Movebleco kaj Inklu- ziveco en Multlingva Eŭropo Kion oni lernas planante sekretan lingvon? Lingvolaboratorio en Montesori-bazlernejo en Milano Federico Gobbo ⟨Amsterdam / Milano-Bicocca / Torino⟩ ⟨[email protected]⟩ 30 Apr 2016 Centra Oficejo de UEA, Roterdamo Malferma Tago 1 (cc) 2016 F Gobbo
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Movebleco kaj Inklu-ziveco en MultlingvaEŭropo
Kion oni lernas planante sekretan lingvonLingvolaboratorio en Montesori-bazlernejo en Milano
Federico Gobbo⟨Amsterdam Milano-Bicocca Torino⟩⟨FGobbouvanl⟩
30 Apr 2016Centra Oficejo de UEA RoterdamoMalferma Tago
1 (cc) 2016 F Gobbo
Enkonduko
Multlingva bunteco en Eŭropo kiel ĉiutagaĵo
Ĉiutaga uzo de multaj lingvoj estas sperto de multaj civitanoj en laEŭropa Unio Laŭ esploro de la EU-parlamento almenaŭ 55 milcivitanoj te 10 de la tuta EU-civitanaro parolas Regionan kajMinoritatan Lingvon (RML) Ekzemploj de RMLoj estas laokcidentfrisa en la nordo de Nederlando aparte en Frislando aŭ lalombarda en la nordo de Italujo aparte en Lombardujo
EU sponsoras multajn programojn por vojaĝigi homojn tra ĉi tiumondoparto kaj ne nur inter la aliaj la Erasmus-programo movasmilojn da universitataj studentoj kaj ili venas en kontakto kun aliajlingvoj kaj kulturoj Rifuĝintoj portas novajn lingvojn en multajlandoj de EU ne sen problemoj
3 (cc) 2016 F Gobbo
Novaj formoj de provizora movebleco tra Eŭropo
La Schengen-traktato la malaltiĝo de la vojaĝkostoj per aviadiloj kajla bitteknologioj faciligas novajn formojn de movebleco ene de la EUInteralie pli kaj pli oftas ke familioj vivu kaj laboru en alia landode Eŭropo por kelkaj jaroj ĉefe en Eŭropaj urbegoj ndash te kun pli ol1 milionoj da enloĝantoj
En tiuj familioj oni parolas unu aŭ pli da lingvoj kiuj estas malsamajkompare al la nacia lingvo de la gastiga socio kiu kutime estas laununura instrulingvo en la publikaj lernejoj Bedaŭrinde lernejojkun pli ol unu instrulingvoj malgraŭ la evidentaj avantaĝoj estasankoraŭ la escepto ne la normo
4 (cc) 2016 F Gobbo
La avantaĝoj de frua dulingvecoMultaj seriozaj fakesploroj pruvas ke frua dulingveco donasavantaĝojn al la infanoj Resume ili estas sociaj kaj kulturaj havi du identecojn (aŭ pli) portas al pli larĝa
percepto de la mondo ekonomiaj dulingvanoj trovas pli facile bone pagitajn
laborpostenojn ol unulingvanoj kognaj (mensaj) du- kaj multlingveco estas la natura stato de
la cerbo dum unulingveco estas malhelpo pro malfeliĉa okazaĵo infanoj disdividas frue A kaj B (aĝo 8 monatojn) eĉ se la lingvoj
similas (ekz la kataluna kaj la hispana) kaj la du lingvoj estas ĉiamaktivaj samtempe
ili pli facile lernas ĉian alian lingvon ili pli bone konscias pri la lingvoj metalingvistik-nivele (vidu sube) ili iĝas legantoj pli frue ili pli efike ŝanĝas kognajn taskojn kaj fokusiĝas je unu tasko pli
longatempe se necesas5 (cc) 2016 F Gobbo
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Enkonduko
Multlingva bunteco en Eŭropo kiel ĉiutagaĵo
Ĉiutaga uzo de multaj lingvoj estas sperto de multaj civitanoj en laEŭropa Unio Laŭ esploro de la EU-parlamento almenaŭ 55 milcivitanoj te 10 de la tuta EU-civitanaro parolas Regionan kajMinoritatan Lingvon (RML) Ekzemploj de RMLoj estas laokcidentfrisa en la nordo de Nederlando aparte en Frislando aŭ lalombarda en la nordo de Italujo aparte en Lombardujo
EU sponsoras multajn programojn por vojaĝigi homojn tra ĉi tiumondoparto kaj ne nur inter la aliaj la Erasmus-programo movasmilojn da universitataj studentoj kaj ili venas en kontakto kun aliajlingvoj kaj kulturoj Rifuĝintoj portas novajn lingvojn en multajlandoj de EU ne sen problemoj
3 (cc) 2016 F Gobbo
Novaj formoj de provizora movebleco tra Eŭropo
La Schengen-traktato la malaltiĝo de la vojaĝkostoj per aviadiloj kajla bitteknologioj faciligas novajn formojn de movebleco ene de la EUInteralie pli kaj pli oftas ke familioj vivu kaj laboru en alia landode Eŭropo por kelkaj jaroj ĉefe en Eŭropaj urbegoj ndash te kun pli ol1 milionoj da enloĝantoj
En tiuj familioj oni parolas unu aŭ pli da lingvoj kiuj estas malsamajkompare al la nacia lingvo de la gastiga socio kiu kutime estas laununura instrulingvo en la publikaj lernejoj Bedaŭrinde lernejojkun pli ol unu instrulingvoj malgraŭ la evidentaj avantaĝoj estasankoraŭ la escepto ne la normo
4 (cc) 2016 F Gobbo
La avantaĝoj de frua dulingvecoMultaj seriozaj fakesploroj pruvas ke frua dulingveco donasavantaĝojn al la infanoj Resume ili estas sociaj kaj kulturaj havi du identecojn (aŭ pli) portas al pli larĝa
percepto de la mondo ekonomiaj dulingvanoj trovas pli facile bone pagitajn
laborpostenojn ol unulingvanoj kognaj (mensaj) du- kaj multlingveco estas la natura stato de
la cerbo dum unulingveco estas malhelpo pro malfeliĉa okazaĵo infanoj disdividas frue A kaj B (aĝo 8 monatojn) eĉ se la lingvoj
similas (ekz la kataluna kaj la hispana) kaj la du lingvoj estas ĉiamaktivaj samtempe
ili pli facile lernas ĉian alian lingvon ili pli bone konscias pri la lingvoj metalingvistik-nivele (vidu sube) ili iĝas legantoj pli frue ili pli efike ŝanĝas kognajn taskojn kaj fokusiĝas je unu tasko pli
longatempe se necesas5 (cc) 2016 F Gobbo
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Multlingva bunteco en Eŭropo kiel ĉiutagaĵo
Ĉiutaga uzo de multaj lingvoj estas sperto de multaj civitanoj en laEŭropa Unio Laŭ esploro de la EU-parlamento almenaŭ 55 milcivitanoj te 10 de la tuta EU-civitanaro parolas Regionan kajMinoritatan Lingvon (RML) Ekzemploj de RMLoj estas laokcidentfrisa en la nordo de Nederlando aparte en Frislando aŭ lalombarda en la nordo de Italujo aparte en Lombardujo
EU sponsoras multajn programojn por vojaĝigi homojn tra ĉi tiumondoparto kaj ne nur inter la aliaj la Erasmus-programo movasmilojn da universitataj studentoj kaj ili venas en kontakto kun aliajlingvoj kaj kulturoj Rifuĝintoj portas novajn lingvojn en multajlandoj de EU ne sen problemoj
3 (cc) 2016 F Gobbo
Novaj formoj de provizora movebleco tra Eŭropo
La Schengen-traktato la malaltiĝo de la vojaĝkostoj per aviadiloj kajla bitteknologioj faciligas novajn formojn de movebleco ene de la EUInteralie pli kaj pli oftas ke familioj vivu kaj laboru en alia landode Eŭropo por kelkaj jaroj ĉefe en Eŭropaj urbegoj ndash te kun pli ol1 milionoj da enloĝantoj
En tiuj familioj oni parolas unu aŭ pli da lingvoj kiuj estas malsamajkompare al la nacia lingvo de la gastiga socio kiu kutime estas laununura instrulingvo en la publikaj lernejoj Bedaŭrinde lernejojkun pli ol unu instrulingvoj malgraŭ la evidentaj avantaĝoj estasankoraŭ la escepto ne la normo
4 (cc) 2016 F Gobbo
La avantaĝoj de frua dulingvecoMultaj seriozaj fakesploroj pruvas ke frua dulingveco donasavantaĝojn al la infanoj Resume ili estas sociaj kaj kulturaj havi du identecojn (aŭ pli) portas al pli larĝa
percepto de la mondo ekonomiaj dulingvanoj trovas pli facile bone pagitajn
laborpostenojn ol unulingvanoj kognaj (mensaj) du- kaj multlingveco estas la natura stato de
la cerbo dum unulingveco estas malhelpo pro malfeliĉa okazaĵo infanoj disdividas frue A kaj B (aĝo 8 monatojn) eĉ se la lingvoj
similas (ekz la kataluna kaj la hispana) kaj la du lingvoj estas ĉiamaktivaj samtempe
ili pli facile lernas ĉian alian lingvon ili pli bone konscias pri la lingvoj metalingvistik-nivele (vidu sube) ili iĝas legantoj pli frue ili pli efike ŝanĝas kognajn taskojn kaj fokusiĝas je unu tasko pli
longatempe se necesas5 (cc) 2016 F Gobbo
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Novaj formoj de provizora movebleco tra Eŭropo
La Schengen-traktato la malaltiĝo de la vojaĝkostoj per aviadiloj kajla bitteknologioj faciligas novajn formojn de movebleco ene de la EUInteralie pli kaj pli oftas ke familioj vivu kaj laboru en alia landode Eŭropo por kelkaj jaroj ĉefe en Eŭropaj urbegoj ndash te kun pli ol1 milionoj da enloĝantoj
En tiuj familioj oni parolas unu aŭ pli da lingvoj kiuj estas malsamajkompare al la nacia lingvo de la gastiga socio kiu kutime estas laununura instrulingvo en la publikaj lernejoj Bedaŭrinde lernejojkun pli ol unu instrulingvoj malgraŭ la evidentaj avantaĝoj estasankoraŭ la escepto ne la normo
4 (cc) 2016 F Gobbo
La avantaĝoj de frua dulingvecoMultaj seriozaj fakesploroj pruvas ke frua dulingveco donasavantaĝojn al la infanoj Resume ili estas sociaj kaj kulturaj havi du identecojn (aŭ pli) portas al pli larĝa
percepto de la mondo ekonomiaj dulingvanoj trovas pli facile bone pagitajn
laborpostenojn ol unulingvanoj kognaj (mensaj) du- kaj multlingveco estas la natura stato de
la cerbo dum unulingveco estas malhelpo pro malfeliĉa okazaĵo infanoj disdividas frue A kaj B (aĝo 8 monatojn) eĉ se la lingvoj
similas (ekz la kataluna kaj la hispana) kaj la du lingvoj estas ĉiamaktivaj samtempe
ili pli facile lernas ĉian alian lingvon ili pli bone konscias pri la lingvoj metalingvistik-nivele (vidu sube) ili iĝas legantoj pli frue ili pli efike ŝanĝas kognajn taskojn kaj fokusiĝas je unu tasko pli
longatempe se necesas5 (cc) 2016 F Gobbo
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
La avantaĝoj de frua dulingvecoMultaj seriozaj fakesploroj pruvas ke frua dulingveco donasavantaĝojn al la infanoj Resume ili estas sociaj kaj kulturaj havi du identecojn (aŭ pli) portas al pli larĝa
percepto de la mondo ekonomiaj dulingvanoj trovas pli facile bone pagitajn
laborpostenojn ol unulingvanoj kognaj (mensaj) du- kaj multlingveco estas la natura stato de
la cerbo dum unulingveco estas malhelpo pro malfeliĉa okazaĵo infanoj disdividas frue A kaj B (aĝo 8 monatojn) eĉ se la lingvoj
similas (ekz la kataluna kaj la hispana) kaj la du lingvoj estas ĉiamaktivaj samtempe
ili pli facile lernas ĉian alian lingvon ili pli bone konscias pri la lingvoj metalingvistik-nivele (vidu sube) ili iĝas legantoj pli frue ili pli efike ŝanĝas kognajn taskojn kaj fokusiĝas je unu tasko pli
longatempe se necesas5 (cc) 2016 F Gobbo
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Celo porti la familiajn lingvojn en la klason
La statuso de la familiaj lingvoj en tiuj kazoj similas al tiu de laRMLoj ofte oni uzas la familiajn lingvojn ekskluzive ene de lafamilia rondo dum la nacia lingvo estas uzata kun la samniveluloj ndashte geamikoj kaj konatoj
Lerni kiel legi kaj skribi en alia lingvo ol la familia povas frustri labazlernejanojn kiuj povas senvalorigi la propran heredan lingvonĉar ili sentas ke ldquoneniurdquo uzas ilin krom la familio Foje ili sentas sinneceraj pri sia lingvonivelo Krome ofte ili devas kontraŭstari stultajnonidirojn ekzemple ke frua dulingveco estas ldquomens-kaosigardquo
La lingvolaboratorioj kiun mi gvidas celas ĉefe doni okazon uzi lafamiliajn lingvojn en la klaso kaj konscii pri multlingveco kielnormala kutimaĵo kaj ŝanco por ĉiu infano
6 (cc) 2016 F Gobbo
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Celoj
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Kiel ni organizis la laboratoriojnĈiu laboratorio havas kvar fazojn1 la esploristo ĉeestas en la klaso klarigas la ldquoregulojn de la ludordquo
kun la helpo de la instruisto Lernejanoj komencas inventi lasekretan lingvon per la normiga gramatiko kaj la leksikono sub laduobla gvido de la esploristo kaj la instruisto
2 la laboratorio daŭras per la vortprovizo en la sekvaj monatojkun la instruisto sen rekta interveno de la esploristo kiu restas enkontakto nur kun la instruisto sed povas sendi mesaĝojn en lasekreta lingvo
3 la esploristo revenas en la klason ĉirkaŭ la jarfino por permesi al lainfanoj montri la tekstojn en la sekreta lingvo
4 taksado de la tutjara laboro estas farita je la fino per prelego dela esploristo kaj de la instruisto al la gepatroj
8 (cc) 2016 F Gobbo
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Lingvoj estas baroj kaj pontoj samtempe
La Montesori-metodo stimulas la naturan scivolemon al ĉiuformakonado per preparado de aktivaj spertoj La instruistoj de laMontesori-bazlernejo en Milano (strato Milazzo) rimarkis ke ĉirkaŭ jela 9a jaraĝo infanoj nature ekinteresiĝas pri lingvodiverseco kajparalele revis inventi sekretan lingvon
Ĉiuj homaj lingvoj povas esti uzitaj kaj kiel ponto inter anoj dediversaj homgrupoj kaj kiel baro por ekskludi la membrojn de aliajhomgrupoj Du lingvolaboratorioj estis pretigitaj por permesi al lainfanoj sperti la du aspektojn Ili estis parto de la normalajkontaktohoroj en la klaso po unu laboratorio jare
9 (cc) 2016 F Gobbo
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Kial inventi lingvojn enklase
La laboratorio pri la sekreta lingvo celas lernigi la baran flankon de lalingvoj per komuna planado de sekreta lingvo kaj altigi lametalingvistikan konscion Hodiaŭ ni vidos nur ĉi tiun pro kialoj detempo Metalingvistika konscio estas la sumo de la sekvaj kapabloj konscii pri la fakto ke lingvoj ne estas nur iloj por porti signifojn
sed ili ankaŭ analizeblas kiel simbolaj sistemoj kun strukturo konscii pri la fakto ke la konceptoj kiujn la vortoj esprimas ne
estas la sama afero ol la realaĵoj (la signifo estas en la menso neen la realaĵoj)
konscii ke la strukturo de la lingvoj ne estas fiksita sed ĝi ŝanĝiĝaslaŭ situacio loko instrumento tempo socio
Sen metalingvistika konscio oni ne komprenus interalie ironionidiomaĵon aŭ metaforon
10 (cc) 2016 F Gobbo
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
La interlingvistika heredaĵo
La inspiro de la laboratorio venas de la sekreta lingvo Markuska kiunAlessandro Bausani ndash orientisto interlingvisto kaj esperantisto ndashinventis kiam li estis juna kaj priskribis en la libro La inventitajlingvoj ndash legebla en la itala kaj germana Ĝis nun ni (mi kaj lainstruistinoj) donis la laboratorion en du klasoj (aĝo 10)
La unua eldono okazis en la lerneja jaro 2012-3 la familiaj lingvojen la klaso estis franca hispana nederlanda serba La sekretalingvo nomiĝas Araikrsquoa
La dua eldono estas okazanta nun kaj baldaŭ finiĝos en Majo lafamiliaj lingvoj estis flandra franca germana hebrea japananapola (suditala RML) La sekreta lingvo nomiĝas Gatlojkrsquoa
11 (cc) 2016 F Gobbo
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Metodologio
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
La unua fazo lingvoplanado
Por plani Markuskidon ni komencas ekde la strukturo de la lingvoĈiu decido estis gvidita de la esploristo sed aprobita per demokratavoĉdono ĉar la lingvo devas esti bone komprenita de ĉiujklasmembroj Pro tio ĝi estos sufiĉe regula en la strukturo kajmistera en la vortprovizo
Markuskidojn oni uzas ĉefe skribe por verki poeziaĵetojn kajalispecajn mesaĝojn al la samklasanoj
13 (cc) 2016 F Gobbo
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ŝtupoj en la unua fazo de lingvoplanado
1 oni komencas per decido de la sonaro de la lingvo (fonetika kajfonologia niveloj) ndash per analizo de la itala la instrulingvo de laklaso ndash kaj skribmaniero kiu povas esti tute inventita alfabetoinfanoj skribas sian nomon en la nova lingvo
2 poste oni konstruas la funkciajn partojn de la lingvo kielekzemple pronomojn prepoziciojn numeralojn ndash kaj samtempedecidas ĝeneralajn trajtojn kiel la bazan vortordon aŭ la genron
3 en la tria momento oni decidas la vorterojn por formi lavortprovizon (morfologia nivelo) Kiel multaj planlingvoj sekretajlingvoj estas ĝenerale regulaj kaj aglutinaj (te morfemoj estassenŝanĝaj) ndash kiel en Esperanto
4 fine oni tradukas al la sekreta lingvo la unuajn vortojn kiujpovas veni el la instrulingvo aŭ el la familiaj lingvoj
14 (cc) 2016 F Gobbo
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Strategioj el la Markuska de Bausani
Bausani enkriptigis la vortojn per la sekvaj strategioj kiuj ni uzis ĉefeen la unua laboratorio por konstrui la Araikan inversio de la legado la itala bello [lsquobelarsquo] iĝas unue olleb volapukigo de la vorto la vorto olleb li unusilabigis en lev ŝanĝo de la gramatika finaĵo la itala marca [lsquoprovincorsquo] iĝas
marku reanalizo de la vortoj laŭ la Zamenhofa ekzemplo -ska estas
adjektiva finaĵo [rsquo-arsquo] dum en- similas al lsquomal-rsquo enlev estaslsquomalbonarsquo ndash sed oni povas ankaŭ diri lsquomavarsquo per turp per inversiokaj volapukigo de la itala brutt-
15 (cc) 2016 F Gobbo
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
La graveco de sekreta alfabeto
Rilate al la Araika (unua eldono) ni ĉifris la lingvon per super- kajsub-signoj ĉe latina literoj aŭ uzante konatajn simbolojn kielekzemple ltş č $ eumlgt nekutimaj por italoj
Rilate al la kazo de la Gatlojka (dua eldono) la inversia strategio povisesti tro malfacila ĉar en la klaso estas kvar infanoj kun perturbajproblemoj en la legado (disleksio) Do ni (te la esploristo kaj lainstruisto) decidis malaltigi la nombron de la vokaloj al 3 laŭ laekzemplo de la semidaj lingvoj kaj eviti malfacile prononceblajnkonsonantgrupojn Krome ni proponis facile skribeblan alfabeton
16 (cc) 2016 F Gobbo
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Kiel funkcias la Gatlojka alfabeto
copy 2016 F Gobbo
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemplo de teksto en la Gatlojka
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
La dua fazo vortprovizo
1 prenu vorton el la itala (aŭ alia lingvo viaplaĉe) 2 verku ĝin en la nova alfabeto adaptante la sonojn 3 analizu la vorterojn (morfemoj genro tempo ktp) 4 se la rezulto novas iru al 5a male iru al 5b 5a aldonu la novan vorton al la vortprovizo en la propra alfabeto
itala transskribo kaj aldonu tradukon al la itala mem 5b trovu ĝin en la vortprovizo 6 lsquorekalkulursquo derivitajn vortojn morfologie 7 verku la paradigmon de la nova vorto
19 (cc) 2016 F Gobbo
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
adapta regulo forigu duoblajn literojn
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemploj de analizo (12)
copy 2015 F Gobbo
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemploj de analizo (22)
copy 2015 F Gobbo
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
paradigmo de lsquodrakorsquo kaj lsquokatorsquo
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemplo de vortprovizo en la Gatlojka
copy 2016 F Gobbo
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Kristnaska mesaĝo de la esploristohellip
copy 2015 F Gobbo
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
hellipkaj la respondoj de la infanoj
copy 2015 F Gobbo
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemplo de Kristnaska mesaĝo
copy 2015 F Gobbo
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Kristnaska poeziaĵo en la Gatlograveikahellip
Viacutelastlokam di Naacutetalaom1
de SM
Ni Naacutetalaom ig aacutesal oacuteno voacutestam ka doacuteni ǧoacuteiamTi ig valalom saacuteltala ni taacutestam
Lagalogravemi splaacutendanomi aacutelmalomi lokantograveniaacutegi aacutesal totogravemi moacutelto kontantogravemi
Ni poacutestlomi aacutegolomi iacutegi asaloacutemi sikoloacutemi
1Rimarku la eraron Devus esti lsquoNaacutetalorsquo28 (cc) 2016 F Gobbo
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
hellipkaj senpretenda traduko en Esperanto
Galimatio por Kristnaskode SM
Kristnasko estas tiel ĝojplena festoke viaj kapoj saltos for de vi
Brilaj donacoj arboj lumplenajNi ĉiuj feliĉas
Niaj bondeziroj estas firmaj kaj solidaj kiel muroj
29 (cc) 2016 F Gobbo
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Finaj rimarkoj
La infanoj multe diskutis pri la trajtoj de la sekretaj lingvoj ekzempleknabinetoj volis ldquoseksan ekvilibronrdquo en la vortprovizo per ingenrajvortoj ĉar la itala estas tro ldquoviremardquo ili diris Akraj diskutoj venispor decidi la nomon de la lingvoj kiujn ili promesis ne instrui algefratoj aŭ plenkreskuloj ekster la klaso Finfine la sekreta lingvoiĝis parto de la identeco de la klaso
Aliflanke dulingvaj infanoj havis la okazon uzi en la klaso siajnfamiliajn lingvojn kaj la prestiĝo de la familiaj lingvoj altiĝisKrome la difino de konceptoj kiel lsquoadjektivorsquo kaj lsquoprepoziciorsquo iĝismulte pli klara ndash te altigo de la metalingvistika konscio Ili eĉpretigis demandojn kaj respondojn kiel krommaterialon por la aliajsamklasanoj
30 (cc) 2016 F Gobbo
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Ekzemplo de demandoj kaj respondoj
copy 2016 F Gobbo
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Dankon por via atento
Demandoj Komentoj ⟨FGobbouvanl⟩
goberiko federicogobbo +FedericoGobbo
httpfedericogobbonamepub
32 (cc) 2016 F Gobbo
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Anonco
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
- Enkonduko
- Celoj
- Metodologio
- Anonco
-
Related Documents
