kromatografi_2

KROMATOGRAFKROMATOGRAFKromatografi, bir karmda bulunan maddelerin, biri sabit dieri hareketli faz olmak zere birbirleriyle karmayan iki fazl bir sistemde ayrlmas ve saflatrlmas yntemidir.

KROMATOGRAFKROMATOGRAFlk kez Rus botaniki Mikhail Tsvett (1903) tarafndan gelitirilen bir yntemdir.

Tsvett bu yntemi bitki pigmentlerinin renkli bileenlerini ayrmakta kullanlmtr. Kulland kolonda renkli bandlarolutuundan, bu ayrma yntemine kromatografi adn vermiti

KROMATOGRAFKROMATOGRAFBir para kat eridin aa hizasndan 1 cm kadar yukarsna bir damla siyah

mrekkep damlatnz.

Kat eridi, mrekkep damlattnz ksm su hizasnn stnde kalacak ekilde su tankna batrnz ve dik bir ekilde tutunuz. Su,kapiler etkisiyle kat zerinde yukar doru yrrken mrekkebi zer ve srklemeye balar. Mrekkebin iindeki bileenler kat zerinde farkl hzlarda ilerleyerek ayrlm olur.

KROMATOGRAFKROMATOGRAF

KROMATOGRAFKROMATOGRAF

eitli maddelerin hareketli faz yardmyla, sabit faz zerinde, deiik hzlarla hareket etmeleri veya srklenmeleri esasna dayanr.

Kromatografi, bir karmda bulunan maddelerin, biri sabit dieri hareketli faz olmak zere birbirleriyle karmayan iki fazl bir sistemde ayrlmas ve saflatrlmas yntemidir.

KromatografiKromatografi ninnin SSnnflandflandrrlmaslmas

Ayrlma Mekanizmalarna Gre Uygulama Biimine Gre Faz Tiplerine Gre


Ayrlma Mekanizmalarna Gre Adsorpsiyon kromatografisi

Partisyon kromatografisi

yon deitirme kromatografisi

Jel filtrasyon (Molekler eleme) kromatografisi

yon ifti kromatografisi

Afinite kromatografisi


Uygulama Biimine Gre- Dzlemsel kromatografi

Kat kromatografisi

nce tabaka kromatografisi (TLC)

- Kolon kromatografisi

Gaz kromatografisi (GC)

Yksek basnl sv kromatografisi (HPLC)


Faz Tiplerine Gre

- Sv kromatografisi

Sv-Kat kromatografisi

Sv-Sv kromatografisi

- Gaz kromatografisi

Gaz-Kat kromatografisi

Gaz-Sv kromatografisi


Ayrlma Mekanizmalarna Gre

Adsorpsiyon kromatografisi

Partisyon kromatografisi

yon deitirme kromatografisi

Jel filtrasyon (Molekler eleme) kromatografisi

yon ifti kromatografisi

Afinite kromatografisi

AyrAyrlma Mekanizmaslma Mekanizmasna Gna Grere

Adsorpsiyon, bir karmda bulunan sv veya gaz halindeki maddelerin katfaz zerine tutunmasdr. Adsorpsiyon kromatografisi ise rnek bileenlerinin dolgu maddesinin yzeyinde farkl olarak tutunmalar sonucu meydana gelen bir ayrma ilemidir.

Adsorpsiyon kromatografisinde; maddeler kat olan sabit faz ile sv veya gazolan hareketli faz arasnda etkileir.

Faz tiplerine gre adsorpsiyon kromatografisi sv-kat

gaz-kat kromatografisidir.

Sabit faz : Durgun veya hareketsiz fazdr

Hareketli faz : Sabit faz zerinde hareket ederek numune bileenlerinin ayrlmasn salayan fazdr

Adsorpsiyon Kromatografisi

AyrAyrlma Mekanizmaslma Mekanizmasna Gna Grere Adsorpsiyon Kromatografisi

Sabit faz

z Ayrlmas gereken maddeleri paralamamal

z Ayrlmas beklenen maddeler ile kimyasal reaksiyon vermemeli

z Adsorpsiyon kapasitesi yksek olmal

z Adsorpladklar maddeleri kolaylkla geri vermeli


Dalma kromatografisinde; maddeler sv olan sabit faz ile sv veya gazolan hareketli faz arasnda dalr.

Birbiriyle karmayan iki svdan, yani iki fazdan oluan bir faz sistemi iine konulan madde bu svlardaki znrlne bal olarak iki faz arasnda dalr ve dengeye ular. Byle bir sistemde maddelerin dalmas sabit olup dalma katsays ile ifade edilir ve Kd ile gsterilir. Bylece Kd deerleri birbirinden farkl olan maddeler kromatografik sistem iersinde farkl hzlarda ilerleyerek birbirlerinden ayrlrlar.

Kd = C1/C2 C1 : Maddenin 1. fazdaki deriimi

C2 : Maddenin 2. fazdaki deriimi

Faz tiplerine gre partisyon kromatografisi sv - sv

sv - gaz kromatografisidir.

Destek:Dalma kromatografisinde, sv sabit fazn adsorpland materyaldir.

Dalma (Partisyon) Kromatografisi


Maddelerin iyonik gruplar ile iyon deitiricideki iyonik gruplarn edeer miktarlarnn karlkl yer deitirmesi esasna dayanr.

yon Deitirme Kromatografisi

Anyon Deitirici

yon deitirme kromatografisi, kullanlan iyon deitiricinin anyon veya katyon aktarmasna gre srasyla anyon deitirme kromatografisiveya katyon deitirme kromatografisi olarak adlandrlr.

Cl- ve I- karmnn nitrat balanm anyon deitirici RNO3 ile bileenlerine ayrlmasnda geerli dengeler aadaki biimdedir:

Cl- + RNO3 RCl + NO3-

I- + RNO3 RI + NO3-

R: znmeyen Matriks RNO3 : Anyon Deitirici

Cl-

I-

AyrAyrlma Mekanizmaslma Mekanizmasna Gna Grere yon Deitirme Kromatografisi

norganik iyon denorganik iyon deiitiriciler : tiriciler :

NaNa22AlAl22SiSi44OO12 12 CaCa2+2+ FeFe2+2+ MnMn2+2+ MgMg2+2+Na2P

Organik iyon deOrganik iyon deiitiriciler:tiriciler:

AnyonikAnyonik, , KatyonikKatyonik ve ve AmfoterAmfoter ReReinelerineler

AyrAyrlma Mekanizmaslma Mekanizmasna Gna Grere yon Deitirme Kromatografisi

yon deitirmeyi etkileyen faktrler

Hareketli faz deriimi

Hareketli faz pHs

Kompleks oluturucu etki

yon deitirme kromatografisinin uygulanmas

AyrAyrlmalarlmalar gg olan bazolan baz iyonlariyonlar ve asitlerinve asitlerin

AminoasitlerAminoasitler

Seyreltik iyon Seyreltik iyon zeltileri derizeltileri deritirmedetirmede

Asit ve baz elde edilmesindeAsit ve baz elde edilmesinde

NaClNaCl NaOHNaOH + + ClCl--


Karmdaki molekllerin molekl byklklerinde gre ayrlmas esasna dayanr.

Jel Filtrasyon (Molekler Eleme) Kromatografisi


Bu teknik, zellikle iyonlaabilen asidik veya bazik maddelerin ayrlmasnda kullanlr. Hareketli faza ilave edilen iyon ifti reaktif sabit faz tarafndan adsorplanr ve iyonize olmu maddeler bu iyon iftleri ile iyonik etkileime girerek birbirinden ayrlr.

yon ifti Kromatografisi


Seicilii fazla olan bu yntem, kromatografi tekniklerinin en yenisidir.

Antijen Antikor

Enzim Substrat

Reseptr la

gibi olduka spesifik etkileimlere dayanr.

Afinite Kromatografisi


Uygulama Biimine Gre- Dzlemsel kromatografi

Kat kromatografisi

nce tabaka kromatografisi (TLC)

- Kolon kromatografisi

Gaz kromatografisi (GC)

Yksek basnl sv kromatografisi (HPLC)

Dzlemsel Kromatografi

Dzlemsel Kromatografi

UV Lambas

Kolon Kromatografisi


1903 ylnda Tsvet bitki pigmentleriyle alrken kolon dolgu maddesi olarak kire kullanmt.

Gnmzde ise ounlukla silika jel ve aluminakullanlmaktadr.


Gaz Kromatografi (GC)

Yksek Performansl SvKromatografi (HPLC)


Gaz Kromatografi(GC)

Yksek Basnl Sv Kromatografi(HPLC)

YYKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFSSHPLC

Sv Kromatografisi: Sv kromatografisi dzlemsel yzeylere ve kolonlara uygulanabilen bir kromatografi trdr.

Normal Faz Sv Kromatografisi:

Polar sabit faz ve apolar veya dk polariteye sahip hareketli faz

Ters Faz Sv Kromatografisi:

Sabit faz apolar, hareketli faz ise polardr


Polar nceApolar ncernek k Yeri

Yksekten ortayaOrtadan dezc Polaritesi

Ortadan de Yksekten ortayaSabit Faz Polaritesi

Ters-fazNormal-fazKolon

Apolar fazTanecik Hareketli faz

- Polar molekl

- Apolar molekl


Normal faz

Ters faz

C18C8

C2

YYKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFSS

1. Normal faz kromatografide, sv fazn kontrol ok nemli ve kritiktir. Hareketli faz bileimindeki kk deiiklikler kromatogramda belirgin farkllklara neden olabilir.

2. Dengeye ulama normal faz kromatografide ok yavatr.

3. Normal faz kromatografide polar maddelerin elsyonu ok yavatr ve yayvan piklere sebep olur.

4. Apolar zcler ok pahaldr, ayrca nemden uzak tutmak zordur.

Ters faz kromatografisinin avantajlar


Sv kromatografisi ynteminin zel bir uygulamas olan yksek performanslsv kromatografisi (HPLC) ynteminde, sabit faz olarak kullanlan dolgu maddelerinin tanecik boyutunun kltlmesi sonucu hareketli faz ile etkileen sabit faz yzey alan byr ve bylece kolonun etkinlii arttrlm olur. ok skolarak doldurulmu kolondan hareketli fazn belirli bir hzla geebilmesi iin basn uygulanmas gerekir.

3 bar


HPLCnin avantajlar

HPLC kolonu, rejenerasyon gerekmeksizin pek ok kez kullanlabilir.

HPLC teknii kullancnn becerisine daha az bamldr ve tekrarlanabilirlik daha yksektir.

Nicel analiz kullanlabilir.

Analiz sresi ksadr.

Duyarlk yksektir.


HPLC Cihaz

Pompa

Enjektr

KolonDedektr

Hareketli faz rezervuar


Kromatografide Temel Parametreler

Alkonma Zaman ve Alkonma Hacmi



Alkonma Zaman ve Alkonma HacmiD

e

d

e

k

t

r

c

e

v

a

b

Zaman veya Hacim

t0

tr1

t0 = Hareketli fazn alkonma zaman

tr = Alkonma zaman



Kapasite Faktr

k = tr t0t0k' = (VR V0) / V0

1 < k < 10

Ak hz sabitse

Alkonma hacmi = VR = Vm + KVs

k' = K Vs / Vm

YYKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFKSEK PERFORMANSLI SIVI KROMATOGRAFSSKromatografide Temel Parametreler

221

2

2

2

2

2 55.516w

tw

ttN rrr ===

trt0

w1/2h

1/2hw

N

Etkinlik



Seicilik

= k'2 / k'1 = (tR2 t0) / (tR1 t0)ki maddeye ait kapasite faktr oranna

Seicilik, esas olarak sabit faz zelliklerine baldr ancak hareketli faz bileimi de seicilii etkiler.



Ayrclk

zamant0

R=0.50

zamant0

R=0.75

zamant0

R=1.00

zamant0

R=1.50R1



Ayrclk

R = 2 (t R2 t R1) / (w1 + w2)


Nicel Analiz in HPLCde Kullanlan Kalibrasyon Teknikleri:

Dorudan Kalibrasyon Teknii:

Cx

Alan veya

Pik Ykseklii

Deriim

4104104040SS443053053030SS332122122020SS221011011010SS11

AlanAlanDeriDeriim (im (ppmppm))



Standart Teknii:

0 2 4 6 8 10 12time

C

o

n

c

e

n

t

r

a

t

i

o

n

NIS

Yksek kesinlik elde edilir; nk bu metot ile numune enjeksiyonu, ak hz ve kolon artlarndaki deimelerle oluan belirsizlikler en aza indirilir.



Standart Teknii:

3,0316557501414,0025,00100

1,4816846250012,0025,0050

0,8415940134301,2025,0030

0,261712644950,4025,0010

0,121612918810,2025,005

Alan oranISNumuneDeriim

oranISDerim

AlanDeriim

Bu metotta, standart ve numune zeltilerinin her birisine dikkatle llm miktarda bir i standart (IS) katlr.



Standart Teknii:

y = 0,0307x - 0,0515R2 = 0,9998

01122334

0 20 40 60 80 100 120

Deriim

A

l

a

n

o

r

a

n

y = 0,7681x - 0,0515R2 = 0,9998

01122334

0 1 2 3 4 5

Deriim oran

A

l

a

n

o

r

a

n



Standart Ekleme Teknii:

y = 980x + 152R2 = 0,9996

0100200300400500600

0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5

Deriim (M)

Alan

kromatografi_2

Documents