kktcde özel eğitim yasa tasarısının gerekçesi

ÖZEL EĞİTİM YASA TASARISININ

GENEL GEREKÇESİ

Özel eğitim gerektiren bireylerin, genel nüfus içerisindekioranlarına bakılmaksızın, yaşam boyu eğitim ve rehabilitasyonhaklarını kullanabilmelerinin ancak yasal dayanaklarla mümkünolabileceği günümüz dünyasında artık yadsınamaz bir gerçekliktir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1983 yılındanbugüne özel eğitim gerektiren bireylerin eğitimleri 17/1986 sayılıMilli Eğitim Yasası temel alınarak oluşturulan tüzük vegenelgelerle yürütülmektedir. İşte bu bağlamda oluşturulacak biryasal yapılanma, sözü edilen bireylerin toplumsal yaşamın heralanına ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda azami katılımlarını vesunulan hizmetlerin gelişmiş toplumlar ölçeğinde sürdürülebilirolmasını ulusal bir politika olarak güvence altına alacaktır.

Özel eğitim hizmetlerinin sürdürülebilir ve nitelikli olmasıhayati önem taşımaktadır çünkü özel eğitimdeki temel ilkelerdenbelki de en önemlisi, erken yaşta ve ara verilmeksizin eğitimalabilme hakkının bireylere sunulmasıdır. Bu ilkeyi uygulanabilirkılmanın en önemli koşulları ise, kapsamlı yasal dayanak vedevamında gelecek olan güçlü kurumsal yapılanmalardır.

Hazırlık aşamasında eğitim öğretim alanındaki güncel bilimselyaklaşımlar, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, BirleşmişMilletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, Avrupa Birliği Kriterleri ileKKTC Anayasası, Milli Eğitim Yasası gibi ulusal ve uluslararasıölçekli mevzuat metinlerinin iç tutarlılık temelinde ele alındığıbu yasa önerisi ile özel eğitim gerektiren bireylerin;

a) Nitelikli ortamlarda ve bilimsel yaklaşımlar ışığında erkentanılanmaları,

b) En az sınırlandırılmış eğitim ortamlarına mümkün olan en erkenyaşta yerleştirilmeleri,

c) Kıbrıs Türk Milli Eğitimi’nin genel amaçları ve temel ilkeleridoğrultusunda örgün nitelikteki genel ve mesleki eğitim görmehaklarını parasız ve parasız yatılı kullanabilmeleri,

d) Tüm gelişimsel özellikleri dikkate alınarak hazırlanacakBireyselleştirilmiş Eğitim Programlarından ( BEP )

yerleştirildikleri eğitim ortamlarının tüm olanakları ilefaydalanmaları,

e) Eğitim ve destek hizmetleri sunulurken akranları ile birlikteolmalarına özen gösterilmesi,

f) Öğrenim hayatlarının her aşamasında, Bireyselleştirilmiş EğitimProgramlarında belirtilen özellikleri dikkate alınarakdeğerlendirilmelerinin yasal güvence altına alınması,

g) Her türlü rehabilitasyon hizmetlerinden ihtiyaçlarıdoğrultusunda kesintisiz faydalanmaları,

h) Gelişimleri doğrultusunda yeni eğitim programlarına veya uygunüst eğitim kurumlarına yerleştirilmelerine olanak sağlayacaketkin izleme hizmetlerinden faydalanmaları

i) Ailelerinin de sunulacak tüm hizmetlerin karar ve uygulamaaşamalarına etkin olarak katılımı,

j) Özellikle yaygın eğitim olanaklarının genişletilmesi ile yaşamboyu eğitim hizmetlerinden yararlanarak gerek mesleki ve gereksesosyal yaşam becerileri açısından toplumun aktif fertleriolmaları, öncelikli olarak amaçlanmaktadır.

Bu amaçlar gerçekleştiğinde, özel eğitim gereken bireylerinyaşam standartları yükseltilerek, toplumda daha fazla kabulgörmeleri sağlanacak ve her türlü hakları yasa çerçevesindegüvence altına alınmış olacaktır. Bu amaçlar doğrultusunda yenibir yasa yapılmasına gerek duyulmuştur.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. Yasanın kısa ismini düzenlemektedir.

Madde 2. Yasada yeralan terimlerin tefsirini vermektedir.

Madde 3. Yasanın amacını düzenlemektedir.

Madde 4. Yasanın kapsamını düzenlemektedir.

Madde 5. Özel Eğitimin Temel İlkelerini düzenlemektedir.

2

Madde 6. Özel Eğitim Öğretim Alma hakkınıdüzenlemektedir.

Madde 7. Özel Eğitim Talebi İçin Gerekli Başvuru kuralınıdüzenlemektedir.

Madde 8. Tanılamayı düzenlemektedir.

Madde 9. Yönlendirmenin kurallarını düzenlemektedir.

Madde 10.

Yerleştirme ile ilgili kurallarıdüzenlemektedir.

Madde 11.

Erken Çocukluk Döneminde evde ve kurumlardaverilecek eğitim ile ilgili kuralıdüzenlemektedir.

Madde 12.

Özel eğitim gerektiren çocuklar için okul öncesieğitim ile ilgili kuralı düzenlemektedir.

Madde 13.

Özel eğitim gerektiren bireylere İlköğretimokullarında verilecek özel eğitim kuralınıdüzenlemektedir.

Madde 14.

Özel eğitim gerektiren bireylere Ortaöğretimokullarında verilecek özel eğitim kuralınıdüzenlemektedir.

Madde 15.

Özel eğitim gerektiren bireylere Yükseköğretimokullarında verilecek özel eğitim kuralınıdüzenlemektedir.

Madde 16.

Yaygın Eğitim programlarının düzenlenmesi ileilgili kuralı düzenlemektedir.

Madde 17.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Oluşumunu düzenlemektedir.

Madde 18.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Görevlerinidüzenlemektedir.

Madde 19.

Özel Eğitime ihtiyacı olan bireyleringelişimlerinin izlenmesi ile ilgili esasıdüzenlemektedir.

Madde Kaynaştırma yolu ile eğitim esaslarını

3

20. düzenlemektedir.

Madde 21.

Özel okullarda eğitim kuralını düzenlemektedir.

Madde 22.

Özel Eğitim desteği kuralını düzenlemektedir.

Madde 23.

Özel eğitim programlarını düzenlemektedir.

Madde 24.

Değerlendirme kuralını düzenlemektedir.

Madde 25.

Özel Eğitim Okul ve Kurumlarının amaçlarınıdüzenlemektedir.

Madde 26.

Özel eğitim gerektiren bireyler için açılacakDevlet ve Özel Özel Eğitim Okul ve kurumlarınıdüzenlemektedir.

Madde 27.

Diğer okul ve kurumlarda özel eğitim verilmesiile ilgili kuralı düzenlemektedir.

Madde 28.

Psikolojik Rehberlik Araştırma Şubesininyürüttüğü hizmetleri düzenlemektedir.

Madde 29.

Özel Eğitim Koordinasyon Merkezinidüzenlemektedir.

Madde 30.

Okul ve Kurum açma ile ilgili kuralıdüzenlemektedir.

Madde 31.

Devlet ve Özel Okul ve kurumlarda özel eğitimhizmetlerini düzenlemektedir.

Madde 32.

Özel eğitim okul ve kurumlarında bulundurulmasızorunlu personeli düzenlemektedir.

Madde 33.

Özel eğitim okul ve kurumlarının denetiminidüzenlemektedir.

Madde 34.

Özel eğitim araçlarını düzenlemektedir.

Madde 35.

Yasa’nın eğitim ve öğretim işlerinden sorumluBakanlık tarafından yürütüleceğini

4

düzenlemektedir.

Madde 36.

Yasanın yürürlüğe giriş tarihinidüzenlemektedir.

ÖZEL EĞİTİM YASA TASARISI

Kuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiCumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

Kısa İsim 1. Bu Yasa, Özel Eğitim Yasası olarakisimlendirilir.

BİRİNCİ KISIMGenel Kurallar

Tefsir 2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe;“Bakan”, Eğitim ve öğretim işleri ile görevliBakanı anlatır.“Bakanlık”, Eğitim ve öğretim işleri ile görevliBakanlığı anlatır.“Destek Eğitim Hizmetleri”, Özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin tıbbî ve eğitseldeğerlendirme ve tanılama sonucunda belirleneneğitim ihtiyaçları doğrultusunda kendilerine,ailelerine, öğretmenlerine ve okul personelineuzman personel, araç-gereç, eğitim ve

5

danışmanlık hizmetleri sağlamayı anlatır.“Destek Eğitim Odası”, Kaynaştırma uygulamalarıyoluyla eğitimlerine devam eden öğrenciler ileüstün yetenekli öğrencilere ihtiyaç duyduklarıalanlarda destek eğitim hizmetleri verilmesiiçin düzenlenmiş ortamı anlatır.“Destek Hizmet Personeli”, Özel eğitimgerektiren bireylerin eğitimlerinde vebakımlarında yardımcı olmak amacıyla okul vekurum dışından görevlendirilen uzman kişileri,bakıcıları, yardımcıları ve temizlikgörevlilerini anlatılır.“Devlet”, Kuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiDevletini anlatır.“En az sınırlandırılmış Eğitim Ortamı”, Özeleğitime ihtiyacı olan bireyin; toplumlabütünleşmesini sağlamaya yönelik sosyal, özbakım, dil ve iletişim alanlarındaki davranışlarile düzeyine uygun akademik ve mesleki bilgi vebecerileri kazandırmak amacıyla destek eğitimhizmetlerinin de verildiği ve mümkün olduğuncayetersizliği olmayan akranlarıyla bir aradaolmasını sağlayan en uygun eğitim ortamınıanlatır.“Erken çocukluk dönemi”, 0-36 ay arasındakibireyleri kapsayan dönemi anlatır..“Erken Tanı”, Özel eğitime ihtiyacı olan bireyindeğerlendirmeye alınabileceği en erken yaşıve/veya dönemi anlatır.“Hazırlık Sınıfı”, Okul öncesi eğitiminitamamlayan veya zorunlu ilköğretim çağına gelmişözel eğitim gerektiren bireylerin, gelişim vebireysel özellikleri ile gereksinimleridoğrultusunda onları örgün eğitimiizleyebilecekleri duruma getirmek amacıylaaçılan sınıfı anlatır.“İzleme ve Değerlendirme Ekibi”, PsikolojikDanışma, Rehberlik ve Araştırma Şubesiiçerisinde görev yapan ve özel eğitime muhtaçbireyin tüm eğitsel değerlendirmesinigerçekleştiren ekibi anlatır.“Kaynak Oda”, Kaynaştırma uygulaması yapılanokullarda, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerindestek eğitim alması için düzenlenmiş ortamıanlatır.

6

“Kaynaştırma”, Özel eğitime ihtiyacı olanbireylere destek eğitimi hizmeti de verilerek,yetersizliği olmayan akranları ile birlikteeğitimlerini sürdürmelerini anlatır.“Kaynaştırma Eğitim Odası”, Okul ve kurumlarda,yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynısınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitimeihtiyacı olan öğrenciler için özel araç-gereçler ile eğitim materyalleri sağlanaraközel eğitim desteği verilmesi amacıylahazırlanan odayı anlatır.

“Özel Eğitim”, Özel eğitime ihtiyacı olanbireylerin eğitim ihtiyaçlarını ve sosyalgereksinimlerini karşılamak için özel olarakyetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitimprogramları ve yöntemleri ile bireysel eğitimeihtiyacı olan bireylerin, bireyselyeterliliklerine dayalı gelişim özelliklerineuygun ortamlarda sürdürülen eğitimi anlatır.“Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu”, Bu Yasanın17’nci maddesi uyarınca oluşturulan kuruluanlatır. “Özel Eğitim Okul ve Kurumları”, Özel eğitimeihtiyacı olan bireylere hizmet veren, özelolarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu,geliştirilmiş eğitim programları veyöntemlerinin uygulandığı, bakanlığa bağlı herderece ve türdeki gündüzlü ve yatılı devletokullarını ve özel okulları anlatır.“Özel Eğitim Sınıfı”, Okul ve kurumlarda,durumları ayrı bir sınıfta eğitim görmeyigerektiren öğrenciler için yetersizlik türü,eğitim performansları ve özelliklerine göreaçılan sınıfları anlatır.“Özel Eğitime İhtiyacı Olan Birey”, Çeşitlinedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitimyeterlilikleri açısından akranlarındanbeklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösterenbireyi anlatır.“Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireyin ZorunluEğitim Çağı”, Okul öncesi dönemi de içine alan

7

4-18 yaş grubundaki özel eğitime ihtiyacı olanbireylerin eğitim-öğretim süresini kapsayandönemi anlatır.“Tanılama”, Özel eğitime ihtiyacı olanbireylerin, yeterli ve yetersiz yönleri ilebireysel özelliklerini, ilgilerini belirlemekamacıyla, tıbbi, psiko – sosyal eğitimalanlarında yapılan değerlendirme sürecini,anlatır.“Üst Öğrenim”, Halen bulunduğu öğrenimprogramının bir üst kademesindeki öğrenimprogramını anlatır.“Zorunlu Eğitim Çağı”, Onbeş yaşına kadareğitim-öğretim süresini kapsayan dönemianlatır.

Amaç 3. Bu Yasanın amacı, özel eğitime ihtiyacı olanbireyin Kıbrıs Türk Milli Eğitiminin genelamaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda genelve mesleki eğitim görme haklarını parasız veyaparasız yatılı kullanabilmelerini sağlamayayönelik esasları düzenlemektir.

Kapsam 4. Bu Yasa, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerile onlara doğrudan veya dolaylı olaraksunulacak tüm eğitim–öğretim hizmetlerini, buhizmetleri sağlayacak okul, kurum veprogramlara ilişkin kuralları kapsar.

ÖzelEğitiminTemelİlkeleri

5. Kıbrıs Türk Milli Eğitimini düzenleyen genelkurallar doğrultusunda özel eğitimle ilgilitemel ilkeler şunlardır:

(1) Özel eğitime ihtiyacı olan tüm bireyler;ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleridoğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitimhizmetlerinden yararlandırılır,

(2) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerineğitimine mümkün olduğunca en erken yaştabaşlanır,

(3) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitime

8

ihtiyacı olan bireyleri sosyal ve fizikselçevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadanplanlanır ve yürütülür,

(4) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin,eğitim düzeyleri dikkate alınarak, amaç,içerik ve öğretim süreçlerinde uyarlamalaryapılarak, yetersizliği olmayan akranlarıile birlikte eğitilmelerine öncelikverilir,

(5) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, hertürlü rehabilitasyonlarını sağlayacak kurumve kuruluşlarla işbirliği içinde çalışılır,

(6) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler içinbireyselleştirilmiş eğitim programlarıgeliştirilir ve eğitim programlarıbireyselleştirilerek uygulanır,

(7) Ailelerin, özel eğitim sürecinin herboyutuna aktif olarak katılmaları veeğitimleri sağlanır,

(8) Özel eğitim politikalarınıngeliştirilmesinde, özel eğitime ihtiyacıolan bireylere yönelik etkinlik gösterensivil toplum örgütleri ile işbirliği içindeçalışılır,

(9) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin, toplumlaetkileşim ve karşılıklı uyum sağlamasürecini kapsayacak şekilde planlanır,

(10) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler,kültür, sanat ve spor alanlarında eğitimalma hakkına sahiptir ve kendilerine bukonuda fırsat eşitliği sağlanır,

(11) Özel eğitim genel eğitimin ayrılmaz birparçasıdır.

İKİNCİ KISIM

Özel Eğitim Öğretim Hakkı, Başvuru, Tanılama,Yönlendirme ve Yerleştirme ile Özel Eğitim

Öğretim Tür ve Kademeleri

9

EğitimÖğretimHakkı

6. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimve/veya öğretim alması hiçbir gerekçeyleengellenemez. Özel eğitime ihtiyacı olangereksinimli çocuklara, gençlere veyetişkinlere, özel durumları ve farklılıklarıdikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlardave normal akranlarıyla eşit eğitim ve/veyaöğretim imkânı sağlanır.

Özel Eğitim İçin GerekliBaşvuru

7. Özel eğitim için gerekli başvuru, öğrencileriçin okulları tarafından, öğrenci olmayanbireyler için aileleri ve/veya onlara bakmaklayükümlü olan kurum tarafından PsikolojikDanışma, Reberlik ve Araştırma Şubesi’neyapılır. Psikolojik Danışma, Reberlik veAraştırma Şubesi, yapılan başvuruları ÖzelEğitim Hizmetleri Kurulu’na bildirir.

Tanılama 8. Her aşamadaki tanılamada, bireyin eğitselözellikleri belirlenir, gelişim alanlarındakiözellikleri değerlendirilir ve bu değerlendirmesonuçları dikkate alınarak eğitim amaçları vehizmetleri planlanır, mümkün olduğu ölçüdeakranlarıyla aynı eğitim ortamınayerleştirilmesine ve/veya özel eğitimkurumundan faydalanmasına karar verilir.Tanılama yapılırken aşağıda öngörülen esaslardikkate alınır:

(1) Tanılama mümkün olduğunca erken yaştayapılır.

(2) Tanılama, çok yönlü ve bireyin tümgelişim öyküsü değerlendirilerek yapılır.

(3) Tanılama Psikolojik Danışma, Rehberlik

ve Araştırma Şubesi tarafından yapılır. (4) Tanılama sürecinde uygulanan

tekniklerde, yöntemlerde, disiplinlerdebilimsellik ve çeşitlilik esastır.

(5) Tanılama süreci, farklı disiplinalanlarındaki uzmanlarca sürekli

10

değerlendirilir.

(6) Tanılamada bireyin yeterli, yetersizolduğu yönler birlikte değerlendirilir.

(7) Tanılama, çok yönlü ve bireyin tümgelişim öyküsü değerlendirilerek yapılır.

(8) Tanılama sürecinin her aşamasında,ailenin ve gerektiğinde de bireyin katılımısağlanır.

(9) Tanılama ile ilgili usul ve esaslarBakanlık tarafından hazırlanıp BakanlarKurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

Yönlendirme 9. Yönlendirme, özel eğitime ihtiyacı olan bireyineğitsel değerlendirme ve tanılama sonucuna göreen az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özeleğitim hizmetine karar verilerek eğitimprogramı hazırlanmasını içeren bir süreçtir.Yönlendirme ile ilgili usul ve esaslar,Bakanlık tarafından hazırlanıp BakanlarKurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

Yerleştirme 10.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu, yapılan eğitseltanılama doğrultusunda özel eğitime ihtiyacıolan bireyi uygun devlet okulu veya kurumunayerleştirir. Bu Kurul, yönlendirme raporu vevelinin isteği doğrultusunda özel okullardaöğrenimlerini sürdüren öğrencinin, bulunduğuokulda kaynaştırma yoluyla eğitime devam etmesiiçin de karar alabilir. Özel eğitime ihtiyacıolan bireylerin uygun eğitim ortamınayerleştirilmesi aşağıdaki hususlar dikkatealınarak Bakanlık tarafından hazırlanıpBakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazetede yayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

(1) Zorunlu eğitim çağında olup özel eğitimeihtiyacı olduğu tespit edilen veya tanısıkonulmamış ve yerleştirme kararı alınmamışher bireyin okul ve kurumlara kaydının,

11

yıllık çalışma takviminde belirlenen süreyebakılmaksızın yapılması zorunludur.

(2) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerinöncelikle yetersizliği olmayan akranlarınındevam ettiği sınıf olmak üzere, özel eğitimsınıfı, gündüzlü özel eğitim okulu ve/veyakurumu, yatılı özel eğitim okulu ve/veyakurumu gibi en az sınırlandırılmış eğitimortamından en çok sınırlandırılmış eğitimortamına kadar eğitimlerini sürdürmelerinisağlayacak şekilde yerleştirilmelerinedikkat edilir.

(3) Yerleştirme, bireylerin yetersizlik türü vederecesi, tüm gelişim ve akademik disiplinalanlarındaki performansı, eğitimihtiyaçları ile ilgi ve istekleridoğrultusunda yapılır.

(4) Yerleştirmede, bireyin yerleştirileceğiokulun veya kurumun personel durumu, öğrencimevcudu ve eğitim ortamı göz önündebulundurulur.

(5) Birey, ikamet adresine göre mümkün olan enyakın okul ve/ veya kuruma yerleştirilir.

(6) Yerleştirme kararına, bireyin velisi karartarihinden itibaren, yerleştirme kararıverilen okul veya kurum ise kayıt tarihindenitibaren Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunaaltmış iş günü içinde itiraz edebilir.Yapılan itirazlar incelenerek en geç 30 güniçerisinde sonuçlandırılır. İtirazneticesinde verilen karar aynen uygulanır.

(7) Eğitimin her aşamasında, bireyin gelişimive eğitim performansı doğrultusundadurumuna uygun yeni bir okula veya kurumayerleştirmesi kararı alınabilir.

ErkenÇocuklukDöneminde

11.

Erken çocukluk dönemindeki özel eğitimhizmetleri ailenin bilgilendirilmesi vedesteklenmesi temeline dayalı olarak evlerde ve

12

Özel Eğitim kurumlarda sürdürülür. Erken çocuklukdönemindeki evde ve kurumlarda verilecek özeleğitimin koşulları ile ilgili usul ve esaslar,Bakanlık tarafından hazırlanıp BakanlarKurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

Okul Öncesi Özel Eğitim

12.

Tanısı konulmuş özel eğitime ihtiyacı olançocuklar için okul öncesi eğitimi zorunludur.Bu eğitim özel eğitim okulları ile diğer okulöncesi eğitim kurumlarında verilir. Gelişim vebireysel özellikleri dikkate alınarak, özeleğitime ihtiyacı olan çocukların okul öncesieğitim süreleri Özel Eğitim Hizmetleri Kurulutarafından uzatılabilir. Okul öncesi eğitimkoşulları ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıktarafından hazırlanıp Bakanlar Kuruluncaonaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak birtüzükle düzenlenir.

İlköğretimdeÖzel Eğitim

13.

(1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler,ilköğretimlerini özel eğitim okullarıve/veya diğer ilköğretim okullarındasürdürürler.

(3) Zorunlu ilköğretim programlarının

amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayanbireyler için gelişim alanlarındakiperformans düzeyleri dikkate alınarakhazırlanmış eğitim programlarınınuygulanacağı kurumlar açılır.

(3) İlköğretimde eğitim koşulları ile ilgiliusul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanıpBakanlar Kurulunca onaylanacak ve ResmiGazete’de yayımlanacak bir tüzükledüzenlenir.

OrtaöğretimdeÖzel Eğitim

14.

Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler,ortaöğretimlerini özel eğitim okullarındave/veya diğer genel ve mesleki teknikortaöğretim okullarında sürdürebilirler.Ortaöğretimde özel eğitim koşulları ile ilgiliusul ve esaslar Bakanlık tarafından hazırlanıpBakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi

13

Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

YükseköğretimdeÖzel Eğitim

15.

Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin ilgi,istek, yetenek ve yeterlilikleri doğrultusundave ölçüsünde yükseköğretim imkânlarındanfaydalanabilmeleri için gerekli özel tedbirleralınır. Özel tedbirlerin kapsamı ve özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin yükseköğretimalabilmelerinin koşulları ile ilgili usul veesaslar Bakanlık tarafından hazırlanıp BakanlarKurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

Yaygın Eğitim

16.

Özel eğitimin temel ilkeleri doğrultusundafarklı konu ve sürelerde, özel eğitime ihtiyacıolan bireyler için temel yaşam becerilerinigeliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak,işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla yaygın eğitimprogramları düzenlenir. Özel eğitime ihtiyacıolan bireylerin aileleri ve yakın çevrelerininbireyin gelişim sürecinde aktif rol almalarınave onlarla birlikte yaşama becerilerinigeliştirmelerine yönelik yaygın eğitimprogramlarına öncelik verilir. Yaygın eğitimprogramları ile ilgili esas ve usuller, Bakanlıktarafından hazırlanıp Bakanlar Kuruluncaonaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak birtüzükle düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ KISIMÖzel Eğitim Hizmetleri Kurulu ve Görevleri ile

İzleme ve Kaynaştırma

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Oluşumu

17. (1)Eğitim-öğretim okul veya kurumlarındaki özeleğitim hizmetlerini düzenlemek, buhizmetlerin eş güdümünü sağlamak, izlemek vedeğerlendirmek üzere en üst düzeydeki kararmerci olan Özel Eğitim Hizmetleri Kuruluaşağıda öngörülen üyelerden oluşur.(A) İlköğretim Dairesi Müdürü (Başkan),(B) Genel Ortaöğretim Dairesi Müdürü(Üye),(C) Mesleki Teknik Öğretim DairesiMüdürü (Üye),(Ç) Sağlık Bakanlığı Bakanlık Müdürü (Üye),(D) Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürü

14

(Üye),(E) Psikolojik Danışma Rehberlik veAraştırma Şube Amiri (Üye)(F) Bakan tarafından atanacak birtemsilci (Üye)

(2) Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu toplantısınailgili konuya göre gerek duyulması halindeözel eğitim okul müdürleri, kaynaştırmauygulaması yapılan okulu müdürleri ile buokullardan seçilen sınıf öğretmenleri,psikologlar, aile hekimleri, odyologlar,fizyoterapistler, veliler, sivil toplumörgütlerinin yetkilileri, bu alandayetişmiş ilköğretim müfettişleri, özeleğitime ihtiyacı olan bireylerin çalıştığıkurumlardaki iş yeri temsilcisi ve/veyakonu ile ilgili diğer kişiler deçağırılabilir.

(3) Özel Eğitim Hizmetleri Kurulununçalışma usul ve esasları Bakanlık tarafındanhazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak veResmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükledüzenlenir.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun Görevleri

18.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun görevlerişunlardır:

(1)

Psikolojik Danışma, Rehberlik veAraştırma Şubesi, okullardaki rehberöğretmenler, özel eğitim kurumlarının,kaynak odalarının, özel eğitim vehazırlık sınıflarının, yönetici,öğretmen, destek hizmet personeli, sınıfıgibi her türlü personel gereksinimini,okul ve kurum dışından görevlendirilecekpersoneli belirlemek.

(2)

Öğretim yılı başında düzenlenen birprogram dahilinde; zihin, beden, duygu vesosyal yönden farklılık gösteren, öğrenmeyetersizliği olan bireyleri belirlemekamacıyla, örgün ve yaygın eğitimkurumlarında yapılacak taramalar ve evde

15

(3)

eğitim programları için; PsikolojikDanışma, Rehberlik ve Araştırma Şubesindeoluşturulacak eğitsel tanılama, izleme vedeğerlendirme ekibinin gerekli personel,araç-gereç, taşıt gibi her türlügereksinimini karşılayarak, taramalarınve eğitim programlarının sağlıklı birşekilde yürütülmesini sağlamak.

Erken tanı ve müdahale için, anaokullarıve anasınıflarında yapılacak taramalarıöncelikle plânlar ve bunlarınuygulanmasını sağlar. Ekibin sunduğuyöneltme kararlarını değerlendirir,gerekli özel eğitim önlemlerini alır.Tarama programları mümkün olduğuncabirinci yarı yıl içinde düzenlenir,uygulanır ve sonuçlandırılır. Ancakolanak ve koşullara göre ikinci yarıyılda da sürdürülebilir.

(4)

Kaynaştırma uygulamaları yapılacak okul,kaynak oda, hazırlık ve özel eğitimsınıfları gereksinimini belirlemek ve busınıfların açılması için gerekliönlemleri almak.

(5)

Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin,yöneltme raporu çerçevesinde, kaynaştırmauygulamalarına, özel eğitim sınıflarınaveya özel eğitim kurumlarınayerleştirilmesi kararını almak.

(6)

Evde özel eğitimi sürdürülen öğrencileriçin gezerek özel eğitim görevi verilenöğretmenlerin görev dağılımını yapmak.

(7)

Personel yetiştirilmesi amacıyla görevalanlarına göre, uygun hizmet içi eğitimkursları açılmasını sağlamak.

(8)

Özel eğitimle ilgili yayın ve kaynaklarıaraştırmak, incelemek, gerekli görülenyayın ve kaynakların özel eğitim okul vekurumlarına dağıtımını sağlamak.

16

(9)

Özel eğitim hizmetlerininsürdürülmesinde, araştırmalara esasolacak istatistikî bilgileri toplamak,değerlendirmek ve kullanılmaya hazır halegetirmek.

(10)

(10

Erken tanı ve müdahale için, sağlık vesosyal hizmet kurum ve kuruluşları ilediğer ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak.

(11)

Aile eğitim programlarını başarı ilebitirmiş gönüllü aileler ileüniversitelerin özel eğitim, çocukgelişimi ve eğitimi bölümlerinde okuyanikinci, üçüncü ve dördüncü sınıföğrencilerinden gönüllü olanların; aileeğitimi, erken çocukluk dönemi eğitimi,özel eğitim desteği gibi çalışmalaragörevli personel ile birlikte katılmalarıiçin gerekli eş güdümü sağlarmak.

İzleme 19.

(1) Özel eğitim hizmetlerinin planlanması veeğitimde sürekliliğinin sağlanması amacıylaerken çocukluk döneminden itibaren eğitiminher kademesinde özel eğitime ihtiyacı olanbireylerin gelişimlerinin izlenmesi esastır.

(A) Bireylerin gelişimlerinin izlenmesi,önerilen özel eğitim hizmetlerininuygunluğunun ve bireysel eğitimprogramlarında yer alan amaçlarıngerçekleşme düzeyi bakımındandeğerlendirilerek, her yıl bireyseleğitim programlarının yenilenmesiyoluyla yürütülür.

(B) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyleringelişimlerinin izlenmesine yönelikfaaliyetler, Özel Eğitim HizmetleriKurulu, psikolojik danışma ve rehberlikaraştırma şubesi, okullar, kurumlar veailenin işbirliğiyle yürütülür.

(2) İzleme ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık17

tarafından hazırlanıp Bakanlar Kuruluncaonaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacakbir tüzükle düzenlenir.

Kaynaştırma 20.

(1) Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destekeğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliğiolmayan akranları ile birlikte devlet ve özelokul öncesi, ilköğretim, orta öğretim veyaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleriesasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulama ilkelerişunlardır:

(A) Bütün bireylerin öğrenebilir veeğitilebilir olduğu kabul edilmesiesastır.

(B) Eğitim hizmetleri, bireylerin eğitimperformansına ve öncelikliihtiyaçlarına göre planlanır.

(C) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin,eğitimlerini öncelikle yetersizliğiolmayan akranları ile birlikte aynıkurumda sürdürmeleri sağlanır.

(Ç) Kaynaştırma, bir program dâhilindeverilen özel eğitim uygulamasıdır.

(D) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerkaynaştırma yoluyla eğitimlerini,yetersizliği olmayan akranları ilebirlikte aynı sınıfta tam zamanlısürdürebilecekleri gibi, yarı zamanlıolarak destek eğitim odasından ve/veyaözel eğitim kurumundan destek eğitimialarak da sürdürebilirler.

(2) Kaynaştırma yapılırken uyulması gerekeneğitim kriterleri ve uygulamalar ile ilgiliusul ve esaslar Bakanlık tarafındanhazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak veResmi Gazete’de yayımlanacak bir Tüzükledüzenlenir.

18

DÖRDÜNCÜ KISIMÖzel Eğitim Okullarında Eğitim, Özel EğitimDesteği, Eğitim Programları ve Değerlendirme

Özel Eğitim Okullarında Eğitim

21.

Özel eğitim okullarında, özel eğitim ihtiyacındanbireyler için benzer yetersizlikleri olanakranları ile birlikte temel yaşam becerilerinigeliştirme ve öğrenme ihtiyaçlarını karşılamaküzere gelişim özellik ve ihtiyaçlarına görehazırlanan bireysel eğitim programlarıdoğrultusunda, tam veya yarı zamanlı eğitimprogramı uygulanır.

Özel Eğitim Desteği

22.

(1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, hertür ve kademedeki eğitim ortamlarında devamettiği eğitim programlarının amaçlarınıgerçekleştirmek üzere özel eğitim desteğiverilir. Bu amaçla bireysel ve grupla eğitimimkânları kaynaştırma yoluyla aşağıdabelirtilen şekilde sağlanabilir.

(A) Destek eğitim odasındanfaydalanarak,

(B) Haftanın belirli günlerinde sistemlibir özel eğitim merkezindenfaydalanarak,

(C) Özel eğitim kurumlarındanfaydalanarak sürdürebilirler.

(2) (A) Herhangi bir eğitim kurumuna devamedecek durumda olmayan zorunlu eğitimçağındaki özel eğitime ihtiyacı olanbireylere, temel yaşam becerilerinigeliştirme ve öğrenme ihtiyaçlarınıkarşılamaya yönelik eğitimprogramlarının evde uygulanmasısağlanır.

(B) Evde özel eğitim hizmetleri ile ilgiliusul ve esaslar Bakanlık tarafındanhazırlanıp Bakanlar Kuruluncaonaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

(3) Devlet hastanelerinde ve özel hastanelerde19

çeşitli hastalıklardan dolayı yatan vetedavi gören zorunlu eğitim çağındaki özeleğitime ihtiyacı olan bireylere, eğitimhizmeti olanaklar ölçüsünde sağlanır.

Eğitim Programları

23.

(1)Özel eğitim okul ve sınıflarında normal okulprogramları uygulanır.

Ancak, öğrencilerin özellikleri veöğrenme yeterlilikleri dikkate alınarak, sözkonusu programlarda denkliği bozmayacakşekilde düzenlemeler Bakanlık tarafındanyapılır. Özel eğitim okul ve sınıfprogramları, öğrencileri, eğitimlerini normalokullarda akranlarıyla birlikte sürdürecekyeterliliklere ulaştırmayı amaçlayan biryaklaşımla hazırlanır.

(2)Özel eğitim okul ve sınıflarında süreleri veiçerikleri öğrencilerin özelliklerine görehazırlanmış özel eğitim programları uygulanır.Uygulanan özel eğitim programları, öğrencininbireysel gelişim özellikleri, ilgi veihtiyaçları doğrultusunda özel eğitimin temelilkeleri esas alınarak hazırlanır.Eğitimlerini tamamlayanlara verilecek diplomaveya sertifikaların denkliği ile üst öğrenimkurumlarına devam gibi konular ve öğrenciyesağlayacağı haklar ile ilgili usul ve esaslarBakanlık tarafından hazırlanıp BakanlarKurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

(3)Özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri ilgi,ihtiyaç ve yetenekleri doğrultusunda işhayatında geçerliliği olan görevlerehazırlayıcı iş ve meslek eğitim programları,uygulama ağırlıklı ve bireyin o işi veyamesleği amaçlanan yeterlilikte yapmasınısağlayacak şekilde sürdürülür. Bu konu ileilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafındanhazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak veResmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükledüzenlenir.

Değerlendirme

24.

(1)İlköğretim okullarında kaynaştırma yoluylaeğitimlerine devam eden öğrenciler gerekli

20

hallerde sadece birinci sınıfta bir kez sınıftekrarı yapabilir, bunun dışında buöğrencilere sınıf tekrarı yaptırılmaz.Ortaöğretim kurumlarında ise bu öğrenciler buYasa altında çıkarılacak sınıf geçme, okulbitirme ve sınavlar ile ilgili tüzük kurallarıuyarınca değerlendirilirler. Ancak, özeleğitime ihtiyacı olan bireylerin engel veözellikleri dikkate alınarak sınavlardagerekli önlemler alınır ve düzenlemeleryapılır.

(2)Özel eğitim okul ve sınıflarında eğitim görenbireylerin değerlendirilmesinde, önceliklebireyselleştirilmiş eğitim programında yeralan amaçların gerçekleştirilmesi esastır.

(3)Özel eğitim okullarında, kaynak oda vekaynaştırma uygulaması yapan diğer her türlükurumda sınıf geçme, okul bitirme ve sınavesasları ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıktarafından hazırlanıp Bakanlar Kuruluncaonaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacakbir tüzükle düzenlenir.

BEŞİNCİ KISIM

Özel Eğitim Okul ve Kurumları

Özel EğitimOkul ve Kurumlarının Amaçları

25.

Özel eğitim okul ve kurumları, Kıbrıs Türk MilliEğitiminin genel amaç ve temel ilkeleridoğrultusunda, özel eğitime ihtiyacı olanbireylerin;

(1)Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren,başkaları ile iyi ilişkiler kuran, işbirliği içinde çalışabilen, çevresine uyumsağlayabilen, üretici ve mutlu bir yurttaşolarak yetişmelerini,

(2) Kendi kendilerine yeterli bir durumagelmeleri için temel yaşam becerilerinigeliştirmelerini,

21

(3) Uygun eğitim programları ile özel yöntem,personel ve araç-gereç kullanarak; ilgileri,gereksinimleri, yetenekleri veyeterlilikleri doğrultusunda üst öğrenime,iş ve meslek alanlarına ve hayatahazırlanmalarını amaçlar.

Devlet ve Özel Özel Eğitim Okulve Kurumları

28/1988 45/2003 50/2003 9/2007

26.

(1) Durumları ayrı bir okulda özel eğitimeihtiyacı olan bireyler için engel veözelliklerine uygun gündüzlü veya yatılıdevlet ve/veya özel özel eğitim okullarıaçılabilir. Birden fazla engeli bulunanöğrenciler için özel eğitim okullarında özeleğitim sınıfları açılabilir.

(2) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere özeleğitim desteği sağlamak veya onları iş vemesleğe hazırlamak veya örgün eğitimprogramlarından yararlanamayacak durumdaolanların temel yaşam becerilerinigeliştirmek ve öğrenme ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere gündüzlü veya yatılı devletve/veya özel özel eğitim kurumlarıaçılabilir. Özel eğitim kurumlarında, özeleğitime ihtiyacı olan bireyleri iş hayatındageçerliliği olan görevlere hazırlamakamacıyla açılan iş ve meslek kurslarınadevam edenler, Çıraklık ve Meslek EğitimiYasası'nın çırak öğrencilere verdiğihaklardan yararlanırlar. Bu hususla ilgiliusul ve esaslar Bakanlık tarafındanhazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak veResmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükledüzenlenir.

Devlet ve Özel Okul ve Kurumlarında Özel Eğitim

27.

(1) Durumları akranları ile birliktekaynaştırma eğitimi görmeye uygun olan özeleğitime ihtiyacı olan bireyler, eğitim veöğretimlerini devlet okulu ve özel okulöncesi, ilköğretim ve ortaöğretimokullarında sürdürürler. Bu okullarda özeleğitime ihtiyacı olan bireylere özel eğitimdesteği sağlamak üzere yardımcı destekeğitim odası oluşturulur, özel araç-gereçile eğitim materyalleri sağlanır ve diğer

22

6.01.2011R.G. 3EK IIIA.E. 112

özel tedbirler alınır.

(2) Özel özel eğitim kurumlarının açılması veişleyişi ile ilgili usul ve esaslar ÖzelOkullar Dershaneler ve Kurs YerleriTüzüğünde düzenlenir.

ALTINCI KISIM

Özel Eğitime Destek Sağlayan Kurumlar

Psikolojik Danışma Rehberlik ve Araştırma Şubesi

28.

(1) Psikolojik Danışma, Rehberlik ve AraştırmaŞubesi, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerineğitsel değerlendirme, tanılama, izleme veyönlendirme hizmetlerini yürüterek birey içinen az sınırlandırılmış eğitim ortamınıönerir, birey ve ailesine destek eğitim ilerehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerisunar. Eğitim-öğretim kurumlarındakirehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerininetkin ve verimli bir şekildeyürütülebilmesine ilişkin gerekli çalışmalarıyapar.

(2) Örgün ve yaygın eğitim kurumlarına devam edenbireylere psikolojik danışma ve rehberlikhizmetleri götürmek üzere eğitim öğretimkurumlarında kurulan Okul Rehberlik vePsikolojik Danışma Servisleri, kurumlarındakiözel eğitime ihtiyacı olan bireylere veailelerine de eğitim ihtiyaçları veözelliklerine göre bu hizmetleri sunar. Buservisler, rehberlik ve danışma hizmetleriniyürütürken, Psikolojik Danışma, Rehberlik veAraştırma Şubesi ile diğer ilgili kurumlarlaişbirliği yaparlar.

Özel EğitimKoordinasyon Merkezi

29.

Özel Eğitim Hizmetleri Kurulunun belirleyeceğikişilerden oluşturulan Özel Eğitim KoordinasyonMerkezi, Özel Eğitim Hizmetleri Kurulununsekreteryasını yürütür ve Kurulun aldığıkararları uygular ve/veya uygulanmasını sağlar.Özel Eğitim Koordinasyon Merkezinin çalışma usulve esasları ile Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar

23

Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’deyayımlanacak bir tüzükle düzenlenir.

Okul ve Kurum Açma

17/1986 10/1987 40/1992 53/2002 55/2006

30.

(1)Gerçek ve/veya tüzel kişiler özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin eğitim ve öğretimleriiçin bu Yasa ve Milli Eğitim mevzuatındakiesaslara uygun olarak özel okul veya kurumuBakanlığın izni ile açabilirler.

(2)Bakanlık, Milli Eğitim Yasasına göre açılmışve hisselerinin tümü kamu yararına çalışan birbirlik ve kamu yararına kurulan dernek vevakıflara ait özel eğitim okul ve kurumlarınınhizmetlerinin niteliğini yükseltmek amacıylabu okul ve kurumlara eğitim programları veeğitim öğretim hizmeti veren personele hizmetiçi eğitim gibi destekler sağlayabilir.

(3)Milli eğitimin genel amaçları ve temelilkeleri, eğitim-öğretim programları, okuldakiöğretimin seviyesi ve bina araç-gereçyeterliliği yönünden özel okullardaki eğitimve öğretim Bakanlığın gözetim ve denetiminebağlıdır.

Devlet ve Özel Okul ve Kurumlarında Özel Eğitim

31.

Resmi ve özel okul öncesi, ilköğretim veortaöğretim okulları ile yaygın eğitim kurumları;bu yasanın öngördüğü şekilde, kendiçevrelerindeki özel eğitime ihtiyacı olanbireylere özel eğitim hizmetleri sağlamaklayükümlüdürler. Bu okul ve kurumlarda, özeleğitime ihtiyacı olan bireylere sunulan eğitim-öğretim hizmetlerinin etkililiğini arttırmakamacıyla özel eğitim tedbirleri alınarak gereklidüzenlemeler yapılır. Bu bireylere sağlanacak hertürlü özel eğitim hizmeti için Bakanlık ve ilgilikurumlar işbirliği içinde çalışır.

YEDİNCİ KISIMÇeşitli Kurallar

Personel 32.

Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitimedestek sağlayan kurumların eğitim öğretimleilgili personel ihtiyacı öncelikle karşılanır,ayrıca idari personelin dışında hizmetingerektirdiği personelin sayısı ve nitelikleriBakanlıkça belirlenir. İhtiyaç duyulan uzmanpersonel atanır veya diğer kurum ve kuruluşlarla

24

işbirliği yapılarak görevlendirilir.

Denetim

41/2006 2/2008

33.

Özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitimedestek sağlayan kurumların faaliyetlerinindenetimi Milli Eğitim, Denetleme, Değerlendirmeve Yönlendirme Kurulu (Kuruluş, Görev ve ÇalışmaEsasları) Yasası uyarınca kurulan EğitimDenetleme, Değerlendirme ve Yönlendirme ÜstKurulu tarafından yapılır.

Özel EğitimAraçları

34.

Devlet okul ve kurumlarında eğitim veöğretimlerini sürdürdükleri sürece, özel eğitimeihtiyacı olan bireylerin bu hizmetlerden etkinşekilde yararlanmalarını sağlayacak her türlüaraç-gereç ihtiyaçları Bakanlık tarafındankarşılanır.

SEKİZİNCİ KISIMSon Kurallar

Yürütme Yetkisi

35.

Bu Yasa, eğitim ve öğretim işleri ile görevliBakanlık tarafından yürütülür.

Yürürlüğe Giriş

36.

Bu Yasa, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihtenbaşlayarak yürürlüğe girer.

25