L I T E R A T U R A S A C O R D I L L E R A

LITERATURA LITERATURA SA SA

CORDILLERACORDILLERA

Ang bulubundukin ng Cordillera

ay matatagpuan sa Hilagang

Luzon.

Ang CAR (Cordillera Administrative

Region) ay binubuo ng ss:

Abra,Apayao,Benguet,Ifugao, Kalinga at Mountain Province

Ang mga katutubo ay binubuo ng mga Bontok, Ibaloy (Benguet) , Ifugao, Isneg (Apayao) , Kalinga,

Kankanay at Tinguian (Abra).

Nagkahalu-halo ang mga katutubo kaya nagkahalu-halo rin ang kultura at magka-iba ang mga wika ngunit may tiyak na ugaling mapagkakilanlan.

Ito ang kariwang bahay ng mga katutubong Ifugao.

Ang panitikan pasalita ng Cordillera ay maaaring ritwal o di-ritwal.

Anito Anito – – ang karaniwang ang karaniwang sinisisi sa mga sinisisi sa mga

kasawiang-palad na kasawiang-palad na nangyayari sa mga nangyayari sa mga

mortal.mortal.

Ang mga namamagitan Ang mga namamagitan sa pakikipag-usap ng sa pakikipag-usap ng

mga espiritu at mga tao mga espiritu at mga tao ay tinatawag:ay tinatawag:

Mumbaki (Ifugao)Mumbaki (Ifugao)Babaing pari o Babaing pari o

dorarakit (Isneg)dorarakit (Isneg)

Ang panitikang Cordillera ay binubuo ng mga Ang panitikang Cordillera ay binubuo ng mga epiko,awitin,mito,alamat,bugtong,kwentong epiko,awitin,mito,alamat,bugtong,kwentong

bayan at salawikain.bayan at salawikain.

DALAWANG URI NG DALAWANG URI NG CANAOCANAO

Simple Simple - Pag-katay ng - Pag-katay ng baboy,tapoy,pag-luto ng baboy,tapoy,pag-luto ng kamote,gabi at bigas.kamote,gabi at bigas.

Malaking CanaoMalaking Canao -pag -pag katay ng baboy,kalabaw katay ng baboy,kalabaw

at kabayo.at kabayo.

Ang baboy na may batik na itim ay sagradu sa kanila at ito ay tinatanggap ng mga espiritu at nagbibigay ng suwerte.

Mga uri ng CanaoMga uri ng Canao

1.1.KapeKape - isinasagawa kung may bagong bahay na - isinasagawa kung may bagong bahay na pinapatayo o pag kalibing sa yumaong kamag-anak.pinapatayo o pag kalibing sa yumaong kamag-anak.

2.2.Kayed Kayed – isinasagawa upang mapanatili ang – isinasagawa upang mapanatili ang pagiging pinuno sa barangay.pagiging pinuno sa barangay.

3.3.SabengSabeng – isinasagawa ng bagong mag-asawa – isinasagawa ng bagong mag-asawa kadalasan ay mayaman ang nakakagawa nito.kadalasan ay mayaman ang nakakagawa nito.

4.4.Pechit Pechit – pinakamataas na uri ng canao.Tumatagal – pinakamataas na uri ng canao.Tumatagal ngtatlo hanggang apat na araw.ngtatlo hanggang apat na araw.

Dalawang Uri ng Dalawang Uri ng Kwentong PatulaKwentong Patula

●●HudhudHudhud (Ifugao) (Ifugao)●●UllalimUllalim (Katimugang Kalinga) (Katimugang Kalinga)

Dalawang Okasyon kung Dalawang Okasyon kung saan inaawit ang saan inaawit ang

Hudhud:Hudhud:

●lamay ng isang taong nasa mataas na antas sa lipunan.

●sa paglilinis ng mga damo sa palayan ng mga kababaihan at

tuwing sasapit ang tag-ani.

Ullalim – isang tulang awit na maaaring isalaysay ng lalaki o babae tuwing may kapistahan o mahalagang

pagdiriwang.

Tampok dito ang:●mahabang pag sasalaysay

ng pakikipaglaban ●kapakinabangan ng

kagitingan●katapangan ng mga

Kalinga

Pedro BukanegPedro Bukaneg – – siya ay siya ay pinanganak na bulag sa pinanganak na bulag sa

Abra,ang kilalang may-akda Abra,ang kilalang may-akda ng epikong ng epikong Biag ni Lam-ang ( Buhay ni Lam-ang ) noong noong

ika-17 siglo.ika-17 siglo.