LECTURE 11 Garden City 1 - yildiz.edu.tryildiz.edu.tr/~enlil/KPT/DERS11_a.pdf · Bölüm - 1 _____ GARDEN CITY (Ebenezer Howard) _____ Doç. Dr. Zeynep Enlil Yıldız Teknik Üniversitesi

Bölüm - 1

________________________

GARDEN CITY

(Ebenezer Howard)

_________________________

Doç. Dr. Zeynep Enlil

Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü

BAHÇE ŞEHİR

Ebenezer Howard

• Tomorrow: A peaceful path to reform (1898)

• Garden Cities of Tomorrow (1902)

“Kent” ile “Kır”ın avantajlarını birleştiren yeni bir

SENTEZ

“KIR”

• Toplumsal yaşam sınırlı• Uzun çalışma saatleri – düşük ücretler• İşsizlik• Kanalizasyon vb. hizmetler yok• Eğlence yerleri, sosyalleşme yok_______________• Doğanın güzelliği• Bol temiz hava, güneş, su• Kiralar düşük

“KENT”

• Doğadan kopuk - Toplumsal fırsatlar

• Toplumsal izolasyon – Sosyalleşmeyi sağlayan eğlence yerleri vs.

• İşyerine uzaklık – Yüksek ücretler

• Yüksek kiralar, fiyatlar – İş olanakları

• Uzun çalışma saatleri – İşsizler ordusu

• Çevre kirliliği vb – Kentsel hizmetler(aydınlatma vb..)

• Yoksulluk, sefalet mahalleleri – Zenginlik, sarayvaribüyük yapılar

“Kent” ile “Kır”ın Sentezi

• Doğal güzellikler – toplumsal fırsatlar

• Erişilebilir mesafede tarımsal alanlar/parklar

• Düşük kiralar – yüksek ücretler

• Yatırım olanakları – sermaye birikimi için olanaklar

• Temiz hava ve su – kanalizasyon sistemi

• Aydınlık, havadar bahçeli evler - sefalet mahalleleri, kirlilik yok

• ÖZGÜRLÜK ve İŞBİRLİĞİ var

“Kent” ile “Kır”ın Sentezi

Tüm bu avantajların bir yerleşmede

toplanabilmesi için:

� Kentsel büyümenin limiti olmalı

� Nüfus desantralize edilmeli

HOWARD’a göre BAHÇE-ŞEHİR:

Kent ile kırın sentezi

• 32.000 nüfuslu, düşük yoğunluklu kentler

• Yatakhane kent olmayacak:– idari ve ekonomik yönden bağımsız, kendine

yeterli yerleşmeler olacak � çalışma alanlarıolacak

• Spekülasyonu önlemek için � arazi kamuya ait olacak – uzun dönemli kontratlar ile bireylere kiralanacak.

Tarımsal araziler ve açık alanlardan oluşan bir YEŞİL BANTkenti çevreleyecek;

TAMPON vazifesi görecek kentin yayılmasınıönleyecek

Endüstri alanları kentin çeperinde, konut alanlarının dışında yer alacak

Büyük bulvar arasında konut

Merkezde 5 acre(2Ha) bir park; kamu yapılarını (belediye binası, kütüphane, sanat galerisi, konser salonu, tiyatro hastane) çevreleyecek

Parkın çevresinde alış-veriş merkezi (kristal saray)

Endüstri

The Crystal Palace from the north-east.

Dickinson's Comprehensive Pictures of the Great Exhibition of 1851 (London 1854), from The Great Exhibition of 1851, Jeffrey A.Auerbach (1999)

Howard’ın Kentler Sistemi(Social Cities)

Kentler daha fazla yayılarak büyümemeli (Optimum büyüklük)

Bir kentsel sistemin parçasıhaline gelmeli, yüksek nüfusun besleyebileceği aktivitelerden yararlanmalı

Howard’ın Kentler Sistemi(Social Cities)

Yeterli sayıda Bahçe Şehir ile yeni bir politik ve kültürel örgütlenme :“SOCIAL CITIES”

• Böylelikle her Bahçe Şehir 300.000 nüfuslu bir kentin avantajlarından yararlanabilir hale gelmeli

• Kaynaklarını birleştirip bu büyüklükte bir nüfusun besleyebileceği donatılarıkurmalı(üniversite, ihtisas hastanesi, senfoni orkestrasıvb.)

Howard’ın Kentler Sistemi(Social Cities)

• Eskiden bir noktada YIĞILMA ile elde edilen avantajlar, bu yığılmanın NEGATİF etkilerinden arınmış olarak ÖRGÜTLÜ / ORGANİK bir DESANTRALİZASYON ile elde edilmeli (ULAŞIM teknolojisi)

• ÇOK MERKEZLİ, ancak bir BÜTÜN olarak işleyen yerleşme biçimi � Bahçe Şehirler bu BÜTÜNÜN bir parçası olmalı

– Ana kente ve birbirlerine demiryolu ve ana akslar ile bağlanacak KENTLER SİSTEMİ

Howard’ın kurulmasına öncülük ettiği 2 bahçe şehir:

• LETCHWORTH – Londra’nın 130 Km. Kuzeyinde; demiryolu güzergahı üzerinde (1902’de başlanıyor)

• WELYWN : 1920

Bahçe Şehir Konseptinin Etkileri

• Desantralizasyon fikri çok etkili oluyor:– 2. Dünya Savaşı sonrasındaki yeniden

yapılanma döneminde İngiltere’nin kentsel politikalarının temelini “YENİ ŞEHİRLER”programı oluşturuyor. (Satelit bahçeşehirler) (Londra çevresinde 30 kadar Yeni Şehir)

ANCAK:

• Büyük kentler büyümeye devam ediyor

• Yeni Kentler de öngörülen sınırların içinde kalmıyor � büyüyor

HOWARD,• Detaylı ekonomik analizlerle bu gelişme biçiminin

fizibilitesini de yapıyor.

• Önerilerinin dönemin ekonomik koşullarıiçerisinde gerçekleştirilebilir olduğunu gösteriyor.

• Kitabının yayınlanmasından 8 ay kadar sonra “Bahçeşehir Derneği”ni kurmayı başarıyor.

• Dönemin reformist gruplarının desteğini aldığı gibi Cadbury ve Lever gibi bazı sanayicilerin de desteğini alıyor.

• 2 kongre toplanıyor – Bournville (1901’de 300 kişi ile), Port Sunlight (1902’de 1000+ kişi)

• 1902’de prototip bir bahçe şehir kurmak için kooperatif kuruluyor

LETCHWORTH Garden City

• 1903’de 3800 acre(1500Ha) bir yer alınıyor. (Londra’nın kuzeyinde)

• Tasarım Raymond Unwin ve BarryParker’a veriliyor.

– Her ikisi de “Bahçeşehir Derneği”nin üyeleri.

– York yakınında Earswick ‘de Bahçeşehirilkelerine dayanarak bir model köy tasarlamışlar. Şimdi bahçeşehirin kendisini tasarlama olanağı.

Geleneksel İngiliz sivil mimarlığının ve kırsal yaşam biçiminin yeniden canlandırılmasıamaçlanıyor.

Formel & informel tasarım konseptlerinin bir sentezi

Topografya, hakim rüzgarlar ve mevcut bitki örtüsü dikkate alınarak tasarlanmış

Unwin ve Parker Howard’ınradikal fikirlerine ve toplumsal vizyonuna bir form veriyorlar:

Tanıdık bir form

İNGİLİZ KÖYÜ