KUR’AN’IN İÇ YAPISIpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/...•Bakara 2/219-220; اذÒا¯Ò ÒÒ³وÓ¬ÃÒسÖÒÁ¹Ò ا Ò¸Ô Ô ÖÒ³ ²Ö¯Ô رÓبÒ ÖÒا آ

KUR’AN’IN İÇ YAPISI

1. Âyetler

a. Anlamı

b. Sayısı

c. Tertibi

2. Sûreler

a. Anlamı

b. Sayısı

c. Tertibi

AYET/ اآلية

1. Genel anlamda:

Sözlükte «herhangi bir şeyin varlığını gösteren alamet» anlamına gelir. Bu anlama bağlı olarak «açık işaret», «delil», «ibret» ve «mucize» gibi anlamlara gelmektedir.

Kur’an’ı Kerim’de 382 yerde geçer.

İkiye ayrılır:

a: Fiilî (kevnî, tekvini, ilmî) âyetler: Allah’ın varlığına ve birliğine «delalet» eden kainattaki sayısız işaretler..

b. Kavlî (teşriî, tenzili, sözlü) âyetler: Peygamberlere indirilen ilahî mesajlar…

2. Özel(Terim) anlamı: Kur’an sûrelerinde başından ve sonundan ayrılmış bir veya birden fazla kelime ve cümleden oluşan ifadelerdir. Çoğulu «ayât/آيات » veya «ây/آي»dır.

Âyetlerin son kelimesine fâsıla (ç. fevâsıl) fasılanın son harfine de harfu’l-fâsıla denir.

•﴿ ﷽1﴾ رب العالمين ﴿• ﴾2الحمد للهحيم ﴿• ن الر حمه ﴾3الرين ﴿• ﴾4مالك يوم الد﴾ 5اياك نعبد واياك نستعين ﴿•راط المستقيم ﴿• ﴾6اهدنا الصين ﴿صراط الذين انعمت عليهم غير المغضوب • ال ﴾7عليهم ول الض

Âyetlerin Tertibi[sûrelerin içindeki sıralanışı]

* Âyetlerin Kur’an’da yer alan sûrelerdeki tertibinin, düzenlenmesinin Hz. Peygamber’in (s.a.)emri ve belirlemesiyle olduğu hususunda âlimler arasında görüş birliği vardır. Vahiy nazilolduğunda Hz. Peygamber’in (s.a.) vahyi yazdırması ve inen âyetlerin yerini göstermesi..

Ayetlerin Sayısı

* Bütün kıraat ekolleri âyet sayısının 6200 küsur olduğunda ittifak etmişlerdir. Kûfî[Hamza,Asım, Kisaî] kıraate göre 36, Mekkî’ye[İbn Kesir] göre 20, Şâmî’ye[İbn Amir] göre 16,Medenî’ye[Nafi, Ebu Cafer] göre 17(veye 14, 10), Basrî’ye[Ebu Amr, Yakub] göre 4 (veya 5veya 19)dur.

* İhtilaf nereden kaynaklanıyor:

Âyetlerin başlangıç ve bitiş yerlerinin belirlenmesine ictihadî farklılıklardan değil gelenrivayetlerin ihtilafından kaynaklanmaktadır.

Hz. Peygamber’in okurken bazı yerlerde durması bazı yerlerde de vasl etmesi. Fasılayerlerinin belirlenmesindeki ihtilaf…

Huruf-i mukattaa ve besmelenin âyet sayılıp sayılmaması da bunda etkilidir.

En uzun ve en kısa âyetler:

En uzun âyet: Bakara 2/282. müdayene âyeti

En kısa âyetler: Yasin 36/1, Rahman 55/1, 64, Müddessir 74/21; Fecr 89/1; Duha 93/1; Asr 103/1.

İsmi olan bazı âyetler: Âyetu’l-Kürsi Bakara 2/255; Müdayene âyeti Bakara 2/282.; Seyf âyeti Tevbe9/5.; Mübahale âyeti Ali İmran 3/61.

İlk inen âyetler: Alâk(96) Sûresinin ilk beş âyeti

Son İnen âyetler: Bakara 2/281 ى كل ثم توفههقوا يوما ترجعون فيه الى للا نفس ما كسبت وهم ل يظلمون وات

Maide 5/3 : عمتي ورضيت تممت عليكم ن يوم اكملت لكم دينكم وا اليوم يـئس الذين كفروا من دينكم فل تخشوهم واخشون ال ه فمن اضطر في مخمصة غير متجانف لثم فان للا غفور ر يم لكم السلم دينا

Nisa 4/176

Tevbe 9/128-129

…

* Fasılalar anlama konan duraklar mıdır?

• Bakara 2/219-220;

ـلونك عن الخمر والميسر قل فيهما اثم كبير ومنافـع للناس و ـلونك مااثمهما اكبر من يس ذا نفعهما ويسيات لعلكم تتفكر لكم اله ن الله لك يبي ـلونك عن اليت في ﴾٢١٩﴿ون ينفقون قل العفو كذه خرة ويس نيا واله ى الد امه

يعلم المفسد م ن المصلح ولو ش قل اصلح لهم خير وان تخالطوهم فاخوانكم والله لعنتكم ان الله عزيز اء الله﴾٢٢٠﴿حكيم

• Nur 24/ 36-37;

ح له فيها بالغ ان ترفع ويذكر فيها اسمه يسب صا في بيوت اذن الله رجا ل تلهيهم تجارة ول بيع عن ﴾٣٦﴿دو والهوة يخافون يوما تتقلب فيه ال كه اء الز وة وايت له واقام الص احسن ما عملوا ﴾٣٧قلوب والبصار﴿ذكر الله ليجزيهم الله

يرزق من يشاء بغير حساب ﴾٣٨﴿ويزيدهم من فضله والله

Zümer 39

• ي عامل فسوف تعلم قل ى مكانتكم ان يه عل ﴾ من يأتيه عذاب يخزيه وي ل 39ون يا قوم اعملوا عله﴾ 40عذاب مقيم

• Rum (30) sûresi 1-6. âyetler;

• في أدنى الرض وهم من بعد غلبهم سيغلبون وم غلبت الر الم• المر من قبل ومن بعد ويومئذ يفرح المؤمنون في بضع سنين لل• حيم ينصر من يشاء وهو العزيز الر بنصر الل• وعده ولكن أكثر الناس ل يعلمون ل يخلف الل وعد الل• 1-Elif lâm mîm.

• 2-Rum(lar), mağlub oldu.

• 3-Yakın bir yerde. Halbuki onlar bu yenilmelerinin ardınan galib olacaklar,

• 4-Birkaç yıl içinde. Önünde de sonunda da emir Allah’ındır. O gün müminler de ferahlanacak,

• 5-Allah’ın nusretiyle. O kime dilerse yardım eder. O, yegâne galiptir, (müminleri) çok esirgeyicidir

• [1-Elif Lâm Mîm, 2-5- Rumlar en yakın yerde yenildiler; halbuki onlar bu yenilmelerinin ardından birkaç yıl içinde galip olacaklardır. Önünde de sonunda da emir Allah’ındır. O gün müminler Allah’ın nusretiyle ferahlanacaktır. O kime dilerse yardım eder. O yegâne galiptir, (müminleri) çok esirgeyicidir]

• Hud (11) sûresi 54-55. âyetler;

• ا تشر إن نقول إل اعتراك بعض ءالهتنا بسوء قال إني أشه واشهدوا أني بريء مم ون ك د للا

• من دونه فكيدوني جميعا ثم ل تنظرون • 54-Ancak deriz ki: ‘Sana ilâhlarımızdan bazıları fenalık ile dokunmuştur.’ Hûd: ‘İşte ben Allah’ı şahid gösteririm, siz de

şahid olun ki ben, sizin şirk koştuğunuz şeylerden uzağım’

• 55-Allah’tan başka, hepiniz bana ne fenalık edebilirseniz ediniz ve bir an bile müsaade etmeyin

• [“....Muhakkak ben, Allah’ı şahid tutuyorum. Siz de şahid olun ki, ben onu bırakıp sizin ortak koşmakta olduğunuz şeylerden katiyetle uzağım. ]

SÛRE / سورةSözlük anlamı: Yüksek makam, üstün derece, şan, şeref, bir binanın katları anlamına gelmektedir.

Terim anlamı: Âyetlerden meydana gelen başı ve sonu belli müstakil Kur’an bölümlerine denir.

* Kur’an-ı Kerim 114 sûreden oluşur. En uzun Bakara en kısa ise Kevser sûresidir.

*Surelerin isimleri:

Sonradan konmuştur.

Sûreler isimlerini kıssasını ihtiva ettikleri kişilerden(Nuh, Hud, İbrahim, Al-i İmran, Muhammed, Yusuf), topluluklardan (Cin, Melaike/Fâtır, Münafikûn, Muttafifîn) veya konularından(Yusuf), ilk kelimelerinden (Taha, yasin, kâf) vb. almışlardır.

Bazı surelerin birden fazla ismi vardır. Fatiha/Esas, salât, ummul’l-Kur’an vb.; İnsan-Dehr; İsra-Ben-i İsrail gibi.

Bazı sûrelere gurup halinde isimler verilmiştir: Zehravân: Bakara-Âl-i İmran; Muavvizeteyn : Felak-Nâs; Müsebbihât: Hadid, Haşr, Saff, Cuma, Teğabun, Ala gibi

Sûrelerin Tertibî:

Sûrelerin Mushaf ’ta yer alan sıralanışı hususunda üç görüş vardır.

1. İctihadîdir : Sûrelerin mushaftaki sıralaması sahabînin tercih ve içtihadıdır. İmam Malik (ö.179/795), Bakıllanî(ö.403/1012). Farklı nüsha sahiplerinin (Hz. Ali, Abdullah b. Mesud, Ubeyy b. Ka’b) gibi nüshalarındaki suresıralaması farklılık arzetmektedir.

2. Tevkıfîdir : Hz. Peygamber (s.a. ) tarafından belirlenmiştir. İbnu’l-Enbarî (ö. 328/940);

3. Kısmen tevkıfî kısmen ictihadîdir.

Sûrelerin Tasnifi

Sûreler genel anlamda Mekkî-Medenî olarak ayrılmışlardır. Bu ayrım yapılırken 3 ölçü dikkate alınmıştır.

a. Mekan esas alınır: Mekke’de inenler mekkî Medine’de inenler medenî olur.

b. Hitap esas alınır: Mekkelileri muhatap alanlar mekkî, Medinelileri muhatap alanlar medenîdir.

c. Zamanı esas alanlar: Hicretten önce inenler mekkî, hicretten sonra inenler medenîdir. En kapsayıcı ve yaygın tasnif budur.

Buna göre 114 sûrenin 3 te ikisi [86 sure] mekkî, 3 te biri (28 sûre) medenîdir.

Mekkî ve Medenî Sûrelerin Özellikleri

Mekkî Sûreler

1. Secde âyeti ihtiva eden bütün sûreler

2. Kella kelimesini ihtiva eden sûreler (15 sûrede 33 defa geçer)

3. Ya eyyuhennâs ihtiva edip içinde ya eyyuhellezine âmenu bulunmayan sureler (Hac 77 müstesna)

4. Bakara sûresi hariç peygamber kıssaları ve geçmiş ümmetlerin kıssalarını ihtiva eden sûreler

5. Bakara sûresi hariç Âdem ve İblis kısssalarını ihtiva eden sûreler

6. Huruf-i Mukattaa ile başlayan (Bakara-Âl-i İmran hariç) sûreler

Bu özelliklerden başka olarak Mekkî sûreler:

* Âyetleri kısa, ifadeleri veciz, hararetli ve vurguludur.

* Allah’a ve âhirete imana davet ederler, cennet ve cehennem tasvirleri fazladır.

* Ahlâkî vurgular fazladır.

* Müşriklerle ve şirkle mücadele edilir

* Kasem/yemin ifadelerine yer verilir.

Medenî Sûreler:

1. Cihada izin veren ve cihad ahkamını beyan eden sûreler

2. İctimai ve medeni düzenlemeleri ihtiva eden sûreler

3. Münafıklardan bahseden sûreler (Ankebut suresinin başındaki 11 âyet hariç)

4. Ehl-i Kitap ile münakaşa ve onları sapıklıklarından dönmeye çağıran sureler

Bundan başka Medeni sûreler;

* Üslupları sakin, rahat ve âyetler uzundur.

Sûrelerin Uzunluklarına Göre Tasnifi

1. Sebu’t-Tuvel: En uzun yedi sûre (2-9): Bakara, Âl-i İmran, Nisa, Maide, Enâm, Araf, Enfal-Tevbe

2. el-Miûn: Seb-i tuvel’den sonra gelen ve âyet sayıları yüze yaklaşan veya biraz geçen sûrelerdir: Yunus, Hud, Yusuf, Nahl, İsra, Kehf, Taha, Enbiya, Müminun, Şuara gibi.

3. el-Mesanî: âyet sayısı bakımından miundan sonra gelen sûrelerdir: Meryem, Hac, Nur, Kasas, Neml, Ankebut, Ahzab, Yasin gibi.

4. el-Mufassal : Kur’an’ın son bölümünde olan sûrelerdir. [50. sûre olan Kâf sûresindensonraki sûrelerdir.]

BU TERTİP VE DÜZENİN KUR’AN’IN ANLAŞILMASI VE YORUMLANMASINA ETKİSİ?

Biçim ve içerik;

* Fasılalar

* Pasajlar

* Konular