Kinh Trung Bo - HT Minh Chau Dich

8/3/2019 Kinh Trung Bo - HT Minh Chau Dich

1/388

i Tng Kinh Vit Nam

KINH TRUNG BDgha Nikya

Vit Dch HT.Minh Chu - Pht Lch 2536 - 1992Ngun

http://www.thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 2-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc1. Kinh Php Mn Cn Bn

(Mlapariyya sutta)2. Kinh Tt c cc lu hoc(Sabbsava sutta)3. Kinh tha t Php4. Kinh S hi khip m(Bhayabherava sutta)

5. Kinh Khng u nhim(Anangana sutta)
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Trung%20Bo%20Kinh/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Trung%20Bo%20Kinh/


2/388

6. Kinh c Nguyn(Akankheyya sutta)7. Kinh V d tm vi(Vatthpama sutta)8. Kinh on gim

(Sallekha sutta)9. Kinh Chnh tri kin(Sammditthi sutta)10. Kinh Nim x(Satipatthna sutta)11. Tiu kinh S t hng(Clashanda sutta)12. i kinh S t hng(Mahshanda sutta)13. i kinh Kh un(Mahdukkhakkhanda sutta)

14. Tiu kinh Kh un(Cladukkhakkhanda sutta)15. Kinh T lng(Anumna sutta)16. Kinh Tm hoang vu(Cetokhila sutta)17. Kinh Khu rng(Vanapattha sutta)18. Kinh Mt hon(Madhupindika sutta)19. Kinh Song tm(Dvedhvitakka sutta)20. Kinh An tr tm(Vtakkasanthna sutta)21. Kinh V d ci ca(Kakacpama sutta)22. Kinh V d con rn(Alagaddpama sutta)23. Kinh G mi(Vammika sutta)24. Kinh Trm xe(Rathavinta sutta)25. Kinh By mi(Nivpa sutta)26. Kinh Thnh cu(Ariyapariyesan sutta)27. Tiu kinh D du chn voi(Clahatthipadopama sutta)28. i kinh D du chn voi(Mahhatthipadopama sutta)


3/388

29. i kinh Th d Li cyMahasaropama-sutta30. Tiu kinh D li cy(Clasropama sutta)31. Tiu kinh Rng sng b

(Clagosinga sutta)32. i kinh Rng sng b(Mahgosinga sutta)33. i kinh Ngi chn b(Mahgoplaka sutta)34. Tiu kinh Ngi chn b(Clagoplaka sutta)35. Tiu kinh Saccaka(Clasaccaka sutta)36. i kinh Saccaka(Mahsaccaka sutta)

38. i kinh on tn i(Mahtanhsankhaya sutta)39. i kinh Xm nga(Mah-Assapura sutta)40. Tiu kinh Xm nga(Cla-Assapura sutta)41. Kinh Sleyyaka(Sleyyaka sutta)42. Kinh Veranjaka(Veranjaka sutta)43. i kinh Phng qung(Mahvedalla sutta)44. Tiu kinh Phng qung(Clavedalla sutta)45. Tiu kinh Php hnh(Cladhammasamdna sutta)46. i kinh Php hnh(Mahdhammasamdna sutta)47. Kinh T st(Vmamsaka sutta)48. Kinh Kosambiya(Kosambiya sutta)49. Kinh Phm Thin cu thnh(Brahmanimantanika sutta)50. Kinh Hng ma(Mratajjanya sutta)


4/388

Gii thiu Trung B KinhHa thng Thch Minh Chu

1. Li Ni u(trong bn in ln th nht nm 1973)

Tp Kinh Trung B (Majjhima Nikya) gm 152 kinh tt c, chia thnh3 tp : tp I, gm 50 Kinh u, tp II gm 50 Kinh tip v tp III, gm52 Kinh cht.

Sau khi dch xong Kinh Trng B (Digha Nikya), Vu Lan 2516 (23-8-1972), ti dch tip Kinh Trung B.

Ti da theo nguyn bn Pli ca Hi Pli Text Society phin dch

v dng ba bn dch lm ti liu. Ti liu th nht l nhng ghi chbng ting Anh v ch Hn, ti t mnh ghi vo bn Pli, tngch, tng hng, tng trang mt, khi ti theo hc bn Pli ny, t nm1952 n nm 1955 ti Hi Dharmaduta Vidhyalaya Colombo, TchLan, do Ngi Pannananda din ging. Bn ti liu th hai l bn dch"The Middle Length Sayings" ca C L. B. Horner, hi Pli TextSociety, mt cng trnh dch thut rt chu ton; v bn th ba l bndch ra ting Nht ca b Nam truyn i Tng Kinh. Thnh thongti tham kho cc bn kinh Hn Tng tng ng nu thy cnthit.

Vn tm c Hn t tng ng vi ch Pli, tht l mt vn nan gii. Nh bit Pancak Khandha l nm un, Rpa l Sc,Vedan l Th, Sann l Tng, Sankhr l Hnh v Vinnna lThc, thi dch va gn, va nhanh. Nhng nu gp nhng danh tcha c ch Hn tng ng l c mt vn tht kh khn vnan gii.

Cc bi Kinh ch Hn tng ng trong b Trung A Hm khnggip c nhiu. Ngi Sanghadeva (Tng Gi B) dch TrungA Hm vo nm 398 sau k nguyn, nn nhiu danh t Ngi dngkhng c cc dch gi v sau nh Ngi Huyn Trang chp nhn.Nh Vedana, Ngi Sanghadeva dch l Gic, v sau dch l Th;Savitakka, Savicara, Ngi dch l Hu gic, Hu qun, v sau dch lHu tm, Hu t; Phassa Ngi dch l Cnh Lc, v sau dch l Xc.


5/388

Cho nn, bn Hn Tng nhiu khi ti ngha v d pht sinh hiu lm,nu chng ta khng c bn Pli tng ng.

Chng ti dch Kinh Pli, khng v mc ch mun ng h hay khngmun ng h mt hc phi no, mt lp trng no. Mc ch cachng ti ch mun gii thiu nhng Kinh in c th c xem lnguyn thy hay gn nguyn thy nht, ngi c c th tm hiuli dy chn chnh ca c Pht, khi qua ng knh ca mt hc phino, du l n , Trung Hoa hay Vit Nam. Chng ti cng khngc trch nhim nu ln cho c gi r, on no l nguyn thy,on no khng phi nguyn thy. Ch c ngi c, sau khi t mnhc, t mnh tm hiu, t mnh suy t, t mnh quan st, t mnhchng nghim trn bn thn, mi c th t mnh tm hiu v thyon no l tht s nguyn thy. Trch nhim tm hiu, chng

nghim c nhn l trch nhim ca ngi c, khng phi ca ngidch, v o Pht l o n m thych khng phi o n nh ngi thy h, o ca ngi c mt(Cakkhumato), khngphi o ca ngi nhm mt; o ca ngi thy, ca ngibit (Passato Jnato), khng phi l o ca ngi khng thy,khng bit (Apassato Ajnato). Nn ch c ngi c mi c th tmnh thy, t mnh hiu v t mnh chng nghim.

Tht s chng ta ch c mt trch nhim, tm c v tm hiu nhngli Pht dy tht s l nhng li dy ca c Pht, v v trch nhim

y chng ti c gng phin dch Kinh Tng Pli ra Vit ng.Chng ta ch cn c, cn suy t chnh chn v ri chnh chng ta t thc u l nhng li dy trung thc ca c Bn s chng ta.

T kheo Thch Minh Chui hc Vn Hnh, Si Gn, 1973

2. Li Gii Thiu(trong bn in nm 1986)

Chng ti cho in ln th hai Kinh Trung B Tp I, II, v III, vi nhngmc ch chnh nh sau :

Chng ti in Kinh Trung B t nm 1973 n nm 1975, c phindch trong khong 1970 n 1975 nn bn dch c nhiu thiu st.Trc ht mt s danh t nh Adassan trc dch l "khng hiu


6/388

r", nay dch li l "khng c thy"; Sanjnti trc dch l "chpnhn", nay dch l "tng tri"; Parijnti trc dch l "hiu r", naydch l "liu tri"; Abhijnti, trc dch l "bit r", nay dch li l"thng tri"; Pajnti, trc dch l "hiu r", nay dch li l "Tu tri".

Mt danh t na cng hay dng sai, c th gy hiu lm nh chKmaguna, Hn dch l "Dc cng c", m cng c thng cngha tt lnh, trong khi ngha ch guna l lm "tng trng lngdc". Nn chng ti dch l "Dc tng trng". Danh t dch sai khnhiu, nn bn in ln ny dch li cho ng hn. Mt s c gng naca chng ti l Vit ha mt s danh t gn vi bn sc dn tchn. Nh trc dch Trung B Kinh, nay sa li Kinh Trung B.Trc dch kinh "Nht thit lu hc", nay sa li kinh "Tt c luhoc". Trc dch kinh "B d" nay i li kinh "V d tm vi". Trc

dch l "Ngu gic lm tiu kinh" nay dch li "Tiu kinh Rng sngb".

Cn i vi danh t Pli v tn ngi, tn a danh, chng ti chatm ra c mt cng thc thch hp, nn nay chng ti th lng vn ny. V d, ch Svatthi, ch Hn l X V, dch m phi l Xa-vat-thi, chng ti cha theo li dch m c, v cch c ch Pli cnhiu im ging nh ting Vit, nn nhiu khi chng ti gi tingPli. Ch Sriputta, theo hn dch l X-li-Pht, theo dch m phil Xa-ri-put-ta, nhng chng ti vn gi Sriputta. Cn theo Hn dch

thi qu xa vi nguyn bn Pli hay Sanskrit, ch ai quen vi chHn Tng thi c v hiu c. y cha ni n mt s danh tthut ng chuyn mn, nht l dng din t tin trnh a nchng qu Nit bn, hoc khng tm c, hoc cha tm cdanh t thut ng chuyn mn bn Hn Tng, thnh th mt sthut ng ch c s dng tm thi, ch i s gn lc ca thigian hay s b khuyt ca ch hc gi mi phng, mi c khnng gii quyt vn nan gii ny.

Gn chng ta hn, Kinh Trung B ny nm trong chng trnhhc ca Trng Cao Cp Pht Hc Vit Nam, v Tng Ni Sinh cnc Kinh sch hc hi nghin cu, cho nn cho in li Kinh TrungB l p ng nhu cu cp bch ny. Ngoi ra Kinh Trung B angc nhiu nh hc gi, nhiu Pht t nghin cu v tm hiu, vchng ta c th ni Kinh Trung B khng nhng l ct li trong KinhTng Pli m cn din t rt sc tch v y nhng nh ngha


7/388

cn bn cc danh t o Pht v cn din t rt phong ph v adng nhng php mn tu tp a n Nit bn. Cha hc KinhTrung B l cha nm c tinh hoa ca o Pht nguyn thy.Cha nghin cu Kinh Trung B rt c th ri vo nhng lch lcnh ngha cc danh t chuyn mn trong o Pht m c Pht dy cng nh ngha, mi khi Ngi thuyt ging gio l ca Ngi.

Chng ti ch c th ni mt cch vn tt l Kinh Trung B t nngv phn Chnh Tri Kin v cc phng php tu hnh, nht l nhngtin trnh tu chng i t Gii, nh, Tu, Gii thot, Gii thot tri kin.Cn Kinh Trng B t nng phn lch s, c tnh cch i ngoii vi B La Mn, du s ngoi o, K na gio... Tng Chi B tnng phn phn tch gio l theo php s t s 1 n s 11. Tngng B t nng phn phn tch gio l theo ti. Cn c Kinh

Trung B chng ta i su vo phn gio l v phn hnh tr, t nngv nhng phn ng tm l t nh ca ngi tu hnh khi t nnhng qu v ti cao.

Cng trnh phin dch ca ti, mt mt p ng s nguyn xutdng tu hc ca ti, mt mt xy dng nhng ti liu nghin cuo Pht cho cc Hc gi v Pht t Vit Nam. L d nhin trongtrch nhim hin ti ca ti, s phin dch i hi nhiu c gng,nhiu dng cng kin tr v lin tc, nhng chng ti c tngthng xng ng, khi c tn hng nhng Php Lc do Chnh

Php em li trong khi phin dch. Php Lc ny n cha trong tngch tng cu, tim tng trong tng cu vn ging ni, v chnh PhpLc nui dng v khch l chng ti rt nhiu trong cng tcphin dch ny.

Cng dch, chng ti cng thy r c ca cc nh B La Mn dng danh t Tiu Tha gn vo nhng li dy thc s nguynthy ca c Pht v khin cho cc Pht t khng dm c, khngdm hc, khng dm tu nhng php mn y. Cng dch, cng thy r

dng tm him c ca cc v B La Mn, khn kho xuyn tco Pht, khin cho nhng gio l cn bn, nhng tinh hoa cao pnht ca t tng nhn loi, b nhng t tng t gio xen ln, brung b, b che du, khng c bit n, khng c hc hi tuhnh. Nhng chn l bao gi cng l chn l, mt tri bao gi cngl mt tri. Nhng li ba hoa ca Ma Vng, cc cuc o ti canhng ngn n l t m m, li l bp b ca nhng k mi tp


8/388

tnh i vo con ng Trit l, tt c cng ch l cung vng en ti,c nh sng rc r ca chn l qut sch.

C ngi than kinh Pli qu di v c nhiu on trng ip. Khi dchKinh, bao gi ti cng phi knh trng nguyn bn, v v vy chngti khng c th t lc b nhng on trng ip, du rngnguyn bn Pli chng ti phin dch cng lc b kh nhiu.

iu chng ta nn nh l phn ln Kinh in c kit tp trong cci hi Kit tp v u do ch Tng tng c li nhng on cc vy ghi nh, v l d nhin khi tng c khng bao gi c chuynlc b. Li na c Pht trong khi i truyn gio, mi Kinh uc ging trn vn trong mi hon cnh c bit v ch Tng ghinh li khng bao gi dm lc b cc on c nghe. Do ,c nhiu on trng ip, kh lng lc b cho c. Du th no,

cc on trng ip vn c s tc dng cho ngi c, v khng gtt p hn l c nhc i nhc li nhiu ln nhng gio l quantrng v nhng php tu cn bn.

Chng ti nay ch ch trng phin dch, v mong dch cho c chuton v y , lm ti liu nghin cu v tu hc cho cc Pht tv Hc gi, cha c mt nhn xt, ph bnh, so snh i chiu g.Mi b Kinh c dch xong l nhng ngun ti liu vn ha ht scphong ph v qu gi cho cc Hc gi v cc Pht t, v hin ti sc gng duy nht ca chng ti l cung cp nhng ti liu vn ha

y.

Cho nn, vi 5 b Kinh Trng B, Kinh Trung B, Kinh Tng Chi,Kinh Tng ng, Kinh Tiu B, chng ti ngh l gii thiu cnhng ti liu kh chnh xc v y cc nh Hc gi, Tng NiPht t, Sinh vin i su c vo nhng Gio l v Gio php cnbn, tht s l nguyn thy ca o Pht.

Si Gn, ngy 8 thng 11 nm 1986T kheo Thch Minh Chu

Thin vin Vn Hnh(Bnh Anson tng hp, 11/99)


9/388

1. Kinh Php Mn Cn Bn(Mlapariyya sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn tr ti (t lc) Ukkattha, trong rng Subhaga (rngHnh phc), di gc cy Sa-la vng. Ti ch y, Th Tn gi ccT-kheo: "Ny cc T-kheo!". - "Bch Th Tn", nhng T-kheo yvng p Th Tn. Th Tn ni: "Ny cc T-kheo. Ta s ging chocc Ngi "Php mn cn bn tt c php". Hy nghe v kho tc ,Ta s ni". - "Tha vng, bch Th Tn", nhng T-kheo y vngp Th Tn. Th Tn ni nh sau:

(Phm phu)-- Ny cc T-kheo, y, c k phm phu t nghe, khng c thycc bc Thnh, khng thun thc php cc bc Thnh, khng tu tpphp cc bc Thnh, khng c thy cc bc Chn nhn, khngthun thc php cc bc Chn nhn, khng tu tp php cc bcChn nhn, tng tri a i l a i. V tng tri a i l a i,ngi y ngh n a i, ngh n (t ng) i chiu vi a i,ngh n (t ng) nh l a i, ngi y ngh: "a i l ca ta" -dc h a i. V sao vy? Ta ni ngi y khng liu tri a i.

Ngi y tng tri thy i l thy i. V tng tri thy i l thyi, ngi y ngh n thy i, ngh n (t ng) i chiu vi thyi, ngh n (t ng) nh l thy i, ngi y ngh: "Thy i lca ta" - dc h thy i. V sao vy? Ta ni ngi y khng liu trithy i.

Ngi y tng tri ha i l ha i. V tng tri ha i l ha i,ngi y ngh n ha i, ngh n (t ng) i chiu vi ha i,ngh n (t ng) nh l ha i, ngi y ngh: "Ha i l ca ta"-

dc h ha i. V sao vy? Ta ni ngi y khng liu tri ha i.

Ngi y tng tri phong i l phong i. V tng tri phong i lphong i, ngi y ngh n (t ng) i chiu vi phong i, nghn (t ng) nh l phong i, ngi y ngh: "Phong i l ca ta"-dc h phong i. V sao vy? Ta ni ngi y khng liu tri phongi.


10/388

Ngi y tng tri Sanh vt l Sanh vt... Ngi y tng tri chThin l ch Thin... Ngi y tng tri Sanh ch l Sanh ch...Ngi y tng tri Phm thin l Phm thin... Ngi y tng triQuang m thin l Quang m thin... Ngi y tng tri Bin tnhthin l Bin tnh thin... Ngi y tng tri Qung qu thin lQung qu thin... Ngi y tng tri Abhibh (Thng Gi) lAbhibh...

Ngi y tng tri Khng v bin x l Khng v bin x... Ngi ytng tri Thc v bin x l Thc v bin x... Ngi y tng triV s hu x l V s hu x... Ngi y tng tri Phi tng phiphi tng x l Phi tng phi phi tng x...

Ngi y tng tri s kin l s kin... Ngi y tng tri s vn l

s vn... Ngi y tng tri s t nim l s t nim... Ngi ytng tri s tri l s tri...

Ngi y tng tri ng nht l ng nht... Ngi y tng tri saibit l sai bit... Ngi y tng tri tt c l tt c...

Ngi y tng tri Nit-bn l Nit-bn... V tng tri Nit-bn lNit-bn, ngi y ngh n Nit-bn, ngh n (t ng) i chiu viNit-bn. Ngh n (t ng) nh l Nit-bn, ngi y ngh: "Nit-bn l ca ta" - dc h Nit-bn, V sao vy? Ta ni: Ngi y khng

liu tri Nit-bn.

(V hu hc)

Ny cc T-kheo, c T-kheo, hu hc tm cha thnh tu, angsng cn cu v thng an n, khi kh ch. V y thng tri a i la i. V thng tri a i l a i, v y khng ngh n a i, khng ngh (t ng) i chiu vi a i, khng ngh (t ng)nh l a i, khng ngh: "a i l ca ta", - khng dc h ai. V sao vy? Ta ni v y c th liu tri a i.

V y thng tri thy i... ha i... phong i... Sanh vt... chThin... Sanh ch... Phm thin... Quang m thin... Bin tnh thin...Qung qu thin... Abhibh (Thng Gi)... Khng v bin x... Thcv bin x... V s hu x... Phi tng phi phi tng x... s kin...s vn... s t nim... s tri... ng nht... sai bit... tt c...


11/388

V y thng tri Nit-bn l Nit-bn; v thng tri Nit-bn l Nit-bn,v y khng ngh n Nit-bn, khng ngh (t ng) i chiuvi Nit-bn, khng ngh (t ng) nh l Nit-bn, khng ngh:"Nit-bn l ca ta" - khng dc h Nit-bn. V sao vy? Ta ni v yc th liu tri Nit-bn.

(Bc A-la-hn - I)

Li na, ny cc T-kheo, c T-kheo l bc A-la-hn, cc lu hoc tn, tu hnh thnh mn, cc vic nn lm lm, t gnhnng xung, thnh t l tng, tn tr hu kit s, chnh trgii thot. V y thng tri a i l a i. V thng tri a i l ai, v y khng ngh n a i, khng ngh (t ng) i chiu via i, khng ngh n (t ng) nh l a i, khng ngh: "a i

l ca ta" - khng dc h a i. V sao vy? Ta ni v y liu tria i.

V y thng tri thy i... ha i... phong i... sanh vt... chThin... Sanh ch... Phm thin... Quang m thin... Bin tnh thin...Qung qu thin... Abhibh (Thng Gi)... Khng v bin x... Thcv bin x... V s hu x... Phi tng phi phi tng x... s kin...s vn... s t nim... s tri... ng nht... sai bit... tt c... V ythng tri Nit-bn l Nit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, v ykhng ngh n Nit-bn, v y khng ngh n (t ng) i chiu vi

Nit-bn, khng ngh n (t ng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca ta" - khng dc h Nit-bn. V sao vy? Ta ni v y liu tri Nit-bn".

(Bc A-la-hn - II)

Li na, ny cc T-kheo, c T-kheo l bc A-la-hn, cc lu hoc tn, tu hnh thnh mn, cc vic nn lm lm, t gnhnng xung, thnh t l tng, tn tr hu kit s, chnh trgii thot. V y thng tri a i l a i. V thng tr a i l ai, v y khng ngh n a i, khng ngh n (t ng) i chiuvi a i, khng ngh n (t ng) nh l a i, khng ngh: "ai l ca ta" - khng dc h a i. V sao vy? V v y khng ctham dc, nh tham dc c on tr.

V y thng tri thy i... ha i... V y thng tri Nit-bn l Nit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, v y khng ngh n Nit-bn,


12/388

khng ngh n (t ng) i chiu vi Nit-bn, khng ngh n (tng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca ta" - khng dc hNit-bn. V sao vy? V v y khng c tham dc, nh tham dc c on tr.

(Bc A-la-hn - III)

Li na, ny cc T-kheo, c T-kheo l bc A-la-hn, cc lu hoc tn, tu hnh thnh mn, cc vic nn lm lm, t gnhnng xung, thnh t l tng, tn tr hu kit s, chnh trgii thot. V y thng tri a i l a i. V thng tri a i l ai, v y khng ngh n a i, khng ngh n (t ng) i chiuvi a i, khng ngh n (t ng) nh l a i, khng ngh: "ai l ca ta" - khng dc h a i. V sao vy? V v y khng c

sn hn, nh sn hn c on tr.V y thng tri thy i... ha i... V y thng tri Nit-bn l Nit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, v y khng ngh n Nit-bn,khng ngh n (t ng) i chiu vi Nit-bn, khng ngh n (tng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca ta" - khng dc hNit-bn. V sao vy? V v y khng c sn hn, nh sn hn c on tr.

(Bc A-la-hn - IV)

Li na, ny cc T-kheo, c T-kheo l bc A-la-hn, cc lu hoc tn, tu hnh thnh mn, cc vic nn lm lm, t gnhnng xung, thnh t l tng, tn tr hu kit s, chnh trgii thot. V y thng tri a i l a i. V thng tr a i l ai, v y khng ngh n a i, khng ngh n (t ng) i chiuvi a i, khng ngh n (t ng) nh l a i, khng ngh: "ai l ca ta" - khng dc h a i. V sao vy? V v y khng c sim, nh si m c on tr.

V y thng tri thy i... ha i... V y thng tri Nit-bn l Nit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, v y khng ngh n Nit-bn,khng ngh n (t ng) i chiu vi Nit-bn, khng ngh n (tng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca ta" - khng dc hNit-bn. V sao vy? V v y khng c si m, nh si m con tr.


13/388

(ng Nh Lai - I)

Ny cc T-kheo, Nh Lai l bc A-la-hn, Chnh ng Gic, thngtri a i l a i. V thng tri a i l a i, Ngi khng nghn a i, khng ngh n (t ng) i chiu vi a i, khng nghn (t ng) nh l a i, khng ngh: "a i l ca ta" - khngdc h a i. V sao vy? Ta ni v Nh Lai liu tri a i.

Nh Lai thng tri thy i... ha i... Nh Lai thng tri Nit-bn lNit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, Nh Lai khng ngh nNit-bn, khng ngh n (t ng) i chiu vi Nit-bn, khng nghn (t ng) nh l Nit-bn, khng ngh n (t ng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca ta" - khng dc h Nit-bn. V saovy? Ta ni v Nh Lai liu tri Nit-bn.

(ng Nh Lai - II)

Ny cc T-kheo, Nh Lai l bc A-la-hn, Chnh ng Gic, thngtri a i l a i. V thng tri a i l a i, Nh Lai khng nghn a i, khng ngh n (t ng) i chiu vi a i, khng nghn (t ng) nh l a i, khng ngh: "a i l ca ta" - khngdc h a i. V sao vy? V Nh Lai bit rng: "Dc h l cn bnca au kh, t hu, sanh khi ln, v gi v cht n vi loi sinhvt". Do vy, ny cc T-kheo, Ta ni v Nh Lai, vi s dit tr hon

ton cc i, s ly tham, s on dit, s x ly, s t b hon toncc i, chn chnh gic ng v thng chnh ng chnh gic.

Nh Lai thng tri thy i... ha i... Nh Lai thng tri Nit-bn lNit-bn. V thng tri Nit-bn l Nit-bn, Nh Lai khng ngh nNit-bn, khng ngh n (t ng) i chiu vi Nit-bn, khng nghn (t ng) nh l Nit-bn, khng ngh: "Nit-bn l ca Ta" --khng dc h Nit-bn. V sao vy? V Nh Lai bit rng: "Dc h lcn bn ca au kh, t hu, sanh khi ln, v gi cht n vi loisinh vt". Do vy, ny cc T-kheo, Ta ni Nh Lai, vi s dit trhon ton cc i, s ly tham, s on dit, s x ly, s tr b honton cc i, chn chnh gic ng v thng chnh ng chnhgic."

Nh vy, Th Tn thuyt ging. Cc T-kheo y hoan h tn th lidy ca Th Tn. [*]


14/388

Ha thng Thch Minh Chu dch Vit

[*] Da theo cc bn dch Anh ng ca T kheo Nanamoli v T kheoThanissaro, on cui ny dch l:

"Nh vy, Th Tn thuyt ging. Cc T-kheo y khnghoan h tnth li dy ca Th Tn."("That is what the Blessed One said. Displeased, the monks did notdelight in the Blessed One's words." -- Bhikkhu Thanissaro"That is what the Blessed One said. But those bhikkhus did notdelight in the Blessed One's words." -- Bhikkhu Nanamoli andBhikkhu Bodhi)

Tht ra, trong bn dch nm 1986, Ha thng Minh Chu c chthch phn ny cui bi kinh (trang 19, tp I, n bn 1986):

"... Cc T kheo khngc hoan h khi nghe kinh ny, cc v ny ngusi v t ho mnh sng sut nh c Pht. Ri c Pht gingMlapariyyajtaka lm cho cc v ny ht kiu mn. Sau cPht ging kinh Gotamakasutta (A. i. 276) v cc v ny chng qu

A-la-hn..."

Xin xem thm phn gii thiu bng Anh ng (Translator's

Introduction) di y hiu r s khc bit (v quyn "TheDiscourse on the Root of Existence", Bhikkhu Bodhi, BuddhistPublication Society, Sri Lanka, 1980).

2. Kinh Tt c cc lu hoc(Sabbsava sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm), vnng Anathapindika (Cp C c). Khi ti ch y, Th Tn gi ccT-kheo: "Ny cc T-kheo!" --"Bch Th Tn", cc T-kheo y vngp Th Tn. Th Tn ni: "Ny cc T-kheo, Ta s ging cho ccNgi php mn phng h tt c lu hoc". Hy nghe v kho tc .Ta s ni". --"Tha vng, bch Th Tn". Th Tn ni nh sau:


15/388

(Tm lc)

-- Ny cc T-kheo, Ta ging s dit tn cc lu hoc cho ngi bit,cho ngi thy, khng phi cho ngi khng bit, cho ngi khngthy. V ny cc T-kheo, th no l s dit tn cc lu hoc chongi bit, cho ngi thy: c nh l tc v khng nh l tc .Ny cc T-kheo, do khng nh l tc , cc lu hoc cha sanhc sanh khi, v cc lu hoc sanh c tng trng. Ny ccT-kheo, do nh l tc , cc lu hoc cha sanh khng sanh khi,v cc lu hoc sanh c tr dit. Ny cc T-kheo, c nhnglu hoc phi do tri kin c on tr, c nhng lu hoc phi dophng h c on tr, c nhng lu hoc phi do th dng con tr, c nhng lu hoc phi do kham nhn c on tr, cnhng lu hoc phi do trnh n c on tr, c nhng lu hoc

phi do tr dit c on tr, c nhng lu hoc phi do tu tpc on tr.

(Cc lu hoc phi do tri kin c on tr)

Ny cc T-kheo, v th no l cc lu hoc phi do tri kin con tr? Ny cc T-kheo, y c k phm phu t nghe, khngc thy cc bc Thnh, khng thun thc php cc bc Thnh,khng tu tp php cc bc Thnh, khng c thy cc bc Chnnhn, khng thun thc php cc bc Chn nhn, khng tu tp php

cc bc Chn nhn, khng tu tri cc php cn phi tc , khng tutri cc php khng cn phi tc ; v ny v khng tu tri cc php cnphi tc , v khng tu tri cc php khng cn phi tc nn tc cc php khng cn phi tc v khng tc cc php cn phi tc.

Ny cc T-kheo, v th no l cc php khng cn phi tc m vy tc ? Ny cc T-kheo, ngha l cc php do v y tc m dclu cha sanh c sanh khi, hay dc lu sanh c tngtrng; hay hu lu cha sanh c sanh khi, hay hu lu sanh c tng trng, hay v minh lu cha sanh c sanh khi,hay v minh lu sanh c tng trng. Nhng php y l nhngphp khng cn phi tc m v y tc . Ny cc T-kheo, v thno l cc php cn phi tc m v y khng tc ? Ny cc T-kheo, ngha l cc php do v y tc m dc lu cha sanh khngsanh khi, hay dc lu sanh c tr dit, hay hu lu cha sanh


16/388

khng sanh khi, hay hu lu sanh c tr dit, hay v minh lucha sanh khng sanh khi, hay v minh lu sanh c tr dit.Nhng php y l nhng php cn phi tc m cc v y khng tc. Do v y tc cc php khng nn tc , do v y khng tc ccphp cn phi tc , nn cc lu hoc cha sanh c sanh khi, vcc lu hoc sanh c tng trng.

V y khng nh l tc nh sau: "Ta c mt trong thi qu kh, hayta khng c mt trong thi qu kh? Ta c mt trong thi qu khnh th no? Ta c mt trong thi qu kh hnh vc nh th no?Trc kia ta-l g v ta c mt nh th no trong thi qu kh?Ta s c mt trong thi v lai hay ta s khng c mt trong thi v lai?Ta s c mt trong thi v lai nh th no? Ta s c mt trong thi vlai, hnh vc nh th no? Trc kia ta l g v ta s c mt nh th

no trong thi v lai?" Hay nay v y c nghi ng v mnh trong thihin ti: "Ta c mt hay ta khng c mt? Ta c mt nh th no? Tac mt hnh vc nh th no? Chng sanh ny t u n? V ri ns i u?".

Vi ngi khng nh l tc nh vy, mt trong su t kin ny khiln: "Ta c t ng", t kin ny khi ln vi ngi y nh tht, nhchn; "Ta khng c t ng", t kin ny khi ln vi ngi y nhtht nh chn; "Do t mnh, ta tng tri ta c t ng", t kin nykhi ln vi ngi y nh tht, nh chn; "Do t mnh, ta tng tri

ta khng c t ng", t kin ny khi ln vi ngi y nh tht, nhchn. "Khng do t mnh, ta tng tri ta c t ng", t kin ny khiln vi ngi y nh tht, nh chn; hay t kin ny khi ln vingi y: "Chnh t ng ca ta ni, cm gic, hng th qu bo ccnghip thin c lm ch ny, ch kia, chnh t ng y ca ta-lthng tr, thng hng, hng tn, khng chuyn bin, v s vnhvin tn ti". Ny cc T-kheo, nh vy gi l t kin, kin tr lm,kin hoang vu, kin h lun, kin tranh chp, kin kit phc. Nycc T-kheo, tri buc bi kin kit s, k phm phu t nghe khng

c gii thot khi sanh, gi, cht, su, bi, kh, u, no. Ta ni ky khng thot khi kh au.

Ny cc T-kheo, v v Thnh t nghe nhiu, c thy cc bcThnh, thun thc php cc bc Thnh, tu tp php cc bc Thnh;c thy cc bc Chn nhn, thun thc php cc bc Chn nhn,tu tp php cc bc Chn nhn, tu tri cc php cn phi tc , tu


17/388

tri cc php khng cn phi tc . V ny, nh tu tri cc php cnphi tc , nh tu tri cc php khng cn phi tc , nn khng tc cc php khng cn phi tc v tc cc php cn phi tc .

V ny cc T-kheo, th no l cc php khng cn phi tc v vny khng tc ? Ny cc T-kheo, nhng php no do tc m dclu cha sanh c sanh khi, hay dc lu sanh c tngtrng; hay hu lu cha sanh... (nh trn)... hay v minh lu chasanh c khi, hay v minh lu sanh c tng trng. lnhng php khng nn tc v v y khng tc . V ny cc T-kheo, th no l cc php cn phi tc v v y tc ? Ny cc T-kheo, nhng php no do tc m dc lu cha sanh khng sanhkhi, hay dc lu sanh c tr dit, hay hu lu cha sanh...(nh trn)... hay v minh lu cha sanh khng sanh khi, hay v

minh lu sanh c tr dit, l nhng php cn phi tc vv y tc . Nh v y khng tc cc php khng cn phi tc , tc cc php cn phi tc nn cc lu hoc cha sanh khng sanhkhi v cc lu hoc sanh c tr dit.

V y nh l tc : "y l kh", nh l tc : "y l kh tp", nh ltc : "y l kh dit", nh l tc : "y l con ng a n khdit". Nh v y tc nh vy, ba kit s c tr dit: thn kin,nghi, gii cm th. Ny cc T-kheo, cc php y c gi l cc luhoc phi do tri kin c on tr.

(Cc lu hoc phi do phng h c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do phng h con tr? y, c T-kheo nh l gic st, sng phng h vi sphng h con mt. Ny cc T-kheo, nu T-kheo y sng khngphng h vi s phng h con mt, cc lu hoc tn hi v nhit noc th khi ln. Nu sng phng h vi s phng h con mt, cclu hoc tn hi v nhit no y khng cn na. V y nh l gicst, sng phng h vi s phng h l tai... (nh trn)... sng phngh vi s phng h li mi... (nh trn)... sng phng h vi sphng h li... (nh trn)... sng nh l gic st phng h vi sphng h thn cn... (nh trn)... sng nh l gic st phng h vis phng h cn. Ny cc T-kheo, nu T-kheo y sng khngphng h vi s phng h cn, cc lu hoc tn hi v nhit noy c th khi ln. Nu sng phng h cn, cc lu hoc tn hi v


18/388

nhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo, cc php y c gil cc lu hoc phi do phng h c on tr.

(Cc lu hoc phi do th dng c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do th dng con tr? Ny cc T-kheo, y, T-kheo nh l gic st, th dngy phc, ch ngn nga lnh, ngn nga nng, ngn nga s xcphm ca rui, mui, gi, sc nng mt tri, cc loi b st, ch vimc ch che y s trn trung.

V y nh l gic st, th dng mn n kht thc khng phi vuia, khng phi am m, khng phi trang sc, khng phi t lm p mnh, m ch thn ny c sng lu v c bo

dng, (thn ny) khi b thng hi, h tr phm hnh, nghrng: "Nh vy, ta dit tr cc cm th c v khng cho khi ln cccm th mi, v ta s khng c li lm, sng c an n".

V y nh l gic st, th dng sng ta, ch ngn nga lnh, ngnnga nng, ngn nga s xc phm ca rui, mui, gi, sc nngmt tri, cc loi b st, ch gii tr nguy him ca thi tit, chvi mc ch sng c c an tnh.

V y nh l gic st th dng dc phm tr bnh, ch ngn chn

cc cm gic kh thng sanh, c ly kh hon ton.

Ny cc T-kheo, nu v y khng th dng nh vy, cc lu hoctn hi v nhit no c th khi ln. Nu v y th dng nh vy, cclu hoc tn hi v nhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo,cc php y c gi l cc lu hoc phi do th dng c ontr.

(Cc lu hoc phi do kham nhn c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do kham nhnc on tr? Ny cc T-kheo, y, c T-kheo nh l gic st,kham nhn lnh, nng, i, kht, s xc phm ca rui, mui, gi,sc nng mt tri, cc loi b st; kham nhn nhng cch ni ml , ph bng. V y c tnh kham nhn cc cm th v thn, nhng cm th thng kh, khc lit, au nhi, nhc nhi, khng sungsng, khng thch th, cht ing ngi. Ny cc T-kheo, nu v


19/388

y khng kham nhn nh vy, cc lu hoc tn hi v nhit no cth khi ln. Nu v y kham nhn nh vy, cc lu hoc tn hi vnhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo, cc php y c gil cc lu hoc phi do kham nhn c on tr.

(Cc lu hoc phi do trnh n c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do trnh n con tr? Ny cc T-kheo, y, T-kheo nh l gic st trnh nvoi d, trnh n nga d, trnh n b d, trnh n ch d, rn, khccy, gai gc, h su, vc ni, ao nc nhp, vng nc. C nhngch ngi khng xng ng ngi, nhng tr x khng nn lai vng,nhng bn b c c m nu giao du th b cc v ng phm hnhc tr nghi ng, khinh thng; v y nh l gic st trnh n ch ngi

khng xng ng y, tr x khng nn lai vng y v cc bn c cy. Ny cc T-kheo, nu v y khng trnh n nh vy, cc lu hoctn hi v nhit no y c th khi ln. Nu v y trnh n nh vy,cc lu hoc tn hi v nhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo, cc php y c gi l cc lu hoc phi do trnh n con tr.

(Cc lu hoc phi do tr dit c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do tr dit c

on tr? Ny cc T-kheo, y, T-kheo nh l gic st khng cchp nhn dc nim khi ln, t b, tr dit, dit tn, khng chotn ti (dc nim y); khng c chp nhn sn nim khi ln, tb, tr dit, dit tn, khng cho tn ti (sn nim y); khng c chpnhn hi nim khi ln, t b, tr dit, dit tn, khng cho tn ti(hi nim y); khng chp nhn cc c bt thin php lun lun khiln, t b, tr dit, dit tn, khng cho tn ti (cc c bt thin phpy). Ny cc T-kheo, nu v y khng tr dit nh vy, cc lu hoctn hi v nhit no y c th khi ln. Nu v y tr dit nh vy,cc lu hoc tn hi v nhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo, cc php y c gi l cc lu hoc phi do tr dit con dit.

(Cc lu hoc phi do tu tp c on tr)

V ny cc T-kheo, th no l cc lu hoc phi do tu tp con tr? Ny cc T-kheo, y, T-kheo nh l gic st tu tp


20/388

nim gic chi, nim gic chi ny y vin ly, y ly tham, y on dit,hng n t b; nh l gic st tu tp trch php gic chi... (nhtrn)... tu tp tinh tn gic chi... tu tp h gic chi... tu tp khinh angic chi... tu tp nh gic chi... tu tp x gic chi; x gic chi ny yvin ly, y ly tham, y on dit, hng n t b. Ny cc T-kheo,nu v y khng tu tp nh vy, cc lu hoc tn hi v nhit no yc th khi ln. Nu v y tu tp nh vy, cc lu hoc tn hi vnhit no y khng cn na. Ny cc T-kheo, cc php y c gil cc lu hoc phi do tu tp c on tr.

(Kt lun)

Ny cc T-kheo, i vi T-kheo nhng lu hoc no phi do trikin c on tr c tri kin on tr, nhng lu hoc no

phi do phng h c on tr c phng h on tr, nhnglu hoc no phi do th dng dc on tr c th dngon tr, nhng lu hoc no phi do kham nhn c on tr c kham nhn on tr, nhng lu hoc no phi do trnh nc on tr c trnh n on tr, nhng lu hoc no phido tr dit c on tr c tr dit on tr, nhng lu hocno phi do tu tp c on tr c tu tp on tr; ny ccT-kheo, T-kheo y c gi l sng phng h vi s phng htt c lu hoc, on dit kht i, thot ly kit s, chnhqun kiu mn, dit tn kh au.

Nh vy Th Tn thuyt ging. Cc T-kheo y hoan h, tn th lidy ca Th Tn.

3. Kinh tha t Php

(Dhammadyda sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), Jetavana (K- Lm), vn ngAnathapindika (Cp C c). Khi ti ch y, Th Tn gi cc T-kheo:"Ny cc T-kheo", --"Bch Th Tn", cc T-kheo y vng p Th Tn.Th Tn ni:


21/388

-- Ny cc T-kheo, hy l ngi tha t Php ca Ta, ng l nhng ngitha t ti vt. Ta c lng thng tng cc Ngi v Ta ngh: "Lm saonhng t ca Ta l nhng ngi tha t Php ca Ta, khng phi lnhng ngi tha t ti vt". V ny cc T-kheo, nu cc Ngi l nhngngi tha t ti vt ca Ta, khng phi l nhng ngi tha t Php, thkhng nhng cc Ngi tr thnh nhng ngi m ngi ta ni: "C thy vtr u l nhng ngi tha t ti vt, khng phi l nhng ngi tha tPhp", m c Ta cng tr thnh ngi m ngi ta ni: "C thy v tr ul nhng ngi tha t ti vt, khng phi l nhng ngi tha t Php".

V ny cc T-kheo, nu cc Ngi l nhng ngi tha t Php ca Ta,khng phi l nhng ngi tha t ti vt, thi khng nhng cc ngi trthnh nhng ngi m ngi ta ni: "C Thy v tr l nhng ngi tha tPhp, khng phi l nhng ngi tha t ti vt", m c Ta cng tr thnh

ngi m ngi ta ni: "C Thy v tr u l nhng ngi tha t Php,khng phi l nhng ngi tha t ti vt". Do vy, ny cc T-kheo, hy lnhng ngi tha t Php ca Ta, ng l nhng ngi tha t ti vt. Tac lng thng tng cc Ngi v Ta ngh: "Lm sao nhng t ca Tal nhng ngi tha t Php ca Ta, khng phi l nhng ngi tha t tivt?".

Ny cc T-kheo, y, mt thi Ta n xong, tha mn, y , chmdt bui n, t cm tha thch, va , v cn li n tn thc ca Ta ngc qung b. Khi y c hai T-kheo n, i l v kit sc. Ta c th nivi hai v y: "Ny cc T-kheo, Ta n xong, tha mn, y , chmdt bui n, t cm tha thch, va , v cn li n tn thc ny ca Tang c qung b. Nu cc Ngi mun, hy n i. Nu cc Ngi khngmun n, Ta s qung n y ti ch khng c c xanh, hay Ta s bxung ch nc khng c chng sanh trong y". Ri mt T-kheo c thngh nh sau: "Nay Th Tn n xong, tha mn, y , chm dt

bui n, t cm tha thch, va ; v y l n tn thc ca Th Tn,ng c qung b. Nu chng ta khng n, Th Tn s qung n y tich khng c c xanh, hay s b xung ch nc khng c chng sanh trong

y. Nhng Th Tn c dy nh sau: "Ny cc T-kheo, hy l ngi tha tPhp ca Ta, ng l ngi tha t ti vt". y l loi ti vt; mn nny, ta hy khng n loi n ny v tri qua m ngy hm nay, b i lv kit sc". Ri v y khng n loi n ny v tri qua m ngy y, il v kit sc. T-kheo th hai ngh nh sau: "Th Tn n xong, thamn, y , chm dt bui n, t cm tha thch, va ; v y l ntn thc ca Th Tn, ng c qung b. Nu chng ta khng n, Th


22/388

Tn s qung n y ti ch khng c c xanh, hay s b xung ch nckhng c chng sanh trong y. Vy ta hy n loi n ny, tr b i l vkit sc, v tri qua m ngy hm nay nh vy". Ri v y n loi n y,tr b i l v kit sc, v tri qua m ngy hm y nh vy. Ny cc T-kheo, du cho T-kheo ny, sau khi n loi n y, tr b i l v kitsc, v tri qua m ngy hm y nh vy, nhng i vi Ta, T-kheo utin ng c knh n hn, v ng c tn thn hn. V sao vy? V nhvy s a n cho T-kheo y, trong mt thi gian lu ngy, t dc, bit ,kh hnh, d nui dng, tinh cn, tinh tn. Do vy, ny cc T-kheo, hy lngi tha t Php ca Ta, ng l ngi tha t ti vt.

Th Tn thuyt ging nh vy. Ni xong, Th Tn t ch ngi ng dy, ivo tnh x. Lc y, Tn gi Sariputta (X-li-pht), sau khi Th Tn ichng bao lu, lin gi cc T-kheo: "Ny cc Hin gi T-kheo!" --"Tha

vng Hin gi", cc T-kheo y vng p Tn gi Sariputta. Tn giSariputta ni:

"Ny cc Hin gi, nh th no v o s sng vin ly m cc t khngty hc vin ly? V nh th no v o s sng vin ly v cc t ty hcvin ly?" --"Ny Hin gi, chng ti t xa li c hiu ngha l cu niny t Tn gi Sariputta. Lnh thay, nu Tn gi Sariputta thuyt gingngha l cu ni y. Sau khi c nghe Tn gi Sariputta thuyt ging, ccT-kheo s th tr" --"Ch Hin, vy hy nghe v kho tc , ta s ging"--"Tha vng, Hin gi", nhng T-kheo y vng p Tn gi Sariputta. Tngi Sariputta ni nh sau:

-- Ny ch Hin, y v o S sng vin ly cc t khng ty hc vinly. Nhng php no v o S dy nn t b, nhng php y h khng t

b, v h sng trong s y , li bing, dn u v a lc, b ri gnhnng sng vin ly.

Ny ch Hin, cc Thng Ta T-kheo c ba trng hp, ng b qutrch. V o S sng vin ly, cc t khng ty hc vin ly. l trng

hp th nht, cc Thng Ta T-kheo ng b qu trch. V nhng phpno v o S dy nn t b, nhng php y h khng t b. l trnghp th hai, cc Thng Ta T-kheo ng b qu trch. V h sng y ,li bing, dn u v a lc, b ri gnh nng sng vin ly. l trnghp th ba, cc Thng Ta T-kheo ng b qu trch. Ny ch Hin, ccThng ta T-kheo do ba trng hp ny ng b qu trch.


23/388

Ny ch Hin, cc Trung ta T-kheo c ba trng hp ng b qutrch, ... (nh trn)...

Ny ch Hin, cc v mi th T-kheo c ba trng hp ng b qu trch.V o S sng vin ly, cc t khng ty hc vin ly. l trng hpth nht, cc v mi th T-kheo ng b qu trch. V nhng php no vo S dy nn t b, nhng php y h khng t b. l trng hp thhai, cc v mi th T-kheo ng b qu trch. V h sng y , li

bing, dn u v a lc, b ri gnh nng sng vin ly. l trng hpth ba, cc v mi th T-kheo ng b qu trch. Ny ch Hin, cc v mith T-kheo do ba trng hp ny, ng b qu trch.

Ny ch Hin, nh vy l nhng trng hp v o S sng vin ly, cc t khng ty hc vin ly.

V nh th no, v o S sng vin ly, cc t ty hc vin ly? Ny chHin, v o S sng vin ly cc t ty hc vin ly. Nhng php no, vo S dy nn t b, nhng php y h t b; v h khng sng trong sy , khng li bing, h b ri gnh nng v a lc v dn u v sngvin ly.

Ny ch Hin, cc Thng ta T-kheo c ba trng hp ng c tnthn. V o S sng vin ly, cc t ty hc vin ly. l trng hpth nht, cc Thng Ta T-kheo ng c tn thn. V nhng php nov o S dy nn t b, nhng php y h t b. l trng hp th hai,cc Thng ta T-kheo ng c tn thn. V h khng sng trong s y, khng li bing, h b ri gnh nng v a lc v dn u v sngvin ly. l trng hp th ba, cc Thng Ta T-kheo ng c tnthn. Ny ch Hin, cc Thng ta T-kheo do ba trng hp ny, ngc tn thn.

Ny ch Hin, cc Trung ta T-kheo c ba trng hp ng c tnthn. ... (nh trn)...

Ny ch Hin, cc v mi th T-kheo c ba trng hp ng c tn thn.V o S sng vin ly, cc t ty hc vin ly. l trng hp thnht, cc v mi th T-kheo ng c tn thn. V nhng php no v oS dy nn t b, nhng php y h t b. l trng hp th hai, cc vmi th T-kheo ng c tn thn. V h khng sng trong s y ,khng li bing, h b ri gnh nng v a lc v dn u v vin ly.


24/388

l trng hp th ba, cc v mi th T-kheo ng c tn thn. Ny chHin, cc v mi th T-kheo do ba trng hp ny, ng c tn thn.

Ny ch Hin, nh vy l nhng trng hp v o S sng vin ly, cc t ty hc vin ly.

y, ny ch Hin, tham l c php, v sn cng l c php, c mt conng Trung o dit tr tham v dit tr sn, khin (tnh) nhn sanh, khin(chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gic ng, Nit-bn. V nych Hin con ng Trung o y l g - (con ng) khin (tnh) nhnsanh, khin (chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gic ng, Nit-

bn? l con ng Thnh tm ngnh, tc l: Chnh tri kin, Chnh tduy, Chnh ng, Chnh nghip, Chnh mng, Chnh tinh tn, Chnh nim,Chnh nh. Ny ch Hin, l con ng Trung o, khin (tnh) nhn

sanh, khin (chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gic ng, Nit-bn.

y, ny ch Hin, phn n l c php v him hn cng l c php, gidi l c php v no hi cng l c php, tt l c php v xan ln cngl c php, man tr l c php v phn bi cng l c php, ngoan c l c

php v bng bt nng ni cng l c php, mn l c php v tng thngmn cng l c php, kiu l c php v phng dt cng l c php. C mtcon ng Trung o dit tr kiu v dit tr phng dt, khin (tnh) nhnsanh, khin (chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gic ng, Nit-

bn. V ny ch Hin, con ng Trung o y l g - (con ng) khin(tnh) nhn sanh, khin (chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gicng, Nit-bn? l con ng Thnh tm ngnh, tc l: Chnh tri kin,Chnh t duy, Chnh ng, Chnh nghip, Chnh mng, Chnh tinh tn,Chnh nim, Chnh nh. Ny ch Hin, l con ng Trung o khin(tnh) nhn sanh, khin (chn) tr sanh, hng n tch tnh, thng tr, gicng, Nit-bn.

Tn gi Sariputta thuyt ging nh vy. Cc T-kheo y hoan h, tn th li

ging ca Tn gi Sariputta.

4. Kinh S hi khip m(Bhayabherava sutta)


25/388

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm), vnng Anathapindika (Cp C c). Ri B-la-mn Janussoni n chTh Tn , khi n xong, ni ln nhng li cho n hi thm viTh Tn, sau khi ni ln nhng li cho n hi thm thn hu, ringi xung mt bn. Ngi xung mt bn, B-la-mn Janussoni bchTh Tn:

-- Tn gi Gotama, c nhng Thin nam t, v lng tin Tn giGotama, xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh. i vinhng v ny, Tn gi Gotama l v lnh o. i vi nhng v ny,Tn gi Gotama gip ch rt nhiu. i vi nhng v ny, Tn giGotama l v khch l sch tn. Cc v ny chp nhn tun theo quan

im ca Tn gi Gotama.-- Ny B-la-mn, tht s l vy. Ny B-la-mn, tht s l vy. NyB-la-mn, c nhng Thin nam t, v lng tin ni Ta, xut gia, tb gia nh, sng khng gia nh. Ta l v lnh o ca h. Ta gip ch rt nhiu cho h. Ta l v khch l sch tn cho h. V cc vny chp nhn tun theo quan im ca Ta.

-- Tn gi Gotama, tht kh kham nhn nhng tr x xa vng trongrng ni hoang vu! Tht kh khn i sng vin ly! Tht kh thng

thc i sng c c! Con ngh rng rng ni lm ri lon tm tr vT-kheo cha chng Thin nh.

-- Ny B-la-mn, tht s l vy. Ny B-la-mn, tht s l vy. NyB-la-mn, tht kh kham nhn nhng tr x xa vng trong rng nihoang vu! Tht kh khn, i sng vin ly! Tht kh thng thc isng c c! Ta ngh rng rng ni lm ri lon tm tr v T-kheocha chng Thin nh.

Ny B-la-mn, xa kia khi Ta cha chng ng chnh ng gic, khi

cn l B-tt, Ta ngh nh sau: "Tht kh kham nhn nhng tr xxa vng, trong rng ni hoang vu! Tht kh khn, i sng vin ly!Tht kh thng thc i sng c c! Ta ngh rng rng ni lm rilon tm tr v T-kheo cha chng Thin nh!"

Ny B-la-mn, ri Ta suy ngh: "Nhng Sa-mn hay B-la-mn no,thn nghip khng thanh tnh, sng ti cc tr x xa vng, trong rng


26/388

ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trc, thn nghip khng thanhtnh, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho shi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c thn nghip khngthanh tnh, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu.Thn nghip Ta thanh tnh. Ta l mt trong nhng bc Thnh, vithn nghip thanh tnh, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st thn nghip hon tonthanh tnh ny, t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi sngtrong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn, hay B-la-mn no, c khu nghip khng thanh tnh... (nhtrn)... c nghip khng thanh tnh... (nh trn)... c mng sngkhng thanh tnh sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang

vu, do nguyn nhn nhim trc mng sng khng thanh tnh, nhngTn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho s hi, khipm, bt thin khi ln. Ta khng c mng sng khng thanh tnh,sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. Mng sng Tathanh tnh. Ta l mt trong nhng bc Thnh, vi mng sng thanhtnh, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st mng sng hon ton thanh tnh ny, t cmthy lng t tin c xc chng hn, khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "Nhng

Sa-mn hay B-la-mn no tham dc, c i dc cng lit, sng ticc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhimtrc tham dc, c i dc cng lit, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln.Ta khng c tham dc, i dc cng lit, sng ti cc tr x xa vngtrong rng ni hoang vu. Ta khng c tham dc, Ta l mt trongnhng bc Thnh, khng c tham dc, sng ti cc tr x xa vng,trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st Ta khngc tham dc nh vy, t cm thy lng t tin c xc chng hn,

khi sng trong rng ni.Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no c tm sn hn c , sng ti cc tr xxa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trc, ctm sn hn c , nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chcchn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c tm


27/388

sn hn, c , sng ti cc tr x xa vng trong rng ni hoang vu.Ta c t tm. Ta l mt trong nhng bc Thnh c t tm, sng ticc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta tqun st Ta c t tm nh vy, Ta cm thy lng t tin c xcchng hn, khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no b hn trm thy min chi phi, sng ticc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhimtrc b hn trm thy min chi phi, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln.Ta khng b hn trm thy min chi phi, sng ti cc tr x xa vng,trong rng ni hoang vu. Ta khng c hn trm thy min. Ta l mttrong nhng bc Thnh khng c hn trm thy min, sng ti cc

tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qunst Ta khng c hn trm thy min nh vy, t cm thy lng t tinc xc chng hn, khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no dao ng, tm khng an tnh, sng ticc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhimtrc b dao ng, tm khng an tnh, nhng Tn gi Sa-mn hayB-la-mn y chc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khiln. Ta khng c dao ng, tm khng phi khng an tnh, sng ti

cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. Ta khng c dao ng,tm c an tnh. Ta l mt trong nhng bc Thnh khng c daong, tm c an tnh, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st tm Ta c an tnh nhvy, t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi sng trongrng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no nghi hoc, do d, sng ti cc tr x xa

vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trc nghihoc, do d, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chnlm cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c nghihoc, do d, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. Tadit tr c do d. Ta l mt trong nhng bc Thnh dit tr cnghi hoc, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". NyB-la-mn, Ta t qun st tm Ta dit tr c nghi hoc nh vy,


28/388

t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi sng trong rngni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no khen mnh, ch ngi sng ti cc tr xxa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trc khenmnh, ch ngi, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chcchn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng ckhen mnh, ch ngi, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu. Ta khng c khen mnh, khng c ch ngi, Ta l mttrong nhng bc Thnh khng c khen mnh, khng c ch ngi,sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st tm Ta khng c khen mnh, khng c chngi nh vy, t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi

sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no run ry, s hi sng ti cc tr x xavng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trc run ry,s hi, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm chos hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c run ry, s hi,sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. Ta khng clng tc dng ngc, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st Ta khng c lng tc

dng ngc, Ta l mt trong nhng bc Thnh, khng c lng tcdng ngc nh vy, t cm thy lng t tin c xc chng hn,khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no ham mun li dng, cung knh, danhvng, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, donguyn nhn nhim trc ham mun li dng, cung knh, danhvng, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho

s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c ham mun lidng, cung knh, danh vng, sng ti cc tr x xa vng, trongrng ni hoang vu. Ta l ngi t dc. Ta l mt trong nhng bcThnh t dc, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu".Ny B-la-mn, Ta t qun st Ta l ngi t dc nh vy, t cmthy lng t tin c xc chng hn, khi sng trong rng ni.


29/388

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no bing nhc, km tinh tn, sng ti cc trx xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhim trcbing nhc, km tinh tn, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn ychc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng cbing nhc, km tinh tn, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu. Ta sing nng, tinh tn. Ta l mt trong nhng bc Thnhsing nng, tinh tn, sng ti cc tr x xa vng, trong rng nihoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st Ta sing nng, tinh tnnh vy, t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi sng trongrng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no tht nim, khng tnh gic, sng ti cc

tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhimtrc tht nim, khng tnh gic, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Takhng c tht nim, khng phi khng tnh gic, sng ti cc tr xxa vng, trong rng ni hoang vu. Ta an tr nim. Ta l mt trongnhng bc Thnh an tr nim, sng ti cc tr x xa vng, trongrng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta qun st Ta an tr nim nhvy, t cm thy lng t tin c xc chng hn, khi sng trongrng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no khng nh tnh, tm b tn lon, sng ticc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu, do nguyn nhn nhimtrc khng nh tnh, tm b tn lon, nhng Tn gi Sa-mn hayB-la-mn y chc chn lm cho s hi, khip m, bt thin khiln. Ta c nh tnh, tm khng b tn lon sng ti cc tr x xavng, trong rng ni hoang vu. Ta thnh tu nh tm. Ta l mttrong nhng bc Thnh thnh tu nh tm, sng ti cc tr x xavng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Ta t qun st Ta

thnh tu nh tm nh vy, t cm thy lng t tin c xc chnghn, khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "NhngSa-mn hay B-la-mn no lit tu, n n, sng ti cc tr x xavng, trong rng ni hoang vu. Do nguyn nhn nhim trc lit tu,n n, nhng Tn gi Sa-mn hay B-la-mn y chc chn lm


30/388

cho s hi, khip m, bt thin khi ln. Ta khng c lit tu, nn, sng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. Ta thnhtu tr tu. Ta l mt trong nhng bc Thnh thnh tu tr tu, sngti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, Tat qun st Ta thnh tu tr tu nh vy, t cm thy lng t tinc xc chng hn, khi sng trong rng ni.

Ny B-la-mn, ty thuc vn ny, Ta suy ngh nh sau: "Trongnhng m c bit n, c xc nh, m mi bn, m milm, m mng tm mi na thng, trong nhng m nh vy, Tahy n ti cc tr x hi hng, lng tc dng ngc, nh t miuti cc tho vin, t miu ti cc rng ni, t miu ti cc cy ci, Ta c th thy s s hi khip m y". Ny B-la-mn, sau mt thigian, trong nhng m c bit n, c xc nh, m mi

bn, m mi lm, m mng tm mi na thng, trong nhngm nh vy, Ta n ti cc tr x hi hng, lng tc dng ngcnh vy, nh t miu ti cc tho vin, t miu ti cc rng ni, tmiu ti cc cy ci. Ny B-la-mn, trong khi ta ti cc ch y,mt con th c th n, hay mt con cng lm ri mt cnh cy, haygi lm rung ng cc l ri; Ta khi ln ngh: "Nay s s hi khipm y n!". Ny B-la-mn, ri Ta suy ngh: "Sao Ta y, ch mong i s s hi khip m ch khng g khc? Trong bt chnh vi c ch no ca Ta m s hi khip m y n, trong hnh vic ch y, Ta hy tr dit s hi khip m y".

Ny B-la-mn trong khi Ta i kinh hnh qua li m s hi khip my n, th ny B-la-mn, Ta khng ng, Ta khng ngi, Ta khngnm, nhng Ta tr dit s hi khip m y trong khi Ta i kinh hnhqua li. Ny B-la-mn, trong khi Ta ang ng m s s hi khipm y n, th ny B-la-mn, Ta khng kinh hnh qua li, Takhng ngi, Ta khng nm, nhng Ta tr dit s hi khip m ytrong khi Ta ang ng. Ny B-la-mn, trong khi Ta ang ngi ms hi khip m y n, th ny B-la-mn, Ta khng nm, Ta

khng ng, Ta khng kinh hnh qua li, nhng Ta tr dit s hikhip m y trong khi Ta ang ngi. Ny B-la-mn, trong khi Taang nm m s hi khip m y n, th ny B-la-mn, Ta khngngi, Ta khng ng, Ta khng kinh hnh qua li, nhng Ta tr dits hi khip m y trong khi Ta ang nm.


31/388

Ny B-la-mn, c mt s Sa-mn, B-la-mn ngh rng ngy gingnh m, ngh rng m ging nh ngy. Nh vy, Ta ni rngnhng Sa-mn, B-la-mn y sng trong si m. Ny B-la-mn, Tangh rng m l m, ngh rng ngy l ngy. Ny B-la-mn, ai nimt cch chn chnh s ni nh sau: "V hu tnh no khng c sim, sinh ra i v hnh phc cho mun loi, v an lc cho munloi, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lccho loi Tri v loi Ngi. V y khi ni mt cch chn chnh v Tas ni nh sau: "L v hu tnh khng c si m, sinh ra i v hnhphc cho mun loi, v an lc cho mun loi, v lng thng tngcho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho loi Tri v loiNgi".

Ny B-la-mn, Ta tinh cn, tinh tn, khng li bing. Ta an tr

chnh nim, khng c lon, thn c khinh an, khng c dao ng,tm c nh tnh, chuyn nht.

Ny B-la-mn, Ta ly dc, ly cc c php, chng v tr Thin thnht, mt trng thi h lc do ly dc sanh, vi tm vi t.

Dit tm, dit t, Ta chng v tr Thin th hai, mt trng thi h lcdo nh sanh, khng tm, khng t, ni tnh nht tm.

Ly h tr x, chnh nim tnh gic, thn cm s lc th m cc bc

Thnh gi l x nim lc tr, Ta chng v an tr Thin th ba.

X lc v x kh, dit h u cm th trc, Ta chng v an trThin th t, khng kh khng lc, x nim thanh tnh.

Vi tm nh tnh, thun tnh, khng cu nhim, khng phin no,nhu nhuyn, d s dng, vng chc, bnh thn nh vy, Ta dn tm,hng tm n tc mng tr. Ta nh n cc i sng qu kh, nhmt i, hai i, ba i, bn i, nm i, mi i, hai mi i,ba mi i, bn mi i, nm mi i, mt trm i, hai trm

i, mt ngn i, mt trm ngn i, nhiu hoi kip, nhiu thnhkip, nhiu hoi v thnh kip. Ta nh rng: "Ti ch kia, Ta c tnnh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh th ny, cc mn nnh th ny, th kh lc nh th ny, tui th n mc nh th ny.Sau khi cht ti ch kia, Ta c sanh ra ti ch ny. Ti ch ny, Tac tn nh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh th ny, ccmn n nh th ny, th kh lc nh th ny, tui th n mc nh


32/388

th ny. Sau khi cht ti ch ny, Ta c sanh ra y". Nh vyTa nh n nhiu i sng qu kh cng vi cc nt i cng vcc chi tit.

Ny B-la-mn, trong m canh u Ta chng c minh th nht,v minh dit, minh sanh; bng ti dit, nh sng sanh, trong khi Tasng khng phng dt, nhit tm, tinh cn.

Vi tm nh tnh, thun tnh, khng cu nhim, khng phin no,nhu nhuyn, d s dng, vng chc, bnh thn nh vy, Ta dn tm,hng tm n sanh t tr v chng sanh. Ta vi thin nhn thuntnh siu nhn, thy s sng v s cht ca chng sanh. Ta tu trirng, chng sanh ngi h lit, k cao sang, ngi p , k thxu, ngi may mn, k bt hnh, u do hnh nghip ca h.

Nhng chng sanh lm nhng c hnh v thn, c hnh v li ni,c hnh v , ph bng cc bc Thnh, theo t kin, to cc nghiptheo t kin. Nhng ngi ny, sau khi thn hoi mng chung, phisanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Cn nhng chng sanhno thnh tu nhng thin hnh v thn, thnh tu nhng thinhnh v li ni, thnh tu nhng thin hnh v , khng ph bng ccbc Thnh, theo chnh kin, to cc nghip theo chnh kin, nhngngi ny, sau khi thn hoi mng chung, c sanh ln cc thinth, ci Tri, trn i ny. Nh vy vi thin nhn thun tnh siunhn, Ta thy s sng cht ca chng sanh. Ta tu tri rng, chng

sanh, ngi h lit, k cao sang, ngi p , k th xu, ngimay mn, k bt hnh, u do hnh nghip ca h.

Ny B-la-mn, trong m canh gia, Ta chng c minh th hai,v minh dit, minh sanh; bng ti dit, nh sng sanh, trong khi Tasng khng phng dt, nhit tm, tinh cn.

Vi tm nh tnh, thun tnh, khng cu nhim, khng phin no,nhu nhuyn, d s dng, vng chc, bnh thn nh vy, Ta dn tm,hng tm n lu tn tr. Ta thng tri nh tht: "y l kh", thngtri nh tht: "y l nguyn nhn ca kh", thng tri nh tht: "y lkh dit", thng tri nh tht: "y l con ng a n kh dit",thng tri nh tht: "y l nhng lu hoc", thng tri nh tht: "yl nguyn nhn cc lu hoc", thng tri nh tht: "y l cc luhoc dit", thng tri nh tht: "y l con ng a n cc luhoc dit".


33/388

Nh bit nh vy, nh thy nh vy, tm ca Ta thot khi dc lu,thot khi hu lu, thot khi v minh lu. i vi t thn giithot nh vy, khi ln tr hiu bit: Ta gii thot. Ta thng tri:"Sanh tn, phm hnh thnh, vic cn lm lm, khng cntr lui trng thi ny na".

Ny B-la-mn trong m canh ba, Ta chng c minh th ba, vminh dit, minh sanh; bng ti dit, nh sng sanh, trong khi Ta sngkhng phng dt nhit tm tinh cn.

Ny B-la-mn, ng c th c t tng nh sau: "Nay Sa-mnGotama cha dit tr tham, cha dit tr sn, cha dit tr si, nnsng ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu". Ny B-la-mn, ch c hiu nh vy. Do Ta qun st hai mc ch m Ta sng

ti cc tr x xa vng, trong rng ni hoang vu. T thy s hin tilc tr v v lng thng tng chng sanh trong tng lai.

-- Chng sanh trong tng lai c Tn gi Gotama thng tng,v Tn gi l bc A-la-hn, Chnh ng Gic. Tht vi diu thay, Tngi Gotama! Tht vi diu thay, Tn gi Gotama!... Nh ngi dngng li nhng g b qung xung, phi by ra nhng g b che kn,ch ng cho ngi b lc hng, em n sng vo trong bng ti nhng ai c mt c th thy sc. Cng vy, Chnh php cTn gi Gotama dng nhiu phng tin trnh by gii thch. Con quy

y Tn gi Gotama, quy y Php v quy y T-kheo Tng. Mong Tn giGotama nhn con lm t; t ny tr i cho n mng chung, contrn i quy ngng.

5. Kinh Khng u nhim(Anangana sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm), vnng Anathapindika (Cp C c). ti y, Tn gi Sariputta (X-li-pht) gi cc T-kheo. "Ch Hin T-kheo". --"Tha Hin gi",cc T-kheo y vng p Tn gi Sariputta. Tn gi Sariputta ninh sau:


34/388

-- Ny ch Hin, i c bn hng ngi. Th no l bn? ChHin, y, c hng ngi c cu u, nhng khng nh tht tu tri:"Ni thn ta c cu u". Li na ch Hin, y, c hng ngi ccu u, v nh tht tu tri: "Ni thn ta c cu u". Li na ch Hin, y c hng ngi khng c cu u, nhng khng nh tht tu tri:"Ni thn ta khng c cu u". Li na, ch Hin, y, c hngngi khng c cu u v nh tht tu tri: "Ni thn ta khng c cuu".

Ch Hin, y, hng ngi c cu u nhng khng nh tht tutri: "Ni thn ta c cu u". Trong hai hng ngi c cu u, hngngi ny v vy c gi l hng ngi h lit. Ch Hin, y,hng ngi c cu u v nh tht tu tri: "Ni thn ta c cu u".Trong hai hng ngi c cu u, hng ngi ny v vy c gi l

hng ngi u thng.

Ch Hin, y, c hng ngi khng c cu u nhng khng nhtht tu tri: "Ni thn ta khng c cu u". Trong hai hng ngikhng c cu u, hng ngi ny v vy c gi l hng ngi hlit. Ch Hin, y, hng ngi khng c cu u v nh tht tutri: "Ni thn ta khng c cu u". Trong hai hng ngi khng ccu u, hng ngi ny v vy c gi l hng ngi u thng.

c ni nh vy, Tn gi Mahamoggallana (i Mc-kin-lin) ni

vi Tn gi Sariputta nh sau:

-- Tn gi Sariputta, do nhn g, do duyn g, trong hai hng ngi ccu u ny, mt hng ngi c gi l h lit, mt hng ngic gi l u thng? Tn gi Sariputta, do nhn g, do duyn gtrong hai hng ngi khng c cu u ny, mt hng ngi c gil h lit, mt hng ngi c gi l u thng?

-- y, Hin gi, hng ngi c cu u nhng khng nh tht tutri: "Ni thn ta c cu u". Vi ngi ny, c th ch i nh sau:"Ngi ny s khng khi ln c mun, s khng c gng, skhng tinh tn dit tr cu u y. Ngi ny s t trn, trong khicn c tham, cn c sn, cn c si, trong khi cn cu u, trong khitm cn nhim". Ny Hin gi, ging nh mt ci bt bng ng,mang t ch v hay mang t nh th rn v, ph y bi bm, vngi ch ci bt y khng dng n, khng lau chi v qung ci


35/388

bt y vo ch y bi bm. Ny Hin gi, nh vy ci bt y, saumt thi gian cng nhim hn, cng y bi bm hn.

-- Ny Hin gi, s tht l vy.

-- Ny Hin gi, nh vy hng ngi c cu u nhng khng nhtht tu tri: "Ni thn ta c cu u". Vi ngi ny, c th ch inh sau: "Ngi ny s khng khi ln c mun, s khng cgng, s khng tinh tn dit tr cu u y. Ngi ny s t trn,trong khi cn c tham, cn c sn, cn c si, trong khi cn cu u,trong khi tm cn nhim".

y, ny Hin gi, hng ngi c cu u, v nh tht tu tri: "Nithn ta c cu u". Vi ngi ny, c th ch i nh sau: "Ngi

ny s khi ln c mun, s c gng, s tinh tn dit tr cu uy. Ngi ny s t trn, trong khi khng cn tham, khng cn sn,khng cn si, trong khi khng cn cu u, trong khi tm khng cn nhim". Ny Hin gi, ging nh ci bt bng ng, mang t ch vhay mang t nh th rn v, ph y bi bm, v ngi ch ci bty dng n, lau chi v khng qung ci bt y vo ch y bibm. Ny Hin gi, nh vy ci bt y, sau mt thi gian c thanhtnh hn, c sch s hn.


-- Ny Hin gi, nh vy hng ngi c cu u v nh tht tu tri:"Ni thn ta c cu u". Vi hng ngi ny, c th ch i nh sau:"Ngi ny s khi ln c mun, s c gng, s tinh tn, dit trcu u y. Ngi ny s t trn, trong khi khng cn tham, khngcn sn, khng cn si, trong khi khng cn cu u, trong khi tmkhng cn nhim".

y, ny Hin gi, hng ngi khng c cu u nhng khng nhtht tu tri: "Ni thn ta khng c cu u". Vi ngi ny, c th ch

i nh sau: "Ngi ny s t nim tnh tng. Do t nim tnhtng, tham s lm nhim tm ca ngi ny. Ngi ny s ttrn, trong khi cn c tham, cn c sn, cn c si, trong khi cn cuu, trong khi tm cn nhim". Ny Hin gi, ging nh mt ci btbng ng, mang t ch v hay mang t nh th rn v, thanh tnhv sch s. V ngi ch ci bt y khng dng n, khng lau chi


36/388

v qung ci bt y vo ch y bi bm. Ny Hin gi, nh vy cibt y, sau mt thi gian, cng nhim hn, cng bi bm hn.


-- Ny Hin gi, nh vy hng ngi khng c cu u nhng khngnh tht tu tri: "Ni thn ta khng c cu u". Vi ngi ny c thch i sau: "Ngi ny s t nim tnh tng. Do t nim tnhtng, tham s lm nhim tm ca ngi ny. Ngi ny s ttrn trong khi cn c tham, cn c sn, cn c si, trong khi cn cuu, trong khi tm cn nhim".

y, ny Hin gi, hng ngi khng c cu u v nh tht tu tri:"Ni thn ta khng c cu u". Vi ngi ny c th ch i nh

sau: "Ngi ny s khng t nim tnh tng. Do khng t nim tnhtng, tham s khng lm nhim tm ca ngi ny. Ngi ny st trn, trong khi khng c tham, khng c sn, khng c si, trong khikhng cn cu u, trong khi tm khng cn nhim". Ny Hin gi,ging nh mt ci bt bng ng, mang t ch v hay mang t nhth rn v, thanh tnh v sch s v ngi ch ci bt y dng n,lau chi v khng qung ci bt y vo ch y bi bm. Ny Hingi, nh vy ci bt y, sau mt thi gian, cng c thanh tnh hn,cng c sch s hn.


-- Ny Hin gi, nh vy hng ngi khng c cu u, v nh thttu tri: "Ni thn ta khng c cu u". Vi ngi ny c th ch inh sau: "Ngi ny s khng t nim tnh tng. Do khng t nimtnh tng, tham s khng lm nhim tm ngi ny. Ngi ny st trn, khng c tham, khng c sn, khng c si, khng cn cuu, tm khng cn nhim".

Ny Hin gi Moggallana, do nhn ny, do duyn ny, trong hai

ngi c cu u ny, mt ngi c gi l h lit, mt ngi cgi l u thng. Ny Hin gi Moggallana, do nhn ny, do duynny, trong hai ngi ny khng c cu u, mt ngi c gi l hlit, mt ngi c gi l u thng.

-- Ny Hin gi, cu u gi l cu u, danh t g l ng ngha ci gil cu u?


37/388

-- Ny Hin gi, cc c bt thin php, cnh gii ca dc l ngngha ci gi l cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Nu ta c phm gii ti, mong rng cc T-kheoch c bit v ta rng l phm gii ti". Ny Hin gi, s tnh nyc th xy ra: cc T-kheo c th bit c cc T-kheo y phmgii ti. T-kheo ny ngh rng: "Cc T-kheo bit c ta phm gii ti". Do , v ny tr thnh phn n v bt mn. Phn nv bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Nu ta c phm gii ti, mong rng cc T-kheohy qu trch ta ch kn o, khng phi gia Tng chng". Ny

Hin gi, s tnh ny c th xy ra: cc T-kheo qu trch T-kheoy gia Tng chng, khng phi ch kn o. T-kheo ny nghrng: "Cc T-kheo qu trch ta gia Tng chng, khng phi ch kn o". Do v ny tr thnh phn n v bt mn. Ny Hingi, phn n, v bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Nu ta c phm gii ti, mong rng mt T-kheong ng hy qu trch ta, ch khng phi mt v khng ngng". Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra: mt T-kheo khng

ng ng qu trch T-kheo y, khng phi mt T-kheo ngng. T-kheo ny ngh rng: "Mt T-kheo khng ng ng qutrch ta, khng phi mt T-kheo ng ng". Do v ny tr thnhphn n v bt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thucv cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng bc o S hy hi ta nhiu ln trongkhi ging php cho chng T-kheo! Mong rng bc o S khng hiT-kheo khc nhiu ln trong khi ging php cho chng T-kheo!".Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra: bc o S hi mt T-kheokhc nhiu ln trong khi ging php cho chng T-kheo, bc o Skhng hi T-kheo y nhiu ln trong khi ging php cho chng T-kheo. T-kheo ny ngh rng: "Bc o S hi mt T-kheo khcnhiu ln trong khi ging php cho chng T-kheo. Bc o Skhng hi ta nhiu ln trong khi ging php cho chng T-kheo". Do


38/388

, v ny tr thnh phn n v bt mn. Ny Hin gi, phn n vbt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng cc T-kheo hy ta i trc trongkhi vo lng dng cm! Mong rng cc T-kheo khng mt T-kheo khc i trc trong khi vo lng dng cm!" Ny Hin gi,s tnh ny c th xy ra: cc T-kheo mt T-kheo khc i trctrong khi vo lng dng cm, cc T-kheo khng T-kheo y itrc trong khi vo lng dng cm. T-kheo ny ngh rng: "CcT-kheo mt T-kheo khc i trc trong khi vo lng dngcm, cc T-kheo khng ta i trc trong khi vo lng dngcm". Do v ny tr thnh phn n v bt mn. Ny Hin gi,phn n v bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh xy ra, y, mt T-kheo khi ln munnh sau: "Mong rng ti ch n, ta c ch ngi tt nht, ncung tt nht, n kht thc tt nht! Mong rng T-kheo khc tich n khng c ch ngi tt nht, nc ung tt nht, n khtthc tt nht!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra: mt T-kheokhc ti ch n c ch ngi tt nht, nc ung tt nht, nkht thc tt nht; cn T-kheo y ti ch n khng c ch ngitt nht, nc ung tt nht, n kht thc tt nht. T-kheo nyngh rng: "Mt T-kheo khc ti ch n c ch ngi tt nht,

nc ung tt nht, n kht thc tt nht. Ti ch n, ta khngc ch ngi tt nht, nc ung tt nht, n kht thc ttnht". Do , v ny tr thnh phn n v bt mn. Ny Hin gi,phn n v bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng ti ch n sau khi n xong, ta s thuytty h php, khng phi T-kheo khc ti ch n, sau khi n xong, sthuyt php ty h php!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra:

mt T-kheo khc ti ch n, sau khi n xong, thuyt ty h php; T-kheo y ti ch n, sau khi n xong, khng thuyt ty h php. T-kheo ny ngh rng: "Mt T-kheo khc ti ch n, sau khi n xong,thuyt ty h php. Ta ti ch n, sau khi n xong, khng thuyt tyh php". Do , v ny tr thnh phn n v bt mn. Ny Hin gi,phn n v bt mn, c hai thuc v cu u.


39/388

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng, ta s thuyt php cho cc T-kheo ttp ti ngi tnh x, ch khng phi mt T-kheo khc thuyt phpcho cc T-kheo t tp ti ngi tnh x!" Ny Hin gi, s tnh ny cth xy ra: mt T-kheo khc thuyt php cho cc T-kheo t tp tingi tnh x; cn T-kheo y khng thuyt php cho cc T-kheo ttp ti ngi tnh x T-kheo ny ngh rng: "Mt T-kheo khc thuytphp cho cc T-kheo t tp ti ngi tnh x, cn ta khng thuytphp cho cc T-kheo t tp ti ngi tnh x". Do v ny tr thnhphn n v bt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thucv cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng, ta s thuyt php cho cc T-kheo-ni

t tp ti ngi tnh x,... (nh trn)... ta s thuyt php cho cc Namc s... ta s thuyt php cho cc N c s t tp ti ngi tnh x, chkhng phi mt T-kheo khc thuyt php cho cc N c s t tp tingi tnh x!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra: mt T-kheokhc thuyt php cho cc N c s t tp ti ngi tnh x; cn T-kheo y khng thuyt php cho cc N c s t tp ti ngi tnh x.T-kheo ny ngh rng: "Mt T-kheo khc thuyt php cho cc Nc s t tp ti ngi tnh x; cn ta khng thuyt php cho cc N cs t tp ti ngi tnh x". Do , v ny tr thnh phn n v bt mn.Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng cc T-kheo cung knh, tn trng, lbi, cng dng ta; cc v T-kheo ch c cung knh, tn trng, l bicng dng mt T-kheo khc!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xyra: cc T-kheo cung knh, tn trng l bi, cng dng mt T-kheokhc, cc T-kheo khng cung knh, tn trng, l bi, cng dngT-kheo y. T-kheo ny ngh rng: "Cc T-kheo cung knh, tntrng, l bi, cng dng mt T-kheo khc ch khng cung knh,

tn trng, l bi, cng dng ta". Do v ny tr thnh phn n vbt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thuc v cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo khi ln mun nh sau: "Mong rng cc T-kheo-ni... (nh trn)... cc Namc s... (nh trn)... cc N c s cung knh, tn trng, l bi, cngdng ta. Cc N c s khng cung knh, tn trng, l bi, cng


40/388

dng mt T-kheo khc!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra:cc N c s cung knh, tn trng, l bi, cng dng mt T-kheokhc, cc N c s khng cung knh, tn trng, l bi, cng dngT-kheo y. T-kheo ny ngh rng: "Cc N c s cung knh, tntrng, l bi, cng dng mt T-kheo khc; cc N c s khngcung knh, tn trng, l bi, cng dng ta". Do v ny tr thnhphn n v bt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thucv cu u.

Ny Hin gi, s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng ta nhn c cc y phc ti thng, T-kheo khc khng nhn c cc y phc ti thng!" Ny Hin gi, stnh ny c th xy ra: mt T-kheo khc nhn c cc y phc tithng, T-kheo y khng nhn c cc y phc ti thng. T-kheo

ny ngh rng: "Mt T-kheo khc nhn c cc y phc ti thng; takhng nhn c cc y phc ti thng". Do v ny tr thnh phnn v bt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, c hai thuc vcu u.

Ny Hin gi s tnh ny xy ra, y, mt T-kheo c th khi ln mun nh sau: "Mong rng ta nhn c cc n kht thc tithng... (nh trn)... cc sng ta ti thng, cc dc phm tr bnhti thng. T-kheo khc khng nhn c cc dc phm tr bnh tithng!" Ny Hin gi, s tnh ny c th xy ra: mt T-kheo khc

nhn c cc dc phm tr bnh ti thng, cn T-kheo y khngnhn c cc dc phm tr bnh ti thng". T-kheo ny ngh rng:"Mt T-kheo khc nhn c cc dc phm tr bnh ti thng; cnta khng nhn c cc dc phm tr bnh ti thng". Do v nytr thnh phn n v bt mn. Ny Hin gi, phn n v bt mn, chai thuc v cu u.

Ny Hin gi, cc c bt thin php, cnh gii ca dc ny l ngngha ci gi l cu u.

Ny Hin gi, i vi T-kheo no, cc c, bt thin php, cnh giica dc ny cn c thy v nghe l cha c dit tr, nu T-kheo y l v sng trong rng ni, ti cc tr x xa vng, sng hnhkht thc, th lp kht thc tng nh mt, theo hnh mang phn toy, mc y phc th xu, thi cc ng phm hnh khng cung knh,tn trng, l bi, cng dng T-kheo y. V sao vy? V cc bc Tn


41/388

gi ny cn c thy v cn c nghe cc c, bt thin php,cnh gii dc ca T-kheo cha c dit tr.

Ny Hin gi, v nh mt bt bng ng, mang t ch v hay t nhngi th rn v, bt y thanh tnh, sch s. Nhng ngi ch cabt y ng y bt vi xc rn, xc ch hay xc ngi, y li vimt ci bt ng khc ri mang v hng ch li. C ngi thy vybn hi: "Bn mang ci g c v p ngon lnh vy?" Khi cm cibt ln, m ra v nhn vo, th vi ngi y, khng a thch khi ln,s gh tm khi ln, v s ym khi ln. Nhng ngi i cncha mun n cc th y, hung na l nhng ngi no.

Ny Hin gi, i vi T-kheo no, cc c, bt thin php, cnh giica dc ny cn c thy v c nghe l cha c dit tr, nu

T-kheo y l v sng trong rng ni, ti cc tr x xa vng, snghnh kht thc, th lp kht thc tng nh mt, theo hnh mangphn to y, mc y phc th xu, thi cc ng phm hnh khngcung knh, tn trng, l bi, cng dng T-kheo y. V sao vy? Vcc bc Tn gi ny cn c thy v cn c nghe cc c, btthin php, cnh gii ca dc ny l cha c dit tr.

Ny Hin gi, i vi T-kheo no m cc c, bt thin php, cnhgii ca dc ny c thy v c nghe l dit tr, nu T-kheoy sng gn lng mc, chp nhn bit thnh thc, mang y ngi gia

ch cng, thi cc ng phm hnh cung knh, tn trng, l bi, cngdng v T-kheo y. V sao vy? V cc bc Tn gi ny c thyv c nghe cc c, bt thin php, cnh gii ca dc ca v T-kheo y c dit tr.

Ny Hin gi, v nh mt bt ng, mang t hng ch v hay t nhngi th rn v, bt y thanh tnh, sch s. Ngi ch ci bt ydng y vi go ngon, cm lnh, cc ht en ly ra, cc loi n, y li vi mt bt ng khc ri mang v hng ch li. Ccngi thy vy bn hi: "Bn mang ci g c v p ngon lnhvy?" Khi cm ci bt ln, m ra v nhn vo, th i vi ngi y, athch khi ln, s khng gh tm khi ln, s khng ym khi ln.Ngi no cn mun n cc th y hung na l ngi i.

Ny Hin gi, cng vy, i vi v T-kheo no, m cc c, bt thinphp, cnh gii ca dc ny c thy v c nghe l dit tr,


42/388

nu T-kheo y sng bin gii gn lng mc, chp nhn bit thnhthc, mang y ngi gia ch cng, thi cc ng phm hnh cungknh, tn trng l bi cng dng T-kheo y. V sao vy? V cc bcTn gi ny c thy v c nghe cc c, bt thin php cnhgii ca dc ny c dit tr.

c nghe ni vy, Tn gi Mahamoggallana tha vi Tn giSariputta:

-- Hin gi Sariputta, mt v d khi ln cho ti!

-- Hin gi Moggallana, hy ni ln v d y.

-- Hin gi, mt thi ti thnh Vng X, ti Giribbaja. Ny Hingi, ri ti p y vo bui sng, mang theo y bt, vo thnh VngX kht thc. Lc by gi, Samiti, con mt ngi lm xe, ango mt vnh xe, v t mng ngoi o Panduputta, trc l con camt ngi lm xe, ang ng mt bn. Ri t mng ngoi oPanduputta trc l con mt ngi lm xe, khi ln ngh nh sau:"Mong rng Samiti, con ngi th xe, hy o ng cong ny,ng mo ny v cc mt g ny, vnh xe ny khng c cong,khng c ng mo, khng c mt g, c trn tru v c tvo trong trc chnh". Ny Hin gi, t mng ngoi o Panduputta,trc l con mt ngi lm xe suy ngh nh th no, thi ng nh

vy, Samiti, con ngi lm xe, o ng cong ny, ng mo nyv cc mt g ny ca vnh xe y. Ny Hin gi, t mng ngoi oPanduputta trc l con ngi lm xe, hoan h ni ln li hoan hnh sau: "Hnh nh ngi ny ang o (vnh xe y) nh l vi tmca anh ta, anh ta bit tm ta vy".

Ny Hin gi, nhng ai khng c lng tin, v mc ch sinh sng,khng phi v lng tin m xut gia, sng i sng v gia nh, nhngv gian ngy, xo tr, khi cung, tro c, kiu mn, dao ng, lm li,tp thoi, khng h tr cc cn, khng tit trong n ung, khngch tm cnh gic, khng tha thit vi hnh Sa-mn, khng nhitthnh tn trng Pht php, a sng sung tc, bing nhc, dn u va lc, chi b trng trch sng vin ly, gii i khng tinh tn, lngqun khng ch nim, khng nh tm, tm tn lon, lit tu, nn. Tn gi Sariputta vi php mn ny, nh l vi tm ca Tngi, Tn gi bit tm ca nhng hng ngi y.


43/388

Nhng k Thin nam t, do lng tin, xut gia, t b gia nh, sngkhng gia nh; nhng v no khng gian ngy, khng xo tr, khngkhi cung, khng tro c, khng kiu mn, khng dao ng, khnglm li, khng tp thoi, h tr cc cn, tit trong n ung, ch tmcnh gic, tha thit vi hnh Sa-mn, nhit thnh tn trng Phtphp, khng sng trong sung tc, khng bing nhc, b ri gnhnng v a lc, dn u v vin ly, tinh cn, tinh tn, n lc, chtm cnh gic, nh tm, nht tm, c tr tu, khng n n. Nhngv ny sau khi nghe php mn ny ca Tn gi Sariputta, hnh nhang ung, hnh nh ang nm vi li ni v tm . Tht lnh thay,mt v Tn gi ng phm hnh khin cho vt khi bt thin van tr vo chnh thin!

Ny Hin gi, v nh mt ngi n b hay ngi n ng, cn ang

tui tr, tnh a trang sc, sau khi gi u xong, sau khi c mtvng hoa sen xanh hay mt vng v sanh hoa, hay mt vng thin thoa, dng hai tay cm ly vng hoa y v t trn nh u. NyHin gi, cng vy nhng Thin nam t v lng tin xut gia, t bgia nh sng khng gia nh, khng gian ngy... (nh trn)... Thtlnh thay mt Tn gi ng phm hnh khin cho vt khi btthin v an tr vo chnh thin!

Nh vy hai v cao c y cng nhau thin thuyt, cng nhau ty h.

6. Kinh c Nguyn(Akankheyya sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi, Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm),vn ng Anathapindika (Cp C c). y, Th Tn gi cc T-kheo: "Ny cc T-kheo". -- "Bch Th Tn", nhng T-kheo y vngp Th Tn. Th Tn ging nh sau:

-- Cc T-kheo, hy sng y gii hnh, y gii bn, sngphng h vi s phng h ca gii bn, y uy nghi chnh hnh,thy s nguy him trong cc li nh nht, chn chnh lnh th vhc tp cc hc gii.


44/388

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta ccc ng phm hnh thng mn, yu qu, cung knh v tn trng!",T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut, kin tr, ni tm tchtnh, khng gin on Thin nh, thnh tu qun hnh, thch sngti cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta ccc vt dng nh y phc, cc mn n kht thc, sng ta v ccdc phm tr bnh!", T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut,kin tr, ni tm tch tnh, khng gin on Thin nh, thnh tu qunhnh, thch sng ti cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu c T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta nayhng th cc vt dng nh y phc, cc mn n kht thc, sng ta

v cc dc phm tr bnh! Mong rng hnh ng ca nhng v tora cc vt dng y c qu bo ln, c li ch ln!", T-kheo yphi thnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng nhngb con huyt thng vi ta, khi h cht v mnh chung, ngh (n ta)vi tm hoan h (v nh vy) c qu bo ln, li ch ln!", T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khngtnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta nhipphc lc v bt lc, ch khng phi bt lc nhip phc ta. Mong rngta sng lun lun nhip phc bt lc c khi ln!", T-kheo y phithnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta nhipphc khip m v s hi, ch khng phi khip m v s hinhip phc ta! Mong rng ta sng lun lun nhip phc khip m vs hi c khi ln!", T-kheo y phi thnh tu vin mn giilut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng, ty theo mun, khng c kh khn, khng c mt nhc, khng c ph sc, tachng c bn Thin, thuc tng thng tm, hin ti lc tr!", T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khngtnh.


45/388

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "C nhng gii thottch tnh, siu thot Sc gii, thuc V sc gii. Mong rng ta c thcm xc vi thn v sng an tr trong cnh gii y!", T-kheo y phithnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta trdit ba kit s, chng qu D lu, khng cn b a lc, chc chnhng n Chnh gic!", T-kheo y phi thnh tu vin mn giilut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng tr ditba kit s, lm cho mui lc tham, sn, si, ta chng c Nht Lai,ch phi tr li i mt ln na on tn kh au!", T-kheo yphi thnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng, tr ditnm h phn kit s, ta c ha sanh, chng c Nit-bn ngayti cnh gii y, khng cn tr lui th gii ny na!", T-kheo y phithnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta chngc cc loi thn thng! Mt thn ta hin ra nhiu thn, nhiu thnta hin ra mt thn; ta hin hnh, bin hnh i ngang qua vch, quathnh, qua ni nh i ngang h khng, ta n th tri ln ngang qua

t lin nh trong nc; ta i trn nc khng chm nh trn tlin; ta ngi kit gi i trn h khng nh con chim; vi bn tay, tachm v r mt trng v mt tri, nhng vt c i oai lc, i oaithn nh vy; ta c th, thn ta c thn thng bay cho n PhmThin!", T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut... (nhtrn)...cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng, vi thinnh thanh tnh siu nhn, ta c th nghe hai loi ting, ch Thin vloi Ngi, xa hay gn!", T-kheo y phi thnh tu vin mngii lut... (nh trn)... cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng vi tmca ta, ta bit c tm ca cc chng sanh v loi Ngi. Tm ctham, ta bit tm c tham. Tm khng tham, ta bit tm khng tham.Tm c sn, ta bit tm c sn. Tm khng sn, ta bit tm khngsn. Tm c si, ta bit tm c si. Tm khng si, ta bit tm khng si.


46/388

Tm chuyn ch, ta bit tm chuyn ch. Tm tn lon, ta bit tmtn lon. Tm i hnh, ta bit tm i hnh. Tm khng i hnh, tabit tm khng i hnh. Tm cha v thng, ta bit tm cha vthng. Tm v thng, ta bit tm v thng. Tm Thin nh, tabit tm Thin nh. Tm khng Thin nh, ta bit tm khng Thinnh. Tm gii thot, ta bit tm gii thot. Tm khng gii thot, tabit tm khng gii thot!" T-kheo y phi thnh tu vin mn giilut... (nh trn)... cc tr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng ta nhn cc i sng qu kh, nh mt i, hai i, ba i, bn i,nm i, mi i, hai mi i, ba mi i, bn mi i, nmmi i, mt trm i, mt ngn i, mt trm ngn i, nhiu hoikip, nhiu thnh kip, nhiu hoi v thnh kip, ta nh rng: "Ti

ch kia, ta c tn nh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh thny, n ung nh th ny, th kh lc nh th ny, th mng nmc nh th ny, Sau khi cht ti ch kia, ta c sanh ch n. Tich y, ta c tn nh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh thny, n ung nh th ny, th kh lc nh th ny, th mng nmc nh th ny. Sau khi cht ti ch n, ta c sanh ra y!",T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut... (nh trn)... cc trx khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Mong rng vi thin

nhn thun tnh, siu nhn, ta thy s sng v s cht ca chngsanh. Ta bit r rng, chng sanh ngi h lit, k cao sang, ngip , k th xu, ngi may mn, k bt hnh u do hnh nghipca chng. Cc Tn gi, chng sanh no lm nhng c hnh vthn, v li v v , ph bng cc bc Thnh, theo t kin, to ccnghip theo t kin. Nhng ngi ny sau khi thn hoi mng chung,phi sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Cn cc Tn gi,chng sanh no lm nhng thin hnh v thn, v li v v , khngph bng cc bc Thnh, theo chnh kin, to cc nghip theo chnh

kin. Nhng ngi ny, sau khi thn hoi mng chung, c sanhln cc thin th, ci Tri, trn i ny. Nh vy, ta vi thin nhnthun tnh siu nhn, thy s sng cht ca chng sanh, ta bit rrng chng sanh, ngi h lit, k cao sang, ngi p , k thxu, ngi may mn, k bt hnh, u do hnh nghip ca h!", T-kheo y phi thnh tu vin mn gii lut, kin tr, ni tm tch tnh,


47/388

khng gin on Thin nh, thnh tu qun hnh, thch sng ti cctr x khng tnh.

Ny cc T-kheo, nu T-kheo c c nguyn: "Vi s dit tr cclu hoc, sau khi t tri t chng, ta chng t v an tr ngay tronghin ti, tm gii thot, tu gii thot khng c lu hoc!", T-kheo yphi thnh tu vin mn gii lut, kin tr, ni tm tch tnh, khnggin on Thin nh, thnh tu qun hnh, thch sng ti cc tr xkhng tnh.

Ny cc T-kheo, hy sng y gii hnh, y gii bn, sngphng h vi s phng h ca gii bn, y uy nghi chnh hnh,thy s nguy him trong cc li nh nht, chn chnh lnh th v tuhc cc hc gii. Nh vy, phm ni g, chnh duyn y m

ni vy.Th Tn thuyt ging nh vy, cc T-kheo y hoan h tn th li dyca Th Tn.

7. Kinh V d tm vi(Vatthpama sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm), vnng Anathapindika (Cp C c). Lc by gi Th Tn gi cc T-kheo: "Ny cc T-kheo". --"Bch Th Tn", cc v T-kheo y vngp Th Tn. Th Tn ni nh sau:

-- Ny cc T-kheo, nh mt tm vi cu u, nhim bi, mt ngith nhum nhng tm vi y vo thuc nhum ny hay thuc nhumkhc - hoc xanh, hoc vng, hoc , hoc ta - vi y s c munhum khng tt p, s c mu nhum khng sch s. V sao

vy? Ny cc T-kheo, v tm vi khng c trong sch. Cng vy,ny cc T-kheo, ci c ch i mt tm cu u. Ny cc T-kheo,nh mt tm vi thanh tnh, trong sch, mt ngi th nhum nhngtm vi y vo thuc nhum ny hay thuc nhum khc - hoc xanh,hoc vng, hoc , hoc ta, vi y s c mu nhum tt p, sc mu nhum sch s. V sao vy? Ny cc T-kheo, v tm vi


48/388

c trong sch. Cng vy, ny cc T-kheo, ci thin ch i mttm khng cu u.

V ny cc T-kheo, th no l nhng cu u ca tm? Tham dc, ttham l cu u ca tm, sn l cu u ca tm, phn l cu u catm, hn l cu u ca tm, h ngy, no hi, tt , xan tham, mantr, khi cung, ngoan c, cp tho, qu mn, kiu, phng dt l cuu ca tm.

Ny cc T-kheo, T-kheo no ngh rng: "Tham dc, t tham l cuu ca tm" v sau khi bit vy, v y on tr tham dc, t tham cuu ca tm; ngh rng: "Sn l cu u ca tm", v sau khi bit vy,v y on tr sn, cu u ca tm; phn... hn... h ngy... no hi,tt , xan tham, man tr, khi cung... ngoan c... cp tho... mn...

qu mn... kiu; ngh rng: "Phng dt l cu u ca tm" th sau khibit vy, v y on tr phng dt, cu u ca tm.

Ny cc T-kheo, khi no T-kheo bit c: "Tham dc, t tham lcu u ca tm", tham dc, t tham cu u ca tm c dit tr, ...sn... phn... hn... h ngy... no hi... tt ... xan tham... mantr... khi cung... ngoan c... cp tho... mn... qu mn... kiu; khino T-kheo bit c: "Phng dt l cu u ca tm", phng dt,cu u ca tm c dit tr, T-kheo y thnh tu lng tin tuyt i,i vi Pht: Ngi l bc Th Tn, A-la-hn, Chnh ng Gic, Minh

Hnh Tc, Thin Th, Th Gian Gii, iu Ng Trng Phu, VThng S, Thin Nhn S, Pht, Th Tn.

V y thnh tu lng tin tuyt i i vi Php: Php c Th Tnkho thuyt ging, thit thc hin ti, khng c thi gian, n mthy, c kh nng hng thng, c ngi c tr chng hiu

V y thnh tu lng tin tuyt i, i vi chng Tng: Diu hnh lchng Tng, t Th Tn; Trc hnh l chng Tng, t ThTn; Nh l hnh l chng Tng, t Th Tn; Chnh hnh lchng Tng, t Th Tn. Tc l bn i tm v. Chng Tng, t Th Tn, ng c cung knh, ng c tn trng, ng ccng dng, ng c chp tay, l phc in v thng i.

n giai on ny, i vi v y c s t b, c s dit tr, c s giithot, c s on tr, c s x ly. V y t ngh: "Ta thnh tu lngtin tuyt i, i vi Th Tn", v chng c ngha tn th, chng


49/388

c php tn th, chng c hn hoan lin h n php, t hnhoan, h sanh, t h thn c khinh an, thn khinh an, cm gicc lc th; vi lc th, tm c Thin nh.

V y t ngh: "Ta thnh tu lng tin tuyt i i vi Php", v chngc ngha tn th, chng c php tn th, chng c hn hoanlin h n php; t hn hoan, h sanh, t h thn c khinh an;thn khinh an, cm gic c lc th; vi lc th, tm c Thinnh.

V y t ngh: "Ta thnh tu lng tin tuyt i i vi Tng", v chngc ngha tn th, chng c php tn th, chng c hn hoanlin h n php; t hn hoan h sanh; t h, thn c khinh an,thn khinh an, cm gic c lc th; vi lc th, tm c Thin

nh.V y t ngh: "n giai on ny, i vi Ta, c s t b, c s dittr, c s gii thot, c s on tr, c s x ly", v chng cngha tn th, chng c php tn th, chng c hn hoan linh n php; t hn hoan, h sanh; t h, thn khinh an; thn khinhan, cm gic c lc th; vi lc th, tm c Thin nh.

Ny cc T-kheo, v T-kheo, gii nh vy, php nh vy, tu nhvy, - nu c n kht thc vi go thm, ht en c vt i, vi

cc mn n khc cng khng v vy tr thnh mt chng ngi chov y. Ny cc T-kheo, nh mt tm vi cu u, nhim bi, nu btrong nc sch, tr thnh thanh tnh sch s, nh b vo l la trthnh thanh tnh sch s. Cng vy, ny cc T-kheo, mt T-kheo,gii nh vy, php nh vy, tu nh vy, - nu c n kht thcvi go thm, ht en c vt i, vi cc mn canh, vi cc mnn khc, cng khng v vy tr thnh mt chng ngi cho v y.

V y an tr, bin mn mt phng vi tm cu hu vi t, cng vyphng th hai, cng vy phng th ba, cng vy phng th t.Nh vy, cng khp th gii, trn di b ngang, ht thy phngx, cng khp v bin gii, v y an tr bin mn vi tm cu hu vit, qung i, v bin, khng hn, khng sn.

V y an tr, bin mn mt phng vi tm cu hu vi bi... (nhtrn)... vi tm cu hu vi h... (nh trn)... bin mn mt phngvi tm cu hu vi x, cng vy phng th hai, cng vy phng


50/388

th ba, cng vy phng th t. Nh vy cng khp th gii, trndi b ngang, ht thy phng x, cng khp v bin gii, v y antr bin mn vi tm cu hu vi x, qung i v bin, khng hn,khng sn.

V y bit: "C ci ny, c ci h lit, c ci cao thng, c s giithot vt qua cc tng".

Do v y bit nh vy, thy nh vy, tm c gii thot khi dc lu,tm c gii thot khi hu lu, tm c gii thot khi v minhlu. i vi t thn gii thot, tr khi ln: "Ta gii thot, sanh tn, phm hnh thnh, nhng vic nn lm lm, khng cntr lui trng thi ny na". Ny cc T-kheo, T-kheo y c gi lT-kheo c tm ra vi s tm ra ni tm.

Lc by gi, B-la-mn Sundarika Bharadvaja ang ngi khng xaTh Tn. Ri B-la-mn Sundarika Bharadvaja bch Th Tn:

-- Tn gi Gotama c i n sng Bahuka tm ra khng?

-- Ny B-la-mn, sng Bahuka l g? Sng Bahuka c lm c lich g?

-- Tn gi Gotama, sng Bahuka c nhiu ngi xem l c kh

nng gii thot. Tn gi Gotama, sng Bahuka c nhiu ngixem l c kh nng em li cng c. V nhiu ngi gi schcc c nghip trong sng Bahuka.

Ri Th Tn ni ln nhng bi k sau y cho B-la-mn SundarikaBharadvaja:

Trong sng BhukTi Adhikakk,Ti c sng Gay

V Sundarik,Ti SarassatV ti Payna,Ti Bhumat,K ngu du thng tm,

c nghip khng ra sch.


51/388

Sng SundarikC th lm c g?Payga lm g?C sng Bhuk?Khng th ra nghip enCa k c gy ti.

i k sng thanh tnh,Ngy no cng ngy tt,Vi k sng thanh tnh,Ngy no cng ngy lnh,

Cc tnh nghip thanh tnh,Lun thnh tu (thin) hnh.

Ny v B-la-mn,Ch nn tm y,Khin mi loi chng sanh,c sng trong an n.Nu khng ni di tr,Nu khng hi chng sanh,Khng ly ca khng cho,C lng tn, khng tham,i Gay lm g,Gay mt ging nc?

Khi c nghe ni vy, B-la-mn Sundarika Bharadvaja bch ThTn:

-- Tht vi diu thay, Tn gi Gotama! Tht vi diu thay, Tn giGotama! Tn gi Gotama, nh ngi dng ng li nhng g bqung ng xung, phi by ra nhng g b che kn, ch ng cho kb lc hng, em n sng vo trong bng ti, nhng ai c mtc th thy sc. Cng vy Chnh php c Tn gi Gotamadng nhiu phng tin trnh by. Nay con quy y Tn gi Gotama,quy y Php v quy y Tng. Mong con c xut gia vi Tn giGotama! Mong con c th i gii!

B-la-mn Sundarika Bharadvaja c xut gia vi Th Tn, cth i gii. Trong thi gian ngn sau khi th i gii, Tn giBharadvaja sng c c, khng phng dt, nhit tm tinh cn v


52/388

khng bao lu sau khi t thn chng ng vi thng tr, chng cv an tr ngay trong hin ti, v thng cu cnh Phm hnh m vmc ch ny cc Thin nam t xut gia, t b gia nh, sng khnggia nh. V y thng tri: "Sanh tn, Phm hnh thnh,nhng vic nn lm lm, khng cn tr lui trng thi ny na".Nh vy, Tn gi Bharadvaja tr thnh mt v A-la-hn na.

8. Kinh on gim(Sallekha sutta)

Nh vy ti nghe.

Mt thi Th Tn Savatthi (X-v), ti Jetavana (K- Lm), vn

ng Anathapindika (Cp C c). Lc by gi, Tn gi Maha Cunda,vo bui chiu t ch c c Thin tnh ng dy, n ti ch ThTn, nh l Ngi ri ngi xung mt bn. Sau khi ngi xung mtbn, Tn gi Maha Cunda bch Th Tn:

-- Bch Th Tn, c nhng loi s kin ny khi ln trn i, hoclin h n ng lun, hoc lin h n th gii lun. Bch Th Tn,i vi mt T-kheo, c tc ngay t ban u, thi c th on trnhng s kin y hay khng, c th x ly nhng s kin y haykhng?

-- Ny Cunda, nhng loi s kin ny khi ln trn i, hoc lin hn ng lun, hoc lin h n th gii lun, - ch no nhng skin ny tim n, v ch no nhng s kin ny hin hnh, ch ccch nh tht qun st chng vi tr tu rng: "Ci ny khng phica ti, ci ny khng phi l ti, ci ny khng phi t ng ca ti",c vy thi c s on tr nhng s kin y, c s x ly nhng skin y.

(Tm chng c)

Ny Cunda, s kin ny xy ra khi y mt T-kheo ly dc, ly btthin php, chng v tr Thin th nht, mt trng thi h lc do lydc sanh, vi tm vi t. V y c th ngh: "Ta sng vi hnh ongim". Ny Cunda, cc (qu chng) y khng gi l on gim tronggii lut ca bc Thnh. Chng c gi l hin ti lc tr trong giilut ca bc Thnh.


53/388

Ny Cunda, s kin ny xy ra khi y, mt T-kheo dit tm vt, chng v tr Thin th hai, mt trng thi h lc do nh sanh,khng tm khng t, ni tnh nht tm. V y c th ngh: "Ta sngvi hnh on gim". Ny Cunda, cc (qu chng) y khng gi lon gim trong gii lut ca bc Thnh. Chng c gi l hin tilc tr trong gii lut ca bc Thnh.

Ny Cunda, s kin ny xy ra khi y, mt T-kheo ly h tr x,chnh nim tnh gic, thn cm s lc th m cc bc Thnh gi lx nim lc tr, chng v tr Thin th ba. V y c th ngh "Tasng vi hnh on gim". Ny Cunda, cc (qu chng) y khnggi l on gim trong gii lut ca bc Thnh. Chng c gi lhin ti lc tr trong gii ca bc Thnh.

Ny Cunda, s kin ny xy ra, khi mt T-kheo x lc x kh, dith u cm th trc, chng v tr Thin th t, khng kh khnglc, x nim thanh tnh. V y c th ngh: "Ta sng vi hnh ongim". Ny Cunda, cc (qu chng) y khng gi l on gim tronggii lut ca bc Thnh. Chng c gi l hin ti lc tr trong giilut ca bc Thnh.

Ny Cunda, s kin ny xy ra, khi mt T-kheo vt ln mi sctng, dit tr mi chng ngi tng, khng tc i vi d tng.T-kheo ngh rng: "H khng l v bin", chng v tr Khng v

bin x. V y c th t ngh: "Ta sng vi hnh on gim". NyCunda, cc (qu chng) y khng gi l on gim trong gii lutca bc Thnh. Chng c gi l tch tnh tr trong gii lut ca bcThnh.

Ny Cunda, s kin ny xy ra, khi mt T-kheo vt ln mi Khngv bin x, ngh rng: "Thc l v bin", chng v tr Thc v binx. V y c th ngh: "Ta sng vi hnh on gim". Ny Cunda, cc(qu chng) y khng gi l on gim trong gii lut ca bcThnh. Chng c gi l tch tnh tr trong gii lut ca bc Thnh.

Ny Cunda, s kin ny xy ra, khi mt T-kheo vt ln mi Thcv bin x, ngh rng: "Khng c vt g", chng v tr V s hu x.V y c th ngh: "Ta sng vi hnh on gim". Ny Cunda, cc(qu chng) y khng gi l on gim trong gii lut ca bcThnh. Chng c gi l tch tnh tr trong gii lut ca bc Thnh.


54/388

Ny Cunda, s kin ny xy ra, khi mt T-kheo vt ln mi V shu x, chng v tr Phi tng phi phi tng x. V y c th ngh:"Ta sng vi hnh on gim". Ny Cunda, cc (qu chng) ykhng gi l on gim trong gii lut ca bc Thnh. Chng cgi l tch tnh tr trong gii lut ca bc Thnh.

(on gim)

Ny Cunda, y on gim c cc Ngi thc hin khi ccNgi ngh:

(1) "Nhng k khc c th l nhng ngi lm

Kinh Trung Bo - HT Minh Chau Dich

Documents