Laprak Pemulasan Sediaan Darah Dengan Giemsa

8/16/2019 Laprak Pemulasan Sediaan Darah Dengan Giemsa

http://slidepdf.com/reader/full/laprak-pemulasan-sediaan-darah-dengan-giemsa 1/36

LAPORAN AKHIR PRAKTIKUM

MATA KULIAH BIOMEDIK DASAR 2

SEMESTER II FKM UNDIP TAHUN 2016

“Cara Pemulasa Se!"aa Dara# !e $a %IEMSA

Ole# &

RIEND' AANISAH PUTRI 2(01011(1)01*(

KELAS C 201(+SEMESTER II+TAHUN 2016

Pra,-",um !"la,u,a u -u, meme u#" sala# sa-u Tu$as

MK B".me!", Dasar 2 Semes-er II / SKS

FAKULTAS KESEHATAN MAS'ARAKAT

UNI ERSITAS DIPONE%ORO

MEI TAHUN 2016



2

PROPOSAL PRAKTIKUM

MATA KULIAH BIOMEDIK DASAR 2 / SKS

SEMESTER II FKM UNDIP TAHUN 2016

“Cara Pemulasa Se!"aa Dara# !e $a %IEMSA3

Ole# &

RIEND' AANISAH PUTRI 2(01011(1)01*(

KELAS C 201(+SEMESTER II+TAHUN 2016Tu$as Pra,-",um !"la,u,a u -u, meme u#" sala# sa-u Tu$as

MK B".me!", Dasar 2 Semes-er II / SKS

FAKULTAS KESEHATAN MAS'ARAKAT

UNI ERSITAS DIPONE%ORO

MEI TAHUN 2016



3

PRAKATA DARI PENULIS

B"sm"lla#"rra#maa "rra#""m

Assalamu4ala",um 5r 57

Pu8" S9u,ur Pe ul"s :a 8a-,a ,e #a!"ra- Alla# S;T se#" $$a a-as Ra#ma- !a

H"!a9a#<N9a= ma,a Pr.:.sal+La:.ra A,#"r Pra,-",um Ma-a Kul"a# Dasar B".me!", II

/ s,s Semes-er II FKM U !": !a:a- !"selesa",a !e $a 7a",

La:.ra A,#"r Pra,-",um MK Dasar B".me!", II / s,s !e $a >u!ul “Cara

Pemulasa Se!"aa Dara# !e $a %IEMSA “ " " !"susu .le# Pe ul"s & R"e !9 Aa "sa#

Pu-r" Ta#u 2016 $u a mele $,a:" -u$as ma-a ,ul"a# Dasar B".me!", II Semse-er II !"

Fa,ul-as Kese#a-a Mas9ara,a- U "?ers"-as D":. e$.r. 9a $ !"7"m7" $ .le# Dr Ir

Mar-" "= M Kes

Dalam me 9elesa",a la:.ra " "= :e ul"s -ela# me !a:a- 7a -ua !ar" 7er7a$a"

:"#a, Ole# se7a7 "-u su!a# sela9a, 9a Pe ul"s me $u@a:,a -er"ma ,as"# ,e:a!a

semua :"#a, 9a $ -ela# mem7er",a 7a -ua

A,#"r 9a Pe ul"s 7er#ara: a$ar La:.ra A,#"r Pra,-",um MK Dasar B".me!", II

FKM U !": " " !a:a- 7erma aa- 7a$" :e $em7a $a ,.m:e-e s" !a ,e"lmua IlmuB".me!", !" I !. es"a !a !" !u "a

;assalamu4ala",um 5r 57

Semara $= Me" 2016

Pe ul"s



4

DAFTAR ISI

HALAMAN >UDUL

""

PRAKATA DARI PENULIS

"""

DAFTAR ISI

"?

DAFTAR TABEL

?"

DAFTAR %AMBAR

?""

PERN'ATAAN KEASLIAN KAR'A ILMIAH

?"""

HALAMAN PEN%ESAHAN

"

BAB I PENDAHULUAN

A La-ar Bela,a $

1

B Tu8ua

2

C Ma aa-

BAB II TIN>AUAN PUSAKA

A Se!"aa A:us Dara# Te:"

)



5

B %"emsa

(

C Pe5ar aa Se!"aa Dara#

D Sum7er Kesala#a

12

BAB III METODOLO%I

A ;a,-u !a Tem:a- Pela,sa aa

1)

B Me-.!e Pra,-",um

1)

BAB I HASIL DAN PEMBAHASAN

A Has"l Pra,-",um

16

B Pem7a#asa

16

BAB PENUTUP

A Kes"m:ula

2

DAFTAR PUSTAKA

22

LAMPIRAN

2



6

DAFTAR TABEL

Halama

Ta7el ) 1 Has"l :e $ama-a



7



8

DAFTAR GAMBAR

Halama

%am7ar 2 1 Plasmodium vivax

%am7ar 2 2 Plasmodium malariae

%am7ar 2 Plasmodium falciparum

%am7ar 2 ) Plasmodium ovale



9

PERNYATAAN KEASLIAN KARYA ILMIAH

Pe ul"s me 9a-a,a !e $a se7e ar 9a 7a#5a :e ul"sa La:.ra Pra,-",um

Ma-a Kul"a# B".me!", II / s,s semes-er II FKM !e $a 8u!ul “Cara Pemulasa

Se!"aa Dara# !e $a %IEMSA3 " " 7er!asar,a #as"l :em","ra !a ,ar9a asl" !ar"

sa9a >",a -er!a:a- ,ar9a .ra $ la" = sa9a a,a me @a -um,a sum7er re ere s" 9a $

8elas Dem","a :er 9a-aa " " sa9a 7ua- !e $a sesu $$u# 9a !a a:a7"la !" ,emu!"a

#ar" -er!a:a- :e 9"m:a $a !a ,e-"!a,7e ara !alam :er 9a-aa " "= ma,a sa9a !a

,el.m:., 7erse!"a me er"ma sa ,s" 7eru:a :er" $a-a l"sa !a sa ,s" la" sesua"

!e $a :era-ura 9a $ 7erla,u !" U "?ers"-as D":. e$.r. Da -er 9a-a a!a ,e,el"rua

!alam :e e-a:a sa ,s"= ma,a sa9a !a ,el.m:., 7er#a, me !a:a-,a :emul"#a

ama 7a", !ar" U "?ers"-as D":. e$.r. Dem","a :er 9a-aa " " sa9a 7ua- !alam

,ea!aa sa!ar -a :a :a,saa !ar" :"#a, ma a:u

Semara $= 1) Me" 2016

Pe ul"s



10

HALAMAN PENGESAHAN

Pr.:.sal+La:.ra A,#"r Pra,-",um MK B".me!", Dasar II FKM U !":

1 >u!ul & Cara Pemulasa Se!"aa Dara# !e $a %IEMSA

2 Pe 9usu &

Nama !a NIM & R"e !9 Aa "sa# Pu-r"+2(01011(1)01*(

Kel.m:.,+Semes-er+Ta#u &10+ 2+2016

) Nama Ma-a Kul"a#+s,s & Dasar B".me!", II + s,s

( La7.ra-.r"um & Ter:a!u FKM U !":

6 L.,as" Ke$"a-a & K.-a Semara $

;a,-u Ke$"a-a & * Me" 2016

Su!a# !":er",sa "s" ma-er" ,e"lmua Dasar B".me!", II !a !"se-u8u"

Semara $= 1) A:r"l 2016

Ke:ala La7.ra-.r"um

E -.m.l.$" FKM U !":

L" -a $ D"a Saras5a-"= S KM= M E:"!

NIP 1* 1110)200 122001

Pe a $$u $ >a5a7 Ma-a Kul"a#

Dasar B".me!", II

Dr Ir Mar-" "= M Kes

NIP 1*6(0 1 1** 0 2001

Me $e-a#u"=

Ke:ala La7.ra-.r"umTer:a!u FKM U !":

Ir La,sm" ;"!a8a -"= M S"

NIP 1*660 1 1**20 200



1

BAB I

PENDAHULUAN

A. Latar Belakang

Dara# meru:a,a sua-u sus:e s" sel !a ra$me s"-.:lasma 9a $ !a:a-

!"a $$a: se7a$a" 8ar" $a :e $",a- !alam ar-" luas= ,are a :a!a !asar 9a -er!"r"

a-as u sur<u sur sel !a su7s-a s" " -erseluler 9a $ 7er7e -u, :lasma Fu $s"

u-ama !ar" !ara# a!ala# me $a $,u- .,s"$e 9a $ !":erlu,a .le# sel<sel

!"seluru# -u7u# Dara# 8u$a me 9u:la" 8ar" $a -u7u# !e $a u-r"s"=

me $a $,u- a-< a- s"sa me-a7.l"sme= !a me $a !u $ 7er7a$a" 7a#a :e 9usu

s"s-em "mu 9a $ 7er-u8ua mem:er-a#a ,a -u7u# !ar" 7er7a$a" :e 9a,"-

Dara# ma us"a 7er5ar a mera#= a -ara mera# -era $ a:a7"la ,a9a .,s"$e

sam:a" mera# -uaa:a7"la ,e,ura $a .,s"$e ;ar a mera# :a!a !ara#

!"se7a7,a .le# #em.$l.7" = :r.-e" :er a:asa /res:"ra-.r9 :r.-e" = 9a $

-er!a:a- !alam er"-r.s"- !a me $a !u $ 7es" !alam 7e -u, #eme= 9a $

meru:a,a -em:a- -er",a- 9a m.le,ul<m.le,ul .,s"$e Dara# 8u$ame $a $,u-

7a#a 7a#a s"sa me-a7.l"sme= .7a-<.7a-a !a 7a#a ,"m"a as" $ ,e #a-" u -u, !"ura",a !a ,e $" 8al u -u, !"7ua $ se7a$a" a"r se "

Pa!a ma us"a umum 9a mem"l"," ?.lume !ara# se7a 9a, ,ura $ le7"# ( l"-er

!e $a u sur<u sur :em7e -u, 9a 9a"-u sel<sel !ara#= :la-ele-= !a :lasma Sel

!ara# -er!"r" !ar" er"-r.s"- !a leu,.s"-= :la-ele- 9a $ meru:a,a -r.m7.s"- a-au

,e:" $ !ara#= se!a $,a :lasma !ara# :a!a!asar 9a a!ala# laru-a a"r 9a $

me $a !u $ & A"r /*0 !a a- -erlaru- /10 9a $ -er!"r" !ar" & Pr.-e" :lasma/al7um" = $l.7ul" = "7r" .$e = Se 9a5a Or$a ", /As Am" .= $lu,.sa=

?"-am" = lema, 2 1 = %aram .r$a ", /s.!"um= :.--as"um= @al@"um 0 *

Pre:ara- a!ala# -" !a,a a-au :r.ses :em7ua-a mau:u :e 9"a:a sesua-u

me 8a!" -erse!"a= s:es"me :a-.l.$" mau:u a a-.m" 9a $ s"a: !a !"a5e-,a

u -u, :e el"-"a !a :emer",saa /; A Ne5 D.rla != 2002 Se!"aa a:us !ara#

" " -"!a, sa8a u -u, mem:ela8ar" 7e -u, mas" $<mas" $ sel !ara#= -e-a:" 8u$a



2

!a:a- !"$u a,a u -u, me $#"-u $ :er7a !" $a a -ar mas" $<mas" $ 8e "s sel

!ara#

Sela" "-u !e $a :em7ua-a a:usa !ara# ma,a !ara# 9a $ ,"-a $u a,a

a,a !a:a- 7er-a#a le7"# lama !"7a !" $,a a:a7"la ,"-a me $$u a,a :re:ara-

!ara# 7asa# Kare a !ara# mem:u 9a" ,emam:ua @e:a- mem7e,u a:a7"la

-er,e a u!ara se#" $$a ,.m:. e <,.m:. e !ara# me 8a!" rusa, De $a

:em7ua-a se!"aa a:us= ,.m:. e !ara# a,a !a:a- !":er-a#a ,a me !e,a-"

,ea!aa a5al saa- mas"# se$ar Hal " " !"se7a7,a :a!a :em7ua-a se!"aa a:us

me $alam" 7e7era:a :erla,ua Hal -erse7u- !a:a- !",e-a#u" !e $a mela,u,a

:ra,-",um me $e a" :emulasa !ara#

Pe5ar aa %"emsa /%"emsa S-a" a!ala# -e, ", :e5ar aa u -u,

:emer",saa m",r.s,.:"s 9a $ ama 9a !"am7"l !ar" se.ra $ :e el"-" malar"a

9a"-u %us-a? %"emsa Pe5ar aa " " !"$u a,a u -u, :emer",saa s"-.$e e-",

!a u -u, !"a$ .s"s #"s-.:a-.l.$"s :aras"- malar"a !a :aras"- la" 9a /1

Pr" s": !ar" :e5ar aa $"emsa a!ala# :res":"-as" #"-am 9a $ -er7e -u, !ar" :e am7a#a laru-a me-"le 7"ru !a e.s" 9a $ !"laru-,a !" !alam me-a .l

Pe5ar aa $"emsa !"$u a,a u -u, mem7e!a,a " -" sel !a m.r .l.$"

s"-.:lasma !ar" sel !ara# mera#= sel !ara# :u-"#= -r.m7.s"- !a :aras"- 9a $ a!a !"

!alam !ara# Pe5ar aa $"emsa a!ala# -e, ", :e5ar aa 9a $ :al" $ 7a$us

!"$u a,a u -u, "!e -" ",as" :aras"- 9a $ a!a !" !alam !ara# /7l..!<7.r e

:aras"-e

De $a a!a 9a :emulasa !ara# me $$u a,a me-.!e $"emsa= ,"-a !a:a-

:ula me $"!e -" ",as" :r.-. .a 9a $ a!a !" !alam !ara# se:er-" Plasmodium

vivax, Plasmodium falciparum, Plasmodium malariae, !a Plasmodium ovale

B. Tujuan

1 Tu8ua Umum

U -u, me $e-a#u" @ara :emulasa se!"aa !ara# !e $a %"emsa



3

2 Tu8ua K#ususU -u, meme u#" -u$as la:.ra :ra,-",um ma-a ,ul"a# B".me!", Dasar II

FKM UNDIP 2016= mem7ua- se!"aa a:us !a me $ama-" m.r .l.$" a-au

s-ru,-ur !ara#

C. Man aat

1 Me $e-a#u" @ara :emulasaa se!"aa !ara# !e $a %"emsa2 Me $e-a#u" s-ru,-ur !ara#

Me $ama-" :ulasa se!"aa !ara# 7er!asar,a s-ru,-ur !ara# !a umur



4

BAB II

TIN!AUAN PUSTAKA

A. Se"#aan A$u% Dara& Te$#

Se!"aa a:us !ara# -e:" a!ala# sua-u @ara 9a $ sam:a" saa- " " mas"#

!"$u a,a :a!a :emer",saa !" la7.ra-.r"um Pr" s": :emer",saa se!"aa a:us

" " a!ala# !e $a me e-es,a !ara# lalu !":a:ar,a !" a-as .78e, $lass= ,emu!"a

!"la,u,a :e $e@a-a !a !":er",sa !"7a5a# m",r.s,.:

%u a :emer",saa a:usa !ara#&

1 E?aluas" m.r .l.$" !ar" sel !ara# -e:" /er"-r.s"-= -r.m7.s"-= !a leu,.s"-

2 Mem:er,"ra,a 8umla# leu,.s"- !a -r.m7.s"-

I!e -" ",as" :aras"- /m"sal & malar"a M"@r. "lar"a= !a Tr9:a .s.ma

Se!"aa a:us !ara# -e:" !a:a- !"5ar a" !e $a 7er7a$a" ma@am me-.!e -ermasu,

laru-a <laru-a 9a $ se!er#a a a -ara la" & :e5ar aa %"emsa= :e5ar aa a@"!

as-= :e5ar aa $aram= :e5ar aa 5r"$#-= !a la" la"

Pe5ar aa %"emsa !"se7u- 8u$a :e5ar aa R.ma .5s," Me-.!e :e5ar aa

" " 7a 9a, !"$u a,a u -u, mem:ela8ar" m.r .l.$" sel<sel !ara#= sel<sel l"e = sel<

sel sumsum !a 8u$a u -u, me $"!e -" ",as" :aras"-<:aras"- !ara# m"salTr":a .s.ma= Plasm.!"a !a la" <la" !ar" $.l. $a :r.-. .a

/Mas,.er"= 200

Pe5ar aa %"emsa /%"emsa S-a" a!ala# -e, ", :e5ar aa u -u,

:emer",saa m",r.s,.:"s 9a $ ama 9a !"am7"l !ar" se.ra $ :e el"-" malar"a

9a"-u %us-a? %"emsa Pe5ar aa " " !"$u a,a u -u, :emer",saa s"-.$e e-",

!a u -u, !"a$ .s"s #"s-.:a-.l.$"s :aras"- malar"a !a 8u$a :aras"- 8e "s la" 9a

/>as. a ! Fra @es= 2010 Dasar !ar" :e5ar aa %"emsa a!ala# :res":"-as" #"-am 9a $ -er7e -u, !ar"

:e am7a#a laru-a me-"le 7"ru !a e.s" 9a $ !"laru-,a !" !alam me-a .l

'a"-u !ua a- 5ar a 9a $ 7er7e!a 9a"-u A ur B / Tr"me-"l-". " 9a $ 7ers" a-

7asa !a e.s" 9 / -e-ra7r.m. lures@" 9a $ 7ers" a- asam se:er-" ,r.ma-" = DNA

!a RNA Se!a $,a e.s" 9 a,a me5ar a" ,.m:. e sel 9a $ 7ers" a- 7asa

se:er-" $ra ula= e.s" . "l" !a #em.$l.7" I,a-a e.s" 9a $ a!a :a!a a ur B

9a $ 7era$re$as" !a:a- me "m7ul,a 5ar a u $u= !a ,ea!aa " " !",e al



5

se7a$a" e e, R.ma .5s,9 $"emsa E e, " " -er8a!" sa $a- 9a-a :a!a DNA -e-a:"

-"!a, -er8a!" :a!a RNA se#" $$a a,a me "m7ul,a ,. -ras a -ara " -" 9a $

7er5ar a !e $a s"-.:lasma 9a $ 7er5ar a 7"ru / Ar8a-m. T8.,r. e$.r.= 1**6

Pe5ar aa $"emsa a!ala# -e, ", :e5ar aa 9a $ :al" $ 7a$us !a ser" $

!"$u a,a u -u, me $"!e -" ",as" :aras"- 9a $ a!a !" !alam !ara# /7l..!<7.r e

:aras"-e / R. al! !a R"@#ar! = 200)

Ba#a :emer",saa 9a $ -er7a", a!ala# !ara# se$ar 9a $ 7erasal !ar" ,a:"ler

a-au ?e a= 9a $ !"#a:us,a :a!a ,a@a .79e, Pa!a ,ea!aa -er-e -u !a:a- :ula

!"$u a,a EDTA /Ar8a-m. T8.,r. e$.r.= 1**6

>e "s a:usa !ara# &

1 Se!"aa !ara# -":"s

C"r"< @"r" a:usa se!"aa !ara# -":"s 9a"-u le7"# se!","- mem7u-u#,a !ara# u -u,

:emer",saa !"7a !" $,a !e $a se!"aa a:us !ara# -e7al= m.r .l.$" 9a le7"#

8elas 7e -u, :aras"- :lasm.!"um 7era!a !alam er"-r.s"- se#" $$a !"!a:a-,a

7e -u, :aras"- 9a $ u-u# !a m.r .l.$" 9a sem:ur a Ser-a le7"# mu!a# u -u,

me e -u,a s:es"es !a s-a!"um :aras"- !a :eru7a#a :a!a er"-r.s"- 9a $

!"#" $$a:" :aras"- !a:a- !"l"#a- 8elas

2 Se!"aa !ara# -e7alC"r"< @"r" a:usa se!"aa !ara# -e7al 9a"-u mem7u-u#,a !ara# le7"# 7a 9a, u -u,

:emer",saa !"7a !" $ !e $a a:usa !ara# -":"s= se#" $$a 8umla# :aras"- 9a $

!"-emu,a le7"# 7a 9a, !alam sa-u la:a $ :a !a $= se#" $$a :a!a " e,s" r" $a

le7"# mu!a# !"-emu,a Se!"aa " " mem:u 9a" 7e -u, :aras"- 9a $ ,ura $ u-u#

!a ,ura $ 7e$"-u le $,a: m.r .l.$" 9a /Sa !8a8a= 200

B. G#e'%a

Pe5ar a %"emsa 10 se7a$a" :e5ar a 9a $ umum !"$u a,a a$ar se!"aa-erl"#a- le7"# 8elas Pe5ar aa " " ser" $ !"se7u- 8u$a :e5ar aa R.ma .5s,"

Me-.!e :e5ar aa " " 7a 9a, !":a,a" u -u, mem:ela8ar" m.r .l.$" !ara#= sel<sel

sumsum !a 8u$a u -u, "!e -" ",as" :aras"-<:aras"- !ara# m"sal 9a !ar" 8e "s

:r.-. .a Ga- " " -erse!"a !alam 7e -u, ser7u, a-au laru-a 9a $ !"s"m:a !"

!alam 7.-.l 9a $ $ela: /Kur "a5a = 2010

Ga- 5ar a 9a $ !"$u a,a !alam me-.!e R.ma .?s,9 a!ala# %"emsa 9a $

se7elum 9a -ela# !"e @er,a !e $a a ua!es Sema," lama :e5ar aa



6

9a $ !"la,u,a ma,a " -e s"-as 9a me 8a!" sema," -ua Pre:ara- a:us 9a $

9a $ -ela# selesa" !"7ua- ,emu!"a !"ama-" !"7a5a# m",r.s,.: !e $a

:er7esara 100 %am7ar 9a $ !"!a:a- !alam #as"l me u 8u,a sel<sel 7u-"r

!ara# 7a", er"-r.s"-= leu,.s"-= -r.m7.s"-= a-au 8e "s :aras"- 9a $ la"

/Mas,.er"= 200

Se!"aa a:us !ara# se@ara ru-" !"5ar a" !e $a @am:ura a- 5ar a

,#usus Pe5ar aa " " !"se7a7,a ,are a .,s"!as" me-#9le 7lue !a

:em7e -u,a se 9a5a 7aru !alam @am:ura 9a $ !" ama,a a ure Se-ela#

:em7er"aa @am:ura 8e "s R.ma .s,9= !" ere s"as" sel<sel !a:a- !"la,u,a

Ber!asar,a ) s" a- :e5ar aa 9a $ me 9a-a,a a " "-as s-ru,-ur sel .le#

mas" $<mas" $ a- 5ar a !ar" @am:ura = 9a"-u&

1 A " "-as u -u, me-#9le 7lue

2 A " "-as u -u, a ure !",e al se7a$a" a ure "l", / u $u

A " "-as u -u, e.s" /sua-u a- 5ar a asam !",e al se7a$a" as"!. "l",

a-au e.s" . "l"a /mera# mu!a ,e,u " $a

) A " "-as u -u, ,.m:le, a- 5ar a 9a $ -er!a:a- !alam @am:ura = se@ara

-"!a, -e:a- !"a $$a: e-ral= !",e al se7a$a" eu-r. "l"a /salm. <:" ,

sm:l"la@ / Sa ar= 200* %"emsa a!ala# a- 5ar a 9a $ -er!"r" !ar" e.s" !a me-"le a ur

mem7er" 5ar a mera# mu!a :a!a s"-.:lasma !a me-"le 7"ru mem7er" 5ar a

:a!a " -" leu,.s"- Ke-"$a 8e "s :e5ar a " " !"laru-,a !e $a me-"l al,.#.l

!a $l"ser" Laru-a " " !",emas !alam 7.-.l @.,la- / 100 (00 1000 @@

!a !",e al se7a$a" $"emsa s-.@, !e $a :H / De:,es RI= 1**

Pe!.ma :ema,a"a %"emsa1 %"emsa s-.@, 7aru 7.le# !"e @er,a !e $a a ua!es-= a"r 7u er a-au a"r

sesaa- a,a !"$u a,a a$ar !":er.le# e e, :e5ar aa 9a $ .:-"mal

2 E @er,a $"mesa se7a 9a, 9a $ !"7u-u#,a = se7a7 7"la 7erle7"#a -er:a,sa

#arus !"7u5a $

U -u, me $am7"l s-.@, $"emsa !ar" 7.-.l 9a= $u a,a :":e- ,#usus a$ar

s-.@, $"emsa -"!a, -er@emar"



7

) Me-#a .l !a:a- me ar", a"r !ar" u!ara= se7a7 "-u s-.@, $"emsa #arus !"-u-u:

ra:a- !a -"!a, 7.le# ser" $ !"7u,a

( T.la, u,ur se7a$a" !asar :er#"-u $a &

a 1@@ J 20 -e-es

7 Seluru# :ermu,aa ,a@a se!"aa !a:a- !"-u-u:" @a"ra se7a 9a, 1 @@

@ Ber!asar,a -.la, u,ur " " !a:a- !"#"-u $ 7a 9a, 9a $"emsa e @er 9a $ #arus

!"$u a,a sesua" !e $a ,e7u-u#a -eru-ama 7"la mela,u,a :e5ar aa

6 Ta,ara :e5ar aa = U -u, mela,u,a :e5ar aa " !"?"!u :a!a s-.@, $"emsa 1

-e-es !a:a- !"-am7a# !e $a :e $e @er se:ulu# -e-es lama :e5ar aa 1( 20

me "- / $"emsa 10 a-au s-.@, $"emsa 1 -e-es !"-am7a# :e $e @er 1 @@ / 20

-e-es !e $a lama :e5ar aa )( 60 me "- / $"emsa 20

%u a,a a"r :e $e @er 9a $ mem:u 9a" :H 6 2 / :al" $ "!eal !e $a :H

2 / De:,es RI= 1**

<Me $u8" mu-u $"emsa

A!a 2 @ara me $u8" mu-u %"emsa &

1 D"la,u,a :e5ar aa sel !ara# 1< 2 sel !ara# lalu !":er",sa m",r.s,.:

>",a #as"l 9a !e $a ,r"-er"a 9a $ a!a= 7erar-" $"emsa !a a"r :e $e @er 9a mas"#

7a", Pe $u8"a se:er-" " " :erlu !"la,u,a se-"a: ,al" a,a mela,u,a :e5ar aa2 D"la,u,a -es me $$u a,a ,er-as sar" $ !a me-"l al,.#.l

a Mele-a,,a ,er-as sar" $ !" a-as $elas su:a9a 7a$"a -e $a# ,er-as sar" $ -"!a,

-erse -u# a:a:u

7 Me e-es,a 1 2 s-.@, $"emsa :a!a ,er-as sar" $= me u $$u sam:a" meresa:

!a mele7ar= ,emu!"a me e-es,a ( -e-es me-"l al,.#.l a7s.lu-e

!":er-e $a#a 7ula-a $"emsa sa-u :ersa-u !e $a 8ara, 5a,-u 7e7era:a !e-",=

sam:a" $ar"s -e $a# $"emsa me 8a!" ( @m ma,a a,a 7er7e -u, 7ula-a 7"ru/ me-"le 7lue !" -e $a#= l" $,ara @" @" u $u / me-"le a ure 7era!a !"

luar 9a= ser-a l" $,ara -":"s 5ar a mera# / e.s" !":" $$"r se,al" >",a 5ar a

u $u a-au mera# -"!a, -er7e -u, 7erar-" $"emsa su!a# rusa, !a -"!a, 7.le#

!":a,a" la$"

/ De:,es RI= 1**

C. Pe(arnaan Se"#aan Dara&



8

Se!"aa !ara# -e7al 7"asa 9a !" #em.l"s"s -erle7"# !ulu se7elum :e5ar aa =

se#" $$a :aras"- -"!a, la$" -am:a, !alam er"-r.s"- Kele7"#a !ar" se!"aa " " 9a"-u

!a:a- me emu,a :aras"- le7"# @e:a- ,are a ?.lume !ara# 9a $ !"$u a,a le7"#

7a 9a, >umla# :aras"- le7"# 7a 9a, !alam sa-u la:a $ :a !a $= se#" $$a :a!a

" e,s" r" $a le7"# mu!a# !"-emu,a Se!a $,a ,elema#a !ar" se!"aa !ara#

-e7al 7e -u, :aras"- 9a $ ,ura $ le $,a: m.r .l.$" 9a /Sa ar= 200*

a C"r"<@"r" se!"aa 9a $ 7a", &

Se!"aa 9a $ !"7ua- #arus 7ers"# 9a"-u se!"aa -a :a e !a:a a- :e5ar aa

Se!"aa 8u$a -"!a, -erlalu -e7al= u,ura ,e-e7ala !a:a- !" "la" !e $a mele-a,,a

se!"aa !ara# -e7al !" a-as arl.8" B"la 8arum arl.8" mas"# !a:a- !"l"#a- samar<

samar me u 8u,,a ,e-e7ala 9a $ -e:a- Sela" me $$u a,a arl.8" !a:a- 8u$a

!e $a @ara mele-a,,a se!"aa !ara# -e7al !" a-as ,.ra = ,alau -ul"sa !" 7a5a#

,.ra se!"aa mas"# -er7a@a= 7erar-" -e-esa -a!" @u,u: 7a", /Sa !8a8a= 200

7 Has"l se!"aa !ara# -e7al 9a $ 7a", &

I -" sel !ara# :u-"# 7"ru lem7a9u $ -ua= $ra ula 7"asa 9a -"!a, -am:a,= #a 9a

$ra ula e.s" . "l Tr.m7.s"- 7er5ar a lem7a9u $ mu!a !a ser" $ 7er,el.m:.,

Paras"- -am:a, ,e@"l= 7a-as s"-.:lasma ser" $ -"!a, 9a-a T"-", Maurer !a -"-",

G"eme /P malar"ae 7"asa 9a #"la $ T"-", S@u er ser" $ mas"# -erl"#a- se7a$a". a mera# Be -u, @" @" ser" $ -am:a, se7a$a" “,.ma3= “-a !a seru3= a-au

“7uru $ -er7a $3= -eru-ama :a!a P al@":arum Tr.:. ."- 9a $ su!a# a$a, 7esar

-am:a, :"$me S"-.:lasma P "?a !a:a- -erl"#a- 8elas se:er-" amu7."!

S"-.:lasma :a!a P malar"ae mula" me $um:ul !"se,"-ar " -"= !a 7e -u, s@#" .

-am:a, 8elas /Ir"a -.= 200*

@ Paras"- 9a $ a!a !alam se!"aa !ara# -e7al

1 Plasmodium vivaxC"r" ,#as !ar" Plasmodium vivax 9a"-u er"-r.s"- 9a $ !"#" $$a:" mem7esar= 7"la

-r.:. ."! -um7u# ma,a 7e -u, 9a -"!a, -era-ur= 7er:"$me #alus Tr.:. ."! 9a $

se!a $ 7er,em7a $ 7"a, !ar" Plasmodium vivax 7er7e!a<7e!a !a -"!a, 7era-ur

7e -u, 9a Er"-r.s"- 9a $ -er" e,s" .le# :aras"- " " me $alam" :em7esara !a

:u@a- ,are a ,e,ura $a #em.$l.7" Tr.:. ."- mu!a -am:a, se7a$a" @" @"

!e $a " -" :a!a sa-u s"s" Tr.:. ."- -ua -am:a, se7a$a" @" @" amu7."! a,"7a-

:e e7ala s"-.:lasma 9a $ -"!a, mera-a Dalam 5a,-u 6 8am :aras"- a,a



9

me $"s" le7"# !ar" se-e $a# sel er"-r.s"- 9a $ mem7esar Pr.ses sela 8u- 9a " -" sel

:aras"- a,a me $alam" :em7ela#a !a me 8a!" 7e -u, s@#" . - 9a $ 7er"s"

mer. ."- 7er8umla# a -ara 16 1 7ua# %ame-.s"- me $"s" #am:"r seluru#

er"-r.s"- M",r.$ame-.s"- 7er" -" 7esar !alam :e5ar aa %"emsa a,a 7er5ar a

mera# mu!a se!a $,a s"-.:lasma 7er5ar a 7"ru Ma,r.$ame-.s"- 7er" -" :a!a-

7er5ar a mera# le-a, 9a 7"asa 9a !" :" $$"r Ter!a:a- 7" -",<7" -", mera# 9a $

!"se7u- -"-", S@#u er :a!a

er"-r.s"- 9a $ -er" e,s"

:aras"- " " / Su $,ar S=

1**)

%am7ar 1 Plasmodium vivax

2 Plasmodium malariae

Plasmodium malariae u,ura 9a le7"# ,e@"l= 7er7e -u, @" @" a:a7"la !"@a-

!e $a $"emsa m"r": @" @" Plasmodium vivax #a 9a s"-.:lasma le7"# 7"ru !a

:aras"- le7"# ,e@"l= -era-ur ser-a :a!a- Paras"- " " 8u$a !a:a- 7er7e -u, :"-a 9a $mel" -a $ :a!a sel !ara# mera# 7e -u, ,r.ma-" se:er-" 7e a $ / Su $,ar S=

1**)



10

%am7ar 2 Plasmodium malariae

Plasmodium falciparum

Plasmodium falciparum = !a:a- me 9e7a7,a :e 9a,"- -er-"a mal"$ a

/malar"a -r.:"@a = " e,s" .le# s:es"es " " me 9e7a7,a :aras"-em"a 9a $

me " $,a- 8au# le7"# @e:a- !"7a !" $,a s:es"es la" !a mer. ."- 9a me $" es"

sel !ara# mera# !ar" se$ala umur /7a", mu!a mau:u -ua Ha 9a !"-emu,a

7e -u, -r.:. ."- !a $ame-.s"- :a!a !ara# -e:"= ,e@ual" :a!a ,asus " e,s" 9a $

7era- S@#" .$. " -er8a!" !" !alam ,a:"ler .r$a !alam -ermasu, 8a -u $ Se!","-

s@#" . - !" !ara# -e:"= -er,a"- 7era- r" $a 9a " e,s" S@#" . - 7er"s" mer. ."- 7er8umla# 16 20 7ua# Er"-r.s"- 9a $ -er" e,s" -"!a, me $alam" :em7esara

B"sa -er8a!" mul-":le " e,s" !alam er"-r.s"- /a!a le7"# !ar" sa-u :aras"- !alam

er"-r.s"- = 7e -u, [email protected] /" -" me em:el !" !" $ er"-r.s"- !a s:l"-" $ /" -" :aras"-

-er:e@a# !ua %ame-.s"- 7er7e -u, :"sa $= ma,r.$ame-.s"- " -" ,.m:a,

/me $um:ul 7"asa 9a !" -e $a# se!a $,a ma,r.$ame-.s"- " -" 9a me 9e7ar

S"-.:lasma er"-r.s"- -er!a:a- -er!a:a- 7er@a,<7er@a, mera# 9a $ -"!a, -era-ur

!"se7u- -"-", Maurer



11

%am7ar Plasm.!"um al@":arum

) Plasmodium ovale

Plasmodium ovale meru:a,a :aras"- 9a $ 8ara $ -er!a:a- :a!a ma us"a

7e -u, 9a m"r": !e $a plasmodium vivax sel !ara# mera# 9a $ !"#" $$a:" a,a

se!","- mem7esar= 7e -u, 9a l. 8. $ !a 7er$er"$" :a!a sa-u u8u $ 9a a!ala#

,#as Plasmodium ovale Plasmodium ovale me 9eru:a" :lasm.!"um malar"ae

:a!a 7e -u, s," . !a -r.:. ."! 9a $ se!a $ -um7u# / Su $,ar S= 1**)

%am7ar ) Plasm.!"um .?ale

! Fa,-.r 9a $ #arus !":er#a-",a u -u, me @a:a" :e5ar aa 9a $ 7a", 1 Kual"-as !ar" s-.@, $"emsa 9a $ !"$u a,a s-a !ar mu-u

a S-.@, $"emsa 9a $ 7elum -er@emar a"r

7 Ga- 5ar a $"emsa mas"# a,-"

2 Kual"-as !ar" a"r :e $e @er $"emsa

a A"r :e $e @er #arus 8er "# !a -"!a, 7er7au

7 Dera8a- ,easama :e $e @er #e !a, 9a 7era!a 6= < =2 :eru7a#a :H :a!a

laru-a $"emsa 7er:e $aru# :a!a sel<sel !ara# Kual"-as :em7ua-a se!"aa !ara#

Dalam :em7ua-a se!"aa !ara# -e7al 9a $ :erlu !":er#a-",a a!ala# -e7al 9a

se!"aa Ke-e7ala !",a-a,a meme u#" s9ara- a:a7"la !"se-"a: la:a $ :a !a $

-er!a:a- 10 20 sel !ara# :u-"#

) Ke7ers"#a se!"aa !ara#



12

Ga- 5ar a 9a $ me $e !a: !":ermu,aa :a!a a,#"r :e5ar aa -er-" $$al :a!a

sel !ara# !a a,a me $.-.r" 9a Ole# ,ar a "-u :a!a a,#"r :e5ar aa laru-a

$"emsa #arus !"7"las !e $a a"r 9a $ me $al"r

( S9ara- se!"aa Ka@a

Ka@a se!"aa !":a,a" u -u, me em:el,a !ara# 9a $ ser" $ ,al" !"am7"l !ar"

-em:a- 9a $ 8au#= se!"aa !ara# " " ,emu!"a !":r.ses= !":er",sa !a ,emu!"aa

!"s"m:a a-au !"@u@" ,em7al"= ma,a :e -" $ se,al" :e $$u aa ,a@a se!"aa 9a $

7a", !a 7ermu-u S9ara- u -u, ,a@a se!"aa 9a $ 7a", a!ala# &

a Be " $ a-au 8er "#

7 Permu,aa l"@" = -"!a, -er$.res<$.res

@ Bers"# / 7e7as !ar" lema,= !e7u= asam= a-au al,al"s

! Te7al a -ara 1=1 !a 1= mm

e U,ura 9a sama / De:,es RI= 1**

e Pr.se!ur :e5ar aa !ara# -e7al &

1 Te-es,a !ara# :a!a se7ua# sl"!e 7ers"#

2 Te-esa !ara# !"le7ar,a sam7"l !e $a ,a@a se@ara 7er:u-ar= sam:a" me 8a!"

se!"aa !ara# !e $a !"ame-er 1 < 2 @m

B"ar,a me $er" $ !" u!ara ) Pe $e@a-a se!"aa !ara# -e7al &

< Re !am a:usa !ara# !alam a"r u -u, mel"s"s,a sel !ara# mera#

< Se-ela# !ara# l"s"s re !am a-au $e a $" !e $a $"emsa selama 1(<20 me "-

< B"ar,a sam:a" ,er" $= :er",sa se!"aa !ara# !"7a5a# m",r.s,.:

( Pemer",saa !ara# -e7al !"la,u,a !e $a @ara &

< S"a:,a m",r.s,u: 9a $ su!a# !"7ers"#,a !e $a 9l.l

< Pasa $ se!"aa !e $a :er7esara 100 !e $a !"7er" a "s.l< Ca-a- #as"l :e $ama-a

Hal<#al 9a $ :erlu !":er#a-",a :a!a :e5ar aa $"emsa &

< Per#a-",a a$ar me-a .l -"!a, me $e a" se!"aa -e-es -e7al ,are a a,a

mem7ua- 7a$"a -erse7u- -er ",sas" !a #as"l :e5ar aa -"!a, sesua" !e $a #as"l

9a $ !"" $" ,a

< Ha-"<#a-" :a!a saa- mem7"las se!"aa -e-es -e7al ,are a 7a$"a -erse7u- -"!a,

!" ",sas" !a -"!a, me em:el !e $a ,ua- ,e sl"!e ,a@a



13

D. Su')er Ke%ala&an

Dalam :emer",saa la7.ra-.r"um u -u, me !a:a-,a #as"l 9a $ a,ura- #arus

me $a@u ,e:a!a %LP /%..! La7.ra-.r9 Pr.@e!ure 9a"-u melalu" -a#a:

:r.se!ure a -ara la" &

1 Pre A al"-",

Da:a- !",a-a,a se7a$a" -a#a: :ers"a:a a5al= !"ma a -a#a: " " sa $a-

me e -u,a ,ual"-as sam:el 9a $ a -" 9a a,a !"#as"l,a !a mem:e $aru#"

:r.ses ,er8a 7er",u- 9a Fa,-.r 9a $ !a:a- mem:e $aru#" :emer",saa se:er-"

:e 9a,"-= :uasa+-"!a,= !"e-= ?ar"as" !"ur al= a,-" "-as "s",= .7a-<.7a-a ser-a

la7el" $

Sam:el 9a $ !"am7"l #arusla# sam:el 9a $ sesua"+-e:a- !e $a 8e "s

:emer",saa 9a= @ara :e $am7"la sam:el :u #arus 7e ar Pe $$u aa 7a#a

:em7a -u 9a $ -"!a, -e:a- -e -u 9a a,a merusa, sam:el K. !"s" l" $,u $a

se:er-" su#u= ,e7ers"#a -e -u 9a mem:e $aru#" s-a7"l"-as !a ,ual"-as sam:el

se#" $$a !a:a- 7era,"7a- -er#a!a: #as"l :emer",saa Kual"-as 7a#a :em7a -u

8u$a mem:e $aru#" #as"l ,are a 8",a ,ual"-as 9a -"!a, 7a", -e -u 9a !a:a-

merusa, sam:el !a a-au me uru ,a ,ual"-as 9a $ a!a

2 A al"-", Meru:a,a -a#a: :e $er8aa :e $u8"a sam:el se#" $$a !":er.le# #as"l

:emer",saa S:es"me 9a $ -e:a- me $e a" 8e "s !a ?.lume sam:el= ala- sesua"

s-a !ar= rea$e 9a $ 7er,ual"-as= s-a !ar !a -"!a, ,a!aluarsa= $"emsa 9a $

!"$u a,a :a!a :r.ses :e5ar aa a!ala# $"emsa 9a $ sesua" s-a !ar= :e $$u aa

a"r sesua" !e $a s-a !ar= :emer",saa sesua"

su#u= ,al,ulas" !a :ela:.ra 9a $ -e:a-

Pas@a A al"-", Meru:a,a -a#a: a,#"r :emer",saa 9a $ !",eluar,a u -u, me9a," ,a

7a#5a #as"l :emer",saa 9a $ !",eluar,a 7e ar<7e ar ?al"! a-au 7e ar= mel":u-"&

1 Pe @a-a-a #as"l

2 Pela:.ra #as"l

Pe $"r"ma #as"l !ar" ,eluar 9a #as"l :emer",saa = :r.ses :e 9al" a #as"l

sam:a" !"7er",a ,e:a!a :as"e / Bule-" PRODIA= 200



14



15

BAB III

MET*D*L*GI

A. +aktu "an Te'$at Pelak%anaanHar"= Ta $$al & Se " = * Me" 2016

;a,-u & 10 20<12 0

Tem:a- & La7.ra-.r"um Ter:a!u FKM U "?ers"-as D":. e$.r.

B. Met,"e Prakt#ku'

a- Alat

1 Ka@a O78e, 2( ( mm2 Ba-a $ $elas /-a7u $ rea,s"

Ra, ,a@a .78e, ) P":e- Pas-eur ( M",r.s,.:

)- Ba&an

1 Me-a .l a7s.lu- !e $a ,a!ar a"r ,ura $ !ar" ) = !"s"m:a !alam 7.-.l

9a $ -er-u-u: ra:a- u -u, me @e$a# masu, 9a ua: a"r !ar" u!ara 2 Ga- 5ar a %"emsa

Ga- 5ar a $"emsa 1$Me-#a .l a7s.lu- 10 mlHa $a-,a @am:ura " " sam:a" (0 C !a 7"ar,a selama 1( me "-=

,emu!"a !"sar" $ Se7elum !":a,a"= @am:ura " " !"e @er,a se7a 9a,

20 !e $a laru-a !a:ar :H 6=6 U -u, me @ar" :aras"- malar"a=

!"a 8ur,a me $$u a,a laru-a !a:ar :H =2

- Cara Kerja

a Cara mem7ua- se!"aa a:us

1 Me 9"a:,a ala- !a 7a#a2 D":"l"# ,a@a .78e, 9a $ 7er-e:" ra-a u -u, !"$u a,a se7a$a" “ ,a@a

:e $<a:us “ su!u- ,a@a .78e, 9a $ !":a-a#,a = me uru- $ar"s !"a$. al





17

N.rmal !e5asa&

1(0 000<

)00 000+mm

N.rmal a a,<a a,

&

1(0 000<

)(0 000+mm

La,"<la," &

( 000 000<

6 000 000+ml

;a "-a &

) 000 000<

( 000 000+ml

( 000<10 000

Be -u, &

T"!a,

7era-ura =-"!a,

7er" -" !a!"ame-er ,e@"l

Be -u, &

T"!a, 7er" -" !a

7",. ,a

Be -u, &

T"!a, 7er5ar a

!a mem"l"," " -"

Ta7el ) 1 Has"l Pe $ama-a

B. Pe')a&a%an

Se!"aa a:us !ara# a!ala# sua-u sara a 9a $ !"$u a,a u -u, me "la"

7er7a$a" u sure sel !ara# -e:"= se:er-" er"-r.s"-= leu,.s"-= !a -r.m7.s"- Sela" "-u

!a:a- :ula !"$u a,a u -u, me $"!e -" ",as" a!a 9a :aras"- se:er-" malar"a=

m",r. "lar"a= !a la" <la" Se!"aa a:us 9a $ !"7ua- !a !":ulas !e $a 7a",

meru:a,a s9ara- mu-la, u -u, me !a:a-,a #as"l :emer",saa 9a $ -er7a",

meru:a,a s9ara- mu-la, u -u, me !a:a-,a #as"l :emer",saa 9a $ 7a",Ba#a :emer",saa 9a $ -er7a", a!ala# !ara# se$ar 9a $ 7erasal !ar" ,a:"ler

a-au ?e a !e $a a-au -a :a EDTA Se!"aa 9a $ !"s"m:a -a :a !" ",sas"

-erle7"# !ulu -"!a, !a:a- !":ulas se7a", se!"aa se$ar Ke7a 9a,a @ara memulas

se!"aa !ara# me $$u a,a :r" s": R.ma .5s,"= se:er-" ;r"$#-= %"emsa= Ma9<

%ru 5al!<B"emsa a-au ;r"$#-<%"emsa /Mur-"a-" !,,= 2010Pra,-",um me $e a" se!"aa a:us !ara# ,al" " " 7er-u8ua u -u, me $ama-"

!a me "la" 7er7a$a" u sure sel !ara# :a!a ma us"a se:er-" sel !ara# mera#

/er"-r.s"- = sel !ara# :u-"# /leu,.s"- = !a ,e:" $ !ara# /-r.m7.s"- Ber!asar,a

Mur-"a-"= !,, /2010 = se!"aa a:us !ara# 8u$a !a:a- !"$u a,a u -u,

me $"!e -" ",as" a!a 9a :aras"- se:er-" malar"a= m"@r. "lar"a= !a la" <la"

Namu :a!a :ra,-",um ,al" " " #a 9a !"la,u,a :e $ama-a u -u, me $e-a#u"

!es,r":s" 7e -u, !ar" 7er7a$a" sel !ara# !a me "la" :erse -ase sel !ara# 9a $

-erama-"



18

Se!"aa a:us !ara# !"la,u,a !e $a me $$u a,a 7a#a !ara# se$ar 9a $

7erasal !ar" ,a:"ler a-au ?e a OP OP :a!a :ra,-",um " " a!ala# ur#a9a-"

Per-ama :ra,-",a me $am7"l !ara# !ar" u8u $ 8ar" -elu 8u, -a $a ,"r"

me $$u a,a 7l..! la @e- a-au sla- su -", ,emu!"a me @am:ur,a 9a !e $a

EDTA su:a9a -"!a, @e:a- mem7e,u Se-ela# "-u :ra,-",a me aru# 9a ,e ,a@a

.78e, Kemu!"a me 9e -u#,a ,a@a :e u-u: ,e -e-esa !ara# #" $$a !ara#

mele7ar Sela 8u- 9a mem7e -u, su!u- 0<)00 !e $a ,a@a :e u-u:= lalu

!"$era,,a ,e ,"r" mem7e -u, a:usa !ara# 9a $ -"!a, -erlalu -":"s a-au:u

-erlalu -e7al ,are a 8",a -erlalu -e7al ma,a saa- :e $ama-a !" 7a5a# m",r.s,.:

a,a -erl"#a- -"!a, 8elas ,are a sel !ara# 7er-um:u,

Se-ela# me !a:a- se!"aa 9a $ 7a$us /-"!a, -e7al !a -":"s = ma,amem7"ar,a 9a #" $$a ,er" $= se-ela# "-u me e-es,a me-a .l ,e a-as se!"aa

#" $$a 7a$"a 9a $ -erla:"s" !ara# -er-u-u: semua 9a !a mem7"ar,a 9a selama

( me "- Fu $s" me-a .l a!ala# u -u, mem ",sas" !ara# se#" $$a !ara# -"!a,

#"la $ saa- !"ama-" Sela 8u- 9a se!"aa !"-e-es,a !e $a $"emsa 9a $ -ela#

!"e @er,a !e $a a"r !a mem7"ar,a 9a selama 20 me "- !a mem7"las 9a

!e $a a"r !a me $er" $,a 9a Fu $s" $"emsa a!ala# u -u, me5ar a" !ara#

se#" $$a mu!a# !"7e!a,a !a !a:a- -erl"#a- 8elas saa- !"ama-" ;a,-u

:ere !ama " " se7a", 9a 8a $a -erlalu lama ,are a !ara# 7"sa -"!a, -erl"#a-

a,"7a- :e5ar aa 9a $ -erlalu :e,a-Sela 8u- 9a se-ela# se!"aa a:us !ara# -ela# selesa"= ma,a !"la,u,a

:e $ama-a !e $a me $$u a,a m",r.s,.: u -u, memer",sa se!"aa a:us

!ara# Se7elum :e $ama-a se!"aa a:us !ara# !"-e-es,a m" 9a, emers" -erle7"#

!a#ulu= -u8ua :em7er"a m" 9a, emers" " " 9a"-u u -u, me @e$a# ,erusa,a

:a!a m",r.s,.: De $a :er7esara lema# /100 = :ra,-",a #a 9a mel"#a- 7ula-<

7ula- ,e@"l 9a $ sa $a- 7a 9a, !a 7elum -erl"#a- 8elas :er7e!aa a -ara leu,.s"-=

er"-r.s"- !a -r.m7.s"-Se-ela# me $$u a,a :em7esara )00 = :ra,-",a me emu,a u,ura

er"-r.s"- 9a $ ,e@"l= 7er7e -u, 7ula- 7",. ,a -"!a, 7er" -"= !a 7er5ar a u $u

7e " $ ;ar a u $u " " a,"7a- :e5ar aa !e $a $"emsa= se#" $$a 5ar a !ara#

9a $ semula mera#= se-ela# !"ama-" !" m",r.s,.: 7eru7a# me 8a!" u $u Hal " "

sesua" !e $a l"-era-ur 9a"-u er"-r.s"- 7er7e -u, @a,ram 7",. ,a a-au @a,ram

:":"#= sel -"!a, 7er" -" !a -"!a, :u 9a .r$a el se:er-" sel<sel la" Er"-r.s"-



19

7eru,ura se,"-ar =( m !a 7a$"a :usa- le7"# -":"s !a le7"# -era $ !ar" 7a$"a

-e:" 9a Sela" "-u= er"-r.s"- me $a !u $ #em.$l.7" 9a $ 7er u $s" u -u,

me -ra s:.r- O 2 /D",aamel"a= 200

Pem7e -u,a er"-r.s"- a-au er"-r.:."es"s -er8a!" !" sumsum mera# 9a $-erle-a, :a!a -ula $ 7ela,a $= s-er um /-ula $ !a!a = -ula $ rusu,= -e $,.ra,=

-ula $ 7el",a-= -ula $ :a $$ul ser-a -ula $<-ula $ a $$.-a 7a!a /,a," !a

-a $a Er"-r.s"- 7erumur :e !e, T"!a, a!a 9a " -" :a!a er"-r.s"- me 9e7a7,a

er"-r.s"- -"!a, mam:u me s" -es"s :r.-e" u -u, -um7u#= a-au u -u,

mem:er7a 9a, !"r" /D",aamel"a= 200 Namu !e $a -"!a, a!a 9a " -" :a!a

er"-r.s"- !a !e $a 7e -u, 9a $ 7eru:a 7",. ,a ma,a er"-r.s"- mem"l","

,emam:ua 9a $ .:-"mal !alam me $",a- .,s"$e se#" $$a ,e7u-u#a a,a.,s"$e me 8a!" -er:e u#" I-u se7a7 9a a:a7"la sese.ra $ me !er"-a :e 9a,"- sel

sa7"-= 9a"-u :e 9a,"- 9a $ !"se7a7,a ,are a s-ru,-ur er"-r.s"- 9a 7er7e -u,

se:er-" 7ula sa7"-= mem"l"," ,emam:ua me $",a- .,s"$e 9a $ le7"# se!","-

se#" $$a mem7ua- :e !er"-a me 8a!" a em"a !a lema#Pa!a :e $ama-a !" :ra,-",um " " -"!a, !"-emu,a er"-r.s"- 9a $ 7er7e -u,

sela" 7",. ,a = "-u ar-" 9a OP -"!a, me !er"-a ,ela" a s-ru,-ur er"-r.s"-

Kela" a :a!a s-ru,-ur er"-r.s"- !a:a- !"se7a7,a ,are a a,-.r $e e-",a a-au:u

l" $,u $aKemu!"a !"!a:a-,a 7e7era:a 8e "s leu,.s"-= amu :ra,-",a -"!a, mam:u

me $"!e -" ",as" 9a a:a,a# -ermasu, 7as. "l= e.s" . "l= 7a-a $= eu-r. "l= l"m .s"-

a-au:u m. .s"- Hal -erse7u- ,are a ,e-er7a-asa :em7esara :a!a m",r.s,.:

9a $ !"$u a,a se#" $$a -"!a, !a:a- -erl"#a- !e $a 8elas 7e -u, !ar" " -" sel

leu,.s"- -erse7u- Pe $$.l. $a leu,"s"- me 8a!" ( ma@am meru:a,a

:e $$.l. $a 7er!asar,a u,ura sel= 7e -u, u,leus= !a a!a -"!a, 9a $ra ula

s"-.:lasma se#" $$a :erlu :e $ama-a 9a $ le7"# -el"-" !a :er7esara m",r.s,.:9a $ 7a", ser-a !a:a- :ula !"7a -u !e $a me $$u a,a m" 9a, emers"

Ber!asar,a re ere s"= sel eu-r. "l mem"l"," $ra ula ,e@"l 7er5ar a mera#

mu!a !alam s"-.:lasma 9a Nu,leus 9a mem"l"," -"$a sam:a" l"ma l.7us 9a $

-er#u7u $,a !e $a 7e a $ ,r.ma-" -":"s D"ame-er 9a me @a:a" * m

sama:a" 12 m Sel e.s" . "l mem"l"," $ra ula s"-.:lasma 9a $ ,asar !a 7esar=

!e $a :e5ar aa .ra 9e ,emera#a Sel " " mem"l"," u,leus 7erl.7us !ua= !a

7er!"ame-er 12 m sam:a" 1( m Ber u $s" se7a$a" a$.s"-", lema# Se!a $,a

7as. "l mem"l"," se8umla# $ra ula s"-.:lasma 7esar 9a $ 7e -u, 9a -"!a,



20

7era-ura !a a,a 7er5ar a ,eu $ua sam:a" #"-am ser-a mem:erl"#a-,a

u,leus 7er7e -u, S !"ame-er 9a se,"-ar 12 m sam:a" 1( m /Sl.a e= 200U -u, ,el.m:., leu,.s"- 9a $ meru:a,a a$ra ul.s"- 9a"-u l.m .s"- !a

m. .s"-= !":er.le# !a-a 7er!asar,a re er s" 7a#5a l"m .s"- 7er$ar"s -e $a# 6<m= 20< 0 !ar" leu,.s"- !ara#= mem"l"," " -" 9a $ rela-" 7esar= 7ula- se!","-

@e,u $ :a!a sa-u s"s" S"-.:lasma 9a se!","- !a ,a !u $a 7as. "l", !a

a ur. "l", 9a se!","- /E e !"= 200 Se!a $,a m. .s"- meru:a,a sel leu,.s"-

9a $ 7esar < !ar" 8umla# leu,.s"- .rmal= !"ame-er *<10 um -a:" :a!a se!"aa

!ara# ,er" $ !"ame-er me @a:a" 20 m a-au le7"# I -" 7"asa 9a e,se -r"s= a!a 9a

le,u,a 9a $ !alam 7er7e -u, -a:al ,u!a /E e !"= 200Me uru- re ere s" 9a $ !":er.le#= 8e "s sel !ara# :u-"# 9a $ :al" $ 7a 9a,

a!ala# e-r. "l !e $a :rese -ase se7esar (0< 0 = se!a $,a 9a $ :al" $ se!","-

a!ala# 7as. "l= 9a"-u 0=1<0=) M. .s"- 7er u $s" u -u, mem7u u# 7a,-er"= u $s" m. .s"- " " sama !e $a

eu-r. "l= #a 9a 8umla# 9a sa8a 9a $ 7er7e!a >umla# m. .s"- 9a $ -" $$"

me u u8u,,a !"sel se!a $ -er8a!" " e,s" Ber!asar,a :e $ama-a = 8umla#

m. s"- se!","-= se#" $$a eu-r. "l:u ,ura $ a,-" !alam meres:. :erusa,a

8ar" $a De $a ,a-a la" = 8umla# eu-r. "l !alam !ara# 9a $ se#arus 9a

mem:u 9a" ,a!ar+8umla# 9a $ -" $$" !alam !ara# me 8a!" me uru 8umla# 9aL"m .s"- 7er u $s" se7a$a" eleme ,u @" !alam res:. ,e,e7ala -u7u# Ka!ar

l"m .s"- 9a $ 7a 9a, !"!u$a ,are a se!","- 9a 8umla# eu-. "l !alam !ara#

Se#" $$a u -u, mem:er-a#a ,a ,e,e7ala -u7u#= ma,a l"m .s"-la# 9a $ 7e,er8a

se@ara a,-" Neu-r. "l 7er#u7u $a !e $a :er-a#a a -u7u# -er#a!a: " e,s" 7a,-er"

ser-a :r.ses :era!a $a ,e@"l la" 9a= ser-a 7"asa 9a 8u$a 9a $ mem7er",a

-a $$a:a :er-ama -er#a!a: " e,s" 7a,-er" a,-"?"-as !a ma-" 9a eu-r. "l !alam

8umla# 9a $ 7a 9a, me 9e7a7,a a!a 9a a a# E.s" . "l -eru-ama 7er#u7u $a

!e $a " e,s" :aras"-= !e $a !em","a me " $,a- 9a e.s" . "l me a !a,a

7a 9a, 9a :aras"- Bas. "l -eru-ama 7er-a $$u $ 8a5a7 u -u, mem7er" rea,s"

aler$" a -"$e !e $a 8ala me $eluar,a #"s-am" ,"m"a 9a $ me 9e7a7,a

:era!a $aL"m .s"- le7"# umum !alam s"s-em l"m a Dara# mem:u 9a" -"$a 8e "s

l"m .s"- 9a"-u Sel B mem7ua- a -"7.!" 9a $ me $",a- :a-.$e lalu

me $#a @ur,a 9a /Sel B -"!a, #a 9a mem7ua- a -"7.!" 9a $ !a:a- me $",a-



21

:a-.$e = -a:" se-ela# a!a 9a sera $a = 7e7era:a sel B a,a mem:er-a#a ,a

,emam:ua 9a !alam me $#as"l,a a -"7.!" se7a$a" la9a a s"s-em mem.r"

Sel T me $,..r!" "r -a $$a:a ,e-a#a a /9a $ 7er-a#a !alam " e,s" ser-a

:e -" $ u -u, me a#a 7a,-er" " -raseluler Sel a-ural ,"ller meru:a,a sel

:em7u u# alam" / a-ural ,"ller= NK 9a $ !a:a- mem7u u# sel -u7u# 9a $ -"!a,

me u 8u,,a s" 9al 7a#5a !"a -"!a, 7.le# !"7u u# ,are a -ela# -er" e,s" a-au

-ela# me 8a!" ,a ,erSe!a $,a -r.m7.s"- 9a $ -erama-" 9a"-u -r.m7.s"- 7eru,ura sa $a- ,e@"l

-erl"#a- se:er-" -"-", a-au 7er@a, 9a $ 7era!a !" luar sel !a 7er5ar a u $u Hal " "

sesua" !e $a -e.r" 9a $ me 9e7u-,a 7a#5a -r.m7.s"- a!ala# sel !ara# -a,

7er" -"= 7er7e -u, @a,ram !e $a !"ame-er 1 < ) m",r.me-er !a ?.lume l N"la" .rmal -r.m7.s"- 7er?ar"as" sesua" me-.!e 9a $ !":a,a" >umla# -r.m7.s"-

.rmal me uru- Dea@"e a!ala# 1(0 )00 10* + L B"la !":a,a" me-.!e Rees

E@,er "la" .rmal -r.m7.s"- 1)0 )0 10*+ L= !e $a me $$u a,a C.ul-er

C.u -er #ar$a .rmal 1(0 (0 10*+LDar" ,e-"$a ma@am sel !ara# 9a $ -erama-" !":er.le# :erse -ase 9a 9a"-u

er"-r.s"- se7a 9a, 0 !ar" la:a $ :a !a $ 9a $ !"ama-"= leu,.s"- se7a 9a, 10

!a -r.m7.s"- se7a 9a, 20 Ber!asar,a re ere s" 8u$a !"se7u-,a 7a#5a

:erse -ase sel !ara# mera# /er"-r.s"- :a!a -u7u# meru:a,a 9a $ :al" $ 7esar

Se!a $,a leu,.s"- mem"l"," 8umla# 9a $ le7"# se!","- !ar":a!a sel er"-r.s"-

Dalam Sl.a e /200 = !"se7u-,a 7a#5a 8umla# er"-r.s"- :a!a la,"<la," se#a-

me @a:a" )=2 #" $$a (=( 8u-a sel :er mm !a se,"-ar =2 #" $$a (=2 8u-a :er mm

:a!a 5a "-a se#a-= se!a $,a 8umla# .rmal leu,.s"- a!ala# 000 sam:a" *000

:er mm !a -r.m7.s"- 7er8umla# 2(0 000 sam:a" )00 000 :er mm Hal -erse7u-

sesua" !e $a #as"l :e $ama-a 9a"-u 8umla# er"-r.s"- Q -r.m7.s"- Q leu,.s"-

Mes,":u 7er8umla# :al" $ se!","- !ar" ,e-"$a sel !ara# 9a $ a!a= u $s" leu,.s"-

:a!a -u7u# sa $a- :e -" $= !"ma a !alam ,ea!aa sa,"- a-au -ersera $ 7e !a

as" $ ma,a 8umla# leu,.s"- !a:a- me " $,a-Pra,-",um a a-.m" "s".l.$" ma us"a ,al" " " a!ala# :em7ua-a a:us !ara#

ma us"a me $$u a,a me-.!e a:us+ smear+ .les Dara# 9a $ !"$u a,a a!ala#

!ara# ma us"a Ber!asar,a .-. !ar" #as"l :e $ama-a :re:ara- a:us !ara#

ma us"a !e $a :e5ar aa %"emsa !",e-a#u" 7a#5a :re:ara- se@ara "s", @u,u:



22

7a",= 7ers"#= !a -er5ar a Da:a- -erl"#a- a!a 9a er"-r.s"- !alam 8umla# 7a 9a,

!a leu,.s"-Er"-r.s"- 9a $ !"ama-" 7er5ar a a$a, 7e " $ -ra s:ara Er"-r.s"- 7er7e -u,

7ula-= !e $a 7e -u, se:er-" @e,u $a /@a,ram :a!a s"s" !alam /-e $a# !a -a, 7er" -" Leu,.s"- !"-u 8u,,a !e $a sel 9a $ mem"l"," " -" 7er5ar a u $u ;ar a

u $u !"se7a7,a .le# " -" leu,.s"- 9a $ 7asa se#" $$a mu!a# me 9era: a- 5ar a

$"emsa Leu,.s"- 9a $ :al" $ 7a 9a, !"8um:a" "ala# eu-r. "l !a m. .s"-

7er,"sar a -ara 10<1( = ser-a se!","- e.s" . "l !e $a :rese -ase ,ura $ !ar" (

Prese -ase eu-r. "l mema $ :al" $ 7a 9a, !alam !ara#= 9a"-u me @a:a" (0< 0

!ar" 8umla# leu,.s"- 9a $ a!a D"-emu,a 9a leu,.s"- !alam :re:ara- a:us !ara#

me u 8u,,a 7a#5a :e !. .r s!a $ me $alam" sa,"- 7er,a"-a !e $a u $s"leu,.s"- se7a$a" 7e -u, :er-a#a a -u7u# ma us"a

Pre:ara- -am:a, ra:a- amu sel<sel 9a !a:a- -erama-" !e $a 7a", ,are a

-"!a, 7er-um:u,= se#" $$a !a:a- !",a-a,a ,e-":"sa a:usa su!a# @u,u: 7a",



23

BAB /PENUTUP

A. Ke%#'$ulan

Ber!asar,a #as"l :e $ama-a !a :em7a#asa !a:a- !"s"m:ul,a se7a$a" 7er",u-&

A:usa !ara# meru:a,a sala# sa-u @ara me $ama-" ma-er"<ma-er" 9a $ a!a

!alam !ara# 7a", ma-er" :a!a- ma-er" @a"r 9a Ma-er" :a!a- -er!"r" !ar" sel !ara#

mera# sel !ara# :u-"#= ,ee:" $<,e:" $ !ara# Se-ela# !"ama-" me $$u a,a

m",r.s,.: -am:a, 7u-"ra <7u-"ra !ar" er"-r.s"- se:er-" $am7ar !"7a5a# " "&

Saa- :e5ar aa :re:ara- me $$u a,a laru-a %"emsa #arus !"-u $$u sam:a"

,er" $ -erle7"# !a#ulu 7aru !"@u@" !e $a a"r me $al"r se7a7 a:a7"la 7elum ,er" $

-e-a:" su!a# !"@u@" ma,a ,e-",a !"ama-" me $$u a,a m",r.s,.: ma,a !ara# a,a

-erl"#a- me $$um:al Er"-r.s"- 9a $ !"ama-" 7er7e -u, 7u-"ra <7u-"ra ,e@"l 7er5ar a

mera# !alam 8umla# 9a $ 7a 9a, !a :a!a 7a$"a -e $a# 9a se:er-" -er!a:a-

le,u,a

Neu-r. "l a!ala# a!ala# 7a$"a sel !ara# :u-"# !ar" ,el.m:., $ra ul.s"- Bersama

!e $a !ua sel $ra ul.s"- la" & e.s" . "l !a 7as. "l 9a $ mem:u 9a" $ra ula :a!a

s"-.:lasma= !"se7u- 8u$a :.l9m.r:#. u@lear ,are a 7e -u, " -" sel mere,a 9a $

a e# %ra ula eu-r. "l 7er5ar a mera# ,e7"rua !e $a " -" selE.s" . "l meru:a,a sel !ara# :u-"# 7er$ra ulas"- 9a $ 7er u $s" u -u,

,e,e7ala -u7u# L"m .s"- a!ala# se8e "s sel !ara# :u-"# :a!a s"s-em ,e,e7ala

ma,#lu, ?er-e7ra-a A!a !ua ,a-e$.r" 7esar l"m .s"-= l"m .s"- 7er7u-"ra 7esar /lar$e

$ra ular l9m:#.@9-es !a l"m .s"- ,e@"l L"m .s"- mem"l"," :era a :e -" $ !a

-er:a!u !alam s"s-em :er-a#a a -u7u#

Pa!a :ra,-",um a:usa !ara# 9a $ -am:a, 7a$"a er"-r.s"- /sel !ara# mera# !a

leu,.s"- Sel !ara# mera# meru:a,a sala# sa-u ,.m:. e !ara# 9a $ 7er7e -u, :a!a-= u,ura :ar-",el 9a sa $a- ,e@"l Me $a !u $ #em.$l.7" 9a $ 7er u $s"

u -u, me $",a- .,s"$e Er"-r.s"- -am:a, 7er!"r" se !"r" !a 7era!a !alam se7u#

@a"ra 9a $ !"se7u- !e $a :lasma !ara# 9a"-u @a"ra -em:a- seluru# sel<sel !ara#

U -u, sel !ara# :u-"# !"a -ara 9a l"m .s"-= eu-r. "l !a 8u$a e.s" .:#"l De $a

:ra,-",um a:usa !ara# !a:a- me $e-a#u" 7e -u,<7e -u, !ara# D"a -ara ma-er"<

ma-er" :a!a- !ara# -er!a:a- @a"ra 9a $ !"se7u- !e $a :lama !ara#



24

DAFTAR PUSTAKA

Fra !s. = 1**2 Anatomi dan Fisiologi Ternak '.$9a,ar-a & %a!8a# Ma!a

U "?ers"-9 Press

Ka!ar9a -.= S P! !,,= 200 Biologi 3 Megungkap rahasia alam kehidupan

>a,ar-a & 'u!#"s-"ra

Ka!ar9a -.= S P! !,,= 200) Biologi 2 Megungkap rahasia alam kehidupan

>a,ar-a & 'u!#"s-"ra

Kelle9= R = 1**( Histologi dasar >a,ar-a & E%C

Pear@e= E =200) Anatomi dan Fisiologi Manusia untuk Paramedis >a,ar-a &

%rame!"a Pus-a,a U-ama



GAMBAR ALAT DAN BAHAN

%am7ar 1 Ta7u $ rea,s"

%am7ar 2 O78e, $lass

%am7ar Ra,

LAMPIRAN



%am7ar ) P":e-

%am7ar ( M",r.s,.:

Laprak Pemulasan Sediaan Darah Dengan Giemsa

Documents