Katarzyna Fulara-PotocznyRepetytorium gimnazjalisty język niemiecki, które masz teraz przed oczami, jest najnowszą pozycją książ-kową przeznaczoną dla uczniów przygotowujących

z cały materiał w jednej książce

z zgodne z wymaganiami egzaminacyjnymi

z zadania z kluczem rozwiązań

język niemiecki

Katarzyna Fulara-Potoczny

RG niemiecki.indb 1 6/6/2013 12:39:34 PM

WstępDrogi giMNAZJALiSTo, DrogA giMNAZJALiSTKo,

Repetytorium gimnazjalisty język niemiecki, które masz teraz przed oczami, jest najnowszą pozycją książ-kową przeznaczoną dla uczniów przygotowujących się do egzaminu gimnazjalnego na poziomie pod-stawowym i rozszerzonym z języka niemieckiego. To kompendium wiedzy zawiera materiał nauczany przez trzy lata w gimnazjum, który skumulowany jest w jednej podręcznej książce. Co ważne, treść zawarta w Repetytorium gimnazjalisty… jest zgodna z wymaganiami nowej podstawy programowej w zakresie języka obcego.

Nasze Repetytorium gimnazjalisty… umożliwi Ci zarówno przygotowanie się do codziennej pracy na lekcji, powtórzenie materiału, jak i przygotowanie się do egzaminu gimnazjalnego z za-kresu języka niemieckiego, ponieważ zawiera:

• wymagany zakres struktur leksykalno-gramatycznych,• słownictwo z piętnastu głównych zakresów tematycznych,• kompendium wiedzy z gramatyki języka niemieckiego wraz z ćwiczeniami.

Autorka naszego Repetytorium gimnazjalisty… przygotowała wiele przykładowych zadań egzamina-cyjnych przeznaczonych na poszczególne poziomy – podstawowy i rozszerzony.

Do każdego z zadań na końcu Repetytorium… znajdują się rozwiązania, dzięki którym sprawdzisz po-prawność swoich odpowiedzi. Dodatkowo wielkim atutem Repetytorium gimnazjalisty…, a zarazem wielką pomocą dla uczącego się, jest uproszczony, fonetyczny zapis wymowy poszczególnych słówek i zwrotów. Zaznaczyć należy, że dotychczas żadna pozycja skierowana do gimnazjalistów, a dostępna na naszym rynku, nie zawiera takiego ułatwienia!

Repetytorium gimnazjalisty język niemiecki to niezbędnik każdego gimnazjalisty, który chce opano-wać język niemiecki, przygotować się skutecznie do zajęć szkolnych oraz jak najlepiej zdać trzecią część egzaminu gimnazjalnego.

Życzymy przyjemnej pracy z naszym Repetytorium gimnazjalisty…, bezstresowych przygotowań do zajęć oraz jak najlepszych wyników na egzaminie gimnazjalnym z języka niemieckiego!

Autorkai

Wydawnictwo GREG


spIs tREŚCIWstęp ............................................................................................................................................................................. 3Opis egzaminu gimnazjalnego ..................................................................................................................................9

INFORMACJAIdentyfikacja i lokalizacja osoby lub przedmiotu ...............................................................................................12Pytanie i prośba o informację .................................................................................................................................14Opis ..............................................................................................................................................................................19

Opis postaci.........................................................................................................................................................19Opis stanu emocjonalnego ...............................................................................................................................22Opis miejsca i przedmiotu ...............................................................................................................................24Opis czynności zwyczajowych i odbywających się w momencie mówienia............................................25Opis planów i zamierzeń ..................................................................................................................................27

Określenie czasu, odległości, miary, wagi, ceny ...................................................................................................28Określanie czasu .................................................................................................................................................28Określanie odległości .........................................................................................................................................30Określanie ceny ...................................................................................................................................................31Określanie miary, wagi .......................................................................................................................................31

Porównanie cech osób, przedmiotów, miejsc, sytuacji, czynności ...................................................................32Informacja o czynnościach i sytuacjach w przeszłości .......................................................................................33Przekazanie informacji podanej przez osobę trzecią ..........................................................................................36Wyrażanie przyczyny, skutku, warunku, celu; powiązanie informacji .............................................................37

OPINIAWyrażanie własnej opinii, np. na temat osoby, przedmiotu, sytuacji .............................................................39Prośba o opinię, np. na temat osoby, przedmiotu, sytuacji .............................................................................43Wyrażenie zgody lub sprzeciwu ..............................................................................................................................44Potwierdzenie i zaprzeczenie zasłyszanej opinii ...................................................................................................46Przedstawienie odmiennego punktu widzenia .....................................................................................................47Przekazanie opinii osób trzecich ............................................................................................................................49

ZNAJOMOŚĆ PRZEDMIOTU I STOPIEŃ PEWNOŚCIZapytanie o znajomość osoby, przedmiotu, faktu, tematu ...............................................................................52Potwierdzenie znajomości lub nieznajomości osoby, przedmiotu, faktu, tematu ........................................56Wyrażenie pewności lub niepewności ....................................................................................................................58

Prośba o potwierdzenie .....................................................................................................................................58Wyrażanie prawdopodobieństwa, przypuszczenia ........................................................................................59


6 S p i s t r e œ c i

UCZUCIA, ŻYCZENIA, PREFERENCJEZapytanie o uczucia, upodobania, chęci, pragnienia ..........................................................................................61Pytanie o stan fizyczny i emocjonalny rozmówcy i osób trzecich ..................................................................62Wyrażenie uczuć, upodobań, chęci, pragnień ......................................................................................................66Wyrażenie stanu fizycznego i emocjonalnego .....................................................................................................66Prośba o wybaczenie i reakcja na taką prośbę .....................................................................................................70Wyrażenie zainteresowania, zdziwienia, radości, żalu, rozczarowania, zmartwienia itp. oraz braku zainte-resowania, obojętności, znudzenia..........................................................................................................................71Dodanie otuchy, pocieszenie, uspokojenie ...........................................................................................................73

OBOWIĄZEK, PRZYZWOLENIE, SUGESTIA, PROŚBA, ROZKAZZapytanie o możliwość lub konieczność zrobienia czegoś; prośba o pozwolenie .......................................75Zezwolenie i negacja przyzwolenia .........................................................................................................................77Udzielenie zezwolenia pod określonym warunkiem ...........................................................................................77Propozycja, sugestia ...................................................................................................................................................79Akceptacja i odrzucenie............................................................................................................................................80Prośba o zrobienie czegoś; polecenie, rada, zakaz; instrukcja, oficjalny komunikat ...................................81Prośba o przekazanie wiadomości lub polecenia ................................................................................................85Zaoferowanie pomocy i prośba o pomoc; przyjęcie jej i odrzucenie .............................................................86

ZACHOWANIA SPOŁECZNE, INTERAKCJASposoby zwracania się do rozmówcy .....................................................................................................................88Powitanie i pożegnanie, życzenia przy pożegnaniu ............................................................................................89Przedstawianie się, reakcja na przedstawianie się, przedstawianie kogoś komuś, przedstawianie znajo-mego, formy zwracania się do kogoś .....................................................................................................................92Podziękowanie i reakcja na podziękowanie ...........................................................................................................96Złożenie gratulacji i życzeń......................................................................................................................................97Zasygnalizowanie braku zrozumienia, prośba o powtórzenie, mówienie wolniej, głośniej itp. ................99Przeliterowanie i prośba o przeliterowanie (nazwiska, nazwy własnej itp.)...................................................101Pytanie o znaczenie wyrazu lub wyrażenia, prośba o jego wyjaśnienie ........................................................102

GRAMATYKARODZAJNIK

Rodzajnik nieokreślony ...........................................................................................................................................103Rodzajnik określony ................................................................................................................................................104Rodzajnik zerowy .....................................................................................................................................................105

RZECZOWNIKLiczba rzeczownika ..................................................................................................................................................107Odmiana rzeczowników w liczbie pojedynczej i mnogiej ...............................................................................107

Odmiana słaba ..................................................................................................................................................107Odmiana mocna ...............................................................................................................................................108Odmiana nieregularna – mieszana ................................................................................................................108

Liczba mnoga rzeczownika ....................................................................................................................................109Rzeczowniki złożone ...............................................................................................................................................111Rzeczowniki zdrobniałe ..........................................................................................................................................111Rzeczowniki określające zawód i wykonawcę czynności ..................................................................................112Rzeczowniki z przyrostkami ..................................................................................................................................113Rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i części świata ........................................................................114Rzeczowniki tworzone od bezokoliczników .......................................................................................................116Rzeczowniki tworzone od przymiotników, imiesłowów i liczebników ..........................................................116Odmiana imion własnych ......................................................................................................................................116Rzeczownik po określeniu miary i wagi ..............................................................................................................117Rekcja najczęściej używanych rzeczowników ......................................................................................................118



ZAIMEKZaimek osobowy ......................................................................................................................................................124Zaimek nieosobowy „es” ........................................................................................................................................126Zaimek zwrotny „sich” ...........................................................................................................................................126Zaimki dzierżawcze ..................................................................................................................................................127Zaimki wskazujące ...................................................................................................................................................130Zaimki pytające ........................................................................................................................................................132Zaimki nieokreślone ................................................................................................................................................134Zaimki względne ......................................................................................................................................................135Zaimek wzajemny „einander” ................................................................................................................................136

PRZYMIOTNIKPrzymiotnik jako orzecznik ...................................................................................................................................140Przymiotnik jako przydawka .................................................................................................................................140Stopniowanie przymiotnika ...................................................................................................................................143

Regularne stopniowanie przymiotnika .........................................................................................................143Nieregularne stopniowanie przymiotnika ....................................................................................................144

Przymiotniki utworzone od nazw miast, krajów i części świata .....................................................................144Przymiotniki z przedrostkiem un- ........................................................................................................................145Rekcja przymiotnika ................................................................................................................................................145

LICZEBNIKLiczebniki główne ....................................................................................................................................................148Liczebniki porządkowe ...........................................................................................................................................151Użycie liczebników w oznaczeniu miary i wagi, powierzchni i objętości ....................................................152Liczebniki mnożne i nieokreślone ........................................................................................................................153

PRZYSŁÓWEKPrzysłówki zaimkowe wo- i da- w pytaniu i odpowiedzi ..................................................................................155Regularne i nieregularne stopniowanie przysłówków ........................................................................................155Przysłówki czasu i miejsca......................................................................................................................................156

PARTYKUŁAPartykuły – funkcje w zdaniu ................................................................................................................................159

PRZYIMEKPrzyimki z celownikiem ..........................................................................................................................................161Przyimki z biernikiem .............................................................................................................................................161Przyimki z celownikiem lub biernikiem ..............................................................................................................162

CZASOWNIKPodział czasowników ...............................................................................................................................................165Formy czasowe .........................................................................................................................................................165Czasowniki regularne – czas teraźniejszy Präsens ..............................................................................................166Czasowniki nieregularne ze zmianą samogłoski ................................................................................................166Czasowniki posiłkowe .............................................................................................................................................167Czasowniki rozdzielnie złożone ............................................................................................................................168Czasowniki złożone z dwóch czasowników........................................................................................................169Czasowniki nierozdzielnie złożone ......................................................................................................................169Czasowniki zwrotne.................................................................................................................................................170Czasowniki modalne ...............................................................................................................................................171Czasownik lassen......................................................................................................................................................173Rekcja czasownika ....................................................................................................................................................174Czasy gramatyczne ..................................................................................................................................................177

Czas przeszły Präteritum .................................................................................................................................177



Czas przeszły Perfekt .......................................................................................................................................178Forma imiesłowowa czasownika ....................................................................................................................178Czas zaprzeszły Plusquamperfekt ..................................................................................................................179Czas przyszły Futur I .......................................................................................................................................180

Tryb rozkazujący – Imperativ ................................................................................................................................180Bezokolicznik z „zu” i bez „zu” ...........................................................................................................................180Tryb przypuszczający oraz tryb warunkowy Konditional I .............................................................................181Strona bierna określająca stan ...............................................................................................................................183

SKŁADNIAZdania pojedyncze ...................................................................................................................................................185

Zdanie oznajmujące .........................................................................................................................................185Zdanie pytające .................................................................................................................................................186Zdanie rozkazujące ...........................................................................................................................................186

Szyk wyrazów w zdaniu ..........................................................................................................................................186Przeczenia i ich miejsce w zdaniu ........................................................................................................................187Zdania złożone współrzędnie ze spójnikami ......................................................................................................188Zdania złożone współrzędnie bezspójnikowe .....................................................................................................189Zdania złożone podrzędnie ...................................................................................................................................189

Zdania podmiotowe .........................................................................................................................................189Zdania dopełnieniowe ......................................................................................................................................189Zdania okolicznikowe przyczyny ...................................................................................................................190Zdania warunkowe rzeczywiste ......................................................................................................................190Zdania okolicznikowe czasu ...........................................................................................................................190Zdania okolicznikowe celu .............................................................................................................................191Zdania przydawkowe względne ......................................................................................................................191

Tabela czasowników nieregularnych ..............................................................................................................197

KRÓTKA WYPOWIEDź PISEMNAList prywatny/e-mail ................................................................................................................................................201Zaproszenie ...............................................................................................................................................................204Pocztówka ..................................................................................................................................................................206Ogłoszenie .................................................................................................................................................................208Opis ............................................................................................................................................................................209Życzenia .....................................................................................................................................................................212

SŁOWNICZEK TEMATYCZNYCzłowiek ....................................................................................................................................................................213Uczucia i emocje .....................................................................................................................................................214Dom ...........................................................................................................................................................................215Życie rodzinne i towarzyskie .................................................................................................................................216Szkoła .........................................................................................................................................................................218Praca ...........................................................................................................................................................................219Żywienie .....................................................................................................................................................................220Zakupy i usługi ........................................................................................................................................................222Podróżowanie i turystyka .......................................................................................................................................224Kultura .......................................................................................................................................................................226Środki masowego przekazu ....................................................................................................................................227Sport ...........................................................................................................................................................................228Zdrowie ......................................................................................................................................................................228Nauka i technika ......................................................................................................................................................229Świat przyrody ..........................................................................................................................................................229Kraje obszaru niemieckojęzycznego .....................................................................................................................231

KLUCZ ODPOWIEDZI DO ZADAŃ ............................................................................................................232


OpIs EGZAMINU GIMNAZJALNEGO

Egzamin gimnazjalny będzie sprawdzał opanowanie przez uczniów gimnazjum wiadomości i umie-jętności określonych w wymaganiach ogólnych i szczegółowych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.

Na stronie CKE lub OKE możesz znaleźć Informator o egzaminie gimnazjalnym, który opisuje strukturę egzami-nu, zasady przeprowadzania, czas trwania i typy zadań wraz z przykładami.

Najważniejsze zmiany od roku 2012:• Dwa poziomy egzaminu:

– III.0 – poziom podstawowy (zdawany jeśli nauka języka obcego nowożytnego została rozpoczęta w gimnazjum)

– III.1 – poziom rozszerzony (zdawany jeśli nauka języka obcego nowożytnego została rozpoczęta już w szkole podstawowej i była kontynuowana w gimnazjum)

• Deklarację wyboru języka obcego nowożytnego należy złożyć do Dyrektora szkoły do 20 wrze-śnia danego roku szkolnego.Na obu poziomach jest pisany jeden język, czyli jeżeli został wybrany język niemiecki, którego nauka rozpoczęła się: – od klasy czwartej szkoły podstawowej, wówczas zdawany jest zarówno na poziomie III.0 – podsta-wowym (obowiązkowo), jak i na poziomie III.1 – rozszerzonym (obowiązkowo).

– dopiero od klasy pierwszej gimnazjum, wówczas jest zdawany na poziomie podstawowym III.0 – podstawowym (obowiązkowo). Chcąc sprawdzić swoje umiejętności można również napisać egzamin na poziomie III.1 – rozszerzonym. Nie ma jednak takiego obowiązku.

• Na egzaminie gimnazjalnym można zdawać tylko ten język, który był w szkole jako obowiązkowy.

• Czas trwania egzaminu: 60 minut na każdym poziomie (pomiędzy obiema częściami 45 mi-nut przerwy).

• Na poziomie III.0 (podstawowym) pojawią się zadania zamknięte, natomiast na poziomie III.1 (roz-szerzonym) wystąpią zadania zarówno zamknięte, jak i otwarte.

• Wyniki egzaminu gimnazjalnego z języka obcego nowożytnego będą brane po raz pierwszy pod uwagę w naborze uczniów do szkół ponadgimnazjalnych począwszy od roku: – 2012 – egzamin: poziom III.0 (podstawowy) – 2018 – egzamin: poziom III.1 (rozszerzony) – jak na razie (od 2012 do 2018) wynik z części na tym poziomie ma być informacją o stanie wiedzy i umiejętnościach z zakresu języka


15 P y t a n i e i p r o œ b a o i n f o r m a c j ê

üTe zwroty musisz znać, żeby zdać egzamin gimnazjalny!

Przykładowe pytania:Wie heißt dein Freund (deine Freundin)? – Jak nazywa się twój przyjaciel (twoja przyjaciółka)?Was ist dein Vater (deine Mutter) von Beruf? – Kim z zawodu jest twój tata (twoja mama)?Was machst du am Sonntag? – Co robisz w niedzielę?Kannst du gut tanzen? – Czy potrafisz dobrze tańczyć?Warum ist er nicht gekommen? – Dlaczego on nie przyszedł?Wann besuchst du mich? – Kiedy mnie odwiedzisz?Was hat sie dir gesagt? – Co ona ci powiedziała?Was machen die Pesonen? – Co robią te osoby?


Przykładowe pytania:Woher kommt er? – Skąd on pochodzi?Wo warst du gestern? – Gdzie byłeś wczoraj?Wohin geht sie? – Dokąd ona idzie?Wohin fährt er? – Dokąd on jedzie?Welche Schule besuchst du? – Do jakiej szkoły uczęszczasz?Wohnst du in Berlin? – Czy mieszkasz w Berlinie?Kommst du aus der Schweiz? – Czy pochodzisz ze Szwajcarii?Wie komme ich zum Bahnhof? – Jak dojdę do dworca?Ist das weit? – Czy to jest daleko?Wo muss ich einsteigen / umsteigen / aussteigen? – Gdzie muszę wsiąść / przesiąść się / wysiąść?Gehst du gern in die Schule? – Czy chętnie chodzisz do szkoły?Wohin fährst du in die Sommerferien (in den Urlaub)? – Dokąd jedziesz na wakacje / urlop?Wo ist der nächste…? – Gdzie jest najbliższy…?

zaimki pytające dotyczące osoby

Wie? /wii?/ – Jak?Wann? /wan?/ – Kiedy?Was? /was?/ – Co?Warum? /warum?/ – Dlaczego?

Wer? /we?/ – Kto?Welche? /welsie?/ – Jakie/Jakich?

Wen? /ween?/ – Kogo?Wem? /weem?/ – Komu?

zaimki pytające dotyczące miejsca

Woher? /woha/ – Skąd?Wo? /wo?/ – Gdzie?Wohin? /wohin?/ – Dokąd?Wie? /wii?/ – Jak?


37 W y r a ¿ e n i e p r z y c z y n y, s k u t k u . . .


Przykładowe zdania:Olaf findet diesen Film interessant. – Olaf uważa ten film za interesujący.Mein Hausarzt hat gesagt, ich soll vier Tage im Bett bleiben. – Mój lekarz rodzinny powiedział, że muszę zostać cztery dni w łóżku.Der Lehrer möchte, dass wir diese Aufgabe machen. – Nauczyciel chce, żebyśmy zrobili to zadanie.Ich habe gehört, dass er ein neues Handy gekauft hat. – Słyszałam, że kupił nowy telefon komórkowy.

Z A d A N I E 1 . (To zadanie sprawdza znajomość funkcji językowych)

Wskaż, co przekazała mama córce.

1. Mama mówi: „Ty powinnaś iść spać”.A. Mama hat gesagt, dass die Tochter schlafen geht.B. Mama hat gesagt, dass die Tochter schlafen gegangen ist.C. Mama hat gesagt, dass die Tochter schlafen gehen soll.

2. Mama mówi: „Najpierw odrób zadanie domowe”.A. Mama hat gesagt, dass die Tochter zuerst Hausaufgabe machen kann.B. Mama hat gesagt, dass die Tochter zuerst Hausarbeiten machen soll.C. Mama hat gesagt, dass die Tochter zuerst Hausaufgabe machen soll.

Wyrażenie przyczyny, skutku, Warunku, celu; poWiązanie informacji

Tutaj twoim zadaniem będzie wyjaśnienie, dlaczego jedna sytuacja wynika z drugiej.W związku z tym będziesz musiał budować zdania podrzędnie złożone.Pamiętaj, żeby przyczyna i skutek, które będziesz wyrażał, były ze sobą logicznie powiązane.


finden /findn/ – uważać, sądzić

er findet, dass… /eea findet, das…/

– on uważa, że…sagen /zagn/ – mówić, powiedzieć

er hat gesagt, dass… /eea hat gezagt,

das.../ – on powiedział, że…

hören /hyren/ – słyszećich habe gehört, dass… /iś habe

gehyrt, das…/ – ja słyszałem, że…

weil /wajl/ – ponieważ (po tym spójniku czasownik stoi na końcu zdania)denn /den/ – ponieważ (zaraz po tym spójniku stoi podmiot, a dopiero później czasownik)deshalb /deshalb/ – dlatego (czasownik stoi zaraz po tym spójniku)daher /daher/ – dlatego (czasownik stoi zaraz po tym spójniku)sonst /zonst/ – w przeciwnym razie (czasownik stoi zaraz po tym spójniku)trotzdem /trocdejm/ – mimo to (czasownik stoi zaraz po tym spójniku)


51 P r z e k a z a n i e o p i n i i o s ó b t r z e c i c h

NA EGZAMINIE NIE BĘDZIE TŁUMACZENIA – STARAJ SIĘ GO NIE UŻYWAĆ!

Jacy są Niemcy naprawdę?Wiele razy chciałam pojechać do Niemiec. Wcześniej nie było jednak takiej możliwości, by spełnić moje

marzenie. Moi rodzice nie mieli wystarczająco dużo pieniędzy i nie mogli sobie pozwolić, aby wysłać mnie za granicę.

W tym roku spełniły się moje marzenia. Dostałam stypendium i mogłam poznać prawdziwych Niemców. W lipcu pojechałam na dwa miesiące do Niemiec. Mieszkałam u rodziny w Berlinie.

Okazało się, że cechy, które przypisuje się Niemcom, są całkowicie idiotyczne. Zawsze słyszałam, że Niemcy kochają porządek, są zimni, pracowici czy też nieprzyjaźni dla obcych. A ludzie, których spotkałam, byli bardzo mili. Przechodnie uśmiechali się do mnie. Niektórzy chłopcy chcieli nawet ze mną poflirtować. Dzieci w rodzi-nie, u której nocowałam, miały z rodzicami bardzo dobry kontakt. Kiedy miały problem, rozmawiały o nim z rodzicami i rozwiązywały go. Zauważyłam nawet, że ludzie tam byli zwykle w dobrym nastroju. W pokojach u dzieci, w kuchni lub salonie prawie cały czas panował nieporządek. Tam było sprzątane tylko w piątek przez sprzątaczkę. Po dwóch czy trzech dniach było znowu tak samo jak wcześniej.

Sądzę, że oni są bardzo punktualni (czasami przychodzą pół godziny wcześniej), bardziej uporządkowani niż my, Polacy, ale ich cechy charakteru są do naszych bardzo podobne.

Klaudia findet, die Deustchen: R F

1. können sich alles leisten.

2. sind freundlich.

3. erfüllen ihre Wünsche und Träume.

4. sind ordentlicher als wir Polen.

5. ihre Wohnungen sind nicht unbedingt immer so sauber und in Ordnung gehalten.

6. haben keine Probleme.

Przydatne słówka!

die Möglichkeit /dii mygliśkajt/ – możliwośćerfüllen /erfylen/ – spełnićsich leisten /zyś lajsten/ – pozwa-lać sobiees hat sich herausgestellt /es hat zyś herałsgesztelt/ – okazało siędie Eigenschaften /di ajgensza-ften/ – cechyzuschreiben /cuszrajbn/ – przy-pisywać

ordnungsliebend /ordnungslii-bend/ – lubiący porządekder Fremde /deea fremde/ – obcyder Passant /deea pasant/ – prze-chodzieńanlachen /anlachn/ – uśmiechać sięanbändeln /anbendeln/ – poflir-towaćübernachten /ybanachtn/ – noco-waćlösen /lyzn/ – rozwiązywać

bemerken /bemerkn/ – zauważyćguter Laune sein /guter lałne zajn/ – być w dobrym humorzedie (Un)Ordnung /di (un)ord-nung/ – (nie)porządekherrschen /herszn/ – panowaćdie Putze /dii puce/ – sprzątaczkadie Charaktereigenschaften /di karakta’ajgenszaften/ – cechy charakteruähnlich /eenliś/ – podobny

po

zio

m ro

zsz

erz

on

y


68 U c z u c i a , ¿ y c z e n i a , p r e f e r e n c j e

Z A d A N I E 2 . (To zadanie sprawdza rozumienie tekstu pisanego)

Zapoznaj się z treścią zadania. Co lubią jeść te osoby? Rozwiązanie zaznacz w tabeli znakiem X.

Alex: Mein Lieblingsessen sind Nudeln mit Tomatensoße. Am besten, wenn sie meine Mutti zubereitet.Sabine: Ich bevorzuge in meiner Diät vegetarisches Essen. Sojaprodukte schmecken mir am besten. Ich mag auch auf verschiedene Art und Weise Salat vorbereiten.Christine: Ich mag japanisches Essen. Fast jeden Tag esse ich verschiedene Fischsorten. Man soll doch viel Eiweiß essen.Klara: Die Kuchen von meiner Mutti sind sehr lecker. Ich weiß, dass Süßigkeiten für meine Zähne schädlich sind, aber was kann ich dagegen, wenn meine Mutti so gut bäckt.Thomas: Ich hasse Kartoffeln, lieber esse ich aber gekochten Mais mit Salz.


Alex: Moim ulubionym jedzeniem jest makaron z sosem pomidorowym. Najlepiej, gdy robi go moja mama.Sabine: W mojej diecie preferuję jedzenie wegetariańskie. Produkty sojowe smakują mi najlepiej. Lubię również przygotowywać na wiele sposobów sałatę.Christine: Ja lubię japońskie jedzenie. Prawie codziennie jem różne rodzaje ryb. W końcu powinno się jeść dużo białka.Klara: Ciasta mojej mamy są bardzo smaczne. Wiem, że słodycze są dla moich zębów szkodliwe, ale co mogę zrobić, kiedy moja mama tak dobrze piecze.Thomas: Nienawidzę ziemniaków, chętniej jem gotowaną kukurydzę z solą.

Alex sabine Christine Klara thomas

Kukurydza

Makaron

Ryby

Placki/Ciasta

Sałata

Przydatne słówka!

zubereiten /zuberajten/ – przy-rządzaćbevorzugen /beforcugn/ – pre-ferowaćschmecken /szmekn/ – smakować

auf verschiedene Art und Weise /ałf fer’sziidene art und wajze/ – na różne sposobyverschiedene Fischsorten /fersziidene fisz’zorten/ – różne rodzaje rybdas Eiweiß /das ajwajs/ – białko

der Kuchen /deea kuchn/ – ciastolecker /leka/ – smacznyschädlich /szedliś/ – szkodliwybacken /bakn/ – piecgekocht /gekocht/ – ugotowanyder Mais /deea majs/ – kuku-rydza

Z A d A N I E 3 . (To zadanie sprawdza znajomość funkcji językowych)

Zdecyduj, który z przykładów (A lub B) przekazuje informacje zgodne z treścią zdania.

1. Im Sommermonaten möchte Olaf in Urlaub nach Kreta fahren und sich erholen.A. Er möchte Urlaub im Ausland verbringen.B. Er möchte Urlaub im Inland verbringen.

2. In zwei Wochen kommt Weihnachten. Christine möchte eine Puppe vom Nikolaus bekommen.A. Christine wünscht sich eine Puppe.B. Christine möchte keine Puppe kriegen.

3. Max hat gestern sein Bein gebrochen. Und er hat schreckliche Schmerzen gehabt.A. Max war schrecklich.B. Max tat das Bein sehr weh.


94 Z a c h o w a n i a s p o ³ e c z n e , i n t e r a k c j a

Przykładowe zdania:Freut mich. – Cieszę się.Schön, dich kennen zu lernen. – Miło cię/pana/panią poznać.Können wir uns duzen? – Możemy mówić sobie na ty?

formy zWracania się do kogośZapamiętaj!

W języku niemieckim (podobnie jak w języku polskim) różnie zwracamy się do osób, zależnie od ich wieku lub stopnia znajomości. Do znajomych mówimy po imieniu, a do nieznajomych (osób dorosłych) używamy formy grzecznościowej: Pan, Pani, Państwo.

Uwaga!Zwracając się do nauczyciela/ki z jakąś prośbą, możemy rozpocząć rozmowę od użycia formy: „Pani

Ewo” – Frau Eva /frał Ewa/ albo „panie Tomaszu” – Herr Thomas /her toomas/ (zauważ, że w języku niemieckim nie odmieniamy imion).

Natomiast jeżeli mówisz do osoby dorosłej per Pan/Pani, np.: Czy zna pan/pani już moją przyjaciółkę Monikę?, użyjesz formy grzecznościowej Sie (w odpowiedniej formie gramatycznej): Kennen Sie meine Freundin Monika? lub Chciałbym przedstawić Pani/Panu moich przyjaciół. – Ich möchte Ihnen meine Freunde vorstellen.

Z A d A N I E 1 . (To zadanie sprawdza umiejętność rozumienia tekstu pisanego)

Przeczytaj poniższą notkę. Która odpowiedź pasuje? Zakreśl A, B lub C.

Hallo Leute, ich bin Paula und bin vierzehn. Ich wohne in der Schweiz. Meine E-Mail-Adresse ist [email protected]. Und mein Handynummer ist 1772489782.

1. Name: A. Alex B. Olaf C. Paula2. Alter: A. 13 B. 14 C. 153. Land: A. Polen B. Schweiz C. Deutschland4. E-Mail: A. [email protected] B. [email protected] C. [email protected]. Telefonummer: A. 1772489782 B. 1772498862 C. 1772489854

Z A d A N I E 2 . (To zadanie sprawdza umiejętność rozumienia tekstu pisanego)

Przeczytaj poniższe teksty. Wybierz prawidłowy opis osoby i uzupełnij tabelkę.

1. Hallo, ich heiße Heidi. Ich bin vierzehn. Ich komme aus Deutschland. Ich wohne in Bremen. Meine E-Mail-Adresse ist [email protected].

2. Hallo, ich heiße Heidi. Ich bin dreizehn. Ich komme aus Deutschland. Ich wohne in Berlin. Meine Handynummer ist 0049/17724998962.A.

Heidi Berlin 13

B.

Heidi Bremen 14 @


125 Z a i m e k

Odmiana zaimka osobowego w liczbie pojedynczej wygląda następująco:

Nominativ (mianownik) ich du er sie es

Genitiv(dopełniacz) meiner deiner seiner ihrer seiner

dativ(celownik) mir dir ihm ihr ihm

Akkusativ(biernik) mich dich ihn sie es

Odmiana zaimka osobowego w liczbie mnogiej wygląda następująco:

Nominativ (mianownik) wir ihr sie Sie

Genitiv(dopełniacz) unser eurer ihrer Ihrer

dativ(celownik) uns euch ihnen Ihnen

Akkusativ(biernik) uns euch sie Sie

Zaimki mogą zastępować rzeczowniki, np.:• Ich habe gestern einen Tisch gekauft. Er ist aus Holz. – Kupiłam wczoraj stół. On jest z drewna.

Po co taki zabieg? Nie musimy wymieniać w każdym zdaniu (zdanie po zdaniu) tego samego rzeczow-nika, tak jak tutaj np. „stół”, możemy go zastąpić zaimkiem osobowym „on”.

Przy zamianie np. rzeczownika na zaimek należy pamiętać, czy zamieniany rzeczownik jest rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego, czy też może jest to liczba mnoga. Zastanowić się należy również nad przypadkiem, w jakim mamy go wstawić.

Jeżeli w jednym zdaniu są dwa rzeczowniki (dopełnienia), jeden w bierniku, a drugi w celowni-ku, i oba zostaną zastąpione zaimkami, to zaimek w bierniku będzie przed zaimkiem w celowniku, np.:

• Ich habe meiner Mutter ein Geschenk gekauft. – Kupiłam mojej mamie prezent.Mamy tu dwa rzeczowniki, które chcemy zamienić na dwa zaimki osobowe:

• meiner Mutter (stoi w celowniku: komu? czemu? – mojej mamie) oraz• ein Geschenk (stoi w bierniku: kogo? co? – prezent kupiłam)

Zamiana będzie wyglądać następująco:Zamiast rzeczownika „meiner Mutter” (jest to rodzaj żeński, liczba pojedyncza i celownik) wstawimy

zaimek osobowy „ihr”, a zamiast rzeczownika „ein Geschenk” (jest to rodzaj nijaki, liczba pojedyncza, biernik) użyjemy „es”.

Ale w jakiej kolejności wstawiamy te zaimki do zdania?• Ich habe es ihr gekauft. – Kupiłam go jej.

Na schemacie może to wyglądać następująco:

Jeśli zaimkiem zostanie zastąpiony tylko jeden rzeczownik w zdaniu, w którym występują dwa rzeczowniki (dopełnienia), wówczas zaimek osobowy będzie znajdował się przed rzeczownikiem (do-pełnieniem). W tym przypadku obojętne jest, który rzeczownik (czy ten w bierniku, czy ten w celowniku) zostanie zastąpiony zaimkiem, np.:


167 C z a s o w n i k

Schemat ich odmiany wygląda następująco:

ich temat czasownika+e wir temat czasownika+en

du temat czasownika ze zmienioną samogłoską rdzenną +st ihr temat czasownika+t

er/sie/es temat czasownika ze zmienioną samogłoską rdzenną +t sie/Sie temat czasownika+en

np.:

ichgebe / helfe / nehme / spreche / treffe / sehe / lese / fahre / schlafe / laufe / lasse

wirgeben / helfen / nehmen / sprechen / treffen / sehen / lesen / fahren / schlafen / laufen / lassen

dugibst / hilfst / nimmst / sprichst / triffst / siehst / liest / fährst / schläfst / läufst / lässt

ihrgebt / helft / nehmt / sprecht / trefft / seht / lest / fahrt / schlaft / lauft / lasst

er/sie/esgibt / hilft / nimmt / spricht / trifft / sieht / liest / fährt / schläft / läuft / lässt

sie/Siegeben / helfen / nehmen / sprechen / treffen / sehen / lesen / fahren / schlafen / laufen / lassen

Czasowniki posiłkoweNieregularnie odmieniają się też czasowniki (zwane posiłkowymi):

• haben – mieć• sein – być• werden – stać się, zostać

sein – być haben – mieć werden – stać się, zostać

ich bin wir sind ich habe wir haben ich werde wir werden

du bist ihr seid du hast ihr habt du wirst ihr werdet

er/sie/es ist sie/Sie sind er/sie/es hat sie/Sie haben er/sie/es wird sie/Sie werden

Czasowników posiłkowych haben, sein używamy w języku niemieckim do tworzenia czasu przeszłego Partizip Perfekt (zobacz str. 178).

Czasowniki te użyte w formie czasownika posiłkowego tracą swoje podstawowe znaczenie.

Kiedy tworzymy czas przeszły Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben?Czasownika posiłkowego haben wymaga większość czasowników w języku niemieckim, a są to:

• czasowniki z dopełnieniem w bierniku, tzw. czasowniki przechodnie, np.: essen – jeść, schreiben – pisać, haben – mieć, sehen – widzieć, hören – słyszeć, słuchać itp.

• czasowniki modalne: können – móc, umieć, potrafić, wollen – chcieć, müssen – musieć, sollen – mieć powinność, mögen – lubić, dürfen – mieć pozwolenie, möchten – chciałbym

• czasowniki zwrotne: sich waschen – myć się, sich kämmen – czesać się• wiele czasowników nieprzechodnich, które wyrażają trwanie czynności lub stanu: sitzen – siedzieć,

stehen – stać, helfen – pomagać itp.• czasowniki nieosobowe, np.: es regnet – pada deszcz, es hagelt – pada grad, es gibt – jest, są itp.

Wyjątek! es passiert – zdarza się, es gelingt – udaje sięWas ist passiert? – Co się stało?

Czasownik haben użyty w formie orzeczenia:Ich habe keine Probleme mit meinen Eltern. – Nie mam problemów z moimi rodzicami.


tABELA CZAsOWNIKÓW

NIEREGULARNYCHBezokolicznik Czasownik

w 3 os. l.poj.

Czas przeszły prosty

Imperfekt

partizip II (w nawiasie podano

czasownik posiłkowy: h = haben, s = sein)

Znaczenie czasownika

backen bäckt/backt buk/backte gebacken (h) piec

beginnen beginnt begann begonnen (h) zaczynać

bieten bietet bot geboten (h) oferować

bitten bittet bat gebeten (h) prosić

bleiben bleibt blieb geblieben (s) zostać

braten brät briet gebraten (h) piec/smażyć

brechen bricht brach gebrochen (h) łamać

brennen brennt brannte gebrannt (h) palić się

bringen bringt brachte gebracht (h) przynosić

denken denkt dachte gedacht (h) myśleć

dürfen darf durfte gedurft (h) mieć pozwolenie

empfangen empfängt empfing empfangen (h) przyjąć

empfehlen empfiehlt empfahl empfohlen (h) polecić

erschrecken erschrickt erschrak erschrocken (s) przestraszyć się

essen isst aß gegessen (h) jeść


204 K r ó t k a w y p o w i e d Ÿ p i s e m n a

po

zio

m r

oz

sze

rzo

ny

Hallo Christine,danke für deinen letzten Brief.Meine Ferien sind schon vorbei. Dieses Jahr war ich eine Woche im Gebirge.Ich habe dort einen netten Jungen, Olaf, kennen gelernt.Er hat schwarze Haare und braune Augen. Sein Hobby ist Reiten. Wir haben stundenlang darüber gesprochen. Er hat sogar ein eigenes Pferd im Stall (dort, wo er wohnt).Ich brauche aber einen Rat. Olaf wohnt in Danzig und ich in Krakau. Diese Entfernung entsetzt mich. Was soll ich machen? Wie soll ich diese Bekanntschaft fortsetzen?Schreib mir bitte, was du davon meinst. Ich warte auf deine Antwort.Mach‘s gutdeine XYZ


Cześć, Krysiu,dziękuję za Twój ostatni list.Moje ferie już się skończyły. W tym roku byłam jeden tydzień w górach.Tam poznałam bardzo miłego chłopaka, Olafa.Ma czarne włosy i brązowe oczy. Jego hobby jest jeździectwo. Godzinami o tym rozmawialiśmy. On ma nawet swojego konia w stajni (tam, gdzie mieszka).Potrzebuję jednak rady. Olaf mieszka w Gdańsku, a ja w Krakowie. Ta odległość mnie przeraża. Co mam zrobić? Jak mam kontynuować tę znajomość?Napisz, proszę, co o tym myślisz. Czekam na twoją odpowiedź.Trzymaj się,twoja XYZ

ZAproSZeNieWskazówki:

• Zaproszenie zawiera zwykle typowe zwroty grzecznościowe.• Bardzo ważne jest zamieszczenie informacji dotyczących okazji, terminu oraz miejsca przyjęcia lub

spotkania.• Bardzo mile widziane jest zamieszczenie na końcu prośby o potwierdzenie przybycia.• Pamiętaj, by w zaproszeniu nie tylko uwzględnić wszystkie polecenia zawarte w treści zadania, ale je

również krótko rozwinąć.

ü Te wyrażenia musisz znać!

nagłówek

twój podpis XYZ

prośba o radę

zwrot pożegnalny

wygląd poznanej przez ciebie osoby i jej hobby

informacja, gdzie byłaś i kogo poznałaś

prośba o odpowiedź

na początek

Einladung – zaproszenieIch möchte dich / euch zu… einladen. – Chciał(a)bym cię / was zaprosić na...Du bist herzlich zu... ein-geladen. – Pragnę cię zaprosić na...

informacja dotycząca charakteru okazjiIch feiere… /iś fajere/ – Świętuję…Ich organisiere… /iś organiziire/ – Organizuję…Ich möchte … feiern: /iś myśte fajern/ – Chciał(a)bym świętować:•eine Geburtstagsparty /ajne geburts’tags’party/ – przyję-cie urodzinowe•einen Geburtstag /ajnen geburtstag/ – urodziny•den Ferienanfang /den ferjenanfang/ – początek wakacji•ein Picknick /ajn piknik/ – piknik•das Fest /das fest/ – uroczystość•die Party /dii party/ – imprezę, party•den Ball /den bal/ – bal•die Feier /dii faja/ – uroczystość


człoWiekDANe perSoNALNe

das Alter /das alta/ – wiekdas Geburtsdatum /das geburts’datum/ – data

urodzindas Hobby /das hobby/ – hobbyder Beruf /deea beruf/ – zawódder Geburtstag /deea geburtstag/ – urodzinyder Name /deea name/ – nazwiskoder Vorname /deea forname/ – imięder Wohnort /deea woonort/ – miejsce zamiesz-

kaniadie Adresse /dii adrese/ – adresdie Ausbildung /dii ałsbildung/ – wykształceniedie E-Mail - Adresse /dii imajladrese/ – adres

e-maildie sprache /dii szprache/ – językdie telefonnummer /dii telefon’numa/ – numer

telefonugebären /geberen/ – urodzićheißen /hajsen/ – nazywać siękommen aus /komen ałs/ – pochodzić zleben /lejben/ – żyćsprechen /szpresien/ – mówićwohnen /woonen/ – mieszkać

Wygląd zeWnętrzny

alt /alt/ – staryattraktiv /atraktif/ – atrakcyjnyaussehen /ałs’zejen/ – wyglądać

blass /blas/ – bladyblau /blał/ – niebieskiblond /blond/ – blondyn(ka)braun /brałn/ – brązowydas Auge, die Augen /das ałge, dii ałgen/ – oko,

oczyder Bart /deea bart/ – broda (zarost)der Mund /deea mund/ – ustader schnurrbart /deea sznurbart/ – wąsydick /dik/ – grubydie Nase /dii naze/ – nosdünn /dyn/ – cienki, chudyeine Brille tragen /ajne bryle tragen/ – nosić oku-

larydas Gesicht /das gezyśt/ – twarzglattes Haar /glates haar/ – proste włosygrau /grał/ – siwygroß /gros/ – dużygrün /gryn/ – zielonyhässlich /hesliś/ – brzydkihübsch /hybsz/ – ładny, przystojnyjung /jung/ – młodyklein /klajn/ – małykurzhaarig /kurc’haaryś/ – krótkowłosylang /lang/ – długilanghaarig /lang’haaryś/ – długowłosylockiges Haar /lokiges haar/ – kręcone włosymittelgroß /mitelgroos/ – średniego wzrostumollig /moliś/ – pulchnyoval /owal/ – owalnypickelig /pikeliś/ – pokryta pryszczami

sŁOWNICZEK tEMAtYCZNY


ZAd. 1. stR. 141 – B, 2 – C, 3 – A, 4 – B

ZAd. 2. stR. 141 – am, 2 – im, 3 – auf, 4 – vor, 5 – in

ZAd. 1. stR. 16Dialog Nr 1. – B, Dialog Nr 2. – A, Dialog Nr 3. – C

ZAd. 2. stR. 181 – B, 2 – A, 3 – C, 4 – A, 5 – C

ZAd. 3. stR. 181 – C, 2 – A, 3 – C, 4 – B, 5 – A

ZAd. 4. stR. 191. am Samstagnachmittag, 2. Um wie viel Uhr, 3. Lieblingstier, 4. umsteigen, 5. einen Pokal

ZAd. 1. stR. 211 – Martin, 2 – A, 3 – A, 4 – 16 Jahre alt, 5 – Schü-ler, 6 – am 2. Januar 1995, 7 – Berlin, 8 – Hannover, 9 – Deutschland, 10 – Tauchen, 11 – 05113156945, 12 – [email protected]

ZAd. 2. stR. 211 – Karoline, 2 – Heidi, 3 – Karoline, 4 – Charlotte, 5 – Heidi, 6 – Charlotte, 7 – Heidi

ZAd. 3. stR. 231R, 2F, 3F, 4R, 5R

ZAd. 4. stR. 24Odp. C

ZAd. 5. stR. 251 – neues, 2 – runden, 3 – aus Holz, 4 – roter, 5 – alt

ZAd. 6. stR. 261 – C, 2 – F, 3 – E, 4 – A, 5 – D

ZAd. 7. stR. 271 – A, 2 – B, 3 – C

ZAd. 1. stR. 291 – B, 2 – B, 3 – C, 4 – B

ZAd. 2. stR. 301 – E, 2 – C, 3 – A, 4 – G, 5 – D


ZAd. 4. stR. 321 – liegt, 2 – nah, 3 – kostet, 4 – Der Preis, 5 – be-trägt ca., 6 – wiegt

ZAd. 1. stR. 33Odp. A


ZAd. 1. stR. 341 – A, 2 – A, 3 – B

ZAd. 2. stR. 341 – G, 2 – B, 3 – E, 4 – F, 5 – C

ZAd. 3. stR. 351 – F, 2 – A, 3 – B, 4 – E, 5 – D

KLUCZ OdpOWIEdZI dO ZAdAń


Katarzyna Fulara-PotocznyRepetytorium gimnazjalisty język niemiecki, które masz teraz przed oczami, jest najnowszą pozycją książ-kową przeznaczoną dla uczniów przygotowujących

Documents