Kızamık Kızamıkçık Kongenital Kızamıkçık Sendromu Sürveyans Genelgesi 2010
Jan 12, 2016
KızamıkKızamıkçık
Kongenital Kızamıkçık Sendromu Sürveyans Genelgesi 2010
KIZAMIK
2002- 2010Kızamık ve Kızamıkçığın Eliminasyonu ve
Kongenital Kızamıkçık Sendromunun Önlenmesi
Kızamık Olgu Sayısı
2001 – 30.5092009 - 4 (3 importe , 1 importe olgu ile ilişkili olgu)
Kızamık aşılama hızı 2002 –% 822009 - % 97
2002 …… Kızamık Eliminasyon Programı 2006 …… Kızamıkçığın Eliminasyonu ve Konjenital Kızamıkçık Sendromunun Önlenmesi Programı
Program hedefleri;• Kızamık, kızamıkçık ve konjenital kızamıkçık sendromunu
önlemek • 2010 yılı sonuna kadar Türkiye’de yerli kızamık ve kızamıkçık
virüs dolaşımını durdurmak,• 2010 yılından sonra dışarıdan gelecek yeni virüslerin
Türkiye’de yerleşmesini önlemek
Yeni genelge kapsamında
• Sürveyansın yıl boyunca sürdürülmesi• Şüpheli/ olası olgu tanımına uyan tüm olguların
incelenmesi• İmportasyon, aşı yetersizliği, eksik aşılılık…
durumlarının sorgulanması• Aktif sürveyansın AFP ve MNT sürveyansına
entegrasyonu• Riskli ülkelerden gelebilecek importe olgular için
önlem alınması
KIZAMIK KIZAMIKÇIK KKS
Bildirim Grubu A Grubu A Grubu C Grubu
Vaka sınıflaması Olası/ Kesin Kesin Olası/ Kesin
Sağlık Müdürlüğüne Bildirim Olası/ Kesin Kesin Olası/ Kesin
Sağlık Bakanlığına Bildirim Olası/ Kesin Kesin Kesin
Kızamık Vaka Tanımları ve Sınıflamaları
Kızamık için Klinik Tanımlama
38 0 ‘den yüksek ateş ve
Makülopapüler döküntü ve
Öksürük veya
burun akıntısı veya
konjunktivit
Kızamık Tanısı için Gerekli Laboratuvar Kriterleri
Kızamığa özgü IgM antikoru saptanması veya
Kızamık virüs izolasyonu veya
RT -PCR ile kızamık viral RNA saptanması veya
2-4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamığa özgü IgG antikor titresinde belirgin (en az 4 kat) artış
Şüpheli VakaMakülopapüler döküntüyle seyreden herhangi
bir hastalık
Olası Kızamık Vakası (Klinik Vaka)Klinik tanımlamayla uyumlu vaka
Kesin Kızamık Vakası
Lab ile Doğrulanmış Vaka
• Laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka
veya • yakın zamanda aşılanmış
ise laboratuvarla doğrulanmış vaka ile epidemiyolojik ilişkili olan vaka
Epidemiyolojik İlişkili Vaka
• Başka bir laboratuvarla doğrulanmış kesin vaka ile epidemiyolojik ilişkili olan olası vaka
(semptomların başlamasından 7–18 gün önce temas- ilişkisi bulunma durumu)
Kızamıkçık Vaka Tanımları ve Sınıflamaları
Kızamıkçık için Klinik Tanımlama
Makülopapüler döküntü ve
Servikal/suboksipital/postauriküler adenopativeya
artralji/artrit
Kızamıkçık Tanısı için Gerekli Laboratuvar Kriterleri
Kızamıkçığa özgü IgM antikoru saptanması veya
Kızamıkçık virüs izolasyonu Veya
RT-PCR ile kızamıkçık viral RNA saptanması veya
2-4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamıkçığa özgü IgG antikorunda en az 4 kat artış
Şüpheli Kızamıkçık VakasıMakülopapüler döküntüyle seyreden herhangi bir
hastalıkOlası Kızamıkçık Vakası (Klinik Vaka)
Klinik tanımlamaya uyan vaka
Kesin Kızamıkçık Vakası
Lab ile Doğrulanmış Vaka
• Laboratuvar kriterlerinden biri ile doğrulanmış olası vaka
veya • yakın zamanda aşılanmış
ise laboratuvarla doğrulanmış vaka ile epidemiyolojik ilişkili olan vaka
Epidemiyolojik İlişkili Vaka
• Başka bir laboratuvarla doğrulanmış kesin vaka ile epidemiyolojik ilişkili olan olası vaka
(semptomların başlamasından 12–23 gün önce temas- ilişkisi bulunma durumu)
Konjenital Kızamıkçık Sendromu Vaka Tanımları ve Sınıflamaları
KKS için Klinik Tanımlama
A GRUBU
• Sensorinöral işitme kaybı• Konjenital kalp hastalığı• Pigmenter retinopati• Katarakt• Konjenital glokom
B GRUBU• Purpura• Splenomegali• Mikrosefali• Gelişme geriliği• Meningoensefalit• Radiolusent kemik hastalığı• Doğumdan sonraki ilk 24
saat içinde başlayan sarılık
1 yaşından küçük bir çocukta, A grubu bulgulardan en az iki veya A ve B grubu bulgulardan bir konjenital durumun bulunması
KKS Tanısı için Gerekli Laboratuvar Kriterleri
Kızamıkçığa özgü IgM antikorunun saptanması veya
Kızamıkçık aşısı uygulanmamış olmasına rağmen; 6-12 aylar arasında en az iki kez kızamıkçığa özgü IgG antikor
düzeyinin aynı düzeyde devam ettiğinin gösterilmesi veya
Uygun klinik örnekte kızamıkçık virüsü saptanması (RT- PCR ile nükleik asid saptanması veya kızamıkçık virüs izolasyonu)
Şüpheli KKS VakasıBir yaşından küçük bir çocukta, A grubu klinik
bulgulardan en az birinin bulunmasıOlası KKS Vakası (Klinik Vaka)
Başka bir etiyolojik açıklama yapılamayan bir bebekte, A grubundan en az iki veya A ve B gruplarından birer
klinik gösterge saptanması
Kesin KKS Vakası
a. Laboratuvarla Doğrulanmış KKS Vakası: Şüpheli bir vakada, konjenital kızamıkçık
sendromunun laboratuvar kriterlerinin bulunması.
b. Epidemiyolojik Bağlantılı KKS Vakası: Annesinde gebeliği sırasında doğrulanmış kızamıkçık
enfeksiyonu saptanmış olan bir bebekte, A grubundan en az bir klinik gösterge saptanması.
Sağlık Müdürlüğü(son sınıflama)
Bölge Hıfzısıhha Müdürlüğü
SONUÇEn geç 48 saat içinde
bildirilecek
RSHMBHER AY
İl Vaka Cetveli İle
SAĞLIK BAKANLIĞI
örnek
örn
ek
HASTANE/ ÖZEL KURUM
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formunu doldurVaka İnceleme Formunu doldurSerum gönder, sıcak vakaysa idrar ve nazofarengeal sürüntü de al ve gönder
Ulusal Kızamık/Kızamıkçık Sürveyansı Akış Şeması
Aile Hekimi
TSM/Sağlık Grup Başkanlığı
İl Sağlık Müdürlüğü
Hastaneler/Özel Sağlık Kuruluşları
BHM LaboratuvarıSağlık Bakanlığı
Bul. Hast. ve Salgın Kont. Dai Bşk.
RSHMB
IgM (-) IgM (+)
Döküntüden sonraki ilk 3 gün içerisinde alınmış ise tekrarlanacak
İzolasyon için örnek iste ve gönder Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç FormuBHM Haftalık Formunu gönder
Aktif sürveyans bildirimVaka İnceleme Formu (son sınıflama)İl Vaka Cetveli oluştur ve ayda 2 kez gönder
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç FormuVaka inceleme formları tamamlanır tamamlanmazÖrnekleri formlarıyla gönderVaka Cetveli oluştur (haftada 1 kez) gönder
DSÖ
Sıcak vaka olup olmadığını değerlendir
Sıcak Vakaİhbar
Sıcak vaka değil
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formunuve Vaka İnceleme Formunu doldur. Serum al ve gönder
İhbar
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç FormuHaftada 2 kez numune gönderSıcak vakaysa hemen gönder
Salgın incelemesi başlat
İdrar ve nazofarengeal sürüntü de al ve gönder
İhbar
Genotip tayini
Kesin vaka ile temas öyküsü olan veya döküntünün başlamasından önceki 3 hafta içerisinde seyahat öyküsü olan
veya aşısız veya yaşına göre eksik aşılı olan
veya kümelenme gösteren olası kızamık/kızamıkçık vaka tanımına
uyan vaka
SICAK VAKA
Sıcak Vaka
• Serum (tüm şüpheli ve olası olgulardan)• Nazofaringeal sürüntü• İdrar
24 saat içinde transport
RSHMBLaboratuvarına
gönderilecek
Kız
amık
/ Kız
amık
çık
Vak
a B
ildiri
m
ve
Labo
ratu
var İ
stek
ve
Son
uç F
orm
u
Kız
amık
/ Kız
amık
çık
Vak
a İn
cele
me
Form
u
*Döküntünün başlamasından itibaren
ÖRNEK TÜRÜ YÖNTEM SÜRE *SERUM Ig M/ IgG 0- 28 günNazofarengeal Sürüntü Virus izolasyonu 0-4 günİdrar Virus izolasyonu 0-7 gün
Uygun Serum Örneği
Döküntü başlangıcından sonra 28 gün içinde alınmış
Hemolize edilmeden ayrılmış
Soğuk zincire uygun olarak saklanmış ve gönderilmiş
Kızamık/ Kızamıkçık Ig M – Şüpheliİlk 3 günde Ig M - Negatif
7-10 gün sonra ikinci serum örneği alınır
Şüpheli KKS Ig M – Negatif
6 aydan büyük bebek
Birkaç ay sonra Kızamıkçık Ig G için ikinci serum örneği alınır
6 aydan küçük bebek
Kızamıkçık Ig M ve Ig G için ikinci serum örneği alınır
Formların eksiksiz ve doğru doldurulmasıVaka Bildirim ve Laboratuvar İstek ve Sonuç FormuVaka İnceleme FormuKKS İnceleme Formu
Steril tüpe 5 ml kan örneği
ETİKETHastanın Adı Soyadı
Örneğin CinsiÖrneğin Alındığı Tarih
4-80c’de saklanmalı ve 24 saat içinde soğuk zincir kurallarına uygun biçimde Lab’a gönderilmeli
10-15 dk oda sıcaklığında beklettikten
sonra 3000 rpm devirde sanrifüj
Ya da
Hemoliz olmaması için hemen
buzdolabına alınması ve serum ayrılıncaya
dek bekletilmesi
Tam Kan DONDURULMAMALI
Serum örneği 24 saat içinde laboratuvara GÖNDERİLEMİYORSA
• Buzdolabında en fazla 5 gün saklanabilir
• 5 günden fazla saklanacaksa -200’de olmalı ve laboratuvara donmuş olarak buz kutuları içinde ulaştırılır
NAZOFARENGEAL SÜRÜNTÜ
• 0-4 gün içinde• Viral taşıyıcı vasat içeren tüplere (RSHM tarafından
hazırlanacak)• Steril eküvyon kullanılarak• Laboratuvara gidene dek buzdolabında +40’de
saklanır• 24 saat içinde gönderilemezse eküvyon taşıyıcı
vasatın içinde dikkatlice çalkalanır ve atılır
İDRAR ÖRNEĞİ
• 0-7 gün içinde• 10-40 ml yeterli • Mümkünse sabah ilk idrar• Steril olması için idrar kültür kabı ya da tek
kullanımlık 50 ml’lik santrifüj tüpü• Laboratuvara gidene dek buzdolabında saklanır• Asla dondurulmaz• Saklanması için viral taşıyıcı vasat gerekmez
KKS sürveyansı
KKS Vaka İnceleme FormuSerum örneği alınmasıVirus izolasyonu için – idrar örneği
• Sadece kızamıkçığa karşı bağışık olan kişiler ile temas etmeli
• Duyarlı gebe kadınlarla temas etmemesine dikkat edilmeli
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ
• Pediyatri• Dahiliye • Enfeksiyon hastalıkları• Yenidoğan• Kadın hastalıkları ve doğum• KBB• Kardiyoloji• Göz servisleri ve poliklinikleri• AFP için de ek olarak nöroloji servisi ziyareti
İki haftada bir kurum ziyareti
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ
İlgili hastane sorumlularının belirlenmesi ve bu konuda hizmet içi eğitim almaları
Hasta yatış defterlerinin incelenmesi
ICD-10 sisteminde aranacak olan tanılar ve kodları
• Kızamık (Rubeola)…………………………………... B05• Kızamıkçık (Rubella)………………………………... B06• Konjenital Kızamıkçık (Rubella) sendromu..35.0• Beşinci Hastalık (Eritema Infeksiyozum) …. B08.3• Altıncı Hastalık (Roseola Infantum) ………… B08.2
Sağlık Müdürlüğü
İKİ HAFTADA BİRAktif Sürveyans İl İzlem Formu
ile
SAĞLIK BAKANLIĞI
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ