-
25-10-16
1
Kijk eens anders!
www.anderskijkennaarkinderen.nl
Miriam Hufen Ergotherapeut 11 congressen
www.Anders Kijken naar Kinderen.nl
Aristoteles : “All knowledge comes through the senses
(Aristoteles)” • Waarnemen doe je met je brein!
Zintuigen zijn “voer” voor het brein. • Leren doe je niet met
één
voorkeurszintuig! (Coffield et al., 2004).
-
25-10-16
2
“Sensorische Informatieverwerking:
opnemen, selecteren en verwerken
van zintuiglijke informatie om te kunnen
waarnemen, te begrijpen, te reageren,
te handelen en te kunnen passen aan
de omgeving”
Beleving!
Doel
• Vertaalslag naar profielen in de
klas/groep • Kijken achter het gedrag
-
25-10-16
3
Sensorische Informatieverwerking
• Activatie/regulatie
• Contact
• Perceptie
• Lichaamsbewustzijn
• Bewegen
• Beleven!
Entero-sensoren Nocireceptoren
Exterosensoren
Propriosensoren: Proprocepsis vestibulair
-
25-10-16
4
De praktijk
4 kwadranten 8 (9) zintuigen 32+ combinaties Unieke kinderen
Unieke leerkrachten Ontelbare combinaties! Verschillende
zorgvragen
-
25-10-16
5
Kind omgeving
Materiaal en
middelen Interactie
A
Sensorische Verwerking
Als het net wat anders loopt….
-
25-10-16
6
Kwadranten model
• Iedereen heeft (enkele) kenmerken
• Alle combinaties van ernst in zintuiglijke verwerking irt
gedrag- en drempelpatronen zijn mogelijk
• Gedrag in overeenstemming met een kwadrant is nog geen
disfunctie
• Denkmodel; kind hoeft niet in een kwadrant te passen!
• Kwetsbaarheden • Kansen! 11
Waar liggen kansen? Waar liggen kansen?
-
25-10-16
7
Hyperresponsief • Fysiek; medicatie,ziekte,slaap, pijn •
Voorspelbaarheid
• Eigen initiatief • Routines • Herhaling met verandering
• Regulatie; Reductie, rust • Herstel (time in plek) • Escape
route • Welke strategie werkt?
• Wenselijk/ Effectief? • Plezier
Hyporesponsief: • Fysiek; medicatie, slaap, ziekte • syndroom
, zintuig werkt niet goed • Intensiveren prikkel:
• Vergroten, vertragen, verzwaren • Gedoseerd toevoegen •
“beetje” nieuw • Strategie? Effectief/wenselijk? • Veiligheid •
TIJD!
-
25-10-16
8
Toeschouwer: “Gebeurt er iets?“
Kansen • Rustig, niet snel van slag • Makkelijk (in een groep)
• Kan veel hebben • Voorspelbaar voor anderen • Vraagt geen
aandacht
Kwetsbaarheden • Moe • Geen initiatief • Onhandig en traag •
Lage activatie • Meer tijd nodig • Verwachtingen kloppen niet •
Gaat niet zelf aan het werk
-
25-10-16
9
• Proprioceptief • Voelen van houding en beweging • Voelen
van stand ledematen • Aanpassen spierkracht aan
activiteit
• Vestibulair (evenwichtsorgaan) • vertraging/versnelling •
Draaing alle lichaamsassen • Waar ben ik tov de
zwaartekracht?
Propriosensoren
Mark in de klas
• Interactie; – leerkracht – andere kinderen
• Materiaal middelen
• Omgeving
-
25-10-16
10
Kansen: • Nieuwsgierig • Veel durven • Actief • eigen
initiatief Kwetsbaarheden: • Druk • Onhandig • Irriteert anderen
in de klas • Onveilig in gymzaal • OI doof • Maakt niks af •
Troep
Prikkel zoeker “Ik wil meer!”
“Hoge prikkeldrempel” Actieve strategie
-
25-10-16
11
Bas in de klas
• Omgeving • Materiaal middelen • Interactie
-
25-10-16
12
Lage prikkeldrempel passieve strategie
Kansen • Opmerkzaam • Waarnemer • Gevoelig • Fight, flight
freeze • Niet kunnen…. • Shut down • Anderen de schuld geven •
Moe • Agressie • Hopeloos/hulpeloos
Kwetsbaarheden
Sensor: AU!
Reuk: • Contact • Veilig/onveilig • Bekend/onbekend •
Hygiene Smaak • Proeven
Reuk/smaak
-
25-10-16
13
Visueel • Zien is meer dan kijken
• “Hoog controle systeem” • Kijk naar wat gezien moet
worden… • Visuele aandacht • Grootste zintuiglijke input
is
visueel
Interosensoren & nocireceptoren (pijn)
-
25-10-16
14
Tast
• Levensbehoefte
• Communicatie/interactie
• Emotie
• Lichaamsbesef
• Spraak/taal ontwikkeling
• Regulatie
Aanraken
“Aanraken is levensbehoefte, en omdat de affectieve aanraking
tot verbondenheid leidt met jezelf, de ander en de wereld om je
heen is het een extensiele ontmoeting. Het bevestigt of ontkent je
zijn” (Mark, 2016)
-
25-10-16
15
Aanraken en oxytocine • Tevreden en rustig • meer behoefte aan
gezelligheid en contact. • Gehechtheid • Verzacht pijn. • Bij
langdurig gebruik :groeien en beter van leren. • Bloeddruk dalen,
minder stress. • Blozende huid, effectievere spijsvertering
(Moberg, 2011)
Terug naar Rick
• Omgeving • Materiaal middelen • Interactie
-
25-10-16
16
Actieve strategie
Kansen • neemt initiatief, maakt eigen plannen • Speelt veel
alleen • “preventief” ruzie maken • Graag de regie • Heeft een
strategie…! • Fight freeze flight Kwetsbaarheden • Terugtrekken
• Overstemmen prikkels • Zelfbeschadiging • Monogerichte
prikkeling • Agressie naar anderen Vermijder
Amber in de klas
• Omgeving • Materiaal middelen • Interactie
-
25-10-16
17
Auditief
-
25-10-16
18
Maatwerk….. • Wie is het kind?
• Profielen zijn uniek
• Iedere groep vraagt wat anders
• Situaties zijn nooit hetzelfde
• Context afhankelijk • Geen eenvoudig stappenplan!
• Diagnostiek • Zintuiglijk profiel (school en thuis) •
Observeren • Gesprek • Specialist (prikkelpoli)
• Modulatie prikkelverwerking • Zintuiglijk Activiteiten
Programma • Motorprogramma e.a • Sensorisch Waardevolle omgeving
• Afstemmen profiel & interactie • Coaching leerkracht en
kind • Behandeling ; desensitisatie/
sensitisatie
-
25-10-16
19
Ieder Kind blijft uniek! www.anderskijkennaarkinderen.nl