Panny i krokodyl , czyli Zwierzyniec w kalejdoskopie Damsels and a crocodile – Zwierzyniec highlights Wystawa powstała w ramach XVIII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego Wszystko płynie The exhibition is held as part of the 18th Małopolska Days of Cultural Heritage Everything Flows Parafia pw. Najświętszego Salwatora w Krakowie Opracowanie tekstów i koncepcji wystawy / Texts and exhibition concept by: Joanna Nowostawska-Gyalókay Tłumaczenie / translation: Anna Mirosławska-Olszewska Opracowanie graficzne / graphic design by: Marcin Hernas Korekta / proofreading by: Marcin Hernas & Agnieszka Szewczyk dnidziedzictwa.pl Organizator: Patron: Partnerzy: Gospodarz: Kościół i klasztor PP. Norbertanek na Zwierzyńcu, ok. 1860, rysunek Aleksandra Płonczyńskiego. MuzeuM Historyczne Miasta krakowa Norbertine church and convent in Zwierzyniec, c. 1860, drawing by Aleksander Płonczyński. historical museum of the city of kraków
16
Embed
KOŚCIÓŁ NORBERTANEK, KOŚCIÓŁ PW. NAJŚWIĘTSZEGO SALWATORA WRAZ Z KAPLICĄ PW. ŚW. MAŁGORZATY W KRAKOWIE: "Panny i krokodyl, czyli Zwierzyniec w kalejdoskopie" (wystawa)
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Panny i krokodyl, czyli Zwierzyniec w kalejdoskopieDamsels and a crocodile – Zwierzyniec highlights
Wystawa powstała w ramach XVIII Małopolskich Dni
Dziedzictwa Kulturowego Wszystko płynie
The exhibition is held as part of the 18th Małopolska Days
of Cultural Heritage Everything Flows
Parafia pw.
Najświętszego
Salwatora
w Krakowie
Opracowanie tekstów i koncepcji wystawy /
Texts and exhibition concept by: Joanna Nowostawska-Gyalókay
Tłumaczenie / translation: Anna Mirosławska-Olszewska
Opracowanie graficzne / graphic design by: Marcin Hernas
Korekta / proofreading by: Marcin Hernas & Agnieszka Szewczyk
dnidziedzictwa.pl
Organizator: Patron: Partnerzy:Gospodarz:
Kościół i klasztor PP. Norbertanek
na Zwierzyńcu, ok. 1860,
rysunek Aleksandra Płonczyńskiego.
MuzeuM Historyczne Miasta krakowa
Norbertine church and convent
in Zwierzyniec, c. 1860,
drawing by Aleksander Płonczyński.
historical museum of the city of kraków
Zwierzyniec jest jedną z najstarszych podkrakowskich wsi. Przed wiekami obszar ten
podporządkowany był kapryśnej rzece Wiśle, która nieustannie, to zmieniając bieg,
to znów obficie wylewając, zagrażała mieszkańcom tych okolic. Mnóstwo tu było
również stawów, bagien i nadbrzeżnych szuwarów. W tej plątaninie wód ludzie budowali
początkowo tylko na wynioślejszych miejscach, stopniowo jednak przesuwali się coraz niżej,
ku rzece, znajdując kolejne sposoby na jej ujarzmienie. W podobnej sytuacji był też sam Kraków.
Klasztor sióstr Norbertanek.
MuzeuM Historyczne Miasta krakowa
The Norbertine convent.
historical museum of the city of kraków
Zwierzyniec is one of the oldest villages in the environs of Krakow. Centuries ago the Vistula
river posed a threat to local residents when it changed its course or flooded its banks.
The area of Zwierzyniec was peppered with ponds, marshes and reeds.
Initially, people settled only on high ground, but with time they moved closer
to the river and invented ways to tame it. The same happened in Krakow.
Usytuowany nad urwistymi brzegami Wisły i Rudawy klasztor Panien Norbertanek – otoczony częściowo dawnym murem, wyposażony
w attyki, baszty, okienka strzelnicze – przypomina fortecę. Nie ma on jednak funkcji obronnych – odgrywa jedynie rolę duchowej twierdzy.
Pozostaje jednym z dwu istniejących w Polsce domów norbertańskich. Ufundował go w XII wieku prawdopodobnie Jaksa Gryfita z Miechowa,
możnowładca i uczestnik wypraw krzyżowych. Na jego zaproszenie przybyły tu z klasztoru w czeskich Doksanach pierwsze norbertanki,
które dały początek bodaj pierwszej żeńskiej wspólnocie kontemplacyjnej na ziemiach polskich. Na Zwierzyńcu początkowo osiedli
też mnisi męskiej gałęzi zakonu norbertańskiego, w tym czasie bowiem częsta była praktyka zakładania klasztorów parzystych.
Situated on the precipitous banks of the Vistula and the Rudawa, the Norbertine convent, partly walled
and featuring attics, bastilles and arrowslits, is a symbol of a spiritual fortress. It is one of the two still extant
Norbertine houses in Poland. It was probably founded in the 12th century by Jaxa Gryfita of Miechow, a magnate
and crusader, who invited Norbertine nuns from the convent of Doksany in Bohemia. The nuns set up what may
have been the first female contemplative community in Poland. Initially, there was also a Norbertine community
of monks in Zwierzyniec, as it was common practice at the time to establish double monasteries.
Klejnoty miasta Krakowa. Dwadzieścia cztery widoków
w chromolitografiach podług oryginalnych akwarel
Juliusza Kossaka i Stanisława Tondosa, Kraków 1886.
doMena publiczna
[Jewels of the City of Krakow: Twenty Four Views
in Chromolithographs from Original Watercolours
by Juliusz Kossak and Stanisław Tondos], Kraków 1886.
public domain
Piętnastowieczny kronikarz Jan Długosz w dziele Liber beneficiorum opisał średniowieczny wygląd zwierzynieckiego
konwentu. Klasztor był wówczas drewniany, a jego zabudowania okalał warowny mur. Niestety w 1494 roku założenie
strawił pierwszy poważny pożar; kolejne w 1527 i 1587 – ten drugi był wynikiem oblężenia Krakowa przez wojska
arcyksięcia Maksymiliana Habsburga – doprowadziły zabudowania do całkowitej ruiny. Ze zniszczeń i tarapatów
finansowych podźwignęła klasztor na początku XVII wieku rzutka ksieni Dorota Kątska, najmłodsza z sześciu ocalałych
z oblężenia mniszek. Odbudowę w duchu baroku przeprowadzono według projektu architekta Giovanniego Trevano.
In his book Liber beneficiorum, Johannes Longinus (Dlugossius), 15th century Polish chronicler, describes
the medieval Zwierzyniec convent as a fortified, walled complex of a wooden convent and outbuildings.
Unluckily, in 1494 it burned down in the first great fire, and was completely destroyed by two other fires:
in 1527 and 1587, the latter during the siege of Kraków by the army of Maximilian Habsburg, Archduke of Austria.
Owing to the efforts of Abbess Dorota Kątska, the youngest of six nuns who survived the siege, at the beginning
of the 17th century it was rebuilt in the Baroque style to a design by architect Giovanni Trevano.
Widok klasztoru ze Zwierzyńca pod Krakowem. W tle widać także Bielany,
Mogiłę Kościuszki i lipę Zamojską, litografia 1823–1850.
biblioteka narodowa, doMena publiczna
View of the Zwierzyniec convent near Kraków and of Bielany Monastery,
Kościuszko Mound and Zamoyska Lime Tree, lithograph, 1823–1850.
national library, public domain
Starodawny spichlerz drewniany, który stał niegdyś na podwórzu klasztornym.
Według encyklopedii Zygmunta Glogera budynek w 1878 roku miał zostać rozebrany
i przeniesiony do wsi Luborzyca w Królestwie Polskim.
The old wooden granary which once stood in the convent courtyard.
According to the Zygmunt Gloger encyclopaedia, it was relocated
to the village of Luborzyca in the Kingdom of Poland.