KÜRESEL ISINMA VE NÜKLEER ENERJİ

KÜRESEL ISINMA VE KÜRESEL ISINMA VE NÜKLEER ENERJİNÜKLEER ENERJİ

Bilge ÖzgenerBilge Özgener Nükleer Araştırmalar ABDNükleer Araştırmalar ABD

Enerji EnstitüsüEnerji EnstitüsüİTÜİTÜ

Karbon ÇevrimiKarbon Çevrimi

1petagram=101petagram=101515gramgram

Atmosferdeki COAtmosferdeki CO22 oranı 1750’den bu oranı 1750’den bu yana %31 artmış olup, halen de yana %31 artmış olup, halen de artmaya devam etmektedir.artmaya devam etmektedir.

Şu anda atmosferdeki COŞu anda atmosferdeki CO22 oranının oranının son 420000 yılın (büyük olasılıkla son son 420000 yılın (büyük olasılıkla son 20000000 yılın) en üst seviyesindedir.20000000 yılın) en üst seviyesindedir.

Bu artışın başlıca 2 nedeni vardı:Bu artışın başlıca 2 nedeni vardı:1.1. Fosil yakıtların (kömür, petrol, Fosil yakıtların (kömür, petrol, doğal gaz) enerji üretimi amacıyla doğal gaz) enerji üretimi amacıyla yakılması. (%75)yakılması. (%75)2.2. Ormanların yok edilmesi ve Ormanların yok edilmesi ve toprağın besin üretimi için kullanımı. toprağın besin üretimi için kullanımı. (%25)(%25)

Atmosferdeki COAtmosferdeki CO22derişiminin son milenyum derişiminin son milenyum

içindeki değişimiiçindeki değişimi

Atmosferdeki COAtmosferdeki CO22 oranı sanayi oranı sanayi devriminden önceki son 10000 yıl devriminden önceki son 10000 yıl içinde %10’dan daha az bir değişim içinde %10’dan daha az bir değişim gösterdiği halde, sanayi devriminden gösterdiği halde, sanayi devriminden bu yana geçen 200 yıl içinde %30 bu yana geçen 200 yıl içinde %30 armıştır.armıştır.

COCO22 salımlarının yarısı okyanuslar ve salımlarının yarısı okyanuslar ve bitkiler tarafından soğurulduğu halde, bitkiler tarafından soğurulduğu halde, bu günkü koşullarda atmosferdeki CObu günkü koşullarda atmosferdeki CO22 oranının her 20 yılda %10 artması oranının her 20 yılda %10 artması beklenmektedir. beklenmektedir.

Bugün için atmosferdeki COBugün için atmosferdeki CO22 derişimi derişimi 370 ppm’dir. Bu oranın gelecekte ne 370 ppm’dir. Bu oranın gelecekte ne olacağı büyük çapta COolacağı büyük çapta CO22 salımları salımları konusunda önlemler alınıp konusunda önlemler alınıp alınmamasına bağlıdır. alınmamasına bağlıdır.

2100 yılı için yapılan öngörüler 2100 yılı için yapılan öngörüler kullanılan senaryoya bağlı olarak 490 kullanılan senaryoya bağlı olarak 490 ile 1260 ppm arasında ile 1260 ppm arasında değişmektedir.değişmektedir.

Sera EtkisiSera Etkisi

Sera etkisi atmosferin alt Sera etkisi atmosferin alt tabakasında (troposfer) bulunan bazı tabakasında (troposfer) bulunan bazı gazların etkisiyle dünya ikliminde gazların etkisiyle dünya ikliminde oluşan değişimlere verilen addır. Bu oluşan değişimlere verilen addır. Bu değişim genelde küresel bir ısınma değişim genelde küresel bir ısınma olarak ortaya çıkmaktadır.olarak ortaya çıkmaktadır.

Sera etkisine yol açan gazlara sera Sera etkisine yol açan gazlara sera gazları denilir.gazları denilir.

BaşlıcaBaşlıca

SeraSera

GazlarıGazları

COCO22 gibi diğer sera gazlarının da gibi diğer sera gazlarının da atmosferdeki derişimi insan atmosferdeki derişimi insan aktiviteleri sonucu (antropojenik aktiviteleri sonucu (antropojenik nedenlerle) artmaktadır.nedenlerle) artmaktadır.

Bu artış sera etkisi dediğimiz olayı Bu artış sera etkisi dediğimiz olayı yaratmaktadır. yaratmaktadır.

Kısa dalgalı güneş ışınları dünyanın Kısa dalgalı güneş ışınları dünyanın yüzeyini ısıtırlar. Öte yandan dünya yüzeyini ısıtırlar. Öte yandan dünya yüzeyi güneş ışınlarının daha uzun yüzeyi güneş ışınlarının daha uzun dalgalı olan kısmını (kızılötesi) dalgalı olan kısmını (kızılötesi) atmosfere geri yansıtır. atmosfere geri yansıtır.

Troposferde bulunan sera gazları bu Troposferde bulunan sera gazları bu ışınımı soğurarak dünya yüzeyine ışınımı soğurarak dünya yüzeyine geri yansıtırlar. geri yansıtırlar.

Sera gazları olmasa uzaya kaçacak Sera gazları olmasa uzaya kaçacak olan bu ısı kaynağı böylece dünyada olan bu ısı kaynağı böylece dünyada kalır ve iklimin biraz daha sıcak kalır ve iklimin biraz daha sıcak olmasını sağlar.olmasını sağlar.

Uygarlığın varlığı bir anlamda sera Uygarlığın varlığı bir anlamda sera gazları sayesindedir. Sera etkisi gazları sayesindedir. Sera etkisi olmasa dünyanın ortalama yüzey olmasa dünyanın ortalama yüzey sıcaklığının tıpkı ay gibi sıcaklığının tıpkı ay gibi

-18-18ooC olacağı sanılmaktadır.C olacağı sanılmaktadır.

Buzullardan alınan örneklerle yapılan Buzullardan alınan örneklerle yapılan araştırmalar sera gazlarından COaraştırmalar sera gazlarından CO22 ve ve metanın derişiminin son 160000 yılın metanın derişiminin son 160000 yılın en üst düzeyine ulaştığını en üst düzeyine ulaştığını göstermektedir. göstermektedir.

Sera gazlarının sera etkisine katkıları Sera gazlarının sera etkisine katkıları küresel ısıtma potansiyeli (global küresel ısıtma potansiyeli (global warming potential, GWP) adlı bir warming potential, GWP) adlı bir faktörle ölçülmektedir. COfaktörle ölçülmektedir. CO22’in GWP’si ’in GWP’si yapay olarak 1 kabul edilmektedir.yapay olarak 1 kabul edilmektedir.

Sera gazıSera gazı Derişim Derişim

1800-20001800-2000Antropojenik Antropojenik

kaynakkaynakGWPGWP Sera Sera

etkisine etkisine %katkısı%katkısı

COCO22 280-370 280-370 ppmppm

Fosil yakıtlar, Fosil yakıtlar, ormansızlaşmaormansızlaşma

11 %60%60

Metan (CHMetan (CH44)) 0.75-1.75 0.75-1.75 ppmppm

Geviş Geviş getirme,çöplüklgetirme,çöplükl

er, yakıt er, yakıt kaçaklarıkaçakları

2121 %20%20

Halo-Halo-

karbonlarkarbonlar0-0.7 ppb0-0.7 ppb soğutucularsoğutucular 3400+3400+ %14%14

NN22OO 275-310 275-310 ppbppb

Gübreler,kimya Gübreler,kimya sn. yakma sn. yakma prosesleriprosesleri

310310 %6%6

ozoneozone 15-30 ppb15-30 ppb Hava kirliliğiHava kirliliği

Görüldüğü gibi sera etkisinin en Görüldüğü gibi sera etkisinin en belirgin sonucu ortalama yüzey belirgin sonucu ortalama yüzey sıcaklığının son dönenemde belirgin sıcaklığının son dönenemde belirgin bir biçimde artışa geçmiş olmasıdır.bir biçimde artışa geçmiş olmasıdır.

Yapılan incelemeler son yüzyılda Yapılan incelemeler son yüzyılda ortalama yüzey sıcaklığının 0.6ortalama yüzey sıcaklığının 0.6ooC C arttığını göstermektedir. Her ne arttığını göstermektedir. Her ne kadar bu az bir miktar olarak kadar bu az bir miktar olarak düşünülebilirse de aşağıda sıralanan düşünülebilirse de aşağıda sıralanan gözlemler bunun böyle olmadığını gözlemler bunun böyle olmadığını göstermektedir: göstermektedir:

1.1. Deniz seviyesinin yükselmesi:Deniz seviyesinin yükselmesi:20. y.y.da deniz seviyesi 10-20cm 20. y.y.da deniz seviyesi 10-20cm arasında yükselmiştir. Bunun nedeni arasında yükselmiştir. Bunun nedeni buzulların erimesi ve ısınan deniz buzulların erimesi ve ısınan deniz suyunun genişlemesidir. Önümüzdeki suyunun genişlemesidir. Önümüzdeki y.y.’da deniz seviyesinde 85 cm. y.y.’da deniz seviyesinde 85 cm. yükselme beklenmektedir. Bu kıyıda yükselme beklenmektedir. Bu kıyıda yaşayan insanlar ve mercan kayaları için yaşayan insanlar ve mercan kayaları için bir tehlikedir.bir tehlikedir.

2.2. Kutup denizi buzullarının erimesi: Kutup denizi buzullarının erimesi:Kuzey kutbundaki buz dağlarının yaz Kuzey kutbundaki buz dağlarının yaz kalınlığı bundan 50 yıl öncesinin yarısına kalınlığı bundan 50 yıl öncesinin yarısına düşmüştür. Bu durumun dünyadaki düşmüştür. Bu durumun dünyadaki büyük su akıntılarını etkilemesi büyük su akıntılarını etkilemesi beklenmektedir. beklenmektedir.

3.3. Deniz yüzey sıcaklığının artması: Deniz yüzey sıcaklığının artması:

Bunun sonucu olarak bazı canlılar daha Bunun sonucu olarak bazı canlılar daha sıcak ortamlarda yaşayamadıklarından sıcak ortamlarda yaşayamadıklarından ölmektedirler. Örneğin son birkaç 10 ölmektedirler. Örneğin son birkaç 10 yılda dünyadaki mercanların yaklaşık yılda dünyadaki mercanların yaklaşık ¼’ü ölmüştür.¼’ü ölmüştür.

4.4. Yağışların yol açtığı seller: Yağışların yol açtığı seller:

Dünyanın pek çok bölgesinde yüksek Dünyanın pek çok bölgesinde yüksek sıcaklıklar yağmurlara ve sellere neden sıcaklıklar yağmurlara ve sellere neden olmuştur. Son 10 yılda sellerin verdiği olmuştur. Son 10 yılda sellerin verdiği zararlar ondan önceki 30 yılda verilen zararlar ondan önceki 30 yılda verilen zarardan daha fazladır.zarardan daha fazladır.

5.5. Tarım yapılabilen alanların değişmesi: Tarım yapılabilen alanların değişmesi:

Küresel ısınma orta enlemlerdeki Küresel ısınma orta enlemlerdeki (örneğin Avrupa) yerlerde daha uygun (örneğin Avrupa) yerlerde daha uygun tarım koşulları yaratırken bazı tropik tarım koşulları yaratırken bazı tropik bölgeler tarım yapılamayacak kadar bölgeler tarım yapılamayacak kadar sıcak ve kuru hale gelebilmektedir.sıcak ve kuru hale gelebilmektedir.

6.6. Eko sistemlerin değişimi: Eko sistemlerin değişimi:

Sıcaklığın artması bazı türlerin yok Sıcaklığın artması bazı türlerin yok olmasına yol açabilmektedir. Mercan olmasına yol açabilmektedir. Mercan kayaları, penguenler, kutup ayıları ve kayaları, penguenler, kutup ayıları ve foklar buna örnek olarak verilebilir. foklar buna örnek olarak verilebilir.

7.7. Tayfun, tornado v.b. Meteorolojik Tayfun, tornado v.b. Meteorolojik olayların sıklaşması.olayların sıklaşması.

Sera gazı emisyonlarının azaltılması Sera gazı emisyonlarının azaltılması yönünde bir önlem alınılmadığı yönünde bir önlem alınılmadığı takdirde 2100 yılına kadar dünya takdirde 2100 yılına kadar dünya ortalama sıcaklığında 1.4 ile 5.8ortalama sıcaklığında 1.4 ile 5.8ooC C arasında bir artış beklenmektedir.arasında bir artış beklenmektedir.

İklim Değişikliği Çerçeve İklim Değişikliği Çerçeve SözleşmesiSözleşmesi

Bu gün için, sera gazlarının atmosferik Bu gün için, sera gazlarının atmosferik birikimlerinin iklim üzerindeki olumsuz birikimlerinin iklim üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek bir düzeyde etkilerini en aza indirecek bir düzeyde dudurmayı sağlayabilecek en önemli ve dudurmayı sağlayabilecek en önemli ve tek uluslararası çaba B.M. İklim Değişikliği tek uluslararası çaba B.M. İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS) dir. Çerçeve Sözleşmesi (İDÇS) dir.

Haziran 1992’de Rio’da düzenlenen B.M. Haziran 1992’de Rio’da düzenlenen B.M. Çevre ve Kalkınma Zirvesi’nde imzaya Çevre ve Kalkınma Zirvesi’nde imzaya açılan İDÇS, 21 Mart 1994 tarihinde açılan İDÇS, 21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe girmiştir.yürürlüğe girmiştir.

İDÇS küresel iklimi korumaya ve sera gazı İDÇS küresel iklimi korumaya ve sera gazı salımlarını azaltmaya yönelik genel ilkeleri, salımlarını azaltmaya yönelik genel ilkeleri, eylem stratejilerini ve yükümlülükleri eylem stratejilerini ve yükümlülükleri düzenlemektedir.düzenlemektedir.

Türkiye İDÇS’nin eklerinde gelişmiş ülkeler Türkiye İDÇS’nin eklerinde gelişmiş ülkeler arasında değerlendirildiği için ve bu arasında değerlendirildiği için ve bu koşullar altında sera gazı salınımlarını koşullar altında sera gazı salınımlarını indirme yolundaki yükümlülüklerini yerine indirme yolundaki yükümlülüklerini yerine getiremeyeceği gerekçesi ile 1992’de getiremeyeceği gerekçesi ile 1992’de Rio’da İDÇS’yi imzalamamış, ancak 2001 Rio’da İDÇS’yi imzalamamış, ancak 2001 yılında Marakeş’de gerçekleştirilen İDÇS 7. yılında Marakeş’de gerçekleştirilen İDÇS 7. Taraflar Konferansı’nda istediği bazı Taraflar Konferansı’nda istediği bazı koşulların kabul görmesi üzerine, 24 Mayıs koşulların kabul görmesi üzerine, 24 Mayıs 2004 tarihinde 189. taraf ülke olarak 2004 tarihinde 189. taraf ülke olarak İDÇS’ye katılmıştır.İDÇS’ye katılmıştır.

Sera gazı salımlarını 2000 sonrasında Sera gazı salımlarını 2000 sonrasında azaltmaya yönelik yasal yükümlülükler azaltmaya yönelik yasal yükümlülükler 1997 Aralık’ında yapılan İDÇS 3. Taraflar 1997 Aralık’ında yapılan İDÇS 3. Taraflar Konferansında (Kyoto) belirlenmiştir. Konferansında (Kyoto) belirlenmiştir.

KP, sanayileşmiş ülkelerin 1990 yılı KP, sanayileşmiş ülkelerin 1990 yılı toplam COtoplam CO22 salımlarının en az %55’ini salımlarının en az %55’ini karşılayan sanayileşmiş ülkeleri de karşılayan sanayileşmiş ülkeleri de içerecek biçimde, İDÇS’ye taraf en az 55 içerecek biçimde, İDÇS’ye taraf en az 55 ülke tarafından onaylanma önkoşulunun ülke tarafından onaylanma önkoşulunun yerine gelmesi üzerine 16 Şubat 2005 yerine gelmesi üzerine 16 Şubat 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kyoto Protokolu (KP)Kyoto Protokolu (KP)

ABD’in tavrı:ABD’in tavrı:

ABD Başkanı G.W. Bush, Mart 2001’de ABD Başkanı G.W. Bush, Mart 2001’de ülkesinin ekonomik çıkarlarına olumsuz bir ülkesinin ekonomik çıkarlarına olumsuz bir etkide bulunacağını öne sürerek KP’ye etkide bulunacağını öne sürerek KP’ye taraf olmayacağını açıklamıştır. KP’de taraf olmayacağını açıklamıştır. KP’de belirtilen Ek I ülkelerinin 1990 yılı toplam belirtilen Ek I ülkelerinin 1990 yılı toplam COCO22 salımları açısından %36.1 gibi çok salımları açısından %36.1 gibi çok büyük bir paya sahip olduğu için bu büyük bir paya sahip olduğu için bu açıklama önemlidir. Ancak uluslararası açıklama önemlidir. Ancak uluslararası toplum, belki de ilk kez, ABD’nin tüm toplum, belki de ilk kez, ABD’nin tüm engellemelerine ve yokluğuna karşın 16 engellemelerine ve yokluğuna karşın 16 Şubat 2005’de KP’yi yürürlüğe sokarak Şubat 2005’de KP’yi yürürlüğe sokarak önemli bir adım atmıştır.önemli bir adım atmıştır.

Türkiye’nin durumu:Türkiye’nin durumu:

Türkiye, 1997 yılında KP imzalandığında Türkiye, 1997 yılında KP imzalandığında İDÇS’ye taraf olmadığından KP’ye de taraf İDÇS’ye taraf olmadığından KP’ye de taraf değildir. Bu nedenle Türkiye için henüz değildir. Bu nedenle Türkiye için henüz herhangi bir sayısallaştırılmış salım herhangi bir sayısallaştırılmış salım sınırlandırma veya azaltma yükümlülüğü sınırlandırma veya azaltma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ancak AB üyelik bulunmamaktadır. Ancak AB üyelik sürecinde Türkiye’nin KP’ye taraf olma sürecinde Türkiye’nin KP’ye taraf olma gereği ortaya çıkacaktır.gereği ortaya çıkacaktır.

KP, gelişmiş ülkelerden oluşan Ek I KP, gelişmiş ülkelerden oluşan Ek I ülkelerinden sera gazı salım miktarlarını ülkelerinden sera gazı salım miktarlarını 2008-2012 aralığında ortalamada 1990 2008-2012 aralığında ortalamada 1990 salımlarının en az %5.2 altına indirmelerini salımlarının en az %5.2 altına indirmelerini şart koşmaktadır. şart koşmaktadır.

Değişik elektrik enerjisi üretim Değişik elektrik enerjisi üretim seçeneklerinin yol açtığı sera gazı seçeneklerinin yol açtığı sera gazı

salımlarısalımları Nükleer güç üretimi C’a bağlı Nükleer güç üretimi C’a bağlı

herhangi bir yanma reaksiyonuna herhangi bir yanma reaksiyonuna dayanmadığından elektrik enerjisi dayanmadığından elektrik enerjisi üretimi sırasında sera gazı salımına üretimi sırasında sera gazı salımına neden olmaz.neden olmaz.

Benzer şekilde yenilenebilir enerji Benzer şekilde yenilenebilir enerji seçenekleri de yanma reaksiyonuna seçenekleri de yanma reaksiyonuna dayanmadıklarından sera gazı dayanmadıklarından sera gazı salımına yol açmazlar.salımına yol açmazlar.

Ancak hidroelektrik dışında kalan güneş ve Ancak hidroelektrik dışında kalan güneş ve rüzgar enerjileri ile sürekli üretim mümkün rüzgar enerjileri ile sürekli üretim mümkün olmadığından bunların baz yük enerji olmadığından bunların baz yük enerji üretiminde düşünülmeleri olanağı yoktur. üretiminde düşünülmeleri olanağı yoktur. Ayrıca birim güç üretimi başına maliyetleri Ayrıca birim güç üretimi başına maliyetleri yüksektir.yüksektir.

Bu durum sera gazı salımı artışını Bu durum sera gazı salımı artışını önleyebilmek için bize hidroelektrik ya da önleyebilmek için bize hidroelektrik ya da nükleer seçenekleri bırakmaktadır. nükleer seçenekleri bırakmaktadır. Gelişmiş ülkelerde hidroelektrik Gelişmiş ülkelerde hidroelektrik potansiyelin hemen tamamı kullanılmış potansiyelin hemen tamamı kullanılmış bulunduğundan, nükleer enerji tek bulunduğundan, nükleer enerji tek seçenek olarak ortaya çıkmaktadır.seçenek olarak ortaya çıkmaktadır.

gCgCeqeq/kWh /kWh

CinsindenCinsinden

Değişik Değişik

EnerjiEnerji

Üretim Üretim

SeçeneklerininSeçeneklerinin

Sera gazıSera gazı

salımlarısalımları

Nükleer enerji üretimi sonucu değişik ülkelerde salımı engellenen yıllılk CONükleer enerji üretimi sonucu değişik ülkelerde salımı engellenen yıllılk CO22

miktarımiktarıNuclear generation

2005OPERABLE at

May 2006Approx CO2 avoided

per year

billion kWh

% e No. MWe Million tonnes

Argentina 6.4 6.9 2 935 6

Armenia 2.5 43 1 376 6

Belgium 45.3 56 7 5728 45

Brazil 9.9 2.5 2 1901 9

Bulgaria 17.3 44 4 2722 17

Canada* 86.8 15 18 12595 85

Chinese

mainland 50.3 2 10 7587 50

Taiwan 38.4 20 6 4884 36

Czech Rep.

23.3 31 6 3472 23

Finland 22.3 33 4 2676 22

France 430.9 79 59 63473 430

Germany 154.6 31 17 20303 154

Hungary 13 37 4 1755 13

India 15.7 2.8 15 2993 15

Japan 280.7 29 55 47700 280

Korea RO (S) 139.3 45 20 16840 139

Lithuania 10.3 70 1 1185 10

Mexico 10.8 5 2 1310 10

Netherlands 3.8 3.9 1 452 3

Pakistan 2.4 2.8 2 425 2

Romania 5.1 8.6 1 655 5

Russia 137.3 16 31 21743 130

Slovakia 16.3 56 6 2472 16

Slovenia 5.6 42 1 676 5

South Africa 12.2 5.5 2 1842 12

Spain 54.7 20 8 7442 50

Sweden 69.5 45 10 8938 69

Switzerland 22.1 32 5 3220 22

Ukraine 83.3 49 15 13168 83

UK 75.2 20 23 11852 75

USA 780.5 19 103 98054 780

WORLD 2,626 16 441 369,374 2600

Sources: WNA to 31/5/06, IAEA- for electricity productionOperating = Connected to the grid MWe = Megawatt (electrical as distinct from thermal), kWh = kilowatt-hourBasis: 1 billion kWh would require 409,000 tonnes black coal with 67% carbon.World carbon dioxide emissions from electricity generation are about 9500 million tonnes per year (most from coal). Electricity contributes about 40% of total world CO2

emissions.

1965-1993 arası nükleer ve hidroelektrik enerji sayesinde 1965-1993 arası nükleer ve hidroelektrik enerji sayesinde salımı engellenen %COsalımı engellenen %CO2 2 miktarımiktarı

Hidro enerji sayesinde salımı engellenen Hidro enerji sayesinde salımı engellenen %CO%CO22 miktarı 1965’den 1993’e çok az miktarı 1965’den 1993’e çok az değişmiştir. 1965’de %6.4 iken 1993’de değişmiştir. 1965’de %6.4 iken 1993’de %8 olmuştur.%8 olmuştur.

Buna karşın nükleer enerji sayesinde Buna karşın nükleer enerji sayesinde salımı engellenen %COsalımı engellenen %CO22 miktarı 1965’den miktarı 1965’den 1993’e önemli ölçüde artmıştır. 1965’de 1993’e önemli ölçüde artmıştır. 1965’de %0.2 iken 1993’de %8’e çıkmıştır.%0.2 iken 1993’de %8’e çıkmıştır.

Bu durum gelişmiş ülkelerin hidro Bu durum gelişmiş ülkelerin hidro potansiyellerini kullanmış olduklarını ve potansiyellerini kullanmış olduklarını ve sera gazı salımlarını azaltmanın yolunun sera gazı salımlarını azaltmanın yolunun nükleer enerji kullanımını arttırmak nükleer enerji kullanımını arttırmak olduğunu göstermektedir.olduğunu göstermektedir.

1980-1993 arası Fransa’da değişik seçeneklerle elektrik üretimi1980-1993 arası Fransa’da değişik seçeneklerle elektrik üretimi

1980-1993 arası Fransa’da elektrik üretimi nedeniyle CO1980-1993 arası Fransa’da elektrik üretimi nedeniyle CO22 salımları salımları

Fransa’da 1980-1993 arası artan nükleer Fransa’da 1980-1993 arası artan nükleer enerji kullanımı nedeni ile fosil kaynaklı enerji kullanımı nedeni ile fosil kaynaklı elektrik üretimi azalmıştır.elektrik üretimi azalmıştır.

Bunun sonucu olarak COBunun sonucu olarak CO22 salımlarının salımlarının genel trend olarak 1980-1993 arası genel trend olarak 1980-1993 arası düştüğünü görüyoruz.düştüğünü görüyoruz.

1988-1991 arası CO1988-1991 arası CO22 salımlarındaki hafif salımlarındaki hafif artış yağış azlığı nedeniyle hidro artış yağış azlığı nedeniyle hidro üretimdeki düşüşten ve bazı teknik üretimdeki düşüşten ve bazı teknik problemler nedeniyle nükleer reaktörlerin problemler nedeniyle nükleer reaktörlerin tam kapasite kullanılamaması sonucu fosil tam kapasite kullanılamaması sonucu fosil kaynaklı elektrik üretimine kaynaklı elektrik üretimine başvurulmasından kaynaklanmaktadır.başvurulmasından kaynaklanmaktadır.

Küresel ısınmanın çaresi olarak nükleer Küresel ısınmanın çaresi olarak nükleer enerjienerji

Sera gazı salımlarını azaltmanın bir Sera gazı salımlarını azaltmanın bir numaralı yolunun nükleer enerjiye numaralı yolunun nükleer enerjiye başvurmak olduğu uzmanlar başvurmak olduğu uzmanlar düzeyinde anlaşılmış bulunmaktadır. düzeyinde anlaşılmış bulunmaktadır.

Bunun sonucu olarak ABD Başkanı Bunun sonucu olarak ABD Başkanı Bush ve İngiltere Başbakanı Blair Bush ve İngiltere Başbakanı Blair nükleer enerjiyi küresel ısınmaya nükleer enerjiyi küresel ısınmaya çare olarak kullanacaklarını ifade çare olarak kullanacaklarını ifade etmişlerdir.etmişlerdir.

Dünya Yeşiller Hareketinin Dünya Yeşiller Hareketinin kurucularından Prof. J. Lovelock ve P. kurucularından Prof. J. Lovelock ve P. Moore başta olmak üzere pek çok Moore başta olmak üzere pek çok çevreci uzman küresel ısınmayı çevreci uzman küresel ısınmayı aşmanın nükleer enerjiden başka yolu aşmanın nükleer enerjiden başka yolu bulunmadığını pek çok kez ifade bulunmadığını pek çok kez ifade etmişler ve çevreci kuruluşları küresel etmişler ve çevreci kuruluşları küresel bir felaketi engellemek için nükleer bir felaketi engellemek için nükleer enerjiyi desteklemeye çağırmışlardır.enerjiyi desteklemeye çağırmışlardır.

Ancak fosil kaynaklı elektrik üretiminin Ancak fosil kaynaklı elektrik üretiminin bugünkü şekliyle tamamen nükleer bugünkü şekliyle tamamen nükleer enerji tarafından ikame edilmesi enerji tarafından ikame edilmesi mümkün değildir. mümkün değildir.

Günümüzdeki nükleer reaktörler, Günümüzdeki nükleer reaktörler, doğal uranyum içinde %1’den az doğal uranyum içinde %1’den az miktarda bulunan U-235 izotopunu miktarda bulunan U-235 izotopunu enerji kaynağı olarak enerji kaynağı olarak kullanmaktadırlar.kullanmaktadırlar.

Oysa doğal uranyumun %99’undan Oysa doğal uranyumun %99’undan fazlasını oluşturan U-238 fazlasını oluşturan U-238 izotopundan bugünkü reaktörler izotopundan bugünkü reaktörler yeterince yararlanamamaktadırlar.yeterince yararlanamamaktadırlar.

U-238’i reaktör içinde Pu-239’a U-238’i reaktör içinde Pu-239’a dönüştürerek eneji üretiminde dönüştürerek eneji üretiminde yararlanılabilecek yakıt miktarını çok yararlanılabilecek yakıt miktarını çok büyük ölçüde arttırmak mümkündür.büyük ölçüde arttırmak mümkündür.

Bunun için ise günümüzde büyük çapta Bunun için ise günümüzde büyük çapta kullanılan termal nükleer reaktörler kullanılan termal nükleer reaktörler yerine hızlı üretken nükleer reaktörlerin yerine hızlı üretken nükleer reaktörlerin ikame edilmesi gerekir.ikame edilmesi gerekir.

Günümüzde Rusya, Hindistan başta Günümüzde Rusya, Hindistan başta olmak üzere çalışan hızlı üretken olmak üzere çalışan hızlı üretken reaktörler vardır. Bunların geliştirilerek reaktörler vardır. Bunların geliştirilerek sayılarının arttırılması doğada bulunan sayılarının arttırılması doğada bulunan uranyumun tamamından elektrik enerjisi uranyumun tamamından elektrik enerjisi üretiminde yararlanılmasını üretiminde yararlanılmasını sağlayacaktır.sağlayacaktır.

Bu da yüzyıllar mertebesinde küresel Bu da yüzyıllar mertebesinde küresel ısınma sorununu çözebilme potansiyeline ısınma sorununu çözebilme potansiyeline sahiptir.sahiptir.