Lassen en normen, 2016 22-11-16 (C) Henk J.M. Bodt, 2016 1 Lastechnische Normen… een update! 2 Programma! • Stand van zaken EN 1090 ▫ Er komt volgend jaar een nieuwe 1090-2! De belangrijkste wijzigingen. • Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO 15614-1 ook volgend jaar?! De belangrijkste wijzigingen. • ISO/DIS 15612:2016 • Recente belangrijke wijziging • Laspersoneel! ▫ ISO 9606-1 Lasserskwalificatie Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels? ▫ ISO 14731 Lascoordinatie Grote veranderingen op komst in 2017! • Vragen? (C) Henk Bodt, 2016
33
Embed
Lastechnische Normen een update! - Lasgroep · PDF fileEN ISO 5817 met specifieke criteria voor geïdentificeerde lassen 7.6.2 Eisen voor vermoeiing Niet van toepassing EN ISO 5817:2014
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 1
Lastechnische Normen…een update!
2
Programma!
• Stand van zaken EN 1090▫ Er komt volgend jaar een nieuwe 1090-2!
� De belangrijkste wijzigingen.• Lasmethodekwalificatie, nieuwe ISO 15614-1 ook
� Eindelijk erkenning door drukapparatuur regels?▫ ISO 14731 Lascoordinatie
� Grote veranderingen op komst in 2017!
• Vragen?
(C) Henk Bodt, 2016
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 2
De EN 1090-2
4
Onlangs is de termijn voor het indienen van de tweede FDIS (laatste ontwerp dat ter commentaar gaat gedurende twee maanden) met negen maanden verlengd. Te veel commentaar te verwerken….!
Dit betekent dat we uiterlijk 26 oktober 2017 de volgende FDIS kunnen verwachten!
(C) Henk Bodt, 2016
Staalconstructies
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 3
5
Snijden (1)Naast de oude tekst: “Er moeten vier proefstukken zijn geproduceerd van het basisproduct dat met het proces moet zijn gesneden:1. een rechte snede van het dikste basisproduct;2. een rechte snede van het dunste basisproduct;3. een scherpe hoek van een representatieve dikte;4. een boog van een representatieve dikte.”
Nu ook:Een nieuwe informatieve Annex D is toegevoegd die richting geeft aan een procedure voor het beoordelen van de mogelijkheden van een thermisch snijproces.
(C) Henk Bodt, 2016
6
Snijden (2)
Processen die lokale hardheden kunnen veroorzaken, moeten op hun toepasbaarheid worden gecontroleerd.
Voor koolstofstaal ≥ S460 en indien gespecificeerd voor andere staalsoorten, mag de hardheid van gesneden kanten niet meer bedragen dan 450 (HV10).
(C) Henk Bodt, 2016
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 4
7
• Bij richten met de brander, moet de maximale staaltemperatuur en de afkoelingsprocedure beheerst worden.
• Er moet altijd een methodebeschrijving worden gemaakt. Met minimaal (was: alleen voor EXC3 en EXC4):▫ maximale staaltemperatuur en afkoelingsmethode;▫ methode van verwarmen;▫ methode gebruikt voor temperatuurmetingen;▫ aanduiding van personeel dat bevoegd is om methode toe te passen.
• Procedure moet worden gekwalificeerd op basis van sterkte-, taaiheids- en hardheidsproeven.
• Eisen en aanbevelingen voor warm en koud vervormen en vlam richten van staal moet worden gedaan volgens de relevante productnormen en de CEN/TR 10347.
Richten met de brander
(C) Henk Bodt, 2016
8
• Bij EXC2, EXC3 en EXC4: gekwalificeerde WPSverplicht.
• Alle hechtlassen die niet worden opgenomen in uiteindelijke las moeten verwijderd worden.
• Hechtlassen die in uiteindelijke las zullen worden opgenomen moeten geschikte vorm hebben en worden gelegd door gekwalificeerde lassers.
• Hechtlassen moeten vrij zijn van lasfouten en moeten vóór het uiteindelijke lassen zorgvuldig worden gereinigd. Gescheurde hechtlassen moeten worden verwijderd.
Hechtlassen
(C) Henk Bodt, 2016
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 5
9
Uitvoeringsklassen nu naar Annex C van EN 1993-1-1/A1:2014
• EXC1 t/m EXC3 (eenvoudig ►kritisch)• EXC4 is gebaseerd op EXC3 met aanvullende project-specifieke eisen.• Wordt bepaald door:
Toegepaste lasprocessen niet langer beperkt door de EN 1090-2! (zie EN ISO 4063)
Geldigheid lasmethodekwalificatiesExtra eisen bij hoeklassen in materialen met hogere sterkte. Speciale voorzieningen voor “undermatched” lastoevoegmaterialen.
Standaard is lasmethodekwalificatie onbeperkt geldig, maarrrrr…..
Beperkingen in de EN 1090 ten aanzien van lasprocessen die langdurig NIET in “gebruik” zijn, zijn vervallen!
(Staalgroep) Referentienorm t≤25 a 25 < t ≤ 50 b t>50
S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4)
EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3
EN10210-1, EN 10219-1 B S C c
EXC2
S420 t/m S700 (1.3, 2, 3)
EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1
S C d C
S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4)
EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3
EN10210-1, EN 10219-1 S C C
EXC3
S420 t/m S700 (1.3, 2, 3)
EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1
C C C
EXC4 Alle Alle C C C a Kolomvoetplaten en kopplaten ≤ 50mm b Kolomvoetplaten en kopplaten ≤ 75mm c Voor staal tot en met S275 is niveau S voldoende d Voor staal N, NL, M en ML is niveau S voldoende
Onvolkomenheden bij vermoeiingsbelastingVoorEXC2,EXC3enEXC4,inaanvullingopdecriteriadieindedesbetreffendeparagraafwordengespecificeerd,deacceptatiecriteriavoorlassenkunnenwordengespecificeerdvolgensAnnexCvandeENISO5817:2014alsvolgt:(DC=“DetailCategory”uitdeEN1993-1-9)
”Type-testing” nieuwe WPS-enVoordeeerste5lassengemaaktaandehandvaneennieuweWPS volgensdeENISO15609,moetaandevolgendeeisenwordenvoldaan:Ø Hetkwaliteitsniveau“B”isvereistomdetoepassingvandeWPSinde
Ook nieuw: introductie van “Inspection Classes”Magwordentoegepastomspecifiekelassenaanteduidenvoorinspectie.Eenlas-inspectieklasse(“Weldinspection class”[WIC])iseeninstrumentomdeomvang(methodeenpercentage)vanaanvullendonderzoekvooreenkritischelasverbindingaanteduiden.Ditkanvanvoordeelzijnvanuitveiligheidofeconomischperspectief,omdatonnodigeinspectieenreparatiemoetwordenvoorkomen.
De lasmethodekwalificatie • Van EN 288-3 in 1992 naar ISO 15614-1
vandaag (nu nog de 2004 versie) en morgen…..• ISO 15614-1 Planning:
FDIS eind 2016, norm beschikbaar eind 2017.
• Nog maar een ”paar hobbels” te nemen….
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 11
21(C) Henk Bodt, 2016
Grootsteveranderingen:2 kwalificatie levels:• Level 1 = ASME IX benadering.• Level 2 = ISO 15614-1 benadering op basis van eerdere
versies.
Oude WPQR’s blijven geldig met het geldigheidsgebied van de ”oude” norm.Nieuwe WPQR’s moeten worden gelast volgens de geldende (dus nieuwe) standaard.De norm voorziet in ”upgrading” van oude WPQR’s
22(C) Henk Bodt, 2016
Denormisgeldigvoor:• Productie lassen;• Reparatie lassen;• Butteren (Opbouwen naad flanken bij grote
vooropeningen), (cladden is ondergebracht in ISO 15614-7).
Level 1 kwalificeert alleen level 1.Level 2 kwalificeert level 2 én 1.
Is er geen level gespecificeerd in een contract, dan is automatisch level 2 van toepassing.
Lassenennormen,2016 22-11-16
(C)HenkJ.M.Bodt,2016 12
23(C) Henk Bodt, 2016
Devoornaamsteveranderingen:• Verscheidene verbeteringen in ligging en het uitnemen
van proefstaven.• Voor verbindingen in ongelijksoortige materialen moeten
kerftaaiheidsproeven worden uitgevoerd voor elke HAZ (in beide materialen). De waarden moeten overeenkomen met de eisen van het “laagste” materiaal. Per kerf locatie mag een afzonderlijke waarde onder de minimale gemiddelde waarde als aangegeven liggen, mits deze ten minste 70% van die waarde heeft.
• Nieuwe tabel met acceptatie niveaus voor onvolkomenheden.
Nogmeerveranderingen:Als de NDO resultaten acceptabel zijn, maar er op het macro oppervlak een niet acceptabele indicatie wordt waargenomen dan mogen er twee aanvullende macro’s uitgenomen worden. (Zo dicht mogelijk bij originele locatie)Als een werkstuk faalt met NDO en het is aanwijsbaar een lassersfout, dan mag het mechanisch beproeven doorgezet worden, wel bewijsmateriaal bij de rapportage voegen.
Als er geïsoleerde hoge hardheden worden waargenomen, en de resterende mechanische beproevingen zijn acceptabel dan kunnen deze waarden worden geaccepteerd.
Her-testen van hardheden mag nu aan de achterzijde van de macro sectie. (Geen van de hardheden mag dan te hoog zijn)
Nogmeerveranderingen:Lastoevoegmaterialen:De handelsnaam van het las toevoegmateriaal is geen eis meer bij kwalificaties met een test temperatuur hoger of gelijk dan -20 °C.
Wel moet het verplichte deel van de codering gelijk zijn. (Dus de rekgrens, kerftaaiheid en type beschermgas.)
Voorwaarden voor gebruiker:• “Eigen”variabeleninvoerenoa.stroombronnen,materialenendiktes.• AlsISO3834-2of-3vereistdantoepassingISO14731verplicht!Andersaantonenminimumniveauvanbekwaamheiddooréénlasser/operatorvolgensISO9606ofISO14732(ofequivalent)metDEZESWPStekwalificeren!
Lasserskwalificatie erkenning voor PED en SPVD? (EN/ISO 9606-1/FprA1 = Annex ZA en ZB)Op 23 september kwam het goede nieuws dat de procedure rond de goedkeuring van de annexen ZA en ZB niet langer wordt tegengehouden door CCMC (CEN-CENELEC Management Centre)!De reeds geïnitieerde processen worden voortgezet.
67x3=201zaken te benoemen!Datisde“Lascoordinatiematrix”!
62
Dikte (mm) EXC Staal
(Staalgroep) Referentienorm t≤25 a 25 < t ≤ 50 b t>50
S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4)
EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3
EN10210-1, EN 10219-1 B S C c
EXC2
S420 t/m S700 (1.3, 2, 3)
EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1
S C d C
S235 t/m S355 (1.1, 1.2, 1.4)
EN 10025-2 EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-5, EN 10149-2, EN 10149-3
EN10210-1, EN 10219-1 S C C
EXC3
S420 t/m S700 (1.3, 2, 3)
EN 10025-3 EN 10025-4 EN 10025-6 EN 10149-2, EN 10149-3 EN10210-1, EN 10219-1
C C C
EXC4 Alle Alle C C C a Kolomvoetplaten en kopplaten ≤ 50mm b Kolomvoetplaten en kopplaten ≤ 75mm c Voor staal tot en met S275 is niveau S voldoende d Voor staal N, NL, M en ML is niveau S voldoende
Deze presentatie is gebaseerd op de courante versie van de ontwerp-normen die werden besproken (stand: november 2016). De vertalingen zijn niet officieel en er kunnen geen rechten of verplichtingen aan de teksten worden ontleend!
• prEN 1090-2, ontwerptekst voor komende laatste enquiry, 2016-11-07• EN 9606-1:2013/FprA1:2016• ISO/DIS 15612 van 2016-08-08 met commentaar van 2016-11-01• ISO/DIS 14731 van 2016-06-02 commentaar sluit 2016-12-26• ISO/DIS 15614-1 van 2016-09-02