Kreatywna plastykostymulacja w świetle twórczego ... · Sześć kapeluszy de Bono J.W. ... już schematach myślowych, skoncentrowania się na wyszukiwaniu odpowiednich argumentów,

JoannaWajdenfeld"Kreatywnaplastykostymulacjawświetletwórczegofunkcjonowaniaumysłu"Copyright©byWydawnictwoPsychoskok,2013Copyright©byJoannaWajdenfeld,2013Wszelkieprawazastrzeżone.Żadnaczęśćniniejszejpublikacjiniemożebyćreprodukowana,powielanaiudostępnianawjakiejkolwiekformiebezpisemnejzgodywydawcy.Skład:WydawnictwoPsychoskokProjektokładki:JoannaWajdenfeldZdjęcieokładki,rysunkiizdjęcia:JoannaWajdenfeldISBN:978-83-7900-017-3

WydawnictwoPsychoskokul.Chopina9,pok.23,62-507Konintel.(63)2420202,kom.665-955-131wydawnictwo.psychoskok.plhttp://ebooki123.ple-mail:[email protected]

JoannaWajdenfeld

Kreatywnaplastykostymulacjawświetletwórczegofunkcjonowaniaumysłu

WydawnictwoPsychoskok2013

Konin

Spistreści(pełnejwersjipublikacji)

WprowadzenieRozdziałIKreatywnośćczylitwórczośćprzezmałe„t”1.Jakmożemyrozumiećtwórczość2.Twórczośćwróżnymujęciuteoretycznym3.Twórcze,czylikreatywnemyślenie3.1.Metodytwórczegomyślenia3.1.1.SześćkapeluszyEdwardadeBono3.1.2.Burzamózgów3.1.3.MetodaSCAMPER3.1.4.Synektyka3.1.5.Analizamorfologiczna3.1.6.MorfologiaFunkcjonalna3.1.7.Grazesłowami3.1.8.MetodaPolaya4.Twórczośćdzieci5.Środowiskoszkolneiczynnikimającewpływnatwórczośćwszkole

RozdziałIISztuka1.Historiapojęciasztuka2.Funkcjesztukikulturzeipracypedagogicznej

RozdziałIIIArteterapiaiartestymulacja1.Czymjestarteterapiaiartestymulacja?2.Historiaarteterapii3.Funkcjeioddziaływanie4.Formy4.1.Muzykoterapia4.2.Choreoterapia4.3.Biblioterapia,bajkoterapia4.4.Plastykoterpia(terapiazapomocąsztukplastycznych)4.5.Teatroterapia,dramatoterapia,psychodrama4.6.Estetoterapia4.7.Silwoterapia4.8.Talasoterapia4.9.Ludoterapia,zabawoterapia4.10.Chromoterapia–terapiabarwą5.Arteterapiapunktuwidzeniapsychologiiipedagogiki6.Wykorzystaniearteterapiiwszpitalachiośrodkachpsychiatrycznych

RozdziałIVPlastykoterapiaiplastykostymulacja

1.Czymplastykoterapiaiplastykostymulacjaróżnisięodedukacyjnychzajęćplastycznych?2.Plastykoterapiaiplastykostymulacjawróżnychzastosowaniach2.1.Plastykostymulacjawrozwojudziecka2.2.Plastykoterapiawrewalidacji2.3.Plastykoterapiawoddziaływaniachpsychiatrycznych3.Metodystosowanewplastykostymulacjiiplastykoterapii3.1.Metodyindywidualne3.1.1.Pracaindywidualnazdziećmi3.1.2.Terapiaindywidualnawrewalidacji3.2.Metodygrupowe3.2.1.Pracawgrupiezdziećmi3.2.2.Terapiagrupowawrewalidacji4.Zasadypracyzpodopiecznym4.1.Ogólnezasadypracyzpodopiecznym4.2.Ogólnezasadyheurystyczne4.3.Jakskuteczniekształcićuczniówkutwórczości?4.4.Jakskuteczniezabijaćtwórczośćnalekcjachizajęciachartystycznychinietylko?

RozdziałVTechnikistosowanewplastykostymulacji1.Technikirysunkowe1.1Przykładowetechnikirysunkowe1.2.Specyficznetechnikirysunkowewplastykoterapiiiplastykostymulacji2.Technikigraficzne2.1.Specyficznetechnikigraficznewplastykoterapiiiplastykostymulacji3.Technikimalarskie3.1.Specyficznetechnikimalarskiewplastykoterapiiiplastykostymulacji4.Technikiprzestrzenne4.1.Lepienie4.2.Rzeźba4.3.Papieroplastyka5.Technikimieszane-Collage5.1.Collagewplastykostymulacjiiplastykoterapii6.Niekonwencjonalnetechnikiplastycznewplastykostymulacjiiplastykoterapii

RozdziałVIPlastykostymulacjaćwiczenia1.Ćwiczeniaintegracyjne2.Ćwiczeniazwykorzystaniemtechnikrysunkowych3.Ćwiczeniawykorzystującemalarstwo4.Formyprzestrzennewćwiczeniach-lepienie5.Papieroplastyka6.Ćwiczeniawykorzystującetechnikimieszane6.Materiałynaturalne

RozdziałVIIBiologiczneineuropsychologiczneuwarunkowaniatwórczości

1.Ogólnabudowaifunkcjemózgu2.Komórkinerwowe3.Istotabiałamózgu–drogineuronalne4.Istotaszaramózgu-koramózgowa4.1.Funkcjonalnastrukturakorymózgowej4.2.Topograficznastrukturakorymózgowej4.3.Płatymózgoweiichfunkcje4.3.1.Płatyczołowe4.3.2.Płatypotyliczne4.3.3.Płatyciemieniowe4.3.4.Płatyskroniowe5.Układlimbiczny6.Najstarszeczęścifunkcjonalnemózgu6.1.Wzgórze6.2.Jądrapodstawne7.FunkcjeOUNwbadaniach7.1.Badaniaporównawczepodstawytwórczegomyślenia7.2.Badaniapamięci7.3.Badaniauwagi

RozdziałVIIIMetodybadańneuropsychologicznych1.Schematbadawczy2.BadaniaMRIifMRI

RozdziałIXBadaniatwórczości,arteterapiiartestymulacjiiplastykostymulacji1.Badaniatwórczości2.Badaniaarteterapii3.Badaniaplastykostymulacji3.1.Odbiórsztuki,atwórczość3.2.Plastykoterapia,atwórczośćuosóbstarszych4.Badanianeuropsychologiczneplastykostymulacji,arteterapiiisztuki4.1.Badaniaaktywnościneuronalnejuosóbzzaburzeniami,uprawiającychsztukę4.2.Odbiórpiękna4.3.Badaniaodbiorusztukipotreninguplastykostymulacyjnym5.BadanianeuropsychologicznetwórczościPodsumowanieBibliografiaRecenzjapracyRecenzjaksiążki

Wprowadzenie

RozdziałI

Kreatywnośćczylitwórczośćprzezmałe„t”

Rysunek1.PojęcietwórczościJ.W.

Rysunek2.WartośćpozytywnatwórczościJ.W.

Rysunek3.MyślenieobrazoweJ.W.

podejściemistyczne(twórczośćjakointerwencjatajemniczychsił),podejściepragmatyczne(problematykarozwijaniazdolnościtwórczych,anieichrozumienie),podejściepsychodynamiczne(twórczośćrodzisięznapięciapomiędzyświadomością,anieświadomymipopędamiiimpulsami),podejściepsychometryczne(twórczośćbadanaprzezspecjalnetestywcodziennychsytuacjach),podejściepoznawcze(umysłoweprocesyodpowiedzialnezatworzenienowychicennychidei),podejściespołeczno-personalistyczne(cechyosobowościtwórców,czynnikimotywacyjneiśrodowiskojakoźródłoaktywnościtwórczej).(Szmidt,2007).

Rysunek4.ArtystamalarzJ.W.

Rysunek5.DefiniowanieproblemuJ.W.

Rysunek6.TrudneszukaniepomysłuJ.W.

Osobiste(twórczośćpsychologiczna,typuP):wumyśleosobypowstająpomysły,ideeihipotezy,któresąnowezpunktuwidzeniajejindywidualnegożycia;osiągnięciateznanesąjużludzkości,sąjednakoryginalnedladanegoczłowiekaiwzbogacająjegoindywidualnedoświadczenia;Kulturowe(twórczośćhistoryczna,typuH):transgresjeprowadządoodkryćiwynalazkówtechnicznych,naukowychczyorganizacyjnych,któredotychczasniebyłyznaneludzkości.Istotnejest,iżotoczenietwórcyniezawszejestwstanieocenić,czydanywytwórjesttwórczywsensiehistorycznym.

preparacji–zbieraniedanych,przygotowanieproblemu,inkubacji–samoistne,nieświadome„wylęganiesię”pomysłu,iluminacji–olśnienietowarzyszącerozwiązaniuproblemuprzezwgląd,weryfikacji–sprawdzenieprzydatnościrozwiązania.

Rysunek7.SystematycznepracaprowadzidoprzyrostuwiedzyJ.W.

Rysunek8.PrzełączanieuwagiJ.W.

Rysunek9.AnalogieJ.W.

Rysunek10.OlśnienieJ.W.

zasadadoświadczenia,tendencjadownikaniawświatwłasnychdoznań,zasadazwiązków,skłonnośćdoujmowaniarzeczywistościjakosystemurelacji,zasadakorelatów,najściślejzwiązanaztwórczością,skłonnośćdotworzeniakojarzeń,którewwypadkuniezwykłego,niespotykanegopołączeniaelementówdajądziełatwórcze.

preparację-etapświadomejpracynadproblemem,

inkubację-etapodejściaodproblemu,iluminację-etapraptownegouświadomieniasobieistotyproblemu.

stwierdzeniesytuacjiproblemowej,określeniejej,wysuwaniepomysłówrozwiązaniaproblemu,ichkrytycznaanaliza,wybórrozwiązania.

początkowystanwiedzy,operatory,czyliczynności,metodyitaktyki,któreumożliwiająprzekształceniestanupoczątkowegowstanpożądany,cel,któryjestprojektowanymstanemrzeczy.

czystointuicyjne,czylibrainstorming(burzamózgów)zwariantami,oprzebieguuporządkowanym,czylisynektykazwariantami,oprzebiegudyskursywnym,czylimorfologiazbudowananarozkładzie(podziale)funkcjonalnymposzukiwanegosystemu.

Podważanie-prawa,zasady,hipotezysąpodważanecelowymiargumentamiakoniecznośćodpowiedzisprzyjaznalezieniurozwiązania.Negowanie(advocatusdiaboli)-każdyargumentjestprzeciwstawianykontrargumentowi,zaśkoniecznośćobronywłaściwymiargumentamisprzyjaznalezieniurozwiązania.Zniekształcanie-przezcelowekarykaturalnezniekształcanietypu:zwiększyć,zmniejszyć,rozciągnąć,obrócić,przekształcić,wyłożyć,itd.dochodzimydonowychideiirozwiązań.Niekompetencja-brakrozeznaniawtemacieiodwagaosobistasprzyjaswobodziemyśleniaprowadzącdocałkiemnowychrozwiązań.Asocjacje-swobodneskojarzeniamogąwnieśćistotnywkładdorozwiązaniaproblemu.

Granieokreślonejroli–pozwalanawzięcie„ego”ijegointeresówwnawias,byćwolnymjakklaun;pozwalanapajacowanie,czylijaknajbardziejwskazanąswobodę.Ukierunkowanieuwagi–naokreślonyaspektzagadnienia,związanezuwolnieniemsięodbycialitylkoreakcjąnawywołującybodziec.Wygoda–umożliwianiekrępującazmianębiegu,rodzajumyślenia.Wykraczaniepozato,cowiemyicowiedziećmożemybiorącpoduwagęaktualnystanwiedzy.Jasnezasadygry–ustalone,łatwedonauczeniasię–jesttograwmyślenie,którejcelemjesttworzeniemapyproblemu,anieprowadzeniedyskusji.

Rysunek11.SześćkapeluszydeBonoJ.W.

zaprzestaniaposzukiwańpozgłoszeniupierwszejpropozycji,gdytajestmożliwadospełnienia,odrzuceniapomysłóworyginalnych,nowych,tylkodlatego,żeniemieszcząsięonewutrwalonychjużschematachmyślowych,skoncentrowaniasięnawyszukiwaniuodpowiednichargumentów,służącychoceniezgłoszonegopomysłu,atymsamymdoprzerwaniatokutwórczychposzukiwań.(Antoszkiewicz,1990;Góralski,1980-84;Mikołajczyk,1999;Proctor,2002;Jerzak,1994).

Rysunek12.BurzamózgówJ.W.

Niekrytykować-żadnegopomysłuniemożnakrytykować,anioceniaćwczasietrwaniadyskusji.Przyjęciezasadyodroczonegowartościowaniastanowinajważniejszezałożeniemetody„burzamózgów”.Wyłączeniewszelkiejkrytykipodczassesjipomysłowościsprzyjawywołaniureakcjiłańcuchowejwzgłaszaniuideirozwiązania.zbadańOsborne’awynika,żeczłowiekmożesformułowaćprawiedwukrotniewięcejdobrychpomysłów,jeżeliichocenabędziedokonywanapozakończeniusesji.Powinnosięzgłaszaćwszystkiepomysły,któreprzychodządogłowy,gdyżimbardziejfantastycznypomysł,tymwiększaszansaoryginalnegorozwiązania.Następujekojarzenie,kombinowanie,modyfikowaniepomysłówinnychuczestników.Wytworzyćdużąliczbępomysłów-ważnajestliczbapomysłów,bezwzględunaichwartość,ponieważimwięcejpomysłów,tymwiększaszansaznalezieniaoptymalnegorozwiązania.Każdypomysłstajesięźródłemdlapowstanianowych,tezaśdalszychpomysłów.Zgłaszaćwszystkiepomysły,któresięnasuwają–głównązasadąjestswobodnazasadawyobraźni.Należyzgłaszaćnawettepomysły,którewydająsiębyćnierealne,ponieważmogąoneprzyczynićsiędopowstaniapomysłurealnego,któregorealizacjarozwiążeproblem.„Dzikie”pomysłypobudzająwyobraźnię,pozwalająprzełamaćoporypsychiczne,utrudniającepowstawanienowychidei.Swobodatwórczapozwalazobaczyćproblemzróżnychpunktówwidzenia.Łączyćidoskonalićzebranepomysły–dużaliczbapomysłówpozwalatworzyćznichkombinacje,którezwiększająprawdopodobieństwopojawieniesięoptymalnegopomysłu.Prezentowaćpomysłyjasnoizwięźle–krótkiopispomysłupozwalauchwycićistotęsprawy.Jasnośćmyśli,przejrzystośćpomysłustymulujepozostałychuczestnikówgrupytwórczej.Rezygnowaćzautorstwapomysłów–pomysłysąwłasnościągrupy.

RozdziałII

Sztuka

Rysunek17.Plakatwystawowy

RozdziałVI

Plastykostymulacjaćwiczenia

Jakimasznastrój

Nastrójjakpogoda

Powiedznamcośosobie

Imię

Autoportrety

Rysunek62.Przykładowemateriały

Tęcza