คำนำ
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมฉบบนจดทำขนตามมตทประชมของคณะกรรมการโคนม
และผลตภณฑนมซงมอบหมายใหกรมปศสตวดำเนนการ โดยแตงตงคณะทำงาน อนประกอบดวย
ผแทนจากเกษตรกรผเลยงโคนมผประกอบการและภาครฐทเกยวของซงมงหวงใหใชเปนมาตรฐาน
เดยวกน เนอหาของเอกสารประกอบดวย 17 หวขอ รวบรวมขนโดยอางองมาตรฐานสากล เชน
มาตรฐานInternationalStandardOrganization(ISO)มาตรฐานStandardmethodsfortheexamination
of dairy products ของAmerican PublicHealthAssociation (APHA) มาตรฐานแตละฉบบทอาง
สวนใหญเปนปจจบนในชวงเวลาทยกราง
สารบญ
1 วธสมเกบตวอยางนำนม ........................................................................................................ 1
2 วธตรวจสอบนำนมดวยนำยาซเอมท .................................................................................. 4
3 วธหาคาความถวงจำเพาะ ..................................................................................................... 8
4 วธตรวจสอบนำนมดวยแอลกอฮอล ...................................................................................... 12
5 วธตรวจสอบนำนมโดยการตม .............................................................................................. 16
6 วธตรวจสอบนำนมดวยรซาซรน ........................................................................................... 18
7 วธตรวจสอบนำนมดวยเมธลนบล ......................................................................................... 22
8 วธตรวจสอบยาปฏชวนะตกคางเบองตนในนำนม ................................................................ 25
9 วธตรวจสอบจดเยอกแขงในนำนม ........................................................................................ 28
10 วธวเคราะหไขมนในนำนม(Rose-Gottlieb) ....................................................................... 31
11 วธวเคราะหไขมนในนำนมGerberMethod(Butyrometricmethods) ................................. 34
12 วธวเคราะหปรมาณโปรตนในนำนม ..................................................................................... 36
13 วธวเคราะหปรมาณเนอนมทงหมด ....................................................................................... 40
14 วธตรวจนบโซมาตกเซลลในนำนม ........................................................................................ 42
15 วธวเคราะหจำนวนจลนทรยทมชวตทงหมด(Standardplatecount) .................................... 47
16 วธวเคราะหจำนวนจลนทรยโคลฟอรม.................................................................................. 51
17 วธวเคราะหจำนวนบคเตรชนดทนรอน ................................................................................. 54
สารบญภาพ
ภาพท 1 ภาพแสดงอปกรณกวนนำนม...................................................................................... 1
ภาพท 2 ภาพแสดงทตกนำนม .................................................................................................. 2
ภาพท 3 เทนำยาซเอมทในสดสวนเทากบนำนมลงในหลมทงส ............................................ 5
ภาพท 4 แกวงถาดหลมไปมาใหนำนมและนำยาเขากนอานผลทนทภายใน5วนาท ............... 5
ภาพท 5 ภาพแสดงปฏกรยาของนำนมและแอลกอฮอล ............................................................. 14
ภาพท 6 ภาพแสดงผลresazurinreductiontest ......................................................................... 19
ภาพท 7 แสดงผลmethylenebluereductiontest ....................................................................... 23
ภาพท 8 แสดงปฏกรยาการตรวจยาปฏชวนะเบองตน ............................................................... 26
ภาพท 9 ภาพแสดงวธตรวจจดเยอกแขงในนำนม ...................................................................... 29
ภาพท 10 โคโลนจลนทรยทมชวตทงหมด(Standardplatecount) ............................................... 48
ภาพท11 แสดงโคโลนโคลฟอรม ................................................................................................. 52
สารบญตาราง
ตารางท 1 ตารางแปรผลCaliforniaMastitisTest(ซเอมท)สำหรบนำนมโค ............................... 6
ตารางท 2 ตารางแสดงคาปรบความถวงจำเพาะ ............................................................................ 10
ตารางท 3 ตารางแสดงคาปรบความถวงจำเพาะQuevenelactometer ........................................ 10
ตารางท 4 คาจดเยอกแขงของนำเกลอในระดบความเขมขนตางๆ ................................................ 29
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 1
กรมปศสตว
1-3
1
: ISO 707 /IDF 50: 2008 Milk and milk products - Guidance on sampling.
วธสมเกบตวอยางนำนม
1. วตถประสงค
ทราบวธการสมเกบตวอยางนำนมเพอตรวจคณภาพทางกายภาพเคมและจลชววทยา
2. ขอบขาย
เปนวธเกบตวอยางนำนมจากถงนมเกษตรกรและจากรถขนสงนำนม
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
การสมเกบตวอยางตองคำนงถงความเปนเนอเดยวกน ไมเกดการปนเปอน ตวอยางนำนม
ทเกบตองเปนตวแทนของทงหมดและมขอบงชชนดตวอยางทชดเจน
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 Stirrers (Plungers)ชนดใชสำหรบถงนมของฟารม (ภาพท 1 -A.1) และชนดใชสำหรบรถ
ขนสงนำนม(ภาพท1-A.2)
ภาพท1ภาพแสดงอปกรณกวนนำนม
ทมา:ISO707/IDF50:2008Milkandmilkproducts-Guidanceonsampling.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 2
กรมปศสตว
1-3
1
: ISO 707 /IDF 50: 2008 Milk and milk products - Guidance on sampling.
7.2 Agitator
7.3 Dipper(ภาพท2)
7.4 ขวดใสตวอยางทเหมาะสม
ภาพท2ภาพแสดงทตกนำนม
ทมา:ISO707/IDF50:2008Milkandmilkproducts-Guidanceonsampling.
8. สารเคม
ขนกบขอบงใชหากมการใสสารเคมเพอรกษาสภาพตวอยางตองระบในเอกสารกำกบตวอยาง
และรายงานปกตแลวตวอยางสำหรบตรวจทางจลชวะตองไมใสสารเคมเกบรกษาสภาพตวอยาง
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ใชstirrer(plunger)กวนนำนมใหเขาเปนเนอเดยวกน
10.2 ในกรณทมเครองกวน (agitator) ตำแหนงของเครองตองทำมมประมาณ 5 – 20องศา และ
ใบพดอย7ใน10สวนของความลกเพอไมใหเกดฟองหากมฟองเกดขนไมควรใชเครองกวน
10.3 เมอตวอยางเปนเนอเดยวกนใหเกบตวอยางทนท โดยใช dipper ตกปรมาตรอยางนอย 100
มลลลตรและเกบรกษาทอณหภม1ถง5องศาเซลเซยสเพอรอสงหองปฏบตการ
10.4 ควรเกบตวอยางสำหรบตรวจทางจลชวะ เปนอนดบแรกกอนตวอยางสำหรบตรวจทางเคม
หรอฟสกสและตวอยางทงหมดตองมาจากถงเดยวกน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 3
กรมปศสตว
10.5 กรณทนำนมถกเกบในรถขนสงนำนมหรอถงนมนานเกน30นาทตองกวนนำนมดวยagitator
อยางนอย15นาทหรอใชstirrer(plunger)25ครง
10.6 การเกบตวอยางจากทอตองปลอยนำนมออกกอนจากนนจงสมเกบตวอยางและแนใจวาได
ตวอยางทเปนตวแทน
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
12.1 อปกรณเกบตวอยางควรทำจากโลหะไรสนมผวเรยบไมมรองแหงและสะอาด
12.2 อปกรณเกบตวอยางทางจลชวะตองผานการฆาเชอดวยวธใดวธหนง
12.2.1 อบแหงท170องศาเซลเซยสอยางนอย1ชวโมง
12.2.2 อบไอนำท121±1องศาเซลเซยสอยางนอย15นาท
12.2.3 ผานรงสแกมมา
12.3 กรณทไมสามารถทำลายเชอตาม ขอ 12.2 สามารถเลอกใชวธฆาเชออนในขอน แตตองใช
อปกรณดงกลาวทนท
12.3.1 ลนไฟ
12.3.2 แชในแอลกอฮอล70%v/vแลวทำใหแหงใน5นาท
12.3.3 จดไฟในแอลกอฮอล90%v/v
13. การรายงานผล
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 การเกบตวอยางทไมถกตองไมเปนเนอเดยวกนเชนตกแตสวนบนของนำนมจะไดตวอยางทม
ไขมนสง โซมาตกเซลล และบคเตร มากกวาตวอยางสวนลางทงนเพราะ ไขมนทเบาจะลอย
ขนสวนบนมเซลลและบคเตรเกาะในชนไขมน
14.2 ควรเกบตวอยางเพมอก1ชดเพอสำหรบตรวจสอบอณหภมทเกบรกษาตวอยาง
14.3 เมอเกบตวอยางแลวควรรบสงหองปฏบตการทนท
15. เอกสารอางอง
15.1 Grace,V.,Houghtby,G.A.,Rudnick,H.,Whaley,K.andLindamood,J.(Maturin,L.Tech.
Comm.).1993. Sampling dairy and related products. In: Standard methods for the
examination of dairy products.16th ed. R.T.Marshall (ed.).Washington.D.C.APHA.
p.59-83.
15.2 ISO707/IDF50:2008.Milkandmilkproducts-Guidanceonsampling.
15.3 ISO7218:2007Microbiologyoffoodandanimalfeedingstuffs-Generalrequirementsand
guidanceformicrobiologicalexaminations.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 4
กรมปศสตว
วธตรวจสอบนำนมดวยนำยา ซ เอม ท
1. วตถประสงค
เปนการตรวจสอบการอกเสบของเตานมโครายตวโดยสงเกตปฏกรยานำนมกบนำยาซเอมท
2. ขอบขาย
เอกสารฉบบนเปนการแปรผลเฉพาะนมโครายตว
3. เอกสารทเกยวของ
การตรวจนบโซมาตกเซลลในนำนม
4. นยาม
โซมาตกเซลลหมายถงเซลลรางกายประกอบดวยเซลลเมดเลอดขาวและเซลลเยอบรงนมซง
ปรมาณของเซลลจะเพมขนตามความรนแรงของการอกเสบทเกดจากการตดเชอหรอจากเครองรดนม
5. หลกการ
เมอเตานมโคเกดการอกเสบโคนมจะสรางเซลลเมดเลอดขาวมาดกจบเชอโรคในเวลาเดยวกน
เซลลเยอบในรงนมจะมการลอกหลดจงทำใหเซลลเหลานปนในนำนมมากกวาปกต เมอDNAของ
โซมาตกเซลลรวมกบโซดาไฟและsodiumlaurylsulphateจะเกาะกนทำใหเหนเปนเมอกหากเซลล
ในนำนมมจำนวนมากจะยงหนดขนสวนนำนมในสภาวะเปนดางจะทำใหสของbromcresol purple
เขมขน
6. ความปลอดภย
เพอไมใหมการแพรกระจายของเชอโรคและเกดการปนเปอนขามการรดนมตนทงตองรด
ใสในภาชนะพนสเขม และ ไมควรเทนำนมลงพนคอกเพราะจะเปนการแพรกระจายเชอโรคได
ควรเทรวมใสภาชนะแลวลางดวยนำคลอรนทใชในฟารม
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 ถาดหลม(pancakepan,paddle)
7.2 ถงนำใสนำยาฆาเชอสำหรบลางถาดหลม
7.3 ภาชนะสำหรบใสนำนมสวนเกนทเททงหรอนำนมทอานผลแลว
8. สารเคม
นำยาซเอมทประกอบดวย
โซดาไฟ(ดางโซเดยมไฮดรอกไซดSodiumhydroxide) 0.70 %
นำยาลางจาน(Teepol-sodiumlaurylsulphate) 2.50 %
สยอม(Bromcresolpurple) 0.03 %
นำกลน 96.77 %
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 5
กรมปศสตว
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 หลงจากรดนมตนแลวใหรดนำนมแตละเตา(quartermilksamples)ประมาณ2มลลลตรใส
ในถาดหลมเอยงถาดเพอเทนำนมสวนเกนทงในถงหรอภาชนะทเตรยมไว
10.2 เทนำยาซเอมท2มลลลตรสดสวนเทากบนำนมลงในหลมทงส(ภาพท3)
ภาพท3เทนำยาซเอมทในสดสวนเทากบนำนมลงในหลมทงส
ภาพท4แกวงถาดหลมไปมาใหนำนมและนำยาเขากนอานผลทนทภายใน5วนาท
10.3 แกวงถาดหลมวนไปมา ใหนำนมและนำยาผสมเขาดวยกนตองอานผลทนทภายใน5วนาท
(ภาพท4)
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 6
กรมปศสตว
11. การคำนวณ
12.การควบคมคณภาพ
13. การรายงานผล
รายงานเปนเครองหมายตามตารางท1การอานผลของวธทดสอบนตองมความชำนาญ
ตารางท 1 ตารางแปรผล California Mastitis Test (ซเอมท) สำหรบนำนมโค
เครองหมาย ความหมาย ปฏกรยาทเหน การแปรผล (เซลล/มลลลตร)
- ลบ นำยาและนำนมรวมกนได 0–200,000
โดยไมเกดปฏกรยา
T เรมผดปกต มตะกอนเกดเลกนอยเมอแกวง 150,000–500,000
ตอไปเรอยๆตะกอนจะหายไป
1 ผดปกต เหนตะกอนชดขน 400,000–1,500,000
แตยงไมเปนเมอก
2 บวก เกดเมอกมก 800,000–5,000,000
3 บวกมาก เปนวนจบเปนกอนแกวงไมไป มากกวา5,000,000
+ นำนมเปนดาง เหนเปนสมวงเขม เกดการอกเสบหรอรดนมนาน
หรอเขาระยะพกรด
Y นำนมเปนกรด Bromcresolpurple ปกตนำนมรดจากเตาจะไม
เปลยนเปนสเหลองทpH5.2. เปนกรดหรอทำใหเปลยนเปน
สเหลองสาเหตจะเกดจากบคเตร
ใชนำตาลแลคโตสทำใหเกดกรด
ทมา: SMEDP,Hinz,C.W.,Hein,G.L.,Hinckley,L.S.,Althus,J.andBengsh,H.(Ginn,R.E.,TechComm.)
1993
14.รายละเอยดอน
14.1 เกษตรกรควรตรวจนำนมดวยนำยา ซ เอมท เปนงานประจำเพอคดแยกแมโคทเปนเตานม
อกเสบและเปนประโยชนในการจดการฟารม
14.2 ศนยรวมนมใดทใชการตรวจ ซเอมท เพอตรวจคดกรองนำนมรายถงขณะรบนมควรม
เจาหนาทออกตดตามแกปญหาทฟารมจงจะไดผลด
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 7
กรมปศสตว
15.เอกสารอางอง
15.1 โกวทย นธชย และ สณรตน เอยมละมย การควบคมสขภาพของเตานมในโคนม 2531
ในสขภาพและการปองกนโรคในโคนม โดย ไพโรจน อมพวนวงศ คมอการเลยงโคนม
เกษตรวทยานภาพยนยงและพเชษศกดพทกษสกลองคการสงเสรมกจกรรมโคนมหนา235.
15.2 Ginn, R.E., Packard, V.S.,Mochrie, R.D. Jr., Kelley,W.N. and Schultz, L.H. 1985.
Methods to detect abnormalmilk. In: Standardmethods for the examination of dairy
products.15thed.G.H.Richardson(ed.).Washington.D.C.APHA.p.239-241.
15.3 Hinz,C.W.,Hein,G.L.,Hinckley,L.S.,Althaus, J. andBengsch,H., (Ginn,R.E.,Tech
Comm.)1993.Methodstodetectabnormalmilk.In:Standardmethodsfortheexamination
ofdairyproducts.16thed.R.T.Marshall(ed.).Washington.D.C.APHA.p.327-346.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 8
กรมปศสตว
วธหาคาความถวงจำเพาะ
1.วตถประสงค
เพอตรวจสอบความถวงจำเพาะของนำนมณจดรบนมโดยใชlactodensimeterหรอlactometer
2. ขอบขาย
เอกสารนอธบายวธหาคาความถวงจำเพาะในนำนมดบ
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมทมเนอนมตำกวาปกตหรอเตมนำ จะมคาความถวงจำเพาะลดลงหากแยกไขมนออก
จะไดคาความถวงจำเพาะเพมขน
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 lactodensimeter
7.2 กระบอกตวงนำนม(jarหรอcylinder)
7.3 ผาหรอกระดาษทชช
7.4 อางนำควบคมอณหภม
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 กอนใช lactodensimeter เตรยมโดยอนในกระบอกตวงทมนำ แชในอางนำ ควบคมอณหภม
40องศาเซลเซยสทงไวไมตำกวา3นาทนำขนเชดใหแหง
10.2 เตรยมตวอยางนำนมประมาณ150 - 300มลลลตรขนกบขนาดของ lactodensimeter และ
กระบอกตวงนำนมทใช อนตวอยางนำนมท 40 องศาเซลเซยส เพอไมใหไขมนจบตว กลบ
ขวดตวอยางไปมาใหนำนมเขากน เทตวอยางลงในกระบอกตวงนำนมทตงไวในอางนำควบคม
อณหภมท20องศาเซลเซยสระดบนำในอางตองสงกวาระดบนำนมในกระบอกตวงนำนม
10.3 จมlactodensimeterทอนแลวลงในกระบอกตวงนำนมเมอlactodensimeterลอยขนใหกดลง
แลวปลอยมอจากนนยก lactodensimeterขนมาเชดกานใหแหงและสะอาดแลวปลอยลงใน
กระบอกตวงอกครง อานตวเลขตรงขดบนของระดบนำนม ขณะอานตวเลข ตองไมให
lactodensimeterเกาะตดขางกระบอก
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 9
กรมปศสตว
11.การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
12.1 lactodensimeterทใชตองลางใหสะอาด เพอใหเหนมมตรงmeniscusชดมฉะนนจะอานคา
ผดได
13. การรายงานผล
รายงานคาทไดปรบคาแลว
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 ความถวงจำเพาะจะสมพนธกบอณหภมจำเปนตองบนทกอณหภมขณะทอานคาได
14.2 ถาอณหภมนำนมไมตรงกบคาทสอบเทยบการรายงานตองใชคาทไดปรบคาแลว
14.3 นำนมทมการคนตวของไขมน(oilingoff)หรอมกลนหนไมเหมาะทจะนำมาหาคาถ.พ.
14.4 นำนมทมไขมนสงคาถ.พ.จะตำกวาปกตดงนนหากตองการใชคาถ.พ.ตดสนการปลอมปน
นำวธนจะมความคลาดเคลอนสง
14.5 lactodensimeterทใชสวนใหญสอบเทยบท 15หรอ 20องศาเซลเซยสดงนนหากอณหภม
ขณะทำการวดไมได15หรอ20องศาเซลเซยสตองใชคาปรบความถวงจำเพาะตามตารางท2
หรอท 3 แสดงคาปรบความถวงจำเพาะ จะมชวงของอณหภมใกลกบคาทสอบเทยบซงเปน
ความจำกดของการใชlactodensimeter
14.6 สามารถคำนวณหาSNFและTSจากคาความถวงจำเพาะถอวาเปนวธClassOมสตรคำนวณ
สตรคำนวณ%TSในนำนม=1.33F+{273L/(L+1000)}–0.040
F=%ไขมน
L=คาทอานไดจากlactodensimeter
เชน1.029ใชตวเลข29มาเขาสตรคำนวณ
สตรคำนวณ%SNFในนำนม=0.25D+0.22F+0.72
F=%ไขมน
D=(คาถ.พ.ทปรบคาแลว-1)x1000
เชนคาทปรบแลวคอ1.0292–1x1000=29.2
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 10
กรมปศสตว
ตารางท 2 ตารางแสดงคาปรบความถวงจำเพาะ
อณหภม (องศาเซลเซยส) คาปรบ
22.0 +0.0005
21.5 +0.0004
21.0 +0.0003
20.5 +0.0001
20.0 0
19.5 -0.0001
19.0 -0.0003
18.5 -0.0004
18.0 -0.0005
ทมา:Dairyfactorytestmanual.Pittelkow,W.L.andVaughan,G.E.,1973.
ตารางท 3 ตารางแสดงคาปรบความถวงจำเพาะ Quevene lactometer
อณหภม (องศาฟาเรนไฮต) คาปรบ
65.0 +0.0005
64.0 +0.0004
63.0 +0.0003
62.0 +0.0002
61.0 +0.0001
60.0 0
59.0 -0.0001
58.0 -0.0002
57.0 -0.0003
56.0 -0.0004
55.0 -0.0005
ทมา:Laboratoryguideindairychemistrypracticals.DavideL.C.1977.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 11
กรมปศสตว
15. เอกสารอางอง
15.1 Bradley,R.L.Jr.,Arnold,E.Jr.,Barbano,D.M.,Semerad,R.G.,Smith,D.E.andVines,B.,
(Case,R.A.,TechComm.)1993.Chemicalandphysicalmethods.In:Standardmethodsfor
theexaminationofdairyproducts.16thed.R.T.Marshall(ed.).Washington.D.C.APHA.
p.433-531.
15.2 DavideL.C.1977.Lactometertest.In:Laboratoryguideindairychemistrypracticals.Dairy
trainingandresearchinstitute.UniversityofthePhilippines.
15.3 ISO2449:1974.Milkandliquidmilkproducts–Densityhydrometersforuseinproducts
withasurfacetensionofapproximately45mN/m.
15.4 Pittelkow,W.L. andVaughan,G.E., 1973.Solids determination in liquidmilk. In:Dairy
factorytestmanual.Hawkesburyagriculturalcollegepublication.p.107-111.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 12
กรมปศสตว
วธตรวจสอบนำนมดวยแอลกอฮอล (Alcohol test)
1. วตถประสงค
เปนการตรวจสอบความเสถยรของโปรตนในนำนมหนาศนยรบนำนมดบหรอสหกรณโคนม
2. ขอบขาย
วธนใชสำหรบตรวจคณภาพนำนมดบเทานน
3. เอกสารทเกยวของ
การตรวจสอบนำนมโดยการตม(Clotonboilingtest-COB)
4. นยาม
ความเสถยรของโปรตนในนำนมขนกบปรมาณแคลเซยมฟอสเฟตในโครงสรางของเคซอน
ปรมาณซเตรทฟอสเฟตในเวยโปรตนและสภาวะความเปนกรดของนำนม
5. หลกการ
แอลกอฮอลทำใหแคลเซยมฟอสเฟตตกตะกอน เมอแคลเซยมอสระลดลงโปรตนแตกตว เปน
อออนนอยลงแอลกอฮอลรวมตวกบนำจงทำใหโปรตนจบตวเหนตะกอนแยกชด
6. ความปลอดภย
แอลกอฮอลเปนวตถไวไฟผปฏบตงานตองระวงการตดไฟ
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 หลอดทดลองขนาด20x150มลลเมตรและชนวาง
7.2 ปเปตแกวอบแหงขนาด5มลลลตร
7.3 กระบอกตวง
7.4 แอลกอฮอลโลมเตอร(Alcoholometer)
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 นำกลน
8.2 เอทลแอลกอฮอลบรสทธ (absolute ethyl alcohol) เจอจางเปน 68%หรอ 70%หรอ 75%
ความเขมขนของแอลกอฮอลทใชสามารถคำนวณจาก Pearson’s square คำนวณจากสมการ
กรมสมมลยและวดจากแอลกอฮอลโลมเตอร(Alcoholometer)
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 13
กรมปศสตว
วธเตรยมเปอรเซนตเอทลแอลกอฮอล
8.2.1 คำนวณจากPearson’ssquare
8.2.2 คำนวณจากสมการกรมสมมลย
สมการการคำนวณกรมสมมลย N1V1 = N2V2
ตวอยางคำนวณ
ตองการเอทลแอลกอฮอล75%จำนวน1ลตรเตรยมจากเอทลแอลกอฮอลบรสทธ99.9%
โดยแทนคาในสมการดงน75x1,000มลลลตร=99.9xV2
ใชเอทลแอลกอฮอลบรสทธ(V2)=75x1,000/99.9=750.75มลลลตร
เตมนำกลนอก249.25มลลลตรใหเปน1ลตร
8.2.3 ใชแอลกอฮอลโลมเตอร(Alcoholometer)forconfirmation
กอนเจอจางแอลกอฮอลตองคำนวณปรมาณของนำกลนและเอทลแอลกอฮอลทตองใช
เทนำกลนในกระบอกตวง ใสแอลกอฮอลโลมเตอร ในกระบอกตวงเตมแอลกอฮอล จนขด
ตรงกบเปอรเซนตทตองการ
9. สารมาตรฐาน
ความเขมขน
เอทลแอลกอฮอล
เรมตน
(99.9%)
สดสวนเอทล
แอลกอฮอลทตองใช
(75-0=75)
เตรยม1ลตรใช
เอทลแอลกอฮอล
750.75มลลลตร
750.75=1000x
75/(75+24.9)
ความเขมขนเอทลแอลกอฮอลทตองการ75%
นำเปนสวนประกอบ
มเอทลแอลกอฮอล0%
สดสวนนำทตองใช
(99.9-75=24.9)
เตรยม1ลตร
ใชนำ249.25มลลลตร
249.25=1000x
24.9/(75+24.9)
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 14
กรมปศสตว
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ปเปตนำนม2มลลลตรใสหลอดทดลองเตมแอลกอฮอลในปรมาตรเทากน
10.2 ผสมใหเขากนสงเกตการเปลยนแปลงทเกดขน
10.3 หากปฏกรยาทเกดไมชดใหเตมแอลกอฮอลอกเทาหนง(doublevolume)
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
แอลกอฮอลทใชตองเปนชนดเอทลแอลกอฮอล เนองจาก organic solvent แตละชนดจะมคา
dielectricconstantทแตกตางกนและมผลกบความเสถยรของcaseinmicelle
13. การรายงานผล
รายงานเปนบวก(เกดตะกอน)หรอลบ(ไมเกดตะกอน)
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 การเตมAlizarin(C14H
18O
4)ทมนำหนกโมเลกล(M.W.)240.22กรมในแอลกอฮอลเพอชวด
ความเปนกรดเหนปฏกรยาของนำนมกบแอลกอฮอลชดทำใหสามารถอานผลไดงายขน
เอกสารแนะนำสารเคมบรษทMerckแนะนำใชปรมาณ0.5กรมใน96%แอลกอฮอล 100
มลลลตรAlizarinจะใหสyellow-redทpH5.8-7.2
องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาต (FAO) แนะนำใหเตรยม 0.4 กรม ใน 61%
แอลกอฮอล
เอกสารตงแตปค.ศ.1955ของประเทศองกฤษแนะนำใหใช0.1%Alizarinในแอลกอฮอล
14.2 ควรตรวจทกถงนมของสมาชก
ภาพท5ภาพแสดงปฏกรยาของนำนมและแอลกอฮอล
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 15
กรมปศสตว
15. เอกสารอางอง
15.1 Anonymous.1997.Mercktablesforthelaboratory.Darmstadt:MerckKGaA.p.54.
15.2 Bachmann,M.R., 1990.Quality control at reception. In:Handbookonmilk collection in
warmdevelopingcountries.InternationalDairyFederationspecialissueno.9002.Brussels:
InternationalDairyFederation.p.54-87.
15.3 Berg, J.C.T.vanden.1990.Strategy fordairydevelopment in the tropics and subtropics.
Wageningen:Pudoc.p.68-77.
15.4 Chalmers,C.H. 1955.Bacteria in relation to themilk supply.A practical guide for the
commercialbacteriologist.London.EdwardArnold.p.157-159.
15.5 FAO(Foodandagricultureorganizationoftheunitednations).1999.”Manualontheuseof
the LP-System.” [Online]. Available http://WWW.fao.org/ag/aga/publication /lpm/
LPM24.jpg.
15.6 FAO/TCP/KEN/6611Project.2000.”Milktestingandqualitycontrol.”[Online].Available:
http://WWW.fao.org/ag/aga/publication/mpguide/mpgiude2.htm.
15.7 Harding,F. 1995.Hygienic quality. In:Milk quality,Harding,F. (ed.)Glasgow.Blackie
academicandprofessional.p.40-59.
15.8 Horne,D.S.1992.Ethanolstability.In:Advanceddairychemistry.Volume1.Proteins.P.F.
Fox.(ed.)Essex:ElsevierAppliedScience.p.657-689.
15.9 Walstra, P. and Jenness, R. 1984. Dairy chemistry and physics. NewYork:Wiley -
intersciencepublication.p.106,412.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 16
กรมปศสตว
วธตรวจสอบนำนมโดยการตม (Clot on boiling test - COB)
1. วตถประสงค
เปนการตรวจสอบตอเนองหลงจากการตรวจสอบนำนมดวยแอลกอฮอลมผลเปนบวก เพอ
ยนยนความเสถยรของโปรตนในนำนม
2. ขอบขาย
วธนใชสำหรบตรวจคณภาพนำนมดบเทานน
3. เอกสารทเกยวของ
การตรวจสอบนำนมดวยแอลกอฮอล(Alcoholtest)
4.นยาม
5.หลกการ
โปรตนทขาดความเสถยร เมอผานความรอนจะเสอมสภาพ(denature)จงทำใหเกดตะกอน
ไดงาย
6.ความปลอดภย
7.อปกรณและเครองมอ
7.1 หลอดทดลองขนาด20x150มลลเมตรและชนวาง
7.2 หมอตมนำเดอด
7.3 ปเปตแกวอบแหงขนาด5มลลลตร
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
9. สารมาตรฐาน
10.ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ปเปตนำนม 5 มลลลตร ใสหลอดทดลองนำไปใสในหมอนำเดอดทงไว 5 นาท ถาเกด
ตะกอนตวอยางนนตองคดทงไมเหมาะสำหรบนำมาแปรรป
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
ไมควรใหกนหลอดสมผสกนหมอนำเดอด
13.การรายงานผล
รายงานลบ(ไมเกดตะกอน)หรอบวก(เกดตะกอน)
14.รายละเอยดอนๆ
ปจจบนวธนไมปรากฏในเอกสารของSMEDP(ClassDเปนวธทเลกใช)แตFAOยงแนะนำ
ใหประเทศกำลงพฒนาใชเพราะเปนวธทำไดงายเหนผลทนท
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 17
กรมปศสตว
15. เอกสารอางอง
15.1 Bachmann,M.R., 1990.Quality control at reception. In:Handbookonmilk collection in
warmdevelopingcountries.Internationaldairyfederationspecialissueno.9002.Brussels:
Internationaldairyfederation.p.54-87.
15.2 Berg,J.C.T.vanden.1990.Strategyfordairydevelopment in the tropicsand subtropics.
Wageningen:Pudoc.p.68-77.
15.3 FAO/TCP/KEN/6611Project.2000.”Milktestingandqualitycontrol.”[Online].Available:
http://WWW.fao.org/ag/aga/publication/mpguide/mpgiude2.htm.
15.4 Harding,F. 1995.Hygienic quality. In:Milk quality,Harding,F. (ed.)Glasgow:Blackie
academicandprofessional.p.40-59.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 18
กรมปศสตว
วธตรวจสอบนำนมดวยรซาซรน (Resazurin reduction test)
1. วตถประสงค
เปนการตรวจสอบเชงคณภาพของนำนมวามจลนทรยอยมากหรอนอย โดยดการเปลยนสของ
resazurin
2. ขอบขาย
วธนใชสำหรบตรวจคณภาพนำนมดบของสหกรณฯหรอ นำนมรายสมาชก และตวอยาง
ทเกบมาตองตรวจภายใน24ชวโมง
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
resazurinคอสทใชเปนสารบงช(indicator)
5. หลกการ
จลนทรยชนดmesophiles เปลยน redoxpotentialของนำนมทำใหสของ resazurin เปลยน
จากมวงนำเงนเปนสมวงแดงและสชมพของ resorufinหากปฏกรยาดำเนนไป resorufinจะจางลง
จนไมมสอยในรปของdehydroresorufin
การเปลยนส resazurinจากนำเงนเปนชมพขนกบออกซเจนและEh (oxidation– reduction
potential)นอยกวาจากสชมพเปนสขาว
6. ความปลอดภย
resazurinมความระคายเมอถกผวหนงตองรบลางนำ
7. อปกรณเครองมอและวสดทใช
7.1 หลอดแกวทดลองฝาเกลยวนงฆาเชอขนาดเสนผานศนยกลางภายนอกประมาณ16มลลเมตร
ยาว150มลลเมตร
7.2 ไมโครปเปตและทปนงฆาเชอขนาด1มลลลตร
7.3 ปเปตแกวอบแหงขนาดปรมาตร10มลลลตร
7.4 pipetteaidหรอลกยาง
7.5 อางนำควบคมอณหภม36±1องศาเซลเซยสมฝาปด
7.6 ปากคบ
7.7 Autoclave
7.8 Lovibondcomparatorและจานสเบอร4/9หรอแผนกระดาษเทยบส
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 เมดสresazurin(resazurintablets)
8.2 นำกลน50มลลลตรบรรจขวดสชานงฆาเชอ
8.3 นำนมตมหรอนมยเอชทรสจด
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 19
กรมปศสตว
วธเตรยมนำยา resazurin
ลนไฟปากคบคบเมดสresazurin1เมดใสในขวดสชาบรรจนำกลนปรมาตร50มลลลตรทนง
ฆาเชอไวแลว เขยาใหเขากนจนเมดสละลายหมดเปนเนอเดยวกน เกบใหพนแสง ในตเยนอณหภม
ประมาณ 4 องศาเซลเซยส (ตามเอกสารกำกบ) ใหระบวนทเตรยมบนฉลากขวดนำยาทใชควร
เตรยมใหมทกสปดาห
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนวธปฏบตการ
10.1 สมตวอยางนำนมจากถงของสมาชกรวมกนประมาณ200มลลลตร
10.2 ใชปเปตแกวดดนำนม10มลลลตรใสหลอดทดลองแลวใชไมโครปเปตดดนำยาresazurinท
ละลายดแลว1มลลลตรใสในหลอดทดลองปดฝาใหแนน
10.3 นำหลอดทดลองใสในอางนำควบคมอณหภม 36 ± 1องศาเซลเซยสระดบนำในอางตองสง
กวาระดบนำนมประมาณ2.5 เซนตเมตร ใชเวลาประมาณ10นาท รอใหอณหภมนำนมใน
หลอดทดลองได 36 องศาเซลเซยส จากนนกลบหลอดไปมา 3 ครงหามเขยา แลวจบเวลา
1ชวโมง
10.4 เมอครบ1ชวโมงเทยบสทเกดขนกบLovibondcomparatorหรอแผนกระดาษเทยบสวาเปน
มวงนำเงนมวงแดงชมพหรอสขาว โดยใชหลกวา 4/5ของหลอดเปลยนส ถอวาเปนสนน
กรณทไมมLovibondcomparatorหรอแผนกระดาษเทยบสสามารถเปรยบเทยบสกบcontrol
reagentบนทกผลกลบหลอดทดลอง1ครงใหนำนมเขากนแลวใสในอางนำควบคมอณหภม
จบเวลาตออก1ชวโมง
10.5 ชวโมงท2กลบหลอดทดลองใหนำนมเขากน
10.6 ชวโมงท3บนทกผลการเปลยนแปลงของสในหลอดทดลองโดยใชหลกการดงกลาวขนตน
ภาพท6ภาพแสดงผลresazurinreductiontest
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 20
กรมปศสตว
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
12.1 หลอดควบคมมสองหลอดคอcontrolreagentและcontrolblank
controlreagentเตรยมจากนำนมตมหรอนมยเอชทรสจดใสหลอดทดลอง10มลลลตรกบ
นำยารซาซรน 1มลลลตร เพอตรวจสอบการเปลยนสของตวอยางทดสอบไมไดเกดจากนำยา
รซาซรนนำยาไมมการปนเปอน
control blank เตรยมจากนำนมตมหรอนมย เอชท รสจด 10มลลลตร ใสหลอดทดลอง
เพอใหมนใจวานำนมทใชในหลอดcontrolreagentเปนปกตไมมการเปลยนแปลง
หลอดควบคมทงสองหลอดตองใสในอางนำพรอมตวอยางทดสอบและตลอดชวงเวลาตรวจ
สอบหลอดควบคมcontrolreagentตองไมมการเปลยนแปลงของสหลอดcontrolblankไมม
การเปลยนแปลงลกษณะ
12.2 วธตรวจสอบวาอณหภมนำนมในหลอดทดลองได 36 ± 1 องศาเซลเซยส ใหเตรยมนำนม
ในหลอดทดลอง11มลลลตรใสไปพรอมตวอยางแลววดอณหภมนำนมจากหลอดน
12.3 นำนมเมอทงไวจะเกดชนไขมน (cream layer)บนผวนม จลนทรยบางสวนจะเกาะกนทชน
ไขมนนเพอใหจลนทรยกระจายจงตองกลบหลอดทดลองทกครงหลงจากอานผล
13. การรายงานผล
รายงานผลการเปลยนสทเกดขนในชวโมงท 1และหรอ 3 โดยแบงเกรดตามระเบยบสหกรณ
หรอศนยนม
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 วธนไมเหมาะทจะตรวจตวอยางเกบเกน24ชวโมง
14.2 การทำงานตองเปนaseptictechnique
14.3 นำนมเกบรกษาทอณหภมตำหรออยท 4องศาเซลเซยส เปนระยะเวลาหนงจลนทรยภายใน
นำนมตองใชเวลาในการปรบตวเกดปฏกรยาreduction
14.4 นำนมทมจลนทรย psychrotrophic bacteria จะเกดการเปลยนสไดชากวาจลนทรยกลม
mesophiles
14.5 นำนมทมจลนทรยทนรอน(Thermoduric)อยมากการเปลยนสจะเกดชา
14.6 วธนไมเหมาะกบนำนมทมจลนทรยจำนวนนอย
14.7 จลนทรยบางชนดทสามารถเกดปฏกรยาreductionไมสามารถเพาะขนในอาหารเลยงเชอ
14.8 นำนมทมโซมาตกเซลลมากอาจไมเหนการเปลยนสรซาซรนในชวโมงแรกจงตองรอดผลใน
ชวโมงท3
14.9 ออกซเจนจะทำใหการเปลยนสเกดชา
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 21
กรมปศสตว
14.10นำนมทมยาปฏชวนะตกคางจะเกดการเปลยนสชา
14.11ไมควรเกบจานเทยบสใหถกแสงแดดโดยตรง
15. เอกสารอางอง
15.1 Edmondson, J.E., Golden, R. andWedle, D.B. (Marshall R.T. Tech. Comm.). 1985.
Reductionmethods.In:Standardmethodsfortheexaminationofdairyproducts.15thed.,
G.H.Richardson(ed.)Washington.D.C.:APHA.p.259-264.
15.2 Harding,F. 1995.Hygienic quality. In:Milk quality,Harding,F. (ed.)Glasgow.Blackie
academicandprofessional.p.40-59.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 22
กรมปศสตว
วธตรวจสอบนำนมดวยเมธลนบล (Methylene blue reduction test)
1. วตถประสงค
เปนการตรวจสอบ เชงคณภาพของนำนมวามจลนทรยอยมากหรอนอยโดยดการเปลยนสของ
methyleneblue
2. ขอบขาย
ใชสำหรบตรวจนำนมรวมสหกรณฯหรอนำนมรายสมาชก โดยตวอยางทเกบมาตองตรวจ
ภายใน24ชวโมง
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
Methyleneblueคอสทใชเปนสารบงช(indicator)
5. หลกการ
จลนทรยกลมทสรางเอนไซม reductase จะเปลยนสเขยวนำเงนของ methylene blue
thiocyanate เปนสขาวของ leucomethyleneหากจลนทรยในนำนมมจำนวนมากจะทำใหเปลยนเปน
สขาวเรว
6. ความปลอดภย
ยงไมมรายงานอนตรายของสmethyleneblueในมนษย
7. อปกรณเครองมอและวสดทใช
7.1 หลอดแกวทดลองฝาเกลยวนงฆาเชอขนาดเสนผานศนยกลางภายนอกประมาณ16มลลเมตร
ความยาวหลอด150มลลลตรและชนวาง
7.2 ปเปตแกวอบแหงขนาด10มลลลตร
7.3 pipetteaidหรอลกยาง
7.4 อางนำควบคมอณหภม36±1องศาเซลเซยสเปนอางทมฝาปด
7.5 เทอรโมมเตอรสำหรบทวนสอบอณหภมอางนำ
7.6 ปากคบ
7.7 Autoclave
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 เมดสmethyleneblue(methylenebluetablets)
8.2 นำกลน400มลลลตรบรรจในขวดแกวทบแสงฝาเกลยวนงฆาเชอ
8.3 นำกลน25มลลลตรบรรจขวดแกวทบแสงฝาเกลยวนงฆาเชอ
8.4 นำนมตมหรอนมยเอชทรสจด
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 23
กรมปศสตว
วธเตรยม stock methylene blue thiocyanate solution
ลนไฟปากคบ คบเมดส methylene blue 1 เมด ละลายในนำกลนทนงฆาเชอแลว ปรมาตร 400
มลลลตรใหเปนเนอเดยวกน
วธเตรยม working methylene blue solution
ใชปเปตดด stockmethyleneblue solution25มลลลตร ใสในนำกลนทนงฆาเชอแลว25มลลลตร
(การเตรยมworking solutionจะใชสดสวนของ stocking solutionและนำกลนปรมาตรทเทากน)
เกบใหพนแสง ในตเยนอณหภมประมาณ4องศาเซลเซยส ใหระบวนทเตรยมบนฉลากขวดนำยาท
ใชควรเตรยมใหมทกสปดาห
9 สารมาตรฐาน
10. ขนตอนวธปฏบตการ
10.1 ใชปเปตดดนำนมปรมาตร10มลลลตรใสหลอดทดลอง
10.2 ปเปตนำยาworkingmethyleneblueปรมาตร1มลลลตรใสในหลอดทดลองทมนำนมอยปด
ฝาใหแนน
10.3 นำหลอดทดลองใสในอางนำควบคมอณหภม 36 ± 1 องศาเซลเซยส ระดบนำตองสงกวา
ระดบนำนมในหลอดประมาณ2.5 เซนตเมตรหรอใชเวลาประมาณ10นาท เพอใหอณหภม
นำนมในหลอดทดลองเทากบอณหภมของนำในอางกลบหลอด3ครงใหนำนมและนำยาผสม
เขากนจากนนจบเวลา30นาทเมอครบ30นาทสงเกตการเปลยนสประมาณ4/5ของนำนม
ในหลอดทดลองเปลยนสเปนสขาวถอวาสนสดใหรายงาน30นาท
10.4 หากนำนมยงไมเปลยนสใหกลบหลอดทดลอง 1 ครง จบเวลาตออก 1 ชวโมงทำเชนนจน
สนสดการทดสอบเมอ4/5ของนำนมในหลอดทดลองเปลยนสเปนสขาว
ภาพท7แสดงผลmethylenebluereductiontest
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 24
กรมปศสตว
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
12.1 หลอดควบคมมสองหลอดคอcontrolreagentและcontrolblank
controlreagentเตรยมจากนำนมตมหรอนมยเอชทรสจดใสหลอดทดลอง10มลลลตรกบ
นำยาworkingmethylene blue 1มลลลตร เพอตรวจสอบการเปลยนสของตวอยางทดสอบ
ไมไดเกดจากนำยานำยาไมมการปนเปอน
controlblankเตรยมจากนำนมตมหรอนมยเอชทรสจด10มลลลตรใสหลอดทดลองเพอ
ใหมนใจวานำนมทใชในหลอดcontrolreagentเปนปกตไมมการเปลยนแปลง
หลอดควบคมทงสองหลอดตองใสในอางนำพรอมตวอยางทดสอบและตลอดชวงเวลาตรวจ
สอบหลอดควบคม control reagent ตองไมมการเปลยนแปลงของส หลอด control blank
ไมมการเปลยนแปลงลกษณะ
12.2 วธตรวจสอบวาอณหภมนำนมในหลอดทดลองได 36 ± 1 องศาเซลเซยส ใหเตรยมนำนม
ในหลอดทดลอง11มลลลตรใสไปพรอมตวอยางแลววดอณหภมนำนมจากหลอดน
12.3 นำนมเมอทงไวจะเกดชนไขมน (cream layer)บนผวนม จลนทรยบางสวนจะเกาะกนทชน
ไขมนนเพอใหจลนทรยกระจายจงตองกลบหลอดทดลองทกครงหลงจากอานผล
13. การรายงานผล
รายงานชวโมงเปลยนสแบงเปนเกรดตามระเบยบทสหกรณฯกำหนด
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 วธนไมเหมาะทจะตรวจตวอยางเกบเกน24ชวโมง
14.2 การทำงานตองเปนaseptictechnique
14.3 นำนมเกบรกษาทอณหภมตำหรออยท 4องศาเซลเซยส เปนระยะเวลาหนง จลนทรยภายใน
นำนมตองใชเวลาในการปรบตวเกดปฏกรยาreduction
14.4 นำนมทมจลนทรย psychrotrophic bacteria จะเกดการเปลยนสไดชากวาจลนทรยกลม
mesophiles
14.5 นำนมทมจลนทรยทนรอน(Thermoduric)อยมากการเปลยนสจะเกดชา
14.6 วธนไมเหมาะกบนำนมทมจลนทรยจำนวนนอย
14.7 ออกซเจนจะทำใหการเปลยนสเกดชา
14.8 นำนมทมยาปฏชวนะตกคางจะเกดการเปลยนสชา
15. เอกสารอางอง
15.1 Edmondson, J.E., Golden, R. andWedle, D.B. (Marshall R.T. Tech. Comm.). 1985.
Reductionmethods.In:Standardmethodsfortheexaminationofdairyproducts.15thed.,
G.H.Richardson(ed.)Washington.D.C.APHA.p.259-264.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 25
กรมปศสตว
วธตรวจสอบยาปฏชวนะตกคางเบองตนในนำนม
1. วตถประสงค
เพอตรวจสอบการปนเปอนและการตกคางของยาปฏชวนะในนำนมดบ
2. ขอบขาย
วธนใชกบนำนมดบและนำนมแปรรป เพอตรวจสารยบยงกลม beta lactamและสารยบยง
ชนดอน
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมทบมกบอาหารทมเชอจลนทรยGeobacillus stearothermophilus เมอเจรญ และใช
อาหารจะเกดกรดทำใหสของbromcresolpurple เปลยนจากสมวงเปนสเหลองหากในนำนมมสาร
ยบยงการเจรญของเชอ เชอจลนทรยจะไมเจรญไมสามารถใชอาหารสของหลอดทดสอบจงยงคง
เปนสมวง
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 ชดทดสอบDelvotest®หรอเทยบเทา
7.2 อางนำควบคมอณหภมชนดอางนำวน64±2องศาเซลเซยสหรอblockheater
7.3 Thermometerสำหรบวดอณหภม
7.4 Floatingrackสำหรบวางตวอยาง
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 ตวอยางควบคมลบ ใชนำนมปราศจากสารยบยงทมไขมนอยระหวาง 0 – 3.5%และเนอนม
นอยกวา13%
8.2 ตวทำละลายสารมาตรฐานPenicillinase(betalactamase)เกบท0–4.4องศาเซลเซยส
9. สารมาตรฐาน
9.1 Stock penicillin solution ใชชนดเตรยมสำเรจPMpositive controlหรอ เตรยมจาก sodium
หรอpotassiumpenicillinGใหเปน1,000 IU/mLสามารถเกบแชแขงท -10องศาเซลเซยส
ไดนาน6เดอน
9.2 ตวอยางควบคมบวกเตรยมโดยเจอจางstockpenicillinsolutionดวยนำนมทไมมสารยบยงให
เปน0.008หรอ0.010IU/mL(4.8ug/L)แบงเปนหลอดหลอดละ10มลลลตรเกบแชแขงท
-10องศาเซลเซยสไดนาน6เดอน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 26
กรมปศสตว
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ดดตวอยางนำนมทผสมใหเขากน 0.1มลลลตร ใสในชดทดสอบDelvotest®หรอเทยบเทา
พรอมกบตวอยางควบคมลบและตวอยางควบคมบวก
10.2 นำหลอดทดสอบใสในอางนำควบคมอณหภมหรอblockheaterท64±2องศาเซลเซยสเปน
เวลา 2.5ชวโมงหากตวอยางควบคมลบยงไมเปลยนเปนสเหลอง ใหจบเวลาตออก 10นาท
สวนตวอยางควบคมบวกตองไมเปลยนส(คงเปนสมวง)
10.3 ตวอยางทดสอบทไมเกดการเปลยนส ยงคงเปนสมวง หรอเหลอง – มวง ใหทำซำอกครง
พรอมกบหยด 0.2 มลลลตร penicillinase ในตวอยางหลงจากบม 64 ± 2 องศาเซลเซยส
ตวอยางนนๆตองเปลยนเปนสเหลองเปนการยนยนวาตวอยางมpenicillinตกคางในนำนม
ภาพท8แสดงปฏกรยาการตรวจยาปฏชวนะเบองตน
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
สำหรบทก lot ของชดทดสอบ กอนใชงานจำเปนตองตรวจสอบประสทธภาพโดยใช
สารละลายpenicillinทมความเขมขนในระดบตางๆ0.002,0.004,0.006,0.008และ0.010 IU/mL
หรอ(1.2,2.4,3.6,4.8,และ6.0ug/mL)เจอจางดวยนำนมทไมมสารยบยง
แบงสารมาตรฐานความเขมขนในระดบตางๆ เปน 2ชดชดละ 5มลลลตร รวมทงนำกลน
และนำนมทไมมสารยบยงอนในอางนำควบคมอณหภมท 82 ± 2องศาเซลเซยส เปนเวลา 3นาท
แลวทำใหเยนทนททอณหภมหองหยด 0.2มลลลตร penicillinaseลงในชดทดสอบชดใดชดหนง
เขยาใหเขากน ทงทอณหภมหอง 15 นาท จากนน ดด 0.1 มลลลตร ของทกๆ ตวอยางลงใน
ชดทดสอบปดปากหลอดดวยเทป ใสในอางนำควบคมอณหภมท 64 ± 2 องศาเซลเซยส หรอ
blockheaterเปนเวลา2.5ชวโมง
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 27
กรมปศสตว
การแปรผลเปนบวกหรอลบกบสารตกคาง beta - lactam ใหดเปนคของตวอยางทใส
penicillinaseกบตวอยางทไมใส
ผลลบหลอดผานความรอนสเหลองมpenicillinaseสเหลอง
ผลลบหลอดผานความรอนสมวงมpenicillinaseสมวง
ผลลบหลอดผานความรอนสเหลอง-มวงมpenicillinaseสเหลอง-มวง
ผลบวกหลอดผานความรอนสเหลอง-มวงมpenicillinaseสเหลอง
ผลบวกหลอดผานความรอนสมวงมpenicillinaseสเหลอง
13. การรายงานผล
หลอดสเหลองรายงานผลลบ
หลอดสมวงรายงานผลบวก
หลอดทเปนสมวงหรอสเหลอง – มวง เมอทำซำโดยหยด penicillinase แลวเปลยนเปน
สเหลองรายงานผลบวกมกลมbeta–lactamตกคาง
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 การใชอางนำควบคมอณหภมชนดอางนำวนเพอใหมการกระจายของความรอน
14.2 pipetteทมาพรอมชดทดสอบตองไมนำกลบไปใชซำ
15. เอกสารอางอง
15.1 รงโรจนารกษ จ. ชดทดสอบยาตกคางในนมและผลตภณฑนม วารสารกรมวทยาศาสตร
การแพทย2541;40:209-20
15.2 Anonymous. 1991.Detection and confirmation of inhibitors inmilk andmilk products.
BulletinofinternationaldairyfederationNo.258.Brussels:IDF.
15.3 Anonymous.2004.Delvotest.DFS-Dairyingredient.
15.4 Bishop,J.R.,Senyk,G.F.andDuncan,S.E..(Case,R.A.Tech.Comm.)1985.Detectionof
antibiotic/drug residues in milk and dairy products. In : Standard methods for the
examination of dairy products. 16 th ed.,R.T.Marshall (ed.)Washington.D.C. :APHA.
p.347-395.
15.5 Bradley,R.L.Jr..2005.Dairyproducts.AOACOfficialmethod982.18In:Officialmethods
ofanalysisofAOACinternational.18 thed.Dr.W.Horwitz (ed.)andDr.G.W.Latimor
(ass.ed.).AOAC:Chapter33.p.40–50
15.6 ISO/TS 26844 /IDF/RM 215:2006. Milk and milk products – Determination of
antimicrobialresidues-Tubediffusiontest.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 28
กรมปศสตว
วธตรวจสอบจดเยอกแขงในนำนม
1.วตถประสงค
เพอตรวจการปลอมปนนำในนำนม
2.ขอบขาย
เปนวธหาจดเยอกแขงในนำนมดวยThermistorcryoscope
3.เอกสารทเกยวของ
ตารางคาจดเยอกแขง(m๐C)ของโซเดยมคลอไรดในระดบความเขมขนตางๆ
4.นยาม
5.หลกการ
การลดอณหภมนำนมใหลงไปถงความเยนยงยวด โดยดงความรอนจากนำนมดวยสาร
หลอความเยนpropyleneglycolเมออณหภมคงทจะเปนคาของจดเยอกแขง
6.ความปลอดภย
7.อปกรณและเครองมอ
7.1 หลอดแกวใสตวอยาง(sampletube)
7.2 ไมโครปเปต2.5มลลลตร
7.3 Thermistorcryoscope
8.สารเคม
นำยาCalibrationและนำยาReference
9.สารมาตรฐาน
10.ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ทงใหอณหภมตวอยางเทากบอณหภมหอง ผสมตวอยางนำนมใหเขากนโดยกลบขวด
ใสตวอยางไปมา
10.2 ดดตวอยางใสหลอดแกวตวอยางละ2.5±0.1มลลลตร
10.3 นำหลอดแกวใสในเครอง เมอนำยาหลอเยนดงความเยนออกจากนำนมจะทำใหนำนมแขงตว
คาทอานไดเปนจดเยอกแขง
11. การคำนวณ
12.การควบคมคณภาพ
12.1 ตองCalibrateเครองอยางสมำเสมอดวยนำยาCalibration
12.2 กอนใชเครองทกครงตองวดดวยนำยาReference
12.3 สามารถเตรยมนำเกลอเพอเปนตวอยางในการควบคมคณภาพตามตารางท4
12.4 ตวอยางทดสอบทกชนดทเขาเครองตรวจตองไมมฟองอากาศ
12.5 นำยาpropyleneglycolควรเปนชนดสารละลาย33%v/v
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 29
กรมปศสตว
ตารางท 4 คาจดเยอกแขงของนำเกลอในระดบความเขมขนตางๆ
NaCI solution NaCI solution at 20 OC Freezing point
g/kg g/l mOC
6.763 6.731 -400.0
6.901 6.868 -408.0
7.625 7.587 -450.0
8.489 8.444 -500.0
8.662 8.615 -510.0
8.697 8.650 -512.0
8.835 8.787 -520.0
9.008 8.959 -530.0
9.181 9.130 -540.0
9.354 9.302 -550.0
9.475 9.422 -557.0
10.220 10.161 -600.0
ทมา:ISO5764/IDF108:2009Milk-Determinationoffreezingpoint-Thermistorcryoscopemethod
(Referencemethod).
ภาพท9ภาพแสดงวธตรวจจดเยอกแขงในนำนม
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 30
กรมปศสตว
13. การรายงานผล
รายงานผลเปนอณหภมหนวยเปนองศามลลเซลเซยส
14. รายละเอยดอนๆ
คาจดเยอกแขงทผดปกตอาจเกดจาก
14.1 หลอดใสตวอยาง(sampletube)หรอstirringwireหรอprobeไมสะอาด
14.2 ความหนาเนอแกวของหลอดใสตวอยางไมสมำเสมอหนาไมควรเกน0.1มลลเมตร
14.3 ปรมาตรของนำนมทใชตรวจไมสมำเสมอ
14.4 เครองตรวจนำนมไมไดผานการCalibration
14.5 อาหารคณภาพตำมผลทำใหจดเยอกแขงมคาเขาใกลศนย และการเลยงโคดวยอาหารขนจะม
ผลทำใหจดเยอกแขงใกลศนยมากกวาการเลยงดวยอาหารหยาบเพราะอาหารขนมเยอใยนอย
14.6 การใหโคมนำดมสมำเสมอตลอดเวลา จะทำใหคาจดเยอกแขงนงกวาการใหนำครงละมากๆ
เพราะการใหนำจะสมพนธกบคา osmotic pressure ในเลอด เมอโครบนำครงละมากๆนานๆ
ครงเชนการใหนำแกโคกอนรดนมเปนตนจะทำใหคาจดเยอกแขงเขาใกลศนย
14.7 โคนมทเลยงในภมอากาศรอนจะมคาจดเยอกแขงสงขน(เขาใกลศนย)
14.8 นำนมจากโคทเปนโรคเตานมอกเสบจะมคาเขาใกลศนยทงนเนองจากสมดลยของเกลอแร
และนำตาลจะเสยการผลตนำนมลดลง
14.9 เปนความผดปกตเฉพาะตวโค
14.10 นำนมเปนกรด(มากกวา0.18กรมกรดแลคตค/นม100มล.)
14.11 มคลอรนในนำนม
14.12 เกษตรกรเจตนาเตมเกลอในนำนม
15. เอกสารอางอง
15.1 Anonymous.1983.MeasurementofextraneouswaterbythefreezingpointtestIDFbulletin
document154Brussels.
15.2 Anonymous.1995.Addedwaterandthefreezingpointofmilk.AdvancedInstruments,Inc.
15.3 ISO5764/IDF108 : 2009Milk -Determination of freezingpoint -Thermistor cryoscope
method(Referencemethod).
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 31
กรมปศสตว
วธวเคราะห ไขมนในนำนม (Rose - Gottlieb)
1. วตถประสงค
เปนวธมาตรฐานสำหรบหาไขมนในนำนม
2. ขอบขาย
สำหรบวเคราะหไขมนในนำนม
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมทม NH4OH และแอลกอฮอล เมอเตมอเธอร และปโตรเลยมอเธอร เพอสกดไขมน
หลงจากระเหยอเธอรออกแลวอบไขมนใหแหงคำนวณปรมาณไขมนในหนวยรอยละโดยนำหนก
6. ความปลอดภย
6.1 สารเคมทใชเปนสารไวไฟผปฏบตงานตองมความระมดระวงและทราบMSDS
6.2 สCongoredเปนcarcinogenผปฏบตงานตองไมสมผสโดยตรงขณะหยบจบตองสวมถงมอ
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 เครองชงไฟฟาอานไดละเอยด0.1มลลกรม
7.2 CentrifugeสำหรบใชกบMojonniertypefat-extractionflasksความเรว500-600รอบตอนาท
7.3 อปกรณสำหรบกลนหรอระเหยอณหภมไมเกน100องศาเซลเซยส
7.4 ตอบอณหภม102±2องศาเซลเซยส
7.5 Waterbath
7.6 Mojonniertypefat-extractionflasksพรอมจกและrack
7.7 ขวดฉดนำ
7.8 จานสแตนเลสเสนผานศนยกลาง80-100มลลเมตรสง50มลลเมตรสำหรบรองรบไขมน
7.9 กระบอกตวงขนาด5และ25มลลลตร
7.10 Pipetteขนาด10มลลลตร
7.11 คม
7.12 Volumetricflaskขนาด100มลลลตร
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 32
กรมปศสตว
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 Ammoniasolutionชนด25%(m/m)[p20(NH3)≈910g/L]ARgrade
8.2 Ethanol(C2H5OH)94%(v/v)
8.3 Congo-redsolutionเตรยมจากcongored1กรมเตมนำใหถง100มลลลตร
8.4 Diethylether(C2H
5OC
2H
5)ตองไมมperoxidesและantioxidantsไมมากกวา2มลลกรม
8.5 Lightpetroleumชนดจดเดอดระหวาง30–60องศาเซลเซยสหรอpentane(CH3[CH
2]
3CH
3)
ชนดจดเดอด36องศาเซลเซยส
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 เตรยมสารละลายผสมDiethyletherและLightpetroleumในอตราสวน1:1
10.2 เตรยมจานสแตนเลส สำหรบรองรบไขมนอบในตอบ อณหภม 102 ± 2 องศาเซลเซยส
1ชวโมงแลวทงใหเยนจากนนใชคมหยบจานแตละใบชงนำหนก
10.3 เตรยมตวอยางนำนมโดยอนในwaterbathอณหภม35 -40องศาเซลเซยสกลบขวดตวอยาง
ไปมาใหตวอยางเขากน อยาใหเกดฟองหรอเกดไขมนแยกชน ทำใหเยนทนทท 20 องศา
เซลเซยสกลบขวดตวอยางไปมา3-4ครงใหตวอยางเขากน
10.4 ชงตวอยาง 10 กรมใสในMojonnier type fat-extraction flasks เตม ammonia solution 2
มลลลตร ผสมใหเขากนจากนนเตม ethanol 10 มลลลตร กลบตวอยางไปมา ระวงอยาให
ตวอยางถงปากขวดหยดcongo-red2หยด(สามารถเลยงขนตอนนไมตองหยดcongo-red)
10.5 เตม diethyl ether 25มลลลตรปดจกแลวเขยาแรงๆประมาณ1นาททำใหเยนดวยนำกอก
เมอเปดจกใหชะดวยสวนผสมของdiethyletherและlightpetroleumลงในflask
10.6 เตมlightpetroleum25มลลลตรปดจกเขยาเบาๆประมาณ30วนาทแลวเขยาแรงๆประมาณ
1นาท
10.7 ปนเหวยงดวยเครอง centrifugeความเรว 500-600รอบตอนาท ถาไมมเครอง ใหตงทงไว 30
นาททำใหตวอยางเยนดวยนำกอก
10.8 เปดจกแลวชะจก และชะดานในของ flask ดวย สวนผสมของ diethyl ether และ light
petroleumเตมนำลงในflaskเพอเทsolventสวนบนออกใสจานสเตนเลสสำหรบรองรบไขมน
10.9 ใหสกดซำอก ชะภายใน flask ใหทวอก 2 รอบดวย ethanol 5 มลลลตร diethyl ether 15
มลลลตรและlightpetroleum15มลลลตรตามลำดบขนตอน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 33
กรมปศสตว
10.10อบแหงทอณหภม 102± 2องศาเซลเซยส1ชวโมง เมอเอาออกจากตอบใหสงเกตถาไขมน
ทไดไมใสตองทำใหมถาไขมนทไดใสรอใหเยนในหองชงประมาณ30นาทระวงอยาใหฝนผง
หลนใส ไมตองวางในตดดความชนชงดวยเครองใหใกล 0.1มลลกรมชงซำจนแนใจวาคานง
คอมคาตางกนไมเกนหรอนอยกวา0.5มลลกรมนำคาทนอยทสดมาแทนคาm1 ในสตรการ
คำนวณ
11. การคำนวณ
Wf=[(m
1–m
2)-(m
3–m
4)]/m
0x100%
Wf=นำหนกทสกดไดมหนวยเปนเปอรเซนต
m0=นำหนกของตวอยางมหนวยเปนกรม
m1=นำหนกภาชนะรองรบและไขมนมหนวยเปนกรม
m2=นำหนกภาชนะรองรบมหนวยเปนกรม
m3=นำหนกภาชนะรองรบblankและสารอนทปนมาในsolventมหนวยเปนกรม
m4=นำหนกภาชนะรองรบblankมหนวยเปนกรม
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
12.1 เพอตรวจสอบวธ ใหเตรยมตวอยาง blankควบคกบตวอยางทดสอบโดยใชนำ 10มลลลตร
หากคาทไดแตละครงมากกวา1.0มลลกรมตองตรวจสอบคณภาพสารเคมทใช
12.2 ตรวจสอบคณภาพของสารเคมทใช โดยเตรยมเพมภาชนะรองรบไขมน เปลาๆ เพอ
เปรยบเทยบคาไมควรตางกนมากกวา1.0มลลกรม
13. การรายงานผล
รายงานเปนรอยละโดยนำหนก
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 สcongored เตมเพอใหเหนชนบนของsolventและสวนลางทเปนชนของนำใหชดสามารถ
เลยงไมใชเพราะเปนสารกอมะเรง
15. เอกสารอางอง
15.1 ISO 1211/IDF1: 2010 Milk -Determination of fat content - Gravimetric methods
(Referencemethod).
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 34
กรมปศสตว
วธวเคราะหไขมนในนำนม Gerber Method (Butyrometric methods)
1. วตถประสงค
เปนวธสำหรบหาไขมนในนำนมโดยใชbutyrometer
2. ขอบขาย
ใชสำหรบหาไขมนในนำนมดบ
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมเมอรวมตวกบกรดซลฟรคเขมขน (Sulphuric acidH2SO
4) โปรตนจะถกยอย เอมล
แอลกอฮอล (Amyl alcohol)ทเตมชวยในการแยกชน เมอนำไปปนเหวยง ไขมนจะรวมตวกนชน
ของไขมนบนกานButyrometerทเกดขนแสดงปรมาณไขมนของตวอยางนน
6. ความปลอดภย
กรดซลฟรคเขมขนมความกดกรอนรนแรงและระคายตอผวหนงและเยอบ ขณะหยบจบตอง
สวมถงมอและควรทำงานในตดดควน
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 Butyrometerชนดสำหรบหาไขมนในนำนมมขดความละเอยด 0.1%พรอมจกปดและ rack
สำหรบวาง
7.2 Pipetteหรอเครองชง
7.3 Gerbercentrifuge
7.4 Waterbath
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 กรดซลฟรคเขมขน (Sulphuric acid H2SO
4) ชนดAR grade ความหนาแนนท 20 องศา
เซลเซยสมคา1.816±0.004กรมตอมลลลตรหรอมคามวล90.4±0.8%
8.2 เอมลแอลกอฮอล(Amylalcohol)เปนชนดARgradeมคาความถวงจำเพาะ0.811±0.002ท
20องศาเซลเซยสไมมสารอนเชนsecondarypentanol,2-methylbutan-2ol,2-furfuraldehyde,
gasolineและderivativesของbenzeneเจอปน
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 อนตวอยางนำนมทอณหภม40องศาเซลเซยสในอางนำควบคมอณหภมกลบขวดตวอยางไป
มาเบาๆไมใหเกดฟองใหนำนมเปนเนอเดยวกน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 35
กรมปศสตว
10.2 เทกรดซลฟรคเขมขน10มลลลตรลงในbutyrometerไมใหเลอะกานและเกดฟอง
10.3 เอยงbutyrometerรนนำนมลงดานขางชาๆ
10.4 เตม เอมลแอลกอฮอล 1 มลลลตร ปดจก ใหจกอยดานบน แลวเขยาแรงๆ ประมาณ 30
วนาทจากนนควำbutyrometerแลวเขยาขนลงอกประมาณ10ครง
10.5 นำไปcentrifugeทความเรว1,100±100r.p.m.นาน4นาทถาไมสามารถปนเหวยงไดทนท
ควรแชในอางนำควบคมอณหภม37องศาเซลเซยส
10.6 เมอครบรอบเวลานำbutyrometerใสในอางนำควบคมอณหภม37องศาเซลเซยสทงไวอยาง
นอย4นาท
10.7 สวนใสทเหนลอยบนกาน butyrometer เปนไขมนของตวอยางทดสอบมคาตามขดตวเลข
ทแสดงบนbutyrometer
11. การคำนวณ
12. การควบคมคณภาพ
12.1 ตองเทยบคากบวธมาตรฐาน(ReferenceMethod)อยางสมำเสมอ
12.2 สารเคมทใชตองเปนanalyticalgrade
12.3 pipetteทใชควรผานการสอบเทยบ
12.4 การอานคาไขมนบนกานตองอานทนทหากทงไว ไขมนเยน เกดการหดตวปรมาตรลดลง
ทำใหคาทไดผด
12.5 ถาไขมนทแยกตวขนหรอสคลำ และกนหลอดมเศษผงสดำหรอสขาวอย คาของไขมนไมนา
เชอถอ
13. การบนทกขอมลและเอกสารทใช
14. การรายงานผล
รายงานคาไขมนเปนกรมตอ100กรมนำนมหรอกรมตอ100มลลลตรนำนมขนกบหนวยท
แสดงบนขดของชนดpipetteทใช
15. รายละเอยดอนๆ
จากเอกสาร ISO ไมไดระบปรมาตรนำนมทใช เนองจากยงไมสามารถมขอยต แตผลทไดจาก
วธนตองเปนไปในทศทางเดยวกบวธอางองGravimetricmethod
16. เอกสารอางอง
16.1 ISO488/IDF105:2008Milk-Determinationoffatcontent-Gerberbutyrometers
16.2 ISO2446/IDF226:2008Milk-Determinationoffatcontent.
16.3 ISO11870/IDF152:2009Milkandmilkproducts-Determinationoffatcontent-General
guidanceontheuseofbutyrometricmethods.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 36
กรมปศสตว
วธวเคราะหปรมาณโปรตนในนำนม
1. วตถประสงค
เปนการวเคราะหหาโปรตนในนำนมดวยวธKjeldahl
2. ขอบขาย
วธนใชไดกบนำนมดบนมแปรรปและผลตภณฑ
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
เมอนำนมถกยอยในหลอดยอยดวยsulfuricacid เขมขนhydrogenperoxideและpotassium
sulfate โดยม potassium sulfate, copper sulfate pentahydrateและ titaniumdioxide เปน catalyst
ชวยเพมจดเดอดของกรดซลฟรคและมทองแดงเปนตวเรงปฏกรยาซง organic nitrogen ในนำนม
จะถกเปลยนเปน ammonium sulfate เมอทงใหเยนเตม sodiumhydroxide เพอแยก ammoniaจาก
ammonium sulfateซงถกจบในboric acid เมอ titrateดวยสารละลายมาตรฐานกรดhydrochloric
acidจะทราบปรมาณโปรตนโดยคณไนโตรเจนทมาจากammoniaดวยคาแฟกเตอรคาคงท6.38
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 อางนำควบคมอณหภม38±2องศาเซลเซยส
7.2 เครองชงไฟฟามความละเอยด0.1มลลกรม
7.3 Digestionblock
7.4 Digestiontubes
7.5 Exhaustmanifold
7.6 Centrifugalscrubberapparatus
7.7 Automaticpipetteขนาด5และ10มลลลตร
7.8 กระบอกตวงขนาด50มลลลตร
7.9 Distillationunit
7.10 ขวดรปชมพความจ250มลลลตร
7.11 BuretteClassAความจ25มลลลตรขดบอกละเอยด0.01มลลลตรหรอใชburetteอตโนมต
7.12 เครองไทเทรตอตโนมตพรอมpHmeter
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 37
กรมปศสตว
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 Kjeldahl catalyst tablets ใน1 เมดประกอบดวย potassium sulfate 3.5กรม copper sulfate
pentahydrate 0.105 กรม และ titanium dioxide 0.105 กรม หรอชนด ทประกอบดวย
potassiumsulfate7กรมตองไมมเกลอของseleniumหรอmercury
8.2 Sulfuricacid(H2SO
4)ชนด95–98%ไมมสารประกอบไนโตรเจน
8.3 Hydrogenperoxide33กรมในนำ100มลลลตร
8.4 Antifoamingagent
8.5 สารละลาย Sodium hydroxide (NaOH) ไมมสารประกอบไนโตรเจนชง NaOH 40 กรม
ละลายในนำ100มลลลตร
8.6 สารละลายBoricacid
ละลาย boric acid 40 กรม ดวยนำรอน 1000 มลลลตร ใน volumetric flask ทงใหเยนท
อณหภม 20 องศาเซลเซยส และเตมนำจนครบ 1000 มลลลตร จากนนเตมสารละลาย
indicatormethyl red 3มลลลตรแลวผสมใหเขากน เกบใหพนแสงและควนของ ammonia
สารทเตรยมไดตองมสสมออน
8.7 สารละลายIndicatorสำหรบpHendpointtitration
เตรยมโดยชงmethylred0.1กรมละลายในethanol50มลลลตรละลายbromocresolgreen
0.5กรมในethanolแลวปรบปรมาตรจนได250มลลลตรจากนนผสมmethylred1สวนกบ
bromocresolgreen5สวน
8.8 Indicatorสำหรบเตมในสารละลายboricacidเพอphotometricendpointtitration
ละลายbromocresolgreen0.1กรมในethanol100มลลลตรละลายmethylred0.1กรมใน
ethanol100มลลลตร
8.9 HydrochloricacidstandardvolumetricsolutionความเขมHCI(0.1±0.0005)mol/ลตร
8.10 Ammonium sulfate [(NH4)
2SO
4 ] มความบรสทธไมนอยกวา 99.9%กอนนำมาใชใหอบท
102±2องศาเซลเซยสเปนเวลาไมนอยกวา2ชวโมงแลวทงใหเยนทอณหภมหองในdesiccator
8.11 Tryptophanหรอlysinehydrochlorideความบรสทธ99%
8.12 Sucroseชนดทมไนโตรเจนไมมากกวา0.002%
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 อนตวอยางทอณหภม38องศาเซลเซยสแลวทงใหเยนทอณหภมหองจากนนผสมตวอยางให
เขากนอยาใหเกดฟองแลวชง
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 38
กรมปศสตว
10.2 ชงตวอยาง 2 กรม ใหไดนำหนกใกลเคยง 0.1 มลลกรม ใสใน digestion tubesทแหงและ
สะอาดเตมKjeldahlcatalysttablets2เมดและsulfuricacid10มลลลตรหยดAntifoaming
agent2-3หยดแกวงเบาๆใหเขากนทงไว5นาทจากนนเตมHydrogenperoxide5มลลลตร
แกวงหลอดเบาๆใหตวอยางและสารเขากนทงไว10นาท
10.3 นำหลอดใสในเครองยอย ตงอณหภม และสวม exhaust manifold ยอยตวอยางจนได
สารละลายสฟาใสปกตจะใชเวลาประมาณ40-60นาทใหเดอดตออก15นาท
10.4 ยกหลอดออกและทงใหเยนอยางนอย 15นาท เมอหลอดเยนลงยก exhaustmanifold ออก
เตมนำกลน 50มลลลตรนำหลอดเขาเครองกลนถาระบบทำงานอตโนมต จะไดแอมโมเนย
ทเกบในboricacidนำมาไตเตรทกบกรดHCl
10.5 ตวอยางBlankปฏบตเชนเดยวกบตวอยางทดสอบแตใชนำ2มลลลตรและSucrose0.2กรม
คาทไดตองนอยกวา0.1มลลลตร
11. การคำนวณ
การคำนวณแบงเปนคำนวณหาปรมาณไนโตรเจนและคำนวณหาคาCrudeProtein
คำนวณหาปรมาณไนโตรเจน
WN=1.4007(V
s-Vb)Mr
m
WN = ปรมาณไนโตรเจนของตวอยางมหนวยเปนเปอรเซนตโดยนำหนก(%m/m)
Vs = ปรมาตรของกรดHCLทไทเทรตไดมหนวยเปนมลลลตร
Vb = ปรมาตรของกรดHCLทไทเทรตไดใชในblankมหนวยเปนมลลลตร
Mr = ความเขมขนของกรดHCLมหนวยเปนโมลารต
m = นำหนกตวอยางมหนวยเปนกรม
คำนวณหาคาCrudeProtein
Wp = WNX6.38
Wp = ปรมาณcrudeproteinของตวอยางมหนวยเปนเปอรเซนต
WN = ปรมาณไนโตรเจนตวอยางมหนวยเปนเปอรเซนตโดยนำหนก(%m/m)
6.38= factorคาคงท
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 39
กรมปศสตว
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
12.1 สารเคมทใชตองเปนชนดARgrade
12.2 นำใชเปนชนดdemineralizedหรอนำกลน
12.3 สารปองกนการกระเดนไมควรใชซำ
12.4 ตรวจสอบaccuracyของวธทดสอบโดยเตรยม0.08กรม tryptophanหรอ0.06กรม lysine
hydrochloride รวมกบ sucrose 0.15กรมชงใหใกล 0.1มลลกรม ใหทำวธเดยวกบตวอยาง
ทดสอบคาของปรมาณไนโตรเจน tryptophan เทากบ 13.72 (%m/m) lysine เทากบ 15.33
(%m/m)สวนrecoveryของtryptophanหรอlysinehydrochlorideตองอยระหวาง98ถง100%
12.5 ในตวอยาง blankถาสารทไดกอนไตเตรทเปนสชมพมกเกดจากลาง flask ไมสะอาดหรอม
การปนเปอนจากcondensate
13. การรายงานผล
รายงานผลเปนปรมาณโปรตนหนวยเปนรอยละของนำหนก
14. รายละเอยดอนๆ
15. เอกสารอางอง
15.1 ISO8968-3/IDF20-3:2001 Milk -Determination of nitrogen content - Part 3:Block –
digestionmethod(Semi–microrapidroutinemethod).
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 40
กรมปศสตว
วธวเคราะหปรมาณเนอนมทงหมด
1. วตถประสงค
เปนวธอางองสำหรบหาเนอนมทงหมด
2. ขอบขาย
วธนใชสำหรบหาเนอนมของนำนมครมและevaporatedmilkนมระเหยนำแตในเอกสารน
จะกลาวเฉพาะวธในนำนม
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
ตวอยางถกทำใหแหงทอณหภมและเวลาทกำหนดนำหนกทหายไปคอปรมาณความชนสวน
สารทเหลออยคอปรมาณของแขงทงหมด
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 เครองชงความละเอยด0.1มลลกรม
7.2 Desiccator
7.3 Boilingwaterbath
7.4 Dryingoven
7.5 Flatbottomdishesมขนาดสง20-25มลลเมตรเสนผานศนยกลาง50-75มลลเมตรทำจาก
โลหะไรสนมพรอมฝา
7.6 Waterbath
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 นำตวอยางจากตเยนไวทอณหภมหอง กลบขวดตวอยางไปมาใหตวอยางเขาเปนเนอเดยวกน
ไมใหเกดฟองและไขมนแตกตวหากมชนไขมนลอยบนผวนมหรอเกาะตดขางขวด ไมสามารถ
ผสมตวอยางใหเขากนควรอนตวอยางในอางนำควบคมอณหภมท35-40องศาเซลเซยส
10.2 เตรยม flat bottomdishอบพรอมฝาท 102±2องศาเซลเซยส เปนเวลาอยางนอย1ชวโมง
หยบฝาวางบนถวย ใสใน desiccator ทงใหเยนอยางนอย 30 นาท ชงนำหนกละเอยด
0.1มลลกรมจดนำหนกถวยและฝาเปนm0
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 41
กรมปศสตว
10.3 หลงจากผสมตวอยางนำนมใหเขากนแลว ชงตวอยางใสถวยนำหนก 1-5 กรมละเอยด 0.1
มลลกรมใหนำนมแผทวกนถวยจดนำหนกของถวยฝาและตวอยางเปนm1
10.4 นำถวยวางบนBoilingwaterbathใหสมผสไอนำรอนนาน30นาทหลงจากนนนำถวยและฝา
ใสในตอบ 102 ± 2 องศาเซลเซยส อบนาน 2 ชวโมง หยบฝาวางบนถวย ทงใหเยนใน
desiccatorอยางนอย30นาทชงนำหนกละเอยด0.1มลลกรม
10.5 นำถวยตวอยางเขาอบอก 1ชวโมงและนำออกจากตอบทงใหเยนใน desiccator แลวชงนำ
หนกละเอยด 0.1มลลกรม จนกระทงนำหนกนง มความตางของนำหนกไมเกน 1มลลกรม
จดนำหนกสดทายเปนm2
11. การคำนวณ
11.1 เนอนมทงหมด=m2-m
0x100
m1-m
0
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
13. การบนทกขอมล
14. การรายงานผล
รายงานผลเปนรอยละโดยนำหนก(m/m)ทศนยม2ตำแหนง
15. รายละเอยดอนๆ
16. เอกสารอางอง
16.1 ISO6731:1989Milk, creamand evaporatedmilk –Determinationof total solids content
(Referencemethod).
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 42
กรมปศสตว
วธตรวจนบโซมาตกเซลลในนำนม
1. วตถประสงค
เพอตรวจนบโซมาตกเซลลในนำนมดวยกลองจลทรรศน
2. ขอบขาย
เปนวธสำหรบตรวจหาจำนวนโซมาตกเซลลในนำนมดบหรอนำนมทใสสารเคมในการรกษา
สภาพตวอยางและใชเปนวธอางอง
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
โซมาตกเซลล ประกอบดวยเซลลเมดเลอดขาวและเซลลเยอบรงนมซงใชเปนตวชวดเตานม
อกเสบในโครดนม
5. หลกการ
นำนมททราบปรมาตรเมอยอมสเฉพาะแลวดดวยกลองจลทรรศนจะสามารถนบจำนวนเซลล
โซมาตกในตวอยางนนทำใหทราบจำนวนเซลลตอมลลลตรจากการคำนวณ
6. ความปลอดภย
6.1 สารเคมtetrachloroethaneเปนสารพษมคณสมบตเปนสารกอมะเรงเวลาปฏบตงานตองสวม
หนากากและถงมอปองกนและตองทำงานในตดดควน
6.2 potassium dichromate อนตรายตอผวหนงสงตองสวมถงมอเมอหยบจบ และยงมผลตอ
สงแวดลอมควรใชเทาทจำเปน
6.3 bronopol ระคายตอผวหนงและเยอบตองสวมถงมอและหนากากเมอหยบจบและยงมผลตอ
สงแวดลอมควรใชเทาทจำเปน
6.4 xyleneมอนตรายเมอสดดมหรอสมผสผปฏบตงานตองสวมหนากากและถงมอปองกน
6.5 phenolมอนตรายเมอสมผสและระคายเมอสดดมผปฏบตงานตองสวมถงมอและหนากาก
ปองกน
6.6 thioninมอนตรายเมอสดดมหรอสมผสผปฏบตงานตองสวมหนากากและถงมอปองกน
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 อางนำควบคมอณหภมในชวง40±2,50±2และ65±2องศาเซลเซยส
7.2 ตเยนอณหภม4±2องศาเซลเซยส
7.3 กระดาษกรองขนาดรพรน10-12ไมครอนหรอเลกกวาหรอเทากบ
7.4 กลองจลทรรศน กำลงขยาย 500 -1000 เทา ถายอมส ethidium bromideตองใชกลองชนด
fluorescence
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 43
กรมปศสตว
7.5 ไมโครไซรนจขนาด0.01มลลลตร
7.6 แผนสไลด ทำขอบเขตพนท 1 cm2 ± 5% (95mm2 – 105mm2) หรอ สไลดมาตรฐาน ม
template20x5mm2หรอชนดเสนผานศนยกลาง11.28mm
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 สยอมModifiedNewman-Lampertstainsolution(Levowitz-Webermodification)
ประกอบดวย Ethanol95%(V/V) 54.0 mL
Tetrachloroethane 40.0 mL(ใชXyleneแทนได)
Methyleneblue 0.6 g
Aceticacid,glacial 6.0 mL
ผสมethanolและtetrachloroethaneในขวดปดจกแลวอนในอางนำควบคมอณหภม65องศา
เซลเซยสจากนนเตมmethyleneblueแกวงใหเขากนเมอสละลายดทงใหเยนเกบในตเยนจน
ไดอณหภม4องศาเซลเซยสแลวจงเตมglacialaceticacidเมอผสมเขากนกรองตะกอนสทง
เกบสยอมในขวดฝาปดสนทกอนใชทกครงตองกรองตะกอนส
8.2 สยอมEthidiumbromidestainsolution
StocksolutionประกอบดวยEthidiumbromide 0.25 g
Demineralizedwater 100 mL
ใชนำบางสวน ละลาย ethidium bromide อนท 40 ± 2 องศาเซลเซยส เมอทงใหเยน
ปรบปรมาตรดวยนำทเหลอใหเปน100มลลลตรเกบในทมด2±2องศาเซลเซยสได2เดอน
8.3 Buffersolution
ประกอบดวย Potassiumhydrogenphthalate 0.51 g
Potassiumhydroxide 0.162 g
Demineralizedwater 100 mL
ละลายpotassiumhydrogenphthalateและpotassiumhydroxideทละสวนนำสารละลายทได
มาผสมกนเกบในทมด2±2องศาเซลเซยสได2เดอน
8.4 Ethidiumbromidestainworkingsolution
ประกอบดวย Ethidiumbromidestainstocksolution2 mL
Buffersolution 8 mL
TritonX-100 0.1 mL
Demineralizedwater 90 mL
working solutionตองเตรยมทนทกอนใชโดยผสมethidiumbromide stain stock solution,
buffersolution,TritonX-100และนำใหเขากน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 44
กรมปศสตว
8.5 PhosphateBufferSolution(PBS)
ประกอบดวยNaCl 8 g
KCl 0.2 g
Na2HPO
4.7H2O 1.15 g
KH2PO
4 0.2 g
Demineralizedwater 1000 mL
ละลายสารทกตวแลวปรบปรมาตรเปน1000มลลลตรปรบpHท7.2±0.1
8.6 Carbol thioninstainingsolutionละลาย thionin0.2กรมใน5%phenol100มลลลตร เมอ
ละลายดแลวเวลาใชงานเจอจางสยอม1สวนดวยนำ2สวน
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 อนตวอยางนำนมในอางนำควบคมอณหภมท 40องศาเซลเซยสผสมตวอยางใหเขากนทงให
เยนทอณหภมเดยวกบอณหภมทสอบเทยบไมโครไซรนจ
10.2 หากนำนมทใชมจำนวนโซมาตกเซลลสงเกน1,000,000เซลลตอมลลลตรตองเจอจางตวอยาง
ดวยphosphatebuffersolutionใหจำนวนเซลลเหลอ500,000เซลล
ตอมลลลตรโดยคำนวณจากสตร
d = Vs
Vs+Vb
d=dilutionfactorVs=ปรมาตรนำนมทใชเปนมลลลตรVb=ปรมาตรPBSทใชเปนมลลลตร
10.3 เตรยมสไลดลางใหสะอาดดวยethanol95%ลนไฟทงใหเยน
10.4 เตรยมตวอยางเพอยอมสModifiedNewman-Lampert
ใชไมโครไซรนจชะตวอยางนำนมทเจอจางแลว ดดตวอยาง 0.01มลลลตร เชดนำนมทเลอะ
ออกหยดบนสไลดแลวใชเขมปายนำนมใหทวบนพนท 1 ตารางเซนตเมตรหรอ 20 x5
มลลเมตรแตละตวอยางเตรยมอยางนอย2พนท ทงตวอยางใหแหงทอณหภมหองจมสไลด
ในสModifiedNewman-Lampertอยางนอย15นาทยกออกทงใหแหงจากนนจมในนำเพอ
ลางสสวนเกนออกหลายๆนำทงใหแหงและเกบในทไมมฝนเพอรอนบ
10.5 เตรยมตวอยางเพอยอมสethidiumbromide
ดดตวอยางนำนมทเจอจางแลว 1มลลลตร ผสมรวมกบสยอม ethidium bromideworking
solution1มลลลตรในหลอดทดลองทบแสงอนในอางนำควบคมอณหภม50องศาเซลเซยส
นาน3นาททงใหเยนทอณหภมหองใชไมโครไซรนจชะตวอยางนำนมทเตรยมไวดดตวอยาง
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 45
กรมปศสตว
เชดนำนมทเลอะไซรนจ ออกหยดนำนมบนสไลด ใชเขมปายนำนมใหทวพนท 1 ตาราง
เซนตเมตร หรอ 20 x5 มลลเมตร หรอวงกลม เมอสไลดแหงสนท นำมานบดวย
กลองจลทรรศน
10.6 เตรยมตวอยางเพอยอมสcarbolthionin
ใชไมโครไซรนจชะตวอยางนำนมทเจอจางแลวดดตวอยาง0.01มลลลตรเชดนำนมท
เลอะออกหยดบนสไลดแลวใชเขมปายนำนมใหทวบนพนท 1ตารางเซนตเมตรผานเปลวไฟ
ทงใหแหงท 35 – 45องศาเซลเซยสจากนน fixดวยmethanol ใหทวมนาน5นาท จากนน
เทออกแลวเท xylene ใหทวมนาน 3นาท เทออกแลวลางดวย ethanol 2ครง ชะเบาๆดวย
นำกอกซบใหแหง ยอมดวยส carbol thionin ใหทวมนาน30วนาทลางดวยนำกอกแลวทง
ใหแหงท35–45องศาเซลเซยสกอนนำมาดดวยกลอง
10.7 การตรวจนบดวยกลองจลทรรศนเลอกนบเซลลทมนวเคลยสและมขนาดใหญกวา4ไมครอน
การเลอนสไลด ใหเลอนสไลด เปนแถวจากบนลงลาง เมอสดขอบสไลด ใหเลอนแถวถดไป
ทางซายโดยเลอนเปนแถวจากบนลงลางหรอเลอนขนสลบเปนฟนปลาแตละแถวควรได5พนท
11. การคำนวณ
จะใชสตรคำนวณตางกนขนกบพนทเปนวงกลมหรอสเหลยม
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
12.1 ตวอยางนำนมควรเปนตวอยางใหม ใหเตรยมตวอยางหลงจากสมตวอยางภายใน 6 ชวโมง
เกบรกษาตวอยางท 4 ± 2องศาเซลเซยสหากไมสามารถตรวจตวอยางได ตองใสสารเคมใน
การรกษาสภาพตวอยางและไมควรเกบเกน6วนท4±2องศาเซลเซยส
12.2 การใชสารเคมในการรกษาสภาพตวอยางเชน
boricacidไมเกน0.6กรมตอนำนม100มลลลตร
bronopolไมเกน0.05กรมตอนำนม100มลลลตรและ
potassiumdichromateไมเกน0.1กรมตอนำนม100มลลลตร
13. การรายงานผล
รายงานเปนจำนวนเซลลทงหมดตอนำนม1มลลลตร
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 สารเคมทใชตองเปนชนดanalyticalgrade
14.2 นำใชตองเปนนำกลนหรอdeionized
14.3 ในการยอมสถาใชxyleneไขมนจะถกละลายเมอดดวยกลองจลทรรศนเหนไดชด
14.4 การดกลองจลทรรศนสามารถเหนทงเซลลโซมาตกและกลมของจลนทรย
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 46
กรมปศสตว
15. เอกสารอางอง
15.1 AS1766.3.10:1994.Foodmicrobiology.Method3.10:Examinationofspecificproducts–
Liquidmilks–Directmicroscopiccount.AustralianStandard.
15.2 ISO 13366-1/IDF 148-1:2008Milk - Enumeration of somatic cells-Part1:Microscopic
method(Referencemethod).
15.3 ISO13366-2/IDF148-2:2006Milk-Enumerationofsomaticcells-Part2:Guidanceonthe
operationoffluoro-opto-electroniccounters.
15.4 Packard,V.S.Jr, Tatini, S., Fugua,R.,Heady, J andGilman,C. (Ginn,R.Tech.Comm.)
1993.Directmicroscopicmethods forbacteriaor somatic cells. In:Standardmethods for
theexaminationofdairyproducts.16thed.R.T.Marshall(ed.).Washington.D.C.APHA.
p.309-325.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 47
กรมปศสตว
วธวเคราะหจำนวนจลนทรยทมชวตทงหมด (Standard plate count)
1. วตถประสงค
เพอทราบปรมาณของจลนทรยทมในนำนมโดยการตรวจนบโคโลน ใชประโยชนในการแบง
เกรดนำนมสามารถนำขอมลไปใชพฒนาคณภาพ
2.ขอบขาย
เปนวธทใชกบนำนมดบและผลตภณฑ
3.เอกสารทเกยวของ
4.นยาม
5.หลกการ
นำนมในความเจอจางทเหมาะสมผสมกบอาหารเลยงเชอชนดวนบมท32±1องศาเซลเซยส
เปนเวลา 48 ± 3ชวโมง จลนทรยในนำนมจะเจรญและสามารถแยกนบได เมอคำนวณจะทราบ
ปรมาณจลนทรยทงหมดทมในนำนมเปนโคโลนตอมลลลตร
6.ความปลอดภย
7.อปกรณและเครองมอ
7.1 ปเปตแกวนงฆาเชอขนาด1มลลลตรหรอMicropipette
7.2 Pipetteaid
7.3 จานอาหารเลยงเชอเสนผานศนยกลางประมาณ10เซนตเมตร
7.4 หลอดทดลองบรรจนำยาเจอจางตวอยาง9มลลลตรนงฆาเชอพรอมrack
7.5 ตบมเพาะเชอ32±1องศาเซลเซยส
7.6 อางนำควบคมอณหภม44-46องศาเซลเซยส
7.7 Autoclave
7.8 Vortexmixer
7.9 Colonycounter
8.สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 Standardplatecountagar
8.2 Diluents (นำยาเจอจางนำนม) มหลายชนด เชน peptone salt solution, quarter-strength
Ringer’ssolution,peptonesolution,phosphatebuffersolutionและbufferedpeptonewater
เตรยมโดยละลายดวยนำกลนตามปรมาณทระบของแตละชนด เมอละลายแลวแบงใสหลอด
ทดลองหลอดละ9มลลลตรจากนนนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนว 121
องศาเซลเซยสเปนเวลา15นาทใหเตรยมลวงหนากอนใชงานและใชภายใน1เดอน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 48
กรมปศสตว
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 ตมอาหารเลยงเชอใหละลายแบงใสขวดและนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนว
ทอณหภม 121องศาเซลเซยส เปนเวลา 15นาท อาหารเลยงเชอตองเตรยมไวลวงหนากอน
ใชงานใชภายใน6เดอน
10.2 อาหารเลยงเชอทเตรยมไวแลว ตมในหมอตมหรอใชไมโครเวฟ ใหวนละลาย จากนนรอ
ในอางนำควบคมอณหภม44–46องศาเซลเซยสตองใชภายใน3ชวโมง
10.3 เพอใหตวอยางเปนเนอเดยวกน ใหกลบขวดตวอยางไปมาอยาใหเกดฟองประมาณ25ครง
หรอใช vortexmixer นาน 5 วนาท เจอจางตวอยางในระดบทเหมาะสมเพอใหไดจำนวน
โคโลน ในจานอาหารเลยงเชอ อยระหวาง 25-250 โคโลน เชน ตวอยางนำนมมจลนทรย
ประมาณ24,000โคโลนตอมลลลตรควรเจอจางตวอยางท1:100และ1:1,000ชวงเวลาทใช
ในการเตรยมตวอยางแตละความเจอจางไมควรนานเกน3นาท
10.4 ปเปตตวอยางนำนม1มลลลตรใสในหลอดท1(1:10)ผสมตวอยางกบนำยาเจอจางใหเขากน
ดวยvortexmixerใชปเปตใหมดดจากหลอดทหนง1มลลลตรใสหลอดทสอง(1:100)ผสม
ตวอยางกบนำยาเจอจางใหเขากน ใชปเปตอนใหม ดดตวอยาง 1 มลลลตร ใสหลอดตอไป
(1:1,000)ตามลำดบความเจอจางทตองการ
10.5 ดดตวอยางจากความเจอจางทตองการมา1มลลลตร (1:100และ1:1,000)ลงในจานอาหาร
เลยงเชอตามลำดบโดยทำตวอยางละ2ซำเทอาหารเลยงเชอลงในจานผสมใหเขากบตวอยาง
นำนม ทงใหแขงตว เรยงใสตบมเพาะเชอโดยควำจาน เพอไมใหไอนำตกบนจานอาหาร
เลยงเชอ
10.6 บมท 32±1องศาเซลเซยส เปนเวลา 48±3ชวโมง เมอไดเวลานำจานอาหารเลยงเชอออกจาก
ตบมเพอนบจำนวนโคโลน
ภาพท10โคโลนจลนทรยทมชวตทงหมด(Standardplatecount)
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 49
กรมปศสตว
11. การคำนวณ
ใชสตรN= C/[(1xn1)+(0.1xn
2)]d
N=จำนวนจลนทรยเปนโคโลนตอนำนม1มลลลตร
C=จำนวนโคโลนทงหมดทนบได
n1 =จำนวนซำของตวอยางทนบไดในความเจอจางแรก
n2=จำนวนซำของตวอยางทนบไดในความเจอจางถดไป
d=ความเจอจางแรกทนบได
ตวอยางเชน จานอาหารท1:100 นบได 232 และ244
จานอาหารท1:1000 นบได 33 และ28
N=(232+244+33+28)/[(1x2)+(0.1x2)]10-2
=537x102/2.2
=244.0909x102
=24409
=24,000นนคอมจำนวนเชอ24,000โคโลน
รายงาน2.4x104โคโลนตอมลลลตร
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
13. การรายงานผล
ถาความเจอจางทเตรยมไวมเชอขนนอยกวา25โคโลนเชน
ทความเจอจาง1:100มเชอ18,0และ1:1000มเชอ2,0
รายงานนอยกวา2,500โคโลนตอมลลลตรหรอนอยกวา2.5x103โคโลนตอมลลลตร
หากความเจอจางทเตรยมไวมเชอมากจนนบไมไดตองระบระดบเจอจาง(TNTC10-2)
ถาความเจอจางทเตรยมไวมเชอมากกวา250โคโลนตอมลลลตรระบรายงานจำนวนเชอทนบ
ได เชน1:100TNTC1:1000640รายงานประมาณ640,000 โคโลน/มลลลตร6.4x105 โคโลนตอ
มลลลตร
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 ตวอยางนำนมทตรวจทางจลชวะ ตองเกบ aseptic technique และเกบรกษาตวอยางท 1-5
องศาเซลเซยสตองตรวจภายใน36ชวโมง
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 50
กรมปศสตว
14.2 คณภาพนำทใชตองไมตำกวาtypeIIคอนำกลนนำปราศจากแรธาตและมความตานทานมาก
กวา1เมกกะโอมตอเซนตเมตรท25องศาเซลเซยส
14.3 ระหวางปฏบตงานตองสมตรวจสงแวดลอมและคณภาพอากาศบรเวณทปฏบตงาน จำนวน
จลนทรยทตรวจพบในจานอาหารเลยงเชอตองไมเกน15โคโลนในเวลา15นาท
14.4 อาหารเลยงเชอทเตรยมไวทกขวดตองเทตวอยางควบคมเพอตรวจสอบsterilitytest
14.5 ในหองปฏบตการทเขาระบบISO17025เวลาเตรยมตวอยางทดสอบสามารถเลอกทำเพยงซำ
เดยวแตตวอยางนนตองมอยางนอย2ระดบความเจอจาง
14.6 ตวอยางทบม30±1องศาเซลเซยสตองบมนาน72±3ชวโมง
14.7 สามารถเตมสยอม crystal violet tetrazolium ในอาหารเลยงเชอเพอใหเหนโคโลนชด เตม
สารละลาย0.1%crystalviolet1มลลลตร(crystalviolet0.1กรมในเอธานอล100มลลลตร)
ในอาหารเลยงเชอ 1ลตรนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนวทอณหภม 121
องศาเซลเซยส เปนเวลา 15นาทหลงจากทงใหเยนท 44 – 46องศาเซลเซยส เตม 2,3,5 –
triphenyl tetrazolium chlorideทกรองฆาเชอแลว 5 มลลลตร (ละลาย 2,3,5 – triphenyl
tetrazoliumchloride1กรมในนำ100มลลลตร)
14.8 เวลาทใชตงแตเจอจางตวอยางจนเทอาหารเลยงเชอตองไมเกน45นาท
15. เอกสารอางอง
15.1 Houghtby, G.A.,Maturin, L.J. andKoenig, E.K. (Messer J.W. Tech. Comm.) 1993.
Microbiologicalcountmethods.In:Standardmethodsfortheexaminationofdairyproducts.
16thed.R.T.Marshall(ed.).Washington.D.C.APHA.p.213-246.
15.2 ISO4833:2003Microbiologyoffoodandanimalfeedingstuffs-Horizontalmethodforthe
enumerationofmicroorganisms–Colony–counttechniqueat30๐ C
15.3 ISO6887-1 : 1999Microbiologyof food and animal feeding stuffs –Preparationof test
samples, initial suspensionanddecimaldilutions formicrobiological examination.Part1:
Generalrulesforthepreparationoftheinitialsuspensionanddecimaldilutions.
15.4 ISO7218:2007Microbiologyoffoodandanimalfeedingstuffs–Generalrequirementsand
guidanceformicrobiologicalexamination.
15.5 ISO8261/IDF122:2001Milkandmilkproducts-Generalguidanceforthepreparationof
testsamples,initialsuspensionsanddecimaldilutionsformicrobiologicalexamination.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 51
กรมปศสตว
วธวเคราะหจำนวนจลนทยโคลฟอรม
1. วตถประสงค
เพอทราบจำนวนโคโลนของแบคทเรยกลมโคลฟอรมในนำนมใชวนจฉยความสะอาด
2. ขอบขาย
เปนวธทใชกบนำนมดบและนำนมแปรรป
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมในความเจอจางทเหมาะสม ผสมกบอาหารเลยงเชอชนดวน ทมนำตาลแลคโตส bile
salts,crystalvioletและneutralredสำหรบจลนทรยโคลฟอรมเมอบมท30±1หรอ37±1องศา
เซลเซยสเปนเวลา24±2ชวโมงจลนทรยในนำนมจะเจรญและสามารถแยกนบไดโดยลกษณะเชอ
จะมขนาดโคโลนประมาณ0.5มลลเมตรตดสแดงรอบๆ โคโลนมเงา เมอคำนวณจำนวนจะทราบ
ปรมาณจลนทรยกลมโคลฟอรมทมในนำนมเปนโคโลนตอมลลลตร
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 ปเปตแกวนงฆาเชอขนาด1มลลลตรหรอMicropipette
7.2 Pipetteaid
7.3 จานอาหารเลยงเชอเสนผานศนยกลางประมาณ10เซนตเมตร
7.4 หลอดทดลองบรรจนำยาเจอจางตวอยาง9มลลลตรนงฆาเชอพรอมrack
7.5 ตบมเพาะเชอ30±1หรอ37±1องศาเซลเซยส
7.6 อางนำควบคมอณหภม44-46องศาเซลเซยส
7.7 Autoclave
7.8 Vortexmixer
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 Violetredbilelactoseagar
8.2 Diluents (นำยาเจอจางนำนม) มหลายชนด เชน peptone salt solution, quarter-strength
Ringer’ssolution,peptonesolution,phosphatebuffersolutionและbufferedpeptonewater
เตรยมโดยละลายดวยนำกลนตามปรมาณทระบของแตละชนด เมอละลายแลวแบงใสหลอด
ทดลองหลอดละ9มลลลตรจากนนนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนว 121
องศาเซลเซยสเปนเวลา15นาทใหเตรยมลวงหนากอนใชงานและใชภายใน1เดอน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 52
กรมปศสตว
9. สารมาตรฐาน
ใชเชอE. coliATCC25922หรอ8739เพอดproductivity
ใชเชอE. faecalisATCC29212หรอ19433เพอดselectivity
ใชเชอPs. aeruginosaATCC27853เพอดspecificity
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 เตรยมอาหารเลยงเชอโดยตมใหเดอด จากนนอนในอางนำควบคมอณหภม 44 - 46 องศา
เซลเซยสอาหารทเตรยมควรใชใหหมดภายใน 4ชวโมง เพอตรวจสอบ sterilityของอาหาร
เลยงเชอทเตรยมตองเทใสจานอาหารเลยงเชอเปนตวอยางควบคม
10.2 ขนตอนการปฏบตเชนเดยวกบวธวเคราะหจลนทรยทงหมดแตระดบความเจอจางจะตำกวา
เมออาหารเลยงเชอแขงตวตองเทอาหารเลยงเชอปดทบกอนนำเขาบม
11. การคำนวณ
ใชหลกการเดยวกบการตรวจนบจลนทรยทงหมด และนบโคโลนจากจานทมเชอ 15 – 150
โคลฟอรมโคโลน
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
12.1 ไมตมอาหารเลยงเชอนานเกนไปหรอนำมาละลายใหมเมอแขงตว
13. การรายงานผล
เชนเดยวกบการวเคราะหจำนวนจลนทรยทมชวตทงหมด
ภาพท11แสดงโคโลนโคลฟอรม
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 53
กรมปศสตว
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 ภายหลงจากเกบตวอยาง ตองเกบรกษาตวอยางท 1-5องศาเซลเซยสและตองตรวจใหเสรจ
ภายใน36ชวโมง
14.2 คณภาพนำทใชตองไมตำกวาtypeIIคอนำกลนนำปราศจากแรธาตและมความตานทานมาก
กวา1เมกกะโอมตอเซนตเมตรท25องศาเซลเซยส
14.3 ตองสมตรวจสงแวดลอมและคณภาพอากาศบรเวณทปฏบตงาน จำนวนจลนทรยทตรวจพบ
ในจานอาหารเลยงเชอตองไมเกน15โคโลนในเวลา15นาท
14.4 ในหองปฏบตการทเขาระบบISO17025เวลาเตรยมตวอยางทดสอบสามารถเลอกทำเพยงซำ
เดยวแตตวอยางนนตองมอยางนอย2ระดบความเจอจาง
14.5 เวลาทใชตงแตเจอจางตวอยางจนเทอาหารเลยงเชอตองไมเกน15นาท
15. เอกสารอางอง
15.1 Christen,G.L.,Davidson, P.M.,McAllister, J.S. andRoth, L.A. (Marshall R.T. Tech.
Comm.). 1993. Coliform and other indicator bacteria. In: Standardmethods for the
examinationofdairyproducts.16thed.R.T.Marshall(ed.).Washington.D.C.APHA.p.
247-269.
15.2 ISO4832:2006Microbiologyof foodandanimal feedingstuffs–Horizontalmethod for
theenumerationofcoliforms–Colony–counttechnique.
15.3 ISO7218:2007Microbiologyoffoodandanimalfeedingstuffs–Generalrequirementsand
guidanceformicrobiologicalexamination.
15.4 ISO8261/IDF122:2001Milkandmilkproducts-Generalguidanceforthepreparationof
testsamples,initialsuspensionsanddecimaldilutionsformicrobiologicalexamination.
15.5 ISO/TS11133-2:2003/PRFMicrobiologyoffoodandanimalfeedingstuffs-Guidelines
on preparation and production of culture media - Part 2 : Practical guidelines on
performancetestingofculturemedia.
Amendment1-Testmicroorganismsforcommonlyusedculturemedia.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 54
กรมปศสตว
วธวเคราะหจำนวนบคเตรชนดทนรอน
1. วตถประสงค
เพอหาจำนวนเชอจลนทรยทนรอนในนำนมซงมผลทำใหอายการเกบรกษานำนมสนลง
2. ขอบขาย
เปนวธใชกบนำนมดบทผานความรอน เลยนแบบbatch pasteurization (LowTemperature
LongTime–LTLT)
3. เอกสารทเกยวของ
4. นยาม
5. หลกการ
นำนมทผานความรอน 62.8 ± 0.5 องศาเซลเซยส เปนเวลา 30นาท แลวทำใหเยนลงท 10องศาเซลเซยสหรอตำกวาทนทเมอเลยงในอาหารเลยงเชอชนดวนบมท32±1องศาเซลเซยสเปนเวลา48±3ชวโมงจลนทรยทยงสามารถมชวตจะเปนกลมทนรอน
6. ความปลอดภย
7. อปกรณและเครองมอ
7.1 หลอดทดลองทอบแหงฆาเชอพรอมrack
7.2 หลอดทดลองบรรจนำยาเจอจางตวอยาง9มลลลตรนงฆาเชอพรอมrack
7.3 ปเปตแกวนงฆาเชอขนาด1มลลลตรหรอMicropipette
7.4 Pipetteaid
7.5 จานอาหารเลยงเชอเสนผานศนยกลางประมาณ10เซนตเมตร
7.6 กระตกใสนำแขงสำหรบแชตวอยาง
7.7 ตบมเพาะเชอ32±1องศาเซลเซยส
7.8 อางนำควบคมอณหภม62.8±0.5องศาเซลเซยส
7.9 Autoclave
7.10 Vortexmixer
7.11 Colonycounter
8. สารเคมและอาหารเลยงเชอ
8.1 Standardplatecountagar
8.2 Diluents (นำยาเจอจางนำนม) มหลายชนด เชน peptone salt solution, quarter-strength
Ringer’ssolution,peptonesolution,phosphatebuffersolutionและbufferedpeptonewater
เตรยมโดยละลายดวยนำกลนตามปรมาณทระบของแตละชนด เมอละลายแลวแบงใสหลอด
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 55
กรมปศสตว
ทดลองหลอดละ9มลลลตรจากนนนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนว 121
องศาเซลเซยสเปนเวลา15นาทใหเตรยมลวงหนากอนใชงานและใชภายใน1เดอน
9. สารมาตรฐาน
10. ขนตอนปฏบตงาน
10.1 เตรยมตวอยางนำนมกลบขวดไปมาประมาณ 25ครง ใหนำนมเขากนดดตวอยางนำนม 5
มลลลตรใสในหลอดทดลองทอบแหงฆาเชอจากนนแชในอางนำควบคมอณหภมท 62.8±0.5
องศาเซลเซยส เปนเวลา 30นาท ระดบนำในอางตองสงกวาระดบนำนมในหลอดทดลอง
ประมาณ4 เซนตเมตรและอณหภมนำนมเปน 62.8องศาเซลเซยสภายในเวลา 5นาท ให
ตรวจสอบโดยเตรยมนำนมใสหลอดทดลองเชนเดยวกบตวอยาง เพอวดอณหภมของนำนม
หลงจากจบเวลาครบ 30นาทนำตวอยางออกจากอางนำ ลดอณหภมตวอยางใหเยนลงท 10
องศาเซลเซยสหรอตำกวาในกระตกนำแขง
10.2 ตมอาหารเลยงเชอใหละลายแบงใสขวดและนงฆาเชอภายใตความดน15ปอนดตอตารางนว
ทอณหภม 121องศาเซลเซยส เปนเวลา 15นาท อาหารเลยงเชอตองเตรยมไวลวงหนากอน
ใชงานใชภายใน6เดอน
10.3 อาหารเลยงเชอทเตรยมไวแลวตมในหมอตมหรอใชไมโครเวฟใหวนละลายจากนนรอในอางนำ
ควบคมอณหภม44–46องศาเซลเซยสตองใชภายใน3ชวโมง
10.4 นำตวอยางในขอ10.1มา vortex ใหเขากนแลวเจอจางใหเหมาะสมดวยนำยาเจอจางตวอยาง
ขนตอนตอไปปฏบตเชนเดยวกบการตรวจนบจลนทรยทงหมด
11. การคำนวณ
เชนเดยวกบการตรวจนบจลนทรยทงหมด
12. การควบคมคณภาพการทดสอบ
13. การรายงานผล
เชนเดยวกบการตรวจนบจลนทรยทงหมด
14. รายละเอยดอนๆ
14.1 จลนทรยทนรอนในนำนมมจำนวนนอยและนำนมไมโปรงแสงในความเจอจางตำจะเหนเชอ
จลนทรยไมชดการนบเชอจะยากจงควรเตมcrystalvioletและtetrazoliumลงในอาหารเลยงเชอ
เพอใหโคโลน ตดสทำใหเหนชดเจนขน เตมสารละลาย 0.1% crystal violet 1 มลลลตร
(crystalviolet0.1กรมในเอธานอล100มลลลตร)ในอาหารเลยงเชอ1ลตรนงฆาเชอภายใต
ความดน15ปอนดตอตารางนวทอณหภม121องศาเซลเซยสเปนเวลา15นาทหลงจากทง
ใหเยนท44–46องศาเซลเซยสเตม2,3,5–triphenyltetrazoliumchlorideทกรองฆาเชอแลว
5มลลลตร(ละลาย2,3,5–triphenyltetrazoliumchloride1กรมในนำกลน100มลลลตร)
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 56
กรมปศสตว
15. เอกสารอางอง
15.1 Frank, J.F.,Christen,G.L. andBullerman,L.B. (Richardson,G.H.Tech.Comm.). 1993.
Tests for groups ofmicroorganisms In: Standardmethods for the examination of dairy
products.16thed.R.T.Marshall,(ed.).Washington.D.C.APHA.p.273-275.
15.2 Marshall,R.T.,(Richardson,G.H.Tech.Comm.).1993.MediaIn:Standardmethodsforthe
examination of dairy products. 16th ed.R.T.Marshall, (ed.).Washington.D.C.APHA.
p.94.
15.3 ISO8261/IDF122:2001Milkandmilkproducts-Generalguidanceforthepreparationof
testsamples,initialsuspensionsanddecimaldilutionsformicrobiologicalexamination.
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 57
กรมปศสตว
คณะทำงานรางมาตรฐานวธวเคราะหคณภาพนำนมของเกษตรกร
และคณะทำงานรางมาตรฐานวธวเคราะหคณภาพนำนมเพอแปรรป
รศ.ประวรวชชลตา ผแทนมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ประธานคณะทำงาน
ผศ.สรนทรพรสนธวณชย ผแทนมหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตกำแพงแสน
นายสนชยเรองไพบลย ผแทนกรมปศสตว
นางอรอวลเรองจนทร ผแทนวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยบรรมย
นางนภาภรณลกษณสมยา ผแทนกรมวทยาศาสตรการแพทย
นางบงอรบญช ผแทนกรมวทยาศาสตรบรการ
นางสาวนภาพรชนะคช ผแทนกรมวทยาศาสตรบรการ
นายสรตนสขใจ ผแทนองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทยภาคกลาง(อสค.)
นายสนทรอนจตร ผแทนองคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทยภาคกลาง(อสค.)
นางศรวรรณหนจรส ผแทนชมนมสหกรณโคนมแหงประเทศไทย
นายนพดลเจรญกตต ผแทนชมนมสหกรณโคนมแหงประเทศไทย
นางสาวหนงฤทยพทธวงษ ผแทนชมรมสหกรณผเลยงโคนมแหงประเทศไทย
นางสาววนชพรหอมแสงไว ผแทนชมรมสหกรณผเลยงโคนมแหงประเทศไทย
นางสาวรตนาภรณเครอนอก ผแทนชมรมสหกรณผเลยงโคนมแหงประเทศไทย
นายวทธกรไหลสกล ผแทนชมรมสหกรณผเลยงโคนมแหงประเทศไทย
นายจตศกดไชยพาน ผแทนสมาคมกลมเกษตรกรผรวบรวมนำนมดบ
นางสาวสรวรรณวรวธ ผแทนสมาคมกลมเกษตรกรผรวบรวมนำนมดบ
นางสาวใกลรงปญญาคม ผแทนบรษทฟรสแลนดฟดสโฟรโมสต(ประเทศไทย)จำกด
นายสมสวสดตนตระกล ผแทนบรษทฟรสแลนดฟดสโฟรโมสต(ประเทศไทย)จำกด
นางสาวลดาพรไกรบตร ผแทนบรษทฟรสแลนดฟดสโฟรโมสต(ประเทศไทย)จำกด
นางสาวจนดารตนนตวฒนพงษ ผแทนบรษทอตสาหกรรมนมไทยจำกด
นายธาราศรสกล ผแทนบรษทอตสาหกรรมนมไทยจำกด
นายชชวาลยมณทพ ผแทนบรษทเอฟแอนดเอนแดรส(ประเทศไทย)จำกด
นายสมเพชรสอนสภาพ ผแทนบรษทซพ-เมจจำกด
นางตองตานาคสทธ ผแทนบรษทซพ-เมจจำกด
นายสราญพฒนพงษเพยรกจ ผแทนบรษทดชมลสจำกด
นายภมภทรนพวงศ ผแทนบรษทดชมลสจำกด
นางสาวพชราภรณเลศตระการสกล ผแทนบรษทดชมลสจำกด
นางสาวหยกฤทยกลวฒนาศาล ผแทนบรษทดชมลสจำกด
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 58
กรมปศสตว
นายทรงวฒเวชบญสข ผแทนศวพ.ภาคตะวนออกจงหวดชลบร
นางสาวศรดาหวงอนรกษกล ผแทนศวพ.ภาคตะวนออกจงหวดชลบร
นางสาวโสพศประสาร ผแทนศวพ.ภาคตะวนออกจงหวดชลบร
นางสาวนฐฐาศรเจรญไชย ผแทนศวพ.ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ(ตอนลาง)จงหวดสรนทร
นางสาวพนดาลอยมณ ผแทนศวพ.ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ(ตอนลาง)จงหวดสรนทร
นายอภรมยเจรญไชย ผแทนศวพ.ภาคะวนออกเฉยงเหนอ(ตอนบน)จงหวดขอนแกน
นางพรศรพรหมกงแกว ผแทนศวพ.ภาคเหนอ(ตอนบน)จงหวดลำปาง
นางสาวยวธดาบญทาตย ผแทนศวพ.ภาคเหนอ(ตอนบน)จงหวดลำปาง
นายสบชาตสจจวาทต ผแทนศวพ.ภาคเหนอ(ตอนลาง)จงหวดพษณโลก
นางสาวสรลกษณสายหงษ ผแทนศวพ.ภาคตะวนตกจงหวดราชบร
นางสาวศรพรเหลอกงชย ผแทนศวพ.ภาคตะวนตกจงหวดราชบร
นายมนญกบปยะ ผแทนศวพ.ภาคตะวนตกจงหวดราชบร
นายธรพรรณภมภมร ผแทนศวพ.ภาคใตจงหวดนครศรธรรมราช
นางสาวรชนวรรณจนทรทง ผแทนศวพ.ภาคใตจงหวดนครศรธรรมราช
นางสาวเนาวรตนกำภศร ผแทนสำนกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตว
นางสาวศรประภาคำโคตร ผแทนสำนกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตว
นางสาวอรรถยาเกยรตสนทร ผแทนสำนกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตวเลขานการคณะทำงาน
นางสาวฟาตมะบาราสน ผแทนสำนกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตวผชวยเลขานการคณะทำงาน
นายชยวฒนแนบสนท ผแทนสำนกตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตวผชวยเลขานการคณะทำงาน
มาตรฐานวธตรวจคณภาพนำนมดบ 59
กรมปศสตว
พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด
โทร. 0-2525-4807-9, 0-2525-4853-5
โทรสาร 0-2525-4855