økı sağlar. SABET YAYINLARI ÇÖZÜMLER°LG... · ygula ˜sabe Defteri ile Öıren - Çöz - Kazan 7 Sosyal Bilgiler Hayatımızda 1. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanları

Ders – 01

5

Notlar

İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!

Sosyal Bilgiler Hayatımızda

Tanım

Empati: Kişinin karşısındakinin duy-

gularını anlaması ve kendini onun

yerine koyabilmesidir.

SOSYAL BİLGİLER HAYATIMIZDA Tarih, coğrafya, sosyoloji, psikoloji ve vatandaşlık gibi sosyal konuları içeren dersler

bütününe “Sosyal Bilgiler” denir.

Sosyal Bilgiler dersi; dünyamızı daha iyi tanımamızda, geçmişimizi öğrenme-

mizde ve ülkemizin etkin bir vatandaşı olmamızda önemli katkısı vardır.

Sosyal Bilgiler Dersinin Kazandırdıkları Ülkemizin etkin vatandaşları olmamızı sağlar.

Ülkemizde ve dünya da meydana gelen gelişmeler hakkında bizi ha-

berdar eder.

Çevremize karşı daha duyarlı olmamızı sağlar.

İnsan hakları, demokrasi ve ulusal egemenliğin önemini anlarız.

Vatandaş olarak hak ve sorumluluklarımızın bilincinde oluruz.

Çağdaşlaşmamıza, bilim ve teknik alanında ilerlememize katkı sağlar.

Ülkemizin doğal ve beşeri özelliklerini tanımamızı ve kültürel değerlerimizi bilmemizi

sağlar.

Farklı kültürleri tanımamıza katkı sağlar.

Düşünme yeteneğimizi, sorun çözme becerimizi güçlendirir ve empati kurabilmemize kat-

kı sağlar.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

Ders – 01

6

Notlar



Tanım

Etkin vatandaş: Ülkesinin gelece-

ğinde rol oynayan, devlete ve toplu-

ma karşı sorumluluklarının bilincin-

de olan bireye denir. Sosyal Bilgiler

dersi, ülkemizin etkin vatandaşları

olmamıza katkı sağlar.

Dikkat

İstek ve şikayetlerimizi yazılı olarak

uygun makamlara bildirmeye “Di-

lekçe Hakkı” denir.

Etkin Vatandaş Ülkesine ve çevresine karşı sorumluluklarını bilir.

Hangi haklara sahip olduğunu bilir. Hakkını arar ve haksızlığa karşı çıkar.

Toplum içinde görev üstlenmekten korkmaz.

Değişikliklere ve farklı fikirlere açıktır.

Taleplerini ve şikayetlerini hangi yollarla hangi kurumlara bildireceğini bi-

lir.

Meraklısına2003 yılında çıkarılan Bilgi Edinme Kanunu ile kişi kendini ilgilendiren bir konuda bilgi

alma hakkına sahip olmuştur. Kanunun amacı; devlet yönetiminde açıklık ve şeffaflık

ilkelerini uygulamak, demokratik devlet olarak görevlerini yerine getirmektir. Etkin bir

vatandaş olarak bu hakkımızı kullanabiliriz.

Dilekçe hakkını etkin olarak kullanır.

Örnek

Fatih Belediyesi Başkanlığına

İstanbul

Mahallemizin çöpleri 18.11.2018 tarihleri arasında toplanmamıştır.

Bu soruna çözüm bulunmasını rica ederim. Gereğini bilgilerinize

arz ederim.

Adres: ..... /..... / 2018

Tel: Adı ve soyadı İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

Bil – Bul – Uygula

7İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!


1. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanları “D”, yanlış olanları “Y” yazalım.

D / Y1. Sosyal Bilgiler dersi hak ve sorumluluklarımızın farkında olmamızı sağlar.

2. İstek, şikayet ve önerilerimizi dilekçe hakkımızı kullanarak yetkili kurumlara iletebiliriz.

3. Birlikte yaşama, kanunlara uygun davranma, yardımlaşma gibi alanlarda sosyal bilgiler dersi bizi geliştirir.

4. Sosyal bilgiler dersi matematik, Türkçe ve fizik dersler bütününden oluşur.

5. Etkin vatandaş çevresinde yaşanan sorunlara karşı duyarlı olur.

6.Ülkesinin geleceğinde rol oynayan, devlete ve topluma karşı sorumluluklarının bilincinde olan bireye etkin

vatandaş denir.

7. Etkin vatandaş sorunların çözümünde şiddet kullanır.

8. Sorunlarını çözmek ya da haklarını aramak için dilekçe yazan biri hak ve sorumluluklarının bilincindedir.

2. Aşağıdakilerden hangisi etkin bir vatandaşta görülebilir bir özelliktir? İşaretleyerek gösterelim.

Dilekçe

D

D

D

D

D

D

3

3

3

3

Y

Y

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

Test – 01

8 İsabet Ders Defteri ile Öğren - Çöz - Kazan!


1. Düşünme yeteneğimizin gelişmesine katkıda bulu-

nur.

Sorun çözme becerimizi ve empati kurma yeteneği-

mizi arttırır.

Temel hak ve özgürlüklerin bilincinde bireyler olma-

mızı sağlar.

Yukarıdaki kazanımları aşağıdaki derslerden hangisi ile elde ederiz?

A Sosyal Bilgiler B) Fen ve Teknoloji

C) Matematik D) Türkçe

2. Sosyal Bilgiler dersinde ülkemizi ve dünyayı

tanırız ve çevremize karşı daha duyarlı oluruz. Sorunlar karşısında çözümler

üretebilme becerisi kazanırız.

Ece’nin anlatımlarından Sosyal Bilgiler dersi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

A) Çevre bilinci kazandırır.

B) Dünyada yaşanan gelişmelerden haberdar olmamızı

sağlar.

C Ülke sorunlarına karşı ilgisiz nesiller yetişmesine

neden olur.

D) Sorunlar karşısında çözümler üretebilme becerisi

kazandırır.

3. Ali mahallelerindeki yolların bozuk olmasından kaynaklı

zorluk yaşamaktadır.

Ali bu soruna karşı aşağıdakilerden hangisini yapma-lıdır?

A Belediyeye dilekçe yazmalıdır.

B) Oradan taşınmalıdır.

C) Yetkililere sorunu sözlü olarak anlatmalıdır.

D) Sorunu çözmeye çalışmaktan vazgeçmelidir.

4. ............................................. , ülkesinin geleceğinde rol oy-

nayan, devlete ve topluma karşı sorumluluklarının bilin-

cinde olan bireye denir.

Metinde boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A Etkin vatandaş B) Cumhurbaşkanı

C) Belediye başkanı D) Milletvekili

5. Ceren haberleri izlerken yaz mevsiminde Çin’de sel

baskınları yaşandığını görür. Kardeşi, “Bizim burada

yazın hiç yağmur yağmıyor. Çin’de neden yağıyor?” so-

rusunu sorunca; Ceren, “Çin’de Muson İklimi yaşanıyor.

Bu iklimde yaz mevsimi yağışlıdır. Bizim yaşadığımız

yerde Akdeniz İklimi olduğundan yaz dönemlerinde ya-

ğış görülmez.” diye açıklamıştır.

Buna göre Ceren’in, bu bilgileri aşağıdaki derslerin hangisinden öğrendiği söylenebilir?

A) Matematik B Sosyal Bilgiler

C) Fen Bilgisi D) Türkçe

6. Sosyal Bilgiler dersinde, ülkemizin bölgelerinde oyna-

nan halk oyunlarını, türküleri ve yemekleri öğreniriz.

Buna göre, Sosyal Bilgiler dersi aşağıdakilerin hangi-si hakkında bilgi edinmemize katkı sağlar?

A) Dünyadaki gelişmeler

B) Hak ve özgürlükler

C Milli kültürümüz

D) Sorumluluklarımız

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

9

Notlar


Olayların Çok BoyutluluğuDers – 02

İsabetli Bilgi

Olayları değerlendirirken bir çok

yönden bakmak bize çok boyutlu

bir bakış açısı kazandırır. Çok bo-

yutlu bakış açısına sahip bireyler

sorunların daha etkili çözülmesine

katkıda bulunurlar.

Dikkat

Bir olayın sonuçları başka olayla-

rın ortaya çıkmasına neden olabilir.

Bu durum olaylar arasındaki ne-

den-sonuç ilişkisinin göstergesidir.

Olaylar arasında neden-sonuç iliş-

kisinin olması, olayların birbirinden

bağımsız olmadığının göstergesidir.

OLAYLARIN ÇOK BOYUTLULUĞU

Meydana gelen ya da ortaya çıkan hal, iş veya duruma olay denir. Olayların bir kısmıy-

la doğrudan karşılaşırken bir kısım olayları da dolaylı yoldan öğreniriz.

Olayların birden çok sebebinin olması ve sonuçları itibariyle bir çok kişiyi etkilemesi-

ne olayların çok boyutluluğu denir.

Olayların görünen ve doğrudan tanık olduğumuz neden ve sonuçları olduğu gibi; do-

laylı ya da görünmeyen nedenleri ve sonuçları da olabilir.

Örnek

Ali’nin babasının yaptığı trafik kazasını çok boyutlu olarak incelersek:

Nedenleri: Yolların bozuk olması,

Aracının frenlerinin tutmaması,

Ali’nin babasının yol çalışması yapıldığına dair işaretlere dikkat etmemesi

Sonuçları: Kaskoları olmadığı için aracın tamiratı Ali’lerin bütçesini zorladı.

Kaza nedeniyle uzun süre trafik sıkışıklığı yaşandı.

Yol çalışmalarının uzamasına neden oldu.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER



Olayların Çok Boyutluluğu

1. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanları “D”, yanlış olanları “Y” yazınız

D / Y1. Olayların arasında neden - sonuç ilişkisinin olması birbirlerinden bağımsız olmadıklarının göstergesidir.

2. Meydana gelen ya da ortaya çıkan hâl, iş veya duruma olay denir.

3. Olaylar herkesi aynı şekilde etkiler.

4. Olayların birden çok sebebi ve sonucunun olmasına olayların çok boyutluluğu denir.

5. Olayların olumlu sonuçları olduğu gibi olumsuz sonuçları da olabilir.

6. Olayların görünen nedenlerini daha çok dikkate almalıyız.

7. Olaylardan bireyler farklı şekilde etkilenebilir.

8. Olayları çok boyutlu değerlendiren kişiler sorunları daha etkili çözülebilir.

2. Aşağıdaki olayın sonuçlarını çok boyutlu bir bakış açısıyla değerlendiriniz.

Sonuçları ................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................

D

D

D

D

D

D

Y

Y

İnsanların hayatlarını kaybetmesine neden olmuştur.

Birçok insan evsin kalmıştır.

Maddi olarak birçok zarar vermiştir.

Psikolojik olarak insan sağlığını olumsuz etkilemiştir.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Olayların Çok BoyutluluğuTest – 02

1. Meydana gelen ya da ortaya çıkan hal, iş veya duru-

ma ................................... denir.

Olayların birden çok nedenin ve sonucunun olması-

na .................................... denir.

Yukarıdaki boş alanlara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A Olay – Olayların çok boyutluluğu

B) Olay – Olgu

C) Olayların çok boyutluluğu – Olay

D) Durum – Olgu

2.

Olaylar, birbirinden bağımsız gelişmezler.

Buna göre, Efe’nin aşağıdakilerin hangisinden söz et-tiği söylenebilir?

A Olaylar arasında neden – sonuç ilişkisi olduğundan

B) Olayların öncelikle sonuçlarının dikkate alınması

gerektiğinden

C) Olayların birbirinden bağımsız gerçekleştiğinden

D) Olayların nedenlerinin önemli olduğundan

3. Aşağıdaki olaylardan hangisinin daha çok kişiyi etki-lediği söylenebilir?

A) Ali’nin işten çıkarılması

B) Zehra’nın arkadaşıyla karşılaşması

C Mert’in zincirleme trafik kazasına karışması

D) Nurhan’ın sınavdan zayıf alması

4. Olayların görünen nedenleri olduğu gibi görünmeyen

nedenleri de olabilir.

Buna göre, olayları değerlendirirken aşağıdakilerden hangisine dikkat edilmelidir?

A) Olayların sonuçlarına

B Olayların çok boyutluluğuna

C) Olayların yaşandığı yerlere

D) Olaylara karışan kişilere

5.

Televizyonda izlediğim bir habere göre, ülkemiz topraklarının önemli bir kısmını erozyonla kaybediyoruz. Bu durumun

gelecekte birçok hayvan ve bitki türüne ve ülke tarımına büyük zarar vereceği ve herkesin durumdan olumsuz etkileneceği

söyleniyor.

Ceren’in verdiği bilgilere göre aşağıdakilerden hangi-sine ulaşılamaz?

A) Birçok canlının yaşamı tehlikeye girmiştir.

B Haberde erozyonun nedenleri çok boyutlu olarak

ortaya konulmuştur.

C) Ceren olayın sonuçlarından etkilenmiştir.

D) Olayın birçok olumsuz sonucu vardır.

6. Olayların çok boyutlu sonuçları olabilir. Bu sonuçlar

olumlu olduğu gibi olumsuzda olabilir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bir yere hastane açılmasının o yerde yaşayanlar için olumsuz sonucu-dur?

A) Emlak fiyatlarının artması

B) İş imkanlarının oluşması

C Trafik yoğunluğunun artması

D) Sağlık olanaklarından daha kolay yararlanılması

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Olayların Çok BoyutluluğuTest – 02

7.

Olaylar, nedenleri ve sonuçlarıylabirlikte değerlendirilmek zorun-

dadır. Bir olayı yalnızca tek bir ne-denine göre değerlendirmek ne ka-

dar yalnışsa; bir olayın yalnızcabir sonucuna göre değerlendirmekde o kadar yanlıştır. Çünkü bir ola-yın ortaya çıkardığı sonuçlar bazı

insanları mutlu ederken; bazı insan-ları da üzebilir.

Erdem’in verdiği bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Olayların yalnızca sonuçları önem taşır.

B Olayların bireyler üzerindeki etkisi farklılık göstere-

bilir.

C) Olayların çok boyutluluğunu yalnızca yetişkinler an-

lar.

D) Olayların ortaya çıkış nedeni her zaman aynıdır.

8. Otobüs durağında bekleyen kişilerden bazıları otobü-

sün geç gelmesine sinirlenerek tepki gösterirken; ba-

zıları ise bu durumu kitap okuyarak değerlendirmiş ve

tepki göstermemiştir.

Bu örnek, aşağıda verilen hangi yargıyla ilişkilendiri-lebilir?

A) İnsanlar, olaylar karşısında ortak tepkiler verir.

B) Olaylara verilen tepkiler, kültürel özellikleri yansıtır.

C) Olaylar, birden çok sonuca bağlı olarak ortaya çı-

kar.

D Aynı olay karşısında insanlar farklı tepkiler verebi-

lirler.

9. Çalıştığı bankada kendisine müdürlük görevi verilen

Hakan Bey, sorumluluklarının artacağı ve daha çok ça-

lışacağı için endişelenirken; eşi Burcu Hanım mutlu ol-

muştur.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Olayların nedenleri birbiriyle ilgilidir.

B Olaylar, bireyler üzerinde farklı duygusal tepkilere

neden olur.

C) Olaylar yalnızca sonuçları bakımından önem taşır.

D) İnsanlar olaylardan yalnızca duygusal olarak etkile-

nir.

10. Öğretmenim ‘Türkiye’de kırsalalandan kentlere doğru yapılan

göçler’ konusunda araştırma ödeviverdi. Yaptığım araştırmalardakırsal alandan kentlere yapılan

göçlerin; tarımda sulama sorunu,toprakların miras yoluyla küçülmesi, iş

imkanlarının kısıtlı olması gibi çeşitlinedenlerin etkili olduğunu öğrendim.

Öğrencinin açıklamalarına bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Bütün olayların nedeni aynıdır.

B) Olaylar bütün insanları etkiler.

C Olayların birçok nedeni olabilir.

D) Olaylar her yerde aynı etki yapar.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

13

Notlar


Gruplar ve RollerDers – 03

Tanım

Rol: Bir kimsenin bir işte ya da bir

grupta üstüne düşen göreve denir.

Tanım

Rastlantı sonucu, ortak bir amaçla-

rı olmadan ve ilişkilerinde süreklilik

olmayan insan topluluğuna kalaba-

lık denir.

Örnek: Konser izleyicileri, markette

alış veriş yapanlar, otobüs durağın-

da bekleyenler kalabalığa verilebile-

cek örneklerdir.

GRUPLAR VE ROLLER

Ortak bir amaç için bir araya gelmiş insan topluluklarına grup denir. Aile içinde yer

aldığımız ilk gruptur. Sınıf, müzik kulübü, futbol takımı gibi gruplar içinde yer alabile-

ceğimiz diğer gruplardır.

Grubun Özellikleri: İsteyerek ve planlayarak ortak bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelirler.

İki ya da daha fazla kişiden oluşabilirler.

Birbirlerini yakından tanırlar.

Her üyenin grup içinde rol ve görevleri vardır.

Grup üyelerinin grup içinde hak ve sorumlulukları vardır.

Grup içinde işbölümü vardır.

Uzun ya da kısa süreli olabilirler.

Bulunduğumuz gruplar içinde bizden beklenen bir takım davranışlar vardır. Bunlar

bizim rollerimizdir. Örneğin: Aile içinde yer aldığımız ilk gruptur ve aile içinde birçok

rolümüz vardır.

Anne ve EşBaba ve Eş

Çocuk ve AblaÇocuk ve AbiKardeş ve Torun

Babaanne ve AnneDede ve Baba

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

14

Notlar


Gruplar ve RollerDers – 03

Tanım

Kurum: Toplumun ihtiyaçlarını kar-

şılamak için devlet tarafından ya

da devlet izniyle kişiler tarafında

kurulmuş yapılara denir. Devlet ta-

rafından kurulan kurumlara resmi

kurum denir. Kişiler tarafından ku-

rulan kurumlara da özel kurumlar

denir.

İsabetli Bilgi

Rollerimizin gerektirdiği sorumlu-

luklarımızı yerine getirebilmek ve

zamanı etkili kullanabilmek için

planlı olmalıyız.

Haklarım ve Sorumluluklarım Hukuk düzeninin bize sağlamış olduğu yetkilere hak denir. Haklar bize birtakım imkan-

lar sağlar. Ancak unutmamalıyız ki haklarımız sınırsız değildir.

Haklarımız ve özgürlüklerimiz uluslararası antlaşmalar ve anayasa tarafından gü-

vence altına alınmıştır. Bunlar temel insan haklarıdır.

Yaşama hakkı,

Barınma hakkı,

Çalışma hakkı,

Eğitim hakkı,

Din ve vicdan hürriyeti,

Yerleşme ve seyahat hürriyeti,

Düşünce ve kanaat hürriyeti

Yaşamımız boyunca birçok grup ve kurumun içinde yer alırız. Bu durum bize bazı

haklar sağlar.

Sahip olduğumuz hakların yanında, içinde bulunduğumuz grupların ya da kurumların

devamlılığı için yerine getirmemiz gereken sorumluluklarımız da vardır.

Bireyin üzerine düşen görevleri yerine getirmesi, başkalarının haklarına saygı gös-

termesi ve kendi davranışlarının sonuçlarına sahip çıkabilmesine sorumluluk denir.

Bireylerin vatandaş olarak ülkelerine karşı birtakım sorumlulukları vardır. Bunlar;

Askere gitmek

Oy kullanmak

Vergi vermek

Kanunlara uymak

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER



Gruplar ve Roller

1. Tablodaki bilgileri hak ve sorumluluk olmalarına göre işaretleyelim.

Hak Sorumluluk

1. Eğitim görebilmek.

2. Temiz bir çevrede yaşamak.

3. Oyun oynamak.

4. Ailemle yaşamak.

5. Sofra hazırlarken yardım etmek.

6. Derslerime çalışmak ve ödevlerimi yapmak.

7. Emniyet kemerini takmak.

8. Sınıf başkanlığına aday olmak.

9. Yerlere çöp atmamak.

10.Sorunlarımıza çözüm bulmak ve şikayetlerimizi iletmek için yetkili kurumlara dilekçe

vermek.

2 Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Ülkemize Karşı Sorumluluklarımız

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

Okulumuza Karşı Sorumluluklarımız

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

Çevreye Karşı Sorumluluklarımız

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

3

3

3

3

3

3

3

3

3

3

Kanunlara uymak

Vergi vermek

Oy kullanmak

Temiz tutmak

Kurallara uymak

Arkadaşlarıma ve öğretmenlerimize saygılı olmak

Temiz tutmak

Geri dönüşümü denetlemek

Doğal hayatı korumak

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Gruplar ve RollerTest – 03

1. Grup içinde bizden beklenen davranışlara ..................

................. denir.

Grup içinde ............................lerimizi yerine getirme-

miz grubun devamlılığı için önemlidir.

Kişi içinde bulunduğu gruplarda çeşitli .....................

lara sahip olur.

Verilen boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirile-mez?

A) Rol B) Sorumluluk

C) Hak D Birey

2. İçinde bulunduğumuz gruplarda bir takım rollerimiz

vardır. Bu rollerimizden kaynaklı bizden beklenen ve

yapmamız gereken davranışlar vardır.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi öğrencilerden beklenen davranışlardan biri değildir?

A) Ders çalışmak

B Okulu yönetmek.

C) Sınavlarda başarılı olmak.

D) Zamanında okulda olmak.

3. Düşüncelerimizi özgürce söyleyebilmek.

Bir ailede büyümek.

Kütüphaneye gitmek.

Çantamızı hazırlamak.

Yukarıdakilerden kaç tanesi haklarımız arasında yer alır?

A) 1 B) 2 C 3 D) 4

4. Rollerimizin gerektirdiği bazı sorumluluklar vardır.

Buna göre, aşağıdaki rol – sorumluluk eşleştirmele-rinden hangisi doğrudur?

A) Polis – Hastaları tedavi etmek.

B) Hemşire – Sınıfı temizlemek.

C İtfaiyeci – Yangına müdahale etmek.

D) Hademe – Güvenliği sağlamak.

5. Ben, çevremdekiler için farklı şekilde tanımlanırım. Örneğin annemin kızı,

kardeşimin ablası, dans kulübünde balerin ya da okulda öğrenci. Bu durumun nedenini

söyler misiniz?

Merve’nin sorusunun cevabı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Haklarının ve sorumluluklarının olması

B Bulunduğu gruplardaki rollerinin farklı olması

C) Çevresinde sevilen biri olması

D) Beşinci sınıfta okuması

6. ...............................?...............................

Barınma Hakkı

Yaşama Hakkı

Düşünce Özgürlüğü

Din ve Vicdan Özgürlüğü

Verilen bilgilere başlık olarak aşağıdakilerden hangi-si getirilmelidir?

A) Devletin vatandaşlarına karşı olan sorumlulukları

B Hak ve özgürlüklerimiz

C) Vatandaşların ülkelerine karşı sorumlulukları

D) Çevremize karşı olan sorumluluklarımız

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

17

Notlar


Çocuk HaklarıDers – 04

Dikkat

Ülkelerin yasa-

larca belirlediği

yaş ve sınır-

ların altındaki

hiçbir çocuk işçi

olarak çalıştırı-

lamaz.

ÇOCUK HAKLARI Her birey 18 yaşına gelene kadar çocuk kabul edilir. Çocuk hakları, kanunlar ve insani

değerler açısından tüm dünya çocuklarının doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, ya-

şama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının

hepsidir.

Çocuk haklarının korunması için, 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafın-

dan “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir. Bu nedenle 20 Kasım “Çocuk

Hakları” günü olarak kutlanmaktadır.

Türkiye, Birleşmiş Milletler Cemiyeti’nin bir üyesi olarak “Çocuk Haklarına Dair

Sözleşme”yi 14 Eylül 1990 yılında kabul etmiştir.

Çocuk Hakları: Yaşamak her çocuğun en temel hakkıdır. Çocukların

yaşamını korumak herkesin ilk görevidir.

Her çocuğun, tıbbi bakım, sağlık hizmeti veren kuruluşlar-

dan yararlanma hakkı vardır.

Her çocuğun sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vardır.

Her çocuğun isim, vatandaşlık, anne ve babasını bilme ve

onlar tarafından bakılma hakkı vardır.

Çocukların her türlü şiddet ve sömürüye karşı korunma hakkı

vardır.

Çocukların düşüncelerini söyleme ve seçme hakkı vardır

UNICEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) Çocuk

Haklarının korunması için Birleşmiş Milletler tarafından

kurulmuştur. Amacı, dünya çocuklarına yardım etmek ve

raporlar hazırlayarak çocukların yaşadığı zorlukları dün-

yaya duyurmaktır.

Ülkemizde, Milli Eğitim Bakanlığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Da-

rüşşafaka gibi kurumlar çocukların korunmasına ve haklarının korunmasına yönelik

çalışmalar yapmaktadır.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER



Çocuk Hakları

1. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanları “D”, yanlış olanları “Y” yazınız.

D / Y1. Çocuklar eğitim haklarını ailelerinin izni ile kullanabilirler.

2.Her çocuğun eğitim görme, sağlıklı bir çevrede yaşama, yeteneklerini geliştirme, yeterli beslenme, barınma,

hakkı vardır.

3. Hiç kimseye din, dil, ırk, renk, cinsiyet ayrımı yapılamaz.

4. Çocuklar ağır işlerde çalıştırılabilir.

5. 15 yaşına kadar her birey çocuk sayılır.

6. Çocuklar haklarını babalarının izni ile kullanabilirler.

7. Her çocuğun isim ve vatandaşlık hakkı vardır.

8. Birleşmiş Milletler tarafından kurulan UNİCEF tüm dünyadaki çocuklara yardım etmek amacı ile kurulmuştur.

2. Verilen metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

Çocuk hakları, hem kanunen hem ahlaki olarak dünya üzerindeki bütün çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim,

sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının hepsine denir. Çocuk haklarının

korunması konusunda uluslararası kuruluşlar ve devletler çalışmalar yürütmelerine karşın çocuklara yönelik hak ihlalleri sıkça

yaşanmaktadır. Bu hak ihlallerinin başında çocukların bedensel ve ruhsal yapılarına uygun olmayan işlerde çalıştırılmaları gel-

mektedir. Bunun yanında başta kız çocukları olmak üzere birçok çocuğun eğitim hakları engelleniyor. Bunun en temel nedeni

ailelerin gelenekçi yapıları ve eğitim kurumlarının yetersizliği geliyor. Yoksul ülkelerde çocuklar yeterli gıda alamamak ve temiz

su kaynaklarının olmaması nedeniyle çok küçük yaşlarda hayatlarını kaybedebiliyorlar. Unutulmamalıdır ki çocuklar bedensel

ve ruhsal yönden savunmasızdırlar. Bu nedenle çocukları korumak tüm bireylerin temel sorumluluğu ve insanlık vazifesidir.

Çocuk hakları nedir?

................................................................................................................................................................................................................................................

Çocukların eğitim görememelerinin en temel sebepleri nelerdir?

................................................................................................................................................................................................................................................

Yoksul ülkelerdeki çocuk ölümlerinin nedenleri nelerdir?

................................................................................................................................................................................................................................................

Çevrenizde hakları engellenen çocuklar var mı? Varsa hangi hakları engellenmektedir?

................................................................................................................................................................................................................................................

Y

Y

Y

Y

D

D

D

D

Maddi olarak birçok zarar vermiştir.

Hem kanunen hem ahlaki olarak dünya üzerindeki bütün çocukların doğuştan sahip olduğu hakların tümüne denir.

Yeterli gıda almamak ve temiz su kaynaklarının olmaması

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Çocuk HaklarıTest – 04

1. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesini imzala-

yan tüm devletler; Çocukların bilgi edinme ve yetenek-

lerini geliştirebilmeleri için gerekli koşulları sağlamakla

yükümlüdür.

Buna göre devletlerin çocuklara;

I. Eğitim görme

II. Barınma

III. Oyun oynama

haklarından hangilerini sağlamak zorunda olduğu söylenebilir?

A Yalnız I B) I ve III

C) II ve III D) I, II ve III

2. Her çocuğun dinlenme, boş zamanını değerlendirme,

oyun oynama, kültürel ve sanatsal yaşama serbestçe

katılma hakkı vardır.

Metinde aşağıdaki çocuk haklarının hangisinden söz edildiği söylenebilir?

A) Korunma B Gelişme

C) Yaşama D) Sağlık

3. Birleşmiş Milletler, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme-sinin tanıdığı haklardan yararlanabilmenin tek koşulu aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlkokul mezunu olmak.

B) Avrupa Kıtasında yaşamak.

C 18 yaşından küçük olmak.

D) Okula gidiyor olmak.

4. I. UNICEF

II. TEMA

III. Çocuk Esirgeme Kurumu

IV. Milli Eğitim Bakanlığı

Yukarıdakilerden hangilerinin çocuk haklarının geliş-tirilmesi ve çocukların korunması için çalışma yaptığı söylenebilir?

A) I ve II B) I ve IV

C) II ve III D I, III ve IV

5. 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır ve Çocuk Hakla-

rına Dair Sözleşme’ de belirtilen bütün haklara sahiptir.

Buna göre aşağıdaki haklardan hangisi çocuklara ta-nınmamıştır?

A) Yaşama hakkı B) Oyun oynama hakkı

C Ehliyet alma hakkı D) Eğitim hakkı

6. Çocukların savaşlardan, uyuşturucudan, tehlikeli araç-

lardan uzak tutulması ve tehlike durumlarında öncelikli

olarak kurtarılması hakkı vardır.

Metinde çocukların aşağıdaki haklarının hangisinden söz edilmiştir?

A) Barınma hakkı

B Şiddet ve sömürüden korunma hakkı

C) Düşüncelerini özgürce söyleme hakkı

D) Eğitim hakkı

7. Aşağıdakilerden hangisi çocukların gelişimini koru-yucu haklardan biri değildir?

A) Çocukların oyun oynama ve yeteneklerini geliştire-

bilme hakkı vardır.

B) Her çocuğun yeterli beslenme, ve dinlenme hakkı

vardır.

C) Her çocuğun eğitim hakkı vardır.

D Her çocuğun isim, vatandaşlık, anne ve babasını bil-

me hakkı vardır.

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER


Çocuk HaklarıTest – 04

8. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 13. maddesinde “Her

çocuk düşüncesini özgürce açıklama hakkına sahiptir.”

ifadesi yer almaktadır.

Bu madde, çocukların sahip olduğu haklardan hangi-siyle ilgilidir?

A) Oyun hakkı

B) Sağlık hakkı

C) Dinlenme ve eğlenme hakkı

D Düşünce ve ifade özgürlüğü

9.

Çocuklar, tedavi

hizmeti veren kuruluş-

lardan yararlanabilir.

Gülşen

Kadir

Eda

Çocukların oynama,

eğlenme ve uygun

eğlence etkinliklerine

katılma hakkı vardır.

Çocuklar, ekonomik

sömürü ve tehlikelerden

uzak tutulmalıdır.

Yukarıdaki öğrencilerin ifadeleri ile aşağıda verilen çocuk hakları eşleştirildiğinde hangi seçenek dışta kalır?

A İsim hakkı B) Sağlık hakkı

C) Oyun hakkı D) Korunma hakkı

10.

Çocuk hakkı

ihlallerine tepki

gösterilmelidir.

Ali

Erdal

Nihan

Çocuklar,

her alanda

istediği gibi

davranmalıdır.

Çocukların beden ve

ruh sağlığına zarar

verecek davranışlardan

kaçınılmalıdır.

Yukarıdaki öğrencilerden hangisi, çocuk haklarıyla ilgili doğru bilgi vermiştir?

A) Yalnız Ali B) Yalnız Nihan

C Nihan ve Erdal D) Ali, Nihan ve Erdal

11. Merhaba benim adım Ezgi, 5. sınıfa gidiyorum.

Haklarımın yanı sıra sorumluluklarımın da

olduğununun bilincindeyim.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Ezgi’nin ifadesin-de geçen sorumluluklarına örnek gösterilemez?

A) Ödevlerini zamanında yapmak

B Okulun kütüphanesinden yararlanmak

C) Anne ve babasına saygılı davranmak

D) Sınıf eşyalarını bilinçli kullanmak

İSABET Y

AYINLA

RI

ÇÖZÜMLER

økı sağlar. SABET YAYINLARI ÇÖZÜMLER°LG... · ygula ˜sabe Defteri ile Öıren - Çöz - Kazan 7 Sosyal Bilgiler Hayatımızda 1. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanları

Documents