KANPOKO ERAGILE GEOLOGIKOAK

KANPOKO ERAGILE

GEOLOGIKOAK

HAUEK DIRA:

- GLAZIARRAK- IBAIAK ETA LURPEKO URAK- ITSASOA- HAIZEA- IZAKI BIZIDUNAK

GLAZIARRAK

GLAZIARRAK

SUMARIOA

DefinizioaAtalakLurraren erliebean duen

eraginaEuropako glaziar handienakBitxikeriak

ZER DA?- Glaziarrak, izotz-masa higikorrak dira.- Ur gozoz osaturik daude. Munduan, uraren %3 ur gozoa da, eta horretatik hiru laurden glaziarretan dago- Glaziarren %99 Groelandian eta Antartikan dago kokatuta.

ATALAK

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA

- Glaziarrek, lurraren lurrazalaren %10 okupatzen dute- Efektu asko dute Lurrean, erliebea zulatzen dutelako eta harri handiak eramaten dituztelako- Alboko morrenak sortzen dira haraneko haitzen higaduratik sortutako materialak metatzen direnean.- Glaziarrek U formako harana sortzen dute.

EUROPAKO GLAZIAR HANDIENAK

- Beardmore glaziarra, munduko handienetarikoa da, eta 160km luze eta 40km lodi da.- Aneto 810.000m2- Ossoue 580.000m2- Malajeta 510.000m2- Monte perdido 350.000m2

BITXIKERIAK

- Ba al dakizue Kilimanjaroak glaziar bat duela???- Larsen izotz zapalda urtu egin zen, gutxi gora behera, 3.240km2 luze zabal eta 10.000 urte zituen.

IBAIAK ETA LURPEKO URAK

SUMARIOA

IBAIA● Definizioa● Atalak● Lurraren erliebean duen eragina 1

LURPEKO URAK● Definizioa● Prozesua● Lurraren erliebean duen eragina 2

IBAIAK

ZER DA?

●Ibaiak, eskualdeko lurralde altuetatik baxuetara, aintziretara eta itsasoetara, euria eta izotza garraiatzen duten ibilgailu naturalak dira.

ATALAK

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 1

- Lurrari forma ematen dio higaduraren poderioz harri sedimentarioak sortuz.

- Arroiak sortzen ditu.

- Garraiatutako materiala sedimentatzen dituenean lur berriak sortzen ditu.

LURPEKO URAK

ZER DA?

●Litosferaren azalaren azpian dagoen zati likidoa da .

PROZESUA

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 2

ITSASOA

SUMARIOA

DefinizioaFenomenoakLurraren erliebean duen

eragina

ZER DA?Itsasoak erlieben aldaketak

eragiten dituen, higadura sortzen duen eragile geologikoa da.

FENOMENOAKOLATUAK: Haizeak itsasoaren

gainazalean sorturiko

uhinak dira.

ITSAS LASTERRAK: Ozeanoan

leku batetik bestera mugitzen

diren ur-masak dira, itsasoaren barneko ibaiak bailitzan.

ITSASALDIAK: Sei ordutik behin

gertatzen diren itsas mailaren

gorebehera erritmikoak dira.

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 1

Higadura: urak, poliki-poliki kostalderen itxura aldatzen du. Urteak pasa ahala, itsas labarrean ertza atzeratu egiten da, eta itsasoa lurrean gero eta barruago sartzen da.

Higatutako materiala toki batera garraiatzen du.

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 2

Higatutakomateriala itsasertz

lauetan sedimentatzen ditu, hondartzak eratuz.

MILA ESKER

HAIZEA

SUMARIOA

DefinizioaMotakLurraren erliebean duen eragina

ZER DA?· Gure planetako paisaia aldatzen duen

eta ahalmen askoko kanpoko eragile geologiko bat da. Airearen mugimendua da.

· Ura baino indar gutxiago du.

MOTAK

Urakanak:-Eguzki indartsuek aire beroa

eta hezea berotzen dutenean.

- Aire beroa atmosferaren goi aldera jotzen den momentuan sortzen diren

motak dira.

Tornadoak:

-Lurreko haize beroa eta zeruko haize hotza nahastuz sortzen den haize mota da.

- 500 km/h-ko abiadura.

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 1

HIGADURA EOLIKOA:

GARRAIO EOLIKOA:

SEDIMENTAZIO EOLIKOA:

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 2

HIGADURA EOLIKOA: Kanpoko indar geologikoen lurrazalean eragiten

duten txikitzea da. Haizeak puska txikiak egiten ditu eta zulotxoak.

GARRAIO EOLIKOA:Txikitutako puska horiek haizeak eramaten ditu.

SEDIMENTAZIO EOLIKOA:Haizeak eramaten ohi dituen partikula horiek uzten

ditu eta duna sortzen da.

BIZIDUNAKBIZIDUNAK

SUMARIOA

• Definizioa• Motak• Lurraren erliebean duen

eragina

ZER DA?• Izaki bizidunak Lurraren gainazalean

bizi diren eta hainbat katastrofe eta ustiaketak burutzen dituzten izakiak dira.

MOTAKIzaki bizidunak hiru motatan bereiz daitezke:

• Animaliak

Landareak

• Gizakiak

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA

Gizakiak:- Kutsadura sortu - Espezie askoren desagertzeko arriskua eragin- Ekosistema askoren ustiapen desegokia- Zaborrak itsasora bota- Arrain gehiegi arrantzatu - Airea kutsatu-Lurra kutsatu (soroetan botatzen ditugun

pestizidekin)

LURRAREN ERLIEBEAN DUEN ERAGINA 2

Landareak:- Lurraren mineralak aprobetxatzen dituzte- Sustraiekin lurra altxatzen

Animaliak:- Lur azpian babeslekuak egiten dituzte- Hainbat gauza suntsitu - Beste izaki bizidun batzuk jaten dituzte

ESKER MILA

ESKER MILA

Frantzisko Deuna Ikastetxe Publikoa6.B mailako ikasleak