KREŞ ve ANAOKULU KREŞ ve ANAOKULU ÇOCUKLARINDA SAĞLIKLI ÇOCUKLARINDA SAĞLIKLI BESLENME BESLENME Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Prof. Dr. Sema AYDOĞDU EgeÜTF EgeÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Öğretim Üyesi Çocuk Mide, Bağırsak, Karaciğer Çocuk Mide, Bağırsak, Karaciğer Hastalıkları ve Beslenme Uzmanı Hastalıkları ve Beslenme Uzmanı www.semaaydogdu.com www.semaaydogdu.com
KREŞ ve ANAOKULU ÇOCUKLARINDA SAĞLIKLI BESLENME. Prof. Dr. Sema AYDOĞDU EgeÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Çocuk Mide, Bağırsak, Karaciğer Hastalıkları ve Beslenme Uzmanı www.semaaydogdu.com. Her Yaşta Sağlıklı Beslenmenin Birincil ve Ana Hedefi:. - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
KREŞ ve ANAOKULU KREŞ ve ANAOKULU ÇOCUKLARINDA SAĞLIKLI ÇOCUKLARINDA SAĞLIKLI
BESLENMEBESLENME
Prof. Dr. Sema AYDOĞDUProf. Dr. Sema AYDOĞDU
EgeÜTF EgeÜTF Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Öğretim ÜyesiÖğretim Üyesi
Çocuk Mide, Bağırsak, Karaciğer Hastalıkları Çocuk Mide, Bağırsak, Karaciğer Hastalıkları ve Beslenme Uzmanıve Beslenme Uzmanı
www.semaaydogdu.comwww.semaaydogdu.com
Her Yaşta Sağlıklı Beslenmenin Her Yaşta Sağlıklı Beslenmenin Birincil ve Ana Hedefi: Birincil ve Ana Hedefi:
SÜT GRUBUSÜT GRUBU
ET - YUMURTA ET - YUMURTA KURU BAKLAGİL GRUBUKURU BAKLAGİL GRUBU
EKMEK – TAHIL EKMEK – TAHIL GRUBUGRUBU
SEBZE – MEYVE SEBZE – MEYVE GRUBUGRUBU
4 Temel Başlığın Her Öğünde Tüketilmesi…4 Temel Başlığın Her Öğünde Tüketilmesi…
BESİNBESİN YONCASIYONCASI
Oyun Çocuğu Oyun Çocuğu Dönemi : 2-6 yaşDönemi : 2-6 yaş
Büyüme hızı düşer Büyüme hızı düşer BağımsızlaşırBağımsızlaşır Kişisel seçimleri VARKişisel seçimleri VAR Oyunla ilgilidirOyunla ilgilidir Yemeğe ilgisi azalır Yemeğe ilgisi azalır Aile iştahsız diye Aile iştahsız diye
yakınmaya BAŞLAR… yakınmaya BAŞLAR…
Oyun Çocuğu Oyun Çocuğu Dönemi : 2-6 yaşDönemi : 2-6 yaş
Yıllık boy uzamasıYıllık boy uzaması 1. Yıl1. Yıl 25 cm25 cm 2. Yıl2. Yıl 12 cm12 cm 3. Yıl 3. Yıl 5 cm5 cm
Oyun Çocuğu Oyun Çocuğu Dönemi : 2-6 yaşDönemi : 2-6 yaş
Günlük Kalori GereksinimiGünlük Kalori Gereksinimi
ErişkinlerErişkinler Kilo başına 50 kaloriKilo başına 50 kalori
BebeklerBebekler Kilo başına 150 kaloriKilo başına 150 kalori
Kreş çocuklarıKreş çocukları Kilo başına 100 kaloriKilo başına 100 kalori
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
ANNELERANNELER Kendi istedikleri gıdalarıKendi istedikleri gıdaları Kendi istedikleri zamandaKendi istedikleri zamanda Kendi istedikleri kadar Kendi istedikleri kadar
ÇOCUKLAR daÇOCUKLAR da Kendi istedikleri gıdalarıKendi istedikleri gıdaları Kendi istedikleri zamandaKendi istedikleri zamanda Kendi istedikleri kadar Kendi istedikleri kadar
Yemek İsterler… Yemek İsterler…
‘’‘’Çok ciddi çatışma konusu’’Çok ciddi çatışma konusu’’
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
Anne ile ilk çatışma Anne ile ilk çatışma
Yaşamın ilk savaşıYaşamın ilk savaşı
Belki ömür boyu sürecekBelki ömür boyu sürecek
BESLENME SAVAŞLARIBESLENME SAVAŞLARI
Tüm kişiliğini, beğenileriniTüm kişiliğini, beğenilerini
Başarılarını, geleceğiniBaşarılarını, geleceğini
Etkileyecek ciddi bir SAVAŞ…Etkileyecek ciddi bir SAVAŞ…
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
Elde tabak peşinden koşulurElde tabak peşinden koşulur
Tüm AİLE.......Tüm AİLE....... TV - ReklamlarTV - Reklamlar Kral TVKral TV BilgisayarBilgisayar Akıl almaz türlü oyunlarAkıl almaz türlü oyunlar
Tüm AİLE.......Tüm AİLE.......
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
Çocuk yaşamı oyunla tanırÇocuk yaşamı oyunla tanır Oyunla yedirilirseOyunla yedirilirse
Yemek ve oyunu ayıramazYemek ve oyunu ayıramaz Sürekli oyun üretilmesiSürekli oyun üretilmesi Hep oyun beklentisi yaratırHep oyun beklentisi yaratır Ailede kısır döngü başlar…Ailede kısır döngü başlar… Tüm aile seferber ve bitap düşer Tüm aile seferber ve bitap düşer
OYUN ÇOCUĞU DönemiOYUN ÇOCUĞU Dönemi
Çocuk ise ;Çocuk ise ; İsteklerini hayata geçirmekİsteklerini hayata geçirmek Oyuna devam etmekOyuna devam etmek İlginin sürekliliğini sağlamakİlginin sürekliliğini sağlamak
İSTER…İSTER… Bir gün veya öğün iyi yerBir gün veya öğün iyi yer Sonra az yemek isteyebilirSonra az yemek isteyebilir Hastalıkta az yer… Hastalıkta az yer…
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
Her gün ve her öğünHer gün ve her öğün Aynı miktarda yedirmek isterAynı miktarda yedirmek ister Bir öğün az yer veya kusarsaBir öğün az yer veya kusarsa Bir saat sonra gene yedirirBir saat sonra gene yedirir Çocuk açlık nedir ÖĞRENEMEZ…Çocuk açlık nedir ÖĞRENEMEZ… Bırakalım açlığı ÖĞRENSİNLERBırakalım açlığı ÖĞRENSİNLER Açıktım demelerine fırsat verelim Açıktım demelerine fırsat verelim
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Dönemi ve ANNELERDönemi ve ANNELER
Savaş giderek ciddileşirSavaş giderek ciddileşir Evde yemez, kreşte yer !!!Evde yemez, kreşte yer !!! Anne inanılmaz gerilirAnne inanılmaz gerilir Sonunda bir aracı (BM) gerekliSonunda bir aracı (BM) gerekli
Çocuk HekimiÇocuk Hekimi Çocuğun sağlık durumu iyi iseÇocuğun sağlık durumu iyi ise
Çocuk Özgür Bırakılır…Çocuk Özgür Bırakılır…
Eğer Çocuk Hekimine Rağmen:Eğer Çocuk Hekimine Rağmen:
Sorun ÇözülemezseSorun ÇözülemezseBebeklerin manken hastalığıBebeklerin manken hastalığı
İnfantil Anoreksiİnfantil AnoreksiSağlıklı çocuğun çok az yemesindenSağlıklı çocuğun çok az yemesindenkaynaklanan beslenme bozukluğukaynaklanan beslenme bozukluğu
SOSYALLEŞİR….SOSYALLEŞİR…. Yaşam tarzı değişirYaşam tarzı değişir Yeni arkadaşlar edinirYeni arkadaşlar edinir Yeni beslenme alışkanlıklarıYeni beslenme alışkanlıkları
KAZANIR…KAZANIR…
OYUN ÇOCUĞU DönemiOYUN ÇOCUĞU Dönemi
Hazır, market ürünü tüketimiHazır, market ürünü tüketimi Ayaküstü, hurda gıda tüketimiAyaküstü, hurda gıda tüketimi
ARTAR !!!ARTAR !!! Bu gıdaların:Bu gıdaların: Besleyici değeri DÜŞÜKBesleyici değeri DÜŞÜK Obezite riski YÜKSEKObezite riski YÜKSEK
Günümüz Günümüz Beslenme Tarzının TuzaklarıBeslenme Tarzının Tuzakları
Küresel mutfak ürünleri:Küresel mutfak ürünleri:DoymuşDoymuş yağ yağ
TuzTuz
ŞekerŞekerden zenginden zengin
Üç tat bir arada***Üç tat bir arada***
Ne kadar yediğinizi anlamıyorsunuzNe kadar yediğinizi anlamıyorsunuz
Besleyici değerleriBesleyici değerleri düşük düşük
““Fast Foods” Fast Foods” Ayaküstü GıdalarAyaküstü Gıdalar
HamburgerHamburger Kızarmış patates Kızarmış patates 13001300 KolaKola kcal.kcal. Elmalı tart Elmalı tart
Günlük kalorinin %Günlük kalorinin %880’0’ii
Günümüz Günümüz Yaşam Tarzının TuzaklarıYaşam Tarzının Tuzakları
TTelevizyon ve elevizyon ve BilgisayarBilgisayar
Başında GeçenBaşında Geçen
Süre Artıyor...Süre Artıyor...
HareketsizlikHareketsizlik
Reklam İstismarıReklam İstismarı
Kaçınılmaz Sonuç:Kaçınılmaz Sonuç:
OBEZİTEOBEZİTE
ÇÇocuklocukluk Yaş Grubundauk Yaş Grubunda
ABD’de ABD’de
%25%25
Avrupa’da Avrupa’da
% 5-20% 5-20
İzmir’deİzmir’de
%14%14
Sodalı ve Kolalı İçecekler Meyve Sodalı ve Kolalı İçecekler Meyve Sularının Aşırı TüketimiSularının Aşırı Tüketimi
UUykuykusuzluksuzluk HiperaktiviteHiperaktivite Dikkat eksikliğiDikkat eksikliği Öğrenme Güçlüğü Öğrenme Güçlüğü AAlerjik lerjik hastalıklarhastalıklar KKemikemikleşmeleşme b bozukluğuozukluğu
Meyve Suları ve EtkileriMeyve Suları ve Etkileri
Hazır ve katkısız Hazır ve katkısız (!?)(!?) meyve suları meyve suları
2-3 günde bozulmuyorsa2-3 günde bozulmuyorsa
kesinlikle katkı maddelidir…kesinlikle katkı maddelidir…
Toplumda meyve sularınınToplumda meyve sularının
Kola kadar zararlı olmadığı kanısı VARKola kadar zararlı olmadığı kanısı VAR
Modern Gıda Teknolojisi Modern Gıda Teknolojisi TRANS YAĞLARTRANS YAĞLAR
Sıvı yağların katılaştırılması esnasındaSıvı yağların katılaştırılması esnasında Doğada bulunmayanDoğada bulunmayan Alkol ve sigaradan daha tehlikeliAlkol ve sigaradan daha tehlikeli
Sentetik TRANS YAĞLAR oluşurSentetik TRANS YAĞLAR oluşur Lezzet artırıcıLezzet artırıcı Bağımlılık yapıcıBağımlılık yapıcı Tüm hazır gıdalarda, pastacılıktaTüm hazır gıdalarda, pastacılıkta
yaygın kullanılıyor… yaygın kullanılıyor…
ETİKETLERE DİKKATETİKETLERE DİKKAT
Hidrojenize Yağ Hidrojenize Yağ
Hidrojene Bitkisel Yağ Hidrojene Bitkisel Yağ
Hidrojene Nebati YağHidrojene Nebati Yağ
İçerir Yazıyorsa:İçerir Yazıyorsa:
Bilin ki; Bu TRANS YAĞDIR Bilin ki; Bu TRANS YAĞDIR
Diğer Bir Bela: Magnesol XLDiğer Bir Bela: Magnesol XL
İleri yaşlarda bu tür gıdalaraİleri yaşlarda bu tür gıdalara
eğilim ARTIYOR…eğilim ARTIYOR…
Oyun Çocuğu Oyun Çocuğu Beslenme İlkeleriBeslenme İlkeleri
GıdaGıda
Yiyecek, İçecek Yiyecek, İçecek
ASLAASLA
Ödül veya Ceza Ödül veya Ceza
Olmamalı…Olmamalı…
OYUN ÇUCUĞU OYUN ÇUCUĞU Beslenme İlkeleri Beslenme İlkeleri
Öğünlerde sabırlı olunmalıÖğünlerde sabırlı olunmalı Kendini beslemesine izin verilmeliKendini beslemesine izin verilmeli Döke saça yemesine izin verilmeliDöke saça yemesine izin verilmeli Yemekten önce beslenmemeliYemekten önce beslenmemeli Aile ile birlikte sofraya oturtulmalı Aile ile birlikte sofraya oturtulmalı
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Beslenme İlkeleri Beslenme İlkeleri
Günde 4 öğün beslenmeliGünde 4 öğün beslenmeli Sabah-Öğle-İkindi-AkşamSabah-Öğle-İkindi-Akşam Ailenin beslenmesini taklit ederAilenin beslenmesini taklit eder
UNUTULMAMALIUNUTULMAMALI Ne görürse onu yapacaktırNe görürse onu yapacaktır Hayat deneyimi henüz yetersizdirHayat deneyimi henüz yetersizdir
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Beslenme İlkeleri Beslenme İlkeleri
Gece sütü geleneğimiz Gece sütü geleneğimiz
YANLIŞ YANLIŞ
İçirilip hemen yatırılmamalı…İçirilip hemen yatırılmamalı…
En az 1-2 saat sonra En az 1-2 saat sonra
Yatırılmalı…Yatırılmalı…
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Beslenme İlkeleri Beslenme İlkeleri
Gece sütü geleneğimiz YANLIŞ Gece sütü geleneğimiz YANLIŞ
AKSİ TAKDİRDEAKSİ TAKDİRDE
Sabah ağız kokusuSabah ağız kokusu
Sabah kusmalarıSabah kusmaları
Kahvaltıda iştahsızlıkKahvaltıda iştahsızlık
Diş çürükleri Diş çürükleri
REFLÜ HastalığıREFLÜ Hastalığı
Çocuklarınızı Süt İçirip Çocuklarınızı Süt İçirip Hemen Yatırmayın…Hemen Yatırmayın…
İçip Yatılıncaİçip Yatılınca
Gıdalar Gece Boyu Gıdalar Gece Boyu
Midede Kalır…Midede Kalır…
SindirilmezSindirilmez
Sabah Kusma Sabah Kusma
Ağız KokusuAğız Kokusu
OYUN ÇUCUĞU BESLENMESİ OYUN ÇUCUĞU BESLENMESİ Temel İlkeleriTemel İlkeleri
2 gr yağ2 gr yağB vitamini 8 B vitamini 8 mikrogrmikrogr
OYUN ÇOCUĞU OYUN ÇOCUĞU Beslenme İlkeleriBeslenme İlkeleri
Sebzeler Sebzeler çiğ veya çiğe yakın çiğ veya çiğe yakın yenmeliyenmeli Çok haşlanmamalıÇok haşlanmamalı Renkleri öldürülmemeliRenkleri öldürülmemeli Meyveler Meyveler Kabukları soyulmadan yenmeliKabukları soyulmadan yenmeli
ETLİ GIDA TÜKETİMİETLİ GIDA TÜKETİMİ
Protein etin kendisindeProtein etin kendisinde
Et suyu yağ içerirEt suyu yağ içerir
Çok tuzludurÇok tuzludur
Tansiyon yüksekliği !!!Tansiyon yüksekliği !!!
Bebek ve çocuklara çorba Bebek ve çocuklara çorba yapımında kullanılmamalı… yapımında kullanılmamalı…
Kasaplık sucuk olarak üretilmişKasaplık sucuk olarak üretilmiş
DoğalDoğal
FERMENTE SUCUKFERMENTE SUCUK
tüketilmeli…tüketilmeli…
Ete Yeni Katkı Maddesi: Ete Yeni Katkı Maddesi: SUPREXSUPREX
Suyu sünger gibi emdiriyor Suyu sünger gibi emdiriyor 700 gram eti 1 kilo yapıyor700 gram eti 1 kilo yapıyor
Suprex: pastörize edilmiş buğday unuSuprex: pastörize edilmiş buğday unu
KIRMIZI etin gramajında %30’a varan artış KIRMIZI etin gramajında %30’a varan artış Etin mayalı hamur gibi hacmi genişlerEtin mayalı hamur gibi hacmi genişler
Ağırlığı eklenen su kadar artarAğırlığı eklenen su kadar artarPişirirken et küçülmezPişirirken et küçülmezAncak, et yavanlaşıyor.Ancak, et yavanlaşıyor.
YUMURTAYUMURTA
Protein değeri yüksekProtein değeri yüksek
Her gün 1 yumurtaHer gün 1 yumurta
Asla çiğ ve rafadan tüketilmemeliAsla çiğ ve rafadan tüketilmemeli
(kuş gribi, tifo riski…)(kuş gribi, tifo riski…)
YıkanmamalıYıkanmamalı
8 dakika haşlanmalı 8 dakika haşlanmalı
YUMURTAYUMURTA
Daha fazla haşlanırsa;Daha fazla haşlanırsa;
Beyaz ile sarısı arasındaBeyaz ile sarısı arasında
Koyu renkli halka oluşurKoyu renkli halka oluşur
Demir sülfür halkasıDemir sülfür halkası
Demiri bağlanır…Demiri bağlanır…
Faydası azalırFaydası azalır
Yağda yumurta da kayıplar oluşur…Yağda yumurta da kayıplar oluşur…
BESLENMEDE BESLENMEDE YUMURTA MUCİZESİYUMURTA MUCİZESİ
Çay Yerine Çay Yerine ////// Taze Meyve Taze Meyve
veyaveya
1-2 Meyvelik 1-2 Meyvelik (bir çay bardağı)(bir çay bardağı)
Taze Sıkılmış Meyve SuyuTaze Sıkılmış Meyve Suyu
Çocuklar ve KahvaltıÇocuklar ve Kahvaltı
Taze Sıkılmış Meyve Suları daTaze Sıkılmış Meyve Suları da
Fazla Tüketilmemelidir…Fazla Tüketilmemelidir…
*Bir Çay Bardağı Yeterli**Bir Çay Bardağı Yeterli*
FazlasıFazlası
Moda Hastalık Reflüye Moda Hastalık Reflüye
Neden Olacaktır… Neden Olacaktır…
Okul Çocuklarında Okul Çocuklarında Kahvaltının ÖnemiKahvaltının Önemi
KAHVALTIKAHVALTI
Günlük enerjinin yarısını sağlarGünlük enerjinin yarısını sağlar
Kahvaltısız sabah yitik süreç…Kahvaltısız sabah yitik süreç…
YorgunlukYorgunluk
Dikkat EksikliğiDikkat Eksikliği
Öğrenme GüçlüğüÖğrenme Güçlüğü
LÜTFEN !!!LÜTFEN !!!
Düzgün birDüzgün bir
KAHVALTI YaptırmadanKAHVALTI Yaptırmadan
Çocuklarınızı Çocuklarınızı
Evden ÇIKARMAYIN……………Evden ÇIKARMAYIN……………
HAZIR SÜTLERHAZIR SÜTLER
Uzun ömürlü süt az tüketelimUzun ömürlü süt az tüketelimDaha çok günlük sütDaha çok günlük süt
Uzun ömürlü sütler;Uzun ömürlü sütler;
Yüksek ısı ve basınç altında üretilirYüksek ısı ve basınç altında üretilir
Vitamin, mineral düzeyleri düşerVitamin, mineral düzeyleri düşer
Faydalı bakterileri ÖLÜR..Faydalı bakterileri ÖLÜR..
(PROBİYOTİK) (PROBİYOTİK)
SÜTÜNSÜTÜN
Süt şeklinde Süt şeklinde alınması şart değil…alınması şart değil…
Yoğurt, peynir, kefir Yoğurt, peynir, kefir daha faydalı…daha faydalı…
Bazı çocuklar sütüBazı çocuklar sütüsevmez… ÇÜNKÜ;sevmez… ÇÜNKÜ;
SÜT SEVMEYİZSÜT SEVMEYİZ
ÇÜNKÜ;ÇÜNKÜ; Toplumumuzun yarısında (%50-70) Toplumumuzun yarısında (%50-70)
süt şekerine(LAKTOZ) tahammülsüzlük süt şekerine(LAKTOZ) tahammülsüzlük Irksal, genetik özelliğimiz… Irksal, genetik özelliğimiz… Yoğurdun mucidi TÜRKLERDİR… Yoğurdun mucidi TÜRKLERDİR… Türkler yoğurdu SEVERTürkler yoğurdu SEVER Yoğurt tahammülsüzlük yapmaz…Yoğurt tahammülsüzlük yapmaz…
YOĞURTYOĞURT
EKŞİYEN YOĞURT EKŞİYEN YOĞURT
GERÇEK YOĞURTTURGERÇEK YOĞURTTUR
SulanırSulanır
Küflenir Küflenir
Hatta ekşiyebilir. Hatta ekşiyebilir.
UHT sütleri ile yoğurt YAPILAMAZ…UHT sütleri ile yoğurt YAPILAMAZ…
Tüm faydalı bakteriler ÖLMÜŞTÜR…Tüm faydalı bakteriler ÖLMÜŞTÜR…
MEYVELİ YOĞURTMEYVELİ YOĞURT
EkşimeyenEkşimeyen
Şeker eklenmiş yoğurtŞeker eklenmiş yoğurt
İshalde faydasız İshalde faydasız
Normal yoğurdun 4 misli fazla şeker Normal yoğurdun 4 misli fazla şeker
OBEZİTE riski yüksek… OBEZİTE riski yüksek…
KEFİRKEFİR
Kefir taneleriKefir taneleri kazein ve ortak yaşayankazein ve ortak yaşayan
faydalı bakterilerden oluşur…faydalı bakterilerden oluşur…
Sindirimi kolay Sindirimi kolay
Laktoz oranı sütten daha az Laktoz oranı sütten daha az
B grubu vitaminler içerirB grubu vitaminler içerir
Bakterilere, viruslara karşı koruyucuBakterilere, viruslara karşı koruyucu
Grip, nezle ve ishali önlerGrip, nezle ve ishali önler