Lecture 1_Part 1(1) econometrics

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Wooldridge: Introductory Econometrics: A Modern Approach, 5e

Chapter 1

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών Δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

Τι είναι οικονομετρία (econometrics);

Οικονομετρία (econometrics) = χρήση στατιστικών μεθόδων για την ανάλυση οικονομικών

δεδομένων (economic data)

Οι οικονομέτρες (econometricians) συνήθως αναλύουν μη-πειραματατικά δεδομένα

(nonexperimental data)

Συνήθεις στόχοι της οικονομετρικής ανάλυσης (econometric analysis)

Εκτίμηση της σχέσης μεταξύ οικονομικών μεταβλητών (economic variables)

Έλεγχος οικονομικών θεωριών και υποθέσεων

Πρόβλεψη (Forecasting) οικονομικών μεταβλητών

Αξιολόγηση και εφαρμογή κυβερνητικής και επιχειρηματικής πολιτικής

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Βήματα στην οικονομετρική ανάλυση (econometric

analysis)

1) Οικονομικό μοντέλο (Economic model) (αυτό το βήμα συχνά

αγνοείται)

2) Οικονομετρικό μοντέλο (Econometric model)

Οικονομικά μοντέλα (Economic models)

Ίσως μικρο- ή μακρο-οικονομικά μοντέλα

Συχνά χρήση βελτιστοποίησης συμπεριφοράς (optimizing

behaviour), μοντέλα ισορροπίας (equilibrium modeling).

Δημιουργία σχέσεων μεταξύ των οικον. μεταβλητών (economic

variables)

Παραδείγματα: εξισώσεις ζήτησης, εξισώσεις τιμολόγησης …

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Οικονομικό μοντέλο του εγκλήματος (Becker (1968))

Εξάγει εξίσωση για την εγκλημ. δραστηριότητα βάση της μεγιστο.

χρησιμότητ.

Η συναρτησιακή μορφή της σχέσης δεν προσδιορίζεται

Η εξίσωση μπορούσε να εκδηλωθεί χωρίς οικονομικό

μοντέλο

Ώρες που ξοδεύουνταισε εγκλη. δραστ

„Μισθός“ από εγκλημδραστηριότητες

Μισθός απόνόμιμη εργασία

Άλλοεισόδημα

Πιθανότητα σύλληψης

Πιθανότητακαταδίκης ανσυλληφθεί

Αναμενόμενηποινή

Ηλικία

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Μοντέλο εργασιακής κατάρτισης και εργατικής

παραγωγικότητας

Ποια είναι η επίδραση της επιπλέον εκπαίδευσης στην

εργατική παραγωγικότητα;

Δεν χρειάζεται τυπική οικον. θεωρία για εξαγωγή εξίσωσης:

Άλλοι παράγοντες μπορεί να είναι σχετικοί αλλά αυτοί είναι

οι πιο σημαντικοί (;)

Ωρομίσθιο

Χρόνια επίσημηςεκπαίδευσης Χρόνια εργασιακής

εμπειρίας

Εβδομάδες στηνεργασιακή κατάρτιση

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Οικονομετρικό μοντέλο (econometric model) για την

εγκληματική δραστηριότητα

Η συναρτησιακή μορφή πρέπει να προσδιοριστεί

Οι μεταβλητές (Variables) μπορεί να πρέπει να

προσεγγιστούν από άλλες ποσότητες

Μέτρο εγκληματικήςδραστηριότητας

Μισθός για νόμιμηεργασία

Άλλοεισόδημα

Συχνότητα προηγούμενωνσυλλήψεων

Συχνότητακαταδίκης

Μέση περίοδοςκαταδίκης

Ηλικία

Μη-παρατηρήσιμοι καθοριστικοί παράγοντες της εγκληματικής δραστηριότητας

π.χ. ηθικός χαρακτήρας, μισθός από την εγκληματική δραστηριότα οικογενειακό περιβάλλον …

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Οικονομετρικό μοντέλο εργασιακής κατάρτισης και

παραγωγικότητα των εργαζομένων

Η οικονομετρία ασχολειταί περισσότερο με το προσδιορισμό του

κατάλοιπου (error). Τα οικονομετρικά μοντέλα μπορούν να

χρησιμοποιηθούν για έλεγχους υποθέσεων (hypothesis testing)

Για παράδειγμα, η παράμετρος αντιπροσωπεύει επίδραση της

κατάρτισης για μισθούς. Πόσο μεγάλη είναι αυτή η επίδραση (effect); Είναι

διαφορετική από μηδέν;

Ωρομίσθιο Χρόνια επίσημηςεκπαίδευσης

Χρόνια εργασιακήςεμπειρίας

Εβδομάδες στηνεργασιακήκατάρτιση

Μη-παρατηρήσιμοι καθοριστικοί παράγοντες του μισθούπ.χ. έμφυτη ικανότητα

ποιότητα εκπαίδευσης, οικογενειακό περιβάλλον…

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Η οικονομετρική ανάλυση (Econometric analysis) απαιτεί στατιστικά

δεδομένα (data)

Διαφορετικά είδη οικονομικών βάσεων δεδομένων (economic data sets)

Διαστρωματικά δεδομένα (Cross-sectional data)

Δεδομένα Χρονοσειρών (Time series data)

Pooled cross sections

Panel/Longitudinal data

Οι οικονομετρικές μεθόδοι (Econometric methods) εξαρτώνται από τη

φύση των δεδομένων (data) που χρησιμοποιούνται

Χρήση ακατάλληλων μεθόδων μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά

αποτελέσματα

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Διαστρωμικές βάσεις δεδομένων (Cross-sectional data sets)

Δείγμα (Sample) ατόμων, νοικοκυριά, επιχειρήσεων, πόλεων, πολιτείων, ή άλλων

μονάδων ενδιαφέροντος σε μία δεδομένη χρονική περίοδο

Διαστρωμικές παρατηρήσεις (Cross-sectional observations) είναι περίπου

ανεξάρτητες (independent)

Για παράδειγμα, καθαρά τυχαία δειγματοληψία (pure random sampling) από

ένα πληθυσμό (population)

Κάποτε η καθαρά τυχαία δειγματολειψία παραβιάζεται, π.χ. μονάδες αρνούνται να

συμμετέχουν σε έρευνες (surveys), ή αν η δειγματοληψία (sampling) χαρακτηρίζεται

από ομαδοποίηση (clustering)

Διαστρωμικά δεδομένα (Cross-sectional data) συνήθως συναντώνται στην

εφαρμοσμένη μικροοικονομική

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Αριθμός παρατήρησης (observation)

Ωρομίσθιο (Hourly wage)

Μεταβλητές δείκτες (Indicator variables)(1=ναι, 0=όχι)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

Διαστρωμική βάση δεδομένων (Cross-sectional data set)

για μισθούς και άλλα χαρακτηριστικά

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Cross-sectional data on growth rates and country characteristics

Ποσοστό δευτεροβάθμιαςεκπαίδευσης ενηλίκων

Δημόσια κατανάλωση ως ποσοστό του ΑΕΠ(Government consumptionas percentage of GDP)

Ρυθμός αύξησης του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ(Growth rate of realper capita GDP)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Δεδομένα χρονοσειρών (Time series data)

Παρατηρήσεις (Observations) μίας μεταβλητής (variable) ή αρκετών μεταβλητών

(variables) για μία χρονική περίοδο (over time)

Για πάραδειγμα, τιμές μετοχών, προσφορά χρήματος, δείκτης τιμών καταναλωτή

(consumer price index), ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (gross domestic product),

ετήσια ποσοστά ανθρωποκτονιών, πωλήσεις αυτοκινήτων, …

Οι παρατηρήσεις χρονοσειρών (Time series observations) συνήθως είναι

σειριακά /διαχρονικά συσχετισμένες (serially correlated)

Η σειρά (Ordering) των παρατηρήσεων (observations) μεταφέρει σημαντικές

πληροφορίες

Συχνότητα δεδομένων (Data frequency): ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία,

τριμηνιαία, ετήσια, …

Τυπικά χαρακτηριστικά των χρονσειρών: τάσεις (trends) και εποχικότητα

(seasonality)

Συνηθώς εφαρμογές: εφαρμοσμένη μακροοικονομική και χρηματοοικονική

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Δεδομένα χρονοσειρών (Time series data) για

κατώτατους μισθούς (minimum wages) και σχετικών

μεταβλητών (variables)

Ποσοστόανεργίας(Unemployment rate)

Μέσο ποσοστόκάλυψης(Average coverage rate)

Μέσος κατώτατος μισθόςγια μία δεδομένη χρονιά(Average minimum wage for given year)

Εγχώριο εθνικό προϊόν(Gross nationalproduct)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Pooled cross sections

Δύο ή περισσότερα διαστρωμικές βάσεις δεδομένων (cross sections)

συνδυάζονται σε μία βάση δεδομένων (data set)

Οι δύο βάσεις δεδομένων είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη

Pooled cross sections συχνά χρησιμοποιούνται για αξιολόγηση αλλαγών σε

πολιτικές

Παράδειγμα:

• Αξιολογήση της επίδρασης (effect) της αλλαγής των φόρων ακίνητης

περιουσίας στις τιμές ακινήτων

• Τυχαίο δείγμα (Random sample) τιμών ακινήτων για το έτος 1993

• Ένα νέο τυχαίο δείγμα (random sample) τιμών ακινήτων για το έτος

1995

• Σύγκριση πριν/μετά (1993: πριν τη μεταρρύθμιση, 1995: μετά τη

μεταρρύθμιση)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Pooled cross sections στις τιμές ακινήτων

Αριθμός μπάνιων

Μέγεθος ακινήτου σε τετραγωνικά πόδια

Φόρος ακίνητης περιουσίας

Πριν τη μεταρρύθμιση

Μετά τη μεταρρύθμιση

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Panel or longitudinal data

Οι ίδιες διαστρωμικές μονάδες (cross-sectional units) παρακολουθούνται για κάποια

χρόνια (over time)

Τα δεδομένα πάνελ (Panel data) έχουν διαστρωμική και χρονική διάσταση (cross-

sectional and a time series dimension)

Τα δεδομένα πάνελ (Panel data) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις χρονικά-αμετάβλητες

και μη-παρατηρήσιμες μεταβλητές (time-invariant unobservables)

Τα δεδομένα πάνελ (Panel data) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μοντελοποιήση

υστερημένων αντιδράσεων (lagged responses)

Παράδειγμα:

• Στατιστικά εγκληματικότητας της πόλης, κάθε πόλη παρατηρείται δύο χρονιές

• Χρονικά-αμετάβλητα και μη-παρατήρησιμα (Time-invariant unobserved)

χαρακτηριστικά της πόλης μπορούν να μοντελοποιηθούν

• Η επίδραση (Effect) της αστυνόμευσης στα ποσοστά εγκληματικότητας μπορεί να

παρουσιάζουν χρονική υστέρηση (time lag)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Δεδομένα πάνελ (panel data) για δύο-χρόνια για την

εγκληματικότητα της πόλης

Κάθε πόλη έχει δύο χρονοσειρές παρατηρήσεις(time series observations)Αριθμός αστυνομικών

το 1986

Αριθμός αστυνομικώντο 1990

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Αιτιότητα (Causality) και η έννοια της ceteris paribus

Οι περισσότερες οικονομικές ερωτήσεις είναι ceteris paribus

ερωτήσεις

Είναι σημαντικό να ορίζετε την αιτιώδη επίδραση (causal effect)

για την οποία ενδιαφέρεστε

Είναι χρήσιμο να περιγράψετε πως θα σχεδιάζατε ένα πείραμα

(experiment) για να συναχθεί η αιτιώδης επίδραση (infer the

causal effect) ενδιαφέροντος

Ορισμός της αιτιώδους επίδρασης (causal effect) της στη

“Πως μεταβάλλεται η μεταβλητή αν μεταβληθείη μεταβλητή αλλά όλοι οι άλλοι σχετικοί παράγοντεςμείνουν σταθεροί”

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Αιτιώδης επίδραση (Causal effect) των λιπασμάτων στην απόδοση των

καλλιεργειών

"Κατά πόσο θα αυξηθεί η παραγωγή σόγιας, εάν κάποιος αυξήσει την

ποσότητα λιπάσματος στο έδαφος"

Υπονοούμενη υπόθεση (Implicit assumption): όλοι οι άλλοι παράγοντες που

επηρεάζουν την απόδοση των καλλιεργειών, όπως η ποιότητα του εδάφους, η

βροχόπτωση, η παρουσία παρασίτων κλπ., παραμένουν σταθεροί

Πείραμα (Experiment):

Επιλέξτε αρκετά οικόπεδα ενός στρέμματος, αναθέστε τυχαία (randomly)

διαφορετικές ποσότητες λιπάσματος σε διαφορετικά οικόπεδα, συγκρίνετε

τις αποδόσεις

Το πείραμα (Experiment) δουλεύει επειδή η ποσότητα λιπάσματος που

ανατίθεται είναι ασυσχέτιστη με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τις

αποδόσεις των καλλιεργειών

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Η μέτρηση της απόδοσης (return) της εκπαίδευσης

"Αν ένα άτομο επιλεχθεί από τον πληθυσμό και λάβει ακόμα ένα χρόνο

εκπαίδευσης, κατά πόσο θα αυξηθεί ο μισθός του/της;"

Υπονοούμενη υπόθεση (Implicit assumption): όλοι οι άλλοι παράγοντες

που επηρεάζουν τους μισθούς, όπως η εμπειρία, οικογενειακό

περιβάλλον, νοημοσύνη κλπ., παραμένουν σταθεροί

Πείραμα (Experiment):

Επιλέξτε μία ομάδα ατόμων, αναθέστε τυχαία (randomly) διαφορετικά

χρόνια εκπαίδευσης σε αυτά τα άτομα, συγκρίνετε τους μισθούς

Πρόβλημα με την τυχαία ανάθεση (random assignment): τα χρόνια

εκπαίδευσης σχετίζονται με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τους

μισθούς (π.χ., νοημοσύνη)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Επίδραση (Effect) της επιβολής του νόμου στο επίπεδο

εγκληματικότητας της πόλης

"Αν μία χώρα επιλεχθεί τυχαία (randomly chosen) και της δωθούν δέκα

επιπλέον αστυνομικοί, κατά πόσο θα μειωθεί το ποσοστό

εγκληματικότητας;"

Εναλλακτικά: "Αν οι δύο πόλεις είναι οι ίδιες από όλες τις απόψεις,

εκτός από το ότι η πόλη Α έχει δέκα περισσότερους αστυνομικούς, κατά

πόσο θα διέφεραν τα ποσοστά εγκληματικότητας στις δύο πόλεις;"

Πείραμα (Experiment):

Αναθέστε τυχαία (Randomly assign) έναν αριθμό αστυνομικών σε ένα

μεγάλο αριθμό πόλεων

Στην πραγματικότητα, ο αριθμός αστυνομικών θα καθοριστεί από το

ποσοστό εγκληματικότητας (ταυτόχρονος καθορισμός

εγκληματικότητας και αριθμός αστυνομικών)

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Επίδραση (Effect) του κατώτατου μισθού στην ανεργία

"Κατά πόσο (εάν καθόλου) θα αυξηθεί η ανεργία αν ο κατώτατος

μισθός αυξηθεί κατά ένα ορισμένο ποσό (κρατώντας τα άλλα

πράγματα σταθερά);"

Πείραμα (Experiment):

Η κυβέρνηση επιλέγει τυχαία τον κατώτατο μισθό κάθε χρόνο και

παρατηρεί το αποτέλεσμα στην ανεργία

Το πείραμα θα δουλέψει επειδή το επίπεδο του κατώτατου μισθού

είναι ασυσχέτιστο με άλλους παράγοντες που καθορίζουν την

ανεργία

Στην πραγματικότητα, το επίπεδο του κατώτατου μισθού θα

βασιστεί σε πολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες που

επηρεάζουν την ανεργία επίσης

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Έλεγχος προβλεψεων (Testing predictions) οικονομικών

θεωριών

Οι οικονομικές θεωρίες αναφέρονται πάντοτε σε όρους

αιτιωδών επιδράσεων (causal effects)

Για παράδειγμα, η υπόθεση προσδοκιών (the expectations

hypothesis) αναφέρει ότι τα μακροπρόθεσμα επιτόκια

ισούνται τοκισμένα (compounded) αναμενόμενα

βραχυπρόσθεσμα επιτόκια

Μία επίπτωση είναι ότι το επιτόκιο του τριμηνιαίου T-bil πρέπει

να ισούται με το αναμενόμενο επιτόκιο (expected interest rate)

για τους πρώτους τρεις μήνες ενός εξάμηνου T-bill: αυτό μπορεί

να ελεχθεί με τη χρήση οικονομετρικών μεθόδων

Η Φύση της Οικονομετρίας και των Οικονομικών δεδομένων