Konsolidovani finansijski izvještaji i Izvještaj nezavisnog ...

Konsolidovani finansijski izvještaji i Izvještaj nezavisnog revizora

Consolidated Finacial Statementsand Independent Auditors' Report

for the year that ended december 31, 2020

za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

AR_chapter1_leftpic.pdf 1 4/23/12 2:44 PM

Konsolidovani finansijski izvještaji i Izvještaj nezavisnog revizora

Consolidated Finacial Statementsand Independent Auditors' Report

for the year that ended december 31, 2020

za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine

4 CKB Konsolidovani Finansijski Izvještaj 2020

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


Sadržaj

IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA 8 - 11

KONSOLIDOVANI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

KONSOLIDOVANI BILANS USPJEHA 16

KONSOLIDOVANI BILANS STANJA 17

KONSOLIDOVANI IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU 18

KONSOLIDOVANI IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA 19

NAPOMENE UZ KONSOLIDOVANE FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE 24 - 110

PRILOG 1:

GODIŠNJI KONSOLIDOVANI IZVJEŠTAJ MENADŽMENTA O POSLOVANJU

ZA GODINU KOJA SE ZAVRŠAVA 31. DECEMBRA 2020. GODINE 205

strana


C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


Content

INDEPENDENT AUDITOR’S REPORT 12 -15

CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS

CONSOLIDATED INCOME STATEMENT 16

CONSOLIDATED BALANCE SHEET 17

CONSOLIDATED STATEMENT OF CHANGES IN EQUITY 18

CONSOLIDATED CASH FLOW STATEMENT 19

NOTES TO THE CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS 114 - 200

APPENDIX 1:

page

ANNUAL CONSOLIDATED MANAGEMENT REPORT ON OPERATIONS

FOR THE YEAR ENDED DECEMBER 31, 2020 233


Deloitte d.o.o. PodgoricaBulevar Svetog Petra Cetinjskog bb81000 PodgoricaCrna Gora

PIB: 02310783Registarski broj: 5-0103354/23

Tel: +382 (0)20 228 324Faks: +382 (0)20 228 327www.deloitte.com/me

IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA

Odboru direktora i akcionarima Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica, Member of OTP Group

Mišljenje

Izvršili smo reviziju priloženih konsolidovanih finansijskih izvještaja (strane 5 do 107) Crnogorske komercijalne banke AD, Podgori-ca, Member of OTP Group i njeno zavisno društvo (u daljem tekstu „Grupa”), koji obuhvataju konsolidovani bilans stanja na dan 31. decembra 2020. godine, konsolidovani bilans uspjeha, konsolidovani izvještaj o promjenama na kapitalu i konsolidovani izvještaj o tokovima gotovine za godinu koja se završava na taj dan, kao i napomene uz konsolidovane finansijske izvještaje koje uključuju sumarni pregled značajnih računovodstvenih politika.

Po našem mišljenju, priloženi konsolidovani finansijski izvještaji daju istinit i objektivan prikaz, po svim materijalno značajnim aspektima, finansijski položaj Grupe na dan 31. decembra 2020. godine, rezultate njenog poslovanja i novčane tokove za godinu koja se završava na taj dan, u skladu sa Zakonom o računovodstvui propisima Centralne Banke Crne Gore koji regulišu finansijsko izvještavanje banaka.

Osnova za mišljenje

Reviziju smo izvršili u skladu sa Međunarodnim standardima revizije primjenljivim u Crnoj Gori. Naše odgovornosti u skladu sa tim standardima su detaljnije opisane u odjeljku izvještaja koji je naslovljen Odgovornost revizora za reviziju konsolidovanih fi-nansijskih izvještaja. Mi smo nezavisni u odnosu na Grupu u skladu sa Etičkim kodeksom za profesionalne računovođe Odbora za međunarodne etičke standarde za računovođe (IESBA Kodeks) i etičkim zahtjevima koji su relevantni za našu reviziju finansijskih izvještaja u Crnoj Gori, i ispunili smo naše druge etičke odgovornosti u skladu sa ovim zahtjevima i IESBA Kodeksom. Smatramo da su revizorski dokazi koje smo pribavili dovoljni i adekvatni da nam pruže osnovu za naše mišljenje.

Ključna revizijska pitanja

Ključna revizijska pitanja su ona pitanja koja su bila, po našem profesionalnom rasuđivanju, od najveće važnosti za reviziju kon-solidovanih finansijskih izvještaja tekućeg perioda. Ova pitanja su rаzmatrana u kontekstu revizije konsolidovanih finansijskih izvještaja kao cjeline i u formiranju našeg mišljenja o njima, i mi nismo iznijeli izdvojeno mišljenje o ovim pitanjima.

(nastavlja se)

Deloitte se odnosi na jedno ili više lica Deloitte Touche Tohmatsu Limited („DTTL“), njegovu globalnu mrežu društava članova i njihove povezane entitete (zajedno: „Deloitte organizacija“). DTTL (takođe pod nazivom: “Deloitte Global”) i sva njegova društva članovi i povezana lica predstavljaju pravno zasebne i samostalne entitete, koji jedni prema drugima ne mogu biti obavezani niti odgovorni u odnosu na treća lica. DTTL i svako DTTL društvo član i povezani entitet odgovora samo za svoja djela i propuste, i nije odgovoran za postupke drugih. Deloitte ne pruža usluge klijentima. Za više informacija, molimo vas posjetite https://www2.deloitte.com/me/en.

© 2021. Za informacije, kontaktirajte Deloitte Crna Gora.

9CKB Konsolidovani Finansijski Izvještaj 2020

IZVJEŠTAJ NEZAVISNOG REVIZORA (nastavak)

Odboru direktora i akcionarima Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica, Member of OTP GroupKljučna revizijska pitanja (nastavak)

Ključno revizijsko pitanje Odgovarajuća revizorska procedura

Očekivani kreditni gubici za kredite i rezervisanja po garancijama

Potraživanja po kreditima i potraživanja od klijenata su iz-nosila EUR 975.825 hiljada na dan 31. decembra 2020. go-dine, dok je ukupan iznos ispravke vrijednosti Grupe izno-sio EUR 52.981 hiljada na dan 31. decembra 2020. godine.Odmjeravanje troškova umanjenja vrijednosti kredita i re-zervisanja za garancije smatra se ključnim revizijskim pi-tanjem, jer određivanje pretpostavki za očekivane kreditne gubitke zahtijeva značajan nivo profesionalnog prosuđi-vanja koje primjenjuje Rukovodstvo.

Najznačajnija prosuđivanja se odnose na:

• pretpostavke koje se koriste u modelima očekivanog kreditnog gubitka za procjenu kreditnog rizika veza-nog za izloženost i očekivane buduće novčane tokove klijenta,

• pravovremenu identifikaciju izloženosti sa značajnim povećanjem izloženosti kreditnom riziku i kreditnom obezvrjeđenju,

• vrednovanje kolaterala i pretpostavke budućih novča-nih tokova na pojedinačno procijenjene izloženosti po kreditima,

• potencijalni uticaj na ove pretpostavke, povecanje kre-ditnog rizika i obezvredjenja, vrednovanje kolaterala i budućih novčanih tokova kao rezultat socio-ekonom-skih posledica COVID 19 krize uključujući moratorijum i ostale događaje.

Rukovodstvo je objelodanilo dodatne informacije o troš-kovima umanjenja vrijednosti kredita i rezervisanjima za garancije u napomenama 2, 3.6, 3.7, 12, 17 i 26 uz konsolido-vane finansijske izvještaje.

Na osnovu naše procjene rizika i poznavanja industrije, ispitali smo troškove obezvrjeđenja kredita i rezervisan-ja, i procijenili primjenjenu metodologiju, kao i korišćene pretpostavke, a u skladu sa opisom ključnog revizijskog pitanja.

Naše procedure su obuhvatile sledeće elemente:

• procjena ključnih kontrola nad pretpostavkama koje se koriste u modelima očekivanog kreditnog gubitka za procjenu kreditnog rizika vezanog za izloženost i očekivane buduće novčane tokove klijenta,

• detaljno testiranje obračuna parametara rizika, na bazi zvaničen metodologije Grupe koja je predmet ocene usaglašenosti sa računovodstvenim zahtjevi-ma. Navedeno testiranje podrazumijeva i ocenu pret-postavki modela sa posebnim osvrtom na pretpostav-ke koje se tiču uticaja krize izazvane COVID 19 virusom na očekivane kreditne gubitke.

• procjena ključnih kontrola i testiranje njihove efikas-nosti nad pravovremenom identifikacijom izloženosti sa značajnim povećanjem kreditnog rizika i blagovre-menom identifikacijom izloženosti umanjenih vrijed-nosti kredita,

• prikupljanje i detaljno testiranje dokaza na uzorku koji podržavaju odgovarajuće određivanje pretpostavki za troškove obezvređenja kredita i rezervisanja za garan-cije, uključujući vrednovanje kolaterala i pretpostavke budućih novčanih tokova na pojedinačno procijenjene izloženosti umanjene vrijednosti kredita,

• procjena ključnih kretanja portfolija visokog rizika iz prethodnog perioda u odnosu na industrijske stan-darde i istorijske podatke,

• procjena adekvatnosti različitih identifikovanih odlu-ka Rukovodstva koji se tiču pretpostavki vezanih za obračun očekivanih kreditnih gubitaka za individu-alno procjenjivane kredite, kao i odluka o pristupu procjene očekivanih kreditnih gubitaka za kolektivno procjenjivane kredite, kao i evaluacija primjenjenih metodologija korišćenjem našeg znanja i iskustva u industriji,

• uključili smo naše IT eksperte i eksperte za kreditni ri-zik u oblastima koje su zahtijevale specifičnu eksper-tizu i

• ocjena adekvatnosti analize rukovodstva i korekci-je kao rezultat uticaja COVID 19 krize na sve aspekte procjene očekivanih kreditnih gubitaka. Analiza utica-ja uključuje procjenu rukovodstva na različite scenario analize i analize senzitivnosti.

(nastavlja se)



Odboru direktora i akcionarima Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica, Member of OTP Group(nastavak)

Ostale informacije u Godišnjem izvještaju Banke

Rukovodstvo je odgovorno za ostale informacije. Osim konsolidovanih finansijskih izvještaja i izvještaja nezavisnog revizora, Ostale informacije sadrže informacije uključene u Godišnjem izvještaju koji čine Godišnji izvještaj menadžmenta i Izjava o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja. Naše mišljenje o konsolidovanim finansijskim izvještajima ne obuhvata ostale informacije koji sadrže Godišnji izvještaj menadžmenta i Izjavu o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja.

U vezi sa našom revizijom konsolidovanih finansijskih izvještaja, naša je odgovornost da pročitamo ostale informacije i, u sprovođenju toga, razmotrimo jesu li ostale informacije značajno nekonzistentne sa konsolidovanim finansijskim izvještajima ili našim saznanjima stečenim tokom revizije ili se drugačije ispostavi da su značajno pogrešno prikazani.

U vezi sa Godišnjim izvještajem menadžmenta i Izjavom o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja, obavili smo i procedure propisane Zakonom o računovodstvu. Procedure uključuju provjeru da li Godišnji izvještaj menadžmenta sadrži potrebna objelodanjivanja iz Člana 11. Zakona o računovodstvu kao i da li Izjava o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja sadrži informacije iz člana 14. Zakona o računovodstvu.

Na osnovu sprovedenih procedura, u mjeri u kojoj smo u mogućnosti da procijenimo, izvještavamo da:

1. su informacije u priloženom Godišnjem izvještaju Grupe za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine usklađene, u svim materijalno bitnim pokazateljima, sa priloženim konsolidovanim finansijskim izvještajima;

2. je priloženi Godišnji izvještaj Grupe za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine pripremljen u skladu sa Članom 11. Zakona o računovodstvu;

3. Izjava o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine pripremljena u skladu sa Članom 14. Zakona o računovodstvu i usklađena u svim materijalno bitnim pokazateljima, sa priloženim konsolidovanim finansijskim izvještajima.

Dodatno, na bazi poznavanja i razumijevanja poslovanja Grupe i njenog okruženja stečenog tokom revizije konsolidovanih finansijskih izvještaja, dužni smo da izvještavamo ukoliko smo ustanovili da postoje materijalne greške u Godišnjem izvještaju menadžmenta i Izjavi o primjeni kodeksa korporativnog upravljanja. Sa tim u vezi nemamo ništa da izvjestimo.Odgovornost rukovodstva i lica ovlašćenih za upravljanje za konsolidovane finansijske izvještaje

Rukovodstvo je odgovorno za pripremu i fer prezentaciju ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja u skladu sa Zakonom o računovodstvu i propisima Centralne banke Crne Gore koji regulišu finansijsko izvještavanje banaka i za one interne kontrole za koje odredi da su potrebne za pripremu konsolidovanih finansijskih izvještaja koji ne sadrže materijalno značajne pogrešne izvještaje, nastale uslijed kriminalne radnje ili greške.

Pri sastavljanju konsolidovanih finansijskih izvještaja rukovodstvo je odgovorno za procjenu sposobnosti Grupe da nastavi sa poslovanjem u skladu sa načelom stalnosti, objelodanjujući, po potrebi, pitanja koja se odnose na stalnost poslovanja i primjenu načela stalnosti poslovanja kao računovodstvene osnove, osim ako rukovodstvo namjerava da likvidira Grupu ili da obustavi poslovanje, ili nema drugu realnu mogućnost osim da to uradi.

Lica ovlašćena za upravljanje su odgovorna za nadgledanje procesa finansijskog izvještavanja Grupe.

Odgovornost revizora za reviziju konsolidovanih finansijskih izvještaja

Naš cilj je sticanje uvjeravanja u razumnoj mjeri o tome da konsolidovani finansijski izvještaji, uzeti u cjelini, ne sadrže materijalno značajne pogrešne izvještaje, nastale usled kriminalne radnje ili greške i izdavanje izvještaja revizora koji sadrži naše mišljenje. Uvjeravanje u razumnoj mjeri označava visok nivo uvjeravanja, ali ne predstavlja garanciju da će revizija sprovedena u skladu sa Međunarodnim standardima revizije primjenljivim u Crnoj Gori uvijek otkriti materijalno pogrešne izvještaje ako takvi izvještaji postoje. Pogrešni izvještaji mogu da nastanu uslijed kriminalne radnje ili greške i smatraju se materijalno značajnim ako je razumno očekivati da će oni, pojedinačno ili zbirno, uticati na ekonomske odluke korisnika donijete na osnovu ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja.

(nastavlja se)



Odboru direktora i akcionarima Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica, Member of OTP Group(nastavak)

Odgovornost revizora za reviziju konsolidovanih finansijskih izvještaja (nastavak)

Kao dio revizije u skladu sa Međunarodnim standardima revizije primjenljivim u Crnoj Gori mi primjenjujemo profesionalno prosuđivanje i održavamo profesionalni skepticizam tokom revizije. Isto tako, mi:

• vršimo identifikaciju i procjenu rizika od materijalno značajnih pogrešnih izvještaja u konsolidovanim finansijskim izvještajima, nastalih uslijed kriminalne radnje ili greške, osmišljavanje i obavljanje revizijskih postupaka koji su prikladni za te rizike, i pribavljanje dovoljno adekvatnih revizijskih dokaza da obezbijede osnovu za mišljenje revizora. Rizik da materijalno značajni pogrešni izvještaji koji su rezultat kriminalne radnje neće biti identifikovani veći je nego za pogrešne izvještaje nastale uslijed greške, zato što kriminalna radnja može da uključi udruživanje, falsifikovanje, namjerne propuste, lažno predstavljanje ili zaobilaženje interne kontrole,

• stičemo razumijevanje o internim kontrolama koje su relevantne za reviziju radi osmišljavanja revizijskih postupaka koji su prikladni u datim okolnostima, ali ne u cilju izražavanja mišljenja o efikasnosti sistema interne kontrole Grupe,

• vršimo procjenu primijenjenih računovodstvenih politika i u kojoj mjeri su razumne računovodstvene procjene i povezana objelodanjivanja koje je izvršilo rukovodstvo,

• donosimo zaključak o prikladnosti primjene načela stalnosti poslovanja od strane Rukovodstva kao računovodstvene osnove i, na osnovu prikupljenih revizijskih dokaza, o tome da li postoji materijalno značajna neizvjesnost u vezi sa događajima ili okolnostima koji mogu da izazovu značajnu sumnju u pogledu sposobnosti Grupe da nastavi da posluje u skladu sa načelom stalnosti poslovanja. Ako zaključimo da postoji materijalna neizvjesnost, dužni smo da u svom izvještaju skrenemo pažnju na objelodanjivanja u vezi sa navedenim u konsolidovanim finansijskim izvještajima ili, ako takva objelodanjivanja nisu adekvatna, da modifikujemo svoje mišljenje. Naši zaključci zasnivaju se na revizijskim dokazima prikupljenim do datuma izvještaja revizora. Međutim, budući događaji ili okolnosti mogu dovesti do prestanka poslovanja Grupe u skladu sa načelom stalnosti poslovanja,

• vršimo procjenu ukupne prezentacije, strukture i sadržaja konsolidovanih finansijskih izvještaja, uključujući objelodanjivanja, kao i da li su u konsolidovanim finansijskim izvještajima osnovne transakcije i događaji prikazani na način kojim se postiže fer prezentacija.

• pribavljamo dovoljno adekvatnih revizijskih dokaza u vezi sa finansijskim informacijama entiteta ili poslovnih aktivnosti u okviru Grupe kako bi izrazili mišljenje o konsolidovanim finansijksim izvještajima. Mi smo odgovorni za usmjeravanje, nadzor i izvšenje revizije Grupe. Takođe, mi smo isključivo odgovorni za naše revizijsko mišljenje.

Saopštavamo licima ovlašćenim za upravljanje, između ostalog, planirani obim i vremenski raspored revizije i značajne revizijske nalaze, uključujući sve značajne nedostatke u sistemu internih kontrola koje smo identifikovali tokom revizije.

Takođe, dostavljamo licima ovlašćenim za upravljanje izjavu da smo usklađeni sa relevantnim etičkim zahtjevima u pogledu nezavisnosti i da ćemo ih obavijestiti o svim odnosima i ostalim pitanjima za koja može razumno da se pretpostavi da utiču na našu nezavisnost, i gdje je to moguće, o povezanim mjerama zaštite.

Od pitanja koja su saopštena licima ovlašćenim za upravljanje, mi određujemo koja pitanja su bila od najveće važnosti u reviziji konsolidovanih finansijskih izvještaja za tekući period i stoga su ključna revizijska pitanja. Mi opisujemo ova pitanja u izvještaju revizora, osim ako zakon ili regulativa isključuje javno objelodanjivanje o tom pitanju ili kada, u izuzetno rijetkim okolnostima, utvrdimo da pitanje ne treba da bude uključeno u izvještaj revizora, zato što je razumno očekivati da negativne posljedice budu veće nego koristi od takve komunikacije.

Rukovodeći partner za reviziju koja je rezultirala izvještajem nezavisnog revizora je Boban Čabarkapa.

________________________________________________Boban Čabarkapa, Ovlašćeni revizor

Deloitte d.o.o. Podgorica 19. mart 2021. godine


Deloitte d.o.o. PodgoricaBulevar Svetog Petra Cetinjskog bb81000 PodgoricaMontenegro

Corporate ID: 02310783Registration number: 5-0103354/23

Phone: +382 (0)20 228 324Fax: +382 (0)20 228 327www.deloitte.com/me

This Report is translation of the Consolidated Financial Stataments and the Independent Auditors’ Report issued in the Montenegrin language. In the case of any discrepancy between the Montenegrin and English versions, the Montenegrin shall prevail.

INDEPENDENT AUDITOR’S REPORT

To the Board of Directors and Shareholders of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica, Member of OTP Group

Auditor’s Report on the consolidated financial statements

Opinion

We have audited the consolidated financial statements (pages 5 to 110) of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica, Member of OTP Group and its subsidiary (“the Group”), which comprise the consolidated balance sheet as at December 31, 2020, and the consolidated income statement, consolidated statement of changes in equity and consolidated cash flow statement for the year then ended, and notes to the consolidated financial statements, including a summary of significant accounting policies.

In our opinion, the accompanying consolidated financial statements present fairly, in all material respects, the financial position of the Group as at December 31, 2020, and its financial performance and its cash flows for the year then ended in accordance with Law on Accounting and regulations of the Central Bank of Montenegro governing the financial reporting of banks.

Basis for Opinion

We conducted our audit in accordance with the International Standards on Auditing applicable in Montenegro. Our responsibilities under those standards are further described in the Auditor’s Responsibilities for the Audit of the Consolidated Financial Statements section of our report. We are independent of the Group in accordance with the International Ethics Standards Board for Accountants’ Code of Ethics for Professional Accountants (IESBA Code) and ethical requirements relevant for our audit of the financial statements in Montenegro, and we have fulfilled our other ethical responsibilities in accordance with these requirements and IESBA Code. We believe that the audit evidence we have obtained is sufficient and appropriate to provide a basis for our opinion.

Key Audit Matters

Key audit matters are those matters that, in our professional judgment, were of most significance in our audit of the consolidated financial statements of the current period. These matters were addressed in the context of our audit of the consolidated financial statements as a whole, and in forming our opinion thereon, and we do not provide a separate opinion on these matters.

(Continued)

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited (“DTTL”), its global network of member firms, and their related entities (collectively, the “Deloitte organization”). DTTL (also referred to as “Deloitte Global”) and each of its member firms and related entities are legally separate and independent entities, which cannot obligate or bind each other in respect of third parties. DTTL and each DTTL member firm and related entity is liable only for its own acts and omissions, and not those of each other. DTTL does not provide services to clients. Please see https://www2.deloitte.com/me/en to learn more.

© 2021. For information, contact Deloitte Montenegro.


This Report is translation of the Consolidated Financial Statements and the Independent Auditors’ Report issued in the Montenegrin language. In the case of any discrepancy between the Montenegrin and English versions, the Montenegrin shall

prevail.

INDEPENDENT AUDITOR’S REPORT (Continued)

To the Board of Directors and Shareholders of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica, Member of OTP Group (Continued)

Key Audit Matters (Continued)

Key audit matter How our audit addressed the key audit matter

Expected credit losses on loans and provisions under guarantees

Loan receivables and accounts receivable amounted to EUR 975.825 thousand as at December 31, 2020, while the total amount of the Group’s allowance for impairment was EUR 52.981 thousand as at December 31, 2020.

Measuring the costs of loan impairment and provisions for guarantees is considered a key audit matter, since determining the assumptions for expected credit losses is subjective because of the significant level of professional judgment exercised by the Management.

The most significant judgements refer to:

• assumptions used in models of expected credit loss to estimate the credit risk associated with exposure and the client’s expected future cash flows.

• timely identification of exposures with a significant increase in credit risk exposure and credit impairment.

• valuation of collateral and assumptions of future cash flows on individually estimated credit exposures.

• potential impact on these assumptions, increases in credit risk and impairments, and valuations of collateral and future cash flows as a result of the socio-economic consequences of the COVID-19 virus crisis, including the moratorium and other events.

The Management disclosed additional information on costs of loan impairment and provisions for guarantees in the Notes 2, 3.6, 3.7, 12, 17 and 26 to the consolidated financial statements.

Based on our risk assessment and industry knowledge, we have examined the costs of loan impairment and provisions, and assessed the methodology applied, as well as the assumptions used, in accordance with the description in the key audit matters.

Our procedures included the following elements:• Assessment of key controls over assumptions used

in expected credit loss models to estimate credit risk associated with exposure and the client’s expected future cash flows.

• Detailed testing of the calculation of risk parameters, based on the official methodology of the Group, which is subject to compliance assessment with accounting requirements. This testing also includes the assessment of model assumptions with special reference to assumptions concerning the impact of the crisis caused by the COVID 19 virus on expected credit losses.

• Assessment of key controls and testing their effectiveness over the timely identification of exposures with a significant increase in credit risk and the timely identification of loan impairment exposures.

• Compiling and detailed testing of evidences on a sample basis that support the appropriate identification of assumptions for loan impairment expenses and provisions for guarantees, including the measurement of collateral and assumptions of future cash flows for individually assessed loan impairment exposures.

• Assessment of key changes in high-risk portfolios from prior periods in relation to industry standards and historical data.

• Assessment of adequacy of various Management decisions identified regarding assumptions related to calculation of expected credit losses for individually assessed loans, as well as the decision on approach to estimating expected credit losses for collectively assessed loans. Evaluation of applied methodologies made with use of our industry knowledge and experience.

• We have engaged our IT and Credit Risk Specialists in areas that required specific expertise.

• Assessment of adequacy of Management analysis and adjustments resulting from the impact made by the COVID-19 virus crisis on all aspects of the estimation of Expected Credit Losses. The impact analysis include Management assessment of various scenario analyzes and sensitivity analyzes.

(Continued)


This Report is translation of the Consolidated Financial Statements and the Independent Auditors’ Report issued in the Montenegrin language. In the case of any discrepancy between the Montenegrin and English versions, the Montenegrin shall prevail.



Other information included in the Bank’s Annual report

Management is responsible for the other information. Other consolidated information consists of the information included in the Annual Report, which includes the Annual Management Report and Corporate Governance Statement, other than the consolidated financial statements and our Auditor’s report thereon. Our opinion on the consolidated financial statements does not cover the Other information including the Annual Management Report and Corporate Governance Statement.

In connection with our audit of the consolidated financial statements, our responsibility is to read the other information and, in doing so, consider whether the other information is materially inconsistent with the consolidated financial statements or our knowledge obtained in the audit or otherwise appears to be materially misstated.

With respect to the Annual Management Report and Corporate Governance Statement, we also performed procedures required by the Law on Accounting Those procedures include considering whether the Annual Management Report includes the disclosures required by Article 11 of the Law on Accounting and whether the Corporate Governance Statement includes the information specified in Article 14 of the Law on Accounting.

Based on the procedures undertaken, to the extent we are able to assess it, we report that:

1. The information given in the enclosed Annual Management Report for the 2020 financial year are consistent, in all material respects, with the enclosed consolidated financial statements.2. The enclosed Annual Management Report for 2020 financial year is prepared in accordance with requirements of Article 11 of the Law on Accounting.3. The enclosed Corporate Governance Statement for the year 2020 is prepared in accordance with requirements of Article 14 of the Law on Accounting and is consistent, in all material respects, with the enclosed consolidated financial statements.

In addition, in the light of the knowledge and understanding of the Group and its environment obtained in the course of the consolidated financial reports audit, we are also required to report if we have identified material misstatements in the Annual Management Report or Corporate Governance Statement. We have nothing to report in this respect.

Responsibilities of Management and Those Charged with Governance for the Consolidated Financial Statements

Management is responsible for the preparation and fair presentation of these consolidated financial statements in accordance with the Law on Accounting and regulations of the Central Bank of Montenegro governing the financial reporting of banks, and for such internal control as management determines is necessary to enable the preparation of consolidated financial statements that are free from material misstatement, whether due to fraud or error.

In preparing the consolidated financial statements, management is responsible for assessing the Group’s ability to continue as a going concern, disclosing, as applicable, matters related to going concern and using the going concern basis of accounting unless management either intends to liquidate the Group or to cease operations, or has no realistic alternative but to do so.

Those charged with governance are responsible for overseeing the Group’s financial reporting process.

Auditor’s Responsibilities for the Audit of the Consolidated Financial Statements

Our objectives are to obtain reasonable assurance about whether the consolidated financial statements as a whole are free from material misstatement, whether due to fraud or error, and to issue an auditor’s report that includes our opinion. Reasonable assurance is a high level of assurance, but is not a guarantee that an audit conducted in accordance with International Standards on Auditing applicable in Montenegro will always detect a material misstatement when it exists. Misstatements can arise from fraud or error and are considered material if, individually or in the aggregate, they could reasonably be expected to influence the economic decisions of users taken on the basis of these consolidated financial statements.

(Continued)


This Report is translation of the Consolidated Financial Statements and the Independent Auditors’ Report issued in the Montenegrin language. In the case of any discrepancy between the Montenegrin and English versions, the Montenegrin shall prevail.



Auditor’s Responsibilities for the Audit of the Separate Financial Statements (Continued)

As part of an audit in accordance with International Standards on Auditing applicable in Montenegro, we exercise professional judgement and maintain professional scepticism throughout the audit. We also:

• Identify and assess the risks of material misstatement of the consolidated financial statements, whether due to fraud or error, design and perform audit procedures responsive to this risks, and obtain audit evidence that is sufficient and appropriate to provide a basis for our opinion. The risk of not detecting a material misstatement resulting from fraud is higher than for one resulting from error, as fraud may involve collusion, forgery, intentional omission, misrepresentation or the override of internal controls,

• Obtain an understanding of internal controls relevant to the audit in order to design audit procedures that are appropriate in the circumstances, but not for the purpose of expressing an opinion on the effectiveness of the Group’s internal controls,

• Evaluate the appropriateness of accounting policies used and the reasonableness of accounting estimates and related disclosures made by management.

• Conclude on the appropriateness of the management’s use of going concern basis of accounting and, based on the audit evidence obtained, whether a material uncertainty exists related to events or conditions that may cast significant doubt on the Group’s ability to continue as going concern. If we conclude that a material uncertainty exists, we are required to draw attention in our auditor’s report to the related disclosures in the consolidated financial statements or, if such disclosures are inadequate, to modify our opinion. Our conclusions are based on the audit evidence obtained up to the date of our auditor’s report. However, future events or conditions may cause the Group to cease to continue as a going concern.

• Evaluate the overall presentation, structure and content of the consolidated financial statements including the disclosures, and whether the consolidated financial statements represent the underlying transactions and events in a manner that achieves fair presentation.

• Obtain sufficient appropriate audit evidence concerning the financial information of the entities or business activities within the Group in order to express an opinion on the consolidated financial statements. We are responsible for conducting, overseeing and performing the audit of the Group. We have sole responsibility for the audit opinion expressed.

We communicate with those charges with governance regarding, among other matters, the planned scope and timing of the audit and significant audit findings, including any significant deficiencies in internal control that we identify during the audit.

We also provide those charged with governance with a statement that we have complied with relevant ethical requirements regarding independence, and to communicate with them all relationships and other matters that may reasonably be thought to bear on our independence, and where applicable, actions taken to eliminate threats or safeguards applied.

From the matters communicated with those charged with governance, we determine those matters that were of most significance in the audit of the consolidated financial statements of the current period and are therefore the key audit matters. We describe these matters in our auditor’s report unless law or regulation precludes public disclosure about the matter or when, in extremely rare circumstances, we determine that a matter should not be communicated in our report because the adverse consequences of doing so would reasonably be expected to outweigh the public interest benefits of such communication.

The engagement partner on the audit resulting in this independent auditor’s report is Boban Čabarkapa.

_______________________________________________Boban Cabarkapa, Certified Auditor

Deloitte d.o.o. PodgoricaMarch 19, 2021

U hiljadama EUR • Thousands of EUR

K O N S O L I D O VA N I B I L A N S U S PJ E H AC o n s o l i d a t e d I n c o m e S t a t e m e n t

Za godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine • For the Year Ended December 31, 2020

Napomena/ Notes 2020. 2019.

Prihodi od kamata i slični prihodiInterest and similar income

3.1, 6a 27.597 37.548

Prihodi na obezvrijeđene plasmaneInterest income on impaired placements

611 699

Rashodi od kamata i slični rashodiInterest and similar expense

3.1, 6b (301) (814)

Neto prihodi od kamataNet interest income

27.907 37.433

Prihodi od naknada i provizijaFee and commission income

3.1, 7a 15.382 21.733

Rashodi naknada i provizijaFee and commission expense

3.1, 7b (8.595) (12.516)

Neto prihodi od naknada i provizijaNet fee and commission income

6.787 9.217

Neto dobitak uslijed prestanka priznavanja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrijednosti kroz bilans uspjehaNet gains/losses from financial instruments not carried at fair value through profit and loss

- 138

Neto gubitak od finansijskih instrumenata iskazanih po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, a koji se ne drže radi trgovanjaNet gains/losses from financial instruments carried at fair value through profit and loss, not held for trading

- (198)

Neto dobici od kursnih razlikaNet gains/losses from FX revaluation

3.2,8 762 1.061

Neto dobitak po osnovu prestanka priznavanja ostale imovineNet gains/losses from derecognition of other assets

(67) (5)

Ostali prihodiOther income

9 2.101 34.856

Troškovi zaposlenihPersonnel expenses

10 (13.703) (25.577)

Troškovi amortizacijeDepreciation expenses

3.9,3.10 (4.337) (3.731)

Opšti i administrativni troškoviGeneral and administrative expenses

11 (8.600) (11.098)

Neto (rashodi)/prihodi po osnovu obezvrjeđenja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrednosti kroz bilans uspjehaNet gains/losses from impairment of financial instruments not carried at fair value through profit and loss

3.6,12a,c (7.639) (2.404)

Troškovi rezervisanjaProvisions

12,c (248) (143)

Ostali rashodiOther expenses

3.11, 13 (114) (2.441)

OPERATIVNI PROFITPROFIT BEFORE TAX

2.849 37.108

Porez na dobitIncome tax

3.4, 14 (278) (3.349)

NETO PROFITNET PROFIT

2.571 33.759

Napomene na narednim stranama (24 do 110) čine sastavni dio ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja.The accompanying notes on the following pages (114 do 200) form an integral part of these consolidated financial statements.

Podgorica, 19. mart 2021. godine • March 19, 2021

Potpisano u ime Crnogorske komercijalne banke AD, Podgorica:Signed on behalf of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica by:

Pal KovacsGlavni izvršni direktorChief Executive Officer

Maja Krstić Izvršni direktor Sektora za strategiju i finansijeExecutive Director for Strategy and Finance Division

Slobodan VujovićDirektor Direkcije za računovodstvo i izvještavanjeDirector of Accounting and Reporting Directorate

CKB Pojedinačni Finansijski Izvještaj 202016



K O N S O L I D O VA N I B I L A N S S TA N J AC o n s o l i d a t e d S t a t e m e n t o f F i n a n c i a l P o s i t i o n

Na dan 31. decembar 2020. godine • As of December 31, 2020

SREDSTVA / ASSETSNapomene/

Notes31. decembar 2020./

December 31, 202031. decembar 2019./

December 31, 2019Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banakaCash and balances with the Central Bank

3.5, 3.6, 15 253.884 255.907

Krediti i potraživanja banaka po amortizovanoj vrijednostiLoans and advances to banks at amortized cost

3.6, 16 62.113 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti Loans and advances to customers at amortized cost

3.6, 17 922.844 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednostiSecurities at amortized cost

3.6, 18 27.282 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednostiOther financial assets at amortized cost

24 1.769 1.384

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultatSecurities at fair value through other comprehensive income

3.6, 19 2.043 2.388

Nekretnine, postrojenja i opremaProperty, plant and equipment

3.3, 3.9, 20 23.622 20.759

Nematerijalna sredstvaIntangible assets

3.9, 21 6.870 7.568

Tekuća poreska sredstvaCurrent tax assets

3.4, 14c 8 11

Odložena poreska sredstaDeferred tax assets

3.4, 14d 807 1.136

Stalna sredstva namijenjena prodaji i sredstva poslovanja koje se obustavljaNon-current assets held for sale and discontinued operations

22 10 179

Ostala sredstaOther assets

23 5.643 5.180

UKUPNA SREDSTVATOTAL ASSETS

1.306.895 1.324.990

OBAVEZELIABILITIES

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještavaju po amortizovanoj vrijednostiDeposits from banks and central banks at amortized cost

3.6,24 1.145 838

Depoziti klijenata koje se izvještavaju po amortizovanoj vrijednostiDeposits of customers at amortized costs

3.6,24 889.955 963.764

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještavaju po amortizovanoj vrijednostiLoans to banks and central banks at amortized costs

3.6,25 138.675 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještavaju po amortizovanoj vrijednostiLoans to client other than banks at amortized costs

3.6,25 31.101 38.310

RezerveReserves

26 6.629 7.586

Tekuće poreske obavezeCurrent tax liabilities

3.4, 14c 536 2.806

Odložene poreske obavezeDeffered tax liabilities

3.4, 14d 611 3.601

Ostale obavezeOther liabilities

27 30.475 28.757

Ukupne obavezeTotal liabilities

1.099.127 1.127.305

KAPITAL EQUITY

Akcijski kapitalShare capital

28 181.876 181.876

Neraspoređena dobit/(gubitak)Retained earnings/(loss)

21.287 (35.943)

Dobit tekuće godineProfit for the year

2.571 33.759

Ostale rezerveOther reserves

2.034 17.993

Ukupan kapitalTotal equity

207.768 197.685

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZETOTAL LIABILIITES AND EQUITY

1.306.895 1.324.990








K O N S O L I D O VA N I I Z VJ E Š TA J O P R O M J E N A M A N A K A P I TA L U C o n s o l i d a t e d S t a t e m e n t o f C h a n g e s i n E q u i t y


Akcijski kapitalShare Capital

Revalorizacione rezerveRevalorisation Reserves

Ostale rezerveOther Reserves

Neraspoređena dobitRetained earnings

Dobit tekuće godineProfit for the year

UkupnoTotal

Stanje, na dan 1. januara 2019. godineBalance at january 1, 2019

136.876 2.286 17.976 (50.801) 9.978 116.315

Emisija akcijaIssue of shares

45.000 - - - - 45.000

Prenosi/ Ostale rezerveTransfers/ Other reserves

- - - 9.978 (9.978) -

Neto povećanje fer vrijednosti hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultatNet increase in fair value of securities at fair value through other comprehensive income

- 2.594 - - - 2.594

Smanjenje fer vrijednosti hartija od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat uslijed prodajeDecrease in fair value of securities at fair value through other comprehensive income due to sale of securities

- (4.880) - 4.880 - -

Aktuarski gubitakActuarial loss

- - 17 - - 17

Neto profit tekuće godineNet profit for the year

- - - - 33.759 33.759

Stanje, 31. decembra 2019. godineBalance at December 31, 2019

181.876 - 17.993 (35.943) 33.759 197.685

Stanje, na dan 01. decembar 2020. godineBalance at December 31, 2020

181.876 - 17.993 (35.943) 33.759 197.685

Prenosi/ Ostale rezerveTransfers/ Other reserves

- - (15.520) 49.279 (33.759) -

Neto umanjenje fer vrijednosti hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultatNet decrease in fair value of securities at fair value through other comprehensive income

- (259) - - - (259)

Aktuarski dobitakActuarial profit

- - (117) - - (117)

Efekti primjene MSFI 16Effect of IFRS 16 application

- - (63) - - (63)

Dobitak tekuće godine GrupeProfit for the current year of the Group

- - - - 2.571 2.571

Ostali efekti pripajanja Podgoričke banke na dan 11. decembar 2020. godine (efekti PPA, Napomena 5)Other effects of merge of Podgorička banka (PPA effects, Note 5)

- - - 1.712 - 1.712

Dobitak Podgoričke banke za period 01.januar 2020. godine – 11. decembar 2020 godineNet profit of the Podgorička banka in period from January 01, 2020 to December 11, 2020

- - - 6.239 - 6.239

Stanje, 31. decembra 2020. godineBalance at December 31, 2020

181.876 (259) 2.293 21.287 2.571 207.768







18 CKB Pojedinačni Finansijski Izvještaj 2020



K O N S O L I D O VA N I I Z VJ E Š TA J O N O V Č A N I M T O K O V I M AC o n s o l i d a t e d S t a t e m e n t o f C a s h F l o w s


Napomena/Notes 2020. 2019.

Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnostiCash flows from operating activitiesPrilivi po osnovu kamata i slični prihodiInterest and similar income received

29.271 37.137

Odlivi po osnovu kamata i slični rashodiInterest and similar charges paid

(419) (1.010)

Prilivi po osnovu naknada i provizijaFee and comission received

14.649 21.963

Odlivi po osnovu naknada i provizijaFee and comission paid

(8.567) (12.536)

Odlivi po osnovu zarada zaposlenih i troškova za dobavljačeCash payments to employees and suppliers

(23.403) (27.529)

Odlivi po osnovu povećanja kredita i ostale aktiveNet increase in loans and other assets

(36.137) (122.780)

Prilivi po osnovu depozita i ostalih obavezaNet increase in customers deposits and other liabilities

856 4.189

Odlivi po osnovu plaćenih porezaTaxes paid

(2.334) (1.744)

Ostali priliviOther income

1.173 1.462

Neto odlivi gotovine iz poslovnih aktivnostiNet cash (outflows) from operating activities

(24.911) (100.848)

Tokovi gotovine iz aktivnosti investiranjaCash flows from investing activities

Kupovina nekretnina i opremePurchase of property and equipment

(2.219) (2.358)

Kupovina nematerijalnih ulaganjaPurchase of intangible assets

(938) (1.387)

Prilivi po državni zapisi i ostale hartije od vrijednostiTreasury bills and other securities

51.279 40.103

Odlivi po osnovu kupovine Podgoričke bankeCash outflows from purchase of Podgorička banka

- (41.475)

Neto priliv gotovine i gotovinski ekvivalenata iz Podgoričke banke do dana pripajanja 11. decembra 2020 godineNet cash and cash equivalents inflow from Podgorička banka until merger day, December 11, 2020

9.592 -

Priliv od prodaje materijalne i dugotrajne imovineIncome from sold of tangable assets

- 42

Neto prilivi/(odlivi) gotovine iz aktivnosti investiranjaNet cash inflows/(outflows) from investing activities

57.714 (5.075)

Tokovi gotovine iz finansijskih aktivnostiCash flows from financing activities

Povećanje pozajmljenih sredstavaNet increase in other borrowed funds

6.395 11.307

Emisija običnih akcijaIssue of common shares

- 45.000

Neto prilivi gotovine iz aktivnosti finansiranjaNet cash flows from financing activities

6.395 56.307

Efekat kursnih razlika na gotovinu i gotovinske ekvivalenteEffect of exchange rate changes

896 546

Neto povećanje/(smanjenje) gotovine i gotovinskih ekvivalenataNet increase/(decrease) in cash and cash equvalents

40.094 (49.070)

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na početku periodaCash and cash equivalents at beginning of period

226.400 275.470

Gotovina i gotovinski ekvivalenti na kraju periodaCash and cash equivalents at the end of period

31 266.494 226.400









C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


31. decembar 2020. godineNapomene uz konsolidovane finansijske izvještaje

24 CKB Napomene uz konsolidovane finansijske izvještaje 2020

1. OSNIVANJE I POSLOVANJE GRUPE

Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica (u daljem tekstu: „Banka“) je osnovana kao nezavisna banka i registrovana je kod Privrednog suda u Podgorici 15. januara 1997. godine.

OTP Bank Plc Budimpešta ima 100% učešća u kapitalu Banke.

Banka je matično pravno lice koja ima 100% vlasništva u zavisnom pravnom licu OTP Debt Collection DOO, Podgorica, ), koji zajedno čine Grupu (31. decembar 2019. godine: 100% vlasništva u zavisnim pravnim licima OTP Debt Collection DOO, Podgorica i Podgorička banka AD, Podgorica, member of OTP Group; u daljem tekstu: „ODC“ i „PGB“, respektivno ). Kao vlasnik ODC, Banka je zvanično registrovana u Centralnom registru privrednih subjekata dana 17. decembra 2018 godine.

Matično pravno lice je registrovano kao akcionarsko društvo. Registarski broj matičnog društva u Centralnom registru Privrednog suda je 4-0001633. U skladu sa Zakonom o bankama, Odlukom o osnivanju i Statutom, matično društvo obavlja poslove primanja depozita i drugih sredstava fizičkih i pravnih lica i odobravanje kredita i drugih plasmana iz tih sredstava, u cjelini ili djelimično, za svoj račun. Pored ovih poslova može da obavlja i sljedeće poslove:

• izdaje garancije i preuzima druge vanbilansne obaveze;

• kupuje, prodaje i naplaćuje potraživanja;• izdaje, obrađuje i evidentira platne instrumente;

• platni promet u zemlji i sa inostranstvom;• finansijski lizing;• trguje u svoje ime i za svoj račun ili za račun komitenta stranim sredstvima plaćanja i finansijskim derivatima;

• vrši izradu analiza i davanje informacija i savjeta o kreditnoj sposobnosti društava i preduzetnika;

• depo poslove;• usluge čuvanja u sefovima i• druge poslove u skladu sa odobrenjem Centralne banke Crne Gore.

Sjedište matičnog društva je u Ulici Moskovska bb, Podgorica.

Matično društvo je od Centralne Banke Crne Gore, Rješenjem broj 0101-72/1-2002 od 18. decembra 2002. godine, dobila odobrenje za rad. Matično društvo je kod Komisije za hartije od vrijednosti upisana u Registar emitenata hartija

od vrijednosti pod brojem 51 (Rješenje broj 02/3-47/2-01 od 12. jula 2001. godine).

ODC je registrovano kod Centralnog registra privrednog suda u Podgorici, rješenjem broj 5-0582519/001, od 25. juna 2010. godine. Društvo je registrovano za poslove ostalih nepomenutih finansijskih usluga. Registrovano sjedište Društva je u Podgorici, ulica Studentska bb, City kvart, zgrada Bemax, III sprat. Мatični broj Društva је 02795043.

Na dan 30. marta 2015. godine ODC je osnovalo entitet pod nazivom South Invest Montenegro DOO, Podgorica, kao 100% vlasnik. Osnivački kapital South Invest Montenegro DOO, Podgorica iznosio je EUR 5 hiljada. Osnovna djelatnost South Invest Montenegro DOO, Podgorica su bile konsultantske aktivnosti u vezi sa poslovanjem i ostalim upravljanjem. Мatični broj South Invest Montenegro DOO, Podgorica је bio 03041824. Dana 18. juna 2019. skracenim postupkom dobrovoljne likvidacije South Invest Montenegro DOO, Podgorica je izbrisano iz Centralnog registra privrednih subjekata. U toku svog postojanja South Invest Montenegro DOO, Podgorica nije ostvarivalo prihode od svoje osnovne djelatnosti.

Banka je 16. jula 2019. godine postala vlasnik 90,56% akcionarskog kapitala Societe Generale Montenegro AD Podgorica, crnogorske podružnice Societe Generale Group. Kupovinom preostalih 9.44% akcija, Banka 20. decembra 2019 godine, postaje 100% vlasnik Podgoričke banke AD, Podgorica. Postupak pripajanja Podgoričke banke AD Podgorica, Member of OTP Group (u daljem tekstu „Podgorička banka“) Crnogorskoj komercijalnoj banci AD Podgorica okončan je dana 11.12.2020.godine, registraciom pripajanja Podgoričke banke CKB Banci u Centralnom registru privrednih subjekata (Rješenje br. 4-0001633-070 od 11.12.2020.godine).

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupu čine centrala u Podgorici, 18 filijala i 15 ekspozitura i 1 šalter na teritoriji Crne Gore, kao i kancelarija ODC-a (31. decembra 2019. godine: Grupu čine centrala u Podgorici, 24 filijale, 20 ekspozitura i 5 šaltera na teritoriji Crne Gore, kao i kancelarija ODC-a). Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa ima 554 zaposlena radnika (31. decembra 2019. godine: 735 zaposlenih radnika).

25CKB Napomene uz konsolidovane finansijske izvještaje 2020

Člаnovi Odbora direktora Bаnke. nа dаn 31. decembar 2020. godine:

Ime i prezime Funkcija

Dr. Németh Miklós Predsjednik

Nyitrai Győző József Član

Kovács Pál József Član

Krizsanovich Péter Član

Olchvary Balazs Član

Tamas Kamarasi Član

Ilona Torok Član

Člаnovi Odbora za reviziju Banke nа dаn 31. decembar 2020. godine:


Mr. Peter Krizsanovich Predsjednik

Mr. Attila Kozsik Član

Mr. Andreas Szalay Član

Izvršni direktori Banke nа dаn 31. decembar 2020. godine:

Ime i prezime Ključno područje

G-din Pal Kovacs Glavni izvršni direktor

G-din Viktor VorobejIzvršni direktor za Sektor upravljanja rizicima

G-đa Branislava Maja Vukčević

Izvršni direktor za Sektor korporativnog upravljanja

G-din Ivan VučinićIzvršni direktor za Sektor IT-a i operacija

G-đa Sandra Kordić Izvršni direktor za Sektor poslovanja sa fizičkim i pravnim licima

G-đa-Maja Krstić Izvršni direktor za Sektor strategije i finansije

Nа dаn 31. decembar 2020. godine, rukovodilac odjeljenja za praćenje usaglašenosti je Dora Todorović. Nа dаn 31. decembar 2020. godine, interni revizor je Alenka Mugoša.

2. OSNOVE ZA SASTAVLJANJE I PREZENTACIJU KONSOLIDOVANIH FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA

2.1. Osnove za sastavljanje i prezentaciju konsolidovanih finansijskih izvještaja

Grupa sastavlja konsolidovane finansijske izvještaje (u daljem tekstu „konsolidovani finansijski izvještaji“ ili „finansijski izvještaji“) u skladu sa Zakonom o računovodstvu („Sl. list CG”, br. 52/16) i odlukama Centralne banke Crne Gore koje regulišu finansijsko izvještavanje banaka.

Priloženi konsolidovani finansijski izvještaji pripremljeni su u skladu sa Odlukom o sadržaju, rokovima i načinu sačinjavanja i dostavljanja finansijskih izvještaja banaka („Sl. list CG“, br. 15/12, 18/13 i 24/18).

Prilikom sastavljanja ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja Grupa je primijenila politike koje su u skladu sa propisima Centrane banke Crne Gore, ali koji se u dijelu evidentiranja potraživanja za koje su se stekli uslovi za isključivanje iz bilansa Banke i formatu prezentacije konsolidovanih finansijskih izvještaja razlikuju od zahtjeva Međunarodnih računovodstvenih standarda („MRS“) i Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja („MSFI“) primjenljivih na dan 31. decembar 2020 godine. Dodatno, primjena MSFI 16 – Lizing je odložena za 01. januar 2020 godine, u skladu sa dopisom Centralne Banke Crne Gore broj 03-105-1/2019 od 09. januara 2019. godine. Ovim standardom se uvodi novi računovodstveni tretman ugovora o zakupu koji je u primjeni od 01. januara 2020. godine (Napomena 3.3).

U skladu sa Zakonom o računovodstvu Crne Gore, MRS i MSFI objavljeni od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde, moraju biti prevedeni od strane odgovarajućeg nadležnog organa Crne Gore koji posjeduje pravo prevoda i objavljivanja istih, odobreno od strane Međunarodne federacije računovođa (IFAC). Dakle, samo MRS i MSFI zvanično prevedeni, odobreni i objavljeni od strane Instituta sertifikovanih računovođa Crne Gore mogu biti u primjeni. Posljednji zvanični prevodi su objavljeni za dio MRS koji su u primjeni od 1. januara 2009. godine, odnosno dio MSFI u primjeni od 1. januara 2013. godine, a koji obuhvata samo osnovni tekst standarda i interpretacije i ne uključuje osnove za zaključivanje, ilustrativne primjere, uputstva za primjenu, komentare, mišljenja i ostali materijal objašnjenja. Dodatno, navedeni prevod ne sadrži prevod Osnova za pripremu i prezentaciju finansijskih izvještaja. Takođe, izmjene i poboljšanja MRS-a nakon 1. januara 2009. godine, odnosno MSFI-a nakon 1. januara 2013. godine nisu prevedeni niti objavljeni. Izuzetno od navedenog, u skladu sa regulativom CBCG, primjena MSFI 9 Finansijski instrumenti je obavezna za banke od 01. januara 2018. godine.

Imajući u vidu efekte koje navedena odstupanja računovodstvenih propisa Crne Gore od MSFI i MRS mogu imati na prezentaciju konsolidovanih finansijskih izvještaja Grupe, priloženi konsolidovani finansijski izvještaji se u tom dijelu razlikuju i odstupaju od MSFI i MRS i ne mogu se tretirati kao finansijski izvještaji sastavljeni u saglasnosti sa MSFI i MRS.

Na osnovu Zakona o računovodstvu privredna društva su dužna da sastavljaju, dostavljaju i objavljuju pojedinačne i konsolidovane finansijske izvještaje kada imaju kontrolu (matična pravna


lica) nad jednim ili više pravnih lica (zavisna pravna lica) u skladu sa MRS i MSFI.

Po osnovu učešća u zavisnim društvima stekli su se uslovi za sastavljanje konsolidacije i pripreme konsolidovanih finansijskih izvještaja u skladu sa MSFI. Grupa izrađuje konsolidovane finansijske izvještaje primjenom metoda potpune konsolidacije s obzirom da posjeduje kontrolu nad ovim licima u skladu sa MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji. Grupa je sastavila i objavila konsolidovane finansijske izvještaje na isti datum kad i pojedinačne finansijske izvještaje i u skladu sa MSFI. U skladu sa odredbama MSFI 10 Konsolidovani finansijski izvještaji, kontrola konsolidovanih zavisnih društava od strane Grupe se postiže ukoliko Grupa:

1) ima moć upravljanja nad subjektom,2) je izložena, ili ima prava, na promjenljive prinose od svog učešća u subjektu,3) ima mogućnost korišćenja svoje moći upravljanja subjektom da bi uticala na visinu svojih prinosa.

Grupa vrši ponovnu analizu da li zaista kontroliše zavisna društva ukoliko dođe do određenih činjenica i okolnosti koje daju naznaku da je bilo koji od prethodna tri elementa kontrole promijenjen. Konsolidacija zavisnog društva počinje od trenutka uspostavljanja kontrole Grupe nad zavisnim društvom, i prestaje kada Grupa izgubi tu kontrolu. Odnosno, prihodi i rashodi zavisnog društva se uključuju u konsolidovani izvještaj o dobitku i gubitku i ostalom ukupnom rezultatu od datuma kada je Grupa stekla kontrolu nad zavisnim društvom do datuma kada je Grupa izgubila kontrolu nad zavisnim društvom. Osnovne informacije o zavisnim pravnim licima matičnog društva navede su u tabeli koja slijedi:

Naziv zavisnog pravnog lica Osnovna aktivnost Datum sticanja % učešća u kapitalu

2020. 2019.

OTP Debt Collection DOO, Podgorica Ostale finansijske usluge 17.decembar 2018. godine 100% 100%

Podgorička banka AD, Podgorica Ostalo monetarno posredovanje 22.jul 2019. godine n/a 100%

Kako je objelodanjeno u Napomeni 1, Podgorička banka AD, Podgorica, je pripojena matičnom pravnom licu, CKB, na dan 11. decembar 2020. godine.

Konsolidovani finansijski izvještaji su sastavljeni na osnovu načela prvobitne (istorijske) vrijednosti, osim vrednovanja finansijskih instrumenata koji se vrijednuju po fer vrijednosti kroz ostali rezultat. Istorijski trošak je zasnovan na fer vrijednosti naknade plaćene u zamjenu za dobra i usluge.

Fer vrijednost je cijena koja se može primiti za prodaju nekog sredstva ili platiti za prenos neke obaveze u uobičajenoj transakciji između učesnika na tržištu na datum odmjeravanja, bez obzira na to da li je cijena direktno utvrdiva ili procijenjena korišćenjem neke druge tehnike vrednovanja. Prilikom procjenjivanja fer vrijednosti sredstva ili obaveze, Grupa uzima u obzir karakteristike datog sredstva ili obaveze ukoliko bi i ostali učesnici na tržištu uzeli navedene karakteristike u obzir prilikom utvrđivanja cijene navedenog sredstva ili obaveze na datum odmjeravanja. U priloženim konsolidovanim finansijskim izvještajima, za svrhe vrednovanja i/ili objelodanjivanja, fer vrijednost je utvrđena na način opisan u Napomeni 4.7.

Grupa je u sastavljanju ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja primjenjivala računovodstvene politike obrazložene u napomeni 3.

Konsolidovani finansijski izvještaji Grupe su iskazani u eurima (EUR), koja je funkcionalna valuta Grupe i zvanična valuta u kojoj se podnose finansijski izvještaji u Crnoj Gori. Osim ako nije drugačije naznačeno, svi iznosi su navedeni u hiljadama EUR.

Svi iznosi imovine, obaveza, kapitala, prihoda, rashoda i tokova gotovine koji su nastali iz međusobnih transakcija članica Grupe su u potpunosti eliminisani prilikom konsolidacije.

2.2. Korišćenje procjenjivanja

Pripremanje konsolidovanih finansijskih izvještaja zahtijeva upotrebu procjena i pretpostavki koje utiču na efekte primjenjivanja politika, prikazane iznose aktive i pasive, i na prikazane iznose prihoda i rashoda tokom izvještajnog perioda. Procjene i prosuđivanja se donose na osnovu istorijskog iskustva i drugih činilaca, uključujući očekivanja u pogledu budućih događaja za koje se vjeruje da su u okvirima datih okolnosti razumna, gdje rezultati daju dobru osnovu za


procjenu knjigovodstvene vrijednosti aktive i pasive koje se ne mogu jasno sagledati iz drugih izvora. Stvarni rezultati se mogu razlikovati od pomenutih procjena.

Procjene i prosuđivanja su predmet stalne procjene. Promjene računovodstvenih procjena se priznaju u periodu kada je došlo do izmjene, ako se izmjena odnosi samo na taj period odnosno, ako se izmjena odnosi na tekuće i buduće periode, priznaju se i u tom periodu i u budućim periodima. Posebna područja nesigurnosti procjenjivanja i kritičnih pretpostavki u primjeni računovodstvenih politika koje su od velikog značaja za iznose objelodanjene u konsolidovanim finansijskim izvještajima su:

(a) Gubitak usljed obezvređenja kredita i plasmana

Grupa vrši pregled svog kreditnog portfolija najmanje jednom mjesečno prilikom utvrđivanja da li gubitak usljed obezvređenja treba evidentirati u bilansu uspjeha, Grupa prosuđuje da li postoje bilo kakvi posmatrani podaci koji ukazuju na to da je u procijenjenim budućim novčanim tokovima kreditnog portfolija došlo do mjerljivog smanjenja, a prije nego što se takvo smanjenje može identifikovati za svaki pojedinačni kredit u okviru kreditnog portfolija. Takav dokaz može uključiti posmatrane podatke koji ukazuju na to da je došlo do promjena koje mogu imati štetnog uticaja, i to promjena u statusu dužnika u pogledu otplate kredita Grupi, odnosno u privrednim uslovima u državi koji su u direktnoj vezi sa uticajem koji neizmirene ugovorne obaveze plaćanja mogu imati na sredstva Grupe.

Rukovodstvo se oslanja na procjene koje se zasnivaju na istorijskim iskustvima u vezi gubitaka za sredstva sa karakteristikama kreditnog rizika, kao i na objektivnim dokazima o postojanju umanjenja vrijednosti, slične pomenutim u kreditnom portfoliju prilikom procjene budućih tokova gotovine. Metodologija i pretpostavke koji se koriste pri procjeni iznosa budućih tokova gotovine i njihovog vremenskog usklađivanja predmet su stalne kontrole, a u cilju svođenja razlike između procijenjenog i stvarnog gubitka na najmanju moguću mjeru.

(b) Umanjenje vrijednosti hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultati i investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala

Grupa utvrđuje da je došlo do umanjenja vrijednosti u hartijama od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultati i

investicije u zavisna društva onda kada dođe do značajnog ili produženog smanjenja njihove fer vrijednosti i to ispod njihove nabavne vrijednosti. Određivanje šta je značajno ili produženo zahtijeva rasuđivanje. Umanjenje vrijednosti može biti opravdano onda kada postoji dokaz da je došlo do pogoršanja u finansijskoj poziciji preduzeća u koje se ulaže, privrednoj grani ili sektoru, kao i u novčanim tokovima iz poslovanja i finansiranja.

(c) Otpremnine i ostale dugoročne naknade zaposlenima

Sadašnja vrijednost sredstava za otpremnine za odlazak u penziju i ostale dugoročne beneficije zavisi od niza faktora utvrđenih od strane nezavisnog ovlašćenog aktuara upotrebom određenih pretpostavki. Bilo kakve promjene u ovim pretpostavkama uticale bi na sadašnju vrijednost ovih sredstava. Ključne pretpostavke za otpremnine i ostale dugoročne naknade zaposlenima prikazane su u napomeni 26.

(d) Rezervisanja

Rezervisanja se razmatraju na datum svakog bilansa stanja i prilagođavaju tako da odražavaju najbolju procjenu. Ako više nije vjerovatno da će odliv sredstava koji predstavlja ekonomske koristi biti potreban za namirenje date obaveze, rezervisanje se ukida preko bilansa uspjeha. Rezervisanje se priznaje u slučaju kada se očekuje da će Grupa, kao rezultat prošlih dogadjaja imati sadašnju zakonsku ili izvedenu obavezu, koja se može pouzdano utvrditi i za čije izmirenje se očekuje da ce doći do odliva resursa, koji predstavljaju ekonomsku korist za Grupu.

(e) Umanjenje vrijednosti nemonetarnih sredstava

Grupa analizira vrijednosti po kojima su prikazana nematerijalna ulaganja i nekretnine, postrojenja i oprema Grupe. Ukoliko postoji indikacija da je neko sredstvo obezvrijeđeno, nadoknadiv iznos te imovine se procjenjuje kako bi se utvrdio iznos obezvređenja. Ukoliko je nadoknadivi iznos nekog sredstva procijenjen kao niži od vrijednosti po kojoj je to sredstvo prikazano, postojeća vrijednost tog sredstva se umanjuje do visine nadoknadive vrijednosti. Razmatranje obezvređenja zahtijeva od rukovodstva procjene u pogledu tokova gotovine, stopa rasta i diskontnih stopa za jedinice koje generišu tokove gotovine, a koje su predmet razmatranja.

(f ) Koristan vijek trajanja nekretnina, postrojenja i opreme i nematerijalnih ulaganja


Određivanje korisnog vijeka trajanja nekretnina, postrojenja i opreme i nematerijalnih ulaganja se zasniva na prethodnom iskustvu sa sličnim sredstvima, kao i na anticipiranom tehničkom razvoju i promjenama na koje utiče veliki broj ekonomskih ili industrijskih faktora (Napomena 3.9 i 3.10).

Adekvatnost određenog korisnog vijeka trajanja se preispituje na godišnjem nivou ili kada god postoji indikacija da je došlo do značajne promjene faktora koji su predstavljali osnov za određivanje korisnog vijeka trajanja.

(g) Fer vrijednost finansijskih instrumenata

Fer vrijednost finansijskih instrumenata kojima se trguje na aktivnom tržištu na dan bilansa stanja se bazira na kotiranim tržišnim cijenama. Fer vrijednost finansijskih instrumenata koji nisu kotirani na aktivnom tržištu se određuje korišnjem određenih tehnika procjene koji podrazumijevaju određeni stepen rasuđivanja u procjeni fer vrijednosti. Metode, pretpostavke i tehnike procjene koje se koriste za utvrđivanje fer vrijednosti detaljno su obrazložene u Napomeni 4.7.

2.3. Načelo stalnosti poslovanja

Konsolidovani finansijski izvještaji su sastavljeni u skladu sa načelom stalnosti poslovanja, koji podrazumijeva da će Grupa nastaviti da posluje tokom neograničenog vremenskog perioda u doglednoj budućnosti.

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa je ostvarila pozitivan rezultat u iznosu od EUR 2.571 hiljada (31. decembar 2019. godine: EUR 33.759 hiljada). Na rezultat su značajno uticali troskovi nastali usljed pripajanja sa Podgoričkom bankom (EUR 1.754 hiljada). Dodatno, na rezultat je uticalo i znacajno povecanje rashoda po osnovu obezvrjeđenja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrednosti kroz bilans uspjeha (Napomena 2.6, 3.6, 12a,c, i 17).

U svojim poslovnim planovima, Grupa i u narednim periodu planira ostvarenje pozitivnog rezultata. Tokom 2020. godine Grupa je održavala veoma snažnu poziciju kapitala, koja se ogleda u činjenici da se koeficijent solventnosti Grupe na dan 31. decembar 2020 godine 20,07% što je značajno iznad zakonski propisanog minimuma od 10%.

Dodatno, dnevni koeficijent likvidnosti na dan 31. decembar 2020 godine je 1,79 što je takođe iznad iznad zakonski propisanog minimuma od 0,9.

2.4. Netiranje

Imovina i obaveze ili prihodi i rashodi ne smeju se netirati osim u slučaju kada postoji pravno izvršno pravo na netiranje i postoji namjera da se sredstvo realizuje i obaveza izmiri istovremeno ili na neto osnovi ili se to dozvoljava drugim MSFI. Sredstva i obaveze, i prihodi i rashodi Grupe, prikazani su zasebno, osim u slučajevima kada netiranje odražava suštinu transakcije ili drugog događaja.

2.5. Uporedni podaci

Za konsolidovane finansijske izvještaje, sastavljene na dan 31.decembar 2020. godine, kao uporedni podatak Grupa je izvještavala podatke iz revidiranih konsolidovanih finansijskih izvještaja na 31. decembar 2019. godine.

2.6. Uticaj krize izazvane Covid-om 19 na poslovanje Banke

Tokom 2020. godine, zbog negativnog uticaja pandemije Covid-19 na poslovanje privrede, Centralna Banka Crne Gore (u daljem tekstu „CBCG“) i Vlada Crne Gore su propisale set mjera za ublažavanje ovog negativnog uticaja. Najprije, u martu 2020. godine, Odluka o privremenim mjerama za ublažavanje negativnih uticaja novog koronavirusa na finansijski sistem („Sl.list Crne Gore“ br. 19/20) je stupila na snagu (Moratorijum I). U skladu sa odlukom, i fizička i pravna lica imaju pravo da apliciraju za moratorijum na otplatu kreditnih zaduženja uz predaju zahtjeva. Moratorijum je moguće aktivirati za kredite odobrene prije 23. marta 2020. godine. Moratorijum na otplatu kreditnih obaveza je bilo moguće aktivirati na period od 3 mjeseca uz kapitalizaciju kamate, dok je kamata za period bila obračunata u skladu sa otplatnim planom i dodata glavnici na kraju moratorijuma.

U toku godine, mjere su mijenjane nekoliko puta. Glavni preduslovi za apliciranje za moratorijume su bili sljedeći:

• Na dan 31. decembar 2019, dužnik nije u kašnjenju većem od 90 dana;• Na dan 31. decembar 2019, kredit nije

klasifikovan kao „non-performing“;• Kredit na koji se moratorijum primjenjuje

nije restrukturiran u toku 2020. godine.

Drugi set mjera CBCG, moratorijum II, počeo je na dan 01. jun 2020. godine. Komercijalne banke su bile zadužene za definiciju kriterijuma za klijente koji mogu aplicirati za moratorijum. Uslovi Banke su uglavnom bili vezani za klijente koji su izgubili posao zbog posljedica pandemije, ili im je zarada smanjena. Takodje, za moratorijum II su mogli


aplicirati i moreplovci, uz predaju odgovarajuće dokumentacije.

Moratorijum III je počeo na dan 01. septembar 2020. U sklopu ovih mjera, klijenti iz sektora turizma, poljoprivrede, šumarstva i ribarstva su mogli aplicirati za moratorijum na otplatu kredita u periodu od 01. septembra 2020, do 31. avgusta 2021.

Počevši od 06. novembra 2020, klijenti su mogli aplicirati za moratorijum IV u trajanju od 6 mjeseci ukoliko su u periodu poslije marta 2020. godine ostali bez posla zbog uticaja krize izazvane Covid-19 na ekonomski sistem, ili restrukturiranje kredita ukoliko im je zbog uticaja ove krize smanjen iznos zarade u istom periodu.

Krediti CKB banke koji su bili predmet moratorijuma su prikazani u narednoj tabeli (stanje kredita na dan 31. decembar 2020. godine):

Rezervacije za kreditne gubitke su povećane u toku godine kako bi se odrazio uticaj COVID-19 krize. Ovo povećanje je realizovano kroz promjenu vektora za vjerovatnoću nastanka gubitka („Probability of Loss“, PL) i stopa gubitka usljed nastanka gubitka („Loss Given Loss“, LGL), koji predstavljaju inpute za izračunavanje očekivanih gubitaka (EL) i to prije svega za kredite u „stage“ 1.

Uticaj krize izazvane Covid-19 na likvidnost Grupe je procijenjena na sljedeći način: 1) potencijalni odliv depozita; 2) očekivana niža kreditna aktivnost; 3) projekcija dostupnosti izvora finansiranja; 4) efekti mjera CBCG vezanih za moratorijum na kredite. Zaključeno je da je, čak i uz visok nivo odliva depozita, Grupa u mogućnosti da održava visok nivo likvidnosti i održivo i stabilno poslovanje.

CBCG Ukupno Pravna lica Fizička lica i kartice

KlasifikacijaBruto krediti

Moratorijum MoratorijumBruto krediti

Moratorijum MoratorijumBruto krediti

Moratorijum Moratorijum

korišćen aktivan korišćen aktivan korišćen aktivan

A 877.614 321.867 12.533 448.533 99.235 8.694 429.081 222.632 3.839

B 63.090 46.781 1.677 54.600 38.097 1.034 8.490 8.684 643

C 3.802 3.930 30 1.382 1.842 27 2.420 2.088 3

D 1.081 795 - 644 643 - 437 152 -

E 9.619 885 - 4.488 281 - 5.131 604 -

Ukupno 955.206 374.258 14.240 509.647 140.098 9.755 445.559 234.160 4.485


3. PREGLED ZNAČAJNIH RAČUNOVODSTVENIH POLITIKA

3.1. Prihodi i rashodi po osnovu kamata i naknada

Prihodi i rashodi po osnovu kamate, uključujući zateznu kamatu i ostale rashode vezane za kamatonosnu aktivu, odnosno kamatonosnu pasivu, obračunati po načelu uzročnosti prihoda i rashoda i uslovima iz obligacionog odnosa koji su definisani ugovorom između Grupe i klijenta. Prihodi i rashodi od kamata priznaju se na bazi obračuna metodom efektivne kamatne stope perioda u kome su ostvareni, a unaprijed obračunate kamate razgraničavaju se na period trajanja ugovorne obaveze. Prihodi od kamata su uglavnom obračunati su na plasmane komitentima, depozite kod drugih finansijskih institucija, investicionih hartija od vrijednosti, a rashodi od kamata obračunati su na finansijske obaveze po depozitima i pozajmicama. Naknada za odobravanje kredita, koja čini dio efektivne kamatne stope, evidentira se u okviru prihoda i rashoda od naknada. Naknade za odobravanje kredita se obračunavaju i naplaćuju jednokratno i knjiže se kao odloženi prihod, a priznaju se u prihode perioda u srazmjeri sa proteklim vremenom korišćenja kredita. Prihodi i rashodi od naknada i provizija obuhvataju takođe naknade po osnovu izdavanja garancija i akreditiva od strane Grupe, domaćih i međunarodnih plaćanja i transakcija u stranim valutama, posredničkih i drugih usluga Grupe. Ostali prihodi i rashodi od naknada i provizija evidentiraju se u trenutku pružanja usluga.

3.2. Preračunavanje deviznih iznosa

Poslovne promjene nastale u stranoj valuti su preračunate u EUR po srednjem kursu važećem na dan poslovne promjene. Sredstva i obaveze iskazane u stranoj valuti na dan bilansa stanja, preračunati su u EUR po srednjem kursu važećem na taj dan. Neto pozitivne ili negativne kursne razlike nastale prilikom poslovnih transakcija u stranoj valuti i prilikom preračuna pozicija bilansa stanja iskazanih u stranoj valuti knjižene su u korist ili na teret bilansa uspjeha, kao dobici ili gubici po osnovu kursnih razlika. Preuzete i potencijalne obaveze u stranoj valuti preračunate su u EUR po srednjem kursu koji je važio na taj dan.

3.3. Lizing

Standardom MSFI 16 „Lizing“ se propisuju novi principi priznavanja, mjerenja, prezentacije i objelodanjivanja zakupa. Objavljeni standard,

MSFI 16 „Lizing“, na snazi je za godišnje periode koji počinju na dan ili poslije 1. januara 2020. godine. Njime se ukida prethodni standard MRS 17 – Zakupi.

U skladu sa standardom, zakupci su u obavezi da osnovna sredstva sa pravom korišćenja dužim od 12 mjeseci priznaju kao osnovno sredstvo, uz istovremeno priznavanje obaveze po osnovu ovih zakupa. Izuzetak su kratkoročni zakupi i zakupi male vrijednosti.

Kako je objelodanjeno u Napomeni 2.1, primjena MSFI 16 Zakupi je odložena za 01. januar 2020. godine, u skladu sa dopisom Centralne banke Crne Gore od 11.01.2019. godine. Centralna banka Crne Gore je dopisom od 06. februara 2020. godine obavijestila banke o mogućnosti primjene tzv. modifikovanog retrospektivnog metoda, koji podrazumijeva nekorigovane uporedne podatke i priznavanje kumulativnog efekta kao korekcije početnog bilansa kapitala na početku tekućeg perioda (datum početne primjene). Primjena navedenog metoda omogućuje mogućnost bankama formiranje početnog stanja, koje uključuje i promjene koje su evidentirane u 2019. godini na zahtjev matične banke. Modifikovana retrospektivna metoda je primijenjena od strane Grupe na 01. januar 2020. godine. a) Grupa kao zakupac

Nakon zaključenja ugovora, Grupa procenjuje da li ugovor o zakupu pruža pravo kontrole korišćenja zakupljene imovine na određeno vreme u zamenu za naknadu.

Na početku perioda zakupa, Grupa priznaje imovinu sa pravom koriščenja i obavezu po osnovu zakupa. Izuzetak su:

• Kratkoročni zakup i• Zakupi, gde je osnovno sredstvo male vrednosti

(pojedinačno sredstvo čija je vrednost USD 5 hiljada ili manje kada je novo).

Grupa priznaje rashod po osnovu zakupnine po linearnoj osnovi tokom trajanja zakupa ili na drugoj sistematskoj osnovi ako je ta osnova reprezentativnija.

Na datum početka, sredstvo sa pravom korišćenja mjeri se po nabavnoj vrednosti.

Trošak prava korišćenja obuhvata:

• iznos početnog mjerenja obaveze po osnovu zakupa;• sve isplate zakupa izvršene na ili prije

datuma početka, umanjene za sve primljene


podsticaje za zakup;• sve početne direktne troškove koje je

zakupac imao; i• procena troškova koje će zakupac

snositi pri demontaži i uklanjanju osnovnog sredstva, obnavljanju lokacije na kojoj se nalazi ili vraćanju osnovne imovine u stanje koje zahtevaju uslovi zakupa, osim ako ti troškovi ne nastanu za proizvodnju zaliha.

Na datum početka, obaveza po osnovu zakupa mjere se po sadašnjoj vrednosti zakupnina koje nisu plaćene na taj datum.

Diskontna stopa koja se primenjuje za izračunavanje sadašnje vrednosti - osim ako ugovor nema druge odredbe, je inkrementalna stopa pozajmljivanja koja se zasniva na krivim prinosa nultog kupona državnih hartija od vrednosti uvećanim za raspon koji odražava rizik Grupe. OTP Banka je definisala metodologiju za izračunavanje diskontnih stopa.

Na datum početka, zakupnine uključene u odmeravanje obaveze po osnovu zakupa uključuju:

• Fiksna plaćanja, umanjena za sve podsticaje za zakup;• Iznose za koje se očekuje da će ih

zakupac platiti pod garancijama rezidualne vrednosti;• izvršna cijena opcije kupovine ako je

zakupac razumno siguran da će je iskoristiti;• Isplate penala za raskid zakupa, ako

rok zakupa odražava zakupac koji koristi mogućnost raskida zakupa.

Grupa uvijek odvaja komponente ne-zakupa u ugovorima o zakupu (npr. Naknada za osiguranje, računi za komunalne usluge) i knjiži ih kao trošak.

Isplate zakupa moraju biti uključene u merenje obaveze zakupa bez pripadajućih poreza.

U slučaju ugovora sa određenim rokom:

• Ako zakupac nema mogućnost produženja ili raskida u skladu sa ugovorom, rok zakupa je ugovorni rok;

• Ako zakupac ima mogućnost raskida ili produženja i ako je razumno sigurno da će zakupac iskoristiti tu opciju, rok zakupa je ugovorni rok, produžen ili skraćen sa rokom zasnovanim na opciji.

Ugovori na neodređeno vrijeme obično sadrže mogućnosti raskida. Ako zakupac i zakupodavac takođe imaju pravo da raskinu ugovor u bilo

kom trenutku tokom trajanja zakupa ne više od neznatne kazne, rok zakupa koji se može smatrati izvršnim je otkazni rok, pa je rok zakupa jednak obaveštenju o raskidu ugovora.

Obaveza zakupa obračunava se u ugovornoj valuti. Pri određivanju ugovorne valute, suština je iznad forme.

b) Grupa kao davalac lizinga

Zakupi se klasifikuju kao finansijski zakupi kada uslovi zakupa prenose suštinski sve rizike i koristi od vlasništva na zakupca. Svi ostali zakupi su klasifikovani kao operativni.

Iznosi potraživanja od zakupaca po finansijskim zakupima evidentiraju se kao ostala potraživanja u iznosu neto ulaganja u zakup Grupe. Prihod od zakupa po osnovu operativnog lizinga priznaju se tokom perioda važenja zakupa.

c) Prva primjena MSFI 16 - Lizing

Svrha novog standarda MSFI 16 – Lizing je da olakša uporedivost finansijskih izvještaja, prezentirajući i finansijske i operativne lizinge u bilansu stanja i da pruži odgovarajuće informacije korisnicima finansijskih izvještaja o rizicima povezanim sa sporazumima. Novi standard ukida razlikovanje između poslovnog i finansijskog lizinga u knjigama zakupca, te zahtijeva priznavanje imovine sa pravom korišćenja i obaveze vezane za zakup u vezi sa svim ugovorima o zakupu.

Osnovni element koji diferencira definiciju lizinga iz MRS 17 i MSFI 16 je zahtjev da se kontroliše korišćena, specifična imovina, koja je direktno ili indirektno naznačena u ugovoru.

Troškovi vezani za korišćenje zakupljene imovine, od kojih je većina ranije bila priznata u troškovima za eksterne usluge, sada će se klasifikovati kao amortizacija i troškovi kamata. Prava korišćenja se amortizuju pravolinijskom metodom, dok se obaveze po lizingu izmiruju primjenom efektivne diskontne stope.

U Izvještaju o novčanom toku, novčani tokovi od glavnice obaveze po osnovu lizinga, plaćanja za kratkoročne zakupnine, zakup imovine male vrijednosti i plaćanja promjenljive zakupnine koja nisu uključena u mjerenje obaveze po osnovu zakupa klasifikuju se kao novčani tokovi iz poslovnih aktivnosti. Plaćanje kamata u vezi sa obavezom po osnovu zakupa klasifikuje se u odlive po osnovu kamata i sličnih rashoda.

Za zakupodavce su zahtjevi za priznavanje


i mjerenje iz MSFI-a 16 slični, kao što su navedeni u MRS 17. Zakupi se klasifikuju kao finansijski i operativni zakupi u skladu sa MSFI 16. U poređenju sa MRS 17, MSFI 16 nalaže zakupodavcima da objelodane više informacija nego ranije, međutim glavne karakteristike računovodstvenog tretmana su nepromijenjene.

Grupa je primjenjivala sljedeća praktična sredstva:

• Primjenjuje jedinstvenu diskontnu stopu na portfolio lizinga sa umjereno sličnim karakteristikama.• Primjenjuje pojednostavljeni metod

za ugovore koji dospijevaju u roku od 12 mjeseci od datuma prve primjene.• Isključuje početne direktne troškove

od mjerenja imovine s pravom korišćenja na datum prve primjene.• Koristi naknadni uvid u određivanje

roka zakupa ako ugovor sadrži opcije za produženje ili prestanak zakupa..

d) MSFI 16 Projekat

Tokom 2018. godine Grupa je na zahtjev OTP Grupe pokrenula Projekat za implementaciju MSFI 16. Za potrebe OTP Grupe, Grupa je počela primjenu standarda od 01. januara 2019. godine. Kako je već navedeno, lokalna implementacija u skladu sa propisima CBCG je počela na 01. januar 2020. godine.

Projekat je izvršen u tri faze:

Faza I - Analiza ugovora, prikupljanje podataka

Prilikom analize svih potpisanih ugovora izvršena je klasifikacija ugovora, bilo da se radi o zakupu usluga ili robe. Analiza je obuhvatila sve relevantne sporazume bez obzira na njihovu trenutnu klasifikaciju. Pored toga, da bi se izračunala vrijednost imovine sa pravom korišćenja i obaveza po osnovu lizinga, izvršeno je prikupljanje svih relevantnih informacija.

U bilansu stanja Grupa prikazuje sljedeće vrste imovine sa pravom korišćenja:• Poslovna zgrada• Filijala

Prosječan vijek trajanja zakupa:• Poslovna zgrada 5,67 godina• Filijala 5,20 godina

Faza II – Procjena ugovora, kalkulacije

U skladu sa primjenom MSFI 16 pripremljena je

analiza, koja je uključivala:

• Uticaj na bilans stanja na dan prve primjene• Uticaj ugovora o zakupu koji se priznaju i mjere

u skladu sa MSFI 16 na bilans stanja i bilans uspjeha.

Primjenom alata za izračunavanje lizinga, utvrđena je vrijednost imovine sa pravom korišćenja i obaveze po osnovu lizinga.

Faza III - Implementacija MSFI 16 na osnovu razvijenog koncepta, Razvoj računovodstvene politike i objelodanjivanja

U slučaju najmova prethodno klasifikovanih kao operativni lizing (primenjujući MRS 17), Grupa priznaje:

• obaveza zakupa, - kao sadašnju vrednost preostalih zakupa,- diskontuje se inkrementalnom stopom zaduživanja na dan implementacije

• pravo korišćenja imovine, - u iznosu jednakom obavezi o zakupu, - usklađuje se sa iznosom svih unapred plaćenih ili obračunatih zakupa koji se odnose na taj zakup priznati u bilansu stanja neposredno prije primjene isključujući početne troškove iz merenja.

U skladu sa razvijenim konceptom, Grupa će koristiti aplikaciju koju je OTP Grupa razvila u ove svrhe.

Priznavanje obaveza vezanih za lizing

Grupa je priznala obaveze po osnovu lizinga koje se odnose na zakupe ranije klasifikovane kao „operativni lizing” u skladu sa MRS 17 Lizing. Iznos obaveza je jednak sadašnjoj vrijednosti preostalih zakupa na dan primjene MSFI 16. Plaćanje po osnovu zakupa se diskontuje korišćenjem kamatne stope implicirane u zakupu ili, ako se ta stopa ne može lako utvrditi, inkrementalne stope zaduživanja. Prosječna kamatna stopa koji je Grupa primjenjivala iznosi 3,12%, u zavisnosti od ročnosti ugovora o zakupu.

Na dan inicijalnog priznavanja, plaćanja po osnovu zakupa sadržana u obavezma po osnovu zakupa obuhvataju sljedeće vrste plaćanja za pravo korišćenja osnovnog sredstva za vrijeme trajanja zakupa:

• fiksni troškovi zakupa umanjeni za bilo kakve podsticajne mjere (popuste),• varijabilna plaćanja lizinga koja zavise


od tržišnih indeksa,• iznose za koje se očekuje da će ih platiti

zakupac u okviru garancija rezidualne vrijednosti,• cijena realizacije opcije kupovine, ako je

sigurno da će se ta opcija ostvariti, i• plaćanje ugovorne kazne za raskid

ugovora o zakupu, ako period zakupa pokazuje da je zakupac koristio mogućnost prekida zakupa

Grupa koristi sredstva u vezi sa kratkoročnim zakupom (kraćim od 12 mjeseci) kao i u slučaju zakupa u vezi sa kojima osnovno sredstvo ima malu vrijednost (manje od USD 5 hiljada). Ove vrste plaćanja Grupa će se priznati kao troškove, pravolinijskom metodom tokom trajanja zakupa u bilasu uspjeha.

Priznavanje imovine s pravom korišćenja

Imovina sa pravom korišćenja se inicijalno mjeri po nabavnoj vrijednosti/trošku.

Trošak imovine sa pravom korišćenja obuhvata:• početnu procjenu obaveza po osnovu lizinga,• sva plaćanja po osnovu lizinga učinjena na

datum početka ili ranije, umanjena za bilo koji iznos podsticajne mjere/popust,

• početne troškove koje je zakupac imao neposredno nakon zaključenja ugovora o zakupu,

• procjene troškova koje treba da snosi zakupac kao rezultat obaveze demontaže i uklanjanja osnovnog sredstva ili renoviranja / restauracije.

Primjena procjena

Primjena MSFI 16 zahtijeva pravljenje određenih procjena i kalkulacija koje utiču na mjerenje obaveza po osnovu finansijskog lizinga i imovine sa pravom korišćenja. To uključuje, između ostalog:

• određivanje ugovora koji su predmet MSFI 16,• određivanje trajanja takvih ugovora

(uključujući ugovore sa neodređenim trajanjem ili koji se mogu produžiti),• utvrđivanje kamatnih stopa koje će se

primjenjivati u svrhu diskontovanja budućih novčanih tokova,• utvrđivanje stopa amortizacije.

Formiranje početnog stanja – primjena MFSI 16 – Lizing na 01. januar 2020. godine

Kako je Grupa već implementirala standard za

potrebe izvještavanja OTP Grupe a na osnovu dopisa od Centralne Banke Crne Gore br. 03-937-1/2020 od 06. februara 2020, Grupa je priznala sledeće promjene u bilansima na dan 01. januar 2020. godine.

01. januar 2020.Imovina sa pravom korišćenja 3.202Obaveze po osnovu lizinga 3.265Kumulativni uticaj koji se priznaje kao korekcija na kapital na datum prve primjene (63)

U skladu sa gore pomenutim dopisom, Grupa je iskoristila opciju primjene modifikovanog retrospektivnog metoda, po MSFI 16. C5(b), koji podrazumijeva nekorigovane uporedne podatke i priznavanje kumulativnog efekta kao korekcije početnog bilansa kapitala na početku tekućeg perioda (datum početne primjene).

3.4. Porezi i doprinosi

Porez na dobit

Tekući porez na dobit

Porez na dobit se obračunava i plaća u skladu sa Zakonom o porezu na dobit pravnih lica („Sl. list CG” br. 65/01, 12/02, 80/04, 40/08, 86/09, 40/11, 14/12, 61/13 i 55/16). Stopa poreza na dobit je proporcionalna i iznosi 9% od poreske osnovice. Oporeziva dobit se utvrđuje na osnovu dobiti iskazane u bilansu uspjeha uz usklađivanje prihoda i rashoda u skladu sa odredbama Zakona o porezu na dobit pravnih lica.

Zakon o porezu na dobit utvrđuje da gubitak po osnovu poreskog bilansa u tekućoj godini ne može da se prenese unazad. Gubici po poreskom bilansu tekuće godine mogu da smanje oporezivu dobit budućeg perioda, izuzev onih koji proizilaze iz kapitalnih dobitaka i gubitaka, ne duže od 5 godina.

Odloženi porez na dobit

Odloženi porez na dobit se obračunava korišćenjem metode utvrđivanja obaveza prema bilansu stanja, za privremene razlike proizašle iz razlike između poreske osnove potraživanja i obaveza i njihove knjigovodstvene vrijednosti. Važeće poreske stope na datum bilansa stanja se koriste za utvrđivanje razgraničenog iznosa poreza na dobit. Odložene poreske obaveze se priznaju za sve oporezive privremene razlike. Odložena poreska sredstva se priznaju za sve odbitne privremene razlike i poreske gubitke i kredite, koji se mogu prenositi u naredne fiskalne


periode, do stepena do kojeg će vjerovatno postojati oporeziva dobit od koje se odložena poreska sredstva mogu iskoristiti.

Porezi, doprinosi i druge dažbine koje ne zavise od rezultata poslovanja

Porezi i doprinosi koji ne zavise od rezultata poslovanja uključuju porez na imovinu, porez na dodatu vrijednost, doprinosi na zarade koji padaju na teret poslodavca, kao i druge poreze, naknade i doprinose koji se plaćaju prema raznim državnim i lokalnim poreskim propisima.

3.5. Gotovina i gotovinski ekvivalenti

U izvještaju o novčanim tokovima pod gotovinom i gotovinskim ekvivalentima podrazumijevaju se novčanice i kovanice u blagajni i bankomatima, sredstva na računu kod Centralne banke Crne Gore, sredstva na računima kod poslovnih banaka kao i ostala visoko likvidna finansijska aktiva sa dospijećem do tri mjeseca.

3.6. Finansijski instrumenti

Grupa priznaje finansijsko sredstvo ili finansijsku obavezu u svom bilansu stanja kada, i isključivo kada entitet postane strana ugovornih odredbi finansijskog instrumenta.

Grupa klasifikuje svoja finansijska sredstva u sljedeće kategorije: finansijska sredstva koja se mjere prema amortizovanom trošku, finansijska sredstva koja se mjere prema fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat i finansijska sredstva koja se mjere prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha na osnovu: poslovnog modela za upravljanje finansijskim sredstvima i karakteristika ugovorenih tokova gotovine finansijskog sredstva. Rukovodstvo određuje klasifikaciju finansijskih sredstava prilikom inicijalnog priznavanja u skladu sa usvojenim poslovnim modelom i rezultatom SPPI alata koji je pripremljen u skladu sa SPPI procedurom.

(a) Poslovni model Poslovni modeli odražavaju način zajedničkog upravljanja grupama finansijskih sredstava radi ostvarivanja određenih poslovnih ciljeva. Poslovni model nije pristup klasifikaciji pojedinačnog instrumenta već se određuju na višem nivou objedinjavanja. Poslovni model Grupe se odnosi na način na koji Grupa upravlja svojim finansijskim sredstvima za svrhe ostvarivanja tokova gotovine. Tokovi gotovine Grupe će biti rezultat prikupljanja ugovorenih tokova gotovine, prodaje finansijskih sredstava ili oboje. Ukoliko

se tokovi gotovine realizuju na način drugačiji od očekivanja na datum na koji Grupa vrši procjenu svog poslovnog modela, to ne znači prethodnu grešku u finansijskim izvještajima Grupe niti utiče na promjenu klasifikacije preostalih finansijskih sredstava koja se drže u tom poslovnom modelu.

Poslovni model definiše ključno rukovodstvo Grupe.

(i) Poslovni model: prikupljanje ugovorenih tokova gotovine

Prilikom određivanja da li će se tokovi gotovine ostvariti prikupljanjem ugovorenih tokova gotovine finansijskih sredstava, Grupa uzima u obzir učestalost, vrijednost i vremenski rok prodaje tokom prethodnih perioda, razloge tih prodaja i očekivanja u pogledu budućih prodaja. Grupa uzima u obzir informacije o ranijim prodajama u kontekstu razloga tih prodaja i uslova koji su postojali u to vrijeme u poređenju sa postojećim uslovima. Mada cilj ovog poslovnog modela može da bude držanje finansijskih sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine, Grupa ne mora da drži sve ove instrumente do dospjeća. Poslovni model može da bude držanje sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine, čak i kada prodaje finansijska sredstva zbog povećanja njihovog kreditnog rizika.

Bez obzira na njihovu učestalost i vrijednost, prodaje zbog povećanja kreditnog rizika sredstava nisu nedosljedne sa poslovnim modelom čiji je cilj držanje finansijskih sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine. Aktivnosti upravljanja kreditnim rizikom čiji je cilj minimiziranje potencijalnih kreditnih gubitaka usljed pogoršanja kredita sastavni su dio takvog poslovnog modela.

(ii) Poslovni model: prikupljanje ugovorenih tokova gotovine i prodaja finansijskih sredstava Grupa može držati finansijska sredstva u poslovnom modelu čiji se cilj ostvaruje i prikupljanjem ugovorenih tokova gotovine i prodajom finansijskih sredstava. Kod ove vrste poslovnog modela, ključno rukovodstvo Grupe donosi odluku da su prikupljanje ugovorenih tokova gotovine i prodaja finansijskih sredstava od značaja za ostvarivanje cilja poslovnog modela. U poređenju sa poslovnim modelom čiji je cilj držanje finansijskih sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine, ovaj model obično uključuje veću učestalost i vrijednost prodaja. (iii) Ostali poslovni modeli


Finansijska sredstva se mjere prema fer vrijednosti kroz bilans stanja ako se ne drže u poslovnom modelu čiji je čilj držanje sredstva radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine ili u poslovnom modelu čiji se cilj ostvaruje prikupljanjem ugovorenih tokova gotovine i prodajom finansijskih sredstava. Portfolio finansijskih sredstava koji zadovoljava definiciju držanja radi trgovanja nije držanje radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine ili držanje radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine i prodaje finansijskih sredstava. Za takve portfolije, prikupljanje ugovorenih tokova gotovine je samo sporedno ostvarivanju cilja poslovnog modela.

(b) Karakteristike ugovorenih tokova gotovine finansijskih sredstava Klasifikacija finansijskog sredstva se zasniva na karakteristikama njegovih ugovorenih tokova gotovine ako se finansijsko sredstvo drži u poslovnom modelu čiji je cilj držanje sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine ili u poslovnom modelu čiji je cilj prikupljanje ugovorenih tokova gotovine i prodaja finansijskih sredstava.Grupa treba da odredi da li su ugovoreni tokovi gotovine sredstva isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnice.

Za svrhe primjene ovih stavova:• glavnica je fer vrijednost finansijskog

sredstva prilikom inicijalnog priznavanja• kamata se sastoji od vremenske

vrijednosti novca za kreditni rizik povezan sa neizmirenom glavnicom tokom određenog vremenskog perioda i za druge osnovne rizike i troškove kreditiranja, kao i profitne marže

Ugovoreni tokovi gotovine koji su isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnice, su u skladu sa osnovnim ugovorom o kreditiranju. Ugovorni uslovi koji uvode izloženost rizicima ili volatilnost ugovorenih tokova gotovine koja nije povezana sa osnovnim ugovorom o kreditiranju, kao što je izloženost promjenama cijena kapitala ili robe, ne dovodi do ugovorenih tokova gotovine koji su isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnice.

Grupa procjenjuje da li su ugovoreni tokovi gotovine isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnice za valutu u kojoj je denominovano finansijsko sredstvo.Vremenska vrijednost novca je element kamate kojim se osigurava naknada samo za protok

vremena. Međutim, u nekim slučajevima, element vremenske vrijednosti novca se može modifikovati. U takvim slučajevima, Grupa procjenjuje promjenu kako bi odredila da li ugovoreni tokovi gotovine predstavljaju isključivo plaćanja glavnice i kamate na neizmireni iznos glavnice. Cilj procjene modifikovanog elementa vremenske vrijednosti novca je da se odredi koliko se mogu razlikovati nediskontovani ugovoreni tokovi gotovine od nediskontovanih tokova gotovine koji bi se ostvarili da se element vremenske vrijednosti novca nije modifikovao (referentni tokovi gotovine). Referentni instrument može biti stvarno ili hipotetičko finansijsko sredstvo.

Ukoliko se nediskontovani ugovoreni tokovi gotovine značajno - preko 2% - razlikuju od nediskontovanih referentnih tokova gotovine, finansijsko sredstvo treba naknadno mjeriti prema fer vrijednosti kroz bilans stanja. Grupa će uzeti u obzir mogući efekat karakteristike ugovorenog toka gotovine u svakom izvještajnom periodu i kumulativno tokom cjelokupnog životnog vijeka finansijskog sredstva.

(c) Mjerenje finansijskih instrumenata

Grupa prilikom inicijalnog priznavanja mjeri finansijsko sredstvo ili finansijsku obavezu po transakcionoj cijeni koja predstavlja tržišnu (fer) vrijednost, umanjenoj ili uvećanoj (u slučaju finansijskog sredstva ili finansijske obaveze koja se ne mjeri prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha) za transakcione troškove koji su direktno pripisivi akviziciji ili izdavanju finansijskog sredstva ili finansijske obaveze.

Grupa koristi datum poravnanja tj. datum na koji je sredstvo dostavljeno relevantnoj strani uključujući finansijske instrumente u slučaju priznavanja i prestanka priznavanja. Za svrhe mjerenja finansijskog sredstva nakon inicijalnog priznavanja, Grupa klasifikuje finansijska sredstva u kategorije:

• finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha• finansijska sredstva po fer vrijednosti

kroz ostali ukupni rezultat• hartije od vrijednosti prema

amortizovanom trošku po metodi efektivne kamatne stope• krediti i potraživanja prema

amortizovanom trošku po metodi efektivne kamatne stope

Nakon inicijalnog priznavanja, Grupa mjeri finansijska sredstva prema njihovoj fer vrijednosti bez oduzimanja transakcionih troškova koji mogu


nastati prilikom prodaje ili drugog raspolaganja, izuzev za sljedeća finansijska sredstva:

• krediti i potraživanja koji se mjere prema amortizovanom trošku po metodi efektivne kamatne stope;• hartije od vrijednosti koje se mjere

prema amortizovanom trošku po metodi efektivne kamatne stope i• ulaganja u vlasničke instrumente koji

nemaju kotiranu cijenu na aktivnom tržištu i čija se fer vrijednost ne može pouzdano mjeriti, mjere se prema trošku.

Za sva finansijska sredstva osim onih koja se mjere po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha vrši se procjena umanjenja vrijednosti.

Grupa naknadno mjeri sve finansijske obaveze prema amortizovanom trošku osim finansijskih obaveza prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha.

Grupa može neopozivo odlučiti da se prilikom inicijalnog priznavanja finansijska obaveza mjeri prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha ako se na taj način otklanjaju ili značajno umanjuju nedosljednosti pri mjerenju ili priznavanju.

Grupa je finansijske obaveze klasifikovala prema kategoriji mjerenja po amortizovanom trošku.

(a) Finansijsko sredstvo ili finansijska obaveza prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha

(i) Finansijska sredstva koja se drže radi trgovanja po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha

Grupa nalaže da se u ovu kategoriju klasifikuju samo oni instrumenti i grupa instrumenata kod kojih trgovanje generalno odražava aktivnu i čestu kupovinu i prodaju i koji se generalno koriste u cilju ostvarivanja profita od kratkoročnih fluktuacija cijene ili marže dilera.

U ovu kategoriju se takođe klasifikuju finansijski instrumenti ako su dio portfolija identifikovanih finansijskih istrumenata kojima se zajednički upravlja i za koje postoji dokaz skorašnje aktuelnog obrasca ostvarivanja kratkoročnog profita.

Prema tumačenju Grupe, period do 12 mjeseci treba smatrati kratkoročnim periodom u vezi sa navedenim. Ovaj period je, međutim, samo indikacija da je namjera zaključenja transakcije bila ostvarivanje kratkoročnog profita. Stvarni period držanja može zavisiti od razvoja situacije na tržištu i prekoračiti definisani rok.

(ii) Finansijska sredstva koja se vrednuju po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, koja se ne drže radi trgovanja

Finansijsko sredstvo se mjeri prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, osim ukoliko se mjeri prema amortizovanom trošku ili po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat. Grupa mjeri ulaganja u vlasničke instrumente prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha. Međutim Grupa može neopozivo odlučiti prilikom inicijalnog prepoznavanja da naknadno iskaže promjene fer vrijednosti ulaganja u vlasničke instrumente u ostali ukupan rezultat.

(iii) Označene kao fer vrijednost kroz bilans uspjeha nakon inicijalnog priznavanja (opcija fer vrijednosti)

Grupa može korisiti ovu opciju samo u sljedećim slučajevima:

• klasifikacija otklanja ili značajno umanjuje nedosljednosti pri mjerenju ili priznavanju koja bi proistekla iz mjerenja sredstava ili obaveza ili priznavanja dobiti i gubitaka na ista na različitim osnovama („računovodstvena neusklađenost”).• upravljanje grupom finansijskih

sredstava, finansijskih obaveza ili oboje i njena procjena se vrši na osnovu fer vrijednosti, u skladu sa dokumentovanim upravljanjem rizikom ili investicionom strategiom, a informacije o grupi u tom pogledu dostavljaju se interno ključnim rukovodiocima entiteta.

Primjena opcije fer vrijednosti je ograničena samo na posebne situacije i moguća isključivo na osnovu direktne odluke rukovodstva Grupe.

(b) Finansijska sredstva po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat

Finansijska sredstva se mjere po fer vrijednosti kroz ostali ukupan rezultat ukoliko se ispune oba niže navedena uslova:

• finansijsko sredstvo se drži u poslovnom modelu čiji se cilj ostvaruje prikupljanjem ugovorenih tokova gotovine i prodajom finansijskih sredstava, i• ugovorni uslovi finansijskog sredstva

definišu određene datume za tokove gotovine koji su isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnicu.

Prilikom inicijalnog priznavanja Grupa može neopozivo odlučiti da za određena ulaganja u


vlasničke instrumente naknadne promjene fer vrijednosti iskaže u ostaloj sveobuhvatnoj dobiti ukoliko iste vlasničke instrumente ne drži radi trgovanja.

(c) Finansijski instrumenti prema amortizovanom trošku

Finansijska sredstva se mjere prema amortizovanom trošku ukoliko su oba uslova ispunjena:

• cilj poslovnog modela je držanje finansijskih sredstava radi prikupljanja ugovorenih tokova gotovine, i• ugovorni uslovi finasijskog sredstva

sadrže određene datume za tokove gotovine koji su isključivo plaćanja glavnice i kamate na iznos neizmirene glavnice.

Grupa naknadno mjeri sve finansijske obaveze prema amoritizovanom trošku, osim finansijskih obaveza prema fer vrijednosti kroz blians uspjeha.

(d) Umanjenje vrijednosti finansijskih instrumenata

Grupa nalaže da se za sva finansijska sredstva, izuzev onih koja se mjere prema fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, vrši procjena umanjenja vrijednosti u skladu sa MSFI 9.

U skladu sa MSFI 9, pri inicijalnom priznavanju i na datume izvještavanja (poslednji kalendarski dan mjeseca izvještavanja), finansijska sredstva se moraju rasporediti u jednu od sljedeće tri kategorije:

• Stage 1 - kvalitetna • Stage 2 - kvalitetna, ali u poređenju sa

inicijalnim priznavanjem pokazuje značajno povećanje kreditnog rizika• Stage 3 - nekvalitetna

Na svaki datum izvještavanja, entitet procjenjuje da li je kreditni rizik finansijskog sredstva značajno veći u odnosu na incijalno priznavanje sredstva. Prilikom procjene, entitet koristi promjenu rizika neizvršenja obaveze tokom očekivanog životnog vijeka finansijskog sredstva umjesto promjenu iznosa očekivanih kreditnih gubitaka. Da bi izvršio tu procjenu, entitet upoređuje rizik neizvršenja obaveze u pogledu finansijskog sredstva na datum izvještavanja sa rizikom neizvršenja obaveze u pogledu finansijskog sredstva na datum inicijalnog priznavanja.

Umanjenje vrijednosti potraživanja je jednako razlici bruto knjigovodstvene vrijednosti

potraživanja na datum procjene i sadašnje vrijednosti očekivanih tokova gotovine potraživanja diskontovanih na datum procjene po prvobitnoj efektivnoj kamatnoj stopi izloženosti (obračunato pri inicijalnom priznavanju ili, u slučaju varijabilne stope, preračunato po poslednjoj promjeni kamatne stope).

Za portfolio kredita pravnih lica, koji su u Stage 3, Grupa individualno procjenjuje ispravku vrijednosti. Ukoliko je kredit obezbijeđen kolateralom, procjena se radi na osnovu novčanih tokova iz kolaterala, uzimajući u obzir vrijednost prinudne prodaje i likvidacionu vrijednost kolaterala. Procjenjene ispravke vrijednosti mogu biti jednake nuli, kada je očekivana naplata veća od iznosa izloženosti, tj. u slučajevima kada je vrijednost kolaterala na osnovu prezentiranih scenarija veća od izloženost klijenta.

(e) Prestanak priznavanja

(i) Finansijska sredstva

Finansijsko sredstvo (ili dio finansijskog sredstva ili grupe finansijskih sredstava) prestaje da se priznaje ukoliko je:

• došlo do isteka prava na gotovinske prilive po osnovu tog sredstva; ili• Grupa prenijela pravo na gotovinske

prilive po osnovu sredstva ili je preuzela obavezu da izvrši isplatu primljene gotovine po osnovu tog sredstva u punom iznosu bez materijalno značajnog odlaganja plaćanja trećem licu po osnovu ugovora o prenosu; i• Grupa ili izvršila prenos svih rizika

i koristi u vezi sa sredstvom, ili nije ni prenijela, ni zadržala sve rizike i koristi u vezi sa sredstvom, ali je prenijela kontrolu nad njim.

Kada je Grupa prenijela prava na gotovinske prilive po osnovu sredstava ili je zaključila ugovor o prenosu, i pri tom nije niti prenijela niti zadržala sve rizike i koristi u vezi sa sredstvom, niti je prenijela kontrolu nad sredstvom, sredstvo se priznaje u onoj mjeri koliko je Grupa angažovana u pogledu sredstava. Dalje angažovanje Grupe, koje ima formu garancije na preneseno sredstvo, se vrednuje u iznosu originalne knjigovodstvene vrijednosti sredstava ili iznosu maksimalnog iznosa naknade koju bi Grupa morala da isplati, u zavisnosti od toga koji iznos je niži.

(ii) Finansijske obaveze

Finansijske obaveze prestaju da se priznaju kada je obaveza predviđena ugovorom ispunjena,


otkazana ili istekla. U slučaju gdje je postojeća finansijska obaveza zamijenjena drugom obavezom prema istom povjeriocu, ali pod značajno promijenjenim uslovima ili ukoliko su uslovi kod postojeće obaveze značajno izmijenjeni, takva zamjena ili promjena uslova tretira se kao prestanak priznavanja prvobitne obaveze sa istovremenim priznavanjem nove obaveze, dok se razlika između prvobitne i nove vrijednosti obaveze priznaje u bilansu uspjeha. 3.7. Primjena Odluke o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list CG” br. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17 , 82/17,86/18, 42/19) Grupa počevši od 1. januara 2013. godine primjenjuje sopstvenu metodologiju za procjenu obezvređenja bilansne aktive i vjerovatnog gubitka po vanbilansnim stavkama koja je usaglašena sa zahtjevima Međunarodnih računovodstvenih standarda.

Pored vrednovanja stavki aktive i vanbilansnih stavki u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima, Grupa je dužna da zavisno od vjerovatnoće ostvarivanja .gubitka, stavke aktive klasifikuje u jednu od sljedećih klasifikacionih grupa: 1. grupu A – „dobra aktiva“; U klasifikacionu grupu „A“ klasifikuje se kredit i druga potraživanja kod kojih postoje čvrsto dokumentovani dokazi da će biti naplaćeni u skladu sa ugovorenim uslovima u punom iznosu.2. grupu B – „aktiva sa posebnom napomenom“, sa podgrupama „B1“ i „B2“; U klasifikacionu grupu „B“ podgrupe “B1” i “B2” klasifikuje se kredit za koji postoji mala vjerovatnoća ostvarivanja gubitka, ali taj kredit mora biti predmet posebne pažnje Grupe, jer bi potencijalni rizik, ukoliko ne bi bio adekvatno praćen, mogao da dovede do slabijih perspektiva u pogledu njegove naplate.3. grupu C – „substandardna aktiva“, sa podgrupama „C1“ i „C2“; U klasifikacionu grupu „C“ klasifikuje se kredit za koji postoji visoka vjerovatnoća ostvarivanja gubitka, zbog jasno utvrđenih slabosti koje ugrožavaju njegovu otplatu.4. grupu D – „sumnjiva aktiva“; U klasifikacionu grupu „D” klasifikuje se kredit za koji je naplata u cjelosti, imajući u vidu kreditnu sposobnost dužnika, vrijednost i mogućnost realizacije kolaterala, malo vjerovatna.5. grupu E – „gubitak“; U klasifikacionu grupu E – „gubitak“ klasifikuje se kredit koje će biti u potpunosti nenaplativ, ili će biti naplaćen u neznatnom iznosu.

Iznos rezervi za potencijalne gubitke za plasmane Grupe klasifikovane u kategoriju A je obračunat primjenom procenata od 0.5%. Procijenjeni iznos rezerve za potencijalne gubitke je obračunat primjenom procenata od 2% do 7% na plasmane klasifikovane u kategoriju B, od 20% do 40% na plasmane kategorije C, 70% na plasmane kategorije D i 100% na plasmane kategorije E.

Odlukom o dopuni Odluke o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama od („Sl. list CG” br. 57/13) je definisano, ako su ispunjeni uslovi za isključivanje potraživanja iz bilansa Grupe, Grupa je dužna da to potraživanje otpiše i da ga, u visini dugovanog iznosa, vodi u internoj evidenciji do okončanja postupka naplate. Isključivanje potraživanja iz bilansa Grupe, nastaje, ako Grupa u postupku naplate potraživanja ocijeni da vrijednost potraživanja mjerena po amortizacionoj vrijednosti neće biti nadoknađena i da su, ispunjeni uslovi za prestanak priznavanja finansijskog sredstva, što uključuje i sljedeće slučajeve:

• za neobezbijeđeno potraživanje kada je nad dužnikom otvoren stečajni postupak koji traje duže od jedne godine, ili ako dužnik kasni sa plaćanjem duže od dvije godine;• za obezbijeđeno potraživanje, kada

dužnik kasni sa plaćanjem duže od četiri godine, odnosno ako Grupa u tom periodu nije primila nijednu uplatu od realizacije kolaterala.

Odluka o izmjenama i dopunama Odluke o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list CG” br. 82/17) ukida obavezu bankama o isključivanju potraživanja iz bilansa.

Grupa je dužna da razvije sveobuhvatnu strategiju postupanja sa nekvalitetnim kreditima za period od tri godine i utvrđuje godišnje ciljeve vezane za smanjenje nivoa nekvalitetnih kredita (operativni ciljevi).

3.8. Investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala

Grupa inicijalno priznaje ulaganje u bilansu stanja nakon sticanja kontrole nad korisnikom ulaganja. Datum sticanja kontrole je datum registracije ulaganja u Centralnom registru Privrednih subjekata osim ako ne postoji pismeni sporazum sa definisanim datumom. Inicijalno priznata vrijednost se sastoji od nabavne vrijednosti i bilo kojih drugih troškova koji se direktno pripisuju akviziciji umanjenoj za eventualna obezvređenja.


Na svaki datum izvještavanja Grupa procjenjuje da li postoji bilo kakva indikacija da vrijednosti ovih sredstava može biti umanjena. Ukoliko takva indikacija postoji, Grupa vrši procjenu povraćaja. Vrijednost sredstva se smatra umanjenom kada njegova knjigovodstvena vrijednost premaši iznos povraćaja sredstava. Grupa bilježi gubitak po osnovu umanjenja vijednosti kao trošak u bilansu uspjeha.

Grupa priznaje prihode po osnovu investicija samo ako su zavisna društva izvršila distribuciju rezultata, odnosno ako su zavisna društva donijela odluku o raspodjeli dobiti. Ovi prihodi se evidentiraju u bilansu uspjeha.Zavisna pravna lica predstavljaju ona pravna lica u kojima izvještajno pravno lice ima udio u vlasništvu iznad 50% ili više od polovine prava glasa ili pravo upravljanja finansijskom, odnosno poslovnom politikom zavisnog društva.

Prilikom konsolidacije, efekti ulaganja u pridružena i zavisna društva se eliminišu iz konsolidovanih finansijskih izvještaja, tj. u procesu sastavljanja konsolidovanih finansijskih izveštaja vrši se prebijanje učešća matičnog pravnog lica u kapitalu zavisnog pravnog lica sa pripadajućim iznosom kapitala zavisnog pravnog lica.

3.9. Nekretnine, postrojenja i oprema

Nekretnine, postrojenja i oprema su na dan 31. decembar 2020. godine iskazana po nabavnoj vrijednosti, umanjenoj za ispravku vrijednosti. Nabavnu vrijednost čini vrijednost po fakturi dobavljača, uvećana za zavisne troškove po osnovu nabavke i troškove dovođenja sredstava u stanje funkcionalne pripravnosti.

Procijenjeni korisni vijek trajanja nekretnina i opreme je sljedeći:

2020. 2019.

Građevinski objekt 40 40

Računari i prateća oprema 4 - 5 4 - 5

Kancelarijski namještaj 4 – 10 4 – 10

Motorna vozila 8 8

Bankomati 7 7

Ostala oprema 8 8

Ulaganja u sredstva po osnovu tekućeg održavanja priznaju se kao rashod perioda u kom su nastala.

3.10. Nematerijalna sredstva

Stečene licence izvještajuju se po nabavnoj vrijednosti. Licence imaju ograničen vijek trajanja i izvještajuju se po nabavnoj vrijednosti,

umanjenoj za akumuliranu ispravku vrijednosti. Amortizacija se obračunava u skladu sa periodom korišćenja utvrđenim ugovorom ukoliko je ugovoreni period korišćenja kraći od osam godina, ukoliko je ugovoreni period korišćenja duži od osam godina amortizacije se obračunava primjenom proporcionalne metode, po stopi od 12,50% (2019. godina – 12,50%), kako bi se troškovi licenci raspodijelili u toku njihovog procijenjenog vijeka upotrebe. Troškovi računarskih softvera kapitalizuju se u iznosu troškova nastalih u sticanju i stavljanju u upotrebu. Ovi troškovi se amortizuju tokom njihovog procijenjenog vijeka upotrebe. Amortizacija se obračunava primjenom proporcionalne metode, po stopi od 12,50% (2019. godina – 12,50%) kako bi se troškovi softvera raspodijelili u toku njihovog procijenjenog vijeka upotrebe.

Vrijednost baze klijenata daje informaciju o tome koliku vrijednost Grupa može da ostvari od „starih“ kupaca u narednim godinama. Vrijednost baze klijenata utvrđena je, 31. jula 2019. godine u poslovnoj kombinaciji sticanja Podgoričke banke od strane Grupe. Baza klijenata se amortizuje do 2023 godine.

3.11. Obezvrjeđenje materijalne i nematerijalne imovine

Na dan konsolidovanog izvještaja o finansijskom položaju, rukovodstvo Grupe analizira vrijednosti po kojima je prikazana nematerijalna i materijalna imovina Grupe. Ukoliko postoji indikacija da je neko sredstvo obezvrijeđeno, nadoknadivi iznos te imovine se procjenjuje kako bi se utvrdio iznos umanjenja vrijednosti. Ukoliko je nadoknadivi iznos nekog sredstva procijenjen kao niži od vrijednosti po kojoj je to sredstvo prikazano, postojeća vrijednost tog sredstva se umanjuje do visine nadoknadive vrijednosti.

Gubitak po osnovu umanjenja vrijednosti imovine priznaje se kao rashod tekućeg perioda i izvještajuje se u okviru Ostalih rashoda. Ako naknadno dođe do situacije da gubitak zbog umanjenja vrijednsoti priznat u ranijim godinama ne postoji ili se smanjio, vrijednost sredstva se povećava do revidirane procjene o njegovoj nadoknadivoj vrijednosti, ali tako da povećana vrijednost po kojoj se sredstvo vodi ne bude veća od vrijednosti po kojoj bi se sredstvo vodilo da nije bio u prethodnim godinama priznat utvrđeni gubitak zbog obezvrjeđivanja sredstava.

3.12. Stečena aktiva

Stečena aktiva predstavlja imovinu koja je postala vlasništvo Grupe po osnovu naplate potraživanja


za plasmane koji su bili obezbijeđeni navedenom imovinom. Grupa evidentira primljena sredstva po nižoj od neto knjigovodstvene vrijednosti potraživanja ili tržišne vrijednosti sredstva obezbjeđenja umanjenoj za troškove prodaje.

Inicijalno, stečena sredstva evidentiraju se po vrijednosti utvrdjenoj u procesu sticanja. Naknadno, stečena sredstva se vrednuju po nižoj od knjigovodstvene vrijednosti i procijenjene vrijednosti sredstva, utvrdjenoj od strane nezavisnog procjenitelja.

U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za ulaganja banaka u nepokretnosti i osnovna sredstva („Sl. list CG“, br. 24/09, 66/10, 58/11, 61/12, 13/13, 51/13, 16/15 i 82/17) ukupna ulaganja Grupe u nepokretnosti i osnovna sredstva ne smiju biti veća od 50% sopstvenih sredstava Grupe. Izuzetno, Grupa može imati ulaganja u nepokretnosti i osnovna sredstva i iznad nivoa od 50% sopstvenih sredstava, ako su ispunjeni sljedeći uslovi:

1. iznos ulaganja u nepokretnosti i osnovna sredstva koji prelazi 50% sopstvenih sredstava Grupa tretira kao odbitnu stavku pri izračunavanju ukupnog iznosa sopstvenih sredstava Grupe;

2. nakon umanjenja sopstvenih sredstava Grupe, izvršenog u skladu sa tačkom 1), nivo sopstvenih sredstava i koeficijent solventosti Grupe prelaze zakonom propisani minimum.

Za nepokretnost koju je stekla u zamjenu za potraživanja u postupku restrukturiranja duga, u stečajnom postupku, odnosno postupku likvidacije nad dužnikom Grupe, u postupku reorganizacije dužnika u skladu sa propisima kojima se uređuje stečaj, ili u postupku izvršenja radi namirenja potraživanja, Grupa je dužna da pri obračunavanju ukupnog iznosa ulaganja u nepokretnosti i osnovna sredstva u obračun uključi vrijednost te nepokretnosti minimalno u sljedećim procentima:

1. 0% ako od dana sticanja nepokretnosti nije proteklo više od četiri godine;

2. 30% ako je od dana sticanja nepokretnosti proteklo više od četiri, ali ne više od pet godina;

3. 50% ako je od dana sticanja nepokretnosti proteklo pet, ali ne više od šest godina;

4. 75% ako je od dana sticanja nepokretnosti proteklo više od šest godina.

3.13. Kapital i rezerve

Kapital Grupe je ostatak imovine Grupe nakon

odbitka svih njenih obaveza. Kapital se ne procjenjuje i ne mjeri posebno. Ukupan kapital Grupe se sastoji od akcijskog kapitala, rezervi, akumuliranog gubitka i dobiti tekuće godine.

3.14. Rezervisanja

Rezervisanja su obaveze sa neizvesnim rokom dospijeća ili iznosom.

Priznaju se kada:

• Grupa ima važeću zakonsku ili ugovorenu obavezu koja je rezultat prošlih događaja; • kada je u većoj mjeri vjerovatno da

će podmirenje obaveze iziskivati odliv sredstava i• kada se pouzdano može procijeniti iznos

obaveze.

Rezervisanja se odmjeravaju po sadašnjoj vrijednosti očekivanih izdataka potrebnih za izmirenje obaveza. Rezervisanja se razmatraju na datum svakog bilansa stanja i prilagođavaju tako da odražavaju najbolju sadašnju procjenu. Ako više nije vjerovatno da će odliv sredstava koji predstavlja ekonomske koristi biti potreban za namirenje date obaveze, rezervisanje se ukida preko bilansa uspjeha.

Grupa ne priznaje rezervisanje po osnovu potencijalnih obaveza dok ne potvrdi da li ima sadašnju obavezu koja može da dovede do odliva resursa koji predstavljaju ekonomske koristi ili ako pouzdana procjena ne može da se napravi, te se u tom slučaju objelodanjuje.

3.15. Beneficije zaposlenih

U skladu sa propisima koji se primjenjuju u Crnoj Gori, Grupa je u obavezi da plaća doprinose državnim fondovima kojima se obezbjeđuje socijalna sigurnost zaposlenih. Ove obaveze uključuju doprinose na teret zaposlenih i na teret poslodavca, u iznosima koji se obračunavaju primjenom zakonom propisanih stopa. Grupa ima zakonsku obavezu da izvrši obustavu obračunatih doprinosa iz bruto zarada zaposlenih, i da za njihov račun izvrši prenos obustavljenih sredstava u korist odgovarajućih državnih fondova.

Doprinosi na teret poslodavca i doprinosi na teret zaposlenog se knjiže na teret rashoda perioda na koji se odnose.

U skladu sa Kolektivnim ugovorom, Grupa je u obavezi da prilikom odlaska u penziju zaposlenom isplati otpremninu u visini 6 prosječnih neto zarada zaposlenih u Banci koja važi u mjesecu


u kojem se vrši isplata. U konsolidovanim finansijskim izvještajima Grupe na dan 31. decembar 2020. godine, izvršeno je rezervisanje, obračunato od strane nezavisnog ovlašćenog aktuara. Pomenute obaveze se vrednuju po sadašnjoj vrijednosti budućih odliva gotovine, uzimajući u obzir buduće povećanje zarada koje se raspodjeljuje na minuli i budući radni staž u skladu sa planom nadoknada. Svi aktuarski dobici i gubici koji proističu iz promjena pretpostavki i iskustvenih korekcija priznaju se odmah u bilansu uspjeha.

3.16. Finasijske garancije

Ugovor o finansijskoj garanciji je ugovor kojim se Grupa, kao izdavalac garancije. obavezuje da na poziv korisnika garancije izvrši plaćanja do iznosa naznačenog na garanciji, u slučaju da nalogodavac garancije ne izvrši plaćanje ili ne izvrši ugovorene obaveze.

Finansijske garancije se početno priznaju u finansijskim izvještajima po fer vrijendosti sa primljenom naknadom. Naknadno vrednovanje garancija se vrši po većoj od amortizovane vrijednosti naknade i najbolje procjene iznosa potrebnih za izmirenje obaveze koja može nastati kao rezultat date garancije.

3.17. Sredstva na upravljanju (Custody usluge)

Grupa pruža usluge poslova sa hartijama od vrijednosti pravnim licima i građanima, pri čemu drži i upravlja imovinom ili ulaže sredstva primljena u različite finansijske instrumente po nalogu klijenta. Za pružanje ovih usluga Grupa priznaje prihod od naknada. Upravljana sredstva nisu imovina Grupe i nisu priznata u konsolidovanim finansijskim izvještajima, dok primljena novčana sredstva priznata su u okviru obaveza Grupe. Grupa nije izložena kreditnom riziku vezanom za takve plasmane, jer ne garantuje za ove investicije.

3.18. Transakcije sa povezanim licima

Povezane strane su strane koje predstavljaju:

• članovi organa Grupe, akcionari, zaposleni u Grupi, kao i članovi njihove uže porodice (bračni drug i djeca), • pravno lice u kojem lice koje ima

kvalifikovano učešće u Grupi takođe ima kvalifikovano učešće, • pravno lice u kojem jedno od lica iz al. 1

i 2 ove tačke ima značajan uticaj ili je lice iz alineje 1 ove tačke direktor ili član Odbora

direktora ili drugog odgovarajućeg organa tog pravnog lica, • lice koje ima učešće u kapitalu ili

glasačkim pravima od najmanje 50% u pravnom licu koje ima kvalifikovano učešće u Grupi.

Prilikom posmatranja svake moguće transakcije sa povezanom stranom pažnja je usmjerena na suštinu odnosa, a ne samo na pravni oblik.

3.19. Pravična (fer) vrijednost

Računovodstveni propisi važeći u Crnoj Gori definišu fer vrijednost kao vrijednost koja bi se naplatila za prodaju sredstva odnosno platila za izmirenje obaveze u regularnoj transakciji između učesnika na tržištu na dan mjerenja u datim tržišnim okolnostima.

Obaveza Grupe je da objelodani sve informacije u vezi sa poštenom (fer) vrijednošću sredstava, potraživanja i obaveza za koje postoje raspoložive tržišne informacije i za koje se identifikuje materijalno značajna razlika između knjigovodstvenih vrijednosti i poštene (fer) vrijednosti.

U Crnoj Gori ne postoji dovoljno tržišno iskustvo, stabilnost i likvidnost kod kupovine i prodaje finansijskih sredstava i obaveza, kao i ostalih finansijskih instrumenata, i zvanične tržišne informacije nijesu u svakom trenutku raspoložive. Stoga, pravičnu (fer) vrijednost nije moguće pouzdano utvrditi u uslovima nepostojanja aktivnog tržišta, kako to zahtijevaju računovodstveni propisi važeći u Crnoj Gori. Po mišljenju rukovodstva, iznosi objelodanjeni u konsolidovanim finansijskim izvještajima odražavaju realnu vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe izvještavanja. Za iznos identifikovanih procijenjenih rizika da knjigovodstvena vrijednost neće biti realizovana, vrši se ispravka vrijednosti na osnovu odluke rukovodstva Grupe.

3.20. Zarada po akciji

Osnovna zarada po akciji izračunava se dijeljenjem godišnje neto dobiti koja pripada vlasnicima običnih akcija sa ponderisanim prosečnim brojem običnih akcija koje su bile u opticaju tokom perioda. Razvodnjena zarada po akciji se izračunava na isti način kao osnovna zarada po akciji, ali determinante su prilagodjene da reflektuju potencijalno umanjenje koje se može desiti ukoliko se konvertibilne dužničke hartije od vrijednosti, opcije, varanti ili drugi ugovori o izdavanju običnih akcija izvrše, tj.obične akcije se izdaju.


3.21. Računovodstveno obuhvatanje poslovne kombinacije

Grupa računovodstveno obuhvata svaku poslovnu kombinaciju primjenom metode sticanja. Primjena metoda sticanja zahtijeva:

a) Identifikovanje sticaoca, b) Određivanje datum sticanja, c) Priznavanje i odmjeravanje stečene prepoznatljive imovine, preuzetih obaveza i svakog učešća bez prava kontrole u stečenom entitetu i d) Priznavanje i odmjeravanje goodwill-a ili dobitka od povoljne kupovine.

Datum sticanja je datum kada sticalac dobija kontrolu nad stečenim entitetom. Goodwill, koji predstavlja rezidualni trošak akvizicije nakon dobijanja kontrole nad stečenim entitetom u odnosu na fer vrijednost stečene imovine, preuzetih obaveza i potencijalnih obaveza, se priznaje kao nematerijalno ulaganje po trošku umanjenim za kumulirano obezvređenje u konsolidovanom bilansu stanja.

Goodwill priznat u poslovnoj kombinaciji je sredstvo koje predstavlja buduće ekonomske koristi koje nastaju od drugih sredstava stečenih u poslovnoj kombinaciji koja se ne mogu pojedinačno identifikovati ni zasebno priznati. Buduće ekonomske koristi mogu rezultirati iz sinergije stečenih sredstava koja se mogu identifikovati, ili sredstava koja, pojedinačno, ne ispunjavaju uslove za priznavanje u konsolidovanim finansijskim iskazima. Goodwill priznat u poslovnoj kombinaciji se periodično razmatra da bi se utvrdile indicije eventualnog obezvređenja. Dobitak od povoljne kupovine („negative goodwill“), u slučaju kada neto iznos prepoznatljive stečene imovine i preuzetih obaveza prelazi iznos prenesene naknade na datum sticanja, se priznaje u konsolidovanom bilansu uspjeha kao ostali prihod. Prilikom statusne promjene pripajanja, dobitak od povoljne kupovine se priznaje u bilansu stanja pravnog lica koje nastavlja da postoji, a kome se pripaja zavisno pravno lice, na poziciji nerasporedjene dobiti.

4. FINANSIJSKI INSTRUMENTI

4.1. Upravljanje rizicima

U Strategiji upravljanja rizicima, Grupa je kao materijalno značajne rizike kojima je izložena u svom poslovanju identifikovala sljedeće :

• Kreditni rizik – predstavlja rizik gubitka

kao posljedica klijentovog neizvršenja obaveza prema Grupi.• Operativni rizik – definisan je kao

rizik gubitaka u poslovanju Grupe usljed neadekvatnih internih procesa, ljudskog faktora i sistema ili usljed spoljnih događaja. Ova definicija uključuje pravni rizik, ali isključuje strategijski i reputacioni rizik.• Tržišni rizik – predstavlja vjerovatnoću

ostvarivanja gubitka po bilansnim i van-bilansnim stavkama, kao posljedica promjena kamatnih stopa, deviznog kursa, cijene HoV, vrijednosti tržišnih indeksa ili drugih faktora od značaja za vrijednost finansijskih instrumenata, kao i rizik utrživosti finansijskih instrumenata.• Rizik zemlje - predstavlja vjerovatnoću

ostvarivanja gubitka za Grupu zbog nemogućnosti naplate potraživanja od lica izvan Crne Gore, iz razloga koji su vezani za politički, socijalni i ekonomski ambijent zemlje u kojoj se nalazi sjedište, odnosno prebivalište dužnika (u daljem tekstu: zemlja dužnika).• Rizik likvidnosti - definiše se kao

vjerovatnoća da Grupa neće moći obezbijediti dovoljno novčanih sredstava za izmirenje obaveza u trenutku njihove dospjelosti, ili vjerovatnoća da će Grupa za izmirivanje dospjelih obaveza morati pribavljati novčana sredstva uz značajne troškove.• Reputacioni rizik – predstavlja

potencijalni gubitak ugleda Grupe kao posljedica realnog ili percipiranog gubitka povjerenja u Grupu..

Grupa je organizovala proces upravljanja rizicima kao sastavni dio svoje strukture upravljanja koja je ugrađena u sve ključne procese počevši od razvoja proizvoda do naplate nekvalitetnih potraživanja. U pogledu upravljanja rizicima, Grupa je definisala sljedeće strateške ciljeve:

• balansiranje rizika i povraćaja • održavanje potencijalnih gubitaka u

okviru kapaciteta i apetita za preuzimanje rizika • mjerenje, procjenjivanje i obezbjeđivanje

adekvatne pokrivenosti svih relevantnih rizika • pružanje podrške linijama poslovanja u

cilju ostvarenja njihovih strateških ciljeva

U cilju ostvarivanja navedenih ciljeva, funkcija upravljanja rizicima koristi sljedeći skup alata:


• identifikacija glavnih rizika koji su svojstveni njenim procesima stvaranja vrijednosti • procjena nivoa rizika na osnovu

istorijskih podataka i procjene budućih trendova • kontrola rizika • tehnike ublažavanja rizika kao

što su definisanje limita izloženosti, zahtjeva u pogledu kolaterala, hedžinga, uspostavljanje kontrolisanog okruženja itd.

Kreditni rizik predstavlja rizik nastanka gubitka usljed propusta klijenta da ispuni svoje obaveze prema Grupi.

Osnovni cilj upravljanja kreditnim rizikom je podrška linijama poslovanja da ostvare svoje ciljeve rasta bez prekomjerenih gubitaka. Da bi ostvarila ovaj osnovni cilj, Grupa nastoji da razvije i održava dobro diversifikovan portfolio koji može da se odupre šokovima u bilo kojoj privrednoj grani, geografskom regionu ili grupi klijenata kojima je izložena.

U tekstu niže navedeni su glavni principi za kvalitetno upravljanje kreditnim rizikom:

• primarni izvor otplate kredita treba da bude gotovinski tok iz glavne poslovne djelatnosti/prihoda klijenta,• sve proizvode i usluge Grupe treba

razvijati na principima zdravog upravljanja kreditnim rizikom u cilju obezbjeđenja implementacije kreditne politike.

Upravljanje kreditnim rizikom se sprovodi putem kreditne politike i raznih operativnih procedura koje se odnose na proces identifikacije rizika, sistem limita, odlučivanje i kontrolu.

Grupa stavlja poseban akcenat na razvoj alata za analizu i modelovanje kao što su bodovne liste za odobravanje, za svrhe upravljanja kreditnim rizikom. Rezultati procjene rizika se inkorporiraju u uslove proizvoda sa ciljem da se održi poželjni profil rizika kreditnog porfolija.

Da bi obezbijedila da profil rizika bude u okvirima definisanog apetita za preuzimanje rizika, Grupa koristi sljedeće alate za kontrolu kreditnog rizika:

• procedure za odobravanje kredita i kreditnu kontrolu • praćenje usklađenosti sa apetitom za

preuzimanje rizika • praćenje uvođenja i implementacije

politika i proizvoda • upravljanje portfoliom

• izvještavanje • kontrola implementacije kompetencija u

praksi primjenom tehnika uzorkovanja

4.2. Kreditni rizik

U svom poslovanju Grupa nastoji da posluje sa klijentima dobre kreditne sposobnosti, kako bi smanjila što je više moguću izloženost kreditnom riziku koji predstavlja rizik da dužnici neće biti u mogućnosti da dugovanja prema Grupi izmire u potpunosti i na vrijeme. Grupa vrši rezervisanja za gubitke po osnovu umanjenja vrijednosti, a koji se odnose na gubitke nastale na dan bilansa stanja. Prilikom donošenja odluke o kreditiranju vodi se računa o promjenama u privredi, odnosno stanju pojedinih privrednih grana koje čine dio kreditnog portfolija Grupe, a koji mogu dovesti do gubitaka koji se razlikuju od gubitaka po osnovu kojih je izvršeno rezervisanje na dan bilansa stanja.

Centralna banka Crne Gore je donijela Odluku o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list CG“ br. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17 i 82/17, 86/18 i 42/19), koja se primjenjuje od 1. januara 2013. godine, i koja podrazumijeva primjenu Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja prilikom vrednovanja i izvještajivanja stavki bilansne aktive i vanbilansnih stavki. Shodno navedenoj Odluci, Grupa je utvrdila metodologiju za procjenu obezvrjeđenja bilansne aktive i vjerovatnog gubitka po vanbilansnim stavkama. Grupa metodologiju dosljedno primjenjuje, preispituje najmanje jednom godišnje i po potrebi prilagođava rezultatima preispitivanja, kao i prilagođava pretpostavke na kojima je metodologija zasnovana.

Ublažavanje kreditnog rizika podrazumijeva održavanje rizika na prihvatljivom nivou Grupe, odnosno održavanje prihvatljivog kreditnog portfolia. Ublažavanje kreditnog rizika se sprovodi kroz ugovaranje adekvatnih sredstava obezbjeđenja potraživanja. 4.2.1. Upravljanje kreditnim rizikom

Izloženost kreditnom riziku ispoljava se kao rizik finansijskog gubitka koji nastaje kao posljedica nemogućnosti dužnika da ispuni sve ugovorene obaveze prema Grupi. Grupa upravlja preuzetim kreditnim rizikom tako što određuje limite u odnosu na velike kredite, pojedinačne korisnike kredita i povezana lica. Pomenuti rizici se kontinuirano prate i predmet su kontrole koja se vrši jednom godišnje ili češće. Svi krediti iznad propisanog limita odobreni su od strane Komiteta za upravljanje kreditnim rizikom.


U skladu sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore, granska koncentracija kredita je predmet kontinuiranog praćenja.

Izloženost riziku po pojedinačnim zajmoprimaocima, uključujući druge banke i finansijske institucije, dalje se ograničava tako što se utvrđuje podlimit u odnosu na bilansnu i vanbilansnu izloženost. Stvarna izloženost u odnosu na utvrđene limite se redovno prati.

Upravljanje izloženošću kreditnom riziku vrši se redovnom analizom sposobnosti korisnika kredita i potencijalnih korisnika kredita da otplaćuju obaveze. Klijentima sa određenim problemima u poslovanju Grupa odobrava reprogramiranje potraživanja, kako bi se maksimalno iskoristile raspoložive mogućnosti za namirenje potraživanja, a da istovremeno sposobnost korisnika kredita da uredno servisira dugove bude održiva.

Preuzete i potencijalne obaveze po osnovu kredita

Primarna svrha ovih instrumenta je da se obezbijedi da sredstva budu dostupna klijentu u skladu sa zahtjevima. Garancije i aktivirani akreditivi predstavljaju neopozive garancije Grupe da će izvršiti plaćanje u slučaju da klijent ne može da ispuni svoje obaveze prema trećim stranama, i stoga nose isti kreditni rizik kao i krediti. Dokumentarni i komercijalni akreditivi – koji predstavljaju pisanu izjavu o obavezi Grupe preuzetoj u ime klijenta, a kojom se trećem licu daje ovlašćenje da kod Grupe vuče mjenice do iznosa dogovorenog posebnim uslovima – su obezbijeđeni osnovnom isporukom robe na koju se odnose, te stoga, nose manji rizik nego direktna pozajmica.

4.2.2. Rezervisanja za gubitke po osnovu umanjenja vrijednosti u skladu sa računovodstvenim propisima važećim u Crnoj Gori

U skladu sa zahtjevima računovodstvenih propisa važećih u Crnoj Gori, Grupa alocira finansijska sredstva koja se vrednuju po amortizovanoj vrijednosti i po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat u tri stepena (u daljem tekstu “Stage”):

• Stage 1 – kvalitetna aktiva bez značajnog povećanja kreditnog rizika od početnog priznavanja• Stage 2 - kvalitetna aktiva sa značajnim

povećanjem kreditnog rizika od početnog priznavanja, ali ne i umanjene vrijednosti

• Stage 3 - nekvalitetna, obezvrjeđena imovinaKvalitetna (stage 1) imovina uključuje sva finansijska sredstva u slučaju kojih događaji i uslovi navedeni u stage 2 i stage 3 ne postoje na izvještajni datum.

Klijent ili kredit moraju biti kvalifikovani kao kašnjenje ako od sljedeća dva uslova nastupi jedan ili oba:

• ako klijent kasni više od 90 dana. To je objektivni kriterijum.• postoji mogućnost da klijent ne plati

sve svoje obaveze. Ovaj uslov se ispituje na osnovu kriterijuma vjerovatnoće kašnjenja.

Predmet kvalifikacija kašnjenja je izloženost (bilansna i vanbilansna) koja uzrokuje kreditni rizik (tako da potiče iz kreditnih obaveza, ugovora o preuzimanju rizika).

Kad finansijska imovina pokazuje značajan porast kreditnog rizika, alocira se u stage 2, ako na datum izvještavanja postoji bilo koji od sljedećih okidača, bez ispunjavanja bilo kog od uslova za svrstavanje u fazu nekvalitetna imovina (stage 3):

• kašnjenje plaćanja prelazi 30 dana,• klasifikovana je kao kvalitetna

restrukturirana imovina (performing forborne),• na osnovu pojedinačne odluke, valuta

ugovora je pretrpjela je značajan „šok” od trenutka isplate kredita i ne postoji hedžing pozicija u vezi s tim,• praćenje klasifikacije korporativnih i

opštinskih klijenata iznad različitih pragova definisanih na nivou Grupe.

Finansijsko sredstvo je nekvalitetno, odnosno, sredstvo se dodeljuje stage 3 kada bilo koji od sljedećih događaja ili uslova postoji na datum izvještavanja:

• u kašnjenju (default status - na osnovu definicije kašnjenja na nivou Grupe),• klasifikovano je kao nekvalitetno

restrukturirano (non-performing forborne), na osnovu definicije restrukturiranja na nivou Grupe,• klasifikacija monitoringa korporativnih i

opštinskih klijenata iznad različitih pragova definisanih na nivou Grupe

Kada se izračunava rezerva za gubitke za izloženosti kategorizovane u faze, potreban je sljedeći proces po fazama:


• Stage 1 (kvalitetno sredstvo): rezerva za gubitke se priznaje u iznosu jednakom 12-mjesečnom očekivanom kreditnom gubitku,• Stage 2 (značajno povećanje kreditnog

rizika): priznavanje rezervi za gubitke u iznosu jednakom očekivanom kreditnom gubitku tokom njegovog trajanja,• Stage 3 (nekvalitetno): treba priznati

rezerve za gubitke u iznosu jednakom očekivanom kreditnom gubitku tokom trajanja kredita.

Za očekivane kreditne gubitke tokom trajanja kredita, subjekat treba da procijeni rizik neizvršenja obaveza za finansijsku imovinu tokom njenog očekivanog vijeka trajanja. Dvanaestomjesečni očekivani kreditni gubici predstavljaju dio očekivanih kreditnih gubitaka tokom trajanja kredita i predstavljaju nedostatke u gotovini koji će nastati ako dođe do neispunjavanja obaveza u periodu od 12 mjeseci nakon datuma izvještavanja (ili kraćeg perioda ako je očekivani vijek finansijskog instrumenta kraći od 12 mjeseci), ponderisano vjerovatnoćom nastanka tog neizvršenja .

Subjekat treba da procijeni očekivane kreditne gubitke finansijskog sredstva na način koji odražava:

• nepristrasan i ponderisan iznos koji se određuje vrednovanjem niza mogućih ishoda• vremensku vrijednost novca i• razumne i korisne informacije koje

su dostupne bez nepotrebnih troškova ili napora na datum izvještavanja o prošlim događajima, trenutnim uslovima i prognozama budućih ekonomskih uslova.

(i) Definisanje očekivanog kreditnog gubitka na individualnoj i kolektivnoj osnovi

Sljedeće izloženosti su predmet kolektivne procjene:

• izloženosti prema stanovništvu bez obzira na iznos,• izloženosti prema mikro i malim

preduzećima bez obzira na iznos,• sve druge izloženosti koje su beznačajne

na samostalnoj osnovi i nisu u djelu nadležnosti upravljanja lošim plasmanima,• izloženosti koja nisu u stage 3, • izloženosti koje su u stage 3 ali nije

značajna na samostalnoj osnovi,• kupljena ili nastala obezvrijeđena aktiva

koja je u skladu sa gore navedenim uslovima.Na individualnoj osnovi se procjenjuju izloženosti

koje nisu iz retail-a ili mikro i malih preduzeća značajnih iznosa na samostalnoj osnovi:

• izloženost u Stage 3,• izloženost u nadležnosti upravljanja

lošim plasmanima koje se ne odnose na segment poslovanja sa stanovništvom,• kupljena ili nastala obezvrijeđena aktiva

koja je u skladu sa gore navedenim uslovima

Izračunavanje umanjenja mora biti pripremljeno i odobreno od strane organizacionih djelova Grupe koji upravljaju rizikom. Izračunavanje, svi relevantni faktori (vrijednost potraživanja, prvobitna i tekuća efektivna kamatna stopa, ugovoreni i očekivani novčani tokovi (iz posla i / ili kolaterala) za pojedinačne periode čitavog životnog ciklusa imovine, druge bitne informacije koje se primjenjuju tokom procjene) i kriterijumi istih (uključujući faktore na kojima se zasniva klasifikacija kao stage 3) moraju biti dokumentovani pojedinačno, tj. po potraživanjima.

Obezvrjeđenje potraživanja jednako je razlici između računa potraživanja (bruto knjigovodstvene vrijednosti) na dan procjene i sadašnje vrijednosti očekivanih novčanih tokova potraživanja diskontovanih do datuma procjene originalnom efektivnom kamatnom stopom izloženosti (EKS) izračunatoj kod početnog priznavanja, ili u slučaju varijabilne stope, preračunato po poslednjoj promjeni kamatne stope).

Procjena očekivanih budućih novčanih tokova trebala bi da bude usmjerena na budućnost i takođe mora sadržavati efekte moguće promjene makroekonomskih izgleda. Za procjenu očekivanog novčanog toka moraju se koristiti najmanje dva scenarija. Ponderi vjerovatnoće moraju biti dodijeljeni pojedinačnim scenarijima. Za izračunavanje umanjenja vrijednosti transakcije, mora se primijeniti sadašnja vrijednost izračunata kao ponderisani prosjek pojedinačnih scenarija. Procjena mora da odražava vjerovatnoću nastanka i ne-nastanka kreditnog gubitka, čak iako je najvjerovatniji rezultat ne-nastanak gubitka.

Na kolektivnoj osnovi:U metodologiji kolektivnog rezervisanja kreditni rizik i promjena kreditnog rizika mogu se pravilno obuhvatiti razumijevanjem karakteristika rizika portfolija. Da bi se to postiglo, glavni pokretači rizika se identifikuju i koriste za formiranje homogenih segmenata koji imaju slične karakteristike rizika. Očekuje se da će segmentacija ostati stabilna od mjeseca


do mjeseca, međutim redovna (barem jednom godišnje) revizija procesa segmentacije treba da bude uspostavljena kako bi se obuhvatila promjena karakteristika rizika. Segmentacija se mora izvršiti odvojeno za svaki parametar, jer u svakom pojedinačnom slučaju različiti faktori mogu biti relevantni.

Komitet za rezerve OTP Grupe propisuje smjernice koje se odnose na metodologiju kolektivnog obezvrjeđivanja na nivou grupe. Pored toga, Komitet ima pravo da se saglasi sa parametrima rizika (PD - vjerovatnoća neispunjavanja obaveza, LGD – gubitak usljed kašnjenja, EAD - izloženost u kašnjenju) i kriterijumima segmentacije koje je predložila Grupa. Pregled parametara mora se obavljati najmanje jednom godišnje, a rezultate treba da odobri Komitet za rezerve Grupe.

Parametri za rezervisanje bi trebali da budu testirani, najmanje jednom godišnje.

U slučaju kvalitetne (stage 1) izloženosti treba izračunati 12-mjesečnu vjerovatnoću neispunjavanja obaveza (PD - vjerovatnoća kašnjenja). U slučaju izloženosti koje pokazuju značajan porast kreditnog rizika (stage 2) ili nekvalitetnih (stage 3) izloženosti, mora se koristiti PD (vjerovatnoća kašnjenja) za životni vijek sredstva. PD (vjerovatnoća kašnjenja) životnog vijeka mora se izračunati množenjem matrice prelaza u skladu sa preostalim ugovornim rokom dospijeća ili očekivanim trajanjem izloženosti. Tokom množenja treba koristiti istu matricu za cio životni vijek, osim kada je „broj godina koje su protekle od isplate” faktor segmentacije; u ovom slučaju, matrice koje se odnose na različite godine preostalog trajanja su različite.

Grupa koristi dvije različite metode za kolektivno procijenjene izloženosti:

• Hipotekarni krediti stanovništva i portfolio koja ne pripadaju retail-u (mala i srednja preduzeća i velika preduzeća) koji su značajno osigurani hipotekom: modifikovana LGL (loss given loss) metodologija zasnovana na pregledu kvaliteta imovine (AQR). Primarni izvor podataka je sami kolateral, ali se uzima u obzir i povraćaj novca.• Potrošački krediti, finansiranje

automobila i neosigurane izloženosti: LGL metodologija zasnovana na oporavku procijenjena na osnovu istorijskih podataka

Važno je da su parametri PD (vjerovatnoća kašnjenja) i LGD (gubitak zbog kašnjenja) konzistentni u smislu stope oporavljanja i

oporavka.

Kalkulacija očekivanih gubitaka trebalo bi da bude usmjerena na budućnost, uključujući i prognoze budućih ekonomskih uslova. Ovo se može postići primjenom 3-5 različitih makroekonomskih scenarija, koji se mogu integrisati u parametre PD (vjerovatnoća kašnjenja), LGD (gubitak zbog kašnjenja) i EAD (izloženost po kašnjenju).


31. decembar 2020. 31. decembar 2019.

Sredstva

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 922.844 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 27.282 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 1.384

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.043 2.388

Ostala finansijska potraživanja 4.178 3.116

1.020.229 1.037.366

Vanbilansne stavke

Plative garancije privrednim društvima 34.375 38.318

Činidbene garancije privrednim društvima 44.691 44.707

Neiskorišćeni dokumentovani akreditivi 789 1.558

Neopozive obaveze za davanje kredita 89.648 90.439

169.503 175.022

Ukupna izloženost kreditnom riziku 1.189.732 1.212.388

U hiljadama Eura

4.2.3. Maksimalna izloženost kreditnom riziku po bilansnim i vanbilansnim stavkama

Izloženost kreditnom riziku kontroliše se pribavljanjem instrumenata obezbjeđenja i garancija pravnih i fizičkih lica.

Prije odobravanja kredita i drugih plasmana Grupa procijenjuje dužnikovu kreditnu sposobnost, uzimajući u obzir kriterijume koje je utvrdila internim aktom, kao i pravnu valjanost i procijenjenu vrijednost kolaterala.

Vrijednost kolaterala izračunava se kao njegova neto vrijednost, pod kojom se podrazumijeva tržišna vrijednost umanjena za sve troškove koji se odnose na realizaciju kolaterala.

Pored toga, fizička lica su u obavezi da svoju mjesečnu zaradu primaju preko transakcionog računa kod Grupe u cilju smanjenja kreditnog rizika.

Tipovi instrumenata obezbjeđenja su:

• depoziti;• pravo zaloge na industrijskim mašinama, hartijama od vrijednosti, zalihama i vozilima;• hipoteke na nepokretnostima i fiducijarni prenos vlasništva;• mjenice;• ovlašćenja;• administrativne zabrane; i• žiranti i polise osiguranja.


Krediti i plasmani su prikazani u narednim tabelama: U hiljadama Eura

Bruto izloženost Ispravka vrijednosti

Ukupna neto izloženost

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCIUkupno

brutoStage 1 Stage 2 Stage 3 POCI

Ukupno ispravka

vrijednostii31. decembar 2020. godine

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti

62.113 62.113 - - - 62.113 - - - - -

- Stambeni krediti 156.932 143.147 13.229 4.669 616 161.661 (362) (453) (3.903) (11) (4.729)

- Prekoračenje po tekućim računima 3.856 2.541 1.330 187 19 4.077 (8) (52) (152) (9) (221)

- Potrošački krediti 216.442 210.312 4.796 4.400 662 220.170 (544) (383) (2.607) (194) (3.728)

- Kreditne kartice 3.764 3.183 472 414 21 4.090 (12) (16) (296) (2) (326)

- Namjenski krediti 423 392 5 200 12 609 (1) - (182) (3) (186)

- Ostali krediti fizičkim licima, pokriveni hipotekom

53.832 38.469 14.215 3.143 682 56.509 (89) (481) (2.055) (52) (2.677)

- Ostali potrošački krediti 1.880 939 498 1.819 - 3.256 (9) (41) (1.326) - (1.376)

- Krediti za automobile 202 180 24 - - 204 (1) (1) - - (2)

- Krediti malim i preduzećima 14.391 11.112 1.982 2.812 725 16.631 (72) (245) (1.818) (105) (2.240)

- Krediti srednjim i velikim Preduzećima 301.848 223.136 76.778 33.806 1.642 335.362 (5.740) (8.889) (18.776) (109) (33.514)

- Krediti Vladi i opštinama 163.765 167.580 - - - 167.580 (3.815) - - - (3.815)

- Krediti finansijskim institucijama 5.509 5.676 - - - 5.676 (167) - - - (167)

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti

922.844 806.667 113.329 51.450 4.379 975.825 (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti

27.282 27.865 - - - 27.865 (583) - - - (583)

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti

1.769 1.770 - - - 1.770 (1) - - - (1)

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat

2.043 2.043 - - - 2.043 - - - - -

Ostala finansijska imovina 4.178 4.155 129 9.147 - 13.431 (341) (19) (8.893) - (9.253)

1.020.229 904.613 113.458 60.597 4.379 1.083.047 (11.745) (10.580) (40.008) (485) (62.818)

Neopozive obaveze za davanje kredita 88.091 86.519 2.928 155 46 89.648 (1.389) (80) (62) (26) (1.557)

Plative i činidbene garancije i neiskorišćeni dokumentovani akreditiv

78.575

78.037

1.100

438

280

79.855 (994) (110) (112) (64) (1.280)

166.666 164.556 4.028 593 326 169.503 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)


Krediti i plasmani su prikazani u narednim tabelama: U hiljadama Eura




brutoStage 1

Stage 2

Stage 3 POCIUkupno ispravka

vrijednostii31. decembar 2019. godine


44.605 44.605 - - - 44.605 - - - - -

- Stambeni krediti 150.536 138.911 11.183 4.902 197 155.193 (328) (132) (4.195) (2) (4.657)

- Prekoračenje po tekućim računima 3.851 2.997 855 142 17 4.011 (23) (7) (127) (3) (160)



- Namjenski krediti 19.980 19.481 119 329 422 20.351 (63) (8) (291) (9) (371)


32.287 22.313 9.851 1.913 - 34.077 (47) (95) (1.648) - (1.790)

- Ostali potrošački krediti 2.151 1.160 440 1.832 - 3.432 (8) (21) (1.252) - (1.281)

- Krediti za automobile 265 233 33 - - 266 (1) - - - (1)


- Krediti srednjim i velikim Preduzeći-ma

276.352 258.247 8.124 33.947 1.907 302.225 (3.904) (992) (20.957) (20) (25.873)




906.307 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987 (9.032) (1.824) (31.736) (88) (42.680)


79.566 80.001 - - - 80.001 (435) - - - (435)


1.384 1.385 - - - 1.385 (1) - - - (1)


2.388 2.388 - - - 2.388 - - - - -


1.037.366 990.904 37.876 56.986 4.035 1.089.801 (9.992) (1.831) (40.524) (88) (52.435)

Neopozive obaveze za davanje kredita 88.900 86.520 3.817 102 - 90.439 (1.011) (481) (47) - (1.539)


83.275 77.566 6.706 311 - 84.583 (503) (728) (77) - (1.308)

172.175 164.086 10.523 413 - 175.022 (1.514) (1.209) (124) - (2.847)


Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Ukupno

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987

Promjene u bruto knjigovodstvenoj vrijednosti

- Prelazak u stage 1 28.675 (28.544) (131) - -

- Prelazak u stage 2 (72.481) 72.849 (368) - -

- Prelazak u stage 3 (951) (1.934) 2.885 - -

Uplate anuiteta u toku godine, plasmani aktivni na dan 01.januar 2020. godine

(32.186) (4.047) (2.313) 28 (38.518)

Finansijska sredstva koja su prestala sa priznavanjem, aktivni na dan 01. januar 2020. godine

(33.450) (1.814) (1.076) - (36.340)

Otpisi plasmana (28) (5) (4.118) - (4.151)

Nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2020. godine

122.308 5.954 148 - 128.410

Neto efekti pripajanja Podgoričke banke (64.270) 33.058 8.333 316 (22.563)

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2020. godine

806.667 113.329 51.450 4.379 975.825

Ispravka vrijednosti na 31. december 2020. godine (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)

Neto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2020. godine795.847 102.768 20.335 3.894 922.844

Tabele u nastavku analiziraju pregled kretanja izloženosti po klasama aktive: U hiljadama EUR


Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2018. godine 376.211 9.180 51.962 - 437.353

Promjene u knjigovodstvenoj vrijednostiSaldo na datum sticanja Podgoričke banke

346.858 41.182 - 4.039 392.079

- Prelazak u stage 1 42.383 (42.273) (110) - -

- Prelazak u stage 2 (29.180) 29.388 (208) - -

- Prelazak u stage 3 (1.725) (341) 2.066 - -

Uplate anuiteta u toku godine, plasmani aktivni na dan 01. januar 2019. godine / na datum sticanja

(49.464) (3.913) (3.664) (4) (57.045)

Finansijska sredstva koja su prestala sa priznavanjem, aktivni na dan 01. januar 2019. godine / na datum sticanja

(95.963) (3.857) (2.225) - (102.045)

Nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2019. godine 269.930 8.446 269 - 278.645

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987

Ispravka vrijednosti na 31 december 2019. godine (9.032) (1.824) (31.736) (88) (42.680)

Neto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 850.018 35.988 16.354 3.947 906.307



Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2019. godine (9.032) (1.824) (31.736) (88) (42.680)

Promjene ispravke vrijednosti

- Prelazak u stage 1 (2.001) 1.954 47 - -

- Prelazak u stage 2 886 (906) 20 - -

- Prelazak u stage 3 51 209 (260) - -

Neto ispravke vrijednosti u toku godine, plasmani aktivni na dan 01. januar 2020. godine

3.446 (7.824) (666) (230) (5.274)


302 143 107 - 552

Ispravke vrijednosti otpisanih plasmana 3 1 4.102 - 4.106

Ispravke vrijednosti za nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2020. godine

(1.918) (286) (42) - (2.246)

Neto efekat pripajanja Podgoričke banke (2.557) (2.028) (2.687) (167) (7.439)


U hiljadama EUR


Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2018. godine (4.657) (1.418) (34.305) - (40.380)

Saldo na datum sticanja Podgoričke bankePromjene ispravke vrijednosti

(4.723) - - - (4.723)

- Prelazak u stage 1 (179) 164 15 - -

- Prelazak u stage 2 246 (336) 90 - -

- Prelazak u stage 3 12 77 (89) - -

Neto ispravke vrijednosti u toku godine, plasmani aktivni na dan 01.ja-nuar 2019. godine

2.322 140 841 (88) 3.215

Finansijska sredstva koja su prestala sa priznavanjem, plasmani aktivni na dan 01.januar 2019. godine

1.401 541 1.788 - 3.730

Neto ispravke vrijednosti u toku godine za nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2019. godine

(3.454) (992) (76) - (4.522)



Neopozive obaveze za davanje kredita i finansijske garancije i neiskorišćeni dokumentovani akreditivi

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Ukupno

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 164.086 10.523 413 - 175.022


- Prelazak u stage 1 15.869 (15.837) (32) - -

- Prelazak u stage 2 (3.590) 3.590 - - -

- Prelazak u stage 3 (52) (46) 98 - -


(35.856) (2.385) - - (38.241)

Promjena vrijednosti finansijskog sredstva 3.456 (1.676) (18) 23 1.785

Nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2020. godine 38.734 110 - - 38.844

Neto efekat pripajanja Podgoričke banke (18.091) 9.749 132 303 (7.907)

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2020. godine 164.556 4.028 593 326 169.503

Ispravka vrijednosti na 31 december 2020. godine (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

Neto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2020. godine 162.173 3.838 419 236 166.666

U hiljadama EUR

Neopozive obaveze za davanje kredita i finansijske garancije i dokumentarni akreditivi Stage 1 Stage 2 Stage 3 Ukupno

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2018. godine 58.465 39 284 58.788


Salda u PGB na datum sticanja 87.612 11.804 532 99.948

- Prelazak u stage 1 219 (1) (218) -

- Prelazak u stage 2 (777) 777 - -

- Prelazak u stage 3 (29) - 29 -

Finansijska sredstva koja su prestala sa priznavanjem, aktivni na dan 1. januar 2019. godine / na datum sticanja

(48.200) (6.023) (29) (54.252)

Neto promjene limita za plasmane aktivne na dan 01.januar 2019. godine / na datum sticanja (11.913) (320) (186) (12.419)

Nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2019.godine 78.709 4.247 1 82.957

Bruto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 164.086 10.523 413 175.022

Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2019. godine (1.514) (1.209) (124) (2.847)

Neto knjigovodstvena vrijednost na 31. decembar 2019. godine 162.572 9.314 289 172.175


Neopozive obaveze za davanje kredita i finansijske garancije i neiskorišćeni dokumentovani akreditivi

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Ukupno

Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2019. godine (1.514) (1.209) (124) - (2.847)

Promjene ispravke vrijednosti

- Prelazak u stage 1 (339) 325 14 - -

- Prelazak u stage 2 36 (36) - - -

- Prelazak u stage 3 - 3 (3) - -

Neto ispravke vrijednosti u toku godine, plasmani aktivni na dan 01. januar 2020. godine

351 (78) (11) (10) 252


370 82 - - 452

Ispravka vrijednosti za nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2020. godine

(539) (9) - - (548)

Neto efekat pripajanja Podgoričke banke (748) 732 (50) (80) (146))

Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2020. godine (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

U hiljadama EUR

Neopozive obaveze za davanje kredita i finansijske garancije i dokumentarni akreditivi Stage 1 Stage 2 Stage 3 Ukupno

Ispravka vrijednosti na 31 decembar 2018. godine (830) (6) (32) (868)


Salda u PGB na datum sticanja (1.187) (1.072) (232) (2.491)


- Prelazak u stage 2 17 (17) - -

- Prelazak u stage 3 - 5 (5) -

Neto ispravke vrijednosti u toku godine, plasmani aktivni na dan 1. januar 2019.godine 616 (204) 132 544

Finansijska sredstva koja su prestala sa priznavanjem, aktivni na dan 1. januar 2019.godine 586 579 12 1.177

Ispravka vrijednosti za nova finansijska sredstva, stanje na dan 31. decembar 2019. godine (715) (494) - (1.209)

Ispravka vrijednosti na 31. decembar 2019. godine (1.514) (1.209) (124) (2.847)


4.2.4. Krediti i plasmani

a) Fer vrijednost sredstava obezbjeđenja do visine plasmana obezbijeđenih tim sredstvima

b) Fer vrijednost sredstava obezbjeđenja do visine plasmana obezbijeđenih tim sredstvima po načinu procjene izloženosti


Depoziti i garancije 60.720 41.295

Hartije od vrijednosti 1.236 2.221

Zaloga 25.305 9.655

Hipoteke 491.221 467.614

Ukupno 578.482 520.785

U hiljadama Eura


Za grupno procijenjene plasmane

Depoziti i garancije 60.639 41.132

Hartije od vrijednosti 1.044 1.345

Zaloga 24.828 9.253

Hipoteke 430.496 403.736

Ukupno 517.007 455.466

U hiljadama Eura


Za individualno procijenjene plasmane

Depoziti i garancije 81 163

Hartije od vrijednosti 192 876

Zaloga 477 402

Hipoteke 60.725 63.878

Ukupno 61.475 65.319

U hiljadama Eura

Grupa, kod isplate kredita, kao predmet hipoteke uzima nepokretnosti čija vrijednost, po procjeni ovlašćenih procjenitelja mora imati minimum 30% LTV koeficijent (procijenjena vrijednost nekretnine / iznos kredita *100). Nekretnine koje se uzimaju kao kolateral su stambeni prostori, porodične stambene zgrade, poslovni objekti i poslovni prostori.

Prilikom uzimanja zaloga nad hartijama od vrijednosti Grupa dnevno prati cijenu hartija od vrijednosti koje su uzete kao sredstvo obezbjeđenja. Tržišna vrijednost zaloge mora biti 50% veća od vrijednosti plasmana.


d) Restrukturirani krediti i plasmani

Grupa je zajmoprimcu restrukturirala kredit ako je zbog pogoršanja dužnikove kreditne sposobnosti:

a. produžila rok otplate za glavnicu ili kamatu;b. smanjila kamatnu stopu na odobreni kredit;c. smanjila iznos duga, glavnice ili kamate;d. izvršila preuzimanje duga;e. izvršila kapitalizaciju kamate;f. izvršila zamjenu postojećeg novim kreditom;g. napravila druge slične pogodnosti koje olakšavaju finansijsku poziciju zajmoprimca.

Prilikom restrukturiranja kredita Grupa vrši finansijsku analizu zajmoprimca i procjenjuje mogućnosti zajmoprimca, nakon restrukturiranja kredita, da ostvari novčane tokove koji će biti dovoljni za otplatu glavnice i kamate kredita.

Grupa je na dan 31. decembar 2020. godine imala EUR 26.738 hiljada restruktuiranih kredita (2019. godine: EUR 25.000 hiljada). CKB banka je na dan 11. decembar preuzela EUR 20.796 hiljada restrukturiranih kredita iz Podgoričke banke (bruto iznos).

e) Geografska koncentracija

Geografska koncentracija izloženosti Grupe kreditnom riziku je prikazana u sljedećoj tabeli:

Crna Gora Evropska unija SAD i Kanada Ostale zemlje Ukupno

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti - 33.650 25.032 3.431 62.113

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 916.679 120 273 5.772 922.844

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 27.282 - - - 27.282

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 - - - 1.769

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 1.974 57 - 12 2.043

Ostala finansijska imovina 4.178 - - - 4.178

31. decembar 2020. godine 951.882 33.827 25.305 9.215 1.020.229

U hiljadama Eura

Crna Gora Evropska unija SAD i Kanada Ostale zemlje Ukupno

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti - 43.670 346 589 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 900.549 213 26 5.519 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 79.566 - - - 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.384 - - - 1.384

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.327 49 - 12 2.388

Ostala finansijska imovina 3.116 - - - 3.116

31. decembar 2019. godine 986.942 43.932 372 6.120 1.037.366

U hiljadama Eura


Grupa u cilju identifikovanja, mjerenja, procjene i praćenja izloženosti riziku zemlje koristi metodologije i iskustva OTP Grupe kao i odluku Centralne banke Crne Gore.

Izloženost riziku mjeri se i vrednuje za sve zemlje u kojima se nalazi sjedište, odnosno prebivalište dužnika Grupe. Izloženost Grupe riziku zemlje mjeri se na osnovu pojedinačnog plasmana, određenog aktom, koji podrazumijeva kontrolu rejtinga zemlje dužnika, vodeći računa o političkim, ekonomskim i socijalnim prilikama u zemlji dužnika.

Grupa sve zemlje dužnika rangira u sljedeće kategorije rizičnosti: 1) nerizične zemlje; 2) zemlje niskog rizika; 3) zemlje srednjeg rizika i 4) zemlje visokog rizika.

Rangiranje zemalja dužnika služi Grupi za utvrđivanje potrebnog kapitala za rizik zemlje i za limitiranje izloženosti Grupe prema pojedinim zemljama dužnika, grupama.

f) Industrijska koncentracija

Koncentracija po djelatnostima izloženosti Grupe kreditnom riziku je prikazana u sljedećoj tabeli:

Krediti i

potraživanja

od klijenata

Krediti i potraživanja od

banaka

Hartije od

vrijednosti po

amortizovanoj

vrijednosti

Ostala finansijska

sredstva po

amortizovanoj

vrijednosti

Hartije od vrijednosti po

po fer vrijednosti

kroz ostali ukupni

rezultat

Investicije

u zavisna

preduzeća

Ukupno

Poljoprivreda. šumarstvo i ribarstvo 7.067 - - - - - 7.067

Vađenje rude i kamena 3.142 - - - - - 3.142

Prerađivačka industrija 13.626 - - - 1.489 - 15.115

Snabdijevanje električnom energiom - - - - 162 - 162

Snabdijevanje vodom 330 - - - - - 330

Građevinarstvo 42.041 - - - - - 42.041

Trgovina na veliko i trgovina na malo i popravka motornih vozila i motocikla

118.576 - - - - - 118.576

Saobraćaj i skladištenje 6.163 - - - - - 6.163

Usluge pružanja smještaja i ishrane 85.409 - - - - - 85.409

Informisanje i komunikacije 25.493 - - - - - 25.493

Finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja

11.796 62.113 27.282 1.769 304 - 103.264

Poslovanje nekretninama 2.163 - - - - - 2.163

Stručne. naučne i tehničke djelatnosti 3.519 - - - - - 3.519

Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti

3.889 - - - - - 3.889

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje

157.868 - - - - - 157.868

Obrazovanje 84 - - - - - 84

Zdravstvo i socijalna zaštita 917 - - - - - 917

Umjetničke, zabavne i rekreativne djelatnosti

152 - - - - - 152

Ostale uslužne djelatnosti 702 - - - 19 - 721

Fizička lica – rezidenti 435.248 - - - - - 435.248

Nerezidenti 5.966 - - - 69 - 6.035

Ukupno neto krediti, faktoring i forfeting i garancijama

924.151 62.113 27.282 1.769 2.043 - 1.017.358

Kamatna potraživanja i ispravka vrijednosti kamatnih potraživanja

163 - - - - - 163

Neto vremenska razgraničenja naknada i kamata

(1.470) - - - - - (1.470)

31. decembar 2020. godine 922.844 62.113 27.282 1.769 2.043 - 1.016.051

U hiljadama Eura

* Navedena tabela ne sadrži ostalu finansijsku imovinu u iznosu od EUR 4.178 hiljada.


U hiljadama Eura

* Navedena tabela ne sadrži ostalu finansijsku imovinu u iznosu od EUR 3.116 hiljada.

Krediti i

potraživanja

od klijenata

Krediti i potraživanja od

banaka

Hartije od

vrijednosti po

amortizovanoj

vrijednosti

Ostala finansijska

sredstva po

amortizovanoj

vrijednosti

Hartije od vrijednosti po

po fer vrijednosti

kroz ostali ukupni

rezultat

Investicije

u zavisna

preduzeća

Ukupno

Poljoprivreda. šumarstvo i ribarstvo 11.881 - - - - - 11.881

Vađenje rude i kamena 3.290 - - - - - 3.290

Prerađivačka industrija 9.361 - - - 1.787 - 11.148

Snabdijevanje električnom energiom 4 - - - 206 - 210

Snabdijevanje vodom 310 - - - - - 310

Građevinarstvo 43.984 - - - - - 43.984

Trgovina na veliko i trgovina na malo i popravka motornih vozila i motocikla

134.500 - - - - - 134.500

Saobraćaj i skladištenje 6.490 - - - - - 6.490

Usluge pružanja smještaja i ishrane 72.866 - - - 1 - 72.867

Informisanje i komunikacije 6.501 - - - - - 6.501

Finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja

10.656 37.934 79.566 1.384 327 - 129.867

Poslovanje nekretninama 2.422 - - - - - 2.422

Stručne. naučne i tehničke djelatnosti 5.040 - - - - - 5.040

Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti

3.514 - - - - - 3.514

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje

161.331 - - - - - 161.331

Obrazovanje 85 - - - - - 85

Zdravstvo i socijalna zaštita 550 - - - - - 550

Umjetničke, zabavne i rekreativne djelatnosti

256 - - - - - 256

Ostale uslužne djelatnosti 940 - - - 18 - 958

Fizička lica – rezidenti 428.423 - - - - - 428.423

Nerezidenti 5.990 6.671 - - 49 - 12.710

Ukupno neto krediti, faktoring i forfeting i garancijama

908.394 44.605 79.566 1.384 2.388 - 1.036.337

Kamatna potraživanja i ispravka vrijednosti kamatnih potraživanja

213 - - - - - 213

Neto vremenska razgraničenja naknada i kamata

(2.300) - - - - - (2.300)

31. decembar 2019. godine 906.307 44.605 79.566 1.384 2.388 - 1.034.250


U hiljadama Eura

Ročnost vanbilansnih stavki po kojima je Grupa izložena kreditnom riziku je sljedeća:

Neopozive obaveze za davanje kredita

Plative i činidbene garancije

Neiskorišćeni dokumentarni akreditiv

Ukupno

31. decembar 2020. godine

Do 1 godine 79.094 68.976 789 148.859

Od 1 do 5 godina 10.554 10.090 - 20.644

89.648 79.066 789 169.503

U hiljadama Eura

Neopozive obaveze za davanje kredita

Plative i činidbene garancije

Neiskorišćeni dokumentarni akreditiv

Ukupno


Do 1 godine 64.519 43.369 1.096 108.984

Od 1 do 5 godina 25.767 38.649 462 64.878

Od 1 do 5 godina 153 1.007 0 1.160

90.439 83.025 1.558 175.022

4.3. Tržišni rizik

Grupa je izložena tržišnim rizicima. Tržišni rizik predstavlja potencijalni gubitak uzrokovan nepovoljnim promjenama na tržištu: kamatnih stopa, deviznih pozicija, cijena, indeksa i/ili ostalih faktora koji utiču na vrijednost finansijskih instrumenata. Najčešće, glavni izvori tržišnog rizika su devizne pozicije i rizik kamatne stope. Limiti za izloženost tržišnim rizicima su interno propisani i usklađeni sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore.

4.3.1. Devizni rizik

Devizni ili valutni rizik predstavlja rizik da Grupa ostvari gubitke u svom poslovanju usljed promjena u deviznim kursevima. Rizik deviznog kursa definiše se prije svega kao potencijalni gubitak na nepokrivenoj i nezaštićenoj otvorenoj deviznoj poziciji (imovini, potraživanjima, kapitalu i obavezama koje glase na stranu valutu). Izloženost deviznom riziku se redovno prati putem usklađivanja sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore.

Izloženost riziku od promjena kursa valuta na dan 31. decembar 2020. godine prikazana je u sljedećoj tabeli:

USD Ostale valuteUkupno

strane valuteLokalna

valuta (EUR)Ukupno

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 1.131 1.886 3.017 250.867 253.884

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 24.934 3.848 28.782 33.331 62.113

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti - - - 922.844 922.844

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - - - 27.282 27.282

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.738 - 1.738 31 1.769

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - - - 2.043 2.043

Investicije u zavisna društva - - -

Ostala finansijska potraživanja - - - 4.178 4.178

Ukupna sredstva 27.803 5.734 33.537 1.240.576 1.274.113

U hiljadama EUR




valuta (EUR)Ukupno

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti

- - - 1.145 1.145

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 26.781 5.522 32.303 857.652 889.955

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti

- - - 138.675 138.675

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost

- - - 31.101 31.101

Ostale finansijske obaveze 1.028 195 1.223 17.869 19.092

Ukupno obaveze 27.809 5.717 33.526 1.046.442 1.079.968

Neto devizna izloženost: - 31. decembar 2020. godine (6) 17 11 194.134 194.145

U hiljadama EUR

Izloženost riziku od promjena kursa valuta na dan 31. decembar 2019. godine prikazana je u sljedećoj tabeli:



valuta (EUR)Ukupno

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 891 2.615 3.506 252.401 255.907

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 25.190 3.480 28.670 15.935 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti - - - 906.307 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - - - 79.566 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.268 - 1.268 116 1.384

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - - - 2.388 2.388

Investicije u zavisna društva - - - - -

Ostala finansijska potraživanja - - - 3.116 3.116

Ukupna sredstva 27.349 6.095 33.444 1.259.829 1.293.273

U hiljadama EUR

OBAVEZE


2 - 2 836 838



- - - 81.643 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti

- - - 38.310 38.310

Ostale finansijske obaveze 452 1 453 15.118 15.571

Ukupno obaveze 27.335 5.907 33.242 1.066.884 1.100.126

Neto devizna izloženost: - 31. decembar 2019. godine 14 188 202 192.945 193.147

Naredna tabela prikazuje neto deviznu poziciju Grupe na dan 31. decembar 2020. godine. Grupa je izložena efektima promjena deviznih kurseva najznačajnijih valuta, koji utiču na njen finansijski položaj i novčane tokove. Rukovodstvo uspostavlja ograničenja na stepen izloženosti po valutama koja se redovno prate. Osnovni kapital je obračunat u skladu sa Odlukom o adekvatnosti kapitala („Sl. list CG” br. 38/11, 55/12 i 82/17).


USD GBP CHF Ostalo Ukupno

Devizna sredstva 27.803 1.954 3.058 722 33.537

Obaveze u devizama 27.809 1.978 3.054 685 33.526

Neto otvorena pozicija:

-31. decembra 2020. godine (6) (24) 4 37

% od sopstvenog kapitala

- 31. decembra 2020. godine (0,01)% (0,02)% 0,00% 0,04%

Agregatna otvorena pozicija:

- 31. decembra 2020. godine 11

% od osnovnog kapitala:

- 31. decembra 2020. godine 0,01%

U hiljadama EUR

USD GBP CHF Ostalo Ukupno

Devizna sredstva 27.349 2.307 2.948 840 33.444

Obaveze u devizama 27.335 2.324 2.909 674 33.242

Neto otvorena pozicija:

-31. decembra 2019. godine 14 (17) 39 166

% od sopstvenog kapitala

- 31. decembra 2019. godine 0,01% (0,01)% 0,03% 0,12%

Agregatna otvorena pozicija:

- 31. decembra 2019. godine 202

% od osnovnog kapitala:

- 31. decembra 2019. godine 0,15%

4.3.2. Rizik od promjene kamatnih stopa

Rizik od promjene kamatnih stopa predstavlja potencijalni negativan uticaj kretanja kamatnih stopa na finansijski rezultat Grupe. Kako bi ovaj rizik svela na minimum, Grupa u svom poslovanju teži da održi ravnotežu između kamatonosno osjetljive aktive i pasive. Takođe, Grupa ne koristi aktivne strategije koje za cilj imaju kreiranje otvorenih pozicija kako bi se iskoristio određeni trend promjene kamatnih stopa. Imajući u vidu obim i složenost poslovanja Grupe, razlika između kamatonosne aktive i pasive predstavlja najveći izvor ove vrste rizika. Za procjenu rizika promjene kamatnih stopa, Grupa koristi tehniku razlike dospijeća aktive i pasive („gap“ dospijeća) i analizira potencijalni uticaj promjene kamatnih stopa na bilans uspjeha ali i na ekonomsku vrijednost svog kapitala.

Naredna tabela prikazuje kamatonosna i nekamatonosna sredstva i obaveze Grupe na dan 31. decembar 2020. godine:


Kamatonosno Nekamatonosno Ukupno

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 24.794 229.090 253.884

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 - 62.113

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 920.586 2.258 922.844

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 26.717 565 27.282

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.737 32 1.769

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - 2.043 2.043

Ostala finansijska potraživanja - 4.178 4.178

Ukupna sredstva 1.035.947 238.166 1.274.113

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 226 919 1.145

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 710.063 179.892 889.955

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 138.675 - 138.675

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost 27.282 3.819 31.101

Ostale finansijske obaveze - 19.092 19.092

Ukupno obaveze 876.246 203.722 1.079.968

Izloženost riziku od promjene kamatnih stopa: - 31. decembar 2020. godine 159.701 34.444 194.145

Naredna tabela prikazuje kamatonosna i nekamatonosna sredstva i obaveze Grupe na dan 31. decembar 2019. godine

Kamatonosno Nekamatonosno Ukupno

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 94.658 161.249 255.907

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 44.200 405 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 903.055 3.252 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 79.566 - 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.267 117 1.384

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - 2.388 2.388

Ostala finansijska potraživanja - 3.116 3.116

Ukupna sredstva 1.122.746 170.527 1.293.273

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 205 633 838

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 789.309 174.455 963.764

Krediti banaka i centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 81.643 - 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost 33.457 4.853 38.310

Ostale finansijske obaveze - 15.571 15.571

Ukupno obaveze 904.614 195.512 1.100.126

Izloženost riziku od promjene kamatnih stopa: - 31. decembar 2019. godine 218.132 (24.985) 193.147


4.4. Operativni rizik

Operativni rizik predstavlja rizik mogućeg nastanka negativnih efekata na finansijski rezultat i kapital Grupe usljed propusta (nenamjernih i namjernih) u radu zaposlenih, neodgovarajućih internih procedura i procesa, neadekvatnog upravljanja informacionim i drugim sistemima u Grupi, kao i usljed nastupanja nepredvidivih spoljnih događaja, uključujući i događaje sa malom vjerovatnoćom dešavanja.

Izloženost operativnom riziku se redovno prati putem usklađivanja sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore. Cilj upravljanja operativnim rizikom je da se obezbijedi da nivo izloženosti operativnom riziku bude u skladu sa Strategiom upravljanja rizicima i politikama Grupe, odnosno minimiziranje gubitaka po osnovu operativnih rizika.

Proaktivna identifikacija i procjena rizika se vrši jednom godišnje i na taj način se procjenjuje izloženost operativnim rizicima, uzimajući u obzir mogućnost, odnosno učestalost nastanka, kao i njihov potencijalni uticaj na Grupu. Dodatno, najmanje jednom godišnje se radi i scenario analiza koja se odnosi na manje vjerovatne događaje mnogo ozbiljnijeg potencijalnog uticaja na Grupu, kao što su elementarne nepogode, napadi na IT sistem, pad sistema platnog prometa, značajno povlačenje depozita itd. Scenarija se usaglašavaju na nivou OTP Grupe.

4.5. Reputacioni rizik

Rizik tekućih i budućih prihoda i kapitala zbog negativnog javnog mišljenja o načinu poslovanja Grupe. Pitanje reputacije je vrlo složeno i u osnovi nastaje kao ocjena koju daju klijenti, o načinu, vodjenju i pružanju usluga. Na kratak rok na reputacioni rizik Grupe utiče i reklamna aktivnost i marketing.

4.6. Rizik likvidnosti

Upravljanje likvidnošću je jedan od ključnih zadataka Grupe. Rizik likvidnosti predstavlja rizik da Grupa neće moći obezbijediti dovoljno novčanih sredstava za izmirenje obaveza u trenutku njihove dospjelosti, ili rizik da će Grupa za izmirivanje dospjelih obaveza morati obezbjeđivati novčana sredstva iz drugih izvora po razumnoj cijeni i blagovremeno.

4.6.1. Upravljanje rizikom likvidnosti

Za potrebe mjerenja i praćenja rizika likvidnosti Grupa vrši mjerenje i praćenje neto tokova gotovine praćenjem potraživanja i obaveza Grupe po periodu preostalom do dospjeća, mjerenjem i upoređivanjem priliva i odliva gotovine, odnosno GAP analizom. Grupa na dnevnom nivou radi projekciju likvidnosti, oslanjajući se na sve dostupne informacije o očekivanim prilivima i odlivima od strane biznis sektora, kao i drugih organizacionih djelova Grupe, čije aktivnosti imaju uticaj na ovaj rizik.

Usklađenost i kontrolisana neusklađenost dospijeća i kamatnih stopa po osnovu sredstava i obaveza su od velikog značaja za rukovodstvo Grupe. Nije uobičajeno da Grupa ima kompletno usklađenu poziciju, budući da poslovne transakcije često imaju neodređen rok dospijeća i da su različitih vrsta. Neusklađena pozicija potencijalno povećava profitabilnost, ali i povećava rizik od gubitka.

Dospijeća sredstava i obaveza i sposobnost Grupe da po prihvatljivim troškovima obezbijedi izvore sredstava po dospijeću obaveza, važan su činilac u procjeni likvidnosti Grupe i njene izloženosti promjenama kamatnih stopa i kurseva.

Potrebe za likvidnošću za pokrivanje garancija odnosno aktiviranih akreditiva su znatno manje od iznosa preuzetih obaveza, budući da Grupa ne očekuje da treća strana povuče ugovorena sredstva. Ukupni neizmireni iznos ugovorne obaveze kojom se odobrava kredit sa produženim rokom dospijeća ne mora nužno dovesti do budućih zahtjeva za likvidnim sredstvima, s obzirom da će mnoge od ovih obaveza isteći ili biti okončane bez finansiranja.

Likvidnost Grupe kao njena sposobnost da u roku izvršava dospjele obaveze, zavisi sa jedne strane od bilansne strukture (struktura aktive, diverzifikovanost i raspoloživost pozicija pasive), a sa druge strane od usklađenosti tokova priliva i odliva sredstava. Struktura finansijskih sredstava i obaveza na dan 31. decembar 2020. godine ukazuje na postojanje ročne neusklađenosti preostalog perioda dospijeća sredstava i obaveza od 1 do 5 godina. Glavni razlog navedene ročne neusklađenosti što su kratkoročni izvori sredstava sa rokom dospijeća do jednog mjeseca, prije svega depoziti po viđenju, plasirani na duži vremenski period, u najvećem dijelu kao krediti i potraživanja od klijenata. Grupa je razvila i primenjivala postupak testiranja otpornosti na stres i postupak izračuna stabilnog nivoa depozita a-vista koji se koriste u svrhu praćenja usklađenosti ročnosti. Analize koje se koriste u skladu sa Procedurom za izračunavanje stabilnih depozita omogućavaju Grupi da koristi kratkoročne izvore za plasman sredstava na duži period.

U slučaju potrebe, Grupa će povući sredstva od OTP Bank Plc Budimpešta u cilju prevazilaženja negativnog gapa.


Grupa tokom 2020. godine nije imala probleme sa održavanjem likvidnosti. Racio likvidnosti na dan 31. decembar 2020. godine bio je 1,79 (31. decembra 2019. godine: 1,07).

Ročna usklađenost finansijske aktive i finansijskih obaveza u pregledu koji slijedi sa stanjem na dan 31. decembar 2020. godine prikazana je prema očekivanom dospijeću.

Do 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 do 12 mjeseci

Od 1 do 5 godina

Preko 5 godina Ukupno


SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 204.295 - - 49.589 - 253.884

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 - - - - 62.113

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 14.590 23.975 149.394 462.953 271.932 922.844

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - - - 27.282 - 27.282

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti - - - 1.769 - 1.769

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - - - - 2.043 2.043

Ostala finansijska potraživanja 4.111 - 65 2 - 4.178

Ukupno sredstva 285.109 23.975 149.459 541.595 273.975 1.274.113

U hiljadama EUR

OBAVEZE


1.145 - - - - 1.145



- 66.675 72.000 - - 138.675


9.393 273 4.235 17.200 - 31.101

Ostale finansijske obaveze 19.092 - - - - 19.092

Ukupno obaveze 91.784 97.760 110.578 779.846 - 1.079.968

Ročna neusklađenost: - 31. decembar 2020. godine 193.325 (73.785) 38.881 (238.251) 273.975 194.145

Gap likvidnosti “od 1-3 mjeseca“ je negativan na 31. decembar 2020. godine usljed značajnog iznosa kratkoročnih pozajmica od matične banke, koji je dospijevao u tom roku (EUR 66.675 hiljada). Imajući u vidu da se radi o pozajmici od OTP-a koja se periodično obnavlja (roll-over) u zavisnosti od potreba za likvidnošću – ova vrijednost gapa nije problematična sa aspekta likvidnosti. Dodatno, priložena tabela prikazuje gepove likvidnosti pojedinačno, a ne kumulativno, što znači da čak i u situaciji da Grupa vrati pozajmljeni iznos od EUR 66.675 hiljada, to ne bi stvorilo problem sa likvidnošću Grupe.


Do 1 mjeseca

Od 1 do 3 mjeseca

Od 3 do 12 mjeseci

Od 1 do 5 godina

Preko 5 godina Ukupno


SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 195.652 - - 46.313 13.942 255.907

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 44.605 - - - - 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 29.455 32.640 148.170 442.684 253.358 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - 35.056 17.210 27.300 - 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 84 - - 1.300 - 1.384

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - - - - 2.388 2.388

Ostala finansijska potraživanja 3.061 - 53 2 - 3.116

Ukupno sredstva 272.857 67.696 165.433 517.599 269.688 1.293.273

U hiljadama EUR

OBAVEZE


838 - - - - 838

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 100.313 83.397 141.713 605.192 33.149 963.764


10.000 71.643 - - - 81.643


62 1.119 2.699 25.841 8.589 38.310

Ostale finansijske obaveze 15.571 - - - - 15.571

Ukupno obaveze 126.784 156.159 144.412 631.033 41.738 1.100.126

Ročna neusklađenost: - 31. decembar 2019. godine 146.073 (88.463) 21.021 (113.434) 227.950 193.147

4.7.1. Fer vrijednost finansijskih instrumenata

Fer vrijednost finansijskih sredstava i obaveza

Knjigovodstvena vrijednost Fer vrijednost

31.decembar2020.

31.decembar 2019.31.decembar

2020.31.decembar

2019.

Finansijska sredstva

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 253.884 255.907 253.884 255.907

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 44.605 62.113 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 922.844 906.307 922.844 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 27.282 79.566 27.282 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 1.384 1.769 1.384

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.043 2.388 2.043 2.388

Investicije u zavisna društva - - - -

Ostala finansijska potraživanja 4.178 3.116 4.178 3.116

Ukupna finansijska sredstva 1.274.113 1.293.273 1.274.113 1.293.273

U hiljadama EUR

Finansijske obaveze

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 1.145 838 1.145 838

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 889.955 963.764 889.955 963.764

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 138.675 81.643 138.675 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost 31.101 38.310 31.101 38.310

Ostale finansijske obaveze 19.092 15.571 19.092 15.571

Ukupne finansijske obaveze 1.079.968 1.100.126 1.079.968 1.100.126


Pravična vrijednost je vrijednost koja bi se naplatila za prodaju sredstva odnosno platila za izmirenje obaveze u regularnoj transakciji između učesnika na tržištu na dan mjerenja u datim trišnim okolnostima. Međutim, ne postoje dostupne tržišne cijene za određeni dio finansijskih instrumenata Grupe. U uslovima u kojima nema dostupnih tržišnih cijena, pravična vrijednost se procenjuje primjenom modela diskontovanja novčanih tokova ili drugih modela. Promjene pretpostavki koje leže u osnovi procjena, uključujući diskontne stope i procijenjene novčane tokove, u značajnoj mjeri utiču na procjene.

Hijerarhija fer vrijednosti finansijskih instrumenata vrednovanih po fer vrijednosti

Računovodstveni propisi važeći u Crnoj Gori definišu hijerarhiju tehnika vrednovanja na osnovu toga da li su inputi koje zahtijevaju te tehnike vrednovanja raspoloživi ili ne. Raspoloživi inputi odslikavaju tržišne podatke dobijene iz nezavisnih izvora; inputi koji nisu raspoloživi uključuju tržišne pretpostavke Grupe. Ove dvije vrste inputa stvorile su sljedeću hijerarhiju fer vrijednosti:

• Nivo 1 – Kotirane vrijednosti (nekorigovane) na aktivnom tržištu istih sredstava i obaveza. Ovaj nivo uključuje kotirane instrumente kapitala.

• Nivo 2 – Unosi koji ne predstavljaju kotirane vrijednosti uključene u Nivo 1, a koji su raspoloživi i tiču se datog sredstva ili obaveze, bilo direktno (tj. u vidu cijena/vrijednosti) ili indirektno (u vidu zaključaka na osnovu cijena/vrijednosti). Grupa ne posjeduje finansijske instrumente vrednovane po fer vrijednosti uključene u nivo 2.

• Nivo 3 – unosi za sredstva i obaveze koji nisu zasnovani na raspoloživim tržišnim podacima. Ovaj Nivo uključuje ulaganja u kapital pod tržišnim pretpostavkama Grupe (ne postoje raspoloživi podaci). Grupa ne posjeduje finansijske instrumente vrednovane po fer vrijednosti uključene u nivo 3.

Ova hijerarhija zahtijeva upotrebu raspoloživih tržišnih podataka kada isti postoje. Prilikom procjene fer vrijednosti Grupa uzima u obzir raspoložive tržišne vrijednosti kad god je to moguće. Na dan 31. decembar 2020. godine tržišne cijene hartija od vrijednosti vrednovanih po fer vrijednosti u portfoliju Grupe su bile dostupne.

31. decembar 2020. godine Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Ukupno

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat – instrumenti kapitala 1.768 263 12 2.043

Ukupna sredstva 1.768 263 12 2.043

31. decembar 2019. godine Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Ukupno

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat – instrumenti kapitala 2.307 81 - 2.388

Ukupna sredstva 2.307 81 - 2.388

Tehnike vrednovanja i pretpostavke korišćene za vrednovanje finansijskih instrumenata vrednovanih po fer vrijednosti

Fer vrijednost hartija od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat je zasnovana na tržišnim cijenama. Ukoliko informacije o tržišnim cijenama nisu raspoložive, koriste se tržišne cijene kotiranih hartija od vrijednosti sa sličnim karakteristikama. Na dan 31. decembar 2020. godine, tržišne cijene hartija od vrijednosti vrednovanih po fer vrijednosti u portfoliju Grupe su bile dostupne.

Hijerarhija fer vrijednosti finansijskih instrumenata koji nisu vrednovani po fer vrijednosti

Procijenjena fer vrijednost finansijskih instrumenata, prema hijerarhiji fer vrijednosti data je u narednoj tabeli:


Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 UkupnoKnjigovodstvena

vrijednost


Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka - 253.884 - 253.884 253.884

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti - - 62.113 62.113 62.113

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti - - 922.844 922.844 922.844

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - 27.282 - 27.282 27.282

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti - - 1.769 1.769 1.769

Investicije u zavisna društva - - - - -

Ostala finansijska potraživanja - - 4.178 4.178 4.178

Ukupno sredstva - 281.166 990.904 1.272.070 1.272.070


- - 1.145 1.145 1.145

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti - - 889.955 889.955 889.955

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti - - 138.675 138.675 138.675

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost - - 31.101 31.101 31.101

Ostale finansijske obaveze - - 19.092 19.092 19.092

Ukupne obaveze - - 1.079.968 1.079.968 1.079.968

4.7.2 Fer vrijednost finansijskih instrumenata koji nisu vrednovani po fer vrijednosti

Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 UkupnoKnjigovodstvena

vrijednost


Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka - 255.907 - 255.907 255.907

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti - 44.605 - 44.605 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti - - 906.307 906.307 906.307

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti - 79.566 - 79.566 79.566

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti - - 1.384 1.384 1.384

Ostala finansijska potraživanja - - 3.116 3.116 3.116

Ukupna sredstva - 380.078 910.807 1.290.885 1.290.885


- - 838 838 838

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti - - 963.764 963.764 963.764

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti - - 81.643 81.643 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost - - 38.310 38.310 38.310

Ostale finansijske obaveze - - 15.571 15.571 15.571

Ukupne obaveze - - 1.100.126 1.100.126 1.100.126

Tehnike vrednovanja i pretpostavke korišćene za vrednovanje finansijskih instrumenata koji nisu vrednovani po fer vrijednosti

Fer vrijednost finansijskih instrumenata koji nisu vrednovani po fer vrijednosti obračunata je samo za potrebe objelodanjivanja, bez efekata na pozicije bilansa stanja ili bilansa uspjeha. Dodatno, s obzirom na to da nema aktivnog trgovanja ovim instrumentima, određivanje fer njihove vrijednosti zahtijeva korišćenje procjena rukovodstva u značajnoj mjeri.

Fer vrijednost je cijena koja se može primiti za prodaju nekog sredstva ili platiti za prenos neke obaveze u uobičajenoj transakciji na glavnom (ili najpovoljnijem) tržištu na datum odmjeravanja pod tekućim tržišnim uslovima bez obzira na to da li je cijena direktno utvrdiva ili procijenjena korišćenjem neke druge tehnike vrednovanja. Međutim, ne postoje dostupne tržišne cijene za određeni dio finansijskih instrumenata Grupe, koji su prema tome klasifikovani u nivo 2 i nivo 3 hijerarhije fer vrijednosti. U uslovima u kojima nema dostupnih tržišnih cijena, fer vrijednost se procenjuje primjenom modela diskontovanja novčanih tokova ili drugih modela. Promjene pretpostavki koje leže u osnovi procjena, uključujući diskontne stope i procijenjene novčane tokove, u značajnoj mjeri utiču na procjene.

Prilikom procjene fer vrijednosti finansijskih instrumenata koji nisu vrednovani po fer vrijednosti i klasifikovani su kao nivo 2 i nivo 3 primijenjene su sljedeće pretpostavke:


Krediti i potraživanja od banaka

Potraživanja od drugih banaka obuhvataju međubankarske plasmane i pozicije u procesu naplate, vezane za varijabilne kamatne stope. Budući novčani tokovi su diskontovani na sadašnju vrijednost primjenom efektivnih kamatnih stopa. Za kredite i potraživanja od banaka kod kojih je ugovorena varijabilna kamatna stopa, promjene u varijabilnim kamatnim stopama se reflektuju u promjenema efektivnih kamatnih stopa, tako da je fer vrijednost plasmana sa varijabilnom kamatnom stopom i prekonoćnih depozita približno jednaka knjigovodstvenoj vrijednosti ovih finansijskih sredstava iskazanoj na dan bilansa stanja.

Krediti i potraživanja od klijenata

Fer vrijednost je određena primjenom modela diskontovanih novčanih tokova, koji uključuje i pretpostavke izloženosti kreditnom riziku, riziku kamatnih stopa, „PD”, „LGD”, u mjeri u kojoj je isto primjenljivo. S obzirom na to da je značajan dio kredita klijentima odobren po fiksnim kamatnim stopama, u cilju utvrđivanja fer vrijednosti kredita klijentima sa fiksnom kamatnom stopom iskazanih po amortizovanoj vrijednosti, izvršeno je poređenje kamatnih stopa po kojima su krediti odobravani klijentima sa raspoloživim informacijama o preovlađujućim tržišnim kamatnim stopama u bankarskom sektoru Crne Gore, odnosno prosječnim ponderisanim kamatnim stopama po djelatnostima, kao što je prikazano u narednoj tabeli:

- u procentima - Prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa za period 1. januara do 31. decembra 2020. godine

Djelatnost Grupa Bankarski sektor u Crnoj Gori

Finansijske institucije 4,24 3,10

Velika pravna lica 3,94 4,63

Druga pravna lica, nefinansijski sektor 4,44 5,49

Vlada i pravna lica u državnom vlasništvu 3,43 3,46

Domaćinstva 7,66 7,45

Ostalo 6,23 4,09

* Prosječne ponderisane kamatne stope CBCG objavljuje na kraju mjeseca

Prema mišljenju rukovodstva Grupe, fer vrijednost kredita klijentima obračunata kao sadašnja vrijednost budućih novčanih tokova diskontovanih primjenom važećih tržišnih stopa, odnosno prosječnih ponderisanih kamatnih stopa za bankarski sektor, ne odstupa značajno od iskazanih knjigovodstvenih vrijednosti kredita na dan bilansa stanja. Po mišljenju rukovodstva, iznosi u konsolidovanim finansijskim izvještajima odražavaju realnu vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe finansijskog izvještavanja.

Hartije od vrijednosti po amortizovanom trošku

Hartije od vrijednosti po amortizovanom trošku obuhvataju dugoročne dužničke instrumente - Ministarstva finansija Vlade Crne Gore.

Prema mišljenju Rukovodstva Grupe, knjigovodstvena vrijednost po kojoj su navedeni finansijski instrumenti iskazani ne odstupa značajno od fer vrijednosti sličnih instrumenata na tržištu na dan 31. decembar 2020. godine.

Investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala

U cilju utvrđivanja fer vrijednost investicija u zavisna preduzeća, rukovodstvo Grupe smatra da ne postoje objektivni dokazi o obezvređenju i da knjigovodstvena vrijednost ovih investicija odražava realnu vrijednost na datum izvještaja, a koja u datim okolnostima predstavlja najvjerodostojniju i najkorisniju za potrebe objelodanjivanja fer vrijednosti ovih instrumenata.

Depoziti i obaveze po kreditima

Za depozite po viđenju, kao i depozite sa preostalim rokom dospijeća kraćim od godinu dana, pretpostavka je da procijenjena fer vrijednost ne odstupa značajno od knjigovodstvenih vrijednosti.

Procijenjena fer vrijednost kamatonosnih depozita sa fiksnom kamatnom stopom i preostalim rokom dospijeća preko godinu dana, bez navedene tržišne cijene bazira se na diskontovanom toku gotovine primjenom važeće kamatne stope na nove obaveze sa sličnim preostalim dospijećem. Prema mišljenju rukovodstva, kamatne stope Grupe su usklađene sa važećim tržišnim kamatnim stopama, i shodno tome iznosi u konsolidovanim finansijskim izvještajima odražavaju realnu vrijednost koja u datim okolnostima najvjerodostojnije odražava pravičnu vrijednost navedenih finansijskih instrumenata.

Za fer vrijednost obaveza po kreditima sa varijabilnom kamatnom stopom pretpostavka je da aproksimira knjigovodstvenoj vrijednosti ovih obaveza na dan izvještavanja.


Ostala sredstva i ostale obaveze

Po mišljenju rukovodstva, iznosi ostalih sredstava i ostalih obaveza u konsolidovanim finansijskim izvještajima odražavaju realnu vrijednost koja je u datim okolnostima najvjerodostojnija i najkorisnija za potrebe finansijskog izvještavanja.

4.8. Upravljanje kapitalom

Upravljanje kapitalom ima za cilj:

• usaglašenost sa propisima regulatora,• zaštitu sposobnosti Grupe da održi stalnost poslovanja kako bi bila u mogućnosti da obezbijedi isplate akcionarima i naknade ostalim

vlasnicima, i • obezbjeđenje kapitala za podršku daljeg razvoja Grupe.

Rukovodstvo Grupe vrši kontrolu adekvatnosti kapitala korišćenjem metodologije i limita propisanih od strane Centralne banke Crne Gore („Sl. list CG“ br. 38/11, 55/12 i 82/17). U skladu sa propisima, Grupa kvartalno dostavlja izvještaje o stanju i strukturi kapitala Centralnoj banci Crne Gore.

Sopstvena sredstva Grupe sastoje se od:

• osnovnog kapitala (uplaćeni akcijski kapital, neraspoređena dobit iz prethodnih godina, dobit tekuće godine, umanjena za gubitak);• dopunskog kapitala (rezerve koje su formirane na teret dobiti nakon njenog oporezivanja: zakonske, statutarne i druge rezerve,

subordinisani kredit), i• umanjenih za nematerijalna ulaganja, nedostajuće rezerve i direktna ili indirektna ulaganja u drugu banku ili drugu kreditnu ili

finansijsku instituciju u iznosu većem od 10% kapitala tih institucija.

Rizična aktiva se sastoji od stavki aktive i kreditnih ekvivalenata vanbilansnih stavki Grupe koje su izložene riziku. Kreditni ekvivalenti vanbilansnih stavki aktive predstavljaju iznos koji je rezultat množenja knjigovodstvene vrijednosti vanbilansnih stavki sa propisanim faktorima konverzije. Ukupnu rizikom ponderisanu aktivu čini zbir stavki aktive bilansa i kreditnih ekvivalenata vanbilansnih stavki izloženih riziku (rizična aktiva Grupe), klasifikovanih u devet kategorija i pomnoženih sa odgovarajućim propisanim ponderima rizika.

U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Grupa je obavezna da održava minimalan koeficijent solventnosti kapitala od 10%. Grupa je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih rizičnih plasmana uskladi sa Zakonom o bankama i propisima Centralne banke Crne Gore. Na dan 31. decembar 2020. godine, koeficijent solventnosti obračunat od strane Grupe u statutarnim konsolidovanim finansijskim izvještajima iznosi 20,07%.


4.9. Analize osjetljivosti

4.9.1. Analize osjetljivosti (devizni rizik)

Upravljanje izloženošću deviznom riziku, pored analize potraživanja i obaveza Grupe iskazanih u stranoj valuti, uključuje i analizu osjetljivosti na promjene deviznog kursa. U sljedećoj tabeli je prikazan scenario promjene deviznog kursa u rasponu od +10% do -10% u odnosu na EUR.

31.decembar 2020. Promjena kursa

UkupnoIznos u

stranoj valuti10% -10%

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 253.884 3.017 302 (302)

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 28.782 2.878 (2.878)

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 1.738 174 (174)

Ukupna sredstva 317.766 33.537 3.354 (3.354)

OBAVEZE

Depoziti klijenata koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 889.955 32.303 3.230 (3.230)

Ostale finansijske obaveze 19.092 1.223 122 (122)

Ukupno obaveze 909.047 33.526 3.352 (3.352)

Neto izloženost deviznom riziku: - 31. decembar 2020. godine 2 (2)

U hiljadama EUR

31.decembar 2019. Promjena kursa

UkupnoIznos u

stranoj valuti10% -10%

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 255.907 3.506 351 (351)

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 44.605 28.670 2.867 (2.867)

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.384 1.268 127 (127)

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.388 - - -

Ukupno sredstva 304.284 33.444 3.345 (3.345)

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 838 2 - -

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 963.764 32.787 3.279 (3.279)

Ostale finansijske obaveze 15.571 453 45 (45)

Ukupno obaveze 980.173 33.242 3.324 (3.324)

Neto izloženost deviznom riziku: - 31. decembar 2019. godine 21 (21)

U hiljadama EUR

Na dan 31. decembar 2020. godine, pod pretpostavkom da su svi ostali parametri nepromijenjeni promjenom deviznog kursa EUR u odnosu na ostale valute za +10%, odnosno -10% dobit Grupe bi se smanjila, odnosno povećala za iznos od EUR 2 hiljade (31. decembar 2019. godine: dobit bi se povećala, odnosno smanjila za iznos od EUR 21 hiljada). Uzrok male izloženosti Grupe promjeni deviznog kursa je činjenica da je najveći dio potraživanja i obaveza Grupe izražen u EUR.

4.9.2. Analize osjetljivosti (rizik od promjene kamatnih stopa)

U toku procesa upravljanja rizikom od promjene kamatnih stopa, Grupa vrši analizu osjetljivosti promjena potraživanja i obaveza sa varijabilnim kamatnim stopama. U sljedećoj tabeli je prikazan efekat promjene varijabilnih kamatnih stopa za potraživanja i obaveze iskazane u EUR i stranoj valuti u rasponu od +0.4 b.p. do -0.4 b.p.


Neto efekat kao rezultat promjene kamatnih stopa

31.decembar 2020.+0.4 b.p.

EUR/FX KS -0.4 b.p.

EUR/FX KS

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 253.884 - -

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 - -

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 922.844 1.401 (1.401)

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 27.282 - -

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 - -

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.043 - -

Ostala finansijska potraživanja 4.178 - -

1.274.113 1.401 (1.401)

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 1.145 - -

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 889.955 - -

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 138.675 - -

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost 31.101 25 (25)

Ostale finansijske obaveze 19.092 - -

1.079.968 25 (25)

Neto izloženost riziku od promjene kamatnih stopa: - 31. decembar 2020. godine

1.376 (1.376)


Neto efekat kao rezultat promjene kamatnih stopa

31.decembar 2019.+0.4 b.p.

EUR/FX KS -0.4 b.p.

EUR/FX KS

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 255.907 - -

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 44.605 - -

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 906.307 2.236 (2.236)

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 79.566 - -

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.384 - -

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.388 - -

Ostala finansijska potraživanja 3.116 - -

1.293.273 2.236 (2.236)

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 838 - -

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 963.764 - -

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 81.643 287 (287)

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednost 38.310 137 (137)

Ostale finansijske obaveze 15.571 - -

1.100.126 424 (424)

Neto izloženost riziku od promjene kamatnih stopa: - 31. decembar 2019. godine

1.812 (1.812)

Pod pretpostavkom da su svi ostali parametri nepromijenjeni, povećanjem, odnosno smanjenjem varijabilne kamatne stope za potraživanja i obaveze u EUR i stranoj valuti za 0.4 b.p., dobit Grupe bi se povećala, odnosno smanjila, za iznos od EUR 1.376 hiljada (31. decembar 2019. godine: za EUR 1.812 hiljada).

Uzrok male izloženosti Grupe promjeni varijabilnih kamatnih stopa je činjenica da je najveći dio potraživanja i obaveza Grupe ugovoren sa fiksnom kamatnom stopom.


5. POSLOVNE KOMBINACIJE I PRIPAJANJE PODGORIČKE BANKE

Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica je tokom 2019. godine stekla 100% udjela u Podgoričkoj banci AD, Podgorica. Datum sticanja udjela je 31. jul 2019. godine.

Fer vrijednost stečene imovine i preuzetih obaveza na datum sticanja je prikazana u tabeli:

31. jul 2019 godine

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 101.206

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 51.234

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 390.141

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti -

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 57

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 31.517

Finansijska sredstva koja se vrednuju po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, koja se ne drže radi trgovanja 2.066

Nekretnine, postrojenja i oprema 9.498

Nematerijalna sredstva 4.078

Tekuća poreska sredstva -

Odložena poreska sredstva 179

Stalna sredstva namijenjena prodaji i sredstva poslovanja koje se obustavlja 174

Ostala sredstva 2.133

UKUPNA SREDSTVA 592.283

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti -

Depoziti klijenata koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 391.713

Krediti banaka I centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 66.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 32.319

Rezerve 3.822

Tekuće poreske obaveze -

Odložene poreske obaveze 806

Ostale obaveze 24.372

Ukupne obaveze 519.675

Neto iznos 72.608

Iznos učešća bez prava kontrole -

Dobitak od povoljne kupovine (31.133)

Prenesena naknada 41.475

Grupa je na datum sticanja utvrdila pozitivan efekat od povoljne kupovine kao razliku između prenešene naknade i neto iznosa prepoznatljive stečene imovine i preuzetih obaveza na datum sticanja iznosi EUR 31.133 hiljada (napomena 9).

Pripajanje Podgoričke banke AD Podgorica, Member of OTP Group („Podgorička banka“) Crnogorskoj komercijalnoj banci AD Podgorica okončano je dana 11. decembar 2020. godine. Podgorička banka je bila u 100% vlasništvu Crnogorske komercijalne banke AD Podgorica.

Podgorička banka je sprovela procedure završnih knjiženja na navedeni dan, nakon čega su podaci prenešeni u sistem Crnogorske komercijalne banke, AD Podgorica.

U tabeli ispod prikazana su prenešena stanja na datum pripajanja, efekti netiranja internih odnosa kao i odmjeravanje efekata povoljne


kupovine od datuma sticanja Podgoričke banke od strane Banke, od 31. jul 2019. godine do datuma pripajanja, 11. decembar 2020. godine:

Pojedinačni bilans stanja Podgoričke

banke na dan 11. decembar 2020.

godine

Reklasifikacija usled razlika u mapiranju

konta

Prilagođavanja za alokaciju

kupoprodajne cijene i efekte konsolidacije

Prilagođeni bilans stanja na dan 11. decembar 2020.

godine

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka (Napomena 15) 100.411 (1) - 100.410

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 16) 9.135 (8.063) - 1.072

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 17) 398.161 (821) (1.587) 395.753

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 23) 50 - (50) -

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat (Napomena 19)

- - 1.437 1.437

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, koja se ne drže radi trgovanja

1.437 - (1.437) -

Nekretnine, postrojenja i oprema (Napomena 20) 9.067 - - 9.067

Nematerijalna sredstva (Napomena 21) 159 - 3.318 3.477

Odložena poreska sredstva (Napomena 14) 240 - - 240

Stalna sredstva namijenjena prodaji i sredstva poslovanja koje se bustavlja (Napomena 22)

10 - - 10

Ostala sredstva (Napomena 23) 1.272 8.885 50 10.207

UKUPNA SREDSTVA 519.942 - 1.731 521.673

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 24)

289.560 (405) - 289.155

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 25)

118.854 - - 118.854

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti (Napomena 25)

27.354 - - 27.354

Rezerve 3.000 - - 3.000

Tekuće poreske obaveze (Napomena 14) 366 - - 366

Odložene poreske obaveze (Napomena 14) 222 - - 222

Ostale obaveze (Napomena 27) 5.701 405 (2) 6.104

Ukupne obaveze 445.057 - (2) 445.055

KAPITAL

Akcijski kapital 24.731 - - 24.731

Neraspoređena dobit 42.751 6.668 1.733 51.152

Dobit tekuće godine 6.239 (6.239) - -

Ostale rezerve 1.164 (429) - 735

Ukupan kapital 74.885 - 1.733 76.618

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZE 519.942 - 1.731 521.673


U tabeli ispod prikazan je bilans stanja CKB banke i prilagođeni bilans stanja Podgoričke banke, na dan pripajanja 11. decembar 2020. godine:

BILANS STANJA Na dan 11. decembar 2020. godine

CKB bankaPodgorička banka - prilagođeni bilans

stanja

Usaglašavanje zbog pripajanja

CKB Banka - stanje nakon pripajanja

SREDSTVA

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 147.266 100.410 - 247.676

Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti 55.500 1.072 - 56.572

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 523.588 395.753 - 919.341

Hartije od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti 27.190 - - 27.190

Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.776 - - 1.776

Hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 461 1.437 - 1.898

Investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala (*2)

41.810 - (41.475) 335

Nekretnine, postrojenja i oprema 14.656 9.067 - 23.723

Nematerijalna sredstva 3.313 3.477 - 6.790

Tekuća poreska sredstva 5 - - 5

Odložena poreska sredstva 620 240 - 860

Stalna sredstva namijenjena prodaji i sredstva poslovanja koje se bustavlja - 10 - 10

Ostala sredstva (*1) 1.556 10.207 (8.063) 3.700

UKUPNA SREDSTVA 817.741 521.673 (49.538) 1.289.876

U hiljadama EUR

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti

1.025 - - 1.025

Depoziti klijenata koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 586.628 289.155 - 875.783

Krediti banaka i centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijed-nosti

20.012 118.854 - 138.866

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 3.811 27.354 - 31.165

Rezerve 4.897 3.000 - 7.897

Tekuće poreske obaveze - 366 - 366

Odložene poreske obaveze (*2) 341 222 - 563

Ostale obaveze (*1) 35.729 6.104 (8.063) 33.770

Ukupne obaveze 652.443 445.055 (8.063) 1.089.435

KAPITAL

Akcijski kapital (*2) 181.876 24.731 (24.731) 181.876

Neraspoređena dobit (*2) (16.496) 51.152 (42.657) (8.001)

Neraspoređena dobit – efekti povoljne kupovine (*2) - - 26.901 26.901

Dobit tekuće godine (2.237) - - (2.237)

Ostale rezerve 2.155 735 (988) 1.902

Ukupan kapital 165.298 76.618 (41.475) 200.441

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZE 817.741 521.673 (49.538) 1.289.876


* Na dan pripajanja, 11. decembra 2020 godine, Banka je izvršila ušaglašavanja za:

1. transfer sredstava sa korespodentnih računa Podgoričke banke na korespodente račune CKB banke u iznosu od 8.063 hiljade. Naime, u periodu od 08. decembra do 11. decembra 2020. godine je izvršen transfer sredstava sa korespondentskih računa Podgoričke banke kod inostranih banaka na korespondentske račune CKB banke u ukupnom iznosu od EUR 8.063 hiljada. CKB banka je ova sredstva evidentirala u okviru Ostalih obaveza. Mapiranjem konta, navedena sredstva su mapirana u okviru Ostalih sredstava. Tokom procesa usaglašavanja izvršeno je netiranje Ostalih sredstava i Ostalih obaveza u iznosu od EUR 8.063 hiljada (Napomena 16).

2. Prestanak priznavanja investcije u zavisna preduzeća i priznavanje efekata povoljne kupovine. Efekti su detaljnije prikazani su u tabeli ispod:

U hiljadama EUR 11. decembar 2020.

Akcijski kapital (Podgorička banka) 24.731

24.731

Dobitak akumuliran iz prethodnih godina 40.925

PPA – amortizovana vrijednost Diskont S2* (1.208)

PPA - Razlika u rezervama* (378)

PPA – Neto sadašnja vrijednost baze klijenata* 3.318

Ukupno neraspoređena dobit 42.657

Ostale rezerve 988

988

Ukupno kapital koji je uključen u efekte povoljne kupovine 68.376

Investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala (41.475)

Neraspoređena dobit – efekti povoljne kupovine 26.901

* Navedene stavke su dio alokacije kupoprodajne vrijednosti (Purchase price allocation (PPA). Diskont S2 se odnosi na svodjenje na fer vrijednost kredita koji su na datum kupovine

Podgoričke banke bili u stage-u S2.

Dobitak akumuliran iz prethodnih godina u iznosu od EUR 40.925 hiljada se sastoji od neraspoređene dobiti na dan 31. jul 2019 godine u iznosu od EUR 29.410 hiljada, profit Podgoričke banke ostvaren u periodu od 01. januara do 31. jula 2019 godine iznosu od EUR 6.420 hiljada, reklasifikovani saldo rezerve za procijenjene gubitke po regulatornom zahtjevu u iznosu od EUR 4.665 hiljada i efekte reklasifikacije hartija od vrijednosti u iznosu od EUR 430 hiljada.


6. PRIHODI I RASHODI KAMATA

a) Prihodi od kamata i prihodi na obezvrijedjene plasmane

2020. 2019.

Depoziti kod: - Inostranih banaka

135 485

135 485

Krediti:

- državnim organizacijama 3.646 3.199

- preduzećima 7.023 9.841

- fizičkim licima 14.796 20.412

- ostalo 256 268

25.721 33.720

Obaveze po kreditima i ostalim pozajmicama:-inostranih banaka

24 15


27.597 37.548

U hiljadama EUR

2020. 2019.

Depoziti:

- finansijskih institucija - 1

- državnih organizacija 7 17

- preduzeća 29 61

- fizičkih lica 61 388

Ostalo - 8

Obaveze po kreditima i ostalim pozajmicama:

- Inostranih banaka 53 83

- finansijskih institucija 17 226

- državnih organizacija 19 30

Poslovi lizinga (MSFI 16) 115 -

301 814

U hiljadama EUR

b) Rashodi kamata


7. PRIHODI I RASHODI OD NAKNADA

a) Prihodi od naknada i provizija

2020. 2019.

Naknade po osnovu poslova sa kreditima 25 50

Naknade po vanbilansnim poslovima 372 566

Naknade za usluge platnog prometa 9.226 12.363

Naknade po poslovima sa kreditnim karticama 3.325 5.960

Prihodi po osnovu forfetinga 36 96

Prihodi po osnovu kastodi poslova 149 178

Ostale naknade i provizije 2.249 2.520

15.382 21.733

U hiljadama EUR

2020. 2019.

Naknade Centralnoj banci 127 248

Naknada na prekonoćna salda na transakcionim računima banaka 367 416

Naknade za usluge platnog prometa 1.223 1.479

Naknade po osnovu premije za zaštitu depozita 3.026 3.573

Naknade po osnovu izdatih garancija 15 69

Naknade za kartično i bankomatsko poslovanje 3.777 6.244

Ostale naknade i provizije 60 487

8.595 12.516

U hiljadama EUR

b) Rashodi naknada i provizija

8. NETO DOBITI OD KURSNIH RAZLIKA

2020. 2019.

Realizovane kursne razlike, neto 760 1.072

Nerealizovane kursne razlike, neto 2 (11)

762 1.061

U hiljadama EUR

9. OSTALI PRIHODI

2020. 2019.

Efekti povoljne kupovine (Napomena 5) - 31.133

Prihod od naplate potraživanja iz interne evidencije 1.103 1.794

Prihod od prodaje potraživanja iz interne evidencije - 1.063

Prihod naplate potraživanja 420 571

Ostalo 578 295

2.101 34.856

U hiljadama EUR


10. TROŠKOVI ZAPOSLENIH

2020. 2019.

Neto zarade 6.727 8.601

Troškovi restrukturiranja - otpremnine - 9.069

Porezi i doprinosi na zarade 4.632 5.985

Troškovi bonusa 2.473 1.608

Ukidanje rezervisanja/(Troškovi rezervisanja) za jubilarne nagrade i otpremnine (244) 73

Naknade članovima Odbora direktora 81 113

Obuka zaposlenih - 45

Troškovi službenih putovanja 34 75

Ostali troškovi zaposlenih - 8

13.703 25.577

U hiljadama EUR

Plan integracije CKB banke i Podgoričke banke uključivao je zatvaranje filijala banaka i smanjenje broja zaposlenih u ekspoziturama i centralama banaka. Smanjenje broja zaposlenih je sprovedeno u skladu sa Zakonom o radu, Kolektivnim ugovorom I pojedinačnim ugovorima o radu. Na osnovu ovog plana, u decembru 2019. godine, Odbor direktora Banke je donio odluku o izdvajanju rezervisanja za troškove restrukturiranja, koji se odnose na otpremnine zaposlenih. Na 31. decembar 2019. godine, CKB banka je knjižila ukalkulisane troškove otpremnina u iznosu od EUR 5.483 hiljada, za očekivani broj smanjenja zaposlenih od 122. U periodu od 01. januara do 31. decembra 2020.godine Grupa je isplatila otpremnine u iznosu od EUR 3.269 hiljada, za 94 zaposlena, u skladu sa zaključenim sporazumima o prestanku radnog odnosa.

11. OPŠTI I ADMINISTRATIVNI TROŠKOVI

2020. 2019.

Troškovi zakupa poslovnih prostora 102 1.505

Ostali troškovi zakupa 163 -

Troškovi održavanja imovine 2.234 2.122

Troškovi osiguranja 456 322

Troškovi poreza 198 26

Troškovi sponzorstva i donatorstva 63 53

Troškovi reklame 482 697

Troškovi električne energije i goriva 351 406

Troškovi reprezentacije 9 59

Troškovi prevoza 770 914

Usluge telekomunikacija i poštarine 556 757

Kancelarijski materijal 198 302

Troškovi nabavke platnih kartica 303 147

Stručne usluge 2.097 2.412

Troškovi smještaja 7 25

Ostali troškovi 611 1.351

8.600 11.098

Značajno smanjenje troškova zakupa poslovnih prostora (31. decembar 2020. godine: EUR 98 hiljada, 31. decembar 2019. godine: EUR 1.174 hiljada), uslovljeno je primjenom MSFI 16 – Lizing, dok po istoj osnovi trošak amortizacije je povećan za EUR 868 hiljada (31. decembar 2019. godine: nula) (Napomena 20).

U hiljadama EUR


12. NETO PRIHODI/RASHODI PO OSNOVU OBEZVREĐENJA FINANSIJSKIH INSTRUMENATA KOJI SE NE VREDNUJU PO FER VRIJEDNOSTI KROZ BILANS USPJEHA I TROŠKOVI I REZERVISANJA

a) Neto prihodi/rashodi po osnovu obezvrjeđenja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha

2020. 2019.

Kreditni gubici 6.495 2.697

Troškovi rezervisanja za gubitke po kamatnim potraživanjima 251 186

Potraživanja po protestovanim garancijama - -

Forfeting 135 (76)

Obezvrjeđenje hartija od vrijednosti 148 (306)

Obezvjređenje zaliha 18 11

Ostala rezervisanja po osnovu ostale aktive 747 404

Ukidanje rezervisanja po vabilansnim stavkama (155) (512)

7.639 2.404

U hiljadama EUR

2020. 2019.

Rezervisanja na osnovu sudskih postupaka 41 305

Rezervisanja za primljene garancije (2) (174)

Rezervisanja za vraćanje naknada po osnovu kredita 209 -

Rezervisanja na ime troškova raskida ugovora o zakupu - 21

Rzervisanja po osonovu operativnog rizika - (9)

248 143

U hiljadama EUR

b) Troškovi rezervisanja


Novčana sredstva

(Napomena 15.)

Krediti (Napomena

17.)

Protestovane garancije

(Napomena 17.)

Kamate (Napomena

17.)

Forfeting (Napomena

17.)

Hartije od vrijednosti

(Napomena 18.)

Finansijska i ostala pot-

raživanja (Napomena

23.)

Beneficije zaposlenim (Napomena

26.)

Vanbilansa evidencija

(Napomena 26.)

Ostale rezerve

(Napomena 26)

Ukupno

Stanje na dan 1. januara 2020. godine86 38.822 - 2.411 1.447 435 12.312 1.902 2.847 2.837 63.099

Neto ispravke vrijednosti i rezervisanja u toku god.

- 6.496 - 251 135 148 764 - (155) 248 7.887

Otpisi ispravke vrijednosti i isplate - (2.689) - (18) (1.400) - (838) - - - (4.945)

Aktuarski gubici - - - - - - - (75) - - (75)

Ukidanje ispravke vrijednosti - - - - - - - - (1) (829) (830)

Efekti vezani za POCI izloženosti i ostale promjene

- 71 - 16 - - - - - - 87

Neto efekat pripajanja Podgoričke banke - 8.696 - (1.250) (7) - 137 (270) 146 (21) 7.431

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 86 51.396 - 1.410 175 583 12.375 1.557 2.837 2.235 72.654

Novčana sredstva

(Napomena 15.)

Krediti (Napomena

17.)

Protestovane garancije

(Napomena 17.)

Kamate (Napomena

17.)

Faktoringforfeting

(Napomena 17.)

Hartije od vrijednosti

(Napomena 18.)

Finansijska i ostala pot-

raživanja (Napomena

23.)

Beneficije zaposlenim (Napomena

26.)

Vanbilansa evidencija

(Napomena 26.)

Ostale rezerve

(Napomena 26.)

Ukupno

Stanje na dan 1. januara 2019. godine86 38.092 791 1.498 741 17.238 1.182 868 2.349 62.845

Salda stečenog entiteta na datum sticanja- (411) - 1.466 25 - 1.819 693 2.491 636 6.719

Neto ispravke vrijednosti i rezervisanja u toku godine

- 2.697 - 186 (76) (306) 415 73 (512) 143 2.620

Ispravke vrijednosti prodatih plasmana u toku godine

- (144) - (33) - - (1) - - - (178)

Otpisi ispravke vrijednosti i isplate - (1.528) - (10) - - (7.090) - - - (8.628)

Aktuarki dobici prikazani u okviru ostalih rezervi kapitala

- - - - - - - (46) - - (46)

Ostale promjene (reklasifikacija i sl.) 116 - 11 - - (69) - - (291) (233)

Stanje na dan 31. decembra 2019. godine 86 38.822 - 2.411 1.447 435 12.312 1.902 2.847 2.837 63.099

13. OSTALI RASHODI

c) Promjene na računima neto prihodi/rashodi po osnovu obezvrjeđenja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrednosti kroz bilans uspjeha

U hiljadama EUR

2020. 2019.

Obezvrjeđenje vrijednosti građevinskih objekata (Napomena 20) - 1.673

Obezvređenje vrijednosti opreme i ostalih sredstava(Napomena 20) - 191

Obezvrjeđenje vrijednosti nematerijalne imovine (Napomena 21) - 357

Troškovi direktnih otpisa nenaplativih potraživanja iz prethodnog perioda - 29

Ostalo 114 191

114 2.441

Nakon što je usvojen plan nove mreže filijala u okviru procesa integracije CKB banke sa Podgoričkom bankom u 2019. godini, Grupa je na osnovu računovodstvenih procjena izvršila umanjenja vrijednosti ulaganja u gradjevinske objekte i priznala gubitke po osnovu obezvređenja gradjevinskih objekata u iznosu od EUR 1.673 hiljada. Takodje, Grupa je, na osnovu računovodstvenih procjena, izvršila umanjenje vrijednosti i priznala gubitke po osnovu obezvrjedjenja opreme i ostalih sredstava u iznosu od EUR 191 hiljada, kao i nematerijalne imovine u iznosu od EUR 357 hiljada.

U hiljadama EUR


14. POREZ NA DOBIT

a) Komponente poreza na dobit

2020. 2019.

Tekući porez na dobit (71) (1.699)

Obračunati odloženi poreski rashod (207) (1.650)

(278) (3.349)

U hiljadama EUR

U hiljadama EUR

2020. 2019.

Usaglašavanje iznos poreza na dobit

Dobit prije oporezivanja 2.849 37.108

Porez po stopi od 9% na oporezivu dobit (256) (3.340)

Poreski efekti rashoda koji se ne priznaju za poreske svrhe (145) (1.050)

Iskorišćeni poreski kapitalni gubici do visine oporezive dobiti / kapitalne dobiti - 124

Korekcija poreza iz prethodnog perioda - 60

Umanjenje obaveze po osnovu plaćanja u valuti 99 -

Ostale promjene 24 857

Trošak poreza na dobit (278) (3.349)

Efektivna poreska stopa 9,76% 9,03%

b) Usaglašavanje iznosa poreza na dobit u bilansu uspjeha i proizvoda rezultata prije oporezivanja i propisane poreske stope

c) Tekuća poreska sredstva i obaveze

Tekuća poreska sredstva u iznosu od EUR 8 hiljada (31. decembar 2019: EUR 11 hiljada) odnose se na pretplate poreza po odbitku po osnovu naplaćenih prihoda u inostranstvu.

Tekuće poreske obaveze 31. decembar 2020. 31. decembar 2019.

Tekući porez na dobit 170 2.806

Tekući porez na dobit migriran iz Podgoričke banke 366 -

536 2.806

Pripajanjem Podgoričke banke izvršen je prenos stanja po osnovu tekuće poreske obaveze u iznosu od EUR 366 hiljada.

Grupa nije sastavljala konsolidovani poreski bilans.

U hiljadama EUR


d) Odložena poreska sredstva i obaveze

Odložena poreska sredstva i obaveze u bilansu stanja odnose se na sljedeće:

31. decembra 2020 31. decembra 2019

Sredstva Obaveza Neto iznos Sredstva Obaveza Neto iznos

Razlike između knjigovodstvene i poreske vrijednosti za nekretnine i opremu - 594 (594) - 525 (525)

Troškovi obezvrjedjenja aktive 382 - 382 157 (158) 315

Troškovi zarada i ostalih ličnih naknada koji nijesu isplaćeni u poreskom periodu

415 - 415 969 - 969

Promjena fer vrijednosti hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat

- 17 (17) 10 73 (63)

Efekti alokacije kupoprodajne cijene - - - - 347 (347)

Efekti povoljne kupovine - - - - 2.802 (2.802)

Ostalo 10 - 10 - 12 (12)

Odložena poreska sredstva / (obaveze) 807 611 196 1.136 3.601 (2.465)

Pripajanjem Podgoričke banke izvršen je prenos stanja po osnovu odloženih poreskih sredstava i obaveza, na dan 11. decembar 2020. godine, na način kako je prikazano u tabeli ispod:

U hiljadama EUR

11. decembra 2020

Sredstva Obaveza Neto iznos

Razlike između knjigovodstvene i poreske vrijednosti za nekretnine i opremu - 177 (177)

Troškovi obezvrjedjenja aktive 225 - 225

Troškovi zarada i ostalih ličnih naknada koji nijesu isplaćeni u poreskom periodu 15 - 15

Promjena fer vrijednosti hartije od vrijednosti po po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat - 33 (33)

Aktuarski gubici u skladu sa MRS 19 - 12 (12)

Odložena poreska sredstva / (obaveze) 240 222 18

U hiljadama EUR


15. NOVČANA SREDSTVA I RAČUNI DEPOZITA KOD CENTRALNIH BANAKA

31. decembar 2020. 31. decembar 2019

Gotovina u blagajni u EUR 41.623 36.502

Gotovina u blagajni u stranoj valuti 3.009 3.505

Sredstva u procesu naplate 1.787 1.596

Žiro račun 157.962 140.193

Obavezna rezerva kod Centralne banke Crne Gore 49.589 74.197

Ispravka vrijednosti gotovine (86) (86)

253.884 255.907

U hiljadama EUR

Porast novčanih sredstava i depozita kod centralnih banka zbog pripajanja Podgoričke banke iznosi EUR 100.410 hiljada, koje čine:

• Gotovina u blagajnama u iznosu EUR 9.187 hiljada,• Žiro račun u iznosu EUR 74.298 hiljada,• Obavezna rezerva u iznosu EUR 17.220 hiljada,• Prolazni račun za plaćanje po transakcija po osnovu kartica u iznosu od EUR (294) hiljada,• Usled reklasifikacije, novčana sredstva su smanjena za saldo na prolaznom računu transakcija po osnovu kartica u iznosu od

EUR (1) hiljada koji je na dan pripajanja reklasifikovan sa ostalih obaveza.

Obavezna rezerva Grupe sa stanjem na dan 31. decembar 2020. godine predstavlja minimum izdvojenih sredstavu skladu sa Odlukom o obaveznoj rezervi banaka kod Centralne banke Crne Gore („Sl. list CG”, br. 40/10, 06/13 i 70/17,88/17,43/20). U skladu sa navedenom Odlukom, banke obračunavaju obaveznu rezervu na depozite po viđenju i oročene depozite.

Obaveznu rezervu banke obračunavaju primjenom stope od:

- 5,5% - na dio osnovice koju čine depoziti po viđenju i depoziti ugovoreni sa ročnošću do jedne godine, odnosno do 365 dana;

- 4,5% - na dio osnovice koju čine depoziti ugovoreni sa ročnošću preko jedne godine, odnosno preko 365 dana;

- 5,5% - na depozite ugovorene sa ročnošću preko 365 dana, koji imaju klauzulu o mogućnosti razročenja tih depozita u roku kraćem od jedne godine, odnosno u roku kraćem od 365 dana.

Obračunatu obaveznu rezervu banke izdvajaju na račun obavezne rezerve u zemlji i/ili na račune Centralne banke u inostranstvu i ne mogu je izdvajati i držati u drugom obliku.Obavezna rezerva se izdvaja u EUR.

Sredstva obavezne rezerve izdvojena na račune Centralne banke u inostranstvu, ne mogu se transferisati na druge račune u inostranstvu, već se mogu transferisati isključivo na transakcioni račun banke u RTGS sistemu.


16. KREDITI I POTRAŽIVANJA OD BANAKA PO AMORTIZOVANOJ VRIJEDNOSTI

31. decembar 2020. 31. decembar 2019

Korespodentni računi kod inostranih banaka 62.113 21.009

Oročeni depoziti kod banaka u inostranstvu - 23.596

62.113 44.605

U hiljadama EUR

Vrijednost kredita i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti koji su migrirani iz Podgoričke Banke na dan 11. decembar 2020. godine iznose EUR 1.072 hiljada. Zbog pripajanja Podoričke banke, a u sklopu migracije potraživanja i obaveza, u periodu od 08. decembra do 11. decembra 2020. godine je izvršen transfer sredstava sa korespondentskih računa Podgoričke banke kod inostranih banaka na korespondentske račune Banke u ukupnom iznosu od EUR 8.063 hiljada. Banka je ova sredstva evidentirala u okviru Ostalih obaveza. Mapiranjem konta, navedena sredstva su mapirana u okviru Ostalih sredstava. Tokom procesa usaglašavanja izvršeno je netiranje Ostalih sredstava i Ostalih obaveza u iznosu od EUR 8.063 hiljada (Napomena 5).


17. KREDITI I POTRAŽIVANJA OD KLIJENATA PO AMORTIZOVANOJ VRIJEDNOSTI

U hiljadama EUR


Krediti finansijskim institucijama 6.214 4.465

Krediti nefinansijskom sektoru 796.573 782.549

Krediti Vladi i drugim budžetskim korisnicima 167.672 156.377

970.459 943.391

Ispravka vrijednosti kredita (51.396) (38.822)

Neto krediti 919.063 904.569

Faktoring i forfeting 5.262 5.271

Ispravka vrijednosti faktoringa i forfetinga (175) (1.447)

Neto faktoring i forfeting 5.087 3.824

Potraživanja Grupe po neizmirenim protestovanim garancijama 1 1

Ispravka vrijednosti potraživanja po neizmirenim protestovanim garancijama - -

Neto potraživanja 1 1

Kamatna potraživanja po kreditima 1.573 2.604

Ispravka vrijednosti kamatnih potraživanja (1.410) (2.391)

Neto kamatna potraživanja 163 213

Vremenska razgraničenja i unaprijed plaćeni troškovi 2.335 2.159

Vremenska razgraničenja naknada (3.805) (4.439)

Vremenska razgraničenja naknada i troškova (1.470) (2.280)

Ispravka vrijednosti vremenskih razgraničenja - (20)

922.844 906.307

Krediti i potraživanja od klijenata (bruto) 979.630 953.426

Razgraničenja naknada (3.805) (4.439)

Ukupno bruto krediti i potraživanja 975.825 948.987

Ispravka vrijednosti (52.981) (42.680)

922.844 906.307

Porast kredita i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti usled pripajanja Podgoričke banke na dan 11. decembar 2020. godine prikazan je u tabeli ispod (Napomena 5):

Pojedinačni bilans stanja Podgoričke

banke na dan 11.decembar 2020. godine

Efekti reklasifikacije

Alokacija kupoprodajne

cijene, Diskont S2

Razlika između pojedinačnog i

konsolidovanog obračuna ispravke

vrijednosti

Netiranje POCI izloženosti

Prilagođeni bilans stanja Podgoričke

banke na dan 11.decembar 2020. godine

Krediti i potraživanja od klijenata (bruto) 421.640 (821) (1.209) - (11.067) 408.543

Ispravka vrijednosti (23.479) - - (378) 11.067 (12.790)

Ukupno Krediti i potraživanja od klijenata 398.161 (821) (1.209) (378) - 395.753

U hiljadama EUR


Efekti reklasifikacije nastali su kao posledica razlika u mapiranju konta i odnose se na:

• Komisione poslove – kartice na rate, u iznosu od EUR (851) hiljada. Reklasifikacija umanjuje saldo kredita i potraživanja od klijenata,

• Potraživanja po osnovu provizija i naknada po kreditnim karticama u iznosu od EUR 4 hiljada. Reklasifikacija umanjuje saldo kredita i potraživanja od klijenata,

• Vremenska razgraničenja naknada po izdatim garancijama i akreditivima, koji povećavaju saldo ove pozicije za EUR 34 hiljade.

Navedeni iznosi koriguju poziciju Ostale aktive.

Pregled kredita po djelatnostima (bruto) prikazan je u narednoj tabeli:


Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo 10.059 13.434

Vađenje rude i kamena 3.230 5.909

Prerađivačka industrija 15.792 12.457

Snabdijevanje električnom energiom - 4

Snabdijevanje vodom 338 323

Građevinarstvo 45.751 46.343

Trgovina na veliko i trgovina na malo i popravka motornih vozila i motocikla 131.519 150.094

Saobraćaj i skladištenje 7.355 7.643

Usluge pružanja smještaja i ishrane 92.728 74.297

Informisanje i komunikacije 26.418 6.574

Finansijske djelatnosti i djelatnosti osiguranja 13.742 11.834

Poslovanje nekretninama 2.221 2.579

Stručne, naučne i tehničke djelatnosti 3.644 7.295

Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti 4.096 3.530

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje 162.201 163.721

Obrazovanje 85 96

Zdravstvo i socijalna zaštita 941 544

Umjetničke, zabavne i rekreativne djelatnosti 198 681

Ostale uslužne djelatnosti 3.833 3.848

Fizička lica – rezidenti 449.289 436.111

Nerezidenti 6.190 6.109

979.630 953.426

U hiljadama EUR

Kratkoročni krediti nefinansijskom sektoru (privrednim društvima) u 2020. godini su najvećim dijelom odobravani za obrtna sredstva sa rokom dospijeća od 1 do 12 mjeseci, dok su dugoročni krediti odobravani na period 1 do 10 godina i uglavnom se odnose na privredna društva iz oblasti trgovine.

Privrednim društvima su najčešće odobravani kratkoročni krediti uz kamatnu stopu (NKS) od 2% do 12% na godišnjem nivou, dok su dugoročni krediti odobravani uz kamatnu stopu od 2,3% do 12% na godišnjem nivou.

Kratkoročni krediti stanovništvu su u 2020. godini odobravani sa kamatom (NKS) u rasponu od 6,5% (keš krediti) do 20% (dozvoljeni minus – overdraft i kreditne kartice) na godišnjem nivou. Dugoročni krediti stanovništvu obuhvataju kredite za kupovinu stambenih jedinica, adaptaciju stambenog i poslovnog prostora, finansiranje kupovine potrošnih dobara i ostale namjene, odobreni su na period od 1 do 25 godina sa nominalnom kamatnom stopom koja se kretala u rasponu od 2,99% do 6,99% na godišnjem nivou. Krediti u okviru Vladinog projekta „1000+“ isplaćivani su po stopi od 2,99%. Geografska koncentracija plasiranih kredita komitentima od strane Grupe u kreditnom portfoliju obuhvata uglavnom klijente sa sjedištem na području Crne Gore.


18. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI PO AMORTIZOVANOJ VRIJEDNOSTI

U hiljadama EUR


Dugoročni dugovni instrumenti - Euro obveznice Ministarstva finansija Vlade Crne Gore - 33.885

Dugoročni dugovni instrument - Ministarstva finansija Vlade Crne Gore 27.300 44.510

27.300 78.395

Potraživanja za kamatu 565 1.606

Ispravka vrijednosti hartija od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti (583) (435)

27.282 79.566

Iznos koji dospijeva preko 1 godine Godišnja kamatna stopa Datum dospijeća

Dugoročni dugovni instrument - Ministarstva finansija Vlade Crne Gore 27.300 3% 11 / 2024

27.300

19. HARTIJE OD VRIJEDNOSTI PO FER VRIJEDNOSTI KROZ OSTALI UKUPAN REZULTAT


Banke i finansijske organizacije:

- Montenegroberza, Podgorica (učešće Grupe 4,88%) 98 105

- Beogradska berza a.d., Beograd 6 6

- SWIFT Brisel 57 49

- Centralna depozitarna agencija, Podgorica (učešće Grupe 15%) 143 143

- CG Broker AD, Podgorica (učešće Grupe 11,57%) 63 68

367 371

Druga pravna lica:

- Elektroprivreda Crne Gore (učešće Grupe 0,04%) 163 206

- Lutrija Crne Gore (učešće Grupe 0,47%) 18 18

- Tržište Novca AD, Beograd 4 5

- Plantaze AD, Podgorica (učešće Grupe 9,23%) 1.490 1.787

- Montenegro Airlines 1 1

1.676 2.017

2.043 2.388

U hiljadama EUR

Za potrebe pripreme konsolidovanih finansijskih izvještaja, Grupa je hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, koje se ne drže radi trgovanja klasifikovala radi budućeg vrednovanja kao hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat, u skladu sa poslovnim modelom Grupe.


Na dan pripajanja, 11. decembar 2020. godine, Grupa je priznala hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat u iznosu od EUR 1.437 hiljada. Neto umanjenje fer vrijednosti u iznosu od EUR 429 hiljada reklasifikovano je u okviru kapitala, sa pozicije Neraspoređene dobiti na poziciju Ostale rezerve.

Zbog pripajanja Podgoričke banke, CKB banka je preuzela vlasništvo nad sledećim hartijama od vrijednosti (Napomena 5):

11. decembar 2020.


- Beogradska berza AD, Beograd, Republika Srbija 6

- SWIFT,Brisel 6

- CG Broker AD, Podgorica (učešće Grupe 11.57%) 63

75

Druga pravna lica:

- Plantaže AD, Podgorica (učešće Grupe 9.23%) 1.356

- Tržište novca AD, Beograd, Republika Srbija 5

- Montenegro Airlines AD, Podgorica 1

1.362

1.437

U hiljadama EUR


20. NEKRETNINE, POSTROJENJA I OPREMA

Građevinski objekti

OpremaInvesticije u

toku

Imovina sa pravom korišćenja

Ukupno

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januara 2019. godine 10.168 22.834 - - 33.002

Nabavna vrijednost sredstava Podgoričke banke 8.222 1.210 72 - 9.504

Nove nabavke tokom godine 178 2.233 (48) - 2.363

Otuđenja i rashodovanja (15) (269) - - (284)

Akumulirano obezvređenje vrijednosti (1.673) (174) (17) - (1.864)

Stanje na dan 31. decembra 2019. godine 16.880 25.834 - 42.721

Prva primjena MRSF 16 - - 7 3.202 3.202

Stanje na dan 01. januar 2020. godine 16.880 25.834 - 3.202 45.923

Nove nabavke tokom godine 19 2.200 - 726 2.945

Neto efekti pripajanja Podgoričke banke 138 263 24 871 1.297

Stavljanje sredstava u upotrebu - 31 (31) - -

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 17.037 28.328 - 4.799 50.164

U hiljadama EUR

Ispravka vrijednosti

Stanje na dan 1. januara 2019. godine 2.289 17.410 - - 19.699

Amortizacija 407 2.110 - - 2.517

Otuđenja i rashodovanja (15) (239) - - (254)

Stanje na dan 31. decembra 2019. godine 2.681 19.281 - - 21.962

Amortizacija 232 2.045 - 868 3.145

Neto efekti pripajanja Podgoričke banke 344 516 - 575 1.436

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 3.257 21.842 - 1.443 26.542

Neotpisana vrijednost na dan:

- 31. decembra 2020. godine 13.780 6.486 - 3.356 23.622

- 31. decembra 2019. godine 14.199 6.553 7 - 20.759

Na dan 31. decembar 2020. godine, Grupa nema imovinu pod zalogom radi obezbjeđenja otplate kredita i drugih obaveza.Grupa je tokom 2019. godine obezvrijedila građevinske objekte u iznosu od EUR 1.673 hiljada i opremu i ostala sredstva u iznosu od EUR 191 hiljada (napomena 13).

Pripajanjem Podgoričke banke, CKB banka je postala vlasnik nekretnina, postrojenja i opreme u neto vrijednosti od EUR 9.067 hiljada (Napomena 5).


Građevinski objekti

OpremaInvesticije u

toku

Imovina sa pravom korišćenja

Ukupno

Nabavna vrijednost

Prenos salda migraciom podataka (bruto) 11.854 4.971 31 871 17.727

Akumulirano obezvrijeđenje vrijednosti - (13) - - (13)

Reklasifikacija uslijed mapiranja konta (264) 264 - - -

Stanje na dan 11. decembra 2020. godine 11.590 5.222 31 871 17.714

U hiljadama EUR


Prenos salda migraciom podataka 3.965 4.107 - 575 8.647

Reklasifikacija uslijed mapiranja konta (261) 261 - - -

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 3.704 4.368 - 575 8.647

Neotpisana vrijednost na dan: 11. decembra 2020. godine 7.886 854 31 296 9.067

Akumulirano obezvređenje vrijednosti opreme koja je pripadala Podgoričkoj banci, iznosi EUR 13 hiljada. Navedena oprema obezvrijeđena je tokom 2019. godine.

Nekretnine, postrojenje i opremu koja je priznala da datum pripajanja, 11.decembar 2020 godine, nabavne vrijednosti EUR 17.714 hiljada i ispravke vrijednosti EUR 8.647 hiljada sadrži u sebi iznos netiranja od EUR 7.021 hiljada. Netiranje nabavne vrijednosti i ispravke vrijednosti nematerijalne imovine Grupa je izvršila nakon datuma pripanjanja.


21. NEMATERIJALNA SREDSTVA

Licence Softveri Baza klijenata Ukupno

Nabavna vrijednost

Stanje na dan 1. januara 2019. godine 4.564 9.134 - 13.698

Nabavna vrijednost sredstava Podgoričke banke - 499 3.580 4.079

Nove nabavke tokom godine 776 682 - 1.458

Akumulirano umanjenje vrijednosti - (357) - (357)

Stanje na dan 31. decembra 2019. godine 5.340 9.958 3.580 18.878

Nove nabavke tokom godine 818 120 - 938

Neto efekti pripajanja Podgoričke banke 380 (460) - (80)

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 6.538 9.618 3.580 19.736

U hiljadama EUR


Stanje na početku godine 01. januar 2019. godine 2.124 7.972 - 10.096

Amortizacija 812 362 40 1.214

Stanje na početku godine 31. decembar 2019. godine 2.936 8.334 40 11.310

Amortizacija 894 285 13 1.192

Neto efekti pripajanja Podgoričke banke 233 (91) 222 364

Stanje na dan 31. decembra 2020. godine 4.063 8.528 275 12.866

Neotpisana vrijednost na dan:

- 31. decembra 2020. godine 2.475 1.090 3.305 6.870

- 31. decembra 2019. godine 2.404 1.624 3.540 7.568

Na datum pripajanja, CKB banka je priznala nematerijalnu imovinu u neto sadašnjoj vrijednosti od EUR 3.477 hiljada koja se sastoji od nabavne vrijednosti u iznosu od 5.842 hiljada umanjenoj za akumulirano umanjenje vrijednosti u iznosu od 259 hiljada i ispravke vrijednosti u iznosu od 2.106 hiljada.

Vrijednost baze klijenata obračunata je u okviru alokacije kupoprodajne cijene na datum sticanja Podgoričke banke, 31. jula 2019. godine (Napomena 5). Ostala nematerijalna imovina najvećim dijelom se odnose na IT nematerijalnu imovinu.

Nematerijalna imovina koja je priznata da datum pripajanja kao prenos salda migraciom podataka, 11.decembar 2020 godine, nabavne vrijednosti EUR 5.842 hiljada i ispravke vrijendosti EUR 2.106 hiljada sadrži u sebi iznos netiranja od EUR 1.621 hiljadu. Netiranje nabavne vrijednosti i ispravke vrijednosti nematerijalne imovine Grupa je izvršila nakon datuma pripanjanja.

Migraciom podataka prenešeni saldo po osnovu umanjenja vrijednosti nematerijalne imovine, iznosi EUR 259 hiljada, koja je obezvrijeđena tokom 2019. godine.


22. SREDSTVA NAMIJENJENA PRODAJI

Sredstva namijenjena prodaji sa stanjem na dan 31. decembra 2020. godine, u iznosu od EUR 10 hiljada (2019: EUR 179 hiljada) odnose se na dio sredstava stečenih po osnovu naplate potraživanja koje je Podgorička banka imala u svom vlasništvu u periodu kraćem od 12 mjeseci.

Sredstva sa stanjem na datum izvještavanja odnose se na nepokretnosti koje je Podgorička banka stekla po osnovu naplate potraživanja od jednog fizičkog lica. Stečena sredstva evidentirana su po nižoj od ukupne vrijednosti potraživanja i procijenjene vrijednosti sredstva, odnosno po vrijednosti utvrdjenoj u procesu sticanja. Sredstva koja su bila iskazana u okviru sredstava namijenjena prodaji na dan 31. decembra 2019. godine su prodata tokom 2020. godine ili reklasifikovana na poziciju stečene aktive u okviru ostalih sredstava.

23. OSTALA FINANSIJSKA SREDSTVA PO AMORTIZOVANOJ VRIJEDNOSTI I OSTALA SREDSTVA

U hiljadama EUR


Finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti

Nostro – pokriveni akrediti i garancije 1.738 1.268

Privremeni računi za uplatu sredstava 32 33

Potraživanja za kamatu - 34

Potraživanja po osnovu dividendi - 50

Ispravka vrijednosti,nostro – pokriveni akreditivi (1) (1)

Finansijska sredstava po amortizovanoj vrijednosti 1.769 1.384

Ostala aktiva

Ostala potraživanja po naknadama i provizijama 2.274 2.436

Privremeni račun 1.930 1.092

Ostala potraživanja od klijenata 987 1.254

Plasmani iz komisionih poslova 871 -

Potraživanja iz kartičnog poslovanja 705

Dati avansi 168 131

Potraživanja od kupaca 497 98

Ostala poslovna potraživanja 29 182

Unaprijed plaćeni troškovi 381 545

Potraživanja po osnovu čekova 2 -

Potraživanja od državnih fondova 115 127

Potraživanja po osnovu sporne aktive i ostale aktive u kašnjenju 6.557 6.556

13.811 13.126

Ispravka vrijednosti potraživanja (9.254) (9.495)

4.557 3.631

Sredstva stečena po osnovu naplate potraživanja 4.207 4.366

Obezvrjeđenje stečene aktive (3.121) (2.817)

1.086 1.549

5.643 5.180

Na dan 31. decembar 2020. godine, nostro – pokriveni akrediti i garancije u inostranim bankama u iznosu od EUR 1.738 hiljada odnose se na depozite koje je Grupa dala kao garanciju za transakcije sa VISA kreditnim karticama, u Visa international service Association u iznosu od EUR 1.530 hiljada, i American express kreditnim karticama, u Deutsche Bank Frankfurt u iznosu od EUR 208 hiljada.


Struktura ispravke vrijednosti na ostalu aktivu prikazana je u tabeli: U hiljadama EUR


Nenaplativa potraživanja 2.697 2.939

Potraživanja po osnovu sudskih postupaka i ostala potraživanja 6.557 6.556

Obezvrjeđenje stečene aktive 3.121 2.817

12.375 12.312

Ispravka vrijednosti na ostalu aktivu u iznosu od EUR 9.254 hiljada na dan 31. decembar 2020. godine (31. decembar 2019: EUR 9.495 hiljada) uključuje:

• rezervisanje potraživanja po osnovu sudskih postupaka pokrenutih protiv bivših radnika Grupe u iznosu od EUR 6.229 hiljade (31. decembar 2019: EUR 6.229 hiljada); • rezervisanje nenaplativih potraživanja po osnovu naknada iz platnog prometa, provizija elektronskog bankarstva, kartica u

iznosu od EUR 1.899 hiljada (31. decembar 2019: EUR 2.486 hiljada); i• ostala nenaplativa potraživanja u iznosu od EUR 1.126 hiljada (31. decembar 2019: EUR 780 hiljada)

Sredstva stečena naplatom u iznosu od EUR 4.207 hiljada se odnose na sredstva stečena na osnovu aktiviranja sredstava obezbjeđenja kredita, a koja su u vlasništvu Grupe u periodu dužem od 12 mjeseci. Sredstva stečena po osnovu naplate potraživanja se evidentiraju po nižoj od ukupne vrijednosti potraživanja i procijenjene vrijednosti sredstva, odnosno po vrijednosti utvrdjenoj u procesu sticanja.


Ostala sredstva

U sledećoj tebeli prikazane su vrijednosti ostalih sredstava koje su prenešene migraciom podataka, nakon usaglašavanja salda nakon pripajanja:

11. decembar 2020.Reklasifikacija i prilagođavanja (Napomena 5)

Prilagođeni bilans stanja Podgoričke banke na dan 11.decembar 2020. godine

Ostala potraživanja po naknadama i provizijama (Napomena 17) 181 (34) 147

Ostala potraživanja od klijenata 169 (63) 106

Dati avansi 22 - 22

Potraživanja od kupaca 50 - 50

Ostala poslovna potraživanja 59 (55) 4

Unaprijed plaćeni troškovi 186 - 186

Potraživanja od državnih fondova 130 - 130

Transfer sredstava sa korespodentnih računa Podgričke banke na korespodente račune Banke

- 8.063 8.063

Ostala potraživanja po naknadama i provizijama – reklasifikacija sa pozicije Krediti i potraživanjaod klijenata (Napomena 17)

- 4 4

Plasmani iz komisionih poslova – reklasifikacija sa pozicije Krediti i potraživanja od klijenata (Napomena 17)

- 853 853

797 8.768 9.565

Ispravka vrijednosti potraživanja (197) 167 (30)

600 8.935 9.535

Sredstva stečena po osnovu naplate potraživanja 2.459 - 2.459

Obezvrjeđenje stečene aktive (1.787) - (1.787)

672 - 672

1.272 8.935 10.207

Usaglašavanje zbog pripajanja - Transfer sredstava sa korespodentnih računa Podgoričke banke na korespodentne račune Banke

- (8.063) (8.063)

Ukupno Ostala sredstva nakon prilagođavanja 1.272 872 2.144

U hiljadama EUR


25. DEPOZITI BANAKA I KLIJENATA

U hiljadama EUR


Depoziti po viđenju

Banke i ostale finansijske institucije i društva 15.976 13.845

Državni i privatni fondovi 3.561 1.492

Privredna društva 263.446 286.732

Preduzetnici 5.980 7.347

Javne službe jedinica lokalne samouprave 21.446 36.537

Vlada Crne Gore 45.229 39.602

Regulatorne agencije 2.213 2.016

Nevladine i druge neprofitne organizacije 24.880 23.324

Fizička lica 378.018 376.521

Sredstva na escrow računu i ostalo 315 311

761.064 787.727

Kratkoročni depoziti

Banke i ostale finansijske institucije i društva - 424


Javne službe jedinica lokalne samouprave 272 274

Vlada Crne Gore 83 161

Nevladine i druge neprofitne organizacije 308 526

Fizička lica 79.552 98.783

99.869 131.827

Dugoročni depoziti

Banke, ostale finansijske institucije i društva 405 280

Državni i privatni fondovi 203 216


Javne službe jedinica lokalne samouprave 4 -

Vlada Crne Gore 100 -

Nevladine i druge neprofitne organizacije 50 -

Fizička lica 26.714 31.872

29.720 44.330

Obaveze za kamate 13 518

Vremenska razgraničenja 434 200

891.100 964.602

Na datum pripajanja, prenos salda po osnovu depozita klijenata iznosio je EUR 289.560 hiljada. Uslijed efekata reklasifikacije nastalih kao posljedica razlika u mapiranju konta, saldo depozita po viđenju je korigovan tj. smanjen za iznos od EUR 405 hiljada.

Reklasifikacija se odnosi na:

• Povećanje od EUR 20 hiljada za isplatu trgovcima po osnovu transakcija po karticama. Reklasifikacija je izvršena sa ostalih obaveza.• Smanjenje od EUR 425 hiljada za depozite po viđenju - namjenski račun za otkup akcija po javnoj ponudi. Reklasifikacija je

izvršena na ostale obaveze


Nakon reklasifikacije, struktura migriranih salda depozita prikazana je u tabeli ispod:

Depoziti po viđenju 220.965

Kratkoročni depoziti 54.503

Dugoročni depoziti 13.346

Obaveze za kamate 301

Vremenska razgraničenja 40

289.155

U hiljadama EUR

Na dan 31. decembar 2020. godine, obaveze po osnovu depozita u iznosu od EUR 891.100 hiljada (31. decembar 2019.godine: EUR 964.602 hiljada) sastoje se od:

• Depozita banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti u iznosu od EUR 1.145 hiljada (31. decembar 2019.godine: EUR 838 hiljada) i• Depozita klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti u iznosu od EUR 889.955 hiljada (31. decembar 2019.

godine: EUR 963.764 hiljada).

Novo deponovana ili preoročena sredstva (depoziti po viđenju fizičkih lica u EUR) su deponovana po kamatnoj stopi od 0,01% do 0,05%na godišnjem nivou. Depoziti po viđenju fizičkih lica u stranoj valuti su deponovani uz kamatnu stopu od 0,05% na godišnjem nivou.

Na oročene depozite privrednih društava u EUR sa rokom dospijeća 2020. godine, obračunavala se kamata po kamatnim stopama u rasponu od 0,01% do 0,50% na godišnjem nivou, u zavisnosti od perioda oročavanja i iznosa koji se oročava.

Novi, oročeni depoziti fizičkih lica u EUR su deponovani uz kamatnu stopu od 0,01% do 0,05% godišnje tokom 2020. godine.

Na depozite po viđenju privrednih društava kamatna stopa se tokom 2020. godine kretala u rasponu od 0% - 0,01% godišnje.


25. KREDITI BANAKA I KLIJENATA KOJE SE ISKAZUJU PO AMORTIZOVANOJ VRIJEDNOSTI

Valuta 31. decembar 2020. 31. decembar 2019.

Obaveze prema matičnoj banci:

OTP Bank Plc. Budapest EUR 138.643 81.643

138.643 81.643

Obaveze za obracunate kamate 32 -

138.675 81.643

Obaveze prema ostalim kreditorima:

Direkcija za razvoj malih i srednjih preduzeća Crne Gore EUR 458 485

Vlada CG 1000+ stanova EUR 8.964 9.113

Evropska banka za obnovu i razvoj („EBRD“) EUR 2.568 4.404

Evropska investiciona banka („EIB“) EUR 13.301 13.751

Evropski fond za Jugoistočnu Evropu („EFSE") EUR 5.890 7.067

OTP Financing Malta Company Ltd. EUR - 3.500

31.181 38.320

Obaveze za razgraničene i naknade EUR (80) (10)

31.101 38.310

169.776 119.953

U hiljadama EUR

Krediti primljeni od Direkcije za razvoj malih i srednjih preduzeća u iznosu od EUR 458 hiljada (31. decembar 2019: EUR 485 hiljada) odnose se na dugoročne kredite, sa rokom vraćanja od tri do osam godina, uz kamatnu stopu do 7% na godišnjem nivou.

Obaveze prema Vladi Crne Gore po osnovu Projekta ''1000+'' za odobravanje stambenih kredita socijalno ugroženim kategorijama stanovništva u iznosu od EUR 8.964 hiljade (31. decembar 2019: EUR 3.428 hiljada) i odnose se na tri ugovora:

• Obaveze u iznosu EUR 979 hiljade (31. decembar 2019: EUR 1.067 hiljada) odnose se na Sporazuma o poslovnoj saradnji koji je zaključen u oktobru 2010. godine, na period od 20 godina, sa grace periodom do 5 godina i fiksnom kamatnom stopom 0,98%,• Obaveze u iznosu EUR 947 hiljade (31. decembar 2019: EUR 1.008 hiljada) odnose se na Ugovor o saradnji na sprovođenju

projekta 1000+ stanova koji je zaključen u oktobru 2016. godine, na period od 20 godina, sa grace periodom do 5 godina i fiksnom kamatnom stopom 0,75%,• Obaveze u iznosu EUR 1.423 hiljade (31. decembar 2019: EUR 1.353 hiljada) odnose se na Ugovor o saradnji na sprovođenju

projekta 1000+ stanova – Faza III koji je zaključen u junu 2019. godine, na period od 20 godina, sa grace periodom do 3 godina i kamatnom stopom 0%. • Na dan pripajanja, 11. decembra 2020. godine, Banka je preuzela obaveze prema Vladi Crne Gore po osnovu dugoročnog

kredita za projekat 1000+ u iznosu od EUR 5.615 hiljada koji je namijenjen odobravanju stambenih kredita za fizička lica. Na dan 31. decembar 2020. godine, obaveze po ovom kreditu iznose EUR 5.615 hiljada.

Grupa je tokom 2020. godine koristila kratkoročne pozajmice od matične kuće, po kamatnim stopama (0,36)% - 0,615%. Na dan 31. decembar 2020. godine obaveze za kratkoročne pozajmice od matične banke iznose EUR 138.675 hiljada. Na dan pripajanja Podgoričke banke, preuzete su obaveze usled pripajanja banka u iznosu od EUR 118.854 hiljada.


• Evropskoj banci za obnovu i razvoj po osnovu dugoročnog kredita u ukupnom iznosu od EUR 2.568 hiljade koji je namijenjen odobravanju stambenih kredita za fizička lica. Kredit je odobren na period do 7 godina i anuitetni način otplate, za kredite sa ugovorenom varijabilnom stopom i fiksnom kamatnom stopom. U skladu sa uslovima ugovora, Evropska banka za obnovu i razvoj zahtijeva da koeficijent solventnosti Banke bude iznad definisanog nivoa i usklađenost sa zahjevima Centralne banke Crne Gore u pogledu ostalih finansijskih pokazatelja. Na dan 31. decembar 2020. godine finansijski pokazatelji Grupe su usaglašeni sa uslovima ugovora po navedenom osnovu.• Evropskoj investicionoj banci po osnovu dugoročnih kredita u iznosu od EUR 13.301 hiljada koji su namijenjeni za finansiranje

podsticanja razvoja malih i srednjih preduzeća u Crnoj Gori. Krediti su odobreni na period do 7 godina.• Evropskom fondu za Jugoistočnu Evropu po osnovu dugoročnog kredita u iznosu od EUR 5.890 hiljada koji je namijenjen

odobravanju stambenih kredita za fizička lica. Kredit je odobren na period od 10 godina. U skladu sa uslovima ugovora, Evropski fond za Jugoistočnu Evropu zahtjeva da koeficijent solventnosti Banke bude iznad definisanog nivoa i usklađenost sa zahjevima Centralne banke Crne Gore u pogledu ostalih finansijskih pokazatelja. Takodje, zahtjeva se od Banke da održava i ostala racia u skladu sa definisanim nivoom kao što su: racio kreditne izloženosti, racio velikih izloženosti u odnosu na kapital, kumulativni gap dospijeća i ostalo. Na dan 31. decembar 2020. godine finansijski pokazatelji Grupe su usaglašeni sa uslovima ugovora po navedenom osnovu

Na datum pripajanja, CKB banka je priznala sledeće obaveze po osnovu kreditnih obaveza.

11. decembar 2020.

Obaveze prema matičnoj banci:

OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 118.854

Obaveze prema ostalim kreditorima:

Evropska banka za obnovu i razvoj („EBRD“) 2.564

Evropska investiciona banka („EIB“) 13.295

Evropski fond za Jugoistočnu Evropu („EFSE") 5.884

Vlada Crne Gore 5.613

Vremenska razgraničenja naknada po kreditima EBRD (2)

27.354

146.208

U hiljadama EUR


26. REZERVE

U hiljadama EUR


Rezervisanja za vanbilansnu evidenciju

- Rezervisanja za gubitke po vanbilansnoj evidenciji 500 2.847

- Rezervisanja za gubitke po vanbilansnoj evidenciji – prenos u sklopu migracije potraživanja i obaveza 2.337 -

Ukupno rezervisanja za vanbilansnu evidenciju 2.837 2.847

Beneficije zaposlenima

- Rezervisanja za otpremnine i jubilarne nagrade 730 1.297

- Rezervisanja za otpremnine i jubilarne nagrade – prenos u sklopu migracije potraživanja i obaveza 222 -

952 1.297

- Rezervisanja za neiskorišćene godišnje odmore 605 605

Ukupno beneficije zaposlenima 1.557 1. 902

Ostale rezerve

- Rezervisanja za sudske sporove 1.552 2.388

- Rezervisanja za sudske sporove - prenos u sklopu migracije potraživanja i obaveza 441 -

- Rezervisanja za gubitke po osnovu operativnog rizika 242 449

Ukupno ostale rezerve 2.235 2.837

6.629 7.586

Na datum pripajanja 11. decembra 2020 godine, CKB banka je preuzela sledeća rezervisanja za potencijalne gubitke i rezervisanja za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade.

U hiljadama EUR

11. decembar 2020.

Rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu:

- vanbilansnih izloženosti 2.337

- sudskih sporova 440

- operativnog rizika -

Rezervisanja za otpremnine za odlazak u penziju i jubilarne nagrade 223

3.000

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa je izvršila rezervisanja po osnovu otpremnina za odlazak u penziju i jubilarne nagrade na osnovu procjene nezavisnog aktuara u iznosu od EUR 952 hiljade (2019: EUR 1.297 hiljada). Rezervisanja su pripremljena na osnovu sljedećih pretpostavki:

• Stopa za diskontovanje – 2,875%,• Stopa rasta očekivanih budućih zarada 0%.

U skladu sa Kolektivnim ugovorom, Banka je u obavezi da prilikom odlaska u penziju zaposlenom isplati otpremninu u visini 6 prosječnih neto zarada zaposlenih u Grupi koja važi u mjesecu koji prethodi mjesecu kojem se vrši isplata.


27. OSTALE OBAVEZE

U hiljadama EUR


Obaveze po osnovu kastodi poslova 4.488 3.501

Obaveze po komisionim poslovima 7.248 5.426

Primljeni avansi 4.367 3.375

Obaveze prema dobavljačima 219 178

Obaveze po osnovu zakupa 527 90

Privremeni račun 3.520

Vremenska razgraničenja za isplate zaposlenima 1.158 1.015

Vremenska razgraničenja za isplate zaposlenima – otpremnine 4.502 10.852

Vremenska razgraničenja i unaprijed naplaćeni prihodi 2.349 2.322

Vremenska razgraničenja primljenih garancija 881 856

Ostala pasiva 1.216 1.142

30.475 28.757

Na datum pripajanja, 11. decembar 2020. godine, prenos salda po osnovu ostalih obaveza iznosio je EUR 5.699 hiljada. Usled efekata reklasifikacije nastalih kao posledica razlika u mapiranju konta, saldo ostalih obaveza je povećan za iznos od EUR 405 hiljada (Napomena 5).

Reklasifikacija se odnosi na:

• Smanjenje od EUR 20 hiljada za isplatu trgovcima po osnovu transakcija po karticama. Reklasifikacija je izvršena na obaveze po osnovu depozita,• Povećanje od EUR 425 hiljada po osnovu sredstava na namjenskom računu za otkup akcija po javnoj ponudi. Reklasifikacija je

izvršena sa depozita po viđenju.

Nakon reklasifikacije, saldo migriranih ostalih obaveza iznosio je EUR 6.104 hiljada.

Obaveze po osnovu zakupa U hiljadama EUR

Buduća plaćanja po osnovu operativnog lizinga na dan 31.decembar 2019. godine, bez PDVa 5.236

Sadašnja vrijednost budućih plaćanja po osnovu operativnog lizinga na dan 31.decembar 2019. godine, bez PDVa 3.265

Priznate obaveze po osnovu lizinga, na dan 01. januar 2020. godine 3.265

Od čega:

- Obaveze sa rokom dospijeća dužim od 1 godine 3.265

- Obaveze sa rokom dospijeća od 1 godine -

Priznate obaveze po osnovu lizinga, na dan 01. januar 2020. godine 3.265

Kamata po osnovu lizing obaveza 115

Prilagođavanja tokom godine zbog novih zakupa i raskida ugovora 724

Plaćanja tokom godine (867)

Prenos salda migraciom podataka 283

Priznate obaveze po osnovu lizinga, na dan 31. decembar 2020. godine 3.520

Od čega:

- Obaveze sa rokom dospijeća dužim od 1 godine 1.914

- Obaveze sa rokom dospijeća od 1 godine 1.606


28. KAPITAL

Na dan 31. decembar 2020. godine akcijski kapital matičnog društva čini 355.717 običnih akcija (31. decembra 2019: 355.717 običnih akcija), pojedinačne nominalne vrijednosti od EUR 511,2919. Registrovani iznos kapitala iznosi EUR 181.876 hiljada. Sve emitovane akcije su u potpunosti plaćene.

Na dan 31. decembar 2020. godine jedini akcionar matičnog društva je OTP Bank Plc Budapest sa 100% udjela u kapitalu.

U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Grupa je na dan 31. decembar 2020. godine obavezna da održava minimalan koeficijent solventnosti kapitala od 10%. U skladu sa dopisom CBCG od 12. marta 2019. godine, Grupa nije u obavezi da iskazuje pokazatelje poslovanja na konsolidovanoj osnovi iz člana 137 Zakona o bankama, zbog nematerijalnog ukupnog bilansa stanja ODC-a u odnosu na bilans stanja matičnog društva, CKB banke. Koeficijent solventnosti Banke na dan 31. decembar 2020. godine bio je 20,07%.

Banka je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih rizičnih plasmana uskladi sa Zakonom o bankama i propisima Centralne banke Crne Gore. Na dan 31. decembar 2020. godine Banka ne odstupa od propisanih limita.

28.1. Sopstvena sredstva

Prema Zakonu o bankama („Sl. list CG” br. 17/08, 44/10 i 40/11) iznos osnivačkog kapitala ne može biti manji od EUR 5.000 hiljada. Kako je propisano Odlukom o adekvatnosti kapitala („Sl. list CG” br. 38/11, 55/12 i 82/17) Banka je dužna da utvrđuje adekvatnost kapitala na bazi sopstvenih sredstava, kao apsolutnog i koeficijenta solventnosti kao relativnog pokazatelja. Sopstvena sredstva Banke predstavljaju zbir uplaćenog akcionarskog kapitala i drugih osnovnih i dopunskih elementa sopstvenih sredstava umanjenog za odbitne stavke.

Iznos sopstvenih sredstava mora uvijek biti na nivou koji je jednak ili veći od:

a) iznosa minimalnog novčanog dijela osnivačkog kapitala; b) ukupnog iznosa potrebnog kapitala za sve rizike.

Ukupan iznos potrebnog kapitala Banke predstavlja zbir:

1. potrebnog kapitala za kreditni rizik, tržišne rizike i operativni rizik izračunatog primjenom adekvatnih metodologia;2. potrebnog kapitala za rizik zemlje izračunatog u skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore kojim se propisuje metodologija za izračunavanje potrebnog kapitala za rizik zemlje; i3. potrebnog kapitala za ostale rizike izračunatog primjenom izabranih metodologija.


Sopstvena sredstva Banke na dan 31. decembar 2020. godine iznose (na dan 31. decembar 2019: konsolidovani obračun za Grupu):

U hiljadama EUR


Osnovni elementi sopstvenih sredstava

Akcijski capital 181.876 181.876

Rezerve koje su formirane na teret dobiti nakon njenog oporezivanja 757 921

Rezerve za procijenjene gubitke po regulatornom zahtjevu izdvojene u skladu sa odlukom kojom se propisuju minimalni standardi za upravljanjem kreditnim rizikom u bankama

(777) (1.074)

Iznos kojim se ublažavaju negativni efekti na sopstvena sredstva banke zbog prelaska na vrednovanje stavki aktive primjenom MSFI 9

544 913

Ukupno osnovni elementi sopstvenih sredstava 182.400 182.636

Odbitne stavke pri izračunu osnovnog kapitala

Gubitak iz prethodnih godina (15.718) (41.064)

Gubitak iz tekuće godina - -

Nematerijalna imovina (6.847) (3.996)

Nerealizovani gubitak po osnovu vrijednosnog uskladjivanja finansijske imovine raspoložive za prodaju, po fer vrijednosti (259) -

Pozitivna razlika između iznosa obračunatih rezervacija za potencijalne gubitke i zbira iznosa ispravke vrijednosti za stavke bilansne aktive i rezervisanja za vanbilansne stavke

(8.560) (2.081)

Ukupno odbitne stavke od osnovnog kapitala banke (31.384) (47.141)

Osnovni kapital 151.016 135.495

Odbitne stavke od sopstvenih sredstava – direktna ili indirektna ulaganja (206) (211)

Osnovni kapital umanjen za 50% odbitnih stvaki sopstvenih sredstava 150.913 135.390

Dopunski kapital umanjen za 50% odbitnih stavki sopstvenih sredstava (103) (106)

Osnovni kapital po potrebi umanjen 150.810 135.284

SOPSTVENA SREDSTVA 150.810 135.284


28.2. Koeficijent solventnosti Banke

Na osnovu odredbi Odluke o adekvatnosti kapitala banaka („Sl. list CG” br. 38/11,55/12 i 82/17) Banka je izvršila izračunavanje potrebnog kapitala za rizike kojima je izložena tokom poslovanja, kao i koeficijenta solventnosti. Koeficijent solventnosti ne smije biti manji od 10%.

Koeficijent solventnosti predstavlja procentualni odnos sopstvenih sredstava Banke prema zbiru:

1. ukupnog iznosa rizikom ponderisane aktive za kreditni rizik;2. iznosa rizikom ponderisane aktive za tržišne rizike;3. iznosa rizikom ponderisane aktive za operativni rizik; i4. iznosa rizikom ponderisane aktive za druge rizike.

Na dan 31. decembar 2020. godine prema obračunu Banke koeficijent solventnosti je iznosio (na dan 31. decembar 2019: konsolidovani obračun za Grupu):

U hiljadama EUR


Osnovni kapital umanjen za 50% odbitnih stavki sopstvenih sredstava 150.913 135.390


Ukupno sopstvena sredstva (Napomena 28.1) 150.810 135.284

Ponderisana bilansna aktiva 622.620 583.396

Ponderisane vanbilansne stavke 56.117 67.518

Iznos kojim se ublažavaju neg.i efekti na sopst. sredstva banke zbog prelaska na vrednovanje stavki aktive primjenom MSFI 9 544 913

Ukupno ponderisana bilansna aktiva 679.281 651.827

Potreban kapital za operativni rizik 7.025 10.465

Potreban kapital za rizik zemlje 1.883 3.173

Koeficijent solventnosti banke 20,07% 17,81%


29. VANBILANSNA EVIDENCIJA

U hiljadama EUR


Garancije, jemstva i preuzete neopozive obaveze:

Plative garancije 34.375 38.318

Činidbene garancije 44.691 44.707

Neiskorišćeni dokumentarni akreditivi 789 1.558

Neopozive obaveze za davanje kredita 89.648 90.439

Ukupna izloženost kreditnom riziku po vanbilansnim stavkama 169.503 175.022

Sredstva obezbjeđenja:

- hipoteke 1.182.232 1.148.358

- zaloga/ostalo 231.235 2.341.860

- hartije od vrijednosti 2.471 3.413

- Polisa osiguranja 181.354 -

- Depozit 13.612 -

1.610.904 3.493.631

Data sredstva obezbjedjenja

- mjenica 1.352 1.352

Loro poslovi

- Loro akreditivi i garancije 75.108 91.455

Druge vanbilansne pozicije:

- retransferisani krediti 40.209 42.315

- servisni krediti 7.383 -

- otpisana potrazivanja iz interne evidencije 38.726 46.125

- evidentna kamata 3.206 762

- opozive kreditne obligacije - 106

89.524 89.308

Vanbilansna evidencija bez uticaja na kreditni rizik 1.776.888 3.675.746

Ukupna vanbilansna evidencija 1.946.391 3.850.768

U toku 2020. godine, radi usklađivanja sa Podgoričkom bankom. Grupa je donije odluku o promjeni načina knjiženja kolaterala za mjenice, administrativne zabrane, i slični kolaterali na način da se ovim kolateralima ne dodjeljuje knjigovodstvena vrijednost. Ukupan iznos vrijednosti kolaterala na 31. decembar 2020. godine je EUR 1.610.904 hiljada, a na 31. decembar 2019. godine EUR 2.682.247 hiljada. Od ukupnog iznos kolaterala na 31. decembar 2019. godine, ukupan iznos ovih kolaterala je EUR 1.870.185 hiljada. Dodatno, Grupa je u vanbilasnoj evidenciji prikazala depozite kao kolaterale.


U hiljadama EUR

11. decembar 2020.

Garancije, jemstva i preuzete neopozive obaveze:

Plative garancije 17.230

Činidbene garancije 29.616

Neiskorišćeni dokumentarni akreditivi 371

Neopozive obaveze za davanje kredita 46.896

Ukupna izloženost kreditnom riziku po vanbilansnim stavkama 94.113

Sredstva obezbjeđenja:

- hipoteke 449.068

- zaloga/ostalo 101.401

- Polisa osiguranja 174.022

- Depozit 3.510

728.001

Loro poslovi

- Loro akreditivi 933

- Loro garancije 74.175

75.108

Druge vanbilansne pozicije:

- servisni krediti 4.165

- otpisana potrazivanja iz interne evidencije 11.342

- ostale stavke iz vanbilansa 11.066

- evidentna kamata 2.260

28.833

Vanbilansna evidencija bez uticaja na kreditni rizik 831.942

Ukupna vanbilansna evidencija 926.055

Vanbilansna evidencija koja migrirana u procesu pripajanja Podgoričke banke prikazana je u tabeli ispod:


30. TRANSAKCIJE SA POVEZANIM LICIMA

Lica povezana sa Grupom su matična Banka, članice OTP Grupe i zaposleni Grupe.

Pregled potraživanja i obaveza prema povezanim licima na dan 31. decembar 2020. godine u sljedećoj tabeli: U hiljadama EUR


Krediti i potraživanja od banaka po amortizovanoj vrijednosti:

− OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 5.449 29.156

- OTP banka dd, Hrvatska - 28

- Vojvođanska banka dd, Srbija 3 10

5.452 29.194

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti:

- Radnici Grupe 11.233 14.495

11.233 14.495

Ostala potraživanja:

− OTP Bank Plc. Budapest - 56

− OTP Bank Albanija - 23

79

Ukupna potraživanja 16.685 43.768

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti:

− Radnici Grupe 5.002 6.010

− Debt Management Project Montenegro doo, Podgorica 609 1.089

− OTP Albania 192 -

5.803 7.099

Krediti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti:

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 138.643 81.643

- OTP Financing Malta Company Ltd - 3.500

138.643 85.143

Ostale obaveze:

- OTP Financing Malta Company Ltd 4

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 32 -

32 4

Ukupne obaveze144.478 92.246

Neto (obaveze) / potraživanja (127.793) (48.878)

Vanbilansna evidencija

Primljene garancije:

OTP Bank, Budimpešta, Madjarska - 2.156

Vojvođanska banka dd, Srbija 157 -

Ukupno vanbilansna evidencija 157 2.156


Kratkoročni i dugoročni krediti radnicima Grupe odobravani su na period od 1 do 25 godina. Kratkoročni plasmani zaposlenima (keš krediti) su odobravani sa kamatom stopom (NKS) u rasponu od 2,05% do 7,49% na godišnjem nivou, dok su stambeni kreidit (novi plasmani) odobravani sa kamatom stopom (NKS) u rasponu od 3,99% na godišnjem nivou, a hipotekarni su odobravani sa kamatom stopom (NKS) u rasponu od 3,99% do 4,99% na godišnjem nivou.

Dugoročni krediti radnicima Grupe obuhvataju kredite za kupovinu stambenih jedinica, hipotekarne kredite, dok su kratkoročne uglavnom činili gotovinski krediti. Zaposleni su sredstva deponovali po standardnim uslovima Grupe u datom trenutku tokom 2020.

Prihodi i rashodi nastali iz transakcija sa povezanim pravnim licima su sljedeći: U hiljadama EUR

2020. 2019.

Prihodi od kamata i slični prihodi:

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 142 571

- Radnici Grupe 433 637

575 1.208

Prihodi od naknada i provizija:

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 1 4

- Debt Management Project Montenegro doo, Podgorica - 5

- OTP Albanija 15 -

16 9

Ukupni prihodi 591 1.217

Rashodi od kamata i slični rashodi:

- OTP Financing Malta Company Ltd. - (38)

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska (72) (241)

(72) (279)

Rashodi naknada i provizija:


(97) (15)

Opšti i administrativni troškovi:


(298) (8)

Ukupni rashodi (467) (302)

Neto prihodi 124 915

U periodu od 01 januara. do 31. decembra 2020. godine, naknade isplaćene licima sa posebnim ovlašćenjima i odgovornostima iznose EUR 1.275 hiljada (31. decembar 2019. godine: EUR 1.679 hiljada).


31. GOTOVINA I GOTOVINSKI EKVIVALENTI (za potrebe sastavljanja Izvještaja o novčanim tokovima) U hiljadama EUR


Gotovina u blagajni u eurima 41.623 36.502

Gotovina u blagajni u stranoj valuti 3.009 3.505

Žiro račun 157.962 140.193

Korespodentni računi kod inostranih banaka 62.113 21.009

Oročeni depoziti kod banaka u inostranstvu - 23.596

Ostalo 1.787 1.595

266.494 226.400

Priliv gotovine i gotovinski ekvivalenti po osnovu pripajanja Podgoričke banke iznosi EUR 84.263 hiljada, koji se sastoje od:

• Gotovina u blagajnama u iznosu EUR 9.187 hiljada,• Žiro račun u iznosu EUR 74.298 hiljada,• Gotovina na korespodentnim računima kod inostranih banaka u iznosu od EUR 1.072 hiljada• Prolazni račun za plaćanje po transakcija po osnovu kartica u iznosu od EUR (294) hiljada.

Gotovina i gotovinski ekvivalenti u pojedinačnim finansijskim izvještajima Podgoričke banke iznose EUR 109.546 hiljada, koji uključuje transfer sredstava sa korespondentskih računa Podgoričke banke kod inostranih banaka na korespondentske račune Banke u ukupnom iznosu od EUR 8.063 hiljada.

Razlika u iznosu od EUR 25.283 hiljada se odnosi na:

• transfer sredstava sa korespondentskih računa Podgoričke banke kod inostranih banaka na korespondentske račune Banke u ukupnom iznosu od EUR 8.063 hiljada• saldo obavezne rezerve u iznosu od EUR 17.220 hiljada, koje Banka ne prikazuje u izvještaju o novčanim tokovima.

Gotovina i gotovinski ekvivalenti, koji su uključeni u konsolidovani izvještaj o novčanim tokovima na 31. decembar 2019. godine iznose EUR 74.671 hiljada, pa neto efekat pripajanja Podgoričke banke CKB banci u izvještaju o novčanim tokovima iznosi EUR 9.592 hiljada.

32. SUDSKI SPOROVI

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa je uključena u veći broj sudskih sporova koji proizilaze iz njenog svakodnevnog poslovanja i odnose se na komercijalna i ugovorna pitanja, kao i pitanja koja se tiču radnih odnosa. Po procjeni Odjeljenja za pravne poslove Grupe i advokatske kancelarije koja zastupa Grupu, ukupna vrijednost sporova iznosi EUR 7.398 hiljada u koji iznos nisu uključeni troškovi sudskog postupka. Dodatno, navedeni iznos ne uključuje eventualne zatezne kamate koje mogu biti utvrđene po okončanju sudskih sporova, s obzirom na to da rukovodstvo nije u mogućnosti da utvrdi potencijalne efekte zateznih kamata koji mogu nastati po osnovu ovih sporova do datuma izdavanja ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja.

Grupa je sa stanjem na dan 31. decembar 2020. godine ima izdvojena rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu sudskih sporova iznosa od EUR 1.993 hiljade (31 decembar 2019. godine: EUR 2.336 hiljada) (Napomena 26). Ishod sporova koji su u toku, a za koje nije izvršeno rezervisanje, nije moguće za sada pouzdano procijeniti, ali mišljenje Rukovodstva i pravnog savjetnika je da se ne očekuju dodatni negativni ishodi sporova koji bi mogli imati materijalno značajne efekte na konsolidovane finansijske izvještaje Grupe.

Na dan 31. decembar 2020. godine, Grupa vodi pravni postupak u cilju namirenja dospjelih obaveza po osnovu 2.988 kreditnih ugovora pravnih i fizičkih lica. Kreditna izloženost Grupe po osnovu ovih ugovora iznosi EUR 23.646 hiljada.


33. USAGLAŠENOST SA POKAZATELJIMA CENTRALNE BANKE CRNE GORE

Grupa je dužna da svoje poslovanje obavlja u skladu sa odredbama Zakona o bankama i podzakonskim aktima donijetim na osnovu tog Zakona. Kako je navedeno u Napomeni 28, u skladu sa dopisom CBCG od 12. marta 2019. godine, Grupa nije u obavezi da iskazuje pokazatelje poslovanja na konsolidovanoj osnovi iz člana 137 Zakona o bankama, zbog nematerijalnog ukupnog bilansa stanja ODC-a u odnosu na bilans stanja matičnog društva, CKB banke.

Usaglašenost matičnog društva sa pokazateljima poslovanja propisanim od strane Centralne banke Crne Gore na dan 31. decembar 2020. godine je prikazana kao što slijedi (podaci na dan 31. decembar 2019. su prikazani na konsolidovanoj osnovi):

Ostvareni pokazatelji poslovanja


Koeficijent solventnosti (minimalni iznos 10%) 20,07% 17.81%

Izloženost banke prema jednom licu ili grupi povezanih lica (limit 25% sopstvenih sredstava banke) 16,62% 11,89%

Zbir velikih izloženosti (limit 800% sopstvenih sredstava banke) 45,08% 27,51%

Ukupna izloženost prema licima koja imaju kvalifikovano učešće u Grupi (limit 20% sopstvenih sredstava banke) 3,61% 4,35%

Ukupna izloženost prema licima povezanim s Bankom (limit 200% sopstvenih sredstava banke) 13,96% 16,24%

Ukupna izloženost prema zaposlenom u Grupi (limit 1% sopstvenih sredstava Grupe) 0,10% 0,14%

Dnevni koeficijent likvidnosti na 31. decembar 2020. godine (minimalni koeficijent 0,9) 1,79 1,07

Koeficijent ulaganja u osnovna sredstva 15,77% 20,40%

Grupa redovno prati i kontroliše navedene propisane pokazatelje poslovanja. Grupa je u toku 2020. godine bila usklađena sa propisanim pokazateljima poslovanja.

34. PORESKI RIZICI

Poreski zakoni Crne Gore se često različito tumače i predmet su čestih izmjena. Tumačenje poreskih zakona od strane poreskih vlasti u odnosu na transakcije i aktivnosti Grupe mogu se razlikovati od tumačenja rukovodstva Grupe. Kao rezultat iznijetog, transakcije mogu biti osporene od strane poreskih vlasti i Grupi može biti određen dodatni iznos poreza, kazni i kamata. Period zastarjelosti poreske obaveze je pet godina. To praktično znači da poreske vlasti imaju prava da odrede plaćanje neizmirenih obaveza u roku od pet godina od kada je obaveza nastala.

35. DEVIZNI KURSEVI

Zvanični kursevi valuta koji su korišćeni za preračun deviznih pozicija bilansa stanja u EUR bili su:


USD 0,8143 0,8937

CHF 0,9211 0,9199

GBP 1,1073 1,1736


36. DOGAĐAJI NAKON DATUMA IZVJEŠTAVANJA

Nije bilo događaja koji bi uticali na korekcije i / ili objelodanjivanja u konsolidovanim finansijskim izvještajima na dan 31. decembra 2020. godine.


Potpisano u ime Crnogorske komercijalne banke AD, Podgorica:

Pal KovacsGlavni izvršni direktor

Maja Krstić Izvršni direktor Sektora za strategiju i finansije

Slobodan VujovićDirektor Direkcije za računovodstvo i izvještavanje



C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K



Notes to consolidated financial statemetsDecember 31, 2020

114 CKB Notes to consolidated financial statemets 2020

1. INCORPORATION AND OPERATIONS OF THE GROUP

Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica (hereinafter: the “Bank”) was incorporated as an independent bank and registered with the Commercial Court in Podgorica on January 15, 1997.

OTP Bank Plc. Budapest holds 100 percent equity interest in the Bank’s equity.

The Bank is a parent legal entity that has 100% ownership in the subsidiary OTP Debt Collection DOO, Podgorica, which together form the Group (31 December 2019: 100% ownership in the dependent legal entities OTP Debt Collection DOO, Podgorica and Podgorička banka AD Podgorica, member of OTP Group, hereinafter: “ODC” and “PGB”, respectively). As the owner of ODC, the Bank was officially registered in the Central Registry of Business Entities on December 17, 2018.

The Parent legal entity is registered as a shareholding company. The Prent legal entity’s registration number in the Central Registry of the Commercial Court is 4-0001633.Pursuant to the Banking Law, Decision on Incorporation and Articles of Association, the Parent legal entity is engaged in the business of keeping deposits and other assets of private individuals and legal entities and approving loans and other placements from these assets, entirely or in part, for its own account. In addition to these operations, the Bank may also perform the following activities:

• to issue guarantees and undertake other off-balance sheet commitments; • to purchase, sell and collect receivables; • to issue, process and record payment

instruments;• to perform payment transactions in the

country and abroad;• to perform finance lease operations;• to trade in its own name for its own

account or for the account of a customer with foreign payment instruments and financial derivatives; • to prepare analysis and provide

information and advice on the company and entrepreneur creditworthiness;• depositary operations;• safekeeping of assets and securities and• other operations as in accordance

with the approval of the Central Bank of Montenegro.

The Parent legal entity is headquartered at

Moskovska Street, no number, Podgorica.

The parent company obtained the operating license from the Central Bank of Montenegro, by Decision No. 0101-72/1-2002 of 18 December 2002. The parent company is registered with the Securities Commission under the number 51 (Decision No. 02/3-47/2-01 of 12 July 2001).

ODC was registered with the Central Registry of the Commercial Court in Podgorica, by decision number 5-0582519/001, dated 25 June 2010. The company is registered for other non-mentioned financial services. The registered office of the Company is in Podgorica, Studentska bb, City kvart, Bemax building, III floor. The Company's registration number is 02795043.

On March 30, 2015, ODC established an entity called South Invest Montenegro DOO, Podgorica, as a 100% owner. The founding capital of South Invest Montenegro DOO, Podgorica amounted to EUR 5 thousand. The main activity of South Invest Montenegro DOO, Podgorica was consulting related to business and other management. The registration number of South Invest Montenegro DOO, Podgorica was 03041824. On June 18, 2019, by a shortened procedure of voluntary liquidation, South Invest Montenegro DOO, Podgorica was deleted from the Central Registry of Business Entities. During its existence, South Invest Montenegro DOO, Podgorica did not generate income from its core business.

On July 16, 2019, the Bank became the owner of 90.56% of the share capital of Societe Generale Montenegro AD Podgorica, Montenegrin branch of Societe Generale Group. On December 20, 2019, by purchasing the remaining 9.44% of shares, the Bank becomes 100% owner of Podgorička banka, AD Podgorica. The process of merging Podgorička banka AD Podgorica, member of OTP Group ("Podgorička banka") into Crnogorska Komercijalna Banka AD Podgorica was completed on December 11, 2020 with the registration of the merger of Podgorička banka into CKB banka in the Central Registry of Business Entities (Decision No. 4-0001633-070 of 11/12/2020).

As of December 31, 2020, the Group consists of its head office in Podgorica, 18 branches, 15 sub-branches and 1 counter on the territory of Montenegro, as well as ODC office (December 31, 2019: the Group consisted of its head office in Podgorica, 24 branches, 20 sub-branches and 5 counters on the territory of Montenegro, as well as ODC office). As of December 31, 2020, the Group has 554 employees (December 31, 2019: 735 employees).

115CKB Notes to consolidated financial statemets 2020

As of December 31, 2020, the members of the Board of Directors of the Bank are as follows:

First name and surname Position

Dr. Németh Miklós Chairman

Nyitrai Győző József Member

Kovács Pál József Member

Krizsanovich Péter Member

Olchvary Balazs Member

Tamas Kamarasi Member

Ilona Torok Member

As of December 31, 2020, the members of the Audit Committee of the Bank are as follows:

IFirst and last name Function

Mr. Peter Krizsanovich Chairman

Mr. Attila Kozsik Member

Mr. Andreas Szalay Member

As of December 31, 2020, Executive Directors of the Bank are:

First and last name Key area

G-din Pal Kovacs Chief Executive Officer

G-din Viktor VorobejExecutive Director of Risk Management Division

G-đa Branislava Maja Vukčević

Executive Director of Corporate Governance Division

G-din Ivan VučinićExecutive Director of IT and Operations Division

G-đa Sandra Kordić Executive Director for Retail and Corporate Business Division

G-đa-Maja Krstić Executive Director for Strategy and Finance Division

As of December 31, 2020, Head of Compliance Department is Dora Todorović. As of December 31, 2020, Internal Auditor is Alenka Mugoša.

2. BASIS OF PREPARATION AND PRESENTATION OF CONSOLIDATED FINANCIAL STATEMENTS

2.1. Basis of Preparation and Presentation of Consolidated Financial Statements

The Group compiles consolidated financial statements (hereinafter: “consolidated financial statements” or “financial statements”) in accordance with the Law on Accounting (“Official Gazette of Montenegro”, No. 52/16) and decisions of the Central Bank of Montenegro which regulate financial reporting of banks.

The enclosed consolidated financial statements have been prepared in accordance with the Decision on the content, deadlines and manner of compiling and submitting bank's financial statements ("Official Gazette of Montenegro", No.

15/12, 18/13 and 24/18).

In compiling these consolidated financial statements, the Group has applied policies that are in accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, but which differ from the requirements of International Accounting Standards (“IAS”) and International Financial Reporting Standards (“IFRS”) applicable on December 31, 2020, in recording of receivables for which the conditions have been met for exclusion from the Bank's balance sheet and the format of presentation of consolidated financial statements. Additionally, the application of IFRS 16 - Leases has been postponed to January 1, 2020, in accordance with the letter of the Central Bank of Montenegro number 03-105-1/2019 dated January 9, 2019. This standard introduces a new accounting treatment for lease contracts which has been applied by the Bank beginning from January 1, 2020 (Note 3.3).

In accordance with the Law on Accounting of Montenegro, IAS and IFRS published by the International Accounting Standards Board must be translated by the appropriate competent authority of Montenegro which has the right to translate and publish them, approved by the International Federation of Accountants (IFAC). Therefore, only IAS and IFRS officially translated, approved and published by the Institute of Certified Accountants of Montenegro can be applied. The latest official translations were published for the part of IAS in force since 1 January 2009, i.e., the part of IFRS in force since 1 January 2013, which includes only the basic text of standards and interpretations and does not include basis for conclusion, illustrative examples, instructions for application, comments, opinions and other explanatory material. In addition, the said translation does not contain a translation of the Basis of the Preparation and Presentation of Financial Statements. Also, amendments and improvements to IAS after 1 January 2009 and IFRS after 1 January 2013 have not been translated or published. In exeption to the above mentioned, in accordance with CBoM regulation, application of IFRS 9 Financial instruments is obligatory for banks starting from January 01, 2018.

Having in mind the effects that the stated deviations of accounting regulations of Montenegro from IFRS and IAS may have on the presentation of consolidated financial statements of the Company, the enclosed financial statements differ in that part and deviate from IFRS and IAS and cannot be treated as financial statements prepared in accordance with IFRS and IAS.


Pursuant to the Law on Accounting, companies are obliged to prepare, submit and publish separate and consolidated financial statements when they have control (parent legal entities) over one or more legal entities (dependent legal entities) in accordance with IAS and IFRS.Based on the investment in investees, conditions are met for preparation of consolidated financial statements in accordance with IFRS. The Group prepares consolidated financial statements by applying method of full consolidation having in mind that it controls the investees in accordance with IFRS 10 Consolidated financial statements. The Group has prepared and published consolidated financial statements at the same date as separate financial stetments, in accordance with IFRS. In accordance with provisions of IFRS 10 Consolidated financial statements, the control of consolidated controlled entities by the Group is established in the Group:

1) ihas power to manage the investee;2) is exposed, or has rights to variable returns from it involvement with the investee;3) has abilits to use its power over the investee to affect the amount of its returns.

The Group reassesses if it really controls controlled entities in case certain facts and curcumstances occur that indicate change in any of the three elements of the controls. Consolidation of the controlled entity begins from the moment of establishing control of the Group over controlled entities, and ceased when the Group loses the control. In other words, income and expenses of the investees are included in the consolidated profit and loss statement and other comprehensive result from the date the Group has gained control over the investee untill the date the control is lost. Basic information on controlled entities of the parent legal entity are presented in the table below:

Name of the controlled entity Main business activity Date of acquiring % of capital share

2020 2019

OTP Debt Collection DOO, Podgorica Other financial services December 17, 2018 100% 100%

Podgorička banka AD, Podgorica Other monetary business July 22, 2019 n/a 100%

As disclosed in the Note 1, Podgorička banka AD, Podgorica, is merged with the parent legal entity, CKB, as of December 11, 2020.

Consolidated financial statements are prepared based on the principle of initial (historical) cost, excluding valuation of financial instruments measured at fair vaalue through other comprrehensive result. Historical cost is based on fair value of compensation paid for goods and services.

Fair value is the price that can be received for sale of an asset or paid for transfer of a liability in regular transaction between market participants at the date of measurement, regardless if the price is directly determinable or assessed by using some other valuation technique. In estimating fair value of an asset or a liability, the Group takes into account characteristics of the asset or liability if other market participants would also take into account these characteristics when determining the price of the asset or liability at the date of measurement. In the accompanying consolidated financial statements, for the purpose of measurement and/or disclosure, fair value is determined in manner described in the Note 4.7.

In preparing these consolidated financial statements, the Group has applied the accounting policies set out in Note 3.

The consolidated financial statements of the Group are presented in euros (EUR), which is the functional currency of the Group and the official currency in which the financial statements are submitted in Montenegro. Unless otherwise stated, all amounts are in thousands of EUR.

All amounts of assets, liabilities, capital, income, expenses and cash flows arising from intercompany transactions of the Group members are fully eliminated in the consolidation.

2.2. Use of Estimates

The preparation of consolidated financial statements requires the use of estimates and assumptions that affect the effects of policy implementation, the reported amounts of assets and liabilities, and the reported amounts of income and expense during the reporting period. The estimates and judgments are made based on historical experience and other factors, including expectations about future events


that are believed to be reasonable under the circumstances, the results of which provide a good basis for estimating the carrying values of assets and liabilities that cannot be clearly seen from other sources. Actual results may differ from these estimates.

The estimates and judgments are reviewed on an ongoing basis. Revisions of accounting estimates are recognized in the period in which the estimate is revised if the revision affects only that period or, in the period of the revision and future periods if the revision affects both current and future periods. Specific areas of uncertainty of estimates and critical assumptions in applying accounting policies that have the most significant effect on the amounts disclosed in the financial statements are:

(a) Loss on impairment of loans and placements

The Group reviews its loan portfolio at least once a month to determine whether an impairment loss should be recognized in the income statement. The Group assesses whether there is any observable evidence to suggest that there has been a measurable decrease in the estimated future cash flows of the loan portfolio before such a decrease can be identified for each individual loan within the loan portfolio. Such evidence may include observable data indicating that there have been changes that may have an adverse effect, namely a change in the debtor's status with respect to loan repayment to the Group, or in economic conditions in the country that are directly related to the impact that outstanding contractual payment obligations may have on the assets of the Group.

Management relies on estimates based on historical loss experience for assets with credit risk characteristics, as well as objective evidence of impairment, similar to those mentioned in the loan portfolio when estimating future cash flows. The methodology and assumptions used in estimating the amount of future cash flows and their timing are subject to constant review, with the aim of minimizing the difference between the estimated and actual loss.

(b) Impairment of the securities at fair value through other comprehensive income and investments in affiliates, subsidiaries and joint ventures using the equity method

The Bank determines that there has been an impairment of securities at fair value through other comprehensive income and investments in subsidiaries when there is a significant or

prolonged decline in their fair value below their cost. Determining what is significant or prolonged requires judgment. Impairment may be justified when there is evidence that there has been a deterioration in the financial position of the investee, industry or sector, as well as in cash flows from operating and financing activities.

(c) Severance pay and other long-term employee benefits

The present value of assets for retirement benefits and other long-term benefits depends on a number of factors determined by an independent certified actuary using certain assumptions. Any changes in these assumptions would affect the present value of these assets. The key assumptions for severance pay and other long - term employee benefits are set out in Note 26.

(d) Provisions

Provisions are reviewed at each balance sheet date and adjusted to reflect the best estimate. If it is no longer probable that an outflow of resources representing economic benefits will be required to settle the obligation, the provisions are reversed through the income statement. Provisions are recognized when it is expected that the Bank, as a result of past events, will have a current legal or derived obligation which can be reliably measured and the settlement of which is expected to result in an outflow of resources that represent economic benefits to The Group.

(e) Impairment of non-monetary assets

The Group analyzes the values at which intangible assets and property, plant and equipment of The Group are presented. If there is an indication that an asset is impaired, the recoverable amount of the asset is estimated to determine the amount of impairment. If the recoverable amount of an asset is estimated to be lower than the asset's carrying amount, the asset's present value is reduced to its recoverable amount. Impairment assessment requires the management to make estimates in respect to the cash flows, growth rates and discount rates for cash-generating units subject to assessment.


(f ) Useful lives of property, plant and equipment and intangible assets

Determining the useful lives of property, plant and equipment and intangible assets is based on previous experience with similar assets, as well as on anticipated technical developments and changes affected by a number of economic or industrial factors (Note 3.9 and 3.10).

The adequacy of a particular useful life is reviewed annually or whenever there is an indication that there has been a significant change in the factors underlying the estimates of useful life.

(g) Fair value of financial instruments

The fair value of financial instruments traded in an active market at the balance sheet date is based on quoted market prices. The fair value of financial instruments that are not quoted on an active market is determined using certain valuation techniques that involve some degree of judgment in estimating fair value. The valuation methods, assumptions and techniques used to determine fair value are explained in detail in Note 4.7.

2.3. Going Concern

The consolidated financial statements have been prepared on a going concern basis, which entails that The Group will continue to operate for an indefinite period of time in the foreseeable future.

On December 31, 2020, The Group had a positive result in the amount of EUR 2.571 thousand (December 31, 2019: EUR 33.759 thousand). The result has been significantly influenced by costs incurred due to the merger with Podgorička banka (EUR 1.754 thousand). Additionaly, significant increase of expenses related to impairment of financial instruments not carried at fair value through profit and loss had effect on the net result (Note 2.6, 3.6, 12a,c, i 17).

As per its business plans, The Group plans to achieve a positive result in the coming period. During 2020, The Group maintained a very strong capital position, which is reflected in the fact that The Group's solvency ratio on December 31, 2020 was 20.07%, which is significantly above the statutory minimum of 10%.

Additionally, the daily liquidity ratio on December 31, 2020 is 1.79, which is also above the legally prescribed minimum of 0.9.

2.4. Netting

Assets and liabilities or income and expenses may not be netted unless there is a legally enforceable right to netting and there is an intention to realize the asset and settle the liability simultaneously or on a net basis or as permitted by other IFRSs. The Group's assets and liabilities, and income and expenses, are presented separately, except when netting reflects the substance of the transaction or other event.

2.5. Comparative data

For financial statements, prepared on December 31, 2020, as comparative data, The Group presented data from audited consolidated financial statements as of December 31, 2019.

2.6. Impact of the Covid – 19 crisis to The Group’s operation

During 2020, due to negative effects of the Covid-19 pandemic to business, the Central Bank of Montenegro and Government of Montenegro (hereinafter referred to as: CBoM) have prescribed a set of measures to mitigate the negative effect. Firstly, in March 2020, Decision on interim measures to mitigate the adverse effects of the new coronavirus on the financial system ("Official Gazette of MN“ No. 19/20) came to force (moratorium I). In accordance with the Decision, both private individuals and legal entities have the right to apply for moratorium on the repayment of loan obligations upon submitting the request. The moratorium was possible to activate on credit exposures approved before March 23, 2020. The moratorium on repayment of liabilities could be activated for a period of 3 months with the capitalization of interest, where interest in this period would be calculated in accordance with the repayment schedule, and then added to the principal at the end of moratorium.

During the year, the measures were amended a number of times. The main prerequisites for applying for each of the moratoriums were the following:

• On December 31, 2019, the borrower is not in delay for more than 90 days;• As of December 31, 2019, the loan is not

classified as non-performing;• The loan for which the moratorium is being

applied for has not been restructured in 2020.

Second set of the CBoM measures, moratorium II, began on June 01, 2020. Commercial banks were in change of determining criteria for customers that can apply to moratorium. The conditions of the Bank were mainly related to customers that lost their


jobs due to the pandemic, or have decrease of the salary. Also, for moratorium II, seafarers also have the opportunity to apply with the submission of the necessary documentation.The moratorium III started on September 1, 2020. Within these measures, customers from the tourism sector and from the agriculture, forestry and fisheries sectors are entitled to a moratorium on loan repayment in the period from September 1, 2020 to August 31, 2021.Starting from November 6, 2020, customers had possibility to apply for moratorium IV with duration of 6 months, in case they lost their jobs in the period after March 2020, due to effects of crisis caused by Covid-19 on economic system, or loan restructuring, if their salaries are reduced in this period, due to the crisis.Loans of CKB bank that were subject to moratorium are presented in the following table (balance of loans as of December 31, 2020):

Allowances for credit losses are increased during the year in order to reflect effects of the COVID-19 crisis. The increase is realised through change of Probability of Loss (PL) and Loss Given Loss (LGL) vectors that present inputs for calculation of expected losses (EL) primarily for loans in stage 1.

Impact of Covid-19 crisis on liquidity of the Group was assessed through: 1)potential deposit outflows; 2) expected lower credit activity; 3) funding sources eligibility projections; and 4) CBoM loan moratorium rules effects. It is concluded that, even with high deposit outflows, Bank is able to maintain high liquidity levels and sustainable and stable operations.

CBoM Total Legal entities Private individuals and cards

classification

Gross loans

Moratorium Moratorium

Gross loans


Gross loans


used active used active used active

A 877.614 321.867 12.533 448.533 99.235 8.694 429.081 222.632 3.839

B 63.090 46.781 1.677 54.600 38.097 1.034 8.490 8.684 643

C 3.802 3.930 30 1.382 1.842 27 2.420 2.088 3

D 1.081 795 - 644 643 - 437 152 -

E 9.619 885 - 4.488 281 - 5.131 604 -

Ukupno 955.206 374.258 14.240 509.647 140.098 9.755 445.559 234.160 4.485


3. 3. SUMMARY OF SIGNIFICANT ACCOUNTING POLICIES

3.1. Income and Expense Recognition

Interest income and expense, including default interest and other expenses related to interest-bearing assets, i.e., interest-bearing liabilities, calculated according to the principle of causality of income and expenses and conditions of the contractual relationship defined by the contract between the Group and the customer. Interest income and expense are recognized on an accrual basis using the effective interest rate method for the period in which they are earned, and accrued interest is accrued on the term of the contractual obligation. Interest income is mainly calculated on placements to the customers, deposits with other financial institutions, investment securities, and interest expenses are calculated on financial liabilities on deposits and loans. The loan approval fee, which forms a part of the effective interest rate, is recorded within fee income and expense. Loan approval fees are calculated and charged once and are recorded as deferred income, and are recognized in income for the period in proportion to the elapsed time of use of the loan. Fee and commission income and expense also include fees based on the issuance of guarantees and letters of credit by the Group, domestic and international payments and transactions in foreign currencies, intermediary and other services of the Group. Other income and expenses from fees and commissions are recorded at the time of provision of services.

3.2. Foreign Exchange Translation

Transactions denominated in foreign currencies are translated into Euros at the official middle exchange rates, at the date of each transaction. Assets and liabilities denominated in foreign currencies at the balance sheet date are translated into Euros by applying the official middle exchange rates, prevailing at that date. Net foreign exchange gains or losses arising from foreign currency transactions and from the translation of foreign currency balance sheet items are credited or charged to the income statement as foreign exchange gains or losses. Commitments and contingent liabilities denominated in foreign currencies are translated into EUR at the middle exchange rate valid at that date.

3.3. Leases

IFRS 16 "Leases" sets forth new principles for recognizing, measuring, presenting and

disclosing leases. The published standard, IFRS 16 “Leases”, is effective for annual periods beginning on or after 1 January 2020. It repeals the previous standard IAS 17 - Leases.

In accordance with the standard, lessees are required to recognize fixed assets with the right of use longer than 12 months as fixed assets, while recognizing the obligation under these leases. The exceptions are short-term leases and low-value leases.

As disclosed in Note 2.1, the application of IFRS 16 Leases has been postponed to 1 January 2020, in accordance with the letter of the Central Bank of Montenegro dated 11 January 2019. By a letter dated February 6, 2020, the Central Bank of Montenegro informed the banks about the possibility of applying the so-called modified retrospective method, which includes uncorrected comparative data and recognition of the cumulative effect as a correction of the initial capital balance at the beginning of the current period (date of initial application). The application of this method enables banks to form the initial balance, which includes changes that were recorded in 2019 at the request of the parent bank. Modified retrospective method has been applied by the Group beginning from January 1, 2020. a) The Group as a lessee

At conclusion of a contract, the Group shall assess whether the lease contract conveys the right to control the use of an identified asset for a period of time in exchange for consideration.

At the commencement of the lease term, the Group recognizes a right-of-use asset and a lease liability. Exemptions are:

• Short term leases, and• Leases, where the underlying asset

is of low value (individual asset with a value of $5,000 or less when new).

The Group recognizes lease expense on a straight-line basis over the term of the lease or on another systematic basis if that basis is more representative.

At the commencement date, the right-of-use asset is measured at cost.

The cost of the right-of-use asset comprises:

• The amount of the initial measurement of the lease liability;


• Any lease payments made at or before the commencement date, less any lease incentives received;• Any initial direct costs incurred by the

lessee; and• An estimate of costs to be incurred by

the lessee in dismantling and removing the underlying asset, restoring the site on which it is located or restoring the underlying asset to the condition required by the terms and conditions of the lease, unless those costs are incurred to produce inventories.

At the commencement date, the lease liability is measured at the present value of the lease payments that are not paid at that date.

The discount rate applied to calculate the present value – unless the contract has other provisions – is the incremental borrowing rate determined which is based on government securities zero coupon yield curves increased by the spread reflecting the risk of the Group. OTP Bank defined methodology for calculation of discount rates.

At the commencement date, the lease payments included in the measurement of the lease liability comprise:

• Fixed payments less any lease incentives receivable;• Amounts expected to be payable by the

lessee under residual value guarantees;• The exercise price of a purchase option if

the lessee is reasonably certain to exercise that option;• Payments of penalties for terminating

the lease, if the lease term reflects the lessee exercising an option to terminate the lease.

The Group always separates the non-lease components of the lease contracts (e.g. insurance fee, utility bills) and books them as an expense.

Lease payments must be included in the measurement of the lease liability without pertaining taxes.

In case of contracts with definite term:

• If the lessee does not have any extension or termination option according to the contract, the lease term is the contractual term;• If the lessee has termination or extension

option, and it is reasonably certain that the lessee will exercise that option, the lease term is the contractual term, extended or shortened with the period based on the option.

Contracts on indefinite term usually contain termination options. If the lessee and the lessor have also right to terminate the contract at any time during the lease term with no more than an insignificant penalty, the lease term that can be considered enforceable is the notice period, so the lease term is equal to the notice period of the contract termination.

The lease liability is calculated in the contractual currency. When determining the contractual currency, substance is over form.

b) The Group as a lessor

Leases are classified as finance leases whenever the terms of the lease transfer substantially all the risks and rewards of ownership to the lessee. All other leases are classified as operating leases.

Amounts due from lessees under finance leases are recorded as other receivables at the amount of the net investment in the lease of the Group. Rental income from operating leases is recognized over the term of the relevant lease.

c) First application of IFRS 16 “Leases”

The purpose of the new standard IFRS 16 - Leases is to facilitate the comparability of financial statements, presenting both finance and operating leases in the balance sheet and to provide appropriate information to users of financial statements about the risks associated with contracts. The new standard abolishes the distinction between business and finance leases in the lessee's books, and requires the recognition of the right to use assets and the lease obligations in relation to all lease contracts.

The basic element that differentiates the definition of leases from IAS 17 and IFRS 16 is the requirement to control the used, specific assets, which are directly or indirectly specified in the contract.

Expenses related to the use of leased assets, most of which were previously recognized in external service expenses, will now be classified as depreciation and interest expenses. Use rights are amortized on a straight-line basis, while lease obligations are settled using the effective discount rate.

In the Statement of Cash Flows, cash flows from the principal of the lease liability, payments for short-term leases, leases of low value assets and variable lease payments that are not included in the measurement of the lease liability are


classified as cash flows from operating activities. Payment of interest in respect of a lease liability is classified as an outflow from interest and similar expenses.

For lessors, the recognition and measurement requirements in IFRS 16 are similar to those in IAS 17. Leases are classified as finance and operating leases in accordance with IFRS 16. Compared to IAS 17, IFRS 16 requires lessors to disclose more information than before, however the main characteristics of accounting treatment are unchanged.

The Group used the following practical means:

• Applies a single discount rate to lease portfolio with moderately similar characteristics.• Applies the simplified method to

contracts maturing within 12 months from the date of first application.• Excludes initial direct costs from

measuring the asset with the right of use on the date of first application.• Uses subsequent insight into

determining the lease term if the contract contains options to extend or terminate the lease.

d) IFRS 16 Project

During 2018, at the request of OTP Group, the Group launched the IFRS 16 Implementation Project. For the needs of OTP Group, the Group started applying the standard on January 1, 2019. As already mentioned, local implementation in accordance with the regulations of the CBM started on January 1, 2020.

The project was implemented in three phases:

Phase I - Contract analysis, data collection

During the analysis of all signed contracts, the classification of contracts was performed, whether it is a lease of services or goods. The analysis covered all relevant contracts regardless of their current classification. In addition, in order to calculate the value of the right-of-use-assets and liabilities under the lease, all relevant information was collected.

In the balance sheet, the Group presents the following types of assets with the right of use:• Office building• Branch

Average lease term:

• Business building 5.67 years• Branch 5.20 years

Phase II - Contract evaluation, calculations

In accordance with the application of IFRS 16, an analysis was prepared, which included:

• Impact on the balance sheet on the date of first application

• The impact of leases that are recognized and measures in accordance with IFRS 16 on the balance sheet and income statement.

By applying the tool for calculating the lease, the value of the right-of-use-assets and the liability based on lease was determined.

Stage III - Implementation of IFRS 16 based on the developed concept, Developing accounting policy and disclosures

In case of leases previously classified as operating lease (applying IAS 17), the Group recognizes:

• • The Lease liability, - as the present value of the remaining lease payments, - discounted using incremental borrowing rate at the date of applications

• • The right-of–use-assets,- at an amount equal to the lease liability,- adjusted by the amount of any prepaid or accrued lease payments relating to that lease recognized in the balance sheet immediately before application, excluding initial cost from the measurement.

In accordance with developed concept, the Group will use the application which OTP Group developed for these purposes.

Recognition of lease liabilities

The Group has recognized lease liabilities relating to leases previously classified as “operating leases” in accordance with IAS 17 Leases. The amount of the liability is equal to the present value of the remaining leases at the date of application of IFRS 16. Payment under the lease is discounted using the interest rate implied in the lease or, if that rate cannot be easily determined, the incremental borrowing rate. The average interest rate applied by the Group is 3.12%, depending on the maturity of the lease contract.

At the date of initial recognition, lease payments contained in lease liabilities include the following


types of payments for the right to use a fixed asset for the duration of the lease:

• fixed lease costs less any incentives (discounts),• variable lease payments that depend on

market indices,• amounts expected to be paid by the

lessee under residual value guarantees,• the exercise price of the purchase

option, if it is certain that this option will be exercised, and• payment of a contractual penalty for

termination of the lease contract, if the lease period shows that the lessee has used the possibility of terminating the lease.

The Group uses assets related to short-term leases (less than 12 months), as well as in the case of leases in connection with which the fixed asset has a small value (less than USD 5 thousand). These types of payments will be recognized by the Group as an expense, on a straight-line basis over the term of the lease.

Recognition of assets with the right of use

Assets with the right of use are initially measured at cost.

The cost of the assets with right of use includes:

• initial assessment of lease liabilities,• all lease payments made on or before

the commencement date, less any amount of incentive/discount,• initial costs incurred by the lessee

immediately after the conclusion of the lease contract,• estimates of the costs to be borne by

the lessee as a result of the obligation to dismantle and remove the fixed asset or renovation/restoration.

Application of estimates

The application of IFRS 16 requires certain estimates and calculations to be made that affect the measurement of finance lease liabilities and assets with the right of use. This among others includes:

• designation of contracts that are subject to IFRS 16,• determining the duration of such

contracts (including contracts of indefinite duration or renewable),• determining the interest rates to be

applied for the purpose of discounting future cash flows,

• determining depreciation rates.

Formation of opening balance - application of IFRS 16 - Leases on January 1, 2020

As the Group has already implemented the standard for the purpose of OTP Group reporting and based on the letter from the Central Bank of Montenegro No. 03-937-1/2020 dated February 06, 2020, the Group recognized the following changes in the balance sheets on January 1, 2020.

January 1, 2020Assets with the right of use 3.202Liabilities based on lease 3.265Cumulative effect recognized as an adjustment to equity at the date of first application (63)

In accordance with the above letter, the Group had the option of applying a modified retrospective method, according to IFRS 16. C5 (b), which involves unadjusted comparative data and recognition of the cumulative effect as an adjustment to the opening balance equity at the beginning of the current period (date of initial application).

3.4. Taxes and Contributions

Profit Tax

Current Profit Tax

Profit tax is calculated and paid in accordance with the Law on Corporate Profit Tax ("Official Gazette of Montenegro" No. 65/01, 12/02, 80/04, 40/08, 86/09, 40/11, 14/12, 61/13 and 55/16). The profit tax rate is proportional and amounts to 9% of the tax base. Taxable profit is determined on the basis of profit shown in the income statement with the adjustment of income and expenses in accordance with the provisions of the Law on Corporate Profit Tax.

The Law on Corporate Profit Tax stipulates that a loss based on the tax balance in the current year cannot be carried back. Losses on the tax balance of the current year can reduce the taxable profit of the future period, except for those arising from capital gains and losses, not longer than 5 years.

Deferred Profit Tax

Deferred profit tax is determined using the balance sheet liability method, for the temporary differences arising between the tax bases of assets and liabilities, and their carrying values. The applicable tax rates at the balance sheet date are used to determine the accrued amount of profit tax. Deferred tax liabilities are recognized


for all taxable temporary differences. Deferred tax assets are recognized for all deductible temporary differences and tax losses and credits, which can be carried in the next fiscal periods, to the extent that it is probable that future taxable profit will be available against which deferred tax assets may be utilized.

Taxes, contributions and other duties not related to operating results

Taxes and contributions which not depend on operating result include property tax, value added tax, contributions on salaries borne by the employer, and other taxes, duties and contributions paid pursuant to various state and municipal tax regulations.

3.5. Cash and Cash Equivalents

In the statement of cash flows, cash and cash equivalents include banknotes and coins in cash and ATMs, funds in accounts with the Central Bank of Montenegro, funds in accounts with commercial banks and other highly liquid financial assets with a maturity of up to three months.

3.6. Financial Instruments

The Group recognizes a financial asset or a financial liability in its statement of financial position when, and only when, the entity becomes a party to the contractual provisions of the financial instrument.

The Group classifies its financial assets in the following categories: financial assets measured at amortized cost, financial assets measured at fair value through other comprehensive income and financial assets measured at fair value through profit or loss based on: business model for financial assets management and the characteristics of the contractual cash flows of the financial asset. Management determines the classification of financial assets at initial recognition in accordance with the adopted business model and the result of SPPI tool prepared in accordance with SPPI procedure.

(a) Business model The business models reflect how groups of financial assets are managed together to achieve particular business objectives. The business models are not an instrument-by-instrument approach to classification and should be determined on a higher level of aggregation. The Group’s business model refers to how the Group manages its financial assets in order to generate

cash flows. The Group’s cash flows will result from collecting contractual cash flows, selling financial assets or both. If cash flows are generated in a way that is different from the expectations at the date on which the Group assessed its business model, that does not give rise to a prior error in the Group’s consolidated financial statements nor does it change the classification of the remaining financial assets held in that business model.

The business model is determined by the Group’s key management.

(i) Business model: collecting contractual cash flows

In determining whether cash flows are going to be generated by collecting the financial assets’ contractual cash flows, the Group considers the frequency, value and timing of sales during past periods, the reasons for those sales and expectations about future sales activity. The Group considers information about past sales within the context of the reasons for those sales and the conditions that existed at that time as compared to current conditions. Although the objective of this business model may be to hold financial assets in order to collect contractual cash flows, the Group need not hold all of these instruments until maturity. The business model may be to hold assets to collect contractual cash flows even if the Group sells financial assets when there is an increase in the assets’ credit risk.

Irrespective of their frequency and value, sales due to an increase in the assets’ credit risk are not inconsistent with a business model whose objective is to hold financial assets to collect contractual cash flows. Credit risk management activities that are aimed at minimizing potential credit losses due to credit deterioration are integral to such a business model.

(ii) (Business model: collecting contractual cash flows and selling financial assets

The Group may hold financial assets in a business model whose objective is achieved by both collecting contractual cash flows and selling financial assets. In this type of business model, the Group’s key management brings a decision that both collecting contractual cash flows and selling financial assets are integral to achieving the objective of the business model. Compared to a business model whose objective is to hold financial assets to collect contractual cash flows, this business model will typically involve greater frequency and value of sales.


(iii) Other business models

Financial assets are measured at fair value through profit or loss if they are not held within a business model whose objective is to hold assets to collect contractual cash flows or within a business model whose objective is achieved by both collecting contractual cash flows and selling financial assets. A portfolio of financial assets that meets the definition of held for trading is not held to collect contractual cash flows or held both to collect contractual cash flows and to sell financial assets. For such portfolios, the collection of contractual cash flows is only incidental to achieving the business model’s objective.

(b) Contractual cash flow characteristics of financial assets Classification of a financial asset is based on the characteristics of its contractual cash flows if the financial asset is held within a business model whose objective is to hold assets to collect contractual cash flows or within a business model whose objective is achieved by both collecting contractual cash flows and selling financial assets.

The Group should determine whether the asset’s contractual cash flows are solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding.

For the purpose of applying these paragraphs:

• principal is the fair value of the financial asset at initial recognition• interest consists of consideration for

the time value of money for the credit risk associated with the principal amount outstanding during a particular period of time and for other basic risks and lending costs, as well as a profit margin.

Contractual cash flows that are solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding are consistent with a basic lending arrangement. Contractual terms that introduce exposure to risks or volatility in the contractual cash flows that is unrelated to a basic lending arrangement, such as exposure to changes in equity prices or commodity prices, do not give rise to contractual cash flows that are solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding.

The Group assess whether contractual cash flows are solely payments of principal and interest on

the principal amount outstanding for the currency in which the financial asset is denominated.

Time value of money is the element of interest that provides consideration only for the passage of time. However, in some cases, the time value of money element may be modified. In such cases, the Group assesses the modification to determine whether the contractual cash flows represent solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding. When assessing a modified time value of money element, the objective is to determine how different the undiscounted contractual cash flows could be from undiscounted cash flows that would arise if the time value of money element was not modified (the benchmark cash flows). The benchmark instrument can be an actual or a hypothetical financial asset.

If undiscounted contractual cash flows differ significantly - over 2% - from undiscounted benchmark cash flows, the financial asset should be subsequently measured at fair value through the balance sheet. The Group will consider the possible effect of the characteristics of the contractual cash flow in each reporting period and cumulatively over the entire life of the financial asset.

(c) Measurement of financial instruments

The Group at initial recognition measures a financial asset or financial liability at transaction price which represents the market (fair) value plus or minus (in the case of a financial asset or financial liability not measured at fair value through profit or loss) transaction costs that are directly attributable to the acquisition or issue of the financial asset or financial liability.

The Group uses settlement date, i.e., date on which the asset was delivered to the relevant party, including financial instruments in case of recognition and derecognition.

For the purpose of measuring a financial asset after initial recognition, the Group classifies financial assets into these categories:

• Financial assets at fair value through profit or loss • Financial assets at fair value in other

comprehensive income• Securities at amortized cost using the

effective interest method• Loans and receivables at amortized cost

using the effective interest method


After initial recognition, the Group measures financial assets at their fair values, without any deduction for transaction costs it may incur on sale or other disposal, except for the following financial assets:

• loans and receivables, which shall be measured at amortized cost using the effective interest method; • securities, which shall be measured at

amortized cost using the effective interest method; and • investments in equity instruments that

do not have a quoted price in an active market and whose fair value cannot be reliably measured, which shall be measured at cost.

All financial assets except those measured at fair value through profit or loss are subject to review for impairment.

The Group subsequently measures all financial liabilities at amortized cost, except financial liabilities at fair value through profit or loss.

The Group can irrevocably designate that at initial recognition a financial liability is measured at fair value through profit or loss if doing so eliminates or significantly reduces a measurement or recognition inconsistency.

The Group classifies financial liabilities according to the category of measurement at amortized cost.

(a) Financial asset or financial liability at fair value through profit or loss

(i) Financial assets at fair value through profit or loss, which are held for trading

The Group requires that only those instruments and group of instruments can be classified into this category, at which trading generally reflects active and frequent buying and selling, and which are generally used with the objective of generating a profit from short-term fluctuations in price or dealer’s margin.

Financial instruments are also classified in this category, if those are part of a portfolio of identified financial instruments that are managed together and for which there is evidence of a recent actual pattern of short-term profit-taking.

In the interpretation of Group, a period of up to 12 months should be considered as short-term in this regard. This term is, however, only an

indication that the intention of the conclusion of the transaction was the short-term generation of a profit. The actual length of time held can depend on the development of the situation in the market and exceed the defined term.

(ii) Financial assets at fair value through profit or loss, which are not held for trading

A financial asset shall be measured at fair value through profit or loss unless it is measured at amortized cost or at fair value through other comprehensive income. The Group shall measure investments in equity instruments at fair value through profit or loss. However, the Group can make an irrevocable decision at initial recognition to present subsequent changes in fair value of investments in equity instruments in other comprehensive income.

(iii) Designated as at fair value through profit or loss upon initial recognition (‘Fair Value Option’)

The Group may use this option only in following cases:

• the classification eliminates or significantly reduces a measurement or recognition inconsistency that would otherwise arise from measuring assets or liabilities or recognizing the gains and losses on them on different bases (‘accounting mismatch’).• the group of financial assets, financial

liabilities or both is managed and its performance is evaluated on a fair value basis, in accordance with a documented risk management or investment strategy, and information about the group on that basis is provided internally to the entity’s key management personnel.

The use of the Fair Value Option is limited only to special situations, and it can be based only on direct decision of management of the Group.

(b) Financial assets at fair value through other comprehensive income

The financial assets shall be measured at fair value through other comprehensive income if both of the following conditions are met:

• the financial asset is held within a business model whose objective is achieved by both collecting contractual cash flows and selling financial assets; and • the contractual terms of the financial


asset define specific dates for cash flows that are solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding.

At initial recognition, the Group may make an irrevocable decision to present in other comprehensive income subsequent changes in the fair value of an investment in an equity instrument that is neither held for trading.

(c) Financial instruments at amortized cost

The financial assets shall be measured at amortized cost if both of the following conditions are met:

• the business model’s objective is to hold financial assets in order to collect contractual cash flows; and• the contractual terms of the financial

asset contain specific dates for cash flows that are solely payments of principal and interest on the principal amount outstanding.

The Group subsequently measures all financial liabilities at amortized cost, except financial liabilities at fair value through profit or loss.

(d) Impairment of financial instruments

The Group requires that for all financial assets, with the exception of those measured at fair value through profit or loss, the assessment for impairment is performed in accordance with IFRS 9.

Pursuant to IFRS 9, upon the initial recognition and on the reporting dates (last calendar day of the reporting month) the financial assets must be allocated to one of the following three stages:

• Stage 1 – performing,• Stage 2 – performing, but compared to

the initial recognition it shows significant increase in credit risk,• Stage 3 – non-performing

At each reporting date, an entity shall assess whether the credit risk on a financial asset has increased significantly since initial recognition. When making the assessment an entity shall use the change in the risk of a default occurring over the expected life of the financial asset instead of the change in the amount of expected credit losses. To make that assessment, an entity shall compare the risk of a default occurring on the financial asset as at the reporting date with the risk of a default occurring on the financial asset as at the date of initial recognition.

The impairment of the receivables equals the difference of the receivable's gross book value on the valuation date and the present value of the receivable's expected cash flows discounted to the valuation date by the exposure's original effective interest rate (calculated at the initial recognition, or in the case of variable rate, recalculated due to the last interest rate change).

For the portfolio of loans of legal entities that are in stage 3, the Group individually estimates the impairment. If the loan is secured by collateral, the assessment is made on the basis of cash flows from collateral, taking into account the forced sale value and the liquidation value of the collateral. Estimated impairment may be zero when the expected collection is higher than the exposure amount, i.e., in cases when the value of the collateral based on the presented scenarios is higher than the customer’s exposure.

(e) Derecognition

(i) Financial assets

A financial asset (or part of a financial asset or group of financial assets) is derecognized if:

• The contractual rights to receive cash flows from the asset expired; or• The Group has transferred its rights

to receive cash flows from the asset or has assumed to pay cash received from the asset in full amount, without materially significant delay of payment to a third party based on transfer agreement; and• The Group carried out the transfer of

all risks and rewards of the asset, or has not transferred nor retained substantially all risks and rewards of the asset, but has transferred control over it.

When the Group has transferred its rights to receive cash flows from an asset or has entered into transfer arrangement, and has neither transferred nor retained all the risks and rewards of the asset nor transferred control over the asset, the asset is recognized to the extent of the Group’s involvement in the asset. Further involvement of the Group that takes the form of a guarantee over the transferred asset is measured at the original carrying amount of the asset or the maximum amount of consideration the Group would be required to pay, whichever is lower.


(ii) Financial liabilities

A financial liability is derecognized when the contractual obligation is fulfilled, cancelled or expired. In case that the existing financial liability is replaced by another liability towards the same creditor, but under significantly changed conditions or the conditions of existing liability are substantially modified, such replacement or change of conditions is treated as a derecognition of the original liability and the recognition of new liability, and the difference between the original and new value of the liability is recognized in the income statement. 3.7. Implementation of the Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks In accordance with the Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks (“Official Gazette of Montenegro” No. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17, 82/17, 86/18, 42/19) as of January 1, 2013, the Group applies its own methodology for estimating the impairment of balance sheet assets and probable loss on off-balance sheet items, which is in line with the requirements of International Accounting Standards.

In addition to valuing asset items and off-balance sheet items in accordance with International Accounting Standards, the Group is required to classify asset items into one of the following classification categories, depending on the probability of incurring a loss: 1. category A - "pass"; Classification category "A" includes loans and other receivables for which there is firmly documented evidence that they will be collected in accordance with the contracted conditions in full amount.2. category B - "special mention", with subgroups "B1" and "B2"; Classification category "B", subgroups "B1" and "B2", includes a loan for which there is a low probability of incurring loss, but this loan must be subject to special attention of the Group, because the potential risk, if not adequately monitored, could lead to weaker prospects in terms of its collection.3. category C - “substandard”, with subgroups “C1” and “C2”; Classification category "C" includes a loan for which there is a high probability of loss, due to clearly identified weaknesses that jeopardize its repayment.4. category D - “doubtful”; Classification category "D" includes a loan for which collection in full amount is unlikely, having in mind the creditworthiness of the debtor, the value and the possibility of collateral enforcement.

5. category E - "loss"; Classification category E - "loss" incudes a loan that will be completely uncollectible, or will be collected in a negligible amount.

The amount of provisions for potential losses for the Group's advances classified in category A is calculated by applying a percentage of 0.5%. The estimated amount of the provisions for potential losses is calculated by applying estimates of 2% to 7% to advances classified in category B, from 20% to 40% to advances in category C, 70% to advances in category D and 100% to advances in category E.

The Decision on Amendments to the Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks of (“Official Gazette of Montenegro” No. 57/13) defines, if the conditions for exclusion of receivables from the Group's balance sheet are met, the Group is obliged to write off that receivable and to keep it, in due amount, in the internal records until the end of the collection procedure. Exclusion of receivables from the Group's balance sheet occurs if the Group in the process of collection of receivables assesses that the value of receivables measured at amortized cost will not be reimbursed and that the conditions for derecognition of financial asset are met, which includes the following cases:

• for an unsecured receivable when bankruptcy proceedings have been opened against the debtor for more than one year, or if the debtor is late with payment for more than two years;• for secured receivable, when the debtor

is late with payment for more than four years, i.e., if the Group has not received any payment from the collateral enforcement in that period.

The Decision on Amendments to the Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks (“Official Gazette of Montenegro” No. 82/17) abolishes the obligation for banks to exclude receivables from the balance sheet.

The Group is obliged to develop a comprehensive strategy for dealing with non-performing loans for a period of three years and sets annual targets related to reducing the level of non-performing loans (operational objectives).

3.8. Investments in Affiliates, Subsidiaries and Joint Ventures Using Equity Method

The Group initially recognizes an investment in the balance sheet after gaining control over the investment beneficiary. The date of acquisition


of control is the date of registration of the investment in the Central Registry of Business Entities unless there is a written agreement with a defined date. The initially recognized value consists of the purchase value and any other costs that are directly attributable to the acquisition less any impairment.

At each reporting date, the Group assesses whether there is any indication that the value of these assets may be impaired. If such an indication exists, the Group performs a return assessment. The value of an asset is considered impaired when its carrying amount exceeds the return on assets. The Group records an impairment loss as an expense in the income statement.

The Group recognizes income from investments only if the subsidiaries have distributed the results, i.e., if the subsidiaries have made a decision on the distribution of profits. These revenues are recorded in the income statement.

Subsidiaries are those legal entities in which the reporting legal entity has an ownership stake above 50% or more than half of the voting rights or the right to manage the financial or business policy of the subsidiary.

In consolidation, effects of investment in affiliates and subsidiaries are eliminated from the consolidated financial statements, i.e. in process of preparing consolidated financial reports, parent legal entity investment in capital of the investee is netted with the amount of capital of the investee.

3.9. Property, Plant and Equipment

As of 31 December 2020, property, plant and equipment are stated at cost less impairment losses. The cost is the value per supplier's invoice, increased by the dependent costs based on the purchase and the costs of bringing the assets into a state of functional readiness.

The estimated useful life of property and equipment is as follows:

2020 2019

Buildings 40 40

Computers and computer equipment 4 - 5 4 - 5

Furniture and office equipment 4 – 10 4 – 10

Motor vehicles 8 8

ATM machines 7 7

Other equipment 8 8

Investments in assets based on current maintenance are recognized as an expense in the period in which they are incurred.

3.10. Intangible Assets

Acquired licenses are reported at purchas value. Licenses have a limited life and are reported at cost less accumulated impairment losses. Depreciation is calculated in accordance with the period of use determined by the contract if the agreed period of use is shorter than eight years, if the agreed period of use is longer than eight years, depreciation is calculated using the proportional method, at a rate of 12.50% (2019 – 12.50%), in order to allocate the costs of licenses during their estimated useful life. The costs of computer software are capitalized in the amount of costs incurred in acquiring and putting them into use. Thesecosts are amortized over their estimated useful lives. Depreciation is calculated using the proportional method, at a rate of 12.50% (2019 - 12.50%) in order to allocate the costs of the software over their estimated useful lives.

The value of client base provides information of how much value the Group can achieve from "old" customers in the coming years. The value of the client base was determined on July 31, 2019 in the business combination of the acquisition of Podgorička Groupa by the Group. The client base value will be depreciated by 2023.

3.11. Impairment of Tangible and Intangible Assets

At the date of the consolidated statement of financial position, the Group’s management reviews the carrying amounts of the Group’s tangible and intangible assets. If there is any indication that such assets have been impaired, the recoverable amount of the asset is estimated in order to determine the extent of the impairment loss. If the recoverable amount of an asset is estimated to be less than its carrying value, the carrying amount of the asset is reduced to its recoverable amount.

An impairment loss is recognized as an expense of the current period and is recorded under other operating expenses. Where an impairment loss subsequently reverses, the carrying amount of the asset is increased to the revised estimate of its recoverable value. However, this is performed so that the increased carrying amount does not exceed the carrying value that would have been determined had no impairment loss been recognized for the asset in prior years.


3.12. Acquired Assets

Acquired assets are assets that became the property of the Group based on collection of receivables that were secured by that property. The Group records the received assets at the lower than net carrying amount of receivables or market value of the collateral less costs of sale.

Initially, the acquired assets are measured at the value determined in the process of acquisition. Subsequently, the acquired assets are valued at a lower than the carrying amount and estimated value, determined by an independent appraiser.

In accordance with the Decision on Minimum Standards for Investments of Banks in Immovable Property and Fixed Assets ("Official Gazette of Montenegro", No. 24/09, 66/10, 58/11, 61/12, 13/13, 51/13, 16/15 and 82/17) the total investments of the group in immovable property and fixed assets may not exceed 50% of the group's own funds. Exceptionally, a group may have investments in immovable property and fixed assets above the level of 50% of its own funds, if the following conditions are met:

1) the amount of investment in immovable property and fixed assets exceeding 50% of the group's own funds is treated as a deductible item when calculating the total amount of the Group's own funds;

2) after the reduction of the group's own funds, performed in accordance with item 1), the level of own funds and the group's solvency ratio exceed the legally prescribed minimum.

For immovable property acquired in exchange for receivables in the debt restructuring procedure, in the bankruptcy procedure or the liquidation procedure over The Group's debtor, in the debtor's reorganization procedure in accordance with the regulations governing bankruptcy, or in the enforcement procedure to settle claims, when calculating the total amount of investment in immovable property and fixed assets, The Group is obliged to include in the calculation the value of that immovable property at least in the following percentages:

1) 0% if no more than four years have passed since the date of acquisition of the immovable property; 2) 30% if more than four, but not more than five years have passed since the date of acquisition of the immovable property; 3) 50% if five, but not more than six years have passed since the date of acquisition of the real

estate; 4) 75% if more than six years have passed since the date of acquisition of the immovable property.

3.13. Capital and Provisions

The Group's capital is the remainder of The Group's assets after deducting all of its liabilities. Capital is not valued or measured separately. The Group's total capital consists of share capital, provisions, accumulated loss and profit for the current year.

3.14. Provisions

Provisions are liabilities with an uncertain maturity or amount.

They are recognized when:

• - the Group has a valid legal or contractual obligation that results from past events;• - when it is more likely that the

settlement of the obligation will require an outflow of funds and• - when the amount of the liability can be

estimated reliably.

Provisions are measured at the present value of the estimated expenditure required to settle the present obligations. Provisions are re-examined at each statement of financial position date and adjusted so as to reflect the best present estimate. If it is no longer probable that an outflow of resources embodying economic benefits will be required to settle the obligation, the provision is reversed and credited to the income statement.

The Group does not recognize provisions against contingent liabilities until it has determined the existence of a present obligation which can result in an outflow of resources embodying economic benefits required to settle the obligation, or if a reliable estimate cannot be made of the amount of the obligation, in which case it is disclosed.

3.15. Employee Benefits

In accordance with the regulations prevailing in Montenegro, the Group has an obligation to pay contributions to state funds for the employee social security. These obligations include the payment of contributions on behalf of the employee and the employer in an amount calculated by applying the legally prescribed rates. The Group is also legally obliged to withhold the calculated contributions from gross salaries of the employees, and on behalf of the employees, to transfer the withheld portions


directly to appropriate state funds.

These contributions payable on behalf of the employee and employer are booked to expenses in the period in which they arise.

In accordance with the Collective Agreement, the Group has an obligation to disburse a retirement benefit to a retiree, in an amount equal to six average net salaries effective in the Group in the month of disbursement. The Group's consolidated financial statements as of December 31, 2020, include provisions calculated by independent authorized actuary. The mentioned liabilities are valued at the present value of future cash outflows, taking into account the future increase in salaries, which is distributed over the past and future length of service in accordance with the compensation plan. All actuarial gains and losses arising from changes in assumptions and experiential adjustments are recognized immediately in the income statement.

3.16. Financial Guarantees

A financial guarantee agreement is an agreement by which the Group, as the issuer of a guarantee, obliges to make payments up to the amount indicated on the guarantee at the request of the guarantee beneficiary, in case the ordering party of the guarantee does not make the payment or does not fulfill the contractual obligations.

Financial guarantees are initially recognized in the financial statements at fair value with the received fee. Subsequent measurement of guarantees is performed at a higher than the amortized cost of the fee and the best estimate of the amounts required to settle the obligation that may arise as a result of the issued guarantee.

3.17. Management Assets (Custody services)

The Group provides services with securities to legal entities and private individuals, holding and managing assets or investing funds received in various financial instruments on the customers's order. The Group recognizes fee income for the provision of these services. Managed assets are not assets of the Group and are not recognized in the consolidated financial statements, while cash received is recognized within the Group's liabilities. The Group is not exposed to credit risk related to such placements, as it does not guarantee these investments.

3.18. Transactions with Related Parties

The related parties are:

• members of the Group's bodies, shareholders, employees of the Group, as well as members of their immediate family (spouse and children),• a legal entity in which a person who

has a qualified share in a Group also has a qualified share,• a legal entity in which one of the persons

from indents 1 and 2 of this item has a significant influence or the person referred to in indent 1 of this item is a director or a member of the Board of Directors or another appropriate body of that legal entity,• a person who has a share in the capital or

voting rights of at least 50% in a legal entity that has a qualified share in the Group.

When observing any transaction with related party, the attention should be paid to the essence of the relationship, not merely on the legal form.

3.19. Fair Value

Accounting regulations in force in Montenegro define fair value as the value that would be charged for the sale of an asset or paid to settle a liability in a regular transaction between market participants on the measurement date in the given market circumstances.

The Group's obligation is to disclose all information regarding the fair value of assets, receivables and liabilities for which available market information exists and for which a material difference between the carrying amount and fair value is identified.

In Montenegro, there is insufficient market experience, stability and liquidity in the purchase and sale of financial assets and liabilities, as well as other financial instruments, and official market information is not available at all times. Therefore, fair value cannot be reliably determined in the absence of an active market, as required by the accounting regulations in force in Montenegro. In the opinion of management, the amounts disclosed in the consolidated financial statements reflect the fair value that is most reliable and useful for reporting purposes in the circumstances. For the amount of identified assessed risks that the book value will not be realized, the value adjustment is made based on the decision of the Group's management.


3.20. Earnings per share

Basic earnings per share are calculated by dividing the annual net profit attributable to ordinary shares owners with a weighted average number of ordinary shares that were outstanding during the period. Diluted earnings per share are calculated using the same method as for basic EPS, but the determinants are adjusted to reflect the potential dilution that could occur if convertible debt securities, options, warrants or other contracts on ordinary shares issue were converted or exercised into ordinary shares.

3.21. Accounting coverage of a business combination

The Group accounts every business combination and for it using acquisition method. The application of acquisition methods requires:

a) Identification of the acquirer, b) Determining the acquisition date, c) Recognition and measurement of acquired identifiable assets, commitments and any non-controlling interest in the acquired entity; and d) Recognition and measurement of goodwill or gain from a bargain purchase.

The acquisition date is the date on which the acquirer obtains control of the acquired entity. Goodwill, which represents the residual acquisition cost after gaining control of the acquiree over the fair value of the assets acquired, liabilities and contingent liabilities, is recognized as an intangible asset at cost reduced for accumulated impairment in the consolidated balance sheet.Goodwill recognized in a business combination is an asset that represents the future economic benefits arising from other assets acquired in the business combination that cannot be individually identified or separately recognized. Future economic benefits may result from a synergy of identifiable assets acquired, or assets that, individually, do not qualify for recognition in the consolidated financial statements. Goodwill recognized in a business combination is reviewed periodically to determine whether there is any indication of impairment. Gains on negative goodwill, when the net amount of identifiable assets acquired and liabilities assumed exceeds the amount of consideration transferred at the acquisition date, are recognized in the consolidated income statement as other income. In case of status change merger, gains from a bargain purchase is recognized in the balance sheet of the legal entity that is successor, and to which subsidiary is being merged, on the position of retained earnings.

4. FINANCIAL INSTRUMENTS

4.1. Risk Management

In its Strategy for Risk Assumption, the Group has identified the following list of materially significant type of risks it is exposed to:

• Credit risk – represents the risk of loss due to a customer’s failure to meet their obligations towards the Group.• Operational risk – defined as the risk

of loss resulting from inadequate internal processes, human factor and systems, or from external events. This definition includes legal risk, but excludes strategic and reputational risk.• Market risk – represents the probability

of incurring losses on Group balance and off-balance sheet items due to changes in interest rates, foreign exchange rates, securities prices, market indices or other factors impacting the value of financial instruments, as well as the risks related with the marketability of financial instruments.• Country risk - represents the probability

of incurring losses by the Group due to inability of collecting receivables from debtors outside of Montenegro for reasons pertaining to political, social and economic environment of the country in which debtor has its head office or residence (hereinafter: debtor's country).• Liquidity risk – defined as the risk

that the Group will not be able to provide a sufficient amount of cash to meet its obligations as they become due, or risk that the Group may obtain cash with significant expenses to meet its due obligations.• Reputational risk - represents the

potential loss in reputational capital of the Group based on either real or perceived losses in its reputational capital.

The Group has organized the risk management process as an integral part of its governance structure which is embedded in all key processes from the product development to collection of non-performing receivables.

The Group’s risk management has the following set of strategic goals:

• •Balance risk and return • Keep potential losses within the risk-

bearing capacity and the risk appetite • Measure, assess and ensure adequate

coverage of all relevant risks• Provide support to business lines in


achieving their strategic goals

In order to fulfil the stated goals, the risk management function is using the following set of tools:

• Identification of main risks inherent in its value creating processes • Assessment of the level of risk based

on historical data and estimation of future trends• Risk control • Risk mitigation techniques such as

setting up exposure limits, collateral requirements, hedging, establishing control environment, etc.

Credit risk represents a risk of loss due to a customer’s failure to meet their obligations towards the Group.

The basic goal of credit risk management is to help the lines of business to achieve their growth targets without generating excessive losses in the process. In order to achieve this basic goal, the Group is seeking to develop and maintain a well-diversified portfolio able to sustain shocks in any particular industry, geographic region or a customer group it is exposed to.

The following represent the main principles for the sound credit risk management:

• Primary source of repayment of loans should be a cash flow from a customer’s main activity/income • All of the Group’s products and services

should be developed on sound credit risk management principles in order to ensure implementation of the Group’s credit policy

Credit risk management is implemented through credit policy and various operating procedures governing the process of risk identification, system of limits, decision-making and control.

The Group is placing a special emphasis on development of analysis and modelling tools for credit risk management such as approval scorecards. The results of risk assessment are incorporated into product conditions in order to maintain the desired risk profile of the loan portfolio.

To ensure that the risk profile stays within the defined risk appetite, the Group is using the following credit risk control tools:

• credit approval and credit control

procedures• monitoring of compliance with the risk

appetite • monitoring introduction and

implementation of policies and products• portfolio management• reporting • control of the practical implementation

of competences using sampling techniques

4.2. Credit Risk

In its operations, the Group strives to do business with customers of good creditworthiness, in order to reduce as much as possible the exposure to credit risk, which is the risk that debtors will not be able to settle debts to the Group in full and on time. The Group allocates provisions for impairment losses, which relate to losses incurred on the balance sheet date. When making a decision on lending, account is taken of changes in the economy, i.e., the state of certain industries that form part of the Group's loan portfolio, which may lead to losses that differ from the losses on which the provisions were allocated on the balance sheet date.

The Central Bank of Montenegro adopted Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks ("Official Gazette of Montenegro" No. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17 and 82/17, 86/18 and 42/19), which is applied from 1 January 2013, and which implies the application of International Financial Reporting Standards in the valuation and presentation of balance sheet asset and off-balance sheet items. Pursuant to the aforementioned Decision, the Group established a methodology for estimating the impairment of balance sheet assets and probable loss on off-balance sheet items. The Group consistently applies the methodology, reviews it at least once a year and, if necessary, adjusts it to the results of the review, as well as adjusts the assumptions on which the methodology is based.

Credit risk mitigation means maintaining risk at an acceptable level of the Group, i.e., maintaining an acceptable loan portfolio. Credit risk mitigation is implemented through contracting adequate collateral. 4.2.1. Credit Risk Management

Exposure to credit risk manifests itself as the risk of financial loss arising as a result of the inability of the debtor to meet all contractual obligations to the Group. The Group manages the assumed credit risk by setting limits in relation to large loans, individual borrowers and related parties.


The mentioned risks are continuously monitored and are subject to control, which is performed once a year or more often. All loans above the prescribed limit are approved by the Credit Risk Management Committee.

In accordance with the limits prescribed by the Central Bank of Montenegro, the branch concentration of loans is subject to continuous monitoring.

The risk exposure by individual borrowers, including other banks and financial institutions, is further limited by setting a sub-limit on on-balance sheet and off-balance sheet exposures. The actual exposure in relation to the established limits is regularly monitored.

Credit risk exposure is managed by regularly analyzing the ability of borrowers and potential borrowers to repay liabilities. The Group approves the rescheduling of receivables for customer s with certain business problems, in order to make the most of the available possibilities for settling receivables, while at the same time maintaining the ability of the borrower to properly service debts.

Commitments and contingent liabilities based on loans

The primary purpose of these instruments is to ensure that funds are available to the customer in accordance with the requirements. Guarantees and activated letters of credit represent irrevocable guarantees of the Group that it will make payment in the event that the customer is unable to meet its obligations to third parties, and therefore carry the same credit risk as loans. Documentary and commercial letters of credit - which are a written statement of the Group's obligation undertaken on behalf of the customer, authorizing a third party to draw bills of exchange with the Group up to the amount agreed in special terms - are secured by the basic delivery of the goods to which they relate, therefore, they carry lower risk than direct borrowing.

4.2.2. Provisions for Impairment Losses in Accordance with Accounting Regulations Applicable in Montenegro

In accordance with the requirements of accounting regulations in force in Montenegro, the Group allocates financial assets that are measured at amortized cost and at fair value through other comprehensive income in three stages (hereinafter “Stage”):

• Stage 1 – performing assets without significant increase in credit risk since initial recognition• Stage 2 – performing assets with

significant increase in credit risk since initial recognition but not credit-impaired • Stage 3 – non-performing, credit-

impaired assets

Performing (stage 1) assets include all financial assets in which the events and conditions listed in stage 2 and stage 3 do not exist at the reporting date.

The customer or loan must qualify as a delay if one or both of the following two conditions occur:

• if the customer is more than 90 days past due. That is an objective criterion.• there is a possibility that the customer

does not pay all their obligations. This condition is tested based on the delay probability criterion.

The subject of the delay qualification is the exposure (on-balance sheet and off-balance sheet) that causes credit risk (so that it arises from credit obligations, risk-taking agreements).

When financial assets show a significant increase in credit risk, they are allocated to stage 2 if any of the following triggers exist at the reporting date, without meeting any of the conditions for classification as non-performing assets (stage 3):

• payment delay exceeds 30 days,• classified as quality restructured assets

(performing forborne),• based on an individual decision, the

currency of the contract has suffered a significant "shock" from the moment of loan disbursement and there is no hedging position in this regard,• monitoring the classification of

corporate and municipal customers above the various thresholds defined at the Group level.

A financial asset is of poor quality, i.e., an asset is allocated to stage 3 when any of the following events or conditions exist at the reporting date:

• in arrears (default status - based on the definition of arrears at the Group level),• classified as non-performing forborne,

based on the definition of restructuring at the Group level,• classification of monitoring of corporate

and municipal customers above various


thresholds defined at the Group level

When calculating the loss provision for phased categorized exposures, the following phased process is required:

• •Stage 1 (quality asset): recognition of provisions for losses in the amount equal to the 12-month expected credit loss,• Stage 2 (significant increase in credit

risk): recognition of provisions for losses in the amount equal to the expected credit loss during its duration,• Stage 3 (non-performing): recognition

of provisions for losses in the amount equal to the expected credit loss over the term of the loan.

For expected credit losses over the term of the loan, the entity shall assess the risk of default on the financial asset over its expected life. Twelve-month expected credit losses represent a portion of expected credit losses over the term of the loan and represent cash deficits that will arise if the default occurs within 12 months after the reporting date (or a shorter period if the expected life of the financial instrument is less than 12 months), weighted for the probability of that default occurring.

The entity shall estimate the expected credit losses of the financial asset in a manner that reflects:

• an impartial and weighted amount determined by evaluating a range of possible outcomes• the time value of money, and• reasonable and useful information

that is available without undue expense or effort at the date of reporting past events, current conditions and forecasts of future economic conditions.

(i) Defining the expected credit loss on an individual and collective basis

The following exposures are subject to collective assessment:

• exposures to retail regardless of the amount,• exposures to micro and small enterprises

regardless of the amount,• all other exposures that are insignificant

on an independent basis and are not within the competence of special credit handling,• non-stage 3 exposures,• exposures that are in stage 3, but not

significant on an independent basis,• acquired or arisen impaired assets that

comply with the above conditions On an individual basis, exposures that are not from retail or micro and small enterprises of significant amounts are estimated on an independent basis:

• stage 3 exposure,• exposure in the competence of special

credit handling that do not relate to retail segment,• acquired or arisen impaired assets that

comply with the above conditions

The calculation of impairment must be prepared and approved by the Group's risk management organizational units. Calculation, all relevant factors (value of receivables, initial and current effective interest rate, contracted and expected cash flows (from business and/or collateral) for individual periods of the entire useful life of the asset, other relevant information applied during the assessment) and their criteria (including the factors on which the classification as stage 3 is based) must be documented individually, i.e., by receivables.

Impairment of receivables is equal to the difference between the receivables account (gross carrying amount) at the valuation date and the present value of expected cash flows of receivables discounted to the valuation date by original effective interest rate (EIR) calculated at initial recognition, or in the case of variable rate, restated interest rate).

The assessment of expected future cash flows should be forward-looking and must also include the effects of a possible change in the macroeconomic outlook. At least two scenarios must be used to estimate the expected cash flow. Probability weights must be assigned to individual scenarios. To calculate the impairment of transaction, the present value calculated as a weighted average of the individual scenarios must be applied. The estimate must reflect the probability of occurrence and non-occurrence of credit loss, even if the most likely result is non-occurrence of loss.

On a collective basis:

In the collective provisioning methodology, credit risk and changes in credit risk can be properly captured by understanding the risk characteristics of the portfolio. To achieve this, major risk drivers are identified and used to form homogeneous segments that have similar risk characteristics.


Segmentation is expected to remain stable from month to month, however regular (at least once a year) audits of the segmentation process should be established to cover changes in risk characteristics. Segmentation must be performed separately for each parameter, because different factors may be relevant in each individual case.

OTP Group Provisioning Committee prescribes guidelines related to the collective impairment methodology at the group level. In addition, the Committee has the right to agree with the risk parameters (PD - probability of default, LGD - loss due to delay, EAD - exposure in delay) and segmentation criteria proposed by the Group.

The parameters must be reviewed at least once a year and the results must be approved by the Group's Provisioning Committee.

Provisioning parameters should be tested, at least once a year.

In case of performing (stage 1) exposure, 12-month probability of default should be calculated (PD - probability of delay). In the case of exposures that show a significant increase in credit risk (stage 2) or non-performing (stage 3) exposures, PD (probability of delay) must be used for the life of the asset. PD (probability of delay) of the life must be calculated by multiplying the transition matrix according to the remaining contractual maturity or the expected duration of the exposure. During multiplication, the same matrix should be used for the entire life expectancy, except when the "number of years elapsed since payment" is a segmentation factor, in which case the matrices relating to different years of remaining duration are different.

The Group uses two different methods for collectively assessed exposures:

• Retail mortgage loans and non-retail portfolios (small and medium-sized enterprises and large enterprises) that are significantly secured by a mortgage: a modified LGL (loss given loss) methodology based on an asset quality review (AQR). The primary source of data is the collateral itself, but refunds are also considered.• Consumer loans, car financing and

unsecured exposures: LGL methodology based on recovery estimated based on historical data

It is important that the parameters PD (probability of delay) and LGD (loss due to delay) are consistent in terms of recovery and recovery rates.

The calculation of expected losses should be future-oriented, including forecasts of future economic conditions. This can be achieved by applying 3-5 different macroeconomic scenarios, which can be integrated into parameters PD (probability of delay), LGD (loss due to delay) and EAD (exposure after delay).


December 31, 2020 December 31, 2019

ASSETS

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 922.844 906.307

Securities at amortized cost 27.282 79.566

Other financial assets at amortized cost 1.769 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income 2.043 2.388

Other financial assets 4.178 3.116

1.020.229 1.037.366

Off-balance sheet items

Payment guarantees 34.375 38.318

Performance guarantees 44.691 44.707

Unused documented letters of credit 789 1.558

Undrawn credit facilities 89.648 90.439

169.503 175.022

Total credit risk exposure 1.189.732 1.212.388

In thousands of EUR

4.2.3. Maximum Exposure to Credit Risk per Balance and Off-Balance Sheet Items

Exposure to credit risk is controlled by obtaining collaterals and guarantees of legal entities and private individuals.

Before approving loans and other advances, the Group assesses the debtor's creditworthiness, considering the criteria established by internal act, as well as the legal validity and estimated value of collateral.The value of collateral is calculated as its net value, which means the market value less all costs related to the collateral enforcement.

In addition, private individuals are required to receive their monthly income through a transaction account with the Group in order to reduce credit risk.

The types of collaterals are:

• deposits;• the right of pledge on industrial machines, securities, stocks and vehicles;• mortgages on properties and fiduciary transfer of ownership;• bills of exchange;• authorizations;• attachments of salary; and• guarantors and insurance policies


Loans and advances are presented in the following tables:: In thousands of EUR

Gross carrying amount Accumulated impairment

Total, net exposure

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCITotal gross

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCITotal

Accumulated impairment

December 31, 2020.

Loans and advances to banks at amortized cost

62.113 62.113 - - - 62.113 - - - - -

- Housing loans 156.932 143.147 13.229 4.669 616 161.661 (362) (453) (3.903) (11) (4.729)

- Current account overdrafts 3.856 2.541 1.330 187 19 4.077 (8) (52) (152) (9) (221)

- Consumer loans 216.442 210.312 4.796 4.400 662 220.170 (544) (383) (2.607) (194) (3.728)

- Credit cards 3.764 3.183 472 414 21 4.090 (12) (16) (296) (2) (326)

- Special purpose loans 423 392 5 200 12 609 (1) - (182) (3) (186)

- Other loans to individuals, covered by mortgage

53.832 38.469 14.215 3.143 682 56.509 (89) (481) (2.055) (52) (2.677)

- Other loans 1.880 939 498 1.819 - 3.256 (9) (41) (1.326) - (1.376)

- Car loans 202 180 24 - - 204 (1) (1) - - (2)

- Loans to micro and small entities 14.391 11.112 1.982 2.812 725 16.631 (72) (245) (1.818) (105) (2.240)

- Loans to medium and large entities 301.848 223.136 76.778 33.806 1.642 335.362 (5.740) (8.889) (18.776) (109) (33.514)

- Loans to Government and municipalities 163.765 167.580 - - - 167.580 (3.815) - - - (3.815)

- Treasury LOB 5.509 5.676 - - - 5.676 (167) - - - (167)

Loans and advances to customers at amortized cost

922.844 806.667 113.329 51.450 4.379 975.825 (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)

Securities at amortized cost 27.282 27.865 - - - 27.865 (583) - - - (583)

Other financial assets at amortized cost 1.769 1.770 - - - 1.770 (1) - - - (1)

Securities at fair value through other comprehensive income

2.043 2.043 - - - 2.043 - - - - -

Other financial assets 4.178 4.155 129 9.147 - 13.431 (341) (19) (8.893) - (9.253)

1.020.229 904.613 113.458 60.597 4.379 1.083.047 (11.745) (10.580) (40.008) (485) (62.818)

Undrawn credit facilities 88.091 86.519 2.928 155 46 89.648 (1.389) (80) (62) (26) (1.557)

Payment and performance guarantees and unused documented letters of credit

78.575

78.037

1.100

438

280

79.855 (994) (110) (112) (64) (1.280)

166.666 164.556 4.028 593 326 169.503 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)


Loans and advances are presented in the following tables: In thousands of EUR


Total, net exposure

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Total gross Stage 1Stage

2Stage 3 POCI

Total Accumulated impairment

December 31, 2019


44.605 44.605 - - - 44.605 - - - - -

- Housing loans 150.536 138.911 11.183 4.902 197 155.193 (328) (132) (4.195) (2) (4.657)

- Current account overdrafts 3.851 2.997 855 142 17 4.011 (23) (7) (127) (3) (160)

- Consumer loans 215.501 211.819 2.647 2.529 788 217.783 (504) (69) (1.708) (1) (2.282)

- Credit cards 4.439 3.886 565 318 34 4.803 (68) (17) (260) (19) (364)

- Special purpose loans 19.980 19.481 119 329 422 20.351 (63) (8) (291) (9) (371)


32.287 22.313 9.851 1.913 - 34.077 (47) (95) (1.648) - (1.790)

- Other loans 2.151 1.160 440 1.832 - 3.432 (8) (21) (1.252) - (1.281)

- Car loans 265 233 33 - - 266 (1) - - - (1)


- Loans to medium and large entities 276.352 258.247 8.124 33.947 1.907 302.225 (3.904) (992) (20.957) (20) (25.873)

- Loans to Government and muni-cipalities

160.861 164.637 - - - 164.637 (3.776) - - - (3.776)

- Treasury LOB 3.592 3.656 - - - 3.656 (64) - - - (64)


906.307 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987 (9.032) (1.824) (31.736) (88) (42.680)


Other financial assets at amortized cost

1.384 1.385 - - - 1.385 (1) - - - (1)


2.388 2.388 - - - 2.388 - - - - -


1.037.366 990.904 37.876 56.986 4.035 1.089.801 (9.992) (1.831) (40.524) (88) (52.435)

Undrawn credit facilities 88.900 86.520 3.817 102 - 90.439 (1.011) (481) (47) - (1.539)


83.275 77.566 6.706 311 - 84.583 (503) (728) (77) -(1.308)

172.175 164.086 10.523 413 - 175.022 (1.514) (1.209) (124) - (2.847)


Loans and advances to customers at amortized cost Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Total

Gross carrying amount on December 31, 2019 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987

Changes in gross book value

- Transfer to stage 1 28.675 (28.544) (131) - -

- Transfer to stage 2 (72.481) 72.849 (368) - -

- Transfer to stage 3 (951) (1.934) 2.885 - -

Payments of annuities during the year for placements active on January 1, 2020

(32.186) (4.047) (2.313) 28 (38.518)

Financial assets ceased to be recognized, active on January 1, 2020 (33.450) (1.814) (1.076) - (36.340)

Write-offs of exposures (28) (5) (4.118) - (4.151)

New financial assets, as of December 31, 2020 122.308 5.954 148 - 128.410

Net effects of merger of Podgoricka banka (64.270) 33.058 8.333 316 (22.563)

Gross carrying amount on December 31, 2020806.667 113.329 51.450 4.379 975.825

Accumulated impairment on December 31, 2020 (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)

Net carrying amount on December 31, 2020 795.847 102.768 20.335 3.894 922.844

Tables below provide the analysis of exposure trends by asset classes: In thousands of EUR

Loans and advances to customers at amortized cost Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Ukupno

Gross carrying amount on December 31, 2018 376.211 9.180 51.962 - 437.353

Changes in gross book value 346.858 41.182 - 4.039 392.079


- Transfer to stage 2 (29.180) 29.388 (208) - -

- Transfer to stage 3 (1.725) (341) 2.066 - -

Payments of annuities during the year for placements active on January 1, 2019

(49.464) (3.913) (3.664) (4) (57.045)

Financial assets ceased to be recognized, active on January 1, 2019 (95.963) (3.857) (2.225) - (102.045)

New financial assets, as of December 31, 2019 269.930 8.446 269 - 278.645

Gross carrying amount on December 31, 2019 859.050 37.812 48.090 4.035 948.987


Net carrying amount on December 31, 2019 850.018 35.988 16.354 3.947 906.307




Changes in Accumulated impairment

- Transfer to stage 1 (2.001) 1.954 47 - -

- Transfer to stage 2 886 (906) 20 - -

- Transfer to stage 3 51 209 (260) - -

Changes due to change in credit risk (net) for exposures active on January 1, 2020

3.446 (7.824) (666) (230) (5.274)

Financial assets that have ceased to be recognized for placements active on January 1, 2020

302 143 107 - 552

Accumulated impairment for written-off exposures 3 1 4.102 - 4.106

Accumulated impairment for new financial assets, as of December 31, 2020

(1.918) (286) (42) - (2.246)

Net effect of merger of Podgoricka banka (2.557) (2.028) (2.687) (167) (7.439)


In thousands of EUR


Accumulated impairment on December 31, 2018 (4.657) (1.418) (34.305) - (40.380)

Balance on the acquisition date of Podgoricka bankaChanges in Accumulated impairment

(4.723) - - - (4.723)

- Transfer to stage 1 (179) 164 15 - -

- Transfer to stage 2 246 (336) 90 - -

- Transfer to stage 3 12 77 (89) - -


2.322 140 841 (88) 3.215


1.401 541 1.788 - 3.730

Accumulated impairment for new financial assets, as of December 31, 2019

(3.454) (992) (76) - (4.522)



Undrawn credit facilities, financial guarantees and unused documented letters of credit

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Total

Gross carrying amount on December 31, 2019 164.086 10.523 413 - 175.022



- Transfer to stage 2 (3.590) 3.590 - - -

- Transfer to stage 3 (52) (46) 98 - -

Financial assets ceased to be recognized, active on January 1, 2020 (35.856) (2.385) - - (38.241)

Changes of limit (net) for exposures active on January 1, 2020 3.456 (1.676) (18) 23 1.785

New financial assets, as of December 31, 2020 38.734 110 - - 38.844

Net effects of the merger of Podgoricka banka (18.091) 9.749 132 303 (7.907)

Gross carrying amount on December 31, 2020 164.556 4.028 593 326 169.503

Accumulated impairment on December 31, 2020 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

Net carrying amount on December 31, 2020 162.173 3.838 419 236 166.666

In thousands of EUR

In thousands of EUR

Undrawn credit facilities, financial guarantees and unused documented letters of credit Stage 1 Stage 2 Stage 3 Total

Gross carrying amount on December 31, 2018 58.465 39 284 58.788

Balance on the acquisition date of Podgoricka banka 87.612 11.804 532 99.948


- Transfer to stage 1 219 (1) (218) -

- Transfer to stage 2 (777) 777 - -

- Transfer to stage 3 (29) - 29 -

Financial assets ceased to be recognized, active on January 1, 2019 (48.200) (6.023) (29) (54.252)

Changes of limit (net) for exposures active on January 1, 2019 (11.913) (320) (186) (12.419)

New financial assets, as of December 3t, 2019 78.709 4.247 1 82.957

Gross carrying amount on December 31, 2019 164.086 10.523 413 175.022

Accumulated impairment on December 31, 2019 (1.514) (1.209) (124) (2.847)

Net carrying amount on December 31, 2019 162.572 9.314 289 172.175


Undrawn credit facilities, financial guarantees and unused documented letters of credit

Stage 1 Stage 2 Stage 3 POCI Total

Accumulated impairment on December 31, 2019 (1.514) (1.209) (124) - (2.847)


- Transfer to stage 1 (339) 325 14 - -

- Transfer to stage 2 36 (36) - - -

- Transfer to stage 3 - 3 (3) - -


351 (78) (11) (10) 252


370 82 - - 452

Accumulated impairment for new financial assets , as of December 31, 2020

(539) (9) - - (548)

Net effect of merger of Podgorička banka (748) 732 (50) (80) (146))

Accumulated impairment on December 31, 2020 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

In thousands of EUR

Undrawn credit facilities, financial guarantees and letters of credit Stage 1 Stage 2 Stage 3 Total

Value adjustment on December 31, 2018 (830) (6) (32) (868)

Balance on the acquisition date of Podgoricka banka

(1.187) (1.072) (232) (2.491)



- Prelazak u stage 2 17 (17) - -

- Prelazak u stage 3 - 5 (5) -

Changes due to change in credit risk (net) for exposures active on January 1, 2019 616 (204) 132 544

Financial assets that have ceased to be recognized for placements active on January 1, 2019 586 579 12 1.177

Accumulated impairment for new financial assets, as of December 31, 2019 (715) (494) - (1.209)

Accumulated impairment on December 31, 2019 (1.514) (1.209) (124) (2.847)

In thousands of EUR


4.2.4. Loans and Advances

a) Fair value of collateral up to the amount of collateralized exposure

b) Fair value of collateral up to the amount of collateralized exposure according to the exposure assessment method

31 December 2020 31 December 2019

Deposits and guarantees 60.720 41.295

Securities 1.236 2.221

Pledge 25.305 9.655

Mortgages 491.221 467.614

Total 578.482 520.785

In thousands of EUR


For advances assessed at group level

Deposits and guarantees 60.639 41.132

Securities 1.044 1.345

Pledge 24.828 9.253

Mortgage 430.496 403.736

Total 517.007 455.466

In thousands of EUR


For advances assessed at individual level

Deposits and guarantees 81 163

Securities 192 876

Pledge 477 402

Mortgage 60.725 63.878

Total 61.475 65.319

In thousands of EUR

In order to disburse a loan, The Group takes as mortgage the property whose value based on the appraisal made by authorized appraisers must have minimum LTV ratio of 30% (estimated value of property/loan amount * 100). Properties taken as collateral is residential premises, family residential buildings, business facilities and business premises.

When taking pledge on securities, The Group monitors the price of securities taken as collateral on a daily basis. The market value of the pledge must be 50% higher than the value of the placement.


d) Restructured loans and advances

The Group has restructured the loan to the borrower if due to the deterioration of the borrower's creditworthiness it:

a. extended the repayment period for principal or interest; b. reduced the interest rate on the approved loan; c. reduced the amount of debt, principal or interest; d. took over the debt; e. capitalized interest; f. replaced the existing one with a new loan; g. made other similar benefits that facilitate the financial position of the borrower.

During the loan restructuring, the Group performs a financial analysis of the borrower and assesses the borrower's ability, after the loan restructuring, to generate cash flows that will be sufficient to repay the principal and interest of the loan.

As of December 31, 2020, the Group had EUR 26,738 thousand of restructured loans (2019: EUR 25.000 thousand). As of December 11, 2020, the CKB Bank took over EUR 20,796 thousand of restructured loans from Podgorička banka (gross amount).

e) Geographic concentration

The geographic concentration of the Group's exposure to credit risk is shown in the following table:

Montenegro European Union USA and Canada Other Total

Loans and advances to banks at amortized cost - 33.650 25.032 3.431 62.113

Loans and advances to customers at amortized cost 916.679 120 273 5.772 922.844

Securities at amortized cost 27.282 - - - 27.282

Other financial assets at amortized cost 1.769 - - - 1.769

Securities at fair value through other comprehensive income 1.974 57 - 12 2.043

Other financial assets 4.178 - - - 4.178

December 31, 2020 951.882 33.827 25.305 9.215 1.020.229

In thousands of EUR

Montenegro European Union USA and Canada Other Total

Loans and advances to banks at amortized cost - 43.670 346 589 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 900.549 213 26 5.519 906.307

Securities at amortized cost 79.566 - - - 79.566

Other financial assets at amortized cost 1.384 - - - 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income 2.327 49 - 12 2.388

Other financial assets 3.116 - - - 3.116

December 31, 2019 986.942 43.932 372 6.120 1.037.366

In thousands of EUR


In order to identify, measure, assess and monitor the exposure to country risk, the Group uses the methodologies and experiences of OTP Group, as well as the decision of the Central Bank of Montenegro.

Risk exposure is measured and evaluated for all countries in which the seat or residence of the Group's debtor is located. The Group's exposure to country risk is measured on the basis of an individual placement, determined by an act, which involves controlling the rating of the debtor's country, considering the political, economic and social circumstances in the debtor's country.

The Group ranks all debtors' countries in the following risk categories: 1) risk-free countries; 2) low risk countries; 3) medium risk countries and 4) high risk countries.

The ranking of debtors' countries serves the Group to determine the required capital for country risk and to limit the Group's exposure to individual debtor's countries, groups.

f ) Industrial concentration

The concentration of The Group's exposure to credit risk by industries is shown in the following table:

Loans and

advances to

customers at

amortized cost

Loans and advances to

banks at amortized cost

Securities at

amortized cost

Other financial assets

at amortized cost

Securities at fair

value through other

comprehensive income

Investments in

subsidiaries Total

Agriculture. forestry and fishing 7.067 - - - - - 7.067

Mining and quarrying 3.142 - - - - - 3.142

Manufacturing industry 13.626 - - - 1.489 - 15.115

Electricity supply - - - - 162 - 162

Water supply 330 - - - - - 330

Construction 42.041 - - - - - 42.041

Wholesale and retail trade and repair of motor vehicles and motorcycles

118.576 - - - - - 118.576

Traffic and storage 6.163 - - - - - 6.163

Accommodation and catering services 85.409 - - - - - 85.409

Information and communication 25.493 - - - - - 25.493

Financial and insurance activities 11.796 62.113 27.282 1.769 304 - 103.264

Real estate business 2.163 - - - - - 2.163

Professional. scientific and technical activities

3.519 - - - - - 3.519

Administrative and support service activities

3.889 - - - - - 3.889

Public administration and defense and compulsory social security

157.868 - - - - - 157.868

Education 84 - - - - - 84

Healthcare and social protection 917 - - - - - 917

Arts, entertainment and recreation 152 - - - - - 152

Other service activities 702 - - - 19 - 721

Individuals - residents 435.248 - - - - - 435.248

Non-residents 5.966 - - - 69 - 6.035

Total net loans, factoring and forfeiting and guarantees

924.151 62.113 27.282 1.769 2.043 - 1.017.358

Interest receivables and impairment of interest receivables

163 - - - - - 163

Net interest and fees accruals and deferrals

(1.470) - - - - - (1.470)

December 31, 2020 922.844 62.113 27.282 1.769 2.043 - 1.016.051

In thousands of EUR

*This table does not include other financial assets in the amount of EUR 4.178 thousand.


In thousands of EUR

*This table does not include other financial assets in the amount of EUR 3.116 thousand.

Loans and

advances to

customers at

amortized cost

Loans and advances to

banks at amortized cost

Securities at

amortized cost

Other financial assets

at amortized cost

Securities at fair

value through other

comprehensive income

Investments in

subsidiariesTotal

Agriculture. forestry and fishing 11.881 - - - - - 11.881

Mining and quarrying 3.290 - - - - - 3.290

Manufacturing industry 9.361 - - - 1.787 - 11.148

Electricity supply 4 - - - 206 - 210

Water supply 310 - - - - - 310

Construction 43.984 - - - - - 43.984

Wholesale and retail trade and repair of motor vehicles and motorcycles

134.500 - - - - - 134.500

Traffic and storage 6.490 - - - - - 6.490

Accommodation and catering services 72.866 - - - 1 - 72.867

Information and communication 6.501 - - - - - 6.501

Financial and insurance activities 10.656 37.934 79.566 1.384 327 - 129.867

Real estate business 2.422 - - - - - 2.422

Professional. scientific and technical activities

5.040 - - - - - 5.040

Administrative and support service activities

3.514 - - - - - 3.514

Public administration and defense and compulsory social security

161.331 - - - - - 161.331

Education 85 - - - - - 85

Healthcare and social protection 550 - - - - - 550

Arts, entertainment and recreation 256 - - - - - 256

Other service activities 940 - - - 18 - 958

Individuals - residents 428.423 - - - - - 428.423

Non-residents 5.990 6.671 - - 49 - 12.710

Total net loans, factoring and forfeiting and guarantees

908.394 44.605 79.566 1.384 2.388 - 1.036.337

Interest receivables and impairment of interest receivables

213 - - - - - 213

Net interest and fees accruals and deferrals

(2.300) - - - - - (2.300)

December 31, 2019 906.307 44.605 79.566 1.384 2.388 - 1.034.250


In thousands of EUR

Ročnost vanbilansnih stavki po kojima je Grupa izložena kreditnom riziku je sljedeća:

Undrawn Loan FacilitiesPayment and

performance guaranteeUnused Letters of credit Total

December 31, 2020

Up to one year 79.094 68.976 789 148.859

From 1 to 5 years 10.554 10.090 - 20.644

89.648 79.066 789 169.503

In thousands of EUR

Undrawn Loan FacilitiesPayment and

performance guaranteeUnused Letters of credit Total

December 31, 2019

Up to one year 64.519 43.369 1.096 108.984

From 1 to 5 years 25.767 38.649 462 64.878

From 1 to 5 years 153 1.007 0 1.160

90.439 83.025 1.558 175.022

4.3. Market Risk

The Group is exposed to market risks. Market risk is the potential loss caused by adverse changes in the market: interest rates, foreign exchange positions, prices, indices and/or other factors that affect the value of financial instruments. Most often, the main sources of market risk are foreign exchange positions and interest rate risk. Limits for exposure to market risks are internally prescribed and harmonized with the limits prescribed by the Central Bank of Montenegro.

4.3.1. Foreign Exchange Risk

Foreign exchange or currency risk is the risk that a group will incur losses in its operations due to changes in foreign exchange rates. Foreign exchange risk is defined primarily as the potential loss on an uncovered and unprotected open foreign exchange position (assets, receivables, capital and liabilities denominated in a foreign currency). Exposure to foreign exchange risk is regularly monitored through compliance with the limits prescribed by the Central Bank of Montenegro.

The exposure to the risk of changes in exchange rates on December 31, 2020 is shown in the following table:

USDOther

CurrenciesTotal

Foreign Currencies

Local Currency (EUR)

Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 1.131 1.886 3.017 250.867 253.884

Loans and advances to banks at amortized cost 24.934 3.848 28.782 33.331 62.113

Loans and advances to customers at amortized cost - - - 922.844 922.844

Securities at amortized cost - - - 27.282 27.282

Other financial assets at amortized cost 1.738 - 1.738 31 1.769

Securities at fair value through other comprehensive income - - - 2.043 2.043

Investments in subsidiaries - - -

Other financial assets - - - 4.178 4.178

Total assets27.803 5.734 33.537 1.240.576 1.274.113

In thousands of EUR


LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 2 - 2 836 838

Deposits of customets at amortized cost 26.881 5.906 32.787 930.977 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost - - - 81.643 81.643

Loans to clients other than banks at amortized cost - - - 38.310 38.310

Other financial liabilities 452 1 453 15.118 15.571

Total liabilities27.335 5.907 33.242 1.066.884 1.100.126

Net Open Position: - December 31, 2019 14 188 202 192.945 193.147

USDOther

CurrenciesTotal

Foreign CurrenciesLocal

Currency (EUR)Total

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost - - - 1.145 1.145

Deposits of clients at amortized cost 26.781 5.522 32.303 857.652 889.955

Loans to banks and central banks at amortized cost - - - 138.675 138.675

Loans to clients other than banks at amortized cost - - - 31.101 31.101

Other financial liabilities 1.028 195 1.223 17.869 19.092

Total liabilities 27.809 5.717 33.526 1.046.442 1.079.968

Net Open Position: - December 31, 2020(6) 17 11 194.134 194.145

In thousands of EUR

The exposure to the risk of changes in exchange rates on December 31, 2019 is shown in the following table:

USDOther

CurrenciesTotal

Foreign CurrenciesLocal

Currency (EUR)Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 891 2.615 3.506 252.401 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost 25.190 3.480 28.670 15.935 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost - - - 906.307 906.307

Securities at amortized cost - - - 79.566 79.566

Other financial assets at amortized cost 1.268 - 1.268 116 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income - - - 2.388 2.388

Investments in subsidiaries - - - - -

Other financial assets - - - 3.116 3.116

Total assets27.349 6.095 33.444 1.259.829 1.293.273

In thousands of EUR

The following table shows the Group's net foreign exchange position as at 31 December 2020. The Group is exposed to the effects of changes in foreign exchange rates of major currencies, which affect its financial position and cash flows. Management establishes limits on the degree of exposure by currencies that are regularly monitored. The share capital was calculated in accordance with the Decision on Capital Adequacy ("Official Gazette of Montenegro" No. 38/11, 55/12 and 82/17).


USD GBP CHFOther foreign

currenciesTotal

Foreign currency funds 27.803 1.954 3.058 722 33.537

Liabilities in foreign currencies 27.809 1.978 3.054 685 33.526

Net Open Position:

- December 31, 2020 (6) (24) 4 37

% of own capital:

- December 31, 2020 (0,01)% (0,02)% 0,00% 0,04%

Aggregate open position:

- December 31, 2020 11

% of own capital:

- December 31, 2020 0,01%

In thousands of EUR

USD GBP CHFOther foreign

currenciesTotal

Foreign currency funds 27.349 2.307 2.948 840 33.444

Liabilities in foreign currencies 27.335 2.324 2.909 674 33.242

Net Open Position:

- December 31, 2019 14 (17) 39 166

% of own capital:

- December 31, 2019 0,01% (0,01)% 0,03% 0,12%

Aggregate open position:

- December 31, 2019 202

% of own capital:

December 31, 2019 0,15%

4.3.2. Interest Rate Risk

Interest rate risk represents the potential negative impact of interest rate movements on the Group's financial result. In order to minimize this risk, the Group strives to maintain a balance between interest-sensitive assets and liabilities in its operations. Also, the Group does not use active strategies aimed at creating open positions in order to take advantage of a certain trend of interest rate changes. Given the volume and complexity of the Group's operations, the difference between interest-bearing assets and liabilities is the largest source of this type of risk. To assess the risk of changes in interest rates, the Group uses the technique of the difference between the maturity of assets and liabilities ("gap" maturity) and analyzes the potential impact of changes in interest rates on the income statement, but also on the economic value of its capital.

The following table shows the Group's interest-bearing and non-interest-bearing assets and liabilities as at 31 December 2020:


Interest Bearing Non-Interest Bearing Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 24.794 229.090 253.884

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 - 62.113

Loans and advances to customers at amortized cost 920.586 2.258 922.844

Securities at amortized cost 26.717 565 27.282

Other financial assets at amortized cost 1.737 32 1.769

Securities at fair value through other comprehensive income - 2.043 2.043

Other financial assets - 4.178 4.178

Total assets 1.035.947 238.166 1.274.113

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 226 919 1.145

Deposits of customers s at amortized cost 710.063 179.892 889.955

Loans to banks and central banks at amortized cost 138.675 - 138.675

Loans to clients other than banks at amortized cost 27.282 3.819 31.101

Other financial liabilities - 19.092 19.092

Total liabilities 876.246 203.722 1.079.968

Interest Sensitive Gap: - December 31, 2020 159.701 34.444 194.145

The following table shows the Group's interest-bearing and non-interest-bearing assets and liabilities as at 31 December 2019:

Interest Bearing Non-Interest Bearing Total

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 94.658 161.249 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost 44.200 405 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 903.055 3.252 906.307

Securities at amortized cost 79.566 - 79.566

Other financial assets at amortized cost 1.267 117 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income - 2.388 2.388

Other financial assets - 3.116 3.116

Total assets 1.122.746 170.527 1.293.273

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 205 633 838

Deposits of customets at amortized cost 789.309 174.455 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost 81.643 - 81.643

Loans to clients other than banks at amortized cost 33.457 4.853 38.310

Other financial liabilities - 15.571 15.571

Total liabilities 904.614 195.512 1.100.126

Interest Sensitive Gap: - December 31, 2019218.132 (24.985) 193.147


4.4. Operational Risk

Operational risk is the risk of possible negative effects on the financial result and capital of the Group due to failures (unintentional and intentional) in the work of employees, inadequate internal procedures and processes, inadequate management of information and other systems in the Group, and due to unforeseen external events, including events with a low probability of occurrence.

Exposure to operational risk is regularly monitored through compliance with the limits prescribed by the Central Bank of Montenegro. The goal of operational risk management is to ensure that the level of operational risk exposure is in accordance with the Group's Risk Management Strategy and policies, i.e., to minimize losses based on operational risks.

Proactive risk identification and assessment is performed once a year and thus the exposure to operational risks is assessed, considering the possibility, i.e., frequency of occurrence, as well as their potential impact on the Group. In addition, at least once a year, a scenario analysis is performed that refers to fewer probable events of much more serious potential impact on the Group, such as natural disasters, attacks on IT system, collapse of the payment system, significant withdrawal of deposits, etc. Scenarios are harmonized at the level of OTP Group.

4.5. Reputational Risk

Risk of current and future income and capital due to negative public opinion on the way the Group operates. The issue of reputation is very complex and basically arises as an assessment given by customers, about the provision of services. In the short term, the Group's reputation risk is affected by advertising and marketing activities.

4.6. Liquidity Risk

Liquidity management is one of the key tasks of the Group. Liquidity risk is the risk that the Group will not be able to provide sufficient funds to settle liabilities when they fall due, or the risk that the Group will be required to provide funds to settle due obligations from other sources at a reasonable cost and in a timely manner.

4.6.1. Liquidity Risk Management

For the purposes of measuring and monitoring liquidity risk, the Group measures and monitors net cash flows by monitoring the Group's receivables and liabilities for the period remaining to maturity, measuring and comparing cash inflows and outflows, i.e., GAP analysis. The Group makes a liquidity projection on a daily basis, relying on all available information on expected inflows and outflows from the business division, as well as other organizational units of the Group, whose activities have an impact on this risk.

Compliance and controlled mismatch of maturities and interest rates based on assets and liabilities are of great importance to the Group's management. It is not common that the Group has a fully matched position, as business transactions often have an indefinite maturity and are of different types. An unmatched position potentially increases profitability, but also increases the risk of loss.

Maturities of assets and liabilities and the Group's ability to provide sources of funds at reasonable costs upon maturity of liabilities are important factors in assessing the Group's liquidity and its exposure to changes in interest rates and exchange rates.

Liquidity needs to cover guarantees or activated letters of credit are significantly less than the amount of commitments, as the Group does not expect a third party to withdraw the contracted funds. The total outstanding amount of a contractual obligation by which a loan is approved with extended maturity does not necessarily lead to future liquidity requirements, as many of these obligations will expire or be terminated without financing.

The Group's liquidity as its ability to meet due obligations on time depends, on the one hand, on the balance sheet structure (asset structure, diversification and availability of liability positions), and on the other hand on the harmonization of inflows and outflows. The structure of financial assets and liabilities on December 31, 2020 indicates the existence of maturity mismatch of the remaining maturity period of assets and liabilities of 1 to 5 years. The main reason for this maturity mismatch is that short-term sources of funds with a maturity of up to one month, primarily demand deposits, are placed for a longer period of time, mostly as loans and receivables from customers. The Group has developed and applied a stress resistance testing procedure and a procedure for calculating the stable level of a-vista deposits used for the purpose of monitoring maturity match. The analyzes used in accordance with the Procedure for calculation of stable deposits allow the Group to use short-term sources to place funds for a longer period. In order to overcome the liquidity deficit, the Group plans the following activities:


In order to overcome the maturity mismatch, the Group plans to carry out the following activities:• The Group will give priority to short-term placements, up to one year,• The Group will contact the customers whose deposits mature in a period of up to 365 days, in order to prepare a plan for

potential, significant outflows,• If necessary, the Group will withdraw funds from OTP Bank Plc. Budapest in order to overcome the negative gap

During 2020, the Group did not have any issues with maintaining liquidity. The liquidity ratio on December 31, 2020 was 1.79 (December 31, 2019: 1.07).

The maturity match of financial assets and financial liabilities in the review that follows with the balance as of December 31, 2020 is shown according to the expected maturity.

Up to One Month

From One to 3 Months

From 3 to 12 Months

From 1 to 5 Years

Over 5 Years Total

December 31, 2020

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 204.295 - - 49.589 - 253.884

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 - - - - 62.113

Loans and advances to customers at amortized cost 14.590 23.975 149.394 462.953 271.932 922.844

Securities at amortized cost - - - 27.282 - 27.282

Other financial assets at amortized cost - - - 1.769 - 1.769

Securities at fair value through other comprehensive income - - - - 2.043 2.043

Other financial assets 4.111 - 65 2 - 4.178

Total assets 285.109 23.975 149.459 541.595 273.975 1.274.113

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 1.145 - - - - 1.145

Deposits of customets s at amortized cost 62.154 30.812 34.343 762.646 889.955

Loans to banks and central banks at amortized cost - 66.675 72.000 - - 138.675

Loans to clients other than banks at amortized cost 9.393 273 4.235 17.200 - 31.101

Other financial liabilities 19.092 - - - - 19.092

Total liabilities 91.784 97.760 110.578 779.846 - 1.079.968

Net Open Position: December 31, 2020 193.325 (73.785) 38.881 (238.251) 273.975 194.145

The liquidity gap of "1-3 months" was negative as of 31 December 2020 due to a significant amount of short-term loans from the parent bank, which matured within that period (EUR 66,675 thousand). Bearing in mind that this is a loan from OTP that is periodically renewed (roll-over) depending on the need for liquidity – this value of the gap is not problematic from the aspect of liquidity. In addition, the attached table shows liquidity gaps individually, not cumulatively, which means that even if the Group repays the borrowed amount of EUR 66,675 thousand, this would not create a problem with the Group's liquidity.


Up to One Month

From One to 3 Months

From 3 to 12 Months

From 1 to 5 Years

Over 5 Years Total

December 31, 2019

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 195.652 - - 46.313 13.942 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost 44.605 - - - - 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 29.455 32.640 148.170 442.684 253.358 906.307

Securities at amortized cost - 35.056 17.210 27.300 - 79.566

Other financial assets at amortized cost 84 - - 1.300 - 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income - - - - 2.388 2.388

Other financial assets 3.061 - 53 2 - 3.116

Total assets 272.857 67.696 165.433 517.599 269.688 1.293.273

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 838 - - - - 838

Deposits of customets at amortized cost 100.313 83.397 141.713 605.192 33.149 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost 10.000 71.643 - - - 81.643

Loans to clients other than banks at amortized cost 62 1.119 2.699 25.841 8.589 38.310

Other financial liabilities 15.571 - - - - 15.571

Total liabilities 126.784 156.159 144.412 631.033 41.738 1.100.126

Net Open Position: December 31, 2019 146.073 (88.463) 21.021 (113.434) 227.950 193.147

4.7. Fair Value of Financial Instruments

4.7.1. Fair Value of Financial Instruments Measured at Fair Value

Fair value of financial assets and liabilities

Carrying Amount Fair Value

December 31, 2020 December 31, 2019 December 31, 2020. December 31, 2019

FINANCIAL ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 253.884 255.907 253.884 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 44.605 62.113 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 922.844 906.307 922.844 906.307

Securities at amortized cost 27.282 79.566 27.282 79.566

Other financial assets at amortized cost 1.769 1.384 1.769 1.384

Securities at fair value through other comprehensive income 2.043 2.388 2.043 2.388

Investments in subsidiaries - - - -

Other financial assets 4.178 3.116 4.178 3.116

Total financial assets 1.274.113 1.293.273 1.274.113 1.293.273

In thousands of EUR

FINANCIAL LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 1.145 838 1.145 838

Deposits of customets at amortized cost 889.955 963.764 889.955 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost 138.675 81.643 138.675 81.643

Loans to clients other than banks at amortized cost 31.101 38.310 31.101 38.310

Other financial liabilities 19.092 15.571 19.092 15.571

Total financial liabilities 1.079.968 1.100.126 1.079.968 1.100.126


Fair value is the value that would be charged to sell an asset or paid to settle an obligation in a regular transaction between market participants at the measurement date in the given market circumstances. However, there are no available market prices for a certain part of the Group's financial instruments. In conditions where no market prices are available, fair value is estimated using cash flow discounting model or other models. Changes in the assumptions underlying the estimates, including discount rates and estimated cash flows, significantly affect the estimates.

Hierarchy of fair value of financial instruments measured at fair value

Accounting regulations in force in Montenegro define a hierarchy of valuation techniques based on whether the inputs required by those valuation techniques are available or not. Available inputs reflect market data obtained from independent sources; inputs not available include the Group's market assumptions. These two types of inputs have created the following fair value hierarchy:

• Level 1 - Quoted values (unadjusted) in an active market for the same assets and liabilities. This level includes quoted equity instruments.

• Level 2 - Entries that do not represent quoted values included in level 1 and that are available and relate to a given asset or liability, either directly (i.e. in terms of prices/values) or indirectly (in terms of conclusions based on prices/values). The Group does not have financial instruments measured at fair value included in level 2.

• Level 3 - entries for assets and liabilities that are not based on available market data. This level includes equity investments under the Group's market assumptions (no data available). The Group does not have financial instruments measured at fair value included in level 3.

This hierarchy requires the use of available market data when they exist. In estimating fair value, the Group takes into account available market values whenever possible. As at 31 December 2020, market prices of securities measured at fair value in the Group's portfolio were available.

December 31, 2020 Level 1 Level 2 Level 3 Total

Securities at fair value through other comprehensive income – equity instruments 1.768 263 12 2.043

Total assets 1.768 263 12 2.043

December 31, 2019 Level 1 Level 2 Level 3 Total

Securities at fair value through other comprehensive income– equity instruments 2.307 81 - 2.388

Total assets 2.307 81 - 2.388

Valuation techniques and assumptions used to measure financial instruments at fair value

The fair value of securities measured at fair value through other comprehensive income is based on market prices. If information on market prices is not available, market prices of quoted securities with similar characteristics are used. As at 31 December 2020, market prices of securities measured at fair value in the Group's portfolio were available.

Hierarchy of fair value of financial instruments that are not measured at fair value

The estimated fair value of financial instruments, according to the fair value hierarchy is given in the following table:


Level 1 Level 2 Level 3 TotalCarrying Amount

December 31, 2020

Cash and balances with the Central Bank - 253.884 - 253.884 253.884

Loans and advances to banks at amortized cost - - 62.113 62.113 62.113

Loans and advances to customers at amortized cost - - 922.844 922.844 922.844

Securities at amortized cost - 27.282 - 27.282 27.282

Other financial assets at amortized cost - - 1.769 1.769 1.769

Investments in subsidiaries - - - - -

Other financial assets - - 4.178 4.178 4.178

Total assets - 281.166 990.904 1.272.070 1.272.070

Deposits from banks and central banks at amortized cost - - 1.145 1.145 1.145

Deposits of customets at amortized cost - - 889.955 889.955 889.955

Loans to banks and central banks at amortized cost - - 138.675 138.675 138.675

Loans to clients other than banks at amortized cost - - 31.101 31.101 31.101

Other financial liabilities - - 19.092 19.092 19.092

Total financial liabilities - - 1.079.968 1.079.968 1.079.968

4.7.2 Fair Value of Financial Instruments Not Measured at Fair Value

Level 1 Level 2 Level 3 TotalCarrying Amount

December 31, 2019

Cash and balances with the Central Bank - 255.907 - 255.907 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost - 44.605 - 44.605 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost - - 906.307 906.307 906.307

Securities at amortized cost - 79.566 - 79.566 79.566

Other financial assets at amortized cost - - 1.384 1.384 1.384

Other financial assets - - 3.116 3.116 3.116

Total assets - 380.078 910.807 1.290.885 1.290.885

Deposits from banks and central banks at amortized cost - - 838 838 838

Deposits of customets at amortized cost - - 963.764 963.764 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost - - 81.643 81.643 81.643

Loans to clients other than banks at amortized cost - - 38.310 38.310 38.310

Other financial liabilities - - 15.571 15.571 15.571

Total financial liabilities - - 1.100.126 1.100.126 1.100.126

Valuation techniques and assumptions used to measure financial instruments that are not measured at fair value

The fair value of financial instruments that are not measured at fair value is calculated for disclosure purposes only, with no effect on balance sheet or income statement items. In addition, given that there is no active trading in these instruments, determining their fair value requires the use of management estimates to a significant extent.

Fair value is the price that can be received to sell an asset or paid to transfer a liability in an ordinary transaction in the principal (or most favorable) market at the measurement date under current market conditions, regardless of whether the price is directly identifiable or estimated using another valuation technique. However, there are no available market prices for a certain part of the Group's financial instruments, which are therefore classified in level 2 and level 3 of the fair value hierarchy. In conditions where no market prices are available, fair value is estimated using cash flow discounting models or other models. Changes in the assumptions underlying the estimates, including discount rates and estimated cash flows, significantly affect the estimates.

In estimating the fair value of financial instruments that are not measured at fair value and are classified as level 2 and level 3, the following assumptions have been applied:


Loans and receivables from banks

Receivables from other banks include interbank placements and positions in the collection process, related to variable interest rates. Future cash flows are discounted to present value using effective interest rates. For loans and receivables from banks with contracted variable interest rate, changes in variable interest rates are reflected in changes of effective interest rates, so that the fair value of variable interest rate placements and overnight deposits is approximately equal to the carrying amount of these financial assets reported at balance sheet date.

Loans and receivables from customets

Fair value is determined using a discounted cash flow model, which includes assumptions about exposure to credit risk, interest rate risk, “PD”, “LGD”, to the extent applicable. Given that a significant portion of loans to customets is granted at fixed interest rates, in order to determine the fair value of loans to customets customets with fixed interest rates reported at amortized cost, a comparison is made of interest rates at which loans were granted to customets with available information on prevailing market interest rates in the banking sector of Montenegro, i.e., average weighted interest rates by activities, as shown in the following table:

- in percentages- Average weighted effective interest rate for the period from January 1 to December 31, 2020

Group Banking Sector in Montenegro

Financial institutions 4,24 3,10

Corporate 3,94 4,63

Other nonfinancial institutions 4,44 5,49

General Government 3,43 3,46

Households 7,66 7,45

Other 6,23 4,09

*Average weighted interest rates are published by CBoM at the end of month

In the opinion of the Group's management, the fair value of loans to customets calculated as the present value of future cash flows discounted using current market rates, i.e., weighted average interest rates for the banking sector, does not deviate significantly from the carrying amounts of loans at the balance sheet date. In the opinion of management, the amounts in the consolidated financial statements reflect the fair value that is the most reliable and useful for the purposes of financial reporting in the given circumstances.

Securities at amortized cost

Securities at amortized cost include long-term debt instruments of the Ministry of Finance of the Government of Montenegro.

In the opinion of the Group's management, the carrying amount at which these financial instruments are stated does not deviate significantly from the fair value of similar instruments in the market as at 31 December 2020

Investments in affiliates, subsidiaries and joint ventures using the equity method

In order to determine the fair value of investments in subsidiaries, the Group's management believes that there is no objective evidence of impairment and that the carrying amount of these investments reflects the fair value at the reporting date, which in the circumstances is the most reliable and useful for disclosing the fair value of these instruments.

Deposits and liabilities under loans

For demand deposits, as well as deposits with a remaining maturity of less than one year, it is assumed that the estimated fair value does not deviate significantly from the carrying amounts.

The estimated fair value of interest-bearing deposits with a fixed interest rate and a residual maturity of over one year, excluding the stated market price, is based on the discounted cash flow by applying the applicable interest rate to new liabilities with similar remaining maturities. In the opinion of management, the Group's interest rates are adjusted to current market interest rates, and accordingly the amounts in the consolidated financial statements reflect the fair value which in the circumstances most accurately reflects the fair value of these financial instruments.

The fair value of liabilities under loans with variable interest rate is assumed to approximate the carrying amount of these liabilities at the reporting date.


Other assets and other liabilities

In the opinion of the management, the amounts of other assets and other liabilities in the consolidated financial statements reflect the fair value, which is in the given circumstances the most reliable and useful for financial reporting purposes.

4.8. Capital Management

Capital management is aimed at:

• compliance with regulatory acts,• protecting the Group's ability to maintain business continuity in order to be able to provide shareholder payments and compensation

to other owners, and• providing capital to support the further development of the Group.

The Group's management controls capital adequacy using the methodology and limits prescribed by the Central Bank of Montenegro ("Official Gazette of Montenegro" No. 38/11, 55/12 and 82/17). In accordance with the regulations, the Group submits quarterly reports on the state and structure of capital to the Central Bank of Montenegro.

The Group's own funds consist of:

• share capital (paid-in share capital, retained earnings from previous years, profit for the current year, less loss);• supplementary capital (reserves formed at the expense of profit after its taxation: legal, statutory and other reserves, subordinated

loan),• less intangible assets, missing reserves and direct or indirect investments in another bank or other credit or financial institution in

the amount of more than 10% of the capital of those institutions.

Risk assets consist of the asset items and credit equivalents of the Group's off-balance sheet items that are exposed to risk. Credit equivalents of off-balance sheet asset items represent the amount that results from multiplying the carrying amount of off-balance sheet items by the prescribed conversion factors. Total risk-weighted assets consist of the sum of balance sheet asset items and credit equivalents of off-balance sheet items exposed to risk (the Group's risk assets), classified into nine categories and multiplied by the appropriate prescribed risk weights.

In accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, the Group is obliged to maintain a minimum capital solvency ratio of 10%. The Group is obliged to harmonize the scope of its operations with the prescribed indicators, i.e., to harmonize the scope and structure of its risky placements with the Banking Law on and the regulations of the Central Bank of Montenegro. As of December 31, 2020, the solvency ratio calculated by the Group in the consolidated statutory financial statements is 20.07%.


4.9. Sensitivity Analysis

4.9.1. Sensitivity Analysis (Foreign Exchange Risk)

Managing exposure to foreign exchange risk, in addition to the analysis of the Group's receivables and liabilities denominated in foreign currencies, also includes the analysis of sensitivity to changes in foreign exchange rates. The following table shows the scenario of exchange rate changes in the range from + 10% to -10% in relation to EUR.

December 31, 2020 Change in Exchange Rate

TotalAmount in foreign

currencies10% -10%

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 253.884 3.017 302 (302)

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 28.782 2.878 (2.878)

Other financial assets at amortized cost 1.769 1.738 174 (174)

Total assets 317.766 33.537 3.354 (3.354)

LIABILITIES

Deposits of customets at amortized cost 889.955 32.303 3.230 (3.230)

Other financial liabilities 19.092 1.223 122 (122)

Total liabilities 909.047 33.526 3.352 (3.352)

Net Open Position: - December 31, 2020 2 (2)

In thousands of EUR

December 31, 2019 Change in Exchange Rate

TotalAmount in foreign

currencies10% -10%

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 255.907 3.506 351 (351)

Loans and advances to banks at amortized cost 44.605 28.670 2.867 (2.867)

Other financial assets at amortized cost 1.384 1.268 127 (127)

Securities at fair value through other comprehensive income 2.388 - - -

Total assets 304.284 33.444 3.345 (3.345)

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 838 2 - -

Deposits of customets at amortized cost 963.764 32.787 3.279 (3.279)

Other financial liabilities 15.571 453 45 (45)

Total liabilities 980.173 33.242 3.324 (3.324)

Net Open Position: - December 31, 2019 21 (21)

In thousands of EUR

As of December 31, 2020, assuming that all other parameters are unaffected by the change in the exchange rate of EUR in relation to other currencies by + 10% or -10%, the Group's profit would decrease or increase by EUR 2 thousand (December 31, 2019: profit would increase or decrease by the amount of EUR 21 thousand). The reason for the Group's low exposure to changes in foreign exchange rates is the fact that most of the Group's receivables and liabilities are denominated in EUR.

4.9.2. Sensitivity Analyses (interest rate risk)

During the process of managing interest rate risk, the Group performs sensitivity analysis of changes in receivables and liabilities with variable interest rates. The following table shows the effect of changes in variable interest rates on receivables and liabilities denominated in EUR and foreign currency in the range of +0.4 b.p. to -0.4 b.p.


Net effect of movements in interest rates

31.decembar 2020.+0.4 b.p.

EUR/FX KS -0.4 b.p.

EUR/FX KS

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 253.884 - -

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 - -

Loans and advances to customers at amortized cost 922.844 1.401 (1.401)

Securities at amortized cost 27.282 - -

Other financial assets at amortized cost 1.769 - -

Securities at fair value through other comprehensive income 2.043 - -

Other financial assets 4.178 - -

Total assets 1.274.113 1.401 (1.401)

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 1.145 - -

Deposits of customets at amortized cost 889.955 - -

Loans to banks and central banks at amortized cost 138.675 - -

Loans to clients other than banks at amortized cost 31.101 25 (25)

Other financial liabilities 19.092 - -

Total liabilities 1.079.968 25 (25)

Net Interest Sensitive Gap: - December 31, 2020 1.376 (1.376)


Net effect of movements in interest rates

December 31, 2019+0.4 b.p.

EUR/FX KS -0.4 b.p.

EUR/FX KS

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 255.907 - -

Loans and advances to banks at amortized cost 44.605 - -

Loans and advances to customers at amortized cost 906.307 2.236 (2.236)

Securities at amortized cost 79.566 - -

Other financial assets at amortized cost 1.384 - -

Securities at fair value through other comprehensive income 2.388 - -

Other financial assets 3.116 - -

Total assets 1.293.273 2.236 (2.236)

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 838 - -

Deposits of customets at amortized cost 963.764 - -

Loans to banks and central banks at amortized cost 81.643 287 (287)

Loans to clients other than banks at amortized cost 38.310 137 (137)

Other financial liabilities 15.571 - -

Total liabilities 1.100.126 424 (424)

Net Interest Sensitive Gap: - December 31, 2019 1.812 (1.812)

Assuming that all other parameters remain unaffected by increasing or decreasing the variable interest rate on receivables and liabilities in EUR and foreign currency by 0.4 b.p., the Group's profit would increase or decrease by the amount of EUR 1,376 thousand (31 December 2019: by EUR 1.812 thousand).

The reason for the Group's low exposure to changes in variable interest rates is the fact that most of the Group's receivables and liabilities are contracted at a fixed interest rate.


5. BUSINESS COMBINATIONS AND MERGER OF PODGORIČKA BANKA

During 2019, Crnogorska komercijalna banka AD, Podgorica acquired 100% share in Podgorička banka AD, Podgorica. The date of acquisition is July 31,2019.

Fair value of acquired assets and overtaken liabilities as of the acquisition date is presented in the table:

July 31, 2019

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank 101.206

Loans and advances to banks at amortized cost 51.234

Loans and advances to customers at amortized cost 390.141

Securities at amortized cost -

Other financial assets at amortized cost 57

Securities at fair value through other comprehensive result 31.517

Financial assets at fair value through profit and loss, not held for trading 2.066

Property, plant and equipment 9.498

Intangible assets 4.078

Current tax assets -

Deferred tax assets 179

Non-current assets held for sale and discontinued operations 174

Other assets 2.133

TOTAL ASSETS 592.283

In thousand EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost -

Deposits from banks and central banks at amortized cost 391.713

Loans from banks and central banks at amortized cost 66.643

Loans from clients other than banks at amortized cost 32.319

Reserves 3.822

Current tax liabilities -

Deferred tax liabilities 806

Other liabilities 24.372

Total liabilities 519.675

Net amount 72.608

Minority interest -

Gains fom a bargain purchase (31.133)

Transferred compensation 41.475

As of the acquisition date, the Group has determined positive effect from bargain purchase as difference between the paid compensation and net amount of recognisable acquired asset and overtaken liabilities in accordance with IFRS as of the acquisition date in the amount of EUR 31.133 thousand (Note 9). The merger of Podgorička banka AD Podgorica, member of OTP Group ("Podgorička banka") into Crnogorska Komercijalna Banka AD Podgorica was completed on December 11, 2020. Podgorička banka was 100% owned by Crnogorska Komercijalna Banka AD Podgorica.

Podgorička banka had carried out the final posting procedures on the specified date, after which the data were transferred to the system of Crnogorska Komercijalna Banka, AD Podgorica


The table below shows the balances transferred on the date of merger, the effects of netting internal relations, as well as measuring the effects of bargain purchase from the date of acquisition of Podgorička banka by the Bank, July 31, 2019 to the date of merger, December 11, 2020.

Separate statements of financial position

of Podgorička banka, as of December 11,

2020

Reclassification due to differences in

account mapping

Adjustments for purchase price allocation and

consolidation effects

Adjusted statements of financial position,

as of December 11, 2020

ASSETS

Cash and balances with the Central Bank (Note 15) 100.411 (1) - 100.410

Loans and advances to banks at amortized cost (Note 16) 9.135 (8.063) - 1.072

Loans and advances to customers at amortized cost (Note 17) 398.161 (821) (1.587) 395.753

Other financial assets at amortized cost (Note 23) 50 - (50) -

Securities at fair value through other comprehensive income (Note 19) - - 1.437 1.437

Securities at fair value through profit and loss, not held for trading 1.437 - (1.437) -

Property, plant and equipment (Note 20) 9.067 - - 9.067

Intangible assets (Note 21) 159 - 3.318 3.477

Deferred tax assets (Note 14) 240 - - 240

Non-current assets held for sale and discontinued operations (Note 22) 10 - - 10

Other assets (Note 23) 1.272 8.885 50 10.207

TOTAL ASSETS 519.942 - 1.731 521.673

In thousand EUR

LIABILITIES

Deposits from clients at amortized cost (Note 24) 289.560 (405) - 289.155

Loans from banks and central banks at amortized cost (Note 25) 118.854 - - 118.854

Loans from clients other than banks at amortized cost (Note 25) 27.354 - - 27.354

Reserves 3.000 - - 3.000

Current tax liabilities (Note 14) 366 - - 366

Deferred tax liabilities (Note 14) 222 - - 222

Other liabilities (N Note 27) 5.701 405 (2) 6.104

Total liabilities 445.057 - (2) 445.055

KAPITAL

Share capital 24.731 - - 24.731

Retained earnings 42.751 6.668 1.733 51.152

Profit for the year 6.239 (6.239) - -

Other reserves 1.164 (429) - 735

Total equity 74.885 - 1.733 76.618

Total liabilities and equity 519.942 - 1.731 521.673


The table below shows the balance sheet of the Bank and the adjusted balance sheet of Podgorička banka, on the day of merger December 11, 2020:

SEPARATE STATEMENT OF FINANCIAL POSITIONOn December 11, 2020

CKB bankaPodgorička banka -

Adjusted statements of financial position

Reconciliation due to the merger

CKB Banka - stanje nakon pripajanja

SREDSTVA

Cash and balances with the Central Bank 147.266 100.410 - 247.676

Loans and advances to banks at amortized cost 55.500 1.072 - 56.572

Loans and advances to customers at amortized cost 523.588 395.753 - 919.341

Securities at amortized cost 27.190 - - 27.190

Other financial assets at amortized cost 1.776 - - 1.776

Securities at fair value through other comprehensive income 461 1.437 - 1.898

Investments in affiliates and joint ventures according to equity method (*2) 41.810 - (41.475) 335

Property, plant and equipment 14.656 9.067 - 23.723

Intangible assets 3.313 3.477 - 6.790

Current tax assets 5 - - 5

Deferred tax assets 620 240 - 860

Non-current assets held for sale and discontinued operations - 10 - 10

Other assets 1.556 10.207 (8.063) 3.700

TOTAL ASSETS 817.741 521.673 (49.538) 1.289.876

In thousands of EUR

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 1.025 - - 1.025

Deposits of clients at amortized cost 586.628 289.155 - 875.783

Loans to banks and central banks at amortized cost 20.012 118.854 - 138.866

Loans to clients other than banks at amortized cost 3.811 27.354 - 31.165

Reserves 4.897 3.000 - 7.897

Current tax liabilities - 366 - 366

Deferred tax liabilities 341 222 - 563

Other liabilities (*1) 35.729 6.104 (8.063) 33.770

Total liabilities 652.443 445.055 (8.063) 1.089.435

EQUITY

Share capital (*2) 181.876 24.731 (24.731) 181.876

Retained earnings (*2) (16.496) 51.152 (42.657) (8.001)

Retained earnings – effects of bargain purchases (*2) - - 26.901 26.901

Profit/loss for the year (2.237) - - (2.237)

Other reserves (*2) 2.155 735 (988) 1.902

Total equity 165.298 76.618 (41.475) 200.441

Total liabilities and equity 817.741 521.673 (49.538) 1.289.876


*On the day of merger, December 11, 2020, the CKB bank made adjustments for:

1. transfer of funds from the correspondent accounts of Podgorička banka to the correspondent accounts of the CKB bank in the amount of 8,063 thousand. Namely, in the period from December 8 to December 11, 2020, funds were transferred from the correspondent accounts of Podgorička banka to the correspondent accounts of the CKB bank in the total amount of EUR 8,063 thousand. The CKB bank recorded these funds within Other liabilities. By account mapping, these funds were mapped within Other assets. During the reconciliation process, Other assets and Other liabilities were netted in the amount of EUR 8,063 thousand (Note 16).

2. Derecognition of investments in subsidiaries and recognition of the effects of bargain purchases. The effects are shown in more detail in the table below:

In thousands of EUR December 11, 2020

Share capital (Podgorička banka) 24.731

24.731

Retained earnings from previous years 40.925

PPA – non-amortized value of Stage 2 discount * (1.208)

PPA - difference in provision * (378)

PPA – Net present value of customer base value* 3.318

Total PPA 1.732

Total retained earnings 42.657

Other reserves 988

988

Total equity which is included in the effects of bargain purchases 68.376

Investments in affiliates and joint ventures according to equity method (41.475)

Retained earnings – effects of bargain purchases (*2) 26.901

* These items are part of the Purchase value allocation (PPA). S2 discount refers to adjustment to fair value of loans that were in S2 stage in the moment

of purchase of Podgorička banka.

Retained earnings accumulated from previous years in the amount of EUR 40,925 thousand consists of retained earnings as of July 31, 2019 in the amount

of EUR 29,410 thousand, profit of Podgorička banka realized in the period from January 1 to July 31, 2019 in the amount of EUR 6,420 thousand, reclassified

balance of provisions for estimated losses according to regulatory requirements in the amount of EUR 4,665 thousand and effects of reclassification of

securities in the amount of EUR 430 thousand.


6. INTEREST INCOME AND EXPENSE

a) Interest income and impaired advances income

2020 2019

Deposits with: - foreign banks

135 485

135 485

Loans operations:

- state organizations 3.646 3.199

- companies 7.023 9.841

- private individuals 14.796 20.412

- others 256 268

25.721 33.720

Liabilities for loans and other borrowings:- foreign banks

24 15


27.597 37.548

In thousands of EUR

In thousands of EUR

b) Interest expense

2020 2019

Deposits from:

-financial institutions - 1

- state and local organizations and companies 7 17

- companies 29 61

- private individuals 61 388

Other - 8

Liabilities for loans and other borrowings:

- foreign banks 53 83

- financial institutions 17 226

- state organizations 19 30

Leasing (IFRS 16) 115 -

301 814


7. FEE INCOME AND EXPENSE

a) Fee and commission income

2020. 2019.

Naknade po osnovu poslova sa kreditima 25 50

Fee income from issued guarantees and other contingent liabilities 372 566

Fee and commission income arising from domestic and international payment transfers 9.226 12.363

Credit card related fees and commissions 3.325 5.960

Fee income form forfeiting 36 96

Fee income from custody operations 149 178

Other fee and commission income 2.249 2.520

15.382 21.733

In thousands of EUR

2020. 2019.

Fees payable to the Central Bank 127 248

Fee for overnight balances on bank transaction accounts 367 416

Fee and commission expense arising from domestic and international payment transfers 1.223 1.479

Deposit insurance premium fees 3.026 3.573

Commission expenses arising on guarantees and other contingent liabilities 15 69

Fee and commission expense for cards and ATM transactions 3.777 6.244

Other fee and commission expenses 60 487

8.595 12.516

In thousands of EUR

b) Fee and commission expense

8. NET FOREIGN EXCHANGE GAINS

2020. 2019.

Realized foreign exchange gains, net 760 1.072

Unrealized foreign exchange gains, net 2 (11)

762 1.061

In thousands of EUR

9. OTHER INCOME

2020. 2019.

Effect from a bargain purchase (Note 5) - 31.133

Income from collection of receivables from internal records 1.103 1.794

Revenue from the sale of receivables from internal records - 1.063

Income from collection of receivables 420 571

Other income 578 295

2.101 34.856

U hiljadama EUR


10. EMPLOYEE COSTS

2020 2019

Net salaries 6.727 8.601

Restructuring costs - severance payments - 9.069

Taxes and contributions on salaries and wages 4.632 5.985

Bonus expenses 2.473 1.608

Release of provisions/(Provision expenses) for pensions and jubilee awards (244) 73

Remunerations to members of the Board of Directors 81 113

Staff expenses - 45

Business trip expenses 34 75

Other employee costs - 8

13.703 25.577

In thousands of EUR

Plan for integration of the CKB bank and Podgorička banka included closing of a number of branches and decreasing of number of employees in network and head offices of the banks. Decrease of number of employees is done in accordance with the Labor Law, Collective Agreement and individual employment contracts. Based on the plan, in December 2019, Board of Directors of the Bank brought the decision on allocation of provisions for restructuring expenses related to severance payment to employees. As of December 31, 2019, the CKB bank booked the accrued expenses for severance payment to employees in the amount of EUR 5,483 thousand, for the expected decrease in number of employees of 122.

In period from January 1 to December 31, 2020 the Group paid severance pay in the amount of EUR 3,269 thousand, for 94 employees, in accordance with the concluded agreements on termination of employment.

11. GENERAL AND ADMINISTRATIVE COSTS

2020 2019

Lease of business premises 102 1.505

Other lease costs 163 -

Property maintenance costs 2.234 2.122

Insurance costs 456 322

Tax expense 198 26

Sponsorship and donation costs 63 53

Marketing costs 482 697

Electricity and fuel costs 351 406

Representation costs 9 59

Transportation costs 770 914

Telecommunications and postage services 556 757

Office Supplies 198 302

Payment card procurement costs 303 147

Professional services 2.097 2.412

Accommodation costs 7 25

Other expenses 611 1.351

8.600 11.098

A significant reduction in the cost of renting business premises EUR 98 thousand as of 31 December 2020 (31 December 2019: EUR 1,174 thousand) is due to the application of IFRS 16 – Leases, while on the same basis the depreciation charge has been increased by EUR 868 thousand (31 december 2019: nill) (Note 20).

In thousands of EUR


12. NET INCOME/EXPENSE BASED ON IMPAIRMENT OF FINANCIAL INSTRUMENTS NOT MEASURED AT FAIR VALUE THROUGH PROFIT OR LOSS AND PROVISIONING COSTS

a) Net income/expense based on impairment of financial instruments not measured at fair value through profit or loss

2020 2019

Loans at amortized cost, net 6.495 2.697

Impairment of interest receivables 251 186

Impairment of protested guarantees - -

Impairment of receivables from forfeiting 135 (76)

Impairment of securities 148 (306)

Impairment of inventories 18 11

Impairment of other assets 747 404

Release of impairment of off-balance sheet exposures (155) (512)

7.639 2.404

In thousands of EUR

2020 2019

Provision for pending legal issues and tax litigation41 305

Provisions for received guarantees (2) (174)

Provisions for loan repayment 209 -

Provisions for the costs of terminating the lease agreement - 21

Provisions based on operational risk - (9)

248 143

In thousands of EUR

b) Provisioning costs


Cash assets(Note 15)

Loans (Note 17)

Protested guarantees

(Note 17)

Interest receivables

(Note 17)

Forfeitingreceivables

(Note 17)

Securities (Note 18)

Financial and other

receivables (Note 23)

Employee benefits (Note 26)

Provisions for off-ba-lance sheet exposures (Note 26)

Other provisions (Note 26)

Total

Opening balance, January 1, 2020.86 38.822 - 2.411 1.447 435 12.312 1.902 2.847 2.837 63.099

Change for the year, net - 6.496 - 251 135 148 764 - (155) 248 7.887

Impairment usage due to write offs - (2.689) - (18) (1.400) - (838) - - - (4.945)

Actuarial losses - - - - - - - (75) - - (75)

Release of impairment - - - - - - - - (1) (829) (830)

Effects related to POCI exposures and other changes

- 71 - 16 - - - - - - 87

Net effect of merger of Podgorička banka - 8.696 - (1.250) (7) - 137 (270) 146 (21) 7.431

Closing balance, December 31, 2020 86 51.396 - 1.410 175 583 12.375 1.557 2.837 2.235 72.654

Cash assets(Note 15)

Loans (Note 17)

Protested guarantees

(Note 17)

Interest receivables

(Note 17)

Forfeitingreceivables

(Note 17)

Securities (Note 18)

Financial and other

receivables (Note 23)

Employee benefits (Note 26)

Provisions for off-ba-lance sheet exposures (Note 26)

Other provisions (Note 26)

Total

Opening balance, January 1, 201986 38.092 791 1.498 741 17.238 1.182 868 2.349 62.845

Balances of the acquired entity at the acquisition date

- (411) - 1.466 25 - 1.819 693 2.491 636 6.719

Change for the year, net - 2.697 - 186 (76) (306) 415 73 (512) 143 2.620

Impairment usage due to sale of recei-vables

- (144) - (33) - - (1) - - - (178)

Impairment usage due to write offs - (1.528) - (10) - - (7.090) - - - (8.628)

Actuarial losses - - - - - - - (46) - - (46)

Release of impairment 116 - 11 - - (69) - - (291) (233)

Closing balance, December 31, 2019. 86 38.822 - 2.411 1.447 435 12.312 1.902 2.847 2.837 63.099

13. OTHER EXPENSES

c) Changes in the net income/expense accounts based on impairment of financial instruments not measured at fair value through profit or loss:

In thousands of EUR

2020 2019

Impairments of real estate owned by the Bank (Note 20) - 1.673

Impairments of equipment and other assets (Note 20) - 191

Impairments of intangible assets (Note 21) - 357

Costs of direct write-offs of uncollectible receivables from the previous period - 29

Other expenses 114 191

114 2.441

After the plan for new network of branches has been adopted within process of integration with Podgorička banka in 2019, based on accounting estimates, the Group has decreased value of investment in real estate and recognised impairement losses on real estate amount of EUR 1.673 thousand. Also, based on the assounting estimates, the Bank has decreased value and recognised impairment of the related equipment and other assets in the amount of EUR 191 thousand, as well as intangible assets in the amoount of EUR 357 thousand.

In thousands of EUR


14. PROFIT TAX

a) Components of profit tax

2020 2019

Current income tax (71) (1.699)

Deferred tax expense (207) (1.650)

(278) (3.349)

In thousands of EUR

In thousands of EUR

2020 2019

Reconciliation of profit tax amounts

Profit before tax 2.849 37.108

Tax of 9% on taxable profit (256) (3.340)

Expenses not recognized for tax purposes (145) (1.050)

Used tax capital losses up to amount of taxable profit / capital gains - 124

Correction of tax from previous period - 60

Decrease of liabilities based on payments in value date 99 -

Other changes 24 857

Current profit tax (278) (3.349)

Effective tax rate 9,76% 9,03%

b) Reconciliation between profit tax amount in the income statement and results before taxation multiplied by the applicable tax rate

c) Current tax assets and liabilities

Current tax assets in the amount of EUR 8 thousand (December 31, 2019: EUR 11 thousand) refer to the prepayments of withholding tax based on revenues collected abroad.

Current tax liabilities December 31, 2020 December 31, 2019

Current tax liabilities 170 2.806

Current tax liabilities migrated from Podgorička banka 366 -

536 2.806

By the merger of Podgorička banka, the transfer of balance was made based on current tax liability in the amount of EUR 366 thousand.

The Group did not compile a consolidated tax balance sheet.

In thousands of EUR


d) Deferred tax assets and liabilities

Deferred tax assets and liabilities in the balance sheet refer to the following:


Deferred taxassets

Deferred taxliabilities

Deferred taxDeferred tax

assetsDeferred tax

liabilitiesDeferred tax

The difference between the present value of tangible assets and intangible assets recognized in the financial statements and tax report

- 594 (594) - 525 (525)

Impairment of assets that are not recognized for tax purposes 382 - 382 157 (158) 315

Salary costs that are recognized for tax purposes after disbursement 415 - 415 969 - 969

Change in fair value of securities at fair value through other comprehensive income

- 17 (17) 10 73 (63)

Purchase value allocation - - - - 347 (347)

Effects of bargain purchases - - - - 2.802 (2.802)

Actuarial losses on defined benefit pension plans according IAS19 10 - 10 - 12 (12)

Deferred tax assets / (liabilities) 807 611 196 1.136 3.601 (2.465)

By the merger of Podgorička banka, the transfer of balance was made based on and deferred tax assets and liabilities as of December 11, 2020, as shown in the table below:

In thousands of EUR

December 11, 2020

Deferred taxassets

Deferred taxliabilities

Deferred tax

The difference between the present value of tangible assets and intangible assets recognized in the financial statements and tax report

- 177 (177)

Impairment of assets that are not recognized for tax purposes 225 - 225

Salary costs that are recognized for tax purposes after disbursement 15 - 15

Change in fair value of securities at fair value through other comprehensive income - 33 (33)

Actuarial losses on defined benefit pension plans according IAS19 - 12 (12)

Deferred tax assets / (liabilities) 240 222 18

In thousands of EUR


15. CASH AND DEPOSIT ACCOUNTS WITH CENTRAL BANKS

December, 31 2020 December, 31 2019

Cash on hand in EUR 41.623 36.502

Cash on hand in foreign currencies 3.009 3.505

Cash in the course of collection 1.787 1.596

Gyro account 157.962 140.193

Obligatory reserve held with the Central Bank 49.589 74.197

Ostalo 1.787

Less: Allowance for impairment (86) (86)

253.884 255.907

In thousands of EUR

The increase in cash and deposits with central banks due to the merger of Podgorička banka amounts to EUR 100,410 thousand, of which the most significant amounts relate to:

• Cash on hand in the amount of EUR 9,187 thousand,• Gyro account in the amount of EUR 74,298 thousand,• Reserve requirement in the amount of EUR 17,220 thousand,• Transfer account for payment per card transaction in the amount of EUR (294) thousand,• Due to reclassification, cash was reduced by the balance on the transfer account of card transactions in the amount of EUR 1

thousand which was reclassified from other liabilities on the merger date.

The reserve requirement of the Group as of December 31, 2020 represents the minimum allocated funds in accordance with the Decision on Bank Reserve Requirement to be held with the Central Bank of Montenegro ("Official Gazette of Montenegro", No. 40/10, 06/13, 70/17, 88/17, 43/20). In accordance with the aforementioned Decision, banks calculate the reserve on demand deposits and term deposits.

Banks calculate the reserve requirement by applying the rate of:

- 5.5% - on the part of the base consisting of demand deposits and deposits with a maturity of up to one year, i.e., up to 365 days;

- 4.5% - on the part of the base consisting of deposits with a maturity of over one year, i.e., over 365 days;

- 5.5% - on deposits with a maturity of over 365 days, which have a clause on the possibility of terminating these deposits within less than one year, or within less than 365 days.

Banks deposit the calculated reserve requirement to the reserve requirement account in the country and/or to the accounts of the Central Bank abroad, and they may not allocate or deposit reserve requirement in any other form.The reserve requirement is allocated in EUR.

Reserve requirement funds allocated to the accounts of the Central Bank abroad cannot be transferred to other accounts abroad, but can be transferred exclusively to the bank's transaction account in RTGS system.


16. LOANS AND ADVANCES TO BANKS AT AMORTIZED COST


Correspondent accounts in foreign banks 62.113 21.009

Placements with foreign banks - 23.596

62.113 44.605

In thousands of EUR

The value of loans and advances to banks at amortized cost that are migrated from Podgorička banka is EUR 1,072 thousand. Due to the merger of Podgorička banka within the process of migration of receivables and liabilities in period from December 8 to December 11, transfer of funds was made from correspondent accounts of Podgorička banka held with foreign banks to the Bank's correspondent accounts in the total amount of EUR 8,063 thousand. The Bank recorded these assets within Other liabilities. By account mapping, these funds were mapped within Other assets. During the reconciliation process, Other assets and Other liabilities were netted in the amount of EUR 8,063 thousand (Note 5).


17. LOANS AND ADVANCES TO CUSTOMERS AT AMORTIZED COST

In thousands of EUR

December, 31 2020December, 31 2019

Loans to financial institutions 6.214 4.465

Loans to the non-financial sector 796.573 782.549

Loans to Government of Montenegro and other budgetary beneficiaries 167.672 156.377

970.459 943.391

Allowance for impairment on loans (51.396) (38.822)

Net loans 919.063 904.569

Factoring and forfeiting 5.262 5.271

Allowance for impairment on factoring and forfeiting (175) (1.447)

Net factoring and forfeiting 5.087 3.824

Receivables from outstanding protested guarantees 1 1

Allowance for impairment on receivables from outstanding protested guarantees - -

Net receivables from outstanding protested guarantees 1 1

Interest receivables from loans 1.573 2.604

Allowance for impairment on interest receivables from loans (1.410) (2.391)

Net interest receivables from loans 163 213

Accruals and prepaid expenses 2.335 2.159

Unamortized deferred fee (3.805) (4.439)

Fees and expenses accruals (1.470) (2.280)

Impairment of accruals - (20)

922.844 906.307

Loans and advances from customers (gross) 979.630 953.426

Unamortized deferred fee (3.805) (4.439)

Total gross loans and receivables 975.825 948.987

Allowance for impairment (52.981) (42.680)

922.844 906.307

The increase in loans and advances to the customers at amortized cost due to the merger of Podgorička banka, on December 11, 2020 is shown in the table below (Note 5):

Separate statements of financial position

of Podgorička banka, as of

December 11, 2020

Reclassification effects

Purchase price allocation,

Stage 2 Discount

The difference between an

separate and consolidated impairment calculation

Netting POCI exposures

Adjusted statements of

financial position, as of December

11, 2020

Loans and advances from customers (gross) 421.640 (821) (1.209) - (11.067) 408.543

Allowance for impairment (23.479) - - (378) 11.067 (12.790)

Total loans and advances from customers 398.161 (821) (1.209) (378) - 395.753

U hiljadama EUR


The reclassification effects resulted from differences in account mapping and related to:

• Commission transactions - installments cards, in the amount of EUR 851 thousand. Reclassification reduces the balance of loans and advances from customers,• Receivables based on credit cards commissions and fees in the amount of EUR 4 thousand. Reclassification reduces the balance

of loans and advances from customers,• Accruals of fees on issued guarantees and letters of credit, which increase the balance of this position in amount of EUR 34

thousand.

These amounts adjust the position Other assets.

Overview of loans by business activities (gross) is shown in the following table:


Agriculture, forestry and fishing 10.059 13.434

Mining and quarrying 3.230 5.909

Manufacturing industry 15.792 12.457

Electricity supply - 4

Water supply 338 323

Construction 45.751 46.343

Wholesale and retail trade and repair of motor vehicles and motorcycles 131.519 150.094

Traffic and storage 7.355 7.643

Accommodation and catering services 92.728 74.297

Information and communication 26.418 6.574

Financial and insurance activities 13.742 11.834

Real estate business 2.221 2.579

Professional. scientific and technical activities 3.644 7.295

Administrative and support service activities 4.096 3.530

Public administration and defense and compulsory social security 162.201 163.721

Education 85 96

Health and social protection 941 544

Arts, entertainment and recreation 198 681

Other service activities 3.833 3.848

Individuals - residents 449.289 436.111

Non-residents 6.190 6.109

979.630 953.426

In thousands of EUR

Short-term loans to the non-financial sector (companies) in 2020 were mostly approved for working capital with a maturity of 1 to 12 months, while long-term loans were approved for a period of 1 to 10 years and mainly relate to companies in the field of trade.

Companies are most often granted short-term loans with interest rate (NIR) of 2% to 12% per annum, while long-term loans are granted with interest rate of 2.3% to 12% per annum.

Short-term loans to citizens are approved in 2020 with interest rate (NIR) ranging from 6.5% (cash loans) to 20% (allowed minus - overdraft and credit cards) on an annual basis. Long-term loans to citizens which include loans for the purchase of housing units, adaptation of housing and business premises, financing the purchase of consumer goods and other purposes, are approved for a period of 1 to 25 years with a nominal interest rate ranging from 2.99% to 6.99% annually. Loans within the Government project "1000+" are granted at a rate of 2.99%. The geographic concentration of loans placed to customers by the bank in the loan portfolio covers mainly customers based in Montenegro.


18. SECURITIES AT AMORTIZED COST

In thousands of EUR


Long-term debt instruments - Eurobonds issued by Ministry of Finance of the Government of Montenegro - 33.885

Long - term debt instruments – issued by the Ministry of Finance of the Government of Montenegro 27.300 44.510

27.300 78.395

Interest receivables 565 1.606

Allowance for impairment for securities at amortized cost (583) (435)

27.282 79.566

Gross carrying amount with maturity date over 1 year

Nominal Interest rate Value date

Long - term debt instruments – issued by Ministry of Finance of the Government of Montenegro

27.300 3% 11 / 2024

27.300

19. SECURITIES AT FAIR VALUE THROUGH OTHER COMPREHENSIVE INCOME


Banks and financial institutions:

- Montenegroberza, Podgorica (the Bank's equity interest 4,88%) 98 105



- Centralna depozitarna agencija, Podgorica (the Bank's equity interest 15%) 143 143

- CG Broker AD, Podgorica (the Bank's equity interest 11,57%) 63 68

367 371

Other legal entities:

- Elektroprivreda Crne Gore (the Bank's equity interest 0,04%) 163 206

- Lutrija Crne Gore (the Bank's equity interest 0,47%) 18 18


- Plantaze AD, Podgorica (the Bank's equity interest 9,23%) 1.490 1.787

- Montenegro Airlines 1 1

1.676 2.017

2.043 2.388

In thousands of EUR

For the purposes of preparation of consolidated financial statements, the Group classified securities at fair value through profit or loss, which are not held for trading for future measurement as securities at fair value through other comprehensive income, in accordance with the Group's business model.


On the merger date, December 11, 2020, the Group recognized securities at fair value through other comprehensive income in the amount of EUR 1,437 thousand. Net impairment of fair value in the amount of EUR 429 thousand was reclassified within equity, from Retained earnings to Other reserves.

Due to the merger of Podgorička banka, the CKB bank took over the ownership of the following securities (Note 5):

December 11, 2020


- Beogradska berza a.d., Beograd 6

- SWIFT Brisel 6

- CG Broker AD, Podgorica (the Bank's equity interest 11,57%) 63

75


- Plantaze AD, Podgorica (the Bank's equity interest 9,23%) 1.356

- Tržište Novca AD, Beograd 5

- Montenegro Airlines 1

1.362

1.437

In thousands of EUR


20. PROPERTY, PLANT AND EQUIPMENT

BuildingsEquipment and

Other AssetsAssets under construction

Right of use assets Total

Cost

Balance at January 1, 2019 10.168 22.834 - - 33.002

Additions during the year Podgoricka banka 8.222 1.210 72 - 9.504

Additions during the year 178 2.233 (48) - 2.363

Sales and disposals (15) (269) - - (284)

Accumulated impairment (1.673) (174) (17) - (1.864)

Balance at December 31, 2019 16.880 25.834 7 - 42.721

First implementation IFRS16 - - - 3.202 3.202

Balance at January 01,2020 16.880 25.834 7 3.202 45.923

Additions during the year 19 2.200 - 726 2.945

Net effects of the merger of Podgoricka banka 138 263 24 871 1.297

Activation of fixed assets - 31 (31) - -

Balance at December 31, 2020 17.037 28.328 - 4.799 50.164

In thousands of EUR

Accumulated depreciation

Balance at January 1, 2019 2.289 17.410 - - 19.699

Depreciation 407 2.110 - - 2.517

Sales and disposals (15) (239) - - (254)

Balance at December 31, 2019 2.681 19.281 - - 21.962

Depreciation 232 2.045 - 868 3.145

Net effects of the merger of Podgoricka banka 344 516 - 575 1.436

Balance at December 31, 2020 3.257 21.842 - 1.443 26.542

Net book value:

- December 31, 2020 13.780 6.486 - 3.356 23.622

- December 31, 2019 14.199 6.553 7 - 20.759

As at 31 December 2020, the Group has no pledged assets to secure repayment of loans and other liabilities.

During 2019, the Group impaired construction facilities in the amount of EUR 1,673 thousand and equipment and other assets in the amount of EUR 191 thousand (Note 13).

By merging Podgorička banka, the CKB bank became the owner of property, plant and equipment in the net value of EUR 9,067 thousand (Note 5).


BuildingsEquipment and

Other AssetsAssets under construction

Right of use assets Total

Cost

Transfer of balances by data migration 11.854 4.971 31 871 17.727

Accumulated impairment - (13) - - (13)

Reclassification due to mapping (264) 264 - - -

Balance at December 11, 2020 11.590 5.222 31 871 17.714

In thousands of EUR


Transfer of balances on migration date 3.965 4.107 - 575 8.647

Reclassification due to mapping (bruto) (261) 261 - - -

Balance at December 11, 2020 3.704 4.368 - 575 8.647

Net book value: - December 11, 2020 7.886 854 31 296 9.067

The accumulated impairment of equipment that belonged to Podgorička banka amounts to EUR 13 thousand. The mentioned equipment was impaired during 2019.Property, plant and equipment recognized on the merger date, December 11, 2020, with cost of EUR 17,714 thousand and value adjustment of EUR 8,647 thousand include a netting amount of EUR 7,021 thousand. Netting of cost and value adjustment of intangible assets was performed by the Group after the merger date.


21. INTANGIBLE ASSTES

License SoftwareClient base

valueTotal

Cost

Balance at January 1, 2019 4.564 9.134 - 13.698

- 499 3.580 4.079

Additions during the year 776 682 - 1.458

Accumulated impairment - (357) - (357)

Balance at December 31, 2019 5.340 9.958 3.580 18.878

Additions during the year 818 120 - 938

Net effects of the merger of Podgorička banka 380 (460) - (80)

Balance at December 31, 2020 6.538 9.618 3.580 19.736

In thousands of EUR


Balance at January 1, 2019 2.124 7.972 - 10.096

Depreciation 812 362 40 1.214

Balance at December 31, 2019 2.936 8.334 40 11.310

Depreciation 894 285 13 1.192

Net effects of the merger of Podgorička banka 233 (91) 222 364

Balance at December 31, 2020 4.063 8.528 275 12.866

Net book value:

- December 31, 2020 2.475 1.090 3.305 6.870

- December 31, 2019 2.404 1.624 3.540 7.568

At the merger date, the CKB bank recognized intangible assets with a net present value of EUR 3,477 thousand, consisting of the cost of 5,842 thousand less accumulated impairment of 259 thousand and the value adjustment of 2,106 thousand.

The value of the customer base was calculated within the allocation of the purchase price on the acquisition date of Podgorička banka, July 31, 2019 (Note 5). Other intangible assets are mostly related to IT intangible assets.

Intangible assets recognized on the merger date, December 11, 2020, as the transfer of balances by data migration with cost of EUR 5,842 thousand and value adjustment of EUR 2,106 thousand includes a netting amount of EUR 1,621 thousand. Netting of cost and value adjustment of intangible assets was performed by the Group in post merge period.

The balance transferred by data migration based on the impairment of intangible assets amounts to EUR 259 thousand, which was impaired during 2019.


22. ASSETS INTENDED FOR SALE

Assets intended for sale as at 31 December 2020, in the amount of EUR 10 thousand (2019: EUR 179 thousand) relate to part of the assets acquired on the basis of collection of receivables that Podgorička banka had in its ownership in a period of less than 12 months.

Assets as at the reporting date relate to properties acquired by Podgorička banka on the basis of collection of receivables from one natural person. Acquired assets are recorded at a lower than the total value of receivables and the estimated value of the asset, i.e., at the value determined in the acquisition process. Assets that were reported within assets intended for sale as at 31 December 2019 were sold during 2020 or reclassified to acquired assets under other assets.

23. OTHER FINANCIAL ASSETS AT AMORTIZED COST AND OTHER ASSETS

In thousands of EUR


Other financial assets at amortized cost

Nostro-covered letters of credit and guarantees 1.738 1.268

Temporary accounts for payment of funds 32 33

Interest receivables - 34

Dividend receivables - 50

Allowance for impairment, nostro-covered letters of credit and guarantees (1) (1)


Other assets

Other receivables on fees and commissions 2.274 2.436

Temporary accounts 1.930 1.092

Other receivables from customers 987 1.254

Placements from commission business 871 -

705

Prepayments 168 131

Receivables from buyer 497 98

Other business receivables 29 182

Deferred expenses 381 545

Receivables from checks 2 -

Receivables from state funds 115 127

Receivables in respect of the legal suits assets and other assets in delay 6.557 6.556

13.811 13.126

Allowance for impairment (9.254) (9.495)

4.557 3.631

Assets acquired from receivables collection 4.207 4.366

Impairment of acquired assets (3.121) (2.817)

1.086 1.549

5.643 5.180

As at 31 December 2020, nostro-covered letters of credit and guarantees in foreign banks in the amount of EUR 1,738 thousand relate to deposits given by the Group as a guarantee for transactions with VISA credit cards, in the Visa International Service Association in the amount of EUR 1,530 thousand, and American Express credit cards, in Deutsche Bank Frankfurt in the amount of EUR 208 thousand.


The structure of value adjustment on other assets is shown in the table below:In thousands of EUR


Receivables in delay 2.697 2.939

Receivables in respect of the legal suits assets and other assets 6.557 6.556

impairment of acquired assets 3.121 2.817

12.375 12.312

The impairment on other assets in the amount of EUR 9,254 thousand as at 31 December 2020 (31 December 2019: EUR 9,495 thousand) includes:

• provisions for receivables based on court proceedings initiated against former employees of the Group in the amount of EUR 6,229 thousand (31 December 2019: EUR 6,229 thousand);• provisions for uncollectible receivables based on payment operations fees, electronic banking fees, cards in the amount of

EUR 1,899 thousand (31 December 2019: EUR 2,486 thousand); and• other uncollectible receivables in the amount of EUR 1,126 thousand (31 December 2019: EUR 780 thousand).

Assets acquired through collection in the amount of EUR 4.207 thousand relate to assets acquired on the basis of activation of loan collateral, which are owned by the Group for a period longer than 12 months. Assets acquired on the basis of collection of receivables are recorded at a lower than the total value of receivables and the estimated value of the asset, i.e., at the value determined in the acquisition process.


Other assets

The following table shows the values of other assets transferred by data migration, following the reconciliation after the merger:

December 11, 2020Reclassification and adjustments (Note 5)

Adjusted statements of financial position, as of

December 11, 2020

Other receivables on fees and commissions (Note 17) 181 (34) 147

Other receivables from customers 169 (63) 106

Prepayments 22 - 22

Receivables from buyer 50 - 50

Other business receivables 59 (55) 4

Deferred expenses 186 - 186

Receivables from state funds 130 - 130

Transfer of funds from correspondent accounts of Podgorička banka to correspondent accounts of the Bank

- 8.063 8.063

Other receivables on fees and commissions – reclassification from loans and advances from customers pozicije Krediti i potraživanjaod klijenata (Napomena 17)

- 4 4

Placements from commission business – reclassification from loans and advances from customers (Note 17)

- 853 853

797 8.768 9.565

Allowance for impairment (197) 167 (30)

600 8.935 9.535

Assets acquired from receivables collection 2.459 - 2.459

Impairment of acquired assets (1.787) - (1.787)

672 - 672

1.272 8.935 10.207

Adjustments due to migration of data - Transfer of funds from correspondent accounts of Podgorička banka to correspondent accounts of the Bank

- (8.063) (8.063)

Total other assets 1.272 872 2.144

In thousands of EUR


25. DEPOSITS OF BANKS AND CUSTOMERS

In thousands of EUR


Demand deposits

Banks, other financial institutions and companies 15.976 13.845

Public and private funds 3.561 1.492

Companies 263.446 286.732

Entrepreneurs 5.980 7.347

Public services of local self-government units 21.446 36.537

Government of Montenegro 45.229 39.602

Regulatory agencies 2.213 2.016

Non-governmental and other non-profit organizations 24.880 23.324

Private individuals 378.018 376.521

Funds on escrow account and other 315 311

761.064 787.727

Short-term deposits

Banks, other financial institutions and companies - 424

Companies 19.654 31.659

Public services of local self-government units 272 274

Government of Montenegro 83 161

Non-governmental and other non-profit organizations 308 526


99.869 131.827

Long-term deposits

Banks and other financial institutions and companies 405 280

Public and private funds 203 216

Companies 2.244 11.962

Public organizations of local municipalities 4 -

Government of Montenegro 100 -

Non-governmental and other non-profit organizations 50 -


29.720 44.330

Interest liabilities 13 518

Accrued interest 434 200

891.100 964.602

At the merger date, the transferred balance of customer deposits amounted to EUR 289,560 thousand. Due to the reclassification effects resulting from the differences in the account mapping, the balance of demand deposits was adjusted, i.e., decreased by EUR 405 thousand.

Reclassification refers to:

• Increase of EUR 20 thousand for payment to merchants based on card transactions. Reclassification was performed from other liabilities.• Decrease of EUR 425 thousand for demand deposits - dedicated account for repurchase of shares by public offering.

Reclassification was performed on other liabilities.


After reclassification, the structure of migrated balances of deposits is shown in the table below:

Demand deposits 220.965

Short-term deposits 54.503

Long-term deposits 13.346

Interest liabilities 301

Accrued interest 40

289.155

In thousands of EUR

As at 31 December 2020, liabilities based on deposits in the amount of EUR 891,100 thousand (31 December 2019: EUR 964,602 thousand) consist of:

• Deposits of banks and central banks reported at amortized cost in the amount of EUR 1,145 thousand (31 December 2019: EUR 838 thousand) and• Deposits of customers reported at amortized cost in the amount of EUR 889,955 thousand (31 December 2019: EUR 963,764

thousand).

Newly deposited or redeposited funds (demand deposits of private individuals in EUR) are deposited at interest rate of 0.01% to 0.05% per annum. Demand deposits of private individuals in foreign currency are deposited at interest rate of 0.05% per annum.

Interest rates in the range of 0.01% to 0.50% per annum were calculated on term deposits of companies in EUR with a maturity in 2020, depending on the depositing period and the deposited amount.

New term deposits of private individuals in EUR were deposited at an interest rate of 0.01% to 0.05% per annum during 2020.

The interest rate on demand deposits of companies in 2020 ranged from 0% to 0.01% per annum.


25. LOANS OF BANKS AND CLIENTS REPORTED AT AMORTIZED COST

CurrencyDecember 31, 2020 December 31, 2019

Liabilities to banks:

OTP Bank Plc. Budapest EUR 138.643 81.643

138.643 81.643

Accrued interest liabilities 32 -

138.675 81.643

Liabilities to other creditors:

Directorate for Development of Small and Medium Sized Enterprises EUR 458 485

Government of Montenegro - – 1000+ housing EUR 8.964 9.113

European Bank for Reconstruction and Development („EBRD“) EUR 2.568 4.404

European Investment Bank („EIB“) EUR 13.301 13.751

European Fund for Southeast Europe („EFSE") EUR 5.890 7.067

OTP Financing Malta Company Ltd. EUR - 3.500

31.181 38.320

- Deferred loan fees EUR (80) (10)

31.101 38.310

169.776 119.953

In thousands of EUR

Loans received from Directorate for Development of Small and Medium Enterprises in the amount of EUR 458 thousand (31 December 2019: EUR 485 thousand) relate to long-term loans, with a repayment period of three to eight years, with an interest rate of up to 7% per annum.

Liabilities to the Government of Montenegro under the Project "1000+" for granting housing loans to socially disadvantaged categories of population amount to EUR 8.964 thousand (31 December 2019: EUR 9.113 thousand) and relate to three contracts:

• Liabilities in the amount of EUR 979 thousand (31 December 2019: EUR 1,067 thousand) relate to the Business Cooperation Agreement concluded in October 2010, for a period of 20 years, with a grace period of up to 5 years and a fixed interest rate of 0.98%,• Liabilities in the amount of EUR 947 thousand (31 December 2019: EUR 1,008 thousand) relate to the Cooperation Agreement

for the implementation of 1000+ apartments project concluded in October 2016, for a period of 20 years, with a grace period of up to 5 years and a fixed interest rate of 0.75%,• Liabilities in the amount of EUR 1.423 thousand (31 December 2019: EUR 1,353 thousand) relate to the Cooperation Agreement

for the implementation of 1000+ apartments project - Phase III concluded in June 2019, for a period of 20 years, with a grace period up to 3 years and an interest rate of 0%.

On the merger date, December 11, 2020, the Bank took over the liabilities to the Government of Montenegro on the basis of a long-term loan for the 1000+ project in the amount of EUR 5,615 thousand intended for the approval of housing loans for private individuals. As of December 31, 2020, liabilities for this loan are amounted at EUR 5,615 thousand.

During 2020, the Group used short-term borrowings from the parent company, at interest rates (0.36)% - 0.615%. As at 31 December 2020, liabilities for short-term borrowings from the parent bank amount to EUR 138,675 thousand and liabilities assumed due to the merger of the banks amount to EUR 118,854 thousand


• European Bank for Reconstruction and Development on the basis of a long-term loan in the total amount of EUR 2,568 thousand intended for the approval of housing loans for individuals. The loan is approved for a period of up to 7 years and an annuity repayment method, for loans with an agreed variable rate and a fixed interest rate. In accordance with the terms of the agreement, the European Bank for Reconstruction and Development requires that the Bank's solvency ratio is above the defined level and compliance with the requirements of the Central Bank of Montenegro in terms of other financial indicators. As of December 31, 2020, the financial indicators of the Group comply with the terms of the agreement on the aforementioned basis.• European Investment Bank on the basis of long-term loans in the amount of EUR 13,301 thousand which are intended to finance

development of small and medium enterprises in Montenegro. Loans are approved for a period of up to 7 years.• European Fund for Southeast Europe on the basis of a long-term loan in the amount of EUR 5,890 thousand intended for

the approval of housing loans for individuals. The loan is approved for a period of 10 years. In accordance with the terms of the agreement, the European Fund for Southeast Europe requires that the Bank's solvency ratio is above the defined level and compliance with the requirements of the Central Bank of Montenegro in terms of other financial indicators. Also, the Bank is required to maintain other ratios in accordance with the defined level, such as: credit exposure ratio, large capital exposure ratio, cumulative maturity gap and others. As of December 31, 2020, the financial indicators of the Group comply with the terms of the agreement on the aforementioned basis.

On the merger date, the CKB bank recognized the following liabilities based on loan liabilities.

December 11, 2020

Liabilities to banks:

OTP Bank, Budapest, Hungary 118.854

Liabilities to other creditors:

European Bank for Reconstruction and Development („EBRD“) 2.564

European Investment Bank („EIB“) 13.295

European Fund for Southeast Europe („EFSE") 5.884

Government of Montenegro 5.613

Accrued fees and commissions for EBRD loans (2)

27.354

146.208

In thousands of EUR


26. PROVISIONS

In thousands of EUR


Provisions on off-balance sheet items

- Provisions for losses per off-balance sheet items 500 2.847

- Provisions for losses per off-balance sheet items – transfer as part of the migration of receivables and liabilities 2.337 -

Total provisions on off-balance sheet items 2.837 2.847

Employee benefits

- Provisions for retirement benefits and Jubilee awards 730 1.297

- Provisions for retirement benefits and Jubilee awards – transfer as part of the migration of receivables and liabilities 222 -

952 1.297

- Provisions for unused vacations 605 605

Total employee benefits 1.557 1. 902

Other provisions

- Provisions for potential litigation losses 1.552 2.388

- Provisions for potential litigation losses – transfer as part of the migration of receivables and liabilities 441 -

- Provision for termination of contract

- Provisions for losses based on operational risk 242 449

Total other provisions 2.235 2.837

6.629 7.586

On the merger date, December 11, 2020, the CKB bank took over the following provisions for potential losses and provisions for retirement benefits and jubilee awards

In thousands of EUR

December 11, 2020

Provisions for contingent losses on:

- off-balance sheet items 2.337

- litigations 440

- operational risk -

Provisions for retirement benefits and jubilee awards 223

3.000

As of 31 December 2020, the Group made provisions for retirement benefits and jubilee awards based on an independent actuary's estimate of EUR 952 thousand (2019: EUR 1.297 thousand). Provisions are made based on the following assumptions:

• Discount rate - 2.875%,• Growth rate of expected future earnings 0%.

In accordance with the Collective Agreement, the Group is obliged to pay the employee a retirement benefit in the amount of 6 average net salaries of the Bank's employees, valid in the month preceding the month in which the payment is made.


27. OTHER LIABILITIES

U hiljadama EUR


Custody obligations 4.488 3.501

Liabilities for commission business 7.248 5.426

Advances received 4.367 3.375

Obligations to suppliers 219 178

Lease obligations 527 90

Temporary account 3.520

Accruals for employee payments 1.158 1.015

Accruals for employee benefits - severance pay 4.502 10.852

Accruals and prepaid income 2.349 2.322

Accruals of received guarantees 881 856

Other liabilities 1.216 1.142

30.475 28.757

On the merger date, December 11, 2020, the balance transferred based on other liabilities amounted to EUR 5,699 thousand. Due to reclassification effects resulting from differences in account mapping, the balance of other liabilities increased by the amount of EUR 405 thousand (Note 5).

Reclassification refers to:

• Decrease of EUR 20 thousand for payment obligation to merchants based on card transactions. Reclassification was performed on liabilities based on deposits,• Increase of EUR 425 thousand based on funds on a dedicated account for the repurchase of shares under a public offering.

Reclassification was made from demand deposits

After reclassification, the balance of other liabilities amounts to EUR 6,104 thousand.

Liabilities under leasesIn thousands of EUR

Future lease payments under operating lease arrangement as of December 31, 2019, VAT excluded 5.236

Present value of the future lease payments as of the first-time adoption date January 01, 2020, VAT excluded 3.265

Lease liability recognized as at January 1, 2020 3.265

Of which:

- lease liability maturing over a year 3.265

- lease liability within a year -

Lease liability recognized as at January 1, 2020 3.265

Interest on lease liabilities 115

Adjustments during the year due to new leases and terminations of contracts 724

Payments during the year (867)

Transfer of balances on migration date 283

Lease liability recognized as at December 31, 2020 3.520

Of which:

- lease liability maturing over a year 1.914

- lease liability within a year 1.606


28. SHARE CAPITAL

As at 31 December 2020, the share capital of the parent entity consists of 355,717 ordinary shares (31 December 2019: 355,717 ordinary shares), with an individual nominal value of EUR 511.2919. The registered amount of capital is EUR 181,876 thousand. All issued shares are fully paid.

As of December 31, 2020, the sole shareholder of the parent entity is OTP Bank Plc. Budapest with 100% share in the capital.

In accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, on December 31, 2020, the Group is obliged to maintain a minimum capital solvency ratio of 10%. In accordance with the letter of the CBoM dated March 12, 2019, the Group is not obliged to present business indicators on a consolidated basis from Article 137 of the Law on Banks, due to the intangible total balance sheet of ODC in relation to the balance sheet of the parent company, CKB bank.The Bank's solvency ratio on December 31, 2020 was 20.07%.

The Bank is obliged to harmonize the scope of its operations with the prescribed indicators, i.e., to harmonize the scope and structure of its risky placements with the Banking Law and the regulations of the Central Bank of Montenegro. On December 31, 2020, the Bank does not deviate from the prescribed limits.

28.1. Own funds

According to the Banking Law (“Official Gazette of Montenegro” No. 17/08, 44/10 and 40/11), the amount of the founding capital cannot be less than EUR 5,000 thousand. As prescribed by the Decision on Capital Adequacy ("Official Gazette of Montenegro" No. 38/11, 55/12 and 82/17), the Bank is obliged to determine capital adequacy on the basis of own funds, as an absolute and solvency ratio as a relative indicator. The Bank's own funds represent the sum of paid-in share capital and other basic and additional elements of own funds, less deductible items.

The amount of own funds must always be at a level equal to or greater than:

a) the amount of the minimum monetary part of the founding capital; b) the total amount of capital requirement for all risks.

The total amount of the Bank's capital requirement is the sum of:

1. capital requirement for credit risk, market risks and operational risk calculated by applying adequate methodologies; 2. capital requirement for country risk calculated in accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro which prescribe the methodology for calculating the capital requirement for country risk; and 3. capital requirement for other risks calculated using selected methodologies.


Own funds of the Bank as at December 31, 2020 amounted (as of December 31, 2019: consolidated calculation for the Group):

In thousands of EUR


Basic elements of own funds

Share capital 181.876 181.876

Provisions established against profit after taxation 757 921

LLP according to regulatory requirement, allocated in accordance with the Decision prescribing minimum standards for credit risk management in banks

(777) (1.074)

The amount that mitigates the negative effects on own funds due to first application of IFRS 9 544 913

Total: Basic elements of own funds 182.400 182.636

Deductible items in calculation of core capital

Loss from previous years (15.718) (41.064)

Loss of the year - -

Intangible assets (6.847) (3.996)

Unrealized loss on fair value adjustment of financial assets available for sale, at fair value (259) -

Positive difference between the amount of accrued provisions for contingent losses and the sum of value adjustments for items of balance sheet assets and provisions for off-balance sheet items

(8.560) (2.081)

Total: Deductible items of the Bank’s own funds (31.384) (47.141)

Core capital 151.016 135.495

Deductible items from own funds - direct or indirect investments in another bank or another credit or financial institution in the amount exceeding 10% of capital of those institutions

(206) (211)

Own capital decreased by 50% of deductible items of own funds 150.913 135.390

Supplementary capital decreased by 50% of deductible items of own funds (103) (106)

Core capital, decreased as needed 150.810 135.284

OWN FUNDS 150.810 135.284


28.2. Solvency Ratio of the Bank

Pursuant to the provisions of the Decision on Capital Adequacy of Banks (“Official Gazette of Montenegro” No. 38/11, 55/12 and 82/17), the Bank calculated the capital requirement for the risks it is exposed to during operations, as well as the solvency ratio. The solvency ratio must not be less than 10%.

The solvency ratio represents the percentage ratio of the Bank's own funds to the sum of:

1. the total amount of risk-weighted assets for credit risk;2. the amount of risk-weighted assets for market risks;3. the amount of risk-weighted assets for operational risk; and4. the amount of risk-weighted assets for other risks.

As at 31 December 2020, according to the Bank's calculation, the solvency ratio was (as of December 31, 2019: consolidated calculation for the Group):

In housands of EUR



Supplementary capital decreased by 50% of deductible items of own funds (103) (106)

Total own funds (Note 28.1) 150.810 135.284

Risk-weighted balance sheet assets 622.620 583.396

Risk-weighted off-balance sheet items 56.117 67.518

Amount that mitigates the negative effects on own funds due to first application of IFRS 9 544 913

Total risk-weighted balance sheet assets 679.281 651.827

Capital requirement for operational risk 7.025 10.465

Capital requirement for country risk 1.883 3.173

Bank’s solvency ratio 20,07% 17,81%


29. OFF-BALANCE SHEET ITEMS

In thousands of EUR


Guarantees, guarantees and irrevocable obligations:

- Payment guarantees 34.375 38.318

- Performance bonds 44.691 44.707

- Letters of credit 789 1.558

- Undrawn credit facilities 89.648 90.439

Total credit risk exposure by off-balance sheet items 169.503 175.022

Collateral:

- mortgages 1.182.232 1.148.358

- pledge / Other 231.235 2.341.860

- securities 2.471 3.413

- insurance policy 181.354 -

- Deposits 13.612 -

1.610.904 3.493.631

Provided collaterals:

- bill of exchanges 1.352 1.352

Loro:

- Loro letter of credits 75.108 91.455

Other off-balance sheet items:

- re-transferred loans 40.209 42.315

- service loans 7.383 -

- written off receivables in internal evidence 38.726 46.125

- Accrued interest 3.206 762

- 106

89.524 89.308

Off-balance sheet records without credit risk impact 1.776.888 3.675.746

Total off-balance evidence 1.946.391 3.850.768

During 2020, for the purpose of harmonization with Podgorička banka, the Group made a decision to change the manner of collateral booking for bills of exchange, attachments of salary, and similar collateral, i.e., these collaterals are not assigned a carrying amount. As of 31 December 2020, the total amount of these collaterals is EUR 1,610,904 thousand and as of 31 December 2019 was EUR 2,682,247 thousand. From the total amount of collaterals as of 31 December 2020, total amount of these collaterals is EUR 1,870,185 thousand. In addition, the Group presented deposits as collateral in its off-balance sheet items.


In thousands of EUR

December 11, 2020

Guarantees, guarantees and irrevocable obligations:

- Payment guarantees 17.230

- Performance bonds 29.616

- Letters of credit 371

- Undrawn credit facilities 46.896

Total credit risk exposure by off-balance sheet items 94.113

Collateral:

- mortgages 449.068

- pledge / Other 101.401

- insurance policy 174.022

- Deposits 3.510

728.001

Loro:

- Loro letter of credits 933

- Loro guarantees 74.175

75.108

Other off-balance sheet items:

- service loans 4.165

- written off receivables in internal evidence 11.342

-other off-balance items 11.066

- Accrued interest 2.260

28.833

Off-balance sheet records without credit risk impact 831.942

Total off-balance evidence 926.055

Off-balance sheet items migrated in the merging process of Podgorička banka are presented in the table below:


30. TRANSACTIONS WITH RELATED PARTIES

Parties related with the Group are the parent bank, members of OTP Group and employees of the Group.

Overview of receivables and liabilities to related parties as of December 31, 2020 is given in the following table: In thousands of EUR


Loans and advances to banks at amortized cost:

− OTP Bank Plc. Budapest, Hungary 5.449 26.869

- OTP banka Hrvatska dd - 28

- Vojvođanska banka dd, Srbija 3 10

5.452 29.194

Loans and advances to customers at amortized cost:

- Bank’s employees 11.233 14.495

11.233 14.495

Other assets:

- OTP Bank Plc. Budapest, Hungary - 56

− OTP Bank Albanija - 23

79

Total receivables 16.685 43.768

Deposits of customers at amortized cost:

− Bank’s employees 5.002 6.010

− Debt Management Project Montenegro doo, Podgorica 609 1.089

− OTP Albania 192 -

5.803 7.099

Loans to banks and central banks at amortized cost:

- OTP Bank Plc. Budapest, Hungary 138.643 81.643

- OTP Financing Malta Company Ltd. - 3.500

138.643 85.143

Other liabilities:

- OTP Financing Malta Company Ltd. 4

- OTP Bank, Budimpešta, Madjarska 32 -

32 4

Total liabilities144.478 92.246

Net liabilities/receivables (127.793) (48.878)

Off-balance-sheet items

Received guaranties:

OTP Bank Plc. Budapest, Hungary - 2.156

Vojvođanska banka dd, Serbia 157 -

Total off-balance 157 2.156


Short-term and long-term loans to the Group' employees were approved for a period of 1 to 25 years. Short-term placements to the employee (cash loans) were approved with interest rate (NIR) ranging from 2.05% to 7.49% annually, while housing loans (new placements) were approved with interest rate (NIR) ranging from 3.99% per annum, and mortgage loans were approved with interest rate (NIR) ranging from 3.99% to 4.99% per annum.

Long-term loans to the Group's employees include loans for the purchase of housing units, mortgage loans, while short-term loans mainly consisted of cash loans. The employees deposited funds under the standard conditions of the Group at a given time during 2020.

Revenues and expenses arising from transactions with related legal entities are as follows:In thousands of EUR

2020 2019

Interest and similar income:

- OTP Bank Plc. Budapest, Hungary 142 571

- Bank’s employees 433 637

575 1.208

Fee and commission income:

- OTP Bank Plc. Budapest, Hungary 1 4

- Debt Management Project Montenegro doo, Podgorica - 5

- OTP Albania 15 -

16 9

Total income 591 1.217

Interest and similar expense:

- OTP Financing Malta Company Ltd. - (38)

- OTP Bank Plc. Budapest, Hungary (72) (241)

(72) (279)

Fee and commission expense:


(97) (15)

General and administrative expenses:


(298) (8)

Total expenses (467) (302)

Income, net124 915

In the period from January 1 to December 31, 2020, benefits paid to persons with special authorizations and responsibilities amount to EUR 1,275 thousand (31 December 2019: EUR 1,679 thousand).


31. CASH AND CASH EQUIVALENTS (for statement of cash flow preparation)In thousands of EUR


Cash on hand in EUR 41.623 36.502

Cash on hand in foreign currencies 3.009 3.505

Gyro account 157.962 140.193

Correspondent accounts in foreign banks 62.113 21.009

Placements with foreign banks - 23.596

Other 1.787 1.595

266.494 226.400

Inflow of cash and cash equivalents based on the merger of Podgorička banka amounts to EUR 84,263 thousand, consisting of:

• Cash on hand in the amount EUR 9,187 thousand,• Gyro account in the amount of EUR 74,298 thousand,• Cash in the correspondent accounts in foreign banks in the amount of EUR 1,072 thousand,• Transfer account for payment per card transaction in the amount of EUR (294) thousand.

Cash and cash equivalents in consolidated financial statements of Podgorička banka amount to EUR 109,546 thousand, which includes the transfer of funds from Podgorička banka's correspondent accounts in foreign banks to the Bank's correspondent accounts in the total amount of EUR 8,063 thousand.

A difference in the amount of EUR 25,283 thousand includes:

• The transfer of funds from Podgorička banka's correspondent accounts in foreign banks to the Bank's correspondent accounts in the total amount of EUR 8,063 thousand• The balance of mandatory reserve in the amount of EUR 17,220 thousand, which the Bank does not present in the statement of

cash flows.• Cash and cash equivalents included in consolidated financial statements as of December 31, 2019, amount EUR 74.671 thousand,

so the net effect of merger of Podgorička banka to CKB bank in the cash flow statement amounts EUR 9.592 thousand.

32. LITIGATIONS

As of December 31, 2020, the Group is involved in a number of litigations arising from its day-to-day operations and relating to commercial and contractual matters, as well as labor relationships. According to the estimates of Legal Affairs Department of the Bank and the law office representing the Group, the total value of disputes amounts to EUR 7,398 thousand, which does not include court costs. Additionally, this amount does not include any default interest that may be determined upon termination of litigation, as management is unable to determine the potential effects of default interest that may arise from these disputes until the date of these consolidated financial statements.

As of 31 December 2020, the Group has allocated provisions for potential losses based on litigation in the amount of EUR 1,993 thousand (31 December 2019: EUR 2.336 thousand) (Note 26). The outcome of ongoing disputes, for which no provisions have been made, cannot be reliably estimated at this time, but the opinion of management and legal adviser is that no additional negative outcome of disputes is expected that could have material effects on the Group's consolidated financial statements.

As of 31 December 2020, the Group conduced lawsuits against legal entities and private individuals in the amount of EUR 23,646 thousand for 2,988 loan agreements.


33. CONFORMITY WITH INDICATORS OF THE CENTRAL BANK OF MONTENEGRO

The Group is obliged to perform its operations in accordance with the provisions of the Banking Law and bylaws adopted on the basis of that Law. As stated in Note 28, in accordance with the letter of the CBoM dated March 12, 2019, the Group is not required to present performance indicators on a consolidated basis under Article 137 of the Law on Banks, due to the non-material total balance sheet of ODC in relation to the balance sheet. Balance of the parent company, CKB bank.

Parent entity conformity with the performance indicators prescribed by the Central Bank of Montenegro on December 31, 2020 is presented as follows (data as of 31 December 2019 are reported on a consolidated basis):

Realized indicators


Solvency ratio (the minimum amount of 10%) 20,07% 23,67%

Exposure of the bank to one person or group of related parties (limit 25% of the bank’s own funds) 16,62% 16,69%

Sum of large exposures (limit 800% of the bank’s own funds) 45,08% 30,48%

Total exposure to parties that have qualified participation in the Group (limit 20% of the bank’s own funds) 3,61% 4,35%

Total exposure to parties related to the Bank (limit 200% of the bank’s own funds) 13,96% 13,36%

Total exposure to the Bank’s employee (limit 1% of the bank’s own funds) 0,10% 0,14%

Daily liquidity ratio as of December 31, 2020 (minimum ratio 0.9) 1,79 1,07

Ratio of investment in fixed assets 15,77% 20,40%

The Group regularly monitors and controls the aforementioned prescribed performance indicators. During 2020, the Group was in conformity with the prescribed performance indicators.

34. TAXATION RISKS

Montenegrin tax laws are often interpreted differently and are subject to frequent amendments. The interpretation of tax laws by the tax authorities in relation to the Group's transactions and activities may differ from the interpretation of the Group's management. As a result, transactions may be challenged by the tax authorities and an additional amount of taxes, penalties and interest may be imposed on the Group. The statute of limitations for the tax liability is five years. This practically means that the tax authorities have the right to order the payment of outstanding liabilities within five years from the time the obligation arose.

35. FOREIGN EXCHANGE RATES

The official exchange rates used to convert foreign currency balance sheet items into EUR were:


USD 0,8143 0,8937

CHF 0,9211 0,9199

GBP 1,1073 1,1736


36. EVENTS AFTER THE REPORTING PERIOD

There were no events that would affect the corrections and/or disclosures in consolidated financial statements as of December 31, 2020.

Podgorica, March 19, 2020

Signed on behalf of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica by:

Pal KovacsChief Executive Officer

Maja Krstić Executive Director for Strategy and Finance Division

Slobodan VujovićDirector of Accounting and Reporting Directorate


C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


za 2020. godinu

Konsolidovani godišnji izvještaj menadžmentaCrnogorske komercijalne banke a.d Podgorica

S A D R Ž A J

U V O D 2 0 6

I . O P I S P O S L O V N I H A K T I V N O S T I 2 0 7

I I . O R G A N I Z A C I O N A S T R U K T U R A 2 0 8

I I I . I N F O R M A C I J E O R A D U O D B O R A D I R E K T O R A I M E N A D Ž M E N T K O M I T E TA 2 0 8

I I I . 1 . M a k r o e k o n o m s k i p o k a z a t e l j i 2 1 0

I I I . 2 . P o s l o v n e a k t i v n o s t i G r u p e 2 1 2

I I I . 3 . P o s l o v i s a s t a n o v n i š t v o m 2 1 4

I I I . 4 . P o s l o v i s a p r a v n i m l i c i m a 2 1 5

I I I . 5 . P o s l o v i s a V l a d o m C r n e G o r e i d r u g i m k o r i s n i c i m a b u d ž e t a 2 1 5

I I I . 6 . G r a f i č k i p r i k a z k r e d i t n o g i d e p o z i t n o g p o r t f o l i a G r u p e 2 1 5

I V. A N A L I Z E F I N A N S I J S K O G P O L O Ž A J A I R E Z U LTATA G R U P E 2 1 6

I V. 1 . A n a l i z a k a p i t a l a 2 1 9

I V. 1 . 1 S o p s t v e n a s r e d s t v a 2 1 9

I V. 2 . U l a g a n j a u a k c i j e p r a v n i h l i c a 2 2 1

V. U P R AV L J A N J E R I Z I C I M A 2 2 2

V. 1 . K r e d i t n i r i z i k i v r e d n o v a n j e s t a v k i b i l a n s n e a k t i v e i v a n b i l a n s n i h s t a v k i 2 2 3

V. 2 . R i z i k z e m l j e i r i z i k d r u g e u g o v o r n e s t r a n e 2 2 4

V. 3 . Tr ž i š n i r i z i k 2 2 5

V. 4 . R i z i k l i k v i d n o s t i 2 2 5

V. 5 . O p e r a t i v n i r i z i k 2 2 6

V. 6 . R e p u t a c i o n i r i z i k 2 2 6

V I . O B R A Z O VA N J E Z A P O S L E N I H 2 2 6

V I I . P L A N I R A N E A K T I V N O S T I 2 2 7

V I I I . P I TA N J A Ž I V O T N E S R E D I N E I D R U Š T V E N E O D G O V O R N O S T I 2 2 7

I X . P R AV I L A K O R P O R AT I V N O G U P R AV L J A N J A I S I S T E M U N U T R A Š N J E K O N T R O L E 2 2 7


UVOD

Crnogorska komercijalna Banka ad, Podgorica (u daljem tekstu „Banka“) sastavlja konsolidovane finansijske izvještaje (u daljem tekstu „finansijski izvještaji”) u skladu sa Zakonom o računovodstvu („Sl. list CG”, br. 52/16) i odlukama Centralne banke Crne Gore, koje regulišu finansijsko izvještavanje banaka.

Banka je matično pravno lice u Grupi koju pored Banke čini zavisno privredno društvo OTP Debt Collection DOO, Podgorica (u daljem tekstu: „Grupa“ i „ODC“, respektivno). ODC je u sastavu Grupe počev od 17. decembra 2018. godine, kao i zavisno pravno lice South Invest Montenegro doo, Podgorica (ovo zavisno pravno lice je likvidirano u toku 2019. godine). Do dana pripajanja Banci, tj. u periodu od 31.jula 2019. godine do 11. decembra 2020. godine, Podgorička banka AD, Podgorica (u daljem tekstu:„PGB“) je takodje bila zavisno lice Banke i dio Grupe.

Finansijski izvještaji pripremljeni su u skladu sa Odlukom o sadržaju, rokovima i načinu sačinjavanja i dostavljanja finansijskih izvještaja banaka („Sl. list CG“, br. 15/12, 18/13 i 24/18).

Prilikom sastavljanja ovih konsolidovanih finansijskih izvještaja Grupa je primijenila politike koje su u skladu sa propisima Centrane banke Crne Gore, ali koji se u dijelu evidentiranja potraživanja za koje su se stekli uslovi za isključivanje iz bilansa Banke i formatu prezentacije konsolidovanih finansijskih izvještaja razlikuju od zahtjeva Međunarodnih računovodstvenih standarda („MRS“) i Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja („MSFI“) primjenljivih na dan 31. decembar 2020 godine. Dodatno, primjena MSFI 16 – Lizing je odložena za 01. januar 2020 godine, u skladu sa dopisom Centralne Banke Crne Gore broj 03-105-1/2019 od 09. januara 2019. godine. Ovim standardom se uvodi novi računovodstveni tretman ugovora o zakupu koji je u primjeni od 01. januara 2020. godine (Napomena 3.3).U skladu sa Zakonom o računovodstvu Crne Gore, MRS i MSFI objavljeni od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde, moraju biti prevedeni od strane odgovarajućeg nadležnog organa Crne Gore koji posjeduje pravo prevoda i objavljivanja istih, odobreno od strane Međunarodne federacije računovođa (IFAC). Dakle, samo MRS i MSFI zvanično prevedeni, odobreni i objavljeni od strane Instituta sertifikovanih računovođa Crne Gore mogu biti u primjeni. Posljednji zvanični prevodi su objavljeni za dio MRS koji su u primjeni od 1. januara 2009. godine, odnosno dio MSFI u primjeni od 1. januara 2013. godine, a koji obuhvata samo osnovni tekst standarda i interpretacije i ne uključuje osnove za zaključivanje, ilustrativne primjere, uputstva za primjenu, komentare, mišljenja i ostali materijal objašnjenja. Dodatno, navedeni prevod ne sadrži prevod Osnova za pripremu i prezentaciju finansijskih izvještaja. Takođe, izmjene i poboljšanja MRS-a nakon 1. januara 2009. godine, odnosno MSFI-a nakon 1. januara 2013. godine nisu prevedeni niti objavljeni. Izuzetno od navedenog, u skladu sa regulativom CBCG, primjena MSFI 9 Finansijski instrumenti je obavezna za banke od 01. januara 2018. godine.

Imajući u vidu efekte koje navedena odstupanja računovodstvenih propisa Crne Gore od MSFI i MRS mogu imati na prezentaciju konsolidovanih finansijskih izvještaja Grupe, priloženi konsolidovani finansijski izvještaji se u tom dijelu razlikuju i odstupaju od MSFI i MRS i ne mogu se tretirati kao finansijski izvještaji sastavljeni u saglasnosti sa MSFI i MRS.

Na osnovu Zakona o računovodstvu privredna društva su dužna da sastavljaju, dostavljaju i objavljuju pojedinačne i konsolidovane finansijske izvještaje kada imaju kontrolu (matična pravna lica) nad jednim ili više pravnih lica (zavisna pravna lica) u skladu sa MRS i MSFI.

Osnovne informacije o zavisnim pravnim licima matičnog društva navede su u tabeli koja slijedi:

Naziv zavisnog pravnog lica Osnovna aktivnost Datum sticanja % učešća u kapitalu

2020. 2019.

OTP Debt Collection DOO, Podgorica Ostale finansijske usluge 17.decembar 2018. godine 100% 100%

Podgorička banka AD, Podgorica Ostalo monetarno posredovanje 22.jul 2019. godine n/a 100%

Za pripremu ovog izvještaja, korišćeni su pregledi i informacije za sve stavke finansijskog izveštaja tekućeg perioda sa pregledom i informacijama prethodnog perioda. Informacije su sačinjena na osnovu istih načela i za jednak vremenski period.

Uporedni podaci u ovim finansijskim izvještajima predstavljaju podatke iz konsolidovanih finansijskih izvještaja Banke za 2019. godinu. Kako je objelodanjeno u Napomeni 1, Podgorička banka AD, Podgorica, je pripojena matičnom pravnom licu, CKB, na dan 11. decembar 2020. godine, tako da i podaci za tekuću godinu i komparativni podaci uključuju podatke iz Podgoričke banke.


I. OPIS POSLOVNIH AKTIVNOSTI

Banka je od Centralne banke Crne Gore, Rješenjem broj 0101-72/1-2002 od 18. februara 2002. godine, dobila odobrenje za rad.

Takođe je od Komisije za hartije od vrijednosti upisana u Registar emitenata hartija od vrijednosti pod brojem 51 (Rješenje broj 02/3-47/2-01 od 12. jula 2001. godine).U skladu sa Zakonom o bankama, Odlukom o osnivanju i Statutom, Banka obavlja poslove primanja depozita i drugih sredstava fizičkih i pravnih lica i odobravanje kredita i drugih plasmana iz tih sredstava, u cjelini ili djelimično, za svoj račun.Pored ovih poslova može da obavlja i sljedeće poslove:

• izdaje garancije i preuzima druge vanbilansne obaveze;• kupuje, prodaje i naplaćuje potraživanja;• izdaje, obrađuje i evidentira platne instrumente;• platni promet u zemlji i sa inostranstvom;• finansijski lizing;• trguje u svoje ime i za svoj račun ili za račun komitenta stranim sredstvima plaćanja i finansijskim derivatima;• vrši izradu analiza i davanje informacija i savjeta o kreditnoj sposobnosti društava i preduzetnika;• depo poslove;• usluge čuvanja u sefovima i• druge poslove u skladu sa odobrenjem Centralne banke Crne Gore.

Tokom 2020.godine, Banka je revidirala i ažurirala značajan broj internih politika i procedura, radila kako na poboljšanju efikasnosti, tako i na modernizaciji procesa.

Poslovne aktivnosti Banka sprovodi na teritoriji cijele Crne Gore, sa rasprostranjenom mrežom poslovnih jedinica.

ODC je registrovano kod Centralnog registra privrednog suda u Podgorici, rješenjem broj 5-0582519/001, od 25. juna 2010. godine. Društvo je registrovano za poslove ostalih nepomenutih finansijskih usluga. Registrovano sjedište Društva je u Podgorici, ulica Studentska bb, City kvart, zgrada Bemax, III sprat. Мatični broj Društva је 02795043.

Na osnovu odluke Odbora Direkora i ugovora o prenosu udjela u OTP Debt Collection, doo Podgorica, Banka je postala vlasnik 100% kapitala u OTP Debt Collection, doo Podgorica za naknadu od EUR 335 hiljada. Banka je kao vlasnik OTP Debt Collection, doo Podgorica zvanično regostrovana u Centralnom registru privrednih subjekata dana 17. decembra 2018 godine.

Na dan 30. marta 2015. godine ODC je osnovalo entitet pod nazivom South Invest Montenegro DOO, Podgorica, kao 100% vlasnik. Osnivački kapital South Invest Montenegro DOO, Podgorica iznosi EUR 5 hiljada. Osnovna djelatnost South Invest Montenegro DOO, Podgorica jesu konsultantske aktivnosti u vezi sa poslovanjem i ostalim upravljanjem. Мatični broj South Invest Montenegro DOO, Podgorica је 03041824. Dana 18.06.2019. skracenim postupkom dobrovoljne likvidacije Drustvo je izbrisano iz Centralnog registra privrednih subjekata. U toku svog postojanja South Invest Montenegro DOO, Podgorica, nije ostvarivalo prihode od svoje osnovne djelatnosti.

Banka je 16. jula 2019. godine postala vlasnik 90,56% akcionarskog kapitala Societe Generale Montenegro AD Podgorica, crnogorske podružnice Societe Generale Group. Kupovinom preostalih 9.44% akcija, Banka 20. decembra 2019 godine, postaje 100% vlasnik Podgoričke banke AD, Podgorica.

Postupak pripajanja Podgoričke banke AD Podgorica, Member of OTP Group (u daljem tekstu „Podgorička banka“) Crnogorskoj komercijalnoj banci AD Podgorica okončan je dana 11. decembra 2020.godine, registraciom pripajanja Podgoričke banke CKB Banci u Centralnom registru privrednih subjekata (Rješenje br. 4-0001633-070 od 11.12.2020.godine).

Sjedište Grupe je u Ulici Moskovska bb, Podgorica.

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupu čine centrala u Podgorici, 18 filijala i 15 ekspozitura i 1 šalter na teritoriji Crne Gore (31. decembra 2019. godine: Grupu čine centrala u Podgorici, 24 filijale, 20 ekspozitura i 5 šaltera na teritoriji Crne Gore), kao i kancelarija ODC-a.

Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa ima 554 zaposlena radnika (31. decembra 2019. godine: 735 zaposlenih radnika).

U 2020. godini Grupa nije vršila otkup sopstvenih akcija.


II. ORGANIZACIONA STRUKTURA

III. INFORMACIJE O RADU ODBORA DIREKTORA I MENADŽMENT KOMITETA

Člаnovi Odbora direktora Bаnke. nа dаn 31. decembar 2020. godine:

Ime i prezime FunkcijaDr. Németh Miklós PredsjednikNyitrai Győző József ČlanKovács Pál József ČlanKrizsanovich Péter ČlanOlchvary Balazs ČlanTamas Kamarasi ČlanIlona Torok Član

Člаnovi Odbora za reviziju Banke nа dаn 31. decembar 2020. godine:


Mr. Peter Krizsanovich Predsjednik

Mr. Attila Kozsik Član

Mr. Andreas Szalay Član

Izvršni direktori Banke nа dаn 31. decembar 2020. godine:


G-din Pal Kovacs Glavni izvršni direktor

G-din Viktor Vorobej Izvršni direktor za Sektor upravljanja rizicima

G-đa Branislava Maja Vukčević Izvršni direktor za Sektor korporativnog upravljanja

G-din Ivan Vučinić Izvršni direktor za Sektor IT-a i operacija

G-đa Sandra Kordić Izvršni direktor za Sektor poslovanja sa fizičkim i pravnim licima

G-đa-Maja Krstić Izvršni direktor za Sektor strategije i finansije


Nа dаn 31. decembar 2020. godine, rukovodilac odjeljenja za praćenje usaglašenosti je Dora Todorović. Nа dаn 31. decembar 2020. godine, interni revizor je Alenka Mugoša.

Odbor direktora određuje vrijednosti Banke, pojačavajući važnost i uspostavljajući nadzorne odgovornosti za upravljanje rizikom kompanije. Kultura Banke se odnosi na etičke vrijednosti, željeno ponašanje i razumijevanje rizika u Grupi. Odbor direktora posebnu pažnju posvećuje unaprjeđenju sistema unutrašnje kontrole koji se odnosi na:

• Unaprjeđenje korporativnog upravljanja,• Transparentan tok informacija i komunikacije u Grupi,• Jačanje integriteta i etičkih vrijednosti kod svih zaposlenih,• Jačanje kadrovskog potencijala,• Unaprjeđenja u upravljanju rizikom, sa posebnim naglaskom na upravljanje rizikom zemlje, tržišnim rizikom, uspostavljanje procedure za kreiranje crne liste,• Unaprjeđenje postojećih proizvoda i usluga,• Poboljšanje računovodstva i izvještavanja i implementaciju MRS i IFRS,• Unaprjeđenje regulatornog okvira za internu reviziju,• Unaprjeđenje bezbjednosti informacionog sistema Banke.

Tokom 2020. godine, Odbor direktora je održao 25 redovnih i pisanih sjednica na kojima su članovi razmatrali sva važna pitanja i donijeli relevantne odluke. Odboru direktora se na mjesečnom nivou dostavljaju Izvještaji o poslovanju Banke – Sistem izvještavanja menadžmenta (MIS), koji predstavlja ključne parametre poslovanja Banke. Odbor direktora je pratio isplate u svakom od poslovnih segmenata i na taj način pažljivo nadgledao aktivnosti Banke i savjetovao o daljim koracima.

Odbor direktora je pružao kontinuiranu podršku menadžmentu Grupe u organizovanju poslovanja prema važećim propisima. Stoga bi se moglo zaključiti da su članovi Odbora direktora aktivno učestvovali u radu Banke, pažljivo prateći i doprinoseći njenom uspješnom poslovanju.

Interni propisi Banke revidirani su na godišnjoj osnovi, dok su u nekim organizacionim jedinicama po potrebi usvajani novi.

U skladu sa regulatornim zahtjevima, u segmentu poslovanja sa pravnim licima i stanovništvom, u Grupi je vršena redovna revizija propisa vezano za te segmente i uspostavljeni su procesi u cilju obezbjeđivanja adekvatnosti usvojenih administrativnih kontrola (politike, procedure, smjernice, limiti, itd.) i izvršeno njihovo usklađivanje sa regulatornim zahtjevima.

U segmentu rizika usvojeni su Due Diligence, Politika upravljanja tržišnim rizikom, Kreditna politika za fizička, pravna i MSE lica, Procedura za rad banke sa povezanim licima.U Sektoru za praćenje usklađenosti poslovanja Banke usvojeni su Etički kodeks, Politika o praćenju usklađenosti poslovanja banke sa propisima, Pravilnik o prenosu bankarskih tajni i tajni u vezi sa hartijama od vrijednosti.

Izvršena je revizija propisa u Sektoru za bezbjednost kao i usvojen Pravilnik o bezbjednosti banke i Pravilnik o provjeri vanrednog događaja.

U pravnom segmentu Banka je usvojila Pravilnik o organizaciji i poslovanju, Pravilnik o pripremi i usvajanju internih propisa, Pravilnik o obavezama vanrednog izvještavanja i objelodanjivanja podataka,itd.

U oblasti Interne revizije usvojeni su: Program obezbjeđenja i unaprjeđenja kvaliteta interne revizije CKB AD Podgorica, Priručnik za osiguranje kvaliteta interne revizije, Metodologija godišnjeg planiranja revizija. Donešena je odluka o angažovanju KPMG i Deloitte za pružanje nerevizorskih usluga koje nijesu zabranjene. Izmjene su unešene tamo gdje je to bilo potrebno.

U segmentu sprečavanja pranja novca su usvojeni godišnji i kvartalni izvještaji. Napravljen je Program obuke za zaposlene u Banci koji se odnosi na sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma.

U oblasti Korporativnog odjeljenja Banka je usvojila Instrukcija o prikupljanju, obradi, unosu i kontroli podataka za OTP godišnji izvjestaj o korporativne drustvene odgovornosti, Strategiju korporativne drustvene odgovornosti 2020-2022, kao i revidirala sve regulative iz domena ovog odjeljenja. U segmentu ljudskih resursa, usvojen je Pravilnik o godišnjim odmorima, Pravilnik o radnom angažovanju u inostranstvu, Pravilnik o mjernju radnog učinka i sistemu motivacije za zaposlene u Banci kao i Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Takođe je odrađeno revidiranje svih procedura iz domena ljudskih resursa gdje je to bilo potrebno.

Na sastanku Odbora direktora 28. novembar 2019 godine, usvojen je Projekat Tara sa detaljnim planom integracije koji je uspješno okončan 14. decembar 2020 godine.

Nakon 17 mjeseci intenzivnog rada, pravno i tehničko spajanje CKB i Podgoričke banke uspješno je okončano 13. decembra 2020. godine. Nova, ujedinjena CKB Banka, sa najvećom mrežom filijala u zemlji, sa učešćem na tržištu Crne Gore od oko 30% počela je sa radom 14. decembra 2020. godine. Iz sistema Podgoričke banke u CKB uspešno je prenieto više od 114.000 klijenata, što je podrazumijevalo migraciju oko 44 miliona zapisa i slogova sa pratećim podacima. Kako bi sve ovo bilo moguće, prethodnih


mjeseci razvijana su i testirana brojna softverska rješenja. Provjera i intenzivno testiranje razvijenih rješenja trajalo je 9 mjeseci. Tokom ovog perioda, grupa od 14 Core Test Team članova i 56 ključnih korisnika iz biznisa, svakodnevno je testiralo više od 2.500 mogućih, pripremljenih scenarija, zahvaljujući čemu je integracija dvije banke sprovedena na vrijeme i po planu. U danima u kojima je izvršeno pripajanje, a nakon dvije generalne probe, izvlačenje podataka iz sistema Podgoričke banke, provjera i transformacija urađeni su na vrijeme i bez kritičnih dešavanja. Zahvaljujući tome, bilo je moguće nastaviti sa prenosom i učitavanjem podataka u CKB sistem. Sledeći korak bila je validacija učitanih podataka. Ključni integracioni ciljevi pokazali su da su svi data setovi prenijeti i 100% usklađeni. Čitav ovaj niz pravovremeno i ispravno izvedenih koraka rezultirao je da 14. decembra 2020, bez većih reklamacija i gužve u šalter salama, otvorimo vrata klijentima kao jedna, ujedinjena banka.

U skladu sa svojim zakonskim ovlašćenjima, Odbor direktora je doneo niz značajnih odluka iz svoje nadležnosti i predložio Skupštini akcionara usvajanje nekoliko odluka iz nadležnosti Skupštine akcionara. Održane su četiri vanredne i jedna redovna skupština u 2020.godini.

Poslovanje Grupe je u svim svojim segmentima bilo u skladu sa zakonima i drugim propisima, dobrom praksom korporativnog upravljanja, poslovnom strategiom, poslovnom politikom i ključnim internim dokumentima. Grupa će nastaviti da radi na poboljšanju procedura i procesa kako bi ispunila očekivanja klijenata i održala dobru reputaciju na tržištu u pogledu fleksibilnosti i efikasnosti.

Menadžment komitet (u daljem tekstu "Komitet") je stalno upravno tijelo oformljeno od strane Odbora direktora, koje donosi samostalno odluke i priprema odluke vezane za svoje aktivnosti u skladu sa Pravilnikom o organizaciji i poslovanju Banke i drugim relevantnim propisima u skladu sa dodijeljenom nadležnošću. Komitet je ovlašćen za rješavanje pitanja iz svoje nadležnosti koja se odnose na ulaganja i troškove koji ne spadaju u nadležnost bilo kog drugog tijela ili menadžera, u skladu sa Matricom odlučivanja/odobravanja.

Komitet je u toku 2020. godine razmotrio i donio 677 odluka, bilo na redovnoj ili pisanoj sjednici, a sve u skladu sa zakonskom regulativom.

S obzirom na opseg i složenost poslovanja, Grupa je razvila i kontinuirano radi na održavanju i poboljšanju efektivnog sistema za upravljanje rizicima koji je u stanju da odgovori na potrebe promjenljivog poslovnog okruženja. U tu svrhu Banka stalno upravlja svim relevantnim rizicima u skladu sa Zakonom i propisima CBCG, uzimajući u obzir standarde upravljanja rizicima na nivou OTP grupe.

III.1. Makroekonomski pokazatelji

Privredna aktivnost u eurozoni, nakon rekordnog pada od 12,1% u drugom kvartalu 2020. godine, u trećem kvartalu zabilježila je rast od 12,7%. Ipak, u poređenju sa trećim kvartalom 2019. godine, ekonomija u eurozoni je zabilježila pad od 4,3%. Kako prognozira MMF, ekonomska aktivnost u eurozoni u 2020. godini ostvariće pad od 8,3%.

Rezultati preliminarnog obračuna kvartalnog bruto domaćeg proizvoda pokazuju da je bruto domaći proizvod Crne Gore u III kvartalu 2020. godine iznosio je 1.213,4 miliona eura, dok je u istom periodu prošle godine iznosio 1.646,5 miliona eura. Stopa realnog rasta BDP-a u III kvartalu 2020. godine iznosila je -26,9%.

Usljed krize izazvane Covid-19 pandemiom, procijena rasta ekonomije za 2020. godinu za Crnu Goru od strane Svjetske banke iznosi -12.4%, MMF-a -12.0%, EBRD-a -9.0%, S&P -7.8%, dok je Evropska komisija dala procijenu u iznosu od -14.3%.

Tokom prvih devet mjeseci tekuće godine, zabilježeni su negativni trendovi u oblasti turizma (pad od 77% u broju dolazaka turista, odnosno 79,7% u broju ostvarenih noćenja), građevinarstva (pad od 7,9% u vrijednosti izvršenih građevinskih radova, odnosno 3,8% u efektivnim časovima rada), industrijske proizvodnje (pad od 1,5%) i dr. Zabilježeno je značajno smanjenje potrošnje, što se ogleda kroz ostvareni pad prometa robe u trgovini na malo od 23,4% na godišnjem nivou.

Kriza je povećala ranjivost javnih finansija Crne Gore, koje su, sa jedne strane, suočene sa smanjenjem prihoda usljed pada ekonomske aktivnosti, a sa druge strane, sa potrebom za povećanim izdvajanjem sredstava radi saniranja posljedica pandemije. Nedavnom emisiom euroobveznica smanjen je rizik u fiskalnoj sferi, s obzirom da su obezbijeđena sredstva za otplatu javnog duga i finansiranje javne potrošnje u narednoj godini koju će, takođe, karakterisati visoka neizvjesnost usljed nepredvidivosti daljeg toka pandemije.

Prema raspoloživim indikatorima za 2020. godinu, potrošačke cijene su u novembru 2020. godine u odnosu na prethodni mjesec, zabilježile pad od 0,3%. Najveći pad cijena zabilježen je u kategoriji odjeća i obuća (-1,2%), najviše zbog pada cijena obuće za 1,7%. Pad je zabilježen i u kategorijama hoteli i restorani (-0,5%), prevoz (-0,3%), hrana i bezalkoholna pića i stanovanje, voda, struja, gas i druga goriva po (-0,2%) i rekreacija i kultura (-0,1%). Cijene su ostale nepromijenjene u kategorijama: alkoholna pića i duvan, namještaj, oprema za domaćinstvo i rutinsko održavanje stana, zdravlje, komunikacije, obrazovanje i ostala dobra i usluge.

Godišnja inflacija u oktobru 2020. godine, mjerena potrošačkim cijenama iznosila je (-1%), dok je inflacija mjerena harmonizovanim indeksom potrošačkih cijena iznosila (-1,4%).

Industrijska proizvodnja je u prvih jedanaest mjeseci 2020. godine ostvarila isti obim kao u uporednom periodu prethodne godine. Pad proizvodnje je ostvaren u sektorima prerađivačka industrija (-0,2%) i snabdijevanje električnom energijom, gasom i parom


(-2%), dok je u sektoru vađenje ruda i kamena ostvaren rast od 7,4%. U prerađivačkoj industriji, u ovom periodu, deset oblasti bilježi pad proizvodnje. Najveći pad zabilježen je u oblasti proizvodnja namještaja (-40%), zatim proizvodnja pića (-32,2%), proizvodnja odjevnih predmeta (-31,4%), proizvodnja mašina i opreme na drugom mjestu nepomenute (-29,4%), dok je najmanji pad zabilježen u oblasti štampanje i umnožavanje audio i video zapisa (-5,6%). Najveći rast ostvaren je u oblasti proizvodnja duvanskih proizvoda (51,8%), a najmanji u oblasti proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala (0,7%).

U šumarstvu je u prvih jedanaest mjeseci 2020. godine, proizvedeno ukupno 261.313 m³ šumskih sortimenata, što je za 10,2% više nego u istom periodu 2019. godine.

Broj dolazaka turista prema preliminarnim podacima, u kolektivnom smještaju, u prvih jedanaest mjeseci 2020. godine iznosio je 261.042 što je za 79,1% manje u odnosu na isti period prethodne godine. Ukupno je ostvareno 923.453 noćenja, što je za 79,9% manje nego u istom periodu 2019. godine

U novembru 2020. godine, prema evidenciji MONSTAT-a, bilo je zaposleno 163.851 lica, što je za 1,3% manje u odnosu na prethodni mjesec, i za 19,3% u odnosu na novembar 2019. godine. Najveći broj lica zaposlen je u sljedećim djelatnostima: trgovina na veliko i malo, popravka motornih vozila i motocikala (19,8%), državna uprava i odbrana, obavezno socijalno osiguranje (12,5%), obrazovanje (7,7%), usluge smještaja i ishrane (7,3%), zdravstvena i socijalna zaštita (7,2%) i prerađivačka industrija i saobraćaj i skladištenje (po 6,4%).

Broj nezaposlenih lica u novembru 2020. godine u odnosu na prethodni mjesec veći je za 5%, a u odnosu na isti mjesec prethodne godine veći za 24,1%. Prosječne bruto i neto plate su u novembru 2020. godine, u odnosu na prethodni mjesec, ostale nepromijenjene. Prosječna realna zarada bez poreza i doprinosa u novembru 2020. godine ostvarila je rast od 0,3% u odnosu na prethodni mjesec.

Prema preliminarnim podacima u periodu januar-novembar 2020. godine, neto priliv stranih direktnih investicija iznosio je 411,1 milion eura, što je za 49,5% više u odnosu na isti period 2019. godine. Ukupan priliv stranih direktnih investicija iznosio je 591,2 miliona eura (pad od 17,1%), što je rezultat pada vlasničkih ulaganja.

Izvorni prihodi budžeta Crne Gore i državnih fondova u novembru 2020. godine, prema procjeni Ministarstva finansija, iznosili su 154 miliona eura ili 3,3% procijenjenog BDP-a, i bili su veći za 21,4% u poređenju sa planiranim, a u odnosu na novembar 2019. godine za 4,6%. U strukturi izvornih prihoda, u novembru, najveće učešće, 47,3%, ostvarili su prihodi od poreza, zatim doprinosi 28,5%, donacije 19%, primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 1,9%, naknade 1,5%, ostali prihodi 1,2% i takse 0,6%. Prihodi od poreza su u novembru bili niži u odnosu na isti mjesec prethodne godine za 16,8%, a u odnosu na plan za 10,7%, što je uzrokovano epidemijom virusa COVID-19. Naplata akciza ostvarena je u iznosu od 16,6 miliona eura, što je za 11,2% niže u odnosu na novembar 2019. godine.

Konsolidovani rashodi budžeta (ukupni izdaci umanjeni za otplatu dugova), u novembru 2020. godine, iznosili su 165,4 miliona eura ili 3,6% BDP-a, što je niže za 16,1% u odnosu na isti mjesec prethodne godine (usljed smanjenja kapitalnih izdataka, odnosno smanjenog intenziteta izvođenja radova na izgradnji prioritetne dionice Autoputa), a više za 1,5% u poređenju sa planom.

Budžet Crne Gore, u novembru 2020. godine, zabilježio je deficit od 11,4 miliona eura ili 0,3% BDP-a.

Bankarski sektor za sada pokazuje dobru otpornost na krizu. Koeficijent solventnosti je, na kraju trećeg kvartala 2020. godine, iznosio 19,3%, što je nešto niže u odnosu na kraj drugog kvartala kada je iznosio 19,6%. Likvidnost banaka je, takođe, na zadovoljavajućem nivou. Zabilježen je blagi rast učešća NPL-a koji, na kraju trećeg kvartala, iznosi 5,6%. Materijalizacija novonastale krize u vidu rasta nekvalitetnih kredita za sada nema sistemsku dimenziju, već se radi o pojedinačnim bankama, premda sa značajnijim tržišnim udjelima.

Bilansna suma banaka na kraju novembra 2020. godine iznosila je 4.628,5 miliona eura i bilježi rast od 0,7% u odnosu na prethodni mjesec, dok u odnosu na novembar 2019. godine bilježi pad od 1,5%. U strukturi aktive banaka, u novembru 2020. godine dominantno učešće od 70,1% ostvarili su ukupni krediti, nakon kojih slijede novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka sa 18,3%, hartije od vrijednosti sa 9,6%, dok se 2% odnosilo na preostale stavke aktive. U strukturi pasive, dominantno učešće od 72,7% ostvarili su depoziti, nakon kojih slijedi kapital sa 13,5%, pozajmice sa 10%, dok se na ostale stavke odnosilo 3,8% ukupne pasive.

Ukupan kapital banaka na kraju novembra 2020. godine iznosio je 626,3 miliona eura i bilježi rast od 1% na mjesečnom nivou, dok na godišnjem nivou bilježi rast od 2,3%.

Ukupno odobreni krediti banaka na kraju novembra 2020. godine iznosili su 3.246,6 miliona eura i bilježe rast od 1,2% na mjesečnom nivou, dok u odnosu na novembar 2019. godine bilježe rast od 5%.

Koeficijent krediti/depoziti iznosio je 0,96 na kraju novembra 2020. godine i veći je u odnosu na novembar 2019. godine, kada je iznosio 0,87. Po osnovu kredita, banke su na kraju novembra 2020. godine najviše (77,7%) potraživale od nefinansijskog sektora i stanovništva.

Depoziti u bankama u novembru 2020. godine iznosili su 3.364,7 miliona eura, i zabilježili su rast od 1,9% na mjesečnom nivou, dok su na godišnjem nivou bili manji za 5,2%. U ročnoj strukturi ukupnih depozita na kraju novembra najveće učešće od 70,8% imali su depoziti po viđenju, dok su oročeni depoziti činili 28,5% ukupnih depozita. Preostalih 0,7% odnosilo se na sredstva na escrow


računu. U strukturi ukupnih oročenih depozita najveće učešće imali su depoziti ročnosti od tri mjeseca do jedne godine (45,3%) i od jedne do tri godine (34,2%). Posmatrano po sektorima, na kraju novembra 2020. godine u ukupnim depozitima dominirali su depoziti stanovništva sa 36,5%.

Likvidna aktiva banaka u novembru 2020. godine iznosila je 1.022,5 miliona eura i bila je za 50,4 miliona eura ili 5,2% veća nego u prethodnom mjesecu, dok je u odnosu na novembar 2019. godine manja za 79,6 miliona eura ili 7,2%. U novembru 2020. godine koeficijenti likvidnosti za bankarski sistem u cjelini na dnevnom i dekadnom nivou bili su iznad propisanih minimuma.

Na kraju novembra 2020. godine ukupno izdvojena obavezna rezerva banaka kod Centralne banke iznosila je 177,9 miliona eura i bilježi pad od 181.178 eura ili 0,1% na mjesečnom nivou, dok u odnosu na novembar 2019. godine bilježi pad od 80,2 miliona eura ili 31,1%.

Prosječna ponderisana nominalna kamatna stopa banaka na ukupno odobrene kredite u novembru 2020. godine iznosila je 5,32%, dok je prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa iznosila 5,82%. Na mjesečnom nivou, nominalna kamatna stopa je zabilježila pad od 0,03 p.p, dok je efektivna kamatna stopa zabilježila pad od 0,05 p.p. Takođe, na godišnjem nivou, nominalna kamatna stopa bilježi pad od 0,20 p.p, dok efektivna kamatna stopa bilježi pad od 0,26 p.p.

Prosječna ponderisana nominalna kamatna stopa banaka na novoodobrene kredite u novembru 2020. godine iznosila je 4,73%, dok je prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa iznosila 5,14%. Na mjesečnom nivou, nominalna kamatna stopa ostvarila je pad od 0,83 p.p, dok je efektivna kamatna stopa ostvarila pad od 0,95 p.p. Na godišnjem nivou, nominalna kamatna stopa zabilježila je rast od 0,35 p.p, dok je efektivna kamatna stopa zabilježila rast od 0,40 p.p.

Prosječna ponderisana efektivna pasivna kamatna stopa iznosila je 0,39% u novembru 2020. godine i bila je manja za 0,01 p.p. u odnosu na prethodni mjesec, dok je u odnosu na isti period prethodne godine niža za 0,03 p.p.

Vrijednost realizovanog platnog prometa u RTGS sistemu i DNS sistemu iznosila je 1.261,3 miliona eura u novembru 2020. godine što je za 3,7% više nego u prethodnom mjesecu, odnosno za 8% manje nego u istom mjesecu prethodne godine. U strukturi ukupno realizovanog platnog prometa 94,5% odnosilo se na vrijednost platnog prometa realizovanog u RTGS sistemu. Posmatrano prema učešću realizovanih naloga, dominantno učešće od 65,1% ostvarili su nalozi u DNS sistemu sa 597.463 realizovanih naloga.

III.2. Poslovne aktivnosti Grupe

Razvojem novih proizvoda, poboljšanjem postojećih i aktivnom podrškom u svim segmentima poslovanja, Banka je nastojala da zadrži vodeću poziciju u bankarskom sektoru Crne Gore. U isto vrijeme, Banka se fokusirala na poboljšanje kvaliteta kreditnog portfolija sa ciljem minimiziranja troškova rizika, unapređenje IT sistema koji bi podržao planirane poslovne aktivnosti kao i usaglašavanjem sa međunarodnim standardima poslovanja.

Povjerenjem, posvećenim pristupom, zasnovanim prvenstveno na kvalitetu proizvoda i usluga, Banka se trudila da bude pouzdan i dugoročan partner svojim klijentima. Uspješan odgovor Grupe na potrebe klijenata i tržišta rezultat je širokog spektra ne samo kreditnih i depozitnih, već i ostalih proizvoda i usluga iz domena savremenih elektronskih kanala platnog prometa, custody poslova, privatnog bankarstva i drugo.

Crnogorska komercijalna banka, članica OTP grupe, dobitnica je prestižnog priznanja „Najbolja banka u Crnoj Gori za 2020. godinu“ koju dodjeljuje eminentni finansijski magazin Euromoney u okviru svojih godišnjih nagrada za izvrsnost (Awards for excellence). Sa sjedištem u Londonu, magazin „Euromoney“ pripada grupi najuticajnijih finansijskih časopisa, a „Nagrada za izvrsnost“ smatra se jednom od najprestižnijih svjetskih nagrada u oblasti finansija i bankarstva.

Ugledni finansijski magazin Global Finance objavio je spisak dobitnika prestižnog priznanja za najbolje banke u centralnoj i istočnoj Evropi. Drugu godinu zaredom, CKB je proglašena za najbolju banku u Crnoj Gori, dok je nagrada za najbolju banku u Mađarskoj pripala OTP banci, vlasniku CKB-a.

Ugledni finansijski magazin The Banker, u izdanju Financial Times medijske grupe, proglasio je Crnogorsku komercijalnu banku za banku godine u Crnoj Gori.

U decembru 2020. godine, nakon skoro godinu dana pripremnih, organizacionih, razvojnih i poslovnih aktivnosti, CKB banka i Podgorička banka spojile su se pod nazivom CKB banka, kako u pravnom, tako i u informaciono- tehnološkom i poslovnom smislu. Proces integracije dvije banke rezultirao je stvaranjem najveće bankarske institucije na crnogorskom tržištu po veličini aktive, broju filijala, kreditnom i depozitnom portfoliju.

I tokom 2020. godine, Banka je organizovala više nagradnih igara, od kojih izdvajamo:

• Za sve svoje klijente, korisnike Apple Pay i CKB Mastercard kartica, CKB je pokrenula nagradnu akciju. U periodu od 15. avgusta do 15. septembra, u svim Cosmetics marketima, apotekama i parfimerijama u Crnoj Gori, platite u iznosu do 100 EUR CKB Mastercard karticama koristeći Apple Pay i odmah dobijate 10% cashback.

• Za korisnike Apple Pay i CKB Visa kartica, u periodu od 10. jula do 7. avgusta, na svim EKO pumpama u Crnoj Gori, platite gorivo u iznosu do 100 EUR CKB Visa karticama koristeći Apple Pay i odmah dobijate 10% cashback


Banka je i tokom 2020. bila fokusirana na pružanje podrške svim segmentima društveno odgovornog poslovanja: zdravstvu, obrazovanju, kulturi, lokalnim zajednicama, društvenim aktivnostima i sportu. Nastavljeni su projekti podrške u oblasti kuluture, obrazovanja, sporta, zdravstva, zaštite životne sredine, kao i brojne projekte koji doprinose očuvanju tradicije i kulture na nivou lokalne zajednice. Banka je pružila podršku zdravstvenom sistemu kupovinom nove opreme i na taj način omogućila bolje uslove za zdravstvene ustanove i primaoce njihovih usluga. Potvrdu značaja našeg društvenog angažovanja donijela su nam i priznanja u ovoj oblasti. Posebno izdvajamo saradnju sa Zavodom za transfuziju krvi Crne Gore, u kojoj su zaposleni Banke organizovali akciju dobrovoljnog davalaštva krvi, kao i nedelju štednje za svu djecu rođenu u nedjelji štednje. U nedelji štednje tj. u periodu od 31. oktobra do 6. novembra Centralna Banka Crne Gore je donirala dodatnih EUR 200, dok je Banka donirala EUR 200. Ukupan iznos od EUR 400 je oročen na period od 12 mjeseci, nakon čega roditelji mogu sredstva preoročiti ili podići sa računa.

U skladu sa trenutnom situaciom i aktivnostima koje se preduzimaju u cilju prevencije širenja koronavirusa, Crnogorska komercijalna banka (CKB) i Podgorička banka, članice OTP Grupe, donirale su Nacionalnom koordinacionom timu za zarazne bolesti (NKT) EUR 100 hiljada, nakon što su, tokom marta, uputile Kliničkom centru Crne Gore donaciju u iznosu EUR 20 hiljada. Na ovaj način banke žele da doprinesu pravovremenoj zdravstvenoj njezi građana kao i sprovođenju preventivnih mjera koje zajedničkim snagama realizuju zdravstvene institucije uz pomoć i koordinaciju NKT i Vlade Crne Gore. Sindikati obje banke će takođe je uplatio određena novčana sredstva i time pokazao i solidarnost zaposlenih u obje banke. Nadajući se da će ova ozbiljna epidemija koja pogađa cijeli svijet imati što blaže i lakše posljedice u našoj zemlji, banke su osim značajnih donacija aktivirale brojne elektronske kanale i omogućile niz povoljnosti kako bi građanima pomogle u realizaciji svakodnevnih obaveza i u ovoj neočekivanoj situaciji. Obje banke, članice OTP Grupe, prate smjernice Instituta za javno zdravlje i Vlade Crne Gore i sprovode mjere prevencije širenja epidemije virusa korona u cilju zaštite svojih zaposlenih i klijenata.

Takođe, Banka je nastavila sa unapređenjem radnog okruženja u cilju povećanja nivoa motivacije zaposlenih.

Strateški cilj Banke je da se razvija kao univerzalna banka, tj banka koja pruža proizvode i usluge stanovništvu i pravnim licima.

Uticaj krize izazvane pandemiom COVID-19 na poslovanje Grupe

Usled krize izazvane virusom- Covid-19, Grupa je prilagodila svoje poslovanje djelujući u nekoliko osnovnih pravaca:

a. Poštovanje mjera propisanih od strane Nacionalnog Koordinacionog Tijela (NKT)b. Provodjenja mjera regulatora (CBCG), propisanih u cilju smanjivanja negativnih uticaja (Moratorijum na kredite)c. Zaštite zaposlenih i obezbedjivanje kontinuiteta radad. Proaktivnog mjerenja negativnog uticaja krize na poslovanje bankee. Posebne ponude za klijente iz sektora zdravstva, prosvjete i policije

a. Poštovanje mjera propisanih od strane Nacionalnog Koordinacionog Tijela (NKT)

Nakon objavljivanja mjera NKT-a odnosno njihovog ažuriranja, Grupa je promptno reagovala i precizno spovodila sve propisane mjere koje su se uglavnom odnosile na nabavku i obavezno nošenje zaštitnih maski u svim prostorijama Grupe, obaveznog držanja distance kako zaposlenih tako i klijenata, obezbjeđivanje sredstava za dezinfekciju itd.

b. Sprovodjenja mjera propisanih u cilju ublažavanja negativnog uticaja krize izazvane virusom Covid-19 (Moratorijum na kredite)

U cilju ublažavanja negativnog uticaja krize izazvane virusom Covid-19, Vlada Crne Gore je donijela odluku o sprovodjenju moratorijuma na kredite, koja je modifikovana u nekoliko navrata.Banka je ažurno implementirala sve propisane programe i ponudila mogućnost moratorijuma na kredite klijentima banke, u skladu sa pravilima propisanim od strane regulatora.

c. Zaštite zaposlenih i obezbedjivanje kontinuiteta rada

Pored poštovanja mjera propisanih od strane NKT-a, Grupa je donijela niz dodatnih mjera u cilju zaštite zaposlenih i obezbedjenje kontinuiteta poslovanja.

U skladu sa navedenim, Grupa je uvela „Home office“, koncept rada od kuće, za preko 70% zaposlenih u Centrali, kojima su obezbijedjene posebne radne stanice i mogućnost udaljenog pristupa svim potrebnim podacima i aplikacijama.Dodatno, gotovo svi sastanci, koje je bilo neophodno održavati da bi se obezbijedio kontinuitet poslovanja Grupe, odvijali su se putem internet video-komunikacionih platformi.Istovremeno, svi treninzi i edukacije u navedenom periodu organizovani su putem on-line platformi. Takodje, u saradnji sa privatnom laboratoriom, Grupa je za sve zaposlene obezbijedila mogućnost besplatnog testiranja na Covid-19. Posebna pažnja bila je posvećena blagovremenom i kontinuiranom informisanju zaposlenih i davanju smjernicama u vezi sa Covid-om.


d. Proaktivnog mjerenja negativnog uticaja krize na poslovanje Grupe

Krizom izazvanom virusom Covid-19, pogođeni su gotovo svi sektori, u prvom redu turizam i saobraćaj, ali posredno i trgovina, ugostiteljstvo, poljoprivreda i, naravno, bankarski sektor koji kroz poslovne relacije sa svojim klijentima inkorporira pomenute, kao i druge privredne grane, kako kroz svoje aktivne, tako i kroz svoje depozitne poslove. Negativan uticaj na poslovanje Grupe ogleda se kroz smanjenje prihoda uslijed smanjenja privrednih aktivnosti, kao i smanjenjem prihoda koji je rezultat primjene određenih mjera koje je banka implementirala, zatim smanjenja kreditne sposobnosti klijenata kao i niz drugih efekata koji su posredno ili neposredno uticali na poslovanje Grupe.

Pad ekonomske aktivnosti i porast nezaposlenosti imao je u prvom redu odraz na tražnju za kreditima, što je rezultiralo i smanjenom kreditnom aktivnošću. Dodatno, Grupa je, prilagođavajući se novonastalim okolnostima, smanjivala ili ukidala određene naknade i provizije što je rezultiralo smanjenjem neto prihoda iz ovih izvora, što je takođe uticalo na pad profitabilnosti (npr. ukidanje provizija za podizanje gotovine sa bankomata, privremeno ukidanje provizija za transakcije u domaćem platnom prometu koje se vrše putem e-kanala, itd.). Takodje, na pad profitablnosti uticao je i porast troskova rezervisanja kao rezultat implementiranja novih parametra u kalkulaciji rezervi, a u skladu sa anticipiranjem efekata COVID-19.

U cilju prilagodjavanja poslovanja Grupe novonastaloj situaciji, Grupa je izvršila ažuriranje svojih finansijskih planova.

e. Posebne ponude za klijente iz sektora zdravstva, prosvjete i policije

Grupa je prepoznala uložene napore tokom trajanja krize od strane klijenata iz oblasti zdravstva, prosvjete i policije kreirala i posebne ponude za ove grupe klijenata. U cilju obezbjeđivanja neophodnih sredstava klijentima, Banka je kreirala posebne povoljnije cjenovne grupe kako za kredite za tekuću potrošnju, tako i za rješavanje stambenog pitanja. Takođe, ponuda je proširena i na sve klijente iz A kategorije kao i na penzionere, tako da su ovim klijentima ponuđeni keš krediti uz povoljniju kamatnu stopu i nižu naknadu za odobrenje kredita.

Kampanje za kredite za klijente iz oblasti zdravstva počele su od 01. avgusta 2020. godine, keš krediti po stopi od 5,99%, stambeni krediti po stopi od 3,99%, hipotekarni po stopi od 4,99% i krediti za adaptaciju i refinansiranje po stopi od 4,49%. Krediti po istim uslovima ponuđeni su klijentima iz oblasti prosvjete od 01. septembara 2020. godine a od 01. oktobra 2020 godine i klijentima iz policije i Ministarstva odbrane. Krediti za penzionere sa plaćenom polisom osiguranja počeli su sa odobravanjem od 15. septembar 2020. godine dok je kampanja za kredite klijentima iz A kategrije startovala 01. avgusta 2020. godine.

Projekat procjene kvaliteta aktive banaka (AQR)

U septembru 2019. godine, Centralna banka Crne Gore je organizovala radionicu za banke na kojoj je najavljen i predstavljen projekat procjene kvaliteta aktive banaka na crnogorskom tržištu (u nastavku AQR projekat). Radi se o vrlo značajnom i istovremeno zahtjevnom projektu za bankarski sektor. Proces je formalno zapoceo u novembru 2020. godine i shodno operativnom planu dostavljenom od strane CBCG plan je da traje do kraja aprila 2021. godine

Prethodno, banke su obavile selekciju i angažovale AQR revizore. U skladu sa pomenutim operativnim planom, projektne aktivnosti su podijeljene u više radnih blokova, kako slijedi:

1. Analiza procesa, politika i racunovodstva po bankama2. Kreiranje kreditnih fajlova i validacija integriteta podataka3. Uzorkovanje4. Provjera Kreditnog Fajla5. Procjena kolaterala i vrijednosti nekretnina6. Projekcija nalaza analize kreditnog fajla7. Analiza grupnih ispravki vrijednosti8. Analiza Fair value izloženosti9. Post-AQR CET1 % procjena

Nakon završetka rada na pojedinačnim radnim blokovima, AQR revizori sačinjavalu izvještaj, koji se dostavlja CBCG.

Banka je za AQR revizora odabrala KPMG Beograd i sa istim potpisala ugovor. U proteklom periodu, Banka je pripremala potrebnu dokumentaciju za radne blokove 1 i 2, koji su nakon dostavljanja analizirani sa revizorom. AQR revizor je odredio prioritetni i slučajni uzorak za provjeru u okviru radnog bloka 4. Priprema dokumentacije za radni blok 4 i dalje traje. U medjuvremenu, dostavljena je dokumentacija za radni blok 7, a započet je I rad na radnom bloku 5.

III.3. Poslovi sa stanovništvom

Osnovne poslovne linije u segmentu kreditiranja stanovništva i dalje su gotovinski, stambeni i hipotekarni krediti, dok su u segmentu depozita stanovništva i dalje dominantni tekući računi i klasična štednja. Aktivne i pasivne kamatne stope usklađivane su u toku 2020. godine, u skladu sa cjenovnom politikom Banke i prema kretanjima na tržištu. Bruto krediti stanovnistva, rezidenti, na dan 31. decembar 2020. godine iznose EUR 447.477 hiljada, što čini 45,86% ukupnog


portfolija Grupe. Bruto krediti stanovništva, nerezidenti, iznose EUR 3.332 hiljada, tj. 0,34% ukupnog portfolija.

U isto vrijeme depoziti stanovništva, rezidenti, u ukupnim depozitima Banke učestvuju sa 43,61%, u iznosu od EUR 388.595 hiljade. Dok depoziti stanovništva, nerezidenti, iznose EUR 95.688 hiljada, tj. 10,74 % ukupnih depozita Banke.

Kreditni i depozitni portfolio Banke obuhvata uglavnom klijente sa boravištem na području Crne Gore.

III.4. Poslovi sa pravnim licima

Osnovne poslovne linije u segmentu kreditiranja pravnih lica i dalje su investicioni krediti i krediti za obrtna sredstva, dok su u segmentu depozita pravnih lica i dalje dominantni tekući računi i klasična štednja.

U 2020. godini nastavljena je poslovna saradnja sa velikim i srednjim pravnim licima. Akcenat je stavljen na poboljšanje kvaliteta i razvoj proizvoda kroz adekvatnu selekciju bonitetnih klijenata, sa odgovarajućim sredstvima obezbjeđenja.

U segmentu poslovanja sa mikro i malim pravnim licima, Banka je nastavila saradnju sa Evropskim Investicionim Fondom (EIF), i na taj način proširila ponudu kredita koju nudi ovim preduzećima.

Ukupni bruto krediti i potraživanja od pravnih lica na dan 31. decembar 2020. godine iznose EUR 365.290 hiljada, i u ukupnom portfoliju iznose 37,44%. Ukupni depoziti pravnih lica iznose EUR 405.673 hiljada tj. 45,52% . Sredstva eskrow racuna iznose EUR 315 hiljada.

Aktivne i pasivne kamatne stope na ove prozvode usklađivane su tokom 2020. godine, u skladu sa cjenovnom politikom Banke i prema kretanjima na tržištu.

III.5. Poslovi sa Vladom Crne Gore i drugim korisnicima budžeta

Nastavljena je saradnja sa Vladom Crne Gore i drugim korisnicima budžeta, pružajući adekvatnu podršku kroz kreditne aranžmane i transakcione servise. Time je Grupa nastavila da gradi partnerski odnos sa državnim institucijama u Crnoj Gori.

Ukupni krediti Vlade Crne Gore i drugim korisnicima budžeta učestvuju sa 16,07% u ukupnom portfoliju.

III.6. Grafički prikaz kreditnog i depozitnog portfolia Grupe

Kreditni portfolio po segmentu klijenta na dan 31. decembar 2020. godine:


Depoziti po segmentu klijenta dan 31. decembar 2020. godine:

Podjela portfolija po regionima na dan 31. decembar 2020. godine

Region Opština Neto izloženost po opštinama Neto izloženost po regionima

Cetinje 11.121

Danilovgrad 12.769

Niksic 37.364

Centar Podgorica 680.336 741.590

Bar 27.640

Budva 22.752

Herceg Novi 28.388

Kotor 23.258

Tivat -

Jug Ulcinj 14.605 125.963

Andrijevica 9.320

Berane 1

Bijelo Polje 14.473

Kolasin 19.593

Mojkovac 4.864

Plav 2.643

Pljevlja 88

Rožaje 6.006

Sjever Zabljak 6.637 55.291

Ukupno 922.844 922.844

IV. ANALIZA FINANSIJSKOG POLOŽAJA I REZULTATA GRUPE

Na 31. decembar 2020 godine, za procjenu finasijskog položaja Grupe od ključnog značaju su sledeći finasijski instrumenti:

- Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka- Krediti i potraživanja od banaka, po amortizovanoj vrijednosti- Krediti i potraživanja od klijenata, , po amortizovanoj vrijednosti- Investicije u hartije od vrijednosti- Depoziti banaka- Depoziti klijenata- Pozajmljena sredstva od banaka i ostalih klijenata- Kapital

Uporedni podaci u ovim finansijskim izvještajima predstavljaju podaci iz konsolidovanih finansijskih izvještaja Grupe za 2019. godinu.


U hiljadama EUR

K O N S O L I D O VA N I B I L A N S S TA N J A Na dan 31. decembar 2020. godine

SREDSTVA 31. decembar 2020. 31. decembar 2019.

Novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka 253.884 255.907

Krediti i potraživanja banaka po amortizovanoj vrijednosti 62.113 44.605

Krediti i potraživanja od klijenata po amortizovanoj vrijednosti 922.844 906.307


Ostala finansijska sredstva po amortizovanoj vrijednosti 1.769 1.384

Hartije od vrijednosti po fer vrijednosti kroz ostali ukupni rezultat 2.043 2.388

Nekretnine, postrojenja i oprema 23.622 20.759

Nematerijalna sredstva 6.870 7.568

Tekuća poreska sredstva 8 11

Odložena poreska sredsta 807 1.136

Stalna sredstva namijenjena prodaji i sredstva poslovanja koje se obustavlja 10 179

Ostala sredsta 5.643 5.180

UKUPNA SREDSTVA 1.306.895 1.324.990

OBAVEZE

Depoziti banaka i centralnih banaka koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 1.145 838

Depoziti klijenata koje se izvještajuju po amortizovanoj vrijednosti 889.955 963.764

Krediti banaka i centralnih banaka koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 138.675 81.643

Krediti klijenata koji nijesu banke koje se iskazuju po amortizovanoj vrijednosti 31.101 38.310

Rezerve 6.629 7.586

Tekuće poreske obaveze 536 2.806

Odložene poreske obaveze 611 3.601

Ostale obaveze 30.475 28.757

Ukupne obaveze 1.099.127 1.127.305

KAPITAL

Akcijski kapital 181.876 181.876

Neraspoređena dobit/(gubitak) 21.287 (35.943)

Dobit tekuće godine 2.571 33.759

Ostale rezerve 2.034 17.993

Ukupan kapital 207.768 197.685

UKUPNI KAPITAL I OBAVEZE 1.306.895 1.324.990

Ukupna aktiva Grupe na dan 31. decembar 2020. godine iznosi EUR 1.306.895 hiljada što predstavlja pad od 1,37% u odnosu na 31. decembar 2019. godine. Ovaj pad je u najvećoj mjeru uslovljen smanjenjem portfolija hartija od vrijednosti po amortizovanoj vrijednosti.

Ukupni neto krediti iznose EUR 922.844 hiljada sa ostvarenim rastom od 1,82% u odnosu na prethodnu godinu.

Depoziti klijenata su niži u odnosu na 2019. godinu za 7,66%.


U hiljadama EUR

K O N S O L I D O VA N I B I L A N S U S PJ E H AZa godinu koja se završava 31. decembra 2020. godine

2020. 2019.

Prihodi od kamata i slični prihodi 27.597 37.548

Prihodi na obezvrijedjene plasmane 611 699

Rashodi od kamata i slični rashodi (301) (814)

Neto prihodi od kamata 27.907 37.433

Prihodi od naknada i provizija 15.382 21.733

Rashodi naknada i provizija (8.595) (12.516)

Neto prihodi od naknada i provizija 6.787 9.217

Neto dobitak uslijed prestanka priznavanja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha - 138

Neto gubitak od finansijskih instrumenata iskazanih po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha, a koji se ne drže radi trgovanja

- (198)

Neto dobici od kursnih razlika 762 1.061

Neto dobitak po osnovu prestanka priznavanja ostale imovine (67) (5)

Ostali prihodi 2.101 34.856

Troškovi zaposlenih (13.703) (25.577)

Troškovi amortizacije (4.337) (3.731)

Opšti i administrativni troškovi (8.600) (11.098)

Neto (rashodi)/prihodi po osnovu obezvrjeđenja finansijskih instrumenata koji se ne vrednuju po fer vrednosti kroz bilans uspjeha

(7.639) (2.404)

Troškovi rezervisanja (248) (143)

Ostali rashodi (114) (2.441)

OPERATIVNI PROFIT 2.849 37.108

Porez na dobit (278) (3.349)

NETO PROFIT 2.571 33.759

Pad prihoda od kamata i ostalih stavki bilansa uspjeha, rezultat su pripajanja Podgoričke banke, koje je završeno na dan 11. decembar 2020. godine. Posljedično, stavke bilansa uspjeha Podgoriče banke su prenijete u Banku sljedbenika na račun nerasporedjene dobiti i nijesu prezentovane u konsolidovanom bilansu uspjeha za 2020. godinu.

Grupa je dužna da svoje poslovanje obavlja u skladu sa odredbama Zakona o bankama i podzakonskim aktima donijetim na osnovu tog Zakona. Kako je navedeno u Napomeni 28, u skladu sa dopisom CBCG od 12. marta 2019. godine, Grupa nije u obavezi da iskazuje pokazatelje poslovanja na konsolidovanoj osnovi iz člana 137 Zakona o bankama, zbog nematerijalnog ukupnog bilansa stanja ODC-a u odnosu na bilans stanja matičnog društva, CKB banke.

Usaglašenost Banke kao matičnog društva sa pokazateljima poslovanja propisanim od strane Centralne banke Crne Gore na dan 31. decembar 2020. godine je prikazana kao što slijedi (podaci na dan 31. decembar 2019. su prikazani na konsolidovanoj osnovi):


O S T VA R E N I P O K A Z AT E L J I P O S L O VA N J A

31.decembar 2020. 31.decembar 2019.

Koeficijent solventnosti (minimalni iznos 10%) 20,07% 17.81%

Izloženost banke prema jednom licu ili grupi povezanih lica (limit 25% sopstvenih sredstava banke)

16,62% 11,89%

Zbir velikih izloženosti (limit 800% sopstvenih sredstava banke) 45,08% 27,51%

Ukupna izloženost prema licima koja imaju kvalifikovano učešće u Grupi (limit 20% sopstvenih sredstava banke)

3,61% 4,35%

Ukupna izloženost prema licima povezanim s Bankom (limit 200% sopstvenih sredstava banke) 13,96% 16,24%

Ukupna izloženost prema zaposlenom u Grupi (limit 1% sopstvenih sredstava Grupe) 0,10% 0,14%

Dnevni koeficijent likvidnosti na 31. decembar 2020. godine (minimalni koeficijent 0,9) 1,79 1,07

Koeficijent ulaganja u osnovna sredstva 15,77% 20,40%

Grupa redovno prati i kontroliše navedene propisane pokazatelje poslovanja. Grupa je u toku 2020. godine bila usklađena sa propisanim pokazateljima poslovanja.

IV.1. Analiza kapitala

Na dan 31. decembar 2020. godine akcijski kapital Banke čini 355.717 običnih akcija pojedinačne nominalne vrijednosti od EUR 511,2919. Sve emitovane akcije su u potpunosti plaćene.

Na dan 31. decembar 2020. godine jedini akcionar Banke je OTP Bank Plc Budapest sa 100% udjela u kapitalu.

U skladu sa propisima Centralne banke Crne Gore, Banka je na dan 31. decembar 2020. godine obavezna da održava minimalan koeficijent solventnosti kapitala od 10%. Koeficijent solventnosti Banke na dan 31. decembar 2020. godine bio je 20,07%.

Grupa je dužna da obim svog poslovanja uskladi sa propisanim pokazateljima, odnosno da obim i strukturu svojih rizičnih plasmana uskladi sa Zakonom o bankama i propisima Centralne banke Crne Gore. Na dan 31. decembar 2020. godine Grupa ne odstupa od propisanih limita.

IV.1.1 Sopstvena sredstva

Prema Zakonu o bankama („Sl. list CG” br. 17/08, 44/10 i 40/11) iznos osnivačkog kapitala ne može biti manji od EUR 5.000 hiljada. Kako je propisano Odlukom o adekvatnosti kapitala („Sl. list CG” br. 38/11, 55/12 i 82/17) Banka je dužna da utvrđuje adekvatnost kapitala na bazi sopstvenih sredstava, kao apsolutnog i koeficijenta solventnosti kao relativnog pokazatelja. Sopstvena sredstva Banke predstavljaju zbir uplaćenog akcionarskog kapitala i drugih osnovnih i dopunskih elementa sopstvenih sredstava umanjenog za odbitne stavke.

Iznos sopstvenih sredstava mora uvijek biti na nivou koji je jednak ili veći od:

• iznosa minimalnog novčanog dijela osnivačkog kapitala;• ukupnog iznosa potrebnog kapitala za sve rizike.


Sopstvena sredstva Banke, odnosno Grupe na dan 31. decembar 2020. godine čine: U hiljadama EUR


Osnovni elementi sopstvenih sredstava

Akcijski capital 181.876 181.876

Rezerve koje su formirane na teret dobiti nakon njenog oporezivanja 757 921

Rezerve za procijenjene gubitke po regulatornom zahtjevu izdvojene u skladu sa odlukom kojom se propisuju minimalni standardi za upravljanjem kreditnim rizikom u bankama

(777) (1.074)

Iznos kojim se ublažavaju negativni efekti na sopstvena sredstva banke zbog prelaska na vrednovanje stavki aktive primjenom MSFI 9

544 913

Ukupno osnovni elementi sopstvenih sredstava 182.400 182.636

Osnovni kapital 151.016 135.495

Odbitne stavke od sopstvenih sredstava – direktna ili indirektna ulaganja u drugu banku ili drugu kreditnu ili finansijsku instituciju u iznosu većem od 10% kapitala tih institucija

(206) (211)

Osnovni kapital umanjen za 50% odbitnih stvaki sopstvenih sredstava 150.913 135.390


Osnovni kapital po potrebi umanjen 150.810 135.284

SOPSTVENA SREDSTVA 150.810 135.284

Odbitne stavke pri izračunu osnovnog kapitala

Gubitak iz prethodnih godina (15.718) (41.064)

Gubitak iz tekuće godine - -

Nematerijalna imovina (6.847) (3.996)

Nerealizovani gubitak po osnovu vrijednosnog uskladjivanja finansijske imovine raspoložive za prodaju, po fer vrijednosti

(259) -

Pozitivna razlika između iznosa obračunatih rezervacija za potencijalne gubitke i zbira iznosa ispravke vrijednosti za stavke bilansne aktive i rezervisanja za vanbilansne stavke

(8.560) (2.081)

Ukupno odbitne stavke od osnovnog kapitala banke(31.384) (47.141)

Na osnovu odredbi Odluke o adekvatnosti kapitala banaka („Sl. list CG” br. 38/11,55/12 i 82/17) Banka je izvršila izračunavanje potrebnog kapitala za rizike kojima je izložena tokom poslovanja, kao i koeficijenta solventnosti. Koeficijent solventnosti ne smije biti manji od 10%.

Koeficijent solventnosti predstavlja procentualni odnos sopstvenih sredstava Banke prema zbiru:

• ukupnog iznosa rizikom ponderisane aktive za kreditni rizik;• iznosa rizikom ponderisane aktive za tržišne rizike;• iznosa rizikom ponderisane aktive za operativni rizik;• iznosa rizikom ponderisane aktive za druge rizike.

Banka je tokom godine održavala veoma snažnu poziciju kapitala, koja se ogleda u činjenici da se konsolidovani koeficijent solventnosti Banke kretao u rasponu od 17,14 % do 20,07%, značajno iznad zakonski propisanog minimuma.

Na dan 31. decembar 2020. godine prema obračunu Banke koeficijent solventnosti je iznosio (na dan 31. decembar 2019: konsolidovani obračun za Grupu):



Osnovni kapital umanjen za 50% odbitnih stavki sopstvenih sredstava 150.913 135.390


Ukupno sopstvena sredstva (Napomena 28.1) 150.810 135.284

Ponderisana bilansna aktiva 622.620 583.396

Ponderisane vanbilansne stavke 56.117 67.518

Iznos kojim se ublažavaju neg. i efekti na sopst. sredstva banke zbog prelaska na vrednovanje stavki aktive primjenom MSFI 9

544 913

Ukupno ponderisana bilansna aktiva 679.281 651.827

Potreban kapital za operativni rizik 7.025 10.465

Potreban kapital za rizik zemlje 1.883 3.173

Koeficijent solventnosti banke 20,07% 17,81%

U hiljadama EUR

IV.2. Ulaganja u akcije pravnih lica



- Montenegroberza, Podgorica (učešće 4,88%) 98 105



- Centralna depozitarna agencija, Podgorica (učešće 15%) 143 143

- CG Broker AD, Podgorica (učešće Banke 11,57%) 63 68

367 371

U hiljadama EUR

Druga pravna lica:

- Elektroprivreda Crne Gore, Nikšić (učešće Banke 0,04%) 163 206

- Lutrija Crne Gore, Podgorica (učešće Banke 0,47%) 18 18


- Plantaze AD, Podgorica (učešće Banke 9,23%) 1.490 1.787

- Montenegro Airlines, Podgorica 1 1

1.676 2.017

2.043 2.388


Zbog pripajanja Podgoričke banke, Banka je preuzela vlasništvo nad sledećim hartijama od vrijendosti:

• Beogradska berza a.d., Beograd• Tržište Novca AD, Beograd• S.W.I.F.T. SCRL• CG Broker-Dealer JSC Podgorica• Plantaze• Montenegro Airlines• Poslovno Logisticki Centar Moraca Ad. Podgorica

Na dan 31. decembra 2020. godine, Grupa nema hartije od vrijednosti pod zalogom.

V. UPRAVLJANJE RIZICIMA

U Strategiji upravljanja rizicima, Grupa je kao materijalno značajne rizike kojima je izložena u svom poslovanju identifikovala sljedeće :

• Kreditni rizik – predstavlja rizik gubitka kao posljedica klijentovog neizvršenja obaveza prema Grupi.• Operativni rizik – definisan je kao rizik gubitaka u poslovanju Grupe usljed neadekvatnih internih procesa, ljudskog faktora i

sistema ili uslijed spoljnih događaja. Ova definicija uključuje pravni rizik, ali isključuje strategijski i reputacioni rizik.• Tržišni rizik – predstavlja vjerovatnoću ostvarivanja gubitka po bilansnim i van-bilansnim stavkama, kao posljedica promjena

kamatnih stopa, deviznog kursa, cijene HoV, vrijednosti tržišnih indeksa ili drugih faktora od značaja za vrijednost finansijskih instrumenata, kao i rizik utrživosti finansijskih instrumenata.• Rizik zemlje - predstavlja vjerovatnoću ostvarivanja gubitka za Grupu zbog nemogućnosti naplate potraživanja od lica izvan

Crne Gore, iz razloga koji su vezani za politički, socijalni i ekonomski ambijent zemlje u kojoj se nalazi sjedište, odnosno prebivalište dužnika (u daljem tekstu: zemlja dužnika).• Rizik likvidnosti - definiše se kao vjerovatnoća da Grupa neće moći obezbijediti dovoljno novčanih sredstava za izmirenje

obaveza u trenutku njihove dospjelosti, ili vjerovatnoća da će Grupa za izmirivanje dospjelih obaveza morati pribavljati novčana sredstva uz značajne troškove.• Reputacioni rizik – predstavlja potencijalni gubitak ugleda Grupe kao posljedica realnog ili percipiranog gubitka povjerenja

u Grupu.

Grupa je organizovala proces upravljanja rizicima kao sastavni dio svoje strukture upravljanja koja je ugrađena u sve ključne procese počevši od razvoja proizvoda do naplate nekvalitetnih potraživanja. U pogledu upravljanja rizicima, Grupa je definisala sledeće strateške ciljeve:

• balansiranje rizika i povraćaja • održavanje potencijalnih gubitaka u okviru kapaciteta i apetita za preuzimanje rizika • mjerenje, procjenjivanje i obezbjeđivanje adekvatne pokrivenosti svih relevantnih rizika • pružanje podrške linijama poslovanja u cilju ostvarenja njihovih strateških ciljeva

U cilju ostvarivanja navedenih ciljeva, funkcija upravljanja rizicima koristi sledeći skup alata:

• identifikacija glavnih rizika koji su svojstveni njenim procesima stvaranja vrijednosti • procjena nivoa rizika na osnovu istorijskih podataka i procjene budućih trendova • kontrola rizika • tehnike ublažavanja rizika kao što su definisanje limita izloženosti, zahtjeva u pogledu kolaterala, hedžinga, uspostavljanje kontrolisanog okruženja itd.


V.1. Kreditni rizik i vrednovanje stavki bilansne aktive i vanbilansnih stavki

Glavni izvor kreditnog rizika su krediti stanovništvu, malim i srednjim preduzećima i velikim pravnim licima.

Kreditni portfolio Grupe je porastao kao rezultat napora da se poveća plasman uz minimalno povećanje tolerancije na rizik u određenim segmentima.

Portfolio stanovništva sastojao se od potrošačkih kredita (neobezbijeđenih proizvoda), koji su činili 53% portfolija i hipotekarnih kredita (obezbijeđenih proizvoda) koji su činili 47% portfolija stanovništva. U 2020. godini se nastavila aktivnost u segmentu poslovanja sa stanovništvom. Odobravanje novih kredita bilo je značajno u segmentu stanovništva, a u skladu sa opštom strategiom OTP grupe koja akcenat stavlja na ovaj segment. Nova ponuda proizvoda kao i usmjerene kampanje omogućile su da Grupa plasira više kredita nego sto su bile redovne otplate, što je dovelo do ukupnog porasta portfolija u odnosu na prošlu godinu. U isto vrijeme, kvalitet portfolija se zadržao na nivou iz prošle godine u relativno nisko učešće kredita lošeg kvaliteta (NPL) na koje su izdvojene adekvatne rezervacije za kreditne gubitke.

U segmentu mikro i malih pravnih lica, Grupa je kvalitetnom politikom praćenja rizika, uspjela održati isti nivo kreditnog kvaliteta kao u prethodnoj godini

Korporativni portfolio Grupe, tj. portfolio velikih i srednjih pravnih lica, koji uključuje i kredite državnom sektoru se sastojao većinom od investicionih kredita i kredita za obrtni kapital. Glavni fokus aktivnosti u ovom segmentu bio je porast plasmana kao i održavanje kvaliteta kreditnog portfolija.

U skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom u bankama („Sl. list CG” br. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17 i 82/17) Grupa počevši od 1. januara 2013. godine primjenjuje sopstvenu metodologiju za procjenu obezvrjeđenja bilansne aktive i vjerovatnog gubitka po vanbilansnim stavkama koja je usaglašena sa zahtjevima Međunarodnih računovodstvenih standarda. U napomenama uz finansijske izvještaje Grupe je objelodanila metodologiju obračuna obezvrjeđenja bilansne aktive i vjerovatnog gubitka po vanbilansnim stavkama, kao i iznose obračunatih ispravki vrijednosti.Pored vrednovanja stavki aktive i vanbilansnih stavki u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima, Grupa je dužna da zavisno od vjerovatnoće ostvarivanja gubitka, stavke aktive klasifikuje u jednu od sljedećih klasifikacionih grupa:

a. grupu A – „dobra aktiva “; U klasifikacionu grupu „A“klasifikuje se kredit i druga potraživanja kod kojih postoje čvrsto dokumentovani dokazi da će biti naplaćeni u skladu sa ugovorenim uslovima u punom iznosu.b. grupu B – „aktiva sa posebnom napomenom “, sa podgrupama „B1“ i „B2“; U klasifikacionu grupu „B“ podgrupe “B1” i “B2” klasifikuje se kredit za koji postoji mala vjerovatnoća ostvarivanja gubitka, ali taj kredit mora biti predmet posebne pažnje Grupe, jer bi potencijalni rizik, ukoliko ne bi bio adekvatno praćen, mogao da dovede do slabijih perspektiva u pogledu njegove naplate.c. grupu C – „substandardna aktiva “, sa podgrupama „C1“ i „C2“; U klasifikacionu grupu „C“ klasifikuje se kredit za koji postoji visoka vjerovatnoća ostvarivanja gubitka, zbog jasno utvrđenih slabosti koje ugrožavaju njegovu otplatu.d. grupu D – „sumnjiva aktiva “; U klasifikacionu grupu „D” klasifikuje se kredit za koji je naplata u cjelosti, imajući u vidu kreditnu sposobnost dužnika, vrijednost i mogućnost realizacije kolaterala, malo vjerovatna.e. grupu E – „gubitak “; U klasifikacionu grupu E – „gubitak “klasifikuje se kredit koje će biti u potpunosti nenaplativ, ili će biti naplaćen u neznatnom iznosu.

Grupa je razvila sveobuhvatnu strategiju postupanja sa nekvalitetnim kreditima za period od tri godine I utvdila godišnje operativne ciljeve vezane za smanjenje nivoa nekvalitetnih kredita. Glavni cilj kod upravljanja lošim plasmanima je da se poboljša kvalitet portfolija čime se smanjuju troškovi rizika i unapređuje ukupna finansijska pozicija i pozicija likvidnosti Grupe.

Iznos rezervi za potencijalne gubitke za plasmane Grupe klasifikovane u kategoriju A je obračunat primjenom procenata od 0,5%. Procijenjeni iznos rezerve za potencijalne gubitke je obračunat primjenom procenata od 2% do 7% na plasmane klasifikovane u kategoriju B, od 20% do 40% na plasmane kategorije C, 70% na plasmane kategorije D i 100% na plasmane kategorije E.

Sumirајući rezultаte ispitivаnjа kvаlitetа bilаnsne i vаnbilаnsne аktive Bаnke sа stаnovištа nаplаtivosti i potrebe zа stvаrаnjem rezerve zа obezbjeđenje Bаnke od potenciјаlnih gubitаkа, sаglаsno iznijetom pristupu, dobiјeni su sljedeći odnosi i pokаzаtelji na dan 31. decembar 2020 godine:


K L A S I F I K A C I J A





Ukupno ispravka

vrijednosti31. decembar 2020. godine


62.113 62.113 - - - 62.113 - - - - -

-Stambeni krediti 156.932 143.147 13.229 4.669 616 161.661 (362) (453) (3.903) (11) (4.729)

-Prekoračenje po tekućim računima 3.856 2.541 1.330 187 19 4.077 (8) (52) (152) (9) (221)



- Namjenski krediti 423 392 5 200 12 609 (1) - (182) (3) (186)


53.832 38.469 14.215 3.143 682 56.509 (89) (481) (2.055) (52) (2.677)

- Ostali potrosački krediti 1.880 939 498 1.819 - 3.256 (9) (41) (1.326) - (1.376)

- Krediti za automobile 202 180 24 - - 204 (1) (1) - - (2)


- Krediti srednjim i velikim preduzećima 301.848 223.136 76.778 33.806 1.642 335.362 (5.740) (8.889) (18.776) (109) (33.514)




922.844 806.667 113.329 51.450 4.379 975.825 (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)


27.282 27.865 - - - 27.865 (583) - - - (583)


1.769 1.770 - - - 1.770 (1) - - - (1)


2.043 2.043 - - - 2.043 - - - - -

Investicije u pridružena društva, zavisna društva i zajedničke poduhvate po metodi kapitala

- - - - - - - - -


1.020.229 904.613 113.458 60.597 4.379 1.083.047 (11.745) (10.580) (40.008) (485) (62.818)

Neopozive obaveze za davanje kredita 88.091 86.519 2.928 155 46 89.648 (1.389) (80) (62) (26) (1.557)


78.575 78.037 1.100 438 280 79.855 (994) (110) (112) (64) (1.280)

166.666 164.556 4.028 593 326 169.503 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

Stavke bilansa U hiljadama EUR

V.2. Rizik zemlje i rizik druge ugovorne strane

Grupa je razvila sopstveni regulatorni okvir upravljanja rizikom na osnovu domaćeg zakonodavstva, kao i standarda matične Grupe, i definisala pristup, metode i odgovornosti kod upravljanja rizikom zemlje.

Rizikom druge ugovorne strane se upravlja pomoću sistema limita izloženosti za lica koja borave u stranim zemljama kojima je Grupa izložena. Sistem limita izloženosti se bazira na rejtingu rizika zemlje i poziciji kapitala Grupe u skladu sa metodologijiom matične banke i zakonskim zahtjevima.

Grupa nije imala izloženosti prema centralnim vladama stranih zemalja. Osim izloženosti prema Mađarskoj kao zemlji srednjeg rizika koja se sastojala u potpunosti od izloženosti prema matičnoj banci, Grupa je plasirala većinu svojih sredstava u zemljama bez rizika.

Rizikom druge ugovorne strane se upravlja uz pomoć Sistema limita izloženosti za različite ugovorne strane sa kojima Grupa sarađuje. Sistem limita izloženosti se bazira na rejtingu rizika ugovorne strane i poziciji kapitala Grupe u skladu sa metodologiom matične banke i zakonskim zahtjevima.


V.3. Tržišni rizik

Grupa je izložena tržišnim rizicima. Tržišni rizik predstavlja potencijalni gubitak uzrokovan nepovoljnim promjenama na tržištu: kamatnih stopa, deviznih pozicija, cijena, indeksa i/ili ostalih faktora koji utiču na vrijednost finansijskih instrumenata. Najčešće, glavni izvori tržišnog rizika su devizne pozicije i rizik kamatne stope.

Uzimajući u obzir biznis model, veličinu i kompleksnost poslovanja, a u vezi sa tržišnim rizikom, Grupa je uglavnom izložena deviznom riziku. Devizni ili valutni rizik predstavlja rizik da Grupa ostvari gubitke u svom poslovanju uslijed promjena u deviznim kursevima. Rizik deviznog kursa definiše se prije svega kao potencijalni gubitak na nepokrivenoj i nezaštićenoj otvorenoj deviznoj poziciji (imovini, potraživanjima, kapitalu i obavezama koje glase na stranu valutu). Izloženost deviznom riziku se redovno prati putem usklađivanja sa limitima propisanim od strane Centralne banke Crne Gore. Kako bi ograničila i ublažila devizni rizik, Grupa je uspostavila sistem internih limita deviznog rizika u skladu sa strukturom bilansa Grupe, poslovnim aktivnostima i tržišnim uslovima, kao i definisanim limitima Centralne banke Crne Gore i OTP Grupe.

Grupa određuje limite pozicija (dnevnu i noćnu) i VaR (vrijednost u riziku) limit koji se stalno prate.

Limiti se prate na dnevnim nivou, dok se uprava Grupe izvještava kvartalno.

V.4. Rizik likvidnosti

Rizik likvidnosti predstavlja vjerovatnoću da Grupa neće biti u mogućnosti da obezbijedi dovoljno novčanih sredstava kako bi ispunila svoje obaveze na datum dospijeća ili vjerovatnoću da će Grupa morati da dobije novčana sredstva za ispunjenje svojih obaveza uz značajne troškove.Grupa upravlja rizikom likvidnosti uvođenjem Sistema kontrola, mjera za ublažavanje rizika i planova u slučaju nepredviđenih okolnosti. Glavni cilj upravljanja rizikom likvidnosti je uspostavljanje Sistema za monitoring likvidnosti Grupe, njen kvalitet, sastav i dospijeće kako bi se dostigla optimalna struktura likvidnosti koja bi podržala njene primarne poslovne aktivnosti.Radi praćenja likvidne pozicije, Banka priprema dnevne (RLS) i dekadne izvještaje (DPL) u skladu sa regulativom Centralne Banke Crne Gore Banka.U 2020. godini Banka je zadržala likvidnu poziciju i poslovala je sa koeficijentom koji je bio iznad zakonski utvrđenog minimuma. Koeficijent likvidnosti na dan 31. decembar. 2020 godine iznosi 1,79, dok je zakonom utvrđeni minimum 0,9.

Dnevni izvještaj likvidnosti, DPL:


Gotovina 45.956 30.691

Žiro račun 158.048 82.640

Sredstva kod agenata platnog prometa 453 471

Sredstva na računima kod inobanaka (depoziti po viđenju) 62.097 37.932

Obavezna rezerva kod CBCG (50%) 24.794 23.157

Likvidna sredstva/potraživanja 291.348 174.890

U hiljadama EUR

Dospjele obaveze po primljenim kreditima 63 8

Dospjele obaveze po kamatama i naknadama 11 13

Dospjele obaveze po oročenim depozitima 1.316 865

30% Depozita po vidjenju 152.321 160.784

10% Odobrene a neiskorišćene, neopozivekreditne obligacije (kreditne linije) 8.885 4.009

Ostale dospjele obaveze 185 56

162.781 165.735

Suficit / (Deficit) 128.567 9.156

Pokazatelj likvidnosti 1,79 1,06


V.5. Operativni rizik

Centralizovana funkcija upravljanja operativnim rizikom smještena je u Sektoru odobravanja kredita i upravljanja rizikom i zadužena je za nadgledanje i koordinaciju upravljanja operativnim rizikom na nivou cijele organizacije kroz kreiranje politika, metodologija i alata koji koriste sve druge organizacione jedinice Grupe. Operativnim rizikom se upravlja na decentralizovan način u smislu da potencijalnim incidentima upravljaju organizacione jedinice gdje su se incidenti javili. Uzimajući u obzir značaj upravljanja operativnim rizicima za uspješno poslovanje cijele organizacije, uspostavljen je efikasan sistem izvještavanja menadžmenta Grupe o izloženostima operativnom riziku i aktivnostima povezanim sa tim. Korišćenjem postojećeg Sistema za upravljanje operativnim rizikom, nivo izloženosti Grupe ovoj vrsti rizika procijenjen je kao umjeren. Sistem upravljanja operativnim rizikom se stalno unaprjeđuje kako bi bio u mogućnosti da odgovori na stalne promjene i izazove u eksternom i internom okruženju. Grupa je usvojila Plan za vanredne situacije kojima se osigurava kontinuitet poslovanja odnosno pravovremeno ponovno uspostavljanje poslovno kritičnih aktivnosti Grupe u slučajevima narušavanja ili prekida poslovanja. Plan se redovno ažurira i testira.Shodno članu 242 Odluke o adekvatnosti kapitala banaka (“Službeni list CG” br. 38/11 I 55/12), za izračunavanje potreba za kapitalom za operativni rizik Banka koristi jednostavni metod.

Bаnkа јe na dan 31. decembar 2020. godine formirana rezervisanja za potencijalne gubitke po osnovu sudskih sporova iznose EUR 1.993 hiljada, rezervisanja po osnovu raskida ugovora EUR 20 hiljada i rezervisanja po osnovu drugih operativnih rizika EUR 222 hiljada.

V.6. Reputacioni rizik

Rizik tekućih i budućih prihoda i kapitala zbog negativnog javnog mišljenja o načinu poslovanja Grupe. Pitanje reputacije je vrlo složeno i u osnovi nastaje kao ocjena koju daju klijenti, o načinu, vodjenju i pružanju usluga. Na kratak rok na reputacioni rizik Grupe utiče i reklamna aktivnost i marketing.

VI. Obrazovanje zaposlenih

Upravljanje ljudskim resursima i kontinuirano ulaganje u njihov razvoj jedan je od ključnih ciljeva Grupe, kojem je i u toku 2020. godine bila posvećena posebna pažnja. Kroz uvođenje novih standarda u oblasti upravljanja ljudskim resursima svojim zaposlenim želimo obezbijediti dobre uslove za kontinuiran lični i profesonalni razvoj.

Posebna pažnja u 2020. godini bila je posvećena unapređenju znanja i vještina našeg prodajnog tima, kroz intezivne online interne obuke u cilju unapređenja efikasnosti i bržeg odgovora na potrebe klijenata.

U skladu sa savremenim standardima upravljanja ljudskim resursima, Grupa je tokom ove godine, u svim organizacionim djelovima, kontinuirano primjenjivala uspostavljeni sistem mjerenja radnog učinka i motivacije zaposlenih. Pomoću ovog alata, prepoznati su i nagrađeni zaposleni koji najviše doprinose uspješnom poslovanju Grupe.

U 2020. godini zaposleni Grupe su pohađali, uglavnom, online seminare i kurseve, koji su organizovani od strane eksternih partnera, kao interne edukacije, koje su realizovali naši zaposleni.

Pored navedenih obuka, Grupa je početkom godine organizovala posjete matičnoj kući, OTP Bank Plc Budapest, kao i drugim članicama OTP Grupe, koje su za cilj imale razmijenu iskustva sa kolegama.

Od jula 2019. godine počeo je projekat integracije sa sadašnjom Podgoričkom bankom. Tokom trajanja Tara projekta većina zaposlenih je imala priliku da razvija i usavršava svoja znanja i vještine, kako kroz međusobnu saradnju, tako i kroz kontinuiranu podršku matične banke i njenih podružnica. Obrazovna struktura zaposlenih na dan 31. decembar 2020. godine je kako slijedi:

Broj zaposlenih u %

Visoka stručna sprema 425 76.71%

Viša stručna sprema 21 3.79%

Srednja stručna sprema 108 19,50%

554 100%


VII. PLANIRANE AKTIVNOSTI

Uvođenjem novih proizvoda, adaptaciom i daljim razvojem postojećih proizvoda, kao i digitalizaciom proizvoda i procesa i uvodjenjem novih kanala prodaje, Grupa planira zadržati vodeću poziciju u bankarskom sektoru Crne Gore, kako u dijelu kreditnog portfolija tako i u segmentu platnog prometa i kartičnog poslovanja i u razvojnom smislu da zadrži lidersku poziciju u digitalizaciji i obezbjedjivanju alternativnih kanala prodaje.

Takodje tokom 2020, uzimajući u obzir pripajanje sa Podgoričkom bankom, aktivnosti su usmjerene na harmonizaciju prizvoda i procesa u cilju da se zadrže klijenti obije banke u budućoj banci i da se u strategiji razvoja i inovacija primjeni najbolja praksa iz obije banke. U tom smislu, formirani su timovi sastavljeni od obije banke koji treba strateški i operativno da isprate očekivane procese.

U isto vrijeme Grupa značajan akcenat stavlja na poboljšanje kreditnog kvaliteta u svim poslovnim segmentima. Povećanje kreditnog portfolija se planira da se postigne uglavnom putem kreditiranja klijenata. Potencijalni klijenti su fizička lica i pravna lica, koja ispunjavaju sve neophodne preduslove definisane proizvodnim parametrima i poslovnim procedurama Grupe. Briga za klijente na najvišem profesionalnom nivou i kontrola kvaliteta proizvoda, usluga i servisa je ključ za zadržavanje udjela na tršištu i postizanje zadovoljstva klijenata.

Grupa će i u budućem periodu biti usmjerena na aktivno upravljanje sredstavima i likvidnosti, radi nesmetanog funkcionisanja Grupe. Osnovni cilj upravljanja sredstvima je unapređenje strukture i odnosa sopstvenih i pozajmljenih sredstava, održavanje tekuće i obezbjeđenje adekvatnih rezervi likvidnosti, kao i održavanje optimalne valutne strukture.

VIII. PITANJE ŽIVOTNE SREDINE I DRUŠTVENE ODGOVORNOSTI

Grupa vodi svoju politiku ekološki svjesno i angažovano, u skladu sa Zakonom o životnoj sredini i Zakonom o procjeni uticaja na životnu sredinu. Zastita životne sredine dobija sve veći značaj u politici Evropske unije. Ciljevi ekološke politike u okviru Evropske unije jesu sledeći:

• očuvanje životne sredine i poboljšanje njenog kvaliteta;• zaštita čovjekovog zdravlja;• oprezna i racionalna upotreba prirodnih resursa i• unapređenje mjera na međunarodnom nivou za prevladavanje regionalnih i globalnih problema životne sredine.

Grupa nije, shodno kriterijumima definisanim Zakonom, prepoznata da nezakonitim ili nepravilnim djelovanjem omogućava ili dopusta zagađivanje životne sredine, i po tom osnovu ne plaća nikakve kazne ili penale. Takođe, u doglednoj budućnosti ne planira nikakav projekat koji bi mogao da ima negativanm uticaj na životnu sredinu.

U skladu sa Zakonom o procjeni uticaja na životnu sredinu, Grupa ce i nadalje u svojim poslovnim aktivnostima voditi racuna da neka njena aktivnost, direktno ili idirektno, ne izazove opasnost po životnu sredinu, život i zdravlje ljudi.

IX. PRAVILA KORPORATIVNOG UPRAVLJANJA I SISTEM UNUTRAŠNJE KONTROLE

Grupa kontinuirano posvećuje pažnju poboljšanju funkcionisanja sistema interne kontrole unapređujući internu regulativu, uspostavljanjem principa „4 oka “i funkciju kontrole menadžmenta, ispunjavanjem preporuka datih od strane Centralne banke Crne Gore, eksternog i internog revizora, unaprjeđenjem poslovnih procesa, itd.

U 2020. trend unaprjeđenja sistema internih kontrola u CKB-u je nastavljen poboljšavanjem svih komponenti sistema. Relevantne politike i procedure su unaprjeđivane i ažurirane redovno. Pored toga, Grupa je nastavila punu implementaciju međunarodnih računovodstvenih standarda koji su proširili neophodne preduslove za adekvatno funkcionisanje sistema internih kontrola.

Pravila korporativnog upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola jeste na provjeri njihove usklađenosti s rizičnim profilom, poslovnim modelom i veličinom i složenošću poslovanja Grupe, kao i na stepenu u kome se Grupa pridržava propisa, standarda opreznog poslovanja i dobrih poslovnih običaja u vezi s korporativnim upravljanjem, upravljanjem rizicima i sistemom unutrašnjih kontrola.

Procjena ovog dijela služi kao značajna informacija u procjeni upravljanja pojedinačnim rizicima, kao i u procjeni adekvatnosti kapitala i likvidnih sredstava.

Pravila koroporativnog upravljanja u Banci su zasnovana na zakonskim propisima i to na odredbama Zakona o bankama i Zakona o privrednim društvima kao i na nadležnosti i ovlašćenja organa Grupe (Skupštine akcionara, Odbora direktora i ostalih tijela) propisima i internim aktima Grupe (Ugovorom o osnivanju, Statutom Banke i drugim internim aktima) Nadležnost i ovlašćenja svih organa Grupe su zasnovana na pomenutim zakonskim propisima, definisanim internim aktima i ustaljenom bankarskom praksom.

Sistem interne kontrole Grupe je osmišljen tako da obezbijedi razumnu garanciju ostvarenja ciljeva iz slijedećih kategorija:

- Efektivno i efikasno poslovanje,- Pouzdanost finansijskog izvještavanja i- Usaglašenost sa važećim zakonima i propisima.


Prilikom razvoja sistema interne kontrole, CKB je koristila COSO 2017 okvir kao smjernice najbolje prakse. Komponente uspješnog sistema interne kontrole date su u tabeli:

Upravljanje i kultura

Strategija i postavljanje ciljeva

Učinak / implementacija Pregled i revizija

Informisanje, komunikacija i izvještavanje

1.Omogućava kontrolu rizika od strane Odbora

6.Analizira poslovni kontekst 10.Identifikuje rizik 15.Procjenjuje

značajnu promjenu

18.Koristi informacije i tehnologiju

2.Uspostavlja operativnu strukturu

7.Definiše sklonost ka riziku

11.Procjenjuje ozbiljnost rizika

16.Razmatra rizik i učinak/implementaciju

19.Prenosi informacije o riziku

3.Definiše željenu kulturu

8.Procjenjuje alternativne strategije

12.Određuje prioritetne rizike

17.Teži unaprjeđenju upravljanja rizikom preduzeća

20.Izvještava o riziku, kulturi i učinku/implementaciji

4.Pokazuje posvećenost ključnim vrijednostima

9.Formuliše poslovne ciljeve

13.Sprovodi odgovore na rizike

5.Privlači, razvija i zadržava sposobnog pojedinca

14.Razvija pregled na nivou portfolija

Podgorica, 19. mart 2021. godine

Potpisano u ime Crnogorske komercijalne banke AD, Podgorica:

Pal KovacsGlavni izvršni direktor

Maja Krstić Izvršni direktor Sektora za strategiju i finansije

Slobodan VujovićDirektor Direkcije za računovodstvo i izvještavanje

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


Consolidated Annual Report of the Managementof Crnogorska komercijalna banka a.d. Podgorica

for the year ended December 31, 2020

Consolidated Annual Report of the Managementof Crnogorska komercijalna banka a.d. Podgorica

TA B L E O F C O N T E N T S

INTRODUCTION 2 3 4

I . DESCRIPTION OF BUSINESS ACTIVITIES 2 3 5

I I . ORGANISATIONAL STRUCTURE 2 3 6

I I I . INFORMATION ON THE WORK OF THE BOARD OF DIRECTORS AND MANAGEMENT COMMITTEE 2 3 6

I I I . 1 . Macro-economic indicators 2 3 8

I I I . 2 . Group’s business activities 2 4 0

I I I . 3 . Retail banking 2 4 3

I I I . 4 . Corporate banking 2 4 3

I I I . 5 . Transactions with the Government of Montenegro and other budgetary beneficiaries 2 4 3

I I I . 6 . Graphic representation of the Group’s loan and deposit portfolios 2 4 4

I V. ANALYSIS OF THE FINANCIAL POSITION AND RESULTS OF THE GROUP 2 4 5

V. RISK MANAGEMENT 2 5 1

V. 1 . Credit risk and valuation of balance sheet assets items and off-balance sheet items 2 5 2

V. 2 . Country and counterparty risk 2 5 3

V. 3 . Market risk 2 5 4

V. 4 . Liquidity risk 2 5 4

V. 5 . Operational risk 2 5 5

V. 6 . Reputational risk 2 5 5

V I . EDUCATION OF THE EMPLOYEES 2 5 5

V I I . PLANNED ACTIVITIES 2 5 6

V I I I . ENVIRONEMTAL AND SOCIAL RESPONSIBILITY ISSUES 2 5 6

I X . CORPORATE GOVERNANCE RULES AND INTERNAL CONTROL SYSTEM 2 5 6

234 CKB Consolidated Audit Report 2020

INTRODUCTION

Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica (hereinafter: "the Bank") prepares consolidated financial statements (hereinafter: "the financial statements") in accordance with the Law on Accounting ("Official Gazette of Montenegro" No. 52/16) and decisions of the Central Bank of Montenegro that regulate financial reporting of banks.

The Bank is the parent legal entity in the Group, which in addition to the Bank consists of the subsidiary OTP Debt Collection DOO, Podgorica (hereinafter: the "Group" and "ODC", respectively). ODC has been a part of the Group since December 17, 2018, as well as a subsidiary of South Invest Montenegro doo, Podgorica (this subsidiary was liquidated in 2019). Until the day of merger with the Bank, ie. in the period from 31 July 2019 to 11 December 2020, Podgorička banka AD, Podgorica (hereinafter: “PGB”) was also a subsidiary of the Bank and part of the Group.

Financial statements were prepared in accordance with the Decision on the content, deadlines and manner of compiling and submitting bank's financial statements ("Official Gazette of Montenegro", No. 15/12, 18/13 and 24/18).

In compiling these consolidated financial statements, the Group has applied policies that are in accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, but which differ from the requirements of International Accounting Standards (“IAS”) and International Financial Reporting Standards (“IFRS”) applicable on December 31, 2020, in recording of receivables for which the conditions have been met for exclusion from the Bank's balance sheet and the format of presentation of consolidated financial statements. Additionally, the application of IFRS 16 - Leases has been postponed to January 1, 2020, in accordance with the letter of the Central Bank of Montenegro number 03-105-1/2019 dated January 9, 2019. This standard introduces a new accounting treatment for lease contracts which has been applied by the Bank beginning from January 1, 2020 (Note 3.3).

In accordance with the Law on Accounting of Montenegro, IAS and IFRS published by the International Accounting Standards Board must be translated by the appropriate competent authority of Montenegro which has the right to translate and publish them, approved by the International Federation of Accountants (IFAC). Therefore, only IAS and IFRS officially translated, approved and published by the Institute of Certified Accountants of Montenegro can be applied. The latest official translations were published for the part of IAS in force since 1 January 2009, i.e., the part of IFRS in force since 1 January 2013, which includes only the basic text of standards and interpretations and does not include basis for conclusion, illustrative examples, instructions for application, comments, opinions and other explanatory material. In addition, the said translation does not contain a translation of the Basis of the Preparation and Presentation of Financial Statements. Also, amendments and improvements to IAS after 1 January 2009 and IFRS after 1 January 2013 have not been translated or published. In exeption to the above mentioned, in accordance with CBoM regulation, application of IFRS 9 Financial instruments is obligatory for banks starting from January 01, 2018.

Having in mind the effects that the stated deviations of accounting regulations of Montenegro from IFRS andIAS may have on the presentation of consolidated financial statements of the Company, the enclosed financial statements differ in that part and deviate from IFRS and IAS and cannot be treated as financial statements prepared in accordance with IFRS and IAS.

Pursuant to the Law on Accounting, companies are obliged to prepare, submit and publish separate and consolidated financial statements when they have control (parent legal entities) over one or more legal entities (dependent legal entities) in accordance with IAS and IFRS.

Basic information on controlled entities of the parent legal entity are presented in the table below:

Name of the controlled entity Main business activity Date of acquiring % of capital share

2020 2019

OTP Debt Collection DOO, Podgorica Other financial services December 17, 2018 100% 100%

Podgorička banka AD, Podgorica Other monetary business July 22, 2019 n/a 100%

For the preparation of this report, the overview and information for all items of the financial statements of the current period with an overview and information from the previous period were used. The information was prepared based on the same principles and for the same period of time.

Comparative data in these financial statements represent data from the Group's consolidated financial statements for 2019. As disclosed in the Note 1, Podgorička banka AD, Podgorica, is merged with the parent legal entity, CKB, as of December 11, 2020, so both current year’s data and comparative data include the data from Podgorička banka.

235CKB Consolidated Audit Report 2020

I. DESCRIPTION OF BUSINESS ACTIVITIES

The Bank was issued the license for operation by the Central Bank of Montenegro, by Decision No. 0101-72/1-2002 of 18 February 2002.

In addition, the Securities Commission registered it in the Register of Issuers of Securities under No. 51 (Decision No. 02/3-47/2-01 of 12 July 2001).

In accordance with the Banking Law, the Decision on Incorporation and the Articles of Association, the Bank performs the activities of receiving deposits and other funds of private individuals and legal entities and approval of loans and other placements from these funds, in whole or in part, for its own account

In addition to these, the Bank may also perform the following activities:

• Issue guarantees and take on other off-balance sheet obligations, • Buy, sell and collect receivables,• Issue, process and record payment instruments,• National and international payment operations,• Financial leases,• Trade, in its name and for its own account or for the account of its customers, with foreign currencies and financial derivatives,• Prepares analyses and provides information and advice on creditworthiness of business organizations and entrepreneurs,• Custody activities,• Safekeeping in safe-deposit boxes, • Other activities in accordance with the approval of the Central Bank of Montenegro.

In the course of 2020, the Bank revised and updated a significant number of internal policies and procedures, worked on improvement of efficiency and modernization of processes.

The Bank performs its business operations in the entire territory of Montenegro, through its widespread network of business units.

ODC was registered with the Central Registry of the Commercial Court in Podgorica, by decision number 5-0582519/001, dated 25 June 2010. The company is registered for other non-mentioned financial services. The registered office of the Company is in Podgorica, Studentska bb, City kvat, Bemax building, III floor. The Company's registration number is 02795043.

Based on the decision of the Board of Directors and Assignment Agreement on the transfer of share in OTP Debt Collection doo Podgorica, the Bank became the owner of 100% of the capital in OTP Debt Collection, doo Podgorica for a fee of EUR 335 thousand. The Bank as the owner of OTP Debt Collection, doo Podgorica, was officially registered in the Central Registry of Business Entities on 17 December 2018.

On March 30, 2015, ODC established an entity called South Invest Montenegro DOO, Podgorica, as a 100% owner. The founding capital of South Invest Montenegro DOO, Podgorica amounted to EUR 5 thousand. The main activity of South Invest Montenegro DOO, Podgorica was consulting related to business and other management. The registration number of South Invest Montenegro DOO, Podgorica was 03041824. On June 18, 2019, by a shortened procedure of voluntary liquidation, South Invest Montenegro DOO, Podgorica was deleted from the Central Registry of Business Entities. During its existence, South Invest Montenegro DOO, Podgorica did not generate income from its core business

On 16 July 2019, the Bank became the owner of 90.56% of the share capital of Societe Generale Montenegro AD Podgorica, a Montenegrin subsidiary of Societe Generale Group. On 20 December 2019, by acquiring the remaining 9.44% of minority shareholders’ shares, the Bank became the owner of 100% of Podgorička Banka shares.

The process of merging Podgorička banka AD Podgorica, member of OTP Group ("Podgorička banka") into Crnogorska Komercijalna Banka AD Podgorica was completed on December 11, 2020 with the registration of the merger of Podgorička banka into CKB banka in the Central Registry of Business Entities (Decision No. 4-0001633-070 of 11 December 2020).

As of 31 December 2020, the Bank was comprised of the head office in Podgorica, 18 branches, 15 sub-branch offices and 1 counter in the territory of Montenegro (December 31, 2019: the Bank consisted of its head office in Podgorica, 24 branches, 20 sub-branches and 5 counters on the territory of Montenegro), as well as office of ODC.

As of 31 December 2020, the Bank had 554 employees (31 December 2019: 735 employees).

In 2020, the Bank did not repurchase its own shares.


II. ORGANISATIONAL STRUCTURE

III. INFORMATION ON THE WORK OF THE BOARD OF DIRECTORS AND MANAGEMENT COMMITTEE

The members of the Board of Directors of the Bank as of 31 December 2020 were:

Name and last name FunctionDr. Németh Miklós ChairmanNyitrai Győző József MemberKovács Pál József MemberKrizsanovich Péter MemberOlchvary Balazs MemberTamas Kamarasi MemberIlona Torok Member

The members of the Audit Committee of the Bank as of 31 December 2020 were:

Name and last name Function

Mr. Peter Krizsanovich Chairman

Mr. Attila Kozsik Member

Mr. Andreas Szalay Member

Executive Directors of the Bank as of 31 December 2020 were:


Mr. Pál Kovács Chief Executive Officer

Mr. Viktor Vorobej Executive Director of Risk Management Division

Mrs. Branislava Maja Vukčević Executive Director of Corporate Governance Division

Mr. Ivan Vučinić Executive Director of IT and Operations Division

Mrs. Sandra Kordić Executive Director for Retail and Corporate Business Division

Mrs. Maja Krstić Executive Director for Strategy and Finance Division


As of 31 December 2020, Dora Todorović was Head of Compliance Department.

As of 31 December 2020, Alenka Mugoša was Internal Auditor.

The Board of Directors sets the Bank’s tone, reinforcing the importance of, and establishing oversight responsibilities for enterprise risk management. Culture pertains to ethical values, desired behaviors and understanding of risk in the Group. The Board of Directors provides special attention to the improvement of internal control system that relates to:

• Improvements in corporate governance,• Transparent information and communication flow in the Group,• Strengthening of the integrity and ethical values of all employees,• Strengthening staff potential,• Improvements in risk management with particular emphasis on country risk management, market risk, establishing of the procedure for creation of black list,• Improvement of existing products and services,• Improvement of accounting and reporting and implementation of IAS and IFRS,• Improvement of internal audit regulatory framework,• Improvement of the security of the Bank's information system.

During 2020, the Board of Directors held 25 regular and written meetings, at which the members considered all important issues and made pertaining decision. The Board of Directors is provided with Bank’s Performance Report - Management Information System (MIS) on a monthly level, which presents key parameters of the Bank's operations. The Board of Directors monitored disbursements in each of the business segments and thus closely monitored the Bank's activities and advised on further steps.

The Board of Directors provided continuous support to the Group Management in organizing the operations according to effective regulations. Therefore, it could be concluded that the BoD members supervised the Bank’s work, carefully monitoring its operations and contributing to the successful work of the Bank.

The Bank's internal regulations were revised on annual basis, and new regulations were adopted in some organizational units, on an as-needed basis.

In line with regulatory requirements, in the corporate and retail segment, regular review of regulations and established processes was performed in the Group in order to ensure adequacy of adopted administrative controls (policies, procedures, guidelines, limits, etc.) and their compliance with regulatory requirements.

In the risk segment Due Diligence, Policy for Market Risk Management, Credit Policy for Retail, Corporate and SMEs and Procedure of Operations with Bank Related Parties were adopted.

In the compliance segment, Code of Ethics, Compliance Policy and Rules on Transfer of Confidential Banking and Securities Information were adopted.

In the security segment, Bank Security Regulations and Rulebook on Investigation of Extraordinary Events were adopted.

In the legal segment, the Bank adopted ROO, Rules on Preparation and Enactment of Internal Regulations, Rules on Extraordinary Reporting and Data Disclosure Obligations, etc.

In the internal audit segment, the following regulations were adopted: Internal Audit Quality Assurance and Improvement Program of CKB AD Podgorica, Internal Audit Quality Assurance Manual, Annual Audit Planning Methodology. A decision was made to engage KPMG and Deloitte to provide non-audit services that are not prohibited. Changes were made where necessary.

In anti-money laundering segment, yearly and quarterly reports were adopted. Training program for employees of the Bank related to prevention of money laundering and terrorist financing was prepared.

In the corporate governance segment, the Bank adopted the Instruction on collection, processing, input and control of data for OTP CSR annual report, CSR Strategy 2020-2022, as well as revised all regulations in the domain of this department.

In the human resources segment, the following regulations were adopted: Rulebook on Annual Leaves, International Employment Rules, Rulebook on Performance Measurement and Motivation System for CKB bank employees, as well as Rulebook on Internal Organization and Job Systematization. A review of all human resource procedures was also done where necessary.

At the meeting of the Board of Directors on November 28, 2019, the Tara Project was adopted with a detailed plan of integration, which was successfully completed on December 14, 2020.

After 17 months of intensive work, the legal and technical merger of CKB and Podgorička banka was successfully completed on December 13, 2020. The new, unified CKB Bank, with the largest branch network in the country, with a share in the Montenegrin market of about 30%, started operating on December 14, 2020. More than 114,000 clients were successfully transferred from the


system of Podgoricka banka to CKB, which meant the migration of about 44 million records and records with accompanying data. To make all this possible, a number of software solutions have been developed and tested in recent months. Verification and intensive testing of the developed solutions lasted 9 months. During this period, a group of 14 Core Test Team members and 56 key business users tested more than 2,500 possible, prepared scenarios on a daily basis, thanks to which the integration of the two banks was carried out on time and according to plan.In the period when the merger was performed, and after two general rehearsals, data was extracted from the system of Podgorička banka, checks and transformations were done on time and without critical events. Thanks to that, it was possible to continue with the transfer and loading of data into the CKB system. The next step was to validate the loaded data. The key integration goals showed that all data sets were transferred and 100% aligned. This whole series of timely and correctly performed steps resulted in the fact that on December 14, 2020, without major complaints and crowds in the counter halls, we opened our doors to clients as one, united bank.

In accordance with its legal powers, the Board of Directors has made a number of important decisions within its competence and proposed to the General Meeting of Shareholders the adoption of several decisions within the competence of the General Meeting of Shareholders. Four extraordinary and one regular assembly were held in 2020.

The operation of the Group in all its segments, has been compliant with the laws and other regulations, good practice of corporate governance, business strategy, business policy and key internal documents. The Group will continue to work on improvement of procedures and processes to meet customer expectations and maintain good reputation on the market regarding flexibility and efficiency.

The Management Committee (hereinafter: "the Committee") is a permanent administrative body established by the Board of Directors which makes decisions independently and prepares decisions related to its activities in accordance with the Bank's Rules of Organization and Operation and other relevant regulations in accordance with the assigned competence. The Committee is authorized to resolve issues within its competence relating to investments and expenses that do not fall within the competence of any other body or manager, in accordance with the Decision/Approval Matrix.

During 2020, the Committee reviewed and passed 677 decisions, whether at regular or written sessions, all in accordance with the legislation.

Considering the scope and complexity of its operations, the Group has developed and continuously works on maintenance and improvement of an effective risk management system that is capable of responding to the needs of ever-changing business environment. For this purpose, the Bank constantly manages all relevant risks in accordance with the laws and regulations of the CBMNE, considering the risk management standards at the level of OTP Group.

III.1. Macro-economic indicators

Economic activity in the eurozone, after a record decline of 12.1% in the second quarter of 2020, recorded a growth of 12.7% in the third quarter. However, compared to the third quarter of 2019, the economy in the Eurozone recorded a decline of 4.3%. According to IMF, economic activity in the Eurozone in 2020 will fall by 8.3%.

The results of the preliminary calculation of the quarterly gross domestic product show that the gross domestic product of Montenegro in the third quarter of 2020 amounted to EUR 1,213.4 million, while in the same period last year it amounted to EUR 1,646.5 million. The real GDP growth rate in the third quarter of 2020 was -26.9%.

Due to the crisis caused by the Covid-19 pandemic, the World Bank's estimate of economic growth for 2020 for Montenegro is -12.4%, IMF -12.0%, EBRD -9.0%, S&P -7.8%, while the European Commission gave an estimate of -14.3%.

During the first nine months of the current year, negative trends were recorded in the field of tourism (decrease of 77% in the number of tourist arrivals, i.e., 79.7% in the number of overnight stays), construction (decrease of 7.9% in the value of construction work, i.e., 3.8% in effective working hours), industrial production (decrease of 1.5%), etc. There was a significant decrease in consumption, which is reflected in the decline in turnover of goods in retail trade of 23.4% on an annual basis.

The crisis has increased the vulnerability of Montenegro's public finances, which, on the one hand, are facing declining revenues due to declining economic activity and, on the other hand, the need to increase funding to repair the effects of the pandemic. The recent issue of Eurobonds has reduced the risk in the fiscal area, as funds have been provided to repay public debt and finance public spending in the coming year, which will also be characterized by high uncertainty due to the unpredictability of the further course of the pandemic.

According to the available indicators for 2020, consumer prices in November 2020, compared to the previous month, decreased by 0.3%. The largest decrease in prices was recorded in the category of clothing and footwear (-1.2%), mostly due to the decrease in prices of footwear by 1.7%. Prices increased in the categories of hotels and restaurants (-0.5%), transportation (-0.3%), food, non-alcoholic beverages and housing, water, electricity, gas and other fuels (-0.2%) and recreation and culture (-0.1%). Prices remained unchanged in the categories: alcoholic beverages and tobacco, furniture, household equipment and routine maintenance of dwellings, , communication, education and other goods and services.Annual inflation in October 2020, measured by consumer prices, was (-1%), while inflation measured by the harmonized index of consumer prices was (-1.4%).


In the first eleven months of 2020, industrial production achieved the same volume as in the comparable period of the previous year. The production decreased in the sectors of manufacturing (-0.2%) and electricity, gas and steam supply (-2%), while the mining and quarrying sector grew by 7.4%. In the manufacturing industry, in this period, eleven areas recorded a decline in production. The largest decline was recorded in the manufacture of furniture (-40%), followed by manufacture of beverages (-32.2%), manufacture of wearing apparel (-31.4%), manufacture of machinery and equipment not elsewhere classified (-29.4%), while the smallest decrease was recorded in the field of printing and duplication of audio and video recordings (-5.6%). The highest growth was achieved in the area of production of tobacco products (51.8%), and the lowest in the area of production of products from other non-metal minerals (-0.7%).

In the first eleven months of 2020, a total of 261,313 m2 of forest assortments were produced in forestry, which is 10.2% more than in the same period in 2019.

According to preliminary data, the number of tourist arrivals in collective accommodation in the first eleven months of 2020 amounted to 261,042, which is 79.1% less than in the same period last year. A total of 923,453 overnight stays were realized, which is 79.9% less than in the same period in 2019.

In November 2020, according to MONSTAT records, 163,851 persons were employed, which is 1.3% less than in the previous month, and 19.3% less than in November 2019. The largest number of persons is employed in the following activities: wholesale and retail trade, repair of motor vehicles and motorcycles (19.8%), state administration and defense, compulsory social security (12.5%), education (7.7%), accommodation and food services (7.3%), health and social protection (7.2%), manufacturing (6.4%) and transport and storage (6.4%).

The number of unemployed persons in November 2020, compared to the previous month, increased by 5%, and compared to the same month of the previous year, by 24.1%. Average gross and net salaries in November 2020 remained unchanged compared to the previous month. The average net real earnings without taxes and contributions in November 2020 increased by 0.3% compared to the previous month.

According to preliminary data in the period January-November 2020, the net inflow of foreign direct investments amounted to 411.1 million euros, which is 49.5% more compared to the same period in 2019. The total inflow of foreign direct investments amounted to EUR 591.2 million (a decrease of 17.1%), which is a result of the decline in equity investments.

The original revenues of the budget of Montenegro and state funds in November 2020, according to the Ministry of Finance, amounted to EUR 154 million or 3.3% of estimated GDP, and were higher by 21.4% compared to the planned, and by 4.6% compared to November 2019.

In the structure of source revenues, in November, the largest share, 47.3%, was realized by tax revenues, followed by contributions 28.5%, donations 19%, receipts from loan repayments and funds transferred from the previous year 1.9%, fees 1.5%, other income 1.2% and fees 0.6%. In November, tax revenues were lower than in the same month of the previous year by 16.8%, and compared to the plan by 10.7%. Collection of excise duties amounted to EUR 16.6 million, which is 11.2% lower than in November 2019.

Consolidated budget expenditures (total expenditures less debt repayments) in November 2020 amounted to EUR 165.4 million or 3.6% of GDP, which is 16.1% lower than in the same month last year (due to the reduction of capital expenditures, i.e. reduced intensity of works on the construction of the priority section of the Highway), and 1.5% more compared to the plan.

The budget of Montenegro, in November 2020, recorded a deficit of 11.4 million euros or 0.3% of GDP.

The banking sector is currently showing good resilience to the crisis. The solvency ratio at the end of the third quarter of this year was 19.3%, which is slightly lower than at the end of the second quarter when it was 19.6%. Bank liquidity is also at a satisfactory level. There was a slight increase in the share of NPLs, which, at the end of the third quarter, amounted to 5.6%. The materialization of the newly emerging crisis in the form of the growth of non-performing loans does not currently have a systemic dimension, but is about individual banks, although with significant market shares.

The balance sheet total of banks at the end of November 2020 amounted to EUR 4,628.5 million and recorded an increase of 1.7% compared to the previous month, while compared to November 2019 it decreased by 1.5%. In the structure of banks' assets, in November 2020, the dominant share of 70.1% was achieved by total loans, followed by cash and deposit accounts with central banks with 18.3%, securities with 9.6%, while 2% referred to the remaining asset items. In the structure of liabilities, the dominant share of 72.7% was achieved by deposits, followed by capital with 13.5%, loans with 10%, while other items accounted for 3.8% of total liabilities.

The total capital of banks at the end of November 2020 amounted to EUR 626.3 million and recorded a growth of 1% on a monthly basis, while on an annual basis it recorded a growth of 5%.The total approved bank loans at the end of November 2020 amounted to EUR 3,246.6 million and recorded an increase of 1.2% on a monthly basis, while compared to November 2019 they increased by 5%.

The loans/deposits ratio was 0.96 at the end of November 2020 and is higher than in November 2019, when it was 0.87. On the basis of loans, at the end of November 2020, banks demanded the most (77.7%) from the non-financial sector and retail.


Deposits with banks in November 2020 amounted to EUR 3,364.7 million, and recorded an increase of 1.9% on a monthly basis, while on an annual basis they were lower by 5.2%. In the maturity structure of total deposits at the end of November, demand deposits had the largest share of 70.8%, while time deposits accounted for 28.5% of total deposits. The remaining 0.7% related to funds in the escrow account. In the structure of total time deposits, deposits with a maturity of three months to one year (45.3%) and one to three years (34.2%) had the largest share.Observed by sectors, at the end of November 2020, total deposits were dominated by retail deposits with 36.5%.

Liquid assets of banks in November 2020 amounted to EUR 1,022.5 million and were by EUR 50.4 million or 5.2% higher than in the previous month, while compared to November 2019 it was lower by EUR 79.6 million or 7.2%. In November 2020, the liquidity ratios for the banking system as a whole on a daily and decadal level were above the prescribed minimums.

At the end of November 2020, the total required reserve of banks with the Central Bank amounted to EUR 177.9 million and decreased by EUR 181,178 or 0.1% on a monthly basis, while compared to November 2019 it decreased by EUR 80.2 million or 31.1%.

The weighted average nominal interest rate of banks on total approved loans in November 2020 was 5.32%, while the weighted average effective interest rate was 5.82%. On a monthly basis, the nominal and effective interest rates decreased by 0.03 percentage points each. On an annual basis, the nominal interest rate decreased by 0.05 percentage points, while the effective interest rate decreased by 0.26 percentage points.

The average weighted nominal interest rate of banks on newly approved loans in November 2020 was 4.73%, while the weighted average effective interest rate was 5.14%. On a monthly basis, the nominal interest rate decreased by 0.83 percentage points, while the effective interest rate decreased by 0.95 percentage points. On an annual basis, the nominal interest rate increased by 0.35 percentage points, while the effective interest rate increased by 0.40 percentage points.

The weighted average effective deposit interest rate was 0.39% in November 2020 and was 0.01 percentage points lower compared to the previous month, while compared to the same period last year it was lower by 0.03 percentage points.

The value of realized payment operations in RTGS system and DNS system amounted to EUR 1,261.3 million in November 2020, which is 3.7% higher than in the previous month, and 8% less than in the same month last year.

In the structure of total realized payment operations, 94.5% referred to the value of payment operations realized in the RTGS system.Observed according to the share of realized orders, the dominant share of 65.1% was achieved by orders in DNS system with 597,463 realized orders.

III.2. Group’s business activities

The Bank endeavored to maintain its leading position in the banking sector of Montenegro by developing new products, improvement of existing ones and providing active support in all business segments. At the same time, the Bank was focused on improving the quality of loan portfolio to minimize the risk costs, upgrading of IT system to support planned business activities and harmonization with international business standards.

By trust, dedicated approach which is primarily based on the quality of products and services, the Bank tried to be a reliable, long-term partner to its customers. Adequate response of the Group to the needs of the customers and market is a result of a wide range of not only credit and deposit products, but also other products and services from the area of modern electronic channels, payment operations, custody business, private banking, etc.

Crnogorska Komercijalna Banka, member of OTP Group, received the prestigious award "Best Bank in Montenegro for 2020" awarded by the eminent financial magazine Euromoney as part of its Annual Awards for Excellence. Based in London, Euromoney magazine belongs to the group of the most influential financial magazines, and the "Award for Excellence" is considered one of the world's most prestigious awards in the field of finance and banking.

Reputable financial magazine Global Finance published a list of winners of the prestigious award for the best banks in Central and Eastern Europe. For the second year in a row, CKB was named the best bank in Montenegro, while the award for the best bank in Hungary went to OTP Bank, the owner of CKB.

Reputable financial magazine The Banker, published by the Financial Times media group, named Crnogorska Komercijalna Banka the bank of the year in Montenegro.

In December 2020, after almost a year of preparatory, organizational, development and business activities, CKB banka and Podgorička banka merged under the name CKB banka, both in legal and in information technology and business terms. The process of integration of the two banks resulted in the creation of the largest banking institution on the Montenegrin market in terms of assets, number of branches, loan and deposit portfolios.

During 2020, the Bank organized several prize games, of which we single out:


• For all its customers, Apple Pay and CKB Mastercard users, CKB launched a prize campaign. In the period from August 15 to September 15, in all Cosmetics markets, pharmacies and perfumeries in Montenegro, pay up to EUR 100 with CKB Mastercard cards using Apple Pay and immediately receive 10% cashback.• For Apple Pay and CKB Visa card users, in the period from July 10 to August 7, at all ECO gas stations in Montenegro,

pay for fuel in the amount of up to EUR 100 with CKB Visa cards using Apple Pay and immediately receive 10% cashback.

During 2020, the Bank continued to focus on providing support to all segments of socially responsible business: health, education, culture, local communities, social activities and sports. Support projects in the field of culture, education, sports, health, environmental protection continued, as well as numerous projects that contribute to the preservation of tradition and culture at the local community level. The Bank provided support to the health care system by purchasing new equipment and thus providing better conditions for health care institutions and recipients of their services. Confirmation of the importance of our social engagement was brought to us by recognitions in this area. We especially emphasize the cooperation with the Blood Transfusion Institute of Montenegro, in which the Bank's employees organized a voluntary blood donation campaign, as well as a savings week for all children born in the savings week. In the week of savings, i.e., in the period from October 31 to November 6, the Central Bank of Montenegro donated an additional EUR 200, while the Bank donated EUR 200. The total amount of EUR 400 is deposited on a period of 12 months, after which parents can reschedule or withdraw funds.

In line with the current situation and activities undertaken to prevent the spread of coronavirus, Crnogorska Komercijalna Banka and Podgorička banka, members of OTP Group, donated EUR 100 thousand to the National Coordination Team for Infectious Diseases (NCD), following donation in the amount of EUR 20 thousand in March to the Clinical Center of Montenegro. In this way, banks want to contribute to the timely health care of citizens, as well as the implementation of preventive measures that are jointly implemented by health institutions with the help and coordination of NCT and the Government of Montenegro. The trade unions of both banks also paid certain funds and thus showed the solidarity of the employees in both banks. Hoping that this serious pandemic that affects the whole world will have milder and easier consequences in our country, banks, in addition to significant donations, have activated numerous electronic channels and provided a number of benefits to help citizens fulfill their daily obligations in this unexpected situation. Both banks, members of OTP Group, follow the guidelines of the Institute of Public Health and the Government of Montenegro and implement measures to prevent the spread of the coronavirus pandemic in order to protect their employees and customers.

The Bank continued to improve the working environment in order to increase the level of employee motivation.

The strategic goal of the Bank is to develop as a universal bank, i.e., a bank that provides products and services to retail and corporate customers.

Impact of the crisis caused by COVID-19 pandemic on the Group’s operations

Due to the crisis caused by COVID-19 pandemic, the Bank had to adjust its operations in several main directions:

a. Implementation of measures prescribed by the National Coordination Bodyb. Implementation of measures prescribed to mitigate the negative impact of the crisis caused by Covid-19 pandemic (moratorium on loans)c. Protection of the employees’ health and insuring the continuation of regular work flowd. Proactive assessment of negative impact of the crisis on the Bank's operationse. Special offer for the customers in healthcare, education and law enforcement sectors

a. Implementation of measures prescribed by the National Coordination Body

The Bank promptly reacted to the crisis and implemented measures introduced by the National Coordination Body (including all of the following updates of those measures). The measures mainly implied procurement and usage of protection masks in the Bank's premises, keeping 2m distance between employees and customers, procurement of disinfectants, etc.

b. Implementation of measures prescribed to mitigate the negative impact of the crisis caused by Covid-19 pandemic (moratorium on loans)

The Government of Montenegro published decision on implementing moratorium on loans in an effort to mitigate negative effects of the new coronavirus pandemic and this decision was amended several times during the year.

The Group implemented all measures prescribed by the regulator and offered to its customers the possibility to apply for moratorium on their loans in accordance to those measures.


c. Protection of the employees’ health and insuring the continuation of regular work flow

In addition to complying with the measures prescribed by the National Coordination Body, the Group adopted a number of additional measures to protect the employees and ensure business continuity.

In accordance with the above, the Group introduced "Home office", the concept of working from home, for over 70% of employees at the Group’s headquaters, who were provided with special workstations and the possibility to remotely access all necessary data and applications.

In addition, almost all meetings, which were necessary in order to ensure the continuity of the Group's operations, took place via Internet video-communication platforms.

At the same time, all trainings and education programs in the mentioned period were organized through online platforms. Also, in cooperation with a private laboratory, the Group provided the possibility of cost-free Covid-19 testing for all employees. Special attention was paid to timely and continuous informing of employees and providing guidance regarding Covid-19.

d. Proactive assessment of negative impact of the crisis on the Group's operations

The crisis caused by Covid-19 pandemic affected almost all sectors, primarily tourism and transport, but also indirectly trade, hospitality, agriculture and, of course, the banking sector, which through business relations with its customers incorporates these and other industries, both through its lending and deposit operations. The negative impact on the Group's operations is reflected in the reduction of income due to reduced economic activities, as well as the reduction of income resulting from the application of certain measures implemented by the Bank, decline in creditworthiness of customers and other impacts that directly or indirectly affected the Group's operations.The decline in economic activity and the rise in unemployment primarily reflected in the demand for loans, which also resulted in reduced lending activity. In addition, the Group, adapting to the new circumstances, reduced or cancelled certain fees and commissions, which resulted in a decrease in net income from these sources, which also affected the decline in profitability (e.g., cancelation of ATM withdrawal fees, temporary cancellation of transaction fees in domestic payment operations performed via e-channels, etc.). Also, the decline in profitability was influenced by the increase in the cost of provisions as a result of the implementation of new parameters in the calculation of provisions, in line with the anticipation of the effects of COVID-19.In order to adjust the Group's operations to the new situation, the Group updated its financial plans.

e. Special offer for the customers in healthcare, education and law enforcement sectors

The Group recognized the efforts made by employees in the healthcare, education and law enforcement systems, and accordingly created special pricing offers for these customers, with the purpose of financing their current needs and addressing their housing issues. Also, the offer was expanded to cash loans under more favorable conditions for all customers employed in A-classified companies, but also retirees, for which Bank lowered the interest rate and loan approval fee.

Campaigns for the employees in healthcare institutions started on August 1, cash loans IR 5.99%, housing loans IR 3.99%, home equity IR 4.99%, loans for adaptation and refinancing 4.49%.

Under the same conditions, the campaign for the customers in education sector began on September 1 and on October 1 for the customers in the law enforcement and the Ministry of Defense. Also, campaign for loans for pensioners with a paid life insurance policy started on September 15, where the Bank offered more favorable conditions when it comes to interest and fee for loan approval, while for all customers whose employers are classified as A companies, the Bank has offered special price conditions for cash loans starting from August 1.

Asset Quality Review (AQR)

In September 2019, the Central Bank od Montenegro organized a workshop for banks on which project for Asset Quality Review for the banks on the Montenegrin market was announced and introduced. AQR is very significant and at the same time very demanding project for the banking sector. Process formally began in November 2020 and, according to operational plan provided by the Central Bank, it is set to last until the end of April 2021.

Previously, all banks selected and enlisted AQR auditors. In line with the aforementioned operational plan, project activities were divided into several work blocks, as follows:

1 Analysis of the process, policies and accountancy in banks2. Creation of credit files and validation of data integrity3. Sampling4. Checking of credit file5. Estimation of collaterals and real estate values6. Projection of credit file findings7. Analysis of collective impairment8. Analysis of fair value exposure9. Post AQR CET1 % estimation9. Post-AQR CET1 % procjena


After the completion of all work blocks, AQR auditors will submit a report to the Central Bank.

The Bank selected KPMG Belgrade as its auditor and signed a contract with them. In the previous period, the Bank prepared necessary documentation for work blocks 1 and 2, which were analyzed with the auditor. The AQR auditor determined the priority and random sample for verification within work block 4. Preparation of documentation for work block 4 is still ongoing. In the meantime, the documentation for work block 7 has been submitted, and work on work block 5 is commenced.

III.3. Retail banking

Main business lines in retail lending segment are still cash, housing and mortgage loans, while in deposit segment, current accounts and classic savings are still dominant. Loan and deposit interest rates were adjusted during 2020, in line with the Bank's Pricing Policy and market trends.

Gross loans of retail, residents, on December 31, 2020 amounted to EUR 447,477 thousand, which is 45.86% of the Group’s total portfolio. Gross loans of retail, non-residents, amounted to EUR 3,332 thousand, which is 0.34% of the total portfolio.

At the same time, retail deposits, residents, participated in the total deposits of the Bank with 43.61%, in the amount of EUR 388,595 thousand. Retail deposits, non-residents, amounted to EUR 95,688 thousand, i.e., 10.74% of the total deposits of the Bank.

Loan and deposit portfolios of the Bank include mainly customers residing in Montenegro.

III.4. Corporate banking

Main business lines in corporate lending segment are still investment loans and working capital loans, while in the segment of deposits of legal entities, current accounts and classic savings are still dominant.

In 2020, business cooperation with large and medium-sized legal entities continued. Emphasis is placed on quality improvement and product development through adequate selection of creditworthy customers, with appropriate collateral.

In the segment of business with micro and small legal entities, the Bank continued its cooperation with the European Investment Fund (EIF), and thus expanded its loan offer to these companies.

Total loans and receivables of legal entities on December 31, 2020 amounted to EUR 365.290 thousand, and in the total portfolio amounted to 37,44%. Total deposits of legal entities amounted to EUR 405,673 thousand, i.e., 45.52%. Escrow account funds amounted to EUR 315.

Loan and deposit interest rates on these products were adjusted in 2020, in line with the Bank's pricing policy and market developments.

III.5. Transactions with the Government of Montenegro and other budgetary beneficiaries

The Bank continued the cooperation with the Government of Montenegro and other budgetary beneficiaries through loan arrangements and transaction services. By that, the Group continued to build partner relationship with state institutions in Montenegro.

Total loans of the Government of Montenegro and other budgetary beneficiaries participated with 16.07% in the total portfolio.


III.6. Graphic representation of the Group's loan and deposit portfolios

Loan portfolio by customers' segments on day of migration, December 31, 2020.

Deposit portfolio by customers' segments on day of migration, December 31, 2020


Breakdown of portfolio by regions on December 31, 2020:

Region Municipality Net exposure per municipality Net exposure per region

Cetinje 11.121

Danilovgrad 12.769

Niksic 37.364

Center Podgorica 680.336 741.590

Bar 27.640

Budva 22.752

Herceg Novi 28.388

Kotor 23.258

Tivat -

South Ulcinj 14.605 125.963

Andrijevica 9.320

Berane 1

Bijelo Polje 14.473

Kolasin 19.593

Mojkovac 4.864

Plav 2.643

Pljevlja 88

Rožaje 6.006

North Zabljak 6.637 55.291

Total 922.844 922.844

IV. ANALYSIS OF THE FINANCIAL POSITION AND RESULTS OF THE GROUP

On December 31, 2020 the following financial instruments were crucial for assessing the financial position of the Group:

• - Cash and deposit accounts with central banks• - Loans and receivables from banks, at amortized value• - Loans and receivables from customers, at amortized value• - Investments in securities • - Bank deposits• - Customer deposits• - Borrowed funds from banks and other customers• - Capital

Comparative data in these financial statements represent data from the consolidated financial statements of the Group for 2019.


thousands of EUR

C O N S O L I D AT E D S TAT E M E N T O F F I N A N C I A L P O S I T I O NOn December 31, 2020

ASSETS December 31, 2020 December 31, 2019

Cash and balances with the Central Bank 253.884 255.907

Loans and advances to banks at amortized cost 62.113 44.605

Loans and advances to customers at amortized cost 922.844 906.307



Securities at fair value through other comprehensive income 2.043 2.388

Property, plant and equipment 23.622 20.759

Intangible assets 6.870 7.568

Current tax assets 8 11

Deferred tax assets 807 1.136

Non-current assets held for sale and discontinued operations 10 179

Other assets 5.643 5.180

TOTAL ASSETS 1.306.895 1.324.990

LIABILITIES

Deposits from banks and central banks at amortized cost 1.145 838

Deposits of customers at amortized cost 889.955 963.764

Loans to banks and central banks at amortized cost 138.675 81.643

Loans to customers other than banks at amortized cost 31.101 38.310

Reserves 6.629 7.586

Current tax liabilities 536 2.806

Deferred tax liabilities 611 3.601

Other liabilities 30.475 28.757

Total liabilities 1.099.127 1.127.305

EQUITY


Retained earnings 21.287 (35.943)

Profit / loss for the year 2.571 33.759

Other reserves 2.034 17.993

Total equity 207.768 197.685

Total liabilities and equity 1.306.895 1.324.990

Total assets on December 31, 2020 amounted to EUR 1,306,895 thousand, which is an increase of 1.37% compared to December 31, 2019. This decline is largely due to the reduction of the portfolio of securities at amortized cost.

Total net loans amounted to EUR 922,844 thousand with a growth of 1.82% compared to the previous year.

Customer deposits are lower for 7.66% compared to 2019.


thousands of EUR

C O N S O L I D AT E D I N C O M E S TAT E M E N TIn the period from January 01 to December 31, 2020

Period from January 1 to December 31, 2020

Period from January 1 to December 31, 2019

Interest and similar income 27.597 37.548

Interest income on impaired placements 611 699

Interest and similar expense (301) (814)

Net interest income 27.907 37.433

Fee and commission income 15.382 21.733

Fee and commission expense (8.595) (12.516)

Net fee and commission income 6.787 9.217

Net gain on derecognition financial instruments that are not valued at fair value through the income statement

- 138

Net loss on financial instruments carried at fair value through profit or loss that are not held for trading

- (198)

Net gains/losses from FX revaluation 762 1.061

Net gains/losses from derecognition of other assets (67) (5)

Other income 2.101 34.856

Personnel expenses (13.703) (25.577)

Depreciation expenses (4.337) (3.731)

General and administrative expenses (8.600) (11.098)

Net losses/gains from impairment of financial instruments not carried at fair value through profit and loss

(7.639) (2.404)

Provisions (248) (143)

Other expenses (114) (2.441)

PROFIT BEFORE TAX 2.849 37.108

Income tax (278) (3.349)

NET PROFIT 2.571 33.759

The decline in interest income and other income statement items is the result of the merger of Podgorička banka, which ended on December 11, 2020. Consequently, the items of the income statement of Podgorička banka were transferred to the follower bank to the account of retained earnings and were not presented in the consolidated income statement for 2020.

The Group is obliged to conduct its business in accordance with the provisions of the Law on Banks and bylaws adopted on the basis of that Law. As stated in Note 28, in accordance with the letter of the CBoM dated March 12, 2019, the Group is not required to present performance indicators on a consolidated basis under Article 137 of the Law on Banks, due to the intangible total balance sheet of ODC in relation to the balance sheet of the parent company, CKB bank.

The compliance of the Bank as a parent company with the business indicators prescribed by the Central Bank of Montenegro as of 31 December 2020 is presented as follows (data as at 31 December 2019 are presented on a consolidated basis):


R E A L I Z E D I N D I C AT O R S


Solvency coefficient (the minimum amount of 10%) 20,07% 17.81%

Exposure of the bank to one person or group of related parties (limit 25% of the bank's own funds) 16,62% 11,89%

Sum of large exposures (limit 800% of the bank's own funds) 45,08% 27,51%

Total exposure to parties that have qualified participation in the Group (limit 20% of the bank-s own funds)

3,61% 4,35%

Total exposure to parties related to the Bank (limit 200% of the bank's own funds) 13,96% 16,24%

Total exposure to the Bank's employee (limit 1% of the bank's own funds) 0,10% 0,14%

Daily liquidity ratio as of December 31, 2020 (minimal ratio 0,9) 1,79 1,07

Ratio of investment in fixed assets 15,77% 20,40%

The Group regularly monitors and controls the stated prescribed business indicators. During 2020, the Group was harmonized with the prescribed business indicators.

IV.1. Capital analysis

As at 31 December 2020, the share capital of the Bank consists of 355,717 ordinary shares with an individual nominal value of EUR 511.2919. All issued shares are fully paid.

As of December 31, 2020, the sole shareholder of the Bank is OTP Bank Plc. Budapest with a 100% share in the capital.

In accordance with the regulations of the Central Bank of Montenegro, on December 31, 2020, the Bank was obliged to maintain a minimum capital solvency ratio of 10%. The Bank's solvency ratio on December 31, 2020 was 20.07%.

The Group is obliged to harmonize the volume of its business with the prescribed indicators, i.e., to align the volume and structure of its risk placements with the Banking Law and the regulations of the Central Bank of Montenegro. As of 31 December 2020, the Group does not deviate from the prescribed limits.

IV.1.1 Own funds

According to the Banking Law ("Official Gazette of Montenegro" No. 17/08, 44/10 and 40/11), the amount of founding capital may not be less than EUR 5,000 thousand. As prescribed by the Decision on Capital Adequacy ("Official Gazette of Montenegro" No. 38/11, 55/12 and 82/17), the Bank is obliged to determine the capital adequacy based on own funds, as an absolute and solvency ratio, as a relative indicator. The Bank's own funds represent the sum of paid-in share capital and other basic and supplementary elements of own funds less deductible items.

The amount of own funds must always be at a level equal to or higher than:

• the amount of the minimum monetary share of the founding capital;• the total amount of capital requirement for all risks.


Bank’s i.e. Group’s own funds as at 31 December 2020 consisted of: In thousands of EUR


Basic elements of own funds


Provisions established against profit after taxation 757 921

LLP according to regulatory requirement, allocated in accordance with the Decision prescribing mini-mum standards for credit risk management in banks

(777) (1.074)

The amount that mitigates the negative effects on own funds due to first application of IFRS 9 544 913

Total: Basic elements of own funds 182.400 182.636

Core capital 151.016 135.495

Deductible items from own funds - direct or indirect investments in another bank or another credit or financial institution in the amount exceeding 10% of capital of those institutions

(206) (211)


Supplementary capital decreased by 50% of deductible items of own funds 103 (106)

Core capital, decreased as needed 150.810 135.284

OWN FUNDS 150.810 135.284

Deductible items in calculation of core capital

Loss from previous years (15.718) (41.064)

Loss of the year - -

Intangible assets (6.847) (3.996)

Unrealized loss on fair value adjustment of financial assets available for sale, at fair value (259) -

Positive difference between the amount of accrued provisions for contingent losses and the sum of value adjustments for items of balance sheet assets and provisions for off-balance sheet items

(8.560) (2.081)

Total: Deductible items of the Bank’s own funds (31.384) (47.141)

Pursuant to the provisions of the Decision on the Capital Adequacy of Banks ("Official Gazette of Montenegro" No. 38/11, 55/12 and 82/17), the Bank has made the calculation of the required capital for the risks to which it is exposed in its operations, as well as the solvency coefficient. Solvency coefficient must not be less than 10%.

The solvency ratio represents the percentage relation of the Bank's own funds to the sum of:

• total amount of the risk weighted assets for credit risk;• amount of risk weighted assets for market risks;• amount of risk weighted assets for operational risk;• amount of risk weighted assets for other risks.

During the year, the Bank maintained a very strong capital position, which is reflected in the fact that the consolidated solvency ratio of the Bank ranged from 17.14 % to 20.07%, significantly above the statutory minimum.

As of 31 December 2020, according to the Bank's calculation, the solvency ratio was as follows (as at 31 December 2019: consolidated calculation for the Group):



Own capital 150.913 135.390

Supplementary capital (103) (106)

Total own funds (Note 28.1) 150.810 135.284

Risk-weighted balance sheet assets 622.620 583.396

Risk-weighted off-balance sheet items 56.117 67.518

Amount that mitigates the negative effects on own funds due to first application of IFRS 9 544 913

Total risk-weighted balance sheet assets 679.281 651.827

Capital requirement for operational risk 7.025 10.465

Capital requirement for country risk 1.883 3.173

Bank’s solvency ratio 20,07% 17,81%

In thousands of EUR

IV.2. Investment in shares of legal entities



- Montenegroberza, Podgorica (share 4,88%) 98 105



- Centralna depozitarna agencija, Podgorica (share 15%) 143 143

- CG Broker AD, Podgorica (share 11,57%) 63 68

367 371

In thousands of EUR


- Elektroprivreda Crne Gore, Nikšić (share 0,04%) 163 206

- Lutrija Crne Gore, Podgorica (share 0,47%) 18 18


- Plantaze AD, Podgorica (share 9,23%) 1.490 1.787

- Montenegro Airlines, Podgorica 1 1

1.676 2.017

2.043 2.388


Due to the merger of Podgorička banka, the Bank took over the ownership of the following securities:

• Beogradska berza a.d., Beograd• Tržište Novca AD, Beograd• S.W.I.F.T. SCRL• CG Broker-Dealer JSC Podgorica• Plantaze• Montenegro Airlines• Poslovno Logisticki Centar Moraca Ad. Podgorica

As of 31 December 2020, the Group had no securities under pledge.

V. RISK MANAGEMENT

In the Risk Management Strategy, the Group identified the following risks as materially significant risks to which it is exposed in its operations:

• Credit risk - represents the risk of loss as a result of the customer's failure to fulfill the obligations towards the Group.• Operational risk - is defined as the risk of losses in the Group's operations due to inadequate internal processes, human factor and systems or external events. This definition includes legal risk, but excludes strategic and reputational risk.• Market risk – represents the likelihood of incurring loss on balance sheet and off-balance sheet items, as a result of changes in interest rates, foreign exchange rates, securities prices, market index values or other factors of importance for the value of financial instruments, as well as the risk of marketability of financial instruments.• Country risk - is the probability of incurring losses for the Group because of the impossibility of collecting claims from persons outside Montenegro, for reasons related to the political, social and economic environment of the country in which the head office or residence of the debtor is located (the debtor’s country).• Liquidity risk - is defined as likelihood that the Group will not be able to provide sufficient funds to settle its obligations at the time of their maturity, or the likelihood that the Group will have to get funds with significant costs for settling its due liabilities.• Reputational risk - represents a potential loss of Group's reputation as a result of real or perceived loss of confidence in the Group.

The Group has organized a risk management process as an integral part of its management structure that is embedded in all key processes - from product development to the collection of non-performing receivables. Regarding risk management, the Group defined the following strategic goals:

• Balancing risk and return• Maintaining potential losses within capacity and appetite for risk taking• Measurement, assessment and ensuring adequate coverage of all relevant risks• Supporting business lines to achieve their strategic goals.

In order to achieve these objectives, the risk management function uses the following set of tools:

• identification of major risks inherent in its value creation processes• assessment of the level of risk based on historical data and the assessment of future trends• risk control• risk mitigation techniques such as defining of the exposure limit, collateral requirements, hedging, establishing a controlled environment, etc.


V.1. Credit risk and valuation of balance sheet assets items and off-balance sheet items

The main sources of credit risk are loans approved to retail, SMEs and corporate legal entities.

The Group’s loan portfolio increased as a result of efforts to increase placements with minimum increase of risk tolerance in certain segments.

Retail portfolio consisted of consumer loans (unsecured products) which accounted for 53% and mortgage loans (secured products) which accounted for 47% of retail portfolio. In 2020, the Group continued its activity in Retail segment. Retail segment recorded the extensive approval of new loans, as defined in the general strategy of OTP Group that puts accent on this segment. New product offering and targeted campaigns enabled the Group to have more placements than regular repayments, which resulted in the overall increase in the portfolio compared to the previous year. At the same time, the portfolio quality was maintained at the last year level with relatively low share of NPLs for which adequate loan loss provisions were set aside.

In the segment of micro and small legal entities, the Group managed to maintain the same level of credit quality as in the previous year by applying high quality risk monitoring policy.

Corporate portfolio of the Group, i.e., portfolio of large and medium legal entities, which included loans approved to the public sector, consisted mainly of investment loans and loans for working capital. The focus in corporate segment was on the increase of placements and maintenance of loan portfolio quality.

In accordance with the Decision on Minimum Standards for Credit Risk Management in Banks (Official Gazette of Montenegro, No. 22/12, 55/12, 57/13, 44/17 and 82/17) since 1 January 2013 the Group has been applying its own methodology for assessment of the impairment of balance sheet assets and probable loss under off-balance sheet items which is harmonized with IAS requirements. In the Notes to the financial statements, the Group disclosed the methodology for calculating the impairment of the balance sheet assets and the probable loss on off-balance sheet items, as well as the amounts of calculated value adjustments. Besides the valuation of balance and off-balance sheet items according to the International Accounting Standards, the Group is obliged to classify balance sheet asset items into one of the following classification categories depending on their loss incurring probability:

1. group A - "pass"; Loans and other receivables with hard documentary evidence that they will be fully collected in accordance with the contractual terms are classified into the classification category A2. group B - "special mention", with subcategories „B1“ and „B2“; Loans with a small probability of incurring losses are classified into the classification category B (subcategories B1 and B2). However, such loans must be subject to special attention of the Group since their potential risk, if inadequately monitored, may result in poor prospects regarding its repayment. 3. group C - "substandard", with subcategories „C1“ and „C2“; Loans with high probability of incurring losses due to clearly established weaknesses jeopardizing their repayment are classified into the classification category C.4. group D - "doubtful"; Loans with a low probability of full collection taking into consideration the debtor’s credit capacity, value and possibility of collateral enforcement are classified into classification category D.5. group E - "loss"; Loans which are fully uncollectible or which will be collected in an insignificant amount are classified into classification category E.

The Group has developed a comprehensive strategy for dealing with non-performing loans for a period of three years and has defined annual operational objectives related to the reduction of the level of non-performing loans. The main goal in managing non-performing placements is to improve the quality of the portfolio, which reduces the risk costs and improves the overall financial position and liquidity position of the Group.

The amount of loan loss provisions for the Group's placement classified in A category has been calculated by applying the percentage of 0.5%. Estimated amount of the loan loss provisions is calculated by application of 2% to 7% to the placements classified in B category, from 20% to 40% to the placements classified in C category, 70% to the placements classified in D category and 100% to the placements classified in E category.

Summing up the results of the examination of on-balance and off-balance assets of the Bank in terms of collectability and the need for allocating provisions for protecting the Bank from potential losses, in accordance with the presented approach the following relations and indicators as of 31 December 2020 were obtained:






Ukupno ispravka

vrijednostiDecember 31, 2020.


62.113 62.113 - - - 62.113 - - - - -

- Housing loans 156.932 143.147 13.229 4.669 616 161.661 (362) (453) (3.903) (11) (4.729)

- Current account overdrafts 3.856 2.541 1.330 187 19 4.077 (8) (52) (152) (9) (221)

- Consumer loans 216.442 210.312 4.796 4.400 662 220.170 (544) (383) (2.607) (194) (3.728)

- Credit cards 3.764 3.183 472 414 21 4.090 (12) (16) (296) (2) (326)

- Special purpose loans 423 392 5 200 12 609 (1) - (182) (3) (186)


53.832 38.469 14.215 3.143 682 56.509 (89) (481) (2.055) (52) (2.677)

- Other loans 1.880 939 498 1.819 - 3.256 (9) (41) (1.326) - (1.376)

- Car loans 202 180 24 - - 204 (1) (1) - - (2)


- Loans to medium and large entities 301.848 223.136 76.778 33.806 1.642 335.362 (5.740) (8.889) (18.776) (109) (33.514)

- Loans to Government and municipalities 163.765 167.580 - - - 167.580 (3.815) - - - (3.815)

- Treasury LOB 5.509 5.676 - - - 5.676 (167) - - - (167)


922.844 806.667 113.329 51.450 4.379 975.825 (10.820) (10.561) (31.115) (485) (52.981)


Other financial assets at amortized cost 1.769 1.770 - - - 1.770 (1) - - - (1)


2.043 2.043 - - - 2.043 - - - - -

Investments in affiliates and joint ventures according to equity method

- - - - - - - - -


1.020.229 904.613 113.458 60.597 4.379 1.083.047 (11.745) (10.580) (40.008) (485) (62.818)

Undrawn credit facilities 88.091 86.519 2.928 155 46 89.648 (1.389) (80) (62) (26) (1.557)


78.575 78.037 1.100 438 280 79.855 (994) (110) (112) (64) (1.280)

166.666 164.556 4.028 593 326 169.503 (2.383) (190) (174) (90) (2.837)

U hiljadama EUR

V.2. Country and counterparty risk

The Group has developed its own regulatory framework for risk management based on national legislation, as well as parent Group standards and defined the approach, methods and responsibilities in country risk management.

Counterparty risk is managed by a system of exposure limits to parties residing in foreign countries to which the Group is exposed. The exposure limit system is based on country risk rating and the Group’s capital position in line with the parent bank methodology and statutory requirements.

The Group did not have exposures to foreign central governments. Apart from the exposure towards Hungary as the medium risk country, which entirely consisted of exposure towards the parent bank, the Group placed major part of its assets in risk-free countries.

Counterparty risk is managed by a system of exposure limits to various counterparties the Group has cooperation with. The exposure limit system is based on counterparty risk rating and the Group’s capital position in accordance with the parent Group methodology and statutory requirements.


V.3. Market risk

The Group is exposed to the market risks. Market risk is defined as a potential loss arising from unfavorable changes on the market such as interest rate, foreign exchange positions, prices, indices and/or other factors impacting the value of financial instruments. Most often, the main sources of market risk are foreign exchange positions and interest rate risk.

Considering its business model, size and complexity of operations, and in relation to market risk, the Group is mainly exposed to foreign exchange risk (FX). FX or currency risk is the risk that the Group may incur losses in its operations due to the changes in foreign exchange rates. FX risk is primarily defined as a potential loss regarding unsecured and unprotected open FX position (assets, receivables, capital and liabilities in foreign currency). Exposure to FX risk is regularly monitored through the harmonization with the limits prescribed by the Central Bank of Montenegro. In order to limit and mitigate FX risk, the Group has established a system of internal limits for FX risk in accordance with the structure of the Group's balance, business activities and market conditions, as well as limits defined by the Central Bank of Montenegro and OTP Group.

The Group determines position limits (intraday and overnight) and VaR (Value-at-Risk) limit which are continuously monitored. Limits are monitored daily while the reports are submitted to the Group’s management quarterly.

V.4. Liquidity risk

Liquidity risk represents likelihood that the Group will not be able to provide for sufficient monetary assets to meet the obligations at their due date or likelihood that the Group will have to obtain monetary assets for settlement of due obligations at significant costs.

The Group manages liquidity risk by introducing the system of controls, risk mitigating measures and contingency plans. The main objective of liquidity risk management is establishment of a liquidity monitoring system of the Group, its quality, composition and maturity in order to achieve an optimal liquidity structure to support primary business activities.

In order to monitor liquidity positions, the Bank prepares daily (RLS) and ten-day reports (DPL) in accordance with the regulation of the Central Bank of Montenegro.

In 2020, the Bank maintained strong liquidity position and operated with the liquidity coefficient above the prescribed statutory minimum. As of 31 December 2020, liquidity coefficient was 1.79%, while the legally prescribed minimum is 0.9%.

Daily Liquidity Report, RLS:

31, December 2020 31 December 2019

Cash 45.956 30.691

Gyro account 158.048 82.640

Funds kept with payment transaction agents 453 471

Funds kept in correspondent banks accounts (sight deposits) 62.097 37.932

Mandatory reserves kept with the Central Bank (50%) 24.794 23.157

Liquid assets/receivables 291.348 174.890

In thousands of EUR

Due obligations for credits 63 8

Due liabilities for interests and fees 11 13

Due liabilities for term deposits 1.316 865

30% sight deposit 152.321 160.784

10% approved but unused, irrevocable loan obligations (credit lines) 8.885 4.009

Other matured liabilities 185 56

162.781 165.735

Surplus/Deficit 128.567 9.156

Liquidity indicators 1,79 1,06


V.5. Operational risk

The centralized function of operational risk management is placed within Risk Management analysis and regulatory deportment and is in charge of monitoring and coordinating operational risk management at the level of the entire organization through development of policies, methodologies and tools used by all the other organizational units of the Group. Operational risk is managed in a decentralized way which means that potential incidents are managed by organizational units where such incidents occur. Considering the importance of operational risk management for the successful operation of the entire organization, an effective system of reporting to the Group’s management on the exposure to operational risk and related activities has been put in place.

Using the operational risk management system in place, the level of the Group’s exposure to this type of risk was assessed as moderate. The operational risk management system is being constantly improved in order to be able to respond to changes and challenges in external and internal environment.

The Group has adopted the Disaster Recovery Plan which ensures business continuity i.e. timely restoration of critical business activities of the Group in the cases of disrupted or interrupted operations. The Plan is updated and tested on a regular basis.

Pursuant to Article 242 of the Decision on Capital Adequacy in Banks (Official Gazette of Montenegro, No. 38/11 and 55/12), the Bank uses a simple method for calculating the capital requirements for the operational risk.

As of 31 December 2020, the Bank allocated provisions for potential losses resulting from the court proceedings in the amount of EUR 1.993 thousand, Provision for termination of contract in amount of EUR 20 thousand and other losses based on operational risk in amount of EUR 222 thousand.

V.6. Reputational risk

Reputational risk is the risk of current and future income and capital arising from negative public opinion about the manner of the Group's operation. Reputation is rather a complex issue and basically represents the customers' assessment of the manner of providing of services. Marketing and advertisements can have a short-term effect on the reputational risk of the Group.

VI. EDUCATION OF THE EMPLOYEES

Human resources management and continuous investment in their development is one of the key goals of the Group, which was paid special attention in 2020. By introducing new standards in the field of human resources management, we want to provide our employees with good conditions for continuous personal and professional development.

Special attention in 2020 was dedicated to improving the know-how and skills of our sales team, through intensive online internal training programs in order to improve efficiency and faster response to customers' needs.

In accordance with modern standards of human resources management, this year the Group has continuously applied, in all organizational parts, the established system of performance measuring and employee motivation system. With this tool, the employees who contributed the most to the successful operation of the Group were identified and awarded.

In 2020, the Group employees attended numerous seminars and courses, organized by external partners, as well as internal trainings implemented by our employees.

In addition to the abovementioned trainings, at the beginning of the year the Group organized visits to the parent company, OTP Bank Plc. Budapest and other members of OTP Group, where employees could share experiences with colleagues.

In July 2019, the integration project with Podgorička banka started. During the Tara project, most employees had the opportunity to develop and refine their knowledge and skills, both through mutual cooperation and with the continued support of the parent bank and its subsidiaries.

Education levels of employees as of 31 December 2020:

Number of employees in %

University degree 425 76.71%

College degree 21 3.79%

High school degree 108 19,50%

554 100%


VII. PLANNED ACTIVITIES

By introducing new products, adapting and further developing existing products, as well as by digitalization of products and processes and introducing new sales channels, the Group plans to keep its leading position in the banking sector of Montenegro, both when it comes to loan portfolio and the segment of payments and cards and in terms of development, to maintain its leading position in digitalization and providing of alternative sales channels.

In addition, in 2020, considering the merger with Podgorička banka, the activities were aimed at harmonizing products and processes in order to keep the customers of both banks in the future bank and to apply best practice from both banks in the strategy of development and innovation. In this regard, teams have been formed consisting of employees of both banks that need to follow the expected processes strategically and operationally.

At the same time, the Group places a significant emphasis on improvement of credit quality in all business segments. The increase in the loan portfolio is planned to be achieved mainly through loan disbursement to customers. Potential customers are natural persons and legal entities that fulfill all necessary preconditions defined by products’ parameters and Group's business procedures. Care for customers at the highest professional level and control of products’ quality is the key to keeping the market share and ensuring customer satisfaction.

In the coming period, the Group will continue to focus on active asset and liquidity management for the purpose of smooth operation of the Group. The main objective of asset management is to improve the structure and relation between own and borrowed funds, maintain current liquidity and provide adequate liquidity reserves, as well as maintain optimal currency structure.

VIII. ENVIRONMENTAL AND SOCIAL RESPONSIBILITY ISSUES

The Group implements its policy being ecologically aware and committed in accordance with the Environmental Law and Law on Environmental Impact Assessment.

Environmental protection is becoming increasingly important in the European Union's policy. The objectives of environmental policy within the European Union are as follows:

• preservation of the environment and improving the quality of protective measures;• protection of human health;• cautious and rational use of natural resources and• improvement of measures at the international level to overcome regional and global environmental issues

According to the criteria defined by the Law, the Group is not identified as subject that, by unlawful or improper action provides for or allows pollution of the environment, and on that basis it does not pay any penalties. In addition, in the foreseeable future, it does not plan any project that could have a negative impact on the environment.

In accordance with the Law on Environmental Impact Assessment, the Group will continue to pay attention while performing its business activities not to cause, either directly or indirectly, a danger to the environment, human life and health.

IX. CORPORATE GOVERNANCE RULES AND INTERNAL CONTROL SYSTEM

The Group has continuously paid attention to improving the functioning of the internal control system by improving internal regulations, establishing the “four eyes principle” and management control function, by implementing the recommendations given by the Central Bank of Montenegro, external and internal auditors, by improving business processes, etc.

In 2020, the improvement of the internal control system in the CKB continued with the improvement of all system components. Relevant policies and procedures were improved and updated on a regular basis. In addition, the Group continued with full implementation of international accounting standards that have expanded the necessary preconditions for the proper functioning of the internal control system.

The rules of corporate governance and internal control systems are to verify their compliance with the risk profile, the business model, and the size and complexity of the Group's operations, as well as the extent to which the Group complies with the regulations, standards of prudent business and good business practices related to corporate governance, risk management and internal control system.The assessment of this part serves as important information in assessing the individual risk management, as well as in the assessment of capital adequacy and liquid assets.

The rules of corporate governance in the Bank are based on legal regulations - the provisions of the Banking Law and the Law on Business Organizations, as well as the competencies and powers of the Group's bodies (General Meeting, Board of Directors and other bodies), regulations and internal documents of the Group (Memorandum of Incorporation, the Articles of Association of the Bank and other internal documents).

The competence and powers of all the Group's bodies are based on the aforementioned legal regulations, defined by internal documents and established banking practice.


The Group's internal control system is designed to provide reasonable assurance for achievement of goals in the following categories:

- Efficient and effective operations, - Reliability of financial reporting and - Compliance with the effective laws and regulations.

During the development of the internal control system, CKB used COSO 2017 framework as the best practice guidelines. The components of the successful internal control system are given in the table below:

Management and culture

Strategy and goals setting

Performance/Implementation Review and audit

Information, communication and

reporting

1. Enables risk control by the Board

6.Analizes business context 10. Identifies risks 15. Evaluates signifi-

cant change18. Uses information and technology

2. Establishes the operating structure

7. Defines risk ap-petite

11. Assesses the severity of the risk

16. Considers the risk and performance/ implementation

19. Communicates information on the risk

3. Defines the desired culture

8. Evaluates alternative strategies

12. Defines priority risks

17. Seeks to improve the risk management in the company

20.Reports about risk, culture and performance / implementation

4. Demonstrates commitment to key values

9. Formulates business goals 13. Responds to risks

5. Attracts, develops and keeps a capable individual

14. Develops review at the portfolio level

Podgorica, March 19, 2021

Signed on behalf of Crnogorska Komercijalna Banka AD, Podgorica by:

Pal KovacsChief Executive Officer

Maja Krstić Executive Director for Strategy and Finance Division

Slobodan VujovićDirector of Accounting and Reporting Directorate

Konsolidovani finansijski izvještaji i Izvještaj nezavisnog ...

Documents