Top Banner
ه ن ا ﻨﺪای ﻘﺪL A T E X2 ε دﻗﯿﻘﻪ١٣۵ درL A T E X2 ε ﯾﺎby Tobias Oetiker Hubert Partl, Irene Hyna and Elisabeth Slegl Version 4.26, September 25, 2008 Translator: Mehdi Omidali ﻣﺘﺮﺟﻢ: ﻣﻬﺪی اﻣﯿﺪﻋﻠ

Latex farsi

Apr 16, 2015

Download

Documents

Saeed Jh

Latex farsi
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Latex farsi

ه و ندان ای قدLATEX2ε

دقیقه ١٣۵ در LATEX2ε یا

by Tobias Oetiker

Hubert Partl, Irene Hyna and Elisabeth Slegl

Version 4.26, September 25, 2008

Translator: Mehdi Omidali

امیدعل مهدی مترجم:

Page 2: Latex farsi

Copyright ©1995-2005 Tobias Oetiker and Contributers. All rights reserved.

is document is free; you can redistribute it and/or modify it under the terms of the

GNU General Public License as published by the Free Soware Foundation; either version

2 of the License, or (at your option) any later version.

is document is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY

WARRANTY; without even the impliedwarranty ofMERCHANTABILITY or FITNESS FOR

A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details.

You should have received a copy of the GNU General Public License along with this

document; if not, write to the Free Soware Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge,

MA 02139, USA.

است. محفوظ حقوق تمام ران. دی و ر اوتی توبیاس © ١٩٩۵-٢٠٠۵ مؤلف حقپخش را آن توانید م جدیدتر)، نسخههای یا ٢ (نسخۀ گنو عموم اجازهنامۀ تحت است، آزاد نوشتار این

دهید. تغییر و/یااین بدون حت ؛ ضمانت هیچگونه بدون ول شود واقع مفید که است شده تهیه امید این به نوشتار این

کنید. مراجعه گنو عموم اجازهنامۀ به بیشتر اطالعات برای باشد. خاص کار مناسب که ضمانتنیست، اینگونه اگر باشید؛ کرده دریافت را گنو عموم اجازهنامۀ از نسخه ی باید نوشتار، این همراه به

فرمایید: حاصل تماس زیر آدرس باFree Soware Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge, MA 02139, USA.

Page 3: Latex farsi

مترجم فتار پیش

تهیه التک با را خود مقالۀ که دارند انتظار خود نویسندگان از پژوهش و علم مجلههای اکثر امروزهکه گویند م کار میانۀ در کنند، م آماده را متن التک با بار اولین که کسان که است مشهور کنند.عنوان هیچ به ر دی گویند م خود به کار اتمام از بعد اما کرد؛ نخواهند استفاده نرمافزار این از ر دیمنظور، هر برای التک است؛ واضح کار این دلیل رفت. نخواهند word مانند نرمافزارهایی سراغ بهزمان ابتدا در اگر کنید. استفاده آن از بهینه طور به بتوانید تا بدانید را فرمانها این باید که دارد فرمانالت مش رفع برای را زمان این برابر چندین آینده در نکنید، صرف فرمانها این یادگیری برای کافیادگیری در شما به بتواند که است شده ترجمه امید این به کتاب این کنید. صرف باید خود نوشتار

کند. کم التک فرمانهایفراهم را مختلف قلمهای از استفاده توانایی که است شده ارائه بازار به زیتک نرمافزار تازگ بههر تهیۀ برای را التک قوی انات ام تمام است، زیتک پایۀ بر التک همان که زیالتک، است. کردهX EPersian نام با بستهای منظور همین به است. کرده ارائه ، فارس مستندات جمله از مستندی، نوعسازگاری بررس منظور به و بسته این از استفاده با ترجمه این که است شده تهیه خلیق وفا آقای توسطتالش با واقعا که هستند سیدن اه دانش ریاض دکتری دانشجوی خلیق وفا آقای است. شده تهیه آنانجام را بزرگ کار این چشمداشت بدون و گرفتند عهده به را بسته این تهیۀ کار توصیف غیرقابلبا و باشم داشته را ر تش کمال ایشان از کشور علم جامعۀ طرف از که دانم م خود وظیفۀ دادند.

کنم. تقدیم ایشان خود به را ناچیز ترجمۀ این افتخاربستهای تهیۀ قدمهای اولین شروع خاطر به واحدی مصطف آقای زحمات از است الزم همچنینهمچنین و زیپرشین) مناسب سب (به د یونی به تک فارس مبدل همچنین و فارس نگارش برایپیشنهادات و نظرات انتقال و کم دریافت برای نمایم. ر تش گوگل١ التک فارس گروه ایجاداز استفاده انات ام شوید. ملحق گروه این به توانید م اطالعات آخرین دریافت همچنین و خوداز کنم. م ذاری سپاس ایشان از که است گردیده فراهم طوس امین محمود آقای توسط BibTexامیرمسعود آقای از Texmakerو ر ویرایش به نگارشفارس افزونۀ تهیۀ برای علویزاده رض آقایسید

کنم. م ر تش زیپرشین٢ وی آمادهسازی در ایشان بسیار تالش برای پورموسامیدعل مهدی <[email protected]>

١http://groups.google.com/group/farsilatex?hl=fa٢http://fa.parsilatex.wikia.com

Page 4: Latex farsi

مترجم فتار پیش ت

Page 5: Latex farsi

فتار پیش

بسیار ریاض و علم عال کیفیت با نوشتار تولید برای که است حروفچین سیستم ی [١] LATEXکامل، کتابهای تا ساده نامۀ ی از نوشتار، ر دی انواع تولید برای همچنین سیستم این است. مناسب

کند. م استفاده حروفچین موتور عنوان به [٢] TEX از LATEX است. مناسببرای است. کاف آن کاربردهای از بسیاری برای و پردازد م التک معرف به کوتاه مقدمۀ این

کنید. مراجعه [٣ ،١] به التک سیستم از کامل شرح مشاهدۀ

شود: م تقسیم فصل ۶ به مقدمه این

التک تاریخچۀ از کم همچنین سازد. م گاه آ التک نوشتارهای ابتدایی ساختار از را شما ١ فصلالتک کار روش از کل شمایی فصل، این مطالعۀ از بعد است. شده گنجانده فصل این در نیز

آموزید. م را

محیطهای و فرمانها بیشتر فصل این کند. م سفر نوشتار حروفچین جزئیات درون به ٢ فصلخود نوشتار تولید توانایی فصل، این مطالعۀ از بعد کند. م تشریح و معرف را التک اساس

داشت. خواهید را

قدرت کامل توضیح برای زیادی مثالهای دهد. م شرح التک در را فرمولها نگارش روش ٣ فصلدر التک موجود نمادهای تمام فصل این انتهای در است. شده ارائه زمینه این در التک واقع

است. شده آورده جدول چندین

همچنین دهد. م شرح را ای.پی.اس تصویرهای الصاق و کتابنامه، و نمایه تولید روش ۴ فصلبستۀ چندین و شود م بیان پی.دی.اف.التک وسیلۀ به پی.دی.اف نوشتههای تولید روش

شود. م معرف گسترشیافته

برنامههای وسیلۀ به لها ش رسم جای به دهد. م شرح التک کم با را ل ش تولید روش ۵ فصلکنید معرف التک در ونه چ را لها ش این که گیرید م یاد آنها، الصاق و ذخیره کامپیوتری،

کند. م رسم شما برای را آنها التک آنگاه و

یاد شما به فصل این است. التک در نوشتار طرح تغییر برای خطرناک اطالعات شامل ۶ فصلالتک خروج زیبای طرح تا دهید تغییر را چیزهایی ونه چ شما، توانایی به بسته که، دهد م

کنید. تبدیل ناراحتکننده و زشت ل ش به را

Page 6: Latex farsi

فتار پیش ج

نیست. پرحجم آنقدر کتاب —این کنید مطالعه ترتیب به را مقدمه این فصلهای که است مهم بسیارکتاب این اطالعات از گستردهای حجم زیرا کردهاید، مطالعه دقت به را مثالها تمام که شوید مطمئن

است. نهفته مثالهایش در

بزرگ سیستمهای ینتاشو م تا گرفته کامپیوترهایشخص از کامپیوترها، انواع از بسیاری برای التکو نصب سیستم این اهها دانش کامپیوترهای از بسیاری روی بر دارد. وجود وی.ام.اس، و س یونیبه سیستم این نصب در اگر است. شده داده شرح [۵] در التک خانگ نصب است. استفاده آمادۀراهنمایی کتاب این هدف یرید. ب کم است داده شما به را کتاب این که کس از برخوردید، ل مش

است. التک توسط نوشتار تولید برای راهنمایی آن هدف ه بل نیست، التک نصب برای شما

(CTAN) تک بزرگ آرشیو ه شب اه وب به نگاه دارید، احتیاج التک به وابسته چیزهایی به اگرالتک بستههای همۀ دارد. قرار http://www.ctan.org در آرشیو این خانگ صفحۀ بیندازید.جهان سراسر در آن آینهای سایتهای و ftp://www.ctan.org .پی اف.ت آرشیو از توانید م را

کنید. دریافتنرمافزارهایی و نوشتهها به ویژه طور به که یافت، خواهید CTAN به ری دی ارجاعهای کتاب درباید که شاخهای همراه به را CTAN کلمۀ تنها ،url کامل متن نوشتن جای به کنند. م اشاره نیاز مورد

نوشتهام. بروید،بیندازید: نگاه زیر آدرس به کنید، راهاندازی خود کامپیوتر روی را التک خواهید م اگر

CTAN:/tex-archive/systems

قسمت چه که رابطه این در سازید. مطلع مرا لطفا دارید، مقدمه این کردن کم یا اضافه برای نظری اگردیدگاههای که هستم مایل بسیار شود، داده توضیح بیشتر باید قسمت چه و است مناسب مقدمه این از

رابدانم. تازهکار افراد

Tobias Oetiker <[email protected]>

OETIKER+PARTNER AG

Aarweg 15

4600 Olten

Switzerland

Page 7: Latex farsi

مطالب فهرست

پ مترجم فتار پیش

ث فتار پیش

١ بدانید باید که چیزهایی ١١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بازی عنوان ١.١١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تک ١.١.١١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . التک ٢.١.١٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . مبان ٢.١٢ . . . . . . . . . . . . . . حروفچین و کتاب، طراح نویسنده، ١.٢.١٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . سب طراح ٢.٢.١٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . االت اش و مزیتها ٣.٢.١۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . التک ورودی فایلهای ٣.١۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فاصلهها ١.٣.١۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ویژه حروف ٢.٣.١۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . التک فرمانهای ٣.٣.١۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . توضیحات ۴.٣.١۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ورودی فایلهای ساختار ۴.١٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فرمان خط دوره ی ۵.١٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . نوشتار طرحبندی ۶.١٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . نوشتار طبقۀ ١.۶.١٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بستهها ٢.۶.١١٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . صفحات ل ش ٣.۶.١١٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شوید م مواجه آنها با که فایلهایی ٧.١١۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بزرگ پروژههای ٨.١

١٧ متن حروفچین ٢١٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . زبان و متن ساختار ١.٢

Page 8: Latex farsi

مطالب فهرست ح

١٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . صفحه و خط ستن ش ٢.٢١٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ل همش پاراگرافهای ١.٢.٢٢٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . کلمات ستن ش ٢.٢.٢٢١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شده تعریف رشتههای ٣.٢٢١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ویژه نمادهای و حروف ۴.٢٢١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قول نقل عالمت ١.۴.٢٢٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ستن ش و کلمات فاصلۀ ٢.۴.٢٢٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (∼) تیلدا ٣.۴.٢٢٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . () درجه عالمت ۴.۴.٢٢٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (€) اروپا پول واحد نماد ۵.۴.٢٢٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (. . .) نقطه سه ۶.۴.٢٢۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . حروف چسبیدگ ٧.۴.٢٢۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ویژه حروف و لهجهها ٨.۴.٢٢۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . کلمات بین فاصله ۵.٢٢۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بخش و فصل، عنوان، ۶.٢٢٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ارجاع ٧.٢٢٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پانوشت ٨.٢٢٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . کلمات تاکید ٩.٢٢٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . محیطها ١٠.٢٣٠ . . . . . . . . . . . . . . شمارهدار و توضیح، تبصره، محیطهای ١.١٠.٢٣٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . چین وسط و راست، چپ، ٢.١٠.٢٣١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شعر و قول نقل ٣.١٠.٢٣٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . مقدمه ۴.١٠.٢٣٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تحتاللفظ چاپ ۵.١٠.٢٣٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . جدول ۶.١٠.٢٣۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شناور اجسام ١١.٢٣٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ستن ش اجسام از حفاظت ١٢.٢

٣٩ ریاض فرمولهای حروفچین ٣٣٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮-LATEXکالف ١.٣٣٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تنها فرمولهای ٢.٣۴٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض سب ١.٢.٣۴٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فرمول بلوکهای ساختن ٣.٣۴٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . عمودی تنظیم ۴.٣۴٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . چندگانه فرمولهای ١.۴.٣۴٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ماتریس و آرایه ٢.۴.٣

Page 9: Latex farsi

خ مطالب فهرست

۴٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض محیط در فاصله ۵.٣۵٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اشباح ١.۵.٣۵٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض قلمهای با ریزهکاری ۶.٣۵١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . سیاه حروف ١.۶.٣۵٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قانونها قضیهها، ٧.٣۵۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

۶٣ ویژه ابزارهای ۴۶٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریپت پستاس بستههای الصاق ١.۴۶۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . کتابنامه ٢.۴۶۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . سازی نمایه ٣.۴۶٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تجمل سربرگهای ۴.۴۶٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbatim بستۀ ۵.۴۶٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اضاف بستههای نصب ۶.۴٧٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . التک پی.دی.اف با کار ٧.۴٧١ . . . . . . . . . . . . . . . . وب برای پی.دی.اف نوشتارهای ١.٧.۴٧٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قلمها ٢.٧.۴٧٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . گرافی از استفاده ٣.٧.۴٧٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . متن ارجاع ۴.٧.۴٧۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اتصالها الت مش ۵.٧.۴٧۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . الف چوب الت مش ۶.٧.۴٧٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اسالید تولید ٨.۴

٨١ ریاض لهای ش تولید ۵٨١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . مرور ١.۵٨٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تصویر محیط ٢.۵٨٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ابتدایی فرمانهای ١.٢.۵٨٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پارهخط ٢.٢.۵٨۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . انها پی ٣.٢.۵٨۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . دایره ۴.٢.۵٨۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فرمول و متن ۵.٢.۵٨٧ . . . . . . . . . . . . . . \linethikness و \multiput ۶.٢.۵٨٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بیض ٧.٢.۵٨٩ . . . . . . . . . . پیشساخته تصویر جعبههای از چندباره استفاده ٨.٢.۵٩١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بزیه دوم درجۀ خمهای ٩.٢.۵٩٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تسبیح ١٠.٢.۵٩٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . عام نسبیت نظریه در سرعت ١١.٢.۵

Page 10: Latex farsi

مطالب فهرست د

٩٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TikZ & PGF گرافی بستۀ ٣.۵٩۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XY-pic ۴.۵

١٠١ التک شخص تنظیم ۶١٠١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . جدید بستههای و محیطها، فرمانها، ١.۶١٠٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . جدید فرمانهای ١.١.۶١٠٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . جدید محیطهای ٢.١.۶١٠٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اضافه فاصلههای ٣.١.۶١٠۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . التک فرمان خط ۴.١.۶١٠۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شخص بستههای ۵.١.۶١٠۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آنها اندازۀ و قلمها ٢.۶١٠۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قلم تغییر فرمان ١.٢.۶١٠٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . خطر رابینسون، ویل خطر، ٢.٢.۶١٠٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . توصیه ٣.٢.۶١٠٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فاصلهگذاری ٣.۶١٠٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . خطها فاصلۀ ١.٣.۶١١٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پاراگراف ل ش ٢.٣.۶١١٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . افق فاصله ٣.٣.۶١١١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . عمودی فاصله ۴.٣.۶١١٢ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . صفحه طرح ۴.۶١١۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . طولها با بیشتر بازی ۵.۶١١۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . جعبهها ۶.۶١١٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . \strut و \rule ٧.۶

١١٩ کتابنامه

١٢١ نمایه

Page 11: Latex farsi

تصاویر لیست

٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . نمونه التک فایل ی ١.١٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . مجله مقالۀ فایل ی از مثال ٢.١

۶٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fancyhdr بارگذاری مثال ١.۴٧٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . beamer طبقۀ برای نمونه کد ٢.۴

١٠۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بسته مثال ١.۶١١٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . صفحه طرح پارامترهای ٢.۶

Page 12: Latex farsi
Page 13: Latex farsi

جداول لیست

٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . نوشتار طبقههای ١.١١٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . نوشتار طبقۀ گزینههای ٢.١١١ . . . . . . . . . شوند م ارائه التک توزیع همراه به که بستههایی از تعدادی ٣.١١٢ . . . . . . . . . . . . . . . . التک شده تعریف پیش از صفحۀ های سب ۴.١

٢٣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . اروپا نماد از پر کیسهای ١.٢٢۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ویژه حروف و لهجهها ٢.٢٣۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شناور اجسام قراردادن پارامترهای ٣.٢

۵۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض سب لهجههای ١.٣۵۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . یونان الفبای ٢.٣۵۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . دوتایی روابط ٣.٣۵۵ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . دوتایی رهای عمل ۴.٣۵۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بزرگ رهای عمل ۵.٣۵۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . انها پی ۶.٣۵۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . لهجه عنوان به انها پی ٧.٣۵٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . حائلها ٨.٣۵٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بزرگ حائلهای ٩.٣۵٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . متفرقه نمادهای ١٠.٣۵٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض غیر نمادهای ١١.٣۵٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .𝒜ℳ𝒮 حائلهای ١٢.٣۵٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . عبری و 𝒜ℳ𝒮یونان ١٣.٣۵٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض الفبای ١۴.٣۵٨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮 دوتایی رهای عمل ١۵.٣۵٩ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮 دوتایی روابط ١۶.٣۶٠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮 انهای پی ١٧.٣۶١ . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮 انهای پی و دوتایی روابط نقیض ١٨.٣

Page 14: Latex farsi

جداول لیست س

۶١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 𝒜ℳ𝒮 متفرقه ١٩.٣

۶۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . graphicx بستۀ برای کلیدها نام ١.۴۶٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . کلیدها ل ش از مثالهایی ٢.۴

١٠۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قلمها ١.۶١٠۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قلم اندازۀ ٢.۶١٠٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . استاندارد طبقۀ در قلم واقع اندازۀ ٣.۶١٠٧ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ریاض قلمهای ۴.۶١١١ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . تک کمیتهای ۵.۶

Page 15: Latex farsi

١ فصل

بدانید باید که چیزهایی

ساختار به متمرکز دوم قسمت دارد. اختصاص LATEX2ε تاریخچه و فلسفه بررسی به فصل این قسمت اولینکتاب ادامه مطالعه برای که میکند، کار چگونه LATEX که درمییابید فصل این مطالعه از بعد است. LATEX2ε

است. الزم

بازی عنوان ١.١

تک ١.١.١

حروفچین آن هدف است. شده ساخته [٢] کنوث دونالد توسط که است کامپیوتری برنامۀ ی تکچاپ ابزار پنهان قدرت تا کرد تک نوشتن به شروع ١٩٧٧ سال در کنوث است. ریاض و عادی متنبدی که امید این به دهد قرار کاوش مورد بود کرده رخنه چاپ صنعت در زمان آن در که را دیجیتالمورد ما امروزه که صورت این به تک ببرد. بین از را خودش مقاالت و و کتابها حروفچین کیفیتو بیت ٨ حروف حمایت انات ام ١٩٨٩ سال در و یافت انتشار ١٩٨٢ سال در دهیم م قرار استفادهعامل سیستم هر روی است، پایدار بسیار که است این در تک شهرت شد. اضافه آن به زبانها ر دیبه که است ٣.١۴١۵٩٢ تک کنون نسخۀ است. ال اش از فارغ مجازی بهطور و است، نصب قابل

کند. م میل π عدد

التک ٢.١.١

بهترین با را کارهایشان چاپ و حروفچین ان ام نویسندهها به که است ماکروها از بسته ی التکنوشته [١] لمپورت لزل توسط ابتدا در التک دهد. م حرفهای طرح تعدادی از استفاده با کیفیتمیتلباخ فرانک توسط التک روزها این کند. م استفاده حروفچین موتور عنوان به تک از که شد

شود. م حمایت

Page 16: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ٢

مبان ٢.١

حروفچین و کتاب، طراح نویسنده، ١.٢.١

کتاب طراحان از ی دهند. م انتشارات مؤسسات به را خود نوشتۀ نویسندگان چیزی انتشار برایطراح .( . . . سربرگ، از بعد و قبل فاصله قلم، ستون، (عرض گیرد م تصمیم نوشته سب مورد در

کند. حروفچین آن طبق بر را کتاب تا کند م حروفچین به را الزم راهنمایی کتابمورد در او است. بوده چه کتاب نوشتن هنگام نویسنده خواست بفهمد کند م سع کتاب طراحدر اطالعات و خود حرفهای اطالعات اساس بر غیره و فرمولها، مثالها، ارجاعها، فصلها، سربرگ

گیرد. م تصمیم نوشته محتوای مورداستفاده حروفچین عنوان تکبه از و گیرد م برعهده را کتاب التکنقشطراح التک، محیط درکاف اطالعات باید نویسنده دارد. راهنمایی به نیاز بنابراین و است برنامه ی تنها التک اما کند. م

التک فرمانهای صورت به متن در اطالعات این بدهد. التک به را کارش منطق ساختار مورد درشوند. م وارد

MS مانند متن پردازشگرهای از بسیاری که دارد تفاوت ١ WYSIWYGروش با کامال کار اینبه را نوشتار سب نویسنده نرمافزارها، این در کنند. م پیروی آن از Corel WordPerfect Wordیا

که همزمان را، خروج ل ش نرمافزارها این در کند. م مشخص آن نوشتن هنگام مستقیم صورتدید. نمایش صفحۀ روی بر توان م مستقیم صورت به کنید، م تایپ را نوشتار

را خروج ل ش متن تایپ با همزمان توانید نم نرمال طور به کنید م استفاده التک از که وقترا تصحیحات صورت این در کنید. مشاهده التک توسط پردازش از بعد را آن توانید م اما ببینید،

داد. انجام ر چاپ به نوشته فرستادن از قبل توان م

سب طراح ٢.٢.١

انجام طراح هنگام در اساس اشتباهات معموال ناوارد نویسندههای است. هنر ی حروفچینزیبایی نظر از متن ی است”اگر شناس زیبایی علم به مربوط تماما طراح کنند م فکر زیرا دهند ماه نمایش ی در آنکه نه خواند باید را کتاب ی که آنجا از اما است.“ شده طراح خوب باشد، خوبمثال: عنوان به است. آن زیبای ظاهر از مهمتر بسیار آن بودن فهم قابل و خوانایی کرد، آویزان عکس

بخشها و فصلها ساختار که انتخابشود گونهای به باید سربرگ شمارهبندی قلم اندازۀ و نوع •باشد. واضح خواننده برای

به باید همزمان و نکند خسته را خواننده چشمان تا باشد کوتاه کاف اندازه به باید خطها طول •نبرد. بین از را صفحات زیبایی تا باشد بلند کاف اندازه

تولید را سازگار ساختار فاقد اما زیبا نوشتارهای معموال نویسندهها ،WYSIWYG سیستمهای بااشتباه چنین از نوشتهاش منطق ساختار کردن مشخص به نویسنده کردن مجبور با التک کنند. م

گیرد. م عهده به را سب بهترین طراح آنگاه التک کند. م جلوگیری

١What you see is what you get.

Page 17: Latex farsi

٣ مبان ٢.١

االت اش و مزیتها ٣.٢.١

رهای پردازش ”مزیتالتکبر مورد اغلبدر کنند، م التکاستفاده WYSIWYGیا سیستم از افرادیکهاین دهید انجام باید بحث این با مواجهه هنگام که کاری بهترین کنند. م بحث آن عکس یا عادی“بحث چنین از فرار اوقات گاه اما است. نتیجه بدون اغلب زیرا کنید پرهیز بحث ادامه از که است

نیست. ن مم

متن عادی ر پردازش سیستم ی بر التک مزیت مهمترین باشید. داشته همراه مهمات کم بنابرایناست: زیر قرار از

شود. چاپ باید واقعا که کنند م طراح گونه آن را متن که موجودند حرفهای زیبای های سب •

شود. م حمایت ل ش بهترین به ریاض فرمولهای حروفچین •

طراح را نوشتهاش منطق ساختار تا یرد ب یاد را آسان فرمان تعدادی است کاف تنها کاربر •باشید. نگران متن واقع ساختار مورد در نیست الزم معموال کند.

راحت به کتابنامه و مطالب، فهرست ارجاعها، پانوشتها، مانند پیچیده ساختارهای حت •هستند. تولید قابل

عنوان به دارند. وجود دهد نم انجام التک که کارهایی برای بسیاری مجان اضاف بستههای •ل ش به ارجاعها دادن قرار برای بستههایی یا گرافی برای ریپت پستاس بستههای مثال

شدهاند. داده توضیح [٣] در بستهها این از بسیاری دارند. وجود استاندارد

روش این زیرا بنویسند، مناسب ساختار با را خود نوشتههای کند م تشویق را نویسندهها التک •کند. م پیروی آن از التک که است

سیستم هر روی سیستم این بنابراین، است. مجان و انعطاف قابل بسیار التک، موتور تک، •کند. م کار عامل

مطمئنم وجود این با بزنم، حدس را آنها است سخت من برای که باشد م نیز بدیهایی دارای التک-؛ ) کنند گوشزد شما به را آنها از صدتا است ن مم ر دی افراد

... نیست مناسب باشند فروخته را خودشان روح که افرادی برای التک •

جدید سب ی طراح کرد، تنظیم نوشتار ی در توان م را پارامترها از بعض که وجودی با •است.٢ زمانبر و سخت

نوشت. ساختار بدون متنهای که است سخت بسیار •

نقاطعالمتگذاری مفهوم استهیچگاه ن مم قدمها، اولین تشویقهای با حت شما همستر٣ •درنیابد. را شده

است. ٣ التک کار مهمترین ل مش این رفع که دارد وجود ٢شایعات

٣Hamster

Page 18: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ۴

التک ورودی فایلهای ٣.١

شامل ورودی این نوشت. ری ویرایش هر با را آن توان م که است ساده اس فایل ی التک ورودیشود. حروفچین باید ونه چ متن کند م مشخص که است فرمانهایی و متن

فاصلهها ١.٣.١

رفتار ”فاصله“ عنوان به سان ی طور به تب۵ یا فاصله۴ حرف مانند سفید“ ”فاصلۀ حروف با التکبیاثر خط ابتدای در سفید فاصلۀ شود. م رفتار فاصله ی همانند متوال فاصلههای با کند. م

شود. م رفتار سفید“ ”فاصلۀ مانند خط ستن ش ی با و است،خال خط ”چند“ کند. م مشخص را پاراگراف ی پایان متن از خط دو بین خال خط یقرار ورودی متن چپ سمت در است. نمونه ی زیر متن است. خال خط “ ”ی تنها مانند متوال

دارد. قرار خروج ل ش راست سمت در و دارد

It does not matter whether youenter one or several spacesafter a word.

An empty line starts a newparagraph.

It does not maer whether you enter one or

several spaces aer a word.

An empty line starts a new paragraph.

ویژه حروف ٢.٣.١

وجود قلمها همۀ در یا التکهستند در ویژه معنای دارای یا که هستند اختصاص حروف زیر نمادهایکاری به مجبور را التک و شوند نم ظاهر خروج در برید بهکار متن در مستقیما را آنها اگر ندارند.

کنند. م مرتبط غیر

# $ % ^ & _ ~ \

مورد اسلش۶ ب پیشوند ی افزودن با متن در توانید م را حروف این دید خواهید که همانطوردهید: قرار استفاده

\# \$ \% \^ \& \_ \ \ \~ # $ % ˆ & ˜

۴Blank۵Tab۶baslash

CLOUDYSKY
Highlight
Page 19: Latex farsi

۵ التک ورودی فایلهای ٣.١

مختلف لهجههای عنوان به یا ریاض فرمولهای در توان م را ر دی چیزهای بسیاری و نمادها بقیۀکرد؛ چاپ (\\) مانند ر دی اسلش ب ی افزودن با توان نم را اسلش ب کرد. چاپ فرمانهایی با

رود.٧ م بهکار خط ستن ش برای رشته این

التک فرمانهای ٣.٣.١

پذیرند: م را زیر ل ش دو از ی و است حساس حروف بودن بزرگ و کوچ به التک فرمانهای

است. شده یل تش حروف از تنها که هستند اسم دارای و شوند م شروع اسلش\ ب ی با •یابد. م پایان حرف“ ”غیر هر یا و عدد ی یا فاصله ی با فرمانها اسم

شدهاند. یل تش حرف غیر ی تنها و اسلش ب ی از •

داشته خال فاصله آنها از بعد خواهید م اگر کند. م چشمپوش فرمانها از بعد خال فاصله از التک کنید. استفاده فاصله ویژۀ فرمان ی از یا دهید قرار فاصله ی همراه به فرمان، از بعد باشید

نبرد. بین از را فرمان از بعد خال فضای تمام التک شود م باعث

I read that Knuth divides thepeople working with \TeX into\TeXnicians and \TeX perts.\\Today is \today.

I read that Knuth divides the people working

with TEX into TEXnicians and TEXperts.

Today is August 4, 2009.

از بعض دهیم. م قرار کوالد آ در را آنها که دارند پارامتر به احتیاج فرمانها از بعضچند بعد مثالهای دهیم. م قرار [ ] کروشه در را آنها که کنند م قبول اختیاری پارامترهای فرمانها

دهیم. م توضیح بعدا را آنها نباشید، نگران دهند. م نشان را التک در فرمان

You can \textsllean on me! You can lean on me!

Please, start a new lineright here!\newlineThank you!

Please, start a new line right here!

ank you!

توضیحات ۴.٣.١

فاصلههای و ستخط، ش خط، ادامۀ شود، م مواجه % ی التکبا وقت ورودی، پردازشفایل هنگامگیرد. م نادیده را بعد خط خال

نشوند. ظاهر چاپ هنگام در که آورد متن در را چیزهایی توان م موضوع این از استفاده با

شود. م چاپ\ باعث کار این کنید. استفاده $\backslash$ از آن جای ٧به

Page 20: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ۶

This is an % stupid% Better: instructive <----example: Supercal%

ifragilist%icexpialidocious

is is an example: Supercalifragilisticexpiali-

docious

ست ش یا خال فاصله که وقت ستحت ش را ورودی فایل خطهای و کرد استفاده توان م % ازنیست. نظر مورد خروج در خط

این برای کرد. استفاده verbatim بستۀ از comment محیط از باید طوالن توضیحات برایوارد آن از استفاده از قبل ورودی فایل آغاز در را \usepackageverbatimعبارت باید منظور

است. آمده زیر مثال در که همانطور کنید

This is another\begincommentrather stupid,but helpful\endcommentexample for embeddingcomments in your document.

is is another example for embedding com-

ments in your document.

دهید. انجام توانید نم ریاض محیط مانند پیچیده محیطهای در را کار این که باشید داشته توجه

ورودی فایلهای ساختار ۴.١

بنابراین کند. پیروی ساختار ی از فایل که دارد انتظار کند م پردازش را ورودی فایل ی التک وقتفرمان با باید ورودی فایل هر

\documentclass...

آن از بعد بنویسید. خواهید م را نوشتاری نوع چه که کند م مشخص کار این شود. آغازبه را جدیدی انات ام که کنید بارگذاری را هایی بسته یا و کنید معرف باید را نیاز مورد فرمانهای

کنیم: م استفاده زیر فرمان از بسته ی بارگذاری برای کنند. م اضافه التک

\usepackage...

انتهای در کنید. وارد را مفید فرمانهای همراه به متن باید شد،٨ انجام مقدمات این تمام وقتفرمان ورودی فایل

\enddocument

شود. م نامیده preamble یا سرآغاز \begindocument و \documentclass بین ٨فاصله

CLOUDYSKY
Highlight
CLOUDYSKY
Highlight
CLOUDYSKY
Highlight
Page 21: Latex farsi

٧ فرمان خط دوره ی ۵.١

التک توسط چیزی فرمان این از بعد است. شده تمام چیز همه بفهمانید التک به تا کنید وارد راشود. نم گرفته نظر در

فایل ی از پیچیدهتر کم مثال دهد. م نشان را التک ساده فایل ی محتویات ١.١ ل شاست. شده آورده ٢.١ ل ش در ورودی

\documentclassarticle\begindocumentSmall is beautiful.\enddocument

نمونه التک فایل ی :١.١ ل ش

\documentclass[a4paper,11pt]article% define the title\authorH.~Partl\titleMinimalism\begindocument% generates the title\maketitle% insert the table of contents\tableofcontents\sectionSome Interesting WordsWell, and here begins my lovely article.\sectionGood Bye World\ldots and here it ends.\enddocument

مقدمه در بعدا دارند وجود مثال این در که فرمانهایی تمام مجله. مقاله فایل ی از مثال :٢.١ ل ششد. خواهند داده شرح

فرمان خط دوره ی ۵.١

راهنمایی: چند . بده انجام شخصا را ٧ صفحه جمعوجور مثال که زن م بالبال داری بندم م شرطبرنامه ی فقط التک شود. م ارائه تجمل کلیدهای یا ٩ گرافی کاربر رابط هیچ بدون التک خودبا که هستند کاربری رابط دارای التک توزیعهای از بعض کند. م پردازش را ورودی فایل که استچند فرمان خط ی در باید صورت این غیر در کنید. پردازش را خود فایل توانید م دکمه ی فشردن

٩GUI

Page 22: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ٨

توضیح کم را کار این دهید اجازه پس کند. پردازش را ورودی فایل التک تا کنید تایپ را فرمانداشته خود سیستم روی را التک شما که است استوار فرض این بر توضیحات این توجه: دهیم.

باشید.١٠

تمام لینوکس در باشد. اس ساده متن ی باید فایل این بنویسید. را خود ورودی التک فایل .١یا اس فرم به را فایل شوید مطمئن ویندوز در دهند. انجام را کار این توانند م رها ویرایش

کنید. استفاده خود فایل پسوند عنوان به .tex از کردهاید. ذخیره ساده متن

ن مم آمد. خواهد بدست .dvi فایل ی شوید موفق اگر کنید. اجرا خود فایل روی را التک .٢ارجاعهای تمام و فهرست تا کنید اجرا خود فایل روی بار چندین را التک باشد الزم استداد خواهد پیغام شما به التک باشد داشته ل مش ورودی فایل که وقت باشید. داشته را داخل

برگردید. فرمان خط به تا کنید تایپ را ctrl-D کند. م متوقف را پردازش و

latex foo.tex

توانید م دارد. وجود کار این انجام برای راه چندین کنید. مشاهده DVIرا فایل توانید م حال .٣فرمان با نمایش صفحۀ روی را فایل

xdvi foo.dvi &

سیستم اگر دهید. انجام X11 به مجهز لینوکس سیستم روی تنها را کار این کنید. مشاهدهریپت پستاس به را dvi فایل توانید م همچنین کنید. استفاده ١١yap از است ویندوز شما

کنید. تبدیل چاپ یا ریپت١٢ گوستاس با مشاهده برای

dvips -Pcmz foo.dvi -o foo.ps

دهد م اجازه شما به که است dvipdf ابزار دارای شما التک سیستم باشید خوششانس اگرکنید. تبدیل pdf به مستقیما را .dvi فایل

dvipdf foo.dvi

کنند، م کار لینوکس با مردها . . . و دارد، وجود باشند شده نصب کامل که لینوکس سیستمهای تمام روی ١٠التک

(-؛ بنابراین١١yet another previewer١٢Ghostscript

Page 23: Latex farsi

٩ نوشتار طرحبندی ۶.١

نوشتار طرحبندی ۶.١

نوشتار طبقۀ ١.۶.١

است. نوشتار طبقۀ بداند باید که را اطالعات اولین کند م پردازش را ورودی فایل ی التک که وقتشود. م مشخص \documentclass فرمان با موضوع این

\documentclass[options]class

که دهد م نشان را نوشتاری طبقههای ١.١ جدول کند. م معرف را نوشتار طبقۀ class اینجا دررا slide و leer مانند ری دی نوشتار طبقههای التک توزیع شد. خواهند داده شرح مقدمه این درتوسط پارامترها کنند. م کنترل را نوشتار طبقۀ رفتار (options) گزینه پارامترهای است. شامل نیز٢.١ جدول در استاندارد نوشتار طبقههای برای گزینهها معمولترین شوند. م جدا ر دی ی از ویرگول

است. شده آوردهشود شروع زیر صورت به تواند م التک ورودی فایل ی مثال:

\documentclass[11pt,twoside,a4paper]article

و کند، حروفچین پوینت ١١ پایه قلم اندازه با مقاله صورت به را نوشتار گوید م التک به کهکند. طراح A4 صفحه روی چاپ برای را دورو سب

بستهها ٢.۶.١

الت مش نتواند التک که برسید مراحل به است ن مم هستید، خود نوشتار نوشتن حال در که هنگامکنید، وارد خود نوشتار در را مطلب ی کد یا رنگ متن تصویر، خواهید م اگر کند. حل را شما

نوشتار طبقههای :١.١ جدول

. . . دعوتنامه، برنامهها، اسناد کوتاه، گزارشهای ارائهها، مقاالتمجلهها، برای articlearticle طبقۀ برپایۀ پیشرفت گزارش برای طبقهای proc

است. قلم ی و صفحه ی شامل تنها داد. قرار توان م که چیزی ترین کوچرود. م کار به غلطیابی منظور به عموما

minimal

. . . پایاننامه، کتاب، هستند، فصل چند شامل که مفصلتر گزارشهای برای reportکامل کتابهای برای book

آن جای به کند. م استفاده سریف سانز بزرگ حروف از طبقه این اسالید. برایالف کنید. استفاده فویلتک از بخواهید است ن مم

slides

macros/latex/contrib/supported/foiltex الف

Page 24: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ١٠

نوشتار طبقۀ گزینههای :٢.١ جدول

اندازۀ کند. م تعیین را نوشتار اصل قلم اندازۀاست. 10ptپیشفرض

10pt, 11pt, 12pt

پیشفرض اندازۀ کند. م مشخص را صفحه اندازۀ،a5paper اینها بجز است. letterpaperlegalpaper و ،executivepaper ،b5paper

هستند. استفاده قابل نیز

a4paper, letterpaper, . . .

شوند. م چپچین وسطچین جای به فرمولها fleqnراست سمت جای به چپ سمت در فرمولها شمارۀ

شوند. م ظاهرleqno

صفحۀ از بعد جدید صفحهای آیا که کند م مشخصصفحهای article طبقۀ نه. یا شود شروع عنوانکه حال در کند نم شروع پیشفرض صورت به جدیددهند. م انجام را کار این book و report طبقههای

titlepage, notitlepage

یا ستون دری را نوشتار که کنند م راهنمایی را التککند. حروفچین ستون دو در

onecolumn, twocolumn

یا است رو ی صورت به خروج که کند م مشخصو article طبقههای پیشفرض صورت به دورو.توجه دورواست. book طبقۀ و روهستند ی reportاست. مربوط نوشتار سب به فقط گزینه این که کنیددهد. نم دورو چاپ فرمان ر چاپ به twoside گزینه

twoside, oneside

تبدیل (landscape) افق صورت به را نوشتار سبکند. م

landscape

در یا راست سمت صفحههای در فصلها شود م باعثarticle طبقۀ با گزینه این شوند. بعدیشروع صفحهطبقۀ ندارد. وجود فصل طبقه این در زیرا کند نم کارصفحۀ در را فصلها پیشفرض صورت به reportراست سمت صفحات در را آنها book طبقۀ و بعدی

کند. م شروع

openright, openany

Page 25: Latex farsi

١١ نوشتار طرحبندی ۶.١

شوند م ارائه التک توزیع همراه به که بستههایی از تعدادی :٣.١ جدول

در و الف doc.dtx فایل در آن شرح دهد. م را التک اطالعات برنامۀ اجازۀاست. شده داده [٣]

doc

داده توضیح ltexscale.dtx فایل کند.در م فراهم را ریاض قلمهای اندازۀاست. شده

exscale

فایل در کند. استفاده قلمب رمزینۀ چه از باید التک کند م مشخصاست. شده داده توضیح ltoutenc.dtx

fontenc

در کند. م فراهم را ‘if. . . then do. . . otherwise do. . . ’ ل ش به فرمانهایاست. شده داده توضیح [٣] و ifthen.dtx فایل

ifthen

فایل در کنید. استفاده latexsym بستۀ از باید LATEX نماد به دستیابی برایاست. شده داده توضیح [٣] در و latexsym.dtx

latexsym

داده توضیح [٣] در و ٣.۴ بخش در است. نمایه تولید برای فرمانهایی شاملاست. شده

makeidx

کند. حروفچین را آن آنکه بدون کند م پردازش را نوشتار ی syntonlyASCII, ISO Latin-1, ISO Latin-2, 437/850 IBM مانند رمزینههایی اجازۀcode pages, Apple Macintosh, Next, ANSI-Windows, user-defined

است. شده داده توضیح inputenc.dtx در دهد. م را

inputenc

هر در doc.dtx latex فرمان نوشتن با را dvi فایل ی توانید م و باشد شده نصب سیستم روی باید فایل این الف

است. برقرار جدول این ر دی فایلهای برای مشابه مطلب کنید. دریافت باشید داشته آن در نوشتن اجازۀ که پروندهایب font encoding

را بسته ی دهیم. م انجام بستهها از استفاده با را کار این دارید. التک توانایی باالبردن به احتیاجسازد م فعال زیر فرمان

\usepackage[options]paage

از ویژهای انات ام که است کلیدی کلمههای از لیست options و است بسته ی نام paage کهببینید). را ٣.١ (جدول شوند م ارائه التک پایۀ توزیع با بستهها از بعض سازند. م فعال را بستهشده نصب بستههای اطالعات توانید م شوند. م عرضه جداگانه بهطور بستهها این از ر دی تعدادیکه است [٣] التک بستههای مورد در اطالعات برای اولیه منبع ببینید. [۵] در را خود سیستم رویالتک به افزودن برای بستههایی نوشتن مورد در اطالعات همچنین و است بسته صدها شرح شامل

است.

با اگر است. همراه شده نصب پیش از بستههای از زیادی بسیار تعداد با تک جدید توزیعهایکنید. دریافت را بستهها اطالعات تا کنید وارد را texdoc فرمان کنید م کار لینوکس

Page 26: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ١٢

صفحات ل ش ٣.۶.١

معروف صفحه١۵ سب به که کند م حمایت را سربرگ١٣\تهبرگ١۴ تعریفشده پیش از نوع التکسهفرمان از style پارامتر هستند.

\pagestylestyle

از صفحۀ های سب حاوی ۴.١ جدول گیرد. قرار استفاده مورد باید پارامتر کدام که کند م مشخصاست. شده تعریف پیش

التک شده تعریف پیش از صفحۀ های سب :۴.١ جدول

سب این کند. م چاپ تهبرگ در صفحه انتهای وسط در را صفحه شمارۀاست. پیشفرض

plain

خال تهبرگ اما کند، م چاپ صفحات تمام در سربرگ در را جاری فصل عنواناست) گرفته قرار استفاده مورد مقدمه این در که است سب (این ماند. م باق

headings

کند. م چاپ خال را تهبرگ و سربرگ empty

فرمان با را جاری صفحۀ سب توان م

\thispagestylestyle

و [٣] در کنید طراح را خود مناسب تهبرگ و سربرگ ونه چ که این بر توضیح کرد. عوضاست. شده داده ۶٧ صفحه در ۴.۴ بخش در

١٣footer١۴header١۵page style

Page 27: Latex farsi

١٣ شوید م مواجه آنها با که فایلهایی ٧.١

شوید م مواجه آنها با که فایلهایی ٧.١

احتماال که شوید م مواجه مختلف پسوندهای با فایلها از انبوه با کنید م کار التک با که وقتبا کار هنگام که دهد م توضیح را فایلهایی انواع زیر لیست ندارید. آنها وجود دلیل از ایدهای هیچول ندارد، دربر را ن مم فایلهای تمام لیست این که باشید داشته توجه شوید. م مواجه آنها با التک

دهید. اطالع من به لطفا است افتاده قلم از مهم نوع کنید م فکر اگر

کند. م پردازش را آن التک التک. یا تک ورودی فایل .tex

فایل به \usepackage فرمان با شما که است فایل از نوع این التک. ماکروهای بستۀ .styکنید. م وارد ورودی

نوع این از فایل ی اگر است. استایل فایلهای برای نوع ترین اساس نوع این تک. اطالعات .dtxآورید. م بدست را فایل آن شامل بستۀ اطالعات کنید، پردازش را

طور به کنید دانلود اینترنت از را بستهای اگر .dtx. فایل در موجود فایلهای کنندۀ نصب فایل .insتا کنید پردازش التک توسط را .ins فایل است. .ins فایل ی و .dtx فایل ی شامل نرمال

کنید. باز را .dtx فایل

فـــــــــرمــــــــــــــان با را فایلها این کنند. م مشخص را نوشتار طبقۀ که کالس فایلهای .clsکنیم. م فراخوان \documentclass

سازد. م گاه آ آنها از را التک که قلم فایلهای .fd

کند: م تولید را زیر فایلهای کند م پردازش را فایل التک که وقت

با توان م را آن محتویات است. التک خروج مهمترین فایل این دستگاه. از مستقل فایل .dviر چاپ به آن به شبیه چیزی یا dvips توسط را آن توانید م یا ببینید آن مخصوص ر نمایش

بفرستید.

است. افتاده اتفاق قبل پردازش هنگام در که است اتفاقات همۀ شامل .log

و شود م خوانده بعدی اجرای زمان در فایل این کند. م ذخیره را بخشها عنوانهای تمام .tocگیرد. م قرار استفاده مورد مطالب فهرست چاپ برای

تصاویر. لیست برای اما است .toc فایل مانند فایل این .lof

است. جدولها لیست برای فایل این همینطور و .lot

شامل و است جاری پردازش به قبل پردازش از اطالعات انتقال آن وظیفۀ که ری دی فایل .auxاست. ارجاعها

Page 28: Latex farsi

بدانید باید که چیزهایی ١۴

فایل این در یابند انتقال نمایه به باید که را کلمات تمام التک باشد، نمایه دارای شما فایل اگر .idxبرای ۶۶ صفحه در ٣.۴ بخش به کنید. پردازش makeindex با را فایل این کند. م ذخیره

کنید. مراجعه بیشتر اطالعات

است. بعدی پردازش در نوشتار به تزریق آماده که .idx شده پردازش فایل .ind

است. داده انجام چهکاری makeindex دهد م نشان که فایل .ilg

بزرگ پروژههای ٨.١

چند به را ورودی فایل که باشید داشته دوست است ن مم کنید، م کار بزرگ نوشتارهای روی وقتدارد. کار این انجام برای فرمان دو التک کنید. تقسیم قسمت

\includefilename

اضافه نوشتار به را filename.tex فایل محتویات تا کنید وارد نوشتار متن در توانید م را فرمان اینتولید filename.texمحتویات پردازش از قبل را جدید صفحۀ ی التک که باشید داشته توجه کنید.

کند. ماز تعدادی تنها دهد م اجازه التک به کار این کنید. وارد نوشتار آغاز در توانید م را دوم فرمان

کند. وارد متن در را شده \include فایلهای

\includeonlyfilename,filename,. . .

فایلهایی آن به مربوط \include فرمانهای تنها پردازششد، آغاز در فرمان این که این از بعدنباید که باشید داشته توجه باشد. شده آورده \includeonly آرگومان در آنها نام که شود م اجرا

باشد. ویرگولها و فایلها اسم بین فاصلهای هیچاین شود. م جدید صفحۀ ی در شده الصاق فایل حروفچین باعث \include فرمانستصفحهها ش استزیرا مفید کنید م استفاده \includeonly فرمان از که وقت ویژه به موضوعمطلوب کار این مواقع بعض باشند. شده حذف شده الصاق فایلها از بعض اگر حت کند نم تغییر

کنید: استفاده زیر فرمان از توانید م حالت این در نیست.

\inputfilename

چیز هیچ و برق و زرق هیچ بدون کند. م الصاق را شده عنوان فایلهای ساده طور به فرمان ایناضافه.

این کنید. استفاده syntonly بستۀ از کند بررس را شما نوشتار کنید مجبور را التک که این برایخروج هیچ اما دهد قرار بازرس مورد احتمال خطاهای برای را نوشتار کند م مجبور را التک بسته

Page 29: Latex farsi

١۵ بزرگ پروژههای ٨.١

مفید بسیار زمان ذخیره در تواند م شود م اجرا سریعتر حالت این در التک که آنجا از کند. نم تولیداست: آسان بسیار آن کاربرد باشد.

\usepackagesyntonly\syntaxonly

عالمت ی افزودن (با کنید فعال غیر را دوم خط تنها کنید تولید خروج خواهید م که وقتدرصد).

Page 30: Latex farsi
Page 31: Latex farsi

٢ فصل

متن حروفچین

را دیگری مطالب فصل این در دارد. رسوکار آنها با التک که میدانید را ابتدایی چیزهای پیش، فصل مطالعه از بعدهستند. مفید واقعی نوشتههای تولید برای که آموخت خواهید

زبان و متن ساختار ١.٢

درست به مطالب اگر است. متن ی نوشتن نکتۀ مهمترین خواننده به ایدهها و اطالعات انتقالکه افتد م اتفاق موقع مطلب این و فهمد م را مطالب راحت به خواننده باشند شده ساختاربندی

باشد. متن محتوای ساختار دهنده انعکاس متن حروفچین ساختارزیبایی و منطق ساختار باید تنها که است این در حروفچین سیستمهای ر دی با التک تفاوتارائه الصاق فایلهای در و متن در که قوانین از استفاده با التک آنگاه کرد. معرف التک به را نوشتار

دهد. م انجام را نوشتار حروفچین است شدهزیرا گوییم م متن“ ”واحد آن به ما است. پاراگراف ( حروفچین در (و التک در واحد مهمرینکه گیریم م یاد بخش این در کند. م بازگو را ایده ی که است چسبیدهای بههم قسمت پاراگرافمطلب اگر بنابراین نیم. بش خط ی گذاشتن خال با را پاراگراف و ،\\ فرمان با را خط ونه چپاراگراف ستن ش مورد در اگر شود. شروع نیز جدید پاراگراف باید شود شروع که است قرار جدیدیپاراگراف ست ش نقطهای در اگر یرید. ب درنظر ایدهها حامل عنوان به را نوشتار نیستید، مطمئنخط ی در جدیدی کامال ایدۀ اگر ببرید. بین از باید را ست ش دارد، ادامه هنوز قبل ایدۀ ول دارید

باشید. داشته پاراگراف ست ش ی باید آنگاه است، شده واردافراد از خیل دانند. نم را پاراگرافها ستن ش دقیق محل دانستن اهمیت کل به افراد از بعضایجاد جدید پاراگرافهای التک، در خصوص به یا، دانند، نم را پاراگراف ی ستن ش مفهوم حتوجود فرمول متن در اگر خصوص به اشتباه این کردهاند. کاری چنین بدانند که این بدون کنند ماوقات گاه چرا که دریابید کنید سع و کنید توجه زیر مثالهای به افتد. م اتفاق بیشتر باشد، داشتهگیرد. نم قرار اوقات گاه و گیرد م قرار فرمول ی از بعد یا قبل پاراگراف) ست (ش خال خطو کنید مطالعه را بعد فصل و فصل این شوید، نم متوجه را مثالها این فرمانهای تمام هنوز (اگر

Page 32: Latex farsi

متن حروفچین ١٨

کنید.) مرور را بخش این دوباره

% Example 1\ldots when Einstein introduced his formula\beginequation

e = m \cdot c^2 \; ,\endequationwhich is at the same time the most widely knownand the least well understood physical formula.

% Example 2\ldots from which follows Kirchhoff's current law:\beginequation

\sum_k=1^n I_k = 0 \; .\endequation

Kirchhoff's voltage law can be derived \ldots

% Example 3\ldots which has several advantages.

\beginequationI_D = I_F - I_R

\endequationis the core of a very different transistor model. \ldots

خط پایان نقطه ی از بعد فاصلۀ انگلیس جمالت در هستند. متن تر کوچ واحدهای جمالت،بفهمد کند م سع التک کند. م تمام را مخفف کلمه ی که است نقطهای از بعد فاصلۀ از بیشتراست. نظر مورد ی کدام ویید ب او به باید کرد، اشتباه التک اگر است. نظر مورد دو این از ی کدام

دید. خواهید فصل این ادامۀ در را اینکار روشنگارش آیین دارای زبانها از بسیاری کند. م رسوخ نیز جمالت داخل به حت متن ساختارخاطر به با توان م را ویرگول ،(١ انگلیس و آلمان (مثال زبانها از بسیاری در اما هستند، پیچیدهایاست. کوچ توقف دارای متن که محلهایی در دهید: قرار درست محل در ساده اصل ی سپردنی که نقطهای هر در و بخوانید بلند صدای با را جمله دهید، قرار ویرگول کجا در نیستید مطمئن اگر

فارس البته صد و ١مترجم:

Page 33: Latex farsi

١٩ صفحه و خط ستن ش ٢.٢

راحذف ویرگول آن نداشتید مطبوع احساس کار این از اگر یرید. ب کوتاه نفس ی دارید ویرگولی نقطه آن در داشتید، کوتاه) توقف ی (یا تازه نفس ی به نیاز احساس نقطهای در اگر کنید؛

کنید. وارد ویرگولغیره و زیربخشها، بخشها، فصلها، در منطق بهطور باید را پاراگرافها که این آخر دست

صورت به حروفچین تأثیر وجود، این با دهید. قرار

\sectionThe Structure of Text and Language

شود. م انجام ونه چ ساختاربندی این کند م مشخص تقریبا که است واضح آنقدر

صفحه و خط ستن ش ٢.٢

ل همش پاراگرافهای ١.٢.٢

التک هستند. سان ی طول دارای خطها تمام که شوند م حروفچین صورت این به معموال کتابهامحتوای تا کند م رعایت را کلمات بین مناسب فاصلۀ و ند ش م مناسب صورت به را خطهاپاراگرافها اینکه ند. ش م خطها انتهای در را کلمات حت باشد الزم اگر کند. بهینه را پاراگرافهادارای پاراگراف ی خط اولین نرمال طور به دارد. نوشتار طبقۀ به بستگ شوند م حروفچین ونه چ٢.٣.۶ بخش به بیشتر اطالعات برای ندارد. وجود پاراگرافها بین ویژهای فاصلۀ و است، تورفتگ

کنید. مراجعهفرمان کنیم. خط ی ستن ش به مجبور را التک که باشد الزم است ن مم ویژه حاالت در

\\ یا \newline

فرمان کند. م شروع پاراگراف ستن ش بدون جدید خط ی

\\*

فرمان کند. م جلوگیری خط ست ش از بعد صفحه ست ش ی ایجاد از بعالوه

\newpage

فرمانهای کند. م آغاز را جدید صفحۀ ی

\linebreak[n], \nolinebreak[n], \pagebreak[n], \nopagebreak[n]

ان ام نویسنده به فرمانها این شود. انجام نباید یا باید ست ش ی که کنند م پیشنهاد را جاهاییبه چهار از کمتر nانتخاب با باشد. چهار تا صفر بین عددی تواند م که دهند، م را n پارامتر تغییر“break” فرمانهای این ندهد. اثر نتیجه بودن بد خیل صورت در را شما فرمان دهید م اجازه التک

Page 34: Latex farsi

متن حروفچین ٢٠

التکسع کنید، م استفاده “break” فرمان از که موقع حت نگیرید. اشتباه “new” فرمانهای با رااست. شده داده توضیح بعد بخش در مطلب این که دهد گسترش را صفحه طول و خط طول کند مخط ی خواهید م واقعا اگر کند. ایجاد شما نوشتار در نامطلوب فاصلههای است ن مم کار اینفرمانها این نام کنید. استفاده کارها این به مربوط فرمان از آنگاه کنید شروع را جدید صفحۀ یا جدید

بزنید! حدس راخطها نتواند التک اگر کند. ایجاد را ن مم خطهای ست ش بهترین کند م سع همواره التکپاراگراف بیرون به سمتراست از که دهد م خط به را اجازه این ند، بش پیشرفته استانداردهای طبق رااتفاق این دهد. م پردازش زمان در را “overfull hbox” هشدار التک حالت این در شود. کشیدهتوانید م نکند.٢ پیدا خط انتهای در کلمات ستن ش برای مناسبی ان م التک که دهد م رخ وقتفاصلههای ایجاد باعث فرمان این بیاورید. پایین کم \sloppy فرمان با را التک استانداردهای“underfull هشدار التک حالت این در نباشد. بهینه خروج اگر حت شود م طوالن کلمهای بین\fussy فرمان نیست. جالب خیل کار این نتیجه اوقات اغلب در دهد. م کاربر به را hbox”

گرداند. برم پیشفرض حالت به را التک استانداردهای

کلمات ستن ش ٢.٢.٢

برای دقیق ان م نتواند کلمات ستن ش وریتم ال اگر ند. ش م لزوم صورت در را کلمات التککنید. یاری راه این در را التک توانید م کند، پیدا کلمه ستن ش

فرمان

\hyphenationword list

فرمان آرگومان شود. سته ش عالمت”-“ با نقاط در تنها است آمده لیست در که کلمات شود م باعثستن ش راهنمایی باشد. شده یل تش عادی عالمتهای حروف از که باشد کلمات شامل باید تنهااگر که است معن بدان این شود. فعال زبان آن تا ماند م باق حافظه در ویژه زبان ی برای کلماتفرمان اگر دهد. م قرار نظر مورد را انگلیس زبان تنها کنید وارد نوشتار سرآغاز در را ستن ش فرمانآنگاه کنید، استفاده babel مانند بستهای از و دهید قرار \begindocument از بعد را ستن ش

شود. م فعال است شده انتخاب babel توسط که زبان برای کلمات ستن ش راهنماییهایاز مانع و شود، سته ش “Hyphenation” همانند تا دهد م اجازه “hyphenation” به زیر مثالتوان نم را ویژهای نماد یا حرف هیچ شود. م “fortran” و “Fortran” ،“FORTRAN” شدن سته ش

داد. قرار ستن ش فرمان آرگومان درمثال:

\hyphenationFORTRAN Hy-phen-a-tion

پیدا را نظر مورد خط که نیست آسان معموال دهد، م overfull hbox وقوع مورد در هشداری التک که این وجود ٢با

سیاه پهن نشان ی خطها این راست سمت حاشیۀ در کنید، استفاده \documentclass در draft گزینه از اگر کنیم.شود. م ایجاد

Page 35: Latex farsi

٢١ شده تعریف رشتههای ٣.٢

که شود م نقطهای تنها نقطه این کند. م ایجاد را کلمه ستن ش برای پیشنهاد ی \- فرمانهستند ویژهای حرف دارای که کلمات برای ویژه به فرمان این شود. سته ش آنجا در است مجاز کلمه

ند. بش خودکار بهطور تواند نم را کلمات این التک زیرا لهجهها)، حروف (مانند است مفید

I think this is: su\-per\-cal\-%i\-frag\-i\-lis\-tic\-ex\-pi\-%al\-i\-do\-cious

I think this is: supercalifragilisticexpialido-

cious

نگهداشت: زیر فرمان با خط ی در توان م را کلمه چند

\mboxtext

یرند. ب قرار هم کنار در شرایط هر تحت آرگومانهایش شود م باعث فرمان این

My phone number will change soon.It will be \mbox0116 291 2319.

The parameter\mbox\emphfilename shouldcontain the name of the file.

My phone number will ange soon. It will be

0116 291 2319.

e parameter filename should contain the

name of the file.

گیرد. م قرار متن دور کادری که تفاوت این با است، \mbox مشابه \fbox

شده تعریف رشتههای ٣.٢

دیدید: را ویژه رشتههای حروفچین برای ساده خیل فرمان ی قبل، صفحۀ مثالهای از بعض در

فرمان مثال توضیح\today August 4, 2009 جاری زمان\TeX TEX شما عالقۀ مورد حروفچین\LaTeX LATEX بازی عنوان\LaTeXe LATEX2ε کنون ل ش

ویژه نمادهای و حروف ۴.٢

قول نقل عالمت ١.۴.٢

اینکار برای ری دی عالمت از انتشار برای . کنید استفاده " از تایپ ماشین مانند نباید قول نقل براینقل پایان برای ۴' عالمت دو از و قول نقل شروع برای ٣` عالمت دو از التک، در شود. م استفاده

٣grave accent

Page 36: Latex farsi

متن حروفچین ٢٢

کنیم. م استفاده عالمتها این از ی از منفرد قول نقل برای شود. م استفاده قول

``Please press the `x' key.'' “Please press the ‘x’ key.”

کرد. استفاده آن اتمام برای ' از و قول نقل شروع برای ` از که نیست مناسبی تعبیر که دانم م

ستن ش و کلمات فاصلۀ ٢.۴.٢

دش چند نوشتن با توان م را فاصلهها این از تا سه شناسد. م را کلمات بین فاصلۀ نوع چهار التکاست: ریاض منهای عالمت همان حقیقت در و نیست دش چهارم عالمت کرد. تولید هم سر پشت

daughter-in-law, X-rated\\pages 13--67\\yes---or no? \\$0$, $1$ and $-1$

daughter-in-law, X-rated

pages 13–67

yes—or no?

0, 1 and −1

.‘−’ minus sign و ‘—’ em-dash ،‘–’ en-dash ،‘-’ hyphen است: این دشها این نام

(∼) تیلدا ٣.۴.٢

التک کاراکتر این تولید برای است. تیلدا عالمت شود م ظاهر صفحاتوب در معموال که کاراکتریجای به خواهید. م که نیست چیزی آن دقیقا که است ˜ آن حاصل ول یرد ب کم \~ از توانید م

کنید: استفاده زیر روش از آن

http://www.rich.edu/\~bush \\http://www.clever.edu/$\sim$demo

hp://www.ri.edu/˜bush

hp://www.clever.edu/∼demo

() درجه عالمت ۴.۴.٢

نوشت: التک در را درجه عالمت توان م ونه چ دهد م نشان زیر مثال

It's $-30\,^\circ\mathrmC$.I will soon start tosuper-conduct.

It’s−30 C. I will soon start to super-conduct.

کند. م دسترس قابل نیز \textcelsius فرمان با را درجه عالمت textcomp بستۀ

۴vertical quote

Page 37: Latex farsi

٢٣ ویژه نمادهای و حروف ۴.٢

(€) اروپا پول واحد نماد ۵.۴.٢

این برای ویژه کاراکتر دارای کنون قلمهای بیشتر رود. م بهکار بسیار اروپا پول واحد نماد روزها ایننوشتار سرآغاز در textcomp بستۀ فراخوان از بعد هستند. نماد

\usepackagetextcomp

فرمان از

\texteuro

کنید. استفاده توانید م کاراکتر این نمایش برایانجام توانید م ری دی کارهای آید، نم خوشتان آن ل ش از یا ندارد را نماد این شما قلم اگر

دهید.کند: م فراهم را اروپا پول واحد رسم نماد eurosym بستۀ که این ابتدا

\usepackage[official]eurosym

officialجـــــــای به gen گزینۀ از باشد، داشته همخوان شما قلم با که پسندید م را نمادی اگرکنید. استفاده

اروپا نماد از پر کیسهای :١.٢ جدول

LM+textcomp \texteuro € € €eurosym \euro e e e[gen]eurosym \euro AC AC AC

(. . .) نقطه سه ۶.۴.٢

کتاب ی در هستند. حرف ی طول همان دارای فاصله ی یا ویرگول ی تایپ، ماشین روی برسه نوشتن با تنها توان نم را نقطه سه بنابراین کنند. م اشغال را کوچ فضای تنها کاراکترها این

دارد: وجود ویژهای فرمان منظور این برای داد. نشان نقطه

\ldots

Page 38: Latex farsi

متن حروفچین ٢۴

Not like this ... but like this:\\New York, Tokyo, Budapest, \ldots

Not like this … but like this:

New York, Tokyo, Budapest, . . .

حروف چسبیدگ ٧.۴.٢

برای ویژهای نمادهای باید ه بل آیند نم بدست حرف چند متوال قراردادن با تنها کلمات از بعضبرد. کار به آنها نمایش

ff fi fl ffi. . . جای به ff fi fl ffi . . .

این برد. بین از نظر مورد حرف دو بین \mbox ی قراردادن با توان م را حروف چسبیدگآیند. م بدست کلمه دو ترکیب از که است الزم کلمههایی برای مثال عنوان به کار

\Large Not shelfful\\but shelf\mboxful

Not shelfful

but shelfful

ویژه حروف و لهجهها ٨.۴.٢

تمام ٢.٢ جدول کند. م پشتیبان مختلف لهای ش به را ویژه حروف و لهجهها از استفاده التکقابل هم ر دی حروف برای کار این گیرند. م قرار o حرف بر که دهد م نشان را مختلف لهجههای

است. انجامبرای کرد. حذف را آن روی نقطۀ باید ابتدا j یا i مانند حرف روی بر لهجه ی قراردادن برای

کنید. استفاده \j و \i از کار این انجام

H\^otel, na\"\i ve, \'el\`eve,\\sm\o rrebr\o d, !`Se\~norita!,\\Sch\"onbrunner Schlo\ssStra\ss e

Hotel, naıve, eleve,

smørrebrød, ¡Senorita!,

Sonbrunner Sloß Straße

کلمات بین فاصله ۵.٢

بین مناسب فاصله التک شود، ظاهر منظم صورت به راست سمت حاشیه ، خروج در که این برایقرار خط ی انتهای در را بیشتری فاصلۀ التک همچنین کنند. پر را خط تا کند م ایجاد کلماتنقطه، جمله ی انتهای کند م فرض التک شود. م متن بهتر خوانایی باعث کار این زیرا دهد، مرا نقطه این التک شود، ظاهر بزرگ حرف ی از بعد نقطه ی اگر است. تعجب یا سؤال عالمت

CLOUDYSKY
Highlight
Page 39: Latex farsi

٢۵ بخش و فصل، عنوان، ۶.٢

نقطه ی شوند م نوشته بزرگ حروف با که ویژه اسام از بعد معموال زیرا داند، نم خط ی پایانگیرد. م قرار

جلوی در اسلش ب ی دهد. اطالع التک به باید نویسنده را اینها از غیر به ری دی فرض هرکند م تولید را فاصلهای تیلدا حرف یابد. گسترش تواند نم که کند م تولید را فاصلهای فاصله، ینقطه ی جلوی در @ فرمان کند. م جلوگیری خط ستن ش از بهعالوه و یابد گسترش تواند نم کهشده ظاهر بزرگ حرف ی از بعد نقطه این اگر حت است، خط ی انتهای نقطه این که کند م بیان

باشد.

Mr.~Smith was happy to see her\\cf.~Fig.~5\\I like BASIC\@. What about you?

Mr. Smith was happy to see her

cf. Fig. 5

I like BASIC. What about you?

کرد فعال غیر زیر فرمان با توان م را نقطه از بعد اضاف فاصلۀ

\frenchspacing

اکثر در کار این ندهد. قرار کلمات بین فاصلۀ از بیشتر فاصلهای نقطه از بعد گوید م التک به کهاستفاده \frenchspacin فرمان از اگر کتابنامه. نوشتن هنگام در جز به است، معمول زبانها

نیست. الزم \@ فرمان فراخوان کنید،

بخش و فصل، عنوان، ۶.٢

فصلها، به را خود نوشتار باید کنید، راهنمایی شما کار خواندن هنگام به را خواننده که این برایانپذیر ام ویژهای فرمانهای اختصاص با را کار این التک کنید. تقسیم زیربخشها و بخشها،

ویژه حروف و لهجهها :٢.٢ جدول

o \`o o \'o o \^o o \~oo \=o o \.o o \"o c \c c

o \u o o \v o o \H o o \c oo. \d o o

¯\b o ⁀oo \t oo

œ \oe Œ \OE æ \ae Æ \AEa \aa A \AA

ø \o Ø \O l \l L \Lı \i \j ¡ !` ¿ ?`

Page 40: Latex farsi

متن حروفچین ٢۶

را آنها ترتیب که شماست وظیفۀ این پذیرند. م آرگومان عنوان به را بخش هر عنوان که کند مکنید. بیان درست

موجودند: article طبقۀ در زیر فرمانهای

\section...\subsection...\subsubsection...\paragraph...\subparagraph...

را فصلها و بخشها شمارهگذاری که کنید تقسیم قسمتهایی به را نوشتارتان خواهید م اگرفرمان از ندهد تغییر

\part...

کنید. استفادهفرمان کنید، م استفاده book و report طبقههای از که وقت

\chapter...

باشد. تواند م بخش چندین برگیرندۀ در فصل هر که است استفاده قابل همی عنوان به مقاله ی دادن قرار شناسد، نم را chapter فرمان article طبقۀ که آنجا از

قلم اندازۀ همچنین و آنها شمارهگذاری و بخشها، بین فاصلۀ است. آسان بسیار کتاب ی از فصلشود. م تعیین التک توسط خودکار طور به عنوانها

است: شده اشاره آنها به زیر در که هستند هایی ویژگ دارای فرمانها دسته این از فرمان دو

دهد. نم تغییر را فصلها مسلسل شمارهگذاری \part فرمان •

به را فصلها شمارهگذاری تنها فرمان این پذیرد. نم را آرگومان هیچ \appendix فرمان •دهد.۵ م تغییر حرف صورت

پردازش آخرین از که آنها به مربوط صفحۀ و بخشها عنوان قراردادن با را مطالب فهرست التکفرمان کند. م تولید است آمده بدست

\tableofcontents

باید جدید نوشتار ی شود. م نقطه همان در مطالب فهرست نمایش باعث شود ظاهر که جا هراست اوقاتالزم گاه گردد. درج درست صورت به \tableofcontents تا پردازششود دوبار

دهد. م را مناسب پیغام شما به مورد این در التک کنید، پردازش سهبار را فایل

کند. م حرف را بخشها شمارهگذاری فرمان این مقاله، طبقۀ ۵در

Page 41: Latex farsi

٢٧ بخش و فصل، عنوان، ۶.٢

حالت باشند. م نیز ستارهدار حالت دارای شد ذکر باال در که بخشبندی فرمانهای تماماین شود. م درست فرمان نام انتهای به * عالمت ی افزودن با راحت به فرمانها این ستارهدارمطالب فهرست در و نیستند شمارهدار که تفاوت این با شوند م مربوطه بخش تولید باعث فرمانهافرمان از باید \sectionHelp فرمان جای به مثال عنوان به کار، این برای شوند. نم ظاهر

کنید. استفاده \section*Helpانپذیر ام کار این اوقات گاه شوند. م ظاهر مطالب فهرست در نرمال طور به بخشها عنوانکه را عنوان توان م صورت این در شود. نم جا خط ی در و است طوالن بخش عنوان زیرا نیست

کرد. تعیین واقع عنوان جلوی در انتخابی گزینۀ ی با شود م ظاهر مطالب فهرست در

\chapter[Title for the table of contents]A longand especially boring title, shown in the text

فرمان با نوشتار کل عنوان

\maketitle

تعیین \maketitle فرمان از قبل زیر فرمانهای با توان م را نوشتار عنوان محتویات شود. م چاپکرد:

\title..., \author... , \date...

جدا ر دی ی از \and فرمان با که کنید وارد را نام چندین توانید م \author فرمان آرگومان درببینید. ٧ صفحۀ در ٢.١ جدول در توانید م کردیم معرف باال در که را فرمانهایی از مثال شوند. مbook طبقۀ همراه به ر دی فرمان سه التک شد، اشاره باال در که بخشبندی فرمانهای بر عالوهرا صفحه شمارۀ و سربرگ فرمانها این آیند. م کار به نوشتار تقسیم برای فرمانها این کند. م ارائه

دهند: م تغییر کتاب ی در

.(\begindocument) باشد نوشتار متن شروع از بعد فرمان اولین باید \frontmatterظاهر شماره بدون را بخشها و دهد م تغییر التین اعداد به را صفحهها شمارۀ فرمان اینبخشبندی فرمانهای از که است این همانند بخشبندیها روی فرمان این رفتار کند. معنوان که تفاوت این با (\chapter*Preface مثال عنوان (به کنید استفاده ستارهدار

شوند. م ظاهر مطالب فهرست در همچنان بخشها این

شمارۀ شود م باعث که رود م کار به فصل اولین اعالن از قبل دقیقا فرمان این \mainmatterکند. م شروع یـ از را آن و یابد تغییر عددی سب به صفحه

حروفشمارهگذاری با فصلها فرمان، این از بعد کند. م شروع را نوشتار پیوستهای \appendixشوند. م

طبقۀ ی در شود. ظاهر نمایه و کتابنامه مانند کتاب، آیتم آخرین از قبل باید \backmatterندارد. تاثیری هیچ فرمان این استاندارد،

Page 42: Latex farsi

متن حروفچین ٢٨

ارجاع ٧.٢

از ویژه قسمتهای و جدولها لها، ش مانند ارجاعهایی معموال مقاالت و گزارشها، کتابها، درارجاعهای تولید برای را زیر فرمانهای التک گویند. م ۶ متن ارجاعهای آنها به که دارد وجود متن

کند م ارائه متن

\labelmarker, \refmarker و \pagerefmarker

با را \ref فرمانهای تمام التک شود. م انتخاب کاربر توسط که است نشانگر ی marker کهظاهر آن در \label فرمان که دهد م نمایش قضیهای یا جدول، ل، ش زیربخش، بخش، شمارۀدارد.٧ قرار نظر مورد \label که دهد م نمایش را صفحهای شمارۀ \pageref فرمان است. شده

A reference to this subsection\labelsec:this looks like:``see section~\refsec:this onpage~\pagerefsec:this.''

A reference to this subsection looks like: “see

section 2.7 on page 28.”

پانوشت ٨.٢

فرمان با

\footnotefootnote text

قرار جملهای یا کلمه از بعد باید همواره پانوشتها شود. م نوشته جاری صفحۀ انتهای در پانوشتاز بعد باید کند م اشاره عبارت ی کل به که پانوشت بنابراین کند. م اشاره آن به که شود٨ دادهخواند م را نوشتار که کس هر که این به توجه با شود. داده قرار جمله آن انتهای نقطۀ یا ویرگولمطالب تمام چرا پس هستیم) اوی کنج موجودات ما که (زیرا کند م مطالعه هم را پانوشتها نهایتا

نکنیم؟٩ بیان متن خود در را

Footnotes\footnoteThis isa footnote. are often used

by people using \LaTeX.

Footnotesa are oen used by people using

LATEX.

a is is a footnote.

۶cross-referenceslabel\تنها فرمان ندارند. اطالع کنند م ارجاع آن به که چیزی محتوای از فرمانها این که باشید داشته ٧توجه

را قبل پردازش از نظر مورد شمارۀ باشد بخش ی شمارۀ شماره، این که وقت کند. م ذخیره را شده تولید شمارۀ آخرینکند. م ذخیره

است. فارس معمول افعال از ی شدن ٨فعل

بره(-: نم خوابت چرا پس بلدی الالیی که ٩تو

Page 43: Latex farsi

٢٩ کلمات تاکید ٩.٢

کلمات تاکید ٩.٢

شوند. م تایپ زیرخط صورت به مهم کلمات بنویسید، را متن تایپ ماشین ی با اگر

\underlinetext

فرمان التک دهند. م نمایش ایتالی صورت به را مهم کلمههای شده، تایپ کتابهای در

\emphtext

دارد: بستگ متن به فرمان تأثیر برد. م کار به کلمهها تأکید برای را

\emphIf you useemphasizing inside a pieceof emphasized text, then\LaTeX uses the\emphnormal font foremphasizing.

If you use emphasizing inside a piece of em-

phasized text, then LATEX uses the normal font

for emphasizing.

توجه کنیم استفاده ری دی قلم از که این یا و کند تأکید را چیزی التک که این تفاوت به لطفاکنید.

\textitYou can also\emphemphasize text ifit is set in italics,

\textsfin a\emphsans-serif font,

\textttor in\emphtypewriter style.

You can also emphasize text if it is set in ital-

ics, in a sans-serif font, or in typewriter

style.

محیطها ١٠.٢

کند: م ارائه مختلف کارهای برای را مختلف محیطهای التک

\beginenvironment text \endenvironment

باشند، تودرتو توانند م محیطها گیرد. م قرار استفاده مورد که است محیط نام environment کهباشد. شده اعمال آنها درست ترتیب که مادام

\beginaaa...\beginbbb...\endbbb...\endaaa

دهیم. م قرار بررس مورد را محیطها انواع بعد بخش در

Page 44: Latex farsi

متن حروفچین ٣٠

شمارهدار و توضیح، تبصره، محیطهای ١.١٠.٢

لیستهای تولید برای enumerate است، مفید ساده لیستهای تولید برای itemize محیطاست. مفید توضیحات محیط برای description و شمارهدار،

\flushleft\beginenumerate\item You can mix the listenvironments to your taste:\beginitemize\item But it might start tolook silly.\item[-] With a dash.\enditemize\item Therefore remember:\begindescription\item[Stupid] things will notbecome smart because they arein a list.\item[Smart] things, though,can be presented beautifullyin a list.\enddescription\endenumerate

1. You can mix the list environments to

your taste:

• But it might start to look silly.

- With a dash.

2. erefore remember:

Stupid things will not become smart

because they are in a list.

Smart things, though, can be pre-

sented beautifully in a list.

چین وسط و راست، چپ، ٢.١٠.٢

راست- یا چپچین که کنند م تولید را پاراگرافهایی flushright و flushleft محیطهایاعالن \\ فرمان با را خط ست ش اگر نویسد. م وسطچین را متن center محیط هستند. چین

کند. م تعیین را خطها ست ش خودکار صورت به التک نکنید،

\beginflushleftThis text is\\ left-aligned.\LaTeX is not trying to makeeach line the same length.\endflushleft

is text is

le-aligned. LATEX is not trying to make ea

line the same length.

Page 45: Latex farsi

٣١ محیطها ١٠.٢

\beginflushrightThis text is right-\\aligned.\LaTeX is not trying to makeeach line the same length.\endflushright

is text is right-

aligned. LATEX is not trying to make ea line

the same length.

\begincenterAt the centre\\of the earth\endcenter

At the centre

of the earth

شعر و قول نقل ٣.١٠.٢

است. مفید مثالها و قول نقل عبارتهای برای quote محیط

A typographical rule of thumbfor the line length is:\beginquoteOn average, no line shouldbe longer than 66 characters.\endquoteThis is why \LaTeX pages havesuch large borders by defaultand also why multicolumn printis used in newspapers.

A typographical rule of thumb for the line

length is:

On average, no line should be

longer than 66 aracters.

is is why LATEX pages have su large bor-

ders by default and also why multicolumn

print is used in newspapers.

برای quotation محیط .verse و quotation محیط دارد: وجود ر دی مشابه محیط دوشعر نگارش برای verse محیط است. مفید باشند پاراگراف ی از بیش که طوالن قولهای نقلمورد خط انتهای در \\ فرمان با ستها ش محیط این در هستند. مهم خیل ستها ش که است مفید

گیرد. م انجام قطعه هر از بعد خال خط ی و نظر

Page 46: Latex farsi

متن حروفچین ٣٢

I know only one English poem byheart. It is about Humpty Dumpty.\beginflushleft\beginverseHumpty Dumpty sat on a wall:\\Humpty Dumpty had a great fall.\\All the King's horses and allthe King's men\\Couldn't put Humpty togetheragain.\endverse\endflushleft

I know only one English poem by heart. It is

about Humpty Dumpty.

Humpty Dumpty sat on a wall:

Humpty Dumpty had a great

fall.

All the King’s horses and all the

King’s men

Couldn’t put Humpty together

again.

مقدمه ۴.١٠.٢

برای را abstract محیط التک کنند. م شروع یده چ ی با را نوشتار معموال علم مطالب دررود. م کار به مقاالت در یده چ ی نرمال طور به است. کرده پیشبین کاری چنین انجام

\beginabstractThe abstract abstract.\endabstract

e abstract abstract.

تحتاللفظ چاپ ۵.١٠.٢

با که این همانند شوند، م نوشته \endverbatim و \beginverbatim بین که متنهاییالتک. فرمان هیچ تأثیر بدون و خطها ست ش تمام با شوند، م ظاهر باشند شده نوشته تایپ ماشین

داد. انجام زیر صورت به توان م را کار این پاراگراف ی برای

\verb+text+

محیط همین کم به مقدمه این مثالهای از بسیاری است. حائل کاراکتر ی از مثال ی تنها +شدهاند. نوشته

The \verb|\ldots| command \ldots

\beginverbatim10 PRINT "HELLO WORLD ";20 GOTO 10\endverbatim

e \ldots command . . .

10 PRINT "HELLO WORLD ";20 GOTO 10

Page 47: Latex farsi

٣٣ محیطها ١٠.٢

\beginverbatim*the starred version ofthe verbatimenvironment emphasizesthe spaces in the text\endverbatim*

the starred version ofthe verbatimenvironment emphasizesthe spaces in the text

برد: بهکار ستارهدار صورت به توان م را \verb فرمان

\verb*|like this :-) | like this :-)

برد. کار به ر دی فرمانهای پارامتر صورت به توان نم را \verb فرمان و verbatim محیط

جدول ۶.١٠.٢

التک برد. کار به عمودی و افق خطهای با زیبا جدولهای طراح برای توان م را tabular محیطفرمان از table spec آرگومان دهد. م تشخیص خودکار صورت به را ستونها عرض

\begintabular[pos]table spec

برای c راستچین، برای r چپچین، ستون ی برای l از کند. م تعریف را جدول سبخط، ست ش با شده چیده متن ی شامل ستون ی برای pwidth از کنید؛ استفاده وسطچین

کنید. استفاده عمودی خط ی برای l و

با ند. ش نم خودکار طور به را آن التک باشد، صفحه از گستردهتر ستون ی درون متن اگرمتن ی پیرامون که کنید تعریف را ستون از ویژهای نوع توانید م pwidth فرمان از استفاده

است. شده گرد مشخصشده

از ی از کند. م تعیین آن دور متن کرس خط به نسبت را جدول عمودی ان م pos آرگومانکنید. استفاده وسط و پایین باال، به مقدار این تعیین برای c ، b ، t گزینههای

شروع را جدید خط ی \\ و رویم م بعد ستون به & درج با ،tabular محیط ی درفرمان با i-ام ستون تا j-ام ستون از را خط توانید م کند. م رسم افق خط ی \hline و کند م

کنید. رسم \clinej-i

Page 48: Latex farsi

متن حروفچین ٣۴

\begintabular|r|l|\hline7C0 & hexadecimal \\3700 & octal \\ \cline2-211111000000 & binary \\\hline \hline1984 & decimal \\\hline\endtabular

7C0 hexadecimal

3700 octal

11111000000 binary

1984 decimal

\begintabular|p4.7cm|\hlineWelcome to Boxy's paragraph.We sincerely hope you'llall enjoy the show.\\\hline\endtabular

Welcome to Boxy’s paragraph.

We sincerely hope you’ll all enjoy

the show.

برد م بین از را ستونها بین فاصلۀ فرمان این ساخت. @... با توان م را ستونها جداکنندۀفرمان این از استفاده معمول مورد کردهاید. ارائه کوالد آ در که کند م استفاده چیزی از آن جای به واز استفاده با جدول ی باالیی فاصلۀ بردن بین از آن ر دی کاربرد است. ممیز اساس بر چیدن در

است. @ فرمان

\begintabular@ l @\hlineno leading space\\\hline\endtabular

no leading space

\begintabularl\hlineleading space left and right\\\hline\endtabular

leading space le and right

ندارد وجود ممیزچین صورت به جدول ی در اعداد کردن مرتب برای درون راه هیچ که آنجا ازری دی و راستچین، صورت به ی داد: انجام ستون دو داشتن و حقه ی با توان م را کار این ١٠

فاصلۀ \begintabular محیط خطهای در @. فرمان چپچین. اعشاری عدد صورت به

بیندازید. dcolumn بستۀ به نگاه است، نصب شما سیستم روی ابزار کالف ١٠اگر

Page 49: Latex farsi

٣۵ شناور اجسام ١١.٢

باید که فراموشنکنید است. ممیز معمول نماد که دهد م نشان نقطه ی با تنها را ستونها بین عادیتوان م را ستون ی برچسب کنید. جدا آن درست قسمت از & فرمان با را عددتان اعشاری قسمت

کنید. تعیین \multicolumn فرمان با

\begintabularc r @. lPi expression &\multicolumn2cValue \\\hline$\pi$ & 3&1416 \\$\pi^\pi$ & 36&46 \\$(\pi^\pi)^\pi$ & 80662&7 \\\endtabular

Pi expression Value

π 3.1416

ππ 36.46

(ππ)π 80662.7

\begintabular|c|c|\hline\multicolumn2|c|Ene \\\hlineMene & Muh! \\\hline\endtabular

Ene

Mene Muh!

را بزرگتری جدولهای خواهید م اگر گیرد. م قرار صفحه ی در همواره جدول ی متن تمامکنید. استفاده longtable محیط از باید کنید، طراح

شناور اجسام ١١.٢

اشیاء این هستند. ل ش و جدول زیادی تعداد دارای رسند م چاپ به که چیزهایی از بسیاری امروزهاین برای روش ی شوند. سته ش صفحهها بین توانند نم زیرا دارند، احتیاج بیشتری حفاظت بهی آنگاه نگیرد، جا صفحه ادامۀ در که باشد بزرگ آنقدر ل ش یا جدول ی هرگاه که است این کار

باشند خال صفحات از تعدادی که شود م باعث کار این شود. تولید آن نمایش برای جدید صفحۀاست. منظره بد بسیار که

ابتدای به گنجند نم صفحه در که را جدولهایی و لها ش که است این ل مش این حل راهگونه این حفاظت برای محیط دو التک پرکنیم. متن با را اول صفحۀ ادامه و کنیم، منتقل بعد صفحۀدو این از بهینه استفاده برای ل. ش برای ی و جدول برای ی است؛ کرده تعبیه شناور اجسامغیر در کند. م رفتار ونه چ شناور اجسام با خودش درون در التک بدانید تقریبی طور به باید محیطکه نقطهای در را اجسام این اه هیچ التک زیرا شود م شما برای معضل ی موضوع این صورت این

دهد. نم قرار خواهید م شما

بیندازیم: نظری شدهاند تعبیه شناور اجسام برای که فرمانهایی به دهید اجازه ابتدا

Page 50: Latex farsi

متن حروفچین ٣۶

منظور شناور شیی ی عنوان به گیرد م قرار table و figure محیط میان در که چیزی هرشناور محیط دو هر شود. م

\beginfigure[placement specifier] یا \begintable[. . .]

نشان برای پارامتر این گوییم. م ان١١ م کننده مشخص آن به که کنند م قبول اختیاری پارامترهایانهای م از رشته ی صورت به پارامتر این رود. م بهکار شناور جسم برای نظر مورد ان م دادن

کرد: تولید زیر صورت به توان م را جدول ی ببینید. را ٣.٢ جدول شود. م تعیین ن مم

\begintable[!hbp]

صفحه پایین در یا نقطه همان در را جدول که دهد م اجازه التک به [!hbp] ان م کنندۀ مشخصوجود با است ن مم که کدام هر در حت یا و دهد، قرار شناور اشیاء تنها شامل صفحه ی در یا و[tbp] پیشفرضآن مقدار نگردد معرف ان م هیچ اگر نباشد. زیبا کار حاصل است ن مم که این

است.در کار این اگر دهد. م قرار است داده فرمان کاربر که جایی همان را شناور جسم هر التکی هرگاه دهد.١٢ م انتقال شناور جسم نوع صف به را آن التک نباشد، انپذیر ام جاری صفحۀ

برای انتظار صف در شناوری جسم آیا که کند م بررس ابتدا التک شود، م شروع جدید صفحۀترتیبی به خودش به مربوط صف در جسم هر با نباشد، انپذیر ام کار این اگر است. موجود الصاقجز (به شود داده قرار است قرار نویسنده راهنمایی طبق متن از نقطه همین در انگار که شود م رفتارانتقال مربوطه صف در مناسب ان م به متن در ر دی جسم هر .( گیرد نم قرار نظر مورد ر دی که hدلیل همین به دهد. م قرار نظر مد را صف در جسم هر اولیۀ ترتیب منظم طور به التک یابد. متمام بنابراین و شود م داده انتقال نوشتار انتهای به نباشد متن در شدن ظاهر قابل ل ش اگر که است

بنابراین: یابند. م انتقال نوشتار انتهای به نیز آن از بعد لهای ش

١١placement specifier

شوند! م ظاهر خروج —اولین ورودی اولین ل ش به صفها ١٢این

شناور اجسام قراردادن پارامترهای :٣.٢ جدول

. . . جسم دادن قرار اجازۀ Spec

است. شده ظاهر فرمان که متن از جایی همان در (here) اینجااست. مفید کوچ اجسام برای

h

صفحه. (top) باالی در tصفحه. (boom) پایین در b

است. شناور اجسام شامل تنها که ویژه صفحۀ ی در pالف داخل پارامترهای از بسیاری گرفتن نظر در بدون !

صفحه ی در شناور اشیاء تعداد ماکسیمم مانند الف

Page 51: Latex farsi

٣٧ شناور اجسام ١١.٢

دلیل این به اغلب دهد نم قرار خواهید م شما که طور آن را شناور اجسام التک اگردهد. قرار متن از نقطهای هیچ در تواند نم را اجسام این از ی تنها که است

لساز مش است ن مم موضوع این باشد، داشته وجود جسم برای مناسب ان م ی تنها که وقتآید. م پدید نوع این از ل مش ی معموال نباشد، نمایش قابل شده پیشنهاد ان م در جسم اگر شود.در که است لساز مش آنقدر کار این کنید، استفاده [h] گزینۀ از نباید هیچگاه که این خصوص بهمحیطهای الت مش که حال شود. م تبدیل [ht] به خودکار طور به گزینه این التک جدید نسخههای

فرمان با دارند. بیشتر توضیح به نیاز نیز ر دی موضوع چند دادیم، توضیح کم را ل ش و جدول

\captioncaption text

طور به جدول یا ل ش عنوان ی و شماره ی کنید. تعریف را شناور جسم ی عنوان توانید مگیرد. م قرار عنوان این از قبل التک توسط خودکار

فرمان دو

\listoffigures و \listoftables

لیستها این کند. م چاپ را لها ش و جدولها لیست \tableofcontents فرمان همانندباید است، طوالن لها ش این عنوان اگر بنابراین دهند، م نمایش را نظر مورد شیی کامل عنواناست. انپذیر ام زیر صورت به کار این کنید. معرف اختیاری گزینۀ عنوان به را تری کوچ عنوان

\caption[Short]LLLLLoooooonnnnnggggg

باشید داشته توجه باشید. داشته شناور اجسام این به ارجاع توانید م \ref و \label فرمان بافرمان این با مربوطه شماره باید زیرا یرد ب قرار \caption فرمان از بعد باید \label فرمان که

باشد. شده تولید دوماختصاص برای کار این از توانید م دهد. م قرار متن در را آن و کند م رسم را مربع زیر مثال

کنید. استفاده کار پایان در مشخص ابعاد با تصویر ی

Figure~\refwhite is an example of Pop-Art.\beginfigure[!hbtp]\makebox[\textwidth]\framebox[5cm]\rule0pt5cm\captionFive by Five in Centimetres.\labelwhite[A\endfigure

اگر دهد.١٣ قرار متن از نقطه همین در دقیقا را ل ش تا کند م سع (!) سخت به التک باال، مثال درکارها این از هیچکدام اگر دهد. قرار صفحه انتهای در را ل ش کند م سع نباشد انپذیر ام کار این

باشد. خال لها ش به مربوط صف کنید ١٣فرض

Page 52: Latex farsi

متن حروفچین ٣٨

ی مثال همراه به خال صفحۀ ی در را ل ش تواند م آیا که کند م بررس التک نباشد، انپذیر امصفحۀ ی التک نباشد، موجود شناور صفحۀ ی پرکردن برای الزم محتویات اگر دهد. قرار جدول

گیرد. م سر از را مراحل همین ر دی بار ی و کند م تولید جدیدفرمان از باشد الزم اگر ویژهای شرایط تحت

\clearpage یا \cleardoublepage

ی و دهد قرار را صف در باقیمانده اشیاء تمام تا کند م مجبور را التک فرمان این کنید. استفادهرود. م بعدی راست سمت صفحۀ به \cleardoublepage فرمان کند. تولید جدید صفحۀ

دهید. قرار خود متن در را ریپت پستاس لهای ش ونه چ گرفت خواهید یاد مقدمه این در بعدا

ستن ش اجسام از حفاظت ١٢.٢

نوشتار در است ن مم شود م ظاهر متن در \section و \caption فرمانهای توسط که متنهنگام فرمانها از بعض نوشتار). متن یا مطالب فهرست در مثال عنوان (به شود تکرار بار چندینمیسر فایل پردازش و شوند سته ش است ن مم \section مانند فرمانهایی درون در استفاده.\phantom و \footnote مثال عنوان به نامند، م ستن ش فرمانهای را فرمانها این نباشد.\protect فرمان با را آنها توانید م چطور!). (ما دارند حفاظت به احتیاج ستن ش فرمانهای این

دهیم. قرار حفاظت مورد آنها جلوی درتاثیری آن پارامترهای بر حت و دارد، اثر شود م ظاهر آن از بعد که فرمان بر تنها \protect

ندارد. ضرری هیچ \protect اضاف فرمان ی مواقع بیشتر در ندارد.

\sectionI am considerate\protect\footnoteand protect my footnotes

Page 53: Latex farsi

٣ فصل

ریاض فرمولهای حروفچین

باشید، داشته توجه اما میکنیم. حمله ریاضی، حروفچینی تک، قسمت قویرتین به فصل این در هستید! آماده حالاگر است، کافی افراد از بسیاری برای فصل این مطالب که این وجود با میدهد. صیقل را کار سطح فقط فصل اینجواب زیاد بسیار احتامل به نشوید. ناامید بیابید را خود ریاضی حروفچینی نیازهای از بعضی پاسخ آن در نتوانستید

است. شده 𝒜ℳ𝒮-LATEXداده در شام

퓐퓜퓢-LATEXکالف ١.٣

کنید. کالف𝒜ℳ𝒮-LATEXاستفاده از باید دهید، انجام ریاض (پیشرفته) حروفچین خواهید م اگربه بیشتر ما است. ریاض حروفچین برای طبقهها و بستهها از مجموعهای 𝒜ℳ𝒮-LATEX کالفریاض انجمن 𝒜ℳ𝒮-LATEXتوسط است. کالف این از جزیی که پردازیم م amsmath بستۀ بررسخود گیرد. م قرار استفاده مورد ریاض حروفچین برای گسترده بهطور و است شده تولید ا آمریبرعکس: (یا هستند محدود محیطها این اما است، ریاض برای ابتدایی محیطهایی دارای التک

هستند. نیز ناپایدار حاالت بعض در و است) نامحدود 𝒜ℳ𝒮-LATEXشود.١ م ارائه التک اخیر توزیعهای تمام توسط و است نیاز مورد توزیع از 𝒜ℳ𝒮-LATEXجزیی

است: شده فراخوان نوشتار سرآغاز در amsmath که است این بر فرض فصل این در

\usepackageamsmath

تنها فرمولهای ٢.٣

پاراگراف یا ،(٢ متن (سب پاراگراف ی داخل متن در دارد: وجود فرمول ی چیدن برای راه دوی متن درون ریاض فرمولهای .(٣ نمایش (سب شود سته ش جداگانه نمایش برای تواند م

کنید. مراجعه CTAN:macros/latex/required/amslatex به ندارید، را آن ١اگر٢text style٣display style

Page 54: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۴٠

شوند: م وارد $ نماد دو میان در پاراگراف

Add $a$ squared and $b$ squaredto get $c$ squared. Or, usinga more mathematical approach:$a^2 + b^2 = c^2$

Add a squared and b squared to get c squared.

Or, using a more mathematical approa: a2+b2 = c2

\TeX is pronounced as$\tau\epsilon\chi$\\[5pt]100~m$^3$ of water\\[5pt]This comes from my $\heartsuit$

TEX is pronounced as τϵχ

100 m3 of water

is comes from my

را آن که است مناسبتر بنویسید، پاراگراف بقیه از جدا را بیشتری فرمولهای خواهید م اگرکنید استفاده فرمول محیط از کار این انجام برای نید. بش را پاراگراف آنکه بهجای دهید نمایشبه توانید م آنگاه دهید.۴ قرار \endequation و \beginequation بین را فرمولها ودهید. ارجاع آن به \eqref فرمان با نوشتار نقاط ر دی در و بدهید (\label) برچسب ی فرمول\eqref از کنید. استفاده \tag فرمان از اینکار بهجای بدهید ویژهای اسم فرمول به خواهید م اگر

کنید. استفاده \tag برای توانید نم

Add $a$ squared and $b$ squaredto get $c$ squared. Or, usinga more mathematical approach\beginequationa^2 + b^2 = c^2

\endequationEinstein says\beginequationE = mc^2 \labelclever

\endequationHe didn't say\beginequation1 + 1 = 3 \tagdumb\endequationThis is a reference to\eqrefclever.

Add a squared and b squared to get c squared.

Or, using a more mathematical approa

a2 + b2 = c2 (3.1)

Einstein says

E = mc2 (3.2)

He didn’t say

1 + 1 = 3 (dumb)

is is a reference to (3.2).

equation محیط ستارهدار ل ش از کند، شمارهگذاری را فرمولها التک خواهید نم اگر

التک خود به مربوط displaymath محیط از ندارید دسترس بسته این به اگر است. amsmath فرمان ی ۴این

کنید. استفاده

Page 55: Latex farsi

۴١ تنها فرمولهای ٢.٣

دهید:۵ قرار \] و عالمت]\ دو بین را فرمول آسانتر، حت یا ،equation* کنید، استفاده

Add $a$ squared and $b$ squaredto get $c$ squared. Or, usinga more mathematical approach\beginequation*a^2 + b^2 = c^2

\endequation*or you can type less for thesame effect:\[ a^2 + b^2 = c^2 \]

Add a squared and b squared to get c squared.

Or, using a more mathematical approa

a2 + b2 = c2

or you can type less for the same effect:

a2 + b2 = c2

کنید: توجه نمایش سب و متن سب بین حروفچین تفاوت به

This is text style:$\lim_n \to \infty\sum_k=1^n \frac1k^2= \frac\pi^26$.And this is display style:\beginequation\lim_n \to \infty\sum_k=1^n \frac1k^2= \frac\pi^26\endequation

is is text style: limn→∞∑nk=1

1k2 = π2

6 .

And this is display style:

limn→∞

n∑k=1

1k2 = π2

6(3.3)

وادار را التک کار این کنید. محصور \smash در را عمیق یا طوالن عبارات ، متن سب درشود. م خطها بین فاصله شدن نواخت ی باعث و یرد ب نادیده را عبارت ارتفاع سازد م

A $d_e_e_p$ mathematicalexpression followed by a$h^i^g^h$ expression. Asopposed to a smashed\smash$d_e_e_p$ expressionfollowed by a\smash$h^i^g^h$ expression.

A deep mathematical expression followed by

a high

expression. As opposed to a smashed

deep expression followed by a high

expression.

خود به مربوط equation محیط از نکردهاید، فراخوان را بسته این اگر است. amsmath از دوباره فرمان این ۵

واقعا این ول هستند، گیجکننده کم که برسد نظر به است ن مم amsmath/LATEX فرمانهای نام کنید. استفاده التکن مم زیرا کنید فراخوان ابتدا از را بسته این است بهتر نیست. کنند م استفاده بسته این از که کسان برای ل مش یبسته این توسط است ن مم التک خود شده شمارهگذاری غیر محیطهای آنگاه و شوید، آن از استفاده به مجبور بعدا است

شود. شمارهگذاری

Page 56: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۴٢

ریاض سب ١.٢.٣

: ریاض سب در مثال عنوان به دارد. وجود متن سب و ریاض سب بین تفاوتهایی همچنین

فاصلهها تمام زیرا هستند، بیاهمیت ریاض سب در خطها ست ش و فاصلهها از بسیاری .١مانند فرمانهایی توسط باید که این یا و شوند، م ایجاد منطق طور به یا ریاض عبارات درببینید). را ۵.٣ بخش رسیم، م فرمانها این به بعدا ) شوند تولید \qquad یا \quad و \,

شود. م داده قرار پاراگراف ی در تنها فرمول هر نیستند. مجاز خال خطهای .٢

اگر شود. م چیده منظور همین به و شود م گرفته درنظر متغیر ی نام عنوان به حرف هر .٣متن باید آنگاه نرمال) فاصله و ایستاده نرمال (قلم بنویسید عادی متن فرمول ی در خواهید مببینید). را ۵٠ صفحه در ۶.٣ بخش (همچنین کنید وارد \text... فرمان بوسیله را

$\forall x \in \mathbfR:\qquad x^2 \geq 0$ ∀x ∈ R : x2 ≥ 0

$x^2 \geq 0\qquad\textfor all x\in\mathbfR$

x2 ≥ 0 for all x ∈ R

blaboard قلـــــم از اینجا در مناسباستکه کنند: م استفاده پیچیدهای نمادهای از ریاضیدانهامثال آخرین آید.۶ م بدست amssymb بسته از \mathbb از استفاده با که کنیم، استفاده bold

از است عبارت

$x^2 \geq 0\qquad\textfor all x\in \mathbbR$

x2 ≥ 0 for all x ∈ ℝ

ریاض ر دی قلمهای دیدن برای را ١٠٧ صفحه در ۴.۶ جدول و ۵٨ صفحه در ١۴.٣ جدولببینید.

فرمول بلوکهای ساختن ٣.٣

از بسیاری دهیم. م شرح را ریاض حروفچین در استفاده مورد فرمانهای مهمترین بخش، این دراما شود) م بیان صریحا باشند، داشته احتیاج (اگر ندارند amsmath به احتیاج بخش این فرمانهای

کنید. فراخوان را بسته این بههرحال

بررس را خود توزیع باشد. شما التک توزیع از قسمت هنوز است ن مم اما نیست، کالف از قسمت amssymb۶

کنید. دریافت را آن و بروید CTAN:/fonts/amsfonts/latex/ به یا کنید

Page 57: Latex farsi

۴٣ فرمول بلوکهای ساختن ٣.٣

حروف و شوند م وارد ، . . . ،\gamma ،\beta ،\alpha صورت به کوچ یونان حروفشوند.٧ م وارد . . . ،\Delta ،\Gammaصورت به بزرگ

بیندازید. نظری یونان حروف از لیست دیدن برای ۵۴ صفحه در ٢.٣ جدول به

$\lambda,\xi,\pi,\theta,\mu,\Phi,\Omega,\Delta$

λ, ξ, π, θ, µ,Φ,Ω,∆

روی تنها ریاض سب فرمانها از بسیاری _نوشت. و ^ توسط توان م را اندیسها و توانهاتأثیر حرف چند روی بر فرمان ی خواهید م اگر بنابراین دارند، تأثیر خودشان از بعد حرف اولین

دهید. قرار گروه ی در ... توسط را حروف آن باید باشد، داشتهاست. ⊥ و ⊆ مانند رها عمل از بسیاری شامل ۵۵ صفحه در ٣.٣ جدول

$p^3_ij \qquadm_\textKnuth \\[5pt]a^x+y \neq a^x+y\qquade^x^2 \neq e^x^2$

p3ij mKnuth

ax + y = ax+y ex2 = ex2

اندازۀ التک شود. م نوشته \sqrt[n] صورت به n−ام ریشۀ و \sqrt توسط ال رادی\surd از باشد نیاز مورد ال رادی عالمت تنها اگر کند. مشخصم خودکار بهطور را ال رادی عالمت

کنید. استفادهشدهاند. آورده و → مانند انها پی ر دی ۵۶ صفحۀ در ۶.٣ جدول در

$\sqrtx \Leftrightarrow x^1/2\quad \sqrt[3]2\quad \sqrtx^2 + \sqrty\quad \surd[x^2 + y^2]$

√x⇔ x1/2 3

√2√x2 +√y

√[x2 +y2]

وجود این با شود؛ م استفاده نمادها با کار هنگام ضرب عمل دادن نمایش برای نقطه از معموالشود. م استفاده فرمولها گروهبندی جهت خواننده به کردن کم برای نقطه چند از اوقات گاهدهد م قرار وسط در نقطه سه \cdots شود. م استفاده \cdot از وسط در نقطه ی نوشتن برایعمودی دادن قرار برای \vdots بعالوه، دهد. م قرار رویخطکرس را نقطهها \ldots که درحال

ببینید. ٢.۴.٣ بخش در توانید م را ری دی مثال دارند. وجود کج قراردادن برای \ddots و

$\Psi = v_1 \cdot v_2\cdot \ldots \qquadn! = 1 \cdot 2\cdots (n-1) \cdot n$

Ψ = v1 · v2 · . . . n! = 1 · 2 · · · (n− 1) ·n

رمزینه همینکه رسند. م نظر به . . .B ،A ل ش به زیرا نیستند شده تعریف غیره و بتا، آلفا، بزرگ حروف التک ٧در

کند. م تغییر چیز همه شود، تمام ریاض جدید

Page 58: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۴۴

دهند: م عبارتقرار پایین یا باال درستدر افق خط \underline و \overlineفرمانهای

$0.\overline3 =\underline\underline1/3$

0.3 = 1/3

قرار عبارت ی پایین یا باال در افق کروشۀ \underbrace و \overbrace فرمانهایدهند: م

$\underbrace\overbracea+b+c^6\cdot \overbraced+e+f^9_\textmeaning of life = 42$

6︷ ︸︸ ︷a+ b+ c ·

9︷ ︸︸ ︷d+ e+ f︸ ︷︷ ︸

meaning of life

= 42

در شده ارائه فرمانهای متغیرها، به تیلدا عالمت یا کوچ ان پی مانند لهجه افزودن برایبا گیرد م قرار حرف چند روی که تیلدا و کاله باشند. مفید است ن مم ۵۴ صفحه در ١.٣ جدول\widehat و \hat گرفتن قرار محل تفاوتبین به شود. م درست \widehat و \widetilde

کند: م پرایم تولید عالمت'٨ کنید. توجه هستند اندیس دارای که متغیرهایی برای \bar

$f(x) = x^2 \qquad f'(x)= 2x \qquad f''(x) = 2\\[5pt]\hatXY \quad \widehatXY\quad \barx_0 \quad \barx_0$

f(x) = x2 f ′(x) = 2x f ′′(x) = 2

XY XY x0 x0

فرمان با را اینکار آیند. م بدست متغیر ی روی بر ان پی عالمت ی افزودن با اغلب بردارهادادن نشان برای \overleftarrow و \overrightarrow فرمان دو دهیم. م انجام \vec

روند: م بهکار B به A از ان پی

$\veca \qquad\vecAB \qquad\overrightarrowAB$

a AB−−→AB

را زیر فرمانهای التک بنابراین شود، م نوشته ایستاده قلم با اغلب اریتم ل مانند تابع ی نامبرد: م بهکار توابع مهمترین نام نوشتن برای

\arccos \cos \csc \exp \ker \limsup\arcsin \cosh \deg \gcd \lg \ln\arctan \cot \det \hom \lim \log\arg \coth \dim \inf \liminf \max\sinh \sup \tan \tanh \min \Pr\sec \sin

٨apostrophe

Page 59: Latex farsi

۴۵ فرمول بلوکهای ساختن ٣.٣

\[\lim_x \rightarrow 0\frac\sin xx=1\] lim

x→0

sin xx

= 1

کنید. استفاده \DeclareMathOperator فرمان از ندارند، قرار باال لیست در که توابع برایتنها فرمانها این دارد. وجود دارند پایین یا باال حد که توابع برای فرمانها این ستارهدار حالت حت

شود. داده قرار سرآغاز در باید زیر مثال بنابراین شوند فعال باید سرآغاز در

%\DeclareMathOperator\arghargh%\DeclareMathOperator*\nutNut\[3\argh = 2\nut_x=1\]

3 argh = 2 Nutx=1

برای \pmod و a mod b دوتایی ر عمل برای \bmod دارد: وجود فرم دو هنگ، تابع برای:x ≡ a (mod b) ل ش به عبارت

$a\bmod b \\x\equiv a \pmodb$

a mod bx ≡ a (mod b)

نوشته کوچ کسر ، متن حالت در نویسیم. م \frac...... فرمان با را ایستاده کسرکنید. اجرا توانید م \dfrac با نیز نمایش سب در را فرم این یرد. ب قرار خط ارتفاع در تا شود م

است: خواناتر کوچ کسرهای برای زیرا است، بهتر 1/2 کج فرم اغلب

In display style:\[3/8 \qquad \frac38\qquad \tfrac38 \]

In display style:

3/8 38

38

In text style:$1\frac12$~hours \qquad$1\dfrac12$~hours

In text style: 1 12 hours 11

2hours

است: رفته بهکار جزئ مشتق برای \partial فرمان اینجا در

\[\sqrt\fracx^2k+1\qquadx^\frac2k+1\qquad\frac\partial^2f\partial x^2 \]

√x2

k + 1x

2k+1

∂2f

∂x2

amsmath بستۀ از \binom فرمان از این، شبیه چیزهایی یا دوجملهای ضرایب نوشتن برایشود: م استفاده

Page 60: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۴۶

Pascal's rule is\beginequation*\binomnk =\binomn-1k+ \binomn-1k-1\endequation*

Pascal’s rule is(n

k

)=(n− 1k

)+(n− 1k − 1

)

فرمان باشد. مفید بررویهم نمادها دادن قرار است ن مم دوتایی رهای عمل برای\stackrel#1#2گیرد. م قرار آن معمول محل در که دهد م قرار #2 روی توان قلم اندازه به را #1 درون نماد

\beginequation*f_n(x) \stackrel*\approx 1\endequation*

fn(x) ∗≈ 1

شوند. م تولید \prod رضرببا عمل و ،\sum با جمع ر عمل ،\int فرمان با انتگرال ر عملشوند: م نوشته توان و اندیس مانند _ و ^ با رها عمل این پایین و باال حد

\beginequation*\sum_i=1^n \qquad\int_0^\frac\pi2 \qquad\prod_\epsilon\endequation*

n∑i=1

∫ π2

0

∏ϵ

\substack فرمان amsmath عباراتپیچیده، در اندیسها گرفتن قرار رویمحل بیشتر کنترل برایکند: م ارائه را

\beginequation*\sum^n_\substack0<i<n \\

j\subseteq iP(i,j) = Q(i,j)

\endequation*

n∑0<i<nj⊆i

P (i, j) = Q(i, j)

را مربع و گرد براکتهای کند. م حمایت را ([ ⟨ ∥ (مانند حائل براکتو انواع همۀ التکتوان م را حائلها همۀ اما نوشت \ با توان م را کوالد آ و نوشت خودشان به مربوط کلید با توان م

.(\updownarrow (مانند نوشت ویژه فرمانهایی با

\beginequation*a,b,c \neq \a,b,c\\endequation*

a, b, c = a, b, c

راست حائل ی ابتدای در را \right فرمان و چپ، حائل ی ابتدای در را \left فرمان اگرفرمانهای تمام که باشید داشته توجه کند. م تصحیح را حائل اندازۀ خودکار بهطور التک دهیم، قرار

Page 61: Latex farsi

۴٧ عمودی تنظیم ۴.٣

\right از خواهید نم چیزی راست سمت در اگر ببندید. \right متناظر فرمان با باید را \leftکنید: استفاده نامرئ

\beginequation*1 + \left(\frac11-x^2

\right)^3 \qquad\left. \ddagger \frac~~\right)\endequation*

1 +(

11− x2

)3

‡)

فرمانهای با که کنیم تنظیم دست را ریاض حائل ی درست اندازۀ تا است الزم اوقات گاهاست: انپذیر ام حائل فرمانهای بیشتر پیشوند عنوان به \Bigg و \bigg ،\Big ،\big

$\Big((x+1)(x-1)\Big)^2$\\$\big( \Big( \bigg( \Bigg( \quad\big\ \Big\ \bigg\ \Bigg\ \quad\big\| \Big\| \bigg\| \Bigg\| \quad\big\Downarrow \Big\Downarrow\bigg\Downarrow \Bigg\Downarrow$

((x+ 1)(x− 1)

)2

(((( ∥∥∥∥∥∥∥∥∥∥∥∥∥∥ wwwwww

wwwwببینید. را ۵٧ صفحه در ٨.٣ جدول حائلها از کامل لیست دیدن برای

عمودی تنظیم ۴.٣

چندگانه فرمولهای ١.۴.٣

align محیط از توانید م ، معادالت دستگاه برای یا گیرند م قرار خط چند در که فرمولهایی برایی معادله خط هر align با کنید.٩ استفاده equation* و equation جای به align* و

کند. نم شمارهگذاری را چیز هیچ align* گیرد. م شمارهاگر ند. ش م را خطها \\ فرمان کند. م گرد & عالمت پیرامون را معادله ی align محیطاستفاده آن شمارۀ حذف برای \nonumber فرمان از نکنید شمارهگذاری را معادله ی خواهید م

شود: داده قرار \\ از قبل باید فرمان این کنید.

\beginalignf(x) &= (a+b)(a-b) \label1\\

&= a^2-ab+ba-b^2 \\&= a^2+b^2 \tagwrong

\endalignThis is a reference to \eqref1.

f(x) = (a+ b)(a− b) (3.4)

= a2 − ab+ ba− b2 (3.5)

= a2 + b2 (wrong)

is is a reference to (3.4).

دارد، وجود eqnarray عنوان با التک خود در محیط این به مشابه محیط است. amsmath بستۀ از align ٩محیط

نیست. پایدار آن برچسب و ان م زیرا شود نم توصیه عموما اما

Page 62: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۴٨

باید کجا کند مشخص باید نویسنده شوند. نم سته ش خودکار صورت به طوالن فرمولهایکند: مشخص را مناسب تورفتگ و شوند سته ش

\beginalignf(x) &= 3x^5 + x^4 + 2x^3

\nonumber \\&\qquad + 9x^2 + 12x + 23 \\&= g(x) - h(x)

\endalign

f(x) = 3x5 + x4 + 2x3

+ 9x2 + 12x+ 23 (3.6)

= g(x)− h(x) (3.7)

multline ،gather ،flalign دارد: بر در نیز را ر دی مفید محیط چند amsmath بستۀکنید. مراجعه بسته این راهنمای به بیشتر اطالعات برای .split و

ماتریس و آرایه ٢.۴.٣

است. tabular محیط شبیه محیط این کنید. استفاده array محیط از آرایهها حروفچین برایرود: م بهکار خطها ستن ش برای \\ فرمان

\beginequation*\mathbfX = \left(\beginarraycccx_1 & x_2 & \ldots \\x_3 & x_4 & \ldots \\\vdots & \vdots & \ddots\endarray \right)

\endequation*

X =

x1 x2 . . .

x3 x4 . . ....

.... . .

راست حائل ی عنوان به . ی توسط چندضابطه توابع نوشتن برای همچنین array محیط ازشود:١٠ م استفاده نامرئ

\beginequation*|x| = \left\\beginarrayrl-x & \textif x < 0\\0 & \textif x = 0\\x & \textif x > 0

\endarray \right.\endequation*

|x| =

−x if x < 0

0 if x = 0x if x > 0

بنابراین و کند م راحت بسیار را کار amsmath بستۀ از cases محیط کنید استفاده فرم این از خیل خواهید م ١٠اگر

دارد. را کردن نگاه ارزش

Page 63: Latex farsi

۴٩ ریاض محیط در فاصله ۵.٣

توسط را بهتری حل راه amsmath اما برد، بهکار نیز ماتریسها نوشتن برای توان م را arraymatrix دارد: وجود مختلف حائلهای با آن از نسخه شش کند. م پیشنهاد matrix محیطالزم array با .∥ Vmatrix و | vmatrix ، Bmatrix ،[ bmatrix ،( pmatrix ،( (خال(هرچند است تغییر قابل اما است ١٠ ستون تعداد بیشترین کنید. مشخص را ستونها تعداد نیست

نیست!). الزم ستون ١٠ از بیشتر معموال

\beginequation*\beginmatrix1 & 2 \\3 & 4

\endmatrix \qquad\beginbmatrix1 & 2 & 3 \\4 & 5 & 6 \\7 & 8 & 9

\endbmatrix\endequation*

1 23 4

1 2 34 5 67 8 9

ریاض محیط در فاصله ۵.٣

تصحیح فرمانهایی با را آن توان م نیست، مناسب فرمولها در التک توسط شده انتخاب فاصلۀ اگرتولید فرار \ حرف .( ) 5

18 quad برای \; و ( )418 quad برای \: ،( )

318 quad برای \, کرد:

حرف عرض با متناظر \quad اندازۀ کند. م ( ) \qquad و ( ) \quad بین فاصله یکند. م (−) − 3

18 quad اندازۀ به منف فاصلۀ ی تولید \! است. جاری قلم این از ‘M’

شود: م نوشته ایستاده قلم در خوبی به دیفرانسیل عملیات در ‘d’ کنید توجه

\beginequation*\int_1^2 \ln x \mathrmdx \qquad\int_1^2 \ln x \,\mathrmdx\endequation*

∫ 2

1ln xdx

∫ 2

1ln xdx

از قبل فاصلۀ (به کند م تولید را d نماد که کنیم م تعریف را \ud جدید تابع بعد، مثال درسرآغاز در \newcommand فرمان بنویسیم. را آن هربار نیست الزم بنابراین باشید)، داشته توجه d

شود. م آورده

\newcommand\ud\,\mathrmd

\beginequation*\int_a^b f(x)\ud x\endequation*

∫ ba

f(x) dx

Page 64: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۵٠

است. نامطبوع انتگرالها بین فاصله که دید خواهید بنویسید، را چندگانه انتگرال خواهید م اگراینکار برای سادهتری حل راه amsmath بستۀ اما دهید، تغییر \! فرمان با را فاصله این تواید م

.\idotsint و ،\iiiint ،\iiint ،\iint از است عبارت که دارد

\newcommand\ud\,\mathrmd

\[ \int\int f(x)g(y)\ud x \ud y \]

\[ \int\!\!\!\intf(x)g(y) \ud x \ud y \]

\[ \iint f(x)g(y) \ud x \ud y \]

∫ ∫f(x)g(y) dxdy∫∫f(x)g(y) dxdy∫∫f(x)g(y) dxdy

از ٨ فصل یا 𝒜ℳ𝒮-LATEX از testmath.tex ترونی ال راهنمای به بیشتر اطالعات برایکنید. مراجعه [٣]

اشباح ١.۵.٣

کند. نم کم خیل التک اوقات گاه نویسید، م _ و ^ شامل عمودی مرتب فرمولهای وقتشود ظاهر خروج در خواهید نم که حرف برای فضایی توانید م \phantom فرمان از استفاده با

است: زیر مثال موضوع این فهمیدن برای راه راحتترین کنید. ایجاد

\beginequation*^14_6\textC\qquad \textversus \qquad^14_\phantom16\textC\endequation*

146 C versus 14

6C

برای mhchem بستۀ بنویسید، باال مثال همانند را ایزوتوپها از زیادی تعداد خواهید م اگراست. مفید بسیار شیم فرمولهای نوشتن

ریاض قلمهای با ریزهکاری ۶.٣

آوردهایم. ۵٨ صفحه در ١۴.٣ جدول در را ریاض مختلف قلمهای

$\Re \qquad\mathcalR \qquad\mathfrakR \qquad\mathbbR \qquad $

ℜ ℛ ℜ ℝ

دارند. احتیاج amsfonts یا amssymb به آخر دوتای

Page 65: Latex farsi

۵١ ریاض قلمهای با ریزهکاری ۶.٣

فرمان با را اینکار ، ریاض سب در کند. تصحیح را اندازه که ویید ب التک به باید اوقات گاهدهیم: م انجام زیر

\displaystyle (123), \textstyle (123), \scriptstyle (123) و\scriptscriptstyle (123).

التک به که این ر م شود م حروفچین متن سب به باشد، داشته قرار کسر ی در∑

اگردهید: اطالع

\beginequation*P = \frac\displaystyle\sum_i=1^n (x_i- x)(y_i- y)\displaystyle\left[\sum_i=1^n(x_i-x)^2\sum_i=1^n(y_i- y)^2\right]^1/2

\endequation*

P =

n∑i=1

(xi − x)(yi − y)

[n∑i=1

(xi − x)2n∑i=1

(yi − y)2

]1/2

گذارد. م تاثیر آنها حدود و بزرگ رهای عمل روی عموما سب تغییر

سیاه حروف ١.۶.٣

از حد از بیش بخواهد است ن مم آماتور حروفچین ی است؛ التکسخت در سیاه حروف نوشتنحروف این اما کند، م تولید را سیاه حروف \mathbf قلم تغییر فرمان کند. استفاده سیاه حروففرمان این دارد، وجود \boldmath فرمان ی و هستند، ایتالی ریاض نمادهای و هستند ایستادهنیز نمادها برای توان م آن از وجود این با گیرد. قرار استفاده مورد ریاض سب از خارج در باید تنها

کرد: استفاده

$\mu, M \qquad\mathbf\mu, \mathbfM$\qquad \boldmath$\mu, M$

µ,M µ,M µ,M

را اینکار tools کالف از bm همچنین و شود) م توزیع amsmath (توسط amsbsy بستۀکنند: م راحتتر \boldsymbol فرمان ارائه با

$\mu, M \qquad\boldsymbol\mu, \boldsymbolM$

µ,M µ,M

Page 66: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۵٢

قانونها قضیهها، ٧.٣

غیره و اصل، تعریف، قضیه، مانند ساختارهایی نوشتن به است ن مم ، ریاض نوشتار نوشتن هنگامکنید. پیدا احتیاج

\newtheoremname[counter]text[section]

را قضیه واقع نام text آرگومان با است. theorem شناسایی برای کلیدی کلمه name آرگومانشود. م چاپ خروج در که کنید م معرف

قضیه شمارهگذاری نوع کردن مشخص برای آنها از هستند. اختیاری کروشه درون آرگومانهایتعریف شمارهگذاری ی با شمارهگذاری شدن همنوع برای counter آرگومان از شود. م استفادهشود. وارد نیز بخش شماره قضیه شماره در دهد م اجازه section آرگومان شود. م استفاده شده

در شده تعریف محیط از توانید م مستندتان، سرآغاز در \newtheorem فرمان اجرای بعدازکنید. استفاده زیر ل ش به نوشتار

\beginname[text]is is my interesting theorem

\endname

کند م ارائه را \theoremstylestyle فرمان (𝒜ℳ𝒮-LATEX از (قسمت amsthm بستۀرومن)، بدنه بزرگ، (تیتر definition مانند پیشتعریفشده از محیطهای از توانید م آن توسط که

کنید. استفاده رومن) بدنه ، ایتالی (تیتر remark یا ( ایتالی بدنه بزرگ، (تیتر plain\newtheoremمحیط کند مشخصم و برد م بین از را ابهام نوع هر زیر مثالهای تئوریبساست.

است. ل مش فهمیدن برای کمکنیم: م تعریف را قضیهها ابتدا

\theoremstyledefinition \newtheoremlawLaw\theoremstyleplain \newtheoremjury[law]Jury\theoremstyleremark \newtheorem*margMargaret

\beginlaw \labellaw:boxDon't hide in the witness box\endlaw\beginjury[The Twelve]It could be you! So beware andsee law~\reflaw:box.\endjury\beginmargNo, No, No\endmarg

Law 1. Don’t hide in the witness box

Jury 2 (e Twelve). It could be you! So be-

ware and see law 1.

Margaret. No, No, No

شمارۀ دنبالۀ در که کند م اخذ را شمارهای بنابراین است، Law شمارهگذاری دارای Jury قضیۀاست. قضیه شبیه عنوان ی کردن معین برای کروشه داخل آرگومان است. Laws

Page 67: Latex farsi

۵٣ قانونها قضیهها، ٧.٣

\newtheoremmurMurphy[section]

\beginmur If there are two ormore ways to do something, andone of those ways can result ina catastrophe, then someonewill do it.\endmur

Murphy 3.7.1. If there are two or more ways

to do something, and one of those ways can

result in a catastrophe, then someone will do

it.

از بخش بهجای توانید م کند. م اخذ جاری بخش شمارۀ به وابسته شمارهای Murphy قضیۀکنید. استفاده آن شبیه و فصل

است. نیز proof محیط دارای amsthm بستۀ

\beginproofTrivial, use\[E=mc^2\]\endproof

Proof. Trivial, use

E = mc2

قرار خط ی در بهتنهایی که مواقع در را اثبات انتهای عالمت توانید م \qedhere فرمان باکنید. درج مناسبی ان م در دارد

\beginproofTrivial, use\[E=mc^2 \qedhere\]\endproof

Proof. Trivial, use

E = mc2

زیادی بسیار گزینههای ntheorem بستۀ کنید، طراح خود برای مناسبی محیط تا خواهید م اگردهد. م قرار اختیارتان در

Page 68: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۵۴

ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

دارند. وجود ریاض سب در که دهند م نشان را نمادهایی تمام زیر جدولهایفرا- سرآغاز در باید amssymb بستۀ ١١١٩.٣ ال ١٢.٣ جدولهای نمادهای از استفاده برایقلمهای و 𝒜ℳ𝒮 بستۀ اگر باشند. شده نصب سیستم روی باید 𝒜ℳ𝒮 قلمهای و باشد شده خوانCTAN:macros/latex/required/amslatex به نگاه نیست، نصب شما سیستم روی آنCTAN:info/symbols/comprehensive در توانید م را نمادها از کاملتری لیست بیندازید.

بیابید.

ریاض سب لهجههای :١.٣ جدول

a \hata a \checka a \tildeaa \gravea a \dota a \ddotaa \bara a \veca AAA \widehatAAAa \acutea a \brevea AAA \widetildeAAAa \mathringa

یونان الفبای :٢.٣ جدول

شبیه آنها بزرگ ل ش زیرا نیستند، بزرگ ل ش دارای غیره و \Beta ،\Alpha مانند حروف از بعضهستند. . . . و ،B ،A رومن حروف

α \alpha θ \theta o o υ \upsilonβ \beta ϑ \vartheta π \pi ϕ \phiγ \gamma ι \iota ϖ \varpi φ \varphiδ \delta κ \kappa ρ \rho χ \chiϵ \epsilon λ \lambda ϱ \varrho ψ \psiε \varepsilon µ \mu σ \sigma ω \omegaζ \zeta ν \nu ς \varsigmaη \eta ξ \xi τ \tauΓ \Gamma Λ \Lambda Σ \Sigma Ψ \Psi∆ \Delta Ξ \Xi Υ \Upsilon Ω \OmegaΘ \Theta Π \Pi Φ \Phi

یافتهاند. تغییر Josef Tkadlec توصیۀ طبق و Davidانتخابشدهاند Carlisleتوسط symbols.tex از جدولها ١١این

Page 69: Latex farsi

۵۵ ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

دوتایی روابط :٣.٣ جدول

کنید. نقیض توانید م آنها فرمان در \not افزودن با را زیر نمادهای

< < > > = =≤ \leq or \le ≥ \geq or \ge ≡ \equiv≪ \ll ≫ \gg .= \doteq≺ \prec ≻ \succ ∼ \sim≼ \preceq ≽ \succeq ≃ \simeq⊂ \subset ⊃ \supset ≈ \approx⊆ \subseteq ⊇ \supseteq ∼= \cong⊏ \sqsubset a ⊐ \sqsupset a ⋈ \Join a

⊑ \sqsubseteq ⊒ \sqsupseteq \bowtie∈ \in ∋ \ni , \owns ∝ \propto⊢ \vdash ⊣ \dashv |= \models| \mid ∥ \parallel ⊥ \perp \smile \frown ≍ \asymp: : /∈ \notin = \neq or \ne

کنید استفاده نماد این به دستیابی برای latexsym بستۀ از a

دوتایی رهای عمل :۴.٣ جدول

+ + − -± \pm ∓ \mp \triangleleft· \cdot ÷ \div \triangleright× \times \ \setminus ⋆ \star∪ \cup ∩ \cap ∗ \ast⊔ \sqcup ⊓ \sqcap \circ∨ \vee , \lor ∧ \wedge , \land • \bullet⊕ \oplus ⊖ \ominus ⋄ \diamond⊙ \odot ⊘ \oslash ⊎ \uplus⊗ \otimes ⃝ \bigcirc ⨿ \amalg \bigtriangleup \bigtriangledown † \dagger⊲ \lhd a ⊳ \rhd a ‡ \ddagger⊴ \unlhd a ⊵ \unrhd a ≀ \wr

Page 70: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۵۶

بزرگ رهای عمل :۵.٣ ∑جدول\sum

∪\bigcup

∨\bigvee∏

\prod∩

\bigcap∧

\bigwedge⨿\coprod

⊔\bigsqcup

⊎\biguplus∫

\int∮

\oint⊙

\bigodot⊕\bigoplus

⊗\bigotimes

انها پی :۶.٣ جدول

← \leftarrow or \gets ←− \longleftarrow→ \rightarrow or \to −→ \longrightarrow↔ \leftrightarrow ←→ \longleftrightarrow⇐ \Leftarrow ⇐= \Longleftarrow⇒ \Rightarrow =⇒ \Longrightarrow⇔ \Leftrightarrow ⇐⇒ \Longleftrightarrow7→ \mapsto 7−→ \longmapsto← \hookleftarrow → \hookrightarrow \leftharpoonup \rightharpoonup \leftharpoondown \rightharpoondown \rightleftharpoons ⇐⇒ \iff (bigger spaces)↑ \uparrow ↓ \downarrow \updownarrow ⇑ \Uparrow⇓ \Downarrow \Updownarrow \nearrow \searrow \swarrow \nwarrow \leadsto a

کنید استفاده نماد این به دستیابی برای latexsym بستۀ از a

لهجه عنوان به انها پی :٧.٣ جدول−−→AB \overrightarrowAB AB−−→ \underrightarrowAB←−−AB \overleftarrowAB AB←−− \underleftarrowAB←→AB \overleftrightarrowAB AB←→ \underleftrightarrowAB

Page 71: Latex farsi

۵٧ ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

حائلها :٨.٣ جدول

( ( ) ) ↑ \uparrow[ [ or \lbrack ] ] or \rbrack ↓ \downarrow \ or \lbrace \ or \rbrace \updownarrow⟨ \langle ⟩ \rangle ⇑ \Uparrow| | or \vert ∥ \| or \Vert ⇓ \Downarrow/ / \ \backslash \Updownarrow⌊ \lfloor ⌋ \rfloor⌉ \rceil ⌈ \lceil

بزرگ حائلهای :٩.٣ جدول \lgroup \rgroup

\lmoustache \arrowvertww \Arrowvert

\bracevert \rmoustache

متفرقه نمادهای :١٠.٣ جدول

. . . \dots · · · \cdots... \vdots . . . \ddots

ℏ \hbar ı \imath ȷ \jmath ℓ \ellℜ \Re ℑ \Im ℵ \aleph ℘ \wp∀ \forall ∃ \exists \mho a ∂ \partial′ ' ′ \prime ∅ \emptyset ∞ \infty∇ \nabla \triangle \Box a \Diamond a

⊥ \bot ⊤ \top ∠ \angle√

\surd \diamondsuit \heartsuit ♣ \clubsuit ♠ \spadesuit¬ \neg or \lnot \flat \natural ♯ \sharp

کنید استفاده نماد این به دستیابی برای latexsym بستۀ از a

ریاض غیر نمادهای :١١.٣ جدول

برد. کار به توان م نیز متن سب در را نمادها این

† \dag § \S © \copyright ® \textregistered‡ \ddag ¶ \P £ \pounds % \%

Page 72: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۵٨

.𝒜ℳ𝒮 حائلهای :١٢.٣ جدول

\ulcorner \urcorner \llcorner \lrcorner| \lvert | \rvert ∥ \lVert ∥ \rVert

عبری و یونان 𝒜ℳ𝒮 :١٣.٣ جدول

Ϝ \digamma ϰ \varkappa ℶ \beth ℷ \gimel ℸ \daleth

ریاض الفبای :١۴.٣ جدول

ببینید. ریاض قلمهای ر دی برای را ١٠٧ صفحۀ در ۴.۶ جدول

نمونه فرمان نیاز مورد بستۀABCDEabcde1234 \mathrmABCDE abcde 1234ABCDEabcde1234 \mathitABCDE abcde 1234ABCDEabcde1234 \mathnormalABCDE abcde 1234𝒜ℬ𝒞𝒟ℰ \mathcalABCDE abcde 1234A BC DE \mathscrABCDE abcde 1234 mathrsfs𝔄𝔅ℭ𝔇𝔈𝔞𝔟𝔠𝔡𝔢1234 \mathfrakABCDE abcde 1234 amsfonts or amssymb𝔸𝔹ℂ𝔻𝔼⅁⊮⊭⊯⋭ \mathbbABCDE abcde 1234 amsfonts or amssymb

𝒜ℳ𝒮 دوتایی رهای عمل :١۵.٣ جدول

∔ \dotplus \centerdot⋉ \ltimes ⋊ \rtimes ⋇ \divideontimes⋒ \doublecup ⋓ \doublecap ∖ \smallsetminus⊻ \veebar ⊼ \barwedge ⩞ \doublebarwedge⊞ \boxplus ⊟ \boxminus ⊝ \circleddash⊠ \boxtimes ⊡ \boxdot ⊚ \circledcirc⊺ \intercal ⊛ \circledast ⋌ \rightthreetimes⋎ \curlyvee ⋏ \curlywedge ⋋ \leftthreetimes

Page 73: Latex farsi

۵٩ ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

𝒜ℳ𝒮 دوتایی روابط :١۶.٣ جدول

⋖ \lessdot ⋗ \gtrdot ≑ \doteqdot⩽ \leqslant ⩾ \geqslant ≓ \risingdotseq⪕ \eqslantless ⪖ \eqslantgtr ≒ \fallingdotseq≦ \leqq ≧ \geqq ≖ \eqcirc⋘ \lll or \llless ⋙ \ggg ≗ \circeq≲ \lesssim ≳ \gtrsim ≜ \triangleq⪅ \lessapprox ⪆ \gtrapprox ≏ \bumpeq≶ \lessgtr ≷ \gtrless ≎ \Bumpeq⋚ \lesseqgtr ⋛ \gtreqless ∼ \thicksim⪋ \lesseqqgtr ⪌ \gtreqqless ≈ \thickapprox≼ \preccurlyeq ≽ \succcurlyeq ≅ \approxeq⋞ \curlyeqprec ⋟ \curlyeqsucc ∽ \backsim≾ \precsim ≿ \succsim ⋍ \backsimeq⪷ \precapprox ⪸ \succapprox ⊨ \vDash⫅ \subseteqq ⫆ \supseteqq ⊩ \Vdash∥ \shortparallel ⋑ \Supset ⊪ \Vvdash \blacktriangleleft ⊐ \sqsupset ϶ \backepsilon⊳ \vartriangleright ∵ \because ∝ \varpropto \blacktriangleright ⋐ \Subset ≬ \between⊵ \trianglerighteq \smallfrown ⋔ \pitchfork⊲ \vartriangleleft ∣ \shortmid \smallsmile⊴ \trianglelefteq ∴ \therefore ⊏ \sqsubset

Page 74: Latex farsi

ریاض فرمولهای حروفچین ۶٠

𝒜ℳ𝒮 انهای پی :١٧.٣ جدول

L99 \dashleftarrow 99K \dashrightarrow \leftleftarrows \rightrightarrows \leftrightarrows \rightleftarrows \Lleftarrow \Rrightarrow \twoheadleftarrow ↠ \twoheadrightarrow \leftarrowtail ↣ \rightarrowtail \leftrightharpoons \rightleftharpoons \Lsh \Rsh \looparrowleft \looparrowright \curvearrowleft \curvearrowright \circlearrowleft \circlearrowright⊸ \multimap \upuparrows \downdownarrows \upharpoonleft \upharpoonright \downharpoonright \rightsquigarrow \leftrightsquigarrow

Page 75: Latex farsi

۶١ ریاض نمادهای فهرست ٨.٣

𝒜ℳ𝒮 انهای پی و دوتایی روابط نقیض :١٨.٣ جدول

≮ \nless ≯ \ngtr ⫅ \varsubsetneqq⪇ \lneq ⪈ \gneq ⫆ \varsupsetneqq≰ \nleq ≱ \ngeq ⫅ \nsubseteqq≰ \nleqslant ≱ \ngeqslant ⫆ \nsupseteqq≨ \lneqq ≩ \gneqq ∤ \nmid≨ \lvertneqq ≩ \gvertneqq ∦ \nparallel≦ \nleqq ≧ \ngeqq ∤ \nshortmid⋦ \lnsim ⋧ \gnsim ∦ \nshortparallel⪉ \lnapprox ⪊ \gnapprox ≁ \nsim⊀ \nprec ⊁ \nsucc ≇ \ncong⪯ \npreceq ⪰ \nsucceq ⊬ \nvdash⪵ \precneqq ⪶ \succneqq ⊭ \nvDash⋨ \precnsim ⋩ \succnsim ⊮ \nVdash⪹ \precnapprox ⪺ \succnapprox ⊯ \nVDash⊊ \subsetneq ⊋ \supsetneq ⋪ \ntriangleleft⊈ \varsubsetneq ⊉ \varsupsetneq ⋫ \ntriangleright⊈ \nsubseteq ⊉ \nsupseteq ⋬ \ntrianglelefteq⫋ \subsetneqq ⫌ \supsetneqq ⋭ \ntrianglerighteq↚ \nleftarrow ↛ \nrightarrow ↮ \nleftrightarrow \nLeftarrow ⇏ \nRightarrow ⇎ \nLeftrightarrow

𝒜ℳ𝒮 متفرقه :١٩.٣ جدول

ℏ \hbar ℏ \hslash 𝕜 \Bbbk \square \blacksquare \circledS \vartriangle \blacktriangle ∁ \complement \triangledown \blacktriangledown ⅁ \Game \lozenge ♦ \blacklozenge \bigstar∠ \angle ∡ \measuredangle \diagup \diagdown ‵ \backprime∄ \nexists Ⅎ \Finv ∅ \varnothingð \eth ∢ \sphericalangle \mho

Page 76: Latex farsi
Page 77: Latex farsi

۴ فصل

ویژه ابزارهای

به غیره و کتابنامه، منایه، تولید مانند ویژهای ابزارهای ارائه با التک هستید، بزرگ نوشتار یک تهیه حال در که وقتیاست. شده ارائه [۳] و [۱] در دارد وجود التک در که ابزارهایی از کاملتری لیست میکند. کمک شام

ریپت پستاس بستههای الصاق ١.۴

table و figureمحیطهای با را گرافی و تصویر مانند شناور اشیاء با کار ابتدایی ابزارهای التککه دارد وجود بستههایی بوسیلۀ التک خود توسط واقع گرافی تولید برای راه چندین کند. م ارائه

کنید. مراجعه [٣] و [١] به بیشتر اطالعات برای است. شده بیان ۵ فصل در آنها از تعدادینرمافزارهایی١ وسیله به را تصاویر استکه این نوشتار ی در گرافی داشتن برای سادهتر راه یشما اختیار در اینکار انجام برای بسیاری راههای التک کرد. وارد نوشتار در را آنها آنگاه و کرد تولیدبسیار آن با کار زیرا دهد، م شرح را ریپت٢ پستاس کپسول از استفاده تنها مقدمه این اما دهد، م قرارریپت پستاس ر چاپ باید ای.پی.اسدربیاورید فرمت به را تصاویر که این برای است. معمول و آسان

باشید.٣ داشتهتوسط که است موجود graphicx بستۀ در نوشتار به تصویر ی الصاق مناسب فرمان، چندینgraphicsکالف که بستههاست از خانواده ی از قسمت بسته این است. شده تهیه D. P. Carlisle

شود.۴ م نامیدهgraphicx بستۀ و مجهز ریپت پستاس ر چاپ به که کنید م کار سیستم روی آنکه فرض با

کند: م یاری نوشتارتان به تصویر الصاق در را شما زیر گامهای است، شده نصبکنید.۵ خارج EPSفرمت به مربوطه ای.پی.اس برنامۀ از را نظر مورد تصویر (١)

. . . ،Gnuplot ،XFig ١مانند٢Encapsulated PS

کنید. تهیه support/ghostscript از توانید م را آن که است GS نرمافزار از استفاده ر دی ٣گزینۀ

بیندازند. نگاه GS به باشند داشته نیاز است ن مم OS/2 و ویندوز کاربران۴macros/latex/required/graphics

ای.پی.اس ر چاپ کنید سع کنید، خارج ای.پی.اس فرمت به را تصویر توانید نم مربوطه ای.پی.اس برنامۀ از ۵اگر

Page 78: Latex farsi

ویژه ابزارهای ۶۴

کنید، فراخوان زیر ل ش به فایل سرآغاز در را graphicx بستۀ (٢)

\usepackage[driver]graphicx

ان هم استفاده مورد بسیار که مبدل است. ریپت پستاس به دی.وی.آی مبدل نام driver کهالصاق برای استانداردی هیچ زیرا است، نیاز مورد درایور نام است. dvips مبدل گیرد م قرارالصاق درست روش graphicx بستۀ درایور، نام دانستن با ندارد. وجود تک در تصویر ی.eps فایل تواند م درست ل ش به ر چاپ بنابراین و بندد، م بهکار .dvi فایل در را تصویر

کند. تولید را

فرمان (٣)

\includegraphics[key=value,. . .]file

کلیدهای از لیست اختیاری پارامتر کنید. وارد خود نوشتار در را تصویر فایل تا گیرید بهکار راتوان م را کلیدها کند. م تنظیم را نظر مورد مقادیر و کند م قبول را ویرگول توسط جداشدهنشان را کلیدها مهمترین ١.۴ جدول برد. بهکار تصویر چرخاندن و ارتفاع، عرضو تغییر برای

دهد. م

graphicx بستۀ برای کلیدها نام :١.۴ جدول

تصویر عرض تنظیم widthتصویر ارتفاع تنظیم height

ساعتگرد پاد تصویر چرخش angleتصویر اندازه تنظیم scale

کند: م کم شده گفته مطالب شرح به زیر مثال

\beginfigure\centering\includegraphics[angle=90,

width=0.5\textwidth]test\captionThis is a test.\endfigure

فرمت به تصویر باشید خوششانس اگر دهید. قرار فایل به را آن خروج و کنید نصب را (Apple LaserWriter (ماننداز بعض باشد. صفحه ی از بیش نباید ای.پی.اس تصویر ی که باشید داشته توجه شد. خواهد ذخیره ای.پی.اس

کنند. تولید ای.پی.اس فرمت به را خود خروج که کرد تنظیم توان م را رها چاپ

Page 79: Latex farsi

۶۵ سازی نمایه ١.۴

اندازۀ به ابتدا در تصویر کند. م الصاق نوشتار به را test.eps در شده ذخیره تصویر فرمان اینتنظیم نسبت شود. م تنظیم نصفعرضپاراگراف اندازۀ به انتها سپسدر و یابد م چرخش درجه ٩٠صریح بهطور توان م را ارتفاع و عرض پارامترهای است. نشده مشخص ارتفاع هیچ زیرا است ١در ۵.۶ جدول به بیشتر اطالعات برای پاراگراف). عرض مانند ر دی چیز حسب بر (نه مشخصکردرا [١٣] و [٩] باشید داشته مورد این در کامل اطالعات خواهید م کنید.اگر مراجعه ١١١ صفحه

کنید. مطالعه

کتابنامه ٢.۴

فرمان با توان م را فقره هر کرد. تولید thebibliography محیط با توان م را کتابنامه

\bibitem[label]marker

نوشتار داخل در مقاله یا کتاب ی به ارجاع برای توان markerم از صورت این در کرد. درستکرد. استفاده

\citemarker

شود. م شمارهگذاری خودکار طور به فقره هر کنید، استفاده label گزینۀ از خواهید نم اگربرای باید فضا مقدار چه که کند م مشخص \beginthebibliography از بعد پارامترشمارههای از هیچکدام که گوید م التک به 99 زیر، مثال در شود. گرفته نظر در برچسبها

نیست. 99 عدد از گستردهتر فقرهها

Partl~\citepa hasproposed that \ldots\beginthebibliography99\bibitempa H.~Partl:\emphGerman \TeX,TUGboat Volume~9, Issue~1 (1988)\endthebibliography

Partl [1] has proposed that . . .

Bibliography

[1] H. Partl: German TEX, TUGboat

Volume 9, Issue 1 (1988)

Page 80: Latex farsi

ویژه ابزارهای ۶۶

اغلب با BibTEX ببینید. را BibTEX برنامه باشید مایل است ن مم بزرگتر، پروژههای برایو کنید تهیه را مراجع از اه پای که دهد م اجازه شما به برنامه این شود. م ارائه تک توزیعهایکند م ارائه مراجع ذخیرۀ برای BibTEX که فرم کنید. وارد نوشتار ی در دارید الزم که را آنهایی

کنید. ذخیره سان ی بهطور را مرجع مختلف انواع توانید م که است صورت به

سازی نمایه ٣.۴

قادر التک ۶ makeindex برنامه کم به است. نمایه کتابها اغلب خوب بسیار انات ام از یشرح را نمایهسازی ابتدایی فرمانهای تنها مقدمه این کند. تولید نمایه تمامتر هرچه سادگ به است

کنید. مراجعه [٣] به کاملتر شرح برای دهد. مزیر صورت به سرآغاز در را makeidx بستۀ باید کنیم نمایه ساختن به قادر را التک که این برای

کنیم: فراخوان

\usepackagemakeidx

صورت به باید نمایهسازی ویژۀ فرمان و

\makeindex

شود. فعال سرآغاز درفرمان با نمایه ی محتویات

\indexkey

خواهید م که کنید م وارد متن از ان م در را نمایه فرمان است. نمایه فقرۀ key که شود، مشخصمدهد. م نشان مثال چندین با را key آرگومان ل ش ٢.۴ جدول باشد. داشته ارجاع آنجا به نمایه

همراه به را مربوطه فقرۀ \index فرمان هر شود، م پردازش التک با ورودی فایل که وقتاما است، ورودی فایل نام همان دارای فایل این کند. م ذخیره ویژه فایل ی در جاری صفحۀ شمارۀ

کرد. پردازش makeindex برنامۀ با توان م سپس را .idx فایل این است. (.idx) آن پسوند

makeindex filename

تولید .ind پسوند با ول ورودی فایل با همنام فایل در را مرتبشده نمایۀ makeindex برنامۀنوشتار از درنقطهای شده مرتب نمایۀ شود، پردازش دوباره ورودی فایل اگر کار این از بعد کند. م

است. makeidx برنامه این نام باشد، حرف ٨ از بیشتر تواند نم فایل ی نام که سیستمهایی ۶در

Page 81: Latex farsi

۶٧ تجمل سربرگهای ۴.۴

کلیدها ل ش از مثالهایی :٢.۴ جدولمثال نمایه فقرۀ توضیح\indexhello hello, 1 ساده فقرۀ\indexhello!Peter Peter, 3 ‘hello’ زیر زیرفقره\indexSam@\textslSam Sam, 2 یل ش فقرۀ\indexLin@\textbfLin Lin, 7 باال همانند\indexJenny|textbf Jenny, 3 یل ش صفحۀ شمارۀ\indexJoe|textit Joe, 5 باال همانند\indexecole@\'ecole ecole, 4 لهجه اعمال

فرمان که

\printindex

شود. م ظاهر باشد داشته قرارچپ سمت حاشیۀ در را نمایه فقرههای تمام شود م عرضه التک همراه به که showidx بستۀ

است. مفید بسیار نمایه فقرههای دقیق ان م بازدید و اصالح برای کار این کند. م ظاهر متنصفحهبندی است ن مم نگیرد قرار استفاده مورد دقیق بهطور اگر \index فرمان که کنید توجه

دهد. قرار تأثیر تحت را

My Word \indexWord. As opposedto Word\indexWord. Note theposition of the full stop.

My Word . As opposed to Word. Note the

position of the full stop.

تجمل سربرگهای ۴.۴

به اگر کند. م ارائه نوشتار برای تهبرگ و سربرگ طراح برای ساده فرمانهایی ،٧ fancyhdr بستۀببینید. را بسته این اثر توانید م کنید، نگاه صفحه این باالی قسمت

ظاهر را جاری بخش و فصل نام ونه چ که است این تهبرگ و سربرگ طراح در اصل مطلباز توانید م تهبرگ، و سربرگ تعریف در کند. م برطرف روش دو با را ل مش این التک کنیم.این مقدار کنید. استفاده بخش و فصل عنوان چاپ برای \leftmark و \rightmark فرمانهای

شوند. م دوبارهسازی دارند قرار جدید بخش و جدید فصل فرمانهای که وقت فرمان دو\rightmark مقـــــــــــــدار خودکار دوستانشبهطور و \chapter فرمان انعطافپذیری، برایحداکثر

فرمانهای دهند. نم تغییر را \leftmark و\chaptermark, \sectionmark, \subsectionmark

macros/latex/contrib/supported/ از دریافت قابل و Piet van Oostrum توسط شده ٧نوشته

.fancyhdr

Page 82: Latex farsi

ویژه ابزارهای ۶٨

\documentclassbook\usepackagefancyhdr\pagestylefancy% with this we ensure that the chapter and section% headings are in lowercase.\renewcommand\chaptermark[1]%

\markboth#1\renewcommand\sectionmark[1]%

\markright\thesection\ #1\fancyhf % delete current header and footer\fancyhead[LE,RO]\bfseries\thepage\fancyhead[LO]\bfseries\rightmark\fancyhead[RE]\bfseries\leftmark\renewcommand\headrulewidth0.5pt\renewcommand\footrulewidth0pt\addtolength\headheight0.5pt % space for the rule\fancypagestyleplain%

\fancyhead % get rid of headers on plain pages\renewcommand\headrulewidth0pt % and the line

fancyhdr بارگذاری مثال :١.۴ ل ش

Page 83: Latex farsi

۶٩ Verbatim بستۀ ۵.۴

دارند. را \leftmark و \rightmark دوبارۀ تعریف وظیفۀ که هستند\chaptermark استتنها کاف دهید، سربرگتغییر در را فصل عنوان گرفتن قرار ل ش خواهید م اگر

ببرید. بهکار راتهبرگهمانند و سربرگ ل ش که دهد م نشان را fancyhdr بستۀ ن مم بارگذاریهای ١.۴ ل شبهطور است آمده پانوشت در که را بسته این راهنمای که کنم م توصیه حال، هر در باشد. مقدمه این

کنید. مطالعه کامل

Verbatim بستۀ ۵.۴

verbatim بستۀ با بخش، این در شدهاید. آشنا verbatim محیط با احتماال پیشین بخشهای درالت مش از تعدادی که است verbatim محیط از گسترش اساسا verbatim بستۀ شوید. م آشناچندین گسترش این اما نیست، خارقالعادهای خیل کار تنهایی به این کند. م برطرف را محیط اینverbatim بستۀ دهم. م توضیح اینجا در را بسته این دلیل همین به که کند، م تعریف جدید ابزار

فرمان

\verbatiminputfilename

باید اس متن این که کند م خود نوشتار در اس متن ی الصاق به قادر را شما که کند، م ارائه راباشد. داشته قرار verbatim محیط در

باشد. شده نصب شما سیستم روی باید است، ابزار کالف از قسمت verbatim بستۀ که آنجا ازببینید. را [١٠] حتما بیاورید بدست بسته این مورد در بیشتری اطالعات خواهید م اگر

اضاف بستههای نصب ۶.۴

نصب خودکار طور به التک نصب هنگام که است بستهها از بسیاری شامل التک توزیعهای اکثران م مهمترین کرد. پیدا اینترنت روی توان م را بستهها از بیشتری بسیار تعداد حال این با شوند، م

است. (http://www.ctan.org/) CTAN بستهها این به دستیابی برای اینترنت رویفایل دو از عموم بهطور بستهها این از بیشتر بسیاری و ،hyphenat ،geometry مانند بستههاییreadme.txt نام با فایل اغلب ..dtx پسوند با ری دی و .ins پسوند با ی شدهاند: یل تش

کنید. مطالعه را فایل این همواره است بهتر است. بسته از شرح شامل که دارد وجود نیزپردازش را آنها که است الزم باشد، کرده ذخیره شما سیستم در را بسته ی فایلهای فردی اگرصورت به قدم اولین دهد. قرار شما اختیار در را آن راهنمای و بشناسد را بسته این تک توزیع تا کنید

شود: م انجام زیر

شود. م .sty فایل کردن باز باعث کار این کنید. پردازش .ins فایل روی را التک .١

Page 84: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٧٠

این معموال باشد. آن کردن پیدا به قادر شما تک توزیع تا دهید انتقال ان م به را .sty فایل .٢اسلش ب از توانند OS/2م و ویندوز (کاربران دارد قرار . . . /localtexmf/tex/latex در ان م

کنند.) استفاده اسلش جای به

دارد: بستگ شما تک توزیع به کار این انجام فرمان کنید. بروز را خود توزیع فایل ـ نام اه پای .٣initexmf -update-fndb و web2c؛ در mktexlsr fpTeX؛ و teTeX در texhash

کنید. استفاده مربوطه کاربر گرافی رابط از یا MikTexو در

آورید: بدست .dtx فایل از را بسته راهنمای توانید م حال

توجه شود. م .dvi فایل ی تولید باعث کار این کنید. پردازش .dtx فایل روی را التک .١نمایش بهدرست متن ارجاعهای تا کنید اجرا بار چند فایل روی را التک باید که باشید داشته

شوند. داده

به بود نیفتاده اتفاق این اگر نه. یا است کرده تولید را .idx فایل التک آیا که کنید بررس .٢بروید. ۵ آخر مرحله

کنید: وارد را زیر عبارت نمایه، تولید برای .٣

makeindex -s gind.ist name

است.). پسوندی هیچ بدون اصل فایل نام همان name (که

کنید. پردازش .dtx فایل روی دوباره را التک .۴

کنید. ایجاد مطالعه از بیشتر لذت برای را .pdf یا .ps فایل .۵

از قبل و ۴ مرحلۀ از بعد را زیر فرمان است. شده ایجاد ٨.glo فایل که بینید م اوقات گاهکنید: اجرا ۵ مرحلۀ

makeindex -s gglo.ist -o name.gls name.gloبروید. ۵ مرحلۀ به آنکه از قبل کنید اجرا ر دی بار ی .dtx فایل روی را التک که شوید مطمئن

پی.دی.افالتک با کار ٧.۴

ابرارجاع دارای کلمات از بعض وب، صفحههای همانند است. ابرمتن٩ فرمت ی پی.دی.افبه کنیم اشاره کلمهها این به اگر کنند. م اشاره نوشتار در ری دی انهای م به کلمات این هستند.\ref ارجاع هر که است معنا آن به موضوع این التک، زبان به یابیم. م انتقال متن از ری دی ان م

٨glossary٩hypertext

Page 85: Latex farsi

٧١ التک پی.دی.اف با کار ٧.۴

نمایه فقرههای مطالب، فهرست جدولها، تمام ترتیب همین به شود. م ابرارجاع ی \pageref وباشند. ابرارجاع توانند م اینها مانند اشیاء تمام و

ویژگ دو فرمت این است. ١٠HTMLصورت به شوند م نوشته امروزه وبکه صفحههای بیشتردارد: علم متنهای نوشتن برای مهم

که این با شود. نم پشتیبان عموما HTML متنهای در ریاض فرمولهای کردن وارد .١آن از امروزی مرورگرهای از بسیاری دارد، وجود فرمت این در فرمول نوشتن برای استانداردی

شناسند. نم را نیاز مورد قلمهای که این یا کنند، نم پشتیبان

سیستمعاملها و مرورگرها به کامال کار نتیجۀ اما است، انپذیر ام HTML متنهای چاپ .٢است. متفاوت داریم انتظار التک دنیای در که چیزی با بسیار چاپ نتیجۀ دارد. بستگ

حت آنها از بعض دارد. وجود HTML به التک از مترجمهایی تولید برای بسیاری تالشهایآنها همۀ اما التکبسازند. فایلهای از مناسبوب متنهای توانند م که معن این به هستند کارا بسیاربستههای فراخوان با پیچیده متنهای کنید شروع همینکه برند. م را متن راست و چپ حاشیههایدر تغییر بدون آنها نوشتۀ خواهند م که نویسندگان شود. م خراب چیز همه کنید تولید مختلفترتیب این به که کنند م تبدیل (PDF) پی.دی.اف صورت به ابتدا را خود نوشتۀ شود، گذاشته وبصفحات نمایشمستقیم ابزار به مرورگرها از بعض ماند. م باق تغییر بدون ابرمتن و چهارچوبمتن

هستند. مجهز پی.دی.افرهای نمایش دارد، وجود سیستمها تمام تقریبا برای پی.اس و دی.وی.آی ر نمایش آنکه وجود باتولید بنابراین هستند. پیشرفته بسیار پی.دی.اف فایلهای مشاهدۀ برای Xpdf و Acrobat Reader

است. مفید بسیار کنندگان استفاده برای فایل از پی.دی.اف نسخۀ

وب برای پی.دی.اف نوشتارهای ١.٧.۴

تک پی.دی.اف است. آسان بسیار تک١١ پی.دی.اف توسط التک کد از پی.دی.اف نسخۀ تولیدپی.دی.اف خروج تک پی.دی.اف است. شده نوشته Han ´e anh توسط که است برنامهای

کند. م تولید دی.وی.آی خروج تک که حال در کند م تولیدتک توزیعهای از بسیاری توسط خودکار بهطور التک پی.دی.اف و تک پی.دی.اف برنامۀ دو هر

.CMacTEX و TEXLive ،MikTEX ،fpTEX ،teTEX مانند شود، م نصبpdflatex file.tex فرمان باید تنها دی.وی.آی، بهجای پی.دی.اف خروج تولید برایاجرا فرمان خط از توان نم را التک که سیستمهایی در برد. بهکار latex file.tex بهجای را

کنید. پیدا تک فرمان مرکز از را کار این مخصوص کلید توانید م کرد،یا a4paper مانند کنید مشخص نوشتار در گزینههایی با را صفحه اندازۀ توانید م التک باالتک پی.دی.اف این، از قبل است، کارساز نیز التک پی.دی.اف در روش این .letterpaperببینید)، را ٧٣ (صفحۀ کنید م استفاده hyperref بستۀ از اگر بداند. را صفحه واقع اندازۀ باید

١٠HyperText Markup Language١١pdfTEX

Page 86: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٧٢

زیر صورت به دست باید را کار این صورت این غیر در شود. م تعیین خودکار بهطور صفحه اندازۀدهید: انجام

\pdfpagewidth=\paperwidth\pdfpageheight=\paperheight

تفاوتها مهمترین پردازد. م التک پی.دی.اف و التک تفاوت به مفصلتر بهطور بعد بخشابرمتنها. دست تنظیم و ، الصاق تصاویر نوع قلمها، از عبارتند

قلمها ٢.٧.۴

بیتمپها، پی.ک التک، نرمال قلمهای اما کند،١٢ کار قلم نوع هر با تواند م التک اف. دی. پی.برای شوند. م پدیدار زشت صورت به ریدر کروبات آ با مشاهده هنگام و پی.دی.اف به تبدیل از بعدتوزیعهای کرد. استفاده نوشتار تولید برای ١ نوع بیتمپ پی.ک قلمهای از است بهتر ل مش این رفعرا موضوع این است بهتر شود. انجام خودکار صورت به کار این که شوند م نصب طوری تک جدید

یرید. ب نادیده را بخش این تمام است گونه این اگر کنید. بررس

گرافی از استفاده ٣.٧.۴

را ۶٣ (صفحۀ شود م انجام graphicx بستۀ توسط خوبی ل ش به نوشتار ی در تصاویر الصاقکند: م کار نیز التک با بسته این pdex درایور گزینۀ از استفاده با ببینید).

\usepackage[pdftex]color,graphicx

بسیار وب در رنگ تصاویر از استفاده زیرا کردهام، وارد نیز را رنگ گزینۀ باال سادۀ مثال دراست. معمول

التک پی.دی.اف با ای.پی.اس فرم به تصاویر که است این بد خبر حاال و بود. خوب خبر اینgraphicx فرمان نکنید، اعالن \includegraphics فرمان در را فایل پسوند اگر نیستند. سازگارفرمتهای تک پی.دی.اف برای گردد. م درایور گزینههای ترتیب به خود، مناسب فرمت بدنبال

نیست. نوع این از .epsفرمت اما (١٣.mps و .jpg ،.pdf ،.png از عبارتند مناسب تصویربه را ای.پی.اس تصاویر epstopdf فرمان از استفاده با که است این ل مش این رفع سادۀ راهاین بیتمپ، تصاویر برای است. مناسب بسیار روش این برداری تصاویر برای کرد. تبدیل پی.دی.اف.پی.ای.ج ج و پی.ان.ج تصاویر الصاق طبیع طور به پی.دی.اف فرمت زیرا نیست، ایدهآل روشبرای .پی.ای.ج ج و است مناسب رنگ کم تعداد با تصاویر برای پی.ان.ج کند. م پشتیبان را

است. حجم کم بسیار و است مناسب کاملتر تصاویراین فرمانهایی از استفاده با تنها و نکرد رسم را هندس تصاویر که است مناسب بسیار حتتک توزیعهای تمام در که است، متاپست کار این انجام مناسب زبان داد. قرار نوشتار در را تصاویر

است. کامل راهنمای دارای و دارد وجود

... ،PostScript type 1 ،TrueType ،PK bitmaps ١٢مانند١٣

METAPOST

Page 87: Latex farsi

٧٣ التک پی.دی.اف با کار ٧.۴

متن ارجاع ۴.٧.۴

کار این انجام برای دارد. ابرارجاع به را متن داخل ارجاعات تمام برگردان مسئولیت hyperref بستۀرا \usepackage[pdftex]hyperref فرمان باید شما است، احتیاج شعبدهبازی کم به

دهید. قرار خود نوشتار سرآغاز در فرمان آخرین عنوان بهدارد: وجود hyperref بستۀ رفتار تغییر برای گزینه چندین

شوند م جدا ویرگول با که pdex گزینۀ از بعد گزینه تعدادی صورت به •

\usepackage[pdftex]hyperref

فرمان از استفاده با جداگانه خط ی در یا •

\hypersetupoptions

را ارجاعات رفتار تغییر اجازۀ و هستند اختیاری گزینهها بقیۀ است؛ pdftex اجباری گزینۀ تنهاشدهاند. نوشته ( ایتالی (غیر عادی صورت به پیشفرض مقادیر زیر مثال در دهند.١۴ م

دهد. م نمایش را الف چوب میلۀ bookmarks (=true,false)

دهد. م کروبات آ الف چوب در را التین غیر نمایشحروف اجازۀ unicode (=false,true)

کند. م فعال غیر یا فعال را کروبات آ ابزار میلۀ pdftoolbar (=true,false)

دهد. م نمایش را کروبات آ منوی pdfmenubar (=true,false)

دهد. م تغییر را نمایش اندازۀ pdffitwindow (=true,false)

ظاهر کروبات آ اطالعات قسمت در فایل نمایش هنگام که را عنوان pdftitle (=text)دهد. م نمایش شود، م

پی.دی.اف. فایل نویسندۀ عنوان pdfauthor (=text)

نمایش هنگام جدید صفحۀ ی باید آیا که کند مشخصم pdfnewwindow (=true,false)شود. ظاهر فایل

یا (false) کند م محصور رنگ جعبههای در را ارجاعات colorlinks (=false,true)بوسیلۀ توان م را ارجاعات این رنگ .(true) شوند م ظاهر رنگ صورت به ارجاعات خود

شوند): م داده نشان رنگ پیشفرض (مقادیر کرد تنظیم زیر گزینههای

غیره) و صفحهها (بخشها، داخل اتصالهای رنگ linkcolor (=red)

کرد تنظیم را آن توان م نیست. محدودیت هیچ دارای تک پی.دی.اف با کار در hyperref بستۀ که است ذکر ١۴قابل

نهایت در و پی.اس به تبدیل هنگام و کند ذخیره پردازشالتک هنگام نیز دی.وی.آی خروج در را پی.دی.اف اطالعات تایابد. انتقال پی.دی.اف فایل به دیستایلر کروبات آ مبدل با

Page 88: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٧۴

(کتابنامه) ارجاعات رنگ citecolor (=green)

اتصالها رنگ filecolor (=magenta)

وب) (ایمیل، وب اتصالهای رنگ urlcolor (=cyan)

کنید استفاده زیر فرمان از شماست کار مناسب پیشفرض تنظیمات اگر

\usepackage[pdftex]hyperref

است): اختیاری =true مقدار ) کنید رنگ را اتصالها کنید باز را الف لیستچوب که این برای

\usepackage[pdftex,bookmarks,colorlinks]hyperref

چاپ هنگام زیرا نیستند مناسب رنگ اتصالهای کنید م آماده چاپ برای را نوشتاری که وقتکه کنید استفاده رنگ کادرهای از توانید م نیستند. خواندن مناسب که شوند م چاپ خاکستری

شوند: نم ظاهر چاپ هنگام

\usepackagehyperref\hypersetupcolorlinks=false

کنید: سیاه را اتصالها یا

\usepackagehyperref\hypersetupcolorlinks,%

citecolor=black,%filecolor=black,%linkcolor=black,%urlcolor=black,%pdftex

دهید: نمایش نوشتار اطالعات قسمت در را اطالعات خواهید م تنها که وقت

\usepackage[pdfauthor=Pierre Desproges,%pdftitle=Des femmes qui tombent,%pdftex]hyperref

کنید تعیین زیر صورت به دلخواه صورت به را اتصالهایی توانید م خودکار ابرمتنهای بر اضافه

\hrefurltext

کد

Page 89: Latex farsi

٧۵ التک پی.دی.اف با کار ٧.۴

The \hrefhttp://www.ctan.orgCTAN website.

راهنمایی CTAN اه وب به را شما “CTAN” کلمۀ به اشاره کند؛ م تولید را “CTAN” متنکند. م

\href فرمان از توانید م باشد فایل ی تنها و نباشد وب صفحۀ ی اتصال ی مقصد اگرکنید: استفاده

The complete document is \hrefmanual.pdfhere

فایل “here” کلمۀ به اشاره ی کند. م تولید را “e complete document is here” متن کهاست). جاری فایل ان م به وابسته فایل ان (م کند. م باز را manual.pdf

کار این که باشند تماس در او با ایمیل بوسیلۀ خوانندگان بخواهد است ن مم مقاله ی نویسندۀاست: انپذیر ام نوشتار اول صفحۀ در \author فرمان درون \href فرمان با

\authorMary Oetiker $<$\hrefmailto:[email protected]%[email protected]$>$

است شده ظاهر اتصال در تنها نه که دادهام قرار طوری را ایمیل به اتصال که باشید داشته توجهاتصال زیرا کردهام را کار این شود. م ظاهر نیز صفحه خود در ه بل

\hrefmailto:[email protected] Oetiker

ظاهر ر دی ایمیل آدرس کنیم م چاپ را فایل که هنگام ول کند م کار خوبی به کروبات آ باشود. نم

اتصالها الت مش ۵.٧.۴

همانند پیغام

! pdfTeX warning (ext4): destination with the sameidentifier (namepage.1) has been already used,duplicate ignored

از استفاده هنگام مثال عنوان به شود، مقدارده نو از شمارنده ی که شود م ظاهر هنگامرا صفحه شمارندۀ فرمان این شود. م تعریف کتاب نوشتار طبقۀ توسط که \mainmatter فرمان١ شمارۀ دارای نیز فتار پیش صفحۀ اولین که آنجا از ول کند. م ١ با برابر کتاب فصل اولین از قبلشمارندۀ باشید داشته توجه بنابراین شود، نم مشخص تا ی بهطور ١ صفحۀ به اتصالها تمام است،

است. بیتاثیر چندگانهقرار hyperref گزینههای در plainpages=false گزینۀ با توان م را شمارندهها اندازهگیرتواند م بنیادی حل راه ی حت کند. م کم صفحهها شمارۀ در تنها کار این متأسفانه داد.صفحات اتصالهای شود م باعث کار این اما است، hypertexnames=false گزینۀ از استفاده

نباشند. استفاده قابل

Page 90: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٧۶

الف التچوب مش ۶.٧.۴

چوب زیرا دارید. را آن انتظار که نیست چیزی آن همواره شود م داده نمایش الف چوب در که متنHyperref است. موجود التک به نسبت آنها نمایش برای کمتری حروف و هستند متن تنها الفها

دهد: م مناسب اخطار پیغام و شناسد م را ل مش این

Package hyperref Warning:Token not allowed in a PDFDocEncoded string:

لدار مش متن جانشین که کنید، الفحل برایچوب متن تخصیصی با را ل مش این توانید مشود: م

\texorpdfstringTEX textBookmark Text

هستند: ل مش این دارای الف چوب متن عنوان به ریاض عبارات

\section\texorpdfstring$E=mc^2$%E=mc^2

ظاهر “E=mc2”صورت به الف چوب در \section$E=mc^2$عبارت شود م باعث کهشود.

شوند: نم ظاهر الف چوب در خوبی به نیز رنگها تغییرات

\section\textcolorredRed !

اما شود م گرفته نادیده \textcolor فرمان شود. م ظاهر الف چوب در “redRed”عبارتشود. م چاپ (red) آن آرگومان

کنید استفاده زیر فرمان از اگر

\section\texorpdfstring\textcolorredRed !Red\ !

بود. خواهد خواناتر آن نتیجۀآنگاه کنید استفاده hyperref برای را unicode گزینۀ و بنویسید د یونی در را خود نوشتار اگرحروف سازد م قادر را شما کار این کنید. وارد الف چوب در را د یونی حروف بود خواهید قادر

کنید. ظاهر الف چوب در \texorpdfstring فرمان از استفاده موقع را بیشتری

پی.دی.افالتک و التک بین کد سازگاری

تصاویر الصاق برای عمده ال اش شود. م پردازش التک پی.دی.اف و التک با شما کد نرمال بهطورداد. تغییر \includegraphics فرمان با را فایل پسوند که است این ساده حل راه دارد. وجود

Page 91: Latex farsi

٧٧ التک پی.دی.اف با کار ٧.۴

انجام باید که کاری تنها کند. م جستجو موجود پروندۀ در مناسب فایل برای سیستم صورت این در.eps فایل بدنبال التک صورت این در بسازید. را تصویر فایل از مناسب نسخۀ که است این دهید

ترتیب). (به گردد م .mps یا .jpg ،.pdf ،.png بدنبال التک پی.دی.اف و گردد م

باشید، داشته عادی حالت و پی.دی.اف نسخۀ برای متفاوت کدهای خواهید م که حالت درسیستم روی بسته این احتماال کنید. استفاده خود نوشتار سرآغاز در ١۵ ifpdf بستۀ از راحت به توانید م\ifpdf ویژۀ فرمان کند. م نصب شما برای را بسته این تک می صورت این غیر در دارد وجود شماسیاه ریپت پستاس نسخۀ خواهیم م مثال این در دهد. م را شرط فرمانهای نوشتن ان ام شما به

باشیم. داشته وب برای را رنگ پی.دی.اف نسخۀ اما بسازیم چاپ سهولت خاطر به را سفید و

\RequirePackageifpdf % running on pdfTeX?\ifpdf

\documentclass[a4paper,12pt,pdftex]book\else

\documentclass[a4paper,12pt,dvips]book\fi

\ifpdf\usepackagelmodern

\fi\usepackage[bookmarks, % add hyperlinks

colorlinks,plainpages=false]hyperref

\usepackage[T1]fontenc\usepackage[latin1]inputenc\usepackage[english]babel\usepackagegraphicx...

\href فرمان تأثیر بردهام. کار به پی.دی.اف غیر نسخۀ در حت را hyperref بستۀ باال کد درنبریم. کار به شرط عبارات تعریف برای زیادی زمان که است این

پی.دی.افالتک نرمال، فرمان تکالیو) مثال عنوان تک(به جدید توزیعهای در باشید داشته توجهاستفاده باال کد از اگر کند. تغییر دی.وی.آی و پی.دی.اف بین راحت به است قادر فرمان این است.کند. م تولید را دی.وی.آی خروج latex فرمان و پی.دی.اف خروج pdflatex فرمان کنیم،

١۵http://www.tex.ac.uk/cgi-bin/texfaq2html?label=ifpdf

Page 92: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٧٨

اسالید تولید ٨.۴

با مستقیما یا دهید نمایش سیاه تخته روی ترانسپارنت با را خود علم کارهای نتایج توانید مدهید. نمایش را آنها خود لپتاپ با نرمافزارهایی

حاصل که دهد م را پی.دی.اف اسالید تولید ان ام شما به beamer طبقۀ همراه به pdfLATEXزیرا است، حمل قابل بسیار که تفاوت این با شود م تولید پاورپوینت توسط که است چیزی شبیه آن

دارد. وجود سیستمها اکثر روی ریدر کروبات آنمایش برای گزینههایی همراه به hyperref و color ،graphicx بستههای از beamer طبقۀ

کند. م استفاده اسالیدبدست پی.دی.اف فایل ی کنید م پردازش PDFLATEX با را ٢.۴ ل ش در شده ارائه کد که وقتآنها از کدام هر که بینید م آیتم چندین آن در که صفحه ی و عنوان صفحۀ ی از ل متش آورید م

شوند. م ظاهر ترتیب به فایل مرور باصورت به که کند م تولید پی.دی.اف فایل که است این beamer طبقۀ دستاوردهای از یریپت پستاس میان مرحلۀ ی به prosper طبقۀ مانند نیست نیازی و است استفاده قابل مستقیم

کرد. استفاده ppower4 بستۀ از که این یا رفتورودی فایل بسازید. خود نوشتار از مختلف نسخههای توانید م beamer طبقۀ از استفاده باگیرند. م قرار براکت در طبقه گزینۀ در که باشد مختلفخروج انواع برای راهکارهایی شامل تواند م

است. انپذیر ام زیر کارهای

شد. داده توضیح باال در که پی.دی.اف نمایش برای beamer

اسالید. برای trans

چاپ. مناسب نسخه برای handout

مانند کنید فعال غیر ر دی گزینههای کردن فعال با را آن توانید م است، beamer پیشفرض نوعکند. م مناسبچاپطراح را خروج که \documentclass[10pt,handout]beamerشماهایی از ی توانید م انتخابکنید. را نسخهای چه استکه این به وابسته شما نوشتار شمایطبقه راهنمای کنید. طراح خودتان برای شما ی یا کنید استفاده است کرده فراهم طبقه این که را

ببینید. beameruserguide.pdf در را\mode<beamer> نمایش نسخۀ برای بیندازیم. ٢.۴ ل ش کد به دقیقتر نگاه دهید اجازهگزینهها باشیم. کرده وارد مطالب فهرست در را مرور پنل تا کردهایم انتخاب را Goeingen شمایسمت (در کنیم تعیین را آن ان م و حالت) این در میلیمتر ٢٢) پنل عرض تا سازند م قادر را مازیربخش عنوان تنها و دهد م نمایش را فصل عنوان ،hideothersubsections گزینۀ نوشتار). راستوجود \mode<handout> و \mode<trans> تمهای برای ویژهای چیز دهد. م نمایش را جاری

دهند. م نمایش خود استاندارد ل ش به را نوشتار آنها ندارد.محتویات \titlegraphic و ،\institute ،\author ،\titleفرمانهایل ش دهند م اجازه \author[] و \title[]اختیاری گزینههای کنند. مشخصم را جلد

دهید. قرار Goeingen پنل در را نویسنده و عنوان از ویژهای

Page 93: Latex farsi

٧٩ اسالید تولید ٨.۴

\documentclass[10pt]beamer\mode<beamer>%\usetheme[hideothersubsections,

right,width=22mm]Goettingen

\titleSimple Presentation\author[D. Flipo]Daniel Flipo\instituteU.S.T.L. \& GUTenberg\titlegraphic\includegraphics[width=20mm]USTL\date2005

\begindocument

\beginframe<handout:0>\titlepage

\endframe

\sectionAn Example

\beginframe\frametitleThings to do on a Sunday Afternoon\beginblockOne could \ldots

\beginitemize\item walk the dog\dots \pause\item read a book\pause\item confuse a cat\pause

\enditemize\endblockand many other things

\endframe\enddocument

beamer طبقۀ برای نمونه کد :٢.۴ ل ش

Page 94: Latex farsi

ویژه ابزارهای ٨٠

شوند م ایجاد \subsection و \section نرمال فرمانهای با پنل زیرعنوان و عنوانشوند. تعریف frame محیط از خارج در باید که

آنها حضور کنید. مرور را نوشتار دهند م اجازه نمایش صفحۀ پایین در کوچ مرورگر کلیدهایندارد. انتخابی تم به ربط

برای انتخابی گزینۀ هیچ داد. قرار frame محیط ی در باید را صفحه یا اسالید هر محتویاتدر دهد. م ارائه ویژه نسخهای برای را ویژه چهارچوب ی انتخاب ان ام و ندارد وجود محیط این

شود. نم ظاهر چاپ در <handout:0> فرمان وجود خاطر به اول صفحۀ باال مثالبا کار این کنید. تعریف اسالید عنوان از غیر به عنوان ی اسالید هر برای شود م توصیه اکیداblock محیط از توانید م است الزم زیرعنوان ی اگر است. انپذیر ام \frametitle فرمان\subsection و \sectionفرمانهای عنوان که باشید داشته توجه کنید. استفاده مثال همانند

شوند. نم ظاهر خروج دربرای دهید. نمایش بهی ی را اجزاء دهد م اجازه شده شمارهگذاری محیط در \pause فرماناز بسیاری در ببینید. را \temporal و \alt ،\uncover ،\only فرمانهای نمایش هر افکت

کنید. استفاده بیشتر تنظیم برای کوالد آ از توانید م جاهااستفاده بیشترین برای را beameruserguide.pdf طبقۀ راهنمای شوید مطمئن حالت هر درکنید مالحظه را بسته این اینترنت صفحۀ است، پیشرفت حال در سرعت به بسته این کنید. مطالعهhp://latex-beamer.sourceforge.net/.

Page 95: Latex farsi

۵ فصل

ریاض لهای ش تولید

مناسب بسیار یافته ساختار رهیافت که آنجا از اما میکنند. استفاده منت حروفچینی برای التک از افراد از بسیاریانجام امکان التک از گسرتش چندین عالوه، به دارد. را متنی فرمانهای از تصاویر تولید توانایی همچنین التک است،

میکنیم. مطالعه را گسرتشها این از نوع چند فصل این در میکنند. فراهم شکل بهرتین به را کار این

مرور ١.۵

را کامل توضیح کند. م فراهم را التک در ل ش تولید برای برنامهنویس ان ام picture محیطو خطها شیب محدودیت جمله آن از که دارد وجود محدودیت چندین طرف، ی از ببینید. [١] درهمراه \qbezier فرمان همراه به التک از picture محیط ر، دی طرف از است. دایرهها شعاعخمها این از ترکیبی یا ، بیض دایره، مانند خمها از بسیاری است. ١“quadratic” معنای به “q” است،ریاض محاسبات نیازمند کار این که هرچند کرد، رسم بزیه دوم درجۀ خمهای تقریب با توان م رااستفاده مورد \qbezierبلوکهای تولید برای جاوا مانند برنامهنویس زبان ی اگر عالوه، به است.

شد. خواهد قدرتمند بسیار picture محیط گیرد، قرارهنوز آن با کار است، زمانبر و کننده محدود بسیار التک در تصاویر کد نوشتن که این وجود با

ندارد. احتیاج تصویری فایل هیچ به و کند م کوچ بسیار را نوشتار زیرا دارد خواستگاهpstricks یا اند)، شده داده توضیح [٣] در مثال عنوان به (که eepic و epic مانند بستههاییزیادی مقدار به را التک گرافی توان و ندارند را picture محیط محدودیتهای که دارند وجود

بخشند. م قدرتمحیط دارای pstricks بستۀ بخشند، م قدرت را pictureمحیط تنها اولیه بستۀ دو که درحالقابلیتهای از بسته این که است این در pstricks سیستم قدرت است. pspicture فرد به منحصری است. شده نوشته ویژه کارهای برای مختلف بستههای عالوه به کند. م استفاده ریپت پستاس

این بر مفصلتری توضیح است. شده داده توضیح فصل این آخر در که XY-picاست بستهها این ازنشود). اشتباه [٣] (با است شده ارائه [۴] در بسته

است. دوم درجه خم معنای به ١مترجم:

Page 96: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٨٢

دوقلوهای متافونت همراه به که است متاپست التک، به مربوط گرافی ابزار مهمترین شایدریپت پستاس فایلهای متاپست کند، م تولید بیتمپ که متافونت، خالف بر دارند. نام کنوث دونالدراهنمای یا ، [١۵] به موضوع این بر مقدمهای برای داد. انتقال التک به را آنها توان م که کند م تولید

کنید. مراجعه [١٧]ببینید. [١۶] در توانید م را قلمها) (و گرافی برای تک و التک استراتژیهای از کامل بحث

تصویر محیط ٢.۵

ابتدایی فرمانهای ١.٢.۵

آورد بوجود زیر فرمان دو با توان م را ٢ picture محیط ی

\beginpicture(x, y). . .\endpicture

یا

\beginpicture(x, y)(x0, y0). . .\endpicture

زیر ل ش به فرمان با را آنها توان م که کنند م اشاره \unitlength به x, y, x0, y0 اعدادداد) انجام picture محیط با توان نم را کار این (ول کرد بارگذاری دوباره

\setlength\unitlength1.2cm

تصویر دور چهارچوب اندازۀ (x, y) زوج است. 1pt برابر \unitlengthپیشفرض مقداررا شده رزرو چهارچوب چپ سمت پایین گوشۀ ان م (x0, y0) اختیاری زوج کند. م مشخص را

کند. م تعییناست زیر ل ش دو از ی به فرمانها بیشتر

\put(x, y)object

یا

\multiput(x, y)(∆x,∆y)nobject

کرد رسم زیر فرمان با توان م را خمها این است. مستثن قاعده این از بزیه خمهای

\qbezier(x1, y1)(x2, y2)(x3, y3)

نیست. الزم بستهای هیچ استاندارد التک با کند، م کار هوشمندانه بهطور تصویر محیط نه، یا باشید داشته ٢قبول

Page 97: Latex farsi

٨٣ تصویر محیط ٢.۵

پارهخط ٢.٢.۵

\setlength\unitlength5cm\beginpicture(1,1)\put(0,0)\line(0,1)1\put(0,0)\line(1,0)1\put(0,0)\line(1,1)1\put(0,0)\line(1,2).5\put(0,0)\line(1,3).3333\put(0,0)\line(1,4).25\put(0,0)\line(1,5).2\put(0,0)\line(1,6).1667\put(0,0)\line(2,1)1\put(0,0)\line(2,3).6667\put(0,0)\line(2,5).4\put(0,0)\line(3,1)1\put(0,0)\line(3,2)1\put(0,0)\line(3,4).75\put(0,0)\line(3,5).6\put(0,0)\line(4,1)1\put(0,0)\line(4,3)1\put(0,0)\line(4,5).8\put(0,0)\line(5,1)1\put(0,0)\line(5,2)1\put(0,0)\line(5,3)1\put(0,0)\line(5,4)1\put(0,0)\line(5,6).8333\put(0,0)\line(6,1)1\put(0,0)\line(6,5)1

\endpicture

!!!!

!!!!

!!!!

!!!

"""""""""""""""

###############

%%%%%%%%%%%%%%%

((((((((

(((((((

,,,,,,,,,,,,,,,

کرد رسم زیر فرمان با توان م را پارهخطها

\put(x, y)\line(x1, y1)length

است: آرگومان دو دارای \line فرمان

جهتدار، بردار ی .١

طول. ی .٢

Page 98: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٨۴

شود م محدود عدد چند به جهتدار بردار مؤلفههای

−6, −5, . . . , 5, 6,

شیب ٢۵ تمام ل ش در باشند). ١ علیه مقسوم بزرگترین دارای (یعن باشند اول هم به نسبت باید وطول آرگومان دارد. \unitlength به بستگ طول است. شده داده نمایش اول چهارم ی در ن ممعمودی مؤلفۀ همان آرگومان این باشد، عمودی پارهخط که حالت در تنها و است افق مؤلفۀ همان

است.

انها پی ٣.٢.۵

\setlength\unitlength0.75mm\beginpicture(60,40)\put(30,20)\vector(1,0)30\put(30,20)\vector(4,1)20\put(30,20)\vector(3,1)25\put(30,20)\vector(2,1)30\put(30,20)\vector(1,2)10\thicklines\put(30,20)\vector(-4,1)30\put(30,20)\vector(-1,4)5\thinlines\put(30,20)\vector(-1,-1)5\put(30,20)\vector(-1,-4)5

\endpicture

-:

1

*

XXXXXXXyCCCCCO

شوند م رسم زیر فرمان با انها پی

\put(x, y)\vector(x1, y1)length

عدد چند به تنها و هستند محدود این از بیشتر حت جهتدار بردارهای مؤلفههای انها، پی برایهستند محدود

−4, −3, . . . , 3, 4.

سمت به بردار دو روی \thicklines فرمان تأثیر به باشند. اول هم به نسبت باید نیز اعداد اینباشید. داشته توجه چپ

Page 99: Latex farsi

٨۵ تصویر محیط ٢.۵

دایره ۴.٢.۵

\setlength\unitlength1mm\beginpicture(60, 40)\put(20,30)\circle1\put(20,30)\circle2\put(20,30)\circle4\put(20,30)\circle8\put(20,30)\circle16\put(20,30)\circle32

\put(40,30)\circle1\put(40,30)\circle2\put(40,30)\circle3\put(40,30)\circle4\put(40,30)\circle5\put(40,30)\circle6\put(40,30)\circle7\put(40,30)\circle8\put(40,30)\circle9\put(40,30)\circle10\put(40,30)\circle11\put(40,30)\circle12\put(40,30)\circle13\put(40,30)\circle14

\put(15,10)\circle*1\put(20,10)\circle*2\put(25,10)\circle*3\put(30,10)\circle*4\put(35,10)\circle*5

\endpicture

bej&%'$&%'$behjm "!# "!# &%'$

r u x z

فرمان

\put(x, y)\circlediameter

قطرهای تنها pictureمحیط کند. م رسم را diameter شعاع) (نه قطر و (x, y) مرکز به دایره یتوپر). (دایرههای کند م تولید را قرصها \circle* فرمان پذیرد. م را میلیمتر ١۴ حداکثر تا

برای .pstricks یا eepic مانند کرد، استفاده نیز ری دی بستههای از باید پارهخطها، همانندکنید. مراجعه [۴] به بستهها این مورد در کامل راهنمایی

Page 100: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٨۶

ترسید، نم ریاض محاسبات انجام از اگر دارد. وجود picture محیط در نیز ری دی حالتجاوا کدهای از مثالهایی برای چسباند. هم به بزیه خمهای با توان م را دلخواه های بیض و دایرهها

کنید. مراجعه [١٧] به

فرمول و متن ۵.٢.۵

\setlength\unitlength0.8cm\beginpicture(6,5)\thicklines\put(1,0.5)\line(2,1)3\put(4,2)\line(-2,1)2\put(2,3)\line(-2,-5)1\put(0.7,0.3)$A$\put(4.05,1.9)$B$\put(1.7,2.95)$C$\put(3.1,2.5)$a$\put(1.3,1.7)$b$\put(2.5,1.05)$c$\put(0.3,4)$F=\sqrts(s-a)(s-b)(s-c)$

\put(3.5,0.4)$\displaystyles:=\fraca+b+c2$

\endpicture

HHHHH

A

B

Ca

b

c

F =√s(s− a)(s− b)(s− c)

s := a+ b+ c

2

فرمان با picture محیط در توان م را فرمول و متن دهد، م نشان مثال این که همانطورکرد. درج عادی طریق به \put

Page 101: Latex farsi

٨٧ تصویر محیط ٢.۵

\linethikness و \multiput ۶.٢.۵

\setlength\unitlength2mm\beginpicture(30,20)\linethickness0.075mm\multiput(0,0)(1,0)26%\line(0,1)20

\multiput(0,0)(0,1)21%\line(1,0)25

\linethickness0.15mm\multiput(0,0)(5,0)6%\line(0,1)20

\multiput(0,0)(0,5)5%\line(1,0)25

\linethickness0.3mm\multiput(5,0)(10,0)2%\line(0,1)20

\multiput(0,5)(0,10)2%\line(1,0)25

\endpicture

فرمان

\multiput(x, y)(∆x,∆y)nobject

تعداد بعدی، شیئ به شیئ ی از انتقال بردار پایان، نقطۀ شروع، نقطۀ است: آرگومان چهار دارایتأثیر عمودی و افق پارهخطهای به \linethickness فرمان شود. رسم باید که وشیئ اشیاء،دارد! تأثیر بزیه خمهای روی مسلما فرمان این است. بیتأثیر دایرهها و اریب خطهای روی ول دارد

Page 102: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٨٨

بیض ٧.٢.۵

\setlength\unitlength0.75cm\beginpicture(6,4)\linethickness0.075mm\multiput(0,0)(1,0)7%\line(0,1)4

\multiput(0,0)(0,1)5%\line(1,0)6

\thicklines\put(2,3)\oval(3,1.8)\thinlines\put(3,2)\oval(3,1.8)\thicklines\put(2,1)\oval(3,1.8)[tl]\put(4,1)\oval(3,1.8)[b]\put(4,3)\oval(3,1.8)[r]\put(3,1.5)\oval(1.8,0.4)

\endpicture

#" !#

" !#

" !

!

فرمان

\put(x, y)\oval(w, h)

یا

\put(x, y)\oval(w, h)[position]

که position ان م آرگومانهای کند. م تولید h ارتفاع و wعرض به و (x, y) مرکز به بیض یاشاره ”right“(راست) و ”le“(چپ)، ”boom“(پایین)، ”top“(باال)، به r ،l ،t ،b از عبارتند

شوند. ترکیب هم با مثال همانند توانند م و دارند

ی از \linethicknesslength کرد: کنترل فرمان نوع دو با توان م را خط ضخامتفقط \linethicknesslength ر دی طرف از \thicklines و \thinlines و طرف،و \thinlines که حال در دارد، تأثیر بزیه) دوم درجه خمهای (و عمودی و افق خطهای به

دارند. تأثیر نیز ها بیض و دایرهها و اریب خطهای بر \thicklines

Page 103: Latex farsi

٨٩ تصویر محیط ٢.۵

پیشساخته تصویر جعبههای از چندباره استفاده ٨.٢.۵

\setlength\unitlength0.5mm\beginpicture(120,168)\newsavebox\foldera\savebox\foldera(40,32)[bl]% definition\multiput(0,0)(0,28)2\line(1,0)40

\multiput(0,0)(40,0)2\line(0,1)28

\put(1,28)\oval(2,2)[tl]\put(1,29)\line(1,0)5\put(9,29)\oval(6,6)[tl]\put(9,32)\line(1,0)8\put(17,29)\oval(6,6)[tr]\put(20,29)\line(1,0)19\put(39,28)\oval(2,2)[tr]

\newsavebox\folderb\savebox\folderb(40,32)[l]% definition\put(0,14)\line(1,0)8\put(8,0)\usebox\foldera

\put(34,26)\line(0,1)102\put(14,128)\usebox\foldera\multiput(34,86)(0,-37)3\usebox\folderb

\endpicture

Page 104: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٩٠

فرمان با توان م را تصویر جعبۀ ی

\newsaveboxname

فرمان با و ، معرف

\saveboxname(width,height)[position]content

فرمان با نهایتا و تعریف،

\put(x, y)\useboxname

کرد. رسم

bl برابر پارامتر این مثال در کند. م بازی جعبه برای را لنگر نقش position اختیاری پارامترr و (باال) t ر دی گزینههای دهد. م قرار صفحه پایین چپ گوشۀ در را لنگر که است شده تعریف

هستند. (راست)

درون تصاویر دارد. فرمان طبیعت بنابراین و کند م ارجاع التک در جعبه ی به name آرگوماناست. شده تعریف \folderb درون \foldera مثال این در باشند: تودرتو توانند م جعبهها

بیتأثیر میلیمتر ٣ از کمتر پارهخطهای به شود استفاده \line همانند باید که \oval فرماناست.

Page 105: Latex farsi

٩١ تصویر محیط ٢.۵

بزیه دوم درجۀ خمهای ٩.٢.۵

\setlength\unitlength0.8cm\beginpicture(6,4)\linethickness0.075mm\multiput(0,0)(1,0)7\line(0,1)4

\multiput(0,0)(0,1)5\line(1,0)6

\thicklines\put(0.5,0.5)\line(1,5)0.5\put(1,3)\line(4,1)2\qbezier(0.5,0.5)(1,3)(3,3.5)\thinlines\put(2.5,2)\line(2,-1)3\put(5.5,0.5)\line(-1,5)0.5\linethickness1mm\qbezier(2.5,2)(5.5,0.5)(5,3)\thinlines\qbezier(4,2)(4,3)(3,3)\qbezier(3,3)(2,3)(2,2)\qbezier(2,2)(2,1)(3,1)\qbezier(3,1)(4,1)(4,2)

\endpicture

HHHHHHHDDDDDD

حداقل نیست. مطلوب بزیه خم چهار به دایره ی تقسیم دهد، م نشان مثال این که همانطورو افق خطهای روی را \linethickness فرمان اثر دوباره ل، ش است. نیاز مورد قسمت ٨مثال این دهد. م نشان مورب خطهای روی را \thicklines و \thinlines اثر و عمودی،از را قبل فرمانهای اثر و هستند مؤثر بزیه خمهای روی فرمانها این همۀ که دهد م نشان همچنین

برند. م بینترتیب به m1, m2 و باشند، انتهایی نقاط P1 = (x1, y1), P2 = (x2, y2) کنید فرض

رابطۀ با S = (x, y) میان کنندۀ کنترل نقطۀ باشند. بزیه خمهای شیبهای

x = m2x2 −m1x1 − (y2 − y1)m2 −m1

,

y = yi +mi(x− xi) (i = 1, 2).(١.۵)

\qbezier فرمانهای برای الزم خطفرمان که جاوا برنامۀ ی دیدن برای را [١٧] است. شده دادهببینید. دهد م ارائه را

Page 106: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٩٢

تسبیح ١٠.٢.۵

\setlength\unitlength1cm\beginpicture(4.3,3.6)(-2.5,-0.25)\put(-2,0)\vector(1,0)4.4\put(2.45,-.05)$x$\put(0,0)\vector(0,1)3.2\put(0,3.35)\makebox(0,0)$y$\qbezier(0.0,0.0)(1.2384,0.0)(2.0,2.7622)

\qbezier(0.0,0.0)(-1.2384,0.0)(-2.0,2.7622)

\linethickness.075mm\multiput(-2,0)(1,0)5\line(0,1)3

\multiput(-2,0)(0,1)4\line(1,0)4

\linethickness.2mm\put( .3,.12763)\line(1,0).4\put(.5,-.07237)\line(0,1).4\put(-.7,.12763)\line(1,0).4\put(-.5,-.07237)\line(0,1).4\put(.8,.54308)\line(1,0).4\put(1,.34308)\line(0,1).4\put(-1.2,.54308)\line(1,0).4\put(-1,.34308)\line(0,1).4\put(1.3,1.35241)\line(1,0).4\put(1.5,1.15241)\line(0,1).4\put(-1.7,1.35241)\line(1,0).4\put(-1.5,1.15241)\line(0,1).4\put(-2.5,-0.25)\circle*0.2\endpicture

-x

6y

u

است. شده زده تقریب بزیه خم ی با y = cosh x− 1 تسبیح از متقارن نیمۀ هر ل، ش این درm = 3.6269 نقطه این در خط شیب که رسد، م پایان به (2, 2.7622) نقطۀ در راست سمت نیمۀنقاط این آوریم. بدست را کنترل میان نقاط توانیم م ،(١.۵ ) رابطۀ از دوباره استفادۀ با است.خطا دهند. م نشان را تسبیح نقاط صلیب عالمتهای .(−1.2384, 0) و (1.2384, 0) با برابرند

است. درصد ی از کمتر و است چشمپوش قابل

به تصویر دهد. م نشان را \beginpicture فرمان اختیاری آرگومان از استفاده مثال این

Page 107: Latex farsi

٩٣ TikZ & PGF گرافی بستۀ ٣.۵

فرمان با وجود این با است، شده تعریف ریاض مولفههای مناسب صورت

\beginpicture(4.3,3.6)(-2.5,-0.25)

تعریف مختصات(0.25−,2.5−) با است) مشخصشده قرصسیاه با (که پایین سمتچپ گوشۀاست. شده

عام نسبیت نظریه در سرعت ١١.٢.۵

\setlength\unitlength0.8cm\beginpicture(6,4)(-3,-2)\put(-2.5,0)\vector(1,0)5\put(2.7,-0.1)$\chi$\put(0,-1.5)\vector(0,1)3\multiput(-2.5,1)(0.4,0)13\line(1,0)0.2

\multiput(-2.5,-1)(0.4,0)13\line(1,0)0.2

\put(0.2,1.4)$\beta=v/c=\tanh\chi$

\qbezier(0,0)(0.8853,0.8853)(2,0.9640)

\qbezier(0,0)(-0.8853,-0.8853)(-2,-0.9640)

\put(-3,-2)\circle*0.2\endpicture

- χ

6β = v/c = tanhχ

t

،P1 = (0, 0) با مثبت شاخۀ شدهاند. محاسبه (١.۵) فرمولهای با بزیه خمهای کنترل نقاطبه تصویر دوباره، شود. م تعریف m2 = 1/ cosh2 2 و ،P2 = (2, tanh 2) ،m1 = 1مختصات با پایین چپ سمت گوشۀ و است شده تعریف ریاض مؤلفهای مناسب مختصات ل ش

سیاه). (دیس است شده تعریف (−3,−2)

TikZ & PGF گرافی بستۀ ٣.۵

این انجام ابزار تنها دارد، را زیبا برداری تصاویر تولید توانایی LATEX خروج تولید سیستم هر امروزهدهد م قرار شما اختیار در را کار این انجام برای رویی الیۀ ی PGF بستۀ کند. تغییر است ن مم کاربرداری تصاویر و دهید انجام راحت به ساده فرمانهای از استفاده با را کار این که دهد م اجازه واست[١٨]. صفحهای ۵٠٠+ راهنمای دارای PGF بستۀ کنید. تولید نوشتار داخل از دقیقا را پیچیده

بچشانیم. شما به را بیکران چشمۀ این از جرعهای تنها داریم قصد کوتاه بخش این در بنابراین

Page 108: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٩۴

tikz بستۀ از استفاده با کنید. فراخوان را tikz بستۀ باید PGF توابع به باال سطح دسترس برایمحیط از کنید. استفاده خود نوشتار داخل از تصاویر رسم برای را مؤثری بسیار فرمانهای توانید م

کنید. استفاده کار این برای tikzpicture

\begintikzpicture[scale=3]\clip (-0.1,-0.2)

rectangle (1.8,1.2);\draw[step=.25cm,gray,very thin]

(-1.4,-1.4) grid (3.4,3.4);\draw (-1.5,0) -- (2.5,0);\draw (0,-1.5) -- (0,1.5);\draw (0,0) circle (1cm);\filldraw[fill=green!20!white,

draw=green!50!black](0,0) -- (3mm,0mm)

arc (0:30:3mm) -- cycle;\endtikzpicture

.

توجه (;) نیمنقطه آشنای فرمان به است ن مم هستید، آشنا برنامهنویس ر دی زبانهای به اگرفرمان از استفاده با گیرد. م قرار استفاده مورد مختلف فرمانهای جداسازی برای که باشید کردهویژه ال اش رسم برای را بیشتری انات ام توانید م خود نوشتار سرآغاز در \usetikzlibrary

شدهاند. خم کم که جعبههایی مانند کنید، فعال

\usetikzlibrary%decorations.pathmorphing

\begintikzpicture[decoration=bent,aspect=.3]

\draw [decorate,fill=lightgray](0,0) rectangle (5.5,2);

\node[circle,draw](A) at (.5,.5) A;

\node[circle,draw](B) at (5,1.5) B;

\draw[->,decorate] (A) -- (B);\draw[->,decorate] (B) -- (A);\endtikzpicture

..A

.B

برنامه کتاب ی از دقیقا که است این مانند که کنید رسم را دیاگرامهایی توانید م همچنینآن اثر تنها بنابراین است، باال مثال از پیچیدهتر کم کار این کد است. شده برداشته ال پاس نویساین رسم مفصل راهنمای توانید م بیندازید، نگاه PGF بستۀ راهنمای به اگر دهم. م نمایش را

ببینید. را دیاگرامها

Page 109: Latex farsi

٩۵ TikZ & PGF گرافی بستۀ ٣.۵

..

. . . . . . . . . . . ...+

. بدونعالمت... عدد . .... . رقم... . . . ...E . . . بدونعالمت... عدد . .

. . . . . . . . . . . ...-

Page 110: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٩۶

نگاه باید کنید، رسم را عددی دادههای نمودار خواهید م اگر دارد؛ وجود بیشتری چیزهایاین رسم برای که است چیزی هر شامل راهنما این بیندازید. pgfplot بستۀ راهنمای به دقیقترینظر مورد توابع دقیق مقدار تا کنید استفاده را gnuplot فرمان توانید م حت دارید. الزم نمودارها

آورید. بدست را خود

XY-pic ۴.۵

خود نوشتار سرآغاز در را زیر فرمان آن، از استفاده برای دیاگرامهاست. طراح برای بسته ی xyدهید: قرار

\usepackage[options]xy

غلطگیری برای گزینهها این کنید. فراخوان خواهید م که XY-picاست توابع از لیست optionsXYفرمانهای تمام التک تا کنید فعال all گزینۀ با را گزینهها تمام کنم م توصیه هستند. مؤثر بسیار

کند. فراخوان راخانۀ ی در دیاگرام هر که شوند، م داده نمایش ماتریس طرح ی روی XY-pic دیاگرامهای

گیرد: م قرار ماتریس

\begindisplaymath\xymatrixA & B \\

C & D \enddisplaymath

A B

C D

دو و سطر دو اینجا در یرد. ب قرار استفاده مورد ریاض محیط در باید \xymatrix فرمانرا انها پی جهت باید کنیم تبدیل دیاگرام ی به را ماتریس این که این برای مشخصکردهایم. ستون

کنیم. مشخص \ar فرمان با

\begindisplaymath\xymatrix A \ar[r] & B \ar[d] \\

D \ar[u] & C \ar[l] \enddisplaymath

A // B

D

OO

Coo

به باید و هستند ان پی جهت آرگومانها شود. م داده قرار ان پی اصل سلول در ان پی فرمانکنند. اشاره le یا ،right ،down،up

Page 111: Latex farsi

٩٧ XY-pic ۴.۵

\begindisplaymath\xymatrixA \ar[d] \ar[dr] \ar[r] & B \\D & C

\enddisplaymath

A

@@@

@@@@

// B

D C

تکرار را جهت توانید م حقیقت، در کنیم. معرف را جهت است کاف فقط قطرها، رسم برایشوند. بزرگتر انها پی تا کنید

\begindisplaymath\xymatrixA \ar[d] \ar[dr] \ar[drr] & & \\B & C & D

\enddisplaymath

A

@@@

@@@@

''PPPPPPPPPPPPPP

B C D

از کار، این برای کنیم. طراح انها پی به برچسب افزودن با جالب دیاگرامهای حت توانیم مکنیم. م استفاده باالنویس و زیرنویس فرمانهای

\begindisplaymath\xymatrixA \ar[r]^f \ar[d]_g &

B \ar[d]^g' \\D \ar[r]_f' & C

\enddisplaymath

Af //

g

B

g′

D

f ′// C

در تفاوت تنها داد. انجام توان م ریاض سب همانند را کارها این شد، داده نشان که همانطوروجود نیز سوم ر عمل است. ان پی پایین پاییننویس و ان پی باالی معنای به باالنویس که است این

شود. ظاهر ان پی ی درون در متن شود م باعث فرمان این | : دارد

\begindisplaymath\xymatrixA \ar[r]|f \ar[d]|g &

B \ar[d]|g' \\D \ar[r]|f' & C

\enddisplaymath

A f //

g

B

g′

D f ′ // C

کنید. استفاده \ar[...]|\hole از آن درون حفره ی با ان پی ی رسم برایقرار با توان م را کار این بدانیم. را انها پی انواع بین تفاوت که است مهم حاالت، بعض در

داد. انجام آنها ظاهر تغییر یا آنها بر برچسبی دادن

Page 112: Latex farsi

ریاض لهای ش تولید ٩٨

\begindisplaymath\xymatrix\bullet\ar@->[rr] && \bullet\\\bullet\ar@.<[rr] && \bullet\\\bullet\ar@~)[rr] && \bullet\\\bullet\ar@=([rr] && \bullet\\\bullet\ar@~/[rr] && \bullet\\\bullet\ar@^(->[rr] &&

\bullet\\\bullet\ar@2->[rr] && \bullet\\\bullet\ar@3->[rr] && \bullet\\\bullet\ar@=+[rr] && \bullet\enddisplaymath

• // •

• oo •

• _?/o/o/o/o/o/o/o •

• •

• /o/o/o/o/o/o/o •

• // •

• +3 •

• _ *4 •

• _•

کنید: توجه دیاگرام دو بین تفاوت به

\begindisplaymath\xymatrix\bullet \ar[r]

\ar@.>[r] &\bullet\enddisplaymath

• //// •

\begindisplaymath\xymatrix\bullet \ar@/^/[r]

\ar@/_/@.>[r] &\bullet\enddisplaymath

• ((66 •

بسیاری XY-picروشهای کنند. م مشخص را خمها رسم روش اسلش دو بین تنظیمکنندههای

Page 113: Latex farsi

٩٩ XY-pic ۴.۵

کنید. XY-picمراجعه راهنمای به بیشتر اطالع برای کند: م ارائه خمها رسم سب تغییر برای را

Page 114: Latex farsi
Page 115: Latex farsi

۶ فصل

التک شخص تنظیم

خیلی ظاهر است ممکن که این با است. افراد از بسیاری برای نوشتاری مناسب آموختهاید حال به تا که را فرمانهاییمیشود. آنها خواندن سهولت باعث که میکنند پیروی استاندارد حروفچینی اصول از ولی باشند نداشته شیک

فرمانهای از حاصل خروجی که این یا ندارد شام نیاز مناسب فرمانی التک که دارد وجود رشایطی وجود این بانیست. شام مطلوب موجود

آن پیشفرض روش با که دهم توضیح را خروجیهایی تولید برای التک راهنامیی روش میکنم سعی فصل، این دراست. متفاوت

جدید بستههای و محیطها، فرمانها، ١.۶

قرار جعبه ی در دادهام توضیح مقدمه این در که را فرمانهایی تمام که کردهباشید توجه حال به تا شایدبرای التک استاندارد فرمانهای از که این جای به دارند. قرار کتاب آخر نمایۀ در فرمانها این و دارندمحیطهایی و فرمانها و تعاریف آن در که کردهام تعریف را بستهای کنم، استفاده منظور این دستیابی

بنویسم: توانم م راحت به حاال گنجاندهام. را

\beginlscommand\cidum\endlscommand

\dum

را فرمان پیرامون کادر ی رسم مسئولیت که ،lscommand جدید محیط ی از مثال، این دردارد،استفاده نمایه در را متناظر مؤلفۀ دادن قرار و فرمان درج مسئولیت که ،\ci فرمان ی و دارد،آنجا در که ببینید، کتاب آخر نمایۀ در \dum فرمان به کردن نگاه با را موضوع این توانید م کردهام.

است. مشخصشده است آمده \dum فرمان آن در که را صفحات تمام شمارۀ که دید خواهیدمحیط تعریف باید تنها سادگ به نشوند داده نمایش کادر در فرمانها ر دی که بخواهم هرگاهتغییر برای را متن تمام که است این از سادهتر بسیار وضوح به کار این دهم. تغییر را lscommand

کنم. بررس فرمانها

Page 116: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١٠٢

جدید فرمانهای ١.١.۶

کنید عمل زیر ل ش به خودتان کار مناسب فرمان افزودن برای

\newcommandname[num]definition

.(definition) فرمان تعریف و (name) فرمان نام دارد: آرگومان دو به نیاز فرمان پایهای، طور بهپذیرد م فرمان که را آرگومانهایی تعداد و است اختیاری گیرد م قرار براکت در که num آرگومان

پذیرد. نم را آرگومان هیچ که است صفر آن پیشفرض حالت تا). ٩ (حداکثر کند م مشخصنام به جدیدی فرمان اول مثال کنید. درک بهتر را موضوع این که کنند م کم زیر مثال دو“e Not So Short Introduction to LATEX2ε.” درج آن اثر که کند م مشخص را \tnss

شود. م تکرار ررا م نوشتار در کتاب عنوان که است مفید موقع فرمان چنین است.

\newcommand\tnssThe notso Short Introduction to\LaTeXe

This is ``\tnss'' \ldots``\tnss''

is is “e not so Short Introduction to

LATEX2ε” . . . “e not so Short Introduction to

LATEX2ε”

زین جای #1 مقدار پذیرد. م آرگومان ی تنها که کند م تعریف را ری دی فرمان دوم مثالاستفاده غیره و #2 از باشید داشته آرگومان ی از بیش خواهید م اگر شود. م مشخصشده آرگومان

کنید.

\newcommand\txsit[1]This is the \emph#1 Short

Introduction to \LaTeXe% in the document body:\beginitemize\item \txsitnot so\item \txsitvery\enditemize

• is is the not so Short Introduction to

LATEX2ε

• is is the very Short Introduction to

LATEX2ε

ویژهای فرمان اما است. شده تعریف قبال که دهد نم را فرمان ساختن اجازۀ شما به التککنید: تعریف دوباره را شده پیشتعریف از فرمان ی توانید م آن از استفاده با که دارد وجود

دارد. را \newcommand فرمان فرم همان دقیقا فرمان این .\renewcommandاین سب کنید. استفاده \providecommand فرمان از بخواهید است ن مم مواقع بعض دراین التک باشد شده تعریف قبال مربوطه فرمان اگر اما است، \newcommand فرمان همانند فرمان

گیرد. نم نظر در را فرمانرا ۵ صفحۀ باشید. داشته نظر در باید التک فرمان ی از بعد خال فاصلۀ مورد در نکته چند

ببینید. بیشتر اطالعات برای

Page 117: Latex farsi

١٠٣ جدید بستههای و محیطها، فرمانها، ١.۶

جدید محیطهای ٢.١.۶

.\newenvironment دارد وجود محیطها ساختن برای فرمان ،\newcommand فرمان مشابهپذیرد: م را زیر فرم فرمان این

\newenvironmentname[num]beforeaer

قبل beforeمحتویات باشد. داشته اختیاری آرگومان ی تواند م \newenvironment دوبارهشوند. م اجرا \endname فرمان از بعد aerمحتویات شود. م پردازش محیط متن از

است. شده داده شرح \newenvironment فرمان از استفاده نحوۀ زیر مثال در

\newenvironmentking\rule1ex1ex%

\hspace\stretch1\hspace\stretch1%

\rule1ex1ex

\beginkingMy humble subjects \ldots\endking

My humble subjects . . .

التک گیرد. م قرار استفاده مورد \newcommand فرمان همنام آرگومان همانند num آرگومانمحیط ی خواهید م اگر نکنید. تعریف دوباره را شده پیشتعریف از محیط ی که کند م بررسآن از استفاده روش کنید. استفاده \renewenvironment فرمان از کنید تعریف نو از را قبل

است. \newenvironment همانند

صفحۀ \rule فرمان برای شد. خواهند داده شرح بعدا مثال این در شده استفاده فرمانهایببینید. را ١١٠ صفحۀ \hspace برای و ،١١١ صفحۀ \stretch برای ،١١٧

اضافه فاصلههای ٣.١.۶

باشید؛ داشته ل مش آن از بعد و قبل زیاد فاصلههای با است ن مم جدید محیطهای تعریف هنگامپاراگراف اندازۀ به آن تورفتگ که کنید تعریف عنوان محیط ی خواهید م که وقت مثال عنوان بهاجرای از بعد فاصلۀ تا کند م وادار را محیط ابتدایی بلوک \ignorespaces فرمان باشد. بعدیپردازشهای شامل بلوک این زیرا است پیچیدهتر کم انتهایی بلوک یرد. ب نادیده را ابتدایی بلوکرا \ignorespaces فرمان ی التک ،\ignorespacesafterend فرمان با است. ویژهای

کند. م اجرا پردازش پایان از بعد

Page 118: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١٠۴

\newenvironmentsimple%\noindent%\par\noindent

\beginsimpleSee the space\\to the left.\endsimpleSame\\here.

See the space

to the le.

Same

here.

\newenvironmentcorrect%\noindent\ignorespaces%\par\noindent%\ignorespacesafterend

\begincorrectNo space\\to the left.\endcorrectSame\\here.

No space

to the le.

Same

here.

التک فرمان خط ۴.١.۶

التک پروژۀ ساختن برای Makefileها از است ن مم کنید، م کار لینوکس مانند سیستم روی اگردر التک اجرای با را خود نوشتار از متفاوت نسخۀ که است جالب راستا این در کنید. استفاده خود

کنید: اضافه خود نوشتار به را زیر ساختار اگر کنید. درست فرمان خط

\usepackageifthen\ifthenelse\equal\blackandwhitetrue% "black and white" mode; do something..

% "color" mode; do something different..

کنید: فراخوان زیر ل ش به را التک توایند م حال

latex '\newcommand\blackandwhitetrue\inputtest.tex'

قرار با شود. م خوانده اصل فایل آنگاه و شود م تعریف \blackandwhite فرمان ابتداشد. خواهد تولید نوشتار رنگ نسخۀ false برابر \blackandwhite دادن

Page 119: Latex farsi

١٠۵ آنها اندازۀ و قلمها ٢.۶

شخص بستههای ۵.١.۶

این در شد. خواهد طوالن بسیار شما فایل سرآغاز کنید، تعریف را زیادی محیطهای و فرمانها اگرآنگاه بسازید. را خود شخص محیطهای و فرمانها شامل التک بستۀ ی که است مناسبتر حالت

کنید. استفاده نوشتار در خود بستۀ فراخوان برای \usepackage فرمان از توانید م

% Demo Package by Tobias Oetiker\ProvidesPackagedemopack\newcommand\tnssThe not so Short Introduction

to \LaTeXe\newcommand\txsit[1]The \emph#1 Short

Introduction to \LaTeXe\newenvironmentking\beginquote\endquote

بسته مثال :١.۶ ل ش

ی است. .sty پسوند با فایل ی در فایل سرآغاز محتویات دادن قرار شامل بسته ی نوشتندارد وجود ویژه فرمان

\ProvidesPackagepaage name

التک و گوید م را بسته نام التک به \ProvidesPackage فرمان گیرد. م قرار بسته ابتدای در کهی ١.۶ ل ش بدهد. شده تعریف پیش از بستۀ ی نوشتن هنگام را خطایی پیغام که سازد م قادر رااست. باال مثالهای در شده تعریف فرمانهای شامل که دهد م نشان را بسته ی از کوچ مثال

آنها اندازۀ و قلمها ٢.۶

قلم تغییر فرمان ١.٢.۶

.( . . . پانوشت، (بخش، کند م انتخاب نوشتار منطق ساختار به بسته را مناسب اندازۀ و قلم التکفرمانهای از کار این برای دهیم. تغییر دست صورت به را آن اندازۀ و قلم که است نیاز اوقات گاهآن گزینههای و نوشتار طبقۀ به قلم هر واقع اندازۀ کنید. استفاده ٢.۶ و ١.۶ جدولهای در شده ارائه

دهد. م نشان استاندارد طبقههای از کدام هر برای را دقیق مقدار ٣.۶ جدول دارد. بستگ

\small The small and\textbfbold Romans ruled\Large all of great big\textitItaly.

e small and bold Romans ruled all ofgreat big Italy.

Page 120: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١٠۶

قلم اندازۀ توانید م که این یعن هستند. مستقل قلمها ل ش که است این التک مهم ان ام یباشید. داشته را خوابیده و سیاه ل ش همزمان و دهید تغییر را

صورت به ریاض سب از اضطراری خروج با را قلم تغییر فرمانهای توانید م ریاض سب درفرمانهای از باید کنید استفاده فرمولها نوشتن برای ری دی قلم از خواهید م اگر بنویسید. عادی متن

کنید. مراجعه ۴.۶ جدول به کنید؛ استفاده ری دیاستفاده گروه ی ساختن برای آنها از دارد. مهم نقش کوالد آ قلم، اندازۀ فرمانهای مورد در

کند. م محدود را التک فرمانهای بیشتر تاثیر گروه ی شود. م

He likes \LARGE large and\small small letters. He likes large and small leers.

قبل پاراگراف پایان که موقع در تنها اما دارند تاثیر نیز خال فاصلۀ روی قلم اندازۀ فرمانهایقلم تغییر فرمان پایان به مربوط که باشید داشته توجه بنابراین باشد. قلم تغییر فرمان تاثیر پایان از

کنید.١ توجه زیر مثال دو در \par فرمان ان م به نشود. ظاهر پاراگراف پایان از زودتر

است. خال خط ی با معادل \par١

قلمها :١.۶ جدول

\textrm... roman \textsf... sans serif\texttt... typewriter

\textmd... medium \textbf... bold face

\textup... upright \textit... italic\textsl... slanted \textsc... S C

\emph... emphasized \textnormal... document font

قلم اندازۀ :٢.۶ جدول

\tiny tiny font

\scriptsize very small font\footnotesize quite small font\small small font\normalsize normal font\large large font

\Large larger font\LARGE very large font\huge huge\Huge largest

Page 121: Latex farsi

١٠٧ آنها اندازۀ و قلمها ٢.۶

استاندارد طبقۀ در قلم واقع اندازۀ :٣.۶ جدول

size 10pt (default) 11pt option 12pt option\tiny 5pt 6pt 6pt\scriptsize 7pt 8pt 8pt\footnotesize 8pt 9pt 10pt\small 9pt 10pt 11pt\normalsize 10pt 11pt 12pt\large 12pt 12pt 14pt\Large 14pt 14pt 17pt\LARGE 17pt 17pt 20pt\huge 20pt 20pt 25pt\Huge 25pt 25pt 25pt

ریاض قلمهای :۴.۶ جدول

\mathrm... Roman Font\mathbf... Boldface Font\mathsf... Sans Serif Font\mathtt... Typewriter Font\mathit... Italic Font\mathcal... 𝒞𝒜ℒℒℐ𝒢ℛ𝒜𝒫ℋℐ𝒞 ℱ𝒪𝒩𝒯

\mathnormal... Normal Font

Page 122: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١٠٨

\Large Don't read this!It is not true.You can believe me!\par

Don’t read this! It is not true.

You can believe me!

\Large This is not true either.But remember I am a liar.\par

is is not true either. But re-member I am a liar.

کنید، فعال نوشتار ی کل یا پاراگراف ی کل برای را قلم اندازۀ تغییر فرمان ی خواهید م اگرکنید. استفاده آن مناسب محیط از توانید م

\beginLargeThis is not true.But then again, what is thesedays \ldots\endLarge

is is not true. But then again,what is these days . . .

کند. م بینیاز کوالد آ زیادی تعداد نوشتن از را شما کار این

خطر رابینسون، ویل خطر، ٢.٢.۶

دستخطرناک این از فرمانهایی با خود فایل کردن شلوغ شد، گفته فصل این ابتدای در که همانطورکنید. جدا بصری تغییرات از را منطق ساختار گوید م که است تناقض در التک روح با زیرا استاز باید کنید استفاد خود نوشتار در بار چندین قلم اندازۀ تغییر فرمان ی از خواهید م اگر یعن

کنید. استفاده قلم تغییر منطق فرمان ی تعریف برای \newcommand

\newcommand\oops[1]%\textbf#1Do not \oopsenter this room,it's occupied by \oopsmachinesof unknown origin and purpose.

Do not enter this room, it’s occupied by ma-

ines of unknown origin and purpose.

است کاف بصری نمایش این تغییر برای بعد مراحل در که است دستاورد این دارای رهیافت اینکدام هر برای و ردید ب \textbf متن بدنبال خود فایل کل در که این تا دهید تغییر را آن تعریف که

نه. یا کند تغییر باید که یرید ب تصمیم آنها از

توصیه ٣.٢.۶

کنیم: م بیان را توصیهای آنها، اندازۀ و قلمها دنیای به سفر پایان عنوان به

Page 123: Latex farsi

١٠٩ فاصلهگذاری ٣.۶

Remember! The MO RE fontsyou use in a document، themore readable and beautiful it becomes.

تار و کنید استفاده نوشتار در بیشتری قلمهای از چقدر هر باشید! داشته یاد د.به د وا با مازفاصلهگذاری ٣.۶

خطها فاصلۀ ١.٣.۶

فرمان دادن قرار با را کار این توانید م باشد معمول حالت از بیشتر خطها بین فاصلۀ خواهید م اگردهید انجام فایل سرآغاز در زیر

\linespreadfactor

فاصلۀ برای \linespread1.6 از و برابر ونیم ی فاصلۀ برای \linespread1.3 ازاست. برابر ی نرمال فاصلۀ کنید. استفاده دوبرابر

بنابراین نیست. چاپ مناسب و است شدید \linespread فرمان اثر که باشید داشته توجهکنید: استفاده فرمان این از توانید م دارید کننده قانع دلیل اگر

\setlength\baselineskip1.5\baselineskip

\setlength\baselineskip%1.5\baselineskip

This paragraph is typeset withthe baseline skip set to 1.5 ofwhat it was before. Note the parcommand at the end of theparagraph.\par

This paragraph has a clearpurpose, it shows that after thecurly brace has been closed,everything is back to normal.

is paragraph is typeset with the baseline

skip set to 1.5 of what it was before. Note the

par command at the end of the paragraph.

is paragraph has a clear purpose, it shows

that aer the curly brace has been closed, ev-

erything is ba to normal.

Page 124: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١١٠

پاراگراف ل ش ٢.٣.۶

به شبیه تعریف دادن قرار با دهند. م تغییر را پاراگراف ل ش که دارند وجود پارامتر دو التک در

\setlength\parindent0pt\setlength\parskip1ex plus 0.5ex minus 0.2ex

دو بین فاصلۀ فرمان دو این دهید. تغییر را پاراگرافها ل ش توانید م ورودی فایل سرآغاز درکنند.. م صفر را پاراگراف تورفتگ و کنند م بیشتر را پاراگراف

قرار برای تواند م را پاراگرافها بین فاصلۀ گوید م التک به طول از minus و plus قسمتکند. زیاد یا کم صفحه در درست گرفتن

داشته توجه اما ندارند. تورفتگ ول شوند م نوشته هم از فاصله با پاراگرافها اروپا، قارۀ درنیز مطالب فهرست خطهای بین فاصلۀ دارد. تاثیر نیز مطالب فهرست بر فرمان این که باشیدبعد به و کنید حذف سرآغاز از را فرمان دو این توانید م کار، این از اجتناب برای کند. م تغییرحرفهای کتابهای زیرا نکنید استفاده آنها از اصال که این یا دهید، انتقال \tableofcontents از

کنند. م استفاده پاراگرافها کردن مشخص برای فاصله جای به تورفتگ ازفرمان از کنید تورفتگ دارای ندارد تورفتگ که را پاراگراف خواهید م اگر

\indent

برابر \parindent که است موثر موقع کار این وضوح به کنید.٢ استفاده پاراگراف ابتدای درباشد. نشده تعریف صفر

فرمان از تورفتگ بدون پاراگراف ی نوشتن برای

\noindent

بخشبنویسید داشتن بدون را متن ی خواهید م که موقع کار این کنید. استفاده پاراگراف ابتدای دراست. مفید

افق فاصله ٣.٣.۶

فرمان از افق فاصلۀ افزایش برای کند. م تنظیم خودکار طور به را جملهها و کلمهها بین فاصلۀ التک

\hspacelength

جای به \hspace* از بماند باق خط انتهای و ابتدا در حت فاصله این خواهید م اگر کنید. استفادهاست. کمیت ی اضافۀ به عدد ی تنها حالت سادهترین در length مقدار کنید. استفاده \hspace

شدهاند. ارائه ۵.۶ جدول در کمیتها مهمترین

کنید. استفاده است toolsکالف از جزئ که indentfirst بستۀ از بخش هر پاراگراف اولین کردن تورفته ٢برای

Page 125: Latex farsi

١١١ فاصلهگذاری ٣.۶

تک کمیتهای :۵.۶ جدول

mm millimetre ≈ 1/25 incm centimetre = 10 mmin in = 25.4 mmpt point ≈ 1/72 in ≈ 1

3 mmem approx width of an ‘M’ in the current fontex approx height of an ‘x’ in the current font

This\hspace1.5cmis a spaceof 1.5 cm.

is is a space of 1.5 cm.

فرمان

\stretchn

فرمان چند اگر کند. م پر را خط باقیماندۀ فاصلۀ کل فاصله این کند. م تولید کشیده فاصلۀ یکشیدگ فاکتور با متناسب مقداری هرکدام یرند، ب قرار خط ی در \hspace\stretchn

کند. م اشغال خود

x\hspace\stretch1x\hspace\stretch3x

x x x

اندازۀ با متناسب را فاصله که است مناسب برید، م کار به متن همراه به را افق فاصلۀ که وقتکرد: تعیین ex و em قلم به وابسته کمیت با توان م را کار این کنید. تعیین قلم

\Largebig\hspace1emy\\\tinytin\hspace1emy

big ytin y

عمودی فاصله ۴.٣.۶

هر شود. م تعیین التک توسط خودکار صورت به . . . زیربخشها، بخشها، پاراگرافها، بین فاصلۀکرد: تولید زیر فرمان با توان م پاراگرافرا دو بین عمودی فاصلۀ است، الزم که وقت

\vspacelength

خواهید م اگر گیرد. م قرار پاراگراف دو بین خال فاصلۀ خط ی با نرمال طور به فرمان اینجای به ،\vspace* فرمان، این ستارهدار ل ش از بماند، محفوظ صفحه انتهای یا ابتدا در فاصله این

کنید. استفاده \vspace

Page 126: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١١٢

یا صفحه ی سطر آخرین در متن نوشتن برای \pagebreak همراه به ،\stretch فرمان ازکنید. استفاده صفحه وسط

Some text \ldots

\vspace\stretch1This goes onto the last line of the page.\pagebreak

شود. م تولید زیر فرمان با جدول ی یا پاراگراف ی از سطر دو بین اضاف فاصلۀ

\\[length]

بدون را شده تعریف پیش از عمودی فاصلۀ ی توانید م \smallskip و \bigskip باکنید. تولید آنها دقیق مقدار از نگران

صفحه طرح ۴.۶

صورتالتک این در کنید. تعیین \documentclass فرمان با را صفحه اندازۀ دهد م اجازه التکنیست. شما پیشفرضمطلوب اندازۀ اوقات گاه اما کند، م تعیین خودکار طور به را مناسب حاشیۀاین دهد. م نشان را تغییر قابل پارامترهای تمام ٢.۶ ل ش داد. تغییر را آنها توان م طبیع طور به

است.٣ شده تولید toolsکالف از layout بستۀ با ل شهمانند کنید. فکر کم کنید بزرگ یا کوچ را صفحه اندازۀ که این از قبل . . . نگهدارید! دست

دارد. وجود پیشفرض اندازۀ ندادن تغییر برای کنندهای قانع دالیل التک، در چیزها ر دیی به نگاه اما است. تر باری پیشفرضالتک صفحۀ ،MS Word صفحۀ به نسبت مطمئنا،

این که دید خواهید بشمارید. را سطر ی در موجود حروف تعداد و بیندازید۴ خود عالقۀ مورد کتابتعداد این که دید خواهید کنید. محاسبه التک صفحۀ در را تعداد همین حال است. ۶۶ حدود تعدادل مش سطر خواندن باشد ۶۶ از بیش تعداد این اگر که است داده نشان تجربه است. ۶۶ حدود همسطرهای در ر دی سطر ابتدای به سطر ی انتهای از دید رفتن که است این موضوع این دلیل است.شوند. م چاپ ستون چند هم روزنامهها که است دلیل همین به است. سخت حرف ۶۶ از بیش بایا مقاله خوانندگان برای را زندگ دهید، تغییر را صفحه اندازۀ اگر که باشید داشته توجه بنابراین

گفت. خواهم شما به را تغییر روش ول کردهاید. سخت کتابشوند. م ظاهر سرآغاز در فرمانها این دارد. کار این برای فرمان دو التک

٣macros/latex/required/toolsباشد. شده چاپ معتبر انتشارات ی توسط که است واقع کتاب ی ۴منظورم

Page 127: Latex farsi

١١٣ صفحه طرح ۴.۶

Header

Body

Footer

MarginNotes

i8 -

i7

?

6

i1 -

-i3 i10 -

- i9

6

?

i11

i2?

6i46

?

i56

?

i6

6

?

1 one inch + \hoffset 2 one inch + \voffset3 \oddsidemargin = 22pt 4 \topmargin = 22pt

or \evensidemargin5 \headheight = 12pt 6 \headsep = 19pt7 \textheight = 595pt 8 \textwidth = 360pt9 \marginparsep = 7pt 10 \marginparwidth = 106pt

11 \footskip = 27pt \marginparpush = 5pt (not shown)\hoffset = 0pt \voffset = 0pt\paperwidth = 597pt \paperheight = 845pt

صفحه طرح پارامترهای :٢.۶ ل ش

Page 128: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١١۴

دهد: م نسبت ثابت مقدار پارامترها از هرکدام به فرمان اولین

\setlengthparameterlength

کند. م اضافه پارامترها از هرکدام به را مقداری دوم فرمان

\addtolengthparameterlength

دهید. پیشفرضتغییر مقادیر به نسبت توانید م زیرا است، \setlength از مفیدتر دوم فرماندهیم: م قرار سرآغاز در را زیر فرمان متن، عرضکل به سانتیمتر ی افزودن برای

\addtolength\hoffset-0.5cm\addtolength\textwidth1cm

تغییرات انجام ان ام شما به بسته این بیندازید. نگاه نیز calc بستۀ به است بهتر راستا این دردهد. م را \setlength آرگومانهای بر تابع

طولها با بیشتر بازی ۵.۶

سع عوض، در کنید. خودداری نوشتار در طولها دقیق مقدار دادن قرار از باشد، ن مم که جا هراندازۀ به آن عرض که گونهای به تصویر ی دادن قرار برای کنید. استفاده تعریفشده مقادیر از کنید

کنید. استفاده \textwidth از باشد نوشتار عرض

کنید. تعیین را رشته ی عمق و ارتفاع عرض، شما دهد م اجازه زیر فرمان سه

\settoheightvariabletext\settodepthvariabletext\settowidthvariabletext

دهد. م نشان را فرمانها این از کاربردی زیر مثال

Page 129: Latex farsi

١١۵ جعبهها ۶.۶

\flushleft\newenvironmentvardesc[1]%\settowidth\parindent#1:\ \makebox[0pt][r]#1:\

\begindisplaymatha^2+b^2=c^2\enddisplaymath

\beginvardescWhere$a$,$b$ -- are adjoin to the rightangle of a right-angled triangle.

$c$ -- is the hypotenuse ofthe triangle and feels lonely.

$d$ -- finally does not show uphere at all. Isn't that puzzling?\endvardesc

a2 + b2 = c2

Where: a, b – are adjoin to the right angle of

a right-angled triangle.

c – is the hypotenuse of the triangle

and feels lonely.

d – finally does not show up here at

all. Isn’t that puzzling?

جعبهها ۶.۶

کوچ جعبۀ ی حرف هر ابتدا در کند. م مشخص را صفحه طرح جعبههایی قراردادن با التکرا سطرها تا چسبند م ر همدی به هم اینها شوند. م درست کلمهها جعبهها این چسبیدن از که داردسطرها پرکردن برای را الزم انعطاف تا است پیچیده کم کلمهها چسباندن روش ول دهند یل تش

باشند. داشته

مسئولیت تک که است این نکته اما افتد، م اتفاق آنچه از است سادهای توضیح این که دارم قبولجعبه هر دهید. قرار جعبه ی در را ر دی جعبههای جمله از چیزی، هر توانید م دارد. را چسباندن

کند. م عمل حرف ی همانند صورت این در

tabular محیط نگفتم. شما به هرچند شدهاید، روبرو واقع جعبههای با پیشین فصلهای درکه است معن آن به این کنند. م تعریف جعبه که هستند نوع این از \includegraphics وعرضمتن از آنها عرض مجموع باشید مواظب باید فقط دهید. قرار هم کنار در را جدولها توانید م

نباشد. بیشتر

Page 130: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١١۶

دهید. قرار جعبه ی در زیر ل ش به را پاراگراف ی توانید م همچنین

\parbox[pos]widthtext

دهید. انجام را کار این زیر طریق به یا

\beginminipage[pos]width text \endminipage

پیرامون متن به نسبت را جعبه چیدن جهت که بپذیرد را b یا t ،c مقادیر از ی تواند م pos پارامترتفاوت مهمترین پذیرد. م را جعبه عرض به مربوط طول مقدار ی width کند. م مشخص آنparbox داخل را محیطها و فرمانها تمام توانید نم که است این \parbox و minipage بین

است. انپذیر ام minipage در کار این که درحال کنید استفاده

جعبه فرمانهای از تعدادی کند، م پشتیبان را خط ستن اناتش ام تمام \parbox که درحالاز تعدادی که \mbox شناسیم؛ م را آنها از ی انپذیرند. ام افقچین متنهای در تنها که هستنداز گیرد. م قرار استفاده مورد کلمهها ستن ش از جلوگیری برای و دهد م قرار هم درون را جعبهها

دهد. م شما کار به زیادی انعطاف ویژگ این دهید، قرار هم درون را جعبهها توانید م که آنجا

\makebox[width][pos]text

،(\width) عرض توانید م عبارت، طول جز به دهد۵. م نشان بیرون از را جعبه عرض widthعرض پارامتر در را (\totalheight) کل ارتفاع و ،(\depth) عمق ،(\height) ارتفاعپذیرد: م را تکحرف مقدار ی pos پارامتر شوند. م تعیین متن مقایسۀ با مقادیر این دهید. تغییر

جعبه. در متن توزیع برای s یا راست، برای r چپ، برای l وسط، برای c

رسم جعبه پیرامون کادری اما شود، م استفاده \makebox همانند دقیقا \framebox فرمانکند. م

داد. انجام توان م \framebox و \makebox با که دهد م نشان را کار چند زیر مثال

تعریف پوینت صفر برابر را عرض توانید م حت باشد. پیرامونش متن از تر کوچ تواند م که است معن آن به ۵این

شود. داده قرار محیط جعبۀ روی جانبی اثر بدون جعبه داخل متن تا کنید

Page 131: Latex farsi

١١٧ \strut و \rule ٧.۶

\makebox[\textwidth]%c e n t r a l\par

\makebox[\textwidth][s]%s p r e a d\par

\framebox[1.1\width]Guess I'mframed now! \par

\framebox[0.8\width][r]Bummer,I am too wide \par

\framebox[1cm][l]nevermind, so am I

Can you read this?

c e n t r a l

s p r e a d

Guess I’m framed now!

Bummer, I am too wide

never mind, so am ICan you read this?

است.۶ عمودی حالت کنترل بعدی قدم کردیم، کنترل را افق حالت که حال

\raiseboxli[extend-above-baseline][extend-below-baseline]text

ارتفاع، عرض، توانید م دوباره دهد. م را جعبه عمودی خواص تعریف اجازۀ شما به فرمان اینکنید. تعیین اول پارامتر سه در را کل ارتفاع و عمق،

\raisebox0pt[0pt][0pt]\Large%\textbfAaaa\raisebox-0.3exa%\raisebox-0.7exaa%\raisebox-1.2exr%\raisebox-2.2exg%\raisebox-4.5exhhe shouted but not even the nextone in line noticed that somethingterrible had happened to him.

Aaaaaaargh

he shouted but not even the

next one in line noticed that something terrible

had happened to him.

\strut و \rule ٧.۶

باشید. کرده توجه زیر فرمان به است ن مم قبل صفحۀ چند

\rule[li]widthheight

کند. م تولید سیاه جعبۀ ی فرمان این نرمال حالت در

آید. م بدست عمودی و افق همزمان کنترل با واقع ۶کنترل

Page 132: Latex farsi

التک شخص تنظیم ١١٨

\rule3mm.1pt%\rule[-1mm]5mm1cm%\rule3mm.1pt%\rule[1mm]1cm5mm%\rule3mm.1pt

فرمان با مقدمه این عنوان در سیاه خط است. مناسب عمودی و افق خطهای رسم برای کار ایناست. شده رسم \rule

در کنیم. رسم مشخص ارتفاع ی با ول عرض بدون خط ی که است این ویژه حالت یدارای ویژهای شیئ که است این برای آن کاربرد گویند. م strut چیزی چنین به حرفهای حروفچینشوید مطمئن تا برید بهکار tabular محیط ی در را آن توانید م باشد. ارتفاع از مشخص حداقل

باشد. مشخص ارتفاع حداقل ی دارای سطر ی

\begintabular|c|\hline\rule1pt4exPitprop \ldots\\\hline\rule0pt4exStrut\\\hline\endtabular

Pitprop . . .

Strut

پایان.

Page 133: Latex farsi

کتابنامه

[1] Leslie Lamport. LATEX: A Document Preparation System. Addison-

Wesley, Reading, Massauses, second edition, 1994, ISBN 0-201-

52983-1.

[2] Donald E. Knuth. e TEXbook, Volume A of Computers and Type-

seing, Addison-Wesley, Reading, Massauses, second edition, 1984,

ISBN 0-201-13448-9.

[3] Frank Mielba, Miel Goossens, Johannes Braams, David Carlisle,

Chris Rowley. e LATEX Companion, (2nd Edition). Addison-Wesley,

Reading, Massauses, 2004, ISBN 0-201-36299-6.

[4] Miel Goossens, Sebastian Rahtz and Frank Mielba. e LATEX

Graphics Companion. Addison-Wesley, Reading, Massauses, 1997,

ISBN 0-201-85469-4.

[5] Ea LATEX installation should provide a so-called LATEX Local Guide,

whi explains the things that are special to the local system. It should be

contained in a file called local.tex. Unfortunately, some lazy sysopsdo not provide su a document. In this case, go and ask your local LATEX

guru for help.

[6] LATEX3 Project Team. LATEX2ε for authors. Comes with the LATEX2εdistribution as usrguide.tex.

[7] LATEX3 Project Team. LATEX2ε for Class and Paage writers. Comes

with the LATEX2ε distribution as clsguide.tex.

[8] LATEX3 Project Team. LATEX2ε Font selection. Comes with the LATEX2εdistribution as fntguide.tex.

Page 134: Latex farsi

کتابنامه ١٢٠

[9] D. P. Carlisle. Paages in the ‘graphics’ bundle. Comes with the ‘graph-

ics’ bundle as grfguide.tex, available from the same source your

LATEX distribution came from.

[10] Rainer Sopf, Bernd Raile, Chris Rowley. A New Implementation

of LATEX’s verbatim Environments. Comes with the ‘tools’ bundle as

verbatim.dtx, available from the same source your LATEX distribution

came from.

[11] Vladimir Volovi, Werner Lemberg and LATEX3 Project Team. Cyrillic

languages support in LATEX. Comes with the LATEX2ε distribution as

cyrguide.tex.

[12] Graham Williams. e TeX Catalogue is a very complete listing of

many TEX and LATEX related paages. Available online from CTAN:/tex-archive/help/Catalogue/catalogue.html

[13] Keith Redahl. Using EPS Graphics in LATEX2ε Documents, whi

explains everything and mu more than you ever wanted to know

about EPS files and their use in LATEX documents. Available online from

CTAN:/tex-archive/info/epslatex.ps

[14] Kristoffer H. Rose. XY-pic User’s Guide. Downloadable from CTANwith

XY-pic distribution

[15] John D. Hobby. A User’s Manual forMETAPOST . Downloadable from

http://cm.bell-labs.com/who/hobby/

[16] Alan Hoenig. TEX Unbound. Oxford University Press, 1998, ISBN 0-19-

509685-1; 0-19-509686-X (pbk.)

[17] Urs Oswald. Graphics in LATEX2ε, containing some Java source files

for generating arbitrary circles and ellipses within the picture en-

vironment, and METAPOST - A Tutorial. Both downloadable from

http://www.ursoswald.ch

[18] Till Tantau. TikZ&PGF Manual. Download from CTAN:/tex-archive/graphics/pgf/base/doc/generic/pgf/pgfmanual.pdf

Page 135: Latex farsi

نمایه

٧١ ،Xpdf۴١ ،LATEXequation

۴١ ،amsmath equation

۴۴ ،apostrophe٩ ،article class

١٠ ،base font size۴۶ ،binary relations

۴۵ ،binomial coefficient

۴٢ ،blaboard bold

١٠۶ ،bold face۵١ ،۴٢ ،bold symbols

٩ ،book class۴۶ ،braces٢٢ ،dash

٣۴ ،decimal alignment٢٢ ،degree symbol

۴۶ ،delimiters١١٠ ،dimensions٣٩ ،display style

١٠ ،document font size١٠٩ ،double line spacing

٢٢ ،em-dash٢٢ ،en-dash

۴٧ ،equation system٣٩ ،equation

١٠ ،executive paper۴٣ ،exponent

٣۵ ،floating bodies٩ ،foiltex

۴٩ ،۴٢ ،\,٢٢ ،−٢١ ،\-

٢٣ ، . . .۴٩ ،\:۴٩ ،\;٢۵ ،\@۴١ ،\[٢٢ ،—٢٢ ،–٢٢ ،-

٢۵ ،., space aer١٠ ،A4 paper١٠ ،A5 paper

٧١ ،Acrobat Reader١٠ ،B5 paper

۶٣ ،Encapsulated PS۶٣ ،GhostScript۴٢ ،Greek leers

١ ،Knuth, Donald E.١ ،Lamport, Leslie

١ ،Mielba, Frank

٧٨ ،PDFLATEX٨٢ ،٨١ ،۶٣ ،٨ ،٣ ،PostScript

PostScriptlr۶٣ ،Encapsulated

١٠۶ ،Small Caps٢٢ ،URL

٣ ،٢ ،WYSIWYG

Page 136: Latex farsi

نمایه ١٢٢

۴٣ ،horizontal dots۴٣ ،horizontal line

٧٠ ،hypertext٢٢ ،hyphen

۴۶ ،integral operator١٠۶ ،italic

٣٠ ،le aligned

١٠ ،legal paper١٠ ،leer paper

١٠٩ ،line spacing۴٧ ،long equations

۶۶ ،makeidx paage

۶۶ ،makeindex program١١٢ ،margins

۴٢ ،math mode spacing۴٩ ،math spacing

۴۴ ،mathematical accents۴٧ ،mathematical delimiter۴۴ ،mathematical functions

٣٩ ،mathematics۴٩ ،matrix

٩ ،minimal class٢٢ ،minus sign

۴۵ ،modulo function۴٧ ،multiple equation

٩ ،options٢٠ ،overfull hbox

٩ ،paage

١١٢ ،page layout١٢ ،page style

١١٢ ،٧١ ،١٠ ،paper size١٧ ،paragraph

۴۵ ،partial derivative٧٨ ،pdfLATEX

۴٨ ،piecewise function۶ ،preamble

١١ ،font encoding١٠۶ ،١٠۵ ،font size

١٠۵ ،font١٠۶ ،\footnotesize

١٠۶ ،\Huge١٠۶ ،\huge١٠۶ ،\LARGE١٠۶ ،\Large١٠۶ ،\large١٠٧ ،\mathbf١٠٧ ،\mathcal١٠٧ ،\mathit

١٠٧ ،\mathnormal١٠٧ ،\mathrm١٠٧ ،\mathsf١٠٧ ،\mathtt

١٠۶ ،\normalsize١٠۶ ،\scriptsize

١٠۶ ،\small١٠۶ ،\textbf١٠۶ ،\textit١٠۶ ،\textmd

١٠۶ ،\textnormal١٠۶ ،\textrm١٠۶ ،\textsc١٠۶ ،\textsf١٠۶ ،\textsl١٠۶ ،\texttt١٠۶ ،\textup١٠۶ ،\tiny

١٢ ،footer٣٩ ،formulae

٩ ،graphic١٠۶ ،grouping

١٢ ،header۴۴ ،horizontal brace

Page 137: Latex farsi

١٢٣ نمایه

٧٢ ،METAPOST

page style

١٢ ،empty١٢ ،headings

١٢ ،plain٧١ ،pdfLATEX٧١ ،pdfTEX١٢ ،plain٢۵ ،umlaut١١١ ،units

۴١ ،\]

٢۵ ،a٣٢ ،abstract

١١۴ ،\addtolength٢۵ ،æ

۴٧ ،align۵۴ ،\Alpha۵١ ،amsbsy

۵٨ ،۵٠ ،amsfonts۵١–۴٨ ،۴۶ ،۴۵ ،٣٩ ،amsmath

۵۴ ،۵٠ ،۴٢ ،amssymb۵٣ ،۵٢ ،amsthm

٢٧ ،\and٢٧ ،٢۶ ،\appendix

٩۶ ،\ar۴۴ ،\arccos۴۴ ،\arcsin۴۴ ،\arctan

۴۴ ،\arg۴٩ ،۴٨ ،array٧۵ ،٢٧ ،\author

٢٠ ،babel٢٧ ،\backmatter۵ ،\backslash

۴۴ ،\bar

۴۴ ،prime٩ ،proc class

۴۶ ،product operator٩ ،report class١٠۶ ،roman

١٠۶ ،sans serif١٠۶ ،slanted٩ ،slides class

١١٨ ،strut۴٣ ،subscript

۴۶ ،sum operator

٣٩ ،textstyle۴٣ ،three dots

٢٢ ،tilde١٠ ،title

٢٠ ،underfull hbox١١٠ ،units

١٠۶ ،upright۴۴ ،vectors

۴٣ ،vertical dots١١١ ،vertical space

٢٢ ،www١١٢ ،٣٣ ،٣١ ،٣٠ ،١٩ ،\\

١٩ ،\\*٧٠ ،PDF

٢۵ ،Scandinavian leers٢۵ ،acute

٢۵ ،dotless ı and

١٢ ،empty٢۵ ،grave

١٢ ،headingshorizontal

١١٠ ،space٢۴ ،ligature

mathematical

٢٢ ،minus

Page 138: Latex farsi

نمایه ١٢۴

۴۴ ،\cot۴۴ ،\coth۴۴ ،\csc

٢٧ ،\date٣۴ ،dcolumn۴٣ ،\ddots

۴۵ ،\DeclareMathOperator۴۴ ،\deg

١١۶ ،\depth٣٠ ،description

۴۴ ،\det۴۵ ،\dfrac۴۴ ،\dim

۴٠ ،displaymath۵١ ،\displaystyle

١١ ،doc٢٠ ،١٣ ،٩ ،\documentclass

١٠١ ،\dum

٨۵ ،٨١ ،eepic١٠۶ ،٢٩ ،\emph٨٢ ،٢٩ ،\end

٣٠ ،enumerate٨١ ،epic

۴٧ ،eqnarray۴٠ ،\eqref

۴١ ،equation*٢٣ ،eurosym

۴۴ ،\exp١١ ،exscale

۶٩–۶٧ ،fancyhdr٢١ ،\fbox

٣۶ ،figure٣٠ ،flushleft٣٠ ،flushright

٧٩ ،٧٨ ،beamer٩٣ ،٨٢ ،٢٩ ،\begin

۵۴ ،\Beta۶۵ ،\bibitem

۴٧ ،\Big۴٧ ،\big۴٧ ،\Bigg۴٧ ،\bigg

١١٢ ،\bigskip۴۵ ،\binom٨٠ ،block

۵١ ،bm۴٩ ،Bmatrix۴٩ ،bmatrix

۴۵ ،\bmod۵١ ،\boldmath

۵١ ،\boldsymbol

١١۴ ،calc٣٨ ،٣٧ ،\caption

۴٨ ،cases۴٣ ،\cdot۴٣ ،\cdots٣٠ ،center٢۶ ،\chapter

۶٩ ،۶٧ ،\chaptermark١٠١ ،\ci

٨۵ ،\circle٨۵ ،\circle*

۶۵ ،\cite٣٨ ،\cleardoublepage

٣٨ ،\clearpage٣٣ ،\cline٧٨ ،color

۶ ،comment۴۴ ،\cos۴۴ ،\cosh

Page 139: Latex farsi

١٢۵ نمایه

١٠٣ ،\ignorespacesafterend۵٠ ،\iiiint۵٠ ،\iiint۵٠ ،\iint

١۴ ،\include١١۵ ،٧۶ ،٧٢ ،۶۴ ،\includegraphics

١۴ ،\includeonly١١٠ ،\indent

١١٠ ،indentfirst۶٧ ،۶۶ ،\index

۴۴ ،\inf١۴ ،\input

١١ ،inputenc۴۶ ،\int٣٠ ،\item

٣٠ ،itemize

۴۴ ،\ker

۴٠ ،٣٧ ،٢٨ ،\label١٠۶ ،\LARGE١٠۶ ،\Large١٠۶ ،\large٢١ ،\LaTeX٣ ،LATEX3

٢١ ،\LaTeXe١١ ،latexsym١١٢ ،layout

۴٣ ،٢٣ ،\ldots۴۶ ،\left

۶٩ ،۶٧ ،\leftmark۴۴ ،\lg۴۴ ،\lim

۴۴ ،\liminf۴۴ ،\limsup

٩٠ ،٨٣ ،\line١٩ ،\linebreak

٩٠ ،\foldera٩٠ ،\folderb١١ ،fontenc

٣٨ ،٢٨ ،\footnote١٠۶ ،\footnotesize

١١٣ ،\footskip۴۵ ،\frac٨٠ ،frame

١١۶ ،\framebox٢۵ ،\frenchspacin٢۵ ،\frenchspacing٢٧ ،\frontmatter

٢٠ ،\fussy

۴۴ ،\gcd۶٩ ،geometry

٧٨ ،٧٢ ،۶٣ ،graphicx

۴۴ ،\hat١١٣ ،\headheight

١١٣ ،\headsep١١۶ ،\height٣٣ ،\hline۴۴ ،\hom

٧٧ ،٧۵ ،٧۴ ،\href١١٠ ،١٠٣ ،\hspace

١٠۶ ،\Huge١٠۶ ،\huge

٧–٧٨۶ ،٧٣ ،٧١ ،hyperref۶٩ ،hyphenat

٢٠ ،\hyphenation

۵٠ ،\idotsint٧٧ ،ifpdf

٧٧ ،\ifpdf١١ ،ifthen

١٠٣ ،\ignorespaces

Page 140: Latex farsi

نمایه ١٢۶

١٠٣ ،\newenvironment١٩ ،\newline١٩ ،\newpage

٩٠ ،\newsavebox۵٢ ،\newtheorem١١٠ ،\noindent

١٩ ،\nolinebreak۴٧ ،\nonumber

١٩ ،\nopagebreak١٠۶ ،\normalsize

۵۵ ،\not۵٣ ،ntheorem

١١٣ ،\oddsidemargin٢۵ ،œ

٩٠ ،٨٨ ،\oval۴۴ ،\overbrace

۴۴ ،\overleftarrow۴٣ ،\overline

۴۴ ،\overrightarrow

١٩ ،\pagebreak٧١ ،٢٨ ،\pageref١٢ ،\pagestyle

١١٣ ،\paperheight١١٣ ،\paperwidth

١٠۶ ،\par٢۶ ،\paragraph١١۶ ،\parbox١١۶ ،parbox

١١٠ ،\parindent١١٠ ،\parskip

٢۶ ،\part۴۵ ،\partial٩۶ ،pgfplot

۵٠ ،٣٨ ،\phantom٨۶ ،٨۵ ،٨٢ ،٨١ ،picture

١٠٩ ،\linespread٩١ ،٨٨ ،٨٧ ،\linethickness

٨٧ ،\linethikness٣٧ ،\listoffigures٣٧ ،\listoftables

۴۴ ،\ln۴۴ ،\log

٣۵ ،longtable١٠١ ،lscommand

٧۵ ،٢٧ ،\mainmatter١١۶ ،\makebox

۶۶ ،١١ ،makeidx۶۶ ،\makeindex٢٧ ،\maketitle

١١٣ ،\marginparpush١١٣ ،\marginparsep

١١٣ ،\marginparwidth۴٢ ،\mathbb١٠٧ ،\mathbf١٠٧ ،\mathcal١٠٧ ،\mathit

١٠٧ ،\mathnormal١٠٧ ،\mathrm۵٨ ،mathrsfs١٠٧ ،\mathsf١٠٧ ،\mathtt۴٩ ،matrix

۴۴ ،\max١١۶ ،٢۴ ،٢١ ،\mbox

۵٠ ،mhchem۴۴ ،\min

١١۶ ،minipage٣۵ ،\multicolumn٨٧ ،٨٢ ،\multiput

١٠٢ ،۴٩ ،\newcommand

Page 141: Latex farsi

١٢٧ نمایه

١١۴ ،١١٠ ،٨٢ ،\setlength١١۴ ،\settodepth١١۴ ،\settoheight١١۴ ،\settowidth

۶٧ ،showidx۴۴ ،\sin۴۴ ،\sinh

٢٠ ،\sloppy١٠۶ ،\small

١١٢ ،\smallskip۴١ ،\smash۴٣ ،\sqrt

۴۶ ،\stackrel١١١ ،١٠٣ ،\stretch

١١٧ ،\strut٢۶ ،\subparagraph٢۶ ،\subsection

۶٩ ،۶٧ ،\subsectionmark۴۶ ،\substack

٢۶ ،\subsubsection۴۶ ،\sum۴۴ ،\sup

١۵ ،\syntaxonly١۴ ،١١ ،syntonly

٣۶ ،table٢۶ ،\tableofcontents

١١۵ ،٣٣ ،tabular۴٠ ،\tag۴۴ ،\tan۴۴ ،\tanh٢١ ،\TeX

٧۶ ،\texorpdfstring١٠۶ ،\textbf

٢٢ ،\textcelsius٢٣ ،٢٢ ،textcomp

٢٣ ،\texteuro

۴٩ ،pmatrix۴۵ ،\pmod

٧٨ ،ppower4۴۴ ،\Pr

۶٧ ،\printindex۴۶ ،\prod۵٣ ،proof٧٨ ،prosper

٣٨ ،\protect١٠٢ ،\providecommand١٠۵ ،\ProvidesPackage

٨١ ،pspicture٨۵ ،٨١ ،pstricks

٩٠ ،٨٨ ،٨۶–٨٢ ،\put

٩١ ،٨٢ ،٨١ ،\qbezier۵٣ ،\qedhere

۴٩ ،۴٢ ،\qquad۴٩ ،۴٢ ،\quad

٣١ ،quotation٣١ ،quote

١١٧ ،\raisebox٧٠ ،٣٧ ،٢٨ ،\ref

١٠٢ ،\renewcommand١٠٣ ،\renewenvironment

۴۶ ،\right۶٩ ،۶٧ ،\rightmark

١١٨ ،١١٧ ،١٠٣ ،\rule

٩٠ ،\savebox۵١ ،\scriptscriptstyle

١٠۶ ،\scriptsize۵١ ،\scriptstyle

۴۴ ،\sec٣٨ ،٢۶ ،\section

۶٩ ،۶٧ ،\sectionmark

Page 142: Latex farsi

نمایه ١٢٨

٣٣ ،٣٢ ،\verb۶٩ ،۶ ،verbatim

۶٩ ،٣٢ ،verbatim۶٩ ،\verbatiminput

٣١ ،verse۴٩ ،Vmatrix۴٩ ،vmatrix١١١ ،\vspace

۴۴ ،\widehat۴۴ ،\widetilde

١١۶ ،\width۶٧ Word،

٩۶ ،xy٩۶ ،\xymatrix

١٠۶ ،۵ کوالد، آ٧٠ ابرمتن،

٣۵ شناور، اجسام١١٧ ،١١۶ ارتفاع،

١١٧ ،١١۶ ، کل ارتفاع٢٨ ، متن ارجاعهای

افق۴۴ براکت،

٣٩ ا، آمری ریاض انجمن١١٢ ،٧١ صفحه، اندازۀ

١٠۵ قلم، اندازۀ١٠ نوشتار، قلم اندازۀ١٠ پایه، قلم اندازۀ

۴٣ اندیس،١٣ فایل، انواع۴۶ براکت،

۴۴ ، افق۴۴ بردارها،

۶۶ نمایهساز، برنامۀ١٠١ ،٩ ،۶ بسته،

١١٣ ،\textheight١٠۶ ،\textit١٠۶ ،\textmd

١٠۶ ،\textnormal١٠۶ ،\textrm١٠۶ ،\textsc١٠۶ ،\textsf١٠۶ ،\textsl

۵١ ،\textstyle١٠۶ ،\texttt١٠۶ ،\textup

١١٣ ،\textwidth۶۵ ،thebibliography

۵٢ ،\theoremstyle٩١ ،٨٨ ،٨۴ ،\thicklines

٩١ ،٨٨ ،\thinlines١٢ ،\thispagestyle

٩۴ ،tikz٩۴ ،tikzpicture

١٠۶ ،\tiny٢٧ ،\title١٠٢ ،\tnss٢١ ،\today

١١٣ ،\topmargin١١۶ ،\totalheight

۴٩ ،\ud۴۴ ،\underbrace

۴٣ ،٢٩ ،\underline٨۴ ،٨٢ ،\unitlength

٩٠ ،\usebox١٠۵ ،٢٣ ،١۵ ،١٣ ،١١ ،\usepackage

٩۴ ،\usetikzlibrary

۴٣ ،\vdots۴۴ ،\vec

٨۴ ،\vector

Page 143: Latex farsi

١٢٩ نمایه

٧٨ ،prosper٨۵ ،٨١ ،pstricks

۶٧ ،showidx١۴ ،١١ ،syntonly٢٣ ،٢٢ ،textcomp

٩۴ ،tikz۶٩ ،۶ ،verbatim

٩۶ ،xy١١٠ بعد،

۵ اسلش، ب۵ پارامتر،

۵ اختیاری، پارامترهای١٧ پاراگراف،

۴۴ پرایم،١٣ پسوند،

١٣ ،.aux١٣ ،.cls١٣ ،.dtx

۶۴ ،١٣ ،.dvi۶۴ ،.eps١٣ ،.fd

۶۶ ،١۴ ،.idx١۴ ،.ilg

۶۶ ،١۴ ،.ind١٣ ،.ins١٣ ،.lof١٣ ،.log١٣ ،.lot

٧٠ ،۶٩ ،١٣ ،.sty١٣ ،٨ ،.tex١٣ ،.toc

٧٢ التک، پی.دی.اف۴۵ هنگ، تابع

٩ تصویر،١٢ تهبرگ،

توابع

بستهها۵١ ،amsbsy

۵٨ ،۵٠ ،amsfonts۵١–۴٨ ،۴۶ ،۴۵ ،٣٩ ،amsmath

۵۴ ،۵٠ ،۴٢ ،amssymb۵٣ ،۵٢ ،amsthm

٢٠ ،babel٧٩ ،٧٨ ،beamer

۵١ ،bm١١۴ ،calc٧٨ ،color

٣۴ ،dcolumn١١ ،doc

٨۵ ،٨١ ،eepic٨١ ،epic

٢٣ ،eurosym١١ ،exscale

۶٩–۶٧ ،fancyhdr١١ ،fontenc

۶٩ ،geometry٧٨ ،٧٢ ،۶٣ ،graphicx

٧–٧٨۶ ،٧٣ ،٧١ ،hyperref۶٩ ،hyphenat

٧٧ ،ifpdf١١ ،ifthen

١١٠ ،indentfirst١١ ،inputenc١١ ،latexsym١١٢ ،layout

٣۵ ،longtable۶۶ ،١١ ،makeidx

۵٨ ،mathrsfs۵٠ ،mhchem۵٣ ،ntheorem٩۶ ،pgfplot٧٨ ،ppower4

Page 144: Latex farsi

نمایه ١٣٠

٩ پیشرفت، طبقۀ٩ کتاب، طبقۀ

٩ ترین، کوچ طبقۀ٩ گزارش، طبقۀ

١١٢ صفحه، طرح١١٧ ،١١۶ عرض،٢٢ درجه، عالمت۴۴ ان، پی عالمت١١٧ ،١١۶ عمق،۴۶ انتگرال، ر عمل۴۶ جمع، ر عمل۴۶ ضرب، ر عمل

۴۶ دوتایی، رهای عمل١٠ عنوان،۵ فرمانها،

۴ فاصله،١١٠ ، افق

١٠٩ دوبرابر، خط فاصلۀ١٠٩ خطها، فاصلۀ۴٩ ، ریاض فاصلۀ۴ سفید، فاصلۀ

١١١ عمودی، فاصلۀفاصلهگذاری

۴٢ ، ریاض سب٧ ورودی، فایل

فرمانها۴٩ ،۴٢ ،\,

٢١ ،\-۴٩ ،\:۴٩ ،\;٢۵ ،\@

۵۴ ،\Alpha۵۴ ،\Beta۴٧ ،\Big۴٧ ،\Bigg

۴۵ ،\DeclareMathOperator

۴۴ ، ریاض۴٨ چندضابطه، توابع

۴٣ توان،۵ توضیحات،

۴۴ تیلدا،٢۴ ، چسبیدگ٣٠ چپچین،

۴۶ حائل،۴٧ ، ریاض

١١٢ حاشیه،۴ ، اختصاص حروف

۵١ سیاه، حروف۴٢ ، یونان حروف

خط۴٣ ، افق

۴٣ عمودی،۴٧ معادالت، دستگاه

١٠ ستون، دو١٠ دورو،

۴٣ ال، رادی١١ قلم، رمزینۀ٣٩ ، ریاض۶ ساختار،

۴٢ ، ریاض سب١٢ صفحه، سب

۴١ ،٣٩ ، متن سب۴١ ،٣٩ ، نمایش سب

١٢ سربرگ،۴٣ سهنقطه،

۴٣ ، افق۴٣ عمودی،١٩ خط، ستن ش١٠ عنوان، صفحۀ

۴۵ دوجملهای، ضرایب٩ اسالید، طبقۀ٩ مقاله، طبقۀ

Page 145: Latex farsi

١٣١ نمایه

٨۵ ،\circle*٨۵ ،\circle۶۵ ،\cite

٣٨ ،\cleardoublepage٣٨ ،\clearpage

٣٣ ،\cline۴۴ ،\cos۴۴ ،\cosh۴۴ ،\cot۴۴ ،\coth۴۴ ،\csc٢٧ ،\date۴٣ ،\ddots۴۴ ،\deg

١١۶ ،\depth۴۴ ،\det

۴۵ ،\dfrac۴۴ ،\dim

۵١ ،\displaystyle٢٠ ،١٣ ،٩ ،\documentclass

١٠١ ،\dum١٠۶ ،٢٩ ،\emph٨٢ ،٢٩ ،\end۴٠ ،\eqref۴۴ ،\exp٢١ ،\fbox

٩٠ ،\foldera٩٠ ،\folderb

٣٨ ،٢٨ ،\footnote١١٣ ،\footskip

۴۵ ،\frac١١۶ ،\framebox

٢۵ ،\frenchspacin٢۵ ،\frenchspacing٢٧ ،\frontmatter

٢٠ ،\fussy

٢١ ،\LaTeX٢١ ،\LaTeXe

۴۴ ،\Pr١٠۵ ،\ProvidesPackage

٢١ ،\TeX۴١ ،\[١٩ ،\\*

١١٢ ،٣٣ ،٣١ ،٣٠ ،١٩ ،\\۴١ ،\]

١١۴ ،\addtolength٢٧ ،\and

٢٧ ،٢۶ ،\appendix٩۶ ،\ar

۴۴ ،\arccos۴۴ ،\arcsin۴۴ ،\arctan

۴۴ ،\arg٧۵ ،٢٧ ،\author٢٧ ،\backmatter۵ ،\backslash

۴۴ ،\bar٩٣ ،٨٢ ،٢٩ ،\begin

۶۵ ،\bibitem۴٧ ،\big۴٧ ،\bigg

١١٢ ،\bigskip۴۵ ،\binom۴۵ ،\bmod

۵١ ،\boldmath۵١ ،\boldsymbol٣٨ ،٣٧ ،\caption

۴٣ ،\cdot۴٣ ،\cdots

٢۶ ،\chapter۶٩ ،۶٧ ،\chaptermark

١٠١ ،\ci

Page 146: Latex farsi

نمایه ١٣٢

٩٠ ،٨٣ ،\line١٩ ،\linebreak

١٠٩ ،\linespread٩١ ،٨٨ ،٨٧ ،\linethickness

٨٧ ،\linethikness٣٧ ،\listoffigures٣٧ ،\listoftables

۴۴ ،\ln۴۴ ،\log

٧۵ ،٢٧ ،\mainmatter١١۶ ،\makebox۶۶ ،\makeindex٢٧ ،\maketitle

١١٣ ،\marginparpush١١٣ ،\marginparsep

١١٣ ،\marginparwidth۴٢ ،\mathbb

۴۴ ،\max١١۶ ،٢۴ ،٢١ ،\mbox

۴۴ ،\min٣۵ ،\multicolumn٨٧ ،٨٢ ،\multiput

١٠٢ ،۴٩ ،\newcommand١٠٣ ،\newenvironment

١٩ ،\newline١٩ ،\newpage

٩٠ ،\newsavebox۵٢ ،\newtheorem١١٠ ،\noindent

١٩ ،\nolinebreak۴٧ ،\nonumber

١٩ ،\nopagebreak۵۵ ،\not

١١٣ ،\oddsidemargin٩٠ ،٨٨ ،\oval

۴۴ ،\overbrace

۴۴ ،\gcd۴۴ ،\hat

١١٣ ،\headheight١١٣ ،\headsep١١۶ ،\height٣٣ ،\hline۴۴ ،\hom

٧٧ ،٧۵ ،٧۴ ،\href١١٠ ،١٠٣ ،\hspace٢٠ ،\hyphenation

۵٠ ،\idotsint٧٧ ،\ifpdf

١٠٣ ،\ignorespaces١٠٣ ،\ignorespacesafterend

۵٠ ،\iiiint۵٠ ،\iiint۵٠ ،\iint

١۴ ،\include،٧۶ ،٧٢ ،۶۴ ،\includegraphics

١١۵١۴ ،\includeonly

١١٠ ،\indent۶٧ ،۶۶ ،\index

۴۴ ،\inf١۴ ،\input۴۶ ،\int٣٠ ،\item۴۴ ،\ker

۴٠ ،٣٧ ،٢٨ ،\label۴٣ ،٢٣ ،\ldots

۴۶ ،\left۶٩ ،۶٧ ،\leftmark

۴۴ ،\lg۴۴ ،\lim

۴۴ ،\liminf۴۴ ،\limsup

Page 147: Latex farsi

١٣٣ نمایه

۴۴ ،\sec٣٨ ،٢۶ ،\section

۶٩ ،۶٧ ،\sectionmark١١۴ ،١١٠ ،٨٢ ،\setlength

١١۴ ،\settodepth١١۴ ،\settoheight١١۴ ،\settowidth

۴۴ ،\sin۴۴ ،\sinh

٢٠ ،\sloppy١١٢ ،\smallskip

۴١ ،\smash۴٣ ،\sqrt

۴۶ ،\stackrel١١١ ،١٠٣ ،\stretch

١١٧ ،\strut٢۶ ،\subparagraph٢۶ ،\subsection

۶٩ ،۶٧ ،\subsectionmark۴۶ ،\substack

٢۶ ،\subsubsection۴۶ ،\sum۴۴ ،\sup

١۵ ،\syntaxonly٢۶ ،\tableofcontents

۴٠ ،\tag۴۴ ،\tan۴۴ ،\tanh

٧۶ ،\texorpdfstring٢٢ ،\textcelsius

٢٣ ،\texteuro١١٣ ،\textheight۵١ ،\textstyle١١٣ ،\textwidth

۵٢ ،\theoremstyle٩١ ،٨٨ ،٨۴ ،\thicklines

۴۴ ،\overleftarrow۴٣ ،\overline

۴۴ ،\overrightarrow١٩ ،\pagebreak

٧١ ،٢٨ ،\pageref١٢ ،\pagestyle

١١٣ ،\paperheight١١٣ ،\paperwidth

١٠۶ ،\par٢۶ ،\paragraph١١۶ ،\parbox

١١٠ ،\parindent١١٠ ،\parskip

٢۶ ،\part۴۵ ،\partial

۵٠ ،٣٨ ،\phantom۴۵ ،\pmod

۶٧ ،\printindex۴۶ ،\prod

٣٨ ،\protect١٠٢ ،\providecommand

٩٠ ،٨٨ ،٨۶–٨٢ ،\put٩١ ،٨٢ ،٨١ ،\qbezier

۵٣ ،\qedhere۴٩ ،۴٢ ،\qquad۴٩ ،۴٢ ،\quad

١١٧ ،\raisebox٧٠ ،٣٧ ،٢٨ ،\ref

١٠٢ ،\renewcommand١٠٣ ،\renewenvironment

۴۶ ،\right۶٩ ،۶٧ ،\rightmark

١١٨ ،١١٧ ،١٠٣ ،\rule٩٠ ،\savebox

۵١ ،\scriptscriptstyle۵١ ،\scriptstyle

Page 148: Latex farsi

نمایه ١٣۴

۴۵ کسر،١١٠ کمیت،١٠۶ گروه،٣ ،٣ التک

لهجه۴۴ ، ریاض

۴٩ ماتریس،٩ ، رنگ متن٢٩ محیط،محیطها

۴٩ ،Bmatrix۴٩ ،Vmatrix٣٢ ،abstract

۴٧ ،align۴٩ ،۴٨ ،array

٨٠ ،block۴٩ ،bmatrix۴٨ ،cases٣٠ ،center۶ ،comment

٣٠ ،description۴٠ ،displaymath٣٠ ،enumerate۴٧ ،eqnarray۴١ ،equation*

٣۶ ،figure٣٠ ،flushleft٣٠ ،flushright

٨٠ ،frame٣٠ ،itemize

١٠١ ،lscommand۴٩ ،matrix

١١۶ ،minipage١١۶ ،parbox

٨۶ ،٨۵ ،٨٢ ،٨١ ،picture۴٩ ،pmatrix

٩١ ،٨٨ ،\thinlines١٢ ،\thispagestyle

٢٧ ،\title١٠٢ ،\tnss٢١ ،\today

١١٣ ،\topmargin١١۶ ،\totalheight

۴٩ ،\ud۴۴ ،\underbrace

۴٣ ،٢٩ ،\underline٨۴ ،٨٢ ،\unitlength

٩٠ ،\usebox١٠۵ ،٢٣ ،١۵ ،١٣ ،١١ ،\usepackage

٩۴ ،\usetikzlibrary۴٣ ،\vdots۴۴ ،\vec

٨۴ ،\vector٣٣ ،٣٢ ،\verb

۶٩ ،\verbatiminput١١١ ،\vspace۴۴ ،\widehat

۴۴ ،\widetilde١١۶ ،\width

٩۶ ،\xymatrix٣٨ ، ستن ش فرمانهای

٣٩ فرمول،فرمول

۴٧ چندگانه،۴٧ ، طوالن فرمولهای

خال فضای۵ فرمان، از بعد۴ خط، ابتدای در

٩ فویلتک،١٠۵ قلم،

۶۵ کتابنامه،۵ کروشه،

Page 149: Latex farsi

١٣۵ نمایه

۵٣ ،proof٨١ ،pspicture٣١ ،quotation

٣١ ،quote٣۶ ،table

١١۵ ،٣٣ ،tabular۶۵ ،thebibliography

٩۴ ،tikzpicture۶٩ ،٣٢ ،verbatim

٣١ ،verse۴٩ ،vmatrix

۴۵ ، جزئ مشتق۴٣ نقطه،

٢١ قول، نقل۶۶ نمایه،

٨٢ ،٨١ ،۶٣ ،٨ ،٣ ریپت، پستاس

١٠ ستون، ی١٠ رو، ی