7/23/2019 Konseptong Papel (Kanser sa Suso) http://slidepdf.com/reader/full/konseptong-papel-kanser-sa-suso 1/23 ANGELES UNIVERSITY FOUNDATION Angeles City KONSEPTONG PAPEL SA FIL01a KANSER SA SUSOISANG NAKABABAHALANG SAKIT Ika-1 ng Oktubr !01" Isinumite nina: #ar$%&' V$rg$n$a R&( L) #a(tr&' Rut*$ Ann +) #&r,r&' .r/ Knt ) #&rt.' N$&/ S) La2(&n' +a) Dan$//a #&ra.&n B) L$3anag' an// R$ana* &2 G) +a//ar$' uan*& +$ggu/ A) +ana/&' Ang/& +$gu/ +) +,$na' A/4r, Pau/ F) BS+T1-A Gr&u5 67 Isinumite kay: Gng) #ar8n D) Taga/a
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Tkn$k na g$na8$t@ Pag/a/a*a*, ng $(ang kaka$ba & ka5una-5unang 5a*a2agC
!0'000 $n&(ntng bu*a2 ng 8ga ta& ang nababa3a( (a 5&5u/a(2&n ng 8un,& ka,a ara3 ,a*$/ ($/a
a2 na8a8ata2 (a (ak$t na kan(r (a (u(&)
N&&ng nakaraang ta&ng !010' naka5agta/a ang World Health Organization ng )! 8$/2&n na
b$/ang ng 8ga na8ata2 (a (ak$t na kan(r) I(a (a 8a2 5$naka8ara8$ng ka(& ,$t& a2 ang kan(r (a
(u(& & breast cancer (a Ing/() Na$ta/a na "!1'000 ang na8ata2 n&&ng !010 nang ,a*$/ (a kan(r
na $t&) Tuna2 na ang gan$t&ng kara8$ng b$/ang (a5agkat 8ara8$ng $n&(ntng bu*a2 ang na3a3a/a
ka,a-ara3) /a,-$nC Ang kan(r (a (u(& a2 nag($($8u/a (a 5agbubu& & 5agku85&/-ku85&/ ng 8ga(/2u/a & cells at $t& a2 nagrr(u/ta (a buk&/ & tumor (a 8a2 ba*ag$ ng (u(&) +aaar$ng 8a/a8an ng
$(ang ta& kung tag/a2 n$2a ang kan(r na $t& (a 5a8a8ag$tan ng 5ag*a3ak ng kan2ang (u(& at kung
na/a8an n$2a na 8a2r&&ng buk&/ $t&' ka$/angang $5at$ng$n aga, $t& (a ,&kt&r) +arara8,a8an ,$n
n$2a na 8a2r&&ng 5agk$r&t 8a/a5$t (a kan2ang (u(& ,a*$/ $(a $t& (a 8ga ($nt&8a() Ang kan(r na $t&
a2 8aaar$ng ku8a/at (a 5a8a8ag$tan ng 5ag,a/&2 ng ,ug& na 8a2r&&ng cancer cells at $t& a2
nagrr(u/ta (a 5agkakar&&n ng k&85/$ka(2&n (a $bang ba*ag$ ng kata3an) taga-ugna2C Ang
kanse sa sus! ay isang sakit na naka"a"ahala$ hindi da%at i%ag%a&alang "ahala$ atnangangailangan ng agaang %ansin dahil isa it! sa may %inakamaaming kas!ng naitala na
nakakitil ng maaming "uhay' hindi lamang sa sus! ng isang ta! %&edeng magka!!n ng
k!m%likasy!n dahil maaai it!ng kumalat sa i"ang %ate ng kata&an' hindi lamang "a"ae ang
%&edeng magka!!n ng ganit!ng klaseng kanse dahil %&ede in it!ng makuha ng mga
kalalakihan' at higit sa lahat may 1( %!syent!ng %!si"ilidad na maaai it!ng mamana !
makuha sa magulang na nagtataglay ng kanse na it! %e! may!!n namang mga e%ekti"!ng
lunas at mga %agsusui na maaaing ga&in u%ang it!)y maaga%an* t($( $(t2t8ntC
Tkn$k na g$na8$t@ D(kr$5t$b& at Pagb$b$ga2 D5$n$(2&nC
Naaa%at lamang na ating malaman kung %aan! at saan nagsisimula ang kanse sa sus!
u%ang mai&asan natin ang %agkaka!!n ng sakit na it!* L$8a *anggang (a85ung 5&r($2nt&
" - 10C /a8ang ng kan(r ang na8a8ana & hereditary at n&bnta 5&r($2nt& ?0C na8an ang,a*$/ (a abn&r8a/ na 5ag,a8$ ng (/2u/a) B$/2un b$/2&ng (/2u/a ang 8ak$k$ta (a (u(& at ang 8ga
(/2u/ang $t& a2 rgu/ar na na8a8ata2 at na5a5a/$tan ng bag&) Ngun$t ka5ag 8a2 abn&r8a/ na
5ag,a8$ ng 8ga (/2u/a' nagkakar&&n ng ka8a/$an (a DNA & genes na /a/&ng nag5a5ataa( ng
5&($b$/$,a, na 8agkar&&n ng kan(r ang ta&. Ha/&( /a*at ng kan(r (a (u(& a2 nag8u8u/a (a 8ga
(/2u/a 8a/a5$t (a 5art ng (u(& kung (aan 8a2r&&ng lobes at ducts at ka,a/a(an' ang 8ga $t& a2
Carcinoma) Ang carcinoma a2 ang abn&r8a/ na 5ag,a8$ ng 8ga (/2u/a (a t$(2u ng $(ang ba*ag$ ng
kata3an) Nang2a2ar$ $t& ka5ag ang DNA ng 8ga (/2u/a a2 na5$n(a/a at nagrr(u/ta na8an $t& (a*$n,$ 8a5$g$/ang 5ag,a8$ ng 8ga (/2u/a (a (u(& na nag$g$ng tu8&r & buk&/) I$/an (a 8ga $t& a2 ang
Ductal Carcinoma at ang Lobular Carcinoma na 8aaar$ng ku8a/at 5atung& (a 8ga /285* n&,('
t$((u( ng (u(& at (a $bang ba*ag$ ng kata3an) Ang Lobular Carcinoma a2 nag($($8u/a (a lobules
(a8anta/a' ang Ductal Carcinoma na8an' na ka,a/a(ang (an*$ ng kan(r (a (u(&' a2 nag($($8u/a
(a milk duct. Ang ,a,' 5ag-$n&8 ng a/ak' long term use o hormone replacement therapy a2 $/an
/a8ang (a $ba 5ang 8ga baga2 na 8aaar$ng 8ag5ataa( ng 5&($b$/$,a, ng 5agkakar&&n ng kan(r
(a (u(&)Maaaing malaman ng isang ta! kung siya ay may kanse sa sus! "atay sa mga sint!mas
na kanyang naaamdaman* Ang $(ang 5aunang ($nt&8a( na 8aaar$ng 8ara8,a8an ng $(ang ta&
a2 ang 5agkakar&&n ng buk&/ (a kan2ang (u(& & 8a/a5$t (a k$/$ k$/$) Ang *$g$t (a 0 ng ka(& (a
kan(r (a (u(& a2 natutuk/a(an (a 5a8a8ag$tan ng 5ag(a/at ng ta& (a kan2ang (u(&) Ang buk&/ na
/u8$/$ta3 ,$t& a2 karan$3ang *$n,$ nag,u,u/&t ng 5ananak$t) +aaar$ r$ng $n,$ka(2&n ng kan(r (a
(u(& ang 5atu/&2 na 5agk$r&t & 5ananak$t (a ba*ag$ng (u(&) Buk&, (a buk&/ at 5ananak$t' 8aaar$
,$ng $n,$ka(2&n ang 5agbabag& ng /ak$' *ug$(' ku/a2' at t85ratura ng (u(&) +a5a5an($n (a $(angta&ng 8a2 kan(r (a (u(& ang 5agkakar&&n ng 8a5u/a at t$/a 2ar$ (a ba/at ng ka*/ na 5ruta(
,indi lamang ang mga "a"ae ang maaaing magka!!n ng kanse sa sus! dahil ang sakit
na it! ay maaai ding magde"el!% sa mga lalaki* Ang kan(r (a (u(& (a 8ga /a/ak$ a2
b$b$*$rang 8ang2ar$ at 8a2r&&n /a8ang $(ang 5&r(2nt&ng 5agkakata&n na 8ag,b/&5 $t& (a8ga /a/ak$) +a( tu8ataa( ang 5angan$b ng kan(r (a (u(& (a 8ga /a/ak$ ka5ag tu8aa( ang
b$/ang ng estrogen (a kata3an' (a radiation e+posure' at kung 8a2 ka(a2(a2an ang 5a8$/2a
n$2a (a kan(r (a (u(&) +aaar$ ,$n $t&ng 8ag,b/&5 ka5ag nagkar&&&n ng 5agbabag& (a
a2&( (a 8ga gn( ng /a/ak$) Ang Ductal Carcinoma ang karan$3ang ur$ ng kan(r (a (u(& na
nag,,b/&5 (a $(ang /a/ak$) Ang karan$3ang ($nt&8a( a2 ang 5agkakar&&n ng buk&/ 8a/a5$t
(a ut&ng ng (u(& ng /a/ak$) Ang 8ga anta( ng kan(r (a /a/ak$ a2 katu/a, ,$n ng (a 8ga baba)
Ang anta( 0 a2 nanganga*u/ugang *$n,$ 5a $t& ku8aka/at at ang anta( IV na8an a2
nanganga*u/ugang /agana5 na $t& at ku8a/at na (a $bang ba*ag$ ng kata3an) Ang 8ga /una(
na 8aaar$ng $(aga3a a2 katu/a, ,$n ng /una( (a kan(r (a (u(& (a 8ga baba) Ang $/an (a
8ga $t& a2 ang &5ra(2&n' chemotherapy" radiation therapy" at hormonal therapy ) Ang 8ga
5ag(u(ur$' ($nt&8a(' at /una( (a kan(r (a (u(& (a 8ga /a/ak$ a2 katu/a, ,$n ng (a 8ga baba
at $5$na5ak$ta /a8ang na *$n,$ /$gta( ang ($nu8an (a (ak$t na $t&)