krovovi

Kontinuirana izobrazba graevinski radnika u okviru energetske uinkovitosti

Graevinsko zanimanje KROVOPOKRIVA

CROSKILLS

1

PRIRUNIK ZA TRENERE

Kontinuirana izobrazba graevinskih radnika u

okviru energetske uinkovitosti

STRUKOVNI DIO




CROSKILLS

2

Uslijed nedostatka odgovarajue struno osposobljenih radnika na hrvatskom tritu,

prepoznata je potreba za usavravanjem/osposobljavanjem/prekvalifikacijom radne

snage za energetski uinkovitu obnovu i gradnju objekata, koji e time jamiti za kvalitetnu

izvedbu. S obzirom na navedeno, pokrenut je projekt CROSKILLS Build Up Skills koji je

podijeljen u dvije faze: CROSKILLS pilar I i CROSKILLS pilar II. U prvoj fazi,

CROSKILLS I, izraena je Status quo analiza, uspostavljena je Nacionalna kvalifikacijska

platforma, te su izraene Nacionalne smjernice za RH za kontinuiranu izobrazbu

graevinskih radnika u energetskoj uinkovitosti koje je podralo vie od 20 nacionalnih

institucija i sektorskih organizacija.

Opi cilj CROSKILLS projekta jest uspostaviti sveobuhvatni program kvalifikacija i

osposobljavanja graevinskih radnika, kako bi se omoguilo cjeloivotno osposobljavanje

radnika u podruju energetske uinkovitosti te sustavna evaluacija kvalificirane radne snage

u dravi. U sklopu CROSKILLS projekta obuhvaena su sljedeih 6 prioritetnih

graevinskih zanimanja: zidar, fasader, krovopokriva, soboslikar/liilac, monter suhe

gradnje, tesar.

Kao jedan od vanih karika za uspostavljanja sveobuhvatnog programa kvalifikacija i

osposobljavanja graevinskih radnika jest obuka trenera koji bi svoja novosteena znanja i

vjetine trebali prenijeti na jednu od skupina prioritetnih graevinskih zanimanja. Prirunici

za 6 prioritetnih graevinskih zanimanja za obuku trenera podijeljeni su na ZAJEDNIKI

DIO, sa cjelinama koje su jednake za sva zanimanja, te na STRUKOVNI DIO, sa cjelinama

koje se odnosi na jedno od prioritetnih graevinskih zanimanja u podruju energetske

uinkovitosti.

Ovaj prirunik je namijenjen svima onima koji imaju znanja iz zanimanja

KROVOPOKRIVA sa ciljem da ih dodatno usavre u podruju energetske

uinkovitosti. Obuavanje trenera za prenoenje potrebnih vjetina i znanja drugima

predstavlja osnovu za uspjenu realizaciju CROSKILLS projekta.



CROSKILLS

3

Strukovni dio kontinuirane izobrazbe graevinskih radnika u okviru energetske uinkovitosti,

Zanimanje: KROVOPOKRIVA, obuhvaa sljedee cjeline i teme, namijenjene teorijskoj

nastavi:

Poglavlje UVOD U KROVOPOKRIVAKU STRUKU daje kratki prikaz glavnih funkcija

krova, vrste krovnog pokrova prema materijalu, vrste krovnog pokrova prema nagibu krovne

plohe, kratko se objanjava zato je vano brtvljenje krova, te koji se materijali koriste za

brtvljenje. Nadalje unutar poglavlja kratko se objanjava drenaa krovova. Poglavlje NOSIVA

KROVNA KONSTRUKCIJA daje pregled nosivih dijelova krovne konstrukcije prema vrsti

materijala (drvene, metalne i betonske).

Poglavlje KROVNA OPREMA daje pregled svih onih dijelova krova koji su ispod glavnog

pokrova, a iznad termoizolacije, a koji se ugrauju na konstruktivni dio krovita: krovne folije

(paropropusne i vodonepropusne), kope protiv nevremena, ventilirano sljeme i greben, te

ventilacija na krovu.

Poglavlje ZATITA KROVNE KONSTRUKCIJE objanjava izolaciju krovita i detalje

kvalitetnog spoja krova sa zidom, te gornjeg zavretka ETICS sustava (spoj krova i zida),

funkcioniranje ventiliranog krova, detalje izolacije ventiliranog krovita (za jednostruko i

dvostruko ventilirano krovite), te vanost pravilne izvedbe zrakonepropusne krovne

konstrukcije. Takoder ukratko su objanjeni toplinski gubici uzrokovani problemima u

zrakopropusnoj ovojnici.

Kao dio UVODA U KROVOPOKRIVAKU STRUKU navedena su vezna sredstva,

pribor, alat i strojevi kojima se slue krovopokrivai. Poglavlje IZOLACIJSKI

MATERIJALI podijeljene su prema vrsti izolacije (MATERIJALI ZA HIROIZOLACIJU

ZGRADE, MATERIJALI ZA TOPLINSKU IZOLACIJU, MATERIJALI ZA AKUSTINU

IZOLACIJU). Podpoglavlje POMONE KONSTRUCIJE NA GRADILITU obrauju vrste

oplata i skela koji se koriste, zajedniki zahtjevi na skele, te montaa skela.



CROSKILLS

4

Kao dio cjeline KROVOPOKRIVAKI RADOVI dano je poglavlje KROVOVI,

podijeljene na Ravne i Kose krovove. Kod KOSIH KOROVA dani su savjeti za kvalitetnu

izvedbu krova i este greke pri izvedbi kosog krova. Za RAVNE KROVOVE, kod kojih se

pojavljuju znaajne greke tokom izvoenja obraeni su funkcionalni slojevi ravnog krova,

detalji veza i prodora krova, te najei problemi koji se pojavljuju kod ravnih krovova.

Prikazani su i zeleni ravni krovovi: prednosti njegove primjene i slojevi zelenog ravnog

krova.

Poglavlje POKROV CRIJEPOM obrauje teme redoslijeda i naina postavljanja pojedinih

elemenata pokrova, prekrivanja krovne povrine crijepom i vrste crijepova prema materijalu

(glineni crijep, betonski crijep, stakleni crijep, crijep od polikarbonata (tzv. crijep od plastike)

i crijep za posebne namjene tzv. solarni crijep (kombinacija materijala). U poglavlju

POKROV LIMOM navedeni su prednosti i nedostaci pokrivanje limom, materijali koji se

koriste za pokrivanje limom, te je objanjen postupak pokrivanja pokrova limom. U

podpoglavlju TERMOIZOLACIJSKI SENDVI KROVNI PANELI dana je njihova podjela,

oblik i sastav termoizolacijskog krovnog panela, antikorozivna zatita lima, njihovi naini

privrivanja, njihova montaa, privrivanje i difuzija vodene pare kod termoizolacijskih

sendvi krovnih panela. Podpoglavlje TERMOIZOLACIJSKI KROVNI PANELI U

OBLIKU CRIJEPA navodi prednosti termoizolacijskih krovnih panela u obliku crijepa i

njihov presjek. Podpoglavlje KROVNA PROZIRNA PLOA navodi obiljeja kvalitete i

svojstva krovnih prozirnih ploa, te presjek krovnih prozirnih ploa.



CROSKILLS

5

Sadraj 1 KROVOPOKRIVAKI RADOVI ................................................................................. 9

1.1 UVOD U KROVOPOKRIVAKU STRUKU ........................................................ 9

1.2 VRSTE KROVNOG POKROVA.......................................................................... 11

1.2.1 Podjela krovnog pokrova prema materijalu .................................................... 11

1.2.2 Vrste krovnog pokrova prema nagibu krovne plohe ...................................... 11

1.2.3 Brtvljenje krova .............................................................................................. 14

1.2.4 Odvodnja s krovnih povrina .......................................................................... 14

1.2.5 Odravanje i popravci krova ........................................................................... 15

1.3 NOSIVA KROVNA KONSTRUKCIJA ............................................................... 16

1.3.1 Drvene krovne konstrukcije ............................................................................ 16

1.3.2 elina krovna konstrukcija ........................................................................... 19

1.3.3 Masivna (betonska) krovna konstrukcija ........................................................ 22

1.4 KROVNA OPREMA ............................................................................................. 23

1.4.1 Kope protiv nevremena ................................................................................. 23

1.4.2 Ventilirano sljeme i greben ............................................................................. 24

1.4.3 Ventilacija na krovu ........................................................................................ 25

1.4.4 Otparivanje objekta ......................................................................................... 25

1.4.5 Kondenzacija .................................................................................................. 26

1.5 ZATITA KROVNE KONSTRUKCIJE .............................................................. 27

1.5.1 Izolacija krovita ............................................................................................. 27



CROSKILLS

6

1.5.2 Toplinski gubici uzrokovani problemima u zrakopropusnoj ovojnici............ 36

1.6 VEZNA SREDSTVA, PRIBOR, ALAT I STROJEVI ......................................... 37

1.6.1 Vezna sredstva ................................................................................................ 37

1.6.2 Pribor, alat i strojevi kod krovopokrivaa ...................................................... 44

1.7 IZOLACIJSKI MATERIJALI ............................................................................... 57

1.7.1 Materijali za hidroizolaciju zgrade (HI) ......................................................... 57

1.7.2 Materijali za toplinsku izolaciju zgrade (TI) .................................................. 61

1.7.3 Materijali za zvunu izolaciju zgrade (ZI) ..................................................... 65

1.8 POMONE KONSTRUKCIJE NA GRADILITU ............................................. 69

1.8.1 Oplate.............................................................................................................. 69

1.8.2 Skela za podupranje/pridravanje oplate ........................................................ 69

1.8.3 Radne skele ..................................................................................................... 70

Slika:1.8-8 Nogar-pomone skele ....................................................................................... 70

Slika:1.8-9 elina skela ..................................................................................................... 70

Slika:1.8-10 Pokretna skela-bina ......................................................................................... 70

1.8.4 Skele ............................................................................................................... 70

1.9 KROVOVI ............................................................................................................. 90

1.9.1 Kosi krovovi ................................................................................................... 90

1.9.2 Ravni krovovi ................................................................................................. 97

2 POKROV CRIJEPOM ................................................................................................ 112

2.1 POKRIVANJE KROVA CRIJEPOM ................................................................. 115



CROSKILLS

7

2.1.1 Postavljanje i privrivanje okapnog lima na krovne grede uzdu okapnice ...

...................................................................................................................... 115

2.1.2 Postavljanje zatitne folije ............................................................................ 115

2.1.3 Postavljanje kontraletvi ................................................................................ 116

2.1.4 Postavljanje okapne letve ............................................................................. 116

2.1.5 Element zranika na okapnici ....................................................................... 117

2.1.6 Postavljanje krovnih letvi ............................................................................. 117

2.1.7 Pokrivanje ..................................................................................................... 118

2.2 Glineni crijep ....................................................................................................... 126

2.2.1 Zavrna obrada crijepa .................................................................................. 129

2.2.2 Biber crijep ................................................................................................... 129

2.3 Utoreni crijep ....................................................................................................... 134

2.3.1 Jednostruko utoreni....................................................................................... 134

2.3.2 Dvostruko utoreni ......................................................................................... 134

2.4 Kupa kanalica ....................................................................................................... 135

2.5 Betonski crijep ..................................................................................................... 138

2.6 Crijep od polikarbonata (tzv. plastini crijep) ..................................................... 139

2.7 Stakleni crijep ...................................................................................................... 140

2.8 Solarni crijep ........................................................................................................ 141

2.8.1 Pokrov solarnim ploama ............................................................................. 142

3 POKROV LIMOM ...................................................................................................... 144

3.1 PREDNOSTI I NEDOSTACI POKRIVANJE LIMOM ..................................... 144



CROSKILLS

8

3.1.1 Prednosti limenog pokrova ........................................................................... 144

3.1.2 Nedostaci limenog pokrova .......................................................................... 144

3.1.3 Vrste lima ..................................................................................................... 144

3.1.4 Zavrna obrada ............................................................................................. 144

3.1.5 Spajanje limova ............................................................................................ 144

3.2 OPENITO UPUTE ZA POKRIVANJE LIMOM ............................................. 145

3.2.1 Materijali za pokrivanje limom .................................................................... 146

3.2.2 Nagib krova i vrsta limenog krovnog pokrova ............................................ 148

3.3 POKRIVANJE KROVA LIMOM ....................................................................... 149

3.3.1 Pokrov krovova ravnim limenim ploama koje se spajaju na gradilitu ...... 149

3.3.2 Pokrivanje krovova prefabriciranim limom ................................................. 155

3.4 TERMOIZOALCIJSKI SENDVI KROVNI PANELI ..................................... 192

3.4.1 Aluminijumski sendvi paneli ...................................................................... 192

3.4.2 elini profilirani sendvi paneli ................................................................. 192

3.4.3 Openito o termoizolacijskim krovnim panelima ........................................ 192

3.4.4 Montaa termoizolacijskih krovnih panela ................................................... 196

3.5 TERMOIZOLACIJSKI KROVNI PANELI U OBLIKU CRIJEPA ................... 207

3.5.1 Prednosti ....................................................................................................... 208

3.6 KROVNA PROZIRNA PLOA ......................................................................... 209

3.6.1 Prozirni termoelement .................................................................................. 210



CROSKILLS

9

1 KROVOPOKRIVAKI RADOVI

1.1 UVOD U KROVOPOKRIVAKU STRUKU

Krovni pokrov je sustav kojim se pokrivaju krovne konstrukcije i ima funkciju:

1. zatvaranja objekta prema vanjskom okruenju

2. zatite objekta od atmosferilija

3. zvune izolacije potkrovnih prostorija

4. toplinske izolacije

5. zatite od groma

6. funkciju mehanike zatite od prodora stranih tijela

7. sigurnost kretanja po krovu

8. trajnost u koritenju

Izbor vrste krovnog pokrova ovisi o:

- klimatskim uvjetima

- geografskim uvjetima

- namjeni objekta

- oblikovanju objekta

- nagibu krovita

- ekonomskim uvjetima

- ekolokim i estetskim parametrima okruenja u kojima nastaje

- statikim mogunostima nosive konstrukcije krova

- nainu odravanja i popravljanja

Krov slui da bi titio graevinu od vjetra i razliitih vremenskih prilika. Kosi krovovi

sastoje se od krovne konstrukcije i krovnog pokrova. Krovni pokrov mora biti nepropustan,

postojan i otporan na atmosferske utjecaje, nezapaljiv, dobar toplinski izolator i lagan.

Problem kod pokrivanja krovova predstavljaju prvenstveno reke izmeu pojedinih

elemenata krovnog pokrova, kroz koje pod utjecajem oborina i vjetra moe doi do prodora

vode. Prva zadaa krovnog pokrova je sprjeavanje prodora vanjske vlage i vjetra u

unutranjost graevine. Ispunjavanje ove zadae kroz dui vremenski period je vrlo zahtjevno.

Povrina krova relativno je velika te nisu potrebna vea, vidljiva oteenja kako bi voda i

vjetar prodrli u graevinu, dovoljna je sitna pukotina.



CROSKILLS

10

Slika 1.1-1 Krovni pokrov kao element oblikovanja

Kvalitetu krova kao cjeline tako odreuje kakvoa najslabije izvedenog detalja, odnosno

stanje krova na najosjetljivijem mjestu.(slika 1.1-1) Krovni je pokrov osim toga najizloeniji

dio zatitne ljuske graevine. Dnevno na krovni pokrov djeluju razliiti utjecaji: sunce, kia,

snijeg i tua, vruina i mraz, izmjenino smrzavanje i otapanje, vjetar (koji djeluje silom

pritiska i usisa), agresivni plinovi iz dimnjaka i ventilacijskih ureaja. Zbog svega

navedenog, krovni pokrov mora biti postojan i dobro privren, s velikom elastinosti kako

bi bez oteenja podnijeli vlastite deformacije te deformacije nosive konstrukcije koje mogu

nastati uslijed razlika u temperaturi ili promjeni optereenja. Krovni pokrov mora biti i

estetski dobro odabran, kao to je ve navedeno, jer utjee na cjelokupni izgled graevine, ali

pokrovu se danas postavljaju i neki drugi zahtjevi (osnovna kvaliteta pokrova koja se

dokazuje atestima proizvoaa) kao to su: doputena vlastita teina, poarna postojanost,

samoienje, primjerena prohodnost, paropropusnost, kompatibilnost s drugim materijalima i

na kraju cijena. Osim svega navedenog krov je izloen i djelovanju kapilarne vlage,

kondenzata iz stambenog tavanskog prostora, snijegu na krovnoj povrini, te stvaranju leda na

strehi krova kod niskih temperatura, zahtijevaju posebno paljiva rjeenja. Zbog toga se

preporua izvoenje provjetravanih krovova, te upotreba dodatnih elemenata (krovna folija,

izolacijske ploe, komprimirane trake ili premazi) te pravilno izvoenje sljemena, grebena,

uvala, snjegobrana, sustava za otapanje snijega i leda du strehe. Posebnu panju potrebno je

posvetiti izvedbi detalja koji prodiru kroz krovnu konstrukciju (krovni prozori, dimnjaci).

Ventilirani krovovi su obveza iz aspekta reguliranja temperature i vlanosti zraka te

sposobnost disanja krovnog pokrova radi stvaranja kvalitetnih uvjeta za boravak u

potkrovlju. Kod nestambenog potkrovlja moraju postojati otvori za dovod zraka na strehi i

odvod zraka na sljemenu krova. U sluaju ureenog stambenog potkrovlja mora postojati

dvostruko odzraivanje.1

1 (Opisano u poglavlju ventulirani krovovi)



CROSKILLS

11

1.2 VRSTE KROVNOG POKROVA

1.2.1 Podjela krovnog pokrova prema materijalu

1. Peeni glineni

obian ravan crijep, utoren, ljebnjaci, valoviti

2. Ploe od prirodnog i umjetnog kamena

kriljevac (prirodni kamen), beton

3. Pokrov limom

elini, aluminijski, olovni, bakreni, pokrov prefabriciranim samonosivim

termoizolacionim panelima

4. Trake (folije) i premazi

na bazi bitumena ili sintetskih materijala

5. Pokrov od organskih prirodnih materijala

drvena indra, slama, trska, glina

6. Ostalo

staklo (stakleni crijep), polikarbonat (leksan), bit. indra, sintetike mase

(tvrdi PVC, armirani poliester), reciklane PVC ploe, solarni pokrovni

materijal (solarne krovne opeke, solarni ljunani sustavi ili solarni metalni

pokrovni materijal).

1.2.2 Vrste krovnog pokrova prema nagibu krovne plohe

Nagibi krovnih pokrova regulirani su propisima radi postizanja pravilne odvodnje s krova i

onemoguavanje podizanja pokrova uslijed vjetra,te prokinjavanje. (Slika 1.2-1)

Slika: 1.2-1Vrste krovnog pokrova prema nagibu krovne plohe



CROSKILLS

12

Nagib krovnih ploha ovisi o klimatskoj zoni, funkciji krova i pokrovu (npr. obian ravan

crijep nagib 22 do 35; utoren crijep jednostruko pokrivanje 33 do 45, dvostruko

pokrivanje 22 do 45; ljebnjaci nagib od 20 do 35)(Slika 1.2-2).

Prirodni kamen Crijep-kupa kanalica Betonski crijep indra-Kanadska

Slika: 1.2-2 Nagib krova za pojedine vrste krovnog pokrova

Kod svih vrsta krovnih pokrova treba se pridravati uputa proizvoaa koje osim

karakteristika pokrova sadre i podatke o pokrovnoj konstrukciji, nainu slaganja i

povezivanja elemenata meusobno i za podlogu, te dodatni asortiman prateih proizvoda.

Tri podjele vrste krovova prema nagibima / karakteristini pokrov (Slika 1.2.-3):

a) > 25% - strmi krovovi (crijep, ljebnjaci)

b) 5 - 25% - krovovi blagog nagiba poloeni (salonit ploe, limovi)

c) < 5% - krovovi neznatnog nagiba - ravni krovovi

Tablica 1.2-1 Odabir pokrova ovisno o nagibu krova

Vrsta pokrova Najmanji nagib Masa

kg/m Stupnjevi cm/m

Obini crijep

Jednostruki 40 84 65

Dvostruki 30 58 90

Krunski

Vueni utoreni crijep 22 40

65

Tlaeni utoreni crijep 60

ljebnjaci na letvama 22 40 110

kriljac, dvostruki pokrov

18 32

140

Vapneno-cementne ploe, dvostruko pokrivanje 45

Vapneno-cementne ploe, dijagonalno pokrivanje 35

Vapneno-cementne ploe

Preklop1/2 val/15cm 17 31

25 Preklop 1 1/2 val/20cm 10 18

Brtvljeni preklop 1 , val/20cm 7 12

1 ploa, brtvljeni preklop 3 5

Staklene ploe U lemu 30 58

30 Bez lema 17 31

Lim Lijepljene trake 3 5 28

Profilirani pokrov 6 10 30



CROSKILLS

13

Vrsta pokrova Najmanji nagib Masa

kg/m Valovite ploe 10 18

Valovite brtvljene ploe 7 12

Sendvi sistem - panel 6 10 12

Slama i trstika 40 84 60

Daice Dvostruki pokrov 40 84 30

Bitumenska ljepenka na

drvenoj oplati

Jednostruki 6 10 35

Dvostruki 3 5 40

Trostruki - 0.5 70

Plastine trake s cementnim namazom - 0.5 65

Nagib krova iskazan 1. u stupnjevima 2. u postocima %

Slika:1.2-3 Nagib krova u stupnjevima i postocima

1.2.2.1 Pokrovi strmih krovova

Strmi krovovi imaju nagib vei od 25 i najee se pokrivaju glinenim crijepom. Uz crijep

se upotrebljavaju ravne i valovite cementne ploe, ploe od metalnih limova, staklene ploe, a

za lake pokrove se upotrebljavaju valovite ploe od plastinih masa. Tradicijski su pokrovi od

dasaka, indre, slame i trske lako zapaljivi, pa se rade samo u iznimnim sluajevima.

1.2.2.2 Pokrovi krovova blagog nagiba - poloeni krovovi

Krovova blagog nagiba imaju nagib od 5 do 25. Krovovi blagog nagiba pokrivaju se

tlaenim crijepom i ljebnjacima, prirodnim kriljevcem, salonit ploama, valovitim limom i

valovitim ploama od plastike, pokrov prefabriciranim samonosivim panelima, krovnom

ljepenkom pod odreenim nagibima.

1.2.2.3 Pokrovi krovova neznatnog nagiba ravni krovovi

Najmanji nagib krovnih ploha ne smije biti ispod 0,5 i ide do 5. Takav se krov pokriva

vieslojnim hidroizolacijama i propisanim sustavima za ravne krovove.



CROSKILLS

14

1.2.3 Brtvljenje krova

Brtvljenje krova, a posebno ravnih krovova vri se u pravilu materijalima za brtvljenje u

obliku staza te predstavlja vodonepropusni sloj preko cijele povrine krova. Oni tite

graevinski objekt od oborinskih voda, koji je nepropustan za one koliine vode koje se

privremeno zadravaju na povrini krova. Krovni pokrov mora biti otporan na temperaturne

oscilacije, na mehanika naprezanja uslijed istezanja ili skupljanja kao i na UV-zraenje i

toplinu zraenja. Krovni pokrov mora biti dostupan i prohodan za poslove odravanja i

popravaka. Uobiajeni materijali za brtvljenje krovova su bitumenske ljepenke, trake od

plastinih materijala, trake od kauuka, tekue folije, kao i krovovi s glatkim premazima, koji

imaju umetke od staklenog vlakna.

Kao pribor za pokrivanje krovova za krovne prikljuke koriste se profili od aluminija,

cinka, bakra, elika, vlaknastog cementa ili gotovi elementi od betona.

1.2.4 Odvodnja s krovnih povrina

Drenaa krovova s nagibom vri se preko krovnih oluka i ljebova. Treba redovito vriti

kontrolu oluka, krovnih ljebova i vodolovnih grla.(Slika 1.2-4) .

Krovni odvodi slue za drenau ravnog krova. Njihova ugradnja se vri na najnioj toki

krovne povrine, a broj se odreuje prema veliini krovne povrine.(Slika 1.2-5).

Slika 1.2-4 Odvodnja vode s ravnog krova pomou vodolovnih grla



CROSKILLS

15

Slika 1.2-5 Tlocrtne sheme odvodnje vode s ravnog krova

1.2.5 Odravanje i popravci krova

Svi krovni elementi se moraju provjeravati u pravilnim vremenskim razmacima (cca od 3

do 5 godina), a i nakon teih vremenskih nepogoda (oluja, tua i sl.) odmah i to od strane

strunjaka.

1.2.5.1 Kontrola ispravnosti krova

Provjera sigurnog sidrenja konstrukcije, eventualne tete nastale uslijed vlage (truljenje,

korozija), utjecaji temperaturnih razlika, zatim tete nastale djelovanjem insekata, obavezno

provjeriti pukotine i njihove uzroke na masivnim konstrukcijama. Drvene i metalne dijelove

potrebno je periodino tretirati (zatita drveta, antikoroziona zatita).

Provjera brtvljenja krovnog omotaa kod ravnih krovova, eventualne pukotine uslijed

naprezanja, tete na brtvljenju krova nastale otrim predmetima, propusnost na krovnim

prikljucima i sl. Popravci se vre prema vrsti koritenog materijala ljepljenjem, brtvljenjem,

zavarivanjem ili tretiranjem oteenih mjesta. Svakako treba voditi rauna o kompatibilnosti

materijala za krovno brtvljenje i reparaturnih materijala.

Provjeru nagiba krovnog omotaa/ploa te propusnost, truljenje, propadanje-pucanje

brtvenog materijala na tokama preklapanja. Popravak se vri zamjenom oteenih ploa

novim ploama i izvedbom nove brtve.



CROSKILLS

16

Provjeru propusnosti krovnog omotaa kod ljuskastih izvedbi uslijed oteenja pokrivnog

materijala (tete nastale zbog nevremena i tue), posebno na sljemenu, rebrima i ljebovima.

Popravak se vri zamjenom oteenih dijelova.

Provjeru krovne izolacije pojavom vlaenja, naime vlana izolacija vie ne ispunjava svoju

osnovnu funkciju. Popravak je uglavnom mogu kompletnom izmjenom krovne konstrukcije

te je samim time to zahtjevan zahvat, ali i vrlo skup.

Provjeru odvodnje s krova zbog zaepljenja uglavnom liem, oslobaanje krovnih

kanalica i ljebova od snijega i leda. Oteeni dijelovi ljebova se obnavljaju, jer usporavanje

vode i otjecanje u drugom smjeru izaziva vlaenje potkrovnih prostora i fasade.

1.3 NOSIVA KROVNA KONSTRUKCIJA

Prema vrsti materijala krovne nosive konstrukcije se dijele na drvene, metalne i betonske.

1.3.1 Drvene krovne konstrukcije

Krov je zavrni konstruktivni element na zgradi, pa se postavlja iznad posljednje po visini

etae. Oblikom i bojom pokrivaa odreuje stil i utjee na cjelokupan izgled objekta.

Krovita su konstrukcije koje tite zgradu od djelovanja atmosferskih i drugih vanjskih

utjecaja. Trajnost zgrade ovisna je o kvaliteti izvedbe krova. Krov se sastoji od: -krovne

konstrukcije i krovnog pokrova .

Krovna konstrukcija je konstruktivni sklop koji neposredno prima i na nosive zidove

prenosi optereenje krovnog pokrova, snijega, vjetra i sluajnog optereenja. Izrauje se od

drva(Sl.1.3-2), metala i armiranog betona.

Krovni pokrov je vidljivi dio krova. Neposredno je izloen atmosferskim utjecajima.

Izrauje se od materijala nepropusnih na vodu, otpornih na udare vjetra i dr. Krovni pokrov

kod drvenih krovnih konstrukcija: primjenjuju se sve vrste tradicionalnih pokrova te

suvremeni krovni pokrovi od lima, ravnih i valovitih ploa. Prema namjeni i veliini zgrade,

njezinom tlocrtnom obliku i poloaju, a s obzirom na praktine potrebe i estetske zahtjeve,

izrauju se razliite vrste krovita. Razlike se oituju po sloenosti tlocrta zgrade, koje

uvjetuju broj krovnih ploha i ralanjenost krovova te nain izvedbe osnovnih elemenata

krova.(Slika 1.3-1)

Osnovna podjela drvenih krovnih konstrukcija:

jednostrena krovita,

dvostrena krovita,



CROSKILLS

17

sloena krovita,

atorasta krovita

tornjevi,

kupole,

bazilikalnih i zaobljenih krovova i dr..

Slika: 1.3-1 Elementi krova

Slika. 1.3-2 Aksonometrijski prikaz drvene krovne konstrukcije

Razlikujemo dvije grupe krovnih konstrukcija :

a ) Tradicionalne konstrukcije krovova

b ) Inenjerske krovne konstrukcije

1.3.1.1 Osnovni dijelovi drvenog krovita

Prema konstruktivnom sastavu greda u krovnom nosau i nainu prenoenja optereenja na

oslonce, imamo slijedee vrste krovnih konstrukcija :

1. Prazno krovite

2. Krovite s pajantom

3. Krovna konstrukcija tipa stolica- jednostruka dvostruka i trostruka stolica

4. Krovna konstrukcija tipa visulja - jednostruka dvostruka i trostruka visulja

5. Kombinirana krovita



CROSKILLS

18

6. Krovita s reetkastim nosaima

7. Krovna konstrukcija od lameliranih nosaa

Primjena pojedinih konstruktivnih sistema krovnih nosaa ovisi o tome, da li je raspon

krova ujedno i slobodan raspon nosaa, ili postoji osim vanjskih jo i uzduni ili popreni

konstruktivni zid ili stup unutar raspona koji moe primiti optereenje od nosaa.

Spajanje i vezivanje pojedinih dijelova drvenih konstrukcija mora se izvesti po propisnim

pravilima za tesarske veze u jednu vrstu konstruktivnu cjelinu.

1.3.1.1.1 Konstruktivni elementi krova

Konstruktivni elementi krova prikazani su na slici l.1.3-3.

Slika: 1.3-3 Aksonometrijski prikaz drvenog krovita i svih konstruktivnih elemenata

1. Rogovi

- neposredno primaju optereenje od krovnog pokrova i vanjskih sila (snijega i vjetra).

Spajaju se po dva u jedan par sa suprotnih krovnih povrina, postavljaju se na razmaku od

0,80 - 1,0 m i izrauju se od piljenih ili tesanih greda dimenzije prema vrsti i teini pokrova sa

presjecima 8/10, 10/12, 10/14 s tim, da slobodna duina roga nije vea od 4,5 m.

2. Podronice

- su uzdune horizontalne grede poloene ispod rogova kao leajevi za rogove.

Dimenzioniraju se na osnovu statikog rauna. Kod manjih krovnih konstrukcija presjeci za

podronice su : 14/18, 14/20, 14/22, 16/20, 16/22, 16/24 pri slobodnoj duini podronice

(razmak krovnih vezaa) od 3,5 do 4,5 m.

Nazidnice su takoer podrunice ali koje lee na zidovima.

3. Stupovi ( stupci )



CROSKILLS

19

- su vertikalne grede koje primaju optereenje od podronica sa kojima su vezani kratkim

kosnicima (ruke, pajante), a slue za uzduno ukruenje krovne konstrukcije. Empirijske

dimenzije stupaca su za manje krovove 12/14 do 14/16 cm.

4. Kosnici

- su grede u kosom poloaju vezani na vertikalne stupove i vezne grede, a slue za

popreno ukruenje te prijenos kosih sile na veznu gredu. Dimenzije 12/14, 14/16 cm.

5. Razupora - je horizontalna greda od jednog komada ili od dva komada drveta koji

djeluju kao klijeta, vezuje stupce u poprenom pravcu krova i slue za poprenu horizontalnu

vezu krovnog vezaa. Dimenzije su 12/14, 14/16, a kao klijeta 2x6/12, 2x8/16.

6. Vezna greda - je donja horizontalna greda koja prima optereenje od stupaca i kosnika i

prenosi na glavne nosive zidove. Vezne grede se postavljaju na razmak od 3,5 - 4,0 - 4,5 m.

Dimenzionira se na osnovu statikog rauna, a kod manjih krovnih konstrukcija empirijski

odgovaraju presjeci 18/20, 20/22, 22/24 cm, ve prema rasponu krova.

7. Klijeta - su par greda presjeka 2x6/12, 2x8/16 koja povezuju rogove, stupove i

podronicu

8. Ruke - kosi elementi koji ukruuju stupove i podronice. Dimenzije su 10/14

9. Vjetrovni vez

- preuzimaju na sebe sile vjetra

10. Krovni nosa - je glavni konstruktivni element u krovu, sastoji se od vie dijelova ve

prema rasponu krova i optereenju od krovnih povrina. Jednostavni krovni nosa sastoji se

samo od vezne grede i para rogova vezanih meusobno u obliku trokuta. Sloeni krovni veza

ima jo i vertikalne i kose stupce, razupore ili klijeta koji su meusobno vezani u jedan

konstruktivni sistem u vertikalnoj ravnini. Krovni vezai se rasporeuju u tlocrtu krova na

meusobni razmak od 3,5 - 4,0 - 4,5 m. Ovako rasporeeni nosai se zovu "puni vez" krovne

konstrukcije. Izbor sistema po kome e se izvoditi krovna konstrukcija odnosi se na izbor i

rjeavanje krovnog nosaa.

Sloenije drvene konstrukcije sastavljaju se redovno od mnogo pojedinih komada drveta.

Svaki pojedini komad povezuje se na razne naine s drugim komadom, a svi zajedno sloeni i

povezani tvore vrstu drvenu konstrukciju.

1.3.2 elina krovna konstrukcija

Prema vrsti i namjeni pojedine zgrade, te prema rasponu i optereenju, rade se razliite

vrste elinih krovnih konstrukcija. Za raspone od 8 do 24 m najpovoljnije su trokutne i

gredne reetkaste krovne konstrukcije. Za vee raspone, ak do 100 m, izrauju se od elika



CROSKILLS

20

specijalne reetkaste krovne konstrukcije za tvornike hale. Trokutne reetkaste krovne

konstrukcije prvenstveno se koriste kod dvostrenih krovova, kojima su tapovi simetrino

nagnuti prema strehi pod kutom od 15 do 30. Prema rasporedu tapova reetke razlikuju se

engleski, belgijski i njemaki nosai.

Gredne reetkaste krovne konstrukcije razlikuju se od trokutnih najvie po tome to im oba

gornja pojasa od sljemena do strehe padaju u blagom nagibu 5 do 10, a vanjski su im

krajevi iznad leita uzdignuti vertikalnim tapovima.

Slika: 1.3-4 Montaa eline krovne konstrukcije

Slika: 1.3-5 Montaa metalne konstrukcije -krov

Slika: 1.3-6 Montaa krovnih i fasadnih panela -pokrivanje



CROSKILLS

21

Slika: 1.3-7 Montaa proizvodnog pogona iznutra



CROSKILLS

22

Slike: 1.3-8 Montaa metalne potkonstrukcije, montaa zidnih termoizolacijskih panela i

pokrivanje krova profiliranim limom

1.3.3 Masivna (betonska) krovna konstrukcija

Masivne krovove konstrukcije su skuplje od drvenih i elinih krovova, a vei se trokovi

mogu opravdati velikom trajnou i sigurnou (poar, prokinjavanje idr.) Izvode se u oplati

na licu mjesta, polumontani od upljih opekarskih ili betinskih (lakobetonskih) elemenata,

kao gotovi montani elementi u obliku pune ili reetkaste konstrukcije, kao kosi armirano

betonski stropovi, okvirni nosai ili ljuske.

Masivne krovne konstrukcije mogu biti izvedene na mjestu gradnje, s montanom

izvedbom ili kao kombinacija armiranog betona s drugim materijalima.



CROSKILLS

23

1.4 KROVNA OPREMA

Krovna oprema je dio krovita koji je najee nevidljiv, ali bez tih dijelova krov gubi

svoju funkcionalnost. Sve ono to je ispod glavnog pokrova, a iznad termoizolacije koja se

ugrauje na konstruktivni dio krovita, spada u kategoriju krovne opreme: krovne folije

(paropropusne i vodonepropusne), kope protiv nevremena, ventilirano sljeme i greben, te

ventilacija na krovu.

1.4.1 Kope protiv nevremena

ine malen detalj koji ima veliku vanost. Posebno veliku primjenu imaju u podrujima

gdje pue jaki vjetar. Na primjeru crijepa se vidi da ne samo da se svaki crijep mora avlati,

nego se tek s montaom kopi protiv nevremena crijep nee odletjeti kuda vjetar pue.

Ukoliko se uvrste crjepovi, u prvom redu strehe, u zadnjem redu ispod sljemena i rubni

crjepovi na zabatima, krov je gotovo 90 % siguran da ga vjetar nee dignuti. Vrlo rijetko se

deava da se po sredini krovne plohe podigne crijep. Postoji nekoliko tipova kopi, ali zavisno

od tipa crijepa mora se ugraditi kopa koja je proizvedena ba za taj crijep. (Slika 1.4-1).

OPA

Kope protiv nevremena

za dvostruko pokrivanje

Kope protiv

nevremena za falcovan

crijep

Kope protiv

nevremena za krunsko

pokrivanje

Kope protiv

nevremena za tlaeni crijep

Kope protiv nevremena

za rezani crijep

Kopa za ljebnjak Kopa za glatki

ljebnjak

ica za povezivanje

Slika: 1.4-1 Kope

Kopa slui za zatitu krova od jakog vjetra. Izraena je od metala te je univerzalna za sve

modele crjepova. Postavlja se bono na utor crijepa, a privruje se vijcima ili avlima.



CROSKILLS

24

Ovisno o geografskom podruju, primjenjuje se na svakom crijepu (priobalno podruje) i

svakom treem crijepu (kontinent).

Slika:1.4-2 Kope protiv nevremena

1.4.2 Ventilirano sljeme i greben

Da bi krov normalno funkcionirao treba postojati pravilan protok zraka. Zbog toga se

ugrauje letva koja konstrukciju s crijepom podie za nekoliko centimetara. Nekoliko

centimetara dovoljno je da se stvori zrani sloj u kojem zrak struji od strehe prema sljemenu.

U ljetnom periodu, za vrijeme nesnosnih vruina, zrani sloj pomae termoizolaciji tako to je

pothlauje i za tih nekoliko stupnjeva olakava ivot u potkrovlju. Zimi, kada je postotak

vlage puno vei, a temperature su uglavnom ispod nule, zrani sloj prosuuje krovite.

Odzranici se ugrauju pod sljeme i uz dovoljan dotok zraka sa strehe imaju bitnu funkciju da

krov odravaju funkcionalnim bez straha od velike kie ili vruine. Tu proizvoai crijepa

koriste svoju inovativnost i na razne naine kamufliraju odzranike koji mogu i estetski

nepostojano izgledati na krovu.

Slika:1.4-3 Plastini odzranik

U sljemenu i grebenima potrebno je izvesti ventiliranje pomou odzranika.



CROSKILLS

25

Postavljanje odzranika na sljemenu

Preko mreice postavlja se mort Postavljanje sljemenjaka preko odzranika

Slika: 1.4-4 Prikaz postavljanja odzranika na sljemenu

1.4.3 Ventilacija na krovu

Ventilacija na krovu je ponekad neugledan detalj krova. Ventilaciju koja dolazi iz

sanitarnih vorova ili kuhinje najee je izvodio limar koja je na krovu graevine izgledala

poput nezavrenog pravog dimnjaka. Proizvoai crijepa prodavali su plastine, a sve ee i

glinene ventilacije. Plastika bi ve nakon nekoliko godina promijenila boju i sve vie

zabrinjavala vlasnika hoe li nestati. Glina daje daleko vie sigurnosti, ali u prvom redu

cijena, a ponekad i izgled, odbijale su potencijalne korisnike. Neki proizvoai nisu nikada ni

pokuavali proizvesti ventilaciju ve su tu muku prepustili limarima da na licu mjesta skroje

od lima ventilacione cijevi koje bi nakon nekoliko godina korodirale i kvarile izgled neko

prelijepom krovu.

Slika: 1.4-5 Ventilacioni elementi na krovu

1.4.4 Otparivanje objekta

Ovisno od vrste objekata i namjene prostora moemo rei da e u gotovo svakom objektu

doi do stvaranja odreenih koliina vodene pare. Izvori vodene pare mogu biti razliiti: ljudi

i ivotinje, biljke, kuhanje, kupanje, suenje rublja, razni procesi i sl. Vlaga moe doi i



CROSKILLS

26

izvana za vrijeme vlanih i vruih ljetnih dana. Istraivanja su pokazala da se oko 85%

izmjene vodene pare odvija kroz vrata, prozore i postavljene ventilacijske otvore dok oko

15% prolazi difuzijom kroz zidove i krov (ovo ovisi o nainu gradnje objekta i kvaliteti

izvedbe ugraenih proizvoda, ali i objanjava problem izmjene vlage u dananjim izvedbama

graevinskih konstrukcija koje savreno zabrtve sve mogue otvore i izmjena vlage se svodi

na difuziju). Dinamika difuzije vlage kroz krovnu konstrukciju moe se regulirati upotrebom

folija koje se postavljaju u krovnu konstrukciju, a ovisi i o ostalim materijalima (beton, drvo,

vrste izolacija) koji su ugraeni u samu konstrukciju i koji na dinamiku mogu bitno utjecati.

Konani e rezultat na kraju ovisiti o preciznosti izvedbe i pridravanju pravila ugradnje od

strane izvoaa.

1.4.5 Kondenzacija

Do kondenzacije dolazi kada temperatura zraka koji sadri odreenu koliinu vodene pare

(za neki pritisak zraka) padne ispod toke zasienja (kondenzacije). Temperatura zasienja

ovisna je o apsolutnoj koliini vodene pare u zraku i to tako da veoj koliini pare odgovara

via temperatura zasienja, pa zbog toga zrak vie temperature moe u sebe primiti veu

koliinu vlage. Ovo je razlog da se folije poznate kao parne brane postavljaju na unutarnjoj,

toplijoj strani krova (prostorije) jer e grijane prostorije moi primiti veu koliinu vlage bez

straha da e se kondenzacija pojaviti u prostoriji.

Istovremeno parna brana ima zadatak sprijeiti izlazak zraka iz prostorije u unutranjost

krovne konstrukcije ime se sprjeavaju toplinski gubici, ali i nagli prolaz vodene pare u

hladniji prostor iju kondenzaciju ne bi mogli sprijeiti ventiliranjem termoizolacije zbog

premale brzine strujanja zraka niti proputanjem kroz vanjsku paropropusnu krovnu foliju

koja ne moe propustiti velike koliine vodene pare u kratkom vremenu. Vrlo je vana

izvedba kvalitetne parne brane naroito kod raznih spojeva i proboja za instalacije,

privrenja unutranje oplate i slino, jer kod nepravilne izvedbe dolazi do direktnog prodora

vlage iz prostorije u unutranjost konstrukcije.

Ukoliko je parna brana ispravno postavljena vodena para e difuzijom prolaziti kroz parnu

branu (niti jedna parna brana ne zaustavlja prolaz vodene pare 100% nego proputa odreene

manje koliine vodene pare ija je dinamika prolaza kroz krovnu konstrukciju takva da je

suvremene paropropusne krovne folije postavljene na vanjskoj strani krovne konstrukcije bez

problema proputaju, a ventilirajui sloj ispod samog pokrova odnosi izvan objekta prije nego

doe do stvaranja kondenzacije). Na taj se nain odvija izmjena vodene pare izmeu



CROSKILLS

27

unutranjosti objekta i okoline bez tetnih posljedica za krovnu konstrukciju, termoizolaciju i

kvalitetu boravka.

1.5 ZATITA KROVNE KONSTRUKCIJE

Ravne krovne konstrukcije se moraju zatiti od oborina s gornje strane, dok je s donje

strane neophodna zatita od difuzije pare iz unutarnjih prostorija, kako bi se izbjeglo vlaenje

krovne konstrukcije. Obloga krova kod ravnih krovova sastoji se od vieslojnih brtvenih

materijala od zavarenih bitumenskih, katranskih ili plastinih brtvenih traka. Ti brtveni

materijali moraju se zatiti od djelovanja UV-zraenja slojem ljunka. Konstrukcija s donje

strane mora imati blokadu pare ili difuzijski otvorenu blokadu prolaza pare, u ovisnosti o

tome radi li se o konstrukcijski hladnom ili toplom krovu. Kod kosog, takozvanog hladnog

krova je termo-izolirana, nosiva konstrukcija razdvojena od omotaa krova zranim slojem.

Kod kosih, ali i ravnih krovova zrak moe ventilirati kroz taj sloj te transportirati vlagu, ali i

toplinu iz krova u ljetnom razdoblju. Rizik od graevinskih oteenja je kod ventiliranih

konstrukcija znaajno manji nego kod neventiliranih toplih krovova. Vlaga nastala uslijed

toplinskih mostova ili konstrukcijskih greaka ostaje u graevinskom elementu i trajno vodi

ka stvaranju plijesni. Alternativno rjeenje za ravni krov je da se kod reverzibilnog krova uz

nosivu konstrukciju nanose direktno dva sloja polimer-bitumenske ljepenke. Na to se zatim

postavlja vodootporna termoizolacija postojana na mraz, ije su ploe povezane meusobno

po principu pera i utora. Na te ploe jo se moe staviti ljunani zasip, ploe za hodanje ili

zeleni krov.

1.5.1 Izolacija krovita

Dobro izvedeni krov sa svim detaljima je uvjet dugotrajnosti svih elemenata krovne

konstrukcije, a ujedno i uvjet ugodnosti boravka i kvalitete ivota ljudi koji borave u tom

cijelom objektu. Da bi krov dobro funkcionirao potrebno je izvesti kvalitetni spoj sa zidom, a

to je gornji zavretak ETICS sustava (spoj krova i zida). Glavnih zadataka je sprijeiti

prodiranje vode, a time i teka oteenja cijelog sustava.

Razvijeni su specijalizirani proli za prikljuak ETICS sustava na pokrove atike kao i

neventilirane i ventilirane krovove, (Slika:1.5-1) . Prol atike posjeduje savinut okapni rub

koji slui kao barijera za oborinsku vodu koja se penje uslijed vjetra koji na nju djeluje. Kod

ventiliranih krovova koriste se specijalizirani profili s integriranom ventilacijskom reetkom

koja sprjeava ulazak sitnih ivotinja, a time i oteenja koja one esto uzrokuju.



CROSKILLS

28

a)

b)

Slika: 1.5-1 Zavretak ETICS sustava spoj krova i zida: a) kod atike i neventiliranog krova (presjek i profil);

b) kod ventiliranog krova (presjek i profil)

Ventilirani krov je krov u kojemu je omogueno prirodno strujanje zraka ispod krovnog

pokrova (crijepa i sl.), tj. izmeu tzv. sekundarnog pokrova i samog pokrova.

Sekundarni pokrov - vodonepropusni sloj ispod pokrova. On sprjeava da eventualni

prodor oborinskih voda kroz pokrov proe u dublje slojeve krova, pa se ta voda sputa po

njemu do najnie toke krova - okapnice gdje istjee (okapava).

To mogu biti:

- razne bitumenske ljepenke na daanoj podlozi koja ih nosi

- samonosive folije s ili bez daane podloge

Strujanje se ostvaruje odmicanjem pokrova (zajedno s letvama na kojima lei) od

sekundarnog pokrova s istovremenim omoguavanjem ulaza zraka na okapnici (na donjem

rubu krovne plohe - kod lijeba), te izlaza zraka pri vrhu krovnih ploha, tj. na sljemenu krova.



CROSKILLS

29

Slika 1.5-2 Poloaj osnovnih dijelova ventilirajueg krova

Visina ventiliranog sloja - ovisi o nagibu krovne plohe i duini roga vea je to je nagib

krovne plohe manji, a rogovi dulji, varira od 3cm - 30cm i vie.

Minimalna preporuena visina u naim krajevima iznosi 5cm.

1.5.1.1 Funkcioniranje ventiliranog krova

LJETI: Temperature zraka mjerene neposredno ispod pokrova doseu do 100C. Pokrov

akumulira (sakuplja) toplinu i predaje ju u okolinu - potkrovlje. Prirodno strujanje zraka

(propuh) u ventilirajuem sloju krova izbacuje stalno taj viak topline izvan potkrovlja.

Kod sanacije postojeih krovova, nakon izvedbe ventiliranog krova, u usporedbi s

prethodnim stanjem - obinim tavanskim prostorom koji ima samo letve i pokrov, a bez

dodatne ugradnje bilo kakvih toplinskih izolacija, temperatura zraka u potkrovlju e se tokom

ljeta sniziti za 5- 10C.

ZIMI: Toplinske izolacije stambenih potkrovlja funkcioniraju samo onda kada su potpuno

suhe. Za vrijeme zimskog (vlanog) razdoblja poveano je upijanje vlage iz zraka u toplinsku

izolaciju, pokrov i drvene elemente krova.

Prirodno strujanje zraka u ventiliranim krovovima stalno isuuje toplinsku izolaciju

izbacivanjem vlage iz prostora ispod crijepa, te tako sprjeava hvatanje vlage, kondenzaciju i

stvaranje leda s donje strane pokrova, na slojevima HI kao i na svim povrinama drvene

konstrukcije krova.

Izvedbom ventiliranog krova uz pravilnu primjenu svih elemenata krova (nosiva

konstrukcija, pokrov, gra. limarija, toplinska izolacija, parna brana, paropropusna -

vodonepropusna folija i sl.), te uz struno rjeenje svih detalja, trajanje konstrukcije i svih

materijala se znatno produuje, potkrovlje ostaje suho i toplo, a ivot u njemu ugodan i zdrav.



CROSKILLS

30

1.Drveni rogovi 2.Daske 3.Folija 4.Izolacija 5.Kontraletve 6.Folija 7.Letve 8.Crijep

Slika:1.5-3 Ventilirani krov s vidljivom konstrukcijom

1.5.1.2 Detalji izolacije ventiliranog krovita

1.5.1.2.1 Jednostruko ventilirano krovite

Slika:1.5-4 Detalj strehe u presjeku 1-str. ventiliranog krova



CROSKILLS

31

Slika:1.5-5 1-str. ventilirani krov u presjeku ruba krova i rogova

Slika:1.5-6 1-str. ventilirani krov u presjeku kroz uvalu

1.5.1.2.2 Dvostruko ventilirano krovite

Ovi krovovi imaju 2 ventilirana sloja. 2. sloj se nalazi

izmeu rogova a iznad sloja TI koja je u tom sluaju nia od

rogova. Slui za ventilaciju pare iz unutranjosti potkrovlja a

koja kontrolirano prolazi kroz sloj parne zapreke koja se u

tom sluaju koristi umjesto parne brane. Parna zapreka

izraena od 2-slojnog polipropilenskog voala, plave boje.



CROSKILLS

32

Slika:1.5-7 2-struko ventilirani krov presjeku kroz sljeme

Slika:1.5-8 2-struko ventilirani krov u presjeku



CROSKILLS

33

Slika:1.5-9 2-struko ventilirani krov u presjeku kose krovne plohe

Slika:1.5-10 Usporedba JEDNO-struko - DVO-struko ventiliranog krova u presjeku



CROSKILLS

34

1. sljemeno grebena traka-plastina 2. crijep zranik 3. dra sljemene letve 4. sljemeno grebena traka - PVC, Al 5. zavrna sljemena ploica

Slika:1.5-11 Detalji izvedbe ventiliranog krova

1.crijep ventilacija 2.rubni crijep i opav uvale 3.detalj grebenog vrha 4.snjegobrani

Slika:1.5-12 Detalji izvedenog krova



CROSKILLS

35

Slika:1.5-13 Pravilno postavljanje kine brane

Slika:1.5-14 Gotov krov s ispravno postavljenim svim krovnim elementima

Zrakopropusna ovojnice zgrade moe biti uzronik niza graevinskih teta uzrokovanih

prodorom vlage u konstrukciju. Samo pravilno i pravovremeno isuivanje, garantira

trajnost i kvalitetu konstrukcija. Osim to moe znaajno pogorati energetsku bilancu

zgrade, zrako-propusnost ovojnice moe biti uzrokom i velikih graevinskih teta. Naime,

sa zrakom iz grijanog prostora u konstrukciju ulazi i vlaga. Kako je izolacijski materijal

paropropustan, a istovremeno i dobar izolator, to e se unutar njega vlaga iz zraka naglo

ohladiti i pretvoriti u kapljice vode. Voda u konstrukciji neminovno znai i pojavu

graevinskih teta. U pravilno izvedene konstrukcije prodire veoma mala koliina vlage.

S druge pak strane, ukoliko je konstrukcija zrakopropusna, u nju dnevno prodire i

nakuplja se znaajna koliina vlage. 'Pametne' parne brane se prilagoavaju reimu

ljeto/zima i svojim 'otvaranjem' ljeti (s =0,2 m) i 'zatvaranjem' zimi (s =5 m) rjeavaju

problem nakupljanja vlage u konstrukcijama



CROSKILLS

36

Slika 1.5-15 Vanost postizanja zrakonepropusne krovne konstrukcije

1) popreni presjek ventiliranog krova

2) paljivi rad na polaganju i zatvaranju spojeva parne brane

Slika:1.5-16 Vanost pravilne izvedbe zrakonepropusne krovne konstrukcije

1.5.2 Toplinski gubici uzrokovani problemima u zrakopropusnoj ovojnici

Nekontrolirani protok zraka kroz propuste u vanjskoj ovojnici zgrade su drugi najei

uzrok ventilacijskim toplinskim gubicima. Kako bi se sprijeilo nekontrolirano protjecanje u

vanjskoj ovojnici pa i na krovu, potrebno je uspostaviti kontroliranu izmjenu zraka. Kod

starih zgrade je potrebno ispravno izvesti detalje sanacije i to bolje zabrtviti.



CROSKILLS

37

Kako bi se zadovoljili zahtjevi za ventilacijom rjeenje je u aktivnoj kontroli ili u

mehanikoj kontroli sustava.

Slika:1.5-17 Snimak termografskom kamerom toplinski gubici u ovojnici zgrade

- lom na krovu, krovni prozori i detal strehe

Slika: 1.5-18 Ugradnja krovnih prozora brtvljenje i provjera propusnosti

1.6 VEZNA SREDSTVA, PRIBOR, ALAT I STROJEVI

1.6.1 Vezna sredstva

Drvene konstrukcije nastaju sastavljanjem pojedinih komada za tu svrhu obraene drvene

grae. Vezna sredstva imaju svrhu da poveu te elemente u jedinstvenu cjelinu. Prema vrsti

materijala razlikujemo : drvena vezna sredstva, elina vezna sredstva i ljepilo.

1.6.1.1 Drvena vezna sredstva

Danas se sve manje koriste. Ne preuzimaju na sebe vea naprezanja. Izrauju se od tvrdog

drveta. Razlikujemo: drvene avle (uglate i valjkaste), drvene klinove i kladice, modanike.

1.6.1.2 elina vezna sredstva

elina vezna sredstva imaju veliku primjenu i koriste se za raznovrsna povezivanja

elemenata stoga je njihova upotreba redovita. Mogu preuzeti i velika naprezanja stoga je

potreban statiki proraun. Razlikujemo: avle, vijke s maticom i bez nje, ploe sa zupcima,

pijavice/skobe,karike /obru, papue.



CROSKILLS

38

1.6.1.2.1 avli

avli su najstarija sredstva za spajanje elementa. Neko su se avli kovali jedan po jedan, a

danas se oni tvorniki proizvode u velikim serijama. Tijelo avla moe biti glatko (okrugli ili

pravokutni presjek) ili posebno izvedeno (spiralni, nazubljeni, utoreni i itd.). avlani spoj

smatramo nosivim ako je izveden sa najmanje etiri avla.

Slika: 1.6.1-1 avao

1.6.1.2.2 Trnovi

Tijelo elinog trna je glatko i cilindrinog oblika. Izrauju se od elika punog ili cijevnog

profila. Krajevi su konusno obraeni poradi lake ugradnje.

1.6.1.2.3 Vijci

Veina vijaka sastoje se od tri dijela. Prvi dio je cilindrina ipka koja na jednoj strani ima

esterokutnu glavu, s glatkim cilindrinim tijelom u gorenjem dijelu i navojem u donjem

dijelu. Drugi dio je podlona ploica koja je kod vijaka za drvene konstrukcije neto

drugaijih dimenzija nego kod onih koji se koriste u elinim konstrukcijama. Trei dio je

matica. Kad vijci povezuju dva drvena elementa onda za njih u statikom smislu kaemo da

su jednorezni, a kada povezuju tri elemenata onda kaemo da su dvorezni. Pod optereenjem

vijci preuzimaju naprezanje na jednom ili dva mjesta svoga presjeka, pa se prema veliini

naprezanja i doputenoj granici odreuje potreban promjer vijka.

1.6.1.2.3.1 Vijci za drvo

Kada su spojevi izloeni stalnim i dugotrajnim djelovanjima, a radi se sa mekom i

nedovoljno suhom drvetu, obini avli sa glatkim tijelom poputaju, tj. izvlae se zbog ''rada''

drveta. Tada je mnogo sigurnije upotrijebiti vijke. Prilikom ugradnje vijaka bui se rupa neto

manja od promjera vijka. Manji vijci mogu se u suho meko drvo zabijati ekiem, ali ne u

potpunosti nego se potpuno vezanje mora obaviti navijanjem.



CROSKILLS

39

a. b. c.

Slika: 1.6.1-2 Razne vrste vijaka

1.6.1.2.3.2 Sihga vijci

Sigha vijci za drvo namijenjeni su spajanju drvenih greda i sl. elemenata. Izuzetne su

vrstoe i nije potrebno pred-buenje. Sihga vijcima glave su posebno dizajnirane, sprijeeni

su neeljeni pomaci i osigurano je kvalitetno uputanje vijka u element. Glava vijka je

premazana posebnim slojem kako bi se osiguralo dobro prianjanje boje ili premaza.

Slika: 1.6.1-3 Shiga vijak

1.6.1.2.4 Sigha modanici

Namijenjeni su horizontalnom i vertikalnom spajanju elemenata. Prijenose velika vlana i

posmina naprezanja. Zadovoljavaju i estetske uvjete jer se nalaze unutar elemenata koje

povezuju. Modanici se u element uvruju pomou osam vijaka za drvo. Postoje tri

dimenzije modanika: promjera 30, 40 i 50 mm. [Izvor: http://proentaris.hr/spojna-sredstva/]

Slika: 1.6.1-4 Shiga modanik Slika: 1.6.1-5 Shiga modanik

1.6.1.2.5 Patentni modanici

Danas na tritu postoji veliki broj modanika. Koriste se kao pomono vezno sredstvo za

pojaanje spoja dvaju ili vie elemenata. Mogu se upotrijebiti za spajanje elemenata ije osi

imaju meusobno proizvoljan nagib. Materijal izvedbe je najee metal (elik), tvrdo drvo i

plastine mase. Oblikuju se tokarenjem, lijevanjem ili preanjem. Ukoliko su izraeni od



CROSKILLS

40

elika neophodno ih je zatititi od korozije pocinavanjem. Kod ove vrste spajala vijak se

ugrauje kroz modanik.

Slika:1.6.1-6 Patentni modanik

1.6.1.2.6 Ulijepljene ipke

Ulijepljene ipke upotrebljavaju se za spajanje uglova trozglobnih i dvozglobnih drvenih

okvira, te za prijenos sila sa stupova u betonske temelje. Ovi spojevi najvie se koristi pri

gradnji drvenih reetkastih konstrukcija, a mogu se primijeniti i kod manjih i jednostavnijih

konstrukcija. Kod nas se takvi spojevi rjeavaju vornim limovima i tapastim spajalima koji

naruavaju estetsku vrijednost konstrukcije, a i potrebna je velika povrina elementa kako bi

se sila adekvatno prenijela unutar vora. Prednost takvih spojeva je vrlo efikasan prijenos sila

i niska cijena. Spoj se izvodi na nain da se prethodno izbui rupa u elementu kojeg elimo

spojiti (rupa mora biti 1 do 3 mm ira od promjera ipke), a u rupu se ulije specijalizirano

ljepilo i umetne ipka.

Slika:1.6.1-7 Uljepljene ipke

1.6.1.2.7 Skobe (klamfe)

Skobe su starije spajalo i danas se rijetko koriste, izuzev kod privremenih graevina, skela

i to za spajanje elemenata veih dimenzija. Komadi su plosnatog elika sa iljatim krajevima



CROSKILLS

41

zavinut pod kutom od 90. Proizvode se u standardnim dimenzijama kovanjem iz okruglih

ili kvadratnih elinih ipki.

Slika 1.6.1-8 Skobe

1.6.1.2.7.1 Skobice (klamerice)

Izraene su od eline ice. Koriste se za spajanje elementima od piljenog ili lameliranog

drva. Ugrauju se na nain da se posebnim alatom (klamericom), utiskuju (upucavaju) u

drvo. Lea skobice nakon ugradnje moraju biti u razini povrine spojenog elementa ili najvie

2 mm uputena u tu ravninu. Za proraun nosivosti skobica vrijede odredbe koje se

primjenjuju kod avlanih spojeva. Nosivost skobica moe se izjednaiti s nosivou dvaju

avala istog promjera.

Slika 1.6.1-9 Klamerice

1.6.1.2.8 Zubate ploe

Zubate ploe ili ploe za avlanje dobiju se preanjem pocinanog lima. Dobivene trake

kasnije se reu na potrebne duljine. Razlikujemo ih prema dimenzijama ploe i prema duljini

zubaca. Nastale su zbog potrebe skraenja dugotrajnog procesa zabijanja velikog broja avala

i poveala nosivost u odnosu na izradu s klasinim avlima. Zubate ploe ponajvie se

primjenjuju kod spajanja elemenata reetkastih nosaa. Proraunom se odreuje potrebna

povrine ploe. Specifina nosivost dana je normama ili uputama proizvoaa. Nakon to se

utvrdi potrebna povrina, iz traka se izrezuje potrebna povrina i ugrauje se preom na

eljeno mjesto. Ploe mogu biti jednostrane ili dvostrane.



CROSKILLS

42

Slika: 1.6.1-10 Zubata ploa/gang nail ploa

1.6.1.2.9 Metalni okovi

Sve se vie upotrebljavaju kao vezna sredstva u drvenim konstrukcijama. Omoguuju

povezivanje meusobno drvenih elemenata ali i drvenih elemenata s drugim materijalima

npr. betonom. Proizvodi se pocinavaju galvanski ili se dodatno plastificiraju u eljenim

bojama. Za posebne potrebe rade se i od inox-a.

Slika: 1.6.1-11 Metalni okovi - kutnici



CROSKILLS

43

Slika: 1.6.1-12 Metalni okovi ploe, trake, stope

Slike: 1.6.1-13 Metalni okovi stope za grede/ podesive

1.6.1.3 Ljepila

Ljepila su kemijski spojevi koja imaju svojstvo da od lijepljenih fino obraenih dasaka

nastane monolitna cjelina koju oblikujemo prema potrebi. Povezuju elemente (daske)

povrinski i veza je cjelovita po itavom presjeku. Za izradu drvenih ploa uglavnom se

koriste sintetska ljepila :karbamid formaldehidna (KF), fenol-formaldehidna (FF), melamin-

formaldehidna(MF), poliizocijanatna te mineralna veziva (cement, gips, magnezit). U

upotrebi su i prirodna ljepila kola nastoje zamijeniti sintetska.

Zahtijeva se precizan rad. Drvo koje lijepimo je suho, a povrina mu je ravna. Zalijepljene

dijelove treba drati pod pritiskom u preama. Spoj je vrst i nepopustljiv. Lijepljenjem se

dobivaju lamelirani nosai koje koristimo za velike raspone i u vlanim prostorima.Debljine

lamela se kreu od 10 pa sve do 40 mm. Lamelirano drvo po obliku moe biti konstantnog ili

promjenjivog poprenog presjeka, kao i ravno ili luno.



CROSKILLS

44

Slika: 1.6.1-14 Ravno lamelirano drvo

Slika 1.6.1 15 Luno lamelirano drvo

1.6.2 Pribor, alat i strojevi kod krovopokrivaa

Da bi to bre, lake i kvalitetnije obavljao svoj posao krovopokriva se pri radu koristi

priborom i alatom. Prilikom rada obvezna je upotreba osobnih zatitnih sredstava.

1.6.2.1 Pribor

1.6.2.1.1 Pribor za mjerenje

U pribor za mjerenje spadaju: metar,sklopivi metar ili dvometar,elina mjerna traka, mjerna

letva, pomino mjerilo. (Slika 1.6.2-1)

Slika:1.6.2-1 Pribor za mjerenje



CROSKILLS

45

1.6.2.1.2 Pribor za obiljeavanje

U pribor za obiljeavanje spadaju:

- olovka (za iscrtavanje prilikom mjerenja),

- konopac u kutiji s bojom (za obiljeavanje dugakih ravnih linija),

- estar (za iscrtavanje krunica),

- pravokutnik (za iscrtavanje pravog kuta),

- kosokutnik (za iscrtavanje svih kutova).

Slika:1.6.2-2 Pribor za obiljeavanje

1.6.2.1.3 Pribor za lemljenje

Pribor za lemljenje prikazan je na slici 1.6.2-3.

Slika: 1.6.2-3 Pribor za meko lemljenje lima

1.6.2.1.4 Sprave za viziranje

Sparave za viziranje su:



CROSKILLS

46

-libela /provjera horizontalnosti

-visak /provjera vertikalnosti

Slika:1.6.2-4 Sprave za viziranje

1.6.2.2 Alat

-koristi se razliit alat koji mora udovoljavati zahtjevima zatite na radu

-prilikom upotrebe treba se pridravati pravila tehnolokog procesa.

1.6.2.2.1 Alat za uzduno i popreno rezanje

Slika: 1.6.2.-5 Pila balvanua Slika:1.2.2-6 Stolarska pila

Slika:1.6.2.-7 Pila listarica Slika.1.6.2-8 Pila iljatica

Slika:1.6.2-9 Tesarska pila Slika.1.6.2-10 Pila za metal



CROSKILLS

47

1.6.2.2.2 Alat za tesanje

-razne vrste sjekira (teka, srednja, laka, sjekirica)

Slika:1.6.2-11 Sjekire teka, srednja, laka Slika:1.6.2-12 Sjekirica

Slika:1.6.2-13 Bradva Slika:1.6.2.-14 Tesla

1.6.2.2.3 Alat za dubljenje

Slike: 1.6.2-14 Razne vrste dlijeta

1.6.2.2.4 Alat za buenje



CROSKILLS

48

Slika:1.6.2-15 Dvorogo runo

svrdlo

Slika.1.6.2-16 iano runo svrdla

Slika:1.6.2-17 Metalno

runo svrdlo

Slika: 1.6.2-16 Runa builica

Slika:1.6.2-17 Elektronika builica

Slika:1.6.2-18 Elektrina builica

1.6.2.2.5 Alat za zabijanje i udaranje

Slike:1.6.2-19 Razni oblici drvenog bata

Slike.1.6.2-20 Razni oblici ekia



CROSKILLS

49

1.6.2.2.6 Alat za poravnavanje

-razne vrste maklji

-razne vrste gladilica

Slika.1.6.2-21 Razne vrste maklji

Slika. 1.6.2-22 Runa gladilica Slika:1.6.2-23 Elektrina gladilica

1.6.2.2.7 Ostali alat

Slika.1.6.2-24 Turpije Slika:1.6.2-25 ilo



CROSKILLS

50

Slika:1.6.2-26 Klijeta Slika: 1.6.2-27 Klijeta

kombinirana

Slika:1.6.2-28 eljezna poluga

Slika: 1.6.2-29

kare za rezanje lima

Slika.1.6.2-30

Klijeta za savijanje lima

Slika:1.6.2-31

Klijeta za savijanje kuka

Slika:1.6.2-32 Limarski alat i razni pribor

1.6.2.3 Pomagala kod krovopokrivakih radova

Koriste se kod opsenijih tesarskih radova gdje ubrzavaju i smanjuju napor radnika kod

izvoenja radova.

Slika:1.6.2-33.Radni stol Slika:1.6.2-34 Tesarski stol Slika:1.6.2-35 Stol za

ubodnu pilu



CROSKILLS

51

Slika:1.6.2-36 Nogari Slika:1.6.2-37 Ladica za

unakrsno i popreno piljenje Slika:1.6.2-38 ablone

1.6.2.4 Strojevi u krovopokrivakoj struci

Kod upotrebe strojeva radnik se mora pridravati uputa za rad sa strojevima te obvezno

koristiti osobna sredstva zatite na radu.

1.6.2.4.1 Ureaji za zabijanje avala / elektrini, pneumatski

Slika:1.6.2-39 Akumulatorski pribija avala

Slika:1.6.2-40 Pneumatski pribija avla

1.6.2.4.2 Ureaj za zabijanja spona / klamerica

Slika:1.6.2-41 Klamerica Slika:1.6.2-42 Upotreba klamerice



CROSKILLS

52

1.6.2.4.3 Pile / motorna s lancem, runa kruna, ubodna, stolna kruna

Slika: 1.6.2-43 Motorna pila s lancem

Slika:1.6.2-44 Elektrina-ubodna-pila

Slika:1.6.2-45 Runa kruna pila Slika:1.6.2-46 Stolna kruna pila

Slika:1.6.2-47 Stolna Pila za metal Slika:1.6.2-48 Trana pila za metal



CROSKILLS

53

1.6.2.4.4 Ravnjae, debljae / strojevi za poravnanje

Slika: 1.6.2-49 Debljaa za drvo Slika:1.6.2-50 Ravnjaa - debljaa

1.6.2.4.5 Strojevi za savijanje i izradu profilacija za limene pokrove

Slika:1.6.2-5 Strojevi za savijanje i izradu profilacija za limene pokrove



CROSKILLS

54

1.6.2.4.6 Strojevi za uglato savijanje

Slika:1.6.2-52 Strojevi za uglato savijanje

Slika:1.6.2-53 Stroj za uglato savijanje lima razliitih debljina

1.6.2.4.7 Strojevi za obrubljivanje

Slika:1.6.2-54 Runim strojevima mogu se savijati i obrubljivati elini limovi



CROSKILLS

55

Slika:1.6.2-55 Runim ili motornim strojevima mogu se obrubljivati elini limovi za

opav prozora

Slika:1.6.2-56 Strojevi za obrubljivanje



CROSKILLS

56

1.6.2.5 kare

Slika: 1.6.2-57 Giljotinaste kare Slika:1.6.2-58 Potezne kare za lim

Giljotinaste kare mogu u biti u runoj, motornoj ili hidraulikoj izvedbi. Uporabljaju se za

razliite irine (od 1040 mm do 4540 mm) i debljine elinih limova od 1 mm do 5 mm. Za

rezanje tanjih limova mogu se koristiti i kolutne kare.



CROSKILLS

57

1.7 IZOLACIJSKI MATERIJALI

1.7.1 Materijali za hidroizolaciju zgrade (HI)

HIDROIZOLACIJA - zatita graevine od vlage ( oborinske, sanitarne ili iz zemlje).

GRAFIKA OZNAKA:

DIJELOVI ZGRADE IZLOENI VLAZI:

- podrumski zidovi i podovi

- prizemni podovi (ukoliko graevina nema podrum)

- gornje plohe temelja u dodiru sa zidovima

- soklovi (podnoja-dio fasadnog zida ispod poda prizemlja)

- fasadni zidovi (fasadna buka)

- ravni i kosi krovovi

- podovi u kupaonicama, perionicama

Slika 1.7.2-1 Mjesta postave hidroizolacije

TETNOST VLAGE ZA GRAEVINU - upijena vlaga se na niskim temperaturama

smrzne (led ima vei volumen od vode iri se) dolazi do razaranja materijala. U podovima

trunu drveni dijelovi koji razvijaju bakterije i plijesni, na vlanim zidovima se razvijaju

gljivice plijesni a preveliki postotak vlage u prostoru nezdrav je za dine organe.



CROSKILLS

58

SUVREMENI MATERIJALI ZA HI:

Slika 1.7.1-2 Bitumen u

grudama

Slika 1.7.1-3

Rastaljeni bitumen

Slika 1.7.1-4

Bitumenska

ljepenka

Slika 1.7.1-5 Varenje

bitumenske ljepenke

A) VARENE BITUMENSKE LJEPENKE

BITUMEN crna, kruta, vodonepropusna smola. Grijanjem na 140o 180o postaje teku.

Zagrijavanjem se rastali i smeka a hlaenjem postaje krhki nije najbolji za ravne krovove.

Graene su od bitumena koji u sredini debljine ima uloak od: Al folije (koristi se kao tzv.

parna brana), tkaninu ili voal od staklenih niti, poliesterski filc. S 1 ili obje strane mogu biti

posipane pijeskom za upotrebu kod ravnih krovova kao zatita od smekavanja na suncu. Na

podlogu se postavljaju tzv. toplinskim zavarivanjem plamenom iz plamenika uslijed ega se

bitumen smeka i pritiskom lijepi za podlogu. Oznaka im se sastoji od slova i brojke gdje broj

predstavlja koliinu bitumena po m2 povrine a slova vrstu uloka kao npr: Al -3 je traka s

ulokom od aluminijske folije s min koliinom bitumena 2kg/m2 , V4 je traka s ulokom od

staklenog voala s min koliinom bitumena 3,2kg/m - to je vei broj u oznaci to je deblji sloj

bitumena.

- soklovi (podnoja dio fasadnog zida ispod poda prizemlja)



CROSKILLS

59

Slika:1.7.1-6 Hladni premaz

bitumena

Slika:1.7.1-7 Hidroizolacijska

pasta

Slika:1.7.1-8 epasta

folija

HLADNI PREMAZI BITUMENA I KATRANA - EMULZIJE - to su guste otopine

bitumena ili katrana u jakim otapalima. Sadre do 80% bitumena/katrana a otapalo iz njih

ishlapi u roku od 12 13 sati. Nanose se na podlogu premazivanjem etkama ili valjcima a pri

radu ih zbog lake hlapljivosti treba drati zatvorenima. Nipoto se ne mogu upotrijebiti kao

jedini materijal za HI nego samo kao sredstvo za pripremu koje neutralizira prainu podloge i

omoguuje lake sljepljivanje varenih bitumenskih ljepenki za podlogu. Prodaju se pod

raznim imenima: RESITOL, IBITOL i dr.

B) HIDROIZOLACIJSKE PASTE nanose se na hladni nain liilakom lopaticom

kao zatita mokrih vorova (zahodi, kupaonice) i manji balkona i loa.

EPASTA FOLIJA - nema ulogu hidroizolacije nego za zatitu vertikalne hidroizolacije

od mehanikog oteivanja. Izrauje se od specijalnog polietilena visoke gustoe, pogodnog

za recikliranje, moe biti crne ili smee boje.

C) BENTONITNE IZOLACIJSKE TRAKE (kao VOLTEX) - HI na bazi visokobubree

gline - Volclay bentonita. Sastoji se od 2 polipropilenska geotekstila i 4,8 kg Volclay

bentonita po m2. Geotekstili su meusobno proiveni tako da zarobljavaju granule bentonita i

odlino ih tite od mehanikih oteenja. Voltex stvara kontinuirani mehaniki spoj s

betonom kad se voltex-ova jaka geotekstilna vlakna obuhvate betoniranjem.

U kontaktu s vodom stvara nepropusni gel to omoguuje potpunu nepropusnost za vodu,

paru i plin. Prednost pred bitumenskim ljepenkama je to se na horizontalne povrine

jednostavno razastre i moe ii direktno na zemlju. Na zidove se postavlja svijetlom stranom

prema postojeoj povrini i preklapajui rubove rola za 10cm. Za privrivanje se koriste

specijalne privrsnice na svakih 30cm.

Koristi se kao HI podzemnih betonskih konstrukcija od stalne ili povremene vode

Podloni i zatitni beton nisu potrebni kao ni zatita VOLTEX-a na zidovima. Postavlja se

bez obzira na temperaturu(+/-) ili atmosferiljie.



CROSKILLS

60

Slika:1.7.1-9 Graa bentonitne HI Slika:1.7.1-10 Bentonitna HI Slika.1.7.1-.11 HI od

sintetske gume

D) IZOLACIJSKE TRAKE OD SINTETSKE GUME (kao ECOSEAL

MEMBRANE) - jednoslojne HI trake na bazi sintetske gume za HI ravnih krovova

dizajnirane za trajnu zatitu od svih postojeih vremenskih utjecaja i temperatura (od -45 do

+100C).

Na ravne krovove se postavljaju mehanikim privrivanjem ili punoplonim lijepljenjem

a spajaju se zavarivanjem toplim zrakom. Ne zagrijavaju se na suncu zbog bijele reflektivne

boje. Armirane su vrstom mreicom to im daje otpornost na silu podtlaka i vjetar.

Kod sanacija ravnih krovova najee nije potrebno skidati postojee slojeve (ukoliko je

TI zadovoljavajua) to ubrzava i pojeftinjuje rad. Lagane su (1,02 kg/m2). Trokovi

odravanja krova su minimalni, a u sluaju mehanikog oteenja jednostavno se zavaruje i

mnogo godina nakon ugradnje.

E) KRUTI MATERIJALI ZA HI

- VODONEPROPUSNI BETON I MORT/ BUKA

To su cementni mortovi i betoni s dodacima (aditivima) za vodonepropusnost. Djeluju tako

da aditivi ispunjavaju sitne pore i kapilare u betonu i cementnom mortu. Koriste se uglavnom

na mjestima gdje iz konstruktivnih ili drugih razloga ne moemo upotrijebiti bitumenske HI

materijale. U tu grupaciju spadaju i zavrni slojevi fasadne buke koji su slini HI mortu ali

raznih boja i sa specijalnim agregatima zbog lijepog/estetskog izgleda.



CROSKILLS

61

1.7.2 Materijali za toplinsku izolaciju zgrade (TI)

Da bi zadovoljili dananje propise i

gradili u skladu sa suvremenim

smjernicama energetske uinkovitosti,

sve vanjske konstrukcije treba toplinski

zatititi. TI izolacija smanjuje toplinske

gubitke zimi, pregrijavanje prostora ljeti.

Toplinski izolirana zgrada je ugodnija,

produuje joj se ivotni vijek i doprinosi

zatiti okolia.

Toplinska provodljivost (lambda)

je svojstvo graevnih materijala da

provode toplinu zbog razlike u

temperaturi prostora izmeu kojih se

nalaze. To je koliina topline koja u

jedinici vremena proe kroz sloj

materijala povrine presjeka 1 m2 i

debljine 1 m, okomito na njegovu

povrinu pri razlici temperature 1 K.

Jedinica za toplinsku vodljivost je

W/mK. Materijali s malom vrijednou

zovu se toplinski izolatori, a oni s velikom vrijednou toplinski vodii. Vrijednost toplinske

provodljivosti vrlo je promjenjiva - ak i kod istog materijala ovisi o poroznosti, kemijskom

sastavu, sadraju vlage u materijalu i njegovoj temperaturi. U graditeljstvu, dobrim TI smatra

se materijal koji ima



CROSKILLS

62

POLOAJ TI U ZGRADI: pravilo je da se toplinska izolacija stavlja svugdje gdje se

zimi dodiruju grijani i negrijani prostori!

TOPLINSKI MOST

U graditeljstvu je to manje podruje u omotau grijanog dijela zgrade kroz koje je toplinski

tok povean radi promjene materijala, debljine ili geometrije graevnog dijela. Zbog

smanjenog otpora toplinskoj propustljivosti u odnosu na tipini presjek konstrukcije,

temperatura unutarnje povrine pregrade na toplinskom mostu manja je nego na ostaloj

povrini, to poveava opasnost od kondenziranja vodene pare.

- konstruktivni toplinski mostovi nastaju kod kombinacija razliitih vrsta materijala;

- geometrijski toplinski mostovi nastaju uslijed promjene oblika konstrukcije, npr. uglovi

zgrade.

MATERIJALI ZA TI

Materijal mineralnog porijekla za toplinsku, zvunu i

protupoarnu izolaciju. Ima visoku otpornost na poar,

paropropusna je. Otporna je na starenje i raspadanje,

mikroorganizme i insekte. Koristi se u svim vanjskim

konstrukcijama za toplinsku zatitu, te u pregradnim zidovima

za zvunu zatitu. Ne preporua se za izolaciju podrumskih

zidova pod zemljom jer upija vlagu. Slika:1.7.2-5 Kamena vuna

Slika:1.7.2-3 Poloaj ti u zgradi Slika:1.7.2-4 Toplinski most



CROSKILLS

63

Eksoandirani polistiren-stiropor(EPS) - Najvie se koristi

kao TI u svim vanjskim konstrukcijama, te kao plivajui pod u

podnim meukatnim konstrukcijama. Ima dosta slabija

protupoarna svojstva od kamene vune (nije otporan na

temperature vie od 80C).

Ne upija vlagu.

esto se koristi za toplinsku zatitu podrumskih zidova.

Slika:1.7.2-6 Ekspandirani

polistiren stiropor

=0,032 W/Mk. Sivi stiropor koji sadri grafit. Male je

teine, teko zapaljiv /ne podrava gorenje. Koristi se za TI

fasadnih sustava kod niskoenergetskih i pasivnih kua.

Slika:1.7.2-7 Grafitni stiropor

XPS - ekstrudirani polistiren je slian stiroporu ali raznih

boja, dobre TI, neosjetljivosti na vlagu i visoke tlane

vrstoe. Koristi se tamo gdje je pored izolacijske zatite

potrebno garantirati i veliku trajnu nosivost. Osim uobiajene

primjene koristi se za:TI i zatitu ,za TI industrijskih podova,

kao jedinstveno trajnoTI rjeenje obrnutih ravnih krovova i

obrnutih ravnih zelenih krovova, kao TI soklova, paleta,

rubova ploa, balkona. Slika:1.7.2-8 Ekstrudirani

polistiren stirodur

Ima najbolja TI svojstva. Otporna na vlagu i temperaturne

promjene. Moe se trcati na povrinu ili u upljinu.

Postoje i tvrde pjene, razliite gustoe, koje se dobivaju

ekspandiranjem poliuretana. Otporne su na temperaturu i

samogasive. Kratkorono izdravaju temperature i do 250 C,

tako da su ploe iz poliuretanske tvrde pjene pogodne i za

obradu bitumenom (kao podloga). esto se kairaju Al ili i Slika:1.7.2-9 Poliuretanska

pjena - meka



CROSKILLS

64

krutim limovima, ivericama i sl. TVRDE PLOE - zbog

velike tlane vrstoe moe ih se optereivati. Neosjetljivost

na vlagu titi ploe i konstrukciju zgrade od neugodnih

djelovanja vlage i nastanka plijesni, trulei i gljivica. Otporne

su na kemikalije, benzin, insekte, glodavce i bioloki

neutralne. Debljina im je od 2 - 16 cm. Izrauju se s

rubovima za spajanje sistemom utor-pero. Ploe su otporne

na starenje i postojanog su oblika - ne deformiraju se.

Slika:1.7.2-10 Poliuretanska

pjena - tvrda

Dobiva se od kore hrasta plutnjaka. Ploe se proizvode

mljevenjem kore i ekspandiranjem estica pluta i rezanjem

blokova ekspandiranog pluta u ploe raznih duljina. Masa im

je od 100 -130 kg/m3. Drugi nain proizvodnje ploa je

preanje plutenih estica povezanih bitumenom ili drugim

ljepilom. Osim u ploama, pluto se isporuuje i u esticama ili

ekspandiranim granulama u rastresitom stanju ili zalijepljenim

na neku traku. Zbog lijepog izgleda mogu se upotrebljavati i

za oblaganje zidova, pa ak i podova kao TI, ZI i kao obloga.

Slika:1.7.2-11 Pluto

Visokokvalitetna TI i ZI od celuloznih vlakana. Izrauje se

od sitno mljevenog novinskog papira, kojem se dodaje borova

sol. Ona spreava nastanak plijesni i odbija tetoine, a u

dodiru s vatrom spreava proces gorenja. Primjerena je za

novogradnju kao i sanacije postojeih objekata.

Ugrauje se/upuhuje uz pomo posebnog stroja u zidove,

podove, a koristi i kao izolacija stropa.

Slika:1.7.2-12 Celuloza

Perlit je vulkanski kamen, koji se mehaniki usitnjava i

kratko zagrijava na 1000 C. Pri tome se napuhava 15 - 20

puta. Nastaje bijeli granulat zrna i do 6 mm. Koristi se

uglavnom kao ispuna za toplinske buke, rijetko u obliku

ploa. Nije zapaljiv, ali je osjetljiv na vlagu. Perlit izolacijske

ploe se sastoje od perlita u kombinaciji s organskim i/ili

neorganskim vlaknim

krovovi

Documents