KADINLARIN KARAR ALMA MEKANİZMALARINA KATILIMI Banu TUNCAY YILDIZ Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
May 22, 2015
KADINLARIN KARAR ALMA MEKANİZMALARINA KATILIMI
Banu TUNCAY YILDIZ
Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü
Türkiye’de kadın milletvekili oranları
2
Dünyada Durum
• UN Women verilerine göre– 1975-1995 yılları arasındaki Ulusal parlamentolardaki kadın oranı %1’lik
artış göstermiş– 1998-2008 yılları arasında küresel düzeyde %10’luk bir artış
yaşanmıştır. • Parlamentolar Arası Birlik (IPU) 2013 yılı verilerine göre
– Kadınların ulusal parlamentolarda temsil oranı dünya genelinde %21,4– Nordik ülkeleri %42– En düşük oranın Pasifik ülkeleri %12,8
• Dünya Ekonomik Forumu 2013 Toplumsal Cinsiyet Uçurum Raporu kadınların ulusal parlamentoda temsil oranları – İsveç %44,7 (1919)– Finlandiya % 42,5 (1906)– İzlanda % 39,7 (1915)– Norveç % 39,6 (1913)
3
Türkiye siyasal katılım yasal durum
• 1930 yerel seçimlerde• 1934 milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkını erkeklerle eşit bir
biçimde elde edilmiştir.• Türkiye’de kadınların siyasal karar alma süreçlerine eşit katılımları Anayasa
ve diğer ilgili yasalar ile güvence altına alınmış durumdadır. – Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10 uncu maddesi eşitliği
düzenlemektedir – Anayasanın 67, 68 ve 70 inci maddelerinde yerel ve milletvekili
seçimlerinde “seçme ve seçilme”, “siyasi parti kurma”, “usulüne göre partilere girme ve partilerden ayrılma”, “halkoylamasına katılma”, “kamu hizmetlerine girme” haklarını,
– 25, 26, 28, 29, 33 ve 34 üncü maddelerinde ise “düşünce ve kanaat hürriyeti”, “düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti”, “basın hürriyeti”, “toplantı hak ve hürriyetleri” ayrım gözetmeksizin tüm vatandaşlara tanınmasını düzenlemiştir.
4
Türkiye siyasal katılım yasal durum
• Siyasal yaşamı ilgilendiren Kanunlarımızda da, cinsiyet ayırımı içeren hükümler bulunmamaktadır. – 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 83 üncü
maddesinde “siyasal partilerin, herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu prensibine aykırı amaç güdemeyeceği” bildirilerek, cinsiyet ayrımcılığına yönelik parti çalışmaları engellenmiştir.
5
6
Üst düzey yönetici konumunda kadınlar
7
Öğretim elemanı % 41,1
Profesör % 28,2
Doçent % 46,9
Öğretim görevlisi %38,8 (TUİK, 2011-2012)
162 Üniversite 9 kadın rektör (TUİK, 2011)
Mimarların % 39,8’i (Mimarlar Odası, Mart 2013)
Avukatların % 38’i (Türkiye Barolar Birliği, Aralık 2011)
Bankacıların % 50,1’i (Türkiye Bankalar Birliği, Aralık 2012)
Polislerin % 5,5’i (TÜİK, 2012) kadındır.
8
Kamuda Durum
Kamuda Durum
9
Kamuda Kadın
10
11
• Kadın Girişimciler Kurulu • Türkiye Mühendisler ve Mimarlar Odası Kadın
Çalışma Grubu • Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuk Komisyonu • 2009 yılında kurulan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği
Komisyonu
14
Biz Ne Yapıyoruz
15
Bakanlığımız, Avrupa Birliği Bakanlığı, ve TBMM
Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu işbirliğiyle
2-3 Aralık 2013 tarihlerinde İzmir’de
«Kadınların Yetki ve Karar Alma
Mekanizmalarına Katılımı Çalıştayı»
düzenlenecektir.
• Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı
• Liderlik Projesi
• İşte Eşitlik Platformu
İş’te Eşitlik Platformu
16
İş’te Eşitlik Platformu 04 - 06 Haziran 2012’de İstanbul’da düzenlenen Orta Doğu, Kuzey Afrika ve
Avrasya konulu Dünya Ekonomik Forumu’nda, Bakanlığımız başkanlığında ve Hacı Ömer Sabancı
Holding ve Doğuş Holding liderliğinde “Türkiye Cinsiyet Eşitliği Görev Gücü” adıyla kurulmuştur.
Amacımız: Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu’nda yer alan Türkiye’nin 0,414’lik ekonomik katılım ve fırsatlar uçurumunu önümüzdeki 3 yıl içerisinde 10%’a kadar azaltmaktır.
15 Ocak 2013 tarihinde “Türkiye Cinsiyet Eşitliği Görev Gücü” “İş’te Eşitlik Platformu”na dönüşmüştür.
Türkiye’nin önde gelen 55 şirketi platforma üye olmuştur.
İşte Eşitlik Bildirgesi oluşturulmuştur.
Platformun İngilizce ve Türkçe web sitesi oluşturuldu.
Platforma elektronik olarak üyelik söz konusudur. http://www.isteesitlikplatformu.gov.tr
2013 Toplumsal Cinsiyet Uçurum Raporuna göre Türkiye genel indeks sıralamasında 136 ülke arasında 120. sırada yer almaktadır. 2012 yılına göre kıyasladığımızda Türkiye genel sıralamada 4 basamak yükselmiştir.
2013 yılında, ulaşılması gereken nihai hedefin yaklaşık %31’i gerçekleştirilmiştir.
• Dünya Bankası Araştırması– Kadın liderler tarafından yönetilen şirketlerin daha
uzun ömürlü olduğu – Kriz yönetimi konusunda erkeklerden daha iyi – Olaylara çok yönlü bakabilme– Karşısındakini dinlemeye odaklanabilme, empati
kurabilme– Sürekli yeni şeyler öğrenmeye kararlı
17
• Fortune 500 şirketinde • Kadın YK üyesi % 17• CEO % 4
• Avrupadaki şirketlerde • Kadın YK üyesi % 16• CEO % 9
• Türkiyede ilk 500 şirket içinde CEO %2 • Türkiyede ilk 100 şirket içinde YK %10 • Türkiyede bankacılık sektöründe CEO % 18 • Satış, insan kaynakları, pazarlama ve finans
18
Teşekkürler
19