KÜRESELLEŞME VE - Murat Yayınları · KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM 4 RAT AILARI RAT AILARI Bumin’nin kültür tanımı; Kültür bir toplumun yaşama biçimini

KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI

İLETİŞİM

KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI

İLETİŞİM

KÜLTÜR VE KÜLTÜREL YETERLİK

• KültürKavramı• KültürelÇeşitlilik• KültürelYeterlik

KÜLTÜRLERaRası İLETİşİm• İletişim• İletişimTürleri• Kültür• KültürünSınıflandırılması• Kültürveİletişimİlişkisi• Kültürlerarasıİletişim• KültürlerarasıİletişimiEtkileyenFaktörler• KültürlerarasıİletişimdeÇatışma

Yönetimi• KültürlerarasıİletişiminYeterliği• KültürlerarasıİletişimdeBaşarıyaUlaş-

manınYolları

YEnİ mEdYa VE YEnİ Yaşam BİçİmLERİ

• EndüstriToplumundanAğToplumuna• YeniMedyaDüzeni• YeniMedyaveÇalışmaHayatı• YeniMedyaveToplumsalYaşam• YeniMedyaveBireylerarasıİletişim

KÜREsELLEşmE VE KÜLTÜR: sınıRLaRın BELİRLEYİcİsİ KÜLTÜR

• KüreselleşmeveTarihselGelişimi• Kültür:KavramsalÇerçeve• KüreselKültür,HalklaİlişkilerveReklam• KüreselYönetimveUluslararasıİşlet-

meler

mEdYa VE TEmsİLİYET

• Medya• MedyaTürleri• Medyanınİşlevleri• GöstergeBilimiveTemsil• İdeoloji• Hegemonya• ToplumsalCinsiyetTemsilleri• IrkveEtnisiteTemsilleri

mEdYa VE KÜREsELLEşmE

• KüreselleşmeÖncesiGelenekselMedya• KüreselleşmeveİletişimTeknolojileri• KüreselleşmeveYeniMedya• Medya,Ekonomi,KültürveKüreselleşme

çaTışma çözÜmÜ VE BaRış İnşası

• Çatışma• ÇatışmaveKültürlerarasıİletişim• BarışveBarışınİnşası• BarışİçinİzlenebilecekYollar

3

ÜNİTE

1KÜLTÜR VE KÜLTÜREL YETERLİKÖğretmen Diyor ki! Bu ünitede; kültür kavramının tanımı, kültürün kö-ken ve kaynağı, kültürün çeşitleri, kültürel yeterlilik kavramları anlatıl-maktadır.

Önceki Sınavlarda Çıkan Soru Adedi

Ara Sınav Dönem Sonu

5 2

Kültür, ırk ve doğal değişkenlerle etkileşim halinde, insanlığın evrimini irdeleyen bir değişkendir. İn-sanlar ve toplumların neden birbirlerine benzedikleri ya da benzemedikleri niçin ve nasıl değiştikleri gibi insanlığın evrimiyle ilgili soruların cevapları bu araçlardan oluşan kültürel birikimlerde yatar.

Kültür sözcüğü Latince kökenlidir ve Türkçeye Fransızcadan gelmiştir. Latincede “cultura” sözcüğü “toprağı ekip biçme” ve “hayvan yetiştirme” anlamına gelmekteydi. 17. Yüzyılın sonuna doğru halkın “bütün bir yaşama biçimi” şeklinde Almanca ve İngilizceden batı dillerine girmiştir. 18. Yüzyıla gelindi-ğinde ise antropolojideki gelişmeler sonucu “bütünsel bir yaşam şekli “ anlamını kazanmıştır. Voltaire, Fransız ihtilali öncesinde kültür sözcüğüne “insan zekasının oluşumunu ve gelişimini belirleyen“ bir terim olarak yeni bir anlam kazandırmıştır.

İngilizler ve Fransızlar kültürü medeniyetle eş anlamlı kullanırken, Almanlar daha çok teknolojik araç ve gereçleri içeren maddi medeniyet anlamında kullanmışlardır. Modernleşmenin anahtar kav-ramlarından biri olarak kabul edilen kültürün farklı anlamlarda kullanılmasının nedeni, ulusal yapılardaki değişikliklerdir.

Bütün insanların kendilerine özgü bir kültüre sahip olduğu görüşünü ileri süren ve bu anlamıyla ilk kez kullanan Alman tarihçi Herder’dir. Herder’in bu görüşü 18. Yüzyılın sonuna doğru kültürü kendi ırklarının üstünlüğünü belirtmek için kullanan Avrupalı seçkinlere karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.

İngiliz antropolog Edward Tylor, 1871 yılında yayınladığı “Primitive Culture” isimli incelemesinde kültür kavramına bilimsel bir içerik kazandırmıştır. Tylor’ın bu kullanımı geçerliliğini halen korumakla birlikte pek çok bilim dalının temel kavramı haline gelmiştir.

KÜLTÜR KAVRAMI Malinowski’nin kültür kavramı: İnsanın tabiata karşı fakat kendisi için yarattığı bir vasıtadan ibaret

olan ve kültür adı verilen sosyal bir kurum ve olguyu meydana getirir.İranlılar kendi dillerindeki “ferheng” sözcüğünü kültür yerine kullanmışlardır. Ülkemizde sosyolojinin

gelişmesine büyük katkı sağlayan Ziya Gökalp, Fransızcadan aldığı “cultura” sözcüğünün Arapça kö-kenli “hars” ve “tehzip” in karşılığı olduğunu savunmuştur. Cumhuriyet döneminde başlatılan dilin sade-leştirilmesi çalışmaları sırasında kültürün karşılığı olarak “ekin” sözcüğünün kullanılması önerilmiş fakat bu sözcük dile yerleşememiştir. Kültür sözcüğü aynı şekilde kullanılmaya devam etmiştir.

KÜLTÜRÜn TAnIMI

Kroeber ve Kluckhohn kültürün 164 farklı tanımını bulmuşlardır. Kağıtçıbaşı’na göre kültür; belirli bir toplumun yaşamlarından doyum sağlayabilmeleri için, başardığı tüm bilgi, inanç, sanat, ahlak, yete-nek ve alışkanlıklarla toplumsal kuramları kapsar.

Taylor’a göre kültür tanımı; Bilgi, inanç, sanat, ahlak, hukuk, örf ve adetlerden ve insanın toplu-mun bir üyesi olarak elde ettiği bütün yeteneklerden oluşmuş bir bütündür.

Kitap güncellemelerini ve değişikliklerini “www.muratyayinlari.com” internet sitemizin DUYURULAR bölümünden takip edebilirsiniz.

KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM

4

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

Bumin’nin kültür tanımı; Kültür bir toplumun yaşama biçimini sürdürmek, örgütlerini düzenlemek, öğrenilmiş davranış biçimlerini, bilgi, inançlar ve insani birliklerde oluşan tüm etkinliklerini karşılamak ve gereksinimlerini yerine getirmek için geliştirdiği bir yaşam biçimidir.

Hofstede’e göre kültür; bir grup insanı diğerlerinden ayıran zihinsel programlama olarak tanımla-maktadır. Programlama aileden başlamakta, okulda, arkadaş gruplarında, çalışma ortamında ve içinde yaşanılan toplumda devam etmektedir. Kültür, kişinin genlerinde değil sosyal ortamdan kaynaklanır.

Linton’a göre kültür, öğrenilmiş davranışlar ile belirli bir cemiyetin üyelerince birbirlerine aktarılan davranışların sonucudur. Böylece kültür öğrenme yolu ile bir geçiştir.

Kültürün ünlü ve bugünde geçerli olan tanımını E.B.Taylor şu şekilde yapmıştır; “etnografyadaki en geniş anlamında, bilgi, sanat, hukuk, ahlak, töre ve tüm diğer yetenek ve alışkanlıkları içeren karmaşık bütün”dür.

Antropolojik AçıdAn kültür kAvrAmı

Kültür, antropoloji dilinde ve eserlerinde şu temel kavramlar karşılığında kullanılan soyut bir sözcüktür;

➣ Kültür, bir toplumun ya da bütün toplumların birikimli uygarlığıdır. ➣ Kültür, belli bir toplumun kendisidir. ➣ Kültür, bir dizi sosyal süreçlerin bileşkesidir. ➣ Kültür, bir insan ve toplum kuramıdır.

kültürün kökeni ve kAynAğı

Tayeb’e göre kültürün oluşumunda rol oynayan faktörler ve kurumlar; Ekoloji ve fiziksel çevre, Aile, Din, Eğitim ve Politik sistemdir.

Voltaire’e göre kültür ayrılıklarını belirleyen temel etkenin fiziksel çevre koşulları olmayıp, insanın yaratıcılığının, becerisinin, yeteneğinin, değişik biçimlerde somutlaşması olduğunu ileri sürer.

Kültürün Özellikleri ➣ Kültür bir toplumu diğerinden ayırmak için bir tür “alameti farika” (marka)dır. ➣ Kültür toplum değerlerini bir bütün haline getirir ve bunları sistematik bir biçimde taşır. ➣ Kültür öğrenilmiş davranışlardan oluşur. ➣ Kültür sosyal yapının bir kopyasını verir. ➣ Kültür değişebilir. ➣ Kültür toplumun üyelerince paylaşılır.

Bir diğer sınıflamaya göre ise; ➣ Kültür öğrenilir. ➣ Kültür görelidir. ➣ Kültür toplulukçudur. ➣ Kültür duygu yüklüdür. ➣ Kültür irrasyoneldir. ➣ Kültür tarihi ve süreklidir. ➣ Kültür değişir, semboliktir.

Kültür; Bir toplumun taşıdığı değerler ve ortaya koyduğu eserler bütünüdür. Değer ve eser kavram-ları, kültürün içinde barındırdığı tüm somut ve soyut unsurları kapsayan geniş bir içeriğe sahiptir.

Kültür çeşitleriGenel ve Alt kültür, Maddi Kültür ve Manevi kültür, Karşı Kültürdür.Genel Kültür; Bir toplumun ya da ülkenin, her sosyal grubunda, her coğrafi bölgesinde geçerli olan,

benimsenen ve yaşanan hakim unsurlardan ibarettir.Alt Kültür; Toplumun temel kültür unsurlarını paylaşan fakat bunun dışında kendini diğer gruplar-

dan ayıran değer, norm ve yaşam biçimleri olan grupları kapsar.

5

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

Maddi Kültür; Bir toplumun teknolojisi, eserleri, aletleri maddi kültür öğeleridir. Diğer bir deyişle sanat yapıtları, mimarisi, ev biçimleri ve benzerleri toplumun maddi kültürünü oluşturur.

Manevi Kültür; Toplumda yerleşik olan inançlar, konuşulan dil, hukuk, din, ahlak anlayışı, doğum olayından evlilik ve cenaze törenlerine kadar her alanda oluşan gelenek ve görenekler, çocuk yetiştirme biçimleri toplumun manevi kültürünü oluşturur.

Karşı Kültür: Toplumda sosyoekonomik ve politik anlamda yerleşmiş olan ve aile, okul ve diğer örgütler, özellikle de kitle haberleşme araçlarıyla naklolunan bütün genel kültürü reddetmek isteyenlerin, değişik alanlarda meydana getirmeye çalıştıkları kapsamlara karşı kültür denilmektedir.

kültürü oluşturAn fAktörler

Dil, Din, Değerler, Normlar, Simgeler, Tutumlar, Yasalar, Ahlak kurallarıdır.Dil, Kültürün en önemli parçası ve taşıyıcısıdır. Dil, kültürün bütün unsurlarının, nesilden nesle akta-

rılmasına, kişiler arası iletişime ve sosyal ilişkilerin düzenlenmesine aracılık etmektedir. Kültürün maddi olmayan öğesidir ve insanların çok uzun süre birlikte yaşamaları sonucu ortaya çıkmıştır.

Din, ve inançlar da kültürün temel öğesini oluşturur. Din insanlarda ortak duygu ve inançların ge-lişmesinde önemli bir toplumsal kurumdur. Din kültürün ayrılmaz bir parçasıdır ve diğer kültür öğelerini de etkiler.

Değerler; kişiler, gruplar ve toplumları ayıran önemli hislerin oluşturduğu kavramlar ve fikirlerle ilgili toyluklardır. Bireylerin düşünce tutum ve davranışlarında birer standart ya da ölçüttür.

Normlar; belirli rolleri olan kişilerin uymaları gereken kurallar, emirler ve ölçülerdir. Toplumdan top-luma farklılık gösterir ve zaman içinde değişiklik gösterebilir.

Simgeler; dıştan bir işaret ya da jesttir ve bir anlam ya da değeri temsil eder; çağrışım yolu ile duy-guları hatırlatıp tahrik eder, böylece belirli fikirlere canlılık verir.

Tutumlar; bir hüküm ya da karar vermeden önce bilinmesi gereken genel şartlar ve hükümlerin düşünsel yönüyle ilgilidir. İnsan, nesne, fikir, kurum ve olaylara ne şekilde tepkide bulunacağımız büyük ölçüde tutumlarımız tarafından tayin edilir.

Adetler, yaygın kabul gören, nüfusun çoğunluğu tarafından uzun zamandan beri tekrar edilip gelen, herhangi bir belirgin yaptırımı olmayan ya da çok hafif olan davranışlardır.

Örf, açıkça ifade edilmiş ve resmen yaptırıma bağlanmış kurallardır. Örfi kurallara aykırı hareket eden birey ağır şekilde cezalandırılabilmektedir.

Yasalar, kendilerinden sapılması halinde, toplumun örgütlenmiş ve zor kullanılmasını belirten mü-eyyidelerle rasyonel olarak desteklediği sosyal kurallardır. Bu kurallar, arkalarında devletin zorlayıcı desteğini bulmaktadırlar. Yasalar örf ve adetlerden farklı olarak bilerek ve istenerek yaratılır ve yürürlü-ğe konulurlar.

Ahlak kuralları, sosyal hayatta bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen kurallardır. Kuralla-ra uyulmadığı takdirde karşılaşılacak tepki manevidir.(Ayıplama, küçük görme vb.)

Kültür ile ilgili Temel KavramlarÜst Kültür, bir toplumda geçerli olan genel kültür özellikleridir. Toplumun her kesiminde bilinir ve

benimsenir. Örnek: Genel Çin kültürü, İtalyan kültürü vb.Alt Kültür, Üst kültür içindeki din, dil, töre ve etnik köken bakımından kendine özgü özelliklere sahip

toplulukların kültürüdür. Örnek: Türkiye’deki Yörük kültürü, Göçmen kültürü gibi.Kültürlenme, toplumun kendi kültürel özelliklerini yeni kuşaklara sosyalleşme yoluyla aktarmasıdır.

Alman toplumunda yetişen bir kişi Alman gibi düşünür, davranır ve giyinir.Kültürleşme, farklı kültürlerin karşılıklı etkileşime girmesi ile gerçekleşen kültür alışverişidir.Kültür Şoku, kendi kültüründen ayrılarak başka bir kültüre geçen kişilerin bu yeni kültürel ortama

maruz kalmaları sonucu yaşadıkları uyumsuzluk ve bunalım durumuna denir.Kültürel Yayılma, bir kültürde ortaya çıkan maddi ve manevi kültür öğesinin dünyadaki başka kül-

türlere yayılmasıdır. Örnek: Yoğurdun Türklerden, spagettinin İtalya’dan tüm dünyaya yayılması gibi.Kültür Emperyalizmi, gelişmiş ülkelerin, az gelişmiş diğer kültürleri özellikle kitle iletişim araçlarıyla

etkilemesi ve kendine benzetmesidir.

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI


6

kültürel çeşitlilik Biyolojik çeşitliliğin doğa için gerekli olduğu kadar, değişim, yenilik ve yaratıcılık kaynağı olarak kül-

türel çeşitlilik de insanlık için gereklidir. “Kültürel çeşitlilik” ya da “çok kültürlülük” farklı kültürlerin uyum içinde bir arada yaşaması anlamına gelmektedir.

Kültür farklılığı ya da çok kültürlülük küreselleşen dünyamızda ve yerel kültürümüzde bizi bir arada tutan yapı taşıdır.

Kültürel çeşitliliğin belirgin göstergeleri; İnanç, Etnik köken (ırk), Ulusal köken, Cinsiyet dir.Kültürel çeşitliliğin daha az belirgin göstergeleri; Yaş, eğitim alıp almadığı, eğitim seviyesi, Ha-

reket kabiliyeti (Engellileri içerir)Kültürel Yeterlik; çok kültürlü ortamlarda kurumlar ve çalışanlarının etkin bir biçimde çalışabilmesi-

ni sağlayan bir takım tutum, beceri, davranış ve prensiplerdir.Kültürel Yeterlik, iletişim metninin ve bu metnin kurulmasını sağlayan kuralların eleştirel olarak

anlaşılması yetisidir.P.Bourdieu, “kültürel yeterlik” düşüncesiyle genelde toplumsal yapı ile özelde kültürel anlatımlar

arasındaki ilişkiyi yeniden kavramsallaştırır. İnsanların ekonomik ve toplumsal konumları eğitim sistemi aracılığıyla dünyaya ilişkin belli bilgilere ve söylemlere erişim olanağı sağlar. Ekonomik ve toplumsal konulardaki eşitsizlikler “kültürel yeterlik” hiyerarşileri yaratır.

Kültürel yeterlik sürecindeki basamaklar;Kültürel yeterlik sıralaması en olumsuzdan, en olumluya göre aşağıdaki gibi yapılmıştır.

➣ Kültürel Yıkıcılık: Asimilasyona zorlama, boyun eğdirme, hak ve ayrıcalıklar sadece egemen gruplar için.

➣ Kültürel Yetersizlik: Irkçılık, kalıplaşmış yargıları devam ettirmek, adil olmayan işe alım uygu-lamaları.

➣ Kültürel Körlük: Farklılıklar göz ardı edilir, herkes aynıymış gibi davranılır, sadece baskın grup-ların ihtiyaçları karşılanır.

➣ Kültürel Ön Yeterlik: Kültürel konuları keşfeder, kendini adar, örgütün ve bireylerin ihtiyaçlarını değerlendirir.

➣ Kültürel Yeterlik: Bireysel ve kültürel farklılıkları fark eder, farklı gruplardan tavsiye alır, kültürel ön yargısı olmayan çalışanları işe alır.

➣ Kültürel Yetkinlik: Kültürel ihtiyaçlar üzerine şekillenen hizmetleri geliştirmek için değişiklikler uygular, araştırma yapar ve öğretir.

Kültürel Yeterliğe sahip Olma aşamaları; ➣ Farkındalıkla başlar ➣ Bilgiyle büyür ➣ Kendine has becerilerle geliştirilir ➣ Çok kültürlü karşılaşmalar sayesinde daha iyi hale gelir.

7

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

AÇIKLAMALI SORULAR

1. 20. Yüzyılın başlarında kültür ile ilgili ça-lışmalar ilk olarak hangi ülkeyle Batı dün-yasından doğu ülkelerine yayılmıştır?

A) Irak B) SuriyeC) Türkiye D) HindistanE) İran

AÇIKLAMAKültür ile ilgili çalışmalar Doğu ülkelerine yayılmış öncelikle İranlılar kendi dillerindeki “ferheng” söz-cüğünü kültür yerine kullanmışlardır.

YANIT: E

2. Aşağıdakilerden hangisi Ülkemizde sos-yolojinin gelişimine büyük katkı sağla-yan, Fransızcadan aldığı “cultura” sözcü-ğünün Arapça kökenli “hars” ve “tehzip”in karşılığı olduğunu savunan edebiyat ya-zarımızdır?

A) Ömer SeyfettinB) Ali Canip Yöntem C) Ziya GökalpD) Reşat Nuri GüntekinE) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

AÇIKLAMAÜlkemizde sosyolojinin gelişimine büyük katkı sağlayan, Ziya Gökalp Fransızcadan aldığı “cultu-ra” sözcüğünün Arapça kökenli “hars” ve “tehzip”in karşılığı olduğunu savunmuştur.

YANIT: C

3. Aşağıdakilerden hangisi, kültürün öğren-me yolu ile bir geçiş olduğu üzerinde dur-muş yani öğrenilen tavır ve hareket oldu-ğu görüşünü benimsemiştir?

A) KroeberB) HerskovitsC) Ziya GökalpD) LintonE) Kluckhohn

AÇIKLAMA Linton, kültürün öğrenme yolu ile bir geçiş olduğu üzerinde durmuş yani öğrenilen tavır ve hareket olduğu görüşünü benimsemiştir.

YANIT: D

4. I. Ekoloji ve fiziksel çevre II. Aile III. Din IV. Eğitim V. Politik sistem Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde kültü-

rün oluşumunda rol oynayan faktörler ve kurumlar eksiksiz olarak verilmiştir?

A) Yalnız I B) I ve IIC) I, II ve III D) I, II, III ve IVE) I, II, III, IV ve V

AÇIKLAMAKültürün oluşumunda rol oynayan faktörler ve ku-rumlar; Ekoloji ve fiziksel çevre, Aile, Din, Eğitim ve Politik sistemdir.

YANIT: E

5. Kültürün kaynağına inmeye çalışan ve kültürün oluşumunda rol oynayan faktör ve kurumları; Ekoloji ve fiziksel çevre, Ai-le, Din, Eğitim ve Politik sistem olarak be-lirleyen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tayeb B) TaylorC) Kroeber D) LintonE) Hofstede

AÇIKLAMAKültürün kaynağına inmeye çalışan ve kültürün oluşumunda rol oynayan faktör ve kurumları Eko-loji ve fiziksel çevre, Aile, Din, Eğitim ve Politik sis-tem olarak belirleyen Tayep’dir.

YANIT: A

6. Toplumun temel kültür unsurlarını pay-laşan fakat bunun dışında kendini diğer gruplardan ayıran değer, norm ve yaşam biçimleri olan grupları kapsayan kültüre ne denir?

A) Genel kültür B) Alt kültürC) Karşı kültür D) Maddi kültürE) Manevi kültür

AÇIKLAMAToplumun temel kültür unsurlarını paylaşan fakat bunun dışında kendini diğer gruplardan ayıran de-ğer, norm ve yaşam biçimleri olan grupları kapsa-yan kültür Alt kültürdür.

YANIT: B


8

7. Toplumda sosyoekonomik ve politik an-lamda yerleşmiş olan ve aile, okul ve di-ğer örgütler, özellikle de kitle haberleşme araçlarıyla naklolunan bütün genel kültü-rü reddetmek isteyenlerin, değişik alan-larda meydana getirmeye çalıştıkları kap-samları hangi kültürü oluşturur?

A) Genel kültür B) Alt kültürC) Karşı kültür D) Maddi kültürE) Manevi kültür

AÇIKLAMAToplumda sosyoekonomik ve politik anlamda yer-leşmiş olan ve aile, okul ve diğer örgütler, özellik-le de kitle haberleşme araçlarıyla naklolunan bü-tün genel kültürü reddetmek isteyenlerin, değişik alanlarda meydana getirmeye çalıştıkları kapsam-lara karşı kültür denir.

YANIT: C

8. Her kültürde bulunan toplumsal düzeni sağlayan, bireylere yol gösteren, doğru ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu belirleyen, yaptırım gücü olan kurallar, standartlar ve fikirler sistemi kültürü oluşturan faktörler-den hangisidir?

A) Simgeler B) NormlarC) Örf ve adetler D) Dil E) Tutumlar

AÇIKLAMANormlar; Her kültürde bulunan toplumsal düzeni sağlayan, bireylere yol gösteren, doğru ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu belirleyen, yaptırım gücü olan kurallar, standartlar ve fikirler sistemidir.

YANIT: B

9. “Bir toplumda geçerli olan genel kültür özel-likleridir. Toplumun her kesiminde bilinir ve benimsenir.” şeklinde tanımlanan kültü-rü aşağıdaki kültürlerden hangisi ile ifa-de edebiliriz?

A) Alt kültür B) KültürlenmeC) Kültürleşme D) Üst kültürE) Hiç biri

AÇIKLAMAÜst kültür; Bir toplumda geçerli olan genel kültür özellikleridir. Toplumun her kesiminde bilinir ve benimsenir.

YANIT: D

10. Yasalar, örf ve adetler ile ilgi aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Örf ve adetler toplumda uzun zamanlar-dan beri yerleşmişlerdir.

B) Yaygın kabul gören, uzun zamandan beri tekrar edilip gelen, herhangi bir yaptırımı olmayan ya da çok hafif olan davranışla-ra adet denmektedir.

C) Örfi kurallara aykırı hareket eden birey ağır şekilde cezalandırılabilmektedir.

D) Yasalar örf ve adetlerden farklı olarak bi-lerek ve istenerek yaratılır ve yürürlüğe konulur.

E) Yasaların arkasında devletin zorlayıcı desteği bulunmamaktadır.

AÇIKLAMAYasaların arkasında devletin zorlayıcı desteği bu-lunmaktadır.

YANIT: E

11. “Sosyal hayatta bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen ve yaptırımı manevi olan kurallardır.” şeklinde tanımlanan kav-ram, kültürü oluşturan faktörlerden han-gisini ifade eder?

A) Örf ve adetlerB) Din kurallarıC) Ahlak kurallarıD) YasalarE) Değerler

AÇIKLAMA Sosyal hayatta bireylerin birbirleriyle olan ilişkile-rini düzenleyen ve yaptırımı manevi olan kurallar Ahlak kurallarıdır.

YANIT: C

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

9

12. Çok kültürlü ortamlarda kurumlar ve çalı-şanlarının etkin bir biçimde çalışabilmesi-ni sağlayan bir takım tutum, beceri, davra-nış ve prensipleri aşağıdaki kavramlardan hangisi ifade eder?

A) Kültürel yeterlikB) YetenekC) BeceriD) BütünleşmeE) Kültürlenme

AÇIKLAMAKültürel yeterlilik, çok kültürlü ortamlarda kurum-lar ve çalışanlarının etkin bir biçimde çalışabilme-sini sağlayan bir takım tutum, beceri, davranış ve prensiplerdir.

YANIT: A

13. Aşağıdakilerden hangisi kültürel yeterlik sürecinin basamaklarından biri değildir?

A) Kültürel YıkıcılıkB) Kültürel KörlükC) Kültürel AydınlanmaD) Kültürel Ön YeterlikE) Kültürel Yetkinlik

AÇIKLAMAKültürel yeterlik sürecindeki basamaklar, Kültürel Yıkıcılık, Kültürel Yetersizlik, Kültürel Körlük, Kül-türel Ön Yeterlik, Kültürel Yeterlik, Kültürel Yetkin-liktir.

YANIT: C

çıKmış sORU 2015-ARA SINAV

14. “Bir toplumun ya da ülkenin her sosyal gru-bunda, her coğrafi bölgesinde geçerli olan, benimsenen ve yaşanan hakim unsurlar” şeklinde tanımlanan kültür çeşidi aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Üst kültürB) Maddi kültürC) Genel kültürD) Manevi kültürE) Karşı kültür

AÇIKLAMAGenel kültür; bir toplumun ya da ülkenin her sos-yal grubunda, her coğrafi bölgesinde geçerli olan kültürdür.

YANIT: C


15. Aşağıdakilerden hangisi maddi kültür ögelerinden biri değildir?

A) TeknolojiB) Sanat yapıtlarıC) MimariD) Ev biçimleriE) Dil

AÇIKLAMADil, manevi kültür ögelerinden biridir.

YANIT: E

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI


10

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

ÇÖZÜMLÜ DENEME SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi bütün insanların kendilerine özgü bir kültüre sahip olduğu görüşünü ileri süren ve bu anlamıyla ilk kez kullanan kişidir?

A) HerderB) MarshallC) TaylorD) KeynesE) Linton

2. “İnsan ilişkilerini düzenleyen kurallar, gele-nekler, fikirler ve kişisel düşünceler vardır, iş-te bu ilişki ve sistemlerin toplamı, insanın ta-biata karşı fakat kendisi için yarattığı bir vası-tadan ibaret olan kültür adı verilen sosyal bir kurum ve olguyu meydana getirir”

Aşağıdaki söylem kime aittir?

A) LintonB) MalinowskiC) HerderD) HofstedeE) Tylor

3. I. Kültür öğrenilmiş davranışlardan oluşur. II. Kültür yıllar itibariyle değişemez. III. Kültür görelidir. IV. Kültür tarihi ve süreklidir. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri

kültürün özelliklerinden değildir?

A) Yalnız IB) I, III ve IVC) Yalnız IID) I ve IVE) Yalnız IV

4. Aşağıdakilerden hangisi kültür çeşitleri arasında yer almaz?

A) Genel kültürB) Alt kültürC) Esnek kültürD) Maddi kültürE) Karşı kültür

5. Bir toplumun teknolojisi, eserleri, aletleri, diğer bir deyişle sanat yapıtları, mimarisi, ev biçimleri ve benzerleri toplumun hangi kültür çeşidini oluşturur?

A) Genel kültürB) Alt kültürC) Karşı kültürD) Maddi kültürE) Manevi kültür

6. Toplumda yerleşik olan inançlar, konuşu-lan dil, hukuk, din, ahlak anlayışı, doğum olayından evlilik ve cenaze törenlerine kadar her alanda oluşan gelenek ve gö-renekler, çocuk yetiştirme biçimleri toplu-mun hangi kültürünü oluşturur?

A) Genel kültürB) Alt kültürC) Karşı kültürD) Maddi kültürE) Manevi kültür

7. Yaygın kabul gören, nüfusun çoğunluğu tarafından uzun zamandan beri tekrar edi-lip gelen, herhangi bir belirgin yaptırımı olmayan ya da çok hafif olan davranışla-ra ne denir?

A) ÖrfB) AdetlerC) TutumlarD) Simgeler E) Değerler

11

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

8. Üst kültür içindeki din, dil, töre ve etnik köken bakımından, kendine özgü özellik-lere sahip toplulukların kültürünü aşağı-dakilerden hangisi ile ifade edebiliriz?

A) Alt kültürB) Üst kültürC) Manevi kültürD) Maddi kültürE) Kültürlenme

9. Farklı kültürlerin karşılıklı etkileşime gir-mesi ile gerçekleşen kültür alışverişine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) KültürleşmeB) Kültürel yayılmaC) Kültür birliğiD) Kültür şokuE) Kültürsüzleşme

10. Aşağıdakilerden hangisi, “kültürel yeterlik” düşüncesiyle genelde toplumsal yapı ile özelde kültürel anlatımlar arasındaki iliş-kiyi yeniden kavramsallaştırmıştır?

A) P. BourdieuB) HofstedeC) LintonD) KroeberE) Kluckhohn

11. Aşağıdakilerden hangisi aracılığı ile Bour-dieu, insanların ekonomik ve toplumsal konumları, dünyaya ilişkin belli bilgilere ve söylemlere erişim olanağı sağlayaca-ğına değinmiştir?

A) MedyaB) Komşu ilişkileriC) GazeteD) Okuma oranıE) Eğitim sistemi

12. Aşağıdakilerden hangisi kültürel yeterli-ğe sahip olma aşamalarında biri değildir?

A) Farkındalıkla başlar.B) Bilgiyle büyür.C) Kendinden bilgi seviyesi düşük kişilerle

pratik yapılır.D) Kendine has becerilerle geliştirilir.E) Çok kültürlü karşılaşmalar sayesinde

daha iyi hale gelir.

13. Bir toplumun ya da ülkenin, her sosyal grubunda, her coğrafi bölgesinde geçer-li olan, benimsenen ve yaşanan hakim un-surlardan ibaret kültüre verilen ad nedir?

A) Alt kültürB) Genel kültürC) Manevi kültürD) Maddi kültürE) Karşı kültür

14. İnsan, nesne, fikir, kurum ve olaylara ne şekilde tepkide bulunacağımız büyük öl-çüde hangi kültür ögesi tarafından tayin edilir?

A) Ahlak kurallarıB) TutumlarC) DeğerlerD) SimgelerE) Normlar

15. Kendi kültüründen ayrılarak başka bir kül-türe geçen kişilerin bu yeni kültürel orta-ma maruz kalmaları sonucu yaşadıkları uyumsuzluk ve bunalım durumuna ne de-nir?

A) Kültür şokuB) Kültürel yayılmaC) Büyük buhranD) KültürsüzleşmeE) Kültürlenme


12

M

URAT

YA

YINLA

RI

ÇÖZÜMLÜ DENEME SORULARI YANITLARI

1. A Herder

2. B Malinowski

3. E Kültürün ortak özellikleri şu şekilde özet-lenebilir:

• Kültür bir toplumu diğerinden ayırmak için her tür “alemeti farika”(marka)dır.

• Toplumun değerlerini bir bütün haline ge-tirir ve bunları sistematik bir biçimde ta-şır.

• Toplumun üyelerince paylaşılır, dayanış-manın en önemli temellerindendir.

• Öğrenilmiş davranışlardır. Sosyal yapı-nın bir kopyasını verir.

• Değişebilir. Sosyal kişiliğin oluşumunda egemen bir faktördür.

• Kültür; öğrenilir, görelidir, toplulukçudur, duygu yüklüdür, irrasyoneldir, tarihi ve süreklidir, değişir.

4. C Kültür çeşitleri; Genel kültür, Alt kültür, Maddi kültür, Manevi kültür, Karşı kültür-dür.

5. D Bir toplumun teknolojisi, eserleri, aletleri, diğer bir deyişle sanat yapıtları, mimarisi, ev biçimleri ve benzerleri toplumun Mad-di Kültürünü oluşturur.

6. E Toplumda yerleşik olan inançlar, konuşu-lan dil, hukuk, din, ahlak anlayışı, doğum olayından evlilik ve cenaze törenlerine kadar her alanda oluşan gelenek ve gö-renekler, çocuk yetiştirme biçimleri toplu-mun manevi kültürünü oluşturur.

7. B Adetler, yaygın kabul gören, nüfusun ço-ğunluğu tarafından uzun zamandan be-ri tekrar edilip gelen, herhangi bir belirgin yaptırımı olmayan ya da çok hafif olan davranışlardır.

8. A Alt kültür, Üst kültür içindeki din, dil, töre ve etnik köken bakımından kendine özgü özelliklere sahip toplulukların kültürüdür.

9. A Kültürleşme, farklı kültürlerin karşılıklı et-kileşime girmesi ile gerçekleşen kültür alışverişidir.

10. A P. Bourdieu, “kültürel yeterlik” düşünce-siyle genelde toplumsal yapı ile özelde kültürel anlatımlar arasındaki ilişkiyi yeni-den kavramsallaştırır.

11. E P. Bourdieu, İnsanların ekonomik ve top-lumsal konumları eğitim sistemi aracılı-ğıyla dünyaya ilişkin belli bilgilere ve söy-lemlere erişim olanağı sağlayacağına değinmiştir.

12. C Kültürel yeterliğe sahip olma aşamaları, Farkındalıkla başlar, Bilgiyle büyür, Ken-dine has becerilerle geliştirilir, Çok kültür-lü karşılaşmalar sayesinde daha iyi hale gelir.

13. B Bir toplumun ya da ülkenin, her sosyal grubunda, her coğrafi bölgesinde geçerli olan, benimsenen ve yaşanan hakim un-surlardan ibaret kültüre Genel kültür de-nir.

14. B İnsan, nesne, fikir, kurum ve olaylara ne şekilde tepkide bulunacağımız büyük öl-çüde tutumlar tarafından tayin edilir.

15. A Kültür şoku, kendi kültüründen ayrılarak başka bir kültüre geçen kişilerin bu yeni kültürel ortama maruz kalmaları sonucu yaşadıkları uyumsuzluk ve bunalım duru-muna denir.

13

M

URAT

YA

YINLA

RI

Öğretmen Diyor ki! Bu ünitede; Küreselleşme ve etkileri, küreselleş-menin boyutları, küreselleşmenin kültürel alandaki etkileri, kültür ve küreselleşme arasındaki bağlantının kavranabilmesi bu ünitede anla-tılmaktadır.



5 2

Küreselleşme: Ülkeler arasındaki ekonomik, sosyal ve siyasi ilişkilerin gelişmesi, farklı toplum ve kültürlerin inanç ve beklentilerinin daha iyi tanınması, uluslararası ilişkilerin artması gibi birbiriyle bağ-lantılı konuları içeren bir kavramdır.

Doğası gereği dünyadaki sınırların ortadan kalkmasına vurgu yapan ve tek bir dünya devleti olacak şekilde evrensel bütünleşmeyi içeren küreselleşme olgusu, dünyayı hızlı bir değişim trendine sürükle-mekte ve gün geçtikçe somut etkileriyle hayatımıza yön vermektedir.

Küreselleşen dünya, farklı kültürlerle ilişkiye girecek işletmelere, hedef pazarlara ait toplumsal değer yargılarını içeren “kültür” fenomeninin üzerinde daha çok durulmasını ve bu yönüyle küresel arenanın en önemli öznesi olarak konumlandırılarak dikkate alınması gerekliliğini benimsetmektedir. Kültür, genel bir ifadeyle, duygu, düşünce ve davranışlarının art alanı olarak tanımlanabilmektedir.

küreSelleşme ve tAriHSel Gelişimi“Küresel” kavramı ilk olarak Marshall Mcluhan’ın “Kominikasyonda Patlamalar” (1960) adlı kitabında

yer almıştır. Mcluhan bu yeni süreç için “Global Köy” kavramını kullanmış ve kavramı literatüre kazan-dırmıştır.

Küreselleşme: Hangi alanda olursa olsun, ekonomiden sanata, bilimden iletişime herhangi bir çalışmada, üretimde, yapılarda, dünya çapında geçerliliği, ağırlığı, öncülüğü olan normların, ölçülerin dikkate alınması veya etkili hale gelmesi, benimsenmesi, dünyaya açılarak yerelliğin, ulusallığın redde-dilmeksizin dışına çıkılması ve evrensellikle bağdaştırılması, birleştirilmesidir.

Küreselleşme: Malların, sermayenin, bilginin ve emeğin tek tip düzenleme altında dünya çapında dolaşımı ve bunun giderek anındalaşmaya değişimi olarak ele alınır.

Kumbasar’ın tanımına göre küreselleşme: Olgu ve kavramların yerküre boyutunda ele alınması, irdelenmesi ve değerlendirilmesidir.

Giddens’e göre küreselleşme: Uzak yerleşimlerin birbiri ile ilişkilendirildiği, yerel oluşumların mil-lerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği, dünya çapındaki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşmasıdır.

Greider’e göre küreselleşme: Ulusal devlet politikalarıyla ilişkili, dünya insanlarının günlük ya-şamlarında daha fazla önemli olan, insanların, sermayenin ve uluslararası serbest mal hareketliliğinin oluşturduğu global piyasa güçlerinin yer aldığı bir dünya tasviridir.

Baskın Oran’a göre “ Batının yayılarak kendi verileri içinde dünyayı yeniden örgütlemesi ve sonun-da bir “Dünya sistemi” durumuna yükselmesi olgusu üç ayrı tarihte, üç ayrı kez ortaya çıkmıştır; 1490, 1890, 1990 yıllarıdır. 1490 ve 1890’daki dalgalar savaşlar ve teknolojik yetersizlikler nedeniyle başarılı olamasa da özellikle bilgi iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sonucu, 90’larda ortaya çıkan üçüncü dalganın başarılı olup tüm dünyayı etkisi altına aldığı söylenebilmektedir.

Birinci Küreselleşmede (1490) Coğrafi keşifler ve Merkantilizm, İkinci Küreselleşmede (1890) Sana-yi Devrimi, Üçüncü Küreselleşmede (1990) İletişim Devrimi Katalizör görevi görmüştür.

Olumlayıcı ifade olarak Birinci Küreselleşmede, “Tanrının dinini tüm dünyaya yayma”, İkinci küre-selleşmede, “Beyaz adamın yükümlülüğü”, Üçüncü küreselleşmede “Uygarlığın evrimi”, ”Piyasanın gizli eli” söylenebilir.

ÜNİTE

KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜR: SINIRLARIN BELİRLEYİCİSİ KÜLTÜR 2



14

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

Üç küreselleşme dönemlerinin sonuçları sırasıyla; Sömürgecilik, Emperyalizm, Küreselleşme ol-muştur.

Robertson küreselleşmenin evrelerini beş kısma ayırmıştır. Bunlar; “oluşma evresi”, “başlangıç ev-resi”, “ilerleme evresi”, “hegemonya için mücadele evresi” ve “belirsizlik evresi” dir.

küreSelleşmeyi ortAyA çıkArAn etmenlerKüreselleşmeyi ortaya çıkaran etmenleri üç grupta toplayabiliriz. Ekonomik, Teknolojik ve İdeolojik

faktörler olarak.Ekonomik Faktörler Her türlü oluşumun ardında yatan itici güç olan ekonomik faktörler, küreselleşmenin de temel se-

beplerinden birini oluşturur. Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyması özellikle 1970’lerdeki petrol krizi sonrasında da dış piyasalara açılma arayışı ile iktisadi faaliyetlerin artmış olması küreselleşme sürecini ortaya çıkaran ekonomik etkenlerden bazılarını oluşturmaktadır. Ayrıca yasal düzenlemelerin esnek-leşmesi sonucu sıklıkla uygulanan serbest ticaret anlaşmaları, kurulan birlikler ve küresel çapta boy göstermeye başlayan uluslararası işletmelerin, uluslararası diyalogları artırması küreselleşme olgusuna hız kazandırmıştır.

Teknolojik Faktörler Özellikle 1980’li yıllardan başlayarak bilgi iletişim teknolojilerinde gerçekleşen baş döndürücü hız,

uluslararası etkileşimi yoğunlaştırarak küreselleşmenin hız kazanmasına yol açmıştır. Bu nedenle tek-nolojik faktörler, küreselleşmeyi ortaya çıkaran etkenlerden biridir. Özellikle Avrupa’da büyük kentlerin birbirine dev demiryolu projeleriyle bağlanması, teknolojinin küreselleşme üzerindeki etkisine verilecek somut bir örnek olarak dikkat çekmektedir.

İdeolojik FaktörlerTicaretin serbest bırakılması, tarife ve kotaların kaldırılması, dış finansal imkanların serbest bırakıl-

ması ve uluslararası sermaye akışı üzerindeki denetimlerin kaldırılması gibi uygulamaların söz konusu olduğu hükümet politikaları, küreselleşmeyi ortaya çıkaran ideolojik etkenler başlığı altında toplanabilir.

küreSelleşmenin BoyutlArı:Sistematik ve bütünsel bir süreç olan küreselleşmenin ekonomik, siyasi ve sosyo kültürel olmak

üzere üç boyutundan söz edilebilir.Küreselleşmenin ekonomik boyutuEkonomik açıdan küreselleşme, “ekonomik ilişkileri etkileyerek bunlara yön veren kurumların ulusla-

rarası harmonizasyonu veya mal ve sermayenin uluslararası düzeyde serbest bir şekilde dolaşımını ya da tüm ekonomik birimlerin tüm yabancı ve uluslararası piyasalarda faaliyette bulunmasını engelleye-cek faktörlerin ortadan kaldırılması” olarak tanımlanabilir.

İktisatçı Richard Lipsey, bir ekonominin küreselleşmesini “birçok bireysel ülke ekonomisindeki fi-nansman ve üretim sektörlerinin artan ölçüde bütünleşmesi” olarak tanımlamaktadır.

Ekonomik açıdan küreselleşme “üretimin küreselleşmesi” ve finansal faaliyetlerin küreselleşmesi” olarak iki açıdan incelenebilmektedir. 1973 yılında Bretton Woods sisteminin çökmesi ve sabit kurdan dalgalı kura geçilmesi ile Avrupa ve Uzakdoğu ekonomisinin ABD’nin yanında boy göstermeye başla-ması, finansal faaliyetlerin küreselleşmesinin başlangıcını oluşturduğu ileri sürülebilmektedir.

Bugünkü küreselleşme olgusunun en belirleyici özelliği, finans kapitalidir. Ancak küreselleşmeyle birlikte sermayenin hareketliliği, dünya çapında artmış bulunmaktadır. Sermaye artık vatansızlaşmıştır.

1960’lı yıllar, bir taraftan küresel şirketlerin ortaya çıkıp küresel düzeyde faaliyetlerini sürdürdüğü, diğer taraftan da ticari faaliyetlerin hızla geliştiği bir dönem olarak tanımlanabilmektedir. Bu nedenle ekonomik küreselleşmenin en önemli itici gücünü uluslararası işletmeler oluşturmaktadır.

Küreselleşmenin siyasal boyutuKüreselleşmenin siyasal boyutunu, iktisadi ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak devletin otoritesinin

yavaş yavaş azalması ve sınırları olmayan bir dünyanın kurulması” olarak tanımlanabilmektedir.Siyasal küreselleşme ile bugün devlet politikalarının yerini uluslararası işletmelerin kararlarının aldı-

ğını söylemek mümkündür. Pek çok düşünür ve sosyal bilimciye göre ise küreselleşmenin siyasi boyutu, ABD’nin dünya jandarmalığına soyunarak siyasi liderlik yapması ile oluşmaktadır.

Her ne kadar küreselleşmenin ulus-devlet yapısını aşındırdığı söylense de özellikle 11 Eylül ve sonrasında ortaya çıkan tartışmalar, yeniden ulus-devletin gerekliliği üzerinde yoğunlaşmaktadır. Birçok teorisyen, terörün önlenmesi ve uluslararası siyasalların etkinliği gibi konulardaki başarının, ulus-devle-tin varlığına bağlı olduğunu düşünmektedir.

15

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

Küreselleşmenin Sosyokültürel BoyutuKültürel küreselleşme Ritzer’e göre, “McDonaldlaştırma” kavramı ile ifade edilmektedir. McDonald-

laşma, küreselleşmenin semantiği içinde kültürel küreselleşmenin ideolojik yansımasını sembolize et-mektedir. Çünkü toplumun McDonaldlaşması ile hazır yiyecek kültüründen öte, uluslararası işletmelerin öncülüğünde bir yaşam biçiminin temeli yerleşmektedir.

Küreselleşmenin kültürel mantığı, uluslararası işletmeler açısından “ küresel düşünüp yerel davran-ma” yetisinin geliştirilmesini zorunlu kıldığından uluslararası işletmeler, hedef kitlelerini çok iyi analiz edip sundukları değerleri yerel kültürler ile uyumlaştırmaya çalışmaktadırlar.

Bugün itibariyle dünya ticaretinin yaklaşık % 80’ni elinde bulundurduğu ifade edilen uluslararası işletmelerin, büyük bir ekonomik güce sahip olduğu ve bu güç ile küreselleşmenin tüm boyutlarını etki-lediği söylenebilmektedir.

Uluslararası işletmelerin başarılarının altında yatan temel unsurlar; Güçlü ekonomik alt yapı, son teknolojiden yararlanma, modern yönetim teorileri, güncel sosyal politikalar sayılabilir.

Uluslararası halkla ilişkiler faaliyetlerinin temel amaçları küresel iş ortamının geliştirilmesine yardım-cı olmak ve işletme lehine olumlu bir imaj oluşturmaktır.

Bauman, küreselleşme ve yerelleşme arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıklamaktadır; “Küreselleşme ve yerelleşme ikilemi aynı zamanda, küreselleşmiş zenginler ile yerelleşmiş yoksullar arasında bir tabaka-laşma doğurmakta ve kutuplaşmaya neden olmaktadır.”

kültür: kAvrAmSAl çerçeveToplumsal yapının tanınmasında ve tanımlanmasında kültür odak noktasını oluşturmakta ve top-

lumsal yapının bütünlüğünü sağlayan en önemli etmen olarak görülmektedir. Kültürün özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz. Kültür;

➣ Öğrenilir; kültür biyolojik veya miras yoluyla aktarılmaz, öğrenerek ve tecrübe ederek kazanılır. ➣ Uygulanabilir; kültür üzerinde değişim veya uyarlama yapmak insanın doğal kabiliyeti dahilinde-dir.

➣ Kuşaktan kuşağa aktarılır; kültür çoğalan bir birikimdir, kuşaklar arasında bir bağdır. ➣ Paylaşılır; kültür tek bir bireye değil, toplumun tüm bireylerine aittir. ➣ Sınırlayıcıdır; kültür ait olduğu toplumu bir takım ölçüler içine sokarak sınırlamaktadır. ➣ Simgeleyicidir; kültür bir olgunun başka bir olgu tarafından tanımlanması, simgelenmesi veya kullanılmasıdır.

Kültürün pek çok değişkene bağlı olarak oluştuğu, süreklilik gösterdiği ve zaman içinde değiştiği bilinmektedir. Kültürü etkileme özelliğine sahip bu faktörler; “dil, din ve inançlar, değerler, norm ve kurallar, örf ve adetler, tutumlar, simgeler, yasalar ve ahlak kuralları, teknolojik, ekonomik ve siyasal yapı” olarak sıralanabilir.

küreSel kültür, HAlklA ilişkiler ve reklAmUluslararası iş dünyasındaki gelişmeler halkla ilişkiler mesleği üzerinde de değişikliklere sebep ol-

muştur. Halkla ilişkilerin yerine getirmesi gereken işlev uluslararası iş ortamının gelişmesinin yaratmış olduğu bütün bu değişimler sırasında iç ve dış hedef kitlelerle kurulacak iletişim aracılığıyla insanların yeni durumlarla baş edebilmesine yardımcı olmaktır.

Uluslararası halkla ilişkiler faaliyetlerinin iki temel amacı vardır; küresel iş ortamının geliştirilmesine yardımcı olmak ve bu küresel ortam içinde işletme lehine olumlu bir imaj oluşturmak.

Halkla ilişkiler uzmanının temel nitelikleri, alanında akademik eğitim almış olması, görevini yürüte-cek yetkinliklere sahip olması, uluslararası iş ortamının gerektirdiği karmaşık değişken iç ve dış çevre-lerden gelen her türlü mesaj ve uyarıyı yorumlayabilme yeteneğine sahip olması, yerel ve uluslararası ölçekte işletme için önem taşıyan hedef kitlelerinin ve gruplarının farkında olmasıdır. Bunların içinde en önemlisi iletişim becerileridir. Belirtilen bütün özellikler ile güçlü iletişim becerileri taşıyan halkla ilişkiler uzmanlarını “küresel iletişimciler” olarak tanımlamak mümkündür.


16

Edelman PR Worldwide’ın başkanı Richard Edelman işletmenlerin başarı anahtarı olacak paydaş-larını şu şekilde sıralamıştır; yasa düzenleyiciler, NGO’s (hükümet dışı kurumlar), medya, analistler, müşteriler, dağıtıcılar, çalışanlar ve akedemisyenler.

Uluslararası işletmeler açısından hedef kitlenin kültürel kodlarını çözümleyebilmek ve etkin reklam stratejileri geliştirebilmek için göz önüne alınması gereken unsurlar;

➣ Hedef grupların ve bunları oluşturan insanların kültürel özellikleri (gelenekler, örf ve adetler ve alışkanlıklar vb.) bilinmelidir.

➣ Bunların kullandıkları dil (kullanılan simgelere farklı anlamlara gelebilir) veya belirli bir ülkede farklı yörelerde farklı diller kullanılabilir.

➣ Mesajın oluşturulması ve iletilmesi sırasında yerel unsurlardan yararlanılabilir.Uluslararası reklam kampanyalarında genel bir tema oluşturma eğilimi artmaktadır. Fakat bu durum,

reklamların tamamen aynı olacağı anlamına gelmemelidir. Uluslararası reklamlarda böyle bir merkezi-leşmemeye gidilmesini etkileyen faktörler şunlardır; Pazar kriteri, Kültürel kriteri, Medya kriteri, Diğer kriterler.

küreSel yönetim ve uluSlArArASı işletmelerUluslararası işletmeler; Bir işletme için eğer yurt dışı faaliyetler işletme amaçları ve işletmenin

yaşamını sürdürmesi açısından büyük önem taşıyorsa o işletme uluslararası bir işletmedir.Uluslararası işletmeler; genel merkezleri belirli bir ülkede olduğu halde faaliyetlerini bir ya da daha

fazla ülkede koordinasyonunu sağladığı şubeler, yavru işletmeler ya da bağlı işletmeler aracılığıyla ve genel merkez tarafından kararlaştırılan bir işletme politikası ile yürüten büyük şirketlerdir.

Uluslararası işletmelerin kültüre ve kültürel farklılıklara duyarlı yönetim pratikleri şu şekilde sınıflandırılabilir;

➣ Karşılıklı anlayış ➣ Güvensizliği önlemek; İşletme içinde oluşabilecek zor durumların üstesinden gelmek ve çatış-maları çözebilmek için dikkate alınması gerekli unsurlar; Gerekli enformasyonun elde edilmesi, Enformasyonu tamamlayıcı danışmanlık almak, hedeflerin doğru ve kesin belirlenmesi, Başkala-rının görüş ve fikirlerine anlayışla yaklaşmak, Kazan - Kazan stratejisidir.

Kazan - Kazan Stratejisi: Bir anlaşma ya da ortaklık ancak her iki tarafın da çıkarına sonuçlandığı zaman başarılı bir şekilde gerçekleşebilecek olmasıdır.

➣ Uluslararası işbirliklerini zedeleyecek gaflardan kaçınma ➣ Gerekli bağlantıların kurulması ➣ Uluslararası katılımlar, Ortaklıklar ve Şirket evlilikleri; başarılı kültürlerarası yönetimin temel gö-revleri; sinerjiden yaralanmak, ortak hedeflerin tanımlanması, karşılıklı anlayış, pazar ağlarının genişletilmesi, İşletmenin başarı grafiğini yükseltmektir.

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

17

AÇIKLAMALI SORULAR

1. I. Olgu ve kavramların yerküre boyutunda ele alınması, irdelenmesi ve değerlendi-rilmesidir.

II. Uzak yerleşimlerin birbiri ile ilişkilendiril-diği, yerel oluşumların millerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği, dünya çapın-daki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşması-dır.

III. Ulusal devlet politikalarıyla ilişkili, dünya insanlarının günlük yaşamlarında daha fazla önemli olan, insanların, sermayenin ve uluslararası serbest mal hareketliliği-nin oluşturduğu global piyasa güçlerinin yer aldığı bir dünya tasviridir.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yu-karıdaki Küreselleşme tanımları ile bu ta-nımları ifade edenler doğru verilmiştir?

A) I. Kumbasar, II. ve III. GreiderB) I. ve II. Giddens, III. KumbasarC) I. II. ve III. KumbasarD) I. Kumbasar, II. Giddens ve III. GreiderE) I. II. III Greider

AÇIKLAMAI. Kumbasar, II. Giddens ve III. Greider.

YANIT: D


2. I. II. ve III. küreselleşme dalgasının sonuç-larının sırasıyla birlikte ve doğru verildiği seçenek aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sömürgecilik - Emperyalizm - Küresel-leşme

B) Emperyalizm - Sömürgecilik - Küresel-leşme

C) Sömürgecilik - Küreselleşme - Emperya-lizm

D) Küreselleşme - Emperyalizm - Sömürge-cilik

E) Küreselleşme - Sömürgecilik - Emperya-lizm

AÇIKLAMA1490, 1890 ve 1990 yılları itibariyle üç küreselleş-me döneminin sonuçları sırasıyla; sömürgecilik, emperyalizm, küreselleşme olmuştur.

YANIT: A

3. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmeyi ortaya çıkaran etmenlerden biridir?

A) Nüfus faktörleriB) İdeolojik faktörlerC) Nüfusun yapısı ile ilgili faktörlerD) Demografik unsurlarE) Ulaşım faktörleri

AÇIKLAMAKüreselleşmeyi ortaya çıkaran etmenler, ekono-mik, teknolojik ve ideolojik faktörlerdir.

YANIT: B


4. Aşağıdakilerden hangisi Robertson’a gö-re küreselleşmenin evrelerinden biri de-ğildir?

A) Oluşma evresiB) Başlangıç evresiC) İlerleme evresiD) Belirlilik evresiE) Hegemonya için mücadele evresi

AÇIKLAMARobertson küreselleşmenin evrelerini beş kısma ayırmıştır. Bunlar; oluşma evresi, başlangıç evre-si, ilerleme evresi, hegemonya için mücadele ev-resi ve belirsizlik evresidir.

YANIT: D

5. Aşağıdakilerden hangisi kültürün özellik-lerinden biri değildir?

A) Öğrenilir olmasıB) Uyarlanabilir olmasıC) Kuşaktan kuşağa aktarılmasıD) Simgeleyici olmasıE) Statik bir bütün olması

AÇIKLAMAKültürün özelliği olarak; Öğrenilir olması, Uyarla-nabilir olması, Kuşaktan kuşağa aktarılması, Sim-geleyici olması ve dinamik bir bütün olması sayı-labilir.

YANIT: E

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI


18

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

6. Aşağıdaki ifadelerden hangisinin görevi, uluslararası iş ortamının gelişmesinin ya-ratmış olduğu değişimler sırasında iç ve dış hedef kitlelerle kurulacak iletişim ara-cılığıyla insanların yeni durumlarla baş edebilmesine yardımcı olmaktır?

A) Uluslararası Halkla ilişkilerinB) Uluslararası İşletme yönetimlerininC) Uluslararası İnsan kaynaklarınınD) Uluslararası Üst düzey yöneticilerininE) Uluslararası kuruluşların

AÇIKLAMAUluslararası iş ortamının gelişmesinin yaratmış ol-duğu değişimler sırasında iç ve dış hedef kitleler-le kurulacak iletişim aracılığıyla insanların yeni du-rumlarla baş edebilmesine yardımcı olmak ulusla-rarası halkla ilişkilerin yerine getirmesi gereken iş-levdir.

YANIT: A

7. I. Küresel iş ortamının geliştirilmesine yar-dımcı olmak

II. İşletme lehine olumlu bir imaj oluşturmak III. Yüksek kâr sağlamak IV. Maliyetleri düşürmek Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ulus-

lararası halkla ilişkiler faaliyetlerinin te-mel amaçları eksiksiz verilmiştir?

A) Yalnız I B) II ve IIIC) I, II ve III D) Yalnız IVE) I ve II

AÇIKLAMAUluslararası halkla ilişkiler faaliyetlerinin temel amaçları, küresel iş ortamının geliştirilmesine yar-dımcı olmak ve işletme lehine olumlu bir imaj oluş-turmaktır.

YANIT: E

8. Aşağıdakilerden hangisi Edelman’a göre işletmelerin başarı anahtarı olacak pay-daşlarından biri değildir?

A) Medya B) AnalistlerC) Müşteriler D) TedarikçilerE) Akademisyenler

AÇIKLAMAEdelman’a göre işletmelerin başarı anahtarı ola-cak paydaşları Medya, analistler, müşteriler, aka-demisyenler, dağıtıcılar, çalışanlar, NGO’s (hükü-met dışı kurumlar), yasa düzenleyiciler olarak sa-yılabilir.

YANIT: D

9. Gelecekte halkla ilişkiler alanında başa-rıda, çemberin her köşesinde yer alan ve diğerlerini etkileme gücünü elin de bu-lunduran tüm paydaşlarla iletişimin öne-mini vurgulayan aynı zamanda Edelman PR Worldwide’in başkanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Richard EdelmanB) MillC) WatermanD) LipseyE) Bumin

AÇIKLAMA Gelecekte halkla ilişkiler alanında başarıda, çem-berin her köşesinde yer alan ve diğerlerini etki-leme gücünü elin de bulunduran tüm paydaşlar-la iletişimin önemini vurgulayan aynı zamanda Edelman PR Worldwide’in başkanı Richard Edel-man’dır.

YANIT: A

10. I. Hedef grupların ve bunları oluşturan in-sanların kültürel özellikleri (gelenekler, örf ve adetler ve alışkanlıklar vb.) bilin-melidir.

II. Bunların kullandıkları dil (kullanılan sim-gelere farklı anlamlara gelebilir) veya be-lirli bir ülkede farklı yörelerde farklı diller kullanılabilir.

III. Mesajın oluşturulması ve iletilmesi sıra-sında yerel unsurlardan yararlanılabilir.

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde, Ulus-lararası işletmeler açısından hedef kitle-nin kültürel kodlarını çözümleyebilmek ve etkin reklam stratejileri geliştirebilmek için göz önüne alınması gereken unsurlar eksiksiz olarak verilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve IIE) I, II ve III

AÇIKLAMA Uluslararası işletmeler açısından hedef kitlenin kültürel kodlarını çözümleyebilmek ve etkin reklam stratejileri geliştirebilmek için göz önüne alınma-sı gereken unsurlar, I. II. III. Seçeneklerinde hepsi doğru olarak verilmiştir.

YANIT: E

19

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

11. “Genel merkezleri belirli bir ülkede olduğu halde faaliyetlerini bir ya da daha fazla ülke-de koordinasyonunu sağladığı şubeler, yav-ru işletmeler ya da bağlı işletmeler aracılığıy-la ve genel merkez tarafından kararlaştırılan bir işletme politikası ile yürüten büyük şirket-lerdir” şeklindeki tanım aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?

A) Çok yönlü işletmelerB) Ticaret işletmeleriC) Hizmet işletmeleriD) Uluslararası işletmelerE) Yerel işletmeler

AÇIKLAMA “Genel merkezleri belirli bir ülkede olduğu halde fa-aliyetlerini bir ya da daha fazla ülkede koordinas-yonunu sağladığı şubeler, yavru işletmeler ya da bağlı işletmeler aracılığıyla ve genel merkez tara-fından kararlaştırılan bir işletme politikası ile yürü-ten büyük şirketlere uluslararası işletmeler denir.

YANIT: D

12. Aşağıdakilerden hangisi uluslararası iş-letmelerin kültüre ve kültürel farklılıklara duyarlı yönetim pratiklerinden biri değil-dir?

A) Karşılıklı anlayışB) Güvensizliği önlemekC) Gerekli bağlantıların kurulmasıD) Uluslararası katılımlar, Ortaklıklar ve Şir-

ket EvlilikleriE) Uluslararası işbirliklerinden kaçınma

AÇIKLAMAUluslararası işletmelerin kültüre ve kültürel farklı-lıklara duyarlı yönetim pratikleri; Karşılıklı anlayış, Güvensizliği önlemek, Gerekli bağlantıların kurul-ması, Uluslararası katılımlar, Ortaklıklar ve Şirket Evlilikleri, Uluslararası işbirliklerini zedeleyecek gaflardan kaçınma şeklinde sıralanabilir.

YANIT: E

13. Kültürel tabular, dini engeller, yabancı iş-letmelere karşı olumsuz tutumlar, kozmo-polit tutuma karşı olarak kültürel bağlı-lık gibi unsurlar uluslararası reklamlarda merkezileşmemeye gidilmesini etkileyen faktörlerin hangi başlığında ele alınır?

A) Pazar Kriteri B) Kültürel KriterC) Medya Kriteri D) Diğer KriterlerE) Para Kriterleri

AÇIKLAMA Kültürel tabular, dini engeller, yabancı işletmele-re karşı olumsuz tutumlar, kozmopolit tutuma kar-şı olarak kültürel bağlılık gibi unsurlar uluslararası reklamlarda merkezileşmemeye gidilmesini etkile-yen faktörlerden Kültürel Kriter başlığında yer alır.

YANIT: B

14. “Bir anlaşma ya da ortaklık ancak her iki ta-rafın da çıkarına sonuçlandığı zaman başarı-lı bir şekilde gerçekleşebilecektir”, şeklinde-ki ifade hangi stratejiyi açıklıyor olabilir?

A) Kazan - Kazan StratejisiB) Ortaklık StratejisiC) Birleşme StratejisiD) Tedrici StratejisiE) Büyüme Stratejisi

AÇIKLAMA “Bir anlaşma ya da ortaklık ancak her iki tarafın da çıkarına sonuçlandığı zaman başarılı bir şekilde gerçekleşebilecektir”, şeklindeki ifade edilen Ka-zan - Kazan stratejidir.

YANIT: A

15. Aşağıdakilerden hangisi başarılı kültürle-rarası yönetimin temel görevlerinden de-ğildir?

A) Sinerjiden yaralanmakB) Ortak hedeflerin tanımlanmasıC) Karşılıklı anlayışD) Pazar ağlarının daraltılmasıE) İşletmenin başarı grafiğini yükseltmek

AÇIKLAMABaşarılı kültürlerarası yönetimin temel görevleri; Sinerjiden yaralanmak, Ortak hedeflerin tanımlan-ması, Karşılıklı anlayış, Pazar ağlarının genişletil-mesi, İşletmenin başarı grafiğini yükseltmektir.

YANIT: D


20

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

ÇÖZÜMLÜ DENEME SORULARI

1. “Küresel” kavramı ilk olarak Marshall Mclu-han’ın “Kominikasyonda Patlamalar” (1960) adlı kitabında yer almıştır.

Mcluhan bu yeni süreç için aşağıdaki kav-ramlardan hangisini kullanarak literatüre kazandırmıştır?

A) Küçük dünya B) Sınırsız dünyaC) Büyük birleşme D) Tek ülkeE) Global Köy

2. “Küreselleşme, olgu ve kavramların yerküre boyutunda ele alınması, irdelenmesi ve de-ğerlendirilmesidir, ayrıca küreselleşme, dün-ya insanlarını ilgilendiren tüm değerleri ev-rensel ölçekte bütünleştiren bir fenomen ola-rak karşımıza çıkar.” Şeklinde küreselleş-meyi ifade eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kumbasar B) RobertsonC) Herder D) VoltaireE) Greider

3. I. Her türlü oluşumun ardında yatan itici güç olan ekonomik faktörler, küreselleş-menin de temel sebeplerinden birini oluş-turur.

II. Özellikle 1980’li yıllardan başlayarak bilgi iletişim teknolojilerinde gerçekleşen baş döndürücü hız, uluslararası etkileşimi yo-ğunlaştırarak küreselleşmenin hız ka-zanmasına yol açmıştır. Bu nedenle tek-nolojik faktörler, küreselleşmeyi ortaya çıkaran etkenlerden biridir.

III. Ticaretin serbest bırakılması, tarife ve kotaların kaldırılması, dış finansal imkan-ların serbest bırakılması ve uluslarara-sı sermaye akışı üzerindeki denetimlerin kaldırılması gibi uygulamaların söz konu-su olduğu hükümet politikaları sayılabilir.

IV. Ülkelerin kendilerine dönerek kendi üre-timlerini dışarıya bağlı kalmadan yapma-ya çalışmaları

V. Dünya ülkelerinin dış ticarete verdikleri önemin azalması

Yukarıdaki maddelerden hangisi ya da hangileri küreselleşmeyi ortaya çıkaran etmenlerden değildir?

A) IV ve V B) I ve IIC) I, II ve III D) Yalnız IIE) Yalnız III

4. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmeyi ortaya çıkaran ekonomik etmenlerden bi-ri değildir?

A) Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyma-sı ve dış piyasalara açılma arayışı

B) Ticaret anlaşmaları, kurulan birliklerC) Avrupa’da büyük kentlerin birbiriyle dev

demiryolu projeleriyle bağlanması D) Çok uluslu işletmelerin giderek hükümet

politikalarına baskın gelmesi E) Sermayenin uluslararası çapta akışkanlı-

ğına sahip olması

5. Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmeyi ortaya çıkaran ideolojik etmenlerden biri değildir?

A) Ticaretin serbest kılınmasıB) Tarife ve kotaların kaldırılmasıC) Dış finansal olanakların serbest bırakıl-

masıD) Uluslararası sermaye akışı üzerindeki

denetimlerin ortadan kaldırılması E) Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyma-

sı ve dış piyasalara açılma arayışı

6. Küreselleşmeye yönelik tüm tanım ve tar-tışmalarda en çok vurgulanan nokta aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Teknoloji ile ilişkisiB) Sınırları kaldırmasıC) Tüm dünya üzerindeki etkisiD) Küreselleşmenin ekonomik yönüE) Küreselleşmenin yayılma hızı

7. “Ekonomik ilişkileri etkileyerek bunlara yön veren kurumların uluslararası harmonizas-yonu veya mal ve sermayenin uluslarara-sı düzeyde serbest bir şekilde dolaşımını ya da tüm ekonomik birimlerin tüm yabancı ve uluslararası piyasalarda faaliyette bulunma-sını engelleyecek faktörlerin ortadan kaldırıl-ması” olarak tanımlanan ifade aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Ekonomik açıdan küreselleşmeB) Teknolojik açıdan küreselleşmeC) Sosyokültürel açıdan küreselleşmeD) Yasalar açısından küreselleşmeE) Finans akımı açısından küreselleşme

21

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

8. Bir ekonominin küreselleşmesini “birçok bireysel ülke ekonomisindeki finansman ve üretim sektörlerinin artan ölçüde bütünleş-mesi” olarak tanımlayan iktisatçı aşağıda-kilerden hangisidir?A) Weber B) Richard LipseyC) Keynes D) MillE) Smith

9. Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru bir ifadedir?A) Siyasal küreselleşme; “iktisadi ve tek-

nolojik gelişmelere bağlı olarak devletin otoritesinin yavaş yavaş azalması ve sı-nırları olmayan bir dünyanın kurulması” olarak tanımlanabilmektedir.

B) Siyasal küreselleşme ile bugün devlet politikalarının yerini uluslararası işletme-lerin kararlarının aldığını söylemek müm-kündür.

C) Pek çok düşünür ve sosyal bilimciye göre ise küreselleşmenin siyasi boyutu, ABD’nin dünya jandarmalığına soyuna-rak siyasi liderlik yapması ile oluşmakta-dır.

D) Birçok teorisyen, terörün önlenmesi ve uluslararası siyasalların etkinliği gibi ko-nulardaki başarının, ulus-devletin varlığı-na bağlı olduğunu düşünmektedir.

E) Hepsi

10. Aşağıdakilerden hangisine göre; Kültü-rel küreselleşme “McDonaldlaştırma” kav-ramı ile ifade edilmektedir. McDonald-laşma, küreselleşmenin semantiği içinde kültürel küreselleşmenin ideolojik yansı-masını sembolize etmektedir. Çünkü top-lumun McDonaldlaşması ile hazır yiyecek kültüründen öte, uluslararası işletmelerin öncülüğünde bir yaşam biçiminin temeli yerleşmektedir.A) Ritzer B) VoltaireC) Linton D) Keynes E) Lipsey

11. Uluslararası işletmeler sahip oldukla-rı güç ile küreselleşmenin tüm boyutları-nı etkiler. Bu işletmelerin başarılarının al-tında yatan temel unsurlar aşağıdaki se-çeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?A) Güçlü ekonomik alt yapıB) Son teknolojiden yararlanmaC) Modern yönetim teorileriD) Güncel sosyal politikalarE) Hepsi

12. “Küreselleşme ve yerelleşme ikilemi aynı za-manda, küreselleşmiş zenginler ile yerelleş-miş yoksullar arasında bir tabakalaşma do-ğurmakta ve kutuplaşmaya neden olmakta-dır” şeklindeki açıklamayı yapan aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Linton B) Bumin C) Marshall D) BaumanE) Waterman

13. Aşağıdaki kültürün özellikleri ile ilgili ifa-delerden hangisi yanlış olarak verilmiş-tir?

A) Kültür üzerinde değişim veya uyarlama yapmak insanın doğal kabiliyeti dahilin-dedir.

B) Kültür biyolojik veya miras yoluyla aktarı-lır, öğrenerek ve tecrübe ederek kazanıl-maz.

C) Kültür kuşaktan kuşağa aktarılır.D) Kültür tek bir bireye değil, toplumun tüm

bireylerine aittir.E) Kültür bir olgunun başka bir olgu tarafın-

dan tanımlanması, simgelenmesi veya kullanılmasıdır.

14. Ortak özellikleri göze alındığında kültü-rün çağdaş işlevini, toplumsal dinamikleri oluşturmaktan öte aşağıdakilerden hangi-si oluşturmaktadır?

A) Öğrenilir olmasıB) Uyarlanabilir olmasıC) Paylaşılır olmasıD) Toplumsal yapıya anlam vermesiE) Simgeleyici olması

15. Düşük rekabet, farklı demografik yapılar, düşük gelir dağılımı ve düşük endüstri-leşme gibi unsurlar uluslararası reklam-larda merkezileşmemeye gidilmesini et-kileyen faktörlerden hangisinin başlığın-da ele alınır?

A) Pazar Kriteri B) Kültürel KriterC) Medya Kriteri D) Diğer KriterlerE) Para Kriterleri


22

M

URAT

YA

YINLA

RI

ÇÖZÜMLÜ DENEME SORULARI YANITLARI

1. E Mcluhan bu yeni süreç için “Global Köy” kavramını kullanmış ve kavramı literatü-re kazandırmıştır.

2. A Kumbasar’ın tanımına göre; Küreselleş-me, olgu ve kavramların yerküre boyu-tunda ele alınması, irdelenmesi ve de-ğerlendirilmesidir, ayrıca küreselleşme, dünya insanlarını ilgilendiren tüm değer-leri evrensel ölçekte bütünleştiren bir fe-nomen olarak karşımıza çıkar.

3. A IV. ve V. seçenekler küreselleşmeyi or-taya çıkaran etmenlerden değildir aksine bu maddelerin olması küreselleşmeyi en-geller.

4. C Küreselleşmeyi ortaya çıkaran ekonomik etmenler; Gelişmiş ülkelerde iç piyasala-rın doyması ve dış piyasalara açılma ara-yışı, Serbest Ticaret anlaşmaları, kurulan birlikler, Çok uluslu işletmelerin giderek hükümet politikalarına baskın gelmesi, Sermayenin uluslararası çapta akışkan-lığına sahip olması şeklinde sayılabilir.

5. E Küreselleşmeyi ortaya çıkaran ideolojik faktörler; Ticaretin serbest kılınması, Ta-rife ve kotaların kaldırılması, Dış finansal olanakların serbest bırakılması, Uluslara-rası sermaye akışı üzerindeki denetimle-rin ortadan kaldırılmasıdır.

6. D Küreselleşmeye yönelik tüm tanım ve tartışmalarda en çok vurgulanan nokta küreselleşmenin ekonomik yönüdür.

7. A Ekonomik açıdan küreselleşme, “ekono-mik ilişkileri etkileyerek bunlara yön ve-ren kurumların uluslararası harmanizas-yonu veya mal ve sermayenin uluslara-rası düzeyde serbest bir şekilde dolaşı-mını ya da tüm ekonomik birimlerin tüm yabancı ve uluslararası piyasalarda faali-yette bulunmasını engelleyecek faktörle-rin ortadan kaldırılması” olarak tanımla-nabilir.

8. B İktisatçı Richard Lipsey, bir ekonomi-nin küreselleşmesini “bir çok bireysel ül-ke ekonomisindeki finansman ve üretim sektörlerinin artan ölçüde bütünleşmesi” olarak tanımlamaktadır.

9. E Hepsi

10. A Kültürel küreselleşme Ritzer’e göre, “Mc-Donaldlaştırma” kavramı ile ifade edil-mektedir. McDonaldlaşma, küreselleş-menin semantiği içinde kültürel küresel-leşmenin ideolojik yansımasını sembo-lize etmektedir. Çünkü toplumun McDo-naldlaşması ile hazır yiyecek kültürün-den öte, uluslararası işletmelerin öncülü-ğünde bir yaşam biçiminin temeli yerleş-mektedir.

11. E Uluslararası işletmelerin başarılarının al-tında yatan temel unsurlar; Güçlü eko-nomik alt yapı, son teknolojiden yarar-lanma, modern yönetim teorileri, güncel sosyal politikalar sayılabilir.

12. D Bauman, küreselleşme ve yerelleşme arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıklamıştır; “Küreselleşme ve yerelleşme ikilemi aynı zamanda, küreselleşmiş zenginler ile ye-relleşmiş yoksullar arasında bir tabaka-laşma doğurmakta ve kutuplaşmaya ne-den olmaktadır.”

13. B Kültür biyolojik veya miras yoluyla aktarıl-maz, öğrenerek ve tecrübe ederek kaza-nılır.

14. D Ortak özellikleri göze alındığında kültü-rün çağdaş işlevini, toplumsal dinamikleri oluşturmaktan öte toplumsal yapıya an-lam vermesi oluşturmaktadır.

15. A Düşük rekabet, farklı demografik yapılar, düşük gelir dağılımı ve düşük endüstri-leşme gibi unsurlar uluslararası reklam-larda merkezileşmemeye gidilmesini et-kileyen faktörlerden Pazar Kriteri başlı-ğında ele alınır.

23

ÜNİTE

M

URAT

YA

YINLA

RI KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİMÖğretmen Diyor ki! Bu ünitede; iletişim olgusunun tanımı, iletişim tür-leri, kültürlerarası iletişim, kültürlerarası iletişime etki eden faktörler açıklanmaktadır.



5 2

Canlılar arasındaki bilgi alışverişine ”iletişim” denir. Kültürlerarası iletişim, farklı kültürlerden gelen bireyler ya da gruplar arasında gerçekleşen iletişim etkinliğidir. Kültürler arası iletişim yetisi ise en az iki kültürün bir araya geldiği ortamlarda, yabancı kültürü tanımayı, ön yargılardan sıyrılıp farklılıkları hoş-görüyle kabul etmeyi, kendi kültürüne farklı bakış açısıyla bakabilmeyi ve kendi kültürünü yabancı bir kültüre anlatabilmeyi gerektiren çok yönlü bir kavramdır.

iletişimLatince communication sözcüğünün karşılığı olan iletişim, toplumların var olması için temel taşlar-

dan biridir. Birbirlerine ortamdaki nesneler, olaylar ve olgularla ilgili değişimleri haber veren, bunlara ait bilgileri birbirine aktaran aynı olgular, sorunlar ve nesneler karşısında benzer yaşam deneyimlerinden kaynaklanan, benzer duygular taşıyıp bunları birbirine ifade eden insanların oluşturduğu topluluk ya da toplum yaşamı içinde gerçekleşen tutum, yargı, düşünce, duygu ve bildirişimlerine “iletişim” denir.

İnsanların yaşadığı toplumda kendisinden önce var olan kuralları öğrenmesi, diğer inançları be-nimsemesi ve bunlara uygun olarak kendine verilen rolleri oynaması yani toplumsallaşması iletişim ile gerçekleşir. İletişim bir süreç olarak çeşitli öğelerden oluşur. Bu öğeler; Kaynak, Mesaj, Kodlama-Kod açma, Kanal, Alıcı, Geri Bildirim, Gürültü olarak belirlenebilir.

Kaynak: İletişim sürecini başlatan, mesajlarını alıcıya gönderen kişi ya da kişiler ya da örgütlerdir.Mesaj: Bir şeyi iletmeyi isteyen, kaynağın ürettiği sözel-görsel ve sözel-işitsel sembollerdir.Kodlama: Bilginin, düşüncenin, duygunun iletime uygun, hazır bir mesaj haline dönüştürülmesidir.Kod açma: Mesajın yorumlanarak anlamlı bir biçime sokulma süreci olarak kavranabilir. Kanal: Işık, radyo ve ses dalgaları, telefon kabloları ve sinir sistemi gibi mesajı taşıyan araçlardır.Alıcı: Kaynağın gönderdiği mesaj hedef olan kişi, grup veya kitledir.Gürültü öğesi: İletişim sürecini bozan unsurlardır.

iletişim türleriMesajların iletildiği ortamlar açısından iletişim türleri sözlü, yazılı ve sözlü olmayan iletişim olarak üç

gruba ayrılabilir. Diğer bir gruplandırma ise iletişim bağlamına, çevresine ve kimler arasında meydana geldiğine bakılarak yapılan gruplandırmadır.

➣ İçsel iletişim (Birinci basamak) ➣ Kişiler arası iletişim,➣ Grup-Takım iletişimi, ➣ Kamu iletişimi,➣ Örgütsel iletişim, ➣ Kitlesel iletişim,➣ Kültürlerarası iletişim (Pramidin en tepesinde bulunur.)

KÜLTÜRGünlük kullanımda kültür; iyiyi, rafine olmuşu, sanatı, inceyi, yontulmuşu, davranmasını iyi bileni,

eğitilmişi sınıfsal bağlamda üst seviyede olanı anlatmak için kullanılır. Edward Said kültürü; “kendimizi evimizde hissettiğimiz yer” olarak nitelendirmektedir. Kültür, Latince “cultura” kavramından ileri gelir. İlk zamanlarda bir şeyi ekip yetiştirme veya bakma sürecinde verilen ad olarak kullanılan kültür kavramı, etimolojik açıdan doğadan türemiş bir kavramdır ve Raymond Williams, kültürün başlangıçtaki bu anla-mının zamanla zihin yetiştirimine doğru genişlediğini belirtir.

3



24

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

Kültür kavramı hakkındaki ilk açık ve kapsamlı tanımlama ise İngiliz Antropolog Sir Edward Burnett Tylor tarafından yapılmıştır. Tylor kültürü, “kişinin toplumun bir üyesi olarak kazandığı bilgi, inanç, sanat, hukuk, ahlak, adet, gelenek, alışkanlık ve yeteneklerin karmaşık bir bütünü” olarak tanımlar.

Giddens’a göre kültür; bir toplumu oluşturan bireylerin değerlerini, takip ettikleri normları, ürettikleri materyalleri, yaşama şekillerini, giyiniş tarzlarını, dini törenlerini, evlilik geleneklerini, aile hayatlarını, eğlence adetlerini içerir.

Siegelaub’a göre kültür; tarihsel olarak saptanmış bir grup veya sınıfın kendi maddi ve sosyal varlı-ğını yaratma, yeniden üretme ve geliştirmedeki kendine özgü yolu olarak tanımlar.

Smith kültürü; kolektif yaşam tarzı, inançlar, stiller, değerler ve semboller repertuvarı olarak tanımlar.Geetz’e göre kültür; paylaşılan anlamlar sistemidir.Hall kültürü, iletişim olarak tanımlar.Fiske kültürü; sosyal deneyimin sürekli anlamı ve sosyal deneyimden sürekli anlam üretme süreci

olarak açıklar.Stevenson kültürü, özneler arası üretilen ve kamusal olarak sürdürülen bir görüngü olarak tanımlar.Kültürler bize biyolojik olarak atalarımızdan miras kalmamıştır; kültür öğrenilir ve kültürün bütün

değişik parçaları bütünleşmiş bir biçimde işlev görür.Her kültür insanların sorunlarını çözmeye yardımı olacak düşünce ve eylemler için bir kılavuz niteli-

ğindedir. Kültür, bireylerin kişisel çıkarları ve toplumun ihtiyaçları arasında bir denge kurmalıdır.

kültürün SınıflAndırılmASıKültür ilk olarak alçak kültür ve yüksek kültür şeklinde iki gruba ayrılır. Tarih boyunca kültür genellikle

iki kanaldan gelişir. İlki yöneticilerin ve onlara bağlı aydınların yarattığı “yüksek kültür”, diğeri ise yöneti-lenlerin yaşamından çıkan “halk kültürleri” dir. Bu ayrım özellikle Orta Çağ’da çok nettir. “Yüksek kültür” aristokrasinin varoluş biçimini gösterir. “Halk kültürleri” ise köylülerin yaşamında çok önemli bir yer tutar.

Yüksek kültürün tüketicileri, yüksek eğitimli kişilerdir; bu nedenle iletilebilme araçları, yapıtın kendisi-dir. Ürün (yapıt) çok pahalı ve değerlidir. Mülkiyeti sahipten sahibe geçebilir. Bilinen ve ünlü bir yaratıcısı vardır. Yaratıcı yetenekli ve beceriklidir.

Halk kültürünün biçimi basittir. Her türlü duyu ya da gelenek aracılığıyla doğrudan aktarılabilen ya da iletilebilen yapıdadır, anonimdir. Pazar için üretilmez, herkes için parasızdır. Kişiden çok, kullanımı açısından grup mülkiyetindedir. Bireysel olarak (dans dışında) sunulur. İçinden çıktığı grubun değer yargılarını içerir ve iletir. Bu kültürel ürünlerini üreten ve tüketen arasında toplumsal statü farkı yoktur.

“Kitle kültürü”, seçkin kültürün altında, halk kültürünün üstünde, yaşam alışkanlıklarının yeniden üretimine dayalı bir kültürel yapıdır. Kitle kültürünün varoluş nedeni kitlenin ihtiyaçlarını karşılamak amaçlı değildir. Kitleler halinde üretim yapan bir endüstrinin hem ürünü hem de tüketici kitlesini biçim-lendirmesi, böylelikle üretimi sosyalleştirip herkesi üretime ve tüketime katarak zenginliğin yaratılması ve yaratılan zenginliğin büyük bir kısmının sermaye sahiplerine ayrılmasıdır.

Popüler kültür, kitle kültürünün somut şekillerinden birisidir. Kitle kültürü tekelci kapitalizmin hem mal hem de imajlar satışını yapan uluslararası pazarın değişimlerine ve ihtiyaçlarına göre biçimlenip değişebilen, önceden yapılmış, önceden kesilip biçilmiş ve paketlenip sunulmuş bir kültürdür. Popüler kültürde değişim süreklidir.

Burjuva: İşçi (proletarya) ya da soylu sınıfına dahil olmayıp özelliğini zenginliğinden alan kentli kişi. Bu kişilerin oluşturduğu sosyal sınıfa da “burjuvazi” denir.

Aristokrasi: iktidarın imtiyazlı ve genellikle soya bağlı bir toplum sınıfının elinde bulunduğu siyasi hükümet şeklidir.

kültürlerArASı iletişimKültürlerarası iletişim; Farklı kültürler ya da alt kültürler ile bu kültürlerin ve alt kültürlerin üyeleri

arasındaki iletişim, etkileşim ve deneyimleri anlamlandırmaya çalışan iletişim türüdür.Kartari, kültürler arası iletişim sürecine etki eden faktörleri; “normlar, roller, etnomerkezcilik, belirsiz-

lik ve kaygı, kalıp düşünceler ve önyargılar” şeklinde sınıflandırmaktadır. Benzer şekilde, kültürlerarası iletişimde bariyer olarak nitelendirilen unsurlar; “yüksek kaygı, farklılık yerine benzerliği varsaymak, et-nomerkezcilik, stereotip ve önyargılar” biçiminde ortaya çıkmaktadır.

Kültürlerarası iletişim disiplini için başlangıç her ne kadar Edward T. Hall’ün 1959 yılında yayımlanan Silent Language adlı yapıtı gösterilse de Ruth Benedict’ in 2. Dünya Savaşı sırasında 1943 yılından başlayarak ABD Savaş Enformasyon Dairesi için yürüttüğü antropolojik çalışmalar, yabancı bir kültürün iletişim davranışlarını anlamaya yönelik ilk çalışmalar olmaları dolayısıyla kültürlerarası iletişim araştır-maları için başlangıç kabul edilmektedir.

Benedict “Krazantem ve Kılıç” yapıtında aynı zamanda kültürel antropolojiye “uzaktan kültür araş-tırması” tekniğini kazandırmıştır.

Normlar, bir kültürün üyelerinin nasıl davranması gerektiğini belirleyen kurallardır.Örf, bir toplulukta benimsenmiş ortak alışkanlık ve usullerin tamamına denir.Adet ise topluluklar da yerleşmiş usul, kaide ve göreneklerdir.Her adet örf değildir. Kültürler arası iletişimde, etkileşimde bulunulan kültürün örflerini tanımak zo-

runludur.Roller, bireyin grup içindeki yerine bağlı olarak, bireyden beklenen davranış kalıpları olarak tanım-

lanır.

25

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

etnomerkezcilikDünyadaki insanların birçoğu kendi kültürünü dünyanın merkezine koyar ve onu her şey için ölçüt

olarak görür. Bu görüş ilk kez sosyal bilimlerde 1906 yılında W.G.Summer tarafından etnomerkezcilik olarak adlandırılmıştır.

Avrupamerkezcilik ise bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde Avrupa (ve genellikle Batılı) sorunlarına, kültür ve değerlerine, diğer kültürlerden daha çok önem veren anlayıştır.

Etnogöreceli yaklaşımlarda ise kabul uyum ve bütünleşme söz konusudur. Burada davranış ve değer farklılıklarına saygı, duygudaşlık, ve çoğulculuk, bağlamsal değerlendirme ve yapısal marjinallik esastır.

Kültürlerarası iletişimde etnomerkezcilik bilinç dışı bir şekilde diğer grupları kendi grubunun bakış açısından değerlendirmek ve değerlendirmede kendi normlarını standart olarak kabul etme eğilimi ola-rak tanımlanabilir. Örneğin, Yakın Çağ’ın başlarından beri Orta Avrupa ve onların devamı olan Kuzey Amerika kültürlerinin üyeleri, dünyada tek gerçek kültüre sahip olduklarının kanısındadır. Bu kültürlerin üyeleri, diğer bütün halklara ve kültürlere üye olmak ister ve dünyanın başka bir yerine gittiklerinde ne-den bütün kapıların kendilerine açılamadığına şaşırır.

BelirSizlik ve kAyGı Farklı kültürlerden insanlarla etkileşimde bulunmak birçok birey için alışılmışın dışında bir durum-

dur. Bu durumu belirleyen ana etmenler belirsizlik ve kaygıdır. Belirsizlikten kaçınma oranı düşük olan toplumlarda fertlerin bilinmeyen, tanınmayan durumlarda esnek davranabildikleri, süprizlere daha açık olabildikleri ve davranış kurallarının çok katı olmadığı görülebilir.

kAlıp düşünceler ve ön yArGılArBir ulusla ilgili izlenim çok farklı ya da ayrıntılı olabilir. Ancak birçok durumda söz konusu ulus ya

da kültürün yalnız birkaç niteliği üzerinde kurulu olabilir. Bu sınırlı basitleştirilmiş düşünceler sosyal bi-limlerde stereotip olarak adlandırılır. Stereotipler bir grup insanın veya herhangi bir insanı temsil eden herhangi bir kişinin davranış ya da kişilik özellikleri hakkında oluşturulan genellemeler olarak tanımla-nabilirler.

İlk kez Walter Lipmann tarafından 1922 yılında sosyoloji ve psikolojiye kazandırılan bu terim, aslında matbaacılıkta matris kağıdı kullanarak formları, klişeleri ve metinleri çoğaltma yöntemi olarak bilinmekte-dir. Her toplumda olduğu gibi stereotiplerin zengin örnekleri Türkiye’de de vardır.

Bazı örnekler; ➣ Çalışkan disiplinli Almanlar ➣ Cimri Yahudiler ➣ Hırsız Çingeneler ➣ Geveze İtalyanlar vb.

kültürlerArASı iletişimde çAtışmA yönetimiÇatışmaların kaynağı kültürler arasındaki farklılıklardır. Çatışma yönetimi için belirli tarzlar gelişti-

rilmiştir; ➣ Bütünleşme: Çatışan tarafların ikisinin de çıkarını korur. ➣ Kaçınma: Çatışma yok sayılır. ➣ Uzlaşma: Çatışan taraflar belli oranlarda ödün vererek orta yolda buluşur. En çok tercih edilendir. ➣ Ödün verme: Çatışan taraflardan birinin diğeri lehine çıkarlarından vazgeçilir. ➣ Hükmetme: Çatışan tarafların kendi çıkarlarından vazgeçmediği ancak sonuçta bir tarafın kaybı ve diğer tarafın kazanmasıyla sonuçlanır.

kültürlerArASı iletişimin yeterliğiKültürlerarası iletişimde başarının temeli, insanların önce kendi kültürlerine karşı duyarlılık kazan-

malarına dayanmaktadır. İnsanlar kendi kültürlerini yakından tanıyıp bilirlerse karşılaştıkları kültürlere karşı da duyarlı olacaktır. Kültürlerarası iletişimin gerçekleşmesinin önündeki en büyük engellerden biri de dildir. Farklı kültürden insanların birbirlerini anlamaları konusunda istekli olmaları da en az dil kadar önemlidir.

Kültürlerarası iletişimin yeterliliği açıklanırken en genel anlamda üç unsurdan bahsedilebil-mektedir;

➣ Bilişsel Yeterlik ➣ Duyusal Yeterlik ➣ Davranışsal Yeterlik

Etnik gruplar, farklı inanışlar, cinsiyetler ve kuşaklar arasında kültürlerarası iletişim becerileri geliş-tirilmeli; ön yargılar, stereotiplemeler, etiketlendirmeler, ayrımcılık ve çatışmaların önüne geçilmelidir.


26

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

AÇIKLAMALI SORULAR

1. İletişim bir süreç olarak çeşitli öğelerden oluşur. Aşağıdakilerden hangisi bu öğe-lerden biri değildir?

A) Kaynak, mesajB) Kodlama-Kod açmaC) Kanal, Alıcı, Geri BildirimD) YansımaE) Gürültü

AÇIKLAMA İletişim bir süreç olarak çeşitli öğelerden oluşur. Bu öğeler; Kaynak, Mesaj, Kodlama-Kod açma, Kanal, Alıcı, Geri Bildirim, Gürültüdür.

YANIT: D

2. Kültürü, “Kişinin toplumun bir üyesi ola-rak kazandığı bilgi, inanç, sanat, hukuk, ah-lak, adet, gelenek, alışkanlık ve yeteneklerin karmaşık bir bütünü” olarak tanımlayan ve kültür kavramı hakkındaki ilk açık ve kap-samlı tanımı veren aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) GiddensB) Raymond WilliamsC) HerderD) Sir Edward Burnett TylorE) Greider

AÇIKLAMAKültürü, “Kişinin toplumun bir üyesi olarak kazan-dığı bilgi, inanç, sanat, hukuk, ahlak, adet, gele-nek, alışkanlık ve yeteneklerin karmaşık bir bütü-nü” olarak tanımlayan ve kültür kavramı hakkında-ki ilk açık ve kapsamlı tanımı veren Antropolog Sir Edward Burnett Tylor’dır.

YANIT: D

3. Aşağıdakilerden hangisi Giddens’a gö-re kültür kavramının açıklamalarından bi-ri değildir?

A) İletişimB) Bir toplumu oluşturan bireylerin değerle-

rini, normları gösterirC) Ürettikleri materyalleri, yaşama şekilleriniD) Giyiniş tarzlarını, dini törenlerini, evlilik

gelenekleriniE) Aile hayatlarını, eğlence adetlerini içerir.

AÇIKLAMAGiddens’a göre kültür; bir toplumu oluşturan birey-lerin değerlerini, takip ettikleri normları, ürettikle-ri materyalleri, yaşama şekillerini, giyiniş tarzları-nı, dini törenlerini, evlilik geleneklerini, aile hayat-larını, eğlence adetlerini içerir. Hall kültürü iletişim olarak tanımlar.

YANIT: A

4. Sosyal deneyimin sürekli anlamı ve sos-yal deneyimden sürekli anlam üretme sü-reci olarak açıklanan kavram aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Sosyal kültürB) Üst kültürC) Alçak kültürD) Yüksek kültürE) Fiske kültürü

AÇIKLAMAFiske kültürü; sosyal deneyimin sürekli anlamı ve sosyal deneyimden sürekli anlam üretme süreci-dir.

YANIT: E

5. Aşağıdakilerden hangisi Kartari’nin, be-lirttiği kültürler arası iletişim sürecine etki eden faktörlerden biri değildir?

A) Normlar, rollerB) Etnomerkezcilik C) RölativizmD) Belirsizlik ve kaygıE) Kalıp düşünceler ve önyargılar

AÇIKLAMAKartari, kültürler arası iletişim sürecine etki eden faktörleri; “normlar, roller, etnomerkezcilik, be-lirsizlik ve kaygı, kalıp düşünceler ve önyargılar” şeklinde sınıflamaktadır.

YANIT: C

27

M

URAT

YA

YINLA

RI

MUR

AT

YAYIN

LARI

6. Aşağıdakilerden hangisi kültürlerarası ile-tişimde bariyer olarak nitelendirilen un-surlardan sayılabilir?

A) Yüksek kaygıB) Farklılık yerine benzerliği varsaymakC) EtnomerkezcilikD) Stereotip ve önyargılarE) Hepsi

AÇIKLAMAKültürlerarası ileti�

KÜRESELLEŞME VE - Murat Yayınları · KÜRESELLEŞME VE KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM 4 RAT AILARI RAT AILARI Bumin’nin kültür tanımı; Kültür bir toplumun yaşama biçimini

Documents