KONUYA GİRİŞ

Yeryüzünün tamamının yada bir bölümünün kuş bakışı görünümünü belli bir oranda küçültülerek

düzleme aktarılmasına HARİTAHARİTA denir.

Bir çizimin HARİTAHARİTA olabilmesi için;

Kuşbakışı olarak çizilmiş olması Ölçekli çizilmiş olması (Küçültme Oranı)

Bir düzleme(Düz Bir Zemin) aktarılmış olması

ÖLÇEK NEDİR?•Yeryüzü şekillerinin birebir haritasının çizilmesi mümkün değildir.

Bu nedenle haritadaki gerçek uzunluklar belirli bir ölçek dahilinde küçülterek haritaya aktarılır.

•Haritalardaki bu küçültme oranına ÖLÇEKÖLÇEK denir….

1 / 20.000 1 / 50.000

Alan KüçükAyrıntı Fazla

Alan BüyükAyrıntı Az

1 / 500.000Sizce Ölçeğin Paydası

Az Önceki Paydadan Küçük müdür , Büyük müdür ?1 / 2.500.0001 / 50.000 1 / 25.000 1 / 12.500

1 / 1.000

1 / 10.000

1 / 50.000

1 / 200.0001 / 1.000.0001 / 80.000.000

Kesir Ölçek Çizik Ölçek

Ölçek ÇeşitleriÖlçek Çeşitleri

1/100.000

1 / 2.000.000

1 / 80.000.000

İki Harita Arasındaki Farka Bakalım mı..?

İki Harita Arasındaki Farka Bakalım mı..?

1 / 10.000.0001 / 10.000

Ölçek Değişirse NELERNELER değişir?

1 / 2.000.0001 / 2.000.000

Ölçek Paydası ne ifade eder ?

1 // 500

1 // 1 000

1 // 1 500

1 // 2 000

Daha gerçekçi bir örnekle açıklayacaksak olursak…!

Bir görüntü ne kadar büyük bir alanı gösteriyorsa

AYRINTIAYRINTI az olur;Bir görüntü ne kadar küçük bir alanı

gösteriyorsa AYRINTIAYRINTI fazla olur…

*

Ölçekleri Biraz Daha Yakından Tanıyalım

Harita Üzerinde Ölçüm

1 / 7.000.000

Kastamonu-İstanbul

6 Cm

1 Cm 7.000.000 1 Cm 7.000.000 CmCm

6 Cm 6 Cm Kaç KmKaç Km ‘dir ‘dir

İstanbul - Kastamonu Arasıİstanbul - Kastamonu Arası kaç km ‘dir , Ölçelim mi?

ddmm

mmdamdam

hhmmkk

mm

6 x 70 / 1 = 420 Km6 x 70 / 1 = 420 Km

Kesir Ölçekli Harita

Harita Üzerinde Ölçüm

Kastamonu-İstanbul

6 Cm

1 Cm 70 1 Cm 70 KmKm

6 Cm 6 Cm Kaç KmKaç Km ‘dir ‘dir

İstanbul - Kastamonu Arasıİstanbul - Kastamonu Arası kaç km ‘dir , Ölçelim mi?

6 x 70 / 1 = 420 Km6 x 70 / 1 = 420 Km

Çizik Ölçekli Harita

1 Cm ‘lik Dilim

70 km

Harita ÜzerindeKUŞUÇUŞU ve KARAYOLU UZAKLIKKUŞUÇUŞU ve KARAYOLU UZAKLIK

KASTAMONU

İZMİR

Kastamonu-İzmir

6 Cm

1 Cm ‘lik Dilim

100 km

1 Cm 100 1 Cm 100 KmKm

6 Cm 6 Cm Kaç KmKaç Km ‘dir ‘dir6 x 100 / 1 = 600 Km6 x 100 / 1 = 600 Km

PEKİPEKİ

İİzmir-KASTAMONU ARASI,kuşuçuşu uzaklık 600 Km çıktı…

Ama,İzmir-Kastamonu Karayolu Uzaklığı 980 Km ‘dir.Buna göre , aradaki bu fark

nereden kaynaklandı,SİZCE…?

Kuşuçuşu Uzaklık – 180

Kuşuçuşu Uzaklık – 180

KmKm

Karayolu Uzaklık – 260

Karayolu Uzaklık – 260 KmKm

Örnek Soru

Haydi cevabı bulun

bakalım…

Doğru Cevap

68 Km68 Km

Kesir ölçeği, çizgi ölçeğe çevirirken önce 1 cm'nin kaç km'yi gösterdiği bulunur.

Örnek: 1 / 2.500.000 ölçeğinde 1 cm 25 km'yi gösterdiğine göre çizgi ölçekte de 1 cm 25 km'yi göstermelidir.

Kesir Ölçeği Çizgi Ölçeğe Çevirme:

Çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirirken önce 1 cm’de kaç km gösterdiği tespit edilir…

Örneğin: Çizgi ölçeğin uzunluğu 5 cm'dir.5 cm 20 km gösterdiğine göre1 cm kaç km'yi gösterir.----------------------------------------x = 20 / 5 = 4 km4 km = 400.000 cmBulunan deger cm'ye çevrilir.Buna göre kesir ölçek 1 / 400.000'dir.UYARI: Çizgi ölçeği kesir ölçege çevirirken, grafigin sonundaki uzunluk birimine dikkat etmemiz gerekir. Farklı birimlerde olabilir.

Çizgi Ölçeği Kesir Ölçeğe Çevirme

1 Cm1 Cm = 4 Km4 Km

göstermektedir

1 Cm--------4 Km

Km , Cm ‘ye çevrilir / 5 Sıfır eklenir

Şimdi de Aşağıdaki Haritalara bakarakÖlçekleri Yorumlayalım mı…?

HARTİTALAR / Farklı ÖlçeklİFarklı Ölçeklİ

Alan KÜÇÜKAlan KÜÇÜK

Ayrıntı FAZLAAyrıntı FAZLA

Alan BÜYÜKAlan BÜYÜK

Ayrıntı AZAyrıntı AZ

BÜYÜK ÖLÇEKLİ

HARİTALAR

KÜÇÜK ÖLÇEKLİ

HARİTALAR

Koordinatları Satrancın Dili İle Anlamak

1 – 1 – 1A ‘daki taş1A ‘daki taş A B C D E F G H

BEYAZ KALE

2 – 2 – 2G ‘daki taş2G ‘daki taş

3 – 3 – 3D ‘daki taş3D ‘daki taş

4 – 4 – 4B ‘daki taş4B ‘daki taş5 – 5 – 5E ‘daki taş5E ‘daki taş


7 – 7 – 6B ‘daki taş6B ‘daki taş

8 – 8 – 7G ‘daki taş7G ‘daki taş


10 – 10 – 7B ‘daki taş7B ‘daki taş

11 – 11 – 8A ‘daki taş8A ‘daki taş12 – 12 – 8G ‘daki taş8G ‘daki taş13 – 13 – 8E ‘daki taş8E ‘daki taş

14 – 14 – 6H ‘daki taş6H ‘daki taş

15 – 15 – 1H ‘daki taş1H ‘daki taş

BEYAZ PİYON

BEYAZ VEZİR

BEYAZ KALESİYAH VEZİR

BEYAZ PİYONSİYAH PİYON

SİYAH PİYON

SİYAH FİL

SİYAH PİYONSİYAH KALE

SİYAH KALESİYAH ŞAH

SİYAH PİYON

BEYAZ ŞAH

Basit Koordinatlar İle Haritaların Dili’ni Anlamak

75 K75 K

60 K60 K

45 K45 K

30 B 15 B 30 B 15 B 00 15 D 30 D 45 D 60 D 75 D 90 D 15 D 30 D 45 D 60 D 75 D 90 D 60 Doğu Dikey Çizgi ve 60 Kuzey Yatay Çizgi üzerinde hangi ülke yer alır ?

RUSYA

0 Dikey Çizgi ve 45 Kuzey Yatay Çizgi üzerinde hangi ülke yer alır ?

FRANSA

30 Batı Dikey Çizgi ve 75 Kuzey Yatay Çizgi üzerinde hangi ülke yer alır ?

GrönlandGrönland

GRÖNLANDGRÖNLAND

E K V A T O RE K V A T O RKutup noktalarından

eşit uzaklıkta olan ve

yer yuvarlağını iki eşit

yarım küreye ayıran

dairedir.Derecesi 0

(sıfır) dır.

Şimdi de Koordinatlarda KullandığımızAsıl Çizgilerin Neler Olduğunu Öğrenelim…

PARALELLER / Yatay ÇizgilerYatay Çizgiler

Ekvatora

paralel

olarak çizildiği

varsayılan

hayali

çemberlere

denir.


EKVATOR

Başlangıç Paraleli

Ekvatordur


Ekvator Dünyayı İki eşit yarım küreye ayırır

Kuzey Kuzey Yarım Yarım KüreKüre

Ekvator

Güney Güney Yarım Yarım KüreKüre


90 Kuzey ve 90 Güney Yarım Kürede olmak üzere 180180 paralel vardır


İki paralel arası uzaklık 111 km’dir.


Paralellerin

numaraları

ekvatordan

kutuplara

gidildikçe

büyür.


Ekvator’dan Kutuplara

doğru gidildikçe PARALELLER ’in uzunlukları

kısalır.


En Büyük paralel

Ekvator’dur:40.076 40.076 kmEn küçük

paralel Kutup Noktaları ‘dır:00 km


Başlangıç MeridyeniBaşlangıç MeridyeniBaşlangıç Meridyeni

İngiltere yakınlarında

bulunan GRİNİÇ GRİNİÇ

İSTASYONUİSTASYONU ‘dur…

Şimdi de Koordinatlarda KullandığımızAsıl Çizgilerden Meridyenlere Bakalım

MERİDYENLER / Dikey ÇizgilerDikey Çizgiler

Başlangıç meridyeninin doğusunda 180 batısında da 180 tane olmak üzere toplam 360 tane meridyen vardır.

Batı M. Doğu M


50D50B 30B 30D10B 10D00

Griniç’in doğusunaDoğu Boylamları

Griniç’in Batısına Batı Boylamları


Ekvator’dan Kutuplara doğru gidildikçe MERİDYENLER arası kısalır.

Ekvator’da iki meridyen arası mesafe 111 km

Kutuplarda ise birleşerek 0 km olur


Her bir MERİDYEN ARASI 4 DK .’dır.Dünya BATIDAN DOĞUYA DOĞRU döndüğü için, devamlı en doğuda olanın saati,diğerine göre DAHA İLERİDİR.

GÜNEŞ12.00

11.56

11.52

11.48

ME

RİD

YE

NLE

R /

Dik

ey

Dik

ey

Çiz

gile

rÇ

izgi

ler

Meridyen ve Paralel Koordinatları İle Haritaların Dili’ni Anlamak

75 K75 K

60 K60 K

45 K45 K

30 B 15 B 30 B 15 B 00 15 D 30 D 45 D 60 D 75 D 90 D 15 D 30 D 45 D 60 D 75 D 90 D 60 Doğu Meridyeni ve 60 Kuzey Paraleli üzerinde hangi ülke yer alır ?

RUSYA

0 Meridyeni ve 45 Kuzey Paraleli üzerinde hangi ülke yer alır ?FRANSA

30 Batı Meridyeni ve 75 Kuzey Paraleli üzerinde hangi ülke yer alır ?

GrönlandGrönland

GRÖNLANDGRÖNLAND

KONUYA GİRİŞ

Documents