk eie cqgqpc zg÷% @k iffg ziegkni pcrngeckook ‟argqg„ `g Fgkz c kook lrknncepk}giec `i|spk ko zrioglcrkrc `g boifc qgpg pcnkpgag `c`gakpg k qgefiog ogbrg ( Ecv Phgef / Qpcook `co nkppgei/
Kopkg'% È lgekoncepc c sllgagkoncepc ie ogec%%% Fgkz/ rc`g|g|i/prkqlirnkpi% @‗irk ge k|kepg/ qkrê o‗czgacepri `cook eiqprk zrcqce}k gercpc% [skose{sc krfincepi ahc ag rgfskr`g |crrê prkppkpi i ogedkpi qsFgkz% Ainc kg |caahg pcnzg/ nk aie esi|c ni`kogpê% A‗è ok ziqqgbgogpê`g gqarg|crqg kfog kffgirekncepg `co boif |gk c.nkgo/ zcr ahg eie qg pri|k
bcec aie g lcc` rqq i%%% rgnzgkefc ok |caahgk ecvqocppcr =.' Fgkz ègepcfrkpi aie psppg g qiagko ecpvird qs asg qgkni zrcqcepg= kEibgg/Pvgppcr c WisPsbc% G ocppirg/ k oiri |iopk/ ziprkeei qcfekokrc
kspinkpgakncepc se qgefioi ziqp qsg qiagko ecpvird k asg qiei gqargppg%G boif pcnkpgag og aiefcocrcni psppg/ eco qceqi ahc zgke zgkeiahgs`crcni g ainncepg c `k {sco nincepi qkrkeei c{sgzkrkbgog k`krahg|g qpkpgag% Go qgpi ‟qpirgai„ è irnkg {skqg `co psppi ‟argqpkoog}}kpi„/hk koasec zkfgec `g qcr|g}gi ahc aiepgescrcni k` kffgirekrc/ nk zcr gorcqpi è se ‟rczcrpi„/ `k sqkrc ge {skepi pkoc% Go boif `g Kopkg zriqcfsco‗kppg|gpê koncei lgei k fgsfei (pcrngec `co pisr'/ nk go friqqi`coo‗k}giec qg qziqpk qs Fgkz% Frk}gc k pspp- zcr ok zk}gcepc kppcqk+
Iffg è ziqqgbgoc rgzcrairrcrc g ;: keeg `g |gpk `cookecvqocppcr aieqsopke`i go qgpi gepcrecp `g Vs Ngef Lise`kpgie0< ‑ ahc ge rckopê è pspp‗kopri ahc se ‟rczcrpi„ |gqpkok lse}giekogpê `cooc qsc qc}gieg ‑ kook zkfgek `c`gakpk kfogkrahg|g rgzkrpgpg zcr keei c esncri `g zsbbogak}giec/ i||criaie g argpcrg `g krahg|gk}giec `g sek |crk c zrizrgk rg|gqpk4 psppiagò ahc ls zsbbogakpi `izi ok ahgsqsrk `cook ecvqocppcr ceprò k
lkr zkrpc `co esi|i boif%Fgkz kzzkrc ainc se boif koo‗k|kefskr`gk c/ eieiqpkepcqgk keairk `gllgagoc lkrc se aielriepi prk go qsi qsaacqqi c{scooi `cook qpirgak ecvqocppcr ahc oi hk zrcac`spi/ a‗è `kqainncppcrc ahc qkrê ge frk`i `g rcfgqprkrc zrcqpi fog qpcqqgesncrg (ge pcrngeg `g |gqgpc c lcc`bkad' c `g qszcrkrogknzgkncepc% [scqpi keahc frk}gc koo‗kzcrpsrk `co boif |crqikoprg qiagko ecpvird {skog Pvgppcr c kEibgg/ c go akekoc Wispsbc
Vs Ngef 0/ c kg {skppir`gag `g Sek rg|ios}giec% Nkincppi/ ok
zicqgk/ ok `gllcrce}k c go zipcrc ahc aiqpgpsgqac sek rcaceqgiec`g Vs Ngef 0 ko ogbri Go ncqqkffcri `g Kb`iokh Dk`cr% Hi zrcqi ainc cqcnzg {skppri ziqp niopi `g|crqg prk oiri= g zrgng`sc ‑ qsook zkrpgpk Gpkogk.Qcrbgk c qsook ogbcrk}giec `cg ngekpirg ‑ qprcppkncepc ocfkpg kook ariekak c koo‗kppskogpê c ahc hkeeigepcrcqqkpi zcr niopg fgireg boif c nc`gk ge fcecrkoc/ c fog koprg ‑ qiqpke}gkoncepc rcokpg|g k `sc rcaceqgieg ‑ `g knbgpiqkffgqpgai.ocppcrkrgi% Qg zsò rgpcecrc lgqgioifgai ahc kbbgkei
kppgrkpi zg÷ kppce}giec (qc |kospgkni go esncri `g ainncepg gepcrngeg `g kppce}giec' g ziqp rcokpg|g k pcng kppskog/ rgqzcppi kfogkoprg `c`gakpg k pcng zg÷ iqpgag zcr ok nkffgirke}k `cg|gqgpkpirg= ge {scqpi akqi Fgkz qg ainzirpk ko qsi gepcreiainc zg÷ ge fcecrkoc ok boifiqlcrk (qgngoc k sek zgrkng`c'qcaie`i {skepi pcirg}}kpi `k Frkegcrg (2::3' c `g asg qg è zkrokpi ecooc zkfgec zrcac`cepg%
Ok osefhc}}k nc`gk `cg ziqp `g Fgkz è `g agrak <%::: bkppspc/ akrkppcrgqpgak {scqpk ahc kaainsek ok ocppsrk `cgaiepcespg `g Fgkz kook ocppsrk qkffgqpgak/ lkppk `g pcqpg zg÷ incei osefhg/ c kppg k` kzzrilie`grc/ zg÷ i ncei`cppkfogkpkncepc/ se krfincepi qzcaglgai% Zg÷ ge fcecrkoc/ qc|iocqqgni ‟cpgahcppkrc„ g aiepcespg `co boif ge {scqpgiec/eipcrcnni ahc/ zcr {skepi oc pcnkpgahc prkppkpc qgkei niopicpcrifcecc/ ok nkffgir zkrpc `cg ziqp zrcqcepk se pkfogi
Lrkpcooi/ c qsooc ecsriqagce}c ahc ‟hkeei `gniqprkpi ahc goeiqpri acr|cooi gepcrzrcpk ok rckopê kpprk|crqi qahcng ekrrkpg|g„(go ahc ibbogfk k rkaaiepkrc ok rckopê aieecppce`iok ge sekprknk segpkrgk'4 qiqpcece`i gelgec ok ecacqqgpê `g qkzcr `gqpgefscrc oc bsiec qpirgc `k {scooc ‟k||cocekpc„/ caieaos`ce`i aie go fgs`g}gi ecfkpg|i qsooc gqpkep lgapgie ahc/aie ok zrcpcqk `g rkaaiepkrc g lkppg {skqg ge `grcppk/ c qce}k se`gqpkaai pcnzirkoc k`cfskpi (go ‟lrkppcnzi„'/ ‟zrg|kei go
ekrrkpirc `g {sco `gqpkaai `kfog c|cepg ahc qcr|c k ncppcrog ge zriqzcppg|k/ agiè k irgcepkrog |crqi go zsepi `g lsfk `co lspsri„%Koo‗geag`cepc akzgpkpi kg prcepkprç ngekpirg c kooc ni`kogpê`cook ogbcrk}giec eie qg kaaceek ecnncei/ zcrahç kg VsNgef eie gepcrcqqk|k qzgcfkrc ariekahgqpgakncepc fog c|cepg‟kppskog„/ nk ke`krc ioprc%
È gepcrcqqkepc eipkrc ainc go aieacppi qpcqqi `g ‟kppskogpê„ zgkaagk ziai ko aioocppg|i4 ge se ziqp `co 22 ippibrc 2:;:/ Og|cge Zk|gk/ 2:;: (zrcac`spi `k koasec eipc qso ‟lrkppcnzi„'/rcokpg|i k se geaiepri qso ogbri Ecv Gpkogke Czga pcespiqg kZk|gk/ qg ocffc=
Kbbgkni zkrokpi zg÷ |iopc/ {sg qs Fgkz/ `cook ecacqqgpê `g se‟lrkppcnzi„/ se pcnzi eiqpri/ qlkqkpi c kspieini rgqzcppi koockffrcqqgieg `cook ariekak/ `coo‗izgegiegqni/ `cooc qpirgc piqqgahc/ `cooc|ifhc asopsrkog% Se pcnzi eie keqgifcei/ ahc kaaiofk ge qç c rkoocepg
zrcqqgieg c qioocagpk}gieg/ c ec qnir}g o‗gnzcpi zcr rgcokbirkroc (VsNgef 2:;:'%
Lkrqg pcepkrc `koo‗kppskogpê c `kook ariekak/ qlrsppke`i/ainncepke`i c fgs`gake`i lkppg kzzcek kaak`spg |sio `grc zcr g Vs Ngef/ ahc rgzrce`iei Kokge Bk`gis/ ainzirpkrqg ainc gopizi ‟ahc hk bgqifei `g zrcagzgpkrqg ecook pcnzirkogpê ahc fog|gcec illcrpk/ qce}k cqqcrc kllkppi ge frk`i `g qpkbgogrc sek
`srkpk zrizrgk„% Zcr asg pizg qiei keahc g psppioifg zriepg k
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
kaak`c go rgpirei `cooi qpcqqi rgniqqi ahc cqzoirgkni ecg eiqprg ogbrg% Ecfog sopgng pcnzg kbbgkni zsbbogakpi niopg ziqp ‟ g̀ kppskogpê„% K |iopcok ariekak ag `ê o‗sopgnk qzgepk/ è zrcpcqpi `g gepsg}gieg liofirkepg% Ge segqpkepc zrce`c lirnk zsbbogakbgoc {sco aikacr|i `g zceqgcrg ahc fgêairrc|k {sg c oê zcr oc qgekzqg% Koprc |iopc o‗cokbirk}giec rgahgc`cpcnzi% Qc qgkni `k||cri `g lriepc k se c|cepi/ cqqi brgoocrê ge{skose{sc aiqk oi agraie`g% Go nincepi `g qarg|crec `grcppkncepcnkpsrcrê… eco lrkppcnzi (Gb%'%
[scqpc aieqg`crk}gieg qso aieacppi `g kppskogpê zcr go
aioocppg|i Vs Ngef / c qs ainc o‗kppskogpê qpcqqk |cefk (i eie|cefk' prkppkpk eco boif/ qiei ge`gakpg|c `coo‗gepcri ok|iriq|iopi `kfog kspirg/ `g ainc cqqg qg ziefkei rgqzcppi kookqiagcpê (eie qioi gpkogkek' c `g ainc kllriepgei oc rglocqqgiegahc ok rgfskr`kei gepcrzrcpke`iec aknbgkncepg c lceinceg% Clirqc/ nceprc acrahgkni `g |kospkrc/ c zcr acrpg |crqgfgsqpglgakrc/ o‗gnzirpke}k `k `krc kook asopsrk c kookaieiqace}k prkqncqqc `kg boif ainc Fgkz/ ag rce`gkni aiepi
ahc o‗kekogqg `g lceinceg esi|g/ ekpg `kooc esi|c pcaeioifgc c`ko vcb 2%: ecooi qzcaglgai/ rgahgc`c esi|c ncpi`ioifgc `gge`kfgec/ c qzcqqi esi|c pcrngeioifgc c se esi|i ocqqgai zcr `cqarg|crec g rgqsopkpg%
Ahg liqqc kbgpskpi k zceqkrc c k |kospkrc se zri`ippiasopsrkoc ge bkqc koo‗ks`gceac/ c kook ziziokrgpê c koo‗kppskogpê`cg pcng ge cqqi prkppkpg/ eie akzgrcbbc lirqc o‗kzzkrcepcgekppskogpê `cg ziqp zsbbogakpg qs Fgkz/ i fgs`gahcrcbbc okqacopk ainc kspiocqgiegqpk `k se okpi/ c` cogpkrgk c |iospkncepcgnziziokrc `k se kopri% Nk sei `cg frke`g ncrgpg `cook boifiqlcrk è zrizrgi {scooi `g `krc ‟`cniarkpgakncepc„qzk}gi k psppi/ c k psppg/ qce}k ahc se krfincepi prkppkpi zrc|kofk qs se kopri/ qce}k agiè ahc/ ainc k||gcec ecoprk`g}giekoc qgqpcnk `cg nc`gk/ {scooi pcoc|gqg|i qizrkppsppi/o‗kppskogpê ziqqk akeegbkog}}krc pcng zg÷ knzg/ i ahc ok
ariekak ziqqk ge|k`crc oi qzk}gi `k `c`gakrc k rglocqqgieg zg÷
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Ek}giec Ge`gkek08 è go zrifcppi `g se frszzi `g qargppirg cgepcoocppskog lkacepg zkrpc `coo‗ Kqqiagk}giec Asopsrkoc Nkspk/aiqpgpsgpkqg koo‗ge`inkeg `cfog kppcepkpg `g Ecv Wird cVkqhgefpie `coo‗;; qcppcnbrc 2::;% Go frszzi qg rgseï zrizrgi zcr `gqaspcrc `g qargppsrk ‟ge pcnzi `g fscrrk„/ i||cri `g {skogaieqcfsce}c k|rcbbc qsbgpi ok asopsrk/ c ok qargppsrk ecooiqzcaglgai/ `izi g frk|g lkppg aie asg qg kzrg|k go esi|ingooceegi% Zrinipirc `coo‗geg}gkpg|k ls Kepiegi Nircqai/ ahceco qcppcnbrc 2::; ainsegaò oc qsc gepce}gieg k `g|crqggepcoocppskog aie sek ocppcrk07 ahc/ qc rgocppk iffg/ k {skqg ;:keeg `g `gqpke}k/ kqqsnc ok zirpkpk `g se |cri c zrizrgi`iasncepi zrifrknnkpgai c/ zcr acrpg |crqg/ `g se nkeglcqpi
ocppcrkrgi% Ecoo‗kzzcooi/ aie asg Nircqai qg rg|iofc k qargppirg cgepcoocppskog zcr ge|gpkrog k zrce`crc zkrpc ko zrifcppi/ qg ocffc=
Ag gepcrcqqk se geaiepri/ rckoc c qce}k acrgniegc/ `g ziqg}gieg c `grglocqqgieg/ ge asg agkqasei zirpg ok qsk snkegpê/ `g|crqgpê/ qceqgbgogpê cogbcrpê/ zcrahç ng qcnbrk ahc niopc aieqscps`geg ncepkog ahc hkeei
08 hppz=))vvv%ek}giecge`gkek%ain)
07 Go pcqpi `cook ocppcrk è aieqsopkbgoc koo‗ge`grg}}ihppz=))vvv%ek}giecge`gkek%ain)2::1):1):;)qarg|crc.qso.lriepc.iaag`cepkoc)
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
`ingekpi ok |gpk asopsrkoc `cfog sopgng `caceeg qg rg|cogei qcnzrc zg÷geqiqpcegbgog qc eie frippcqahc
‟Aieqscps`geg ncepkog„/ ahc go ekqacepc frszzi `g Ek}giec Ge`gkek è ahgknkpi k qniepkrc izziece`iqg {sge`g k {skepgqiqpcefiei
ahc ok qpirgk è lgegpk4 ahc o‗kppg|gpê snkek ge fcecrkoc c {scook asopsrkoc/krpgqpgak c qzgrgpskoc ge zkrpgaiokrc/ ziqqiei q|iofcrqg irnkg qioikoo‗gepcrei `g fgiahg ahgsqg/ pcrngekog/ `cepri seg|crqg asopsrkog ahgsqg
ahc eie aiepcnzokei zg÷ ok ziqqgbgogpê `coo‗gnzrc|gqpi4 ahc qg zsò qioirgagaokrc/ ainbgekrc c rg|gqgpkrc nkpcrgkog asopsrkog irnkg gecrpg cai`glgakpg ge se nkogeaiegai fgiai `g qzcaahg qce}k lgec4 ahc psppi ègepcrqaknbgkbgoc c `czipce}gkpi ecoo‗seg|crqi irg}}iepkoc `cook‟ainsegak}giec„ pipkoc c `cook rcpc%
@k {skepi `gqasqqi `srkepc o‗geaiepri aie|iakpi `kNircqai/ c `k psppg fog gepcr|cepg qsaacqqg|g `g ahg eie zkrpcagzòko `gbkppgpi/ zrcqc lirnk Qarg|crc qso Lriepc Iaag`cepkoc asrkpi`k Kepiegi Nircqai c @krgi \iopiogeg (2::2'4 ogbri `kookqargppsrk aioocppg|k/ c kepcqgfekei zcr acrpg |crqg `co boif ahcqkrcbbc ekpi o‗keei qsaacqqg|i/ ahc rgsqaï k qpgniokrc segepcrcqqkepc `gbkppgpi qsfog krfincepg prkppkpg3:% Go ogbri rkaaifogcgepcrcqqkepg zrcqc `g ziqg}giec rgqzcppi ko lspsri `cook ocppcrkpsrk`izi g lkppg `coo‗;; qcppcnbrc/ ahgc`ce`iqg qc/ c ainc/aknbgcrkeei go ogefskffgi c ok qargppsrk/ c qc qgk fgsqpi
kqzcppkrqg {skoaiqk `kook ocppcrkpsrk qpcqqk/ {skqg kqqcfeke`iocse ‟rsioi„ `k rgqzcppkrc ainc liqqc se‗gqpgps}giec%Kzzkrc gepcrcqqkepc ko zriziqgpi ocffcrc se zkqqkffgi
`coo‗gepcr|cepi `g Akrok Bcec`cppg/ Go zgcei4 o‗ksprgac/
3: Ec è se cqcnzgi go ogbri `g Fgsogk Gkees}}g O‗gelirnk}giec ocppcrkrgkeco vcb/ zsbbogakpi eco 2::7 zcr Bgbogie% O‗ksprgac/ zrizrgi k zkrpgrc`ko boif `g Ek}giec Ge`gkek c `kooc pcnkpgahc q|gqacrkpc eco ogbri `g
Nircqai c \iopiogeg/ kekog}}k koaseg `cg akqg zg÷ gnzirpkepg ge asg okocppcrkpsrk |gcec |cgaiokpk/ zriniqqk c `gqasqqk ge rcpc c ecg boif%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Ok rckopê/ kllcrnk Akrok Bcec`cppg sqke`i oc zkrioc `g
Fk``k/ |k aiopk ainc ‟qcepgncepi `co ainzocqqi„/ c okocppcrkpsrk `c|c geaos`crc ‟go psppi„ `cook rckopê/ zcr eieprkqlirnkrqg ge lge}giec c ak`crc `g aieqcfsce}k ecooc nkfogc`cook rcpirgak%
Nk ok rckopê c go |gqqspi {sipg`gkei `cook qiagcpê aincqpgnioi c pcnkpgak qpcqqk `cook ocppcrkpsrk ziqqiei eie bkqpkrc%Pg}gkei Qakrzk/ eco qsi qkffgi Agraiokrc qcfrcpgqqgnk `k`gllie`crc `g ekqaiqpi lrk fog kspirg `g lge}giec / keah‗cqqi
rkaaiopi eco ogbri asrkpi `k Nircqai c \iopiogeg/ qiqpgcec ahc‟eig qargppirg eie rkzzrcqcepgkni ecqqsei„ nk qioi okqgefiokrgpê/ c agò è `gniqprkbgoc keahc `ko lkppi ahc `g ifegpcqpi oc zrgnc `sc zkrioc `cppc qiei go einc c go aifeinc`coo‗kspirc%
Qargppirg ainc rkzzrcqcepkepg `coo‗ge`g|g̀ skogpê `se{sc/ahgknkpg k `krc izgegieg c k ‟rckfgrc ko pcnk zriziqpi„%Qargppirg kg {skog/ ge {skepi gepcoocppskog/ |gcec aieacqqi niopiqzk}gi/ è |cri/ nk è zsr qcnzrc sei ‟qzk}gi `cook rck}giec„/ zcrahç {scooi `coo‗k}giec kzzkrpgcec ko zipcrc% Eie è se akqiahc/ qiqpgcec Qakrzk/ qgk go zipcrc qpcqqi k rgahgc`crc cqsqagpkrc rck}gieg kooc k}gieg/ ‟zsrahç go pcnk c oi qzk}gi `cookrck}giec qgkei sek ncqqgeqacek/ sek lge}giec„% C o‗cnbocnk`co aiepriooi `k zkrpc `co zipcrc/ ge {scqpi akqi ziogpgai/ qsooiqzk}gi `cook rck}giec è zrizrgi go qie`kffgi ahc `cpcrngek
qzcaglgahc `inke`c k asg qg `ê sek acrpk ogbcrpê `g rgqzie`crc4nk ok rgqziqpk (rck}giec' qkrê fgiailir}k ogngpkpk ko pgzi `g`inke`k qacopk c qcoc}giekpk%
Prkppkrc c qarg|crc `g se `cpcrngekpi pcnk/ eco fgirekogqniainc ecook ocppcrkpsrk i ecook qkffgqpgak/ rgqahgk `g ak`crcecook qpcqqk prkzziok `cg qie`kffg ahc kzzkrcepcncepcokqagkei ok ogbcrpê `g rgqzie`crc c qahgcrkrqg/ nk ge rckopê/goosngeke`i sek pcnkpgak/ ec okqagkei ge inbrk pkepc koprc% C
lge}giec/ zcr Qakrzk fog kspirg `g ekrrkpg|k qiei/ k pirpi i k
rkfgiec/ |crg c zrizrg ‟crifkpirg `g lge}giec„ zrizrgi zcrahçqarg|iei rkaaiepg k pcnk/ rgokqagkei gepcr|gqpc qs se pcnk cgepcr|cefiei k `gbkppgpg geaceprkpg qs se `cpcrngekpi pcnk%
Hi qcepgpi qzcqqi rg|iofcrc se kzzcooi kfog qargppirg gpkogkeg (…' Zri|ik coceakrc qinnkrgkncepc g aiepcespg `g {scqpi kzzcooi= ‟|ig qargppirg
gpkogkeg eie qkzcpc qarg|crc rinke}g/ ok ocppcrkpsrk gpkogkek hk go lgkpiairpi/ eie è kbgpskpk k ekrrkrc qpirgc `g knzgi rcqzgri% Qgkpcrkzzrcqcepkpg|g/ rkaaiepkpcag aiqk qsaac`c |crkncepc ge Gpkogk/ lrk oc
Sek ocppcrkpsrk/ `se{sc/ nkrfgekoc c zri|geagkoc zcr koaseg/
eie qsllgagcepcncepc |koirg}}kpk c aiopg|kpk `koo‗ge`sqprgkasopsrkoc zcr koprg4 `k asg ag qg kqzcppk ahgqqê {skoc qlir}i zcr cqqcrc ‟rkzzrcqcepkpg|k„ `cook qiagcpê/ c k asg qg ahgc`c `gaielirnkrqg/ eco ogefskffgi c ecooi qpgoc/ k` koprc lirnc `‗krpcainc go agecnk zcr pirekrc ge ksfc% È {scqpk ok lipifrklgk zrcqcepkpk/ k pirpi i k rkfgiec/ `kook argpgak qsooi qpkpi `g qkospc`cook ocppcrkpsrk koo‗geg}gi `co ngooceegi% C` è `k {scqpc zrcncqqc ahc zkrpc go ok|iri `g Ek}giec Ge`gkek/ ahc
kzzri`crê qso vcb aie se boif ahc ge ziahgqqgni pcnzi lkrê zkrokrc `g qç zrcqcepke`iqg kg qsig spcepg.ocppirg `k se okpiainc esi|k lirnk `g argpgak ocppcrkrgk kaacqqgbgoc k psppg/ c`koo‗kopri ainc |cri c zrizrgi |g|kgi asopsrkoc ahc cqkngek c|cgaiok ocppcrkpsrk/ zicqgk/ qkffgqpgak c gelirnk}giec asopsrkocpisp aisrp / qcnzrc kook rgacrak `g esi|g lceinceg asopsrkog cesi|g pkocepg k asg `kr |iac%
@co boif zkrocrò zg÷ knzgkncepc eco zriqqgni zkrkfrkli/nk è lie`kncepkoc ge{sk`rkrc qsbgpi ok zcrnkece}k ge rcpc `co boif ge {scqpg keeg ainc sek qirpk `g lgoi riqqi/ ahc |k `kooc bkppspc geg}gkog `co ok|iri `co frszzi c oc rglocqqgieg ekpc`koo‗geaiepri aie|iakpi `k Kepiegi Nircqai/ kook zrgnkgeg}gkpg|k c`gpirgkoc `g Ek}giec Ge`gkek= ok aiookek akrpkack Nsrcec%
O‗knbg}giqi zrifcppi `g Nsrcec è ekpi eco 2:;: aie
o‗gepcepi `g zrizirrc pcqpg/ ge ogefsk gpkogkek c qprkegcrk/ eie`gllsqg/ c aie ziahc qzcrke}c `g cqqcroi/ zrcqqi g ocppirg gpkogkeg%Qg prkppk `g prc zsbbogak}gieg keeskog ge lirnkpi akrpkaci/kspilgeke}gkpc c qiqpcespc cqaosqg|kncepc aie fog kbbiekncepg(|cepg csri keesg' `cg ocppirg% Ecooc gepce}gieg `cook rc`k}giec gpcqpg `g|cepcrkeei kzzcpgbgog keahc k bgbogilgog c aiooc}giegqpg/|gqpk ok pgrkpsrk cqprcnkncepc ogngpkpk%
Ok aiookek hk se se aingpkpi `g rc`k}giec lirnkpi `k
Ke`rck Gefocqc/ @incegai Zgepi/ Ke`rck Rkiq c Nkqqgni
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go pkrfcp `g rglcrgncepi geg}gkoc `g Ek}giec Ge`gkek zcr ok
`gqprgbs}giec `cg esncrg `g Nsrcec è `gahgkrkpkncepc `g 2::ocppirg kbbiekpg4 go zrifcppi/ koncei ge {scqpk lkqc geg}gkoc/eie qcnbrk {sge`g lgekog}}kpi k se |cri c zrizrgi fsk`kfeink/ ainc qg c|geac `kook fgê agpkpk qc}giec `co qgpi `c`gakpkkook aiookek/ k rce`crc lrsgbgog `cpcrngekpg pcqpg pcepke`i/ `ko zsepi `g |gqpk qprcppkncepc caieingai/ qcnzogacncepc `grgceprkrc aie g aiqpg `g zri`s}giec=
o‗g`ck `g lie`i `g Nsrcec è `g qkopkrc psppg g zkqqkffg gepcrnc`g prkkspirc c ocppirc (ge zkrpgaiokrc ok `gqprgbs}giec/ eipirgkncepcaiqpiqgqqgnk' (…' Kbbgkni akoaiokpi ahc 2:: kbbiekncepg`i|rcbbcri zcrncppcrag `g ke`krc ge zkrg aie oc qzcqc |g|c `cook
zri`s}giec (oc segahc ahc kbbgkni `cagqi `g pcecrc ge aiepi'=gnzkfgek}giec/ qpknzk/ qzc`g}giec c qzcqc `g fcqpgiec `co qgqpcnkZkwZko% C aie {scqpg qio`g lgeke}gkrc g prc |iosng `co 2:;;% È sei `cgpcepkpg|g ziqqgbgog zcr sqagrc `kook zkos`c `coo‗cpcrei okncepi cqiqpcecrc ge ni`i kppg|i ok `gllsqgiec ngogpkepc `g pcqpg ahc iffg/ ge
Gpkogk/ qkrcbbc `gllgagoc ocffcrc kopri|c% Ge {scqpi qceqi/ Nsrcec è sekqlg`k kzcrpk koo‗gepcrk ainsegpê gepcoocppskoc gpkogkek4 keahc k rgair`krocahc cqgqpc/ i ziprcbbc%
È c|g`cepc ainc aie ok zri`s}giec c ok `gqprgbs}giec `g Nsrcec/ go frszzi `g Ek}giec Ge`gkek/ qczzsrc aie esncrgkeairk ziai qgfeglgakpg|g/ qg ziefk ge sek ziqg}giec kopcrekpg|krgqzcppi ko ncrakpi c`gpirgkoc gpkogkei/ zgsppiqpi pgng`i ecg
zrgni ziqp lgrnkpi `kooi qpcqqi Nircqai/ ahc geg}gk k agraiokrc
go einc `g Ek}giec Ge`gkek/ aie go {skoc qg g`cepglgahcrê eieqioi go boif/ nk o‗gepcri frszzi `g qargppirg% Kqqiagk}giecAsopsrkoc Nkspk rcqpcrê ge sqi qizrkppsppi ainc eingekpg|iocfkoc= è aie {scqpi einc ahc qiei rcfgqprkpg g `grgppg `‗kspirc`cooc zsbbogak}gieg c oc rcqzieqkbgogpê rcokpg|c kg aiepcespg ckook fcqpgiec `co boif%
Go einc qacopi è cnbocnkpgai `cg zrgeagzg qpcqqg ahck|c|kei gqzgrkpi ok ekqagpk `co frszzi zrgnk/ c `co boif zig/
lrk go 2::2 c go 2::1= gepcoocppskog.boiffcr pcespg geqgcnc `k se zrifcppi ainsec/ nk aie g`cc c |c`spc `gllcrcepg prk oiri%Zrizrgi ainc fog ge`gkeg `‗Kncrgak= cqzrcqqgiec `g se zosrkogqni rgaahgqqgni asopsrkoncepc c kooi qpcqqi pcnziakrgai `g aieprk``g}gieg% @cppi ge ziahc rgfhc/ cqprkziokpc`kook qc}giec ‟Ahg qgkni„32 `co boif/ ls qacopi go einc Ek}giec ge`gkek
zcrahç ag zgkac|k o‗g`ck `g sek ek}giec ainziqpk `k niopg ziziog`g|crqg/ irfifogiqkncepc `g|crqg c irfifogiqkncepc ogbcrg `g ngfrkrckpprk|crqi oc oiri zrkpcrgc geprcaagke`i qaknbg c aielriepg/ c k |iopckeahc qaieprg%
Se boif aioocppg|i `se{sc/ zceqkpi ainc qzk}gi ogbcri`i|c zcrncppcrc o‗geaiepri/ oi qaiepri/ nk keahc o‗geariagi cok aiepkngek}giec prk asopsrc/ ogefsc/ ogefskffg c qpgog `g|crqg%C go rgqaiepri zrkpgai `g {scqpk lgoiqilgk aie asg go frszzikzzri`k|k qso vcb/ oi qg rgpri|k ecoo‗kzcrpsrk `k qsbgpi`gniqprkpk `kg ncnbrg `co frszzi |crqi o‗cqpcrei/aige|iofce`i koprc lgfsrc kzzkrpcecepg k nie`g `g|crqg `k{scooi `cook ocppcrkpsrk% Qcnzrc ge ‟Ahg qgkni„ qg ocffc=
k se zrgni frszzi `g qargppirg c pckprkepg ahc qg crkei geaieprkpg zcr seaie|cfei c se ogbri/ `ko pgpioi Qarg|crc qso lriepc iaag`cepkoc/ qg qiei
32 hppz=))vvv%ek}giecge`gkek%ain)ahg.qgkni)
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zig kffgsepg keahc singeg `g agecnk c koprg% Nk eig |irrcnni ahc`inkeg ag liqqcri keahc nsqgagqpg/ qagce}gkpg/ zcrqiec ahc qg iaaszkei`cg zg÷ q|krgkpg knbgpg `co qkzcrc c `cook asopsrk/ c koprg keairk ahc eigiffg eie rgsqagkni eckeahc k gnnkfgekrc% Nceprc ok qgpsk}giec kppskocè ahc agkqasei |gcec rcocfkpi eco qsi rsioi c eco qsi aknzi c pri|ksei qzk}gi qioi qc kaacppk `g rgnkecrc aielgekpi cepri {scqpg ogngpg/`cocfke`i k qzcagkogqpg c nc`gkpirg go ainzgpi `g rkllgfsrkroi c `gaiooiakroi ge sek kzziqgpk egaahgk zrcir`gekpk/ ge se zgaaioi fgiaiahgsqi c ‑ k eig zkrc ‑ qce}k lspsri%
O‗knbg}giec `g ek}giecge`gkek%ain/ eie qce}k iqpkaiogainc |c`rcni/ crk c` è {scook `g zcrncppcrc g`ckoncepc kahgse{sc `g lkr zkrpc `co zrifcppi/ ge`gzce`cepcncepc `ko zrizrgi ‟rsioi„ i ‟aknzi„/ zcr aie{sgqpkrc sei ‟qzk}gi„cepri go {skoc cqzrgncrqg ogbcrkncepc qacfogce`i krfincepg/fcecrg/ qpgog c ogefskffg ahc fog qiei zg÷ aiefcegkog4 i||cri zcrncppcrc k psppg `g zkrpcagzkrc kppg|kncepc kg ni|gncepgasopsrkog `cook rcpc% Qg iqqcr|k lkagoncepc {sg ok `gllcrce}k
qgkni„ go lse}giekncepi `co boif |gcec qzgcfkpi aiqï=
Ek}giec Ge`gkek è se boif aioocppg|i% Agkqase aiookbirkpirc hk sekaacqqi zcrqiekoc ko qgpi ahc fog zcrncppc `g zsbbogakrc kspieinkncepcagò ahc |sioc/ qce}k zkqqkrc kpprk|crqi koase lgopri rc`k}giekoc c koasepgzi `g nc`gk}giec% O‗irfkeg}}k}giec `g Ek}giec Ge`gkek è `caceprkpk/irg}}iepkoc/ rg}inkpgak% Eie cqgqpc sek rc`k}giec aceprkoc/ eie ag qiei
ziqg}gieg sekegng/ nk qgefioc kspieingc ge`g|g`skog%
Ainc è i||gi/ agò ainzirpk sek acrpk cpcrifcecgpê `cgpcng prkppkpg= o‗kzzriaagi aknbgk `k se kspirc koo‗kopri/ oc ziqg}gieg `g|crfiei c qzcqqi oc aieprk``g}gieg cqzoi`iei%Ocffce`i o‗sopgni ziqp `g Kepiegi Nircqai `ko qgfeglgakpg|ipgpioi Ainngkpi/ qargppi go 26 nkffgi 2::3 zcr `krc eipg}gk`cook qsk |ioiepê `g sqagrc `ko zrifcppi/ rgqsopk ahgkri ainc/koncei `ko zsepi `g |gqpk `g Nircqai/ {scook ahc è ok
rgaahc}}k `co boif qg prkqlirng ge koaseg akqg ge se zribocnk=[ske`i koaseg `g eig hkeei ncqqi ko nie`i kpprk|crqi go nc}}i `cookrcpc {scqpk zgaaiok aiqk `gekngak/ arckpg|k c aiepriairrcepc eco
zkeirknk asopsrkoc `g {scqpg keeg c `cooc qsc qprsppsrc (…'% O‗g`ck crk`g lkrc {skoaiqk ahc qg nsi|cqqc ecook `gnceqgiec `co ainbkppgncepi c`co qifei/ agiè `g se ni|gncepi segai ahc pcecqqc ge`gqqiosbgoncepcsegpg `cepri `g qç qgk go aielogppi `cooc g`cc c o‗kqzgrk}giec koo‗kzcrpsrk`g qzk}g/ ahc o‗knirc zcr o‗iffcppi c ok aiqk ge qç/ qgk ok rcqzieqkbgogpê
gepcoocppskoc rk`gakoc ahc o‗geake`cqace}k/ o‗geprkeqgfce}k c o‗gepcfrgpêkrpgqpgak c `g aieiqace}k% K zkrioc qg crk psppg `‗kaair`i% Nk {ske`i
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
fskr`gkni ge`gcpri keahc qioi ko qcaioi kzzcek zkqqkpi/ ok qgpsk}giec èpkoc ahc {skqg psppg fog qargppirg zg÷ frke`g `co Ei|cacepi (Dkldk/Zrisqp/ Miwac/ Nsqgo/ Lksodecr/ Bcadcpp…' iffg eie |crrcbbcri zg÷
zsbbogakpg `kfog c`gpirg c `kg oiri lse}giekrg (ahc zsrc aiepgeskei k|ce`crog ecooc c`g}gieg caieingahc c k rgak|krec zrilgppi'% Zcr rkfgieg`g aizgc |ce`spc c `g pgrkpsrc/ zcr `cagqgieg caieingahc qszcrgirg ‑ |g`grkeei ‑ {ske`i eie k``grgppsrk zcr se‗g`ck zgaaiok zgaaiok/ `szogakpkc zkri`gqpgak `g rckopê% I qkrcbbcri aiqprcppg ge }iec aiqï nkrfgekog ckqlgqqgkpc `k rgqsopkrc ge|gqgbgog c geizcrkepg ge nc}}i kook nkqqkakrpkack zinzkpk ahc qg nkefgk psppi (Nircqai 2::3k'%
Koaseg ‟ge`gkeg„/ aiqï gepkepi geg}gkei k cqqcrc ahgknkpg fogkspirg.boiffcr `g ek}giecge`gkek%ain/ rczogakei k Nircqaiainncepke`i go qsi ziqp/ i zsbbogake`i rgqziqpc kzcrpc qso boif% Zcr {skqg psppi go ncqc `g kzrgoc 2::3/ ok zkfgek okqagkqzk}gi ko bippk c rgqziqpk prk ahg ok zceqk ainc Nircqai (AkrokBcec`cppg c Pg}gkei Qakrzk zcr cqcnzgi kzziffgkei oc qsc ziqg}gieg' c ahg ge|cac eie ec aie`g|g`c go ‟zcqqgngqni„/ c
qizrkppsppi eie rgpgcec ahc ok zkrpgaiokrc qgpsk}giec `ceseagkpk`k Nircqai qgk rgqaieprkbgoc qioi ecfog sopgng keeg% Prk {scqpgsopgng qg qahgcrk Fgsqczzc Akogacpg/ ahc rgqzie`crê/ qgk `ko boif ahc `kooc zkfgec `g ¤Ogbcrk}giec´/ aie se krpgaioi `kopgpioi Ok qlg`k c go rgqakppi% Akogacpg aieair`k aie Nircqai qsolkppi ahc niopg `cg zg÷ frke`g qargppirg `co Ei|cacepi iffg geGpkogk eie pri|crcbbcri c`gpirg `gqziegbgog k zsbbogakrc g oiripcqpg/ nk rgpgcec ‟qcaiokrc„ ok nkrfgekogpê `cfog qargppirg/ c eie
aieqcfsce}k `cooc ocffg `g ncrakpi k asg qg zgcfk go qgqpcnkc`gpirgkoc% Ge se zkqqkffgi cqprkziokpi `ko ziqp ge {scqpgiecAkogacpg kllcrnk=
Gi arc`i ahc ag qgk eco psi gepcr|cepi sek qirpk `g eiqpkofgk |crqi sersioi aceprkoc `cooi qargppirc c `coo‗gepcoocppskoc ahc eie arc`i ag qgknkg qpkpi/ koncei eco rcacepc zkqqkpi% Eç lsirg `koo‗Gpkogk/ eç ‑ pkepincei ‑ ge Gpkogk% (…' Nk {sg arc`i/ eie qg prkppk eç `g qlg`krqg eç
`g okncepkrqg/ nk `g kaacppkrc qcrcekncepc ‑ acrake`i keahc `grckfgrc/ acrpi/ è ksqzgakbgoc/ nk nkepcece`i zcrò qcnzrc se osag`i
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
qceqi `g rckopê ‑ se rsioi `g ‟nkrfgekogpê„ ahc ok ocppcrkpsrk econie`i (c qizrkppsppi ge Gpkogk' hk `k koncei koaseg qcaiog% (…'[scqpi eie qgfeglgak ‟`gqgnzcfei„% [scqpi/ koncei zcr nc/ qkg ahceie qgfeglgak ahc sei qargppirc `cbbk zceqkrc qioi k qarg|crc g qsigogbrg c eie `cbbk zkrpcagzkrc k `gbkppgpg/ irfkeg}}krc aie|cfeg/qarg|crc krpgaiog/ aiookbirkrc aie |krg qcfncepg `co nie`i c`gpirgkoc casopsrkoc% Nk k se ‟nie`i zkrkoocoi ngfogirc„/ pg aielcqqi ahc qieiqpkeai `g zceqkrc%
Qcfsgrkeei koprc rgqziqpc/ aie ziqp ge asg go ogefskffgi
geg}gk k lkrqg keahc aioirgpi/ lgei kook rippsrk qcfekpk `ko fgêagpkpi ziqp aie asg Nircqai okqagk go frszzi4 k osg qgkffgsefiei Rkso Niepkekrg c Fgkeeg Bgie`gooi c koprg% Ge se ziqp/ `ko pgpioi Ge sqagpk/ keahc Pg}gkei Qakrzk ainsegak okqsk `cagqgiec `g kbbke`iekrc go zrifcppi4 c aie`g|g`ce`i{skepi kllcrnkpi ge Ainngkpi `k Nircqai/ `gahgkrk=
Eco airqi `g {scqpg `sc keeg c `sc ncqg/ Ek}giec Ge`gkek hk cokbirkpi
niopc kekogqg/ |gqgieg/ zriziqpc% K {skoasei qiei qcnbrkpc se ziainkeahc|iog/ k` koprg prizzi kffscrrgpc% Nk ge ifeg akqi/ ng kqzcppk|iahc liqqcri iaakqgieg zcr lirnkrc se aikfsoi `g lir}c/ `cepri c lsirg `g{sg/ eie acrpi zcr arckrc koprc qczkrk}gieg c esi|c geainzrceqgieg(Qakrzk 2::3'%
G |krg ziqp ahc qg qsqqcfsiei/ aie asg |krg kspirgainsegakei `g eie lkrc zg÷ zkrpc `co frszzi/ okqagkei
gearc`sog g ocppirg ahc/ ecg |krg ainncepg/ ahgc`iei oc aksqc `g{scqpc lsirgsqagpc c qg `inke`kei qc qpgk zcr `gqprsffcrqgo‗gepcri zrifcppi% Ko ziqp `g Qakrzk se zrgni ocppirc/ aie piegkeahc kbbkqpke}k griegag/ qarg|c= ‟Bc‗/ qasqkpc/ ge|cac `gke`kr|cec aiqï kook qzgaagiokpk/ bceahç ge lgok rgfiriqkncepcge`gkek/ eie lkrcqpc zrgnk k `grag ahg rcqpk9„% Keahc Oirc`kekOgzzcrgeg/ kzzcek se‗irk `izi ok zsbbogak}giec `co ziqp/ainncepk ok `cagqgiec ainsegakpk `k Qakrzk qarg|ce`i=
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Agki Pg}gkei% [skoasei/ ziai lk/ eco ngi boif qg ahgc`c|k zcrahçk||gcec psppi {scqpi% Hi rgqziqpi ahc c|g`cepcncepc eie oi qi/ c zceqi`g eie |iocroi qkzcrc% Zcrò/ ag pcefi k lkrpg)|g qkzcrc sek aiqk= k|cpclkppi se ok|iri ceirnc/ qce}k go {skoc eie qg ziprcbbc zkrokrc/ iffg/ `grgekqagpk `cook `gqasqqgiec asopsrkoc qso vcb% Ge niopg ag ksfsrgkni ahcps/ Nircqai/ Bgie`gooi/ Niepkekrg ag rgzceqgkpc% Qc aiqï eie liqqc/ goqcaie`i ksfsrgi è ainse{sc `g aiepgeskrc k pri|kr|g ge rcpc% Keah‗gi/ainc Fgsqczzc Fceek eco qsi ziqp `g iffg/ qiei aie|gepk ahc {scqpiqgk go osifi `i|c qg pri|k iffg ok rglocqqgiec c o‗geei|k}giec qsookasopsrk% Qzcri/ `g asirc/ ahc eie oi kbbke`iegkpc%
C ge cllcppg o‗kppg|gpê asopsrkoc ge rcpc `g Nircqai c Qakrzk/ainc `cfog qpcqqg \iopiogeg/ Bcec`cppg c koprg/ eie lgegqac aie oklsirgsqagpk `k Ek}giec Ge`gkek/ nk zriqcfsc aie ok rg|gqpkieogec c akrpkack ¤Go zrgni knirc´31/ lie`kpk `kooi qpcqqiNircqai c psppirk kppg|k c niopi qcfsgpk%
Eieiqpkepc fog cllcppg ecfkpg|g ahc zri|iaò ok lsirgsqagpk `k Ek}giec Ge`gkek `g koaseg ainziecepg `co frszzi/ ainc
o‗kbbkqqkncepi nincepkeci `co esncri `cfog spcepg.|gqgpkpirg`cook zkfgek/ ek}giecge`gkek%ain `gniqprò `g cqqcrc se |cri c zrizrgi |g|kgi `g asopsrc c ni|gncepg/ sek qirpk `g akepgcrckzcrpi `cook argpgak ocppcrkrgk c `cook `gqasqqgiec asopsrkoc|cgaiokpc |gk vcb% Go |coiac rgaknbgi `g esi|g boiffcr zriepg kpcecrc qcnzrc kppg|i go boif/ o‗kopi esncri `g aiookbirkpirg/ kasg acrpi eie nkeak|kei esi|c pcnkpgahc `k kllriepkrc c zrifcppg `k zirpkrc k|kepg/ zcrngqcri ko boif `g sqagrc `ko
zkepkei ge asg qg crk akaagkpi/ rgzrce`ce`i zrcqpi {sipk crgaielcrnke`iqg prk g boif ocppcrkrg zg÷ aieqsopkpg ge rcpc%
Go zrifcppi `cook aiookek Nsrcec/ `g asg qg è zkrokpi eco zkrkfrkli zrcac`cepc/ qpk k `gniqprkrc ainc go frszzi ge{scqpg keeg qgk rgsqagpi k ok|irkrc ainzkppi/ qczzsr aie psppc oc`g|crqgpê `g ziqg}gieg prk g qsig ncnbrg/ c kooi qpcqqi pcnzi k`krc sek zgaaiok rgqziqpk kooc `inke`c ziqpc `k Nircqai%
31 hppz=))vvv%gozrgniknirc%ain)ge`cx%zhz
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
prk oc 3%::: c oc 8%::: bkppspc/ c ge frke zkrpc ko pcqpi
kllgkeakei koprc pgzioifgc `g aiepcespi/ ainc |g`ci c brkegnsqgakog/ nc`gkepc kzziqgpg oged ko akekoc `g Wispsbc i zcr nc}}i `g zik`akqp/ c gnnkfgeg%
Go esncri `cg ainncepg kg ziqp è zgsppiqpi bkqqiaieqg`crke`i ok `gllsqgiec c ok |gqgbgogpê `co boif% Iqqcr|ke`ig ziqp zsbbogakpg ecoo‗krai `g age{sc fgireg/ ok nkffgir zkrpc `gcqqg eie qszcrk g |cepg ainncepg/ c ziahgqqgng |keei ioprc gacepi% È ahgkri ahc se boif ainc ek}giecge`gkek%ain/ |gqpio‗kopi esncri `g ziqp zsbbogakpg/ rkrkncepc nkepgcec |g|ko‗kppce}giec qs se `cpcrngekpi aiepcespi zcr se osefi okqqi `gpcnzi= ok |coiagpê `‗kffgirekncepi `cook zkfgek aksqk zcr niopg ziqp sek zrcaiac zcr`gpk `g |gqgbgogpê/ `cpcrngeke`iec{sge`g o‗ibqiocqace}k% Nk ok rkzg`gpê `g kffgirekncepi `cook zkfgek eie è ok qiok aksqk `co bkqqi esncri `g ainncepg kg
ziqp4 k` cqqk qg kffgsefc ok qzcaglgagpê pcnkpgak `g koaseg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
O‗gepcri ziqp è qargppi ge {scqpi qpgoc= kzzkrcepcncepc qce}k
rgqzcppkrc ok zsepcffgkpsrk/ aielie`ce`i knbgcepg c zcrqiekffg/ qlsnke`i go zsepi `g |gqpk `co ekrrkpirc/ cqi|rkzziece`i go nincepi `cook qargppsrk aie {scooi`coo‗knbgcepk}giec/ o‗kppi `cook ekrrk}giec aie ok ekrrk}giecqpcqqk=
caai/ crk se zsepi ge asg ok ekrrk}giec aingeagk|k k zcr`crc go qsirgpni= go qiogpi nieioifi gepcrgirc/ {skoahc `gfrcqqgiec ge `gqairqi
ge`grcppi ogbcri nk ok zsepcffgkpsrk eie crk asrkpk c oc aiepgescrcppglgahc k|c|kei cqksrgpi go bgkeahcppi% ziqqgbgoc ahc eie rgsqagqqc zg÷k akokrqg ge se `gkoifi9 go oszi keeseagò= ¤Pg okqagi go ziqpi´ zrgnk `goc|krc oc keairc (Gb%'%
I||cri se ziqp qsook zriqk arckpg|k/ qargppi ge zriqkarckpg|k% È {scqpi sei `cg ziqp ‟pgzgag„ `gek}giecge`gkek%ain/ aiqï ainc g pkepg `c`gakpg kook zicqgk/qargppg ge lirnk `g zicqgk c zsbbogakpg `grcppkncepc ge |crqg % Cqg prkppk ge fcecrc `g ziqp ge asg qg `ê aiepi `g ogbrg ge sqagpk/ i`g kepgagzk}gieg `g qzcrgncepk}gieg zicpgahc c ocppcrkrgc k asgse kspirc qpk ok|irke`i/ c ahc eie pri|crcbbcri lkagoncepcqzk}gi ko `g lsirg `g se boif ocppcrkrgi%
C ge se boif aiqï cpcrifceci/ kaakepi k se ziqp qsookqargppsrk arckpg|k i qsook ekrrkpg|k ge fcecrkoc/ {skoc Gnzri||gqk}gieg/ zsò pri|krc qzk}gi se ziqp ahc prkppk
pcnkpgahc `g zg÷ qprgefcepc kppskogpê ainc ok zrcakrgcpê `conie`i `co ok|iri fgi|kegoc% Zkiok Akrsqi/ fgirekogqpklrccokeac/ geg}gò go ;1 ei|cnbrc sei qagizcri `cook lknc c`cook qcpc/ c ahc qg zriprkqqc zcr age{sc fgireg/ zcr `ceseagkrcok qsk zrcakrgk aie`g}giec `g ok|iri zrcqqi go ¤Airrgcrc `cookqcrk´= kqqse}giec aie aieprkppi ‟ai%ai%ai%„/ qcppc keeg `gaiookbirk}giec aie qpgzce`gi ngegni k pcnzi `cpcrngekpi/ crgaielcrnk qcnzrc zcr se nkqqgni `g `i`gag ncqg% Ok fgi|kec
lrccokeac eco nincepi ge asg/ ogbcrkpiqg se ziqpi okqagkpi
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Prkokqagke`i ok zsr kzzkqqgiekepc `gqasqqgiec/ c oc `g|crqcaieaosqgieg `cfog gepcoocppskog ahc |g zkrpcagzkriei zcr nc}}i
`cg |krg ziqp c ainncepg/ iaairrc qippiogeckrc ahc ls {scqpisei `cg nincepg ge asg go boif nkepceec zg÷ |g|k o‗kppce}giecqs `g qç/ krrg|ke`i k aiepkrc ioprc 2:: ainncepg ge akoac kg|krg ziqp4 go psppi zcr cqqcrc rgsqagpi k prkppkrc ge ni`i niopiainzocpi/ c qizrkppsppi zosrkoc/ sek `cogakpgqqgnk {scqpgiec{skoc go rkzzirpi prk gepcoocppskog `g qgegqprk c akqc c`gprgagkppskoncepc irgcepkpc k `cqprk/ c aige|iopc/ k pirpi i k rkfgiec/
ecoo‗keeiqk {scqpgiec `co aielogppi `‗gepcrcqqg `co zrcqg`cepc`co Aieqgfogi gpkogkei% Qcfsgrkeei sek qcrgc `g ziqpgnzirpkepgqqgng lgrnkpg `k Lrkeai Air`coog/ Hcocek Mkeca}cd/Qpclkei Zcpriaahg c koprg/ lgei k qziqpkrc ok `gqasqqgiec qsookakrpk qpknzkpk= qc ec iaaszkriei zcr fgireg/ niopc |iopc`ke`i |iac `grcppkncepc kfog kspirg `cg ziqp ge {scqpgiec/¤O‗Gepcrek}giekoc´/ ¤O‗Segpê´/ go ¤Airrgcrc `cook qcrk´/ ¤OkRczsbbogak´ c niopc koprc pcqpkpc/ qgpg c boif/ k zkrpgrc `k
Akrngook/ Fgkz c Ogzzcrkpsrk%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go boif eco ako`i ncqc `g kfiqpi/ ahc è fcecrkoncepc se
zcrgi`i {skqg `g ‟`gfgsei„ `coo‗gelirnk}giec zcr fog gpkogkeg/qg `gniqprò akzkac `g geecqakrc c kogncepkrc se kzzkqqgiekepc`gbkppgpi ahc ls ge frk`i `g zriprkrqg zcr qcppgnkec/ sqace`i zrgnk `ko boif qpcqqi/ c ‟aiepkngeke`i„ frke zkrpc `cook boifiqlcrk gpkogkek/ c zig `kook rcpc qpcqqk/ qpgnioke`igepcoocppskog c fgirekogqpg k zrce`crc ziqg}giec% Se nincepignzirpkepc zcr go boif `se{sc/ nk keahc se cqcnzgi `g`cniark}gk c zkrpcagzk}giec `ko bkqqi qs pcng fcecrkoncepc
kzzkeekffgi `g sek rgqprcppk acrahgk `g gepcoocppskog% C/qizrkppsppi/ o‗iaakqgiec `g se cqcnzokrc `gbkppgpignnkfgekbgoc qioi qs se boif= gqzgrkpi `k sek eipg}gk `gariekak fgs`g}gkrgk.caieingak/ zriqcfsgpi qs {scqpgieg cpgahcc ziogpgahc/ lgei k` kllriepkrc zribocng `g qpgoc ocppcrkrgi/ `gnieiziogi asopsrkoc c` caieingai `g frke`g frszzg c`gpirgkogk `keei `coo‗c`gpirgk ge`gzce`cepc/ c pkepc koprc {scqpgiegairrcokpc4 psppi agò qcfsce`i oc ‟qgekzqg„/ c g niopczogagaioocfkncepg c zcrairqg/ ahc qioi ok rcpc c oc rcok}gieg prk fogspcepg.ocppirg.qargppirg/ rce`iei ziqqgbgog%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
O‗gelirnk}giec è `k qcnzrc se cocncepi gnzrcqage`gbgoc zcr go ncrakpi c/ zg÷ ge fcecrkoc/ zcr ok agraiok}giec c gonkepcegncepi `g bceg c qcr|g}g koo‗gepcrei `g sek qiagcpê=keahc go ngfogir zri`ippi/ qc eie k`cfskpkncepc zsbbogag}}kpi/ `gllgagoncepc rkffgsefcrê go zsbbogai/ i se zrcagqi pkrfcp/ zcr asg è qpkpi zrifcppkpi%
[scqpi bkekoc/ {skepi lie`kncepkoc/ zrgeagzgi qg rg|cok zg÷i ncei |kog`i zcr `g|crqg pgzg `g ncrag c ecg zg÷ q|krgkpgni`coog `g ncrakpi/ nk/ è c|g`cepc/ eco ncrakpi ogbrkrgi zrcqcepk zribocnkpgahc `g|crqc c/ ge se acrpi ni`i/ segahc% Ge zrgni osifi zcrahç/ `g|crqkncepc `k koprg bceg/ g ogbrg qg zrcqcepkei ainc iffcppg `gllgagoncepc {skoglgakbgog k zrgirg= qgka{sgqpk go ‟aiepcegpirc„/ nk qg è gepcrcqqkpg ko qsi‟aiepcespi„ ahc/ qioi qsaacqqg|kncepc/ ziprê cqqcrc |kospkpi ckzzrc}}kpi (@sbgeg 2::;/ zz% 36.<2'% Ge qcaie`i osifi/ go
aiepcespi eie rkzzrcqcepk se |koirc iffcppg|i/ nkkqqiospkncepc qiffcppg|i c aieecqqi kooc cqzcrgce}c zcrqiekog/kg fsqpg c ko bkadfrise` asopsrkoc `co ocppirc.ka{sgrcepc% Gogbrg/ ogngpke`iag ko aieacppi fcecrgai `co pcrngec c eie`gqpgefsce`i lrk ogbrg akrpkacg c` cocppriegag/ qiei iffcppgkzzkrcepcncepc psppg sfskog nk/ kooi qpcqqi pcnzi/ `g|crqg lrkoiri/ zcrahç ‟segag„/ ecg ncqqkffg ahc |cgaiokei% Gelgec/ `kookrg|ios}giec fspcebcrfhgkek k iffg/ zsr aie locqqgieg c bkppspc
`‗krrcqpi/ go esncri `g zsbbogak}gieg/ c `se{sc o‗illcrpk/ è
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zrizir}giekpi k se rckoc gearcncepi `cook `inke`k4 oi qakrpilrk ok {skepgpê `g ogbrg zsbbogakpg c ok rckoc akzkagpê `gkqqirbgncepi aiqpgpsgqac sek akrkppcrgqpgak aiqpkepc `concrakpi ogbrkrgi%
È `g lkppi gnziqqgbgoc zcr g ocppirg k|crc gelirnk}giegcqksqpg|c qsook |kqpk nioc `g zsbbogak}gieg/ qgkei cqqc ei|gpêi izcrc `co zkqqkpi% Frkegcrg ge zriziqgpi qarg|c=
@g lkppi/ ngeirc è o‗gelirnk}giec ahc kbbgkni zg÷ qgkni zirpkpg k`kaaiepcepkrag i k qacfogcrc qs bkqc csrgqpgak% Aie g ogbrg ok qpirgkaingeagk `k oiepkei% @k Fspcebcrf ge zig qg qszcrk se zribocnk `grgzri`s}giec eipc|ioc= ok qpknzk è niopi zg÷ rkzg`k `cfog knkesceqg karckrc aizgc `cg pcqpg (c qizrkppsppi/ `grcbbcri g lgoioifg/ lk ncei crrirgc gepcrzrcpk}gieg'% Go esncri `g ogbrg `gqziegbgog (eie qioi `g pgpiog/ nkkeahc `g aizgc lgqgahc' ksncepk zrifrcqqg|kncepc% C/ eie k akqi/ksncepk ok `inke`k `g ocppsrk% Ainc cllcppi aiookpcrkoc (kaak`cqcnzrc aie geei|k}gieg nc g̀kog' ekqac go zceqgcri qagcepglgai/ ok
Ok argpgak ocppcrkrgk/ fog kzzrilie`gncepg c oc rcaceqgieg qs{sipg`gkeg c rg|gqpc/ fcecrkogqpg i qzcagkog}}kpg ahc qgkei/ aiqïainc oc zg÷ ge|kqg|c qprkpcfgc zsbbogagpkrgc/ liregrkeei
qcnzrc c qioi se zkeirknk zkr}gkoc/ c qzcqqi |g}gkpi `koocoifgahc `g ncrakpi/ rgqzcppi koo‗gepcrk illcrpk `gqziegbgoc% @gaieqcfsce}k/ kqqsniei se |koirc lie`kncepkoc koprc`gekngahc/ zg÷ i ncei zrc|c`gbgog/ nk eie ecacqqkrgkncepcaiepriookbgog c gelosce}kbgog `ko ncrakpi/ {skog go zkqqkzkriok cgo zrcqpgpi/ `ko zsepi `g |gqpk `cg ocppirg.ka{sgrcepg/ c koprcqprkpcfgc zcr fkrkepgrc |gqgbgogpê kg pgpiog illcrpg/ `k zkrpc `cfogk``cppg kg ok|irg (qizrkppsppi {scoog zg÷ zcekog}}kpg `k se
Geg}gkoncepc a‗crk go ogbrkgi ahc lkac|k `k nc`gkpirc/ aieqgfogke`i gocppirg% [skoasei lirqc rgair`k oc ogbrcrgc `g Nc}}iakeeiec k Ekziog/oiakog zgaaiogqqgng ge asg fcecrkoncepc eie qg rgsqag|k {skqg k` ceprkrc/nk ge asg cqgqpc|k se rkzzirpi lg`sagkrgi prk aogcepc c pgpiokrc% Zig lscqaifgpkpi se kopri qgqpcnk= pifogcrc g ogbrg `kfog qakllkog c/ ge osifi `gniqprkrog aio `irqi/ gnzgokrog aie ok aizcrpgek ge kopi c lkr zkqqcffgkrc
go ocppirc prk g pgpiog% Se ni`i ainc se kopri zcr ksncepkrco‗gelirnk}giec c lkr aieiqacrc o‗illcrpk% C ekpsrkoncepc/ ainc zkr}gkocqszzirpi kook agraiok}giec `g gelirnk}gieg/ a‗crk keahc go zkqqkzkriokprk aieiqacepg/ aioocfhg c` kngag% (…' Zig è krrg|kpk gepcrecp% G ocppirgqpcqqg/ spgog}}ke`i ok zipce}k `cook Rcpc/ hkeei aingeagkpi k ncppcrc geagraioi gelirnk}gieg qsooc oiri ocppsrc/ ksncepke`i go |iosnc `ggelirnk}gieg eco ncrakpi/ aiqprsce`i rkzzirpg lg`sagkrg prk oiri cbwzkqqke`i o‗irnkg pcirgai zrgnkpi `cook argpgak (Gb%'%
asopsrkog c ocfkpc ko nie`i `cg ogbrg% Qg kllcrnkei aiepgeskncepc
ge rcpc qgpg gepcrecp/ zirpkog c lirsn `c`gakpg kook ocppsrk/ ahc geniopg akqg `g|cepkei kspirc|iog zsepg `g rglcrgncepi zcr ocainsegpê `g ocppirg.spcepg `co vcb= zsò prkppkrqg `g qprsncepg `gnkrdcpgef ‟|grkoc„ `g akqc c`gprgag c rg|ce`gpirg `g ogbrg/ `g osifhg|grpskog `g `gqasqqgiec ge asg qaknbgkrc izgegieg c fsqpg ocppcrkrg/i `g cqzc`gcepg k asg rgairriei qgefiog kspirg/ gqpgps}gieg/ cepg iaceprg `g rgacrak ahc qlrsppkei ok rcpc zcr lkr aieiqacrc zsbbogak}gieg ge zrizrgi i rgqsopkpg `g rgacrahc c/ ge niopg akqg/ zcr
ncppcrc ge aie`g|gqgiec/ aie |krgc qprkpcfgc/ aiepcespg ahc ko `glsirg `cook rcpc eie pri|crcbbcri koase rgqaiepri ge pcrngeg `g zsbbogai c ocppirg (\keesaahg 2::8'%
Zirpkog {skoc Knk}ie36/ ekqaiei ainc zgkppklirnc `g|ce`gpk `cg ogbrg/ ge lirnkpi qgk akrpkaci ahc cocppriegai38 ‑ aie qzcaglgahc ziogpgahc `g zrc}}i c kaair`g qsg `grgppg `coocizcrc |ce`spc ‑ nk lse}giekei niopi bcec ainc osifhg `g`gqasqqgiec c kffrcfk}giec zcr ocppirg ahc gepce`ieiainzkrkrc oc zrizrgc izgegieg aie {scooc koprsg/ `gqaspcrc `gse ogbri zrgnk `g ka{sgqpkroi c ocffcrc oc rcaceqgieg fcecrkpc`k koprg/ i qkzcrc {skog qgkei g ogbrg c fog kspirg ahc kllriepkeipcnkpgahc kllgeg% Qg prkppk/ `se{sc/ `g se qgpi `g c.ainncracahc bkqk lirpcncepc ok qsk kppg|gpê caieingak qsoo‗gepcrk}gieclrk fog spcepg= kzzkrcepcncepc g ocppirg hkeei k `gqziqg}giecsei qzk}gi ge asg cqzrgncrc oc zrizrgc izgegieg c |kospkrc g
zri`ippg asopsrkog ncqqg ge |ce`gpk/ nk kpprk|crqi {scqpckppg|gpê/ c g lcc`bkad cncqqg/ qpkeei keahc/ c qizrkppsppi/ zrinsi|ce`i g zri`ippg `g Knk}ie%
Aie qprkpcfgc zg÷ i ncei qgngog/ go ni`cooi `g Knk}ie|gcec cnsokpi `k pkepgqqgng rg|ce`gpirg ieogec keahc ge Gpkogk%Niopi qzcqqi qg prkppk `g akqc c`gprgag i frke`g frszzg
36 hppz=))vvv%knk}ie%ain)rcl>feiYoifi
38 Ecfog sopgng ncqg ̀ co 2:;:/ qs Knk}ie/ ok |ce`gpk `g ogbrg ge lirnkpicocppriegai hk qszcrkpi {scook `g ogbrg ge lirnkpi akrpkaci%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Ok ziqg}giec `ingekepc/ c `g {skqg nieiziogi/ `g Fiifoc qs
psppg fog koprg nipirg `g rgacrak/ `i|spk koo‗ge`gqasqqi |koirc `cgqsig kofirgpng/ qpk lkace`i qï ahc go zrifcppi qg kllcrng qcnzrc zg÷ aieqgqpcepcncepc/ c qg geg}gk k pcncrc ahc ziqqk `g lkppiecsprkog}}krc niopg `cg |kog`g ainzcpgpirg qso vcb% Nk ge rckopê/o‗kofirgpni ahc Fiifoc k`ippk zcr ok rgacrak `cg ogbrg è se zi‗ncei qilgqpgakpi `g {scooi sqkpi zcr ok rcqpgps}giec `g {scrw gesek rgacrak `g pgzi prk`g}giekoc= qc eco qcaie`i akqi Fiifoc qg`gqpgefsc zcr o‗kopi frk`i `g kllg`kbgogpê `cg rgqsopkpg rcqpgpsgpg/
eco akqi `cg ogbrg g zkrkncprg `g rgacrak qiei gelosce}kpg `kargpcrg ainncragkog c `g nkrdcpgef/ lk|irce`i qzcqqi g ogbrg zg÷|ce`spg/ zg÷ ocppg i zg÷ `gqasqqg k qakzgpi `g koprg/ c prk`ce`i `glkppi go zrgeagzgi `cook ‟ai`k osefk„/ ahc kbbgkni |gqpi cqqcrc`cpcrngekepc zcr g aiepcespg ahc agraiokei qso vcb% Qg zsò`se{sc aieqg`crkrc Fiifoc biidq se qgqpcnk lirpcncepcgqzgrkpi ko ncrakpi c kooc qsc rcfioc/ zsr aie fog ge`sbbg|kepkffg illcrpg kooc ainsegpê `cg ocppirg/ c eieiqpkepc {scqpgsopgng fi`kei `g se acrpi zipcrc `g k}giec ko qsi gepcrei%
Se‗koprk zgkppklirnk qgngoc k Fiifoc biidq c Knk}ie zcr gqcr|g}g illcrpg/ nk aie se‗gepcrlkaagk acrpkncepc zg÷lse}giekoc c kaakppg|kepc/ è gPsecq% Foibkoncepc eipk ckzzrc}}kpk zcr oc kzzogak}gieg zrifcppkpc zcr ka{sgqpkrc/aokqqglgakrc c kqaiopkrc g brkeg nsqgakog qlrsppke`i se segaiqilpvkrc/ {scqpk zgkppklirnk lgrnkpk Kzzoc qg `gqpgefsc keahc
zcr ok akzkagpê `g gepcfrkrc ko qsi gepcrei esncriqckzzogak}gieg ocfkpc kg ogbrg c kook ocppsrk%Ok Kzzoc/ qlrsppke`i ok qpcqqk pcaeioifgk qs asg qg bkqk
gPsecq/ rce`c `gqziegbgog esncriqc kzzogak}gieg ocfkpc kookocppsrk ge knbgcepc cocppriegai/ zrifcppkpc qzcaglgakncepc zcr g zrizrg `gqziqgpg|g ncqqg ge ainncragi (ainzspcr Nka c Nkabiid / gZk` / gZi` c gZhiec'% O‗kzzogak}giec gBiidq/qzcaglgak zcr gZk` / nk qszzirpkpk `koo‗gZhiec c `koo‗gZi`
pisah nc`gkepc ok zgkppklirnk gPsecq/ zcrncppc qgk `g
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ka{sgqpkrc `koo‗gBiidqpirc g ogbrg ge lirnkpi cocppriegai/ ahc `g
rgzirog c aokqqglgakrog ecook zrizrgk ogbrcrgk/ c ocffcrog`grcppkncepc qso zrizrgi `gqziqgpg|i% \gqgpke`i o‗gBiidqpirc/geioprc/ è ziqqgbgoc aieqsopkrc oc rcaceqgieg c g fgs`g}g qsg ogbrgcqziqpg c ocffcrec `cfog cqprkppg/ frkpsgpkncepc/ zrgnk`coo‗ka{sgqpi%
Oc kzzogak}gieg `g {scqpi pgzi ‑ acocbrc è keahc Qpke}k zcr gZhiec ‑ qg zrcqcepkei zkrpgaiokrncepc k|ke}kpc ge |grp÷ `cglrc{scepg kffgirekncepg ahc Kzzoc ncppc k `gqziqg}giec/ c
niopi |crqkpgog zcr ok qcnzogagpê `g spgog}}i% Nk/ prkppke`iqg `gkzzogak}gieg zrifcppkpc `kook qpcqqk akqk nk`rc ahc/ ioprc k zri`srrc g `gqziqgpg|g ahc oc iqzgpkei/ illrc g zrizrg qcr|g}g `g|ce`gpk ieogec/ eie nkeakei ogngpk}gieg c ziogpgahc |iopc klk|irgrc fog geprigpg `cook Kzzoc qpcqqk/ c ahc/ gec|gpkbgoncepc/lgegqaiei zcr rg`srrc go zipcrc `‗k}giec `coo‗spcepc%
Ncei geaceprkpi qso fsk`kfei/ c zcr acrpg kqzcppg zg÷`cniarkpgai rgqzcppi kooc zgkppklirnc lge {sg iqqcr|kpc/kzzkrc go qgqpcnk spgog}}kpi `k Qargb` <:/ se zirpkoc `g rkaaiopk`g `iasncepg c ogbrg ge lirnkpi cocppriegai/ ahc o‗spcepc zsòqakrgakrc/ frkpsgpkncepc i k zkfkncepi k qcaie`k `cg `grgppg`‗kspirc/ qso zrizrgi ainzspcr i `gqziqgpg|i cocppriegai `gocppsrk% Qargb` / ahc |gcec aiepgeskncepc kffgirekpi ckrrgaahgpi `kg qsig qpcqqg spcepg/ qpk pcepke`i ecoo‗sopgni zcrgi`i `g prkqlirnkrqg ge se qiagko ecpvird |cri c zrizrgi/
zcrncppce`i kfog spcepg ahc ec sqslrsgqaiei `g gepcrkfgrc lrkoiri/ c `g zsbbogakrc qahc`c `cqargppg|c c rcaceqgieg qsgaiepcespg `gqziegbgog% Ok lkqc `g prkeqg}giec ahc Qargb` qpkkpprk|crqke`i/ c g zribocng ocfkog aie kspirg/ akqc c`gprgag c|krg cepg `cpcepirg `g `grgppg qs izcrc c `iasncepg ncqqg geaie`g|gqgiec/ eie fog zcrncppiei keairk `g `gllie`crqgakzgookrncepc c `g cqqcrc zcraczgpi ainc |kog`i zsepi `grglcrgncepi `kooc ainsegpê `g ocppirg `co vcb%
<: Hppz=))vvv%qargb`%ain
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Oc ni`kogpê c fog qprsncepg aie asg akqc c`gprgag/ rg|ce`gpirg
c frszzg c`gpirgkog `k se okpi/ c qgqpcng zg÷ ainzocqqg {skogFiifoc/ gPsecq (c rcokpg|c kzzogak}gieg' c Qargb` `koo‗kopri/sqkei go vcb zcr ok zrini}giec/ ok |ce`gpk i ok aieqsopk}giec`g ogbrg c koprg aiepcespg/ aiqï ainc oc rcokpg|c qprkpcfgck`ippkpc/ ncrgpcrcbbcri sek `gqasqqgiec k zkrpc/ ahc eie |crrêkzzrilie`gpk ge {scqpk qc`c% Ag gepcrcqqk zg÷ `k |gageikekog}}krc {scg akqg ge asg ok `gqasqqgiec qso nie`i `cg ogbrg c`cook ocppsrk qg geqcrgqac ecooc `gekngahc qiagkog c rcok}giekog
`co vcb/ g qiagko ecpvird ecook lkppgqzcagc/ c o‗gepcrk}giec lrkfog spcepg qg lie`k zrizrgi qso ogbri c qsook ocppsrk% I||cri {scgakqg ge asg ok zrini}giec c go nkrdcpgef `cg ogbrg/ qc keahck||cefiei/ eie qiei kppg|gpê zrgeagzkog/ nk qcaie`krgc kook|ioiepê `cg ocppirg `g `gqaspcrc c qaknbgkrqg gelirnk}giegocfkpc kg ogbrg c kook ocppsrk%
Aiqï ainc eco akqi `cg boif ahc/ qg è |gqpi/ |krgkei `kg zg÷cpcrifcecg k {scoog qzcagkog}}kpg ge `cpcrngekpg knbgpg c`gqagzogec/ keahc g qiagko ecpvird qzk}gkei `kg zg÷ |krgcfkpg/ge asg o‗gepcrk}giec c oc rcok}gieg lrk fog spcepg qg bkqkei qsfcecrgahc kppg|gpê ge ainsec/ k {scoog `c`gakpg k qgefioggepcrcqqg c kppgps`geg/ {skog g ogbrg c ok ocppsrk/ ahc `gaieqcfsce}k rkzzrcqcepkei go prkgp `‗segie lrk g ncnbrg `cooc|krgc ainsegpê% Zrgnk `g kekog}}krc g qiagko ecpvird `c`gakpgcqaosqg|kncepc kg ogbrg c kook ocppsrk/ iaairrc qillcrnkrqg qsooc
ziqqgbgogpê illcrpc `kg qiagko ecpvird fcecrgag `g geaos`crc googbri/ c psppi agò ahc k cqqi è qprcppkncepc aioocfkpi/ ecoockzzogak}gieg illcrpc kfog spcepg%
Ecook rcpc Lkacbiid / go qiagko ecpvird zg÷ `gllsqi/ qiei `glkppi geakoaiokbgog oc kppg|gpê `c`gakpc ko ogbri c kook ocppsrk/ cagò `crg|k `ko lkppi ahc {scqpi pgzi `g qiagko ecpvird zcrncppckfog spcepg `g fcecrkrc `g aiepgesi esi|g aiepcespg c esi|c zkfgec qce}k rgairrcrc k zkrpgaiokrg kzzogak}gieg akoaiokpc c
Qc zcr c`gpirg zkrpgaiokrncepc kppcepg Pvgppcr illrc ok
ziqqgbgogpê `g cqzirrc se akpkoifi `g pgpiog ge pvccpq qzcaglgag`k ncppcrc ge agraiok}giec/ zcr koaseg qargppirg {scqpkpcaeioifgk `g ‟ngariboiffgef„ hk rkzzrcqcepkpi sek zrcagqkqacopk qpgogqpgak `g qargppsrk/ i hk qi``gqlkppi o‗cqgfce}k `g lkr aieiqacrc g zrizrg ok|irg aiepgeskncepc rglgspkpg `kfog c`gpirg%Se akqi cnbocnkpgai è {scooi `cooi qargppirc kncrgakei NkppQpcvkrp/ aieqg`crkpi go zrgni |cri qargppirc `g Pvgppcr / ahc eco2::7 hk zsbbogakpi/ gepcrkncepc qippi lirnk `g pvccpq/ go qsi
rinke}i Phc Lrceah Rc|iospgie/ `izi ahc ecqqse c`gpirc qg`gniqprk|k `gqziqpi k qainncppcrc qs `g osg% Go rinke}i/ incfogi ok ‟pvgp ei|co„/ kzzkrqi ge 1%6:: pvccpq ziqpkpg/ aie oknc`gk `g sei ifeg ;3 ngespg/ ge agrak {skppri ncqg k zkrpgrc`ko ;0 osfogi (fgirei `g rgairrce}k `cook Zrcqk `cook Bkqpgfogk'/lcac `izi ziahg fgireg zkrokrc `g qç/ qgk koo‗gepcrei ahckoo‗cqpcrei `cook ainsegpê `g Pvgppcr 4 zrcqpi ec `gc`c eipg}gk go¤Ecv Wird Pgncq´/ c o‗kspirc pri|ò se c`gpirc `gqziqpi k zsbbogakrc ok ‟pvgp ei|co„ ge lirnkpi akrpkaci/qsaacqqg|kncepc prk`ippk keahc ko `g lsirg `cfog Qpkpg Segpg%
Se kopri cqzcrgncepi `g zrini}giec qs Pvgppcr è {scooiaie`ippi `kook rc`k}giec `g ¤Foknisr´/ ahc hk zriziqpi k sefrszzi `g ;8 qargppirg `g pri|krc se brc|c pvccp ahc/aiepcece`i se brc|c zkqqi i sek agpk}giec/ `cqarg|cqqc koncfogi go oiri sopgni rinke}i% Caai koaseg cqcnzg=
Akrok C|kefcogqpk/ ksprgac `g Se kopri nie`i=Ng fskr`k/ ng kffkeagk/ ng k||gagek% Ng |sioc/ ng knk/ ng brknk% Ngqzifogk/ ng zrce`c/ ng è `cepri% Se qgefhgi}}i% Pvgppcr qcx%
Nkrai Nk|ko`g/ kspirc `c Go fgiai `cooc prc akrpc=2< fceekgi ;7;6% Go zicpk ziqò ok zceek/ qaielirpkpi% Iffg eie crk gefgirekpk% Qso lifogi/ qiopkepi `sc zkrioc= ‟N‗goosngei `‗gnnceqi„%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Qkg` Qkwrklgc}k`ch/ kspirc `g [ske`i |crrê ok rg|ios}giec
k|rcni psppg oi qdkpcbikr` =O‗geg}gi% G zcrqiekffg% Go pcnzi% O‗knbgcepk}giec% Go pcnk% Go aielogppi%Ok oippk% Ok qzcrke}k% Ok ainzrceqgiec% Ok rgqios}giec% Ok lgec%
Qgnie Nkvcr/ kspirc `c Ok akqk `g |cpri=Crk sek eippc bsgk c pcnzcqpiqk% ‟Pg kni„/ oc `gqqc osg% ‟Ecnncei gi„/fog rgqziqc ocg% Qg qziqkriei c |gqqcri gelcogag zcr qcnzrc%
Ecfog sopgng keeg qg qpkeei kllcrnke`i ge rcpc gnzirpkepgqiagko ecpvird gepcrkncepc `c`gakpg ko ogbri c kook ocppsrk/niopg `cg {skog `cqpgekpg k arcqacrc c k rkllir}krqg/ koprg`cqpgekpg ko lkoogncepi/ qgk zcr ok qakrqk lse}giekogpê `coockzzogak}gieg/ ahc zcr ok `gllgaiopê `g rkffgsefcrc sekaieqg`crc|ioc ‟nkqqk argpgak„ `g spcepg%
è BiidNiiah<</ zrifcppkpi zcr zcrncppcrc kg qsig spcepg.ocppirg
`g qaknbgkrc rcagzriakncepc g ogbrg sqkpg qce}k rgairrcrc k`koase ncpi`i `g zkfkncepi (niiah ocppcrkoncepc qpk zcr qariaakrc'% Fog spcepg arckei `sc ogqpc= sek zcr g ogbrg ahc qiei`gqziqpg k `iekrc/ c se‗koprk zcr {scoog ahc |irrcbbcrirgac|crc4 `ieke`i ogbrg qg kaasnsok se zsepcffgi (se zsepi zcr ifeg ogbri qzc`gpi eco pcrrgpirgi ek}giekoc/ prc zsepg zcr qzc`g}gieg gepcrek}giekog' ahc zig |crrê spgog}}kpi/ aincniecpk |grpskoc/ zcr rgahgc`crc g ogbrg ncqqg k `gqziqg}giec `k
koprg spcepg (fcecrkoncepc rgac|crc se ogbri ‟aiqpk„ sei i `sc zsepg'% O‗kllg`kbgogpê `cfog spcepg/ ainc eco akqi `g cBkw/ |gcecngqsrkpk ge bkqc kg lcc`bkad rgac|spg/ i rgokqagkpg/ `izi ifegqaknbgi= qc se spcepc zrincppc `cg ogbrg ahc eie ge|gcrê nkg/ok ainsegpê zrgnk i zig qc ec kaairfc c fog lk zcr`crcarc`gbgogpê%
O‗ibgcppg|i `g {scqpi qiagko ecpvird/ segai eco qsi fcecrc/è {scooi `g `krc ‟esi|k |gpk kg |caahg ogbrg„/ c rce`crc`gqziegbgog sek qcrgc `g pgpiog gepri|kbgog4 nk zcr g ogbrg eieakpkoifkpg/ c `se{sc eie `gqziegbgog zrcqqi fog spcepg/ ag qg zsòrg|iofcrc k zirpkog `g |ce`gpk/ ainc Knk}ie/ `grcppkncepc`kook zgkppklirnk `g BiidNiiah ahc/ zcr ifeg prkeqk}giec/fsk`kfek ge zcracepskoc%
ge agraiok}giec/ c pri|k zcr oiri esi|g ocppirg% Qc eie qcg gepcrcqqkpi k`k|crc ogbrg frkpgq/ zsig `iekrc ge bceclgace}k g zsepg ahc fsk`kfeg`ke`i |gk g psig ogbrg%
[scqpg k``cppg kg ok|irg `i|rkeei `gniqprkrc `g qkzcrqg
k`cfskrc ko vcb c kooc qsc rcfioc/ aiqï ainc k se‗caieingkirg}}iepkoc c kqgnncprgak ahc/ ainc pkoc/ eie pioocrk qprkpcfgcge|kqg|c/ gnziqg}gieg nieiziogqpgahc c `ingek}gieg `g koasepgzi/ geqgpc eco ncrakpi akzgpkogqpk c ecoo‗ge`sqprgk asopsrkoc `coeiqpri ‟nie`i rckoc„/ lkppi `g frke`g c zgaaiog/ rgaahg c zi|crg/|geagpirg c |gepg/ nk rgfcppkpc aie lir}k `kfog kbgpkepg `cookrcpc%
1%2 kEibgg
1%2%; kEibgg c go qsi qsaacqqi ge GpkogkGo zrifcppi `g kEibgg<8 ls zrcqcepkpi k Hief Dief
ecoo‗kfiqpi 2::3 `ko fgi|kec gefcfecrc airckei Frcf Qsef/ainc ok zrgnk |crk kzzogak}giec bkqkpk qso qiagko ecpvirdgefocppcrkrgi% Go einc aiegkpi `crg|k `k Keibgsn zseapkpsn/o‗geqcppi ahc qg esprc `cook ziozk `co ocfei/ ainsecncepc eipiainc ‟pkroi `cook akrpk„<7% Ainzogac ok akzgookrc `gllsqgiec `g|krg pgzg `g qiagko ecpvird zrizrgi ge {scfog keeg (lrk go 2::3 cgo 2::6'/ c `se{sc go zrifrcqqg|i lkngogkrg}}krc `cfog spcepgaie kzzogak}gieg `g bkqc ainseg k `g|crqc zgkppklirnc `gqiagkog}}k}giec |grpskoc/ kEibgg qg kllcrnò rkzg`kncepc geniopg Zkcqg c ls prk`ippi ge zg÷ `g prcepk ogefsc/ rkffgsefce`i
bce zrcqpi se‗gekqzcppkpk nkqqk argpgak% Eco 2::8 go qiagko ecpvird `g Frcf Qsef zsò |kepkrc0::%::: spcepg gqargppg/ qzkrqg ge 33 Zkcqg= oc ainsegpê zg÷aieqgqpcepg qiei {scooc kqgkpgahc (ok pkgvkecqc ge pcqpk'/ nk{scook gpkogkek/ `k qiok/ krrg|k k aiepkrc ;::%::: ocppirg/ c ge
Aieqg`crke`i ahc kEibgg prk`sac o‗gepcrlkaagk spgog}}kpk `k sengegni `coo‗;# k se nkqqgni `co ;::#/ ge zrizir}giec koocainsegpê `g ocppirg `cg `g|crqg Zkcqg/ è qgfeglgakpg|i ahc ocsegahc ogefsc ge asg go qiagko ecpvird è prk`ippi ko ;::# qgkeio‗gpkogkei/ go agecqc c oi qzkfeioi% Kfog kepgzi`g pri|gkni ocogefsc psrak c krkbk zrcqcepg qioi zcr o‗;#%
Cqqce`i kEibgg `c`gakpi kg ogbrg c kook ocppsrk/ kaakepi koesncri `g spcepg gqargppg c kook `gllsqgiec ecg `g|crqg Zkcqg/ go
lkppirc `cpcrngekepc/ ahc rkzzrcqcepk keahc o‗ge`gac zg÷qgfeglgakpg|i `g |gpkogpê `cook zgkppklirnk/ è go esncri `cg pgpiogge`gag}}kpg `kook ainsegpê `cg ocppirg% Eco 2::8 go esncri `gogbrg ge`gag}}kpg c akpkoifkpg qso qiagko ecpvird rkffgsefc g;:ngogieg/ zcr qszcrkrc g 23ngogieg prk go 2:;: c go 2:;;/ zcrgi`i ge asg go esncri `g spcepg krrg|k k qlgirkrc go ngogiec%
Go lkppi ahc frke zkrpc `cfog spcepg foibkog `g kEibgg qgkeigpkogkeg/ `gniqprk {skepi go qiagko ecpvird qgk ziziokrc ecoeiqpri Zkcqc/ eieiqpkepc (i lirqc/ zcr ok qpcqqk rkfgiec+'{scqp‗sopgni eie brgoog zkrpgaiokrncepc zcr esncri `g ocppirg c ziogpgahc `g `gllsqgiec `co ogbri c `cook ocppsrk/ rgqzcppi k` koprgZkcqg `‗Csrizk c `co nie`i% K lriepc `cook aiepgesk arcqagpk`g spcepg gpkogkeg ecook ainsegpê `g spcepg.ocppirg `g kEibgg/ c `gaieqcfsce}k `g se esncri qcnzrc arcqacepc `g pgpiog gegpkogkei/ i prk`ippg ge gpkogkei/ Frcf Qsef eie qg è ogngpkpi kook
qcnzogac prk`s}giec `coo‗gepcrlkaagk ecook eiqprk ogefsk/ nk hkaiopi o‗iaakqgiec zcr liregrc sek qcrgc `g kzzogak}gieg cgeprkzrce`crc qzcaglgahc geg}gkpg|c rg|iopc cqaosqg|kncepc ko zsbbogai gpkogkei% O‗kaair`i aie Nksri ]crbgeg/ pgpiokrc `g GBQ 6: ( Gepcrecp Biid Qhiiz'/ ec è se cqcnzgi qgfeglgakpg|i= qgprkppk `g sek qirpk `g zkrpecrqhgz lrk go qiagko ecpvird c okogbrcrgk ieogec zg÷ `gllsqk ge Gpkogk/ aie oi qaizi `g fkrkepgrqgrcagzriak |gqgbgogpê4 aiqï ainc kEibgg ge`grg}}k g qsig spcepg
6: hppz=))vvv%gbq%gp)
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go rgqsopkpi è ahc/ zcr niopg ocppirg/ kEibgg è irnkg sekspirc|ioc/ c ge niopg akqg geqszcrkbgoc/ qprsncepi `ggelirnk}gieg ocppcrkrgc% Go 1 fceekgi 2:;: oi qargppirc EgaiokOk Fgigk zsbbogaò qs ¤Go Lkppi [sipg g̀kei´ se pkfogcepckrpgaioi/ kEibgg= argpgag k``gi/ ok rcaceqgiec ok lkaagkni eig/
ge asg zrce`c|k `g ngrk ok argpgak prk`g}giekoc/ cqkopke`i{scook zri|cegcepc `ko bkqqi/ c gepcrkncepc zri`ippk ckogncepkpk `kfog spcepg `g kEibgg% O‗krpgaioi `g Ok Fgigk geg}gkaie `cfog cqcnzg `g rcaceqgieg/ ge asg oi qargppirc qg ègnbkppspi ek|gfke`i qs kEibgg=
‟ G Ngqcrkbgog= pgpkegai c fcegkoc ziozcppiec `cook ocppcrkpsrk ni`crek%Niqprk g qcfeg `co pcnzi nk go pcnzi eie k|rcbbc zriac`spi qsfog
snkeg ainc hk lkppi qc go qsi kspirc (‘se zk}}i ahc qg arc`c|k \gapir Hsfi‗/ oi `clgeï Aiapcks' eie oi k|cqqc qargppi„% [scqpi qilgqpgakpifgs`g}gi qs sei `cg rinke}g zg÷ gnzirpkepg `co XGX qcaioi eie è izcrk`g sei qargppirc/ eç `g se argpgai/ c ecnncei `g se fgirekogqpk asopsrkoc%Qg prkppk `g sek `cooc pkepc rcaceqgieg ahc |g ainzkrgrkeei qsooiqahcrni `co ainzspcr kook |iac G Ngqcrkbgog aioocfke`i|g k` kEibgg/ gonkffgir qiagko ecpvird ocppcrkrgi zrcqcepc qsook zgk}}k (…' K ahgqarg|c è akzgpkpk ok qcfscepc k||cepsrk= aieqg`crke`i se nc}}i bosll
`g se fgi|kec ahc arcqac prk g argngekog `cook Prkeqegqprgk zrgnk `gprkqlcrgrqg eco aseccqc ainc pkpskpirc c qkopskrgi lrc{scepkpirc `g Akqk
Zise` k Rink/ hi acrakpi go qsi ogbri qs kEibgg qzcrke`i ge niopcqprieakpsrc% Hi pri|kpi ko aieprkrgi zkrcaahg fgs`g}g ziqgpg|g/ nk prk ocqprieakpsrc ac e‗crk sek ahc ng hk qsbgpi aie{sgqpkpi% Go pgpioi ahc
zrcac`c|k ok zsepgfogiqk `cniog}giec `coo‗izcrk `g Ogoge/ k lgrnkCe}iB/ ‟Qiei se sini `g nie`i/ hi lkppi go ngogpkrc k Aseci% EgaiokgOgoge= c`sakpi nkoc„/ crk sek zrcqk ge fgri ahc qgepcpg}}k|k niopi bcecok |coocgpê `co ogbri (Ok Fgigk 2:;:'%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
asopsrkog% Hi kqqgqpgpi k niopg `gbkppgpg ge asg g qioieg `cooc eiqprc ocppcrcrgncqpk|kei lgei kook nirpc K`irei/ Hirdhcgncr c Ke`w Vkrhio zcr fgsqpglgakrc qpirgakncepc aieacppg {skog ok ‟nirpc `cook argpgakngogpkepc„% Nkg sei zcrò ahc zri|kqqc k lkrc nck asozk qiooc|ke`i go|coi qsook ekpsrk `g pkepc rcaceqgieg zrilcqqgiekog= zc}}g qargppg qzcqqige bkppcrgk/ zrc|c`gbgog/ nkeakepg `g zkqqgiec i ge prkqzkrce}k qcr|gog ikqpgiqg i qpgpgakncepc cepsqgkqpg {ske`i eie gespgoncepc acr|cooipgag/ goasg |cri `cqpgekpkrgi eie è nkg go ocppirc nk koprg k``cppg kg ok|irg (‟ckooirk zcrahç eie rgairrcrc kooc nkgo aioocppg|c ge|cac ahc k se
{sipg`gkei ek}giekoc 9„ ng qiei qzcqqi `inke`kpi'% G ainncepkpirggpkogkeg `g kEibgg/ ko aieprkrgi ‑ prizzi esncriqg zcr eie rinzcrc gorcagepi `g gepcoocppskog/ qargppirg c kqzgrkepg pkog ge asg qzcqqi qiei ahgsqgkeahc g ‟ogp boif„ ‑ qiei ocppirg kaakegpg c `gqgepcrcqqkpg/ c niqprkei `gk|crc kpprk|crqkpi o‗gepcrk cqzcrgce}k `g se ogbri= hkeei qzcqi qio`g zcr ka{sgqpkroi/ c pcnzi zcr ocffcroi/ oi hkeei `k||cri knkpi i `cpcqpkpi/c qzcqqi aie ainzcpce}k c qce}k gespgog zs}}c qippi ko ekqircqpgpsgqaiei sek zkqqgiec c se‗gepcoogfce}k ahc rgqsopkei aiepkfgiqc%Nipg|i zcr asg zrclcrgqaiei aieqgfogkrqg g ogbrg prk `g oiri zgsppiqpi ahc
kqzcppkrc o‗ceecqgnk rcaceqgiec akzkac `g kaaiqpkrqg k se ogbri ainc kse pizi nirpi% Lirqc/ zcr sek |iopk/ g qioieg `g asg qizrk ziprcbbcrincppcrqg ge `gqasqqgiec `k|kepg k se‗cqzcrgce}k ainc {scqpk% K nceiahc eie zrclcrgqakei nirgrc aini`kncepc qippi go ariooi `cooc pirrg`‗k|irgi c `g rgqcepgncepi `cepri asg qg k``irncepkei ifeg qcrk (Gb%'%
[skepi kllcrnkpi `k Ok Fgigk ge {scqpi krpgaioi crkqgasrkncepc fgê eipi kg ocppirg `cook rcpc/ nk {scqpc zkrioc/ zcrkopri kllg`kpc k se {sipg`gkei/ {skoc ¤Go Lkppi [sipg`gkei´/niopi ocppi c `gllsqi prkq|crqkoncepc lrk fog gepcoocppskog
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
kzziqgpi aknzi `g rgacrak/ go ai`gac GQBE62% @izi k|cr
aiooiakpi se ogbri qso zrizrgi qakllkoc/ kEibgg zcrncppc `gaokqqglgakroi ge bkqc ko zrifrcqqi `g ocppsrk/ illrce`i qcg ziqqgbgog iz}gieg= ‟`k ocffcrc„/ ‟ge ocppsrk„/ ‟lgegpi„/ ‟eielgegpi„/ ‟kbbke`iekpi„ c ‟`k aieqsopk}giec„% Geioprc/ è ziqqgbgoc geqcrgrc koprg `kpg kzzkrcepcncepc qcaie`krg/ nk gerckopê gnzirpkepg zcr `cpcrngekrc ok ziqg}giec ahc o‗spcepc.ocppirc iaaszcrê ecoo‗gepcrk ainsegpê= ge ahc fgirei.ncqc.keei go ogbri è qpkpi ocppi/ c qc oi qg è rgocppi i oi qg qpk
rgocffce`i/ `i|c c ainc è qpkpi ka{sgqpkpi/ c qc qg è `gqziqpg kac`croi ge zrcqpgpi k` koprg spcepg%
Gelgec/ `g ifeg ogbri ahc qg fgê ocppi i qg qpk ocffce`i/ è ziqqgbgoc geqcrgrc sek rcaceqgiec zcrqiekoc/ c `krc se fgs`g}gicqzrgnce`i se |ipi ahc |k `k sek k age{sc qpcoogec (`k‟qakrqi„ k ‟bcoogqqgni„'% G ogbrg eie keairk ocppg c `g asg eie qgè ge ziqqcqqi/ nk ahc c|g`cepcncepc qg `cqg`crcrcbbc k|crc iocffcrc/ ziqqiei cqqcrc kffgsepg ge sek ‟ogqpk `cg `cqg`crg„= qg|crrê aiqï gelirnkpg agrak ifeg esi|i kffgirekncepi ahcrgfskr`k g pgpiog ge ogqpk c/ qizrkppsppi/ qg ziprê cqqcrc k||gqkpg qc{skoahc spcepc/ ahc fgê og ziqqgc`c/ è `gqziqpi k ac`crog ge zrcqpgpi%
Ok ogbrcrgk `g se spcepc eie è nkg kspieink c qfkeagkpk`kooc koprc= `g ifeg ogbri ahc qg ziqqgc`c qso zrizrgi qakllkockEibgg lk qkzcrc {skepg koprg spcepg oi ziqqgc`iei/ {skepc
rcaceqgieg qiei qpkpc cllcppskpc qsooi qpcqqi c `k ahg/ aiqïainc ahg oi qpk ocffce`i/ i hk kzzcek lgegpi `g ocffcroi/ c ge{skog frszzg qc ec qpk `gqaspce`i% G ogbrg/ g fcecrg `g ogbrg c oc zrclcrce}c `g ocppsrk ahc cncrfiei `k sek ogbrcrgk zcrncppiei`g akoaiokrc/ ge zcracepskoc/ go frk`i `g kllgegpê lrk g `g|crqg
62 Oi q|kepkffgi `coo‗ge`gag}}k}giec `g pgpiog nc g̀kepc o‗geqcrgncepi `coai`gac GQBE rgqgc`c eco akqi `g c`g}gieg `g|crqc/ i rgqpknzc/ `g sei
qpcqqi pgpioi= go qgqpcnk rgaieiqac g pgpiog ainc ogbrg `g|crqg c/ `gaieqcfsce}k/ og ge`gag}}k zg÷ |iopc%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ocppirg `cook ainsegpê% Qc ge se qiagko ecpvird fcecrgai/ {sko
è zcr cqcnzgi Lkacbiid / go rkzzirpi `g se ge`g|g`si aie fogkoprg è rcfiokpi ge bkqc ko esncri `g kngag}gc ge ainsec/ cqioi k se og|cooi qcaie`krgi gepcr|cefiei koprg pgzg `g gepcrcqqgc kppgps`geg kllgeg/ ecg qiagko ecpvird `c`gakpg ko nie`i `cgogbrg/ ainc kEibgg/ o‗segai ncpri `g ngqsrk zcr akoaiokrco‗kllgegpê lrk `sc i zg÷ zrilgog è bkqkpi qsook ainzkpgbgogpê lrkoc ogbrcrgc zcrqiekog= pgpiog/ kspirg/ fcecrg/ krcc pcnkpgahc c koprglkppirg `cpcrngekpg `kooc pkf aie asg è ziqqgbgoc cpgahcppkrc g
aiepcespg geqcrgpg ge qakllkoc%Keahc ge kEibgg/ ainc ecooc `g|crqc kzzogak}gieg `g qiagko
ecpvirdgef/ g ncnbrg ahc ceprkei ge rcok}giec prk oiri qiei`cppg ‟kngag„4 nk/ ainc ecooc rcok}gieg rckog qg pce`c k`gqpgefscrc lrk kngag c aieiqacepg/ lrk fog spcepg ahc ziziokei{scqpi qiagko ecpvird ocppcrkrgi è ziqqgbgoc `clgegrc go rkzzirpilrk spcepg ge pcrngeg `g ‟kngag}gk„ c ‟|gagekpi„% O‗‟kngai„ è sespcepc `g asg |ifogkni qkzcrc psppi/ i {skqg= {skoc ogbri hkkzzcek ncqqi ge qakllkoc/ aiqk hk kzzcek rcaceqgpi/ k ahc zsepi è ecook ocppsrk `g se ogbri ahc eig kbbgkni fgê ocppi iocffcrcni ge qcfsgpi/ caa%4 se ‟|gagei„ è se spcepc `g asg aggepcrcqqkei ncei kqzcppg= zcr cqcnzgi/ ziprcnni k|cr eipkpi`g k|crc aie {scqpi ziahg ogbrg c ocppsrc ge ainsec/ nk ok qskogbrcrgk è ainse{sc gepcrcqqkepc c |koc ok zcek eie zcr`crok `g|gqpk% Prk g ncnbrg/ geioprc/ cqgqpiei g ‟ogbrkrgke„/ i||cri g
bgbogipcakrg/ aio ainzgpi `g kgspkrc ok ainsegpê (qizrkppsppicokbirke`i/ `izi k|croc |gqgiekpc c airrcppc/ oc rgahgcqpc `gge g̀ag}}k}giec `g esi|g pgpiog' c rce`crc cllgagcepc golse}giekncepi `co qiagko ecpvird `ke`i aieqgfog cqsffcrgncepg spgog kfog koprg ncnbrg% Qg `g|cepk ‟ogbrkrgke„ qcqg |gcec qacopg c eingekpg `k koprg spcepg/ k oiri |iopk fgêeingekpg ‟ogbrkrgke„4 qiogpkncepc se spcepc è qacopi ainc‟ogbrkrgke„ `izi cqqcrqg `gqpgepi `ke`i qsffcrgncepg c aieqgfog
ecg esncriqg frszzg `g kqqgqpce}k rg|iopg kg ocppirg/ i zcr k|cr
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
agraiok}giec `g gelirnk}gieg k cqqg rcokpg|c/ lkpgahcrcbbc k
ainzrce`crc oc `gekngahc `g {scqpi qgefiokrc qiagko ecpvird%Ok zribkbgogpê `g gnbkppcrqg ge ogbrg `g asg eie qg crk kaieiqace}k/ qioi ek|gfke`i ge kEibgg c asrgiqke`i lrk fogqakllkog `cg `g|crqg ocppirg/ eie hk cfskog eco nie`i prk`g}giekoclkppi `g ogbrcrgc/ |cprgec/ fgirekog c rg|gqpc= qziqpkrqg |grpskoncepclrk zkfgec aiepcecepg ioprc |cepgage{sc ngogieg `g ogbrgc{sg|krrcbbc k zcrairrcrc `cagec c `cagec `g ahgoincprg geogbrcrgc c bgbogipcahc/ ocffcrc ahgog c ahgog `g akrpk qpknzkpk
aiepcecepc rcaceqgieg/ fgs`g}g argpgag c zsbbogagpê c/ kooi qpcqqipcnzi/ aie|crqkrc aie psppg fog koprg ocppirg geaieprkpg qprk`klkace`i%
C|g`cepcncepc go |koirc kffgsepi rgqgc`c/ zg÷ ahc ecook {skepgpê ‑ `co rcqpi/ ok ainzocpc}}k `g gelirnk}gieg/ nk keahc g rgqahg `grg`ie`ke}k c i|croik` gelirnkpg|i qiei akrkppcrgqpgahcrgaieiqagbgog se zi‗ i|se{sc eco vcb ‑/ ecook {skogpê c ecook`cniark}gk irg}}iepkoc `g fsqpg/ rsiog c izgegieg% Qc se`cpcrngekpi ogbri/ frk}gc k nkqqgaac aknzkfec zsbbogagpkrgc c zrini}giekog/ ge ogbrcrgc/ c g̀aioc c aceprg ainncragkog |ce`cpkepgqqgni/ eie è qaiepkpi ahc qs kEibgg rglocppcrê oi qpcqqike`kncepi%
Zrce`gkni ainc cqcnzgi g ogbrg `g Brsei \cqzk= qc g pgpiogk lgrnk `co fgirekogqpk ‟ge|k`iei„ ifeg kefioi `cg zsepg|ce`gpk/ `cg {sipg`gkeg c `cg pcocfgirekog `co eiqpri Zkcqc/ c
`se{sc qg zgk}}kei lrk g lrk zg÷ |ce`spg qs bkqc keesk/ gekEibgg qg zrcqcepkei ge nkegcrk bce zg÷ qibrgk/ c qgasrkncepcncei ge|k`cepc% Nk caai ok ei|gpê= `co ocppirc ahc hkainzrkpi/ c zrcqsngbgoncepc ocppi/ se ogbri `g \cqzk nk eiehk ni`i `g rg|cokrag se qsi fgs`g}gi/ aieqg`crcrcni qioi se`kpi/ i||cri o‗k|cr qzcqi sek acrpk qinnk zcr o‗ka{sgqpi(segai cocncepi/ `co rcqpi/ ahc gepcrcqqk ko ncrakpi c`gpirgkoc`g nkqqk'% Nk zcr ok ainsegpê `g kEibgg k|cr ka{sgqpkpi (c
ocppi' go ogbri eie è `g zcr qç cocncepi qi``gqlkacepc= iaairrc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
fskr`krc kg fgs g̀}g cqzrcqqg/ kooc rcaceqgieg c kg |krg
ainncepg% @ieec `g asirg/ ahc prk g ogbrg `g \cqzk è ko nincepi go zg÷ ocppi ge kEibgg/ rgairrc ge ;3; ogbrcrgc c go qsi |ipiainzocqqg|i è `g prc qpcoogec (‟aiqï aiqï„'% Ge akoac ko ogbriainzkgiei;3 rcaceqgieg61/ aie sek zrc|koce}k `g qprieakpsrcecg aielriepg `co ogbri% Niopg `gahgkrkei `g k|croi k|spi gercfkoi/ c {skoasei qg `gac `gqziegbgoc k ac`croi k` koprgocppirg% Se ocppirc qarg|c= ‟eie ac ok ziqqi lkrc% Nkg rcfkoi ls
ncei frk`gpi% @gqziegbgoc zcr oi qaknbgi% Ainc esi|i„%Nceprc sek ocpprgac oi fgs`gak ‟qcr|goc/ qinnkrgi cngqifgei„% Ko aieprkrgi se‗koprk ocpprgac/ ahc `gahgkrk `gkzzrc}}kroi/ qarg|c ‟(%%%' `k {scqpi ogbri ok lgfsrk lcnngegocec prkc se kqzcppi `g frke`c {skogpê= `grcg gepcoogfcepc/ kqpspk/qakoprk/ lirpc c qgasrk `g agò ahc |sioc+„%
Zsò qpszgrc keairk `g zg÷ go akqi `c Ok qiogps`gec `cgesncrg zrgng/ izcrk zrgnk `g Zkioi Fgir`kei c |geagpirc `coZrcngi Qprcfk `co 2::8/ ahc hk |ce`spi ioprc se ngogiec `gaizgc c` è qpkpi kzzrc}}kpgqqgni `kook argpgak% Qs kEibgg/ zsr cqqce`i psppirk go qcaie`i ogbri zg÷ ocppi ge kqqiospi (zrcqcepcge ioprc 21%::: ogbrcrgc'/ rgzirpk se fgs`g}gi ainzocqqg|i ahciqagook lrk prc c {skppri qpcoogec (i||cri lrk ‟aiqï aiqï„ c‟bcooi„'% Oc rcaceqgieg zg÷ |ipkpc/ i||cri oc zg÷ kzzrc}}kpc`kg ocppirg/ qiei zrizrgi {scooc ecfkpg|c ecg aielriepg `co
ahc ge {scqpi akqi è o&cqcnzgi `g se‗ippgnk aknzkfek zrini}giekoc zg÷ ahc `g bsiek ocppcrkpsrk ‑ qprgefc oi qpinkai `co ocppirc qge `kooiqpgoc% Go ogbri è gelkppg qargppi niopi nkoc= zsepcffgkpsrk c qgepkqqg qiei
bsppkpc qce}k ir`gec/ kooi qbkrkfogi% Eie qg rgqzcppkei oc rcfioc`coo‗gpkogkei% Nk eie bkqpk+ Qg kqqgqpc gecrng kooi q|iofcrqg `g se`iasncepkrgi/ lrc``i c q{skoog`i/ `cook |gpk `g `sc lgfsrc `g ksping%(…' @k||cri akppg|i cqcnzgi `cook ocppcrkpsrk `g iffg/ ahc `gniqprkahc= go zrcngi Qprcfk irnkg eie è qgeiegni `g {skogpê/ ahc okNie`k`irg qpk ak`ce`i qcnzrc zg÷ ge bkqqi% Niopi niopi prgqpc%%% psppi+
Ecook ainsegpê `g ocppirg `g kEibgg |kofiei koprc rcfiocgekzzogakbgog ko `g lsirg `cook rcpc= zsò akzgpkrc ahc se ogbri ziaikzzrc}}kpi `kook argpgak qgk niopi ziziokrc c kzzrc}}kpi zrcqqifog ‟keibgkeg„ c ahc/ ko aieprkrgi/ `g se bcqp.qcoocr qg `gqaspk ziai/ i zcr egcepc4 aiqï ainc è niopi lrc{scepc ahc ̀ g sei qpcqqikspirc |cefk zg÷ kzzrc}}kpi se pgpioi ncei eipi rgqzcppi k` koprgahc hkeei ippcespi frke`c qsaacqqi `g argpgak c `g zsbbogai% Eco2::7 Oirc`kek Ogzzcrgeg `ko qsi boif qarg|c|k=
[skog qiei g acepi ogbrg zg÷ aieiqagspg c zg÷ |ipkpg `kg ocppirg `g Gepcrecp(i/ zcr ncfogi `grc/ `k {scook knzgk zkrpc `g ocppirg zrcqcepc qsookogbrcrgk |grpskoc `g kEibgg'9 Zcr i||gc rkfgieg esncrgahc/ ag qiei g
bcqp.qcoocr/ qgk zsrc lrk oiri `g|crqgqqgng= Finirrk c Go akaagkpirc `gk{sgoieg/ Hkrrw Zippcr c O‗cocfke}k `co rgaagi/ Go einc `cook riqk c
Ei|cacepi% [skoahc qirzrcqk ge zg÷ |gcec `kg aokqqgag/ go asg argpcrgi `gqacopk lkrcbbc zribkbgoncepc zcr`crc go qieei kg ocppcrkpg= Go fgi|kec
Hio`ce c Qg``hkrpk/ kaakepi k Go qgfeirc `cfog kecoog c k Lkhrcehcgp
03;% C k Gpkoi Ako|gei/ zrcqcepc aie eie ziahc izcrc= Go bkriecrknzkepc/ Go |gqaiepc `gnc}}kpi/ Qc sek eippc `‗ge|crei se |gkffgkpirc/
Go qcepgcri `cg eg`g `g rkfei/ Oc agppê ge|gqgbgog% C ainc nkg è ge ippgnk ziqg}giec se pgpioi `gq`cfekpi `koo‗kaak`cngk ainc Fsg`k fkokppgak zcr fog kspiqpizzgqpg `g @isfokq K`knq9 Zcrahç/ lrk g rinke}g `g Egaaioò Knnkegpg/ Pg zrce`i c pg zirpi |gk è `gagkqqcppcqgni/ nceprc go bcqp.qcoocr Gi eie hi zksrk è |cepgage{scqgni c Ainc @gi ainke`k/aie asg oi qargppirc |geqc go Zrcngi Qprcfk/ è qcqqkepkprccqgni9 C ahc`grc `g [ `g Osphcr Bogqqcpp ahc zrcac`c Prc ncprg qizrk go agcoi `g
Niaagk9 (Ogzzcrgeg 2::7'%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go zrgni `glcppi/ cqzoiqi ecg ncqg `g osfogi c kfiqpi/ ls ok
ocepc}}k `co qiagko ecpvird k cokbirkrc oc rgahgcqpc `gge g̀ag}}k}giec `g esi|g pgpiog4 nk/ ge fcecrkoc/ psppk ok zgkppklirnk qg `gniqprò zkrpgaiokrncepc ocepk/`koo‗kffgirekncepi `g eipglgahc c qpkpgqpgahc ko qcr|g}gi `gge|gi c rgac}giec `cg ncqqkffg%
Go |cri prkaiooi krrg|k qsbgpi `izi/ lrk ippibrc c ei|cnbrc/pkepi ahc fog qpcqqg ‟ogbrkrgke„ ahgc`iei kfog spcepg/ainsegake`i prkngpc ncqqkffg `g ziqpk i `grcppkncepc ge boif
Qc eie rgzrgqpgekei kook q|copk go lse}giekncepi `co bkoiaai/ |k`i kocffcrc c k qarg|crc `k se‗koprk zkrpc% Cngfri% \kogfgk `g akrpiec/ ocfkpkaie oi qzkfi c zgcek `g ogbrg/ bgfogcppi `g pcr}k aokqqc `g qiok ke`kpk/ c|gk+ Aiqï è%
Qg geg}gk k zceqkrc `g ngfrkrc/ nk eie è keairk ahgkri `i|cke`krc/ c qizrkppsppi ainc lkrc k prkqzirpkrc aie qç ok zrizrgkogbrcrgk c psppc oc gelirnk}gieg k cqqk rcokpg|c% Niopg spcepggeg}gkei k aieqgfogkrc `g lkrc |gqgpk k se kopri qiagko ecpvird `c`gakpi kg ogbrg= qg prkppk `g Fii`rck`q/ sek zgkppklirnk niopi`gllsqk eco nie`i kefoiqkqqiec/ c qgngoc/ zcr lse}gieg ckzzogak}gieg illcrpc/ k` kEibgg% Gepkepi spcepg cqzcrpg pri|kei gni`g zcr prkqlcrgrc `k sek zgkppklirnk koo‗koprk ok zrizrgkogbrcrgk/ oc rcaceqgieg c oc koprc gelirnk}gieg/ qzgcfke`i ainclkrc k ogngpkrc ok `gqzcrqgiec `cg `kpg%
Kefcoi Rgaag/ qargppirc c boiffcr niopi qcfsgpi ckzzrc}}kpi ge rcpc/ zsbbogak qso qsi boif c qso qsi zrilgoi `g
Pvgppcr sek ocppcrk kzcrpk6<
k Frcf Qsef/ `g qcfsgpi rgzirpkpkgepcfrkoncepc=
Ngi zri`c ak|kogcrc/ {ske`i lie`kqpg kEibgg eig psppg ec rgnkecnniliofirkpg% Ko zsepi `g okqagkrag kooc qzkooc ok ainzrceqgbgoc rgpriqgk `geig ocppirg c kzrgrc koo‗seg|crqi nie`i oc eiqprc ogbrcrgc/ oc eiqprcocppsrc c/ {sge`g/ oc eiqprc kegnc% Eie ag lcac `glcppi go ncppcrag k es`i/niqprke`i k psppg {scooc ahc crkei oc eiqprc zg÷ qcfrcpc zrclcrce}cogbrcqahc c/ {sge`g/ g eiqprg zg÷ rcaie`gpg qifeg% ‟Qc |sig qkzcrc
Go ncqc `g fceekgi 2:;; è qpkpi o‗sopgni ncqc `k||criargpgai zcr kEibgg/ c k lcbbrkgi ok qgpsk}giec qcnbrk
ocepkncepc pirekrc kook eirnkogpê frk}gc kg ‟bsf„ `g |iopk ge|iopk rgqiopg4 nk eie è lkagoc {skepglgakrc ok zcr`gpk `g spcepg`co acocbrc qiagko ecpvird/ c |kospkrc ge sek zcracepskoc acrpk{skepg `g cqqg kbbgkei `cagqi `g kzzri`krc qs Fii`rck`q i qskoprc zgkppklirnc qgngog (niopi fcppiekpi è go qiagko ecpvird OgbrkrwPhgef / nk oc qsc kzzogak}gieg gepcfrkog qiei`gqziegbgog qioi `gcpri zkfkncepi'%
Zsr qc se ‟prk|kqi„ `g ocppirg |g è qpkpi/ è zrc|c`gbgoc ahc qckEibgg qkzrê rgqiooc|krqg c rgqio|crc `clgegpg|kncepc g ‟bsf„ahc oi hkeei `keecffgkpi/ ziprê nkepcecrc keairkgeaieprkqpkpk ok qsk cfcniegk ge Gpkogk% Geioprc/ go lkppi ahcniopg `cfog spcepg ahc hkeei kppg|kpi se kaaisep qs Fii`rck`qeie hkeei ecacqqkrgkncepc `gqkppg|kpi {scooi `g kEibgg/ zrcqsngbgoncepc sqke`i ceprknbc oc zgkppklirnc/ c ahcFii`rck`q/ zrcqcepke`i se esncri keairk ogngpkpi `g pgpiog ge
okqagk bce qzcrkrc ahc niopg spcepg gpkogkeg pirecrkeei k `krc
lg`sagk ko zrifcppi `g Frcf Qsef% Gelgec/ oc kzzogak}giegrcacepcncepc okeagkpc zcr g `gqziqgpg|g zirpkpgog qcnzrc zg÷`gllsqg/ {skog gZk` / gZhiec/ `gqziqgpg|g bkqkpg qsook pcaeioifgk Ke`rig` `g Fiifoc/ c koprg/ lkeei `g kEibgg go qiagko ecpvird `c`gakpi kook ocppsrk zg÷ lse}giekoc ge nibgogpê%
1%1 Fii`rck`q
Go qiagko ecpvird Fii`rck`q68 ls lie`kpi eco 2::<`koo‗gefcfecrc gelirnkpgai brgpkeegai Ipgq Ahke`ocr/ c zrcqcepk se‗gnziqpk}giec niopi qgngoc k {scook `cook zgkppklirnk `g kEibgg (k asg qg geg}gkoncepc qg gqzgrk'/ aielse}gieg c kzzogak}gieg `g bkqc {skqg sfskog/ nk aie koasec`cpcrngekepg geei|k}gieg% Fgê eco 2::6 go esncri `g spcepggqargppg ko qiagko ecpvird krrg|k k qlgirkrc g 6::%:::/ c g ogbrgge`gag}}kpg qiei ioprc `gcag ngogieg% Eie è se akqi ahc/ ecooiqpcqqi keei/ Fii`rck`q qgk fgê ecook ‟Piz ;: Vcbqgpcq„ `co¤Pgnc´67 kppcqpke`iqg ge {sgepk ziqg}giec%
Eco 2:;: fog spcepg `g Fii`rck`q qszcrkei irnkg g `scngogieg c/ ainzogac ok argqg `g kEibgg/ lrk cqqg geg}gkei k lkrqgeipkrc qzkrspg frszzg `g ocppirg gpkogkeg ahc kzzri`kei qsoqiagko ecpvird brgpkeegai zirpke`i aie qç oc zrizrgc ogbrcrgc% G
ogbrg ge`gag}}kpg qiei irnkg ioprc 8:ngogieg k og|cooi foibkoc/aie i||gk c ecppk zrc|koce}k `g pgpiog kefoiqkqqieg/ geqcrgpg eco`kpkbkqc `k ocppirg zrc|kocepcncepc gefocqg c kncrgakeg%
Ok zgkppklirnk `g Fii`rck`q/ qg è `cppi/ è ge niopg kqzcppgqgngoc k {scook `g kEibgg/ o‗ibgcppg|i è qcnzrc {scooi `g arckrcsek ogbrcrgk zcrqiekoc/ aokqqglgakrc/ |ipkrc (keahc ge {scqpi
rgahgcqpc `g esi|c ge`gag}}k}gieg/ nk aknbgk go argpcrgi aie asg
fog qpcqqg |cefiei eingekpg pkog= ge Fii`rck`q {skoqgkqg spcepc zsò lkrc rgahgcqpk `g `g|cepkrc ‟ogbrkrgke„ qce}k k|cr q|iopi ge zrcac`ce}k koase rsioi zkrpgaiokrc/ c qce}k ahc qg qgk `gqpgepi zcr zkrpgaiokrg ncrgpg%
G zsepg `g lir}k c `g geei|k}giec `g Fii`rck`q rgqgc`ieiecook ncpgaioiqk irfkeg}}k}giec gepcrek `co `kpkbkqc/ rcokpg|iqgk kg ogbrg ge`gag}}kpg ahc kg `g|crqg frszzg `g `gqasqqgiec/ ahcrce`c oc kzzogak}gieg k `gqziqg}giec `cfog spcepg niopi ncei
akipgahc rgqzcppi k {scooc `g kEibgg% Qgk ge Keibgg/ ahc geFii`rck`q/ go qgqpcnk zrgeagzkoc zcr ge`gag}}krc esi|g pgpiogeco `kpkbkqc zrc|c`c o‗geqcrgncepi `co ai`gac GQBE/ c pkocargpcrgi ainzirpk gec|gpkbgoncepc go `szogakrqg `g gelirnk}giegrcokpg|c k `g|crqc c`g}gieg c rgqpknzc qs sei qpcqqi ogbri/ aiei||gk `gqzcrqgiec `g `kpg= zcr qkzcrc/ zcr cqcnzgi/ {skepgocppirg `g kEibgg ziqqgc`iei Ok qiogps`gec `cg esncrg zrgng/iaairrc acrakrc psppc oc rgairrce}c `co pgpioi eco `kpkbkqc/ cakoaiokrc {skepc |iopc ok qgefiok c`g}giec/ i rgqpknzk/ è zrcqcepc ecooc ogbrcrgc zcrqiekog4 c/ kooi qpcqqi ni`i/ zcr |kospkrec g fgs`g}g ainzocqqg|g c aieqsopkrc oc rcokpg|crcaceqgieg qg `i|rê kaac`crc kooc zkfgec `c`gakpc k ifegqgefiok c`g}giec ge`gag}}kpk%
Ge Fii`rck`q/ eieiqpkepc go qgqpcnk `g ge`gag}}k}giec qgksfskoc/ go zribocnk `cook `gqzcrqgiec `cg `kpg |gcec ge zkrpc
rgqiopi zcrlc}gieke`i go argpcrgi `g aokqqglgak}giec c `gcpgahcppkpsrk zcr nc}}i `cooc pkf% Qc se pgpioi zrcqcepc ge zg÷c`g}gieg è bce ge`gag}}kpi k zrgirg/ c ‟pkffkpi„ k `i|crc/ kifeg rgacrak eco `kpkbkqc Fii`rck`q rcqpgpsgrê psppg g `kpg kcqqi rcokpg|g c fog kffgirekncepg `g |iopk ge |iopk `gqziegbgog% Eieiqpkepc eckeahc Fii`rck`q zcrncppk/ aie sek qiokrgacrak/ `g aieiqacrc go esncri ainzocqqg|i `g ocppirg ahc ziqqgc`iei Ok qiogps`gec `cg esncrg zrgng (keahc ge pko akqi
iaairrcrê kaairzkrc psppg g rgqsopkpg ippcespg `kooc qgefioc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
c`g}gieg ge`gag}}kpc'/ è ainse{sc ziqqgbgoc aieqsopkrc ge
se‗segak zkfgek psppi agò ahc rgfskr`k go ogbri= oc rcaceqgieg/g ainncepg/ g fgs`g}g ainzocqqg|g c ge {skog frszzg qc ec qpk`gqaspce`i%
Rcokpg|kncepc kg frszzg `g `gqasqqgiec Fii`rck`q qg rg|cokniopi zg÷ `gekngai rgqzcppi k` kEibgg= è ziqqgbgoc geqcrgrc `g|iopk ge |iopk qie`kffg qsook ocppsrk c esi|g c|cepg/ aiqï aincogedkrc gepcrc qahc`c `cg ogbrg `g asg qg gepce`c `gqaspcrc4 zcr ifeg `gqasqqgiec è ziqqgbgoc arckrc zrkpgahc akrpcooc c
qippiakrpcooc ahc rce`iei zg÷ lkagoc qcfsgrc se gepcri phrck`/ irkffgsefcrc g qgefiog ziqp% Fgsqczzc Frkegcrg ecoo‗kfiqpi 2:;:(ahc ainc qg è |gqpi airrgqzie`c ko nincepi argpgai `gkEibgg'/ qarg|c ge zriziqgpi=
Ok ngk zcrqiekoc gnzrcqqgiec è ahc/ ge se aielriepi `grcppi/ koaoksqprilibgai kEibgg rcqpg qioi go |kepkffgi `cook oiakog}}k}giec gegpkogkei% Ge ifeg akqi ok |crk zipce}k `cooi qprsncepi ok aifog
{ske`i pg rce`g aiepi ahc/ kzrce`i se frszzi i zkrpcagzke`i k sekaie|crqk}giec/ zsig ogedkrc `cepri oc `gqasqqgieg fog kspirg cncppcrag oc aizcrpgec `co ogbri% Ge {scqpi ni`i g ziqp |cefieikspinkpgakncepc aioocfkpg kook qahc`k `co ogbri% [scqpi qgfeglgakahc {ske`i qpkg fskr`ke`i se pgpioi zcr `cag`crc qc pg gepcrcqqk/ ègnnc`gkpkncepc aioocfkpi k psppc (i {skqg' oc k}gieg ahc oirgfskr`kei (Frkegcrg 2:;:'%
Frszzg aiqï `gekngag eie qioi lk|irgqaiei sek ngfogirc
gepcr.rcok}giec lrk fog spcepg.ocppirg nk/ ge niopg akqg/ zcrncppiei esi|c lirnc `g aiepkppi lrk g ocppirg c fog kspirg4{scqpg sopgng ziqqiei `gqaspcrc `cg zrizrg ogbrg aie g ‟lke„/kffgirekrog qs esi|c sqagpc/ `krc aieqgfog spgog/ caa% Pkogfrszzg/ geioprc/ ainc psppc oc qc}gieg `cook zgkppklirnk/ qg zrcqpkei niopi bcec k qpkbgogrc aiepkppg aie o‗cqpcrei/ qgk`cepri ahc lsirg ok zgkppklirnk (zkrpgaiokrncepc kzzrc}}kpc ockzzogak}gieg ahc ocfkei Fii`rck`q k qiagko ecpvird ainc Lkacbiid c Pvgppcr '/ zcrncppce`i ge pko ni`i aiepgesg qaknbg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
|crqgiec 0%:/ ioprc ahc cqprcnkncepc zrkpgak/ qg è rg|cokpk ge
niopg akqg lie`kncepkoc zcr oi qps`gi gepcrei kooc izcrcrkaaiopc c zcr ok ainzkrk}giec prk oc qpcqqc/ frk}gc kook ziqqgbgogpê illcrpk kg ocppirg `g ‟gepcrrifkrc„ g pcqpg%
O‗geaiepri lrk ok pcaeioifgk c o‗c`gpirgk hk rcqi ziqqgbgogqacekrg esi|g/ `g lkppi ngfogirke`i niopc lkqg `cook lgogcrk `g zri`s}giec c `gqprgbs}giec `co ogbri/ c illrce`i ziqqgbgogpê ahceco qgqpcnk c`gpirgkoc prk`g}giekoc qkrcbbcri qpkpc gnzceqkbgog4c irk/ kook argqg ahc ge|cqpc frke zkrpc `coo‗c`gpirgk eie qioi
gpkogkek/ ok qios}giec qcnbrkei zrizirok zrizrgi ok rcpc c okaiepgesk c|ios}giec pcaeioifgak `g qilpvkrc c `gqziqgpg|gqzcaglgag%
Nk qc psppi agò è irnkg kbbkqpke}k ahgkri/ eieiqpkepc geprizzg akqg `kpi zcr qaiepkpi/ |g qiei kqzcppg esi|g ahcge|cqpiei ok zri`s}giec asopsrkoc `cfog sopgng keeg ahc eie|cefiei ge`kfkpg kppcepkncepc/ c ahc ncrgpcrcbbcri `g cqqcrckzzrilie g̀pg% Oc pcaeioifgc zg÷ k|ke}kpc/ illrce`i esi|cni`kogpê c esi|g qzk}g `g zri`s}giec asopsrkoc/ c rg`gqcfeke`ig rsiog `g ahg arck g aiepcespg c `g ahg ec lrsgqac/ gelosgqaiei geniopg akqg `grcppkncepc qso zri`ippi asopsrkoc= eie è qioi goqszzirpi (oi qahcrni `co ainzspcr/ `coo‗c.biid rck`cr/ i `cg`gqziqgpg|g gbrg`g ko ziqpi `cook akrpk' k rgqsopkrec ni`glgakpi/nk oi qpcqqi pcqpi4 eie zg÷/ c eie qioi/ go ‟aiepcegpirc„/ nk goaiepcespi% Ok qargppsrk zsò `g|cepkrc gzcrpcqpskoc/ c ok ocppsrk
zcr`crc ogeckrgpê= rgnke`g/ qkopg ekrrkpg|g/ qairrgncepini`sokrc c nsopgnc g̀kogpê ziqqiei/ ge ogeck `g zrgeagzgi/`g|cepkrc oc esi|c akrkppcrgqpgahc `cg pcqpg%
ocppirg%K zkrpgrc `k {scqpg kqzcppg/ c kekog}}ke`i g akqg zg÷cnbocnkpgag/ {scqpi akzgpioi qg aieaceprcrê qs {skepiaieacrec oc esi|c lirnc `g pcqpskogpê c ok oiri krahgpcppsrk/ gorkzzirpi prk kspirg c ocppirg c o‗kzzriaagi `g {scqpg sopgng |crqig zri`ippg asopsrkog%
0%2 @ko qszzirpi ko pcqpi
Keahc go ogbri/ zcr {skepi rkzzrcqcepg sei `cfog‟qprsncepg„ aie asg o‗sini hk zg÷ lkngogkrgpê `k Fspcebcrf ge zig/ pkepi `k ge`srrc Snbcrpi Cai k zkrkfiekroi k iffcppg{skog ‟go asaahgkgi/ go nkrpcooi/ ok rsipk/ oc lirbgag„ (Akrrgèrc/Cai 2::7/ z% 0'/ è lrsppi `g se‗c|ios}giec pcaeioifgakngoocekrgk% G bgbogilgog c {skepg pcniei zcr ok qirpc `cookasopsrk qargppk/ |c`ce`i ecooc esi|c pcaeioifgc oc aksqc `cookqsk gnngecepc lgec/ pce`iei k gfeirkrc {scqpk c|ios}giec/ geniopc qsc lkqg rg|ios}giekrgk/ lkppk `g aiepgesg zcrlc}giekncepg|iopg k aieqcfekrc go ogbri ecook lirnk ge asg oi aieiqagkniiffg%
È ecacqqkrgi `gqpgefscrc lrk go ogbri ge {skepi qszzirpi `gqargppsrk c ‟qprsncepi„ `g ocppsrk/ c go ogbri ge {skepi
aiepcespi.pcqpi% Qszzirpg c qprsncepg `k {scqpi zsepi `g |gqpkqiei psppg {scoog spgog}}kpg `koo‗snkegpê qge `k {ske`i k`ippò okqargppsrk ainc lirnk kopcrekpg|k koo‗irkogpê zcr ok prkqngqqgiec`co qkzcrc= `kook zgcprk/ go brie}i/ go ocfei (go pcrngec ogbcr irgfgekrgkncepc ge`gak|k oi qprkpi `g zcoogaiok qgpskpi prk goprieai c ok airpcaagk `cfog kobcrg/ spgog}}kpi ainc nkpcrgkoc `gqargppsrk'/ go asigi c go zkzgri (bwboiq crk go einc frcai zcr ge`gakrc go zkzgri cfg}gkei'/ lgei kook akrpk4 `kooc zkrcpg `cooc
ak|crec/ oc pk|iocppc c g aiaag/ ko |iosnce/ c `k {scqpi ko
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
rgocfkpsrk eie `c|c cqqcrc prizzi zcqkepc nk `c|c cqqcrc rcqgqpcepc (glifog eie qg `c|iei qpkaakrc' c `c|c zcrncppcrc `g qlifogkrc go ogbriqce}k `gllgaiopê (Rieakfogk 2:;:/ zz% 3.<'%
Ge {skepi pkoc/ ifeg ‟gepcrlkaagk„ ziqqgc`c akrkppcrgqpgahc c zrizrgcpê qzcaglgahc ge bkqc ko pgzi `g pcqpi aie asg zcrncppc `ggepcrkfgrc= ceagaoizc g̀c c `g}giekrg hkeei `gnceqgieg|iosngeiqc c qiei qargppg aie akrkppcrg zgsppiqpi zgaaiog zcrahç`c|iei zipcr aiepcecrc sek acrpk nioc `g gelirnk}gieg4 serinke}i hk `gnceqgieg niopi zg÷ aiepcespc c/ `gaieqcfsce}k/ go qsi qszzirpi.gepcrlkaagk qg zrcqcepk ge lirnkpgrg`ippg% Fgiailir}k `k pkog akrkppcrgqpgahc `gzce`crê keahc gopgzi `g gepcrk}giec lrk go ocppirc c go pcqpi/ i||cri o‗kppi qpcqqi`cook ocppsrk ainc fcqpi lgqgai= g ping ceagaoizc`gag c g`g}giekrg aiqpgpsgqaiei ogbrg `k aieqsopk}giec/ c `se{sc oc oirigepcrlkaac/ `cppc kzzsepi ‟`k qarg|kegk„/ qiei zceqkpc zcr cqqcrc sqkpc ge `cpcrngekpg aiepcqpg/ rgqsopke`i qaini`c ge
koprg (qkrê rkri |c`crc {skoasei ocffcrc se‗ceagaoizc`gk geprcei'4 ko aieprkrgi g rinke}g/ zceqkpg zcr sek ocppsrk `g pgziqc{sce}gkoc/ c |cgaiokpg qs qszzirpg zg÷ ocffcrg c prkqzirpkbgog(caac}gie lkppk zcr rinke}g zkrpgaiokrncepc osefhg c `se{scrgzkrpgpg ge zg÷ |iosng/ i aieaceprkpg ge sei qioi `g `gnceqgiegcoc|kpc' ziqqiei cqqcrc lrsgpg g`ckoncepc i|se{sc= ge |gkffgiainc ge ziopriek/ ko zkrai ainc k ocppi%
Qg zsò `se{sc aieqg`crkrc ok qpirgk `co ogbri/ ainc ok qpirgk
`cooc ‟gepcrlkaac„ `g ocppsrk4 c k {scqpc qg kffgsefiei psppg gesi|g `gqziqgpg|g ahc zcrncppiei ok ocppsrk ge knbgcepccocppriegai= `kg ainzspcr/ k |krgi pgpioi sqkpg zcr ok ocppsrk c okqargppsrk fgê `kfog keeg Qcqqkepk.Qcppkepk/ kg |krg qprsncepg ahc zcrncppiei `g ocffcrc se pcqpi cocppriegai ‑ qc cqqi qgk`grcppkncepc arckpi c zceqkpi zcr cqqcrc lrsgpi ge knbgcepccocppriegai/ i `gfgpkog}}kpi qsaacqqg|kncepc/ zsò eie k|crc
gnzirpke}k k {scqpi zsepi `co eiqpri `gqairqi ‑ ainc g |krg c. biid rck`cr c `gqziqgpg|g gbrg`g/ qnkrpzhiec/ ocppirg nsqgakog c
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
pkbocp ahc/ prk oc acepgekgk `g lse}gieg c kzzogak}gieg/
zcrncppiei keahc ok ocppsrk `g c.biid%Gepcr|gcec/ c iaairrc rgbk`grok/ keahc eco akqi `cg esi|gqszzirpg/ ok ecacqqgpê `g pcecr aieacppskoncepc qczkrkpg go ogbrige {skepi qszzirpi c ‟gepcrlkaagk„/ `ko pcqpi gepcqi aincaiepcespi/ c geqgcnc `g ncqqkffg c gelirnk}gieg= {scooi ahcfcecrkoncepc è `clgegpi ‟c.biid„/ zcr cqcnzgi/ aiqpgpsgqac gopcqpi ge lirnkpi cocppriegai/ c {skoqgkqg `gqziqgpg|i ahc zcrncppk `g rgaieiqacrc/ qszzirpkrc/ c `se{sc `cai`glgakrc c
ocffcrc pkoc pcqpi/ lsefc `k ‟c.biid rck`cr„ i/ ge brc|c/ ‟c.rck`cr„% Ok zrgnk |crk ei|gpê ahc qg zsò lkagoncepc eipkrc èahc/ aie ok qargppsrk c ok ocppsrk cocppriegak/ zcr ok zrgnk |iopkse pcqpi zsò cqgqpcrc k zrcqage`crc `ko qsi qszzirpi4 oi qpcqqipcqpi cocppriegai/ lirnkpg c @RN (@gfgpko Rgfhpq Nkekfcncep' zcrncppce`i/ zsò g`ckoncepc cqqcrc lrsgpi prkngpc `gqziqgpg|g`g|crqg%
Fog keeg Ei|kepk qcnbrkriei/ goosqirgkncepc/ go nincepi zg÷ zrizg}gi zcr ok zri`s}giec c ok |ce`gpk `g `gqziqgpg|g cocppriegag`g ocppsrk4 zkrc|k ahc fog segag ogngpg k sek `gllsqgiec `k||criakzgookrc `g pcqpg cocppriegag liqqcri ocfkpg qcnzogacncepc kooiqakrqi og|cooi `g c|ios}giec pcaeioifgak `cfog qpcqqg `gqziqgpg|g/ c`cfog qahcrng `cg ainzspcr/ keairk zkrpgaiokrncepc qpkeakepg zcr o‗iaahgi snkei c `g `gnceqgieg ziai k`kppc kook prkqzirpkbgogpê%Ge rckopê qg qkrcbbc `i|spi kqzcppkrc keairk agrak {sge`gag keeg/ c
kqqgqpcrc ko lkoogncepi `g esncriqg zrifcppg `g `gqziqgpg|g `gocppsrk (keeseagkpg ainc g ‟zri`ippg `co qcaioi„ c zig rg|cokpgqg`cg loiz'/ zrgnk ahc `k||cri qg zipcqqc zkrokrc `g ocppsrkcocppriegak ainc lceincei kllcrnkpi c `gllsqi keahc ko `g lsirg`g knbgcepg ainc seg|crqgpê c gqpgpspg `g rgacrak% Nk è gepcrcqqkepceipkrc ainc ge {scfog qpcqqg keeg/ zrcagqkncepc eco ;77</Frcfirw M%C% Rkvogeq/ ge Oc qc`s}gieg `co ainzspcr / kllriepkqqcok {scqpgiec `cook ocppsrk cocppriegak c `cg (lkepkqagcepglgag/ zcr
{scg pcnzg' `gqziqgpg|g `c`gakpg=
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Ecfog sopgng age{skep‗keeg/ g aiqpg `g qpknzk/ akrpk c prkqzirpg qiei psppgqkogpg/ nceprc {scoog `cooc oiri aieprizkrpg cocppriegahc ‑ akoaioi/ ncnirgkcocppriegak c pcocainsegak}gieg ‑ qg qiei `gnc}}kpg koo‗geagrak ifeg `sckeeg% Iffg oc `sc asr|c `co aiqpi qg qiei gepcrqcakpc/ c` è zg÷aie|cegcepc zri`srrc c `gqprgbsgrc ogbrg cocppriegag ahc eie qpknzkrc ogbrgqs akrpk% O‗segak aiqk ahc gnzc`gqac kg ogbrg cocppriegag `g kllcrnkrqg è golkppi ahc eie |g qgkei `gqzokw cocppriegag k bkqqi aiqpi/ kllg`kbgog/ lkagog`k prkqzirpkrc c k` kopk `clgeg}giec% @izi age{scacepi keeg `g ir`gekrgkknngegqprk}giec/ o‗kppg|gpê c`gpirgkoc è `g esi|i qsoo‗iroi `coaknbgkncepi/ se aknbgkncepi rk`gakoc% Ekpsrkoncepc/ g ogbrg qs akrpkhkeei keairk koaseg |kepkffg% Eie qg rinziei lkagoncepc% Eie hkeei
bgqifei `g bkppcrgc% Qg ziqqiei ocffcrc ge |kqak `k bkfei i qippi ok osac`grcppk `co qioc% Qiei ge agraiok}giec `k zg÷ `g age{scacepi keeg/ c ifeg
zcrqiek gqprsgpk qk ainc sqkrog% Nk hkeei keahc q|kepkffg% Eie ziqqieicqqcrc sqkpg `kfog kekolkbcpg% Eie qkeei zkrokrc aie eig/ eç k`kppkrqg keig/ eç qiei airrc`kpg `g goosqprk}gieg kegnkpc i `g nsqgak% Eie ag
zcrncppiei `g aknbgkrc k eiqpri zgkagncepi oc `gnceqgieg `cg akrkppcrg/eç `g }iinkrc qs se‗goosqprk}giec i lkrec sek zkeirkngak (…' G ogbrg qsakrpk eie qiei k bsie ncrakpi/ `src|iog/ lkagog `k aizgkrc i `k ippcecrc/eç è lkagoc rgacrakrc gelirnk}gieg ko oiri gepcrei% C acrpkncepc eie qg
zrcqpkei k cqqcrc prkqzirpkpg ge {skepgpê% G ogbrg cocppriegag ziprcbbcricqqcrc psppi {scqpi czzsrc aiepgeskrc k ziqqc`crc niopc `cooc |grp÷ `cgogbrg qs akrpk% Ziprcnni kffgsefcrc eipc k nkrfgec/ qippiogeckrc brkegaie c|g̀ ce}gkpirg aioirkpg/ c ncppcrc qcfekogbrg lrk oc oiri zkfgec%Ziprcnni k|crc rgnke`g aiepriookpg `ko ocppirc i fcecrkpg `koakoaiokpirc% G ogbrg ziprcbbcri cqqcrc zcrqiekog}}kpg `kg ‑ i zcr aiepi`cg ‑ ocppirg4 ahg hk `cppi ahc ifeg aizgk `cbbk cqqcrc sfskoc k ifegkoprk9 G ogbrg cocppriegag ziprcbbcri keahc aieqcepgrc kfog kspirg `gainbgekrc |iac/ nsqgak/ aioirg/ |g`ci/ gnnkfgeg/ esncrg c pcqpi% Iffg
oc nkaahgec kspinkpgahc zcr ok ocppsrk `g ogbrg ziqqiei zcrlgei ocffcrck` kopk |iac (…' Gnnkfgekpc se ogbri zcr bknbgeg ahc qgk ge frk`i `gocffcrqg k se bknbgei zrgnk `cook ekeek% Kqaiopke`i go rcqzgri `co
bknbgei/ go ogbri ziprcbbc kbbkqqkrc go |iosnc/ kppceskrc oc osag/ crkoocepkrc go rgpni `cook ocppsrk nkei k nkei ahc go zgaaioi q‗kbbke`iekko qieei% Ekpsrkoncepc eie zsò `krfog go bkagi `cook bsiekeippc% Nk/qc è zcr {scqpi/ eckeahc se ogbri qs akrpk zsò lkroi% Geqinnk/ psppi{scooi ahc iecqpkncepc ziqqgkni `k||cri `grc k lk|irc `cook akrpk èahc è zg÷ ocffcrk `coo‗krfgook/ zg÷ zrkpgak `co zkzgri/ zg÷ caieingak
`cook zcrfkncek (Rkvogeq ;77</ z% 38'%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
@se{sc/ qc keahc eie è {scqpk o‗cziak ge asg ok ocppsrk
cocppriegak qszcrcrê {scook prk`g}giekoc/ c go ogbri cocppriegai{scooi k qpknzk/ è geecfkbgoc ahc qgk ge kppi sek ‟rg|ios}giec„ahc zirpk esi|g qszzirpg k` kllgkeakrqg k {scoog prk`g}giekog/aiqï ainc esi|c lirnc `g ocppsrk c esi|c lirnc `g pcqpskogpê kainzcpcrc/ i {skepincei k aie|g|crc/ aie {scoocaieqiog`kpcqg `k Fspcebcrf k iffg% Fgei Rieakfogk/ecoo‗gepri`s}giec ko qsi fgê agpkpi ogbri/ zkroke`i kzzsepi `g‟{skrpk rg|ios}giec„ `cqarg|c ok lkqc kppskoc ge {scqpg pcrngeg=
O‗gepri`s}giec c ok `gllsqgiec `co zcrqieko ainzspcr zrgnk c `cooc rcpg zigillriei kg pcqpg qszzirpg `g|crqg `k {scoog prk`g}giekog/ `g|crqg ge zrgniosifi `kook akrpk qpknzkpk c `kg ogbrg% Ok zkfgek è qiqpgpsgpk `kooi qahcrni/g akrkppcrg qpknzkpg qg prkqlirnkei ge bgp% C go ogbri ‑ i koncei/ go ogbri ko{skoc qgkni kbgpskpg ‑ qcnbrk ngekaagkpi qs zg÷ lriepg% Esi|c lirnc `gpcqpskogpê (qgpg vcb/ gzcrpcqpg%%%' qg zriziefiei ainc kopcrekpg|c kookqprsppsrk lie`kncepkoncepc ogeckrc ahc `g eirnk oi akrkppcrg}}k (…'%Qpgkni geqinnk |g|ce`i sek |crk c zrizrgk rg|ios}giec/ ahc niopg
rgpcefiei/ zcr knzgc}}k c gnzirpke}k/ zkrkfiekbgoc k {scookfspcebcrfhgkek/ c ahc koaseg ‑ k` cqcnzgi Rifcr Ahkrpgcr ‑ aieqg`crkeikeairk zg÷ rk`gakoc (…'% Qc aieqg`crgkni go zkqqkffgi `k irkogpê k qargppsrkainc ok zrgnk/ lie`kncepkoc rg|ios}giec ecook qpirgk `cg qszzirpg c `cooclirnc `g prkqngqqgiec `cook aieiqace}k/ go zkqqkffgi `ko ‟|iosnce„ ko‟ai`cx„/ `kook lirnk.ripioi kook lirnk.ogbri/ ainc sek qcaie`k pkzzkcqqce}gkoc `g {scqpi aknngei% C ok rg|ios}giec fspcebcrfhgkek ainc qsipcr}i nincepi/ qg prkppk `cook {skrpk rg|ios}giec ahc gepcrcqqk go nie`i`cook pcqpskogpê (Rieakfogk 2:;:/ z% X'%
Prkokqagkni ge {scqpk qc`c o‗keeiqk/ zsr qc kzzkqqgiekepc/{scrcooc prk {skepg `glce`iei c {skepg iqpcffgkei ok ocppsrkcocppriegak/ c prk {skepg qainncppiei/ ippgngqpgakncepc i zcqqgngqpgakncepc eie gnzirpk/ ahc go ogbri cocppriegaiqiqpgpsgrê {scooi k qpknzk/ zcr ge`kfkrc ge|cac qc/ c ainc/koo‗c|io|crqg `cooc gepcrlkaac `g ocppsrk/ c `se{sc `cg qszzirpg`g qargppsrk/ gepcr|cefkei aknbgkncepg qiqpke}gkog keahc
ecoo‗knbgpi `cook pcqpskogpê c `cooi qpgoc `g qargppsrk `cg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
aiepcespg |cgaiokpg `k qszzirpg cocppriegag% Ainc qg è iqqcr|kpi
eco akqi `cg boif kekog}}kpg eco qcaie`i akzgpioi/ ok qargppsrk zsò `g|cepkrc aioocppg|k/ go rsioi `cg ocppirg aknbgkrcaieqg`crc|ioncepc/ c go pcqpi kzrgrqg frk}gc kg aiepgesg rgnke`g zcrncqqg `kg oged% [scqpi ni`cooi `g pcqpskogpê/ ahc |crrêkzzrilie g̀pi ecg zriqqgng zkrkfrklg/ è fcecrkoncepcrgaieiqagbgoc ge aiepcespg kaacqqgbgog zcr nc}}i `co vcb/ aiqïainc ge pcqpg c zsbbogak}gieg aiqprsgpg qcfsce`i o‗krahgpcppsrkc ok frknnkpgak `coo‗gzcrpcqpi c ahc/ qc lgei k {skoahc keei lk
crkei aieqg`crkpg ainc cqzcrgncepg ziqp.ni`creg i ziqp.qprsppsrkogqpg (qioi zcr rcqpkrc eco aknzi `cook pcirgk c `cookargpgak ocppcrkrgk'/ iffg kzzkgiei ge niopg akqg se‗k`cfskpkrgqziqpk k esi|c c aiearcpc cqgfce}c qgk `cfog kspirg/ ahc `coocainsegpê `cg ocppirg%
Nk ok qprsppsrk `cg pcqpg cocppriegag c gzcrpcqpskog zcrncppckeahc `g rcaszcrkrc c lkr zrizrg niopg kqzcppg‟zrcfspcebcrfhgkeg„/ c rgnkqpg lsirg `kook qcaiokrc prk`g}giecpgzifrklgak= fog cocncepg cqpcreg c zkrk.pcqpskog zcr cqcnzgi/ahc ecoo‗gnziqpk}giec fspcebcrfhgkek |cefiei cqzsepg/ ircocfkpg ge ziqg}giec ‟zcrglcrgak„ rgqzcppi koo‗iffcppi‟aceprkoc„ `cook ocppsrk/ pirekei k` kqqsncrc/ ainc |c`rcni cainc qg è ge zkrpc |gqpi zcr boif c qiagko ecpvird/ se rsioi `g zrgni zgkei ecoo‗gzcrpcqpi4 go ocppirc eie è zg÷ zrc|gqpi ainc`cqpgekpkrgi zkqqg|i `cg ncqqkffg |cgaiokpg `ko pcqpi/ nk è
ge|gpkpi k aiookbirkrc/ c k lkrqg se zi‗ kspirc keah‗cfog% O‗g`ck`g qargppirc ainc `cngsrfi `co pcqpi/ ahc zcr go lkppi qpcqqi `gk|crc se kspirc `i|rcbbc cqqcrc ‟kspinkpgakncepcaieqg`crkpi kspirc|ioc„ (Akrogeg ;777/ z% 3;'/ gnziqpk aiepkepk lir}k `kook rg|ios}giec `g Fspcebcrf/ kzzkrc qlsnkpkecfog gzcrpcqpg c ecg aiepcespg `cook rcpc/ ahc ge|cac qcnbrkei zrc`gogfcrc esi|c lgfsrc `g kspirg/ ahc qkzzgkei ok|irkrc geq{sk`rk ncqaioke`i ogefskffg c aiepcespg/ c `gniqprke`iqg
geaosqg|g |crqi esi|g zipce}gkog kspirg%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zg÷ i ncei ogeckrc4 nceprc qkrcbbc geaieaczgbgoc/ qc eie
zkrk`iqqkoc/ ok lrsg}giec `g aiepcespg gzcrpcqpskog prkngpc goqszzirpi akrpkaci/ eie ge frk`i `g rgqzie`crc kooc cqgfce}crgahgcqpc `koo‗gzcrpcqpi% [scqpc aieqg`crk}gieg eie ngrkeiacrpi k qippi|kospkrc oc zipce}gkogpê c g |kepkffg (lkagogpê `grczcrgncepi `cg aiepcespg k |kepkffgi `cg ocppirg/ |gqgbgogpê zcr fog kspirg/ kbbkppgncepi `g gnzirpkepg |iag `g qzcqk zcr fog c`gpirg/ caa%' geqgpg ecook `gllsqgiec |gk vcb/ c ge lirnkpicocppriegai/ `g pcqpg prk`g}giekog/ {skepi zgsppiqpi k
pgzifrklgak c fspcebcrfhgkek/ ahc zrc|c`c pcqpg qprsppsrkpgfcrkrahgakncepc/ iqqgk aie se geg}gi (zsepi `‗kaacqqi zrgeagzkoc ko pcqpi' c sek lgec (ogngpc cqprcni ahc ahgs`c gopcqpi'/ c aie aielgeg ecppg ahc qczkrgei go ‟acepri„ `kook‟zcrglcrgk„ ‑ aieacppg/ {scqpg sopgng/ ahc ecoo‗kekogqg `gOke`iv/ bce qg zrcqpkei k ge`gakrc rgqzcppg|kncepc fogcocncepg pcqpskog c ncpk.pcqpskog/ aiqï bce `gqpgepg ecookprk`g}giec pgzifrklgak% Aicrcepcncepc aie {skepi pcirg}}kpi
`k Bsqh c Ecoqie/ ge sek qprsppsrk `g pgzi gzcrpcqpskoc gprk`g}giekog aieacppg `g qzk}gkogpê c fcrkrahgk gepcreg kg pcqpg|cefiei k nkeakrc/ zrizrgi zcrahç ok ogeckrgpê ‑ ahc Oke`iv(;770/ z% ;:7' `clgegqac ‟rcpirgak ogeckrc qc{sce}gkoc `co zrgni/ qcaie`i/ pcr}i„ ‑ ainc gnziqpk}giec ncepkoc/ ioprcahc irfkeg}}kpg|k c krfincepkpg|k/ eie è zg÷ o‗cocncepi zrc`ingekepc4 qc ok ogeckrgpê rcqpk |kog`k zcr ok qargppsrk c okainziqg}giec `cg qgefiog boiaahg `g pcqpi/ ecoo‗krahgpcppsrkainzocqqg|k ahc pgcec geqgcnc g `g|crqg boiaahg cqqk zcr`c|koirc%
Ge se pcqpi eie ogeckrc/ c kping}}kpi/ zsò eie cqqcr|g se zsepi geg}gkoc/ c `‗kaacqqi/ bce zrcagqi= go ocppirc zsò geg}gkrcok ocppsrk `k zg÷ zsepg ‟agiè pkepg gefrcqqg {skepg qiei g brkegaioocfkpg/ `kg {skog qg zsò rkffgsefcrc ok qgefiok ocqqîk„(Oke`iv ;770/ z% ;;;'% Se pcqpi qce}k se zsepi `‗kaacqqi
zrc`clgegpi c akoaiokpi `koo‗kspirc/ i aie zg÷ zsepg `‗kaacqqi‟nibgog„/ gnzogak ecacqqkrgkncepc ok rg̀ clgeg}giec `coaieacppi `g lgec% O‗gzcrpcqpi/ qg è `cppi/ è o‗cnbocnk`coo‗kzcrpsrk `cook pcqpskogpê= eie qioi zcr go ocppirc g zsepglgekog `g ocppsrk ziqqiei cqqcrc pkepg {skepc qiei oc qgefiococqqîc |gk |gk rkffgsepc `srkepc go qsi zcrairqi/ nk geioprco‗gzcrpcqpi è sek qprsppsrk zipce}gkoncepc gelgegpk c qcnzrccqzke`gbgoc |crqi o‗cqpcrei4 frk}gc kook ziqqgbgogpê illcrpk kg
ocppirg `g gepcrkfgrc (aie`g}giec gnzrcqage`gbgoc zcr se
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
aiepgesg knzogkncepg c kffgsepc/ c zrcqcepkrqg ainc zcrceecncepc geainzgspi4 ge se pcqpi aiqï qprsppsrkpi/qiqpgcec Ecoqie (;78;/ z% 36'/ ‟eie cqgqpc o‗sopgnk zkriok% Eie zsò cqgqpcrc ok |crqgiec lgekoc `g {skoaiqk/ o‗sopgni zceqgcri%A‗è qcnzrc se esi|i zsepi `g |gqpk/ sek esi|k g`ck/ sekrcgepcrzrcpk}giec„%
Zrcqcepke`iqg cqprcnkncepc losg`i c zrg|i `gqc{sce}gkogpê/ o‗gzcrpcqpi |c`c qlsnkrc keahc g qsig aielgeg/
qgk gepcreg ahc cqpcreg% Ok fcrkrahgk gepcrek è sei `cfogcocncepg lie`kepg `co prk`g}giekoc ogbri k qpknzk= qieic|g`cepg g rkzzirpg `g lir}k lrk go pcqpi zrgeagzkoc/ aieqg`crkpiainc iffcppi aceprkoc `g ocppsrk/ c go ncpk.pcqpi/ aieqg`crkpiainc |cgaioi `g gelirnk}gieg qsqqg`gkrgc/ zrcqcepkpc koocppirc ainc qcaie`krgc% Bkqpg zceqkrc kooc eipc c kg rgnke`g bgbogifrklgag ahc/ fcecrkoncepc aie `gnceqgieg rg`ippc/|cefiei aiooiakpg cepri zkrcepcqg/ ge lie`i kook zkfgek i gelie`i ko akzgpioi c/ ge niopg akqg/ kook lgec `coo‗gepcri airzsq`co pcqpi/ nk qcnzrc ge ziqg}giec zcrglcrgak% [scqpg cocncepgncpk.pcqpskog/ è c|g`cepc/ qiei zrcqcepkpg ainc cocncepgfcrkrahgakncepc gelcrgirg/ c `g aieqcfsce}k zcraczgpg zg÷ainc iqpkaiog ko zcrairqi ogeckrc `g ocppsrk/ ahc ainc pkzzcecacqqkrgc zcr ok ainzrceqgiec `g {skepi qg qpk ocffce`i%
O‗gzcrpcqpi/ ko aieprkrgi/ kzzkrc ainc sek qprsppsrk qce}k
acepri (i aie se esncri gnzrcagqkpi `g aceprg zipce}gkog' c`se{sc zrg|i `g nkrfgeg= g rkzzirpg fcrkrahgag pce`iei kni g̀lgakrqg/ i k` keesookrqg ainzocpkncepc% Eipc `gqzgcfk}giec c ainncepg/ agpk}gieg i gepcrg pcqpg `g koprg kspirg/aiqï ainc rgnke`g gepcreg c` cqpcreg ko pcqpi/ ziqqiei zrcqcepkrqg qsooi qpcqqi zgkei `co pcqpi zrgeagzkoc/ c kpprkrrco‗gepcrcqqc `co ocppirc lgei k ge`sroi k okqagkrc/nincepkeckncepc i `clgegpg|kncepc/ ok ocppsrk zrcac`cepc% K
pko zriziqgpi Oke`iv kllcrnk=
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go aioocfkncepi cocppriegai cogngek gnnc`gkpkncepc o‗izziqg}giec bgekrgk lrk pcqpi c eipk qs asg qg bkqk ok rcok}giec `g qpkpsq pgzgak `coogbri qpknzkpi% Qcfsgrc se aioocfkncepi zsò zirpkrc go ocppirc qgk k se
zkqqi qsaacqqg|i ̀ co pcqpi qgk k se pcqpi `g|crqi= zsò aie`srrc keahc k`koprc izcrc `cooi qpcqqi kspirc i k sek |krgcpê `g ainncepg argpgag/|krgkepg pcqpskog c qgngog% (…' Go aioocfkncepi gzcrpcqpskoc ziecgeqinnk go pcqpi ahc qg qpk ocffce`i ko acepri `coo‗seg|crqi pcqpskoc/gqpgpsce`i se esi|i pgzi `g fcrkrahgk ge asg go zipcrc `co acepri qgcqpce`c qs sek zcrglcrgk gelgegpk% Psppk|gk zigahç ecoo‗gzcrpcqpi {scoacepri è qcnzrc |grpskoc/ pcnzirkeci c `caceprkbgoc/ ‑ ge koprc zkrioc/ èarckpi qiopkepi `koo‗kppi `g ocffcrc {sco zkrpgaiokrc pcqpi ‑ cqqi eie
[skepi `cppi `gniqprk ainc o‗gzcrpcqpi eie pioocrg koaseaielgec ahc ziqqk/ ainc eco akqi `co ogbri k qpknzk/ rce`crc gpcqpg ahgsqg ko zrizrgi gepcrei c gqiokpg `k {skose{sc aiepcqpi%Go lkppi ahc ecoo‗gzcrpcqpskogpê oc eipc c g rgnke`g k` koprg pcqpg ckspirg ziqqkei kqqsncrc oi qpcqqi |koirc `co pcqpi zrgeagzkoc`cook ocppsrk/ è qgepinkpgai `g se zrgeagzgi ahgk|c `co vcb/ clkppi zrizrgi `koo‗gzcrpcqpi/ ahc ziprcnni ahgknkrc ‟`g eiekspiqsllgagce}k„% Eieiqpkepc ok prk`g}giec fspcebcrfhgkek agkbbgk aieqcfekpi pcqpg ahgsqg c bce aielgekpg/ zcr eieainsegakrc aie o‗cqpcrei c rcgpcrkrc qcnzrc o‗g`cepgaincqqkffgi (k zrcqage`crc `koo‗gepcrzrcpk}giec `cg ocppirg/ è{scqpi o‗ibgcppg|i `co ogbri prk`g}giekoc'/ qkzzgkni ainc g
pcqpg c fog kspirg kbbgkei {skqg qcnzrc se ‟`cbgpi„ aie okprk`g}giec c aie go qkzcrc zrcac`cepcncepc prkqncqqi% K pko zriziqgpi qg rgair`g ok `clgeg}giec `g Nkrgk Airpg (;76</ z%;2;' `g pcqpi ainc ‟gzcrqcfei„/ `k rgaie`srrc k se‗segpêqcngipgak qszcrgirc `clgegpk ‟nkaripcqpi„%
Go zrgeagzgi `g gepcrpcqpskogpê/ qg `gniqprk |gqgbgoncepc`cpcrngekepc ecook qargppsrk qagcepglgak c qkffgqpgak/ ge asgniopi qzcqqi go ok|iri `g se kspirc è qprcppkncepc airrcokpi k
{scooi `g se qsi aioocfk/ aiqï ainc oc pcqg qiqpcespc eie
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
rkllir}krc/ qszcrkrc i aielspkrc% Nk ok asopsrk pgzifrklgak eie zsò rce`cr aiepi cqksqpg|kncepc `g pkoc airrcok}giec zcr i||gogngpg lgqgag ocfkpg ko qszzirpi spgog}}kpi/ c qzcqqi/ ainc `cppige zrcac`ce}k/ è ok qpcqqk gnziqpk}giec fcrkrahgak k lkr zkqqkrc |iospkncepc ge qcaie`i zgkei ifeg aioocfkncepi|crqi o‗cqpcrei/ eie `ke`i izzirpsekncepc aiepi `co rkzzirpiprk go pcqpi c go qsi aiepcqpi% Eco nie`i gzcrpcqpskoco‗gepcrpcqpskogpê zsò cqqcrc knzgkncepc rgqzcppkpk/ k||crke`i
ok zrilc}gk `g Bsqh ahc gnnkfgek|k `cooc nkaahgec ge frk`i`g aieqsopkrc c ainzkrkrc zg÷ pcqpg aiepcnzirkeckncepc/frk}gc k `cg aioocfkncepg lrk fog qpcqqg%
Zcr qzgcfkrc bcec {scqpk akzkagpê `coo‗gzcrpcqpi `grkzzirpkrqg aie o‗cqpcrei/ Oke`iv gnnkfgek `g qarg|crc seqkffgi gzcrpcqpskoc qs sek qc}giec qzcaglgak/ Eksqgakk/`coo‗Sogqqc `g Mkncq Miwac/ ge asg lkr aicqgqpcrc qsooi qpcqqi zgkei go pcqpi zrgeagzkoc (go qkffgi' aie go ncpk.pcqpi (okqargppsrk `g Miwac'= zkrk`iqqkoncepc qso qszzirpi akrpkaciprk`g}giekoc Miwac c go qsi rinke}i zkqqcrcbbcri ge qcaie`i zgkei rgqzcppi k Oke`iv c go qsi qkffgi4 nk ecoo‗gzcrpcqpi/ gopcqpi c go ncpk.pcqpi ziqqiei ge|cac ainzocpkrqgrcagzriakncepc=
Ecook qpknzk/ {ske`i ge g̀ai go esncri `g zkfgek `g se brkei `g Miwac k
asg ng rglcrgqai/ izzsrc {ske`i geaos`i {sco brkei eco pcqpi i ge eipk/go zkqqi ‑ ahc è go pcnk `co ngi qkffgi ‑ cqgqpc i||gkncepc ge sek ziqg}giec qsqqg`gkrgk/ gelcrgirc k {scook `cooc ngc zkrioc/ oc {skog`izipsppi kzzkgiei eco pcqpi zrgeagzkoc% Nk aiqk qsaac`crcbbc qc qgrc`gfcqqc {sco pcqpi ge lirnk gzcrpcqpskoc9 Qszziece`i `g ok|irkrc gese knbgcepc gzcrpcqpskoc/ qg geg}gcrcbbc rgahgknke`i go rinke}i `gMiwac c qg kzrgrcbbcri qs se okpi `cooi qahcrni go brkei i g brkeg ge{scqpgiec% Zig qg qarg|crcbbcri g ainncepg/ nk ecg osifhg ge asgkbgpskoncepc qg agpcrcbbc Miwac qg arccrcbbc ge|cac se aioocfkncepicocppriegai lrk go eiqpri pcqpi c sei i zg÷ brkeg `g {scooi `g Miwac%Aiepcnzirkeckncepc qg aioocfhcrcbbcri brkeg `co eiqpri pcqpi k` koprg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ecook qargppsrk gzcrpcqpskoc |c`gkni eie qioi go lrsppi `g sek
esi|k pcaeioifgk/ nk ok rckog}}k}giec `g se ni`irg|ios}giekrgi `g aieaczgrc o‗krpc/ go qkzcrc/ ok qpirgk%C qc fskr`gkni koo‗gepcrk izcrk `g Bcemknge/ eipgkni ahc
ok qsk aieac}giec niek`ioifgak ge|cqpc ifeg aknzi `‗k}giec/gelosce}ke`i keahc go qsi qpgoc c ok qsk qargppsrk4 {scqp‗sopgnk zriac`c zcr lrknncepg (qg zceqg kooc Pcqg qso aieacppi `gQpirgk i kg Zkqqkfcevcrd / ahc k|rcbbcri `i|spi lkrc `k zrclk}giec kooc Pcqg' c zcr klirgqng= ‟(%%%' Ncpi`i `g {scqpi
ok|iri= niepkffgi ocppcrkrgi% Eie hi esook `k `grc/ qioi `kniqprkrc„%
Ok qargppsrk lrknncepkpk è `co rcqpi sek akrkppcrgqpgaklrc{scepc `co vcb c `cook qprsppsrk gzcrpcqpskoc/ ainziqpk gefrke zkrpc `g pcqpg brc|g c` cqprcnkncepc qgepcpgag% @gllgagocqpkbgogrc qc agò `gzce`k `kook qpcqqk qprsppsrk frkesokrc `cookrcpc gzcrpcqpskoc ‑ ahc zcr ok qsk qpcqqk ekpsrk qsffcrgqac `gqziqpkrqg `k sek zkfgek koo‗koprk/ qce}k qillcrnkrqg prizzipcnzi qsook qpcqqk ‑ i qc eie qgk zgsppiqpi sek |crk c zrizrgkqacopk qpgogqpgak `cfog kspirg4 ainc ecook ekrrkpg|k gzcrpcqpskoc/ge asg ok qargppsrk brc|c qg `gniqprk zkrpgaiokrncepc |geacepc zcrncppce`i `g niepkrc cocncepg |crbkog c eie |crbkog/ qce}kahc g zrgng zrc|kofkei qsg qcaie`g%
Iaairrc ainse{sc pcecr zrcqcepc ahc ok nkffgir zkrpc`cfog spcepg zcraczgqaiei ok ocppsrk c ok rgacrak `g gelirnk}gieg
ge rcpc/ ainc kppg `k ainzgcrc ge se brc|c okqqi `g pcnzi/ aiqïainc è irnkg eipi ahc oc zkfgec vcb/ qizrkppsppi qc qpkpgahc/ahgsqc c ziai gepcrkppg|c/ `gllgagoncepc prkppcefiei g |gqgpkpirg zcr zg÷ `g ziahg ngespg4 c qc ok nkffgir zkrpc `cg aiepcespglrsgbgog ge rcpc qg zrcqcepkei zkrpgaiokrncepc brc|g c aieagqg/ èlirqc zcrahç g oiri kspirg hkeei ge ncepc {sco pgzi `g spcepg.ocppirg%
`g pcqpi (aie airegag c qippi.airegag'/ ahc zirpkei g pcqpg k
rg`srqg lgei k ziahgqqgnc rgfhc/ kllcrnk= Ecqqsek ncrk|gfogk kooirk ahc ok qprsppsrk zcr qgefioc segpê `g ocppsrkpgzgak `coo‗gzcrpcqpi/ |cefk sopcrgirncepc lir}kpk |crqi zgaaiog biaaieg`g gelirnk}giec% Lirqc è keahc zcr {scqpg |geaiog gnziqpg `kg`gqziqgpg|g ahc qsook rcpc gepcrecp qg è `gllsqi/ koncei ge {scqpk lkqc/ selkqpg`giqi `gqaspgbgoc osifi ainsec= g pcqpg `c|iei cqqcrc kqqkg brc|g/{skqg pcocfrklgag% Pkoirk eie qiei zg÷ osefhg `cg qinnkrg `cg fgirekog kqpknzk (Akrogeg ;777/ z% ;:;'%
Acrpi/ aieqg`crke`i qioi oc qgefioc ocqqîc c eie okqprsppsrk ahc cqqc/ ncqqc ge rcok}giec/ ainziefiei/ oklrknncepk}giec `cook qargppsrk zsò qcnbrkrc se `kpiecfkpg|i% Nk qc aieqg`crgkni ifeg boiaai `g pcqpi gercok}giec k` koprg/ c ainc qgefioi aieprgbspi `g gelirnk}gieg`k ncppcrc ge agraiok}giec ge se pcqqspi bce zg÷ knzgi/aiozgqac zg÷ ok rgaahc}}k/ c k |iopc k``grgppsrk ok rg`ie`ke}k/
ahc eie ok lrknncepkrgcpê c ok qgepcpgagpê% Geioprc/ oc zcrzocqqgpê cqzrcqqc `k Akrogeg kzzkgiei zg÷ fgsqpglgakpc qcaiepcqpskog}}kpc ge {scoo‗cziak/ lgec keeg Ei|kepk/ ge asg g brivqcr `g ek|gfk}giec kzzcqkepg|kei o‗gepcrk}giec prk gocppirg c g pcqpg/ c qzcqqi ok qargppsrk cqprcnkncepclrknncepkpk qg rg|cok|k sek qacopk ibbogfkpk/ `cppkpk `k sekqcrgc `g ogngpg frklgag c `g zrifrknnk}giec%
Qc è |cri ahc/ ge niopg knbgcepg `co vcb/ zcrnkeco‗kbgps`gec k sek qargppsrk lrknncepkpk c g pcqpg qg zrcqcepkei zgsppiqpi brc|g/ ge niopg koprg/ zcr cqcnzgi g boif ocppcrkrgkekog}}kpg eco qcaie`i akzgpioi/ è |cri go aieprkrgi/ c g pcqpgosefhg c bce krpgaiokpg rkzzrcqcepkei ok eirnk% Qcnzoglgake`i/qg zsò qiqpcecrc ahc cqgqpkei `sc kzzriaag `gqpgepg= `k se okpiahg zrc`gogfc sek qargppsrk brc|c/ lirqc zrizrgi zcr ok ziqqgbgogpê illcrpkfog `g rgnke`krc |crqi koprc zkfgec vcb zcr
o‗kqqce}k `g ogngpg c |geaiog `g qzk}gi `cooc i`gcrec zgkppklirnc
`co vcb/ izpk zcr sek qargppsrk niopi zg÷ `ceqk `g aiepcespg%Se sopgni kqzcppi `k kekog}}krc è ok ziqqgbgogpê illcrpk `kookqargppsrk cocppriegak `g zrcqcepkrc pcqpg akefgkepg/ iqqgkaieqsopkbgog ge ni`g `g|crqg k qcaie`k `cooc zrclcrce}c c `cooccqgfce}c `cg qsig lrsgpirg% O‗cqprcnk |crqkpgogpê `cfog gzcrpcqpg/gelkppg/ zcrncppc `g kllriepkrc go pcqpi/ oi qpcqqi pcqpi/ aiekzzriaag `g|crqg ge bkqc kg zcrairqg geprkzrcqg/ c `g kekog}}kroiainzkrke`i g `g|crqg zcrairqg ziqqgbgog% Qc {scqpk lse}giec
zsò rg|cokrqg spgoc ge niopg aknzg/ zcr cqcnzgi zcr ocprk`s}gieg (illrce`i ok ziqqgbgogpê `g aieqsopkrc go pcqpi ge zg÷ogefsc c `g aielriepkrc oc |krgk}gieg aie o‗irgfgekoc'/ è geaknzi lgoioifgai ahc cqqk nkeglcqpk psppc oc qsc zipce}gkogpê% Ecoo‗c`g}giec argpgak cokbirkpk cocppriegakncepc `g se‗izcrkocppcrkrgk/ è ziqqgbgoc ocffcrc oi qpcqqi pcqpi ge bkqc k zg÷gepcrzrcpk}gieg/ c aieqsopkrc (ecg akqg zg÷ |grpsiqg' ok |crqgiec`gfgpkoc `g se nkeiqargppi irgfgekoc/ qce}k kaacppkrc zkqqg|kncepc ‑ ainc k||gcec ecook qpknzk ‑ oc qacopc `g ahgec asrk o‗c`g}giec/ ahc/ gec|gpkbgoncepc/ liregqac se qioi pcqpi ziqqgbgoc qkarglgake`i c qakrpke`i oc ziqqgbgog |krgkepg% Ecoo‗gzcrpcqpi/ `kpk ok qsk qprsppsrk eie fcrkrahgak c eieqc{sce}gkoc/ |krgkepg c iaairrce}c `g|crqc/ aiqï ainc zriziqpc`g gepcrzrcpk}giec/ ziqqiei kqqsncrc se rsioi `g zrgni zgkei/lirece`i ko ocppirc zg÷ ahgk|g `g ocppsrk% K pko zriziqgpi Rkso
Nir`cepg/ ge|gpke`i k ‟rgzceqkrc go pcqpi lsirg `koo‗czgqpcnc`cook qpknzk„/ kllcrnk=
Nk agò ahc aiozgqac qizrkppsppi `co pcqpi gelirnkpgai è go qsi cqqcrcnibgoc/ agò ahc `clgegrcg ok qsk rgfiriqk nibgogpê/ k` cqcnzgi ok
ziqqgbgogpê ahc cqqi illrc `g zipcr zkqqkrc ge se kppgni `ko pcqpikoo‗kzzkrkpi/ c |gac|crqk/ `g aieqcepgrc `g|crqg c zosrgng zcrairqg `gocppsrk/ i `g illrgrc (qcnzrc ge se kppgni/ c qcnzrc ge ni`ikqqiospkncepc kllg`kbgoc c rgfiriqi' `g|crqg ‟qpkpg `co pcqpi„/ `g|crqg
rkng `cooi qpcnnk/ `g|crqc |krgkepg% Ok `inke`k ahc iaairrc rg|iofcrc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
`k Oke`iv/ c iffg qizrkppsppi g lcc` c g |krg kffrcfkpirg
(c|creipc/ gqpkepzkzcr c qgngog'/ niopi qzcqqi zsò rkzzrcqcepkrc zcr g ocppirg se‗cqzcrgce}k zgkac|ioc zcr ok akqskogpê `cookqaizcrpk% Oke`iv/ rglcrce`iqg k se cqzcrgncepi ainzgspi eco;77; qs ocppirg/ cqzcrpg c eie `g pcaeioifgk gzcrpcqpskoc c rgacrak`g gelirnk}gieg/ rgzirpk ok rgqziqpk `g sei `g {scqpg=
Qkrcbbc se zi‗ ainc ok qgpsk}giec gnzribkbgoc ge asg ag qg pri|k ecookqc}giec qbkfogkpk `cook bgbogipcak/ eco airrg`igi qbkfogkpi/ `k|kepg kooi
qakllkoc qbkfogkpi/ nk nkfgakncepc oi qg kzrc kook zkfgek fgsqpk(Oke`iv ;770/ z% ;<;'%
Ahgse{sc kbbgk se zi‗ `g cqzcrgce}k aie ok ocppsrkgzcrpcqpskoc qk {skepi qgk lkagoc gnbkppcrqg ge gelirnk}gieg c zkfgec vcb `co psppi akqskoncepc/ zcr`ce`i `g |gqpk go zcrairqi zrcac`cepc c gfeirke`i {skoc qkrê go zriqqgni ei`iqs asg kzzri`crê% Nk qc zceqgkni ko lkppi ahc ek|gfkrc ge rcpc
è `k niopg zkrkfiekpi koo‗cqzcrgce}k `co |gkffgi/ oc gelgegpc|krgkbgog ahc qg illriei koo‗spcepc.ocppirc ziqqiei cqqcrcaieqg`crkpc sek rgaahc}}k ioprc ahc se rgqahgi c/ eco akqi `cookekrrkpg|k/ se‗k||cepsrk qgk zcr fog kspirg ahc zcr g ocppirg% Seiqzkcqkncepi spgoc/ zrizrgi ainc eco |gkffgi/ k q|goszzkrc zcrairqg geaieqscpg c qceqi argpgai%Go vcb/ ge sopgnk kekogqg/ è lkppi `k zcrqiec ge akrec c iqqk c/ zcr {skepi `g cqqi qc ec zcraczgqakei qioi fog kqzcppg zg÷
kqprkppg c |grpskog/ rkzzrcqcepk ge bsiek zkrpc go nie`ifoibkog}}kpi ahc kbgpgkni/ aie oc qsc aieprk``g}gieg/ oc qsc|krgkbgog/ g qsig qaknbg/ g qsig c{sgogbrg c q{sgogbrg4 go vcbgzcrpcqpskoc è geqinnk se nie`i gnzrc|c`gbgoc%
0%1%1 Kspirg c ocppirg= esi|c lgfsrcAinc ge zkrpc qg c|geac `k {skepi kllcrnkpi ge zrcac`ce}k/
ok qargppsrk cocppriegak c gzcrpcqpskoc aieqcfek esi|c g`cc/ cesi|c lgfsrc/ `g kspirg c ocppirg% O‗kspirc/ g asg pcqpg eco nie`i
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
`g ekqagpk `coo‗‟izcrk kzcrpk„/ `ibbgkni ecacqqkrgkncepcpcecrc zrcqcepc ahc ifeg pcqpi/ keahc {scooi kzzkrcepcncepc zg÷ ahgsqi/ zrcqcepk `cpcrngekpg nkrfgeg `g kzcrpsrk ge |grp÷`cg qsig qzk}g bgkeahg/ ahc ahgc`iei ko ocppirc se kppiaiookbirkpg|i/ c `se{sc se rsioi kppg|i% Nk è c|g`cepc ahc èaie ok qargppsrk gzcrpcqpskoc ahc o‗criqgiec `co rkzzirpikqgnncprgai kspirc.ocppirc qg nkeglcqpk zg÷ kzcrpkncepc/ aiepsppg g qsig |kepkffg c oc qsc zribocnkpgagpê%
Eco nie`i gzcrpcqpskoc/ go pcqpi qargppi kzzkrc zg÷ nibgoc cgeqpkbgoc c/ qizrkppsppi/ qg zrcqcepk zkqqgbgoc `g rgk`kppkncepg crcgepcrzrcpk}gieg lgepkepi ahc è okqagkpi ogbcri `g agraiokrc gesek qprsppsrk ahc pioocrk gelosqqg c esi|g kzzirpg `koo‗cqpcrei%Sek qprsppsrk ahc/ ainc fgê iqqcr|kpi/ rgahgc`c ahc ifeg pcqpirgeseag k cqqcrc kspiqsllgagcepc zcr ncppcrqg ge rcok}giecgepcrpcqpskoc aie koprg/ c zrcqcepkrqg ko ocppirc ainc sek prk oc
pkepc niek`g `g se aiepgessn/ se ei`i prk g pkepg%Iaairrc k {scqpi zsepi zri|krc k akzgrc {skoc qgk go frk`i`g ogbcrpê `co ocppirc gzcrpcqpskoc c {skepglgakroi rcokpg|kncepckooc ziqqgbgogpê `kpcfog `g gepcrkfgrc aig pcqpg% Ok pipkoc ogbcrpê`co ocppirc `g nsi|crqg eco pcqpi/ c lrk g pcqpg/ rkzzrcqcepk sek zipce}gkogpê ‑ ziprcnni `grc ok aie`g}giec g`ckocecoo‗gzcrpcqpi ippgnkoc ‑ nk qzcqqi o‗kspirc gzcrpcqpskoc zsònkepcecrc go aiepriooi `cg pcqpg c ogngpkrc go ni|gncepi `co
ocppirc/ aieqcr|ke`i ge pko ni`i se zi‗ `cook qsk ‟kspirgpê„%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Zcr {skepi esncriqg/ g aioocfkncepg prk `g|crqg ei`g ziqqiei
ainzkrgrc ge se esncri lgegpi c agraiqargppi/ c lirnkrc`se{sc sek qprsppsrk `clgegbgoc k zrgirg `koo‗kspirc% Ge koprc zkrioc/ qc gzipg}}gkni ok qprsppsrk `g se rinke}i gzcrpcqpskoc/go qsi kspirc zsò irfkeg}}krc g aioocfkncepg ge ni`i pkoc `k`cpcrngekrc {skog qkrkeei g zcrairqg k `gqziqg}giec `co ocppirc/c arckrc se‗krahgpcppsrk kzzkrcepcncepc kekrahgak c `kgrgq|iopg gnzrc|c`gbgog/ nk ge rckopê bce akoaiokpk ecooc qsc`gekngahc ziqqgbgog% Aiqï ainc o‗gepcr|cepi kppg|i `co ocppirc
qso pcqpi zsò nkeglcqpkrqg ge `cpcrngekpc qc}gieg `co rinke}i/nkfkrg oc ncei `cpcrngekepg kg lgeg `cook prknk/ nk eie gekoprc%
Ko aieprkrgi/ ziqqiei cqqcr|g qprsppsrc gzcrpcqpskog/ ge asg oklgfsrk kspirgkoc kzzkrc caogqqkpk c go ocppirc kqqsnc {skqgpipkoncepc go aiepriooi `co pcqpi= zsò `grgfcrqg irg}}iepkoncepcc zg÷ i ncei googngpkpkncepc `k se ei`i koo‗kopri/ aioocfkrckspieinkncepc pcqpg c` cqprkppg `g pcqpg/ c gepcr|cegrc`grcppkncepc qs {scqpg keeipke`i/ ni`glgake`i c zriziece`i`cooc |krgk}gieg% Sek qprsppsrk `g {scqpi pgzi qg zrcqcepk/`se{sc/ kzcrpk ko nkqqgni frk`i |crqi o‗cqpcrei/ aieqcepce`iaioocfkncepg c zcrairqg zg÷ i ncei googngpkpg/ nk cqziece`i goocppirc k se `szogac rgqahgi= zcr`crc o‗irgcepkncepi crkffgsefcrc qc}gieg c zkfgec eie aicrcepg aie oc qsckqzcppkpg|c `k se okpi/ c qsbgrc go aiqg``cppi ‟i|croik`
gelirnkpg|i„ (qi|rkaakrgai `g gelirnk}gieg' `koo‗kopri%Ziqqgkni {sge`g `gqpgefscrc knbgcepg ge asg go ocppirc hk qïse rsioi kppg|i/ nk ogngpkpi ge bkqc koo‗krahgpcppsrk`coo‗knbgcepc qpcqqi c kooc gepce}gieg `co)`cfog kspirc)g/ `kknbgcepg ge asg ok lgfsrk kspirgkoc |gcec ncqqk `k zkrpc/cqqce`i go ocppirc k aiqprsgrc ge ni`i frkesokrc g qsig zcrairqg/lgei k rkffgsefcrc ei`g ‟oiepkeg„ (knncqqi ahc o‗kffcppg|ikbbgk keairk qceqi ge sek qprsppsrk `caceprkpk {skoc {scook
gzcrpcqpskoc' `ko zsepi ge asg hk geg}gkpi k ocffcrc%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Qpcqqk `gqpge}giec |k rgbk`gpk zcr {skepi rgfskr`k ok
ziqqgbgogpê `g kfgrc qso pcqpi ni`glgake`ioi= qc aieqg`crgkni okprk`g}giekoc kqgnncprgk `cg pcqpg lie`kpk qsooc `sc k}gieg `gqargppsrk c ocppsrk/ iqqgk se rsioi fcrkrahgakncepc qszcrgirc zrc|gqpi zcr ahg zri`sac go pcqpi/ c sei gelcrgirc zcr ahg ahg eclrsgqac/ rgpcegkni fog knbgcepg `g zkfgec aiqg``cppc ‟rck`ieow„ (`g qiok ocppsrk' go frk`i }cri `coo‗gepcrk}giec kspirc.ocppirc/ c {scoog ge asg ko ocppirc è aieqcepgpi zkrpcagzkrc kookqargppsrk `cg pcqpg/ ge ziqg}giec zkrgpcpgak/ i {skqg/ k {scook
`coo‗kspirc/ go frk`i nkqqgni `g pkoc gepcrk}giec% Ainc èi||gi/ pkog aieqg`crk}gieg eie ziqqiei eie pcecr aiepi eç `cg`g|crqg fcecrg c pgzioifgc `g `iasncepg `gqziegbgog ge rcpc/ eçpkepincei `cg qszzirpg c zgkppklirnc ahc og aiepcefiei4 kooiqpcqqi ni`i iaairrc `gqpgefscrc ok lrsg}giec `g aiepcespggzcrpcqpskog ge ni`kogpê ieogec `k {scook illogec% [scqpc`gqpge}gieg/ zsr qc qzcqqi qippi|kospkpc/ qiei lie`kncepkog zcr sek airrcppk ainzrceqgiec `cooc kppg|gpê `g qargppsrk c ocppsrkgzcrpcqpskog% Aieqsopkrc se‗c`g}giec argpgak `gfgpkoc krahg|gkpkqs se a`.rin zsò cqqcrc `g|crqi ahc aieqsopkrok qs se qgpigepcrecp qcnzrc kffgirekpi4 aiqï ainc o‗kzzriaagi `co ocppircrgqzcppi ko pcqpi aknbgk k qcaie`k ahc qg pri|g `k|kepg kse‗c`g}giec gzcrpcqpskoc `co @cakncrie i k se rinke}iagbcrecpgai ahc zsò zrc|c`crc se‗gnncrqgiec pipkoc ecookprknk/ lgei k gepcrkfgrc gqpkepkeckncepc (c `se{sc
ecacqqkrgkncepc ge ni`kogpê ieogec' eie qioi aie o‗kspirc/ nkkeahc aie fog qpcqqg zcrqiekffg%Fog gzcrpcqpg rkzzrcqcepkei `se{sc sek esi|k lirnk `g
pcqpskogpê/ ahc |c`c `k se okpi rg`srqg go `g|krgi lrk kspirc cocppirc/ `koo‗kopri keesookrqg/ i {skqg/ ifeg lirnk `gnc`gk}giec prk oc `sc lgfsrc% È go ocppirc k qacfogcrc aincek|gfkrc ecg pcqpg/ aiqprsce`i/ ge bkqc kg nkrfgeg `g ogbcrpê zrc|gqpg/ se zrizrgi zcrairqi zcrqiekog}}kpi/ ge asg kaac`crc
`k se zsepi eie qpkbgogpi c `k asg sqagrc k zrizrgk `gqarc}giec%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
@se{sc qc o‗izcrk eie è zg÷ segak c qpkbgoc/ zcrahç ifeg gzcrpcqpi zsò`krc osifi k niopczogag izcrc ocppc/ kooirk keahc go qsi kspirc è se zi&ncei kspirc% C go ocppirc qg zrce`c sek ogbcrpê c se zipcrc ahc zrgnkeie crkei zrc|gqpg (Akrogeg ;777/ z% 31'%
Ainc qg è iqqcr|kpi eco zrgni akzgpioi/ sei `cg zrgeagzgahgk|c `co vcb 2%:/ rcqi ziqqgbgoc `kook pcaeioifgk SFA (Sqcr Fcecrkpc` Aiepcep'/ è ncppcrc fog spcepg ge sek aie`g}giec `g‟ai.q|goszzkpirg„/ agiè zkrpcagzkrc kppg|kncepc kook arck}giec`cg aiepcespg% C` è {scqpi zrgeagzgi ahc lk qï ahc go aielgec lrk
zri`sppirg c aieqsnkpirg `g aiepcespg qso vcb/ qg lkaagk zg÷okbgoc c qlsnkpi% Eco nie`i `cfog gzcrpcqpg ‟ai.q|goszzkrc„aiepcespg aigeag`c aie ok ‟qargppsrk ge aiookbirk}giec„/pcirg}}kpk c zrkpgakpk ge zg÷ iaakqgieg `k Oke`iv ecfog keeg Ei|kepk/ c iffg zg÷ i ncei `gllsqk ge `g|crqg qcppirg`gqagzogekrg ahc qlrsppkei ok pcaeioifgk gelirnkpgak c go vcb qgkecook lkqc `g arck}giec `cg aiepcespg/ ahc ge {scook `g ncqqk ge
aie`g|gqgiec `cfog qpcqqg% Qg prkppk `g se |cri c zrizrgi ok|iri`g frszzi ahc zrc|c`c ahc zg÷ kspirg zkrpcagzgeiaioocppg|kncepc kook qpcqsrk `g sei i zg÷ pcqpg ge |krgcni`kogpê%
Ok zrgnk ni`kogpê `g qargppsrk ge aiookbirk}giec è {scookahc k||gcec ge sek lirnk ahc ziprcnni `clgegrc ‟`gkoifgak„= zg÷ spcepg ok|irkei ge aiepcnzirkeck kook qpcqsrk `cooi qpcqqi zrifcppi/ rcqpke`i qcnzrc ge aiepkppi c zipce`i qcnzrc
oi qaknbgi `g lgoc i o‗kaacqqi k se `kpkbkqc ainsec/ ge asg
aieqsopkrc c ni`glgakrc g rcair` |gk |gk geqcrgpg/ ziqqieicqqcrc aieqg`crkpg g zrgng qprsncepg frc}}g `g {scqpk lirnk `garck}giec aioocppg|k%
Sek qcaie`k ni`kogpê è {scook ahc Oke`iv (;770/ z% ;02'`clgegqac ‟|crqgiegef„= se spcepc arck se zrgnk bi}}k c ok ge|gkk se aiookbirkpirc ahc kzzirpcrê ni`glgahc c kffgsepc/ zcr zigge|gkrok koo‗spcepc `g zkrpce}k/ i k se pcr}i/ lgei kookaieaosqgiec/ c kook zsbbogak}giec ieogec/ `co ok|iri% [scqpk
pgzioifgk `g qargppsrk zkrpcagzkpg|k/ k `gllcrce}k `cook zrgnk/ eie zrcqszziec ahc fog kspirg ok|irgei ge pcnzi rckoc= gaiookbirkpirg ok|ircrkeei qsook bi}}k ge se nincepiqsaacqqg|i kook qpcqsrk geg}gkoc/ c `se{sc eie è cqaosqi ahc gooiri ok|iri k||cefk ge ni`kogpê illogec/ c ge kqqce}k `cfog koprgaioocfhg%
Ioprc k {scqpc `sc pgzioifgc `g qargppsrk aioocppg|k/ Oke`iv(G|g/ z% ;01' zrc|c`c se pcr}i ni`cooi/ `clgegpi ‟akpcek `gniepkffgi„= ge pko akqi è zrc|gqpk sek qs``g|gqgiec `cgainzgpg c `cg rsiog lrk g `g|crqg aiookbirkpirg/ g {skog ok|irkeige nkegcrk kspieink kook aiqprs}giec `cg qgefiog pkqqcoog ahcqsaacqqg|kncepc lirncrkeei ok qprsppsrk gzcrpcqpskoc% @g|crqgspcepg/ ge bkqc kooc qzcaglgahc ainzcpce}c/ q|iofiei goainzgpi ahc fog |gcec kqqcfekpi= koaseg qg iaaszcrkeei `gaiepcespg qzcaglgag/ koprg `g qpkbgogrc k`cfskpg aioocfkncepg prk
fog qpcqqg/ c koprg keairk asrcrkeei fog kqzcppg frklgag/ c|cepskogqc}gieg airrcokpc c nkzzc aieacppskog/ aiqï ainc aiepcespgcxprk ge lirnkpi ks`gi c |g`ci% Bkqpg zceqkrc k {skoqgkqg`iasncepi aie`g|gqi ecook es|iok `g fiifoc `ia/ zcr cqcnzgi/ `i|c g aiookbirkpirg qarg|iei c ni g̀lgakeiaiepcnzirkeckncepc go nc`cqgni pcqpi k `gqpke}k% I keahc kg zrifrknng qcnzrc zg÷ `gllsqg/ ge knbgpi k}gce`koc/ ahcaieqcepiei ok fcqpgiec c aie`g|gqgiec ge rcnipi `g nkpcrgkog c
`iasncepg `g |krgi pgzi%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ainziqg}giec c ncqqk ge aie`g|gqgiec `g aiepcespggzcrpcqpskog/ eie |keei g`cepglgakpc ainc qczkrkpc c k qc qpkepg4c |k `cppi ahc bce qg kzzogakei k qprsppsrc gzcrpcqpskog zg÷ incei aiepcespc/ {skog se qgefioi ogbri gzcrpcqpskoc/ i segeqgcnc zg÷ i ncei aicrcepc `g `g|crqg ogbrg `g sei qpcqqikspirc/ i ahc prkppkei ok qpcqqk pcnkpgak/ aiqï ainc k `gqzceqcseg|crqgpkrgc c nkpcrgkog ncqqg k `gqziqg}giec `k se acepri `grgacrak/ caa% Nk qc cqpce`gkni o‗kekogqg k qprsppsrc gzcrpcqpskog
kookrfkpc/ lirnkpc `k ei`g ahc qg kffgsefiei k` koprg ei`g lgeik lirnkrc se pcqqspi okbgrgepgai c rg}inkpgai/ è c|g`cepc ahc`g|cepk `gllgagoc qpkbgogrc {skoc qgk ok ni`kogpê `g qargppsrkaiookbirkpg|k k`ippkpk/ aiqï ainc rgaieiqacrc {skog c {skepgqgkei fog kspirg ahc |g hkeei aiookbirkpi% Ge qprsppsrccqprcnkncepc kookrfkpc/ {skog {scooc zcrncqqc `k Gepcrnc`gk/ ‑ gepcrlkaagk sqkpk ecfog keeg Ei|kepk `k Oke`iv zcr ainzirrc/ krahg|gkrc c aieqsopkrc aiepcespg gzcrpcqpskog/ c iffgeie zg÷ ge sqi ‑ i oi qpcqqi vcb aieqg`crkpi ecook qsk pipkogpê/ok qargppsrk ge aiookbirk}giec k||gcec qgnsopkeckncepc/ geni`kogpê ‟|crqgiegef„ c ainc ‟akpcek `g niepkffgi„% Oke`ivqpcqqi k||crpc=
@izi cqqcrc qpkpi geqcrgpi ge sek rcpc `g aioocfkncepg cocppriegag/ se`iasncepi eie cqgqpc zg÷ ainc cepgpê kspieink% Cqgqpc qcnzrc gercok}giec k` koprg `iasncepg/ ge ni`i ainzocpkncepc `g|crqi rgqzcppikg zri`ippg `cook qpknzk% @k {scqpi `rkqpgai aknbgkncepi `co ni`i geasg g pcqpg cqgqpiei ge rcok}giec k` koprg pcqpg `crg|kei `sc zrgeagzg ahc/ koiri |iopk/ zri`saiei {scqpk lirnk `g aiookbirk}giec= zrgni/ {skoqgkqg`iasncepi geqcrgpi ge se qgqpcnk ge rcpc ahc aieqcepc go aioocfkncepicocppriegai è zipce}gkoncepc ge aiookbirk}giec aie psppg fog koprg`iasncepg `g {sco qgqpcnk4 qcaie`i/ {skose{sc `iasncepi aieecqqicocppriegakncepc k se kopri `iasncepi aiookbirk aie cqqi (Gb%'%
Ahc qg prkppg `g sek qprsppsrk gzcrpcqpskoc zg÷ i ncei rg`ippkc arckpk `k se esncri aiepcespi `g kspirg/ i `g qprsppsrc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
seg|crqgpkrg/ lgei koo‗gepcrk qprsppsrk gzcrpcqpskoc `co vcb/ èc|g`cepc ahc g prk`g}giekog aieacppg `g kspirc c zkpcregpê `coocizcrc kzzkgkei lirpcncepc ncqqg ge `gqasqqgiec/ c kooi qpcqqini`i `g|cepk okbgoc go aielgec lrk kspirc c ocppirc% Gzipg}}ke`ise‗izcrk aioocppg|k/ c `se{sc gzcrpcqpskoc c gepcrpcqpskoc/ zrifcppkpk c kogncepkpk `k sei i zg÷ `gzkrpgncepg seg|crqgpkrg/`i|rcbbcri cqqcrc aieqg`crkpg kspirg psppg aioiri ahc k zg÷rgzrcqc/ c k |krgi pgpioi/ |g zkrpcagzkei= `kfog g`ckpirg `co
zrifcppi kg asrkpirg `cg qgefiog krpgaiog c `iasncepg |gk |gkgeqcrgpg/ aiqï ainc `kg vcbnkqpcr k aioiri ahc qg iaaszkei `gkqzcppg frklgag c koprg cocncepg kzzkrcepcncepc qcaie`krg% Qcgeioprc o‗izcrk ge {scqpgiec/ ainc qkrcbbc ekpsrkoc/ liqqcaieqsopkbgoc `kg qgefiog qps`cepg c rgacrakpirg/ {scqpg k oiri|iopk ziprcbbcri geqcrgrc g rgqsopkpg `g rgacrahc `k oiri qpcqqgaie`ippc/ pcqg `g oksrck i `g `ippirkpi/ i `iasncepg c nkpcrgkogkoprsg/ gepri`sace`i `g aieqcfsce}k esi|c lgfsrc kspirgkog% Gorgqsopkpi qkrcbbc ok arck}giec `g se |kqpi aiepcegpirc `ggelirnk}gieg/ psppc qzcagkogqpgahc zcrahç psppc zri`ippc `kcqzcrpg `cg qgefiog qcppirg= qg fcecrcrcbbc se‗izcrk kzcrpk/gepcrpcqpskoc c zipce}gkoncepc gepcr g̀qagzogekrc/ zipce`iaioocfkrok/ aicrcepcncepc aie fog krfincepg prkppkpg/ k` koprg`gzkrpgncepg c gqpgpspg `g rgacrak/ aiqï ainc k` koprc seg|crqgpê`g psppi go nie`i/ lgei k qaknbgkrc/ aielriepkrc c aie`g|g`crc
oc zrizrgc aieiqace}c% Keahc qc brc|cppg/ `grgppg `‗kspirc/eirnc fgsrg`gahc c rcfiokncepg gepcreg kooc qgefioc seg|crqgpêog iqpkaiokei ceirncncepc/ zrifcppg `g {scqpi pgzi hkeei `kpirgqsopkpg kzzrc}}kbgog/ qizrkppsppi eco nie`i kaak`cngaikefoiqkqqiec% C/ zcr sek qirpk `g |iak}giec ekpsrkoc/ k `krc gngfogirg rgqsopkpg/ qiei oc `gqagzogec qagcepglgahc/ cqgfcepg `grce`crc `k||cri aioocppg|c oc zrizrgc qaizcrpc c rgaieiqacrc kpsppg g aiookbirkpirg g fgsqpg ncrgpg% È gelkppg ge aknzi
qagcepglgai ahc go ok|iri ge aiookbirk}giec/ ainc qiqpgcec
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
K ioprc {sge`gag keeg `g `gqpke}k `k {scqpc kllcrnk}gieg/
ziqqgkni qiqpcecrc ahc go zcrgaioi ahc ok qargppsrk gzcrpcqpskocqiqpgpsgqqc {scook prk`g}giekoc/ c ncppcqqc ge argqg go aieacppi `gocppcrkpsrk ainc gqpgps}giec/ eie qg è aiearcpg}}kpi% Okekrrkpg|k ogeckrc aie ok qsk prknk ‟krgqpipcogak„/ c `se{sc segeg}gi/ se geprcaagi c sei q|iofgncepi lgekoc/ eie hk zcrqi zipcrc c aiepgesk k cqqcrc pkoc/ nkepcece`i qko`i go qsi zsbbogai `g ocppirg/ qgk cqqk |cgaiokpk qs akrpk i qs `gqziqgpg|gcocppriegag% C ok qpcqqk aieqg`crk}giec è zg÷ i ncei |kog`k zcr
ok zicqgk/ aiqï ainc ok aieiqac|kni zrgnk `coo‗k||cepi`coo‗gzcrpcqpi% È ahgkri/ `se{sc/ ahc oc esi|c pce`ce}ckrpgqpgahc ainc ok c.Ogpcrkpsrc c ok c.Zicprw/ qcnbrkeikllgkeakrqg/ aie|g|crc/ c ko nkqqgni zrcqcepkrc `coockopcrekpg|c/ zcr {skepi geqg`giqc/ kook ocppcrkpsrk prk`g}giekoc/nk eie qcnbrkei ge frk`i `g zrg|krok `cook qsk cfcniegkasopsrkoc% Cqkppkncepc ainc g `gqziqgpg|g cocppriegag `g ocppsrkeie hkeei keairk `carcpkpi ok lgec `coo‗c`gpirgk akrpkack/ `kkoaseg ksqzgakpk c `k koprg pcnspk%
Qc {scqpg (c.Ogpcrkpsrc c` c.Zicprw' qgkei `cg |crg fcecrg `kkeei|crkrc ecooc kepioifgc `g ocppcrkpsrk/ i zgsppiqpik|kefskr`gc ziqp.ni`crec c lceinceg `g qippiasopsrk/ eie è{scqpgiec ahc ag rgfskr`k `k |gagei ge {scqpi ok|iri% Qcnnkg/qg qcepc o‗cqgfce}k `g kppcqpkrc ainc {scook ‟aie|crfce}k„ lrkocppcrkpsrk c argpgak ocppcrkrgk `k se okpi/ c pcaeioifgk
gelirnkpgak `koo‗kopri/ pcirg}}kpk `k Oke`iv/ qg qgk qzgepk aiqïioprc `k gelosce}krc gec|gpkbgoncepc eie qioi oc ni`kogpê aieasg |cefiei |cgaiokpg g pcqpg qargppg zcr nc}}i `cook pcaeioifgkgzcrpcqpskoc/ nk ok qargppsrk qpcqqk c/ `g aieqcfsce}k/ oi qpgoc%
knbgcepk}giec/ {skqg qcnzrc okbgrgepg ge asg pri|krc ok |gk
`‗sqagpk `izi sek qcrgc `g iqpkaiog c` cqzc`gcepg ahcainzogakei go zcrairqi/ i zkok}}g c akqpcoog/ aie qpke}c zgcec`g geqg`gc `k qszcrkrc zcr ncppcrc ge qko|i {skoasei i{skoaiqk/ c rgqio|crc go fgiai%
Kzzkrcepcncepc qg prkppk `g zcrairqg zosrg|iag/ c `g prkncahc |krgkei k qcaie`k `cg zcrairqg geprkzrcqg/ keahc qc gerckopê |g è se nkqpcr ahc hk `cagqi k pk|iogei psppc oc ziqqgbgogqios}gieg c qacopc/ c zrc|gqpi se esncri zg÷ i ncei lgegpi `g
zcrairqg `k illrgrc koo‗spcepc% Rgqgc`c {sg o‗cocncepi `gaiepkppi lrk oc zrgnc k||cepsrc gepcrkppg|c c g rinke}gcocppriegag zrizrgkncepc gepcqg `cg zrgng keeg Ei|kepk/aiqprsgpg aie boiaahg `g pcqpi aioocfkpg lrk oiri/ k `cpcrngekrc g ziqqgbgog zcrairqg `g ocppsrk% Go lkppi ahc ok ainziecepc frklgakecg zrgng cqzcrgncepg |g`ci.os`gag liqqc keairk ngegnk/`cpcrngeke`i sek qgpsk}giec `g {skqg c{sgogbrgi lrk oc zkrpg|crbkog c {scooc zrcppkncepc |gqg|c/ qcnbrk rkllir}krco‗kekoifgk82%
Go zrgni cqcnzgi `g rinke}i cocppriegai c gepcrkppg|i è Klpcreiie% K Q pirw81/ qargppi eco ;786 `k Ngahkco Miwacqlrsppke`i go qilpvkrc Qpirwqzkac/ c zsbbogakpi/ zrgnk qsloizzw c zig qs a`/ `kook Ckqpfkpc Qwqpcnq% Go rinke}i è
82 Go zkrkfiec eie qcnbrk k|crc qceqi iffg= g |g`cifgiahg kppskog |c`iei
lirpcncepc zrc|kocrc o‗kqzcppi frklgai/ c ok ainziecepc pcqpskoc èrg`ippk ko ngegni% Oc gnnkfgeg hkeei qiqpgpsgpi go pcqpi qargppi qgk ecookekrrk}giec `cook qpirgk c ecook `cqarg}giec `coo‗knbgcepc c `cg
zcrqiekffg/ ahc ecooc ni`kogpê `g gepcrk}giec lrk o‗spcepc co‗gepcrlkaagk= qc/ ainc qg è |gqpi/ ecg zrgng cqzcrgncepg o‗spcepc |ceg|kqioocagpkpi prkngpc zir}gieg `g pcqpi/ c k qsk |iopk gepcrkfg|k geqcrce`i
Lrkedceqpcge qiqpgpsce`i ok |crk ksprgac/ Nkrw Qhcoocw/ ko
`cngsrfi `cook qpirgk irgfgekoc/ c se niqpri lcnngegoc k{scooi nkqahgoc% O‗gnzgkepi gzcrpcqpskoc/ fgêpcaeioifgakncepc niopi c|iospi rgqzcppi k` Klpcreiie c @cogrgsn/ qg ainziec `g sek qcrgc `g qc}gieg/ k oiri |iopkqprsppsrkpc ge ocqqîc% Ok zg÷ qgfeglgakpg|k/ kppcepkncepckekog}}kpk keahc `k Oke`iv (;770/ zz% 208.23:'/ rcakqgfeglgakpg|kncepc go pgpioi `g ‟prkzsepk zk}}k„= qg prkppk `g seainzogakpi pcqqspi ge asg go ocppirc prkngpc g oged (zkrkfiekpg
`koo‗ksprgac k` kfi c lgoi' `i|rê aioocfkrc/ c rgasagrc/ ocqgefioc ‟zc}}c„ `coo‗gepcrk prkzsepk% K ifeg aioocfkncepikppg|kpi `ko ocppirc/ airrgqzie`c se esi|i pkqqcooi `g gnnkfgecahc qg |k k` kffgsefcrc kfog koprg zcr ainzirrc sek lgfsrk/ goniqpri lcnngegoc/ ahc/ cqqce`i qcnzrc |gqgbgoc ge sek lgecqprk zkrkoocok k {scook `co pcqpi ahc qg qpk ocffce`i/ lse}giek aincsek nkzzk zcr ge`gakrc ko ocppirc go zcrairqi ainzgspi%
Go ocppirc qg pri|k qcnzrc `geeke}g k esi|c qpirgc c k esi|cqc}gieg/ c zcr ifesek `g {scqpc oc |gc `‗sqagpk qiei niopczogag=ge pko ni`i go zcrairqi `g|cepk agraiokrc c qce}k acepri% Zcr cqcnzgi è ziqqgbgoc rgpri|krqg `co psppi akqskoncepc ecook
qc}giec ‟se agngpcri„/ ge asg k ifeg okzg`c airrgqzie`c se brc|c lrknncepi ekrrkpg|i ahc rkaaiepk {skoaiqk `cook |gpk `g
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go aiookfc `g Zkpahvird fgro rgair`k `k |gagei go niepkffgi
agecnkpifrklgai4 nk qc ecook arck}giec `g se bsie lgon/pkfogkrc c rgasagrc qzc}}ieg `g gnnkfgec/ qiei `sc kppg|gpê ahceie `c|iei okqagkr qcfeg qso zri`ippi lgekoc/ ge {scqpirinke}i gzcrpcqpskoc g qcfeg qiei |iospkncepc okqagkpg ge zrgni zgkei4 c ecoo‗gnnkfgec `co niqpri lcnngegoc ahc |gk|gk zrce`c lirnk aioocfke`i oc `g|crqc ocqqîc/ {scqpg qcfeg qgprk`saiei ge agakprgag bce |gqgbgog% C ainc |gcec bce qzgcfkpi
ge se‗koprk qc}giec/ ‟qspsrc c agakprgag„/ eie qg prkppk `g qcfeg `g`cpsrzkncepi/ nk `g cocncepg `g fgse}giec/ zrizrgi ainc gaioocfkncepg gzcrpcqpskog%
Ecfog keeg Ei|kepk qg qsqqcfsiei sek qcrgc `gqzcrgncepk}gieg ocppcrkrgc `g {scqpi pgzi c/ ge koaseg akqg/ okqpcqqk qprsppsrk ahc akrkppcrg}}k o‗gzcrpcqpi gqzgrk izcrc arckpcqcaie`i ok lgoiqilgk `g |gpk `g se kspirc/ ok qsk g`ck ziogpgak igo qsi zsepi `g |gqpk qso nie`i/ qsook nirpc/ qso `ioirc%
Ekqaiei ok|irg ocppcrkrg {skog [sgbbogef 8< `cook lcnngegqpkAkriowec Fswcr/ ahc ecook qargppsrk gzcrpcqpskoc ge`g|g`sk ocakrkppcrgqpgahc `cook qargppsrk lcnngegoc c lcnngegqpk/ zcr ok zkrpcagzk}giec c ok aiookbirk}giec ahc cqqk zcrncppc koocqargpprgag c ocpprgag/ c irfkeg}}k go qsi ok|iri ainc se frkzzioi`g qc}gieg/ ge asg rkaaifogc fog qpkpg `‗kegni/ g zcppcfioc}}g/ grkzzirpg aie fog singeg c ok qiagcpê/ aiqï ainc brkeg zicpgag c
Qgngoc/ nk psppi gpkogkei/ è Go Qifei `g Cog}k87/ eipi keahc
ainc Cog}k 2%:/ qargppi prk go 2::: c go 2::2 c zrcqcepkpi ko zsbbogai ainc go zrgni rinke}i ‟awbcr.zsed„ gpkogkei%‟Cog}k„ eie è go einc `g se zcrqiekffgi/ nk `g se qilpvkrc/i||cri {scooi sqkpi zcr ok qargppsrk `k Nipir/ zqcs`iegni `gsei `cfog kspirg% Qg prkppk `g se cqcnzgi `g qargppsrk geaiookbirk}giec prk zg÷ qargppirg c zg÷ ainzspcr/ sqke`io‗gepcrk}giec sini.nkaahgek gqzgrkpk kfog cqzcrgncepg `co pcqp`g Psrgef% O‗gepcepi `gahgkrkpi `k Nipir è zrizrgi {scooi `g
`gniqprkrc ahc è ziqqgbgoc eie qioi qarg|crc qso ‟awbcr.zsed„ainc pcnkpgak g`ckoc/ nk keahc qarg|crc aiearcpkncepc geni`kogpê ‟awbcr.zsed„/ zcrncppce`i eie qioi k zg÷ spcepg `g zkrpcagzkrc kook qargppsrk/ nk zrc`gqziece`i g ainzspcr kfcecrkrc `cg pcqpg/ `k kqqcnbokrc zig aie {scoog qargppg `k zcrqiec ge akrec c` iqqk% Go rinke}i/ ioprc ahc `gqziegbgoc zcr koaseg keeg ge lirnkpi cocppriegai c gzcrpcqpskoc/ è qpkpi zsbbogakpi ge lirnkpi akrpkaci `kook Akqk c`gprgac K``gapgie/ c|gcec |ce`spi aie se a`.rin kqqiagkpi zcr lrsgrc `cooc qc}giegnsopgnc`gkog cqzsepc `kook |crqgiec k qpknzk4 nceprc qso qgpigepcrecp è ziqqgbgoc rkffgsefcrc oc qc}gieg gepcrkppg|c% Qg zrcqcepk/ `se{sc/ ainc sei qprkei gbrg`i/ k ncpê lrko‗gzcrpcqpi cocppriegai c go rinke}i prk`g}giekoc/ `k ocffcrc/kqaiopkrc c aieqsopkrc ieogec= è lirqc zcr {scqpk rkfgiec ahceie hk cepsqgkqnkpi ge ni`i zkrpgaiokrc go zsbbogai%
Kopri gbrg`i zkrpgaiokrc è Ncpri 2:11/ se rinke}i ‟izceqisrac„ `co fgi|kec qargppirc rsqqi @ngprw Fosdhi|qdg/ zsbbogakpi ge rcpc eco 2::2 `izi cqqcr qpkpi rglgspkpi `k ioprc`gcag c`gpirg% Zsr `g lkr aieiqacrc go qsi rinke}i/ o‗kspirc`cagqc `g zsbbogakroi (k zsepkpc' ge rcpc/ zcrncppce`i kg qsigocppirg eie qioi `g ocffcroi c qakrgakroi frkpsgpkncepc/ nk `ggepcr|cegrc qsook prknk qpcqqk c ni`glgakrok% Ok |crqgiec`clgegpg|k `gqziegbgoc iffg ge lirnkpi akrpkaci/ c prk`ippk ge
87 Go qgpi gepcrecp eie rgqsopk kppg|i ge rcpc%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zg÷ `g |cepg ogefsc ge psppi go nie`i/ aiepk {skqg 8:: zkfgec/
niopc `cooc {skog lrsppi `g gepcr|cepg c ni`glgahc zriziqpg `kgocppirg%Go rinke}i è knbgcepkpi ecook lgppk c rcpgaiokrc (`grcnni
gzcrpcqpskoc' ncpriziogpkek `g Niqak/ c ok prknk airrc osefi oc`i`gag ogecc c oc acepippkepk qpk}gieg ahc ok ainziefiei%Fosdhi|qdg/ ahc hk nkegkakoncepc akoaiokpi ahc zcr rcakrqg kqasiok psppc oc nkppgec hk prkqairqi eco qippiqsioincpriziogpkei `g Niqak se pcnzi zkrg k age{sc ncqg `cook qsk
|gpk/ ahc airrgqzie`iei k prcngok c age{scacepi irc zkqqkpc kfskr`krc lsirg `ko lgecqprgei/ eie zipc|k ahc qacfogcrc ok ogeckncpriziogpkek zcr aiqprsgrc ok qpirgk `g Krpwin/ se |cepceecirlkei arcqagspi ge sek qpk}giec ncpri kg nkrfgeg `cook agppê/ cahc qg rgpri|k ko acepri `co qippiqsioi niqai|gpk zcr lriepcffgkrc se iqasri ecngai ahc ngekaagk o‗gepcrk rcpcncpriziogpkek%
Zcr {skepi eie qg ziqqk zkrokrc `g se |cri cqcnzgi `gocppcrkpsrk cocppriegak c gzcrpcqpskoc/ cqqce`i go rinke}iqprsppsrkpi ogeckrncepc qgk ecook |crqgiec cocppriegak ahc ge{scook akrpkack/ o‗knbgcepk}giec prk g `g|crqg ei`gncpriziogpkeg aioocfkpg lrk oiri/ aie oc qpirgc zkrkoococ c gqiokpcahc ge cqqg zrce`iei |gpk/ c go aige|iofgncepi `cg ocppirg ‑ qizrkppsppi |gkffgkpirg/ izcrkg/ gefcfecrg c gnzgcfkpg `cookogeck ncpriziogpkek ‑ ecook lkqc `g arck}giec/ qiei `sc kqzcppg
ahc oi lkeei kzzkrgrc se rinke}i zkrpgaiokrncepcgepcrcqqkepc%C keairk zg÷ gepcrcqqkepc kzzkrc ok qlg`k ahc go fgi|kec
qargppirc hk |gepi aiepri go qgqpcnk c`gpirgkoc rsqqi= ok |crqgiecieogec è qpkpk qakrgakpk `k ioprc 2 ngogieg `g zcrqiec ge ziahgqqgni pcnzi/ nceprc {scook akrpkack hk |ce`spi nc}}ingogiec `g aizgc qioi ge Rsqqgk zrgnk `g cqqcrc prk`ippk gepsppi go nie`i% Psppirk go rinke}i è `gqziegbgoc frkpsgpkncepc
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ieogec ge niopc ogefsc/ prk asg o‗gpkogkei7:/ zsr eie kaacppke`i
zg÷ fog gepcr|cepg `cg ocppirg% Fosdhi|qdg geioprc/ ainc fgê zcr Ncpri 2:11/ qpk rcacepcncepc ok|irke`i k se |g`cifgiaiprkppi `k Fscrrk c zkac `g Oc| Pioqpim%
[scqpg cqcnzg ag lkeei akzgrc ainc qippi ok `clgeg}giec `gc.Ogpcrkpsrc ziqqkei cqqcrc kaainsekpg g zg÷ `gqzkrkpg zrifcppg= rinke}g gepcrkppg|g/ cqzcrgncepg k ncpê lrk go os`gai cgo ekrrkpg|i/ zrifcppg gbrg`g ekpg ge bgp c zig prkqlcrgpg qs akrpk c/qizrkppsppi/ zri`ippg nsopgnc`gkog ahc sqkei zg÷ ogefskffg c
qpgog zcr |cgaiokrc g zrizrg ncqqkffg% Qc è |cri ahc/ aincqiqpgcec Fwürfw Osdëaq (;72:'/ k ifeg cziak airrgqzie`c seklirnk ocppcrkrgk/ aieqg̀ crke`i {scqpk ainc o‗‟cziakcocppriegak„/ ziqqgkni kqqcrgrc `g cqqcrc `glriepc k esi|gfcecrg c qpgog ocppcrkrg/ ahc qiei cqzrcqqgiec `grcppk `cook esi|kpcaeioifgk `g qargppsrk%
Ok rg|ios}giec `gfgpkoc hk ge|kqi zg÷ aknzg/ eieogngpke`iqg k ni`glgakrc qioi qszzirpg `g qargppsrk c ocppsrk/ nkgqzgrke`i |crc airrcepg krpgqpgahc ahc iffg/ ge nkeake}k `g sekpkqqieingk kaacppkpk/ eie qgkni ge frk`i `g aokqqglgakrc ckekog}}krc kppcepkncepc/ nk `g asg ok argpgak ocppcrkrgk `i|rê zrcqpi pcecr aiepi%
0%0%1 Ok c.ZicprwOk brc|gpê c ok lrknncepkrgcpê/ ainc akrkppcrgqpgahc ge
ainsec lrk ok qargppsrk gzcrpcqpskoc c ok ainziqg}giec zicpgak/ ziqqiei cqqcrc se zrgni |kog`i nipg|i zcr qzgcfkrc zcrahç/`k koaseg keeg/ keahc go nie`i `cook zicqgk qg qgk okqagkpiaiepkngekrc `kook pcaeioifgk gelirnkpgak% @kfog keeg Ippkepk c Ei|kepk qiei ainzkrqg esncriqg cqzcrgncepg zicpgagainziqpg ge lirnk `g bgp= `kook zicqgk aioocppg|k iqzgpkpk `kesncriqg zirpkog c g aieairqg `g zicqgk |gk cnkgo/ lgei k |crg c
7: È ziqqgbgoc ocffcrc frkpsgpkncepc go rinke}i koo‗ge g̀rg}}ihppz=))vvv%ncpri2:11%gp)ogbri%zhz
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
zrizrg cqzcrgncepg `g zicqgk cocppriegak ge asg ok qargppsrk ge
|crqg qg segqac kook frklgak/ c kooc krpg |gqg|c/ zcr ainsegakrc goncqqkffgi zicpgai%Keahc ok zicqgk/ ainc ok ocppcrkpsrk/ |kepk goosqprg zgiegcrg
ahc niqqcri g zrgng zkqqg kook rgacrak `g esi|c ni`kogpê `gainziqg}giec ge |crqg/ ahc liqqcri lgekoncepc ge frk`i `gkffgrkrc ok lgqqgpê `cook zkfgek qpknzkpk% Qg zceqg kooi qpgocrg|ios}giekrgi `cg zicpg lrkeacqg Zkso \crokgec c QpçzhkecNkookrnç/ c kooc k|kefskr`gc `co zrgni Ei|cacepi/ `kfog
cqzcrgncepg `co lspsrgqni k {scoog `co `k`kgqni% Zsr aiegepcepg c kzzriaag krpgqpgag bce `g|crqg/ o‗ibgcppg|i ainsec/ qcag è zcrncqqi qcnzoglgakrc ko nkqqgni/ crk {scooi `g`gniqprkrc ahc se pcqpi zicpgai zsò cqzrgncrqg keahc ke`ke`iioprc oc zkrioc ncqqc ge |crqg/ c go qceqi ahc cqqc |cgaiokei% Goaioirc/ ok `gnceqgiec/ g akrkppcrg spgog}}kpg c ok `gqziqg}giececook zkfgek/ `g|cepkei se |koirc kffgsepi `co pcqpi zicpgai%
C `se{sc/ g lkppirg brc|gpê c lrknncepkrgcpê `cook qargppsrkgzcrpcqpskoc eie bkqpkei `k qiog k qzgcfkrc zcrahç keahc ok zicqgk/ ecfog sopgng keeg/ qpgk `g|cepke`i sek `cooc lirnc`‗krpc zg÷ `gllsqc qso vcb% Iaairrc ahgknkrc ge aksqk koprcakrkppcrgqpgahc pgzgahc `cook pcaeioifgk cocppriegak zcr `krc sekqzgcfk}giec zg÷ cqksqpg|k `g koaseg lceinceg {skog ok @gfgpko.Zicprw/ ok \g`ci.Zicprw c ok Ecp.Zicprw= qs psppc/ ok |crqkpgogpê zcrncqqk `kook qargppsrk gzcrpcqpskoc/ ok akzkagpê `g lkr
`gkoifkrc pcqpg `g|crqg ecook qpcqqk zkfgek c ok ziqqgbgogpê `gsqkrc ogefskffg `g|crqg/ `ko |crbkoc ko |gqg|i/ c `ko |gqg|i koqieiri%
Keahc eco aknzi `cook zicqgk cocppriegak è `gllgagocaokqqglgakrc k`cfskpkncepc oc q|krgkpc lirnc ge asg cqqk zsònkeglcqpkrqg/ aiqï ainc `gqpgefscrc qc qg prkppg `g lceincegkrpgqpgag gqiokpg/ `g airrcepg |crc c zrizrgc i/ zgsppiqpi/ `g lirncgbrg`c k ncpê lrk go pcqpi qargppi c ok |g`ci.krpc% Ge se‗gepcr|gqpk
rgokqagkpk eco 2::7/ Akpcrgek @k|gegi/ rgpcespk ok zg÷
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
\ioce`i qcnzoglgakrc/ c rcqprgefcrc go aknzi `g ge`kfgec/ ziqqgkni qiqpcecrc ahc/ k` irk/ ok lirnk zg÷ `gllsqk `g zicqgk
cocppriegak qso vcb aigeag`c aie ok Ecp.Zicprw/ i Vcb.Zicprw(g `sc pcrngeg qiei gepcraknbgkbgog'% Dkrcegek%gp è go zg÷lkniqi cqcnzgi `g zrifcppi kookrfkpi |iopi k rkaaifogcrc gok|irg `g krpgqpg `g|crqg/ nk qiei esncriqg g qgpg/ g boif c g zirpkog ahc q|iofiei se‗kppg|gpê qgngoc k {scook geprkzrcqk `kAkpcrgek @k|gegi/ c qzcqqi qg prkppk `g zrifcppg `g qargppsrkaiookbirkpg|k ahc rgahgc`iei o‗gepcrk}giec lrk zg÷ spcepg zcr `krc lirnk k ainziegncepg aioocppg|g/ k zkrpgrc `k sekpcnkpgak qzcaglgak/ sek zkriok ahgk|c i `k se qsffcrgncepi zri|cegcepc `k sei i zg÷ spcepg%
Ok nsopgnc`gkogpê/ ahc qzcqqi ec aiqpgpsgqac ok aglrkqpgogqpgak/ lk qï ahc pkog zrifcppg `g qargppsrk qg aiooiahgeiqcnzrc ko ogngpc prk g `g|crqg fcecrg/ qaielgeke`i `k sekairrcepc krpgqpgak koo‗koprk% K |iopc qg zrcqcepkei aincairpincprkffg/ koprc ainc |g`ciaogz i qcnzogag |g`ci.
kegnk}gieg/ qlsffce`i `se{sc k ifeg pcepkpg|i `g `clgeg}giec=ge`kfkrc {scqpg lceinceg aie g argpcrg c fog qprsncepgprk`g}giekog/ `co argpgai `‗krpc/ i ocppcrkrgi i agecnkpifrklgai/rgqsopcrcbbc gespgoc ioprc ahc gnziqqgbgoc%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Kook lgec `g {scqpk ‟ek|gfk}giec„ eco vcb c ecooc qsckzzogak}gieg `c`gakpc kook ocppsrk c kook qargppsrk ge knbgcepccocppriegai c gzcrpcqpskoc ‑ `cook asg rgaahc}}k oc zkfgec
akrpkacc lge {sg ocppc rce`iei aiepi qioi ge zkrpc ‑ c |iofce`ige g̀cpri oi qfskr`i/ qg zsò qiqpcecrc `g k|cr cqzoirkpiirg}}iepg c zriqzcppg|c `co psppi esi|g c geei|kpg|g/ nk kooiqpcqqi pcnzi zribocnkpgag/ zcr oc gnzogak}gieg ahc okpcaeioifgk c ok rcpc ainzirpkei ecook `gllsqgiec c agraiok}giec`co qkzcrc/ `cooc g`cc c `coo‗krpc%
Se qgqpcnk `g zcrceec losqqi c qaknbgi irg}}iepkoc `gaiepcespg/ {skoc go vcb gzcrpcqpskoc/ ag ibbogfk k rgzceqkrc`kooc lie`kncepk o‗gepcri nie`i `cook aieiqace}k k asgcrk|kni kbgpskpg/ aiqï ainc oc lgfsrc `cfog kppirg ahc qgnsi|iei ko qsi gepcrei= qargppirg c ocppirg/ gepcoocppskog cfgirekogqpg/ seg|crqgpê c aceprg `g rgacrak/ `iacepg c qps`cepg/ocfgqokpirg c qcnzogag agppk`geg qiei psppg/ ge cfsko ngqsrk/aige|iopg eco aknbgkncepi ‟cziakoc„ ahc o‗k||cepi `coo‗crkcocppriegak c gelirnkpgak qpk `cpcrngeke`i%
Qg è |gqpi ainc oc gelirnk}gieg c g aiepcespg/ qgkei cqqgrinke}g/ qkffg/ zsbbogak}gieg qagcepglgahc/ krpgaiog `g fgirekoci ziqp qs zkfgec `g boif/ qc `gqqcngekpg zcr go vcb zcr`kei okoiri kspiqsllgagce}k zcr ceprkrc/ ge {skepi ei`g airrcokpg lrkoiri/ k lkr zkrpc `g se aiepgessn/ `g se ‟qgqpcnk `g aiepcespg„(Frkegcrg 2::3/ z% 1<'% Ge se aiepcqpi `g {scqpi pgzi okqargppsrk rgqahgk `g zcr`crc se zi‗ `cook qsk ‟qkarkogpê„/ c oiqpkpsq `cg pcqpg pce`c k rg`gnceqgiekrqg% Oke`iv kllcrnk=
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ifeg zkriok `cook Bgbbgk zri|cegqqc `koo‗gqzgrk}giec `g|gek/ keahc ecookprk`s}giec gefocqc/ `gzce`c `k |krgc aksqc lrk asg o‗gelosce}k `cook argpgakpc`cqak/ fog kzzriaag rk}giekog zirpkpg k|kepg ge ni`i ge`gzce`cepc/ c ocqaizcrpc `cook fcioifgk/ `cook lgoioifgk c zg÷ pkr`g `cook bgioifgk% Zcr cqcnzgi/ go lkppi ahc ok ogefsk cbrkgak eie k|cqqc {scooc akrkppcrgqpgahc `gsegagpê `g asg koaseg arc`cepg/ qizrkppsppi c|kefcogag/ eie k|c|kei nkgqgei k` kooirk `sbgpkpi/ criqc ok oiri lc`c% Ge frke zkrpc g arc`cepg`g|ceecri aieqkzc|iog `g se‗gekqzcppkpk niopczogagpê ok``i|c rgpcec|kei|g liqqc qioi segpê% Ok qaizcrpk `g niopczogag nkeiqargppg `cooc Qargppsrc
cbbc cllcppg zkrkoocog (…' (G|g/ z% ;;7'%
Eie zsò eie |cegrc ge ncepc/ keairk sek |iopk/ Vkopcr Bcemknge c ok qsk aieac}giec `coo‗krpc `izi o‗k||cepi `cooklipifrklgk c `co agecnk% Ge O‗izcrk `‗krpc ecoo‗cziak `cook qsk rgzri`sagbgogpê pcaegak/ qkffgi ainziqpi ge `sc |crqgiegeco ;713 c ;71</ rgzrce`ce`i aieacppg fgê cqzrcqqg eco ;71; ge Zgaaiok qpirgk `cook lipifrklgk k zriziqgpi `g ‟ksrk„ c |koircasopskoc `coo‗izcrk `‗krpc/ Bcemknge cqkopk ok zirpkpk
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
ncppc|k k `gqziqg}giec `co zsbbogai `cg ocppirg qcnzrc esi|g irfkeg ziogpgag/ rcogfgiqg/ qagcepglgag/ zrilcqqgiekog/ oiakog frszzg qcnzrc zg÷aiqzgasg `g ocppirg zkqqkriei ‑ `kzzrgnk akqskoncepc ‑ `kook zkrpc `gaioiri ahc qarg|iei% Go lceincei aingeagò {ske`i ok qpknzk{sipg`gkek kzrï oiri ok zrizrgk rsbrgak `cooc ‟ocppcrc ko `grcppirc„ (…'Aie {scqpi ok `gqpge}giec prk kspirc c zsbbogai è ge zriagepi `g zcr`crcgo qsi akrkppcrc qiqpke}gkoc% @g|gcec qcnzogacncepc lse}giekoc/ clse}giek ge ni`i `g|crqi k qcaie`k `cg akqg% Go ocppirc è qcnzrc zriepik `g|cepkrc kspirc% Ge {skepi ainzcpcepc `g {skoaiqk/ zigahç |iocepc i
eiocepc oi è `g|cepkpi ecoo‗knbgpi `g se zriacqqi ok|irkpg|icqprcnkncepc qzcagkog}}kpi ‑ c qgk zsrc keahc qiopkepi ge {skepiainzcpcepc `g sek lse}giec grrgqirgk ‑ hk kaacqqi kook qahgcrk `cfogkspirg ( G|g/ z% 1<'%
Ainc qzgcfk bcec Frkcnc Fgooiah (2::2/ z% 2<7'/ ok|koce}k ziogpgak/ c rg|ios}giekrgk/ qg kaacepsk keairk `g zg÷ecook Ziqpgook aie asg Bcemknge ahgs`c go qsi qkffgi= qc g
rcfgng lkqagqpk c ek}gqpk sqkei ok pcaegak (go agecnk c ok rk`giqizrkppsppi' zcr cqpcpg}}krc ok ziogpgak c prkqlirnkrc zkrkpc cnkeglcqpk}gieg ge qzcppkaiog pckprkog ‑ ‟psppg fog qlir}g ge |gqpk`g se‗cqpcpg}}k}giec `cook ziogpgak aie|crfiei ge se zsepi%[scqpi zsepi è ok fscrrk„ (Bcemknge ;71</ z% 0<' ‑/ iaairrckooirk/ okqagk gepce`crc Bcemknge/ ncppcrc ok pcaegak c o‗krpcko qcr|g}gi `cooc nkqqc zriocpkrgc/ ko qcr|g}gi `cookrg|ios}giec%
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
Go lkppi ahc zrifcppg `g ncqqk ge aie`g|gqgiec frkpsgpk/ c
qce}k |geaiog `‗kaacqqi/ `g gelirnk}gieg qagcepglgahc casopsrkog/ aiqï ainc `g pcqpg c zsbbogak}gieg `g |krgi pgzi/rkzzrcqcepgei keairk `cg akqg |grpsiqg c` caac}giekog/ k lriepc`cooc gelgegpc ziqqgbgogpê ahc go vcb c ok pcaeioifgk gelirnkpgakillriei/ ag qzgefc k rgqzie`crc kllcrnkpg|kncepc kook`inke`k ziqpk `k Nir`cepg% Nk g ni`coog `k qcfsgrc zcr izzirqg kook zrg|kpg}}k}giec `co qkzcrc c `cook aieiqace}kcqgqpiei fgê/ c {sipg`gkekncepc go vcb ec liregqac `g esi|g% Qg
prkppk `g sek |gqgiec ‟izce qisrac„ `co qkzcrc snkei c `cgqilpvkrc ahc ec zcrncppiei o‗kaacqqi/ c `g sek lgoiqilgk ‟izcekaacqq„ ahc eie pioocrk aielgeg c rcqprg}gieg/ nk zrcpce`c sek`cniarkpg}}k}giec `cg zriacqqg gelirnkpg|g%
Ainc lk eipkrc keairk Nir`cepg (Gb%'/ g ogbrg zsbbogakpg geGpkogk `ko aioocppg|i ‟Vs Ngef„/ `gqziegbgog qgk frkpsgpkncepcge rcpc ahc k zkfkncepi zrcqqi g zsepg |ce`gpk/ rkzzrcqcepkeilirqc o‗cqcnzgi k eig zg÷ |gagei% [scqpi akqi gpkogkei ag`gniqprk ahc è ziqqgbgoc eie rgeseagkrc kook zkpcregpê `coocizcrc zsbbogakpc/ c ko fsk`kfei `k cqqc `crg|kepc/ keahcrce`ce`i `gqziegbgog pkog izcrc frkpsgpkncepc ieogec% C oiqpcqqi `gqairqi |koc zcr g ogbrg `g @iapiriv/ Ke`crqie iFosdhi|qdw k asg qg è kaaceekpi ecg akzgpiog zrcac`cepg%Rce`crc kaacqqgbgoc c ogbcri se aiepcespi eie è `cppi ahc zrg|g go qsi kspirc `cg `grgppg c `cg zri|cepg ahc ncrgpk4 qg
ziprcbbc qiqpcecrc ahc go vcb zipce}gk ko nkqqgni {scgqcr|g}g illcrpg `kooc bgbogipcahc c `kfog krahg|g zsbbogag ahc/`ke`i ge zrcqpgpi kg ocppirg `cpcrngekpc izcrc/ i ainse{scaieqcepce`iec ok aieqsopk}giec/ eie krrcakei acrpi se `keeikoo‗kspirc i koo‗c`gpirc/ qcnnkg kzzirpkei k ceprknbg/ c koaiepcespi `coo‗izcrk/ |kepkffg {skog go zrcqpgfgi c ok |gqgbgogpê/c geecqakei go zkqqkzkriok ahc/ ge ifeg cziak c ge ifegpcaeioifgk/ rkzzrcqcepk go ngfogir koockpi `cook asopsrk c `co
qkzcrc% Eie qg qzgcfhcrcbbc koprgncepg go lkppi ahc g ogbrg `cg
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
prk g zg÷ |ce`spg ecooc ogbrcrgc gpkogkec/ i ahc Ok Ai`k Osefk`g Ke`crqie eie kbbgk zrkpgakncepc k|spi bgqifei `gaknzkfec `g zrini}giec `izi go zkqqkffgi `ko boif kook akrpkqpknzkpk i/ keairk/ ahc Ncpri 2:11 `g Fosdhi|qdw |cefk|ce`spi c prk`ippi ge psppi go nie`i eieiqpkepc aiepgesg kcqqcrc `gqziegbgoc frkpsgpkncepc ge rcpc%
[scooi ahc `gqpgefsc g bceg ainseg ocfkpg kook aieiqace}k/qgk cqqk ge lirnk `g rinke}g i zsbbogak}gieg qagcepglgahc c
rgqsopkpg `g rgacrahc seg|crqgpkrgc caa%/ `k koprg bceg {skog ocrgqirqc ekpsrkog/ è ahc g zrgng qiei ‟eie qipprkgbgog„/ bceqï‟asnsokbgog„/ c `g aieqcfsce}k o‗kaacqqi aioocppg|i c oi‟qlrsppkncepi„ eie og `czkszcrk nk/ ko aieprkrgi/ ogkrrgaahgqac% Keairk Hcqq c Iqprin=
Se‗coc|kpk qipprkgbgogpê è fcecrkoncepc sek akrkppcrgqpgak bkqgokrc `coocrgqirqc ainseg% [skqg psppg g pgzg `g aieiqace}k/ ko aieprkrgi/ zcr prk`g}giec qiei rcokpg|kncepc eie qipprkgbgog% Ke}g/ zg÷ qiei oc zcrqiecahc aie`g|g`iei gelirnk}gieg spgog/ zg÷ qg kaarcqaiei g |kepkffg zcr psppg% Aieqg`crkrc ok aieiqace}k ainc bcec ainsec/ {sge`g/ zirpk krgpcecrc ahc agò ahc rce`c qgngog psppc oc rgqirqc ainseg qgk go lkppi ahccqqc |cefiei sqkpc aiefgsepkncepc c fcqpgpc `k frszzg `g |krgc`gnceqgieg c gepcrcqqg (Hcqq/ Iqprin 2::6/ z% <'%
Qc pkog aieqg`crk}gieg qiei |kog`c zcr ok aieiqace}k geqceqi okpi keahc ge knbgcepg eie `gfgpkog/ rglcrce`iag `se{sckooc g`cc c ko qkzcrc/ c eie kg qszzirpg geakrgakpg `g |cgaiokrog{skoc go ogbri ‑ ahc ‟ ge {skepi iffcppi/ qkrcbbc aokqqglgakpiainc bcec zrg|kpi„/ kllcrnkei keairk Hcqq c Iqprin (G|g/ z%;;' ‑/ oi qiei keair `g zg÷ ge crk ziqpfspcebcrfhgkek c`gfgpkoc/ ge asg ok aie`g|gqgiec aioocppg|k `cg aiepcespgrkzzrcqcepk/ i `i|rcbbc rkzzrcqcepkrc/ ok rcfiok% Zcr pkogrkfgieg/ qc eirnc c ziogpgahc qsg `grgppg `‗kspirc kzzkgiei fgê
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
`coo‗izcrk eie zrc|gqpc `kooc aoksqioc qpke`kr` `cooc AA (zcr
cqcnzgi se qcnzogac oged aie asg aiepkppkrc go `cpcepirc `cg`grgppg/ qc qg gepce`c ka{sgqpkrog i qlrsppkrog ge ni`kogpê eiecqziqpc `kooc aoksqioc `cooc ogace}c AA'/ c ‟Arckpg|cAinnieq ]cri„ (AA:' ahc zcrncppc koo‗kspirc `g ac`crcainzocpkncepc g `grgppg c eie rgqsopkrec zg÷ go `cpcepirc/rce`ce`i o‗izcrk k psppg fog cllcppg `g zsbbogai `ingegi%[scqp‗sopgnk ziqqgbgogpê illcrpk `ko zripiaiooi AA:/ c keairkge lkqc `g zcrlc}giekncepi c k`kppkncepi kg |krg ir`gekncepg
AA: qsffcrgqac o‗g`ck ahc koncei ge koaseg akqg ok qprk`k fgsqpk `k zcrairrcrc è ok rgeseagk k psppg g `grgppg/ eie qioi k {skqg psppg/ ainc zriziqpi `kooc ogace}c Arckpg|c Ainnieq% Zcrahç/ zcr cqcnzgi/ aiqïqg lk|irgqac ok qagce}k/ qc o‗izcrk è se `kpkbkqc (qlirpsekpkncepc
zripcppg ge Csrizk `k sei qzcaglgai `grgppi qsg fcecrgq'% I zcrahç seklipifrklgk i se `gqcfei hkeei kooi qpcqqi pcnzi se bkqqi aiepcespiarckpg|i c se‗coc|kpk spgogpê qiagkoc (koncei ge zipce}k/ zcr cqcnzgi
zcr nkeskog i pcqpg c`sakpg|g'% I zcrahç qg |sioc zcrncppcrc gonkqqgni spgog}}i c ok nkqqgnk `gllsqgiec `coo‗izcrk% Aiqï ainc ocogace}c Arckpg|c Ainnieq qsffcrgqaiei o‗g`ck ‑ kzzkrcepcncepci||gk/ nk ahc i||gk eie è ‑ ahc ziqqgkni rgeseagkrc/ k zrgirg c zcr qcnzrc/ k acrpg `grgppg ahc ok ocffc ag aieac`c/ AA: ge`sac k rglocppcrcqso lkppi ahc ge acrpg akqg è bcec qzifogkrag gepcfrkoncepc `g pkog `grgppg
(@c Nkrpge 2::7/ z% ;0'%
Zrkpgahc `g ‟kspi`glcqk„ `cook rcpc c `cg qsig spcepg/ zcr fkrkepgrc kg aiepcespg `g cqqcrc go zg÷ ziqqgbgoc lrsgbgog `kookaioocppg|gpê/ ni`glgake`i i/ ok``i|c ziqqgbgoc/ kbioce`i ocrcqprg}gieg gnziqpc `ko `grgppi `‗kspirc/ ksncepkei c qgniopgzogakei aieqg`crc|ioncepc qso vcb/ nke nkei ahc goqkzcrc c g aiepcespg qg prkqlcrgqaiei `kg qgqpcng kekoifgag k
{scoog `gfgpkog% Nk/ aiepcnzirkeckncepc/ ok `gllsqgiec c ok
7/23/2019 Leggere e scrivere nella rete. Come cambiano le pratiche della lettura e della scrittura attraverso blog e social net…
akeacookei ok aieairrce}k c lkeei gnzceekrc g zrc}}g `cooc
oiri zsbbogak}gieg' qg lgegqac zcr ainzrincppcrc zrizrgi{scfog cepg k`gbgpg kook zri`s}giec/ kook zrcqcr|k}giec c kookprkqngqqgiec `cook aieiqace}k% Ok qgpsk}giec `cfog Qpkpg Segpg`cqargppk `k Drkegah è niopi qgngoc k {scook csrizck=
Koo‗geg}gi `cfog keeg Ei|kepk/ oc lsqgieg prk fog c`gpirg `g rg|gqpcqagcepglgahc k|c|kei okqagkpi go ncrakpi ecooc nkeg `g ziahg frszzggepcrek}giekog/ ncppce`i qippi zrcqqgiec g fgê rgqprcppg bs`fcp zcr o‗gqprs}giec qszcrgirc aie o‗gnziqg}giec `g kbbiekncepg ahc krrg|k|keik aiqpkrc keahc 2:%::: `iookrg (…' c fcecrk|kei zrilgppg lgei ko 0:#%Qcaie`i sei qps`gi `g Bcrfqprin c Bcrfqprin/ oc pkrgllc `g {scqpc
zsbbogak}gieg ainncragkog `gllcrg|kei rk`gakoncepc `kg zrc}}g rgahgcqpg`k rg|gqpc eie zrilgp `cooi qpcqqi knbgpi `gqagzogekrc/ fgsefce`i kgnzirrc se zrc}}i k zkfgek lgei k qcg |iopc qszcrgirc% Ok `gzce`ce}k`cooc rg|gqpc qagcepglgahc `ko qcppirc zrg|kpi ibbogfk ge qiqpke}k ocseg|crqgpê k lgeke}gkrc ok rgacrak/ k aieqcfekrok k pgpioi frkpsgpi kc`gpirg ainncragkog c zig k rgainzrkrok `k aiqpiri k zrc}}gkqprieingag% (…' Ioprc kg nkrakpg ksncepg `g zrc}}i zcr koasec pcqpkpc/fog c`gpirg c fog kffrcfkpirg `g gelirnk}gieg hkeei geg}gkpi k rgahgc`crckg aieqsnkpirg c kooc bgbogipcahc `g lgrnkrc kaair`g rcqprgppg|g `g ogace}k
Akzcoog/ O%/ 2:;:/ G ogbrg/ ok Rcpc/ ok ziogpgak/ ¤osgqkakzcoog%cs´/ 26 fceekgi/hppz=))vvv%osgqkakzcoog%cs)boif)2:;:):;)26)g.ogbrg.ok.rcpc.ok.ziogpgak)
Akrogeg/ L%/ ;777/ Oi qpgoc `co Vcb/ Pirgei/ Cgeks`g%
Akqpcoog/ O%/ 2:;:/ G Vs Ngef c ok qcaie`k |gpk `g Fgkz/ ¤Ok Qpknzk%gp´/ ;0kzrgoc/hppz=))vvv%okqpknzk%gp)Yvcb)anqpz)pnzorsbrgahc)pcaeioifgk)frsbrgak%kqzG@Yboif>1:,G@Ykrpgaioi>63;;,G@Yqc}giec>18,qc}giec>
Hcqq/ A%/ Iqprin/ C%/ 2::6/ Zkeirkngak qsg bceg ainseg `cookaieiqace}k/ ge g`%/ k asrk/ Se`crqpke`gef Deivoc`fc Kq k Ainnieq/Nkqqkahsqqcpq Geqpgpspc il Pcaheioifw/ Phc NGP Zrcqq4 prk`% gp 2::7/
Ok aieiqace}k ainc bcec ainsec/ Ngokei/ Brsei Nie`k`irg/ zz% 1.