Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden? Chris Aalberts Universiteit Utrecht www.chrisaalberts.nl Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden? Chris Aalberts
Jan 12, 2015
Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden?
Chris Aalberts
Universiteit Utrechtwww.chrisaalberts.nl
Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden? Chris Aalberts
Wie ben ik? Docent, onderzoeker en publicist
Vijf boeken over politieke communicatieBlogger bij ThePostOnline.nl
www.chrisaalberts.nl
Wie ben ik? • Docent, onderzoeker en publicist• Vijf boeken over politieke communicatie• Blogger bij ThePostOnline.nl
Universiteit Utrecht
Korte quizVraag 1
Noem de naam van een Nederlandse Europarlementariër
www.chrisaalberts.nl
Korte quiz
Vraag 1• Noem de naam van een Nederlandse
Europarlementariër
Universiteit Utrecht
Korte quizVraag 2
Wat heeft deze Europarlementariër gedaan tijdens de zevende legislatuur van het Europees Parlement (EP)?
www.chrisaalberts.nl
Korte quiz
Vraag 2• Wat heeft deze Europarlementariër gedaan tijdens de zevende legislatuur van het Europees Parlement (EP)?
Universiteit Utrecht
Burgers hebben negatieve meningen over de Europese UnieMeer Europees beleid dan ooit
Beleid dat zinloos is (olijfoliekannetjes, lengte van komkommers)Beleid dat te duur is (Griekenland, landbouw)
Beleid dat controversieel is (Turkije, Roemeense immigratie)
www.chrisaalberts.nl
Burgers hebben negatieve meningen over de Europese Unie• Meer Europees beleid dan ooit• Beleid dat zinloos is (olijfoliekannetjes, lengte van
komkommers)• Beleid dat te duur is (Griekenland, landbouw)• Beleid dat controversieel is (Turkije, Roemeense
immigratie)
Universiteit Utrecht
Hoe ziet de Europese Unie eruit? Groep van instellingen
Horizontale verantwoordingNauwelijks verantwoording naar burgers
Gebrek aan transparantie
www.chrisaalberts.nl
Hoe ziet de Europese Unie eruit? • Groep van instellingen• Horizontale verantwoording• Nauwelijks verantwoording naar burgers• Gebrek aan transparantie
Universiteit Utrecht
Is de Europese Unie democratisch? In theorie: ja!
ImmersHet Europees Parlement is gekozen door burgers
De macht van het EP neemt toe sinds 1979Doel van Eurofielen is het nog meer macht te gevenBurgers controleren Europees beleid via deze weg
www.chrisaalberts.nl
Is de Europese Unie democratisch? • In theorie: ja!
Immers• Het Europees Parlement is gekozen door burgers• De macht van het EP neemt toe sinds 1979• Doel van Eurofielen is het nog meer macht te
geven• Burgers controleren Europees beleid via deze weg
Universiteit Utrecht
Dit was de theorieNu de praktijk
Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden via het Europees Parlement?
www.chrisaalberts.nl
Dit was de theorie• Nu de praktijk
Kunnen burgers Europees beleid beïnvloeden via het Europees Parlement?
Universiteit Utrecht
Alledaags beeld van het Europees ParlementEuroparlementariërs zijn volksvertegenwoordigers
Wat betekent dit? Drie zaken
Ze moeten weten welk beleid burgers willenZe moeten doen wat ze beloven
Ze moeten communiceren wat ze hebben gedaan
www.chrisaalberts.nl
Alledaags beeld van het Europees Parlement• Europarlementariërs zijn volksvertegenwoordigers • Wat betekent dit?
Drie zaken• Ze moeten weten welk beleid burgers willen• Ze moeten doen wat ze beloven• Ze moeten communiceren wat ze hebben gedaan
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willenMaar weten ze dat?
Verkiezingsresultaten zijn niet informatiefMinderheid van de burgers leest politieke programma’s
Weinig media-informatie voor deze programma’sMeeste burgers stemmen helemaal niet voor het EP
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willen• Maar weten ze dat?
Verkiezingsresultaten zijn niet informatief• Minderheid van de burgers leest politieke
programma’s• Weinig media-informatie voor deze programma’s• Meeste burgers stemmen helemaal niet voor het EP
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willenMaar weten ze dat?
Publieke opinie onderzoek is niet informatiefOnderzoeken gaan over algemene steun voor Europa
Onderzoeken gaan niet over thema’s waarover ze moeten stemmenWeinig uitzonderingen op dit patroon
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willen• Maar weten ze dat?
Publieke opinie onderzoek is niet informatief• Onderzoeken gaan over algemene steun voor Europa• Onderzoeken gaan niet over thema’s waarover ze moeten
stemmen• Weinig uitzonderingen op dit patroon
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willenMaar weten ze dat?
Contacten met burgers zijn niet informatiefBurgers contacteren Europarlementariërs af en toe
Individuele vragen, klachten en suggestiesGeen informatie over hoe representatief dit is
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willen• Maar weten ze dat?
Contacten met burgers zijn niet informatief• Burgers contacteren Europarlementariërs af en toe• Individuele vragen, klachten en suggesties• Geen informatie over hoe representatief dit is
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willenMaar weten ze dat?
Lobbygroepen vullen dit gat ruimschoots opExtreme hoeveelheid lobbygroepen in Europa
Lobbygroepen informeren hen wel over relevante thema’sGrote rol voor bedrijven
Kleine rol voor maatschappelijke organisaties
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten weten welk beleid burgers willen• Maar weten ze dat?
Lobbygroepen vullen dit gat ruimschoots op• Extreme hoeveelheid lobbygroepen in Europa• Lobbygroepen informeren hen wel over relevante thema’s• Grote rol voor bedrijven• Kleine rol voor maatschappelijke organisaties
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten doen wat ze belovenMaar doen ze dat?
Europarlementariërs beslissen vaak niet zelfTransnationale partijen in het EP
Fractiediscipline bij de meeste partijenDossiers worden meestal gedaan door anderen
Diversiteit binnen partijen neemt toeZe moeten hun collega’s vertrouwen
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten doen wat ze beloven• Maar doen ze dat?
Europarlementariërs beslissen vaak niet zelf• Transnationale partijen in het EP• Fractiediscipline bij de meeste partijen• Dossiers worden meestal gedaan door anderen• Diversiteit binnen partijen neemt toe• Ze moeten hun collega’s vertrouwen
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten doen wat ze belovenMaar doen ze dat?
Compromissen zijn overalNationale programma’s zijn input voor onderhandelingen
Compromissen binnen transnationale partijenCompromissen tussen Europese instellingen
www.chrisaalberts.nl
Everyday understanding of the EPMEPs are elected representatives of the peopleWhat does this mean?
Three issuesMEPs should know the preferences of citizensMEPs should do what they promiseMEPs should communicate what they have done
Europarlementariërs moeten doen wat ze beloven• Maar doen ze dat?
Compromissen zijn overal• Nationale programma’s zijn input voor onderhandelingen• Compromissen binnen transnationale partijen• Compromissen tussen Europese instellingen
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten doen wat ze belovenMaar doen ze dat?
Europarlementariërs willen meer EuropaEP is pro-EuropeesEP wil meer macht
Kritische stemmen verdwijnen in de massa
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten doen wat ze beloven• Maar doen ze dat?
Europarlementariërs willen meer Europa• EP is pro-Europees• EP wil meer macht• Kritische stemmen verdwijnen in de massa
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaanHoe gaat dat in zijn werk?
Traditionele media negeren het EPJournalisten zijn geïnteresseerd in topontmoetingen
Aandacht voor het werk in het EP is zeldzaamIn het verleden negeerde men zelfs de verkiezingen
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaan• Hoe gaat dat in zijn werk?
Traditionele media negeren het EP• Journalisten zijn geïnteresseerd in topontmoetingen• Aandacht voor het werk in het EP is zeldzaam• In het verleden negeerde men zelfs de verkiezingen
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaanHoe gaat dat in zijn werk?
Sociale media zijn geen alternatiefAlleen informatiebron voor geïnteresseerde burgersPubliek is klein vergeleken met traditionele media
PR-informatie is niet gelijk aan onafhankelijke journalistiek
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaan• Hoe gaat dat in zijn werk?
Sociale media zijn geen alternatief• Alleen informatiebron voor geïnteresseerde burgers• Publiek is klein vergeleken met traditionele media• PR-informatie is niet gelijk aan onafhankelijke
journalistiek
Universiteit Utrecht
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaanHoe gaat dat in zijn werk?
Verklaren is niet hetzelfde als rechtvaardigenEuroparlementariërs zijn actief bij publieke bijeenkomsten
Ze vertellen over de waarde van de EU en het EPZe rechtvaardigen daar hun acties niet
www.chrisaalberts.nl
Europarlementariërs moeten communiceren wat ze hebben gedaan• Hoe gaat dat in zijn werk?
Verklaren is niet hetzelfde als rechtvaardigen• Europarlementariërs zijn actief bij publieke bijeenkomsten• Ze vertellen over de waarde van de EU en het EP• Ze rechtvaardigen daar hun acties niet
Universiteit Utrecht
Zijn burgers in staat Europees beleid te beïnvloeden? Grote kloof tussen theorie en praktijk
Het EP heeft meer macht dan ooit tevorenIn theorie representeert het EP de wil van het volk
In de praktijkEuroparlementariërs weten niet welk beleid burgers wensen
Het werk van Europarlementariërs is niet transparantEr is ook achteraf geen informatie over
www.chrisaalberts.nl
Zijn burgers in staat Europees beleid te beïnvloeden? • Grote kloof tussen theorie en praktijk• Het EP heeft meer macht dan ooit tevoren• In theorie representeert het EP de wil van het volk
In de praktijk• Europarlementariërs weten niet welk beleid burgers
wensen• Het werk van Europarlementariërs is niet transparant• Er is ook achteraf geen informatie over
Universiteit Utrecht
Wat te doen?
www.chrisaalberts.nl
Wat te doen?
Universiteit Utrecht
Stemmen voor een Eurofiele partijDit doen veel burgers al
Zeker is: dit verandert nietsPartijen als CDA, PvdA, D66, VVD, GroenLinks
www.chrisaalberts.nl
Stemmen voor een Eurofiele partij• Dit doen veel burgers al• Zeker is: dit verandert niets• Partijen als CDA, PvdA, D66, VVD, GroenLinks
Universiteit Utrecht
Stemmen voor een Eurosceptische partijDit is populair als we de peilingen mogen geloven
Maar ook dit zal eigenlijk niets veranderenPartijen als PVV, SGP, PvdD
www.chrisaalberts.nl
Stemmen voor een Eurosceptische partij• Dit is populair als we de peilingen mogen geloven• Maar ook dit zal eigenlijk niets veranderen• Partijen als PVV, SGP, PvdD
Universiteit Utrecht
Stemmen voor een partij die je landelijke voorkeur heeftDit geeft een algemene richting voor Europarlementariërs
aan
www.chrisaalberts.nl
Stemmen voor een partij die je landelijke voorkeur heeft• Dit geeft een algemene richting voor
Europarlementariërs aan
Universiteit Utrecht
Stemmen voor een beleidsvoorstel uit een politiek programmaDit is slechts de input voor onderhandelingenDeze voorstellen worden zeker niet uitgevoerd
Geeft wel wat algemene richting aan het werk van Europarlementariërs
www.chrisaalberts.nl
Stemmen voor een beleidsvoorstel uit een politiek programma• Dit is slechts de input voor onderhandelingen• Deze voorstellen worden zeker niet uitgevoerd• Geeft wel wat algemene richting aan het werk van
Europarlementariërs
Universiteit Utrecht
Niet stemmenDe voorkeur van een meerderheid van de burgers
Zal leiden tot meer discussie over de legitimiteit van de EU
www.chrisaalberts.nl
Niet stemmen• De voorkeur van een meerderheid van de burgers• Zal leiden tot meer discussie over de legitimiteit
van de EU
Universiteit Utrecht