„Obudź się, póki wirus HCV drzemie” HCV Polska Grupa Ekspertów HCV Partner merytoryczny: Konferencja prasowa Patronat Honorowy nad Prezydenta RP Pani Anna Komorowska Y PRASOWE ,_ow.-ttzl:t- /: ' =::] N_ a",_ . Patronat: :::l -' oloinych ,_ Partner strategiczny: Janssen J
34
Embed
Konferencja prasowa inaugurująca kampanię „Obudź się, póki ...„Obudź się, póki wirus HCV drzemie” HCV Polska Grupa Ekspertów HCV Partner merytoryczny: Konferencja prasowa
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
„Obudź się, póki wirus HCV drzemie”
HCVPolska Grupa Ekspertów HCV
Partner merytoryczny:
Konferencja prasowa inaugurująca kampanię
Patronat Honorowy nad kampanią objęła Małżonka Prezydenta RP Pani Anna Komorowska
odpowiedzią wirusologiczną (SVR) do około 65-84%. W grupie chorych najtrudniejszych do terapii,
u których podczas poprzedniej terapii dwulekowej stwierdzono całkowity brak odpowiedzi
wirusologicznej, dochodzi do poprawy skuteczności z obecnych 5% do około 30%. Aktualnie
w krajach Unii Europejskiej terapia trójlekowa staje się nowym standardem leczenia WZW C.
Obecnie najważniejszym problemem jest brak dostępności w Polsce tej nowoczesnej formy terapii.
Proces wprowadzania nowych leków na rynek jest w toku. Po uzyskaniu zgody Ministerstwa Zdrowia
do wdrożenia nowego standardu terapii WZW C, program lekowy miałby być finansowany przez
Narodowy Fundusz Zdrowia.
2
W związku z koniecznością podniesienia poziomu świadomości społecznej na temat zagrożeń,
związanych z wirusem HCV, Fundacja Urszuli Jaworskiej przy wsparciu merytorycznym Polskiej
Grupy Ekspertów HCV i przy współpracy z Koalicją Hepatologiczną zainicjowała ogólnopolską
kampanię edukacyjną pod hasłem: „Obudź się, póki wirus HCV drzemie”. Honorowy Patronat
nad kampanią objęła Małżonka Prezydenta RP Pani Anna Komorowska.
Kampania edukacyjna skierowana jest do ogółu społeczeństwa, pacjentów z WZW C oraz lekarzy
specjalistów chorób zakaźnych. Na kolejnym jej etapie prowadzone będą również szkolenia dla
lekarzy pierwszego kontaktu. W planach są również warsztaty edukacyjne dla pielęgniarek
i dziennikarzy. W ramach projektu organizowane będą konferencje prasowe o charakterze
edukacyjnym, szkolenia dla lekarzy i spotkania edukacyjne dla pacjentów pt.: „Obudź się póki wirus
HCV drzemie. Wstąp do Akademii WZW C!”. Również w Internecie, a szczególnie w mediach
społecznościowych, prowadzone będą działania edukacyjne pod hasłem: „Co wiesz o klasie C?”.
Na Facebooku będą organizowane konkursy i testy, a także zamieszczane informacje na temat
choroby, jej przebiegu oraz sposobów zakażenia. Powstała również strona internetowa kampanii:
www.akademiawzwc.pl. Ambasadorem kampanii została Katarzyna Dowbor. Projekt wspiera
Agnieszka Kowalska – żona aktora Macieja Kozłowskiego, zmarłego w 2010 roku z powodu WZWC
oraz jego Przyjaciele i Znajomi, a wśród nich: Dariusz Dziekanowski, Zbigniew Hołdys, Arkadiusz
Janiczek, Irena Karel, Małgorzata Kożuchowska oraz Dorota Landowska.
Kampanię „Obudź się, póki wirus HCV drzemie” zainaugurowano podczas konferencji prasowej
w dniu 3 lipca br. w Warszawie. Do udziału w spotkaniu zaproszeni zostali: Bartosz
Arłukowicz – Minister Zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny reprezentowany przez Izabelę
Kucharską – Dyrektor Departamentu Zapobiegania oraz Zwalczania Zakażeń i Chorób Zakaźnych
u Ludzi w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, Przedstawiciel Narodowego Funduszu Zdrowia,
Wojciech Matusewicz – Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych, prof. dr hab. med. Waldemar
Halota – Prezes Polskiej Grupy Ekspertów HCV, Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych
i Hepatologii Akademii Medycznej w Bydgoszczy, prof. dr hab. med. Robert Flisiak – Kierownik Kliniki
Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Prezes Elekt Polskiego
Towarzystwa Hepatologicznego, Mariusz Jędrzejewski – Director Healthcare GfK Polonia Sp. z o.o.,
Barbara Pepke – Przedstawicielka Koalicji Hepatologicznej, Urszula Jaworska – Założycielka
Fundacji Urszuli Jaworskiej i organizatorka kampanii, Pacjenci, Partnerzy i Patroni Kampanii. Ponadto
w spotkaniu uczestniczyli: Katarzyna Dowbor – Ambasador Kampanii oraz osoby wspierające akcję:
Pani Agnieszka Kowalska – żona aktora Macieja Kozłowskiego oraz jego przyjaciele: Dariusz
Dziekanowski, Zbigniew Hołdys i Arkadiusz Janiczek.
Konferencję rozpoczęła projekcja sondy przeprowadzonej wśród studentów podczas warszawskich
Juwenaliów w maju br., która wykazała niewystarczającą wiedzę młodych ludzi w zakresie
podstawowych informacji na temat wirusa HCV i możliwych źródeł zakażenia. Następnie
zaprezentowano badania instytutu GfK Polonia, z których wynika, że również świadomość całego
społeczeństwa w obszarze HCV i WZW C jest niewielka. Eksperci w dziedzinie chorób zakaźnych
3
przedstawili niepokojącą sytuację epidemiologiczną w zakresie WZW C w Polsce podkreślając
jednocześnie niską wykrywalność zakażeń wirusem HCV oraz fakt, że WZW C można skutecznie
leczyć. Organizator Kampanii – Urszula Jaworska zwróciła uwagę, że edukacja pacjentów, lekarzy,
ale również całego społeczeństwa jest jednym z elementów, które mogą wpłynąć na ograniczenie
epidemii HCV. W konferencji wzięli również udział przedstawiciele instytucji rządowych, których rola
w ograniczeniu rozwoju epidemii i zwiększeniu wczesnej wykrywalności zakażeń jest kluczowa.
Na konferencji podkreślono także, że kluczowe dla osiągnięcia celu kampanii jest współdziałanie
organizacji pacjenckich i resortów odpowiedzialnych za politykę zdrowotną państwa.
Na zakończenie spotkania wszyscy uczestnicy konferencji mieli możliwość bezpłatnego wykonania
testu anty-HCV oraz obejrzenia obrazów przedstawiających m.in.: Macieja Kozłowskiego – aktora
zmarłego w 2010 roku z powodu WZW C, których autorką jest jego żona – Pani Agnieszka Kowalska.
(1) szacunkowe dane WHO
(2) „Wirusowe zapalenia wątroby typu C – skutki choroby w Europie”
(3) Flisiak R., Halota W., Horban A., Juszczyk J., Pawlowska M., Simon K. – „Prevalence and risk factors of HCV infection in Poland.”;European Journal of Gastroenterology & Hepatology 2011, 23 (12), 1213-1217
(4) Polska Grupa Ekspertów HCV na podstawie meldunków rocznych PZH za lata 1992 – październik 2008; zachorowanie na WZW typu C
(5) „White Paper – The Burden of Hepatitis C in CEE and CIS: An Epidemiological and Economic Assessment”, 2009 r.
(6) „Oświadczenie Polskiej Grupy Ekspertów HCV”, 2012 r.
4
Kampania edukacyjna „Obudź się, póki wirus HCV drzemie”
Ogólnopolska kampania społeczna o charakterze edukacyjnym pod hasłem „Obudź się, póki wirus
HCV drzemie” to projekt zainicjowany przez Fundację Urszuli Jaworskiej w porozumieniu i we
współpracy z Koalicją Hepatologiczną. Ma on na celu podniesienie społecznej wiedzy na temat
zakażenia wirusem HCV, powodującym Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C (WZW C), ograniczenie
skali epidemii oraz poprawę jakości życia pacjentów z WZW C. Patronat honorowy nad projektem
objęła Małżonka Prezydenta RP – Pani Anna Komorowska. Partnerem merytorycznym wszystkich
działań podejmowanych w ramach kampanii jest Polska Grupa Ekspertów HCV. Patronat objęło
Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej oraz Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Wsparcia
medialnego udzielili kampanii Wydawnictwo Medyczne Termedia, portal Medonet i Dziennikarski Klub
Promocji Zdrowia. Partnerem strategicznym jest firma Janssen.
Powodem zainicjowania kampanii były alarmujące i niepublikowane dotychczas wyniki badania
przeprowadzonego przez instytut badawczy GfK Polonia w lutym br. uzupełnione o sondę, która
powstała podczas warszawskich Juwenaliów w maju br. Zarówno wyniki badań, jak i sondy
jednoznacznie wykazały potrzebę podjęcia działań edukacyjnych skierowanych do społeczeństwa
w obszarze HCV/WZWC. W Polsce szacunkowa liczba zakażonych może wynosić nawet 730 000
osób. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż dotychczas zdiagnozowano niewielki odsetek zakażeń
(55 000 osób). Fakt ten zyskuje na znaczeniu z uwagi na zbliżający się okres wakacyjny,
w którym wzrasta ryzyko zakażenia wirusem z powodu częstszych wizyt np.: w salonach
kosmetycznych, fryzjerskich, czy też studiach tatuażu. Należy jednak mieć na uwadze, że 80%
zakażeń HCV w Polsce to zakażenia szpitalne.
Z uwagi na konieczność podjęcia działań na rzecz zwiększenia świadomości istnienia zagrożenia
HCV wśród społeczeństwa oraz wiedzy na temat możliwości skutecznej profilaktyki i leczenia
wirusowego zapalenia wątroby typu C Fundacja Urszuli Jaworskiej przy udziale merytorycznym
Polskiej Grupy Ekspertów HCV zainicjowała cykl warsztatowych spotkań dla pacjentów chorych
na wirusowe zapalenie wątroby typu C oraz ich rodzin. Spotkania odbywają się w ramach kampanii
„Obudź się, póki wirus HCV drzemie” pod hasłem „Wstąp do Akademii WZW C”. Mają one na celu
zwiększenie wiedzy ich uczestników na temat WZW C oraz pomoc w przejściu przez proces leczenia.
W szczególności mają informować na temat perspektyw poprawy jakości życia, łagodzenia skutków
ubocznych terapii, czy minimalizowania ryzyka przeniesienia wirusa na inne osoby. Spotkania dla
pacjentów poprowadzi Urszula Jaworska. W trakcie spotkań chorzy mają możliwość uzyskania
niezbędnego wsparcia ze strony psychoterapeuty. Warsztaty stanowią wyjątkową okazję
do nawiązania relacji z innymi chorymi oraz zadania pytań obecnym na spotkaniu ekspertom
w szczególności lekarzom specjalistom chorób zakaźnych. Spotkania będą organizowane
od czerwca 2012 roku w 15 największych ośrodkach leczenia chorób zakaźnych w Polsce. Do tej
pory spotkania Grupy Wsparcia dla chorych na WZW C oraz ich bliskich, a także warsztaty lekarzy
5
odbyły się we Wrocławiu (22 czerwca br.) i w Bydgoszczy (28 czerwca br.). W dniu 5 lipca br.
zaplanowane są spotkania w Katowicach. Po okresie wakacyjnym spotkania Grup Wsparcia dla
pacjentów i warsztaty dla lekarzy odbędą się w Krakowie, Kielcach, Warszawie, Łodzi i Poznaniu.
W ramach kontynuacji kampanii planowane są również warsztaty edukacyjne na temat HCV/WZW C
dla lekarzy pierwszego kontaktu, pielęgniarek oraz dziennikarzy.
Również w Internecie, szczególnie w mediach społecznościowych, będą prowadzone działania
edukacyjne wzmacniające przekaz kampanii. Ich głównym założeniem jest edukowanie w oparciu
o interakcję. Taką formę przyjmuje komunikacja prowadzona z użytkownikami Facebook’a poprzez
postać Pana Wątroby. W celu zwiększenia zainteresowania tematem WZW C na profilu
organizowane są konkursy i testy oraz zamieszczane ciekawostki na temat choroby, jej przebiegu
oraz sposobów zakażenia. Dzięki temu użytkownicy Facebooka zyskują większą świadomość
dotyczącą zakażenia, profilaktyki i leczenia WZW C.
Strategia kampanii Social Media, oprócz portali społecznościowych typu Facebook i Nasza Klasa,
obejmuje również działania na blogach tematycznych i forach internetowych poświęconych zdrowiu
i medycynie. Jednym z kluczowych działań jest uruchomienie i prowadzenie strony internetowej,
stanowiącej platformę informacyjno – edukacyjną wspierającą komunikację prowadzoną w ramach
kampanii „Obudź się, póki wirus HVC drzemie”.
Aktywność prowadzona na forach internetowych oraz we współpracy z blogerami pozwoli
na ukierunkowanie edukacji na zagadnienia związane z czynnikami ryzyka zakażenia WZW C
i komunikowanie potrzeby wykonywania badań pod kątem obecności wirusa HCV.
Poprzez media społecznościowe i multimedialny charakter materiałów informacyjnych kampania
będzie docierać do osób pomiędzy 18 a 35 rokiem życia, zwracać ich uwagę na czynniki ryzyka
związane z zakażeniem WZW C, a tym samym minimalizować ilość zakażeń w tej grupie wiekowej.
6
Podstawowe informacje o WZW C
WZW C – wirusowe zapalenie wątroby typu C, zostało zidentyfikowane przez badaczy w 1989 roku.
WZW C jest chorobą przewlekłą, która niszczy wątrobę i przez długie lata może przebiegać
bezobjawowo. Szacuje się, że na świecie ok. 3% populacji jest zakażonych wirusem zapalenia
wątroby typu C, zwanym inaczej HCV (Hepatitis C Virus).
Ze względu na skryty przebieg choroby oraz jej zasięg WZW C nazywa się często „cichą epidemią”.
Odpowiednio wczesne rozpoznanie i leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C może znacznie
zmniejszyć lub zapobiec uszkodzeniu wątroby. Natomiast brak podjęcia terapii we właściwym czasie
może spowodować marskość wątroby, a w skrajnym przypadku również raka wątroby.
Wirusem możemy zakazić się poprzez kontakt z zakażoną krwią w następujących sytuacjach:
hemodializy,
akupunktury,
tatuowanie lub kolczykowanie ciała,
golenie,
wizyty stomatologiczne,
zabiegi kosmetyczne i fryzjerskie,
używanie wspólnych przyborów kosmetycznych przez członków rodziny osoby chorej,
udzielenie pierwszej pomocy ofiarom wypadków bez zachowania należytego zabezpieczenia,
jeżeli poszkodowany jest zakażony wirusem HCV,
poprzez kontakty seksualne (bardzo niskie prawdopodobieństwo zakażenia).
Wirusem nie zakazimy się natomiast podczas:
kichania,
kasłania,
trzymania za ręce,
całowania,
przytulania,
używania tej samej toalety, wanny, prysznica,
spożywania żywności przygotowywanej przez osobę zakażoną HCV (jeżeli żywność nie miała
kontaktu z krwią tej osoby),
pływania w tym samym zbiorniku wodnym.
Wyniki światowych badań wskazują, że roczna śmiertelność z powodu zakażenia WZW C wynosi
366 000 zgonów, z czego 58% z powodu marskości i 42% z powodu raka wątroby.
Wiadomo, że istnieje wiele odmian wirusa zapalenia wątroby typu C (genotypów) oraz jego podtypów,
a każdy z nich może wymagać innego rodzaju leczenia.
7
WZW C na świecie
WZW C jest globalnym problemem zdrowotnym i najczęstszą przyczyną chorób wątroby.
Szacunkowe dane mówią o 3% światowej populacji zakażonej wirusem wątroby typu C, co daje liczbę
około 180 milionów ludzi. Ponadto, co roku na całym świecie wykrywa się od 3 do 4 milionów nowych
zakażeń.
Liczba chorych oraz odsetek populacji zakażonej WZW C zależy od regionu. Największy odsetek
dotyczy Egiptu gdzie zakażone jest między 15 a 20% mieszkańców. Natomiast w USA, Japonii czy
Australii odsetek ten jest nieporównywalnie mniejszy i wynosi między 1 a 2% populacji. Niemniej
jednak w krajach rozwiniętych wirusowe zapalenie wątroby typu C jest głównym powodem
przeszczepiania wątroby, a w samych Stanach Zjednoczonych – najczęstszym zakażeniem
przewlekłym, przenoszonym za pośrednictwem krwi.
WZW C w Polsce
Polskie dane epidemiologiczne dotyczące częstości zakażeń HCV wskazują, że przeciwciała
anty-HCV są stwierdzane u 1,9% populacji, co oznacza 730 000 osób (Flisiak R, Halota W, Horban
A, Juszczyk J, Pawlowska M, Simon K. Prevalence and risk factors of HCV infection in Poland.
European Journal of Gastroenterology & Hepatology 2011, 23 (12), 1213-1217).
Diagnostyka
W przypadku podejrzenia zakażenia, należy skontaktować się z lekarzem i poprosić o zbadanie krwi
na obecność przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C. To badanie jest szybkie
i proste do wykonania. Można je również wykonać prywatnie. Koszt badania waha się od 30 do 40 zł.
Przeciwciała to białka układu odpornościowego, które ciało człowieka wytwarza jako część obrony
przed zakażeniem. Mają one niszczyć „obce” cząsteczki, takie jak wirus zapalenia wątroby typu C.
Przeciwciała, specyficzne dla wirusa zapalenia wątroby typu C są wytwarzane tylko i wyłącznie, gdy
wirus zapalenia wątroby C jest obecny we krwi. Jeżeli przeciwciała zostaną znalezione we krwi
pacjenta oznacza to, że miał on kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu C. Jednak obecność
przeciwciał niekoniecznie oznacza, że wirus jest nadal we krwi i aktywnie namnaża się w organizmie,
ponieważ u ok. 20% osób następuje samoistna eliminacja wirusa z ustroju.
Aby potwierdzić aktywną infekcję należy wykonać dodatkowe badanie, które dokładnie mierzy
rzeczywistą ilość materiału genetycznego, RNA wirusa zapalenia wątroby C. Badanie to zwykle
wykonuje się za pomocą techniki zwanej reakcją łańcuchową polimerazy (PCR) lub jej odmian.
Badanie to jest nazywane badaniem PCR.
8
Osoby z grup ryzyka, którym zaleca się wykonywanie badania na obecność wirusa zapalenia wątroby
typu C to między innymi:
osoby, które wstrzykiwały sobie narkotyki ostatnio lub w przeszłości, włącznie z tymi, którzy
wykonali tylko jeden zastrzyk w życiu i nie uważają się za narkomanów,
osoby zakażone wirusem HIV,
osoby z hemofilią, otrzymujące czynniki krzepnięcia z koncentratów przed 1987 rokiem,
osoby, które w przeszłości były poddawane hemodializie,
osoby z nieprawidłowymi poziomami transaminaz z niezdiagnozowanych dotychczas
powodów,
osoby, które w przeszłości miały wykonywane przetoczenia krwi lub przeszczepy organów
między innymi:
• osoby, którym powiedziano, że miały wykonywaną transfuzję krwi a dawca później okazał się
być zakażonym WZW C,
• osoby, które otrzymały transfuzję krwi lub produkty krwiopochodne przed rokiem 1992,
• osoby, które miały przeszczep narządu przed rokiem 1992,
dzieci matek zakażonych wirusem HCV,
pracownicy służby zdrowia, w tym pogotowia ratunkowego oraz służb bezpieczeństwa
publicznego, którzy są wyjątkowo narażeni na przypadkowe zakłucie się igłą lub kontakt przez
śluzówkę z zakażoną WZW C krwią
aktualni partnerzy seksualni osób z zapaleniem wątroby typu C.
Oprócz potwierdzenia obecności przeciwciał i materiału genetycznego RNA wirusa, lekarz
prowadzący może także zlecić badanie transaminaz we krwi. Transaminazy (AIAT, AspAT) są
enzymami uwalnianymi z komórek wątrobowych, gdy nastąpi stan zapalny wątroby na różnym tle.
Wysokie poziomy transaminaz sugerują zapalenie wątroby. Należy mieć jednak na uwadze fakt, że
zwiększenie poziomu transaminaz nie koreluje bezpośrednio ze stopniem uszkodzenia wątroby.
W celu dokładnego określenia stopnia uszkodzenia wątroby wykonuje się biopsję. Nie jest to zawsze
konieczne, jednak decyzja lekarza zależna jest od wielu czynników, jak np. genotypu wirusa. Biopsje
wątroby są wykonywane w znieczuleniu miejscowym i zazwyczaj nie jest wymagana hospitalizacja.
Podczas zabiegu fragment tkanki wątroby jest pobierany przy pomocy igły i następnie badany
pod mikroskopem. Wyniki podaje się w kilkustopniowej skali, w zależności od nasilenia stanu
zapalnego i bliznowacenia narządu. Biopsje są również użyteczne do monitorowania w czasie stopnia
uszkodzenia wątroby i mogą być w pewnych okolicznościach zalecane do wykonania co 3 do 5 lat.
Istnieją również inne metody, coraz częściej stosowane, które również mogą pomóc w ocenie stopnia
uszkodzenia wątroby. Są to metody nieinwazyjne, takie jak oznaczanie markerów włóknienia wątroby
lub elastografia (nieinwazyjna metoda badania urządzeniem o nazwie fibroskan) – metoda polegająca
na pomiarze elastyczności tkanki wątroby przy pomocy ultradźwięków.
9
Wyniki powyżej wskazanych badań: na obecność przeciwciał i RNA oraz biopsji, nie tylko pozwalają
lekarzowi oszacować stopień uszkodzenia wątroby pacjenta, ale także stanowią podstawę
do ustalenia postępowania medycznego na przyszłość.
Należy pamiętać, że w przypadku podejrzenia zakażenia wirusem WZW C unikanie przeprowadzenia
badań uniemożliwia dostęp do odpowiedniej terapii, która może zatrzymać lub spowolnić potencjalne
uszkodzenie wątroby. Ponadto, takim postępowaniem naraża się swoją rodzinę przyjaciół,
znajomych, a także pozostałe otoczenie na ryzyko zakażenia.
Jak uniknąć zakażenia?
Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu C dochodzi poprzez kontakt z zakażoną krwią.
Dlatego, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia się WZW C należy przestrzegać zasad higieny szczególnie
w sytuacjach, gdy dochodzi do uszkodzenia skóry, np. piercingu czy tatuowania. Jeżeli igła czy
maszynka do piercingu i tatuowania były już uprzednio używane, należy unikać ryzyka zakażeniem
i poszukać bezpieczniejszego miejsca. Ponadto, w celu zmniejszenia ryzyka zainfekowania się krwią
innej osoby zawsze trzeba zabezpieczać otwarte rany.
Jeżeli istnieje konieczność kontaktu z krwią lub produktami krwi obcych osób, należy nosić rękawiczki
i uważać na ostre przedmioty (np. igły i strzykawki), gdyż istnieje ryzyko obecności
na skórze małych, niewidocznych przecięć czy zadrapań.
Preparaty krwi i produkty krwiopochodne stosowane w służbie zdrowia są aktualnie w większości
krajów rutynowo kontrolowane pod kątem wirusa zapalenia wątroby typu C i w razie potrzeby
przechodzą proces inaktywacji wirusa (w Polsce badania na obecność wirusa HCV wśród dawców
krwi wprowadzono po 1992 roku).
Leczenie
W przypadku rozpoznania wirusowego zapalenia wątroby typu C lekarz prowadzący decyduje o tym,
czy na danym etapie choroby pacjent kwalifikuje się do leczenia. Na tę decyzję wpływają m.in.
następujące czynniki:
szanse powodzenia leczenia,
występowanie jakichkolwiek objawów (takie jak objawy grypopodobne, zmęczenie, nudności,
Pacjent nie jest zobowiązany do informowania o swojej chorobie osób trzecich. To, czy będzie chciał
o niej mówić, zależy tylko od niego. Niemniej jednak powinien pamiętać, że w pewnych sytuacjach
powiadomienie o tym, iż jest zakażony WZW C może okazać się wręcz konieczne.
Z pewnością, o fakcie zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby typu C, pacjent powinien
poinformować lekarza. Od tego zależy powodzenie jakiegokolwiek innego leczenia zalecanego
pacjentowi. Wiele leków może uszkadzać wątrobę i wpływać niekorzystnie na stan zdrowia pacjenta,
podobnie jak preparaty ziołowe, które nie zostały sprawdzone w praktyce klinicznej. Dlatego zaleca
się przedyskutowanie z lekarzem możliwości ich stosowania.
O fakcie zakażenia należy powiadomić również osoby, które mogły mieć kontakt z krwią pacjenta,
do których należą: stomatolodzy, pielęgniarki pobierające próbki krwi lub wykonujące zastrzyki, osoby
wykonujące akupunkturę czy tatuaże. Dzięki temu osoby te będą mogły zdecydować
o wykonaniu badania na obecność WZW C oraz podjąć środki ostrożności, aby zapobiec
przeniesieniu wirusa na innych. Pacjent może zasięgnąć porady lekarza w celu wskazania osób,
które w pierwszej kolejności należy powiadomić o możliwości zakażenia.
Niezależnie od tego, czy pacjent zdecyduje się na poinformowanie rodziny o swojej chorobie,
powinien zachować szczególną ostrożność, by nie narażać jej na kontakt z zakażoną krwią i tym
samym minimalizować ryzyko zakażenia wirusem.
Konieczność informowania pracodawcy o chorobie może zostać określona w umowie lub
regulaminie obowiązującym w konkretnym miejscu pracy. Jeśli pacjent pracuje w środowisku, gdzie
istnieje zwiększone prawdopodobieństwo kontaktu kolegów z krwią pacjenta (na przykład, jeżeli
używa się ciężkiego sprzętu i istnieje ryzyko zranienia się), konieczne będzie podjęcie dodatkowych
środków bezpieczeństwa.
Najczęściej w przypadku podpisywania nowej polisy ubezpieczeniowej pacjent będzie zobowiązany
do poinformowania towarzystwa ubezpieczeniowego o zakażeniu WZW C, choć informacja ta nie
musi być wymagana w przypadku posiadanej już polisy.
Ciąża
Przyjmuje się, że prawdopodobieństwo przeniesienia wirusa na dziecko w czasie ciąży wynosi
około 5%. Ryzyko zwiększa się jednak przy jednoczesnym zakażeniu matki wirusem HIV.
Do zakażenia dziecka wirusowym zapaleniem wątroby typu C dochodzi prawdopodobnie podczas
porodu. Należy zaznaczyć, że kobiety zakażone WZW C, które są w ciąży lub planują w niedalekiej
przyszłości dziecko, nie mogą przyjmować rybawiryny ze względu na jej szkodliwość dla płodu.
W takim przypadku nie zaleca się leczenia przeciwwirusowego, które z kolei można rozważyć już
14
po porodzie. Nie ma dowodów na to, że WZW C przenosi się poprzez karmienie piersią, tak więc
niemowlę może być karmione naturalnie przez matkę zakażoną HCV. Unikać karmienia piersią należy
wówczas, gdy skóra brodawki sutkowej matki jest uszkodzona.
W przypadku kobiet zakażonych wirusem HCV picie alkoholu w ciąży może dodatkowo zwiększać
wiremię i przyśpieszać uszkodzenie wątroby powodowane przez wirusowe zapalenie wątroby typu C
Opieka i wsparcie
Życie z przewlekłą chorobą może być przerażającym doświadczeniem, z którym trudno się pogodzić.
Dlatego osoby, u których zdiagnozowano WZW C często potrzebują pomocy, aby poradzić sobie
z wpływem choroby na ich życie i pokonać wyzwania emocjonalne, które przed nimi stają.
Niektórzy ludzie z wirusowym zapaleniem wątroby typu C mają objawy towarzyszące zakażeniu,
które fizycznie wpływają na ich codzienne życie. Chociaż WZW C jest chorobą w wysokim odsetku
uleczalną, terapia może trwać długi czas i wywoływać kłopotliwe działania niepożądane. Z tego
powodu pacjent jest często zmuszony do zmiany dotychczasowego trybu życia i potrzebuje wsparcia
i motywacji do ukończenia kuracji ze strony bliskich mu osób.
Życie z WZW C
Jeżeli mieszkasz z chorym na wirusowe zapalenie wątroby typu C, zachowaj proste środki
ostrożności, aby uchronić się od zakażenia. Pamiętaj jednak, że WZW C nie możesz zakazić się
przez kaszel, kichanie, zwykły kontakt, wspólne spożywanie pokarmów czy napojów. Nie zakazisz
się także poprzez obejmowanie się i całowanie oraz utrzymywanie bezpiecznych kontaktów
seksualnych. Wirus przenosi się jedynie poprzez kontakt z zakażoną krwią poprzez uszkodzoną
skórę (np. skaleczenia, zabiegi kosmetyczne, drobne zabiegi medyczne i zabiegi operacyjne).
Dlatego nie dziel się z innymi przedmiotami codziennego użytku, które mogą powodować krwawienia,
takimi jak: maszynka do golenia, szczoteczka do zębów czy narzędzia do manicure.
Zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C w obrębie rodzin są rzadkie. Jeśli jednak
mieszkasz/mieszkałeś z kimś, u kogo zdiagnozowano wirusowe zapalenie wątroby typu C warto,
abyś wykonał badanie na obecność WZW C.
Radzenie sobie z WZW C
W momencie, gdy dowiadujesz się, że bliska Ci osoba została zakażona wirusowym zapaleniem
wątroby typu C, możesz doświadczać różnych emocji, takich jak smutek, obawa czy współczucie.
15Źródło: 1Newell ML, Pembrey L. Mother-to-child transmission of hepatitis C virus infection. Drugs Today (Barc) 2002; 38 (5): 321-337.
Te uczucia są zrozumiałe z powodu ilości nadchodzących nowych informacji i lęku przed nieznanym.
Możesz radzić sobie z tymi uczuciami, dowiadując się więcej na temat WZW C i rozmawiając
z innymi ludźmi, którzy znają osoby z zapaleniem wątroby typu C albo sami chorują. Grupy wsparcia
pacjentów często mają odpowiednie doświadczenie w dyskutowaniu zarówno o problemach w sferze
emocjonalnej, jak i wszelkich innych kłopotach osób z WZW C oraz możliwych sposobach
pokonywania przeciwności.
Emocje towarzyszące wirusowemu zapaleniu wątroby typu C przechodzą przez wiele faz, podczas
których pacjenci mogą doświadczać wyjątkowo skrajnych odczuć. W tym czasie zarówno osoba
zakażona, jak i bliskie jej osoby mogą potrzebować wsparcia emocjonalnego. W tej sytuacji przydaje
się wiedza na temat tego, jak sobie radzić, gdzie szukać pomocy. Tutaj również niezwykle pomocne
okazują się lokalne grupy wsparcia i stowarzyszenia pacjentów w poszczególnych regionach.
Wpływ na stan zdrowia
Od momentu zakażenia do pełnego rozwoju ostrego zapalenia wątroby typu C mija zwykle od 50
do 150 dni. U większości zakażonych pacjentów WZW C przebiega bezobjawowo. Natomiast
około 20% pacjentów posiada – zazwyczaj krótko trwające – objawy grypopodobne.
Objawy ostrego wirusowego zapalenia wątroby C mogą obejmować:
zmęczenie,
nudności,
żółtaczkę (zażółcenie skóry i oczu),
ciemne zabarwienie moczu,
gorączkę.
W 70–90% przypadków wirus, po ostrej fazie zakażenia, wciąż pozostaje w organizmie pacjenta.
Wówczas mówi się o zakażeniu przewlekłym.
Nadal nie wiadomo, dlaczego część pacjentów skutecznie zwalcza wirusa, podczas gdy u większości
zakażenie przechodzi do fazy przewlekłej.
Większość ludzi z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C (zdefiniowanym jako ciągła choroba bez
poprawy przez okres przynajmniej sześciu miesięcy) nie ma żadnych objawów. Jeśli wystąpią objawy,
mogą być one podobne do tych, które występują w ostrej fazie zapalenia wątroby, ale najczęściej
bez żółtaczki. Za wyjątkiem zmęczenia, objawy przewlekłego zapalenia wątroby typu C są zwykle
rzadsze i mniej nasilone niż występujące podczas ostrego zakażania.
16
U osób nieleczonych, ryzyko znacznego uszkodzenia wątroby zwiększa się z upływem czasu.
Najpierw uszkodzenie przybiera formę bliznowacenia tkanki lub zwłóknienia (gojenie się wątroby nie
jest właściwie kontrolowane). W przypadku około 20% pacjentów, przewlekłe zapalenie wątroby
prowadzi do marskości i niewydolności wątroby. Marskość wątroby zwykle rozwija się przez około 20–
30 lat. W późniejszym stadium rozwoju, u pacjentów z marskością wątroby mogą pojawić się takie
objawy jak: żółtaczka, zanik mięśni, uszkodzenie skóry, zwiększenia obwodu brzucha lub obrzęk
stóp.
17
Świadomość Polaków na temat HCV – wyniki badania społecznego GfKHealthCare
Metodologia:
Technika badawcza: wywiady kwestionariuszowe realizowane metodą CAPI (Computer AssistedPersonal Interview), realizacja w badaniu GfK CAPIBUS.
Próba badawcza: ogólnopolska reprezentatywna próba Polaków w wieku 15+, N=1000,
CAPIBUS realizowany jest na próbie adresowej, która zapewnia największy stopień
reprezentatywności.
Terminy realizacji wywiadów: luty 2012 roku.
Większość szczegółowych pytań na temat HCV zadawano tym osobom, które przynajmniej
w sposób wspomagany znały wirus HCV, WZW C (wirusowego zapalenia wątroby typu C) bądź
wirusowej żółtaczki typu C.
UWAGA: w związku w powyższym kryterium znaczną część pytań zadawano 68% ogółu
ankietowanych.
Kluczowe wnioski:
Jedynie 6% ogółu respondentów spontanicznie skojarzyło skrót HCV z wirusem/ chorobą wątroby.
68% respondentów zadeklarowało, że słyszało o HCV/ WZW C/ wirusowym zapaleniu wątroby
typu C bądź żółtaczce typu C. Respondenci ci zostali zakwalifikowani do dalszej części badania.
Większą znajomością HCV/ WZW C cechują się osoby lepiej wykształcone.
Wnioski odnoszące się do respondentów, którzy słyszeli o HCV/ WZW C/ wirusowym
zapaleniu wątroby typu C bądź żółtaczce typu C (68%):
Ryzyko zakażenia WZW C postrzegane jest jako podobne jak w przypadku HIV czy gruźlicy (24%
odpowiedzi „duże ryzyko zakażenia”, 80% badanych zauważa że ryzyko zakażenia w ogóle
istnieje). Zdaniem 52% respondentów, jest to choroba stanowiąca duże zagrożenie dla życia
i zdrowia (na tle innych chorób WZW C postrzegane jest podobnie jak gruźlica i wścieklizna,
większe zagrożenie stanowi jedynie AIDS).
73% jako możliwy sposób zakażenia wskazało kontakt z zakażoną krwią.
Największy odsetek respondentów wiąże ryzyko zakażenia z transfuzją krwi, przeszczepem
organów, zabiegiem chirurgicznym i dożylnym przyjmowaniem narkotyków (przyjmowanie
donosowe zostało przez większość uznane za stosunkowo mało ryzykowne, choć
w rzeczywistości również stanowi duże zagrożenie).
61% uważa, że istnieje szczepienie przeciwko HCV, zaś 14% twierdzi, że sami zostali
zaszczepieni.
Zdaniem 64% przestrzeganie podstawowych zasad higieny cechuje się wysoką skutecznością
w zapobieganiu zakażeniu, 47% wskazało także na wysoką skuteczność mycia rąk.
18
45% uważa, że badaniem pozwalającym wykryć zakażenie jest morfologia krwi (24% wskazało
biopsję wątroby, 19% testy serologiczne).
Jedynie 3% respondentów uznało za bardzo prawdopodobne, zaś 13% za umiarkowanie
prawdopodobne, że zostali w przeszłości zakażeni wirusem HCV.
Na końcu kwestionariusza respondentom została przedstawiona informacja dotycząca HCVi możliwych sposobów zakażenia***, po czym ponownie zostali zapytani o prawdopodobieństwozakażenia w przeszłości. Zapoznanie się z tą informacją nie wpłynęło znacząco na ocenę ryzyka(odsetek osób, które uznały ryzyko zakażenia w przeszłości za bardzo prawdopodobne bądźumiarkowanie prawdopodobne wzrósł o 3,4 pkt. %).
Mniej niż 9% respondentów zadeklarowało, że wykonali testy mające na celu wykrycie zakażenia
HCV. Około 1% respondentów przyznało, że testy wykazały obecność przeciwciał anty-HCV.
57% respondentów, którzy do tej pory nie wykonywali testów, jest potencjalnie zainteresowanych
badaniem (w tym 42% wykonałoby test, ale tylko refundowany, zaś 15% zdecydowałoby się
na test płatny). Podobnie jak w przypadku oceny prawdopodobieństwa zakażenia, po zapoznaniu
się z informacją dotyczącą HCV zainteresowanie badaniem nieznacznie wzrosło.
Respondenci pytani o możliwe objawy WZW C, wskazywali najczęściej na objaw żółtaczkowy
(36%), bóle brzucha (21%). 47% odpowiedziało, że nie zna możliwych objawów.
19
Ku czci Macieja Kozłowskiego…
Maciej Kozłowski (ur. 8 września 1957 roku w Kargowej,
zm. 11 maja 2010 roku w Warszawie z powodu WZW
C) – wybitny polski aktor filmowy i teatralny. W roku 1984
ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi.
Występował na scenach teatrów: Nowego w Poznaniu
(1983-88), Studio w Warszawie (1988-91), Zespołu J.
Wiśniewskiego (1991-93). Od 1998 roku był członkiem
zespołu Teatru Narodowego w Warszawie. Zagrał m. in.:
w „Kingsajzie”, „Psach”, „Liście Schindlera”, „Nic
śmiesznego”, „Kilerze” i „Ogniem i mieczem”. Popularność
przyniosły mu również role w serialach „Matki, żony
i kochanki” oraz „M jak miłość”. W 2005 roku, oddając krew w ramach kampanii „Krewniacy”,
dowiedział się, że jest zakażony wirusem zapalenia wątroby typu C. Pomimo wielkiej popularności
zawsze był skromnym człowiekiem, wrażliwym na problemy innych ludzi. Choć zazwyczaj wcielał
się w role „zimnych drani”, w życiu prywatnym został zapamiętany jako niezwykle ciepła i przyjazna
osoba. W jednym z wywiadów powiedział, że „dobro to taka funkcja matematyczna, która się mnoży
wówczas, kiedy człowiek się nią dzieli”.
Festiwal Filmu i Teatru im. Maćka Kozłowskiego o nazwie Kozzi Gangsta Film odbędzie się
w dniach 5-8 lipca br. w Kargowej. Jest pierwszym tego typu projektem w Polsce zakładającym
cykliczne, letnie przeglądy twórczości filmowej i teatralnej inspirowane refleksją o Maćku Kozłowskim
(Kozzim). Zgodnie z założeniem festiwal przyjmie formę wielopokoleniowej imprezy kulturalnej.
Będzie przy tym sposobem uczczenia pamięci aktora i jego dokonań. Festiwal zgodnie z nazwą
będzie promocją kryminału, filmu gangsterskiego, sensacji, kina akcji, a więc gatunków filmu, które
w sposób szczególny wpisały się w filmografię Maćka Kozłowskiego. W ramach festiwalu odbędą
się różne imprezy towarzyszące w postaci spotkań z gwiazdami kina, teatru, koncertów, wystaw oraz
warsztatów. Organizatorzy festiwalu corocznie zapraszać będą do udziału w tym unikatowym
przedsięwzięciu znaczące postaci ze świata kina i teatru – aktorów, reżyserów, kompozytorów
filmowych, kostiumologów, scenografów, scenarzystów itp. Autorem nazwy Festiwalu jest Zbigniew
Hołdys. W organizację Festiwalu zaangażowana jest żona aktora – Agnieszka Kowalska oraz
Burmistrz Miasta Kargowa – Sebastian Ciemnoczołowski będący jednocześnie gospodarzem
festiwalu. Więcej informacji o festiwalu na stronie www.kozzigangsta.pl
Głównym zadaniem PGE HCV jest podjęcie szeroko zakrojonych działań, mających na celu
powstrzymanie narastającego problemu epidemiologicznego, jakim jest HCV oraz opracowanie
strategii poprawy opieki medycznej nad zakażonymi wirusem zapalenia wątroby typu C. Przez
ostatnie lata PGE HCV angażuje się w wiele inicjatyw ukierunkowanych na osiągnięcie powyższych
celów.
27
HCVPolska Grupa Ekspertów HCV
Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej
Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej (PTOZ) powstało w kwietniu 1993 roku w celu tworzenia
i rozwoju partnerskiej współpracy w dziedzinie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia organizacji
pozarządowych z instytucjami publicznymi i prywatnymi. Działalność Towarzystwa oparta jest
na polskim i zagranicznym dorobku naukowym wielu dziedzin, głównie pedagogiki, psychologii,
socjologii i nauk medycznych. Specjalizuje się w opracowywaniu programów i projektów
edukacyjnych kierowanych do różnych grup populacyjnych oraz szkoleniu osób uczestniczących
w ich wdrażaniu. Prowadzi także działalność wydawniczą, konsultacyjną oraz organizuje krajowe
i międzynarodowe konferencje, debaty ekspertów oraz ściśle współpracuje z przedstawicielami kilku
zagranicznych instytucji i organizacji o podobnym zainteresowaniu. Towarzystwo jest organizacją
pożytku publicznego. ma 35 Oddziałów Terenowych. Do najważniejszych sukcesów PTOZ można
zaliczyć włączenie się w latach 1996 – 2002 do rządowego programu zapobiegania WZW B,
w ramach tego okresu edukacją objęto około 4 miliona osób i zaszczepiono ze środków poza
budżetowych powyżej 1,5 miliona i osiągnięto najniższy w świecie spadek zachorowań. Udział w tym
sukcesie był tak duży, że już w październiku 1998 roku współorganizowaliśmy Międzynarodowy
Kongres Wymiany Doświadczeń w Zakresie Zapobiegania WZW A i B z udziałem sześciuset
przedstawicieli z całego Świata, w tym przedstawicieli WHO. W latach 2004 – 2007 uczestniczyliśmy
w projekcie UE Closing the Gap; Strategies for Action to Takle Health Inequities in Europe. Od trzech
lat zajmujemy się rolą edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w personalizacji medycyny
w szczególności, a ogólnie mówiąc wieloma aspektami medycyny prewencyjnej. W roku bieżącym
wydano podręcznik dla personelu medycznego pt.: „Wbudowane edukacji zdrowotnej i promocji
zdrowia w środowisku szpitalnym”, opracowano projekt szkolenia tego personelu i trwają rozmowy
dotyczące zbadania skuteczności i efektywności wbudowania obu tych dyscyplin do podstawowych
obowiązków personelu medycznego. Ponadto Towarzystwo uczestniczy w wielu kampaniach
społecznych i innych działaniach organizowanych przez różne instytucje i organizacje.
28
Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych
Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych powstał na mocy ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 roku
o samorządzie pielęgniarek i położnych. Aktualnie organizacja i zadania samorządu zawodowego
pielęgniarek i położnych oraz prawa i obowiązki jego członków zawarte są w ustawie z dnia 1 lipca
2011 roku o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 174, poz. 1038).
Niewątpliwie jest to najliczniejsza grupa zawodowa w Polsce posiadająca ponad 300 tys. członków.
Jednostkami organizacyjnymi samorządu jest Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych oraz 45
okręgowych izb powołanych uchwałą Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Okręgowe izby
posiadają autonomię i osobowość prawną. Organami samorządu są: Naczelna Rada Pielęgniarek i
Położnych, Naczelny Sąd Pielęgniarek i Położnych, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności
Zawodowej, Naczelna Komisja Rewizyjna i odpowiednio: okręgowe rady pielęgniarek i położnych,
okręgowy sąd pielęgniarek i położnych, okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej, okręgowa
komisja rewizyjna.
Do najważniejszych zadań samorządu należy sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem
zawodu, ustalenie zasad etyki zawodowej, ustalenie standardów zawodowych, prowadzenie
orzecznictwa zawodowego, wydawanie prawa wykonywania zawodu. Samorząd pielęgniarek
i położnych reprezentuje zawodowe, społeczne i gospodarcze interesy tych zawodów.
Od momentu powstania samorządu w 1991 roku do chwili obecnej nastąpiło wiele zmian dotyczących
naszych zawodów. Dokonała się transformacja kształcenia przed i podyplomowego. Dzięki niej
pielęgniarki i położne są coraz lepiej wykształconymi profesjonalistami, a kształcenie zostało
dostosowane do wymogów Unii Europejskiej. Odbywa się ono na poziomie wyższym zawodowym.
Zorganizowany został również system kształcenia podyplomowego.
Samorząd zawodowy podejmuje decyzje i wydaje zezwolenia na indywidualną i grupową praktykę
pielęgniarek i położnych, dzięki czemu sprawowany jest nadzór nad wykonywaniem zawodu a tym
samym nad jakością świadczeń zdrowotnych.
Wszystkie działania podejmowane przez samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych mają na celu
zapewnienie bezpieczeństwa polskiemu społeczeństwu, które korzysta z usług świadczonych przez
pielęgniarki i położne.
29
Wydawnictwo medyczne Termedia
Wydawnictwo Termedia od 1993 roku ułatwia wszystkim zainteresowanym medycyną dostęp
do najnowszych osiągnięć naukowych. Zapewnienie wielopłaszczyznowej edukacji i dostarczanie wiedzy
na najwyższym poziomie to nieustająca misja wydawnictwa.
Termedia jest liderem w swojej branży, organizuje konferencje, sympozja, zjazdy i kongresy medyczne,
jest także wydawcą czasopism i książek oraz twórcą specjalistycznych portali branżowych.
Każdego roku wspólnie z towarzystwami naukowymi i ekspertami medycznymi Termedia organizuje około 40
wydarzeń edukacyjnych o zasięgu krajowym i międzynarodowym, szkoląc tysiące lekarzy
i menedżerów ochrony zdrowia. Wydawnictwo współpracuje z najlepszymi uczelniami w kraju i na świecie.
Termedia wydaje 27 czasopism medycznych. Na liście dostępnej w bazie Journal Citation Reports (JCR),
prowadzonej przez Institute of Scientific Information (ISI), w dziedzinie nauk medycznych wydawnictwo
Termedia jest niekwestionowanym liderem. Na liście filadelfijskiej znajduje się 12 czasopism Termedii,które mają obliczony wskaźnik Impact Factor. Jest to najlepszy wynik nie tylko w Polsce, ale również
wśród wszystkich wydawnictw Europy Środkowo-Wschodniej.
We współpracy z wybitnymi autorami wydawnictwo publikuje rocznie ponad 20 książek ze wszystkich
dziedzin medycyny, w których prezentowane są najnowsze osiągnięcia naukowe. Współpracuje także
z wydawnictwami zagranicznymi, tłumacząc wiele prestiżowych pozycji obcojęzycznych.
Na portalu Termedii codziennie ukazuje się również serwis z aktualnościami i przeglądem prasy
z zakresu ochrony zdrowia skierowany do wszystkich osób zainteresowanych tematyką medyczną:
lekarzy, menedżerów, studentów medycyny, pielęgniarek i pacjentów.
Poza portalem Termedia. pl działają również portale medyczne o sprecyzowanym profilu tematycznym,
opracowywane przez zespoły fachowców na podstawie międzynarodowych czasopism specjalistycznych,
przeznaczone dla określonych grup odbiorców: www.eonkologia.pl, www.egastroenterologia.pl,