K ] N K R K K aa - deccanland.com

Jan

Land

Decc

anDec

can

3 »qe] ` 2021

"CHANDRAM" 3-6-712/2, St.No. 12, Himayatnagar, Hyderabad - 500 029. Fax: 040-27635644Mobile: 9030626288

E-mail: [email protected] website : www.deccanland.com

eTTK∫Á‘·+

#˚sê´ Ÿ qø±• ø£fi¯

#sê´ Ÿ Ák˛ÿ Ÿ ô|sTT+Ï+>¥ nH~ qø±• ÄsYº≈£î kÕúìø£ Á|ü‘´ø£

XË’*ì CÀ&ç+∫q Vü≤düÔø£fi¯. ‘Ó\+>±D≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq

n<äT“¤‘·ø£fi≤s¡÷bÕ\qT Ç+<äT˝À #·÷&Ée#·TÃ. á XË’* ‘Ó\+>±D˝À

e÷Á‘·y˚T ø±qedüTÔ+~. MÏH˚ |ü≥+ u§eTà\T>± e´eVü≤]düTÔ+≤s¡T.

|òæ Ÿà s√ Ÿ, ø±$Tø˘ Ádæº|t ‘·s¡Vü‰˝À á |ü≤\T |ü⁄sêD>±<Ûä\qT,

Ç‹Vü‰kÕ\qT $e]düTÔ+≤sTT. kÕ<Ûës¡D+>± C≤q|ü<ä |ü⁄sêD≤\,

∫qï ∫qï ø£<∏ä\≈£î <äèX¯ s¡÷|ü+ MÏ À ñ+≥T+~. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT á

ø£fi¯ <˚X¯+˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&Ü ÁbÕ#·Ts¡´+˝À ñ+&ç+~.

mø£ÿ&çø£ø£ÿ&É á ø£fi¯ ÁbÕ+rj·T $•wüº‘·\qT bı+~ ˇø√ÿ #√≥

ˇø√ÿ XË ’*>± ù|s=+~+~. kÕúìø£ dü+Á|ü<ëj·÷\T, Ä#ês¡

e´eVü‰sê\T á ø£fi¯qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dü÷Ô e#êÃsTT. n<˚ $<Ûä+>±

#˚sê´ Ÿ |ü≥+ ∫Á‘ê\T ‘Ó\+>±D˝À u≤>± ù|s=+<ësTT. °M\T,

dæìe÷\, ø£+|üP´≥s¡¢ sêø£‘√ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ á ø£fi¯ düqï–\T¢‘·÷

e∫à ∫es¡≈£î #sê´ Ÿ Á>±e÷ìï ∫e]kÕúq+>± #düTø=ì dæús¡|ü&ç+~.

4 »qe] ` 2021

˝ÒK\T

<äø£ÿHé ≤´+&é q÷s¡e dü+∫ø£2012 ôdô|º+ãsY À ‘=* dü+∫ø£ yÓ\Te&çq <äø£ÿHé ˝≤´+&é

e÷dü|üÁ‹ø£ 2020 &çôd+ãsY≈£î 100 e÷kÕ\qT |üP]Ô #düT≈£îqï<äì

dü+bÕ<ä≈£î\T ‘Ó*j·TCÒj·T&É+ #ê˝≤ dü+‘√wü+. n|ü&˚ e+<ä

e÷kÕ\T |üP]Ô#˚düT≈£îqï<ä+fÒ ÄX¯Ãs¡ +>± e⁄+~. yÓTT<äÏ |üÁ‹ø£

zô|ì+>¥ n|ü&ÉT ¬ø.sêeT#·+Á<äeT÷]Ô, |òüT+≤ #·Áø£bÕDÏ ‘·~‘·s¡T\T

Vü‰»¬s’q Ä ø±s¡ Áø£eT+˝À H˚qT ≈£L&Ü bÕsƒ¡≈£î&ç>± bÕ˝§ZHêïqT.

‘Ó\+>±D ]k˛sY‡ ôd+≥sY (°ÄsYd”), bò s¡+ |òüsY m u…≥sY ôV’≤Á<ëu≤<é

<ë«sê y˚T<Ûëe⁄\T, ì|ü⁄DT\T, kÕe÷õø£ e´≈£îÔ\ <ë«sê dü\Vü‰\T,

dü÷#·q\T d”«ø£]+∫ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘Ó*j·T |üs¡#·&É+˝À <äø£ÿHé ≤´+&é

ø£èwæ nyÓ÷|òüT+. ‘Ó\+>±D düs¡«‘√_Ûeè~∆øÏ Á|üuÛÑT‘·«+ #|üϺq $$<Ûä

dü+πøåeT |ü<∏äø±\T, y˚T<Ûëe⁄\ Ç+≥s¡÷«´\T, ø£s√Hêô|’ ì|ü⁄DT\

dü÷#·q\T ‘Ó*j·TCÒdæq <äø£ÿHé ˝≤´+&é≈£î Á|ü‘˚ ø£ ø£è‘·»„‘·\T.

` _. y˚DT>√bÕ˝Ÿ, ôV’≤<äsêu≤<é

ì>∑]« y˚eTT\ ô|s¡Te÷fi¯ófleT+∫ eTìwæ>±, ì>∑]«>± >∑T]Ô+|ü⁄ ñqï ô|s¡Te÷fiófl ‘Ó\T>∑T

dü+düÿè‹ n+‘ê ˇø£ÿfÒ nsTTHê ‘Ó\+>±D dü+düÿè‹˝À ø=+‘·

_Ûqï‘·«+ ñ+<ä+≤s¡T. uÛ≤wü À, j·÷dü À Á|ü‘˚ ø£‘· ñ+<ä+≤s¡T.

mì$T~ e+<ä\ dü+e‘·‡sê\≈£î ô|’>± Ç‘·s¡ C≤rj·TT\T ‘Ó\+>±D

ÁbÕ+‘êìï bÕ*+#ês¡T. ‘Ó\T>∑T #·<äe&É+,sêj·T&É+ ìùw~Û+|üã&ɶ

s√E˝À¢ ≈£L&Ü ‘Ó\+>±D Á|ü»\T yê] uÛ≤wüqT, j·÷düqT |ü~\|üs¡TÃ

≈£îHêïs¡ì ‘Ó*j·T CÒXÊs¡T. ‘Ó\+>±D C≤rj·÷*ï |ü]s¡øÏå+#·&É+

‘·q ø£s¡Ôe´eTì uÛ≤$+#ês¡T. Ç˝≤ yês¡T ùdø£]+∫q C≤rj·÷\T

ª‘Ó\+>±D C≤rj·÷\Tµ ù|s¡T‘√ 1998˝À 270 ù|J\ |ü⁄düÔø£+

Á|ü#·T]+∫q+<äT≈£î dü+‘√wü+>± ñ+~. ª|æÁs¡\T #·÷dæ |”≥\T y˚ùd

ø±\+µ˝À ≈£L&Ü y˚eTT\ ô|s¡Te÷fi¯fl >∑÷]à ‘Ó*j·TCÒdæq &܈ˆ

<˚esêE eTVü‰sêE≈£î <Ûäq´yê<ë\T.

` ÄsY. sêCÒXŸ, ø£Ø+q>∑sY

<äø£ÿHé ˝≤´+&é e÷dü|üÁ‹ø£ ISSN (International Standard

Serial Number) ÄyÓ÷<ä+ bı+~q<äì ‘Ó*j·TCÒj·T&ÜìøÏ

dü+‘√wædüTÔHêï+. e÷ ISSN 2581`3188. Á|üeTTK, W‘ê‡Væ≤ø£,

|ü]XÀ<Ûä≈£î\T ‘·eT |ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£, $X‚¢wüD≤‘·àø£ s¡#·q\qT Á|ü#·T]+|ü

CÒdæ $ìjÓ÷–+#·Tø√e&É+ <ë«sê ÁbÕ#·Ts¡ + #˚düTø√e&ÜìøÏ á

dü<äeø±XÊìï dü~«ìjÓ÷>∑|üs¡T#·Tø√yê\ì ø√s¡T‘·THêï+.

s¡#·sTT‘·\T ‘·eT s¡#·q\qT |ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷ :

ªª#·+Á<ä+µµ 3-6-712/2, St.No. 12, Himayatnagar,Hyderabad - 500 029 Telangana.dü+Á|ü~+#·e*‡q Ä|ò”dt bò Hé : 9030626288E-mail: [email protected]: www.deccanland.com ` m&ç≥sY

|ü]XÀ<Ûä≈£î\≈£î X¯óuÛÑyês¡Ô <äø£ÿHé ˝≤´+&é≈£î ISSN ÄyÓ÷<ä+

5J f…ø±ï\JkÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„qyÓTÆq 5J f…ø±ï\J >∑T]+∫ |ü⁄≤º

ô|<ä›zãT ÒdüT $X‚¢wüD #ê˝≤ u≤>∑T+~. 4J 5J e´‘ê´kÕ\qT,

yÓTs¡T¬>’q ùde\ >∑T]+∫ ‘Ó*j·TCÒdæq rs¡T nyÓ÷|òüT+. Äs√>∑

s¡+>∑+, s¡yêD≤s¡+>∑+, q>∑sê\T eT]j·TT >∑èVü‰\˝Àì yês¡T

düT<ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ì ùdïVæ≤‘·T\T, ã+<ÛäTe⁄\‘√ m˝≤+Ï

nes√<Ûë\T Ò≈£î+&Ü M&çjÓ÷ø±*+>¥ >∑T]+∫, ‘·≈£îÿe $<äT´‘Y

$ìjÓ÷>∑+, e´ekÕj·Ts¡+>∑+, $<ë´s¡+>∑+ ‘·~‘·s¡ s¡+>±˝À¢ ø£*π>

ãVüQfi¯ Á|üjÓ÷»Hê\qT #ê˝≤ #·ø£ÿ>± $e]+#ês¡T. 5J

|üsê´es¡D≤ìøÏ m˝≤ yT\T #düTÔ+<√ $e]+#ês¡T. n˝≤π> düe÷#ês¡

Á|ükÕs¡ e´edüú À eTÚ[ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ\T, yÓTs¡T¬>’q eTÚ*ø£ kÂø£sê´\T

ø£*Œ+#ê\+fÒ <ë<ë|ü⁄ 70 _*j·THé &Ü\s¡¢ n<äq|ü⁄ ô|≥Tºã&ÉT\T

e+Ï Á|ü‹≈£L\‘·\T ≈£L&Ü $|ü⁄\+>± ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.

` >±j·TÁ‹, dæ~∆ù|≥

>∑Ts¡TÔ #˚dæq u≤<Ûä ‘·\Te÷qe Vü≤≈£îÿ\ y~ø£ ªq>∑s¡+˝À eTq bÕÁ‘·µ yê´dü+ <ë«sê

bÂs¡TìøÏ ñ+& |ü]$T‘·T\T, u≤<Ûä ‘·\T >∑T]+∫ ‘Ó*j·TCÒdæq+<äT≈£î

ø£è‘·»„‘·\T. düTy˚>± yê´dü+ d”&ûm|òt&û »qT´ |üØø£å\≈£î ø°\ø£+

|ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£ n+XÊ\ô|’ |òæ+>∑sY Á|æ+Ï+>¥ n+&é &Éj·÷>∑ïdæºø˘‡

>∑T]+∫ #·ø£ÿ>± $e]+#ês¡T. ≈£î\eè‘·TÔ\T ø£qTeTs¡T¬>’ b˛‘·Tqï

H˚Ï j·÷+Á‹ø£ ø±\+˝À #·]‘· n+~+∫q yê´dü+ ª>=+>∑&ç µ

#ê˝≤ u≤>∑T+~. #˚‹ eè‘·TÔ\T eT∞¢ nedüs¡eTH˚ ≤ >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T.

` m+. sêCÒX¯«], ø£s¡÷ï\T

>∑Ts¡T≈£î˝≤\ n_Ûeè~∆Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+ @s¡Œ&çq ‘·sê«‘· >∑Ts¡T≈£î\ bÕsƒ¡XÊ\\T

ã˝Àù|‘·+ nsTTq $<Ûëq+, á bÕsƒ¡XÊ\\ ø√dü+ #˚dæq Ks¡TÃ\T

>∑D≤+ø±\‘√ düVü‰ eT+Á‹ ø=|ü\ áX¯«sY #ê˝≤ #·ø£ÿ>±

‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ‘Ó\+>±D≤˝À md”‡\ ø√dü+ Á|üyXô|Ϻq |ü<∏äø±\T,

md”‡ düuŸ bÕ¢Hé, md”‡\ Á|ü‘˚ ø£ n_Ûeè~∆ ì~Û @sêŒ≥T˝À ôd+≥sY

|òüsY <ä[‘Y düº&ûdt bÕÁ‘· >∑T]+∫ ≈£î|ü¢+>± ‘Ó*bÕs¡T.

` m. |ü<äà, es¡+>∑ Ÿ

5 »qe] ` 2021

$wüj·Tdü÷∫ø£

˝À|ü* ù|J˝À¢...

ª<äø£ÿHé ≤´+&éµ˝À n#·Ãe⁄‘·Tqï s¡#·q\˝À e´ø£ÔeTe⁄‘·Tqï n_ÛÁbÕj·÷\ìï+Ï‘√ dü+bÕ<ä≈£î\≈£î

@ø°uÛ≤e+ ñ+&Ü*‡q nedüs¡+ Ò<äT. ª<äø£ÿHé ≤´+&éµqT |üsê´es¡D, yês¡dü‘·« dü+|ü<ä, JeyÓ’$<ä

n_ÛÁbÕj·T y˚~ø£>±, sê»ø°j·÷]úø£, kÕe÷õø£ $X‚¢wüD≤y˚~ø£>± r]Ã~<ë›\qï<˚ e÷ dü+ø£\Œ+.

n+<äT≈£î nqT>∑TD+>±H nìï s¡ø±\ n_ÛÁbÕj·÷\≈£î, _ÛHêï_ÛÁbÕj·÷\≈£L kÕúq+ ø£*Œ+#ê\qï~

e÷ ñ<›X+.$$<Ûä s¡+>±˝À¢ ì|ü⁄DT\ s¡#·q\qT n+~+#·&É+ <ë«sê Äj·÷ n+XÊ\ô|’, |ü]cÕÿs¡

e÷sêZ\ô|’ bÕsƒ¡≈£î˝À¢ ne>±Vü≤q ô|+bı+~+#·&Éy˚T ª<äø£ÿHé ˝≤´+&éµ \ø£å +.

dü+|ü⁄Ï: 9 dü+∫ø£ : 5 ù|J\T : 60

kÕe÷õø£, sê»ø°j·T e÷dü|üÁ‹ø£

DECCAN LAND

"CHANDRAM" 3-6-712/2, St.No. 12,Himayatnagar, Hyderabad - 500 029

TELANGANA

Mobile: 9030626288 Fax: 040-27635644

E-mail: [email protected] : www.deccanland.com

»qe] - 2021

ø£è‘·»„‘·\T

<äø£ÿHé ˝≤´+&é e÷dü|üÁ‹ø£≈£î

dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T n+~+∫q

&܈ˆ mdt. s¡|òüTT≈£î e÷ ø£è‘·»„‘·\T.

dü+bÕ<ä≈£î\T

eTDÏø=+&É y˚<ä≈£îe÷sY9848044713

[email protected]

düVü‰j·T dü+bÕ<ä≈£î\T

ø£≤º Á|üuÛ≤ø£sY

E>±wt $*

düs¡Tÿ´˝ÒwüHé

ôV≤#Y. yÓ÷Vü≤Hé ≤ Ÿ

yêDÏ»´ Á|üø£≥q\T

düj·T´<é U…’»sY uÛ≤wü

9030626288

bòıÀÁ>±|òüsY

Ï.kÕ«$T

8374995555

ø£esYù|J

#˚sê´ Ÿ qø±•

∫Á‘ê\T

≈£L¬sfi¢ lìyêdt

layout & composing @

CHARITHA IMPRESSIONS

printed @ DECCAN PRESS

ÄC≤e÷u≤<é, ôV’≤<äsêu≤<é 500 020.

ø±sê´\j·T ∫s¡THêe÷

ISSN 2581-3188

uÀj·T »+>∑j·T´ ................................................................ y˚T¬s&ç¶ j·÷<ä–] ¬s&ç¶ ..................... 6

düe÷#ês¡ ø±\Twü +... (m&çÀ]j·T Ÿ) ..........................................................m+. y˚<ä≈£îe÷sY ........................ 7

ì»yÓTÆq n+uÒ<äÿ¬s’Ÿ ¬ø.ÄsY.Ms¡kÕ«$T ................................... dü+–XËϺ lìyêdt ...................... 9

bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç ø=+&É|ü]Ô ‘Ó\T>∑T XÊdüq+ ....................... áeTì •eHê–¬s&ç¶ .................. 12

eTs¡T|ü⁄sêì e÷<äqïù|≥ ....................................................... |üs¡edüTÔ ˝ÀπøX¯«sY .................... 15

ns¡“Hé ˝≤´+&é $<ÛëHê\T ` dæ° bÕ¢ì+>¥ ................................ sêCÒXŸ mdt bÕ&é πø .................... 17

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J .......................................................... |ü⁄≤º ô|<ä› zãT ÒdüT ................... 23

X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ô|’ Á>∑Vü‰+‘·s¡yêdüT\ Je+ ............................... &܈ˆ ãTÁs¡ eT<ÛäTdü÷<äHé¬s&ç¶ .............. 26

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘·+ ......................................................... l<ÛäsYsêyé <˚XŸbÕ+&˚ .................. 27

#˚sê´ Ÿ Ák˛ÿ Ÿ ô|sTT+Ï+>¥ ............................................................ #·]‘· ............................. 35

Á|ü‘˚ ø£ sêÁwüº+˝À <˚yê\j·÷\ n_Ûeè~∆ ...................................... ø£≤º Á|üuÛ≤ø£sY ....................... 37

düTdæús¡‘·, n_Ûeè~∆, UN SDGs ....................................... eTôV≤»;Hé ......................... 41

18, 19 X¯‘êu≤›\˝À uÛÖ‹ø£ >∑DÏ‘· XÊÁkÕÔ\T ....................... Hê>∑dü÷] y˚DT>√bÕ Ÿ ................ 43

$C≤„qXÊg Á|üjÓ÷>±\T ` yÓHÓï˝À¢ $Vü‰s¡+ø±<äT`7 ............... &܈ˆ \#·Ãj·T´ >±+&É¢ ................... 45

u≤düs¡ À C…’qãdü<äT\T, XÊdüHê\T .................................... lsêyÓ÷E Vü≤s¡>√bÕ Ÿ ................ 47

kÕVæ≤‘· +˝À ø√s¡Tº\T ` #·≤º\T .................................... eT+>±] sêCÒ+<äsY (õ+uÀ) ............. 49

e]˝À e#à N&É |”&É\T eT]j·TT yêÏ ìyês¡D ........................ ≈£î\ lìyêdt ....................... 51

‘Ó\+>±D ÁbÕNq •yê\j·÷\T .................................... <ë´eq|ü*¢ dü‘· Hêsêj·TD ............. 53

eTTdæ ≤$&É ` kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ .................................................. u≤\#Ó*$T ......................... 56

|ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+ .................................................................... <äø£ÿHé q÷´dt ........................ 58

6 »qe] ` 2021

eTVü≤˙j·TT\T

($T>∑‘ê 8e ù|J˝À)

ªø£èwæ e⁄+fÒ eTqTwüß´\T ãTTwü߽֑ês¡T eTVü‰ |ü⁄s¡Twü߽֑ês¡Tµ

nqï~ &܈ˆ uÀj·T »+>∑j·T´ $wüj·T+˝À nø£ås¡dü‘· +. ø£$, ø£<∏ä≈£î&ÉT,

Hê≥ø£ø£s¡Ô, qe˝≤ø±s¡T&ÉT, u≤\kÕVæ≤‘· s¡#·sTT‘· mHÓïH√ï Á|üÁøÏj·T\˝À¢

~≥º »+>∑j·T´ n‹ kÕe÷q´ ìs¡Tù|<ä <ä[‘· ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄Ϻ

Ç+‹+‘Ó’ e≥T&ç+‘Ó’ nqï≥T¢ n+#Ó\+#Ó\T>± m~– ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤r

#·]Á‘· À ÄDÏeTT‘· +˝≤ ì*#ês¡T.

ìC≤+ ìs¡+≈£îX¯bÕ\q, s¡C≤ø±s¡¢ <Ís¡®Hê´\T, <=s¡\T,

<˚XŸeTTUŸ\ Ä>∑&Ü\T Á|ü»\qT uÛÑj·TÁuÛ≤+‘·T\T #˚düTÔqï s√E\T. 1

nø√ºãsY 1942˝À q\¢>=+&É õ˝≤¢ Àì |ü+‘·+– nH˚ e÷s¡TeT÷\

Á>±eT+˝À »+>∑j·T´ »ìà+#ê&ÉT. M] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T m\¢eTà, eT\¢j·T´.

¬sø±ÿ&ç‘ &=ø±ÿ&Ó ≈£î≥T+ã+. ì‘· + ≈£L* ¬ø[‘ >±ì

|üP≥ >∑&Éeì |ü]dæú‹. n‹ù|<ä <ä[‘· ≈£î≥T+ã+˝À

|ü⁄Ϻ dü«j·T+ø£èwæ‘√ kÕVæ≤‘·´ •KsêÁ>∑+ #˚sê&ÉT

»+>∑j·T´.

|ü˝…¢≥÷fiÀ¢ |ü⁄Ϻ ô|s¡>∑&É+ e\¢ Á>±MTD

yê‘êes¡D+ ‘·q C≤‹ »qT\ u≤<Ûä\qT ns¡ú+

#düT≈£îHêï&ÉT. n+≥sêì‘·q+, ≈£î\ $eø£å ø±s¡D+>±

»+>∑j·T´qT bÕ≥XÊ\˝À <ä÷s¡+>± ≈£Ls√Ãu…fÒºyês¡T.

mìï nee÷Hê\T m<äT¬s’Hê m<äTs=ÿì »+>∑j·T´

q\¢>=+&É˝À &çÁ^ #·<äTe⁄ |üP]Ô#˚XÊ&ÉT. ãdüT‡

øÏsêsTT Òø£ q\¢>=+&É≈£î q&ç∫yÓ[¢ #·<äTe⁄≈£îHêï&ÉT.

ôd\e⁄s√E˝À¢ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\‘√ ≈£L*øÏ yÓfi‚¢yê&ÉT. Çìï

ø£cÕº\T |ü&ܶ&ÉT ø£qTø£H˚ ‘·q s¡#·q˝À¢ <ä[‘·T\ J$‘ê\qT ø£fi¢≈£î

ø£Ïºq≥T¢ #·÷|æ+#ê&ÉT. ù|<ä\ y<äq\T #·÷dæq »+>∑j·T´ #·<äTe⁄≈£îH

s√E˝À¢H˚ ªø£wüºdüTU≤\Tµ HêÏø£ sêXÊ&ÉT. &çÁ^ |üP]Ôø±>±H˚ q\¢>=+&É

Áf…»Ø ø±sê´\j·T+˝À ø£¢sYÿ ñ<√´>∑+˝À #˚sê&ÉT. m.Ï.y√.>± |ü<äM

$s¡eTD #˚XÊ&ÉT.

‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝À »+>∑j·T´~ $•wüºkÕúq+. nìï kÕVæ≤r

Á|üÁøÏj·T\˝À n+<Óy˚dæq #˚sTT. n+<ä]˝≤>±H˚ »+>∑j·T´ eTT+<äT>±

ø£$‘·«+ sêXÊ&ÉT. Ä ‘·sê«‘· ø£<∏ä\T, qe\\T, HêÏø£\T, u≤\kÕVæ≤‘· +

‘·q<Ó’q XË’*˝À sêXÊ&ÉT. @~ sêdæHê ‘·qT q$Tà+~ ìø£ÿ∫Ã>±,

ìs¡“¤j·T+>± sêdæ bÕsƒ¡≈£î\ eTqïq\qT bı+<ë&ÉT. yês¡T sêdæq

kÕVæ≤r Á|üÁøÏj·T˝À¢ ˇø√ÿ<ëì >∑T]+∫ |ü]o*<ë›+.

q&ÉTdüTÔqï #·]Á‘·, yÓ\T‘·Ts¡T, uÛÀ»ø£$‘·\T, |ü+#·Hêe÷ Ç$

yês¡T sêdæq ø£$‘ê dü+|ü⁄≤\T.

Çø£ ø£<∏ä\ $wüj·÷ìø=ùdÔ ˝Àø£+, >=Á¬s\T, m#·Ã]ø£, <äTqï

s¡+>∑T\T, NeT\T, ‘Ó\+>±D yÓ‘·\T, uÛÀ» ø£<∏ä\T, u§eTà\T, ñ|ü

˙s¡T, Ç|üŒ|üP\T, ÄyÓT, n&É$|üP\T, u§>∑TZ\T <ë<ë|ü⁄ 14 ø£<∏ä\

|ü⁄düÔø±\T yÓ\Te]+#ê&ÉT »+>∑j·T´. 200ô|’ ∫\T≈£î ø£<∏ä\T M]

ø£\+ qT+&ç yÓ\Te&ܶsTT.

Çø£ qe˝≤ kÕVæ≤‘· +˝À C≤‘·s¡ 1978˝À, z>∑&É+ 2003˝À,

|ü⁄≥TºeT#·Ã 2011˝À e#êÃsTT.

u≤\kÕVæ≤‘·´+˝À ã&ç˝À #Ó|üŒì bÕsƒê\T, >∑T»®q >∑÷fi¯ófl,

Ä≥\bÕ≥\T, e÷≥\ Ä≥\T, ø=‘·Ô bÕsƒê\T, eTq H˚‘·\T, °M

eTT#·Ã≥T¢ yÓTT<ä\>∑T |æ\¢\ |ü⁄düÔø±\T |æ\¢\ eTqdüT\qT s¡+õ+|ü

#˚XÊsTT.

J$‘· #·]Á‘·\ $wüj·÷ìø=ùdÔ uÛ≤s¡‘·s¡‘·ï n+uÒ<äÿsY,

düeT‘êyê~ »>∑JeHésêyéT, ¬ø.ÄsY. Hêsêj·TDHé, >∑Ti¿+ C≤wüßyê

|ü⁄düÔø±\T sêXÊs¡T. <ë<ë|ü⁄ j·÷uÛ…’ ô|’∫\T≈£î |ü⁄düÔø±\T yÓ\Te]+#ê&ÉT.

ejÓ÷»q kÕVæ≤‘· +˝À eTT+<äT#·÷|ü⁄, ‘√uÀ&ÉT ‘=&É>√düT≈£î+fÒ,

dü«j·T+ ìs¡íj·T+, q÷´yÓ÷ìj·÷ yÓTT<ä …’q$. Ç˝≤

nìï Á|üÁøÏj·T\˝À¢ ‘·q<Ó’q XË’*˝À n≥º&ÉT>∑T esêZ\

s¡#·sTT‘·>± ì*#ê&ÉT »+>∑j·T´. Çø£ ø=ÿø£ÿ Á|üÁøÏj·T

>∑T]+∫ |ü]o*<ë›+.

eTT+<äT>± ø£$‘·«+ >∑T]+∫ #·÷<ë›+.

»+>∑j·T´~ düs¡fi¯yÓTÆq ø£$‘·«+. eTTK´+>± $T˙

ø£$‘·«+ Äj·Tq ø£‘· +‘· Çwüº+. kÕe÷õø£ düŒèVü≤

e⁄qï ø£$‘·«+, eT÷&ÛÉ qeTàø±\T, ≈£î\ $eø£å, <√|æ&û\

MT<ä m≈£îÿu…Ϻq kÕVæ≤r u≤D+ »+>∑j·T´ ø£$‘·«+.

yê] ªbÕe⁄sê\Tµ ø£$‘· ÄDÏeTT‘· +. m+‘√

ù|s¡T ‘Ó∫Ã+~.

Ä\j·T >√|ü⁄sê\ qT+&ç m–]q bÕe⁄sê\T

Á|üuÛÑTe⁄ ÁbÕs¡úq ø√dü+ bòÕdüºsY ‘·\T|ü⁄ ‘Ó]∫q|ü⁄&ÉT m–]q bÕe⁄sê\T

n˝≤¢ôVA nø£“sY eTÚ»yéT |æ\T|ü⁄≈£î m–]q bÕe⁄sê\T

n˙ï ø£*dæ ‹s¡T>∑T‘·THêïsTT. n˙ï ø£*‡ ‹+≥THêïsTT. ø±ì

|üPC≤] bòÕdüºsY eTÚ»yéT!!!?

Çø£ÿ&˚ Á|üXÊïs¡úø£+‘√ ø£$‘·qT eTT–kÕÔ&ÉT »+>∑j·T´.

Ç+ø√ ø£$‘· À

ªne÷à ≈£î+Àìï ` b˛sTTsê ` ‘·©¢ >∑T&√¶ìï ` yÓ[¢sê

e÷ ‘·*¢ eTTdüT˝Àìï b˛b˛!

@&ÉTø=+&É\yê&Ü! yÓ+ø£≥s¡eTD≤!

edüTÔHêï e⁄+&ÉTµ. $T˙ ø£$‘ê e⁄<ä eT+˝À

n+<ä]H√≥ $ì|æ+∫q ø£$‘· Ç~.

q\¢>=+&É õ˝≤¢ À <=s¡\T, <˚XŸeTTUŸ\T s¡C≤ø±s¡¢ì ìs¡dædü÷Ô

sêdæq eTs√ ø£$‘·.

ªuÛÑ÷$T ø√dü+ uÛÑTøÏÔø√dü+ ‘·TbÕ≈£î\ s=eTTà ˝§&ç¶

e&çùd\T s¡T$«q H˚\ >∑T+Á&Ü\|ü*¢ s¡C≤ø±s¡¢

>∑T+&Ü–]øÏ >√]ø£Ïº |üfÒ Ÿ bÕX¯+ |ü⁄˝≤¢¬s&ç¶

|üì|üϺq ÁbÕ+‘·$T~µ

uÀj·T »+>∑j·T´

7 »qe] ` 2021

dü+bÕ<äø°j·T+

düe÷#ês¡ ø±\Twü + ìsêàD≤‘·àø£

yêdüÔe ne>±Vü≤qqT ∫ÛHêï_Ûqï+ #˚düTÔ+~

n+<ä]ø° q÷‘·q dü+e‘·‡s¡ X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T.

2020ì ˇø£ $|ü‘·ÿs¡ dü+e‘·‡s¡+>± n+<äs¡÷ m|ü&É÷ >∑Ts¡TÔô|≥Tº≈£î+≤s¡T. ø√$&é eTVü≤e÷à]

Á|ü|ü+#· <˚XÊ\ìïÏ sê»ø°j·T, Ä]úø£, kÕe÷õø£, kÕ+düÿè‹ø£, Äs√>∑ dü+øå√uÛ≤ìøÏ >∑T]#˚dæ+~. á

dü+e‘·‡s¡eT+‘ê s√EyêØ J$‘·+˝Àì Á|ü‹ Ä˝À#·q˙ á ø£s√Hê Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dæ+~. ø±ì n<˚

düeTj·T+˝À Ç<˚ ø√$&é nH˚ø£ $\Te*ï H˚]Œ+~. J$‘· $<ÛëHê\qT e÷]Ã+~. Äs√>∑ düŒèVü≤qT

ô|+∫+~. Á|üø£è‹˝Àq÷, e÷qe Á|üeè‹Ô Àq÷ ø±\TcÕ´\qT ‘·–Z+∫+~. eTqTwüß\ eT<Ûä uÛÖ‹ø£ <ä÷s¡+

ô|]–Hê À˝À|ü\ <ë–e⁄qï e÷qMj·T ø√D≤\qT ãj·T≥≈£î ‘Ó∫Ã+~. Ä e÷qMj·T‘˚ e\dü ø±]à≈£î\≈£î

n+&É>± ì*∫+~. eTìwæ düèwæº yÓTT<ä\T sTT|üŒÏ<ëø± nH˚ø£ nes√<Ûë\qT n~Û>∑$Tdü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT. á

eTVü≤e÷à]˙ ‘·≥Tºø=ì ì\ã&ܶ&ÉT. eTìwæøÏ ‘·q eTqT>∑&˚ eTTK´eTì ìs¡÷|ædü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT.

n‹ ‘·≈£îÿe düeTj·T+˝ÀH ø£s√Hê yê´øχHé ‘·j·÷s¡T #j·T&É+, nB eTq <X+˝À, eTq ôV’≤Á<ëu≤<é

q>∑s¡+˝À kÕ~Û+#·>∑\>∑&É+ #ê˝≤ dü+‘√wü+. Ç~ eTTqTà+<äT $|ü‘·TÔ\qT m<äTs√ÿ>∑\eTH˚ uÛÑs√kÕqT

sTTdüTÔ+~. eTq XÊgE„\ y˚T<Û√ kÕeTsêú ìøÏ n_Ûq+<äq\T.

|üsê´es¡D, yêj·TT, ˙Ï e+Ï nH˚ø£ ø±\TcÕ´\‘√ bÕ≥T Çyêfi¯ düe÷#ês¡ ø±\Twü + eT]+‘·

ø£\es¡ô|&ÉT‘·Tqï~. Á|üC≤kÕ«e÷´ìøÏ Hê\T>∑e düú+uÛÑ+ |üÁ‹ø± s¡+>∑+. düe÷#ês¡ s¡+>∑+. |üÁ‹ø£\T,

#Ûêqfi¯ófl e+Ï düe÷#ês¡ e´edüú e÷qe Vü≤è<äj·T, y˚T<Û√ ìsêàD≤ìøÏ n‘· +‘· ø°\ø£+. $$<Ûä n+XÊ\|ü≥¢

ne>±Vü≤q ø£*–+#·&É+˝Àq÷, Ä#·s¡D≈£î Áù|πs|æ+#·&É+˝Àq÷ Á|ü<Ûëq bÕÁ‘· b˛wækÕÔsTT. ø±ì Çyêfi¯

n$ yêÏ dü«uÛ≤yêìøÏ, \øå±´\≈£î ‹˝À<äø±*∫à ø±\Twü eTj·÷´sTT. |üsê´es¡D ø±\Twü + e+Ï$ X¯Øs¡

Äs√>±´ìøÏ Vü‰ì #˚ùdÔ á düe÷#ês¡ ø±\Twü + e÷qe y˚T<ÛädüT‡ø°, Ä˝À#·Hê $<ÛëHêìø° Vü‰ì #˚düTÔ+~.

düe÷#ês¡ ø±\Twü + ìsêàD≤‘·àø£ yêdüÔe ne>±Vü≤qqT ∫ÛHêï_Ûqï+ #˚düTÔ+~. Á|ü»\≈£î yêdüÔeyÓTÆq,

nedüs¡yÓTÆq düe÷#êsêìï n+<ä≈£î+&Ü >∑+<äs¡>√\|üs¡∫ Vü‰ìø£s¡yÓTÆq kÕe÷õø£, sê»ø°j·T, Ä]úø£,

kÕ+düÿè‹ø£ uÛ≤eC≤\ dæúØø£s¡D≈£î ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. düe÷#ês¡ ø±\Twü yê´|æÔøÏ »s¡T>∑T‘·Tqï Á|üj·T‘êï\qT

yÓT\≈£îe‘√ ns¡ú+ #düT≈£îì, ìyê]+#·&É+ sTT|üŒÏ n‘· edüs¡ ø£s¡Ôe´+. Òø£b˛‘ ‘·|ü&ÉT #·]Á‘·øÏ ìsêà‘·\

eTe⁄‘ê+.

ø£s√Hê Á|ü|ü+#· Ä]úø£ e´edüúqT ‘ês¡Te÷s¡T #dæq dü+<äs¡“¤+˝À ‘·«s¡ À eTqøÏ ø=‘·Ô ã&Ó®Ÿ sêuÀ‘·T+~.

á Á|ü‘˚ ø£ dü+<äs¡“¤+˝À C≤>∑s¡÷ø£‘· #ê˝≤ nedüs¡+. <˚X¯+˝Àì $$<Ûä ø±s¡ πøåÁ‘· ì|ü⁄DT\‘√ #·]Ã+∫

ã&Ó®ŸqT s¡÷bı+~+#·Tø√yê*‡ e⁄+~.

2021 »qe] 26q 72e >∑D‘·+Á‘· y˚&ÉTø£\T »s¡T|ü⁄ø√uÀ‘·THêï+. 1950 »qe] 26q eTq

sêC≤´+>∑+ neT\T˝ÀøÏ e∫Ã+~. Á|ü|ü+#·+˝ÀH n‘· +‘· ô|<ä›~>±q÷, Á|üC≤kÕ«eT´ $\Te\≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘·

sTT∫Ãq sêC≤´+>∑+>±q÷ Á|üX¯+dü\+<äT≈£î+≥Tqï~. e´øÏÔ>∑‘· ùd«#·Ã¤. uÛ≤e Á|üø£≥Hê ùd«#·Ã¤, J$+#˚

Vü≤≈£îÿ, düe÷K´ (ô|ò&És¡ Ÿ) dü«uÛ≤e+, n~Ûø±s¡ $πø+ÁBø£s¡D eTq sêC≤´+>∑ eTÚ*ø£ \øå±´\˝À eTTK´yÓTÆq$.

Ç+‘· düT$XÊ\ uÛ≤s¡‘·+˝À πø+Á<ä, sêÁwüº dü+ã+<Ûë\T <X eTqT>∑&ÉqT, n_Ûeè~∆ì ìs¡ísTT+# ø°\ø±+XÊ\T.

ø±˙ á 72 dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À sêqT sêqT sêC≤´+>∑ \øå±´\≈£î Á|üe÷<ä+ eTT+#·Tø=düTÔqï~. nìï

e´edüú\T ùd«#·Ã¤>± |üì#˚dæq|ü&˚ Á|üC≤kÕ«eT´ eTqT>∑&É kÕ<Ûä +. Á|ü»˝À¢ sêC≤´+>∑ düŒèVü≤qT ô|+∫

Á|üC≤kÕ«e÷´ìï ø±bÕ&ÉTø√e&É+ eTq+<ä] u≤<Ûä ‘·.

8 »qe] ` 2021

eTVü≤˙j·TT\T

‘Ó\+>±D≤ kÕj·TT<Ûä b˛sê≥+˝À Á|ü»\ b˛sê≤\ |üÏeT

á ø£$‘· À $e]+#ês¡T.

eT‘·+ >∑T]+∫ sêdæq eTs√ ø£$‘· ªmø£ÿ&É á yÓTT>∑Z\T

|ü]eTfi≤ìï $s¡õeTTà‘êjÓ÷qì yÓ\T‘·Ts¡T #·÷&É≈£î+&Ü #·T≥÷ºsê

eT÷&ÛÉqeTàø±\ eTT\¢bı<ä\T nC≤„q|ü⁄ Nø£Ï ‘Ós¡\T

Ç˝≤ »+>∑j·T´ sêdæq ø£$‘·\˙ï Á|ü»\ |üøå±q ì\ã&ç

ìã<䛑·‘√ sêdæq ø£$‘· Ò. ‘·q ø£$‘· À¢ ã\yÓTÆq edüTÔe⁄, •˝≤ŒìøÏ

ÁbÕ<Ûëq´‘· ì#êÃ&ÉT uÀj·T »+>∑j·T´.

ø£<∏ä\ $wüj·÷ìø=ùdÔ 14 ø£<∏ä\ |ü⁄düÔø±\T n+<äT˝Àì ø£<∏ä\T

ˇø√ÿø£<∏ä ø√ÿ ÄDÏeTT‘· +. ì‘· + ‘êqT #·÷dæq nqTuÛÑ$+∫q ‘·q

#·T≥÷º e⁄qï u≤<Ûë‘·|üÔ ã&ÉT>∑T Je⁄\T, n≥º&ÉT>∑T <ä[‘·T\T,

ãVüQ»qT\ J$‘· ∫Á‘ê Ò »+>∑j·T´ ø£<∏ä\T. ‘·q ø£<∏ä\˝À¢

eT÷&Û É$XÊ«kÕ\T, ≈£î\ $eø£ å, Ád” Ô\T, |æ\¢\ô|’

n‘ê´#êsê\T M≥ìïÏì N*à #Ó+&Ü&Ü&ÉT. »+>∑j·T´

ø£<∏ä\˝À ‘Ó\+>±D≤ eTϺyêdüq\T ø£ìŒkÕÔsTT. Á>±MTD

J$‘ê\T eTq ø£fi¯¢ eTT+<äT ø£<äT\T‘êsTT. C≤‹ì

C≤>∑è‘·+ #˚dæ ø£fi¯ó¢ ‘Ó]|æ+#˚$ »+>∑j·T´ ø£<∏ä\T.

eTTK´+>± uÛÀ» ø£<∏ä\˝À u§eTà\T, ˇj·÷dædt

ø£<∏ä\T Ä˝À∫+|ü #˚kÕÔsTT. ≈£î\+eT‘·+ n&ÉT¶>√&É\T,

|üs¡düŒs¡ $<˚«cÕ\T, e÷s¡D ôVAe÷ìøÏ ø±s¡DeTH˚

$wüj·T+ ‘Ó*j·TCÒkÕÔsTT. ªu§eTà\Tµ ø£<∏ä <˚e⁄&ÉT #˚dæq

eTìwæ ø£+fÒ eTìwæ #˚dæq <˚e⁄ì u§eTà≈£î m≈£îÿe $\Teìdü÷Ô

e+<ä\T, y˚\T <˚e⁄ìøÏ düeT]Œdü÷Ô, Äø£*‘√ qø£qø£ ≤&˚ eTìwæì

ádü&ç+#·T≈£î+≥÷ ˇø£ÿs¡÷bÕsTT ≈£L&Ü Çe«ì yÓ’q+ á ø£<∏ä À

eTq eTT+<äT+#ê&ÉT.

uÀj·T »+>∑j·T´ ªms¡µ ø£<∏ä À ã&ÉT>∑T Je⁄\ø√dü+ |üì#˚düTÔ

HêïeTì >=|üŒ\T #Ó|ü≈£îH˚ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\qT m+&É>∑&ç‘˚,

ªdüT&ç>±*µ ø£<∏ä À <˚e‘·\T>± |üP»\+<äT≈£îH˚ Ä&ÉkÕ«eTT\ ø£<∏ä\T

ãj·T≥ô|&É‘ê&ÉT.

m#·Ã]ø£ ø£<∏ä˝À yÓϺ#êøÏ], ÁX¯eT<√|æ&çô|’ ‹s¡T>∑Tu≤≥T

#˚j·TeT+≤&ÉT. ª<=+>∑\Tµ ø£<∏ä À \+#·>=+&ÉT …’q Ä|ò”düs¡¢ uÛÑs¡‘·+

|ü≥ºeT+≤&ÉT. ª>∑‘·Ôs¡µ ø£<∏ä À >∑‘·Ôs¡ù|s¡T‘√ Á>±e÷˝À¢ »]π> ne÷qTwü

ø£è‘ê´\qT ã≥ºãj·T\T #kÕÔ&ÉT. ªÇ|üŒ|üP\Tµ ø£<∏ä À b˛©düT\ <Ís¡®Hê´

\qT ìs¡dækÕÔ&ÉT. ª>=Á¬s\Tµ ø£<∏ä À sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T @ ≈£î˝≤ìøÏ

#Ó+~Hê ø±s¡ ø£s¡Ô\qT >=Á¬s˝≤¢ yê&ÉT≈£î+≤s¡ì #ÓãT‘ê&ÉT »+>∑j·T´.

Çø£ qe\\ $wüj·÷ìø=ùdÔ C≤‘·s¡, »>∑&É+, |ü⁄≥TºeT#·Ã, á

qe\˝À¢ düeTø±©q düe÷»eTT+~. yêdüÔe ∫Árø£s¡D e⁄+~.

eT÷&ÛÉqeTàø±\T eTqTwüß´\ J$‘ê\‘√ m˝≤ Ä&ÉT≈£î+≤jÓ÷ ªC≤‘·s¡µ

qe\ ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~. uÛÑøÏÔù|s¡T‘√ kÕ–q yÓ÷kÕ\≈£î nø£ås¡s¡÷|ü+

ªC≤‘·s¡µ, <e⁄&ç ù|s¡T #Ó|æŒ ‘·eT nedüsê\T rs¡TÃø√e&É+ á qe\˝À

n&ÉT>∑&ÉT>±q ø£ìŒdüTÔ+~. á qe\ Äs¡T eTTÁ<äD\T bı+~+~.

yÓTÆdü÷s¡T $X¯«$<ë´\j·T+ ñ|üyê#·ø£+>± ìs¡ísTT+∫+~. 2003˝À

‘Ó\T>∑T j·T÷ìe]Ù° á qe\≈£î |ü⁄s¡kÕÿs¡+ sTT∫à »+>∑j·T´≈£î

>ös¡e &Üø£ºπsŸ Á|ü<Ûëq+ #˚dæ+~.

ª»>∑&É+µ qe\ HÓ’C≤+ |ü]bÕ\q, s¡C≤ø±s¡¢ <äÿè‘ê´\T m<äTs=ÿì

sê»+ nH <ä[‘· j·TTe≈£î&ÉT j·T÷ìe]Ù° <ëø± #·~$ Á|üjÓ÷»≈£î&Ó’q

$wüj·T+ Ç+<äT˝À e⁄+~. Çø£ eT÷&√ qe\ ª|ü⁄≥TºeT#·Ãµ z <ä[‘·

–]»q j·TTe‹ ªyÓ÷rµ ø£<∏ä. Ç+<äT˝À sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ Äø£è‘ê´\T,

Ä|ò”düs¡¢ Ä>∑&Ü\T, Ä&Éyê] yÓ’|ü⁄ yÓøÏ* #·÷|ü⁄\T, nìïÏì m~]+∫q

ªyÓ÷rµ nH˚ \+u≤&Ü Ä&É|æ\¢ ø£<∏ä. eT÷&ÉT qe\\T ÄDÏeTT‘ê´ Ò.

Çø£ Hê≥ø£ s¡+>∑+˝À yÓTT<äÏ~ ªø£wüºdüTU≤\Tµ, ‘·sê«‘· ªø=‘·Ôu≤≥,

<˚X¯+ ø√dü+µ, msTT&é‡ MT<ä sêdæq ªÄ˝À∫+#·+&çµ. á Hê≥ø±\˙ï

<XuÛÑøÏÔ, »qVæ≤‘·+ ø√dü+ Áyêj·Tã&ܶsTT. ø=ìï Hê≥ø±\˝À »+>∑j·T´

dü«j·T+>± qÏ+#ê&ÉT ≈£L&Ü!

u≤\kÕVæ≤‘· +˝À M]$ ◊<äT|ü⁄düÔø±\T e#êÃsTT. Ç$ |æ\¢\

eTqdüT‡\T s¡+õ+|ü #˚XÊsTT. ªn+uÒ<äÿsYµ ø£$‘· 8e ‘·s¡>∑‹ ‘Ó\T>∑T

$<ë´s¡T ú\≈£î bÕsƒê´+X¯+>± #˚s¡Ãã&ç+~. q÷‘·q

nø£åsêdüT´\ ø√dü+ ◊<äT |ü⁄düÔø±\T sêXÊ&ÉT »+>∑j·T´.

n+uÒ<äÿsY, » ®eHésêyéT, ¬ø.ÄsY. Hêsêj·TDY ªC≤wüßyêµ

J$‘· #·]Á‘·\T eTqeTT+<äT+#ê&ÉT. M] ø£$‘·\T, ø£<∏ä\T

Á|üdü+>±\T πs&çjÓ÷˝À e#êÃsTT. Ï.M.˝À M] s¡#·q\T

Á|ükÕs¡eTj·÷´sTT.

‘=*Hêfi¢ À Á|üeTTK kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT&ÉT

kÕVæ≤ry˚‘· Ô ø±+#·q|ü*¢ ∫q yÓ+ø£≥ sêe÷sêe⁄

e÷s¡Z<äs¡Ùø£+˝À s¡#·Hê yê´kÕ+>∑+ #˚XÊ&ÉT. kÕVæ≤r

$TÁ‘·T\T, j·TTe s¡#·sTT‘·\ dü$T‹, õ˝≤¢ s¡#·sTT‘·\

dü+|òü÷\˝À ÁøÏj·÷o\ø£ bÕÁ‘· b˛wæ+#ê&ÉT. Hê\T>∑TkÕs¡T¢ õ˝≤¢

s¡#·sTT‘·\ dü+|òü÷ìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù>± |üì#˚XÊ&ÉT.

uÀj·T »+>∑j·T´≈£î e∫Ãq nyês¡T¶\T ]yês¡T¶\T …ø£ÿ Òqìï.

m#·Ã]ø£≈£î ll yÓTyÓ÷]j·T˝Ÿ |ü⁄s¡kÕÿs¡+, ªC≤‘·s¡µ≈£î ‘Ó\T>∑T

$X«$<ë´\j·T+ |ü⁄s¡kÕÿs¡+, #ê.k˛. (#ê>∑+Ï k˛eTj·÷E\T) dü÷Œ¤]Ô

nyês¡T¶, dü«sê»´\ø°Î nyês¡T¶, eT\j·Tl |ü⁄s¡kÕÿs¡+, $XÊ\ kÕVæ≤r

|ü⁄s¡kÕÿs¡+, C≤wüßyê |ü⁄s¡kÕÿs¡+ Ç˝≤ mH√ï.

<X$<XÊ\˝À kÕVæ≤r ø±s¡ Áø£e÷\˝À bÕ˝§ZHêïs¡T »+>∑j·T´.

eT Òwæj·÷˝À »]–q Á|ü|ü+#· ‘Ó\T>∑T eTVü‰düuÛÑ\˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.

&Ûç©¢, u…+>∑Tfi¯Ss¡T, #ÓHÓ’ï\˝À nH˚ø£ ø£<∏ë dü<ädüT‡\˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.

∫e] s√E\˝À ‘·q X¯Øs¡+ düVü≤ø£]+#·≈£îHêï ªnedüs¡+µ ù|]≥

‘·q Ä‘·àø£<∏äqT |ü⁄düÔø£s¡÷|ü+˝À eTqeTT+<äT+#ês¡T. kÕVæ≤r $TÁ‘·T\T

‘·q |ü⁄düÔø±\qT Á|ü#·T]+#ês¡T.

n+#Ó\+#Ó\T>± m~– ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤rs¡+>∑+˝À nÁ>∑uÛ≤>±q

ì*∫q nuÛÑT´<äj·T s¡#·sTT‘· »+>∑j·T´. n+<äTπø Äj·Tq s¡#·q\T

ll, sê$XÊÁdæÔ˝≤+Ï yê] Á|üX¯+dü\T bı+<ësTT. &܈ˆ uÀj·T

»+>∑j·T´ 2018 y˚T HÓ\ 7e ‘˚Bq |üs¡eT|ü~+∫ kÕVæ≤r˝Àø±ìï

<äT'KkÕ>∑s¡+˝À eTT+#ê&ÉT. Äj·Tq Òø£b˛sTTHê Äj·Tq s¡#·q\T

‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· + e⁄qï+‘·es¡≈£î düJe+>± e⁄+≤sTT. ‘Ó\+>±D

kÕVæ≤rs¡+>∑+˝À <Ûäèe‘ês¡ »+>∑j·T´.

(‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤cÕ kÕ+düÿè‹ø£ XÊK Á|ü#·T]+∫q

ª‘Ó\+>±D ‘˚CÀeT÷s¡TÔ\Tµ qT+∫)

`y˚T¬s&ç¶ j·÷<ä–] ¬s&ç¶<ä

9 »qe] ` 2021

ì»yÓTÆq n+uÒ<äÿ¬s’Ÿ ¬ø.ÄsY.Ms¡kÕ«$T

1940e <äX¯ø£+˝À ôV’≤<äsêu≤<é <ä[‘· sê»ø°j·÷\≈£î

~XÊìπs›X¯+ #˚dæq C≤rj·Tyê~ ¬ø.ÄsY.Ms¡kÕ«$T. ‘·q Ç+ ¢wüß

s¡#·q\T, |üÁ‹ø± Á|üø£≥q\T, |ü<äTHÓ’q uÛ≤wüD‘√ Á|ü‘·´s¡Tú\qT

|ü‘êÔ Ò≈£î+&Ü #˚ùdyê&ÉT. $$<Ûä <ä[‘· dü+|òü÷\qT kÕú|æ+∫ ‘·q

eTT≈£îÿdü÷Ï ‘·q+, ‘·\e+#·ì HÓ’»+‘√ |üì#˚dæ+&ÉT. ‘·|üCÒdæq

yês¡T m+‘·Ï yê¬s’Hê düπs ‘·÷sêŒsê |üfÒºyê&ÉT. n+<äT˝À ‘·q

ã+<ÛäTe⁄\THêï n<˚ rs¡T˝À düŒ+~+#˚yê&ÉT. yÓTT<äÏ qT+∫

¬su… Ÿ>± yÓ*–+&ÉT. $T>∑‘ê Hêj·T≈£î\≈£î _Ûqï+>± e÷\, e÷~>∑

Hêj·T≈£î\qT ø£\T|ü⁄ø=ì |üìCÒdæ+&ÉT. 1952˝À ø£\«≈£î]Ô ìjÓ÷

»ø£es¡Z+ qT+∫ XÊdüq düuÛÑ≈£î mìïø£sTT+&ÉT. ø±+Á¬>dt ≈£îÏ\

sê»ø°j·÷\T q#·Ãø£ ‘·q kı+‘·bÕغô|’H˚ n$XÊ«dü rsêàHêìï

Á|üy˚X¯ô|Ϻ+&ÉT. nsTT‘˚ ‘·q nqT≈£îqïyêπs á rsêàHêìøÏ eT<ä∆‹

e«ø£ b˛e&É+‘√ πøe\+ Hê\T>∑T z≥¢‘√

M–b˛sTT+~. n+fÒ ˇø£ Hê\T>√≥T¢

n≥T$ Çf…Æ‘˚ ã÷s¡TZ\ sêeTø£ècÕí sêe⁄

Á|üuÛ ÑT‘·«+ ≈£L*b˛j˚T~. n+‘·Ï

sê»ø°j·T #·‘·Ts¡‘·, $»„‘·, <ës¡Ùìø£‘·,

Á|ü»„ ø£qãs¡∫q Hêj·T≈£î&ÉT Ms¡kÕ«$T.

1940`1950 <äXÊu≤›\˝À <ä[‘·

sê»ø°j·÷\˙ï _.mdt.yÓ+ø£≥sêe⁄

eT<䛑·T ˝Ò<ë e´‹πsø£ Á>∑÷|ü⁄\T>±H˚

ñ+&˚$. nsTT‘˚ áj·Tq e÷Á‘·+ n≥T

n+uÒ<äÿsY yê<äT\qT, Ç≥T » ®eHé sêyéT

n+‘˚yêdüT\qT, eTs√ yÓ’|ü⁄ ôV’≤<äsêu≤<é Vü≤]»q ø±+Á¬>dt

Hêj·T≈£î\qT ø£\T|ü⁄≈£î b˛j˚T Á|üj·T‘·ï+ #˚dæ+&ÉT. πøe\+ ‘·q

Á|ü‹uÛ≤ bÕsƒ¡yê\‘√ sê»ø°j·÷˝À¢ sêDÏ+∫+&ÉT. J$‘ê+‘·+

n+uÒ<äÿ¬s’Ÿ>± <ä[‘· düe÷C≤ìï #Ó’‘·q´ |ü]∫+&ÉT. sêC≤´+>∑ s¡#·Hê

düeTj·T+˝À n+uÒ<äÿsY n‹~∏>± &ç©¢˝À ñ+≥÷ Äj·Tq≈£î

düVü‰j·T≈£î&ç>± |üìCÒdæ+&ÉT. ìC≤+ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ e´‹πsø£+>±

ñ<ä e÷\T q&ç|æ+&ÉT. ìC≤+ ø± Òõ˝À myTà #dæq ‘=* ‘Ó\+>±D

<ä[‘·T&ç>± ]ø±s¡T¶˝À¢¬øøÏÿ+&ÉT. Ç+^¢wüß˝À ªôV’≤<äsêu≤<é ÇHé

]Á≤ôdŒø˘ºµ, ª–¢+ô|‡dt Ç+≥÷ nesY ÁbÕã¢yéT‡µ ù|]≥ ¬s+&ÉT

|ü⁄düÔø±\qT yÓ\Te]+#ê&ÉT. yÓTT<äÏ qT+∫ ¬su… Ÿ>± ñqï≥T e+Ï

Ms¡kÕ«$T mø£ÿ&É @ ∫qï nHê´j·T+ ø£ì|æ+∫q <ëìï düVæ≤+#yê&ÉT

ø±<äT.

&çôd+ãsY 23, 1919˝À dæøÏ+Á<ëu≤<é˝À ø£Ï¬ø\ sêeT

kÕ«$T, #·+Á<äeTà <ä+|ü‘·T\≈£î ‘=$Tà~ eT+~ dü+‘êq+˝À

ô|<ä›yê&ç>± »ìà+∫+&ÉT. áj·Tq≈£î q\T>∑Ts¡T ‘·eTTàfi¯ófl, q\T

>∑Ts¡T #Ó …¢+&ÉT¢+&yês¡T. $*j·TyéT u≤s¡ºHé dü÷ÿ Ÿ À #·<äTe⁄≈£îqï&ÉT.

bÕsƒ¡XÊ\˝À ñqï|ü&ÉT Hê\T>√ ‘·s¡>∑‹˝À >±+BÛ À|æ <Ûä]+∫

q+<äT≈£î düôdŒ+&é ≈£L&Ü nsTT´+&ÉT. Ä ‘·sê«‘· 1936˝À eTVü≤

ã÷_j·÷ ôV’≤dü÷ÿ˝ŸqT+∫ yÓTÁÏ≈£î´˝ÒwüHé |üØø£å bÕdüsTT´+&ÉT.

1938˝À e+<˚e÷‘·s¡ ñ<ä eT+˝À bÕ˝§ZHêï&ÉT. <ä[‘· C≤rj·T

dü+|òüT+, &çÁô|dt¶ ø±¢ôddt ©>¥ dü+düú\qT kÕú|æ+∫+&ÉT. 1942˝À

øÏ«Ÿ Ç+&çj·÷ ñ<ä eT+˝À uÛ≤>∑kÕ«$T nsTT´+&ÉT. Ä ‘·sê«‘·

ìC≤+ ø± Òõ qT+∫ 1943˝À _.m, 1946˝À eTÁ<ëdüT $X¯«

$<ë´\j·T+ (ÄHê&ÉT ìC≤+ ø± Òõ eTÁ<ëdüT $X¯«$<ë´\j·÷ìøÏ

nqTã+<Ûä+>± ñ+&˚~) qT+∫ m+.m |ü≤º |ü⁄#·TÃ≈£îqï&ÉT. ‘·q

sê»ø°jÓ÷<ä e÷\≈£î Áb˛‘ê‡Vü≤+>± áj·Tq≈£î ª>±+BÛ kÕÿ\sYwæ|tµ

ãVüQXÊ Vü≤]»q ùdeø˘ dü+|òüT+ ‘·s¡|ü⁄q <äøÏÿ+~. á kÕÿ\sYwæ|t

düVü‰j·T+‘√ ‘·q #·<äTe⁄qT ø=qkÕ

–+∫+&ÉT. $$<Ûä ñ<ä´e÷˝À¢ bÕ˝§Zq

&É+‘√ Äj·Tq ‘·q my˚TàqT 27 @+&É¢≈£î

|üP]Ô #dæ+&ÉT. ø=~›s√E\T u§+u≤sTT˝À

n+uÒ<äÿsY kÕú|æ+∫q dæ<ë∆sêú ø£fi≤XÊ˝À

…ø£Ãs¡sY >± |üì#˚dæ+&ÉT. nsTT‘˚ nø£ÿ&ç

]õÁkÕºsY ∫Á‘˚ |ü<ä∆‹ q#·Ãø£ ñ<√´>±ìøÏ

sêJHêe÷ Ç∫à ôV’≤<äsêu≤<é #˚s¡T

≈£îHêï&ÉT. Çø£ÿ&ç sê»ø°j·÷˝À¢ #·Ts¡T>±Z

bÕ˝§ ZHêï&ÉT. _.mdt.yÓ+ø£≥sêe⁄,

C….ôV≤#Y.düTã“j·T´\ dü÷Œ¤]Ô‘√ sê»ø°j·÷˝À¢øÏ n&ÉT>∑Tô|Ϻq Msê

kÕ«$T yê]<ä›]‘√ ø£*dæ &Ûç©¢ À 1947 pHé À n+uÒ<äÿsY n‹~∏>±

nø£ÿ&˚ ñHêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· mø£ÿ&É @ ∫qï ˝À|ü+ ø£ì|æ+∫Hê

<ëìï dü]~<ä›&ÉeTH˚~ n+uÒ<äÿsY qT+∫ H˚s¡TÃ≈£îqï&ÉT. n+uÒ<äÿsY

|æ\T|ü⁄ y˚Ts¡≈£î yÓTT<ä≥ C….ôV≤#Y.düTã“j·T´ ôw&É÷´˝Ÿ¶ ø±dtº ô|ò&É

πswüHéì ôV’≤<äsêu≤<é À @sêŒ≥T #˚dæ+&ÉT. Bì ‘·s¡|ü⁄q ôw&É÷´˝Ÿ¶

ø±dtº m&ÉT πøwüq Ÿ ø±qŒ¤¬sHé‡ì 1947 pHé mì$T~q ôV’≤<äsêu≤<é

˝Àì Ä~Væ≤+<ä÷ uÛÑeHé À MsêkÕ«$T ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. á düe÷

y˚XÊìøÏ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ qT+∫ \ã›Á|ü‹wüߺ˝…’q $<ë´y˚‘·Ô\T

bÕ˝§ZHêïs¡T. nq+‘·s¡+ düTã“j·T´ |æ\T|ü⁄ y˚Ts¡≈£î ‘Ó\+>±D

n+‘·≤ |üs¡ Ï+∫ ôw&É÷´˝Ÿ¶ ø±dtº ô|ò&ÉπswüHé XÊK\qT @sêŒ≥T

#dæ+&ÉT. Ä dü+düú≈£î ø±s¡ ìsê«Vü≤ø£ ø±s¡ <ä]Ù>± |üì#dæ+&ÉT. nsTT‘

á <äX˝À düTã“j·T´‘√ bıs¡bı#êÃ\T sêe&É+‘√ 1949 À ôw&É÷´ Ÿ¶

ø±dtº ô|ò&ÉπswüHé≈£î sêJHêe÷ Ç∫à n]¬> sêe÷kÕ«$T H‘·è‘·«+˝Àì

(&çôd+ãsY 23 ¬ø.ÄsY.Ms¡kÕ«$T »j·T+‹ dü+<äs¡“¤+>±)

KC≤Hê

&çôd+ãsY 23, 1919˝À dæøÏ+Á<ëu≤<é À

ø£Ï¬ø\ sêeT kÕ«$T, #·+Á<äeTà <ä+|ü‘·T\≈£î

‘=$Tà~ eT+~ dü+‘êq+˝À ô|<ä ›yê&ç>±

»ìà+∫+&ÉT. áj·Tq≈£î q\T>∑Ts¡T ‘·eTTàfi¯ófl,

q\T >∑Ts¡T #Ó …¢+&ÉT¢+&˚yês¡T. $*j·TyéT u≤s¡ºHé

dü÷ÿ Ÿ À #·<äTe⁄≈£îqï&ÉT. bÕsƒ¡XÊ\˝À ñqï|ü&ÉT

Hê\T>√ ‘·s¡>∑‹˝À >±+BÛ À|æ <Ûä]+∫ q+<äT≈£î

düôdŒ+&é ≈£L&Ü nsTT´+&ÉT.

10 »qe] ` 2021

ª<ä[‘· C≤rj·T dü+|òüT+µ˝À #]+&ÉT. ñbÕ<Ûä ≈£åî&ç>± mìïø£sTT+&ÉT.

nsTT‘ á dü+|òü÷ìøÏ @ø£|üø£å+>± mdt.ÄsY. u≤ãj·T´qT n<Ûä ≈£åî&ç>±

ìj·T$T+#·&Üìï e´‹πsøÏdü÷Ô <ëìøÏ ≈£L&Ü sêJHêe÷ #˚dæ+&ÉT.

Ä ‘·sê«‘· Ä*+&çj·÷ &çÁô|dt¶ ø±¢ôddt ©>¥≈£î nqTã+<Ûä+>±

ôV’≤<äsêu≤<é &çÁô|dt¶ ø±¢ôddt ©>¥ì @sêŒ≥T #dæ+&ÉT. á ©>¥ düuÛÑ\T

qe+ãsY mì$T~, 1950˝À »]>±sTT. Ä düuÛÑ À¢ ©>¥ ôV’≤<äsêu≤<é

XÊK n<Ûä ≈£åî&ç>± MsêkÕ«$T mìïø£sTT+&ÉT.

á <äX¯ À _.mdt.yÓ+ø£≥sêe⁄, XÊ´yéTdüT+<äsY, $.sêe÷sê

e⁄ <√kÕÔì‘√ <ä[‘· Hêj·T≈£î\T eTõ¢dt bÕغ‘√ #Ó≤º|ü≤º ÒdüTø=ì

‹s¡>∑&É+ e\¢ ‘·eT kÕe÷õø£ es¡Z+ yê]øÏ ˝≤uÛÑ+ ø£Hêï qwüºy˚T

m≈£îÿe »s¡T>∑T‘·T+<äì uÛ≤$+#ê&ÉT. n< $wüj·÷ìï 1948 pHé À

&ç©¢ yÓ[fl n+uÒ<äÿsY, düsê›sY |üfÒ Ÿ≈£î $q‹ |üÁ‘ê\ <ë«sê ‘Ó*j·T

CÒdæ+&ÉT. ôV’≤<äsêu≤<é Á|ü»\≈£î s¡C≤ø±s¡ ¢ qT+∫ $eTTøÏ Ô

ø£*–+#ê\ì $qï$+#ê&ÉT.

áj·Tq C≤rjÓ÷<ä eT+˝À ÁøÏj·÷ o\+>± bÕ˝§Zq&Éy˚T

>±≈£î+&Ü, J$‘ê+‘·+ U≤B ã≥º\H˚ <Ûä]+∫q

C≤rj·Tyê~ MsêkÕ«$T. ‘êqT #·<äTe⁄≈£îqï

$*j·T+ u≤s¡ºHé dü÷ÿ˝Ÿ Á≥dtº düuÛÑT´&ç>± |üì

#dæ+&ÉT. 1965 Ä ÁbÕ+‘·+˝À <ëyÓ÷<äs¡+ dü+J

ej·T´ eTTK´eT+Á‹>± ñ+&É&É+‘√ Äj·Tìï

ˇ|æŒ+∫ Á_°wt yê&ÉsTTq $*j·T+ u≤s¡ºHé ù|]≥

ñqï dü÷ÿ˝Ÿ ù|s¡TqT m+.m˝Ÿ. Ä<äj·T´ kÕàs¡ø£

bÕsƒ¡XÊ\>± e÷]Œ+∫+&ÉT.

dæøÏ+Á<ëu≤<é eTTì‡|ü˝Ÿ øöì‡\sY>±

‘=*kÕ]>± mìïø£\ ã]˝À ì*∫+&ÉT. 1948˝À

»]–q á mìïø£˝À¢ ø±+Á¬>dt nuÛ Ñ´]ú >±

s¡+>∑+˝ÀøÏ ~– ‘·q kı+‘· e~q C…. áX¯«Ø

u≤sTT #˚‹˝À z&çb˛sTT+&ÉT. Ä ‘·sê«‘· 1952˝À »]–q ‘=*

nôd+;¢ mìïø£˝À¢ ø£\«≈£î]Ô ~«düuÛÑ´ ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫

XÊdüqdüuÛÑ≈£î mìïø£sTT+&ÉT. ‹]– 1957˝À ø± e÷¬s&ç¶ qT+∫

|”C…+Ÿ‡ n+&é es¡ÿsY‡ bÕغ ‘·s¡|ü⁄q b˛° #˚dæ z≥$T #·$

#·÷dæ+&ÉT. n˝≤π> 1962, 1969 mìïø£ À¢ eTVü≤ã÷uŸ q>∑sY

bÕs¡¢yÓT+≥T ìjÓ÷»ø£es¡Z+ qT+∫ dü«‘·+Á‘· nuÛÑ ]ú>± b˛° #˚dæ

z&çb˛j·÷&ÉT. ù|<ä\ |üø£åbÕ‹, eTT≈£îÿ dü÷Ï e´øÏÔ‘·«+>∑\ Ms¡kÕ«$T

n~ Ûø±s ¡+˝À ñHêï, Á| ü‹| üø £ å+˝À

ñHêï Á|ü»\ nuÛÑT´ qï‹πø düeTj·÷ìï πø≤sTT+#ê&ÉT.

$<ä <ë«sê e÷Á‘·y˚T <ä[‘·T\ ‘·\sê‘·\T e÷s¡T‘êj·Tì

Ä#·]+∫ Á|ü#ês¡+ #˚dæq y˚T<Ûë$. áj·Tq ‘·+Á&ç ø£Ï¬ø\ sêeT

kÕ«$T $<ë´XÊK˝À Øõj·Tq˝Ÿ C≤sTT+Ÿ & Ó ’ ¬sø £ ºs Y>±

]f…Æs¡sTT´+&ÉT. Ä ‘·sê«‘· Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |ü_¢ø˘ düØ«dt ø£MTwüHé

düuÛÑT´&ç>± ≈£L&Ü |üì#dæ+&ÉT. Ms¡kÕ«$T ‘·q Á|üC≤J$‘êìï 1947

pHé mì$T~q ôV’≤<äsêu≤<é Àì Ä~ Væ≤+<ä÷ uÛÑeHé À »]–q

Äs¡e ôw&É÷´ Ÿ¶ø±dtº $<ë´ dü<ädüT‡ ÁbÕs¡+uÛÑ≈£î&ç>± yÓTT<ä\T ô|Ϻ+&ÉT.

á dü<ädüT‡≈£î eTÁ<ëdüT qT+∫ e∫Ãq <ä[‘· $<ë´]ú H˚‘· z.

eTV”≤|ü‹ n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê&ÉT. á düuÛÑqT ÁbÕs¡+_Û+∫q Ms¡kÕ«$T

e÷≤¢&ÉT‘·÷ J$‘·+˝À @~ kÕ~Û+#ê\Hêï $<ä ñ+&Ü\˙, nsTT‘

>∑‘·+˝À mH√ïkÕs¡T¢ &çe÷+&é #˚dæq|üŒÏø° ìC≤+ Á|üuÛÑT‘·«+

<ä[‘·T\≈£î $<ë´eø±XÊ\qT ø£*Œ+#·&É+˝À $|òü\yÓTÆ+<äì

$eT]Ù+∫+&ÉT. Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ e´‹πsø£+>± mes¡T e÷≤¢&çHê n¬sdüTº

#düTÔqï düeTj·T+˝À á dü<ädüT‡ »]–+~. Ä dü<ädüT‡˝À Á|üuÛÑT‘ê«ìï

$eT]Ù+#·&ÉeT+fÒ ø√] ø=]$‘√ ‘·\>√≈£îÿqïfÒ¢! nsTT‘˚ MÏ À

y˚ÏøÏ uÛÑj·T|ü&É≈£î+&Ü Äj·Tq "It is a pity that our incessant

demands for the establisment of Government hostels in

the various district headquarters for the benefit of the

Scheduled Castes students have not struck a note of re-

sponse in the heart of Governemnt" (|æ.sY. yÓ+ø£≥kÕ«$T,

nesY Ádüº>∑T˝Ÿ |òüsY me÷ì‡ù|wüHé ù|õ. 463). õ˝≤¢ πø+Á<ë˝À¢

<ä[‘· $<ë´s¡Tú\ ø√dü+ Vü‰düº Ÿ‡ ì]à+#ê\ì mìïkÕs¡T¢ $C≤„|üq\T

n+<äCÒdæHê Á|üuÛÑT‘·«+ |üϺ+#·Tø√e&É+ Ò<äì

$eT]Ù+∫+&ÉT. á $<ë´dü< äd üT‡≈ £î ñ

bÕ<Ûä ≈£åî&ç>± ≈£L&Ü |üì #dæq Ms¡kÕ«$T $$<Ûä

dü+<äsꓤ˝À¢ Á|üuÛÑT‘·« Á|üC≤ e´‹πsø£ yÓ’K]ì

K+& ç+# ˚yê& É T . | ü Á‹ø £˝À ¢ yê´kÕ\T

yÓ\Te]+#˚yê&ÉT. áj·Tq yê´kÕ\T m≈£îÿe>±

ªôV’≤<äsêu≤<é ãT*f…Héµ˝À n#·Ãj˚T´$.

<˚X¯ $uÛÑ»q düeTj·T+˝À |ü+C≤uŸ ˝Àì

Á|ü»\T eTTK´+>± <ä[‘·T\T m<äTs=ÿ+≥Tqï Bq

dæú‹ì #·÷dæ #·*+∫ yê]øÏ düVü‰ j·T|ü&˚+<äT≈£î

ø£èwæ #dæ+&ÉT. ªÄ Ÿ ôV’≤<äsê u≤<é |ü+C≤uŸ ]©|òt

ø£$T°µì @sêŒ≥T #dæ ã≥º\T, Ç‘·s¡ kÕe÷Á–ì

ùdø£]+∫ yê]øÏ n+<äCÒdæ+&ÉT. n˝≤π> <˚X¯+˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\

qT+∫ ôV’≤<äsêu≤<é≈£î e\dü e#˚à yê]ì m˝≤+Ï ªÇ$TàÁπ>wüHé

#·≤º\Tµ Ò≈£î+&Ü sêìdüTÔHêïs¡T. yê]øÏ ñbÕ~Û, edü‹Û ø£*ŒdüTÔ

Hêïs¡T. kÕúì≈£î\T Çã“+<äT\T |ü&ÉT‘·Tqï düeTj·T+˝À ˝ø£å\

s¡÷bÕj·T\T yÓ∫Ã+∫ ø=~› ø±\+˝À yÓ[flb˛jT Xs¡D≤s¡Tú\≈£î m≈£îÿe

ÁbÕ<Ûëq´‘· Çe«&Üìï ≈£L&Ü Äj·Tq ‘·|ü ãϺ+&ÉT. n˝≤π>

ôV’≤<äsêu≤<é˝À @+&É¢ ‘·s¡ã&ç>± ñ+≥Tqï ìs¡T<√´>∑T\qT á

Á|üuÛÑT‘·«+ |üϺ+#·Tø√e&É+ Ò<äì $eT]Ù+∫+&ÉT. ªªÇ|üŒÏπø eTq

sêÁwüº+˝À uÛ≤wü|üs¡yÓTÆq, C≤‹|üs¡yÓTÆq düeTdü \THêïsTT. MÏøÏ

‘√& É T ãj·T Ï qT+∫ e\d ü e∫Ãq yê]‘√

düeTdü \T ‘Ó#·TÃø√≈£L&É<äµì Äj·Tq Á|üuÛÑT‘ê«ìï ôV≤#·Ã]+∫+&ÉT.

$$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ì Á|ü»\T ôV’≤<äsêu≤<é≈£î sê≈£î+&Ü ø£∫Ñ·yÓTÆq

ªÇ$TàÁπ>wüHé #·≤º\Tµ rdüT≈£î sêyê*‡q nedüs¡eTT+<äì Á|üuÛÑT‘ê«

ìøÏ dü÷∫+∫+&ÉT.

ª<˚X¯+ #ê˝≤ øÏ¢wüº |ü]dæú‘·T˝À¢ ñqï~. $<ë´s¡Tú\T <˚XÊìøÏ

eT÷\ düú+uÛ≤\T. yêfi¯ó¢ ‘·eT $<ä´ô|’H˚ <äèwæº πø+ÁBø£]+#ê*.

KC≤Hê

11 »qe] ` 2021

yêfi¯fl+<äs¡÷ m˝≤+Ï sê»ø°j·T ø±s¡ ø£ ≤bÕ˝À¢ bÕ˝§Zq≈£î+&Ü,

düyÓTà\≈£î ~>∑≈£î+&Ü, m˝≤+Ï Á|ü ÀuÛ≤\≈£î ˝§+>∑≈£î+&Ü #·<äTe⁄

ø√yê\ìµ Äj·Tq |æ\T|ü⁄ì#êÃ&ÉT.

Ms¡kÕ«$T ‘·q sê»ø°j·T J$‘êìï ôV’≤<äsêu≤<é À >∑+<äs¡

>√fi+ HÓ\ø=qï düeTj·T+˝À ÁbÕs¡+_Û+∫+&ÉT. _.mdt.yÓ+ø£≥ sêe⁄

˝≤+Ï ìs¡ø£åsêdüT´DÏí $<ë´XÊK eT+Á‹>± #˚j·T&Éy˚T >±≈£î+&Ü

ø√Ï s¡÷bÕj·T\ ª<ä[‘·T\ n_Ûeè~∆ ì~Ûµ Äj·Tq nBÛq+˝À

ñ+#·&Üìï Äπøå|æ+∫+&ÉT. ø£yÓ’|ü⁄ s¡C≤ø±s¡T¢, eTs√ yÓ’|ü⁄ ø£eT÷´ì

düTº\T ‘Ó\+>±D n+‘·≤ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T ìs¡«Væ≤düTÔqï düeTj·T+

˝À uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ yêÏì K+&çdü÷Ô Á|üø£≥q Ç∫Ã+~. Bìï _.mdt.

yÓ+ø£≥sêe⁄ K+&ç+∫+&ÉT. nsTT‘˚ _.mdt.yÓ+ø£≥sêe⁄≈£î n+‘·

ªd”Héµ Ò<ä+≥÷ |üÁ‹ø£ À¢ Á|üø£≥q*∫Ã+&ÉT. ø£ eT+Á‹øÏ m<äTs¡T>±

<ÛÓ’’s¡ +>± ì*∫+&ÉT. n+‘>±<äT Á|üuÛÑT‘·«+˝Àì

<ä[‘· my˚Tà Ò \+<äs¡÷ yÓ+≥H˚ sêJHêe÷

#˚j·÷\ì ≈£L&Ü &çe÷+&é #˚dæ+&ÉT. ªá

myÓTà Ò \T ‘êeTT ¬>*∫q HêÏqT+∫ <ä[‘·

esêZ\ nuÛÑT´qï‹ ø√dü+ m˝≤+Ï y˚T\T

#˚j·T Ò<äT. Ä]úø£ dæú‹˝À m˝≤+Ï e÷s¡TŒ\T

sê Ò<äT. <ä[‘·T\T eTTK´+>± Á>±e÷˝À¢ ñqï

yê] nuÛÑT´qï‹ì me«s¡÷ |üϺ+#·Tø√e&É+

˝Ò<äTµ nì Äj·Tq Äπøå|üD ‘Ó*|æ+&ÉT.

<ä[‘·T\≈£î $<ë´edü‘·T\T ø£*Œ+#·&É+ Àq÷,

$$<Û ä XÊK˝À¢ <ä[‘·T\≈£î ]»πs«wüqT ¢

kÕ~Û+#·&É+˝À |üP]Ô>± $|òü\yÓTÆq+ <äTq

myÓTà Ò \T sêJHêe÷ #˚j·÷\ì ø√]+&ÉT. sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T

Á|ü»\≈£î »yêãT <ë]>± ñ+&Ü\H˚~ Äj·Tq n_ÛÁbÕj·T+.

sê»ø°j·T bÕغ\ $wüj·T+˝À ≈£L&Ü Äj·Tq eTT≈£îÿdü÷Ï>±

ñ+&˚yê&ÉT. Á|ü‹kÕ] ªÄ~ Væ≤+<ä÷ Ç+&çô|+&Ó+Ÿ ©>¥µ nH˚ bÕغ

yês¡T 40 \ø£å\ <ä[‘·T\ Á|ü‹ì~Û>± e÷≤¢&ÉT‘·THêï+ nH˚yês¡T.

nsTT‘˚ Äj·Tq Ä bÕغ ôV’≤<äsêu≤<é À nB ø=ìï ÁbÕ+‘ê˝À¢ì

yê]øÏ e÷Á‘·y˚T ‘Ó\TdüT, õ˝≤¢˝À¢ì yê]øÏ ndü˝Ò ‘Ó*j·T<äT,

n≤¢+≥|ü&ÉT n+<ä] Á|ü‹ì~Û>± #Ó|üø√e&É+ dü]ø±<ä+≥÷

Äj·Tq ‘·|üã≤ºs¡T. s¡C≤ø±s¡¢ Hêj·T≈£î&ÉT ø±dæ+ s¡J«ì Äj·Tq

ø±s¡ ø£s¡Ô\ <äTsêàsêZ\qT Ms¡kÕ«$T <äTj·T´ãϺ+&ÉT. &çÁô|dt¶ ø±¢ôddt

õ˝≤¢ πø+Á<ë˝À¢ <ä[‘· $<ë´s¡Tú\ ø√dü+

Vü‰düº Ÿ‡ ì]à+#ê\ì mìïkÕs¡T¢ $C≤„|üq\T

n+<äCÒdæHê Á|üuÛÑT‘·«+ |üϺ+ #·Tø√e&É+

Ò<äì $eT]Ù+∫+&ÉT. á $<ë´dü<ädüT‡≈£î

ñbÕ<Ûä ≈£åî&ç>± ≈£L&Ü |üì #dæq Ms¡kÕ«$T

$$<Ûä dü+<äsꓤ À¢ Á|ü uÛÑT‘·« Á|üC≤ e´‹πsø£

yÓ ’K]ì K+&ç+#˚ yê&ÉT. |üÁ‹ø£˝À¢

yê´kÕ\T yÓ\Te]+#˚ yê&ÉT. áj·Tq

yê´kÕ\T m≈£îÿe>± ªôV’≤<ä sêu≤<é

ãT*f…Héµ˝À n#·Ãj˚T´$.

nk˛dæj˚TwüHé Äj·Tq‘√ uÛÑT»+ uÛÑT»+ ø£*dæ ‹s¡>∑&Üìï ≈£L&Ü

Äj·Tq e´‹πs øÏ+∫+&ÉT. 1952˝À Ä˝≤«˝Ÿ˝À yÓ+ø£≤|ü⁄s¡+

ø±\˙ì n_Ûeè~∆ #˚dæ+&ÉT. n˝≤π> yÓ+ø£≤|ü⁄s¡+ ø√ Ä|üπsÏyé

Vü≤Öõ+>¥ kıôd’°ì @sêŒ≥T #˚dæ ù|<ä <ä[‘· esêZ\ yê]øÏ ‘·≈£îÿe

<Ûäs¡≈£î Ç+&ÉT¢ ø£Ïº+∫ Ç#êÃ&ÉT.

<ä[‘·T\ düeTdü \qT n+‘·sê®rj·T düe÷»+ <äèwæºøÏ rdüT¬ø

[fl+&ÉT. 1968 &çôd+ãsY Äs¡Tq Ä~ Ä+Á<Ûä eTVü‰düuÛÑ düe÷y˚X¯+

»]–+~. á düuÛÑ À ‘êqT ñ‘Ô» |üP]‘·yÓTÆq Á|üdü+>∑+ #˚j·T&Éy˚T

>±≈£î+&Ü ˇø£ $C≤„|üq |üÁ‘êìï ‘·j·÷s¡T #˚dæ nyÓT]ø±˝Àì

◊ø£ sê»´dü$T‹ ôdÁ¬ø≥Ø »qs¡ Ÿ≈£î uÛ≤s¡‘· Á|ü‹ì~Û Ç.$.∫qïj·T´

<ë«sê |ü+|æ+#ê&ÉT. 1980˝À eTs=ø£ÿ kÕ] <ä[‘·T\≈£î ªÁ|ü‘˚ ø£

ìjÓ÷»ø£esêZ\Tµ @sêŒ≥T #˚j·÷\H˚ &çe÷+&éì eTT+<äT≈£î rdüT

ø=∫Ã+&ÉT. áj·Tq #˚dæq ùde\≈£î >±qT

uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘· s¡»‘√‘·‡yê˝À¢q÷, Ä ‘·sê«‘·

1985˝À n|üŒÏ eTTK´eT+Á‹ m ºsêe÷sêe⁄

düHêàì+#ês¡T. >ös¡$+#ês¡T.

mìï nyê+‘·sê\T, Çã“+<äT …<äT¬s’Hê,

¬>\T|ü⁄, z≥eTT\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü

<ä[‘·T\ nuÛÑT´qï‘˚ |üs¡e÷e~Û>±, n+uÒ<äÿsY

u≤≥˝À q&ç∫q ñ<ä´eT b˛s¡T ¬øs¡≥+

Ms¡kÕ«$T. ‘·q >=+‘·T‘√ \ø£å\ eT+~ì düyÓ÷à

Vü≤q |ü]∫+&ÉT. ñ<ä eT+ yÓ’|ü⁄ Äø£]¸+∫+&ÉT.

|üÁ‹ø£ À¢ s¡#·q\ <ë«sê m+‘√eT+~ì #Ó’‘·q´

|ü]∫+&ÉT. Ä+>∑ ¢+˝À |ü ⁄d ü Ôø±\T sêdæ

n+‘·sê®rj·T U≤´‹ bı+~+&ÉT. Äj·Tq ‘êqT q$Tàq ÄX¯j·÷\

ø√dü+ ÄK] ø£åD+ es¡≈£L ‘=Á≥TbÕ≥T Ò≈£î+&Ü ì\ã&ɶ&ÉT. áj·Tq

yT 19, 1999˝À ‘·T~XÊ«dü $&ç#ês¡T. áj·Tq øÏ<ä›s¡T ≈£îe÷s¡T\T

¬ø.$. <e<ä‘Y, ¬ø.$.q[Hé <ä‘Y, ≈£îe÷¬sÔ n|üs¡í ñHêïs¡T. ôV’≤<äsêu≤<é

<ä[‘· düe÷C≤ìï n+uÒ<äÿsY e÷s¡Z+˝À q&ç|æ+∫q kÕVü≤dæ

Ms¡kÕ«$Tì »j·T+‹ dü+<äs¡“¤+>± düà]+#·T≈£î+<ë+. Äj·Tq

ÄX¯j·÷\qT ÄyêVü≤q #˚düT≈£î+<ë+!!

`dü+–XËϺlìyêdt,m : 98492 20321

e : [email protected]

KC≤Hê

<ä

12 »qe] ` 2021

ôV’≤<äsêu≤<äT≈£î 32 øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À qTqï ø°düs¡>∑T≥º À

ãj·T\Œ&çq ª‘·T\#·TyêqT¿µ nqï Áø°.X¯. 5e X¯‘ê_› HêÏ ∫qï

XÊdüqy˚T, ‘Ó\+>±D ‘=*XÊdüq+>± ø=‘·Ô ‘Ó\+>±D #·]Á‘·

ãè+<ëìøÏ #Ó+~q lsêyÓ÷E Vü≤s¡>√bÕ˝Ÿ>±] <ë«sê Ç°e\

$düÔè‘· Á|ü#êsêìøÏ H√#·Tø=+~. ñeTà&ç sêÁwüº |ü⁄sêedüTÔXÊK,

1970`80\˝À ø°düs¡>∑T≥º À ‘·e«ø±\T #düTÔqï|ü⁄&ÉT, ø£ ã+&Éô|’

á ∫qï XÊdüHêìï >∑T]Ô+#ês¡T. $wüßí≈£î+&çø±\|ü⁄ á XÊdüq+˝À,

‘·T\#·T ` (‘=\#·T, ‘=*#˚) yêqT¿ ` (yês¡T, yêfi¯ó¢) n+fÒ

‘=\#˚yêfi¢ì, sê‹ì ‘=*#˚ •\TŒ\T (e&ɶs¡T¢ ≈£L&Ü ø±e#·TÃ) nì

Á|üeTTK XÊdüq |ü]XÀ<Û ä≈£î\T |æ.$. |üs¡ÁãVü≤àXÊÁdæ Ô>±s¡T

‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. $wüßí≈£î+&ç\ sê»<Ûëì>±

> ∑ T] Ô+| ü ⁄ bı+~q ø °d üs ¡> ∑ T≥ º˝À

sê»ÁbÕkÕ<ä+, •yê\j·T düeTT<ëj·T+,

Ç‘·s¡ ø£≥º&Ü\‘√ bÕ≥T, #·T≥÷º ø√≥>√&É

Äqyêfi¯ó¢ \_Û+#êsTT. á ø√≥>√&É≈£î

nedüs¡yÓTÆq sêfi¢qT ã+&É¢ qT+∫ y˚s¡T

#˚dæ, ø±e\dæq |ü]e÷D+˝À #ÓøÏÿq

•\TŒ\T, Ç+‘·Ï ô|<ä› |üìì #˚dæ+~

‘êy˚Tqqï Ä‘·à>ös¡yêìï ª‘·T\#·TyêqT¿µ

XÊdüq+ <ë«sê Á|üø£Ï+#·Tø=Hêïs¡T.

$wüßí≈£î+&ç\ XÊdüHê˝À¢ <ëq+ #j·Tã&çq

Á>±e÷\ ù|s¡T¢, Ç+ø± ˇø£Ï ¬s+&ÉT

‘Ó\T>∑T |ü<ë\T ‘·|üŒ yê] XÊdüHê\˙ï,

bÕø£è‘· ` dü+düÿè‘· uÛ≤wü À¢H˚ ñHêïsTT.

‘Ó\+>±D≤ XÊdüHê\ >∑T]+∫ Á|üeTTK XÊdüq |ü]XÀ<Ûä≈£î\T

&Ü.mHé.mdt. sêeT#·+Á<äeT÷]Ô, Ä]ÿjÓ÷\õø£˝Ÿ düπs« Ä|òt

Ç+&çj·÷, XÊdüq $uÛ≤>∑ dü+#ê\≈£î\T &Ü. ¬ø. eTTìs¡‘·ï+ ¬s&ç¶,

n|ü&É|ü&É÷ Hê dü+<˚Vü‰\qT rs¡TdüTÔ+≤s¡T. Çø£ ‘Ó\+>±D

XÊdüq |ü]XÀ<Ûä≈£î˝À¢ &Ü. &ç. dü÷s¡ ≈£îe÷sY, lsêyÓ÷E Vü≤s¡>√bÕ Ÿ

ø=‘·Ô XÊdüHê\qT yÓ*øÏ rdü÷Ô, $X‚¢wædü÷Ô XÊdüq |ü]XÀ<Ûäq

$<ë´s¡Tú\≈£î, bÕsƒ¡≈£î\≈£î m+‘√ ùde #düTÔHêïs¡T. Ç<ä+‘ê m+<äT≈£î

#ÓãT‘·THêïq+fÒ, >∑ãT≈£îÿq ‘Ó\+>±D≈£î dü+ã+~Û+∫q @<Ó’Hê

ˇø£ Äqyê\T ø±yê\Hêï, dü+<˚Vü‰\T rsêÃ\Hêï M]<ä›s¡÷

j·TT<ä∆düqï<äT∆\T>± ñ+≤s¡T. ‘Ó\+>±D ‘=*, eT* ‘Ó\T>∑T XÊdüHê\

>∑T]+∫ H˚qT M[¢<ä›]‘√ #·]Ãdü÷ÔH˚ ñ+≤qT.

e÷ eTT>∑TZ] eT<Ûä »]–q #·s¡Ã˝À¢ ‘=*‘·s¡+ ‘Ó\+>±D≤

‘Ó\T>∑T XÊdüHê˝À¢ ˇø£Ï>± ø=+&É|ü]Ô XÊdüq+ ˇø£ yÓTs¡T|ü⁄

yÓT]dæ+~.

mø£ÿ&çB ø=+&É|ü]Ô? es¡+>∑ Ÿ õ˝≤¢ πø+Á<ëìøÏ düMT|ü+˝À

qTqï ø±ø£rj·TT\ XÊU≤ q>∑sê˝À¢ ø=+&É|ü]Ô ˇø£Ï. ø±ø£rj·T

#·Áø£e]Ô >∑D|ü‹<e⁄ì ùdHêqT˝À¢ Á|üeTTKT&Ó’q #Í+&ÉùdHêì ø=\Te⁄

r]q HÓ\e⁄. ø±ø£rj·T sê»<Ûëì zs¡T>∑\T¢ s¡ø£åD |üs¡ y˚ø£åD≈£î

@sêŒ≥T #˚d æq ôd ’ìø£ •_s¡+>±

ø=+&É|ü]Ô #·]Á‘· ¬øøÏÿ+~. ø=+&É|ü]Ô

ôd ’ìø £ •_sêìø Ï #Í+& É ùdHêì

Hêj·T≈£î&ÉT. Ç‘·ì uÛ≤s¡´ ø±ø£rj·T

kÕeT+‘·T˝… ’q $]j·÷\ e+XÊìøÏ

#Ó+~q yÓT Æ\eT. M[¢<ä ›s ¡÷ ø£*dæ

Áø ° .X ¯ .1241˝À ø=+& É| ü] Ô˝À

#Í+&˚X¯«sê\j·÷ìï ì]à+#ês¡T. M]øÏ

düeTø±*≈£î\÷, düìïVæ≤‘·T˝…’q ø±≥

ùdHêì, n‘·ì uÛ≤s¡ ø±#ê+_ø£ ø£\dæ

Çø £ ÿ& ˚ ˇø £ Á‹≈ £L≤\j·÷ìï

ì]à+#ês¡T. ªø±ø£‘·eTà≈£î ôd’<√&ÉT

@ø£Ms¡µ nqï≥T¢ zs¡T>∑\T¢≈£î dü]CÀ&ÉT>±

ø=+&É|ü]Ô $\dæ*¢, ø±ø£rj·T #·]Á‘· À

‘·qø£+≥÷ ˇø£ #√≥T <äøÏÿ+#·Tø=+~. Çø£ÿ&ç XÊdüHê\T, Ä\j·T

ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q sêfi¢ m+|æø£, #Óø£ÿ&É+, dü+~Û ã+<ÛäHê\qT

bı+~+#·≥+˝À •\TŒ\ H˚s¡Œ]‘·Hêìï ‘Ó*j·T CÒdüTÔHêïsTT. Ç~

ø±ø£rj·TT\ HêÏ e÷≥.

Çø£ ø=+&É|ü]Ô Àì Áø°.X¯.9e X¯‘ê_› HêÏ kÕúìø£ n~Ûø±]

bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç XÊdüq+ >∑T]+∫ e÷≤¢&ÉTø=+<ë+. Ç~ ø=‘·Ô

XÊdüq+ ø±<äT. m|ü&√ 50 @fi¯¢ ÁøÏ‘·+ |ü⁄sêedüTÔ XÊK yê]

<äèwæºHêø£]¸+∫+~. ø=+&É|ü]Ô #Ós¡Te⁄˝Àì ø=¬øÿs¡>∑T+&ÉT (ø=+>∑\T

ùd<äBπs >∑T+&ÉT)ô|’ qTqï á XÊdüHêìï 1973e dü+ˆˆ˝À n#·TÃrdæ,

Ä dü+ˆˆ|ü⁄ 57e XÊdüq+>±, ÇHé‡ÁøÏ|üqT‡ Ä|òt Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, es¡+>∑ Ÿ

ôV≤]fÒCŸ

n\HêÏy˚TÏ ‘Ó\+>±D XÊdüHê\T`5

bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç ø=+&É|ü]Ô (|üP]Ô)

‘Ó\T>∑T XÊdüq+ (Áø°.X¯.9e X¯‘ê_›)

es¡+>∑˝Ÿ õ˝≤¢ πø+Á<ëìøÏ düMT|ü+˝À qTqï

ø±ø£rj·TT\ XÊU≤ q>∑sê˝À¢ ø=+&É|ü]Ô ˇø£Ï.

ø±ø£rj·T #·Áø£e]Ô >∑D|ü‹<˚e⁄ì ùdHêqT˝À¢

Á|üeTTKT&Ó’q #Í+&ÉùdHêì ø=\Te⁄ r]q HÓ\e⁄.

ø±ø£rj·T sê»<Ûëì zs¡T>∑\T¢ s¡ø£åD |üs¡ y˚ø£åD≈£î

@sêŒ≥T #dæq ôd’ìø£ •_s¡+>± ø=+&É|ü]Ô #·]Á‘·

¬øøÏÿ+~. ø=+&É|ü]Ô ôd’ìø£ •_sêìøÏ #Í+&ÉùdHêì

Hêj·T≈£î&ÉT. Ç‘·ì uÛ≤s¡ ø±ø£rj·T kÕeT+‘·T …’q

$]j·÷\ e+XÊìøÏ #Ó+~q yÓTÆ\eT. M[¢<ä›s¡÷

ø £*d æ Áø ° .X ¯ .1241˝À ø=+& É| ü] Ô˝À

#Í+&˚X¯«sê\j·÷ìï ì]à+#ês¡T.

13 »qe] ` 2021

ôV≤]fÒCŸ

&çÁdæº≈£îº nqï yê\÷´+˝À 314e ù|J˝À Á|ü#·T]+#ês¡T. |üP]Ô>±

‘ Ó\T> ∑ T u Û ≤w ü˝À, ‘ Ó\+>±D qT& çø±sêìï | ü+& ç+∫q

á XÊdüHêìπøe÷Á‘·+ ÁbÕ<Ûëq´‘· Òì Ç‘·sê˝À¢ #˚]Ã, ∫≥º∫e]

XÊdüq+>± Á|üø£Ï+#ês¡T |ü⁄sêedüTÔ XÊK yês¡T. dü+düÿè‘· |ü<ë\T

Òq+<äTe\¢H˚yÓ÷ á XÊdüq+ ∫qï #·÷|ü⁄≈£î >∑T¬s’+~.

ø=+&É|ü]Ô Á>±eT <˚yê\j·÷˝À¢q÷ |ü]düsê˝À¢q÷ #Ó˝≤¢

#Ó<äTs¡T>± |ü&çñqï #ê]Á‘·ø£ •˝≤Œ*ï ˇø£#√≥ uÛÑÁ<ä|üs¡#·≤ìøÏ,

ˇø£ ôd’Ÿ eT÷´õj·T+ @sêŒ≥T #˚j·÷\ì 1995˝À |ü⁄sêedüTÔ

XÊK ‘·\b˛dæ+~. yêÏì ùdø£]+∫ #ê]Á‘·ø£ ø±\Áø£eT+˝À

Á|ü<ä]Ù+#˚ |üìøÏ Ä XÊK düVü‰j·T dü+#ê\≈£î\T düeTTÁ<ë\

s¡+>±#ê], ππøsYfÒø£sY &ç.uÛ≤qTeT÷]Ô, bò sYeTHé sêCÒ+Á<ä\‘√ bÕ≥T

qqTï ≈£L&Ü |ü⁄s¡e÷sTT+#ês¡T.

n+<äs¡+ ø£\dæ #Í+&˚X¯«sê\j·T+ #·T≥Tº Á|üø£ÿ\ XÊdüHê\T,

•˝≤Œ\qT Ä\j·T+˝ÀøÏ ‘·s¡*+∫ |”sƒê\ô|’ ì\u…Ϻ, yêÏì dü+øÏå|üÔ

$esê\‘√ ù|s¡T|ü\≈£\qT @sêŒ≥T #˚XÊ+. Ä dü+<äs¡“¤+>±,

ø=+& É| ü] Ô # Ós ¡ Te ⁄˝Àì

XÊdüqeTTqï ø=¬øÿs¡>∑T+&ÉT

<ä>∑Zs¡ ¬ø[¢ #·÷XÊqT. sê‘·,

ø£&É|ü õ˝≤¢ Àì ∫e] ‘·s¡+

πsHêÏ #√fi¯ó\T, u≤D,

yÓ’<äT+ãsêE\ *|æì b˛*

ñ+~. uÛ≤wü ≈£L&É <ë<ë|ü⁄

n˝≤H˚ ñ+~. |ü⁄sêedüTÔ

XÊK Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+,

XÊd üq $u Û ≤> ∑+˝Àì

XÊdüHê\ qø£fi¯ ¢qT rùd

|üì˝À H˚s¡Œ] nsTTq ø=eTs¡j·T´>±]ì s¡|æŒ+∫, eT∞¢ eTs√

eTTÁ<äqT ˇ‹Ô+∫, XÊdüq bÕsƒêìï #·<äTe⁄‘·T+fÒ ‘Ó\T>∑T e÷≥\

|üP<√≥˝À $Vü≤]düTÔqï≥¢ì|æ+∫+~.

XÊdüq bÕsƒ¡+ :

1. dü«dæÔ bı*yÓTj·T s¡Àº&ç eTì(+)∫

2. ø±fi¯ó ø=D¶|ü≈£î düeTuÛÑ>∑+ãT ‘·+ãT\Ádüe+ãT H˚dæq

3. uÛÑ÷$T Bì >∑÷qTÔ≈£îqTÔ\ |üs¡Te&ç e&ç¶j·÷s¡+ (ãT)

#˚j·TTyês¡T

4. sTT≥T¢ <äø£ÿ˙ >∑\ŒqTDÏí ‘·+ãT\(+)ãT ~qïyês¡T

eHê›$T >=s¡e\T (‘ê)qyÓTj·TT

5. ≈£îeTs¡eTj·T´j·TT >∑D|ü‹jÓ÷E sTT≥T¢ kÕøÏå>±qT

‘·+(ãT) (\) Ádüe+ãT #˚dæq ÁdüeD uÛÑ÷$T

6. sTT H˚\ j·T] Hê\T>∑T Á<äeTà\T Äj·T+ãT |ü⁄f…ºDT¶>=\T>∑T

<Ûäq+»j·T |òü\<Ûës¡T

7. ø=qTyês¡T nø£&ç (|ü(+)>∑T Ò<äT (sTT<=›i…+) u…‘·TÔq

Hês¡uÛÑ#˚j·TT yês¡T neTà ˘ j·÷s¡uÛÑ

8. #˚j·TTyêDT¶ Ádüe≈£î\ ;Û$Tj·T ø=¿+bÕ\ ~yêø£]j·T

ÁdüqTï>√\ y˚~j·Tj·TT kÕøÏå

9. Hê>∑ ≈£îeT]j·TÁø=#Óà eT+>∑fi¯ eTVü‰ l.

bÕ\yÓTj·T s¡Àº&ç eT+∫ø±fió ø=D¶e≈£î ‘ê+ã÷\+ rdüTø=ì

ø=+‘· uÛÑ÷$Tì Ç∫Ã, e#˚à Ä<ëj·T+˝À #Ó]dü>∑+ |ü+#·Tø=H˚≥T¢>±

#düT≈£îqï &É+ã&çø£qT á XÊdüq+ qyÓ÷<äT #düTÔ+~. á uÛÑ÷$Tì

_&ɶ_&ɶ‘·s¡+, e´ekÕj·T |ü+&É>∑ Hê&ÉT, ùd<ë´ìï ÁbÕs¡+_Û+#≥T¢>±

ˇ|üŒ+<ä+ #Ó\T¢‘·T+<äì, kÕúìø£ qeTdüÿ]+#·<ä>∑Z >∑Ts¡Te⁄\T ô|<ä›

eTqTwüß\T>± ‘ê+ã÷˝≤ìï ‹Hêïs¡ì, Ç+<äT≈£î <ëqyÓTj·T,

≈£îeTs¡eTj·T, >∑D|ü‹ nH˚ •*Œ, kÕ≈£åî\ì, á uÛÑ÷$T ÁdüeD

(C…’qeT‘êe\+_≈£î\T) uÛÑ÷$T n˙, |üqTï>± Hê\T>∑T Á<äeTà\T

(n|üŒÏ HêDÒ\T), |ü⁄f…º&ÉT <ÛëHê´ìï ø=*∫ Çyê«\ì, MÏì

<Ûäq+»j·TT&ÉT edü÷\T #˚kÕÔ&É , BìøÏ nøÏ&ç, |ü+>∑T (|üqTï) \T

Òe˙, (ô|’q #Ó|æŒq Ç<ä›] bı‘·TÔ À ùd<ë´ìï nqTeTø=+&É qT+&ç

‘·eT ùd<ä´>±fi¯¢ <ë«sê

ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡ì Ç+<äT≈£î

ÁXÊe≈ £î\ ; Û$Tj·T,

ø=¿+bÕ\ ~yêø£s¡j·T,

ÁdüqTï>=\ y˚T&çj·T nH˚

eTT>∑TZs¡T kÕ≈£åî\ì, á

düeTuÛ≤>∑ øö\T |üŒ+<ä

XÊdüHêìï, (áã+&É

MT<ä) Hê>∑≈£eT]j·T

nH˚ •*Œ #ÓøÏÿq $e

sê\THêïsTT. ∫es¡q

n+‘ê eT+#˚ »s¡>±\qï eT+>∑fi¯ yê#·ø£eTT+~. XÊdüHêø£åsê\T

n]– ø=ìï #√≥¢ Äqyêfió¢ Ò≈£î+&Ü b˛j·÷sTT. *|æ, uÛ≤wü Áø°.X.9e

X¯‘ê_› HêÏeì |æ.$.|üs¡ÁãVü≤àXÊÁdæÔ>±s¡T ‘Ó*bÕs¡T. XÊdüq

ÁbÕs¡+uÛÑ+˝À ªdü«dæÔµ nqï X¯óuÛÑ X¯ã›+ ÄqyêsTTr>∑ edüTÔqï<˚. Çø£

XÊdüq |ü<ë*ï |ü]o*<ë›+.

ˇ|üŒ+<ä+˝Àì Á|ü<Ûëqe´øÏÔ bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç, s¡Àº&ç n+fÒ

s¡≥º>∑T&ç, s¡&ç¶, ¬s&ç¶ nì. ø£&É|ü õ˝≤¢ ø=\e*¢ Àì Áø°.X¯.9e X¯‘ê_›

HêÏ yÓ’<äT+ã XÊdüq+˝À kÕ≈£åî\T>± <ëìj·T s¡Àº&ç, $qj·T

s¡Àº&ç\qT ù|s=ÿqï dü+>∑‹ì á dü+<äs¡“¤+>± #Ó|üø√e#·TÃ. kÕúìø£

n~Ûø±s¡T\qT s¡Àº&ÉT\ì |æ*#˚ yês¡ì Bìe\¢ ‘Ó\TdüTÔ+~.

bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç ‘·q‘√ ˇ|üŒ+<ä+ #˚düTø=qï ùd<ä >±&ÉT eT+∫

ø±fi¯ó. ø±fi¯ó, ø±fi¯ó¢ X¯ã›+ nH˚ø£ ø£&É|ü õ˝≤¢ XÊdüHê˝À¢ ø£ì|ædüTÔ+~.

ø£&É|üõ˝≤¢ bı<äT›≥÷s¡T düMT|ü+˝Àì ns¡ø£≥y˚eTT\˝Àì u≤D

sêE\ Áø°.X¯. 9e X¯‘ê_› XÊdüq+˝À ô|q¿ø±\T Á|ükÕÔeq ñ+~.

n+‘·<ëø± m+<äT≈£î ‘Ó\+>±D˝Àì q\¢>=+&É õ˝≤¢ @ ÒX¯«s¡+˝À

<=]øÏq Áø°.X¯.6`7 X¯‘êu≤›\ HêÏ ∫qï XÊdüHê˝À¢ »j·Tdæ+vZ

14 »qe] ` 2021

ôV≤]fÒCŸ

eTxÏÃ, n+DqeTxÏÃ nqï ù|s¡T¢HêïsTT. düeTuÛ≤>∑eTT nqï |ü<ëìï

düeT uÛ≤>∑+ãT nì, ‘ê+ã÷\ ÁkÕe+ãT #˚dæq nqï |ü<ëìï

‘·+ãT\ Ádüe+ãT ùddæq n˙, Bì R Bìï, >∑÷qTÔ≈£îqTÔ\ R _&ɶ

_&ɶ ‘·s¡eTT>±, e&ç¶j·÷s¡+ãT #˚j·TT yês¡T R ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+

(ãj·÷Hê) #Ó*¢+∫ e´ekÕj·÷ìï ÁbÕs¡+_Û+yê\ì, sTT≥T¢ <äø£ÿì

(Ç≥T¢ <ä≈£îÿ` nì) R Ç˝≤ #Ó\T¢qì, ‘·+ãT\+ãT ~qïyês¡T R

‘ê+ã÷\+ y˚düTø=qïyês¡T, eHê›$T >=s¡e\T R >ös¡$+#·<ä–q

>∑Ts¡Te⁄\T, ÁdüeD uÛÑ÷$T R C…’q nqTj·÷j·TT\qT, (Bø£årdüTø=qï

yê]ì) ÁX¯eTDT\+≤s¡T. yê]ù|s¡Tq |æ\Teã&ÉT‘·Tqï uÛÑ÷$T.

sTTH\j·T] R á uÛÑ÷$Tô|’ $~Û+# |üqTï

(Hê\T>∑T Á<äeTà\T). nj·T+ãT |ü⁄f…ºDT¶

>=\T>∑T R ùd<ä´+ e\q \_Û+#˚

Ä<ëj·T+ ø£|ü⁄f…º&ÉT ø=\‘·>∑\ <Ûëq´+.

ø£&É|ü õ˝≤¢, bı<äT›≥÷s¡T˝Àì #√fi¯

eTVü‰sêE Áø°.X¯.9`10 X¯‘êu≤›\ HêÏ

XÊdüq+˝À, ªÄj·T+ãTµ Á|ükÕÔeq ñ+~.

n<˚ X¯ã›+ Çø£ÿ&É nj·T+ãT R Äj·T+ãT

RÄ<ëj·T+. <Ûäq+»j·T |òü\<ës¡T R

|ü+≥qT <äøÏÿ+#·Tø=H˚ n~Ûø±]. nøÏ&ç

|ü+>∑T Ò<äT R á uÛÑ÷$T MT<ä>±˙, |ü+≥

MT<ä>±˙ nøÏ&ç, |ü+>∑T nH˚ |üqTï\T

Òe⁄.

sTT< ä ›i+u§‘ · T Ôq Hês ¡ (+)

uÛÑ+#˚j·TTyês¡T R ˇ|üŒ+<ä+ #˚düTø=qï bı\yÓTj·Ts¡Àº&ç, eT+∫

ø±fi ¯ ó ø=D ¿e\T ø £*d æ bı‘ · T Ô˝À ùd< ä ´+ # ˚ ùdyês ¡ T .

neTà éø=D¶qTD϶ R ns¡àø=+&É qT+&ç R n(Vü≤)qTeTø=+&É qT+&ç,

j·÷s¡+uÛÑ+ #˚j·TT yêDT¶ R ùd<ë´ìï ÁbÕs¡+uÛÑ(+) (_Û+)|ü #˚ùd

yê&ÉT. ÁkÕe≈£î\ ;Û$Tj·T R ÁXÊe≈£î\ (C…’q eT‘êe\+_) ;ÛeTj·T´,

ø=¿+bÕ\ ~yêø£s¡j·T, ÁdüqTï>=\ y˚T&çj·T kÕøÏå. á ˇ|üŒ+<ëìøÏ

Áø=+bÕ\ ~yêø£s¡j·T´ düqTï >=\ (#Ósêïø√\) y˚T&çj·T´\T kÕø£å +.

Hê>∑ ø£eT]j·TÁø=#ÓÃ R ø£eTà] Hê>∑j·T´ á XÊdüHêìï #Óø±ÿ&ÉT.

eT+>∑fi¯eTVü‰l R >=|üŒ X¯óuÛÑ+ ø£\T>∑T>±ø£.

XÊdüq |ü<ë\qT |ü]o*ùdÔ düTqï≈£î ã<äT\T

_+<äTe⁄ yê&É≥+ >∑eTì+#ê*‡q n+X¯+.

ø=¿+bÕ\ X¯ã›+˝À ã+&çªiµ, qTD϶, ø=DT¶ yêDT¶

n], |ü⁄≥TºDT¶, sTT≥T¢, neTàDYø=D¶ (u≤<ëMT

#êfi¯ó≈£î´\ yê&ÉTø£ nsTTq ~«‘ê«ìøÏ eTT+<äT

s¡ø±s¡bı\T¢) ÄHêÏ e´eVü‰s¡, *œ‘· uÛ≤wü

dü+Á|ü<ëj·÷\qT, yê´ø£s¡D≤ìï ø=\‘·\qT

HêeTyê#·ø±\qT, eT‘ê#êsê\qT ‘Ó*j·T

CÒdüTÔqï+<äT≈£î Ç+ø± XÊdüq+ |üP]Ô>± ‘Ó\T>∑T˝À

ñ+&É≥+ e\¢ á XÊdüHêìï n\HêÏ ‘Ó\+>±D

y˚TÏ XÊdüHê˝À¢ ˇø£Ï>± ù|s=ÿqe#·TÃ.

á XÊdüq+˝À ù|s=ÿqï >∑D|ü‹ jÓ÷E kÕøÏå nqï |ü<ë\≈£î

b˛*ø£>± ø£&É|üõ˝≤¢ ø£eT˝≤|ü⁄s¡+ ‘ê\÷ø£ yÓ\T›]Ô Àì Áø°.X¯.9e

X¯‘ê_›HêÏ #√fi¯ eTVü‰sêE\ XÊdüq+˝À yÓDy√E#·øÏ å

(yÓqïy√EkÕøÏå) |ü<ë\qT #·÷|æ+#·e#·TÃ. n˝≤H, á XÊdüq+˝Àì

ªHê>∑ ø £eT]j·T Áø=#Óõ |ü<ëìøÏ b˛*ø£>±, ø£& É| üõ˝≤ ¢

eTT<äT›q÷s¡T˝Àì Áø°.X¯.10e X¯‘ê_›HêÏ #√fi¯ eTVü‰sêE\

XÊdüq+˝À ªÁø=#Óõ |ü<ä+ ø£ì|ædüTÔ+~.

XÊdüq |ü<ë\qT |ü]o*ùdÔ düTqï≈£î ã<äT\T _+<äTe⁄ yê&É≥+

>∑eTì+#ê*‡q n+X¯+. ø=¿+bÕ\ X¯ã›+˝À ã+&çªiµ, qTD϶, ø=DT¶

yêDT¶, n], |ü⁄f…ºDT¶, sTT≥T¢, neTà éø=D¶

(u≤<ëMT #êfi¯ó≈£î´\ yê&ÉTø£ nsTTq

~«‘ê«ìøÏ eTT+<äT s¡ø±s¡bı\T¢) ÄHêÏ

e´eVü‰s¡, *œ‘· uÛ≤wü dü+Á|ü<ëj·÷\qT,

yê´ø £s ¡D≤ìï, ø=\‘ ·\qT HêeT

yê#·ø±\qT, eT‘ê#êsê\qT ‘Ó*j·T

CÒdüTÔqï+<äTq, Ç+ø± XÊdüq+ |üP]Ô>±

‘Ó\T>∑T˝À ñ+&É≥+ e\¢ á XÊdüHêìï

n\HêÏ ‘Ó\+>±D y˚TÏ XÊdüHê˝À¢

ˇø£Ï>± ù|s=ÿqe#·TÃ.

Áø°.X. 6`8 X‘êu≤›\ eT<Ûä ø±˝≤

ìøÏ #Ó+~q j˚T ÒX¯«s¡+ ∫qï XÊdüHê˝À¢

>∑TDã(e)s¡TDT¿, lqT, l<Ûäs¡TDT¶,

ls¡DeTs¡ ›qT&ÉT yÓTT<ä˝… ’q ‘Ó\T>∑T

|ü<ë\THêïsTT. ø=+&É|ü]Ô À Áø°.e. 9e X‘ê_› HêÏøÏ |üP]Ô ‘Ó\T>∑T

XÊdüq+ yÓ\Te&É≤ìøÏ jT ÒX«s¡+ ≤+Ï ∫qï ‘Ó\T>∑T XÊdüHê\T

u≤≥ydæ ñ+&=#·TÃ. á dü+<äs¡“¤+>± ø°.X‚. mHé. yÓ+ø£≥s¡eTDj·T´,

|æ.$.|üs¡ÁãVü≤àXÊÁdæÔ, &Ü.mHé.mdt sêeT#·+Á<äeT÷]Ô, &Ü. &ç. dü÷s¡

≈£îe÷sY, lsêyÓ÷E Vü≤s¡>√bÕ Ÿ, ne<Ûëq+ ñe÷eTùV≤X«s¡XÊÁdæÔ,

ø=+&Ü lìyêdüT\T >±s¡¢≈£î Hê ø£è‘·»„‘·\T.

`áeTì •eHê–¬s&ç¶ düú|ü‹

m : 9848598446

e : [email protected]<ä

15 »qe] ` 2021

eT÷d” eTT#·Ã≥T¢

Ç<ä›s¡T eT+∫ $TÁ‘·T\T ˇø£ »+≥>± ø£ åD+ ≈£L&Ü

$&çb˛≈£î+&Ü ø£*dæyÓT*dæ πø ÁbÕD+>± ‹s¡T>∑T‘·T+fÒ yê]ì #·÷dæ

ªªM]<ä›s¡÷ nø£ÿqï e÷<äqï\Tsêµµ nì ns¡yÓ’ @+&É¢ ÁøÏ+<ä≥

ôV’≤<äsêu≤<é bÕ‘· q>∑s¡+˝Àì eTTdü*yês¡T eTT#·Ã≥|ü&˚yês¡T.

≈£î‘·TuŸcÕV”≤\ ø±\+˝À eT+Á‘·T\T>± |üì#˚dæq nø£ÿqï e÷<äqï\T

@ø±‘·àdü«s¡÷|ü⁄\T>±, ø£ècÕís¡T ®qT\T>± ø£\dæ Áã‹øÏ ø£*dæ

#·ìb˛j·÷s¡T. eTVü‰eT+Á‹ e÷<äqï ìedæ+∫q ÁbÕ+‘·y˚T

ªªe÷<äqïù|≥µµ>± ‘·sê«‘· ø±\+˝À e]›*¢+~. bÕ‘·q>∑s¡+

XÊ*ã+&É À Ms¡T ø£Ïº+∫q neTàyê] <yê\j·÷ìï Á|ü»\T Ç|üŒÏø°

nø£ÿqï e÷<äqï\ <˚yê\j·TeTH˚ |æ\TkÕÔs¡T. Ä s√E\˝À #Û·Á‘·|ü‹

•yêJ eTVü‰sêCŸ ≈£L&Ü Ä <˚yê\j·÷ìï dü+<ä]Ù+∫ neTàyê]

nqTÁ>∑Vü‰ìï, ÄodüT‡\qT n+<äT≈£îHêï&ÉT. lXË’\+≈£î yÓfi‚¢ <ë]˝À

u≤sêÿdt <ëÏq ‘·sê«‘· e#˚à eTùV≤X¯«s¡+ Á>±eT+˝À ªªe÷<äqï

düsêsTTµµ (düÁ‘·+) #ê˝≤ ø£fi≤‘·àø£+>±,

$XÊ\+>± <ë]q yÓfi‚¢ j·÷Á‹≈£î\≈£î

n\dü≥ qT+&ç $ÁX¯$T+#˚ #·\¢ì

#·\Te|ü+~]˝≤>± <äs¡Ùq$TdüTÔ+~.

#·+#·˝Ÿ>∑÷&Ü <ëÏ ôd’<ëu≤<é≈£î

yÓfióÔ+fÒ e÷s¡ZeT<Ûä +˝À á e÷<äqï

ù|≥ ãd”Ô edüTÔ+~. Ç+‘·≈£L meØ

e÷<äqï? @e÷ ø£<∏ä?

≈£î‘·TuŸ cÕV”≤ qyêãT\˝À

ÄK]yê&Ó’q nãT Ÿ Vü≤düHé ‘ê˙cÕ≈£î

á e÷<äqï Á| ü< Û ëqeT+Á‹>±

|üì#˚XÊ&ÉT. Ä s√E\˝À Á|ü<Ûëq

eT+Á‹ |ü<ä$ì |”cÕ«nì Ò<ë MTsY

` Ee÷¢ nì nH˚yês¡T. á |ü<ä+

Ädü|òtC≤V”≤ qyêãT\ ø±\+˝À ~yêHé>∑ e÷]+~. ªªÇ+‹+‘Ó’

e≥T&ç+‘Ó’µµ nqï≥T¢ |æqï ej·TdüT‡˝ÀH n‹ ∫qï ñ<√´–>± düsêÿs¡T

yê] ø=\Te⁄˝À J$‘êìï ÁbÕs¡+_Û+∫q e÷<äqï 34 dü+e‘·‡sê\

‘·sê«‘· 1674 qT+&ç 1686 es¡≈£î |ü⁄wüÿs¡ ø±\+ bÕ≥T

Á|ü<ÛëqeT+Á‹>± |üì#˚dæ ‘Ó\+>±D≤ #·]Á‘·≈£î ‹\ø£+ ~<ë›&ÉT. ø±ì

@+ ˝≤uÛÑ+! eT<ÛäTs¡yÓTÆq J$‘ê\ ø£<∏ä Ç+‘˚Hê nqï≥T¢ Äj·Tq

n+‹eT J$‘·+ $cÕ<ë+‘·+>± eTT–dæ+~.

Vü≤qTeTø=+&É À u≤qj·T´ u≤qeTà nqT Áu≤Vü≤àD <ä+|ü‘·T\≈£î

q\T>∑Ts¡T ø=&ÉT≈£î\T. nø£ÿqï, e÷<äqï, $dü‡qï, eT\¢qï, u≤qj·T´

¬syÓq÷´XÊK˝À –sê›esY>∑ n+fÒ ¬syÓq÷´ ÇHéôdŒø£ºs¡T>∑ |üì#ùdyê&ÉT.

Mfi¯ó¢ |ü<äVü‰s¡D≤\ ‘Ó\T>∑Tyês¡T. nø£ÿqï e÷<äqï\ >∑T]+∫ nH˚ø£

ø£<∏ä\T Á|ü#ês¡+˝À ñHêïsTT. yÓT<äø˘ õ˝≤¢ dæ~∆ù|≥ ‘ê\÷ø±˝Àì

eTs¡T|ü⁄sêì e÷<äqïù|≥nq+‘·–] M] dü«Á>±eTeTì, |ü≤«Ø\ ≈£î≥T+ãeTì ˇø£ ø£<∏ä

Á|ü#ês¡+˝À ñ+~. ndü\T nø£ÿqï, e÷<äqï\T nqï<äeTTà Ò ø±<äì

eTs=ø£ ø£<∏ä ≈£L&Ü Á|ü#ês¡+˝À ñ+~.

e÷<äqï #ê˝≤ ô|<ä› Vü≤è<äj·T+‘√ nq+‘·–]˝À ø£ düÁ‘êìï

q&ÉT|ü⁄‘·÷ ñ+&˚yê&É≥. #ê˝≤ eT+~ j·÷Á‹≈£î\T e∫à kÕïHê\T,

uÛÀ»Hê\T ø±ì∫à $ÁXÊ+‹ rdüT≈£îì ‘Ó ≤¢] yÓ[¢b˛j˚Tyês¡≥. ø±ì

nø£ÿqï nH j·÷Á‹≈£î&ÉT e∫à wüÁ&Ék˛ù|‘·yÓTÆq uÛÀ»Hê\qT Äs¡–+∫

nø£ÿ&˚ ‹wüºy˚dæ ø£<ä\≈£î+&Ü mø£ÿ&çø° yÓfi¯¢≈£î+&Ü |üìyêfi¯¢ô|’,

e+≥yêfi¢ô|’ ô|‘·ÔHê\T #dü÷Ô Ä»„\T C≤Ø #j·T≥+ ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT.

n‘·qT j·T»e÷ì e÷<äqï≈£î <ä>∑Z] ã+<ÛäTe⁄ ø±uÀ\T nqT≈£îì

|üìyês¡+<äs¡÷ u…~]b˛sTT #Ó|æŒq |üì øÏ≈£îÿs¡TeTq≈£î+&Ü #ùdyês¡≥.

n‘·&ç ô|‘·ÔHê\qT >∑eTì+∫q e÷<äqï ‘·q uÛ≤s¡ yÓ’|ü⁄ ã+<ÛäTe⁄

n˙, Ä Ç˝≤¢ ÒyÓ÷ uÛÑs¡ÔyÓ’|ü⁄ <ä>∑Zs¡ #·T≥ºeTì nqT≈£îHêïs¡≥. ø=ìï

s√E\ ‘·sê«‘· ªªnqTø√≈£î+&Ü

nø£kÕà‘·TÔ>∑ &ç|ü&çq á n‹~∏øϵµ

me]yÓ’|ü⁄ @ #·T≥º]ø£eT÷ ˝Ò<äì

‘Ó\TdüT≈£îqï e÷<äqï ªªnj·÷´

eTVü‰qTuÛ≤yê ‘·eTs¡T mes¡T?µµ nì

Á|ü•ï+#ê&É≥. <ëìøÏ nø£ÿqï #ê˝≤

<Ûë°>± ªªeTq$T<ä›s¡+ nqï<äeTTà\+

ø±<ë? H˚qT ô|<ä›ø£ÿ ô|<ä›ø=&ÉT≈£îqT.

˙e⁄ ∫qïø£ÿ ∫qï ø=&ÉT≈£îe⁄µµ nì

>∑&ÉTdüT>± »yê_#êÃ&É≥. n‘·ì

düeTj·Td ü÷Œ ¤] Ôì, #ê‘ ·Tsê´ìï

yÓT#·TÃ≈£îqï e÷<äqï n‘·ìì ‘·q

<ä>∑Zπs ô|≥Tº≈£îHêï&É≥. n≤¢yês¡T

ñ<äs¡b˛wüD≤s¡úyÓTÆ |æqï ej·TdüT˝ÀH˚

ôV’≤Á<ëu≤<é q>∑sêìøÏ e\dü e∫à qyêãT nãT˝Ÿ Vü≤dü Ÿ ‘ê˙cÕ

yê] <äsê“s¡T˝À 1640 dü+ˆˆ˝À ∫s¡T<√´>∑T\T>± #˚sês¡≥. n|ü&ÉT

yê] HÓ\J‘·+ |ü~ s¡÷bÕj·T\T. ø=ø£ÿ n&ÉT>∑T uÛÑÁ<ä+>± ydüT≈£î+≥÷

>∑e÷´ìï \øå±´ìï #˚s¡T≈£îqï≥T¢ Ä k˛<äs¡T*<ä›s¡÷ ˙‹, ìC≤sTTr

n+øÏ‘· uÛ≤yê\‘√, ø£wüº|ü&ç 34 dü+e‘·‡sê\T düsêÿØ ø=\Te⁄\T

#˚dæ 1674˝À e÷<äqï Á|ü<ÛëqeT+Á‹>±, nø£ÿqï ù|cÕÿs¡T>± n+fÒ

Ä]úø£ XÊU≤ eT+Á‹>± dæús¡|ü&çHês¡T.

ÄHêÏ qyêãT nãT˝Ÿ Vü≤düHé ‘ê˙cÕ ªªwæj·÷µµ eT‘·düTÔ&ÉT.

wæj·÷\≈£î |üs¡eT‘· düVü≤q+ m≈£îÿe. Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+\qT ¬s+&ÉT

ø£+&ÉT¢>± uÛ≤$+#·≥+ e\q yê]øÏ Á|ü‹uÛÑ Ä<Ûës¡+>± Á|üuÛÑT‘·«+˝À

n‘·T´qï‘· ø=\Te⁄\T n+~e#êÃsTT.

|üHÓï+&ÉT dü+e‘·‡sê\ ªª|ü⁄wüÿs¡ø±\+µµ ø=\Te⁄˝À Ä

nø£ÿqï e÷<äqï\T

16 »qe] ` 2021

eT÷d” eTT#·Ã≥T¢

n|üPs¡«k˛<äs¡T\T sê»ø°j·÷\T, |ü]bÕ\q, Ä]úø£ s¡+>±\˝À

n<äT“¤‘·yÓTÆq Á|ü>∑‹ì kÕ~Û+#ês¡T. yê] bÕ\q˝À sê»´+ düT_Ûø£å+>±

e]∆*¢+~. Á|ü»\T düTKXÊ+‘·T\‘√ J$+#ês¡T.

&Ûç©¢ #·Áø£e]Ô Ä\+^sY Ws¡+>∑CÒãT bÕ<äTcÕ≈£î >√˝§ÿ+&É

sê»´+ô|’ ø£qTï≈£îϺ+~. <äø£ÿHé˝À Ç≥T •yêJ n≥T >√˝§ÿ+&É

qyêãT\T ø£+Ï À q\TdüT\T>± e÷sês¡T. ø√&ç|æ\¢\qT ‘·qTïø£

b˛j˚T Á>∑<ä∆ ≤>± ≈£îÁ≥\T, ≈£î‘·+Á‘ê\T ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. ‘ê˙cÕ

qyêãT≈£î ≈£î&ç m&ÉeT˝≤ ìs¡+‘·s¡+ ø±|ü˝≤ ø±düTÔqï nø£ÿqï

e÷<äqï\qT n+‘·yÓTT+~ùdÔ >√˝§ÿ+&É sê»´\øÏåà ‘·q eXeTÚ‘·T+<äì

‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. ôd’Hê´ìï yÓTTVü≤]+∫ ø√≥qT #·T≥TºeTTϺ ;Ûø£s¡yÓTÆq

<ë&ÉT\T #˚j·T≥y˚T >±ø£ ø√≥˝À|ü\ n+‘·|ü⁄s¡+˝À n+‘·s¡+–ø£

ø£\Vü‰\ ªª#êDø£ ∫#·TÃqTµµ s¡–*+#ê&ÉT. n+‘·÷bı+‘·÷ Òì ‘·eT

uÛÀ>∑, $˝≤kÕ\ô|’, Ks¡TÃ\ô|’ bı<äT|ü⁄

#·s¡ \ ÁøÏ+<ä yês¡T ø√‘·\T $~Û+#ês¡ì

sêDT\+<ä]ø° nø£ÿqï e÷<äqï\+fÒ

eTVü‰ø√|ü+. Ws¡+>∑CÒãT≈£î neTTà&ÉT

b˛sTTq ôd’Hê´~Ûø±s¡T\T ø=+<äs¡T

ø√≥˝À|ü\ #ê|üÁøÏ+<ä ˙s¡T˝≤ $düÔ]+#·

kÕ>±s¡T. yês¡+<äs¡÷ ø£*‡ Ä n|üPs¡«

k˛<äs¡T*<ä›]˙ n+‘·yÓTT+~+#ê\ì

≈£îÁ≥|üHêïs¡T.

Ws¡+>∑CÒãT ‘·q ÄK]bÕ∫ø£>±

eT‘êìï ¬s# · Ã>=≤ º& É T . n‘ ·qT

düT˙ïeT‘·düTÔ&ÉT. wæj·÷≈£î e´‹πsøÏ. wæj·÷

bÕ\≈£î&Ó’q ‘ê˙cÕ Væ≤+<ä÷ ø±|òæsY\qT eT+Á‘·T\T>± ìj·T$T+#·T≈£îì

ÇkÕ¢+ eT‘êìï Áãwüߺ |üϺdüTÔHêï&Éì >√˝§ÿ+&É ø√≥˝À|ü\ ‘·q s¡Vü≤dü

nqT#·s¡T\‘√ ∫#·Tà s¡–*+#ê&ÉT. ‘·ø£åDy˚T nø£ÿqï e÷<äqï\qT

eT+Á‹ |ü<äe⁄\qT+&ç ‘=\–+#ê\ì ‘ê˙cÕ≈£î VüQ≈£î+C≤Ø #XÊ&ÉT.

Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ uÛÑÁ<ëÁ~˝À »]π> d”‘êsêeT ø£ ≤´D≤ìøÏ eTT‘ê´\

‘·\+Áu≤\T |ü+ù| ‘ê˙cÕ qyêãT Ä ôV≤#·Ã]ø£*ï uÒU≤‘·s¡T #XÊ&ÉT.

ø±ì ø±´ bòÕsTT<ë?

<äTwüº X¯≈£îÔ\˙ï @ø£eTsTT´ »MT¸<é nqT ˇø£ Vü≤;‡ ôd’ì≈£îDÏí

nqï<äeTTà\ Vü≤‘· ø√dü+ ìj·T$T+#ês¡T. &ÉãT“ fi¢ ≤ Ks¡TÃ#XÊs¡T.

nø£ÿqïe÷<äqï\ n+>∑s¡ø£å≈£î*ï, yê] |ü\¢ø° yÓ÷ùd uÀsT÷\qT ≈£L&Ü

&ÉãT“\‘√ ø=H˚kÕs¡T. ≈£îÁ≥ neT\T #˚j·T≤ìøÏ düs¡«+ dæ<ä∆+

nsTT´+~.

ˇø±H=ø£ ndüTs¡dü+<Ûä´y˚fi¯, q\TeT÷\˝≤ dü+C…Nø£≥T¢

ø£eTTà≈£î+≥Tqï y˚fi¯, |ü≈£åî\˙ï ‘·eT ‘·eT HÓ\e⁄\≈£î #˚s¡T≈£î+≥Tqï

y˚fi¯, |üdüTe⁄\T Ç+&ÉT¢ #˚s¡T‘·Tqï >√<Ûä÷[ y˚fi¯, eTd”<äT\‘√ nC≤\T,

qe÷E\T $qedüTÔqï yfi, >∑T&ÉT\˝À >∑+≥\T >∑D>∑D ÁyÓ÷>∑T‘·Tqï

y˚fi¯, |üqT\T eTT–+#·T≈£îì |ü\¢ø° À nqï<äeTTà*<ä›s¡÷ ‘·eT Ç+ÏøÏ

‹]– yÓfi¯ó¢‘·Tqï y˚fi¯ $X¯è+K\+>± $#·TÃø£‘·TÔ\‘√ <ë&ç »]–+~.

‘·˝≤«s ¡T ¢ , »+_j·÷\T $ø£≤≥ºVü‰d ü+ #˚kÕsTT. kÕ«$T

uÛÑøÏ Ô|üsêj·TDT˝…’q Ä Ç<ä›] ‘·\\T ÁøÏ+~øÏ sê* H˚\‘·*¢øÏ

s¡ø±Ô_Ûùwø£eT÷, bÕ<ë_Ûe+<äqeT÷ #˚kÕsTT. Ä <äT]›Hêìï 1687

dü+e‘·‡s¡+ e÷]à HÓ\ |ü<äVü‰s¡e ‘˚B n+≤s¡T.

|ü>∑, Á|ürø±sê\T #· ≤¢s¡ì Ä eTTwüÿs¡ eT÷ø£ ‘·\\T Òì Ä

yÓTT+&Ü\qT Á‘êfi¢‘√ >∑TÁsê\≈£î ø£Ïº |ü⁄s¡M<ÛäT\˝À n≥T, Ç≥÷

á&ÉTìø[¢ >√˝§ÿ+&É ø√≥ >∑TeTà+ e<ä› ‘·\T|ü⁄\≈£î ‘·\ ÁøÏ+<äT\>±

Áy˚˝≤&ÉBkÕs¡T. c˛˝≤|üPsY˝À $&ç~ #˚dæq Ws¡+>∑CÒãT≈£î yê]

‘·\\qT eT÷≥>∑Ϻ ø±qTø£>± |ü+bÕs¡T. Äq+<ä+ uÛÑ]+#·˝Òì

Ws¡+>∑CÒãT yê] ‘·\\qT eT∞¢ eT<ä|ü⁄fÒqT>∑T\‘√ qTE®qTE®>±

‘=øÏÿ+#ê&ÉT. Ä ‘êØKT e÷]à 23. #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· XÁ‘·Te⁄HÓ’Hê

>ös¡$+∫ ñ∫‘· ≤+#Û·Hê\‘√ n+‘· ÁøÏj·T\T »]|æ+#ê\qï Ç+–‘·

C≤„q+ Ä Ä\+^s¡T #·Áø£e]ÔøÏ Òø£b˛sTT+~. nãT˝Ÿ Vü≤düHé ‘ê˙cÕ

¬sø£ÿ\T ‘Ó–q |üøÏå ≤ eT÷\ø=]>±&ÉT.

n+‘·sê®rj·T+>±H˚ n+<äyÓTÆq

uÛ≤>∑´q>∑s¡+, |üP<√≥\ bı<ä]\T¢

uÛ≤>¥q>∑sY, $XÊ\yÓTÆq $|òüDÏ M<ÛäT\‘√,

n+>∑fi ¯ ¢˝À eÁC≤\T, eTT‘ê´\T,

n>∑s¡Tbı>∑\ n‘·Ôs¡T\T neTàã&çq

ôV’≤Á<ëu≤<é q>∑s¡+ ¬s+&ÉT y˚Ts¡T

•Ksê\T H˚\≈£L\>±H˚ <√|æ&û\≈£î,

<Ís¡ ®Hê´\≈£î Ä\yê\eTsTT´+~.

>∑T+&Ü\T, dü+|ò üTe´‹πsø£ X¯≈£î Ô\T

q> ∑sêìï $# ·ø £ åD≤ s ¡V æ ≤‘ ·+>±

<√# · T≈ £ îHêïsTT. sê»uÛ ÑeHê\T,

<˚e⁄&û\T, eTVü≤fi¯ó¢, <Ûäì≈£î\ >∑èVü‰\T

<√|æ&û\≈£î >∑T ¬s’HêsTT. >∑èVü≤<äVü≤Hê\T »]>±sTT. Á|ü»\

e÷qÁbÕD≤\T >±*˝À ø£*kÕsTT. n+‘ê ø£*|æ ◊<äTø√≥¢ es¡Vü‰\

qwüº+ »]–+<äì ˇø£ n+#·Hê. n~ ˇø£ÿs√E˝À »]–q qwüº+.

n|ü&ÉT Ws¡+>±CÒãT q>∑s¡ Á|üy˚X¯+ #˚dæ >√˝§ÿ+&É ø√≥ô|’

‘·q ÄK] <ë&çì ÁbÕs¡+_Û+#ê&ÉT. nsTTHê >=|üŒ Á|ü‹|òüT≥q

m<äT¬s’+~. ∫e]øÏ ˇø£ Nø£Ï sêÁ‹ ø√≥ ‘·\T|ü⁄e<ä› ø±|ü ≤ ñqï

ˇø£ <ë«s¡bÕ\≈£î&çøÏ \+#·+ ÄX¯ #·÷|æ+∫ ‘·\T|ü⁄\T ‘Ó]|æ+∫

&Ûç©¢ ôd’q´+ ø√≥ À|ü*øÏ #=#·TÃø£ b˛sTT+~. $»j·T+ kÕ~Û+∫ô|Ϻq

Ä <äsê«C≤≈£î Ws¡+>∑CÒãT ªª|òü‘˚<äsê«C≤µµ nì HêeTø£s¡D+ #˚kÕ&ÉT.

n~ VüQùd˙ Ä\+≈£î <ä>∑Zs¡ ñ+≥T+~.

‘·eT ø£ÁHÓ|üŒ*ï ø£‹Ô]+#·T≈£îì ø±˝≤ìøÏ ø±|ü˝≤ø±dæq Ä

n|üPs¡«k˛<äs¡T\T nø£ÿqï e÷<äqï\ düe÷<ÛäT\T mø£ÿ&É ñHêïjÓ÷

me]ø° ‘Ó*j·T<äT. ø±ì yê] düàè‘·T\T |ü⁄s¡»qT\ eTqdüT\˝À

uÛÑÁ<ä+>± edæyê&É≈£î+&Ü ñHêïsTT. ˇø£ e÷<äqï ù|≥, ˇø£

eTùV≤X¯«s¡+ düsêsTT, ˇø£ nø£ÿqï e÷<äqï\ <˚yê\j·T+ yê]

r|æ>∑Ts¡TÔ\≈£î ø=+&É>∑Ts¡TÔ\T>± $T–* ñHêïsTT.

(wüVü≤sY Hêe÷ (ôV’≤Á<ëu≤<é M<ÛäT\T ` >±<∏ä\T) |ü⁄düÔø£+ qT+∫)

`|üs¡edüTÔ ˝ÀπøX¯«sY,m: 91606 80847

e : [email protected] <ä

eTùV≤X¯«s¡+˝À nø£ÿqï düsêsTT (düÁ‘·+)

17 »qe] ` 2021

ns¡“Hé ˝≤´+&é $<ÛëHê\T

- dæ° bÕ¢ì+>¥uÛÑ÷$T \uÛÑ ‘· |ü]$T‘·+. uÛÑ÷$T ñ|ü]‘·\+ô|’ uÛÑ÷$T \uÛÑ ‘·

πøe\+ 20 XÊ‘·y˚T.

1. @ q>∑s¡ n_Ûe ~∆¬ø’Hê uÛÑ÷$T nH˚~ ÁbÕ<∏ä$Tø£ eqs¡T.

Ç~ ¬s+&ÉT Á|ü<Ûëq \ø£åD≤\qT ø£*–ñ+≥T+~. (1) ˇø£ ì]›wüº

düeTj·T+ e<ä› uÛÑ÷$T \uÛÑ ‘· |ü]$T‘·+ >±H˚ ñ+≥T+~. (2) n~

ˇø£ <ëì‘√ ø£Ï b˛°|ü& nHø£ ñ|üjÓ÷>±\qT ø£*– ñ+≥T+~.

˙s¡T Ò<ë X¯øÏÔ ‘·s¡Vü‰˝À n~ #·\qo\‘· ñ+&˚~ ø±<äT. ø£ #√≥

ñqï düú ≤ìï eTs√ #√≥T≈£î ‘·s¡*+#· Ò+. uÛÑ÷$T Á|ür eTTø£ÿ

≈£L&Ü <˚ìø£<˚ $•wüºyÓTÆq<˚, <ëìï |ü⁄q:dü wæº+#· Ò+.

ˇø£ q>∑s¡+˝À uÛÑ÷$T $uÛÑõ+#·ã&ç ñ+≥T+~. Á|üuÛÑT‘·«+,

Áô|’y˚≥T ÄBÛq+˝À ñ+≥T+~. Á|üuÛÑT‘·« ÄBÛq+˝À ñqï uÛÑ÷$Tì

Á|ü<Ûëq+>± s√&ÉT¢ ø√dü+ Ò<ä+fÒ e÷¬sÿŸ, ¬s’\T Ò<ë ãdt ùdºwüHé

˝≤+Ï ø£eT÷´ì° nedüsê\ ø√dü+ Ò<ë ÄVü‰¢<ëìï n+~+#˚

yÓTÆ<ëHê\T, bÕs¡Tÿ\T, Áø°&Üdüú ≤\ ø√dü+ $ìjÓ÷–kÕÔs¡T. uÛÑ÷$T

>∑qTø£ Áô|’ y≥T yê] ÄBÛq+˝À ñ+fÒ yês¡T e÷Á‘·yT ñ|üjÓ÷–+#·T

ø√>∑*π> Vü≤≈£îÿ $ìjÓ÷–+#·ã&ÉT‘·T+~. uÛÑ÷$T Á|üuÛÑT‘·«+ øÏ+<ä

ñ+&ç n~ >∑qTø£ eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø√dü+ n_Ûe ~∆ #˚j·Tã&ç‘˚,

#·T≥Tº|üø£ÿ\ Áô|’y˚≥T yê] uÛÑ÷ eTT\ $\Te ô|s¡T>∑T‘·T+~. BìøÏ

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

$s¡T<ä∆+>±, Á|üuÛÑT‘·«+ #‹˝À ‘·≈£îÿe uÛÑ÷$T ñ+&ç eTÚ*ø£ edü‘·T\T

ø=s¡e&ç‘˚ #·T≥Tº|üø£ÿ\ Áô|’y˚≥T uÛÑ÷eTT\ $\Te ‘·–Zb˛‘·T+~.

á $<Ûä+>± uÛÑ÷$Tì >∑qTø£ q>∑sê_Ûe ~∆ ø√dü+ ø£ eqs¡T>±

|ü]>∑DÏùdÔ, Áô|’y˚≥T yê] #˚‘·T˝À¢ ñqï uÛÑ÷$T jÓTTø£ÿ ô|]–q

$\TeqT Á|üC≤edüsê\T rπsÃ+<äT≈£î, ùde\T n+~+#+<äT≈£î >±qT

Ä]úø£ eqs¡T\T düMTø£ ]+#˚+<äT≈£î <ëìï ˇø£ neø±X¯+>±

uÛ≤$+#·e#·TÃ. |ü≥ºD uÛÑ÷eTT\ $\Te Á|ü<Ûëq+>± ¬s+&ÉT n+XÊ\

ø±s¡ D+>± ô|s¡T>∑T‘·T+~: (1) Ä]úø£ nedüsê\≈£î \uÛÑ eTj˚T´

uÛÑ÷$T ‘·≈£îÿe>± ñ+&É&É+ (2) Á|üC≤edüsê\T, ùd e\ ø√dü+ ñqï

@sêŒ≥T¢. |ü≥ºD uÛÑ÷$T <ëìô|’ ñ+&˚ _˝Ÿº ùdŒdt ø±s¡D+>±

Vü‰]C≤+≥˝Ÿ, e]ºø£ Ÿ &Ó’yÓTq¸q¢qT ø£*– ñ+≥T+~.

q>∑s¡ uÛÖ‹ø£, kÕe÷õø£ eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø£\Œq˝À,

ìs¡«Vü≤D˝À q>∑s¡bÕ\ø£ dü+düú\T nwüºø£cÕº\T |ü&ÉT‘·T+≤sTT. n<˚

düeTj·T+˝À eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø±s¡D+>± ô|]–q uÛÑ÷$T $\Te

qT+∫ Áô|’y≥T uÛÑ÷eTT\ j·T» e÷qT\T, ]j·T Ÿ mùdºŸ s¡+>∑+˝Àì

&Óe\|üs¡T¢ Á|üjÓ÷»q+ bı+<äT‘ês¡T. kÕ<Ûës¡D+>± uÛ≤s¡rj·T

q>∑sê˝À¢ bÂs¡T\T dü+|üqTï\T>± ñ+≤s¡T, bÕ\ø£ dü+düú\T

ù|<ä]ø£+˝À ñ+≤sTT.

18 »qe] ` 2021

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

ÁuÖHé |ò” Ÿ¶ q>∑sê\≈£î &Óe\|t yÓT+Ÿ bÕ¢Hé (&ç|æ) qT ‘·j·÷s¡T

#˚j·T&É+ nH˚~ ˇø£ ÁbÕe÷DÏø£ |ü<ä∆‹>± ø=q kÕ>∑T‘·÷ ek Ô+~.

Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ ì]›wüº uÛÑ÷uÛ≤>±\qT Ç~ >∑T]ÔdüTÔ+~. Ä

‘·s¡Tyê‘· yêÏì ‘·|üŒ ìdü]>± Á|üuÛÑT‘·«+ kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îH˚

neø±X+ ñ+≥T+~. á Á|üÁøÏj·T˝À Äj·÷ uÛÑ÷eTT\ j·T»e÷qT\T

ø=+‘· yÓTT‘·Ô+ bı+<äT‘ês¡T, Ç‘·s¡T\≈£î Á|üjÓ÷»Hê\T ø£\T>∑T‘êsTT.

&Óe\|t yÓT+Ÿ bÕ¢Hé n˝≤+Ï Á|üjÓ÷»Hê\qT bı+<+<äT≈£î m˝≤+Ï

Á|üj·T‘·ï+ #˚j·T<äT. &û|”ì neT\T #˚ùd+<äT≈£î ì<ÛäT\T kÕúìø£

dü+düú\ kÕ<Ûës¡D Ä<ëj·÷\ qT+#˚ eTØ eTT K´+>± ÄdæÔ |üqTï

qT+#˚ sêyê*‡ ñ+≥T+~. ì<ÛäT\ ø=s¡‘·, m+‘·≈£L |üP]Ôø±ì

Ábıd”»s¡T¢, C≤bÕ´\T, n~Ûø£ e´j·÷\T, ]»s¡T«&ÉT ≤´+&éqT kÕ«BÛq+

#˚düTø√e&É+˝À rÁe e´‹πsø£‘·\T ≤+Ï yêÏ ø±s¡D+>± &Óe\|t

yÓT+Ÿ‡ bÕ¢Hé‡ ìsêXÊ|üP]‘·yÓTÆb˛‘·THêïsTT. q>∑sê_Ûe ~∆øÏ

dü+ã+~Û+∫q @ qeT÷Hê¬ø’Hê ≈£L&Ü eT÷ &ÉT Á|ü<Ûëq

ÄXj·÷\T+≤sTT. yÓTT<äÏ~ uÛÖ‹ø£, kÕe÷õø£ eTÚ*ø£ edü‘·T\‘√

düVü‰ Á|üC≤ Á|üjÓ÷» Hê\ ø√ dü+ uÛÑ÷$Tì bı+<ä&É+. düMTø£ ‘·

n_Ûe ~∆ nedüsê\qT rs¡Ã&É+. eT÷&√~ uÛÑ÷$T n_Ûe ~∆ Á|üÁøÏj·T

<ë«sê ì<ÛäT\qT düMTø£]+#·T ø√e&É+. á eT÷&ÉT n+XÊ\ô|’

≈£L&Ü á ù||üsY Á|ü<Ûëq+>± <ä wæº

ô|Ϻ+~.

2. |ü≥ºD≤_Ûe~∆ ø√dü+ uÛÑ÷$T

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À |ü≥ºD≤_Ûe ~∆

ì dü÷ú\+>± ¬s+&ÉT esêZ\T>±

$uÛÑõ+#·e#·TÃ. (m) ÁuÖHé |ò”˝Ÿ¶

n_Ûe ~∆ (_) Á^Hé |ò” Ÿ¶ n_Ûe ~∆.

ÁuÖHé |ò ”˝Ÿ ¶ $uÛ≤>∑+˝À Á|üdüTÔ‘·

q>∑sê\T, |ü≥ºD≤\T Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑

dü+düú\ <ë«sê &Óe\|t yÓT+Ÿ bÕ¢Hé

/ e÷düºsY bÕ¢HéqT neT\T #˚düTÔ+≤sTT. &Óe\|t yÓT+Ÿ bÕ¢Hé

Á|üø±s¡+ uÛÖ>√[ø£, kÕe÷õø£ eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø£\Œq≈£î nedüs¡yÓTÆq

uÛÑ÷eTT\qT e÷Á‘·yT n$ düeT≈£Ls¡TÃ≈£î+≤sTT. n˝≤ nedüs¡yÓTÆq

uÛÑ÷eTT\qT kÕ<Ûës¡D+>± uÛÑ÷ kÕ«BÛq #·≥º+ øÏ+<ä Ò<ë ˝≤´+&é

|ü⁄*¢+>¥ eT]j·TT ] &çÁdæºã÷´wüHé $<Ûëq+ (ÖHé bÕ¢ì+>¥ d”ÿyéT)

øÏ+<ä bı+<äT‘êsTT. eTVü‰sêÁwüº À Ç˝≤+Ï düú ≤\qT ô|’ yêÏøÏ

‘√&ÉT>± nø±$T&˚wüHé ]»πs«wüHé bÕ\d” ˝Ò<ë °&ûÄsY #˚

bı+<äT‘ês¡T.

Á^Hé |ò” Ÿ¶ ÁbÕC…øº øÏ+<ä uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À |ü≥ºD≤_Ûe ~∆ nH˚~

uÛÑ÷ùdø£s¡D jÓTTø£ÿ $$<Ûä qeT÷Hê\#˚ n_Ûe ~∆ #˚j·Tã&ÉT‘·T+~.

dü÷ú\ $uÛ≤>±\T:

|ü_¢ø˘ ôdø±ºsY qeT÷Hê-Áô|’y˚≥T uÛÑ÷eTT\ uÛ≤Ø kÕ«BÛq+

eT]j·TT Á|üuÛÑT‘·«+, ôdMT Á|üuÛÑT‘·«+#˚ yÓTT‘·Ô+ n_Ûe ~∆.

ñ<ë: qM eTT+u…’

Áô|’y˚≥T s¡+>∑ qeT÷Hê - Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ …’ôdHé‡ eT]j·TT

Áô|’y≥Ts¡+>∑+# uÛÑ÷ùdø£s¡D, n_Ûe ~∆; ñ<ë: ≤yêkÕ, Ä+;

yê´© dæ°

Á|üuÛÑT‘·«, Áô|’y˚≥T uÛ≤>∑kÕ«eT´ qeT÷Hê - n~Ûø£ XÊ‘·+ uÛÑ÷$T

Á|üuÛÑT‘·«+#˚ Çe«ã&ç+~ eT]j·TT / Ò<ë ùdø£]+#·ã&ç+~

eT]j·TT C≤sTT+Ÿ yÓ+#·sY ø£+ô|˙ <ë«sê n_Ûe ~∆

#˚j·Tã&ç+~. ñ<ë - –|òtº dæ°

2.1 Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑ qeT÷Hê

q÷‘·q |ü≥ºD≤\T, XÊÏ …’Ÿ ÖHéwæ|t‡, Ç+&ÉÁdæºj·T Ÿ ÁbÕC…øº

Ä<Ûë]‘· ÖHé wæ|t‡, ôdŒwü Ÿ ÖHé wæ|t‡, sêÁcÕº\ sê»<ÛëqT\T,

Væ≤˝Ÿ ùdºwüqT¢, Ç+ÏÁπ>f…&é ÖHé wæ|t‡ \ n_Ûeè~∆ ˝≤+Ïe˙ï Á^Hé

|ò” Ÿ¶ ÁbÕC…≈£îº\ $uÛ≤>∑+˝À uÛ≤>∑+>± ñ+≤sTT.>∑‘· X¯‘ê_› ∫e]

ø±\+ <ëø± ≈£L&Ü Ç˝≤+Ï Á^Hé |ò”˝Ÿ¶ ns¡“Hé &Óe\|tyÓT+Ÿ

ÁbÕC…≈£îº\˙ï ≈£L&Ü uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+,1894 øÏ+<ä uÛ≤Ø>± Áô|’y≥T

uÛÑ÷eTT\qT kÕ«BÛq+ #˚düTø√e&É+ e\¢ s¡÷bı+~+∫qy˚.

n‘· +‘· Ä#·s¡DkÕ<Ûä qeT÷Hê. m+<äTø£+fÒ øÏ¢j·TsY f…ÆÏ Ÿ

‘√ ≈£L&çq j·÷e‘Y H√Ïô|ò’&é uÛÑ÷$T n+‘ê ≈£L&Ü bÕ¢ì+>¥ n+&é

&Óe\|t yÓT+Ÿ n<∏ë]° øÏ+<äH˚ ñ+≥T+~. Ç+<äT˝À Á|ü<Ûëq

düeTdü´\T - uÛ≤ØkÕúsTT˝À uÛÑ÷$T ùdø£]+#ê*‡ ñ+≥T+~,

ô|≥Tºã&ÉT\T n~Ûø£+>± ñ+≤sTT.

uÛÑ÷$T yêdüÔe j·T»e÷qT\≈£î

yÓTs¡T>∑T |üs¡Ãã&çq |ü]Vü‰s¡+,

|ü⁄qsêyêdü+, Ø ôdÏ …à+Ÿ e+Ï

uÛÑ$wü´‘Y u≤<Ûä´‘·\T n~Ûø£+>±

ñ+≤sTT. kÕ«BÛHê ìøÏ, n_Ûe ~∆

#j·T&ÜìøÏ eT<Ûä #ê˝≤ düeTj·T+

| üf Ò º≥≥ ¢sTT‘ ˚ Ä u Û Ñ÷$Tì

ÄÁø£eTD\ u≤] qT+∫ ø±bÕ&ÉT

ø√yê*‡ ñ+≥T+~. Á|üuÛ ÑT‘·«

s¡+>∑+˝À #˚|üϺq Á^Hé |ò” Ÿ¶ ÁbÕC…≈£îº\≈£î ø=ìï ñ<ëVü≤s¡D\T:

kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ |üPs¡«+ - q÷´&Ûç©¢, ¬s’ Ò«dt, ñ≈£îÿ ø£sêà>±sê\T,

|üesY bÕ¢+Ÿ‡, s¡ø£åD dü+düú\≈£î dü+ã+~Û+∫ ¬sdæ&Óì¸j·T˝Ÿ

ÖHé wæ|t

kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· - ø=‘·Ô>± @s¡Œ&çq sêÁcÕº\

sê»<ÛëqT\T - #·+&û>∑&Ûé, >±+BÛq>∑sY, uÛÑT eH˚X¯«sY ≤+Ï$.

1970 ‘·s¡Tyê‘· d”◊&ûmdt , &û&û@, |”d”m º&û@ ≤+Ï sêÁwüº

Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\T ø=‘·Ô |ü≥ºD≤\qT n_Ûe ~∆ #˚XÊsTT.

>∑‘· ¬s+&ÉT <äXÊu≤› À¢ uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+ øÏ+<ä Áô|’y≥T uÛÑ÷$T

ªìs¡“+<Ûä uÛÑ÷ùdø£s¡Dµ kÕúq+˝À $$<Ûä sêÁwüº Á|üuÛÑT ‘ê«˝À¢ Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑

dü+düú\T dü«#·Ã¤+<ä kÕ«BÛHêìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø=ìï $_Ûqï uÛÑ÷

n_Ûe ~∆ qeT÷Hê \≈£î Á|üj·T‹ïdüTÔHêïsTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+

‘·q q÷‘·q sê»<Ûëì q>∑s¡+ neTsêe‹ ø√dü+ 70:30 $<Ûëq+˝À

uÛÑ÷$Tì ùdø£]+∫+~. Ç+<äT˝À 30 XÊ‘·+ uÛÑ÷$Tì yêdüÔe

j·T»e÷ìøÏ Á|ü<Ûëq+>± Äyêdü, yêDÏ»´|üs¡+>± ñ|üjÓ÷–+#˚

19 »qe] ` 2021

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

∫qï ∫qï bÕ¢≥¢‘√ düVü‰ $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ n_Ûe ~∆ #˚dæq bÕ¢≥¢qT

‹]– Çe«&É+>± ñ+≥T+~. 1970-86 eT<Ûä ø±\+˝À Áô|’y˚≥T

uÛÑ÷$Tì 100 XÊ‘·+>± kÕ«BÛq+ #düTø√e&É+ <ë«sê qM eTT+u…’ì

dæ◊&çdæˇ n_Ûe ~∆ #˚dæ+~. 2012 ‘·s¡Tyê‘· qM eTT+u…’

Ç+≥πsïwüq Ÿ msTTsY b˛sYº ø√dü+ uÛÑ÷ $T nedüs¡yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT uÛÑ÷$T

|ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+#·&É+‘√ bÕ≥T>± eTs√ #√≥ 22.5 XÊ‘·+ &Óe\|t¶

˝≤´+&é qT yêdüÔe uÛÑ÷$T j·T»e÷ìøÏ Ç#˚à qeT÷HêqT dæ◊&çdæ

Á|ü‹bÕ~+∫+~. n+fÒ, e÷s¡T‘·Tqï ø±˝≤ìøÏ n qT>∑TD+>± #·÷ùdÔ,

Á<äe´ |ü]Vü‰s¡ #Ó*¢+|ü⁄ ˇø£ÿÏ e÷Á‘·y˚T Ä#·s¡D kÕ<Ûä + ø±<äH˚

$wüj·T+ ns¡úeTe⁄‘√+~.

uÛ≤Ø>± uÛÑ÷ kÕ«BÛq+ nH˚~ @ $<ÛäyÓTÆq $yê<ë\T Òì

øÏ¢j·TsY f…ÆÏ˝Ÿ ˝≤´+&é bı+<˚+<äT≈£î, düø±\+˝À kÕ«BÛq+

#˚düT≈£îH˚+<äT≈£î, ÁbÕC…≈£îº≈£î nedüs¡yÓTÆq düú\+ bı+<˚+<äT≈£î M\T

ø£*ŒdüTÔ+~. Ä#·s¡D˝À #·÷ùdÔ uÛ≤ØkÕúsTT˝À uÛÑ÷ kÕ«BÛq+ nH˚~

sêqT sêqT eTVü‰ ø£wüº+>± e÷]+~. n+‘˚ >±≈£î+&Ü Á^Hé |ò” Ÿ¶

q>∑sê\ ø√dü+ eTÚ*ø£edü‘·T˝À¢ uÛ≤>∑+>± ô|≥Tºã&ÉT\T ô|≥º&ÜìøÏ

ô|ò’Hêì‡+>¥ #˚j·T&É+ z düyê\T>±

e÷]+~.

2.2 q÷‘·q uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º+

uÛ≤Ø kÕ úsT T˝À u Û Ñ÷

kÕ«BÛHêìï ¬s ’Ÿ ≥T ô| òsTTs Y

ø±+ô|H˚‡wüHé n+&é Á≤Hé‡ |ü¬s˙‡

ÇH é ˝≤´+& é nø Ï «õw üH é ,

]Vü‰_*fÒwüHé n+&é ØôdÏ Ÿ yÓT+Ÿ

(ÄsYm|òæ‡Ïm˝ŸmÄsYÄsY) j·÷ø˘º

2013 u≤>± ø£wüº‘·s¡+ #˚dæ+~.

ÁbÕC…ø˘ º u≤~Û‘· e´≈£î Ô\≈£î dü ¬s’q, Hê´j·TyÓT Æq |ü]Vü‰s¡+

n+~+#˚+<äT≈£î ñ<›•+#·ã&çq #·≥º+. n+<äT˝Àì eTTU≤´+XÊ\T:

Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ uÛÑ÷$T kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT

k˛wü Ÿ Ç+bÕøº nôddt yÓT+Ÿ (mdt◊@) ‘·|üŒìdü].

mdt◊m ìy˚~ø£ ˇø£ dü«‘·+Á‘· ì|ü⁄DT\ ã +<ä+#˚ eT~+|ü⁄

y˚j·Tã&Ü*.

á ì|ü⁄DT\ ã +<ä+ Ç#˚Ã k˛wü Ÿ Ç+bÕøº nôddt yÓT+Ÿ

eT~+|ü⁄ ‘·s¡Tyê‘· kÕ«BÛq+ ø√dü+ Á|æ*$T qØ H√°dt >∑qTø£

C≤Ø #˚j·Tã&Éø£b˛‘˚ Ä mdt◊@≈£î ø±\+ #Ó*¢b˛‘·T+~.

‘·eT uÛÑ÷eTT\T ø√˝ÀŒj˚T yê]øÏ ñ<√´>±\T ø£*Œ+#˚

$wüj·T+˝À j·÷qT´° n+~+#·&É+, HÓ’|ü⁄D≤´ _Ûe ~∆ #·s¡ \T,

eHé f…ÆyéT wæ|òæº+>¥ n\yÓHé‡ e+Ï |ü\T @sêŒ≥T¢ ≈£L&Ü ñ

HêïsTT. &Óe\|æ+>¥ ô|’ $ es¡D≤‘·àø£ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\THêïsTT.

m|ü⁄Œ&ÉT uÛÑ÷$T ùdø£]+#ê*‡ e∫ÃHê |ü_¢ø Væ≤j·T]+>¥ nedü

s¡+.

düeTÁ>∑ |ü⁄qsêyêdü, ØôdÏ Ÿ yÓT+Ÿ d”ÿyéT qT Á|üuÛÑT‘·«+

ìj·T$T+∫q n&çàìÁùdº≥sY ‘·j·÷s¡T #˚j·÷*‡ ñ+≥T+~,

<ëìï ø£ …ø£ºsY ≈£L&Ü ÄyÓ÷~+#ê*.

˙ÏbÕs¡T<ä\ ø£*–q, ãVüQfi¯ |ü+≥\T |ü+&˚ uÛÑ÷eTT\qT

kÕ«BÛq+ #˚düTø√≈£L&É<äT.

e÷¬sÿŸ $\Te≈£î 100 XÊ‘·+>± |ü]Vü‰s¡+ dæbòÕs¡düT

#˚j·Tã&ç+~.

ÁbÕC…øº düú ≤ìï ãϺ n~ >∑qTø£ |ü≥ºD ÁbÕ+‘·yÓTÆ‘˚ |ü]Vü‰s¡+

bÕ´πøJ >∑DÏ+#˚+<äT≈£î e÷¬sÿŸ $\TeqT 2 ˝Ò<ë 4‘√

>∑TDÏ+#ê*‡ ñ+≥T+~.

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ >∑qTø£ Ç\T¢ ø√˝ÀŒ‘˚, Ç+~sê Äyêdt

jÓ÷»q ìπs›X¯ø±\ øÏ+<ä ì]à+#·ã&çq Ç\T¢qT n+~+#ê*‡

ñ+≥T+~. eT]j·TT |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê˝À¢ >∑qTø£ Ç\T¢ ø√˝ÀŒ‘˚,

|æ¢+‘Y @]j·÷ 50 #·.MT.≈£î ‘·>∑Z≈£î+&Ü ì]à+#·ã&çq Ç+Ïì

n+~+#ê*‡ ñ+≥T+~.

uÛÑ÷$T >∑qTø£ |ü≥ºD°ø£s¡D ñ|üjÓ÷>±\ ø√dü+ ùdø£]+#·ã

&ç‘˚, n_Ûe ~∆ #˚j·Tã&çq uÛÑ÷$T˝À 20 XÊ‘·+ uÛÑ÷$Tì ÁbÕC…øº

u≤~Û‘· (uÛÑ÷eTT\T ø√˝ÀŒsTTq) ≈£î≥T+u≤\ ø√dü+ ]»s¡T«

#˚j·÷*.yê] qT+∫ ùdø£]+∫q

uÛÑ÷$TøÏ nqT>∑TD+>±, ùdø£s¡D

e´j·T+, n_ Ûe ~ ∆ e´j·T+

yÓTT‘ê Ô\≈£î düe÷q+>± Ç~

ñ+&Ü*. nedüs¡yÓTÆq eTÚ*ø£

edü‘·T\‘√, kÕe÷õø£ dü<äT

bÕj·÷\‘√ |ü⁄qsêyêdü+, ØôdÏ Ÿ

yÓT+Ÿ ø£*Œ+#ê*‡ ñ+≥T+~.

ÄsYm|òt dæÏm˝ŸmÄsYÄsY

j·÷ø˘ º , 2013 jÓTTø £ ÿ ô| ’q

ù|s=ÿqïø£wüº‘·s¡yÓTÆq ÁbÕ$»qT¢,

nqTuÛÑyê\ Ä<Ûës¡+>± #·÷ùdÔ, e÷s¡T‘·Tqï ø±\+‘√ Çø£ uÛ≤Ø

kÕúsTT uÛÑ÷ ùdø£s¡D\T m+‘√ ø£wüºeTì #Ó|üŒ e#·TÃ.

2.3 Áô|’y˚≥T s¡+>∑ qeT÷Hê

*ãs¡˝…’CÒwüHé - Áô|’y˚°ø£s¡D - Á|ü|ü+Nø£s¡D $<Ûëq+

‘·s¡Tyê‘· Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q bÕÁ‘· qT ªô|òdæ*fÒ≥sYµ qT+∫ ªÁbıyÓ’&ÉsYµ

≈£î ‘·q bÕÁ‘·qT e÷s¡TÃ≈£îqï ‘·s¡Tyê‘·, uÛ≤Ø kÕúsTT ]j·T˝Ÿ mùdºŸ

ÁbÕC…≈£îº\≈£î Áb˛ ‘ê‡Vü≤ø±\T n+~+#˚ $<Ûëq+˝À ns¡“Hé &Óe\|t

y ÓT+Ÿ˝À Á ô| ’y ˚≥T s¡+>±ìøÏ Á| üy ˚Tj·T+ ø£*Œ+#·&Üìï

ÁbÕs¡+_Û+∫+~. kÕº+|ü⁄ &É÷´° $TqVü‰sTT+|ü⁄, n‘· ~Ûø£ m|òtmdt◊,

eTT+<ädüTÔ mHé@ nqTeT‹ s¡<äT›, Ç+ø± eT¬sH√ï $$<Ûä s¡ø±\

Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\‘√ d”ÿeTT\T ‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+ <ë«sê Á|üuÛÑT‘·«+

¬s>∑T´ Ò≥sY bÕÁ‘· b˛wæk Ô+~.

$$<Ûä sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T Áô|’y˚≥T s¡+>∑+ <ë«sê &Óe\|t

#˚ùd q÷‘·q ÖHé wæ|t\T, ôdŒwü Ÿ ÖHé wæ|t‡, Væ≤˝Ÿ ùdºwüq¢≈£î

dü+ã+~Û+∫ $<ÛëHê\T s¡÷bı+~+#êsTT. Áô|’y˚≥T s¡+>∑+ <ë«sê

n_Ûe ~∆ #˚j·Tã&˚ n˝≤+Ï q÷‘·q ns¡“Hé &Óe\|t yÓT+Ÿ

20 »qe] ` 2021

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

ÁbÕC…≈£îº\˙ï ≈£L&Ü dü+ã+~Û‘· sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\ eTT+<ädüTÔ nqTeT‹

/ …’ôdHé‡\‘√, Çwüº|ü&˚ uÛÑ÷ j·T»e÷qT\ qT+∫ e÷¬sÿŸ πs≥¢≈£î

Áô|’y˚≥T uÛÑ÷eTT\qT ø=qT>√\T #˚j·÷*‡ ñ+≥T+~.

2.4 |ü_¢ø˘ - Áô|’y˚Ÿ uÛ≤>∑kÕ«eT´ qeT÷Hê

kÕ<Ûës¡D+>± Ç˝≤+Ï qeT÷Hê˝À¢ uÛÑ÷$Tì Á|üuÛÑT‘·«+

ùdø£]düTÔ+~ Ò<ë Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q≈£î #Ó+~q uÛÑ÷$Tì á ÁbÕC…øº

ø√dü+ @s¡Œ]∫q |ü_¢ø˘ Áô|’y˚Ÿ uÛ≤>∑kÕ«eT´ ø£+ô|˙øÏ n+~düTÔ+~.

á ÁbÕC…≈£îº À Á|üuÛÑT‘·« yê≤>± uÛÑ÷$T ñ+≥T+~. ÁbÕ|òæŸ ùw]+>¥

ÁbÕ‹|ü~ø£q á ÁbÕC…øº ñ+≥T+~. á Á^Hé |ò” Ÿ¶ ÁbÕC…≈£îº\≈£î

Á≥+ø˘ ÇHé ÁbòÕ Ádüºø£ÃsY (Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ n‘· ~Ûø£ kÕúsTT˝À eTÚ*ø£

edü‘·T\T düeT≈£Ls¡Ã&É+) nedüs¡eTe⁄‘·T+~. ÁbÕC… ≈£îº≈£î nedüs¡yÓTÆq

nìï nqTeT‘·T\T, eT+ps¡T, øÏ¢j·T¬sHé‡ ≤+Ï yêÏì Á|üuÛÑT‘·«yT

#·÷düT≈£î+≥T+~ / nedüs¡yÓTÆq eT<䛑·T n+~düTÔ+~. ÁbÕC…øº ≈£î

nedüs¡ yÓTÆq ô|ò’HêHé‡, &Óe\|t yÓT+Ÿ, Á|üyÓ÷wüHé \qT Á|üuÛÑT ‘·«y˚T

ø£*ŒdüTÔ+~, n~ <ëìøÏ >=|üŒ Á|üjÓ÷ »q+ ne⁄‘·T+~. –|òtº dæ°

(>±+BÛ q>∑sY), eTV”≤+Á<ë es¡ Ÿ¶ dæ° (#ÓHÓ’ï), Áo dæ° (Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ)

˝≤+Ï$ Ç+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D\T. nsTT‘ –|òtº nH~ ôdCŸ eT]j·TT

ÖHé wæ|t \‘√ ‘√ ≈£L&çq ÁbÕ C…øº. $T–*q ¬s+&É÷ Á|ü<Ûëq+>±

bÕ]ÁXÊ$Tø£ n_Ûe ~∆ ÁbÕC…≈£îº\T. ÁbÕC…øº ≈£î uÛÑ÷$T düMTø£]+#+<äT

≈£î Ç~ n‘· +‘· es¡‡f…Æ Ÿ yÓ÷&É Ÿ.

3. qM eTT+u…’ ÁbÕC…øº - Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ qeT÷Hê

dü÷Á‘·|üs¡+>± uÛ≤Ø>± uÛÑ÷ ùdø£s¡D, ≤´+&é u≤´+øÏ+>¥ nH$

Áô|’y˚≥T ˝≤´+&éô|’ Á|üuÛÑT‘·« j·÷» e÷Hê´ìøÏ dü+ã+~Û+∫+~.

Á|üD≤[ø±ã<ä∆ n_Ûe ~∆, uÛ Ñ÷$Tì düe÷q+>±, Hê´j·T+>±

|ü+#+<äT≈£î, uÛÑ÷$T $Áø£j·T+ Ò<ë ©E <ë«sê n_Ûe ~∆ e´j·÷ìï

‹]– sêã≥Tºø√e&ÜìøÏ Ç~ M\T ø£*ŒdüTÔ+~. qM eTT+u…’ À dæ°

n+&é Ç+&ÉÁdæºj·T˝Ÿ &Óe\|t yÓT+Ÿ ø±s=ŒπswüHé Ä|òt eTVü‰sêÁwüº

(dæ◊&çdæ ) #˚ á qeT÷Hê ñ|üjÓ÷–+#·ã&ç+~.

eTT+u…’ q>∑sêìøÏ øö+≥sY e÷¬>ïŸ>± ñ+&É&É+, ôVA˝Ÿ

ùd˝Ÿ e÷¬sÿ≥¢qT ‘·s¡*+#·&É+ <ë«sê eTT+u…’ Çs¡T≈£î >±≈£î+&Ü

#·÷&É&É+, Ä]úø£+>± ã\V”≤qesêZ\≈£î, ‘·≈£îÿe Ä<ëj·T esêZ\≈£î

Çfi¯ó¢, n<äT“¤‘· eTÚ*ø£edü‘·T\ ‘√ ø=‘·Ô ÖHé wæ|t ìsêàD+, Á|ü<Ûëq

q>∑sêìøÏ düT\uÛÑ+>± j·÷¬ø‡dt ˝≤+Ï ns¡“Hé bÕ¢ì+>¥ \øå±´˝À¢

ø=ìï+Ïì kÕ~Û+#·&É+˝À qM eTT+u…’ Á|üjÓ÷>∑+ $»j·Te+‘·

yÓTÆ+~. qM eTT+u…’ &Óe\|t yÓT+Ÿ @]j·÷ ÁuÒø£|t |üϺø£1˝À

Çe«ã&ç+~ (#·.øÏ.MT.\˝À).

yÓTT‘·Ô+ Áô|’y≥T uÛÑ÷$T, kÕ Ÿº - bÕHé ≤´+&é H√Ïô|’ #dæ+~,

kÕ«BÛq+ #˚düT≈£î+~ eT]j·TT H√Ïô|ò’ #˚dæq Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T,

dæ◊&çdæ ≈£î ã~© #˚dæ+~ (|üϺø£ 2).

3.1 qM eTT+u…’ ÁbÕC…øº ø√dü+ 1970-1986 es¡≈£î

dæ&√ÿ #˚ kÕ«BÛq+ #˚düTø√ã&çq uÛÑ÷$T

n|üŒÏ ˝≤´+&é nøÏ«õwüHé j·÷øº, 1894 øÏ+<ä eTVü‰sêÁwüº

Á|üuÛÑT‘·«+#˚ düTe÷s¡T>± 13374 ôV≤ø±ºs¡¢ Áô|’y˚≥T uÛÑ÷$T kÕ«BÛq+

#düTø√ã&ç+~. Ç˝≤ kÕ«BÛq+ #düT≈£îqï uÛÑ÷$T, n_Ûe ~∆ ì$T‘·Ô+

dæ&√ÿ≈£î n|üŒ–+#·ã&ç+~. 1984˝À á kÕ«BÛq+ô|’ uÛ≤Ø ìs¡düq

‘· …‹Ô+~. n~Ûø£ |ü]Vü‰s¡+ ø√dü+ &çe÷+&é ‘Ós¡ô|’øÏ e∫Ã+~.

sêJ bòÕs¡÷à˝≤ øÏ+<ä eTVü‰sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ Ä]úø£|üs¡yÓTÆq |ü]Vü‰sêìøÏ

‘√&ÉT>± n_Ûe ~∆ #˚j·Tã&çq uÛÑ÷$T˝À 12.5 XÊ‘·+ uÛÑ÷$Tì

yÓq≈£îÿ Ç#˚à d”ÿyéTqT Á|üy˚X¯ô|Ϻ+~. á d”ÿyéT Á|üø±s¡+ nu…‡+°

˝≤´+&é ˝≤sY¶‡\≈£î, ø£+ô|˙\≈£î #Ó+~q düú ≤\qT $TqVü‰sTT+∫

dæ&√ÿ düTe÷s¡T>± 1671 ôV≤ø±ºs¡¢ dü÷ú\ uÛÑ÷$Tì á 12.5%

d”ÿyéT øÏ+<ä n˝≤Ÿ #˚j·÷*‡ ñ+&ç+~. á u≤<Ûä´‘· ÁbÕC…ø˘º

|üϺø£ 1: qM eTT+u…’ &Óe\|t yÓT+Ÿ @]j·÷

Áø£.dü+. $es¡D $d”Ôs¡í+ (#·.øÏ.MT)

1. qM eTT+u…’ H√Ïô|ò’&é @]j·÷ 343.70

2. m+◊&ûd”, m+mdtá;, eTTìdæ|ü Ÿ

øöì‡˝Ÿ‡, Ç‘·sê\ øÏ+<ä ÁbÕ+‘ê\T 50.00

3. qM eTT+u…’ ÁbÕC…øº @]j·÷ (1-2) 293.70

4. Ç‘·s¡ bÕ]ÁXÊ$Tø±\T (»eVü≤sY,

bÕHÓ«˝Ÿ ø√-Ä|t, zm ®d”),

$e÷HêÁX¯j·T+, CÒmHé b˛sYº,

m ¶C…&é, ÄØŒC…&é) 153.67

5. ôdCŸ 21.40

6. HêHé - H√&É Ÿ @]j·÷ 21.01

7. H√&É˝Ÿ @]j·÷ 97.62

yÓTT‘·Ô+ (4 qT+∫ 7) 293.70

|üϺø£ 2: dæ◊&çdæz≈£î ã~© #˚dæq uÛÑ÷$T

uÛÑ÷$T s¡ø£+ H√Ïô|ò’&é kÕ«BÛq+˝À kÕ«BÛq+˝À

ñqï~ (ôV≤) Òì~

Áô|’y˚≥T uÛÑ÷$T 16800 13374 3426

kÕ˝Ÿº bÕHé ˝≤´+&é 2720 2720 00

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T 9754 5262 4492

yÓTT‘·Ô+ 29274 21,356 7918

21 »qe] ` 2021

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq 15 @fi¢ <ëø± ø=qkÕ–+~. yÓTT<äÀ¢ ÁbÕC…øº e´j·T+˝À

Bìï |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√ Ò<äT.

qM eTT+u…’ nqTuÛÑe+ H˚]Œq bÕsƒê\T:

n_Ûe ~∆øÏ M\T>± ìs¡+‘·s¡, n$∫äqï, n+‘·sêj·T s¡Væ≤‘·+>±

‘·–q uÛÑ÷ \uÛÑ ‘·

øÏ¢j·TsY f…ÆÏ Ÿ ˝≤´+&é \uÛÑ ‘·

düMTø£ ‘· n_Ûe ~∆ kÕ<Ûä +. Áø±dt dü_‡&û <ë«sê k˛wü Ÿ Vü≤Öõ+>¥

@sêŒ≥T

|”@|”\ jÓTTø£ÿ ØôdÏ Ÿ yÓT+Ÿ / ØVü‰_*fÒwüHé jÓTTø£ÿ ìs¡+‘·s¡

u≤<Ûä ‘·

eTTK´yÓTÆq uÛÑ÷eTT\qT bı+<ä Òø£b˛e&É+‘√

u≤Ï Ÿ HÓø˘

kÕ«BÛq ‘B eT]j·TT yêdüÔe n_Ûe ~∆ eT<Ûä

n+‘·s¡+ ñ+fÒ kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îqï

uÛÑ÷eTT˝À¢ ÄÁø£eTD\T, eTØ eTTK´+>±

Á>±MTD ìyêkÕ\≈£î düMT|ü+˝À.

4. ˝≤yêkÕ Væ≤˝Ÿ ùdºwüHé ÁbÕC…øº - Áô|’y˚Ÿ

s¡+>∑ qeT÷Hê

eTVü‰sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ 1998˝À |ü⁄D…

XÊ+ø£åHé¶ Ø»q˝Ÿ bÕ¢Hé ˝À ªôdŒwü Ÿ ¬s>∑T´ ÒwüHé‡ |òüsY Væ≤˝Ÿ ùdºwüHé‡

1996µqT #˚]Ã+~. ªôdŒwü Ÿ ¬s>∑T´ ÒwüHé‡ |òüsY Væ≤˝Ÿ ùdºwüH釵 ôdø£åHé

1 øÏ+<ä 2001 pHé ˝À |ü⁄D… õ˝≤¢ Àì eTT*¸, yÓ …Ω ‘·Vü≤d” Ÿ \

øÏ+<ä 18 Á>±e÷\≈£î #Ó+~q ÁbÕ+‘·+ Ç+<äT˝À ñ+~. ˝≤yêkÕ

&Óe\|t yÓT+Ÿ ø√dü+ Væ≤+<äTkÕúHé ø£Hé Ádüºø£åHé ø£+ô|˙ ª˝≤yêkÕ

ø±s=ŒπswüHé *$Tf…&éµqT HÓ\ø=*Œ+~.

˝≤yêdt ø√dü+ uÛÑ÷$T ùdø£]+#·&É+ m+‘√ ø£wüºyÓTÆq |üì>±

e÷]+~. u≤+uÒ f…HÓd”‡ n+&é nÁ–ø£\ÃsY ˝≤´+&é j·÷øº 1948

øÏ+<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ nqTeT‹ rdüTø√ã&ç+~. nqTeT‹ \_Û+∫q

‘·s¡Tyê‘· ìπs›•+∫q düeTj·T+˝À uÛÑ÷$Tì ø=qT>√\T #˚j·÷*‡

ñ+≥T+~. ø±¢dt-II e+Ï ø£+&ûwüq˝Ÿ uÛÑ÷eTT\T, f…HÓ+f…&é

uÛÑ÷eTT\qT 2 XÊ‘·+ Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+|ü⁄ (q»sêHê)ô|’ õ˝≤¢ ø£ …ø£ºsY

eTT+<ädüTÔ nqTeT‹‘√ ø=Hê*‡ e∫Ã+~.

$Áø£sTT+#˚+<äT≈£î Çwüº|ü&çqyê]‘√ dü+Á|ü~+|ü⁄\T »]|æ

e÷¬sÿŸ <Ûäs¡\ ø£+fÒ n~Ûø£ yÓTT‘êÔìï #Ó*¢+∫ 10,000 mø£sê\

uÛÑ÷$Tì ≤yêkÕ ø±s=ŒπswüHé ø=qT>√\T #˚dæ+~. &Ó’¬søº |üπsÃCŸ ≈£î

e÷Á‘·y˚T nqTeT‹+∫q+<äTq ]ø±s¡T¶\ô|’ ñqï yê]øÏ e÷Á‘·y˚T

#Ó*¢+|ü⁄\T #˚XÊs¡T. nsTT‘˚ #ê˝≤ dü+<äsꓤ À¢ Ç‘·s¡ yês¡düT\T ñ

qï≥T¢>±, uÛÑ÷$T‘√ dü+ã+<Ûä+ ñqï Ç‘·s¡ |üøå±\T ñqï≥T¢>±

yÓ\¢&Ó’+~. yês¡+‘ê ≈£L&Ü ]ø±s¡T¶ À¢ Òìyêπs. $Áπø‘·\T $Áø£j·÷\

dü+<äs¡“¤+>± á $esê ÒM yÓ\¢&ç+#· Ò<äT. ø£+&ûwüq˝Ÿ uÛÑ÷eTT\qT

(ø± ¢dt -II) 2% Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+∫

ø=qT>√\T #˚XÊs¡T. wüs¡‘·T Ò¢ì Á|ò” ôVA˝Ÿ¶

˝≤´+&é‡>± ø=qT>√\T #dæq uÛÑ÷eTT˝À¢ ø=ìï

ø£+&ûwüq Ÿ ≤´+&é‡ nì ≈£L&Ü Ä ‘·s¡Tyê‘·

˝≤yêkÕ ø±s=ŒπswüHé >∑T]Ô+∫+~. ne˙ï

≈£L&Ü eTVü‰sêÁwü º nÁ–ø£\ÃsY ˝≤´+&é

(d”*+>¥ ÄHé ôVA*¶+>¥) j·÷øº 1961 øÏ+<ä

kÕ«BÛq+ #˚düTø√ã&çq $T>∑T\T uÛÑ÷eTT\T.

n|üŒÀ¢ uÛÑ÷$T Òì ìs¡Tù|<ä\≈£î yêÏì

Ç#êÃs¡T. yêÏì ã~© #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT õ˝≤¢ ø£ …ø£ºsY nqTeT‹

rdüTø√ yê\H wüs¡‘·T $~Û+#ês¡T. Ä wüs¡‘·T ñqï|üŒÏø°, yêdüÔe+>±

Ä uÛ Ñ÷eTT\T πø≤sTT+#·ã&çq yês¡T m˝≤+Ï nqTeT‹

rdüTø√≈£î+&ÜH yêÏì $Áø£sTT+#·T≈£îHêïs¡T. n˝≤ Ç<ä›s¡T, eTT>∑TZ]

#˚‘·T\T ‘·s¡Tyê‘· ˝≤yêkÕ yêÏì ø=qT>√\T #˚dæ+~.

á $<ÛäyÓTÆq ø=qT>√fi¯flqT ¬s>∑T´\¬s’CŸ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î >±qT

˝≤yêkÕ ø±s=ŒπswüHé |”q Ÿ Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+#ê*‡e∫Ã+~. Ç˝≤+Ï

uÛÑ÷eTT˝À¢ ø=ìï uÛÑ÷$T Òì yê]øÏ C≤Ø #˚j·Tã&çq$. ô|’>± yês¡T

– ]»q ≈£î\+>± ≈£î\+ dü]º|òæ¬øŸ C≤Ø #˚j·Tã&çq yês¡T. <ë+‘√

Ä uÛÑ÷eTT\T yêdüÔe πø≤sTT+|ü⁄ <ës¡T\≈£î ]k ºsY #˚j·Tã&ܶsTT.

˝≤´+&é ]ø±s¡T¶ À¢ á $wüj·TyÓTÆ m˝≤+Ï ]e÷s¡Tÿ\T Òø£b˛e&É+<√

˝≤yêkÕ ø±s=ŒπswüHé qcÕº\qT uÛÑ]+#ê*‡ e∫Ã+~. Ç~ ¬syÓq÷´

n~Ûø±s¡T\ ‘·|æŒ<ä+. kÕúì≈£î\ kÕj·T+‘√ m ®y√\T á ÁbÕC…øºqT

‘·|ü⁄Œ>± ∫Árø£]+#êsTT.

˝≤yêkÕ nqTuÛÑe+ qT+∫ H˚s¡TÃ≈£îqï bÕsƒê\T:

¬syÓq÷´ $uÛ≤>∑+˝À uÛ Ñ÷ ]ø±s¡T ¶\ ìs¡«Vü≤D m+‘√

˝À|üuÛÑ÷sTTwüº+>± ñ+~.

yêdüÔe j·T»e÷qT\T, yês¡düT\T, Á|üy˚Tj·T+ ø£*–q eT÷&√

|üø£å+ yê]ì >∑T]Ô+#·&É+ ø£wüº+.

]ø±s¡T¶ À¢ j·T»e÷qT\T>± ñqï yê] qT+∫ uÛÑ÷$Tì ø=qï

dü+<äsꓤ À¢ eT¬s+<äs√ yês¡düT\T ‘˚ Ò neø±X¯+, Á|üy˚Tj·T+

ñ+&˚ <∏äsY¶ bÕغ yês¡T ˝≤+Ï$ ÁbÕC…øº e´j·÷ìï n~Ûø£+

#˚XÊsTT. <ë+‘√ ÁbÕC…øº n~Ûø£ e´j·T+‘√ ≈£L&ÉT≈£îqï~>±

e÷]b˛sTT+~.

|üϺø£ 3: ˝≤yêkÕ Væ≤˝Ÿ ùdºwüHé ÁbÕC…øº uÛÑ÷$T $es¡D

Áø£. $es¡D $d”Ôs¡í+

dü+. (#·.øÏ.MT)

1. dü÷ú\ ÁbÕC…≈£îº uÛÑ÷eTT\T

(18 Á>±e÷\T) 119.15

2. n≥M uÛÑ÷eTT\T 25.85

3. eTT+|ü⁄ eT]j·TT $ ÒCŸ ôdÏ Ÿ yÓT+Ÿ‡ 17.07

4. &Óe\|t #˚j·T&É+ kÕ<Ûä |ü&Éì yÓTT‘·Ô+ 42.92

5. &Óe\|t≈£î M …’+~ (18 Á>±e÷\T) 76.23

6. kÕ«BÛq+˝À ñqï uÛÑ÷$T

(10,000 mø£sê\T) 40.00

22 »qe] ` 2021

|ü≥ºD Á|üD≤[ø£

ÁbÕC…≈£îº ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+<äT ñqï πs≥¢‘√ b˛*ùdÔ, ÁbÕC…≈£îº

ÁbÕs¡+uÛÑ+ ‘·s¡Tyê‘· e´ekÕj·T uÛÑ÷eTT\ πs≥T¢ mH√ï ¬s≥T¢

ô|]>±sTT.

ÁbÕC…≈£îº ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+<˚ kÕ<Ûä yÓTÆq+‘· n~Ûø£ uÛÑ÷$Tì

ø=qT>√\T #˚ùd Á|üj·T‘·ï+ #˚j·÷*.

5. –|òtº dæ°, >±+BÛq>∑sY, >∑T»sê‘Y - |ü_¢ø˘ - Áô|’y˚Ÿ

uÛ≤>∑kÕ«eT´ qeT÷Hê

–|òtº dæ° n_Ûe ~∆øÏ >∑T»sê‘Y Ç+≥πsïwüq˝Ÿ ô|ò’HêHé‡ f…ø˘ -

dæ° ø£+ô|˙ *$Tf…&é (õ◊m|ò”ºd”m˝Ÿ) u≤<Ûä ‘· eVæ≤+∫+~. Ç~

>±+BÛq>∑sY À 886 mø£sê˝À¢ $düÔ]+∫ ñ+~.>√¢ã Ÿ ô|ò’Hêì¸j·T Ÿ

n+&é ◊° düØ«ôddt Vü≤uŸ nH˚~ –|òtº dæ° À uÛ≤>∑+. n+‘·sê®rj·T

dü+düú\≈£î n+‘·sê®rj·T kÕúsTT eTÚ*ø£ edü‘·T\T, dü<äTbÕj·÷\T

n+~+#·&É+ <ë«sê uÛ≤s¡‘·<˚X¯ n‹ô|<ä› ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ ùde\

dü+düú\≈£î Ç~ πø+Á<ä+>± ñ+&ÉqT+~.

Äyêdü, dü+kÕú>∑‘· dü<äTbÕj·÷\T, nqTã+<Ûä ø±s¡ ø£ ≤bÕ\‘√

<˚oj·T, n+‘·sê®rj·T Ä]úø£ s¡+>±\≈£î nedüsê\qT –|òtº dæ°

rs¡TdüTÔ+~. Á|ür n+X¯+˝Àq÷ Ä<ÛäTìø£+>± ñ+&˚ –|òtº dæ° 62

$T*j·THé #·.n. yTs¡ n_Ûe ~∆ #ùd+<äT≈£î M\T>± ñ+~. yê´bÕs¡

yê‘êes¡D+˝À ø£düºeTs¡¢ nedüsê\T rπsà $<Ûä+>± n‘ê´<ÛäTìø£

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T, düeTÁ>∑ ÖHéwæ|t‘√ –|òtº dæ° &çC…’Hé

#˚j·Tã&ç+~.

ôdŒwü Ÿ mø£Hê$Tø CÀHé‡ j·÷øº, 2005 øÏ+<ä πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+

–|òtº dæ° ˝Àì 261 mø£sê\ uÛÑ÷$Tì n_Ûe ~∆, ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T,

ìs¡«Vü≤D ø√dü+ ôdø±ºsY ôdŒdæ|òæø˘ eT©º düØ«ôddt ôdŒwü Ÿ mø£Hê$Tø˘

CÀHé >± H√Ïô|ò’ #˚dæ+~. uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« yêDÏ»´+, |ü]ÁX¯eT\

eT+Á‹‘·« XÊK 2011 &çôd+ãsY 27q –|òtº ôdCŸ À Ç+≥πsïwüq˝Ÿ

ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ düØ«ôddt ôd+≥sY (◊m|òtmdt dæ)ì HÓ\ø= ÒŒ+<äT≈£î

ÄyÓ÷~+∫+ ~. –|òtº dæ° &Óe\|t yÓT+Ÿ ø√dü+ >∑T»sê‘Y Á|üuÛÑT‘·«+

2011 pHé 10q 618 mø£sê\ uÛÑ÷$Tì ôdCŸ eT]j·TT HêHé

ôdCŸ @]j·÷\ ø√dü+ J◊m|òt °d”m˝Ÿ ≈£î ã~© #˚dæ+~. ôdCŸ

yÓTT‘·Ô+ uÛÑ÷$T $e sê\qT |üϺø£ -4˝À #·÷&Ée#·TÃ.

kÕ«BÛq+˝À Òì uÛÑ÷$T˝À düTe÷s¡T>± 140 mø£sê\T Áô|’y≥T~

eT]j·TT 100 mø£sê\T Á|üuÛÑT‘ê«ì~. ÁbÕC…øº ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ‘·s¡Tyê‘·,

$T–‘ê Áô|’y≥TuÛÑ÷$Tì kÕ«BÛq+ #düTø√e&É+ Ç|ü⁄Œ&ÉT m+‘√ KØ<Ó’q

e´e Vü‰s¡+>±, >∑õ_õ>± e÷]+~. $T–*q Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T ≈£L&Ü

s¡ø£s¡ø±\ düeTdü ˝À¢ ∫≈£îÿ≈£îb˛sTT+~. <ë+ ‘√ <ëìï kÕ«BÛq+

#˚düTø√e&É+ ø£wüº+>± e÷]+~.

–|òtº ÁbÕC…øº H˚]Œq bÕsƒê\T:

uÛÑ÷$T˝À n‘· ~Ûø£+ Á|üuÛÑT‘·« kı+‘·yÓTÆq #√≥ ÁbÕC…øº ôd’Ÿ

qT Á|üD≤[ø£ s¡÷|üø£s¡Ô\T dü]>±H˚ >∑T]Ô+#ês¡T.

˙ÏbÕs¡T<ä\ kÂø£s¡ + ñqï uÛÑ÷$T, ÄyêkÕ\T, #Ó≥T¢ ñqï

ÁbÕ+‘ê\T ˝≤+Ï yêÏì eTT+<äT>±H˚ $TqVü‰sTT+#ês¡T,

<ë+‘√ &Óe\|t #˚j·T&É+ düT\uÛÑyÓTÆ+~.

Á|üuÛÑT‘·«+ ã~© #˚dæq uÛÑ÷eTT\T, õ◊m|ò”ºd”m˝Ÿ #˚ 2012

qT+∫ kÕ«BÛq+ #˚düTø√ã&çq, ø=qT>√\T #˚dæq uÛÑ÷eTT\T

>±≈£î+&Ü 2012˝À ÁbÕC…øº ÁbÕs¡_Û+∫q ‘·s¡Tyê‘· m˝≤+Ï

n<äq|ü⁄ uÛÑ÷$T õ◊m|ò”ºd”m˝Ÿ kÕ«BÛq+˝ÀøÏ sê Ò<äT.

m+‘√ eTTK´yÓTÆq 10 mø£sê\ uÛÑ÷$T e÷Á‘·y˚T uÛÑ÷ ùdø£s¡D

#·≥º+ øÏ+<ä kÕ«BÛq+ #düTø√ã&ç+~. <ë+À¢ ≈£L&Ü |ü]Vü‰s¡+

ô|+#ê\qï ø√s¡Tº πødüT\T uÛÑ$wü ‘Y u≤<Ûä ‘·\T>± ñHêïsTT.

$T–*q uÛÑ÷$T˝À n‘· ~Ûø£+ Áô|’y≥T ≈£î #Ó+~q~ nsTTq+<äTq,

–|òtº dæ° &Óe\|t yÓT+Ÿ ø±s¡D+>± uÛÑ÷$T $\Te\T ô|s¡>∑&É+‘√

<ëì ø=qT>√\T, kÕ«BÛq+ ø£wüº+>± e÷sêsTT.

ÁbÕC…øº ø√dü+ yÓTT‘·Ô+ H√Ïô|ò’ #˚dæq $d”Ôs¡í+˝À n+‘ê Ò<ë

>∑]wü˜+>± uÛÑ÷$T ÁbÕC…ø˘º ÁkÕs¡+uÛÑ+ ø£+fÒ eTT+<äT>±H˚

kÕ«BÛq+ #˚düTø√yê*.

&Óe\|t yÓT+Ÿ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ‘·s¡Tyê‘· $T–*q düú˝≤ìï

ùdø£]+#·&É+ ø£wüº+. m+<äTø£+fÒ n|üŒÏπø &Óe\|t #˚dæq uÛÑ÷$T

Ò<ë bÕ¢≥¢ ø±s¡D+>± nø£ÿ&ç düú ≤ìøÏ n~Ûø£ <Ûäs¡\T @s¡Œ&ÉT‘êsTT.

düú\+ >∑qTø£ uÛÑ÷ ùdø£s¡D #·≥º+ øÏ+<ä kÕ«BÛq+ #˚düT≈£î+fÒ,

yÓTs¡T¬>’q |ü]Vü‰s¡+ ø√dü+ πødüT\T <ëK …’, ÁbÕC…≈£îº ∫e]˝À

n$ >∑qTø£ ‘˚*‘˚, ÁbÕC…øº jÓTTø£ÿ Ä]úø£ #Ó\T¢u≤≥T ø£wüº+>±

e÷s¡e#·TÃ.

eTT–+|ü⁄:

á n<Ûä j·Tq|üÁ‘·+ bò ø£dt eT÷&ÉT $<Ûë\T>± ñ+~. yÓTT<äÏ~

Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+, uÛÖ‹ø£, kÕe÷õø£ eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø£\Œq

ø√dü+ uÛÑ÷$Tì ùdø£]+#·&ÜìøÏ dü+ã+~Û+∫+~. ¬s+&√~, Ä uÛÑ÷$Tì

düMTø£ ‘· &Óe\|tyÓT+Ÿ ø√dü+ $ìjÓ÷ –+#·&É+, eT÷&√~, uÛÑ÷$T

&Óe\|t yÓT+Ÿ Á|üÁøÏj·T <ë«sê Ä]úø£ @s¡Œ≥¢qT ø£*Œ+#·Tø√e&ÜìøÏ

dü+ã+~Û+∫+~. Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ qeT÷Hê>± qM eTT+u…’, |ü_¢ø˘ -

Á|üyÓ’≥T uÛ≤>∑kÕ«eT´ qeT÷Hê>± –|òtº dæ° m+#·Tø√ã&ܶsTT.

- sêCÒXŸ mdt bÕ&é πø

(N|òt Ä]ÿf…øº n+&é bÕ¢qsY, C…mHé|æÏ,

qM eTT+u…’ 2019) <ä

|üϺø£ - 4: –|òtº dæ° ÁbÕC…øº uÛÑ÷$T

Áø£. $es¡D $d”Ôs¡í+

dü+.

1 yÓTT‘·Ô+ ôdCŸ $d”Ôs¡í+ 105.62ôV≤. (261m)

2 HêHé - ôdCŸ $d”Ôs¡í+ 252.93ôV≤. (625m)

3 –|òtº yÓTT‘·Ô+ $d”Ôs¡í+ 358.55ôV≤. (886m)

4 –|òtº d”m˝Ÿ / mdtáC…&é

kÕ«BÛq+˝À ñqï uÛÑ÷$T 261.43ôV≤. (646m)

Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$T 618 m.

kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îqï Áô|’y˚≥T uÛÑ÷$T 10 m.

ø=qT>√\T #˚dæq Áô|’y˚≥T uÛÑ÷$T 18 m.

23 »qe] ` 2021

f…ø±ï\J

>∑‘êìøÏ ø£Hêï es¡Ôe÷q+˝À eT]+‘· yÓTs¡T¬>’q J$‘·+

>∑&ÉbÕ\qï ÄX¯≈£î düè»q, ÄdüøÏÔ, |ü≥Tº<ä\, dü&É\ì <äè&ÛÉdü+ø£\Œ+

‘√&Ó’‘˚ n<äT“¤‘ê\T Ä$wüÿè‘·eTe⁄‘êsTT. ás¡ø£yÓTÆq Ä˝À#·q Ò

e÷qe⁄&çì eTôVAqï‘·T&çì #˚XÊsTT. yÓTT<äÀ¢ ˇø£#√≥ qT+&ç

eTs√ #√ÏøÏ Á|üj·÷DÏ+#·&ÜìøÏ ø±*q&Éø£qT ÄÁX¯sTT+∫q HêÏ

e÷qe⁄&ÉT, ‘·<äq+‘·s¡ ø±\+˝À ªª#·Áø£+µµ ø£qTø√ÿe&É+, e÷qe

Hê>∑]ø£‘·˝ÀH˚ ˇø£ $|ü¢yê‘·àø£ |ü]D≤eT+>± n_Ûe]í+#·e#·TÃ.

#·Áø±\ düVü‰j·T+‘√ m<äT›\ ã+&É¢qT ‘·j·÷s¡T#˚düTø=ì, >∑‘·+‘√

b˛*ùdÔ düT\Te⁄>± ‘·q Á|üj·÷D nedüsê\T rs¡TÃ≈£îHêïs¡T n|üŒÏ

‘=*‘·s¡+ e÷qe⁄\T. ‘·s¡Tyê‹ ø±\+˝À Hê>∑]ø£‘· |ü]D≤eT+

#Ó+<äT‘·Tqïø=B› ãdüT‡\T, ˝≤Ø\T, ø±s¡T¢, ¬s’\Tã+&ÉT¢ ‘·~‘·s¡

uÛÑ÷$TMT<ä q&ç#˚ yêVü≤Hê\‘√ bÕ≥T |ü&Ée\T, HÍø£\T e+Ï

˙ÏMT<ä Á|üj·÷DÏ+#˚ yêVü≤Hê\T, >±*˝À yÓfi‚¢ $e÷Hê\T e+Ï

n‘ê´<ÛäTìø£ yêVü≤Hê\T e÷qe⁄ì y˚T<Û√kÕeTsêú´ìøÏ düJe

kÕøå±´\T>± Ä$wüÿè‘·eTj·÷´sTT. eTTK´+>± $e÷q+ ø£qT>=qï

‘·s¡Tyê‘· uÛÑ÷$TMT<ä Á|üj·÷DÏ+#˚ yêVü≤Hê\ø£Hêï, mH√ï¬s≥T¢

n~Ûø£y˚>∑+‘√ Á|üj·÷DÏdü÷Ô H˚Ï Ä<ÛäTìø£ e÷qe⁄&ÉT ‘·q Á|üj·÷D

nedüsê\T rs¡TÃø√ >∑\T>∑T‘·THêï&ÉT. nsTT‘˚ >±*˝À Á|üj·÷

DÏ+#ê*‡q nedüs¡+ Ò≈£î+&Ü ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J düVü≤ø±s¡+‘√

uÛÑ÷$TMT<, $e÷q+ ø£Hêï n‘· ~Ûø£ y>∑+‘√ Á|üj·÷DÏ+∫, Á|üj·÷D

düeTj·÷ìï >∑D˙ j·T+>± ‘·–Z+#·e#·Ãqï n+#·Hê\T XÊg kÕ+πø‹ø£

Á|ü|ü+#·+˝À dü+#·\q+ düèwæºdüTÔHêïsTT. Ç+‘·Ï dü+#·Hê\≈£î

ø±s¡DeTe⁄‘·Tqï Ä ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J n+fÒ @$TÏ, n~

m˝≤ |üì#˚düTÔ+~. <ëìe\¢ e÷qyê[øÏ m˝≤+Ï |òü*‘ê\T

ˇq>∑÷s¡qTHêïj·Tqï $wüj·÷\T eTqeT÷ ‘Ó\TdüT ≈£î+<ëe÷!!

>∑‘·#·]Á‘· :

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£îH˚eTT+<äT, <ëì

>∑‘· #·]Á‘·qT |ü]o*+#ê*‡q nedüs¡+ ñ+~. ‘·≈£îÿe |”&Éq+‘√

≈£L&çq >=≤º\qT s¡yêD≤ kÕ<ÛäHê\T>± ñ|üjÓ÷–+#·&É+ mH√ï

dü+ˆˆ\T>± yê&ÉTø£ À ñ+~. ªª~ ÁøÏdüº Ÿ bÕ´ …dt qT´e÷Ïø˘ ¬s’ Ò«µµ

$ø√º]j·THé k‘Y \+&ÉHé πø+Á<ä+>± 1864˝À >±* |”&ÉHêìï

ñ|üjÓ÷–+∫ Ä ÁbÕ+‘·+˝À qTqï ø=+&Éô|’øÏ yê´>∑q¢qT |ü+|æ,

‹]– øÏ+~øÏ rdüT≈£î e#˚Ã~. Ç˝≤+Ï nH˚ø£ dü+düú\T >±*|”&Éq+

Ä<Ûës¡+>± |üì#ùd >=≤º\qT ñ|üjÓ÷–+∫ \+&ÉHé ÁbÕ+‘·yêdüT\

H˚\ô|’q $e÷q+ ø£Hêï n~Ûø£ y˚>∑+...

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J‘√ kÕø±s¡+...!!

24 »qe] ` 2021

f…ø±ï\J

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\JøÏ Ä<äT´&ÉT

m\HéeTdtÿ

s¡yêD nedüsê\T rs¡Ã&É+ 19e X¯‘êã›+ qT+&ç neT\T˝À

ñ+~. Á|üdüTÔ‘·+ >±*|”&Éq+‘√ |üì#˚ùd >=≤º\ (Pneumatic

Tubes)qT u≤´+≈£î\T eT]j·TT dü÷|üsY e÷¬sÿŸ˝À ∫qï∫qï

edüTÔe⁄\qT ‘·≈£îÿe <ä÷sê\≈£î #s¡yj·T&ÜìøÏ s¡yêD≤ kÕ<ÛäHê\T>±

ñ|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T.

Á|üdüTÔ‘· ôV’≤|üsY \÷|t uÛ≤eq≈£î eTT+<äT Ç˝≤ >±*|”&Éq+‘√

|üì #˚ùd >=≤º\˝À Á|üj·÷DÏ+#˚ yêVü≤Hê\qT ªªyê´ø˘ Áf…ÆHéµµ

(Vactrain) nì |æ*#˚yês¡T. Bìì u≤>± n_Ûeè~∆|ü]∫ 1910˝À

sêãsYº >=&ܶsY¶ ÁbÕ#·Ts¡ +˝ÀøÏ ‘Ó#êÃ&ÉT. nsTT‘˚

ªªyê´ø˘ Áf…ÆHéµµ $düÔè‘· kÕúsTT˝À »Hê<äs¡D≈£î

H√#·Tø√ Ò<äT.

ndü Ò$T°... ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J :

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J nqï|ü<ä+˝À

ôV’≤|üsY nq>± ªªn~Ûø£µµ eT]j·TT ªªm≈£îÿeµµ nì

ns¡ú+. Ç~ y>±ìï dü÷∫düTÔ+~. e\j·÷ø±s¡+˝À

ñ+&˚ ìsêàD≤ìï ªª\÷|tµµ nì n+≤s¡T.

e\j·÷ø±s¡+˝À ñqï >=≤º\ ≤+Ï ìsêàD≤\

>∑T+&Ü yêVü≤Hê\T, ôV’≤|üsYkÕìø˘ y˚>∑+‘√

Á|üj·÷DÏkÕÔsTT ø±ãϺ, BìøÏ ªªôV’≤|üsY\÷|tµµ

f…ø±ï\J nqï ù|s¡T e∫Ã+<äì #Ó|üŒe#·TÃ.

>∑+≥≈£î $e÷Hê\T >∑]wüºy>∑+ 900 øÏ.MT. ø±>±

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J <ë«sê Á|üj·÷DÏ+#˚

yêVü≤Hê\ >∑]wüº y˚>∑+ >∑+≥≈£î 1200 øÏ.MT.

ô|’>±H˚ ñ+≥T+<äì kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T

#ÓãT‘·THêïs¡T. uÛ Ñ÷$TMT<ä, s√&ÉT ¶, ¬s’\T,

»\e÷sêZ\‘√ bÕ≥T, yêj·TT e÷s¡ Z+˝À,

Äø±X¯+˝À $e÷Hê\T Á|üj·÷DÏd ü÷ Ô 4 s¡ø±\ s¡yêD≤

e÷sêZ\T+&É>±, ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\Jì 5es¡ø£+ s¡yêD≤ e÷s¡Z+

(5th mode of transportation)>± e´eVü≤]düTÔHêïs¡T.

ôV’≤|üsY\÷|t s¡÷|üø£\Œq≈£î Ä<äT´ …es¡T :

Ä<ÛäTìø£ ôV’≤|üsY\÷|t uÛ≤eq≈£î f…kÕ¢ eT]j·TT ùdŒdtmø˘‡

ø£+ô|˙\ d”áz nsTTq m\HéeTdtÿ eT÷\|ü⁄s¡Twüß&ÉT nì

#Ó|üŒe#·TÃ. áj·Tq yÓTT<äÏkÕ]>± 2012˝À ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J

>∑T]+∫ ãVæ≤s¡+>∑+>± Á|üø£Ï+#ê&ÉT. Bì <ë«sê uÛÑ÷$TMT<ä

$e÷q+ ø£Hêï >∑]wüº y>∑+‘√ Á|üj·÷DÏ+#·e#·Ãì Á|ü‹bÕ~+#ê&ÉT.

nsTT‘˚ Ç~ nkÕ<Ûä´eTì uÛÑ÷$Tô|’ Á|üj·÷DÏ+#˚ yêVü≤Hê\≈£î

düVü≤»+>± 2 s¡ø±\ nes√<Ûë\T ñ+≤j·Tì n$ 1) >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡D

XøÏÔ (Á>±$°) 2) msTTsY Á|òæø£åHé (>±* ìs√<Ûäø£‘·). >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡DXøÏÔ,

yêVü≤Hêìï øÏ+~yÓ’|ü⁄≈£î ˝≤>∑&É+ e\¢ yêVü≤q y˚>∑+ ‘·>∑TZ‘·T+<äì,

n<˚$<Ûä+>± yêVü≤q+ y˚>∑+>± eTT+<äT≈£î yÓfi‚¢≥|ü&ÉT yêVü≤q+

eTT+<äT yÓ’|ü⁄ >±* ìs√~Û+#·&É+ e\¢ yêVü≤qy˚>∑+ eT]+‘·

ø°åDÏdüTÔ+<äì, n˝≤+≥|ü&ÉT uÛÑ÷$TMT<ä $e÷q+ ø£Hêï n~Ûø£

y˚>∑+‘√ yÓfi¯fl&É+ m˝≤ kÕ<Ûä eTì ø=+‘·eT+~ ô|<ä$$]#ês¡T.

n+‘·]ø£å+˝À X¯Sq´yê‘êes¡D+ ñ+≥T+~ ø±ãϺ, nø£ÿ&Ó’‘˚ Ç~

kÕ<Ûä |ü&Ée#·TÃqì eT]ø=+‘· eT+~ m\HéeTdtÿ Ä˝À#·qqT m>∑‘ê[

#˚XÊs¡T. nsTTq|üŒÏø° eTdtÿ m+‘·e÷Á‘·+ n<ÛÓ’s¡´|ü&É≈£î+&Ü

ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J |üìrs¡Tô|’ 2012 qT+&ç 2013 es¡≈£L

ì•‘·+>± |ü]XÀ<Ûäq\T »]|æ, 2013 Ä>∑dtº À ôV’≤|üsY\÷|t Ä˝≤Œ¤

ù|s¡T‘√ ø£ |ü]XÀ<ÛäHê |üÁ‘êìï yÓ\Te]+∫, ôV’≤|üsY\÷|t f…ø±ï\J

m˝≤ |üì#˚düTÔ+<√ Ä<Ûësê\‘√ düVü‰ $e]+#·&É+‘√, yÓTT<ä≥ π>*

#˚dæqyês¡T ≈£L&Ü ‘·s¡Tyê‘· n+^ø£]+#ê*‡ e∫Ã+~.

m˝≤ |üì#˚düTÔ+~ :

ôV’≤|üsY\÷|t ÁbÕC…øº nH˚~ yÓTÁÀÁf…ÆHé

˝≤>± ñ+≥T+~. yÓTÁÀÁf…ÆHé Á|üj·÷DÏ+

#˚+<äT≈£î øÏ+~yÓ’|ü⁄ düÔ+uÛ≤\T m˝≤ ì]àkÕÔs√,

ôV’≤|üsY\÷|t ø=s¡≈£î ≈£L&Ü düÔ+uÛ≤\T n˝≤π>

ì]àkÕ Ôs ¡T. ø±˙ á dü Ô+uÛ≤\T yÓTÁÀ

düÔ+uÛ≤\+‘· ô|<ä›>± ñ+&Ée⁄. e÷eT÷\T

düÔ+uÛ≤˝≤¢>±H˚ ñ+≤sTT. ô|’>± Ç$ es¡<ä\T,

uÛ Ñ÷ø£+bÕ\T e+Ï düVü≤» $|ü‘·T Ô\qT

‘·≥Tºø=H˚ $<Ûä+>± ñ+≤sTT. Ç<=ø£ $•wüº

\ø£åD+>± #Ó|üŒe#·TÃ.

düÔ+uÛ≤\ ô|’ uÛ≤>∑+˝À d”º\T‘√ ì]à+∫q

>=≤º\T ñ+≤sTT. MÏ˝À n‹ ‘·≈£îÿe

|”&Éq+ ñ+&˚ $<Ûä+>± #·÷kÕÔs¡T. nq>±

düeTTÁ<ä eT≥º+ e<ä› >±*|”&Éq+ 101 øÏ À

bòÕdüÿ˝Ÿ ñ+&É>±, á d”º Ÿ >=≤º\˝À πøe\+

0.1øÏ˝À bòÕdüÿ˝Ÿ e÷Á‘·y˚T |”&Éq+ ñ+&˚

$<Ûä+>± ì]àkÕÔs¡T. ‘·<ë«sê >=≥º+˝À|ü\ >±*

ø£<ä*ø£\T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ñ+≤sTT. á d”º\T >=≤º\ ˝À|ü\

¬s’\T uÀ^\ ≤+Ï yêVü≤Hê\T Á|üj·÷DÏkÕÔsTT. MÏì bÕ&é‡ Ò<ë

ø±´|üP´˝Ÿ‡ nì |æ\TkÕÔs¡T. ˇø=ÿø£ÿ bÕ&é À 28 eT+~ #=|üq,

ôV’≤|üsY \÷|t <ë«sê yÓTT‘·Ô+ 600 qT+&ç 800 eT+~ es¡≈£L

Á|üj·÷DÏ+#·e#·TÃ. nsTT‘˚ d”º\T >=≤º\˝À|ü\ >±* |”&ÉHêìï

m+‘·>± ‘·–Z+∫q|üŒÏø°, m+‘√ ø=+‘· >±* $T– Ò ñ+≥T+~.

Bìì ≈£L&Ü rdæyj·T&ÜìøÏ bÕ&é‡øÏ eTT+<äTyÓ’|ü⁄ ø£ ≥s√“bòÕ´Héì

neT]Ã, <ëìì y˚>∑+>± ‹]π>≥≥T¢ #˚j·T&É+ <ë«sê, bÕ&é‡ À|ü*

uÛ≤>∑+˝À $T–* ñqï >±*ì á ≥s√“bòÕ´Hé‡ |”\TÃø=ì yêVü≤q+

øÏ+~yÓ’|ü⁄ qT+&ç msTTsY uÒ]+>¥‡<ë«sê d”º\T>=≥º+ yÓ\T|ü*øÏ |ü+ù|

@sêŒ≥T ñ+≥T+~. msTTsY uÒ]+>¥‡ >=≥º+˝À $T–*b˛sTTq

>±*ì, yêVü≤q+ øÏ+~yÓ’|ü⁄ qT+&ç y>∑+>± yÓ\T|ü*øÏ |ü+|æq|ü⁄&ÉT,

bÕ&é‡ô|’q >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡D ‘·–Z, bÕ&é‡ ô|’øÏ Òe&É+ »s¡T>∑T‘·T+~..

‘·<ë«sê >±* ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ (Air Friction)ì eT]j·TT ø=+‘·es¡≈£î

>∑Ts¡T‘ê«ø£s¡ ¸D X¯øÏ Ô (Gravitational Force)ì ‘·–Z+#·&É+

»s¡T>∑T‘·T+~.

nsTT‘˚ bÕ&é‡ô|’q |üP]Ô kÕúsTT˝À >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D X¯øÏÔì

25 »qe] ` 2021

f…ø±ï\J

<ä

<äø£ÿHé ˝≤´+&é e÷dü|üÁ‹ø£ ISSN (International Standard

Serial Number) ÄyÓ÷<ä+ bı+~q<äì ‘Ó*j·TCÒj·T&ÜìøÏ

dü+‘√wædüTÔHêï+. e÷ ISSN 2581`3188. Á|üeTTK, W‘ê‡Væ≤ø£,

|ü]XÀ<Ûä≈£î\T ‘·eT |ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£, $X‚¢wüD≤‘·àø£ s¡#·q\qT Á|ü#·T]+|ü

CÒdæ $ìjÓ÷–+#·Tø√e&É+ <ë«sê ÁbÕ#·Ts¡ + #˚düTø√e&ÜìøÏ á

dü<äeø±XÊìï dü~«ìjÓ÷>∑|üs¡T#·Tø√yê\ì ø√s¡T‘·THêï+.

s¡#·sTT‘·\T ‘·eT s¡#·q\qT |ü+|üe\dæq ∫s¡THêe÷ :

ªª#·+Á<ä+µµ 3-6-712/2, St.No. 12, Himayatnagar,Hyderabad - 500 029 Telangana.dü+Á|ü~+#·e*‡q Ä|ò”dt bò Hé : 9030626288E-mail: [email protected]

website: www.deccanland.com ` m&ç≥sY

|ü]XÀ<Ûä≈£î\≈£î X¯óuÛÑyês¡Ô <äø£ÿHé ˝≤´+&é≈£î ISSN ÄyÓ÷<ä+

‘·–Z+#·&ÜìøÏ e÷¬>¢yé f…ø±ï\Jì $ìjÓ÷–kÕÔs¡T. BìH˚ Mag-

netic Levitation nì ≈£L&Ü |æ\TkÕÔs¡T. á kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï

ñ|üjÓ÷–+∫ bÕ&é‡ eT]j·TT >=≥º+ øÏ+~ uÛ≤>±\˝À e÷>∑ïÏø˘

j·÷–®\πs≥sY‡ neTs¡TÑês¡T. nj·TkÕÿ+‘·‘·«|ü⁄ dü÷Á‘ê\T

qqTdü]+∫ $C≤‹ <Ûäèyê\T Äø£]¸+#·Tø=+≤sTT. düC≤‹ <Ûäèyê\T

$ø£]¸+#·Tø=+≤sTT. á $<Ûä+>± bÕ&é eT]j·TT d”º\T>=≥º+ øÏ+~

uÛ≤>±\˝À |üs¡düŒs¡+ e´‹πsø£ <Ûäèyê\≈£î #Ó+~q e÷>∑ïÏø˘

j·÷–®\πs≥sY‡ neT]Ãq≥¢sTT‘ n$ $ø£]¸+#·Tø√e&É+

e\¢ bÕ&é, >=≥º+ øÏ+~ uÛ≤>±ìøÏ ‘·>∑\≈£î+&Ü ‘\T‘·÷

Á|üj·÷DÏdüTÔ+~. ‘·<ë«sê >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D X¯øÏ Ôì

|üP]ÔkÕúsTT˝À ‘·–Z+#·e#·TÃ.

ô|’ $<Ûä+>± d”º\T >=≤º\˝À ≥s√“bòÕ´Hé‡ì

ñ|üjÓ÷–+∫ >±* ìs√<Ûäø£‘·ì eT]j·TT msTTsY

u Ò]+>¥‡, e÷´ ¬> ¢y é f …ø±ï\Jì $ìjÓ÷–+∫

>∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D ã˝≤ìï ‘·–Z+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

n+<äTe\¢ ªªbÕ&éµµ ôV’≤|üsYkÕìø˘ y˚>∑+‘√ Á|üj·÷DÏ+#˚

neø±X+ ñ+<äì kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\T $X‚¢wædüTÔHêïs¡T.

n+‘˚>±≈£î+&Ü >=≥º+˝À Á|üj·÷DÏ+#˚ bÕ&é‡øÏ

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô ì\T|ü⁄<ä\ $<Ûëq+ (Ø »qπsÏyé ÁuÒøÏ+>¥

dædü ºyéT) ñ+≥T+~. ÁuÒø˘ y˚dæq|ü⁄&ÉT yÓ\Te&˚

|ò üTs¡¸Dã\+ <ë«sê ñ‘·Œ‘·Ôj˚T´ j·÷+Á‹ø£ X¯øÏ Ô

(yÓTø±ìø£˝Ÿ mqØ®)ì, $<äT´‘YX¯øÏ Ô>± e÷s¡TÃø=ì

ñ|üjÓ÷–+#˚X¯øÏÔ bÕ&éøÏ ñ+≥T+~. BìH˚ Ø »qπsÏyé ÁuÒøÏ+>¥

dædüºyéT n+≤s¡T. bÕ&é‡, d”º\T >=≤º\˝À Á|üj·÷DÏ+#≥|ü⁄&ÉT >=≤º\

ô|’ uÛ≤>∑+˝À kÂs¡ |òü\ø±\T (k˛˝≤sY bÕ´HÓ Ÿ‡) ñ+≤sTT. á

kÂs¡|òü\ø±\ qT+&ç ñ‘·Œ‘·Ôj˚T´ k˛˝≤sY mqØ®ì m\Áø√º yÓ÷≤sY‡

bÕ&é‡≈£î n+<äCÒkÕÔsTT. bÕ&é‡øÏ eT]j·TT d”º\T >=≤º\≈£î eT<Ûä 1

qT+&ç 2 øÏ.MT. <ä÷s¡+ e÷Á‘·y˚T ñ+≥T+~. >±* ìs√<Ûäø£‘·

eT]j·TT >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡D X¯øÏÔ ‘·–Zb˛e&É+ e\¢ bÕ&é‡ d”º\T >=≥º+˝À

m˝≤+Ï nes√<Ûë\T Ò≈£î+&Ü Ø»qπsÏyé ÁuÒøÏ+>¥ $<Ûëq+ <ë«sê

ñ‘·Œ‹Ô nj˚T´ $<äT´‘YX¯øÏÔ eT]j·TT kÂs¡|òü\ø±\ qT+&ç ñ‘·Œ‘·Ôj˚T´

k˛˝≤sY mqØ®\‘√ düT\Te⁄>± Á|üj·÷DÏkÕÔsTT.

zô|Hé …’ôdì‡+>¥ $<Ûëq+ :

ôV’≤|üsY \÷|t f…ø±ï\Jì Á|üy˚X¯ô|Ϻ+~ m\HéeTdtÿ

nsTTq|üŒÏø°, Äj·Tq Bìô|’q m˝≤+Ï ù|f…+Ÿ Vü≤≈£îÿ\T

rdüTø√≈£î+&Ü, zô|Hé ˝…’ôdì‡+>¥ $<Ûëq+˝À ñ+#ês¡T. B+‘√

$T–*q dü+düú\T @yÓ’Hê á f…ø±ï\Jì $ìjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ.

eT]j·TT Bìì eT]+‘· yÓTs¡T>∑T|üs¡#·e#·TÃ. B+‘√ ôV’≤|üsY\÷|teHé,

Ĭs’z, &ûJ&Éã÷¢ ôV’≤|üsY\÷|t ≤+Ï mH√ï dü+düú\T á ôV’≤|üsY\÷|t

f…ø±ï\J MT<ä ‘·eT |ü]XÀ<Ûäq\qT πø+ÁBø£è‘·+ #˚XÊsTT. 2015

qT+&ç Bì MT<ä |ü]XÀ<Ûäq\T ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. 2017˝À

yÓ<äsê ¢+&é˝Àì &Ó©Œ¤ j·T÷ìe]‡°˝À á ôV’≤|üsY\÷|tì

Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± |ü]o*+∫ $»j·Te+‘·eTj·÷´s¡T. 2017˝ÀH˚,

»s¡à˙˝Àì eT÷´ì#Y j·T÷ìe]‡° À ≈£L&Ü ôV’≤|üsY\÷|tqT s¡Hé

#˚dæ dü|òü©ø£è‘· eTj·÷´s¡T. Ç°e\ e]®Hé ôV’≤|üsY\÷|t dü+düú

nyÓT]ø±˝À 500 MTˆˆ Á≤ø˘qT n_Ûeè~∆ #˚dæ ø£+ô|˙øÏ #Ó+~q

Ç<ä›s¡T dæã“+~ ≈£Ls¡TÃì Á|üj·÷DÏ+∫q bÕ&é‡qT 15 ôdø£q¢ bÕ≥T

>∑+≥≈£î 107 MPH (yÓTÆ Ÿ|üsY nesY) y˚>∑+‘√ $»j·Te+‘·+>±

q&ç|æ+#ês¡T. á Á|üj·T‘êï\T Ç˝≤π> ø=qkÕ–‘˚ >∑+≥≈£î 700

qT+&ç 900 øÏ.MT. y˚>∑+‘√ Á|üj·÷DÏ+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü

ñ+≥T+<äì kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\ n+#·Hê.

(‘·s¡TyêsTT e#˚Ã dü+∫ø£ À)

`|ü⁄≤º ô|<ä› zãT ÒdüT,m : 9550290047

e : [email protected]

26 »qe] ` 2021

dü÷s¡ eT+&É\+˝À πø+Á<äyÓTÆq uÛ≤qT&çøÏ <ä>∑Zs¡>± ñqï ¬s+&Ée

Á>∑Vü≤+ X¯óÁ≈£î&ÉT. #·+Á<äT&ç ‘·s¡Tyê‘· X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ ≈£L&Ü sêÁ‹y˚fi¯

Äø±X+˝À Á|üø±Xe+‘·+>± yÓ\T>∑T\T |ü+#·>∑\T>∑T‘·T+~. dü÷s¡T´&ç

#·T≥Tº ˇø£kÕ] ‹s¡>∑&ÜìøÏ X¯óÁø£Á>∑Vü‰ìøÏ 224.7 s√E\T

|ü&ÉT‘·T+~. Äø±s¡+, Á<äe´sê•, dü÷s¡T´&ç qT+&ç <ä÷s¡+ eT]j·TT

dü+|òüT≥q\˝À X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ eT]j·TT uÛÑ÷Á>∑Vü≤+ πø˝≤ ñqï+<äTq

XóÁ≈£î&çì uÛÑ÷$T ªk˛<äs¡ Á>∑Vü≤+ (dædüºsY bÕ¢HÓŸ)µ n+≤s¡T. uÛÑ÷Á>∑Vü≤+

ø√≥¢ Je⁄\≈£î HÓ\e⁄>± ñ+~. X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ô|’ ≈£L&Ü Je⁄\ ñìøÏ

ñ+<äH˚ Ä<Ûësê\qT 14 ôdô|º+ãsY 2020 s√Eq n+‘·sê®rj·T

K>√fi XÊÁdüÔy‘·Ô\ »≥Tº e´ø£Ô+ #dæ+~. XóÁø£Á>∑Vü≤+ yê‘êes¡D+˝À

ÄdüøÏÔø£*+#˚ ns¡T<Ó’q s¡kÕj·Tq nDTe⁄ ªªbòÕd”Œ¤Héµµ ñ+<äì

>∑T]Ô+#ês¡T. kÕ<Ûës¡D+>± Je⁄\T e÷Á‘·yT ñ‘·Œ‹Ô #j·T>∑\ bòÕd”Œ¤Hé

ñ+&É&É+‘√ X¯óÁ≈£î&çô|’ ªÁ>∑Vü‰+‘·s¡yêdüT\T Ò<ë @*j·THé‡ Ò<ë

mÁø±‡º f…¬sdæºj·T˝Ÿ Je⁄\Tµ ñ+&Ée#·ÃH˚ ~X¯˝À |ü]XÀ<Ûäq\T

kÕ>∑T‘·THêïsTT. Á|ü‘· ø£å+>± X¯óÁ≈£î&çô|’ J$ ñìøÏ >∑T]Ô+∫q|üŒÏø°,

<ëì yê‘êes¡D+˝Àì ÄeT¢ y˚T|òü÷\ düMTbÕq s¡kÕj·Tq bòÕd”Œ¤Hé

ñ+&É&É+ ÄX¯Ãsê´ìï eT]j·TT ÄdüøÏÔì πs¬ø‹ÔdüTÔqï<äì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T

n+≥THêïs¡T. uÛÑ÷$Tô|’q bòÕd”Œ¤HéqT u≤´ø°º]j·÷ Ò<ë nkÕ<Ûës¡D

|ü]dæú‘·T\ eT<Ûä |ü]ÁX¯eT\T e÷Á‘·y˚T ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T>∑\e⁄. Je⁄\T

e÷Á‘·y˚T ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T>∑\ Ç˝≤+Ï s¡kÕj·Tq nDTe⁄\qT

X¯óÁø£Á>∑Vü≤ yê‘êes¡D+ ø£*– ñ+&É≥y˚T ÁbÕDT\ ª Je-dü+‘·ø£+

(ãjÓ÷-dæπ>ï#·sY)µ yÓ’|ü⁄≈£î eTq <ä wæºì Äø£]¸düTÔHêïsTT. X¯óÁø£Á>∑Vü≤

Je⁄\ ñìøÏ |ü≥¢ À‘Ó’q nH˚«wüD #˚düTÔqï nyÓT]ø±˝Àì j·T+◊Ï

e÷*≈£î´˝≤sY ÄÁk º|òæõdtº ªø±¢s¡ kÂkÕ-dæ ≤«ª n_ÛÁbÕj·T+ Á|üø±s¡+

bòÕd”Œ¤Hé ñìøÏ eTπs Ç‘·s¡ |ü<䛋˝À ‘·j·÷s¡Tø±<äì, ÁbÕDT\≈£î

e÷Á‘·y˚T Bìì ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T>∑\ kÕeTs¡ú + ñ+≥T+<äH˚ yê<äq

$ì|ædüTÔHêïs¡T. X¯óÁø£Á>∑Vü≤ ñ|ü]‘· yê‘êes¡D+˝À ñc˛íÁ>∑‘·\T

m≈£îÿe>± ñ+≤j·Tì, ø±ì Á>∑Vü≤ ñ|ü]‘· ≤ìøÏ 50 øÏMT m‘·TÔq

ñqï bıs¡\˝À kÕ<Ûës¡D ñc íÁ>∑‘ê|”&ÉHê\‘√ bÕ≥T dü\÷Œ¤ ]ø˘

ÄeT¢+, ø±s¡“Hé&ӒĬø’‡&é eT]j·TT dü«\Œ ˙Ï Ä$] ñ+&É&É+‘√

düVü≤ dü÷s¡ s¡•à rÁe‘· ‘·≈£îÿe>± qyÓ÷<äe⁄‘·T+<äì ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïs¡T.

á yê‘êes¡D |ü]dæú‘·T\˝À ÁbÕDT\T ñ+&˚ dü+uÛ≤e´‘·\qT

ø=ϺbÕπsj·T ÒeTì ìsêús¡D≈£î edüTÔHêïs¡T. Ç˝≤+Ï |ü]XÀ<ÛäHê

|òü*‘ê\T nyÓT]ø± ªHêkÕµ XÊÁdüÔy˚‘·Ô\ <ä wæºì Äø£]¸+∫ eT]+‘·

˝À‘Ó’q |ü]XÀ<Ûäq\qT #˚ùd neø±X¯+ ñ+≥T+<äì n+≥THêïs¡T.

sêuÀj˚T s√E˝À¢ X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ ô|’øÏ yÓfi¯fl>∑*π> s√esY $TwüqT¢

ø±s¡ s¡÷|ü+ <ë*Ã, nø£ÿ&ç kÕ+|ü⁄˝Ÿ‡ ‘˚>∑*–‘˚ á $wüj·T+˝À

eT]+‘· düŒwüº‘· sêqT+<äì ÄXÊuÛ≤yêìï e´ø£Ô+ #düTÔHêïs¡T. bòÕd”Œ¤Hé

yêj·TTe⁄ $wü|üP]‘·yÓTÆq<äì, s¡kÕj·Tq Äj·TT<Ûë\ ‘·j·÷Ø˝À

yê&ÉT‘ês¡ì eTq≈£î ‘Ó\TdüT. nkÕ<Ûës¡D |ü]dæú‘·T\˝À e÷Á‘·y˚T

|ü]ÁX¯eT\˝À ‘·j·÷s¡T #˚j·T>∑\ <äTsê«düq>∑\ bòÕd”Œ¤Hé nDTe⁄˝À

bòÕdüŒs¡dt |üs¡e÷DTe⁄‘√ eT÷&ÉT ôV’≤Á&√»Hé |üs¡e÷DTe⁄\ ø£*dæ

ã+<Ûë\T @s¡Œs¡#·Tø=ì |æs¡$T&é Äø£ ‹‘√ bòÕd”Œ¤Hé (PH3)

@s¡Œ&ÉT‘·T+~. X¯óÁ≈£î&çô|’ Á>∑Vü‰+‘·s¡yêdüT\T ñHêïs¡H˚ s¡TEe⁄\T

K∫Ñ·+>± ˝Òø£b˛sTTHê bòÕd”Œ¤Hé yêj·TT ñìøÏ <ë«sê Je+

ñ+<äH˚ yê<äq ã\|ü&ÉT‘√+~. á ÄdüøÏÔø£s¡ n+XÊìï ˝À‘Ó’q

|ü]XÀ<Ûäq\‘√ dü‘·«s¡y˚T X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ô|’ Je-dü+‘·ø£+ ìsêú]+#·

ã&Ü\ì n+<äs¡+ Ä•<ë›+.

`&܈ˆ ãTÁs¡ eT<ÛäTdü÷<äHé ¬s& ç¶m : 99497 00037

e : [email protected]

X¯óÁø£Á>∑Vü≤+ô|’ Á>∑Vü‰+‘·s¡yêdüT\ Je+?

K>√fi¯+

<ä

27 »qe] ` 2021

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ @ø£•˝≤ dü<ä X¯´yÓTÆq <Ûë]àø£, kÕ+düÿ ‹ø£

$\Te\T ø£*–q <˚X¯+ ø±<äT. _ÛqïuÛ≤cÕ dü+düÿ ‘·T\T, _ÛqïyÓTÆq

Ä˝À#·Hê <Ûës¡\T $ø£dæ*¢q $XÊ\ <˚X¯+.

_Ûqï‘·«yT á <X+ Á|ü‘´ø£‘·. _Ûqï‘·«+˝ÀH

@ø£‘ê«ìï kÕ~Û+∫q kÕ+düÿ ‹ø£ <Ûës¡ á

<˚XÊì~. n+<äT˝ÀH˚ düVü≤Jeq dü+düÿ ‹

yÓ*¢ $]dæ+~. á düVü≤Jeq dü+düÿ ‹

Ç|ü⁄Œ&ÉT rÁe Á|üe÷<ä+˝À |ü&ç+~. uÛ≤s¡‘·

<˚X¯+ @ø£•˝≤ dü<ä X¯´yÓT Æq <Ûë]àø£

kÕ+düÿ ‹ø£ düe÷»+>± ∫Árø£]+#˚

Á|üj·T‘·ï+ »s¡T>∑T‘·Tqï~. Ä ~X¯>±

#·]Á‘·qT |ü⁄q]¢œ+#˚ Á|üj·T‘·ï+ »s¡T>∑T

‘·Tqï~. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À X¯‘êu≤›\T>±

ìsêàD+ ne⁄‘·÷ e∫Ãq _Ûqï‘ê«ìï ‹s¡

düÿ]+# uÛ≤eC≤\+ á ‘·s¡+ eTqdüT‡\˝À

dæús¡|üs¡# ø£ n~Ûø±]ø£ ≈£îÁ≥ n+‘·s¡Z‘·+>±

eTq≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ eTq\qT

#·T≥TºeTT&ÉT‘·Tqï~. MÏì #·]Ã+#˚

eTT+<äT <˚X¯+˝À düVü≤Jeq dü+düÿ ‹

m≤¢ eTq J$‘ê˝À¢ ô|qy˚düT≈£î

b˛sTT+<√ ø=ìï d üìïy ˚XÊ\qT

Á|ükÕÔ$+#·Tø=ì eTqq+ #düT≈£î+<ëeTT.

ñkÕÔ<é ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé :

ñkÕÔ<é ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé á

<˚X ¯+ > ∑s ¡«+>± Á| ükÕ Ô$+#·T≈ £îH ˚

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘· •Ks¡+. bÕÏj·÷˝≤

|ò ü TsêHê dü+^‘· dü+Á|ü<ëj·÷ìï

düeTTqï‘·+>± ì\u…Ϻq eTVü≤˙j·TT&ÉT.

ñkÕÔ<é eTTdü ≤àHé nsTTHê eT‘· uÒ<Ûë\T

ÄHêÏ >±j·T˙ >±j·T≈£î˝À¢ ˝ÒqfÒº

ñkÕÔ<é À ñ+&˚$ø±e⁄. ‘·q J$‘·|ü⁄ #·s¡e÷+ø£+˝À 1967˝À

Äj·Tq |üø£åyê‘êìøÏ >∑T] nsTTHê&ÉT. eTT+u≤sTT˝À ìedæ+#˚

ñkÕÔ<é |üø£åyê‘êìøÏ eT÷*ø± yÓ’<ä + #˚ùd Vü≤ø°+ ñHêï&Éì ‘Ó*dæ

∫øÏ‘·‡ ø√dü+ Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢ uÀ<∏é Á>±e÷ìøÏ e#êÃ&ÉT. uÀ<∏é

ÄHêÏøÏ ‘ê\÷ø± πø+Á<äyÓTÆHê ø£ ≈£îÁ>±eTyT. uÀ<∏é &Üø ã+>±¢ À

ñkÕÔ<é ¬s+&ÉT eT÷&ÉT HÓ\\T ñHêï&ÉT.

eT÷*ø± yÓ’<ä´+ #˚sTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

Äj·Tq uÀ<∏ é ˝À ñqï s√E˝À¢H˚

$Hêj·Tø£ qesêÁ‘·T\T e#êÃsTT. uÀ<∏é À

ñ+&˚ dü+^‘· Á|æj·TT\T $Hêj·Tø£

eT+&É|ü+˝À Äj·Tq dü+^‘· ø±s¡´

Áø£e÷ìï @sêŒ≥T #˚j·T<ä\∫ ñkÕÔ<éqT

bÕ&ÉeTì ÄVü‰«ì+#ês¡T. Äj·Tq yÓ+≥H

ˇ|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT. Äj·Tq~ uÛ≤Ø X¯Øs¡+.

ˇø£ |ü\+>¥ MT<ä Äj·TqqT |ü&ÉTø√u…Ϻ

eT+&ÉbÕìøÏ rdüTø=#êÃs¡T. Vü‰s√àì,

‘·ã˝≤ kÕúìø£ ø£fi≤ø±s¡T Ò yêsTT+∫Hês¡T.

ì| ü ⁄DT˝ … ’q cÕõ+<ë\T (yê< ä ´

düVü‰j·T≈£î\T) ˝Òø£b˛sTTHê eT÷&ÉT

>∑+≥\bÕ≥÷ nÁ|ü‹Vü≤‘·+>± dü+^‘·

sê>±\T, uÛÑ»Hé\T, ≥TÁMT\T $ì|æ+

#ê&ÉT ñkÕÔ<é. <X+˝À ñkÕÔ<é dü+^‘·

ø£#˚Ø\ ø√dü+ HÓ\\ ‘·s¡ã&ç y˚∫

#·÷kÕÔs¡T. uÀ<∏é dü+^‘· Á|æj·TT\T

e÷Á‘·+ nHêj·÷dü+>± $Hêj·Tø£

qesêÁ‘·T\ dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq

dü+^‘· ø£#˚Øì $H˚ n<ä cÕºìï

bı+<ës¡T. 1968 @Á|æ Ÿ˝À ôV’≤<äsê

u≤<é˝ÀH˚ ‘·T~ XÊ«dü $&ç#ê&ÉT.

ôV’≤<äsêu≤<é˝ÀH˚ Äj·Tq bÕ]úe

XØsêìï bÕjÓT>±\ n~Ûø±]ø£ XàXÊq

yêÏø£ À Kqq+ #XÊs¡T. ø√]ƒ À ø£

s√&ÉT¶≈£î Äj·Tq ù|s¡T ≈£L&Ü ô|≤ºs¡T.

ˇø£ eTTdü ≤àHé qT $Hêj·Tø£ eT+&ÉbÕìøÏ ÄVü‰«ìdüTÔ HêïeTqï

uÛ≤eq ø±s¡ Áø£eT ìsê«Vü≤≈£î\≈£î Ò<äT. ‘êqT $Hêj·Tø£ eT+&É|ü+˝À

bÕ&ÉuÀ‘·THêïqqï düŒ Vü≤ ñkÕÔ<é≈£L Ò<äT.

_Ûqï‘·«+˝À @ø£‘ê«ìøÏ Á|ürø£

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘·+

;ÛeTùdq CÀwæ - _dæà˝≤¢U≤Hé

ñkÕÔ<éã&˚‘√ e÷≤¢&ÉT‘·Tqï \‘ê eT+π>wüÿsY

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

28 »qe] ` 2021

ñkÕÔ<é _dæà˝≤¢ U≤Hé :

uÛ≤s¡‘· s¡‘·ï ñkÕÔ<é _dæà˝≤¢U≤Hé wüVü≤HêsTT yê<äq+˝À yTs¡T

q>∑+. ñ+&˚~ >∑+>± q~ &ÉT¶q ñqï ãHês¡dt À.

Äj·Tq y˚Tqe÷eT n©ãøå˘ yês¡D≤dæ $X¯«Hê<∏ä

<yê\j·T+˝À ÄkÕúq wüVü≤HêsT÷ yê<ä≈£î&ÉT. _dæà˝≤¢

U≤Hé ‘·q yTqe÷eT e<ä›H wüVü≤HêsT÷ yêsTT+#·&É+

H˚s¡TÃ≈£îHêï&ÉT. Äj·Tq düTBs¡È dü+^‘· Á|ükÕúq+˝À

<˚X¯ $<˚XÊ˝À¢ mH√ï dü+^‘· ø£#˚Ø\T #˚dæHê&ÉT.

wüVü≤HêsT÷ yê<ë´ìøÏ ˇø£ >=|üŒ XÊÁd”Ôj·T dü+^‘·

Á|üXdæÔì ø£\T>∑CÒdæHê&ÉT. Äj·Tq≈£î u≤u≤ $X«Hê<∏äTì

<äs¡Ùq+ ≈£L&Ü nsTT´+<ä≥. Á|ürs√E >∑+>± q~˝À

ñ<äj·T+ eTTqø£ y˚dæ, ‘·q wüVü≤HêsTTøÏ >∑+>± qB

»˝≤\‘√ dü+Áb˛ø£åD #˚dæq ‘·sê«‘·H˚ Äj·Tq ‘·q

s√E yêØ ø±s¡ Áø£e÷\T yÓTT<ä\T u…fÒºyê&ÉT. n‘·ì~

kÕ<ëd”<ë J$‘·+. Vü≤CŸ j·÷Á‘· #˚dæq dü#êà eTTdü ≤àHé n‘·&ÉT.

ˇø£kÕ] nyÓT]ø±˝À ø£#˚Ø ìs¡«Væ≤+∫q ‘·sê«‘· ø£#˚Ø˝À bÕ˝§Zqï

ø=+<äs¡T ªªñkÕÔ<é MTs¡T Çø£ÿ&ÉH˚ ñ+&çb˛+&ç. MT≈£î

düø£\ kÂø£sê´\T @sêŒ≥T #kÕÔ+µµ nHêïs¡≥. <ëìøÏ

ñkÕÔ<é ªªMTs¡T dü+|üqTï\T. Hê ø√dü+ dü«sêZH˚ï

dü wæº+#·>∑\s¡T. nsTT‘˚ ãHês¡dt˝À ñqï >∑+>±

e÷sTTì ‘˚>∑\sê? s√p >∑+>±e÷sTT˝À eTTq>∑

≈£î+&Ü ñ+&É ÒqT ø£<ë!µµ nHêïs¡≥. >∑+>±e÷sTT‘√

Væ≤+<äTe⁄\πø ø±<äT _dæà˝≤¢U≤Hé ˝≤+Ï dü#êÃ

eTTdü ≤àHé\≈£î $&ÉBj·T Òì nqTã+<ä+ ñ+<äì,

ñ+≥T+<äì eTq nqTuÛÑe+˝ÀøÏ sê<äT.

qyêuŸ MTsY eTVü‰ã÷uŸ n© U≤Hé :

qyêu Ÿ MTs Y eTV ü ≤ã÷uŸ n© U≤H é

ôV’≤<äsêu≤<é dü+kÕúHêìøÏ Äs¡e ìC≤+ sêE. ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡

Á|ü»\T n‘·ìï Áù|eT‘√ eTVü≤ã÷uŸ bÕcÕ nì |æ\T#·T≈£îH˚ yês¡T.

Ä<ÛäTìø£ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡ ìsêàD≤ìøÏ eT÷\

ø±s¡≈£î&ÉT. Ä<ÛäTìø£ ôV’≤<äsêu≤<é ìsêàD≤ìøÏ

Á|üD≤[ø£\qT, dü+düÿs¡D\qT neT\T |üs¡#·&ÜìøÏ ‘·q

ByêHé kÕ˝≤sY »+>¥≈£î |üP]Ô ùd«#·Ã¤qT ø£*Œ+#ê&ÉT.

Ä Ç<ä›] düVü≤#·s¡ +˝À Ä<ÛäTìø£ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+

ìsêàD+ ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTT´+~. 1908˝À eT÷d”

|üØyêVü≤ø£ ÁbÕ+‘·+˝À πø s√E ≈£î]dæq 32 Ç+#·T\

es¡¸bÕ‘·+‘√ eT÷d”øÏ >∑‘·+˝À ø£˙ $˙ ms¡T>∑ì

es¡<ä\T dü+uÛ Ñ$+∫ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑sêìï

n‘· ≤≈£î‘·\+ #˚dæq dü+>∑‹ n+<äs¡÷ m]–q<˚.

ôV’≤<äsêu≤<é q>∑sêìï eTT+#Ó‹Ôq eT÷d” es¡<ä

;ÛuÛÑ‘·‡+ qT+∫ q>∑s¡ Á|ü»\qT s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ‘·q sê» uÛÑeHê\qT

Á|ü»\ ø√dü+ ‘Ós¡∫ô|≤º&ÉT eTVü≤ã÷uŸ bÕcÕ. |ü+&ç‘·T\ dü\Vü‰

y˚Ts¡≈£î eT÷d”ì XÊ+‹+|üCÒj·T&ÜìøÏ eT÷d” qBeT ‘·*¢øÏ Ns¡

kÕ¬s\T Væ≤+<ä÷ eT‘· kÕ+Á|ü<ëj·Tã<ä›+>± düeT]Œ+#ê&ÉT. ‘êqT

ˇø£ eTTdü ≤àHé nH˚ düŒ Vü≤ Äj·Tq≈£î Ò<äT. ‘·q Á|ü»\ dü+πøåeTy˚T

|üs¡e÷e~Û>± Äj·Tq Ä |üì #˚j·T&ÜìøÏ dü+ø√∫+#·

Ò<äT.

HÍcÕ<é-wüø° Ÿ-s¡|ò” :

HÍcÕ<é n© ù|s¡T $qì yês¡T ñ+&És¡T. ‘=*

‘·s¡+ Væ≤+B dæìe÷ dü+^‘· <äs¡Ù≈£î\˝À Äj·Tq ˇø£

~>∑Z»+. Äj·Tq ø£ eTTdü ≤àHé nqï dü+>∑‹ n+<ä]ø°

ms¡Tπø. Äj·Tq dü«s¡ ø£\Œq #˚dæq y˚ ≤~ bÕ≥\T

Ç|üŒÏø° eTq\qT n\]düTÔHêïsTT. dü+^‘· Á|ü<Ûëq

∫Á‘·+ u…’E u≤Áyê≈£î HÍcÕ<é dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT. u…’E

n<äT“¤‘· >±j·T≈£î&ÉT. ø±˙ >∑T]Ô+|ü⁄ Òø£ ù|<ä]ø£+˝À

eT–Zb˛‘·T+≤&ÉT. mes√ nø£“sY bÕ<äTcÕqT <ä]Ù+#·T

ø=eTàì dü\Vü‰ ÇkÕÔs¡T. n|üŒÏπø nø£“sY <äsê“s¡T˝À >√bÕ˝Ÿ <ëdt,

Vü≤]<ëdt, ‘êHé ùdHé ˝≤+Ï dü+^‘· ~>∑ZC≤\T ø=\Te⁄r]

ñHêïs¡T. u…’E nø£“sY bÕ<äTcÕ <äs¡Ùq+ ø√dü+ ÄÁ>±

yÓfi¯‘ê&ÉT. ø±˙ n‘·ìøÏ nø£“sY <äs¡Ùq+ <=s¡ø£<äT.

ìsêX¯‘√ ø£ wüß í&ç <˚yê\j·T+˝À ‘·q >√düqT

yÓfi¯flãT#·TÑ·÷ ªªVü≤] z+.. eTHé ‘·s¡Œ‘Y Vü≤] <äs¡ÙHé

ø√ ÄCŸµµ nH˚ bÕ≥ bÕ&ÉT‘ê&ÉT u…’E. HÍcÕ<é Ä

bÕ≥qT e÷˝Ÿ øöHé‡ sê>∑+˝À dü«s¡ |üs¡#ê&ÉT. bÕ≥

sêdæ+~ eTVü≤eTà<é wüø° Ÿ ã<Ûëj·TT˙, bÕ≥ bÕ&ç+~

eTVü≤eTà<é s¡|ò”. Ä ø£ wüí uÛÑøÏÔ s¡dü Á|ü<ÛëqyÓTÆq bÕ≥≈£î

ÁbÕD+ b˛dæq eTT>∑TZs¡÷ eTTdü˝≤àHé \T ø±e&É+

$X‚wü+. ]ø±s¡T¶ #˚ùd~ ø£ wüí uÛÑøÏÔ s¡dü Á|ü<ÛëqyÓTÆq

bÕ≥ ø±ãϺ ]ø±sY¶ #˚ùd s√Eq n+<äs¡÷ kÕïq+

#˚dæ X¯Øsêìï, eTqdüTqT X¯óÁuÛÑ+ #˚düTø=ì |ü$Á‘·+>± sêyê\ì

‘·q ĬsÿÁkÕº ø£fi≤ø±s¡T\qT Ä<•+#êqì HÍcÕ<é ø£ Ç+≥s¡÷«´˝À

#ÓbÕŒ&ÉT. Ä bÕ≥ n+‘· >=|üŒ>± sêe&ÜìøÏ e÷˝Ÿ

øöHé‡ sê>∑+ >=|üŒ<äqy˚T ø±˙ ‘·q >=|üŒ @MT Ò<äì

$qÁeT+>± #Ó|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉT HÍcÕ<é. u…’E bÕ≥ $qï

ˇø£ ô|<ä› eTìwæ u…’EqT nø£“sY <äsê“s¡T≈£î rdüT≈£î

yÓfi¯fl&É+, Ä ‘·sê«‘· u…’E nø£“sY <äsê“s¡T˝À bÕ&ç,

‘êHé ùdHéqT z&ç+∫, nø£“sYqT yÓT|æŒ+∫ <äsê“s¡T˝À

kÕúq+ dü+bÕ~+#·&É+ yπs ø£<∏ä.

Ç$ Á|üC≤J$‘·+˝À #ê˝≤ Á|ü#ês¡+ bı+~q

ø=ìï düìïy˚XÊ\T. Ç≥Te+Ï J$‘êqTuÛÑyê\T

ø√ø=\¢\T>± eTq+ ñ≥+øÏ+#·e#·TÃ. @ C≤‹

kÕ+düÿ ‹ø£ Wqï‘ê´ì¬ø’Hê Ä≥, e÷≥, bÕ≥,

kÕVæ≤‘· +, |ü+&ÉT>∑\T, dü+^‘·+, q ‘· +, ∫Á‘· ÒKq+ yÓTT<ä …’q$

Á|ü<Ûëq Á|ürø£\T>± uÛ≤$kÕÔs¡T. uÛ≤s¡‘· <˚X¯ düVü≤Jeq dü+düÿ ‹øÏ

ñkÕÔ<é neTHé n©U≤Hé

kÕ«jYT >∑+<Ûäs¡«

|æÏ u≤˝Ÿ >∑+<Ûäs¡«

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

29 »qe] ` 2021

eTq dü+^‘· dü+Á|ü<ëj·÷\T ã\yÓTÆq Á|ürø£\T>± ñHêïsTT. uÛ≤s¡‘·

<˚X¯+˝À ¬s+&ÉT.. Væ≤+<äTkÕÔ , ø£sêï≥ø£dü+^‘· kÕ+Á|ü<ëj·÷\T

ñHêïsTT. V æ ≤+< ä TkÕ Ô˙ d ü+^‘ · kÕ+Á| ü<ëj· T+

ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝À n_Ûe ~› nsTT‘ ø£sêï≥ø£ dü+^‘·

dü+Á|ü<ëj·T+ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·+˝À n_Ûe ~› nsTT´+~.

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘· Ádüe+‹ #·]Á‘· eT÷˝≤\T 13e

X¯‘êã›+ qT+&˚ <=s¡T≈£î‘êsTT. nsTT‘˚ Ä<ÛäTìø£

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘· dü+Á|ü<ëj·÷\T |òüTsêHê\T>±

dæ ús ¡| ü& É≥+ e÷Á‘·+ 18e X¯‘êã›+ ∫e]

<äXÊu≤›\˝À Ò<ë 19e X¯‘êã›+ ‘=* <äXÊu≤›\˝À

eTq≈£î ø£qã&ÉT‘·T+~. Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+^‘·

dü+Á|ü<ëj·T+˝À Á|ü<Ûëq+>± U≤j·÷˝Ÿ, <ä |ü<é,

≥TÁMT >±j·Tq XË’*\T ø£ì|ækÕÔsTT. Ç$ >±ø£

eT]ø=ìï ñ|ü XÊÁd”Ôj·T, ˝Àø˘ dü+^‘Y (C≤q|ü<ä

dü+^‘· Ø‘·T\T), >∑»˝Ÿ, uÛÑ»Hé, Hê≥´ dü+^‘Y ‘·~‘·s¡ >±q Ø‘·T\T

≈£L&Ü ø£ì|ækÕÔsTT. nsTT‘˚ <äøÏåD≤q |ü]&ÛÉ$*¢q ø£sêï≥ø£ dü+^‘·

XË’*˝À Ç≥Te+Ï |òüTsêHê\T dæús¡|ü&É Ò<äT. ø£sêï≥ø£

dü+^‘· XË’* X¯ó<ä∆ XÊÁd”Ôj·TyÓTÆq, Áø√&ûø£]+#· ã&çq

>±j·Tq XË ’*˝À ˝Ò<ë sê>±˝À¢H˚ bÕ&É‘ês¡T.

n+<äTe\q yÓ’$<ë´ìøÏ, e÷s¡TŒ\≈£î ‘êe⁄˝Òø£

b˛e&É+ e\q |òüTsêHê\T>± dæús¡|ü&É≤ìøÏ neø±X+

Ò≈£î+&Ü b˛sTT+<äH˚~ |ü]XÀ<Ûä≈£î\ n_ÛÁbÕj·T+.

Çø£ÿ&É ≈£L&Ü >∑Ts¡T •wü´ |üs¡+|üs¡ e÷Á‘·+

ø=qkÕ>∑T‘·Tqï~.

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘· |òüTsêHê\T

(Schools of Hindustani Music)

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘·+˝À Kj·÷ Ÿ >±j·Tq XË’*øÏ

dü+ã+~+∫ <ë<ë|ü⁄ 10 düTÁ|üdæ<ä› |òüTsêHê\T dæús¡|ü&ç

áHêÏø° ø=qkÕ>∑T‘·THêïj·Tì Væ≤+<äTkÕÔ˙

dü+^‘· |ü]XÀ<Ûä≈£î\T ‘˚*ÃHês¡T. n≤¢π> <ä |ü<é,

≥TÁMT >±j·Tq XË’*øÏ ≈£L&Ü Á|ü‘˚ ø£ |òüTsêHê\T

yÓ\dæHêj·Tì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T >∑T]Ô+∫Hês¡T.

nsTT‘˚ Kj·÷˝Ÿ |òüTsêHê\≈£î ñqï ÁbÕ<Ûëq´‘·

$T>∑‘ê yêÏøÏ Ò<äT. Kj·÷ Ÿ |òüTsêHê\ dü+^‘·

>±j·Tq |ü<䛑·T\T, Ø‘·T\T, sê>±\T ‘·~‘·s¡

n+XÊ\ô|’ Ç|üŒÏπø $düÔ ‘·yÓTÆq |ü]XÀ<ÛäHê

kÕVæ≤‘· + yÓ\Te&ç+~. Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘·+˝À

Á|üdæ~› #Ó+~q |ü~ |òüTsêHê\T Ç$. 1. >±«*j·TsY

|òüTsêHê 2. ÄÁ>± |òüTsêHê 3. øÏsêD≤ |òüTsêHê

4. bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê 5. uÛÒ+&ûu≤C≤sY |òüTsêHê

6. C…’|üPsY |òüTsêHê 7. sê+|üPsY-düVü‰kÕ«Hé |òüTsêHê 8. Ç+&√sY

|òüTsêHê 9. y˚TyêÏ |òüTsêHê 10. cÕyéT #Ísêdæj·÷ |òüTsêHê.

Çe˙ï eTÚœø£ dü+^‘· dü+Á|ü<ëj·÷\≈£î dü+ã+~Û+∫q |òüTsêHê\T.

Ç$ø±ø£ dü+^‘· yê<ë´˝…’q ‘·ã˝≤, dæ‘êsY, düs√<é\≈£î ≈£L&Ü

|òüTsêHê\T dæús¡|ü&çHêsTT. n˝≤π> Væ≤+<äTkÕÔ q ‘· Ø‘·T\≈£î ≈£L&Ü

|òüTsêHê\T dæús¡|ü&çHêsTT.

|òüTsêHê nH˚ |ü<ä+ |òüTsY nH˚ Væ≤+B/ñs¡÷›

|ü<ä+ qT+∫ ñ<䓤$+∫+~. |òüTsY n+fÒ Ç\T¢ nH~

n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. ˇø£ Ç+ÏøÏ/e+XÊìøÏ/

|üs¡+|üs¡≈£î ø£≥Tºã&ç ‘·eT dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q dü+^‘· Ø‘·T\qT ‘·s¡+ qT+∫

‘·sêìøÏ yê´|æÔ #˚j·T&É+ á e´edüú˝À eTq≈£î

ø£ì|ædüTÔ+~. Ç~ Ä ≈£î≥T+ã+˝À yês¡dü‘·«+>±H√

˝Ò<ë >∑Ts¡T •wü´ |üs¡+|üs¡˝À uÛ≤>∑+>±H√

‘·s ¡‘ ·sê\T>± yê´|æ Ô # Ó+~ |ò ü TsêHê\T>±

dæús¡|ü&çHêsTT. ø£˙dü+ eT÷&ÉT ‘·sê\T>± yê]

dü+^‘· dü+Á|ü<ëj·÷\T ø=qkÕ–q≥ºsTT‘˚ yêÏì |òüTsêHê\T>±

|ü]XÀ<Ûä≈£î\T >∑T]Ô+#ês¡T. 19e X¯‘êã›+˝À <˚X¯+˝Àì $$<Ûä

ÁbÕ+‘ê˝À¢ ñqï dü+kÕúq sêE\ ÄkÕúHê˝À¢ Ç$

Ä<äs¡D bı+~ dæús¡|ü&çHêsTT. n+<äTπø Ä |òüTsêHê\T

Äj·÷ Á|ü<˚XÊ\ ù|s¡T MT<äH˚ Á|üdæ~› #Ó+~HêsTT.

MÏ˝À >±«*j·TsY |òüTsêHê Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+^‘·

|üs¡+|üs¡ À n‘· +‘· |ü⁄sê‘·qyÓTÆq<äì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T

‘*ÃHês¡T. >±«*j·TsY |òüTsêHê yÓTT|òüT Ÿ bÕ<äTcÕ nø£“sY

bÕ\Hê ø±\+˝ÀH˚ ÁbÕs¡+uÛÑ+ nsTT´+<äì dü+^‘·

|ü]XÀ<Ûä≈£î\T uÛ≤$kÕÔs¡T. nø£“sY <äsê“s¡T˝À u≤u≤

>√bÕ Ÿ <ëdt, kÕ«$T Vü≤]<ëdt, ‘êHé ùdHé, u…’E u≤Áyê

yÓTT<ä˝…’q dü+^‘· $<ë«+düT\T ñ+&˚yês¡T. yê]

yês¡dü‘·«+ >±«*j·TsY dü+kÕúq bÕ\≈£î&Ó’q sêC≤ e÷Hé

dæ+>¥ ‘√eTsY |ü]bÕ\Hê ø±\+˝À ñ#·Ã <äX¯≈£î

#s¡Tø=ì n<=ø£ |òüTsêHê>± dæús¡|ü&ç+<äì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T ìsê∆]+#ês¡T.

uÛ≤s¡rj·T dü+^‘·+ ø=qkÕ–+|ü⁄ yê] >∑Ts¡T •wü

|üs¡+|üs¡‘√ eTT&ç|ü&ç ñqï~. n~ uÛ≤s¡rj·T

XÊÁd”Ôj·T dü+^‘·+ nÁ|ü‹Vü‰‘·+>± ø=qkÕ>∑≤ìøÏ

ø±s¡DyÓTÆ+~. Ä $esê\T #·÷ùdÔ uÛ≤s¡rj·T

düVü≤Jeq dü+düÿ ‹ eT‘ê\≈£î nr‘·+>± eTq

J$‘ê˝À ¢ m≤ ¢ ô|qy˚d üT≈ £ î b˛sTT+<√

‘Ó\TdüTÔ+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT Væ≤+<äTkÕÔ˙ |òüTsêHê˝À¢

eT÷\ |ü⁄s¡Twüß\T mes¡T? yê] •wü >∑D+˝À

mes¡T ñHêïs¡T nH˚~ #·÷<ë›+.

>±«*j·TsY |òüTsêHê :

>±«*j·TsY |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î\T>±

nqï<äeTTà …’q ñkÕÔ<é Vü≤düT‡ U≤Hé, ñkÕÔ<é Vü≤<äT› U≤Hé, ñkÕÔ<é

q‘·TÔ U≤Hé\qT |ü]XÀ<Ûä≈£î\T >∑T]Ô+#ês¡T. M] •wü |üs¡+|üs¡ À

ñkÕÔ<é ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé

ñkÕÔ<é n˝≤¢~j·T U≤Hé

ñkÕÔ<é nMTsYU≤Hé

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

30 »qe] ` 2021

u≤\ø£ wüí ãTyê Ç#· Ÿ ø£s¡+Jø£sY, $Hêj·Tø£ sêyé |ü≥«s¡∆Hé, $wüßí

~>∑+ãsY |ü\TdüÿsY, &ç.$ |ü\TdüÿsY, Hêsêj·TDY sêyé yê´dt, z+ø±sY

Hê<∏é sƒê≈£LsY, e÷*˙ sêEs¡ÿsY yÓTT<ä …’q yês¡T Á|üdæ~› >±+∫q

Væ≤+<äTkÕú >±j·T≈£î\T. >±«*j·TsY |òüTsêHê >±j·Tq XË’*ì áHêÏ

‘·s¡+˝À MD≤ düVü‰Ádü ãT~›, düTq+<ä |ü≤ïj·Tø,

sêpuÛÑj·÷´ |üP#Y yê˝Ò, ø£ cÕísêyé X¯+ø£sY

|ü+&çŸ, ñ˝≤¢dt ø£cÕ\ÿsY yÓTT<ä …’q yês¡T Ç+ø±

düeTTqï‘·+>± ø=qkÕ–düTÔHês¡T.

øÏsêD≤ |òüTsêHê :

øÏsêD≤ |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î\T nãT› Ÿ

ø£Ø+ U≤Hé eT]j·TT nãT›˝Ÿ eV”≤<é U≤Hé

k˛<äs¡T\T. nãT› Ÿ ø£Ø+ U≤Hé •wü >∑D+˝À

düyÓ’ >∑+<Ûäs¡«, düTπswt u≤ãT e÷H˚, V”≤sêu≤sTT

ãs√&˚ø£sY, s√wüHêsê uÒ>∑+, sêeTø£ wüí •s√<äÿsY, Á|üuÛÑ ÄÁ‘˚

ñHêïs¡T. düyÓ’ >∑+<Ûäs¡« •wüß´\˝À >∑+>∑÷u≤sTT Vü≤+>∑ Ÿ, ;ÛyéT

ùdHé CÀwæ, ãdüesêCŸ sêCŸ >∑Ts¡T yÓTT<ä …’q >±j·T≈£î\T Á|üdæ~›

>±+∫Hês¡T. Væ≤+B dæìe÷ >±j·T≈£î&ÉT eTVü≤eTà<é s¡|ò” ñkÕÔ<é

eV”≤<é U≤Hé •wüß´&˚. n+<äTe\¢H˚ u…’E u≤esê ˝≤+Ï dü+^‘·

Á|ü<Ûëq ∫Á‘ê˝À¢ ≈£L&Ü XÊÁd”Ôj·T dü+^‘· u≤D° À¢ s¡|ò” >=|üŒ>±

bÕ≥\T bÕ&ç dü+^‘· Á|æj·TT\ eTqïq\T bı+<ë&ÉT. øÏsêD≤ |òüTsêHê

>±j·T≈£î˝À¢ |ü+&ç‘Y ;ÛyéT ùdHé CÀwæ <X yê´|üÔ+>± $düÔ ‘· Á|üC≤<äs¡D

bı+~q ø£fi≤ø±s¡T&ÉT. ‘·q |üs¡eT >∑Ts¡Te⁄ nãT› Ÿ ø£Ø+U≤Hé ≤>±

bÕ&Ü\ì ‘·|æ+∫ 11 @+&É¢ ej·TdüT˝ÀH˚ Ç+Ï qT+∫ bÕ]b˛sTT

ø£\ø£‘êÔ, &ç©¢, bÕÏj·÷˝≤ ‹]– nwüº ø£cÕº\T |ü&ç ÄKs¡T≈£î ñ

kÕÔ<é nãT› Ÿ ø£Ø+U≤Hé •wüß´&Ó’q |ü+&ç‘Y düyÓ’ >∑+<Ûäs¡« e<ä› •wü ]ø£+

#˚dæ >∑Ts¡Te⁄\qT $T+∫q •wüß´&Ó’Hê&ÉT. 13,

14 X¯‘êu≤›\˝À eTVü‰sêh˝À yÓ*¢ $]dæq uÛÑøÏÔ

ñ<ä e÷ìøÏ Ä<äT´\sTTq dü+‘Y\T C≤„HX«sY, @ø

Hê<∏é, Hê+<˚yé, ‘·Tø±sê+ ‘·~‘·s¡T\ dü+‘·yêD°

Ò<ë nuÛÑ+>±\qT bÕ&ç yê]ì n»sêeTs¡+

#˚dæHê&ÉT. Væ≤+<äTkÕÔ˙ XÊÁd” Ôj·T dü+^‘·

Á|ü|ü+#·+˝À uÛ≤s¡‘· s¡‘·ï |ü⁄s¡kÕÿsêìï bı+~q

‘=* >±j·T≈£î&ÉT ;yéT ùdHé CÀwæ. (>±Á‘·

dü+^‘·+˝À yÓTT<äÏ uÛ≤s¡‘· s¡‘·ï |ü⁄s¡kÕÿs¡+

bı+~q >±j·Tì m+.mdt.düTãT“\øÏåà. nsTT‘ ÄyÓT ø£sêï≥ø£ >±j·Tq

XË’*øÏ #Ó+~q ø£fi≤ø±]DÏ) Äj·Tq øÏsêD≤ |òüTsêHê ø°]Ô Á|ü‹wüº\H˚

ø±<äT Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘êìøÏ >=|üŒ >ös¡yêìï ‘Ó∫Ãô|≤º&ÉT..

bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê :

bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î\T ñkÕÔ<é |òü‘˚ n© U≤Hé

eT]j·TT ñkÕÔ<é n© ãøå. ñkÕÔ<é n© ãøå ≈£îe÷s¡T˝À¢ Ç<ä›s¡÷..

ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé, ãs¡ÿ‘Y n© U≤Hé ‘·+Á&ç qT+∫ >±j·Tq

Ø‘·T\qT, sê>±\qT H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. ñkÕÔ<é ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé

≈£îe÷s¡T&ÉT eTTqe«sY n© U≤Hé, eTqe&ÉT s¡C≤ n© U≤Hé

bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê XË’*ì ø=qkÕ–+∫Hês¡T. eTTqe«sY n© U≤Hé

•wüß´&ÉT nCÀjYT #·Áø£ã]Ô, Äj·Tq •wüß´sê\T øö•øÏ #·Áø£ã]Ô

bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê >±j·Tq XË’*ì ø=qkÕ–

düTÔHêïs¡T. ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé Væ≤+<äTkÕÔ

dü+^‘· Á|ü|ü+#·+˝À yTs¡T q>∑BÛs¡T&ÉT. bÕÏj·÷˝≤

|òüTsêHê˝À Kj·÷ Ÿ >±j·Tq+‘√ bÕ≥÷ ≥TÁMT\T

bÕ&˚ dü+Á|ü<ëj·T+ ≈£L&Ü ñqï~. ã&˚ >∑T˝≤+

n© U≤Hé ≥TÁMT\T <˚X¯ yê´|üÔ+>± Á|üC≤<äs¡D

bı+~HêsTT. <˚X¯+˝Àì n˙ï ÁbÕ+‘ê˝À¢ ñkÕÔ<é

ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé dü+^‘· ø£#˚Ø\T »]π>$.

<XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘· + sêø£ eTTqTù| ñkÕÔ<é dü+^‘·

ÁbÕMD´‘· dü+^‘· s¡düE„\≈£î ‘Ó*dæ+~. ø£kÕ]

eTÁ<ëdt q>∑s¡+˝À Äj·Tq dü+^‘· ø£#˚Ø »]–q|ü⁄Œ&ÉT ø±s¡ Áø£eT

ìsê«Vü≤≈£î&Ó’q ø£sêï≥ø£ dü+^‘· $<ë«+düT&ÉT õmHé u≤\düTÁãeTD´+

ñkÕÔ<é≈£î düHêàq+ #dæ bÕ<ë_Ûe+<äq+ #kÕ&É≥. düÁ<ë“Vü≤àDT&Ó’q

Äj·Tq ø£ eTTdü ≤àHé≈£î bÕ<ë_Ûe+<äq+ #j·T&É+ |ü≥¢ $eTs¡Ù\T

#Ó\πs–q$. H˚qT Äj·Tq˝À eT÷ØÔuÛÑ$+∫q dü+^‘· düs¡dü«‹øÏ

bÕ<ë_Ûe+<äq+ #˚XÊqì $qÁeT+>± »yêãT Ç#êÃ&É≥ õ.mHé

_.ñkÕÔ<é dü+^‘· ø£#˚Ø eTT–dæq ‘·sê«‘· Äj·Tq >±j·THêìøÏ

|üs¡eX+ #Ó+~q düuÛ≤dü<äT\T ≈£L&Ü ñkÕÔ<é Àì dü+^‘· düs¡dü«‹øÏ

qeTkÕÿs¡+ #˚XÊs¡≥. á ñ<ä+‘êìï kÕeT\ dü<ë•e >±s¡T

dü«s¡\j·T\T |ü⁄düÔø£+˝À Á|ükÕÔ$+∫Hês¡T. ø£sêï≥ø£ dü+^‘·

$<äTw”eTDÏ m+.mdt düTãT“\øÏå ñkÕÔ<éqT ‘·q k˛<äs¡ düe÷qT&ç>±

uÛ≤$+#˚~. Äj·Tq eTÁ<ëdt q>∑s¡+ e∫Ãq Á|ürkÕ] düTãT“\øÏåà

Ä‹<∏ä´+ ‘·|üŒø£ d”«ø£]+#˚yê&ÉT. <˚X¯ $uÛÑ»q

‘·sê«‘· ñkÕÔ<é ˝≤ôVAsY e<ä* uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ

e#êÃ&ÉT. ÄHêÏ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ »eVü≤sY ˝≤˝Ÿ

HÓÁVüA ñkÕÔ<é≈£î uÛ≤s¡‘· bÂs¡dü‘ê«ìï Ç∫Ã

>ös¡$+∫Hês¡T. ñeTà&ç u§+u≤sTT sêÁwü º

eTTK´eT+Á‹>± ñqï yÓTTsêØ® <˚XÊjYT ñkÕÔ<é≈£î

eTT+u≤sTT˝À e÷V”≤yéT düeTTÁ<ä rsêq ˇø£

ã+>±fi≤ düeT≈£L]Ã Ä eTVü‰ ø£fi≤ø±s¡TìøÏ

düeTT∫‘· >ös¡yêìï sTT∫ÃHê&ÉT. ÄHêÏ qT+∫ <˚X¯eT+‘ê ‹]–

e+<ä ≤~ dü+^‘· ø£#Ø\T ìs¡«Væ≤+∫, |ü<äT\ dü+K´˝À •wüß´\qT

‘·j·÷s¡T #˚dæ bÕÏj·÷˝≤ |òüTsêHê >±j·Tq XË’*ì n»sêeTs¡+

#dæHê&ÉT. Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± ø√≤¢~ eT+~ n_Ûe÷Hêìï #·÷s¡>=qï

bÕøÏkÕÔ >∑»˝Ÿ >±j·T≈£î&ÉT ñkÕÔ<é >∑T˝≤+ n© ã&˚ U≤Hé kÕôV≤uŸ

•wüß´&˚. ñkÕÔ<é ã&˚ kÕôV≤uŸ bÕ&çq Vü≤+dü<ä«ì sê>∑+ $q&É+

ˇø£ n<äT“¤‘·yÓTÆq nqTuÛÑe+. Ä|òüÈìkÕÔHé sêE ñkÕÔ<é ã&˚ kÕôV≤uŸ

dü+^‘êìøÏ eTT>∑T∆&Ó’ ‘·q ÄkÕúq dü+^‘· $<ë«+düT&ç>± ñ+&ç

ñkÕÔ<é nMTsY U≤Hé

ñkÕÔ<é _dæà˝≤¢ U≤Hé

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

31 »qe] ` 2021

b˛e\dæ+~>± Äj·TqqT ø√]Hê&É≥. ø±˙ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ |ü≥¢

Áù|eT‘√ Ä |ü<ä$ì ìsêø£]+#ê&ÉT ñkÕÔ<é. ‘êqT »ìà+∫q~

uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À, dü+^‘· $<ä ˝À bÕ+&ç‘ê´ìï >∑&ç+∫+~ uÛ≤s¡‘·

<˚X¯+˝À. n+<äT e\q uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ ùde #˚dü÷Ô

á H˚\ MT<äH˚ ø £qTï eT÷j·÷\ì Äj·Tq

uÛ≤$+#ê&ÉT. n<˚ »]–q~ ≈£L&Ü.

uÛÒ+&ç u≤C≤sY |òüTsêHê :

uÛÒ+&ç u≤C≤sY |òüTsêHê e´ekÕÔ|ü≈£î\T ñkÕÔ<é

~˝≤esY VüQùd‡Hé U≤Hé ≈£îe÷s¡T …’q ñkÕÔ<é #Û·E®

U≤Hé, ñkÕÔ<é qJsY U≤Hé, ñkÕÔ<é U≤~yéT VüQùdHé

U≤Hé\T. M] |üPØ«≈£î\T ñ‘· Ôs ¡ Á|ü<˚XŸ ˝Àì

yÓTTsê<ëu≤<é <ä>∑Zs¡ ñqï _»HÍsY≈£î #Ó+~qyês¡T.

Ms¡T 1870 À ‘·eT ìyêkÕìï u§+u≤sTT q>∑sêìøÏ

e÷]ÃHês¡T. Ms¡T ñ+&˚ Á|ü<˚X¯+ u§+u≤sTT ø√≥

yÓqTø£ ñ+≥T+~. Á_Ïwt yês¡T ªªbehind the bazarµµ nH˚yês¡T.

»q+ H√fi¢ À n~ ø±kÕÔ uÛÒ+&ç u≤C≤sY >± e÷]b˛sTT+~. á

eTT>∑TZs¡T k˛<äs¡T\T dü+^‘êìï ‘·eT ‘·+Á&ç ~˝≤esY VüQùd‡Hé

U≤Hé qT+∫ H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. Ä ‘·sê«‘· yês¡T ‘·eT dü«+‘· >±j·Tq

XË’*ì s¡÷bı+~+#·Tø=ì <ëìï uÛÒ+&ç u≤C≤sY |òüTsêHê>± n_Ûe ~›

#XÊs¡T. u§+u≤sTT q>∑s¡+˝À ìedæ+# XÊÁd”Ôj·T dü+^‘· Áù|$T≈£î\T

yê] e<ä› •wü ]ø£+ #XÊs¡T. ¬s+&√ ‘·s¡+˝À #Û·E® U≤Hé ≈£îe÷s¡T&Ó’q

ÄeTHé n© U≤Hé, ñkÕÔ<é cÕMTsY U≤Hé (Ç+&√sY |òüTsêHê≈£î

|æ‘êeTVüQ&ç>± Á|üU≤´‹ >±+∫q ñkÕÔ<é nMTsY U≤Hé ‘·+Á&ç),

#ê+<é U≤Hé, U≤<äsY ãøå, eTeTàHé U≤Hé, »+<Ó U≤Hé,

n+»˙u≤sTT e÷ ÒŒø£sY, eT÷&√ ‘·s¡+˝À ÄeTHé

n© U≤Hé •wüß´\T \‘ê eT+π>wüÿsY, nMTsY U≤Hé

(Ç+&√sY |òüTsêHê |æ‘êeTVüQ&ÉT), ìkÕsY ãJà,

edü+‘· sêyé <˚X¯ bÕ+&˚,e* nVü≤à<é U≤Hé, #Ó’‘·q´

<˚yé, |ü⁄s¡Tc˛‘·ÔyéT ãTyê |üπs‡ø£sY, e÷düºsY qes¡+>¥

‘·~‘·s¡T\T uÛÒ+&ç u≤C≤sY >±j·Tq XË’*ì ø=qkÕ–+|ü

CÒdæHês¡T. Hê\Ze ‘·s¡+˝À n+»˙ u≤sTT e÷ ÒŒø£sY

<ä>∑Zs¡ •wü ]ø£+ #˚dæq yê]˝À ≈£îe÷sY >∑+<Ûäs¡«,

øÏXÀ] ÄyÓ÷qÿsY, uÒ>∑+ nKÔsY, HÓ’Hê<˚$ yÓTT<ä …’q

yês¡T uÛÒ+&ç u≤C≤sY >±j·T≈£î\T>± #·]Á‘· À ì\∫

b˛j·÷s¡T. e÷düºsY qes¡+>¥ e<ä› •wü ]ø£+ #˚düq

yê]˝À ÄXÊ uÛÀ+ùd¢, |ü+&ç‘Y õ‘˚+Á<ä n_Ûùwø˘,

|ü+&ç‘Y $ÄsY n‘ê« Ò, düTeTHé ø£fi≤´DY |ü⁄], |ü+ø£CŸ ñ<ëdt yÓTT<ä …’q

yês¡T X¯ó<ä› XÊÁd”Ôj·T >±j·Tq+ Àq÷, ñ|ü XÊÁd”Ôj·T >±j·Tq+˝À,

dæìe÷ dü+^‘·+˝À ≈£L&Ü sêDÏ+∫Hês¡T. |ü+ø£CŸ ñ<ëdt >∑»˝Ÿ

>±j·Tq+˝À ≈£L&Ü ù|s¡T Á|üU≤´‘·T\T dü+bÕ~+∫Hê&ÉT.

C…’|üPsY |òüTsêHê :

C…’|üPsY |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î&ÉT ñkÕÔ<é n˝≤¢~j·÷ U≤Hé.

C…’|üPsY |òüTsêHê˝À πøwüØu≤sTT πøs¡ÿsY, yÓ÷>∑Tu≤sTT ≈£îØ›ø£sY,

eT*¢ø±s¡T®Hé eTq÷‡sY, $Hêj·Tø£ sêyé ≈£î\ÿ]í, n•«ì _Û&, |ü<ëàe‹

>√K Ò, Äs¡‹ n+ø±©ø£sY, X ‹ dü&√*ø£sY,|ü<äà ‘· ≤«\ÿsY yÓTT<ä …’q

yês¡T C…’|üPsY |òüTsêHê >±j·Tq XË’*ì eTT+<äT ‘·sê\≈£î

n+~düTÔHêïs¡T.

y˚TyêÏ |òüTsêHê :

y˚TyêÏ |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î&ÉT ñkÕÔ<é |òüTπ>Z

qJsY U≤Hé. M] |üPØ«≈£î\T >±«*j·TsY≈£î #Ó+~qyêπs.

‘·+Á&ç eTs¡D+ ‘·sê«‘· qJsY U≤Hé C…’|üPsY dü+kÕúq+˝À

CÀ<é|üPsY≈£î ‘·q ìyêkÕìï e÷]ÃHê&ÉT. Äj·Tq

s¡÷bı+~+∫q >±j·Tq XË’* yTyêÏ C…’|üPsY |òüTsêHê>±

ù|s¡T>±+∫+~. ¬s+&√ ‘·s¡+˝À |ü+&ç‘Y ∫eTHé ≤˝Ÿ,

|ü+&ç‘Y q‘·TÔ˝≤˝Ÿ, eTTqe«sY n© U≤Hé, eT÷&√

‘·s¡+˝À |ü+&ç‘Y q‘·TÔ˝≤˝Ÿ y˚Tq\T¢fi¯ó¢ |ü+&ç‘Y

yÓ÷rsêyéT, |ü+&ç‘Y CÀ´‹sêyéT, Hê\Ze ‘·s¡+˝À |ü+&ç‘Y yÓ÷‹sêyéT

≈£îe÷s¡T\T eTDÏsêyéT, Á|ü‘ê|t Hêsêj·TDY, CÀ´‹sêyéT ≈£îe÷s¡T&ÉT

|ü+&ç‘Y |üPs¡í#·+Á<ä, ◊<äe ‘·s¡+˝À |ü+&ç‘Y yÓ÷‹sêyéT ∫qï

≈£îe÷s¡T&ÉT |ü+&ç‘Y »dtsêCŸ ‘·~‘·s¡T\T y˚TyêÏ C…’|üPsY |òüTsêHê

>±j·Tq XË’*øÏ Á|ü‹ì<ÛäT\T>± #·]Á‘· À ì\∫b˛j·÷s¡T. |ü+&ç‘Y

»dt sêCŸ Ä>∑eTq+‘√ C…’|üPsY |òüTsêHê≈£î Á|ü|ü+#· yê´|üÔ ÁbÕ#·Ts¡ +

\_Û+∫+<äì |ü]o\≈£î\ uÛ≤eq. |ü+&ç‘Y »dt sêCŸ ‘·+Á&ç |ü+&ç‘Y

yÓ÷rsê+ ø=~› ø±\+ ôV’≤<äsêu≤<é dü+kÕúq+˝À ≈£L&Ü ìedæ+#ê&ÉT.

Çø£ÿ&É ñ+&É>±H˚ |ü+&ç‘Y yÓ÷rsê+ ~e+>∑‘·T&Ó’Hê&ÉT. Äj·Tq

n+‘· ÁøÏj·T\T ≈£L&Ü ôV’≤<äsêu≤<é ˝ÀH˚ »]>±sTT.

ôV’≤<äsêu≤<é À ø£ s√&ÉT¶≈£î |ü+&ç‘Y yÓ÷rsê+ ù|s¡T

ô|≥º&É+ »]–+~. ‘·q ‘·+Á&ç kÕàs¡ø±s¡ú+ |ü+&ç‘Y

»dt sêCŸ Á|ü‹ @≤ ôV’≤<äsêu≤<é q>∑s¡+˝À |ü+&ç‘Y

yÓ÷rsê+ kÕàs¡ø£ dü+^‘√‘·‡yê\qT ìs¡«Væ≤+#ê&ÉT.

ÄÁ>± |òüTsêHê :

ÄÁ>± |òüTsêHê >±j·T≈£î\ eT÷˝≤\T 13e

X¯‘êu≤›ìøÏ #Ó+~q HÍãsY u≤D° ‘√ eTT&ç|ü&çq$.

HÍãsY u≤D° eT÷\|ü⁄s¡Twüß&ÉT Hêj·Tø˘ >√bÕ˝Ÿ <ëdt.

áj·Tq Á|üU≤´‘· ñs¡÷› ø£$ nMTsY KTÁdü÷

düeTø±*≈£î&ÉT. nø£“sY bÕ<äTcÕ ø±\+˝À Vü‰J düTC≤Hé

U≤Hé qT+&ç Ç~ ÄÁ>± |òüTsêHê>± dæús¡|ü&ç+~. áj·Tq

nø£“sY <äsê“s¡T˝À ñqï ‘êHé ùdHé düeTø±*≈£î&ÉT. Ä

‘·sê«‘· ‘·s¡+ qT+∫ ‘·s¡+≈£î ≈£î≥T+ã yês¡dü‘·«+>± Ò<ë •wü

|üs¡+|üs¡>± ÄÁ>± |òüTsêHê >±j·Tq XË’* yê´|æÔ #Ó+~ áHêÏø°

ì\∫ ñqï~. ñkÕÔ<é |òüTπ>Z KT<ë ãøå, |òüj·÷´CŸ U≤Hé, \‘ê|òü‘Y

VüQùd‡Hé U≤Hé, C§Vü≤sê u≤sTT, ed”+ nVü≤à<é U≤Hé, uÛ≤s¡‹ Á|ü‘ê|t,

~qø£sY ¬ø’øÏì, \*‘· sêyé yÓTT<ä˝…’q yês¡T ÄÁ>± |òüTsêHê

>±j·T≈£î\T>± Á|üdæ~› bı+~Hês¡T. ‘=* ‘·s¡+ dæìe÷ >±j·T≈£î˝À¢

ñkÕÔ<é ã&˚ n© U≤Hé

ñkÕÔ<é Çqj·÷‘Y U≤Hé

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

32 »qe] ` 2021

Á|üdæ<äT›&Ó’q ≈£î+<äHé ˝≤˝Ÿ ôd’>∑ Ÿ ñkÕÔ<é |òüj·÷´CŸ U≤Hé •wüß´&˚,

sê+|üPsY düVü≤kÕ«Hé |òüTsêHê :

ñ‘·Ôs¡ ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ≈£î #Ó+~q sê+|üPsY eT]j·TT düVü‰kÕ«Hé

|ü≥ºD≤\≈£î á |òüTsêHê >±j·T≈£î\‘√ dü+ã+<Ûä+

ñqï+<äTq Ä ù|s¡T dæús¡|ü&ç+~. á |òüTsêHê Ç°e*

ø±\+˝ÀH˚ ÁbÕX¯düÔ´+ bı+<ä&É+ yÓTT<ä\sTT´+<äì

dü+^‘· |ü]o\≈£î\T uÛ≤$kÕÔs¡T. á |òüTsêHê≈£î

Ä<äT´&ÉT ñkÕÔ<é ÇHêj·T‘Y U≤Hé. ìkÕsY VüQùd‡Hé

U≤Hé, >∑T˝≤+ eTTdüÔbòÕ U≤Hé, s¡w”<é U≤Hé, düT˝À#·Hê

ã Vü≤düŒ‹, |ü+&ç‘Y >∑D|ü‘Y sêyé, ns¡TDY uÛ≤<äT]

yÓTT<ä˝… ’q yês¡T á |ò üTsêHê >±j·T≈£î\T>±

yÓ\T>=+~Hês¡T.

Ç+&√sY |òüTsêHê :

uÛÒ+&ç u≤C≤sY |òüTsêHê >±j·T≈£î&ç>± •ø£åD

bı+~q nMTsY U≤Hé Ç+&√sY |òüTsêHê≈£î |æ‘êeTVüQ&ç>± dü+^‘·

|ü]o\≈£î\T uÛ≤$kÕÔs¡T. nMTsY U≤Hé ‘·q<Ó’q Á|ü‘´ø£ >±j·Tq XË’*ì

s¡÷bı+~+∫ <ëìï Ç+&√sY |òüTsêHê>± dæús¡|üs¡∫Hê&ÉT. nMTsY

U≤Hé •wüß´\˝À düT˝≤ÔHé U≤Hé, dæ+>¥ ã+<ÛäT, |ü+&ç‘Y neTsY Hê<∏é

Ç+&√sY |òüTsêHê >±j·Tq XË’*ì ø=qkÕ–düTÔHêïs¡T.

á |òüTsêHê\ >∑Ts¡T •wü |üs¡+|üs¡qT #·÷dæq|ü⁄Œ&ÉT eT‘ê\

Á|üdüøÏÔ Ò≈£î+&ÜH Äj·÷ |òüTsêHê\ dü+^‘· yês¡dü‘·«+ ‘·s¡+ qT+∫

‘·sêìøÏ n+<äT‘·÷ edüTÔqï<äì ‘Ó\TdüTÔqï~. á

|òüTsêHê\ e´ekÕú|ü≈£î\T ˝Ò<ë eT÷\ |ü⁄s¡Twüß\T

n+<äs¡÷ eTTdæ ¢+˝Ò ø±e&É+ >∑eTHês¡ Ω+. yê]

•wü >∑D+˝À eTTdæ¢+\T, Væ≤+<äTe⁄\T ≈£L&Ü ñHêïs¡ì

‘Ó\TdüTÔqï~. eTTdæ¢+\T nsTTHê ≈£L&Ü uÛÑøÏ Ôs¡dü

Á ù|]‘·y Ó T Æq u Û Ñ»q\T, ≥TÁMT\T, nuÛ Ñ+>±\T

ìs¡uÛÑ´+‘·s¡+>± >±j·Tq+ #˚dæHês¡T. Væ≤+<äTkÕÔ˙

dü+^‘·+˝À ø£ wüí Áù|eT ˇø£ Á|ü<ÛëqyÓTÆq Ádüe+‹>± ñ

qï<äì kÕeT\ dü<ë•e >±s¡T dü«s¡\j·T\T |ü⁄düÔø£+˝À

sêdæHês¡T. |üØ«Hé düT˝≤ÔHê H=düÏô|’ s¡÷bÕj·T+‘·

u§≥Tºô|≥Tºø=ì, ø£fi¯fl≈£î ø±≥Tø£ ô|≥Tºø=ì, dæ>∑ À eT …¢

|üP\T ‘·Ts¡TeTTø=ì ø£#Ø˝À ªªs¡dæj·÷ yÓ÷ôV≤ ãT˝≤jT-

HÓ’Hê ˙sY ãVü‰j˚Tµµ n+≥÷ ø£ wüßí&çì ‘·\#·T ≈£î+≥÷

>√|æø£ $s¡Vü≤ ‘êbÕìï e]ídü÷Ô ≥TÁMT bÕ&ÉT‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT á

˝Àø£+˝À ñ+&É<äT. j·TeTTHê rs¡+˝À ø£ wüßí&ç ø√dü+ |ü]‘·|æ+#˚

>√|æø£>± e÷]b˛‘·T+~. ÄyÓT #Ó+|ü\ yÓ+ã&ç ø£ ïs¡T <Ûës¡\T

ø£&ÉT‘·T+~. ≥TÁMT >±j·Tq+˝À ÄyÓT ‘ê<ë‘·à´+ n≥Te+Ï~ nì

dü<ë•e >±s¡T es¡íq #˚XÊs¡T. á >∑Ts¡T •wü |üs¡+|üs¡ eT‘ê\≈£î

nr‘·+>± ø=qkÕ>∑&Éy˚T ø±<äT ø£fi≤ø±s¡T\ eT<Ûä´ yÓ’yêVæ≤ø£

dü+ã+<Ûë\T ≈£L&Ü »]π>$.

yê<ä ø£fi≤ø±s¡T\ >∑Ts¡T •wü |üs¡+|üs¡ :

yê<ä´ dü+^‘· ø£fi≤ø±s¡T˝À¢ ñkÕÔ<é n˝≤¢ñB›Hé U≤Hé

düTÁ|üdæ<äT›\T. ø£\ø£‘êÔ À sêeTÁøÏwüí |üs¡eTVü≤+dü e<ä› ÄÁX¯j·T+

bı+<ë&ÉT. n˝≤¢e⁄B›Hé U≤Hé n˙ï s¡ø±\ yê<ë´\T..

s¡u≤uŸ, dæ‘êsY, düs√<é, |òüP¢Ÿ ‘·~‘·s¡ dü+^‘· yê<ë´\qT

kÕ~Ûø±]ø£+>± yêsTT+#˚ yê&ÉT. ñkÕÔ<é eTVü≤eTà<é

n© e<ä› düs√<é yê<äq H˚s¡TÃø=Hêï&ÉT. nsTT‘˚

Äj·Tq≈£î nìï yê<ë´\˝À ÁbÕMD´+ ñ+&É≥+

$X‚wü+. n‘·ì ø=&ÉT≈£î ñkÕÔ<é n© nø£“sY U≤Hé ≈£L&Ü

düs√<é yê<ä ø£fi≤ø±s¡T&ç>± m~–Hê&ÉT. n‘·ì •wüß´&ÉT

|ü+&ç‘Y s¡$X+ø£sY Á|üU≤´‘· dæ‘êsY yê<ä ø£fi≤ø±s¡T&ç>±

m~– uÛ≤s¡‘· s¡‘·ï |ü⁄s¡kÕÿsêìï bı+~Hê&ÉT. n˝≤¢

ñB›Hé U≤HéqT ;Vü‰sY sêÁwüº+˝À ñqï yÓTÆVü≤sY dü+kÕúq

bÕ\≈£î&ÉT eTVü‰sêC≤ ÁãCŸ Hê<∏é dæ+>¥ ‘·q <äsê“s¡T˝À

ÄkÕúq $<ë«+düT&ç>± ìj·T$T+#·T≈£îHêï&ÉT. n˝≤¢

ñB›Hé U≤Hé≈£î ≈£îe÷¬sÔ |ü⁄Ϻq|ü⁄Œ&ÉT ÁãCŸ Hê<∏édæ+>¥ ÄyÓT≈£î nqï|üPs¡í

nì ù|s¡T ô|≤º&ÉT. ≈£L‘·Ts¡T nqï|üPs¡íqT ‘·q •wüß´&ÉTs¡$X¯+ø£sY

≈£î Ç∫à $yêVü≤+ »]|æ+#ê&ÉT. ˇø£ ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*–Hêø£ yês¡T

$&çb˛sTT Hês¡T. ÄyÓT ≈£L&Ü ‘·+Á&ç qT+∫ nìïs¡ø±\ yê<ë´\qT

H˚s¡TÃ≈£îqï~. |òüP¢Ÿ ø£fi≤ ø±s¡T&ÉT Vü≤]Á|ükÕ<é #Ísêdæj·÷ ÄyÓT

•wüß´&˚. düTBÛsY |òü&˚ÿ ÄyÓT e<ä› >±Á‘· dü+^‘·+ H˚s¡TÃ≈£îHêï&ÉT.

<˚X¯+˝À yê<ä dü+^‘· ø£fi≤ø±s¡T\+<äs¡÷ ñkÕÔ<é n˝≤¢ñB›Hé U≤Hé,

ñkÕÔ<é n© nø£“sYU≤Hé, |ü+&ç‘Y s¡$X¯+ø£sY, nqï|üPsêí

<˚$ •wüß´ Ò ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+. düs√<é yê<äq+˝À

>±«*j·TsY≈£î #Ó+~q ñkÕÔ<é Vü≤|ò”CŸ n©U≤Hé ≈£L&Ü

Á|üdæ<äT›&ÉT. Äj·Tq ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT eTTu≤s¡ø˘ n©

U≤Hé ≈£L&Ü düs√<é yê<äq+˝À ‘·+Á&çì $T+∫q yê&ÉT.

∫qï ≈£îe÷s¡T&ÉT eTqeT+<äs¡+ m]–q ñkÕÔ<é n+»<é

n© U≤Hé düs√<é yê<äq+˝À Á|ü|ü+#· Á|üU≤´‹

>±+∫Hê&ÉT. C…’|üPsY |òüTsêHê e´ekÕú|ü≈£î&ÉT ñkÕÔ<é

ÇHêj·T‘Y U≤Hé ô|<ä› ø=&ÉT≈£î ñkÕÔ<é $˝≤j·T‘Y U≤Hé

dæ‘êsY yê<ä´ ø£fi≤ø±s¡T&ç>± m~–Hê&ÉT. n‘·ì

‘·eTTàfi¯ófl ÇÁeT‘Y U≤Hé, Çsê¸<é U≤Hé\T ≈£L&Ü dæ‘êsY

$<ë«+düT\T>± Á|üdæ~› bı+~Hês¡T. $˝≤j·T‘Y U≤Hé

ø=&ÉT≈£î cÕVæ≤<é |ü¬s«CŸ ≈£L&Ü dæ‘êsY yê<äq+˝À Ä]‘˚]q

ø£fi≤ø±s¡T&ÉT. ‘·ã˝≤ ø£fi≤ ø±s¡T˝À¢ ñkÕÔ<é nVü≤eT<é ‹s¡U≤«, n‘·ì

ø=&ÉT≈£î n˝≤¢s¡U≤, n‘·ì ø=&ÉT≈£î C≤ø°sY VüQùd‡Hé (eVü≤‘êCŸ

Á|üø£≥q˝À ø£ì|æ+#˚~ Ç‘·H˚) Á|üdæ<äT›\T. ùwø˘ <ëeP<é, |ü+&ç‘Y

kÕe÷Ô Á|ükÕ<é, |ü+&ç‘Y øÏwüqàVü‰sêCŸ yÓTT<ä˝…’qyês¡T ‘·ã˝≤

yê<ä≈£î\T>± Á|üdæ<ä›yÓTÆHês¡T. wüVü≤HêsTT yê<ä´ ø£fi≤ø±s¡T&ÉT

ñkÕÔ<é _dæà˝≤¢ U≤Hé >∑T]+∫ yÓTT<äÀ¢ ø=+‘· #Ó|ü⁄Œ≈£îHêïeTT. X¯óuÛÑ

ø±sê´\˝À, |üPC≤ ø±sê´\˝À, $yêVü≤ düeTj·÷˝À¢H˚ yêsTT+#˚

ñkÕÔ<é |òüj·÷CŸ U≤Hé

ñkÕÔ<é ìkÕsY

VüQùd‡Hé U≤Hé

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

33 »qe] ` 2021

wüVü≤HêsTT yê<ë´ìøÏ XÊÁd”Ôj·T dü+^‘· yê<ä <äsê®qT ø£*–+#·&É+˝À

ñkÕÔ<é _dæà˝≤¢ U≤Hé ø£ wæ yÓ\ø£≥º Òì~. Äj·Tq n˙ï s¡ø±\ yê<ä

ø£fi≤ø±s¡T\‘√.. ñkÕÔ<é $˝≤j·T‘Y U≤Hé (dæ‘êsY), |ü+&ç‘Y $ õ

CÀ>¥ (ejÓTT*Hé), ñkÕÔ<é n+»<é n© U≤Hé (düs√<é), >∑+>∑÷

u≤sTT Vü≤+>±˝Ÿ (>±Á‘·+) yÓTT<ä˝…’q yê]‘√ E>∑˝Ÿ ã+B\T

ìs¡«Væ≤+∫ ÁXÀ‘·\qT n\]+∫Hê&ÉT. Væ≤+<äTkÕÔ yê<ä dü+^‘·

ø£fi≤ø±s¡T˝À¢ uÛ≤s¡‘· s¡‘·ï |ü⁄s¡kÕÿs¡+ bı+~q

yê]˝À _dæà˝≤¢ U≤Hé ¬s+&√ yê&ÉT. yÓTT<äÏ

|ü⁄s¡kÕÿs¡+ dæ‘êsY yê<ä≈£î&ÉT |ü+&ç‘Y s¡$X+ø£sY

≈£î <äøÏÿ+~.

eT<Ûä j·TT>±˝À¢ Á|üuÛÑ$*¢q uÛÑøÏÔ ñ<ä eT+ -

dü÷|ò”sTT»+ :

12, 13e X¯‘êu≤›\˝À <˚X¯+˝À uÛÑøÏÔ

ñ<ä eT+ ñyÓ«‘·TÔq Ò∫+~. á ñ<ä e÷ìøÏ

Ä<äT´\T X¯SÁ<ä ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~q dü+‘Y\T.

Ms¡T Áu≤Vü≤àD°j·T ≈£î\ nDÏ∫y˚‘·≈£î, $eø£å≈£î

e´‹πsø£+>± ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝À ø£;sY (eTTdæ¢+),

>∑Ts¡THêqø˘ (dæ≈£îÿ), ‘·T\d”<ëdt, s¡$<ëdt

(<ä[‘·) ‘·~‘·s¡T\T, <äøÏåD≤~q ãdüe&ÉT, ÁãVü≤à+>±s¡T, y˚eTq,

<äTqï Vü≤qTeT<ë›düT, ‘·÷eTT qs¡dæ+Vü≤<ëdüT, sêeT<ëdüT ‘·~‘·s¡T\T

>∑fi¯+ m‘êÔs¡T. n≥º&ÉT>∑T ≈£î˝≤\ qT+∫ e∫Ãq Ms¡T ‘·eT

kÕVæ≤‘·´+‘√, ñ|ü<˚XÊ\‘√, dü+^‘·+‘√ düe÷C≤ìï rÁe+>±

Á|üuÛ≤$‘·+ #˚XÊs¡T. eTVü‰sêh˝À uÛÑøÏÔ ñ<ä e÷ìøÏ Ä<äT´ …’q dü+‘Y

\T C≤„HX«sY, Hê+<yé, @ø Hê<∏é, ‘·Tø±sê+yÓTT<ä …’q

yês¡T X¯SÁ<ä ≈£î˝≤\≈£î #Ó+~qyês¡T. eTVü‰sêh,

ø£sêï≥ø£ sêÁcÕº\˝À $sƒ¡\ Ò<ë $sƒ√ã ø£ Ÿº á uÛÑøÏÔ

ñ<ä e÷ìøÏ #√<äø£ X¯øÏÔ>± |üì #˚dæ+~. Ç~ yês¡ÿØ

dü+Á|ü<ëj·T+>± eTVü‰sêÁcÕº À |üsêZq∫Ã+~. Ms¡T

XÊÁd”Ôj·T dü+^‘· sê>±\˝À y\ dü+K´˝À nuÛÑ+>±\T

s¡∫+∫ >±q+ #˚XÊs¡T. á nuÛÑ+>±\T $sƒ√u≤

ø£˝Ÿ º˝ÀøÏ ≈£î\ eT‘ê\≈£î nr‘·+>± $dü Ô ‘·

Á|üC≤˙ø±ìï düMTø£]+#·&ÜìøÏ <√Vü≤<ä+ #dæHêsTT.

yês¡ÿ] kÕ+Á|ü<ëj·T+˝ÀøÏ Ád” Ô\T, X¯SÁ<äT\T,

eTTdæ¢+\T, n+≥sêì ≈£î˝≤\ Á|ü»\T ô|<ä› m‘·TÔq

#˚]Hês¡T. yês¡ÿ] uÛÑøÏÔ ñ<ä eT+˝À dü+‘Y Hê+<˚yé

Ç+À¢ |üì eTìwæ>± ñqï C≤Hêu≤sTT, ùdHê

(eT+>∑*), qs¡Vü≤] (ne⁄dü*), >√sê (≈£îeTà]),

düe≥ (‘·+ã*), #√U≤y˚T\ (eTVü‰sY), ùwUŸ eTVü≤eTà<é (eTTdæ¢+)

≈£L&Ü $sƒ√u≤ ø°s¡Ôq\T sêdæ, bÕ&ç yês¡ÿØ ñ<ä e÷ìøÏ <√Vü≤<ä+

#˚dæHês¡T. Áu≤Vü≤àD°j·T ≈£î\ $eø£åqT n~Û>∑$T+#·ìøÏ yês¡ÿ]

ñ<ä eT+ ÄHêÏ Á|üC≤˙ø±ìøÏ Ä\+ãq>± e÷]+~. eTVü‰sêh˝À

XÊÁd”Ôj·T dü+^‘·+ áHêÏø° ì\<=≈£îÿ ø√e&ÜìøÏ yês¡ÿØ

ñ<ä´eTø±s¡T\ ø£ wæ <√Vü≤<ä+ #˚dæq<äì dü<ë•e >±s¡T

n_ÛÁbÕj·T|ü&çHês¡T.

<ë<ë|ü⁄ n<˚ düeTj·T+˝À ñ‘·Ôs¡ uÛ≤s¡‘·+˝À dü÷|ò” ãTTwüß\T

ÇkÕ¢+ eT‘· Á|ü#êsêìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. dü÷|ò”\B |üP]Ô uÛÑøÏÔ

uÛ≤eq, ùdyê uÛ≤eq‘√ ≈£L&çq Á|ü#ês¡+. dü+^‘· s¡dü Á|ü<Ûëq

uÀ<Ûäq\‘√ ≈£î\ eT‘ê\≈£î nr‘·+>± eTqTwüß\

eT<Ûä Áù|eT uÛ≤eq\qT, düe÷q‘·« uÛ≤eq\qT

Áb˛~Û #˚kÕs¡T. Á|ü»\ eT<Ûä´H˚ kÕ<ëd”<ë

Jeq+‘√, yê]øÏ yÓ’<ä´ ùde\T, Ä<Ûë´‹àø£

uÀ< Û äq\T n+~d ü÷ Ô Á| ü»\ eTqïq\T

bı+~Hês¡T. U≤«C≤ yÓTTsTTqTB›Hé ∫dæÔ <ë«sê

ÄJàsY À dæús¡|ü&çq dü÷|ò” dü+Á|ü<ëj·T+ Äj·Tq

•wüß´\ <ë«sê <˚X¯eT+‘ê yê´|æ+∫+~.

yÓTTsTTqTB›Hé •wüß´&ÉT u≤u≤ |òüØ<äTB›Hé <ë«sê

dü÷|ò ” uÛ Ñø Ï Ô ñ<ä´eT+ |ü+C≤uŸ Vü≤sê´Hê

ÁbÕ+‘ê\≈£î yê´|æ+∫+~. u≤u≤ |òüØ<äTB›Hé

•wüß´&ÉT ìC≤eTTB›Hé W*j·÷ &Ûç©¢ À ÄÁX¯eT+

kÕú|æ+∫ dü÷|ò” ‘·‘ê«ìï Á|ü#ês¡+ #˚XÊ&ÉT.

ìC≤eTTB›Hé W*j·÷ •wüß´\T <äøÏåD uÛ≤s¡‘·+˝À dü÷|ò” ‘·‘ê«ìï

Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T. dü÷|ò” s¡Twüß\T <˚X¯+˝À nH˚ø£ ÁbÕ+‘ê˝À¢..

bÕ≤ï, \ø√ï, uÛÀbÕ˝Ÿ, nùV≤eT<ë u≤<é, Ws¡+>±u≤<é, >∑T\“sêZ,

ôV’≤<äsêu≤<é ‘·~‘·s¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ ÄÁXe÷\T kÕú|æ+∫ yê] •wüß´\qT

<˚X¯+˝À Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î |ü+|æ dü÷|ò”sTTC≤ìï Á|ü#ês¡+˝À

ô|≤ºs¡T. yê] uÀ<Ûäq\≈£î Á|üuÛ≤$‘·+ nsTT \ø£å ≤~

eT+~ X¯SÁ<ä ≈£î˝≤\ Á|ü»\T ÇkÕ¢+ eT‘êìï

dü«#·Ã¤+<ä+>± d”«ø£]+#ês¡ì kÕe÷õø£, #·]Á‘·

|ü]XÀ<Ûä≈£î\T ìsê∆]+∫Hês¡T. Bìï ã\e+‘·|ü⁄ eT‘·

e÷]Œ&ç>± ∫Árø£]+#˚ Á|üj·T‘·ï+ Ç°e* ø±\+˝À

ñ<ä ‘·+ nsTT´+~. n~ #ê]Á‹ø£ nyêdüÔe+.

<˚X¯+˝À dü÷|ò” ãTTwüß\ <äsêZ\T y˚\ dü+K´˝À

ñHêïsTT. nfÒ¢ ‘Ó\+>±D˝À dü÷|ò” ãTTwüß\ <äsêZ\T

ø√ø=\¢\T>± ø£ì|ækÕÔsTT. ôV’≤<äsêu≤<é À »Vü‰+^sY

|”sY <äsêZ, q\¢>=+&É À C≤Hé bÕ&é <äsêZ, ìs¡à Ÿ |òü÷≥¢

e<ä› ùwø˘ kÕuŸ <äsêZ yÓTT<ä …’q$ mH√ï ñHêïsTT. á

<äsêZ\≈£î Væ≤+<äTe⁄\T eTTdæ¢+\T eT‘ê\≈£î, ≈£î˝≤\≈£î

nr‘·+>± yÓTT≈£îÿ\T #Ó*¢+#·Tø√e&ÜìøÏ yÓfi¯‘ês¡T.

<X+˝À dü÷|ò” ãTTwüß\ Á|üuÛ≤e+ nbÕs¡+. ‘Ó\+>±D

ÁbÕ+‘·+˝À ≈£L&Ü dü÷|ò”\ Á|üuÛ≤e+ düTdüŒwüº+>± Á|ü»\ Jeq

$<Ûëq+˝À ø£ì|ædüTÔ+~. nMTsY KTÁdü÷ ≤+‘√ dü÷|ò” ø£e⁄\T Áù|eT

uÛ≤eq\qT Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T. <˚X¯+˝À Á|üuÛÑ$*¢q uÛÑøÏÔ ñ<ä eT+,

dü÷|ò”sTT»+ ¬s+&ÉT eT‘ê\ eT<Ûä ñqï X¯Á‘·T uÛ≤eq\qT |üP]Ô>±

ø±≈£îHêï #ê˝≤ eT≥Tº≈£î ‘·–Z+#êj·Tì #·]Á‘·ø±s¡T\ n_ÛÁbÕj·T+.

ñkÕÔ<é $*j·÷‘Y U≤Hé

ñkÕÔ<é ¬sVü≤eT‘Y U≤Hé

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

34 »qe] ` 2021

¬s+&ÉT eT‘ê\ eT<Ûä k˛<äs¡ uÛ≤yêìï, düVü≤Jeq

d ü+d ü ÿ ‹ì ô|+bı+~+#êj·Tì yês ¡ T

$X‚¢wædüTÔHêïs¡T. eT<Ûä Ädæj·÷ ÁbÕ+‘ê\ qT+∫

e∫Ãq eTTdæ¢+\ <ë&ÉT\ ø±s¡D+>± ‘· …‹Ôq

‘=*Hê Ï X ¯‘ · ‘ê«\T, e´‹ πsø £‘ ·\T,

n|üqeTàø±\T á uÛÑøÏÔ ñ<ä e÷\ Á|üuÛ≤yê\

|òü*‘·+>± ‘·>∑TZeTTK+ |ü≤ºsTT. ¬s+&ÉT eT‘ê\

Á|ü»\T á H˚\ô|’ ø£\dæ J$+#˚ |ü]dæú‹

‘·|üŒìdü] nsTTq|ü⁄Œ&ÉT k˛<äs¡ uÛ≤e+‘√

düVü≤Jeq+ #˚j·T&É+ ‘·|üŒ<äqï #Ó’‘·Hê´ìï á

uÛÑøÏÔ ñ<ä e÷\T Á|ü»˝À¢ Áb˛~ #˚dæHêsTT. á

¬s+&ÉT s¡ø±˝…’q uÛÑøÏÔ ñ<ä´e÷\ ø±s¡D+>±

<˚X¯+˝À |üs¡düŒs¡ Áù|]‘·yÓT Æq ˇø£ Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+düÿ ‹

s¡÷bı+~q<äì yê] n_ÛÁbÕj·T+. n< >∑+>± »eTTHê ‘ÓVü≤JuŸ>±

Á|üdæ~› #Ó+~q~. Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+^‘· Ádüe+‘·T\T s¡÷|ü⁄~<äT›

ø√e&ÜìøÏ á uÛÑøÏÔ ñ<ä e÷ Ò Áù|s¡D>± ì\∫HêsTT.

@ø£‘·«+˝À _Ûqï‘·«+ :

Ç$ πsU≤ e÷Á‘·+>± Á|ükÕ Ô$+∫q

düVü≤Jeq kÕ+düÿ ‹ø£ eT÷˝≤\T. uÛ≤s¡‘· <˚X¯

dü+düÿ ‹ n+fÒ _Ûqï eT‘ê\, _Ûqï uÛ≤wü\, _Ûqï

ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\ dü+düÿ ‹. Ä _Ûqï‘·«y˚T á

<˚X ¯ Wqï‘ê´ìï ì\u … Ï º+~.1968˝À

ôV’≤<äsêu≤<é À ñkÕÔ<é ã&˚ >∑T˝≤+ n© U≤Hé

eTs¡DÏ+∫q|ü⁄Œ&ÉT Ä+Á<ÛäCÀ´‹ |üÁ‹ø£ À Áo Hês¡¢

y+ø£fÒX«s¡ sêe⁄ dü+bÕ<äø°j·T+˝À á e÷≥\T

sêXÊs¡T. ªªVæ≤+<ä÷ eTVü≤eTàBj·T eT‘ê\T

_ÛqïyÓTÆq$ ø±ãϺ, Ä dü+düÿ ‘·T\T _ÛqïyÓTÆq$

ø±ø£ ‘·|üŒ<äì yê~+∫+~ ˇø£ÿ eTVü≤eTà<ä©

õHêïe÷Á‘·y˚T ø±<äT, ˇø£ $Hêj·Tø˘ <ëyÓ÷<äsY

kÕesêÿsY e÷Á‘·yT ø±<äT, nϺyês¡T ô|≈£îÿ eT+~

Ç~ es¡ À ñHêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü ñHêïs¡T.

á yê<ä ‹s¡düÿ ‹øÏ Á|ü<Ûëq+>± ù|s=ÿq<ä–+~

Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+^‘·y˚T. ø£sêï≥ø£ dü+^‘·+ nq´ Á|üuÛ≤yê\qT

ø=ìï+Ïì n+‘·Ø¢q+ #˚düTø=q&É+ <ë«sê s¡÷bı+~qϺ<˚

Væ≤+<äTkÕÔ˙ dü+^‘·+. Væ≤+<äTe⁄\ e˝… eTVü≤eTàBj·TT\T uÛÑøÏÔ

ÁX¯<ä›\‘√ |ü]b˛wæ+#·&É+ <ë«sê |ü]&ÛÉ$*¢qϺ<˚ Væ≤+<äTkÕÔ˙

dü+^‘·+. πøe\+ dü+^‘·+˝ÀH˚ ø±<äT ∫Á‘· yêdüTÔ ø£fi¯ À¢ ≈£L&Ü

Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+ Á|üuÛ≤yê\ düy˚Tàfi¯q+ <ë«sê ø=‘·Ô u≤D°\T

‘·\jÓT‘êÔsTT. ÇϺ |ü]D≤e÷\≈£î <√Vü≤<ä+ ≈£L]Ãq|ü⁄Œ&˚ C≤‹,

eT‘·, ≈£î\, $uÛÒ<ë\≈£î nr‘·yÓTÆq düsê«+>∑ düT+<äs¡ uÛ≤s¡rj·T

dü+düÿ ‹ ô|+bı+<äT‘·T+~. eTq+ \øÏå+#·e\dæq, kÕ~Û+#· e\dæq

á düsê«+>∑ düT+<äs¡ uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ ‹

|ü]b˛wüD¬ø’ ‘·q J$‘êìï dü+^‘· ø£fi≤ s¡+>∑+˝À

<Ûës¡y√dæq eTVü≤˙j·TT&ÉT ñkÕÔ<é ã& >∑T˝≤+ n©

U≤Hé.µµ 1968˝À sêdæq Hês¡¢ yê] e÷≥\≈£î

Ç|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü ÁbÕdü+–ø£‘· eT]+‘· ô|]–+~.

m+‘· $cÕ<ä+!

uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ s¡+>∑T s¡+>∑T\ |üP\‘√ n*¢q

ˇø£ >∑T˝Ÿ <äkÕÔ ˝≤+Ï~. Ç+ø± n+<ä+>±

#ÓbÕŒ\+fÒ $$<Ûä s¡+>∑T\ |üP\‘√ ì]à+#˚

‘Ó\+>±D ã‘·Tø£eTà˝≤+Ï~. Á|üeTTK #·]Á‘·

ø±s¡T&ÉT, kÕe÷õø£ $X‚¢wü≈£î&ÉT Áo sêeT#·+Á<ä >∑TVü≤

ªªImpurity of Culturesµµ nH yê´dü+˝À düTÁ|üdæ<ä›

ø£qï&É s¡#·sTT‘·, C≤„q|”sƒ¡ |ü⁄s¡kÕÿs¡ Á>∑V”≤‘· Áo •esêeTø±s¡+‘Y

uÛ≤s¡rj·T dü+düÿ ‹ô|’ yÓ\¢&ç+∫q n_ÁbÕj·÷\qT Á|ükÕÔ$+∫Hês¡T.

ªªuÛ≤s¡rj·T dü+düÿ ‹ nH˚ ø£+fÒ dü+düÿ ‘·T\T n+fÒH˚ á <˚X¯

yÓ’$<ë´ìï Á|ü‹_+_düTÔ+~. |ü⁄sê‘·q ø±\+ qT+∫ ≈£L&Ü

_Ûqï_Ûqï<˚XÊ\T, eT‘ê\T, C≤‘·T\ Á|ü»\‘√ dü+ã+<Ûë\T,

nqTã+<Ûë\‘√ á _Ûqï‘·«+ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À

n_e ~› #Ó+~+~. Ç+<äT˝À @~ <˚oj·T+ @~

$<oj·T+ nì #Ó|üŒ Òq+‘·>± á <X dü+düÿ ‹˝À

ø£\dæb˛sTTHêsTT.µµ H√u…˝Ÿ |ü⁄s¡kÕÿs¡ Á>∑V”≤‘·,

C≤rj·T ÁbÕs¡úHê ‘·+ sêdæq s¡;+Á<äHê<∏é ≤>√sY

≈£L&Ü <ë<ë|ü⁄ Ç<˚ s¡ø£yÓTÆq n_ÛÁbÕj·÷\T

yÓ\¢&ç+∫Hês¡ì sêeT#·+Á<ä >∑TVü‰ ù|s=ÿHêïs¡T.

ªªdüT<ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê\ qT+∫ _Ûqï C≤‘·T\ Á|ü»\T

n\\T n\\T>± á <˚XÊìøÏ e#êÃs¡T.Äs¡T´\T,

Äπs´‘·s¡T\T, Á<ë$&ÉT\T, #Ó’˙j·TT\T, X¯≈£î\T,

VüADT\T, |üsƒêHé\T, yÓTT>∑\T\T á |ü⁄D´ >∑&ɶ≈£î

‘·s ¡* e#êÃs¡T. Bìï ‘·eT »qàuÛ Ñ÷$T>±

>ös¡$+#ês¡T. q<äT\˙ï düeTTÁ<ä+˝À ø£*dæq≥Tº

á _Ûqï C≤‘·T\ yês¡+<äs¡÷ á |ü⁄D´ >∑&ɶô|’

@ø£yÓTÆ πø C≤‹>± e]∆\T¢‘·THêïs¡Tµµ. •esêeT

ø±s¡+‘Y, s¡;+Á<äHê<∏é ≤>√sY e]í+∫q á _Ûqï‘·«+˝À @ø£‘·«+

Væ≤+<äTkÕÔ dü+^‘· Ádüe+‹˝À eTq+ Á|üuÛÑ\+>± #·÷&É>∑\+. BìH

ªª>∑+>± »eTTHê ‘ÓVü‰JuŸµµ>± n_Ûe]í+#ês¡T kÕe÷õø£ $X‚¢wü≈£î\T.

n~ <Ûä«+dü+ nsTT‘˚ á <˚X¯ Á|ü»\ ◊ø£ ‘·, uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ jÓTTø£ÿ

ndæÔ‘·«+ <Óã“ ‹+≥T+~. eTq <X @ø£‘·«+˝À ñ+& á _Ûqï‘ê«ìï

ø±bÕ&ÉT ø√e\dæq u≤<Ûä ‘· á <˚X¯ bÂs¡T\T>± eTq+<ä]~.

(>∑Ts¡T düe÷qT\T ø°.X‚ kÕeT\ dü<ë•e >±]øÏ Á|üD≤e÷\‘√..)

` Áo<ÛäsYsêyé <˚XŸbÕ+&˚

e : [email protected]

ñkÕÔ<é ø£Ø+ U≤Hé

$wüßí Hêsêj·TD

u≤‘êÿ+&˚

<ä

düVü≤Jeq dü+düÿè‹

35 »qe] ` 2021

qø±• ø£fi¯≈£î eHÓï ‘Ó∫Ãq

#˚sê´˝Ÿ Ák˛ÿ˝Ÿ ô|sTT+Ï+>¥

Vü≤düÔø£fi¯

#sê´ Ÿ Ák˛ÿ Ÿ ô|sTT+Ï+>¥ nH~ qø±• ÄsYº≈£î kÕúìø£ Á|ü‘´ø£

XË’*ì CÀ&ç+∫q Vü≤düÔø£fi¯. ‘Ó\+>±D≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq

n<äT“¤‘·ø£fi≤s¡÷bÕ\qT Ç+<äT˝À #·÷&Ée#·TÃ. á XË’* ‘Ó\+>±D˝À

e÷Á‘·y˚T ø±qedüTÔ+~. MÏH˚ |ü≥+ u§eTà\T>± e´eVü≤]düTÔ+≤s¡T.

|òæ˝Ÿà s√˝Ÿ, ø±$Tø˘ Ádæº|t ‘·s¡Vü‰˝À á |ü≤\T |ü⁄sêD>±<Ûä\qT,

Ç‹Vü‰kÕ\qT $e]düTÔ+≤sTT. kÕ<Ûës¡D+>± C≤q|ü<ä |ü⁄sêD≤\,

∫qï ∫qï ø£<∏ä\≈£î <äèX¯ s¡÷|ü+ MÏ À ñ+≥T+~. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT á

ø£fi¯ <˚X¯+ ˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&Ü ÁbÕ#·Ts¡ +˝À ñ+&ç+~.

mø£ÿ&çø£ø£ÿ&É á ø£fi¯ ÁbÕ+rj·T $•wüº‘·\qT bı+~ ø√ÿ #√≥

ˇø√ÿ XË’*>± ù|s=+~+~. kÕúìø£ dü+Á|ü<ëj·÷\T, Ä#ês¡

e´eVü‰sê\T á ø£fi¯qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dü÷Ô e#êÃsTT. n<˚

$<Ûä+>± #˚sê´˝Ÿ |ü≥+ ∫Á‘ê\T ‘Ó\+>±D˝À u≤>±

ù|s=+<ësTT. °M\T, dæìe÷\, ø£+|üP´≥s¡¢ sêø£‘√

$$<Ûä ÁbÕ+‘ê˝À¢ á ø£fi¯ düqï–\T¢‘·÷ e∫à ∫es¡≈£î

#˚sê´˝Ÿ Á>±e÷ìï ∫e]kÕúq+>± #˚düTø=ì dæús¡|ü&ç+~.

|ü≥+ u§eTà\≈£î düTdü+|üqï #·]Á‘· ñ+~.

Ädæj·÷ ø£fi≤‘·àø£ dü+Á|ü<ëj·÷˝À¢ Ç$ eTTK´bÕÁ‘·qT

b˛wæ+#êsTT. #Ó’Hê˝À Ák˛ÿ˝Ÿ ô|sTT+Ï+>¥‡ nH˚$

sê#·]ø£|ü⁄ Ä#ês¡ e´eVü‰sê˝À¢ uÛ≤>∑+>± ñ+&˚$.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷Á‘·+ á ø£fi¯ Á>±MTDT\ J$‘ê\πø

|ü]$T‘·yÓTÆ C≤q|ü<äø£fi¯>± yÓ\T>=+~+~.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Á|ü‹ ÁbÕ+‘·+, Á>±eT+ ≈£L&Ü ‘·q<Ó’q XË’*˝À

|ü≥+ u§eTà\ dü+Á|ü<ëj·÷ìï eè~∆ #˚düT ≈£î+~. kÕúìø£ $XÊ«kÕ\T,

Ä<äs¡D, kÕe÷õø£ Ä]úø£ |ü]dæú‘·T\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç $wüj·T+, s¡÷|ü+,

kÕ+πø‹ø£‘·\˝À ‘·eT<Ó’q eTTÁ<äqT ø£*– ñ+≤sTT.

sê»kÕúHé À á ø£fi¯ <ë«sê |üuÛÑTJøÏ bÕ<é, <˚yéHêsêj·Tq ø£<∏ä,

<Û√˝≤, eTs¡T ˝≤+Ï ø£<∏ä\T Á|ü#ês¡+ #˚kÕÔs¡T. >√yê˝À <äXÊe‘ês¡+

Á|üU≤´‹ >±+∫+~. eTVü‰sêÁwüº À |æ+>∑T*, ∫Á‘·ø£<∏ë dü+Á|ü<ëj·÷\T

ù|s=+<ësTT. eTVü‰sêÁwüº, >∑T»sê‘Y n<ÛäTHê‘·q Ák˛ÿ˝Ÿ ô|sTT+Ï+>¥

dü+Á|ü<ëj·T+ ªÁ|üX¯dæÔ |üÁ‘·µ≈£î Á|üU≤´‹ #Ó+<ësTT. &çcÕ, u…+>±˝Ÿ\T

|ü≥ ∫Á‘· dü+Á|ü<ëj·÷ìøÏ ù|s=+<ësTT.

‘Ó\+>±D˝À...

qø±•ô|sTT+Ï+>¥‡, #˚sê´\ Ák˛ÿ˝Ÿ ô|sTT+Ï+>¥‡, |ü≥

∫Á‘ê\T.. ù|s¡T¢ y¬s’Hê ø£fi¯ ˇø£ÿfÒ. á ÄsYº≈£î e+<ä\ @fi¢ #·]Á‘·

ñ+~. |ü≥+ ∫Á‘ê\qT ^ùd ø£fi≤ø±s¡T\T qø±•\T. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT Ms¡T

m≈£îÿe>± ø£Ø+q>∑sY À ñ+&˚yês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT y˚eTT\yê&É ‘·~‘·s¡

ÁbÕ+‘ê˝À¢ ñHêïs¡T. <˚yê\j·÷\˝À $Á>∑Vü‰\T, Vü≤+dü

yêVü≤q+, >∑s¡T&ÉyêVü≤q+, dæ+Vü≤yêVü≤q+, #Óø£ÿ s¡<∏ë\T

˝≤+Ï$ ‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+˝À Ms¡T ìcÕí‘·T\T. MÏì

m‘·¢ bıìøÏ ø£Ás¡‘√ #˚ùdyês¡T. |ü+&ÉT>∑\ düeTj·T+˝À

ñ‘·‡e $Á>∑Vü‰\≈£î, s¡<∏ë\≈£î s¡+>∑T\T y˚ùdyês¡T.

Á>±eT <˚e‘·\T m\¢eTà, yÓTÆdüeTà, eTVü≤+ø±fi¯eTà,

<äTs¡ZeTà\ $Á>∑Vü‰\qT ‘·j·÷s¡T #˚ùdyês¡T.

‘Ó\+>±D˝À qø±• yês¡dü‘·«+ e+<ä\

@fi¯ófl>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï~. Ä ø£fi≤ø±s¡T\ ≈£î+#Ó

|ü⁄sêD≤\ ø£<∏ä\qT u§eTà\ s¡÷|ü+˝À #ÓãT‘·Tqï~.

#·]Á‘·qT ∫Á‘·s¡÷|ü+˝À ∫Á‹düTÔqï~. kÕ+düÿ ‹ø£

dü+|ü<äqT uÛ≤$‘·sê\ yê]øÏ yês¡dü‘·«+>± n+~düTÔqï~.

dü+Á|ü<ëj·T+, |ü⁄sêD+, $XÊ«kÕ\T, Vü≤\ düy˚Tàfi¯q+>± Ä

∫Á‘·+ s¡÷|ü⁄~<äT› ≈£î+≥T+~. n<˚ qø±•. |ü≥+ ∫Á‘·ø±s¡T\T>±

ù|s=+~q qø±o\T ‘Ó\+>±D≈£î Á|ü‘´ø£‘·qT dü+‘·]+|ü#XÊs¡T. ø=ìï

<äXÊu≤›\T>± Ç‘·s¡ nH˚ø£ Vü≤düÔø£fi¯\≈£î |üϺq <äTs¡Z‘˚ Bìø° |üϺ+~.

Ä ø£fi¯≈£î Ä<äs¡D ‘·–Z #˚‹˝À |üì Òø£b˛e&É+‘√ Ä ø£fi≤ø±s¡T\+‘ê

yπs e ‘·TÔ À¢øÏ yÓ[flb˛j·÷s¡T. $T–*q ø£Ï nsê ≈£î≥T+u≤\ yês¡T

|ü …¢\qT $&ç∫ q>∑sê\≈£î e\dü yÓfi≤fls¡T. yês¡T ‘·eTø£fi¯≈£î Ä<ÛäTìø£

f…ø±ï\J, e÷¬sÿÏ+>¥ m‘·TÔ>∑&É\qT CÀ&çdüTÔHêïs¡T. ‘·<ë«sê á ø£fiqT

36 »qe] ` 2021

düJe+>± ñ+#·&É+‘√ bÕ≥T m+‘√ ø=+‘· Ä<ëj·÷ìï ≈£L&Ü

bı+<äT‘·THêïs¡T.

qø±• |ü≤\T ≈£î\ |ü⁄sêD≤\≈£î ø°\ø£+

$$<Ûä ≈£î˝≤\ Ä$sꓤe+, >=|üŒ<äHêìï $e]+#˚ ≈£î\|ü⁄sê

D≤\qT Äj·÷ ≈£î˝≤\ ÄÁ•‘· ≈£î˝≤\ yês¡T #ÓãT‘ês¡T. n˝≤

#Ó|üŒ&É+ <ë«sê e#˚à ø=~›bÕÏ Ä<ë

j·T+‘√ ‘·eT ã‘·T≈£î\T >∑&ÉT|ü⁄ ‘·T+

≤s¡T. Ä$<Ûä+>± Ä ≈£î\ |ü⁄sêD≤\qT

|ü≤\ô|’ <ä o´ø£]+∫ Ç#˚Ãyês¡T

qø±•\T. |ü<äàXÊ©\≈£î uÛÑø£Ô e÷s¡ÿ+&j·T

ø£<∏äqT #Óù|Œ ≈£Lq|ü⁄*yê]øÏ, >ö+&É¢≈£î

ø£+sƒ¡eT eTùV≤X¯«s¡ |ü⁄sêD+ #Óù|Œ

@qTÏyê]øÏ, #êø£*yê]øÏ <äø£å|ü⁄sêD+,

#êø£* |ü⁄sêD+ $e]+#˚ |ü≥b˛fi¢≈£î,

e÷~ >∑\≈£î C≤+ãe, Ä~ |ü⁄sêD≤\T

#Óù|Œ &Éø£ÿ*yê]øÏ, e÷\\≈£î >∑TÁs¡+

eT\¢j·T´ ø£<∏äqT #Óù|Œ >∑TÁs¡b˛fi¢≈£î, eT+>∑[ ≈£î˝≤ìøÏ sêe÷j·TD+

#Óù|Œ n<ä›b˛fi¢≈£î, eTT~sêCŸ\≈£î eTVü‰ uÛ≤s¡‘·+ #Óù|Œ ø±øÏ, >=\¢

≈£îs¡TeT\≈£î ø±≥eTsêE ø£<∏ä\qT #Óù|Œ eT+<äôV≤#·TÃ\≈£î M]∫Ãq

∫Á‘·|ü≤ Ò Ä<Ûës¡+. nsTT‘˚ ˇø£ÿkÕ] ^dæ∫Ãq u§eTà\T ¬s+&ÉT,

eT÷&ÉT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\bÕ≥T bÕ&Ée«≈£î+&Ü ñ+≤sTT.

‘·s¡‘·sê\T>± á |ü≤\qT yês¡dü‘·«+>± n+~|ü⁄#·TÃ≈£îH ≈£î≥T+u≤\T

mH√ï ñHêïsTT. nB qø±• ∫Á‘·ø£fi¯ $•wüº‘·>± #Ó|üŒe#·TÃ.

#˚sê´\ ô|sTT+Ï+>¥‡>± e÷]q yÓ’q+

Ç˝≤ ø£ÿkÕ] #dæ Ç∫Ãq |ü≤\T e+<ä\ @fi¢bÕ≥T ñ+&É≥+,

Ä ˇø£ÿ ∫Á‘·|ü≥+ô|’H˚ |ü<äT\ ≈£î≥T+u≤\T

Ä<Ûës¡|ü&É≥+ e\¢... ∫Á‘·|ü≤\ ø=qT>√\T

n+‘·+‘· e÷Á‘·yT. BìøÏ‘√&ÉT Ä<ÛäTìø£‘· qø±•

ø£fi¯ô|’ Á|üuÛ≤e+ #·÷|æ+~. bòıÀdt e#êÃsTT.

dæyÓT+Ÿ, bÕ¢düºsY Ä|òt bÕ]dt esYÿ, mHê$T˝Ÿ

ø£\sY‡ yê&Éø£+ ô|]–+~. B+‘√ sêqTsêqT

qø±• |üì ‘·–Zb˛sTT+~. $$<Ûä ÄÁ•‘· ≈£î˝≤\

ø£fi≤ø±s¡T\T ≈£L&Ü Ä eè‹Ô À qT+∫ ãj·T≥≈£î

edüTÔHêïs¡T. B+‘√ qø±o ø£fi≤ø±s¡T\T ã‘·T≈£î

<Ós¡Te⁄ ì#˚Ã Ç‘·s¡ |üqT\qT Ä ÁX¯sTT+#ês¡T.

1942˝À ˇø£]<ä›s¡T ø£fi≤ø±s¡T\T es¡+>∑ Ÿ õ˝≤¢ #˚sê´\≈£î e\dü

e∫à ‘·eT ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\≈£î qø±wæ H]Œ+#ês¡T. Ä $<Ûä+>± ø=Hïfifl

‘·s¡Tyê‘· qø±• |ü≥∫Á‘ê\T ø±kÕÔ #˚sê´\ ô|sTT+Ï+>¥‡>± e÷]

b˛j·÷sTT.

1978˝À Á|üuÛÑT‘·«+ M]ì >∑T]Ô+∫+~. Ä >∑T]Ô+ù| M]

J$‘ê\qT eT\T|ü⁄ ‹|æŒ+~. ÒbÕøÏå‘√ nqTã+<Ûä+‘√ ø=+‘· e÷s¡TŒ

e∫Ã+~. ÁbÕNq‘·≈£î Ä<ÛäTìø£‘·qT CÀ&ç+#·&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T.

sêe÷j·TD, eTVü‰uÛ≤s¡‘ê\qT ∫Árø£]+∫ Çe«&É+, bòıÀ Áù|òyéT‡qT

‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+, $Á>∑Vü‰\qT ‘·j·÷s¡T #˚ùd |ü<ä∆‹˝ÀH˚ e÷dtÿ\qT

‘·j·÷s¡T #j·T&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T. <Xyê´|üÔ+>± »]π> m>¥®_wüH釽À

bÕ˝§Z+≥THêïs¡T. nsTTq|üŒÏø° 500 @fi¢ #·]Á‘· ñqï ø£fi¯≈£î sêyê*‡

q+‘· Á|ü#ês¡+ sê˝Ò<äT. Ç|ü⁄Œ&ç|ü⁄Œ&˚ |ü]dæú‹ ø±düÔ+‘· yÓTs¡T>∑T

|ü&ÉT‘√+~.

düVü≤»yÓTÆq s¡+>∑T\T

qø±• ø£fi¯ À düVü≤»dæ<ä∆ s¡+>∑T\πø ô|<ä›|”≥. yÓTT<ä≥ U≤B

ø±Hê«dtqT ô|sTT+Ï+>¥ø√dü+ dæ<ä∆+

#˚düT≈£î+≤s¡T. düVü≤»+>± ‘·j·÷s¡T

#˚dæq s¡+>∑T\qT ñ|üjÓ÷–+∫

ô|sTT+Ï+>¥‡ y˚kÕÔs¡T. s¡+>∑Tsêfi¢qT

ø=qT>√\T #˚dæ... yêÏì q÷s¡Tø=ì

s¡+>∑T\T ‘·j·÷s¡T #˚düT≈£î+≤s¡T.

‹s¡TeTì #Ó≥¢qT+∫ rdæq ã+ø£qT

q÷] fió¢ ø£*|æ dæ<ä∆+ #düT≈£î+≤s¡T.

á ¬s+Ïì ø=+#Ó+ø=+#Ó+>± ø£*|æ

s¡+>∑T\<äT›‘ês¡T. ˇø√ÿ ô|sTT+Ï+>¥

ø=ìï HÓ\\T ≈£L&Ü |ü≥ºe#·TÃ. Çø£

e÷dtÿ\T, $Á>∑Vü‰\ ‘·j·÷Ø ô|<ä› ‘·‘·+>∑y˚T. ˇø£ÿ e÷dtÿ ‘·j·÷ØøÏ

yês¡+ s√E\ düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+~. eTT+<äT>± ãTs¡ÿô|&ɶ\ eTϺ,

ø√&ç>∑T&ÉT¶ kıq, ã+ø£ ø£*|æ u§eTàqT ‘·j·÷s¡T #kÕÔs¡T. Ç~ Äs¡&ÜìøÏ

¬s+&ÉT s√E\T |ü&ÉT‘·T+~. <ëìøÏ ∫+‘· n+ã*‘√ ã≥ºqT n‹øÏkÕÔs¡T.

n‹øÏ+∫q ã≥ºô|’ ¬s+&ÉTe÷s¡T¢ düTqï+ Ïì n<äT›‘ês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘·

yê≥sY ø£\sY‡ ykÕÔs¡T. á Á|üÁøÏj·T n+‘ê |üPs¡ÔsTT‘ >±˙ Äø£≥Tº≈£îH

ø£fi≤K+&Ü\T ‘·j·÷s¡Tø±e⁄.

ø±\+‘√bÕ≥T e÷s¡T‘·÷...

Ç|ü⁄Œ&ÉT ø£ wüí©\, sêe÷j·TD, eTVü‰uÛ≤s¡‘ê\≈£î &çe÷+&é

m≈£îÿe>± ñ+~. ø£ wüßí&ç |ü≤\qT Çfi¯¢˝À

Ç+°]j·TsY &Óø£πswüHé ø√dü+ yê&ÉT‘·THêïs¡T.

q>∑sê˝À¢ ô|s¡T>∑T‘·Tqï Ç|üŒÏ ‘·sêìøÏ Á>±MTD

yê‘êes¡D+ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√yê\qï ‘·|üq

yÓTT<ä …’+~. ‘·eT eT÷˝≤\ >∑T]+∫ nH˚«wüD

ÁbÕs¡+uÛ ÑyÓT Æ+~. n+<äT πø ≈£î\e ‘·T Ô\T,

e´ekÕj·T+, Á>±MTD yê‘êes¡D+, >∑+–

¬s<äT›\T, Vü≤]<ëdüT\T, ã‘·Tø£eTà, uÀHê\T,

eTT>∑TZ\T e+Ï ∫Á‘·|ü≤\≈£î &çe÷+&é m≈£îÿe

ñ+À+~. Äj·÷ dü+düú\ Äes¡D\˝À Vü‰´+>¥

#˚j·T&ÜìøÏ, ôVA≥˝Ÿ‡˝À Ç+°]j·TsY &çC…’ì+>¥ ø√dü+ ≈£L&Ü á

ô|sTT+Ï+>¥‡qT yê&ÉT‘·THêïs¡T. ø£fi¯ MT<ä ñqï eT≈£îÿe‘√ Ç+À¢

e÷s¡T“ Ÿ‡ô|’Hê á ô|sTT+Ï+>¥qT ysTTdüTÔHêïs¡T. yê≥sYÁ|üP|òt ø√dü+

yê]ïwt ø√Ï+>¥ ÇkÕÔs¡T.

Ä<ÛäTìø£‘· yÓ÷E˝À |ü&ç |ü⁄sê‘·q ø£fi≤s¡÷bÕ\qT eT]Ãb˛‘·Tqï

‘·s¡TD+˝À @<√$<Ûä+>± yêÏøÏ Je+ b˛düTÔqï yê]øÏ j·÷e‘Y

‘Ó\+>±D düe÷»+ s¡TD|ü&ç ñ+≥T+~. n˝≤+Ï yê] #·]Á‘·\qT

yÓ\T>∑T˝ÀøÏ rdüT≈£îsêyê*‡q nedüs¡+ ñ+~.

`#·]‘·

Vü≤düÔø£fi¯

<ä

37 »qe] ` 2021

Á|ü‘´ø£ ‘Ó\+>±D sêÁwüº+ @s¡Œ&ç, d”m+>± πød”ÄsY u≤<Ûä ‘·\T

#˚|üϺq ‘·s¡Tyê‘·, eTTK´eT+Á‘˚ dü«j·T+>± uÛÑøÏÔ|üs¡T&ÉT ø±ãϺ

<˚yê\j·÷\ n_Ûeè~∆øÏ m+‘√ ø£èwæ #˚düTÔHêïs¡ì <˚yê<ëj·T XÊK

eT+Á‹ n˝À¢\ Ç+Á<äø£s¡DY ¬s&ç¶ ‘Ó*bÕs¡T. @ ø±s¡ Áø£eT+ yÓTT<ä\T

ô|ϺHê uÛÑøÏÔ ÁX¯<ä∆\‘√ |üP»\T ìs¡«Væ≤+∫ yÓTT<ä\T ô|&É‘ês¡Hêïs¡T.

düyÓTÆø£ sêÁwüº+˝À <˚yê<ëj·T XÊK n+fÒ ø=ìï ù|s¡T¢ e÷Á‘·y˚T

$qã&$. ‹s¡T|ü‹ ø£*–j·TT <Ó’e+ yÓ+ø£fÒX«s¡¢kÕ«$T, $»j·Tyê&É

ø£qø£<äTs¡Z, dæ+Vü‰#·\+ n|üŒqï, nqïes¡+ dü‘· Hêsêj·TD Ç˝≤

ø=ìï ù|s¡T¢ e÷Á‘·y˚T uÛÑ≈£îÔ\ H√≥ $ì|æ+#˚$. Á|ü‘˚ ø£ sêÁwüº+

dü«|ü]bÕ\q e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· <˚yê\j·÷\ Á|ü‹wü˜ u≤>±

ô|]–+<äHêïs¡T. j·÷<ëÁ~ \ø°Îqs¡dæ+Vü≤ kÕ«$T <˚yê\j·÷ìï

‹s¡TeT\ <˚yê\j·T+>± n_Ûeè~∆ #˚j·÷\ì eTTK´eT+Á‹ πød”ÄsY

Á|ü‘˚ ø£ sêÁwüº+˝À

<˚yê\j·÷\ n_Ûeè~∆<˚yê<ëj·T n≥M XÊK eT+Á‹ n˝À¢\ Ç+Á<äø£s¡DY ¬s&ç¶

m+&√yÓT+Ÿ

38 »qe] ` 2021

sê‹ ø£≥º&Ü\‘√ ô|<ä›m‘·TÔq ì]àdüTÔHêïs¡Hêïs¡T. ‘·«s¡ ÀH˚ ìsêàD+

|üP]Ô nsTT´ uÛÑ≈£îÔ\T <äs¡Ùq+ #˚düT≈£îì nø£ÿ&˚ e⁄+&É&ÜìøÏ nìï

dü<äTbÕj·÷\T ø£*Œ+∫, kÂø£s¡´+>± e⁄+&˚˝≤ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ

sêqTqï<äì ‘Ó*bÕs¡T. ‘Ó\+>±D≤˝À sêÁwü º+˝À 12,434

<˚yê\j·÷\T ñHêïsTT. 5,625 eT+~ ñ<√´>∑düTÔ\T <˚yê<ëj·T

XÊK˝À |üì#˚düTÔHêïs¡T.

‘Ó\+>±D sêÁwüº+ @s¡Œ&ܶø£ |ü⁄wüÿsê\qT m+‘√ |òüTq+>±

ìs¡«Væ≤+#ê+. >∑‘·+˝À >√<ëe] |ü⁄wüÿsê\T n+fÒ sê»eT+Á&ç,

ø£ècÕí |ü⁄wüÿsê\T n+fÒ $»j·Tyê&É e÷Á‘·yT

nqT≈£îH˚yês¡T. eTTK´eT+Á‹ πød”ÄsY

n~ Ûø±s ¡ T\T, Á| üC≤ Á| ü‹ì< Û ä T\‘√

düeTq«j·T+ #˚dæ >√<ëe] |ü⁄wüÿsê\qT

n<äT“¤‘·+>± ìs¡«Væ≤+#·&É+ »]–+<äHêïs¡T.

n< ˚ $< Û ä+>± ø £ ècÕ í | ü ⁄w ü ÿsê\≈ £ î

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY, q\¢>=+&É õ˝≤¢ À¢ s¡yêD≤

kÂø£sê´\T, <yê\j·÷\ n_Ûeè~∆, uÛÑ≈£îÔ\≈£î

|ü⁄wüÿs¡ |òü÷Ÿ\T @sêŒ≥T¢ #˚dæ <ë<ë|ü⁄

eT÷&ÉT, Hê\TZ ø√≥¢ eT+~ uÛÑ≈£îÔ\T |ü⁄wüÿs¡

kÕïHê\T # ˚ ùd $< Û ä+>± # ·s ¡ ´\T

rdüT≈£îHêïs¡T. n<˚ $<Û ä+>± düeTàø£ÿ

kÕs¡\eTà C≤‘·s¡≈£î s¡÷. 150 ø√≥¢‘√ s√&ÉT¢

ìsêàD+ #˚dæ, dæ+–˝Ÿ …’Hé ñqï s√&ÉT¶qT

&Éã˝Ÿ …’Hé ì]à+∫ uÛÑ≈£îÔ\≈£î kÂø£s¡ e+‘·yÓTÆq s¡yêD≤ @sêŒ≥T¢

#˚j·T&É+ »]–+<äHêïs¡T. uÀHê\ |ü+&ÉT>∑qT sêÁwüº |ü+&ÉT>∑>±

eTTK´eT+Á‹ πød”ÄsY Á|üø£Ï+∫ ô|<ä› m‘·TÔq ì<ÛäT\T n+<äCÒj·T&É+‘√

<˚yê\j·÷\ n\+ø£s¡D, ñ‘·‡yê\ ìs¡«Vü≤D n<äT“¤‘·+>±

ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T.

ø±eTHé >∑T&é |ò ü+&é Ä<Ûä«s¡´+˝À düyÓT ÆK´ sêÁwü º+˝À

<˚yê\j·÷\T ìsêàD+ #˚j·÷\+fÒ 33 XÊ‘·+ &çbÕõŸ ø£≤º*‡

e⁄+&˚~. Á|ü‘˚ ø£ sêÁwüº+ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· 20 XÊ‘·+≈£î ‘·–Z+#ês¡T.

B+‘√ ø=‘·Ô 1911 <˚yê\j·÷\≈£î nqTeT‹ ø√dü+ nô|’¢ #˚XÊs¡T.

BìøÏ s¡÷. 287 ø√≥¢ n+#·Hê e´j·T+ e⁄+~. 1427

<˚yê\j·÷˝À¢ |ü⁄qsY ìsêàD |üqT\T #˚XÊ+. >∑‘·+˝À Mø£sY ôdø£åHé

ø±\˙˝À <˚yê\j·T+ ì]à+#ê\+fÒ s¡÷. 3 \ø£å\T e⁄+&˚~. Ä

e´j·÷ìï Ç|ü&ÉT s¡÷. 10 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\≈£î ô|+#êeTT. 486

<˚yê\j·÷\T eT+ps¡T #˚j·T&É+ ≈£L&Ü »]–+~. j·÷<ä–]

>∑T≥º‘√ bÕ≥T uÛÑÁ<ë#·\+, u≤düs¡, y˚eTT\yê&É, <Ûäs¡à|ü⁄] e+Ï

<˚yê\j·÷\ n_Ûeè~∆øÏ ≈£L&Ü ì<ÛäT\T eT+ps¡T #˚j·T&É+

»]–+~.

ns¡Ã≈£î\≈£î ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑T\‘√ düe÷q+>±

y˚‘·Hê\T Çyê«\qï eTTK´eT+Á‹ Ä<˚XÊ\ y˚Ts¡≈£î 2,773 eT+~

ns¡Ã≈£î\≈£î Á|ü‹ HÓ˝≤ y˚‘·Hê\T n+<äCÒdüTÔHêï+. <Ûä÷|üB|ü

HÓ’y<ë´ìøÏ >∑‘·+˝À s¡÷. 4y\T e⁄+fÒ <ëìï Ç|ü&ÉT s¡÷. 6y\≈£î

ô|+#êeTT. 3,645 eT+~ ns¡Ã≈£î\≈£î

<Ûä÷|üB|ü HÓ’y˚<ä´+ øÏ+<ä n+<äCÒj·T&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. Ç˝≤ |üPC≤ ø±s¡ Áø£e÷\T

ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ <ë<ë|ü⁄ 8 y˚\ eT+~

|üPC≤s¡T\≈£î y˚‘·Hê\T n+<äCÒj·T&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. ◊° eT+Á‹ πø°ÄsY

dü÷#·q\‘√ 11 <˚yê\j·÷\≈£î ÄHé …’Hé

ùde\T n+<äCÒj·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

<˚yê\j·T uÛÑ÷eTT\ |ü]s¡ø£åD:

<˚yê<ëj·T uÛÑ÷eTT\ |ü]s¡ø£åD≈£î

ø£]ƒq #·s¡ \T rdüT ≈£î+≥THêïeTì, Ä\j·T

uÛÑ÷eTT\ ÄÁø£eTD<ës¡T\qT ñù|øÏå+#˚~

˝Ò<äì eT+Á‹ n˝À¢\ Ç+Á<äø£s¡DY ¬s&ç¶

‘Ó*bÕs¡T. »+≥q>∑sê\ |ü]~Û Àì <˚yê<ëj·T uÛÑ÷eTT\ s¡ø£åD≈£î

Á|ü‘˚´ø£ #·s¡´\T #˚|ü≥ºqTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. <˚yê<ëj·T uÛÑ÷eTT\

|ü]s¡ø£åD, ìs¡T|üjÓ÷>∑+>± ñqï Ä\j·T uÛÑ÷eTT\qT >∑T]Ô+∫,

yêÏ <ë«sê Ä<ëj·T+ bı+<˚ e÷sêZ\ô|’ Á|ü‘˚ ø£ <ä wæº ô|Ϻq≥T¢

#ÓbÕŒs¡T.

<yê<ëj·T XÊK≈£î dü+ã+~Û+∫q ÄdüTÔ\ ©E\ $wüj·T+˝À

ø£]ƒq+>± e´eVü≤]+#·qTHêïeTHêïs¡T. HêeTe÷Á‘·|ü⁄ <Ûäs¡≈£î

<yê<ëj·T XÊK≈£î dü+ã+~Û+∫q cÕ|ü⁄\qT ©E≈£î rdüTø=ì ‹]–

yêÏì n~Ûø£ n<Ó›≈£î düuŸ ©E≈£î ÇdüTÔqï yê]ô|’ ø£]ƒq #·s¡ \T

rdüTø√yê\ì Ç|üŒÏπø Ä<•+#êeTHêïs¡T. ©CŸ ìã+<Ûäq\T e÷]Ã

<˚yê<ëj·T XÊK≈£î eT]+‘· Ä<ëj·T+ e#˚Ã˝≤ #·÷&Ü\ì

n~Ûø±s¡T\≈£î dü÷∫+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. <äXÊu≤›\ ÁøÏ‘·+ HêÏ ©CŸ

\‘√ bÕ≥T n<Ó›\ $wüj·T+˝À ≈£L&Ü |ü⁄q'düMTøÏå+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T.

m+&√yÓT+Ÿ

<˚yê<ëj·T XÊK≈£î dü+ã+~Û+∫q ÄdüTÔ\

©E\ $wüj·T+˝À ø£]ƒq+>± e´eVü≤]+#·

qTHêïeTHêïs¡T. HêeTe÷Á‘·|ü⁄ <Ûäs¡≈£î

< ˚yê<ëj·T XÊK≈ £ î d ü+ã+~Û+∫q

cÕ|ü⁄\qT ©E≈£î rdüTø=ì ‹]– yêÏì

n~Ûø£ n<Ó›≈£î düuŸ ©E≈£î ÇdüTÔqï yê]ô|’

ø£]ƒq #·s¡´\T rdüTø√yê\ì Ç|üŒÏπø

Ä<˚•+#êeTHêïs¡T. ©CŸ ìã+<Ûäq\T

e÷]à <˚yê<ëj·T XÊK≈£î eT]+‘·

Ä<ëj·T+ e#Ã˝≤ #·÷&Ü\ì n~Ûø±s¡T\≈£î

dü÷∫+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T.

39 »qe] ` 2021

Ä\j·T uÛÑ÷eTT\ <ë«sê e#˚à Ä<ëj·T+ ô|+#˚ e÷sêZ\ô|’ <ä wæº

kÕ]+#êeTHêïs¡T.

ôV’≤<äsêu≤<é |ü]~Û À s¡÷.55 ø√≥¢ e´j·T+‘√ 13 ÁbÕ+‘ê˝À¢

ìs¡T|üjÓ÷>∑+>± ñqï <˚yê<ëj·T uÛÑ÷eTT˝À¢ cÕ|æ+>¥ ø±+ô|¢ø˘‡\T,

ø£fi≤´D eT+&ÉbÕ\ ìsêàD≤ìøÏ Á|üD≤[ø£\T s¡÷bı+~+#ê+. sêÁwüº

yê´|üÔ+>± ôdŒwü Ÿ Á&Ó’yé <ë«sê 1300 mø£sê\ Ä\j·T uÛÑ÷eTT\qT

>∑T]Ô+∫ yÓqøÏÿ rdüT≈£îHêï+, 21 y˚\ mø£sê\ Ä\j·T uÛÑ÷eTT\≈£î

s¡ø£åD dü]Vü≤<äT› uÀs¡T¶\T @sêŒ≥T #XÊeTì ‘Ó*bÕs¡T. Bs¡È ø±\+>±

ø√s¡Tº˝À¢ ô|+&ç+>¥˝À ñqï<˚yê<ëj·T XÊK uÛÑ÷eTT\ô|’q ñqï

$yê<ë\qT |ü]wüÿ]+#˚+<äT≈£î ø√s¡Tº˝À¢ ã\yÓTÆq yê<äq\T

$ì|æ+#+<äT≈£î Á|ü‘´ø£ #·s¡ \T rdüTø√qTqï≥T¢

‘Ó*bÕs¡T. nedüs¡yÓTÆ‘ ©>∑ Ÿ Ä|ò”düs¡¢qT ≈£L&Ü

ìj·T$T+#·T≈£î+≤eTHêïs¡T. b˛©düT XÊK

düeTq«j·T+‘√ ôdŒwü Ÿ ≤dtÿ bò sY‡qT @sêŒ≥T

#˚dæ, uÛÑ÷ ÄÁø£eT<ës¡T\qT U≤∞ #˚sTT+#˚≥T¢

ø£]ƒq #·s¡ \T rdüT≈£î+≥THêïeTHêïs¡T.

eTTK´eT+Á‹ ¬ø. #·+Á<äX‚KsY sêe⁄

Ä\j·T |üPC≤s¡T\T, ñ<√´>∑T\ dü+πøåeT+

ø√dü+ nHø£ <äX\qT neT\T #XÊs¡T. Ä\j·T

j·÷»e÷q´+˝Àì uÛÑ÷eTT\qT s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+

#·s¡´\T rdüT≈£î+À+~. á uÛÑ÷ ]ø±s¡T¶\ìï+Ï˙ ÄHé˝…’Hé˝À

n|t À&é #düTÔ+~. á |ü≥ºD+ jÓTTø£ÿ Á|ü<Ûëq <e‘· ù|]≥ |ü≤º\T

C≤Ø #˚j·Tã&É‘êsTT.

Ç|üŒÏes¡≈£î, $$<Ûä <˚yê\j·÷\ j·÷»e÷q´+˝Àì

14,277 mø£sê\T U≤∞>± ñqï≥T¢ >∑T]Ô+#êeTHêïs¡T. n≥Te+Ï

uÛÑ÷$T |ü≤º\≈£î j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ\qT Á|üø£Ïdü÷Ô Á|üuÛÑT‘·«+ 856

ôd’Hé uÀs¡T¶\qT @sêŒ≥T #˚dæ+~. 21,339 mø£sê\ Ä\j·T

uÛÑ÷eTT\≈£î |ü≥º<ësY bÕdtãTø˘\T C≤Ø #˚XÊeTì, ‘·«s¡ À eTs√

59,898 mø£sê\ uÛÑ÷$T |ü≤º\≈£î bÕdtãTø˘\T C≤Ø #˚kÕÔeTì

eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T.

˝≤ø˘&ÍHé ‘·sê«‘· :

ªuÛÑ>∑e+‘·T&çøÏ - uÛÑ≈£îÔ&çøÏ eT<Ûä Ç+‘· $sêeT+ nkÕ<Ûës¡D+.

˝≤ø&ÍHé e\¢ m&Éu≤≥T ‘·|üŒ Ò<äT. C≤Á>∑‘·Ô\‘√ <Ó’e<äs¡ÙHêìøÏ πø+Á<ä+

nqTeT‹+#·≥+‘√ sêÁwüº+˝À ≈£L&Ü n+<äT≈£î neø±X+ ø£*Œ+#ê+.

uÛÑ≈£îÔ\T Vü≤&Üe⁄&ç |ü&É≈£î+&Ü ø£s√Hê ìã+<Ûäq\T bÕÏdü÷Ô kÕ«$T

<äs¡Ùq+ #˚düT≈£î+fÒ eT+∫~. πøkÕ] $s¡T#·T≈£î|ü&É≈£î+&Ü uÛÖ‹ø£

<ä÷s¡+ bÕÏdü÷Ô <äs¡Ùq+ #düTø√yê*. Hs¡T>± Ä\j·÷ìøÏ sêyê*‡q

nedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ø√]q s√E, ø√s¡T≈£îqï ùdeqT kÕ«$T,

neTàyês¡¢≈£î ìs¡«Væ≤+#˚ ≤ ÄHé …’Hé ùde\qT eT]+‘·>± $düÔ]+#·

uÀ‘·THêï+µ nì <˚yê<ëj·T XÊK eT+Á‹ Ç+Á<äø£s¡DY¬s&ç¶ ‘Ó*bÕs¡T.

˝≤ø˘&ÍHé‘√ Ä–b˛sTTq <äs¡ÙHê\T 78 s√E\ düTBs¡È $sêeT+

‘·sê«‘· yÓTT<ä\j·÷´sTT. uÛÑ≈£îÔ\T kÕ«$Tì <ä]Ù+#·Tø√yê\qï ÄÁ‘·T‘·

ñ+≥T+~. ø±˙ ìã+<Ûäq\T bÕÏdü÷Ô <äs¡Ùq+ #düT≈£î+fÒ m˝≤+Ï

Çã“+~ ñ+&É<äT. nqedüs¡+>± Vü≤&Üe⁄&ç |ü&ç ‘·eT‘√ bÕ≥T

‘√Ï yê]ì Çã“+~ ô|§º<ä›Hêïs¡T.

Ä<ëj·T+ ø√˝ÀŒe&É+ô|’ Ä˝À∫+#· Ò<äT:

˝≤ø˘&ÍHé e\¢ <˚yê\j·÷\≈£î uÛÑ≈£îÔ\T

sêø£ <˚yê<ëj·T XÊK≈£î <ë<ë|ü⁄ s¡÷.200

ø√≥¢ Ä<ëj·T+ b˛sTT+~. ø±˙ Bìï

d”]j·Tdt>± rdüTø√efÒ¢<äT. ‘·|üŒì |ü]dæú‹˝À

Ä\j·÷\≈£î uÛÑ≈£îÔ\ sêø£qT ì*ù|j·÷*‡

e∫Ã+~. πø+Á<ä+ rdüT≈£îqï ìs¡íj·÷ìï

‘·T.#·. ‘·|üŒ≈£î+&Ü bÕÏ+#ê+. Ä<ëj·T+

ø£+fÒ uÛÑ≈£îÔ\≈£î kÕ«$T <äs¡ÙHê\T Á|üXÊ+‘·+>± ø£*Œdü÷Ô Ä\j·÷˝À¢

uÛÑøÏÔ |üPs¡«ø£ yê‘êes¡D≤ìï ô|+bı+~+#·≥yT e÷ ø£s¡Ôe´+. Ç|ü⁄Œ&ÉT

Ä\j·÷\T ‘Ós ¡ T# ·T≈ £ îqï+<äTq uÛ Ñ≈ £ î Ô\≈ £î Çã“+<äT\T,

uÛÑj·÷+<√fi¯q\T Òì <äs¡ÙHê\T ìs¡«Væ≤kÕÔ+. n+<äTπø πø+Á<ä+

$~Û+∫q ìã+<Ûäq\‘√ bÕ≥T eT]ø=ìï+Ïì n<äq+>± #˚]Ã

neT\T #˚düTÔHêï+. BìøÏ uÛÑ≈£î Ô\+‘ê düVü≤ø£]+#ê*. Çø£

Ä\j·÷\≈£î Ä<ëj·T+ ‘·–ZHê yêÏ ìs¡«Vü≤D≈£î Çã“+~ sê≈£î+&Ü

Á|üuÛÑT‘·«+ #·s¡ \T rdüT≈£î+À+~.

dæã“+~øÏ @ Çã“+B Ò<äT :

eT÷dæ ñqï düeTj·T+˝À Ä\j·÷\≈£î Ä<ëj·T+ Ò≈£îHêï

ns¡Ã≈£î\T, Ä\j·÷\ dæã“+~ J‘ê\≈£î, <Ûä÷|üB|ü HÓ’y<ä + |ü<∏äø£+

øÏ+<ä ù|<ä <yê\j·÷\≈£î #Ó*¢+|ü⁄\≈£î mø£ÿ&Ü À≥T sê˙j·T Ò<äT.

4 y˚\≈£î ô|’>± ù|<ä <˚yê\j·÷\≈£î #Ó*¢düTÔqï <Ûä÷|üB|ü HÓ’y˚<ä +

kÕj·÷ìï ø=qkÕ–+#ê+. 3,600 eT+~øÏô|’>± ns¡Ã≈£î\≈£î

#Ó*¢+#ê*‡q J‘ê\qT #Ó*¢+#ê+. ˝≤ø˘&ÍHé ìã+<Ûäq\T

m+&√yÓT+Ÿ

eTTK´eT+Á‹ ¬ø. #·+Á<äX‚KsY sêe⁄

Ä\j·T |üPC≤s¡T\T, ñ<√´>∑T\

dü+πøåeT+ ø√dü+ nH˚ø£ <äX¯\qT

neT\T #˚XÊs¡T. Ä\j·T

j·÷»e÷q´+˝Àì uÛÑ÷eTT\qT

s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+

#·s¡ \T rdüT≈£î+À+~.

40 »qe] ` 2021

ÄHé …’Hé ùde\T :

◊° eT+Á‹ πø°ÄsY d ü÷#·q\‘√ 11

<˚yê\j·÷\≈£î ÄHé˝…’Hé ùde\T n+<äCÒj·T&É+

»s¡T>∑T‘·T+~. ø=+&É>∑≥Tº n+»H˚j·TkÕ«$T, <Ûäs¡à|ü⁄]

\ø°åàqs¡dæ+Vü≤ kÕ«$T, es¡+>∑ Ÿ uÛÑÁ<ëø£[ eT]j·TT

p;¢ Væ≤˝Ÿ‡ ô|<ä›eTà ‘·*¢ <˚yê\j·÷\˝À ÄHé …’Hé

ùde\T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. yÓTT‘·Ô+ <yê\j·÷\ dü+K´qT

rdüTø=ì ‘Ó\+>±D˝À 11 <˚yê\j·÷˝À¢ $$<Ûä

ùde\qT ãTø˘ #˚düTø√e#·TÃ. j·÷<äÁ~, y˚eTT\yê&É,

uÛ Ñ Á< ä#·\+, u≤düs¡, eTVü‰+ø±[, ã\ÿ+ù|≥,

ø£s¡àHé|òü÷Ÿ <˚yê\j·÷\≈£î ÄHé …’Hé ùde\T Ç|üŒÏπø

n+<äTu≤≥T˝À ñHêïsTT.

‘Ó\+>±D˝Àì <˚yê\j·÷\T j·÷Á‹≈£î\

ô|s ¡ T> ∑ T< ä\qT # ·÷d ü T ÔHê ïeTì, kÂø £sê´\T

ø £*Œ+# ·&Üìø Ï eT]j·T T yê Ïì eT]+‘ ·

yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ø£ wæ #˚k Ô+<äì

eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. Á|ü»\T ªÏ m|æ|æ bò *jÓ÷µ yÓTTu…’ Ÿ

j·÷|t Ò<ë MT ùdyê yÓuŸôd’ŸqT ñ|üjÓ÷–+∫ $$<Ûä

Ä\j·T ùde …’q düTÁ|üuÛ≤‘· ùde, n_Ûùwø£+, ns¡Ãq,

ôVAeT+, <äs¡ÙHê\‘√ bÕ≥T ãdü #j·T&ÜìøÏ >∑<äT\T

ãTø˘ #˚düTø√e#·TÃ. ªªÄHé …’Hé ùde\T Á|ü»\≈£î #ê˝≤

düeTj·÷ìï Ä<ë #˚kÕÔsTT, <äfi≤s¡T\qT ‘=\–kÕÔsTT.

Á|ü»\T ‘·eT Ä\j·T dü+<äs¡Ùq\qT bÕ¢Hé #˚j·T&É+

düT\uÛÑ‘·s¡+ #düTÔ+~µµ nì eT+Á‹ nHêïs¡T. ø=]j·TsY

düØ«düT\ <ë«sê Ä\j·T+ qT+∫ Á|ükÕ<ä+ düs¡|òüsê

#˚j·TqTqï≥T¢ eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T.

<ä

m+&√yÓT+Ÿ

<äs¡ÙHê\qT $düÔ]kÕÔ+ :

Ç°e\ uÛÑÁ<ë#·\+ sêeTT\ yê] ø£ ≤´D ‘·\+Áu≤\qT b˛düTº

<ë«sê uÛÑ≈£îÔ\≈£î |ü+bÕ+. 25 y˚\ eT+~ uÛÑ≈£îÔ\T ÄHé …’Hé <ë«sê

ãTø˘ #˚düT≈£îHêïs¡T. n<˚ ‘·s¡Vü‰˝À ÄHé …’Hé À Á|ü<Ûëq Ä\j·÷˝À¢

ø√s¡T≈£îqï ñ‘·‡yê\qT ìs¡«Væ≤+#·T≈£îì kÕ«$T, neTàyês¡ ¢

Á|ükÕ<ë\qT b˛düTº À bı+<˚ M\T ø£*ŒdüTÔHêï+. Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>±

ø=ìï <˚yê\j·÷˝À¢ ÁbÕs¡+_Û+∫q ÄHé …’Hé ùde\qT Ç‘·s¡ nìï

Á|ü<Ûëq <˚yê\j·÷\≈£î $düÔ]düTÔHêï+. uÛÑ≈£îÔ\T á neø±XÊìï

dü~«ìjÓ÷>∑+ #˚düTø√e#·TÃ. $<˚o uÛÑ≈£îÔ\T ≈£L&Ü K+&Ü+‘·sê\

qT+#˚ kÕ«$T ùde˝À ‘·]+#=#·TÃ.

ø=qkÕ–qHêïfi¯S¢ Ä\j·÷˝À¢ kÕ«$T ¬ø’+ø£sê´\T j·T<∏ë$~Û>±

»]>±sTT. ns¡Ã≈£î\T yêÏì |ü<ä∆‹ Á|üø±s¡+ ìs¡«Væ≤+#ês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT

≈£L&Ü Á|ü‘˚ ø£ y˚&ÉTø£\qT n˝≤π> ìs¡«Væ≤kÕÔs¡T.

uÛÑÁ<ë#·\+ m|æøÏ n|üŒ–+#·&ÜìøÏ

Á|ü‹bÕ<äq Ò<äT :

uÛÑÁ<ë#·\+qT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁcÕºìøÏ n|üŒ–+#ê\ì

‘Ó\+>±D sêÁwüº+‘√ m˝≤+Ï Á|ü‹bÕ<äq ˝Ò<äHêïs¡T. sêÁwüº

Á|üuÛÑT‘·«+‘√ n˝≤+Ï Á|ü‹bÕ<äq @B ô|+&ç+>¥ À Ò<äì nHêïs¡T.

nsTT‘˚, ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘ê\ n_Ûe ~∆øÏ m|æ, ‘Ó\+>±D Ç<ä›s¡T

eTTK´eT+Á‘·T\T ø£*dæ |üì#˚düTÔHêïs¡ì, n+‘·ø£Hêï m≈£îÿe @MT

Ò<äHêïs¡T. U≤∞ uÛÑeHê\qT ‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ n|üŒ–+∫

q+<äT≈£î Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ #dæq dü+»„qT Äj·Tq Á|üX+dæ+#ês¡T. ªªÇ~

sêÁwüº+˝À ñqï Äs√>∑ ø£s¡yÓTÆq sê»ø°j·T yê‘êes¡D≤ìï e÷Á‘·y˚T

#·÷|ædüTÔ+~µµ nì Äj·Tq nHêïs¡T.

|üsê´≥ø£ πø+Á<ä+>± ìs¡à˝Ÿ :

ìs¡à˝Ÿ |ü≥ºD≤ìï Á|ü<Ûëq |üsê´≥ø£ πø+Á<ä+>± e÷s¡TkÕÔeTì

n≥M, |üsê´es¡D XÊK eT+Á‹ nHêïs¡T. #ê]Á‘ê‘·àø£ XÊ´yéT >∑sYΩ

ø√≥qT dü+<ä]Ù+∫ …’Ï+>¥ |üqT\qT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ø√≥ jÓTTø£ÿ

$$<Ûä Á|ü<˚XÊ\qT n_Ûe ~∆ #˚kÕÔeTì, á Á|ü<˚XÊìøÏ düMT|ü+˝À

ñqï ˇø£ ≤´+ø˘ À yêøÏ+>¥ Á≤ø˘, ø±´+°Hé eT]j·TT uÀÏ+>¥

dü<äTbÕj·÷ìï ø£*Œ+#·qTqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. õ˝≤¢≈£î Vü≤]‘ê

ôVA≥ ŸqT πø≤sTT+#êeTì, ‘·«s¡ À z Ÿ¶ ◊_ uÛÑeq+ düMT|ü+˝À

Bìì ì]àkÕÔeTì ‘Ó*bÕs¡T.

` ø£≤º Á|üuÛ≤ø£sY,

m : 8106721111

e: [email protected]

41 »qe] ` 2021

Ç~ Hê ø£\. Ä≈£î|ü#·Ã ø£\. q&ç#˚ <ës¡+‘ê e øå±\T,

|üP\ yÓTTø£ÿ\T ñ+&Ü\ì. #ê˝≤ ∫qï ø£\. MT≈£î ø=+#Ó+

ÇdüTÔHêïqT. MT≈£î q#·TÑ·T+~ Hê ø£\. m+<äTø£+fÒ Hê ø£\, MT

ø£\ ˇø£fÒ ø±ãϺ.

ø±düÔ yÓTs¡T¬>’q J$‘·+ ø√dü+ s¡+>∑T\ ø£\\T ø£+<ë+.

Á|üj·T‹ï+∫ kÕø±s¡+ #˚düT≈£î+<ë+.

n~ 2000 dü+e‘·‡s¡+. q÷´ $T©ìj·T+. Á|ü|ü+Nø£s¡D≈£î

<ës¡T\T ‘Ó]∫q düeTj·T+. Local is global, Global is local

“ìHê<ä+ e÷s¡TyÓ÷>∑T‘·Tqï ø±\+, the Era of Globalization.

Another world is possible nì ø=‘·Ô ã+>±s¡T Àø±ìï dü«|æï+∫q

ø±\+. n_Ûe ~∆ #Ó+<äT‘·Tqï Ç+&çj·÷ ≤+Ï <XÊ˝À¢ Á|ü|ü+Nø£s¡D

Á|üD≤[ø£\T Liberalization, Privatization, Globalization (LPG)

y˚>∑+>± neT\T »s¡T>∑T‘·Tqï ø±\+. n|ü⁄Œ&ÉT H˚qT New York/

USA˝À International Women's Conference (UN)˝À

bÕ˝§Z+≥THêïqT. Á|ü|ü+#· <˚XÊ\ Ád”Ô\+<äs¡T ˇø£ #√≥ #˚]q

dü+<äs¡“¤+ n~. y˚TeT+‘ê e÷ Vü≤≈£îÿ\>∑T]+∫ e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü

|üsê´es¡D+, düTdæús¡‘·, n_Ûe ~› >∑T]+∫ ≈£L&Ü e÷≤¢&ÉT≈£îHêï+.

1992˝À Rio de Jeneiro/ Brazil˝À »]–q Earth Summit

‘·sê«‘·, 2000˝À $T©ìj·T+ dü$TàŸ (Millennium Summit)

»]–+~. Ç+<äT˝À bÕ˝§Zqï Á|ü|ü+#· <XÊ\˙ï $T©ìj·T+ &çø£¢πswüHé

(Millennium Declaration)ì Äy Ó÷~+#êsTT. Bìø Ï

ø=qkÕ–+|ü⁄>± mì$T~ \øå±´\qT rdüT≈£îHêïs¡T.

Bìï Millennium Development Goals (MDGs)

n+≤s¡T. á \øå±´\qT 2015 es¡≈£î |üP]Ô #˚dæ, Á|ü|ü+#·

ù|<ä]ø±ìï <ä÷s¡+#˚dæ, düTdæús¡ n_Ûe ~∆ì kÕ~Û+#ê*.

2015 dü+e‘·‡s¡+ ˇø£ yÓTÆ\TsêsTT ˝≤+Ï~. Á|ü|ü+#·

sê»ø°j·÷\ MT<ä Multilateralism, International policies

Á|üuÛ≤e+ #·÷|ædüTÔqï ø±\+ n~. #ê˝≤ Á|ü|ü+#· <˚XÊ\T á

\øå±´\qT kÕ~Û+#· Òø£ bıj·÷sTT 2015 es¡≈£î ≈£L&Ü ø=ìïô|<ä›

<˚XÊ\T, dü+|üqï <˚XÊ\T ‘·|üŒ. ø±ãϺ, 2015˝À NY/USA˝À

United Nations (UN), Sustainable Development SummitqT

ìs¡«Væ≤+∫, 17 \øå±´\qT 2030 es¡≈£î kÕ~Û+#·eTì eT]+‘·

$düÔ ‘·+>± Á|ü|ü+#· <˚XÊ\≈£î Ç∫Ã+~. á \øå±´\˙ï ù|<ä]ø£+,

|üsê´es¡D+, Ád”Ô\T ÁbÕ‹|ü~ø£>± ø£ì|ækÕÔsTT. ˇø£<ëì‘√ ˇø£Ï

n\T¢ø=ì ø£ì|ækÕÔsTT. n+fÒ - ø£ <ëì‘√ eTs√ \øå±´ìøÏ Ç+≥sY

ø£HÓøϺ$° ø£ì|ædüTÔ+~. ø=+#Ó+ Á|üj·T‹ïùdÔ eTq+ eTq <˚XÊìï

ù|<ä]ø£+ qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘·qT kÕ~Û+#·Tø√e#·TÃ.

á 17 \øå±´\˝À eTq+ mìï kÕ~Û+#ê+? Ç+ø± kÕ~Û+#ê*‡+~

@$TÏ? Bì >∑T]+∫ #·]Ã+∫, ˇø£ ne>±Vü≤q‘√, düŒwüº‘·‘√

eTT+<äT≈£î kÕ>∑T<ë+. düTdæús¡ n_Ûe ~∆ À uÛ≤>∑kÕ«eTT\+ ne⁄<ë+.

` eTôV≤»;Hé

m : 9866587919

e : [email protected]

ø=+#Ó+ Á|üj·T‹ïùdÔ kÕø±s¡eTj˚T´ dü«|üï+ ˇø£≥T+~

düTdæús¡‘·, n_Ûe ~∆, UN SDGs

<ä

\ø£å +

42 »qe] ` 2021

43 »qe] ` 2021

sƒ¡≈£îÿq |üesY düô|’¢ b˛‘˚, ≤]à …’≥T <=s¡ø£e#·Tà ø±˙ -

n–Z|ü⁄\¢ <=s¡ø£ÿ b˛e#·TÃ. Ç+<äT˝À ÄX¯Ãs¡ + Ò<äT. nq÷Vü≤´yÓTÆq

Ø‹˝À XÊÁdüÔ $uÛ≤>∑+ |ü]&ÛÉ$*¢, ø=+Á>=‘·Ô Ä$wüÿs¡D\T es¡dü>±

e∫Ã|ü&ç‘˚ >∑‘·+ bÕ‘·ã&çb˛‘·T+~. Ç°e\ ø±\+˝À á X¯‘êã›|ü⁄

ôd’qT‡ Á|ü>∑‹ ù|s¡Tq |ü\Ts¡ø±\ $X‚¢wüD\T e∫à e⁄+&Ée#·TÃ.

nsTT‘˚ H˚Ï ôd’Hé‡ ≤]à …’≥T yÓqTø£ n–Z|ü⁄\¢ ˝≤+Ï 18, 19

X¯‘êu≤›\ ôd’Hé‡ |ü⁄s√>∑‹ì ˇø£ÿkÕ] |üsêeT]ÙùdÔ n~ #Ó≥Tº≈£î

eT÷\yÓTÆq $‘·TÔ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√e&ÉeTe⁄‘·T+~.

>∑‘· düVü≤ÁkÕã›|ü⁄ XÊÁdüÔy˚‘·Ô mes¡ì Á|ü•ïùdÔ ◊C≤ø˘ q÷´≥Hé

Ò<ë n\“sYº ◊Héd”ºHé? nì eTq≈£î dü+<˚Vü≤+ sêe#·TÃ. Á|üuÛ≤yêìï

|ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒ q÷´≥HéqT $düà]+#· Ò+. |ü~ùV≤&Ée

X¯‘êu≤›ìøÏ #Ó+~q q÷´≥Hé (1642-

1727) Ç∫Ãq XÊÁdüÔ$X‚¢wüD Ä<Ûës¡+

>±H˚ 18, 19 X¯‘êu≤›\ XÊÁdüÔ Ä˝À#·q

ô|’øÏ m–dæ+<äì #Ó|üŒø£ ‘·|üŒ<äT.

Á|üjÓ÷>∑+, |ü]o\q, dü÷Árø£s¡D\T

uÛÖ‹ø£, K>√fi¯, >∑DÏ‘· XÊÁkÕÔ\˝À

n<äT“¤‘· |ü⁄s√>∑‹øÏ Áoø±s¡+ #·T≤ºsTT.

j·÷+Á‹ø£ XÊÁkÕÔìøÏ dü+ã+~Û+∫

q÷´≥Hé #˚dæq dü÷Árø£s¡D\T |ü]o

*+∫q n+XÊ\˝À n‹øÏ b˛e&É+‘√

j·÷+Á‹ø£ XÊÁkÕÔìøÏ >ös¡e+ ô|]–+~.

K>√fiXÊÁkÕÔìøÏ Ä<Ûës¡+>± ì*∫, <ëì

ô|s¡T>∑T<ä\≈£î ‘√&ÉŒ&ܶsTT. n< düeTj·T+˝À s¡kÕj·Tq, JeXÊÁkÕÔ\T

≈£L&Ü eTs√yÓ’|ü⁄ e ~∆ #Ó+<ësTT. n˝≤π> XÊÁdüÔ $C≤„q+˝À ø=‘·Ô

XÊK\T #ê˝≤ ãj·T\T <sêsTT. Á|ü|ü+#êìøÏ dü+ã+~Û+∫ q÷´≥Hé

#dæq dü÷Árø£s¡D\T πøe\+ ôd’Hé‡H ø±ø£, ‘ê‹«ø£ ∫+‘·qqT ≈£L&Ü

$|üØ‘·+>± Á|üuÛ≤$‘·+ #XÊsTT. q÷´≥Hé Á|üuÛÑ$+∫q X‘êã›+˝ÀH

bÕ]ÁXÊ$Tø£ $|ü¢e+ ≈£L&Ü eTT+<äT≈£î sêe&É+‘√ Á|ü|ü+#·

Ä]úø£s¡+>∑+ ≈£L&Ü e÷s¡TŒ\≈£î ÀHÓ’+~. n< düeTj·T+˝À ôd’qT‡‘√

eTT&ç|ü&çq kÕ+πø‹ø£, yêDÏ»´ Á|üjÓ÷>±\q÷, Á|üjÓ÷»Hê\qT

á bÕ]ÁXÊ$Tø£ $|ü¢e+ #·$#·÷dæ+~.

uÛÖ‹ø£, >∑DÏ‘· XÊÁkÕÔ\T yTfi$+#·&É+ á ¬s+&ÉT X‘êu≤›\˝À

»]–q n<äT“¤‘· |ü]D≤eT+. uÛÖ‹ø£XÊÁkÕÔìøÏ #Ó+~q uÛ≤eq\qT

$e]+#·&ÜìøÏ >∑DÏ‘ê‘·àø£ ìsêàD≤\T, qeT÷Hê\T m+‘·>±H√

<√Vü≤<ä|ü&ܶsTT. eTØ eTTK´+>± K∫ä‘·‘·«+ $wüj·T+˝À MÏ bÕÁ‘·

m+‘√ e⁄+~. n+‘˚ø±<äT Á|üø£ ‹ m+‘√ >∑DÏ‘ê‘·àø£eTì Á|üø£ ‘˚

eTq≈£î uÀ<Ûä|ü]∫+~. BìøÏ ø±s¡D+ @$T≥+fÒ - Á|üø£ ‹ q&ç#~

>∑DÏ‘ê‘·àø£+>±H˚ ø±e&É+.

#·\Hêìï $e]+#·&ÜìøÏ q÷´≥Hé ø£\q >∑DÏ‘·+ Ä$wüÿ

]+#ê&ÉT. #·\qdü÷Á‘ê\T, >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡D ìj·TeT+ >∑DÏ‘ê‘·àø£+>±

$e]+#·ã&ç+~. n˝≤π> yÓTT‘·Ô+ j·÷+Á‹ø£XÊÁdüÔ+ >∑DÏ‘·+>±

s¡÷|ü⁄e÷s¡TÃ≈£î+~. fÒ\sY, yÓTø˝≤]Hé (1968-1746)\T nq+‘·

ÁX‚DT\≈£î dü+ã+~Û+∫ #˚dæq ø£ wæ πøe\+ >∑DÏ‘êìπø ø±ø£ uÛÖ‹ø£

XÊÁkÕÔìøÏ m+‘√ <√Vü≤<ä+ #˚dæ+~. n˝≤π> j·T÷\sY (1707-

1783) eTVü‰X¯j·TT&ÉT >∑DÏ‘ê‘·àø£

$X‚¢wüD, Á|üy˚Tj·T dæ<ë∆+‘·+, Ç+ø±

sTT‘·s¡ n+XÊ\ MT<ä #˚dæq ø£ wæ

>∑DÏ‘·XÊÁdüÔ+˝À m+‘√ |ü]XÀ<Ûäq≈£î

<ës¡T\T rdæ+~. >=|üŒ >∑DÏ‘·

XÊÁdüÔE„\˝À ø£¬s’q CÀôd|òt …Á>±+&é

(1736-1813) s¡÷bı+~+∫q

neø£\q düMTø£s ¡D≤\T, ø£\q

> ∑D Ï‘ ·+, j ·÷+Á‹ø £XÊ ÁkÕ Ôìø Ï

|üÏwüºyÓTÆq |ü⁄Hê<äT\T y˚XÊsTT. á

XÊÁdüÔy˚‘˚Ô X¯øÏÔì‘·´‘·« ìj·Te÷ìøÏ

>∑DÏ‘· s¡÷|ü+ ‘·j·÷s¡T#˚XÊ&ÉT. kÂs¡

e´edüú >∑T]+∫ Vü≤\T #˚dæq |æj·T] ‹˝≤bÕ¢dt (1749-1827)

q÷´≥Hé ªÁ|æì‡|æj·÷µ uÛ≤eq\qT nq+‘· dü÷ø£åàø£\q >∑DÏ‘·+>±

$e]+#·>∑*>±&ÉT. Ç‘·H kÕù|ø£å‘ê dæ<ë∆+‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ m+‘√

ø£ wæ #˚XÊ&ÉT.

Á<äe´sê•, ã˝≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫ e÷Á‘·yT q÷´≥Hé dü÷Á‘ê\T

$e]+#êsTT. nsTT‘ Á<äe´sê• MT<ä Ä<Ûës¡|ü&Éì ø±+‹, $<äT´‘·TÔ,

nj·TkÕÿ+‘·‘·«+, ñwüí+ e+Ï Ç‘·s¡ $wüj·÷\T ≈£L&Ü ñHêïsTT.

q÷´≥Hé ‘·sê«‘· ¬s+&ÉT e+<ä\ dü+e‘·‡sê\˝À á s¡+>±\˝À

nyÓ÷|òüTyÓTÆq ø£ wæ »]–+~. j·÷+Á‹ø£XÊÁdüÔ+ ‘·sê«‘· e ~∆#Ó+~q

XÊK $<äT´‘·TÔ, nj·TkÕÿ+‘·‘·«+, |òüTs¡D $<äT´‘·TÔ, nj·TkÕÿ+‘·X¯øÏÔ

>∑T]+∫ m+‘√ ø±\+>± ‘Ó*dæHê - yêÏ <Ûäsêà\qT mes¡T dü]>±

|ü<Ó›ì$T~, |ü+‘=$Tà~ X¯‘êu≤›\˝À

uÛÖ‹ø£ >∑DÏ‘· XÊÁkÕÔ\T

ôd’Hé‡

44 »qe] ` 2021

ôd’Hé‡

ne>∑‘·+ #˚düTø√ Ò<äT. $<äT´‘·TÔ Á|ükÕs¡+ ø±>∑\<äì d”ºbòÕHé Áπ>

ø£qTø=ÿHêï&ÉT. n˝≤π> ø=ìï |ü<ësêú\T $<äT´‘·TÔqT u≤>± Á|üdü]+|ü

#kÕÔj·T˙, eT]ø=ìï Á|üdü]+|ü #j·T Òeì $e]+#ê&ÉT. |ü<Ó›ì$T<√

X¯‘êã›+ eT<Ûä ˝À …&ÓHé C≤&çì ø£qT>=Hêï&ÉT. ÁbòÕ+øÏ¢Hé (1706-

1780) ‘·q >±* |ü≤\ Á|üjÓ÷>∑+ kÕj·T+‘√ y˚T|òü÷\ qT+∫

$<äT´‘·TÔqT uÛÑ÷$TøÏ ~+|ü>∑*>±&ÉT. n+‘˚ø±<äT, $<äT´‘·TÔ ¬s+&ÉT

s¡ø±\T - <Ûäq $<äT´‘·TÔ, s¡TD $<äT´‘·TÔ>± e⁄+≥T+<äì >∑T]Ô+#ê&ÉT.

ÁbòÕ+øÏ¢Hé #˚dæq $<äT´‘Y Á|üjÓ÷>±\T |æ&ÉT>∑TqT |ü]Vü≤]+#˚

‘·Ï<ä+&É+ ‘·j·÷]øÏ <√Vü≤<ä|ü&ܶsTT. $<äT´<ëyXÊìï ø=*∫, $s¡T<ä∆

Äy˚XÊ\ eT<Ûä Äø£s¡DqT $e]+#˚ dü÷Á‘êìï ≈£î\÷+uŸ (1738-

1806) Ä$wüÿ]+#ê&ÉT. á ìj·TeT+ >∑Ts¡T‘ê«ø£s¡D ìj·Te÷ìï

b˛* e⁄+&É≥+ $X‚wü+. |òü*‘·+>± q÷´≥Hé s¡÷bı+~+∫q

j·÷+Á‹ø£ XÊÁdüÔ >∑DÏ‘· qeT÷Hê\qT $<äT´‘·TÔ≈£î nqTe]Ô+#˚

kÂ\uÛÑ´+ ø£*–+~. nsTT‘˚ $<äT´‘Y

ã˝≤\T ˇø£ s¡ø£+ ø±≈£î+&Ü <ÛäHê‘·àø£,

s¡TD≤‘·àø£ ã˝≤\T. n+‘˚ ‘˚&Ü.

¬>˝≤«ì (1737-1798) $<äT´‘·TÔ

<ÛäsêàìøÏ dü+ã+~Û+∫ eTs√ bÕs¡Ù«+

CÀ&ç+#ê&ÉT. ¬s+&ÉT s¡ø±\ ˝ÀVü‰\≈£î

ø £| üŒø±fi ¯ófl ‘ ·–*q|ü ⁄Œ& É˝≤ ¢ ø±\T

dü+ø√∫k Ô+<äì >∑T]Ô+#ê&ÉT. Ç~ $<äT´‘Y

Á|ükÕs¡+ ‘·|üŒ eTs√Ï ø±<äT. n+fÒ

Á|üyêVü≤ $<äT´‘·TÔqT Ä$wüÿ]+#ê&Éqï e÷≥. eT]ø=+‘· ø±˝≤ìøÏ

y√˝≤º (1745-1827) ø£ Á<ëeø£+˝À ¬s+&ÉT ÀVü≤|ü⁄ |ü\ø£\T+∫

$<äT´‘·TÔqT m˝≤ ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T>∑\yÓ÷ $e]+#ê&ÉT. |òü*‘·+>±

m|ü⁄Œ&ÉT ø±yê\+fÒ n|ü⁄Œ&ÉT $<äT´‘·TÔqT ñ‘·Œ‹Ô #˚j·T>∑*π>

dü<äTbÕj·T+ ø£*–+~. Á|üjÓ÷>∑XÊ\˝À sTT~ ˇø£ ‘·|üŒìdü]

|ü]ø£s¡+>± e÷]+~.

$<äT´Á‘·ŒyêVü≤+ nj·TkÕÿ+‘· dü÷∫ì ø£~*+#·>∑\<äì

>∑eTì+∫ nj·TsYdtº&é (1757-1851) $<äT´‘·TÔ, nj·TkÕÿ+‘·‘ê«\

eT<Ûä dü+ã+<Ûëìï $e]+#·&ÜìøÏ <ë] @s¡Œs¡#ê&ÉT. á |ü]XÀ<Ûäq

ÁbÕjÓ÷–ø£, ôd’<ë∆+‹ø£ ø£ wæøÏ Äj·TTe⁄|ü≥Tº nsTT´+~. $<äT´Á‘·Œyê

Vü‰ìøÏ, nj·TkÕÿ+‘ê\≈£î dü+ã+~Û+∫ mH√ï nqTes¡ÔHê\T yÓ\T>∑T

#·÷XÊsTT. Ä+|æj·TsY, π>dt, z+, bòÕs¡&˚ e+Ïyês¡T #˚dæq ø£ wæøÏ

$<äT´<äj·TkÕÿ+‘·‘ê«ìï ne>∑‘·+ #düTø√e≤ìøÏ m+‘√ ‘√&ÉŒ&ç+~.

n+‘·es¡≈£î $<äT´<äj·TkÕÿ+‘·‘·«+ >∑T]+∫ »]–q

|ü]XÀ<Ûäq\qT dü+ø£\q |üs¡Tdü÷Ô y˚Tø˘‡yÓ˝Ÿ (1831-1879)

s¡÷bı+~+∫q düMTø£s¡D≤\T ˇø£ yÓ\T>∑T |ü⁄+»+˝≤ ÄX¯Ãs¡ +

ø£*–kÕÔsTT. j·÷+Á‹ø£XÊÁdü Ô+˝À q÷´≥Hé #·\qdü÷Á‘ê\T,

>∑Ts¡T‘ê«ø£s¡¸D ìj·TeT+ m+‘· ÁbÕ<Ûëq´‘· >∑*– ñHêïjÓ÷,

$<äT´<äj·TkÕÿ+‘·‘·«+˝À á y˚Tø˘yÓ˝Ÿ düMTø£s¡D≤\T n+‘˚

ÁbÕeTTK´‘·qT ø£*–e⁄HêïsTT. á düMTø£s¡D≤\T n+‘ ÁbÕeTTK´‘·qT

ø£*–e⁄HêïsTT. á düMTø£s¡D≤\˝Àì kÂ+<äsê´ìï #·÷dæ, $düàj·T+

#Ó+~q ø£ uÛÖ‹ø£ XÊÁdüÔy‘·Ô ªªMÏì <eTT&ÉT sêXÊ&ܵµ nì eTT≈£îÿq

y ÒdüT≈£îHêï&ÉT. ‘·sê«‘· m+‘√ |ü]XÀ<Ûäq≈£L, eT¬sH√ï Ä$wüÿs¡D\≈£î

á düMTø£s¡D≤\T ø±s¡DuÛÑ÷‘·eTj·÷´sTT. eTs√s¡ø£+>± #ÓbÕŒ\+fÒ

q÷´≥Hé j·÷+Á‹ø£ XÊÁdüÔdüMTø£s¡D≤\T, yTø‡yÓ Ÿ $<äT´<äj·TkÕÿ+‘·

düMTø£s¡D≤\T ø£*dæ - 20e X¯‘êã›|ü⁄ kÕù|ø£å‘ê dæ<ë∆+‘êìøÏ,

ø±«+≥+ yÓTø±ìø˘‡≈£î |ü⁄]Ï>∑&ɶ>± e÷sêsTT.

Á<äe´+ $HêX¯q+ ø±≈£î+&Ü e⁄+≥T+<äì $e]+#˚ Á<äe´

ì‘· ‘·« ìj·TeT+ j·÷+Á‹ø£XÊÁdüÔ+˝À Ä<Ûës¡uÛÑ÷‘· ìj·TeT+>±

ì*∫+~. #·\q+‘√ ì$T‘·Ô+ Ò≈£î+&Ü Á<äe´+ dæús¡+>± e⁄+≥T+<äì

uÀ<Ûä|ü&ç+~. n˝≤π> X¯øÏÔ HêX¯q+ ø±<äì $e]+#˚ X¯øÏÔ ì‘· ‘·«

ìj·TeT+ 19e X‘êã›+˝À Ä$wüÿ]+#·ã&ç+~. |òü*‘·+>± $<äT´‘Y,

s¡kÕj·Tq, j·÷+Á‹ø£, ñwüíX¯≈£îÔ\ $$<Ûä s¡÷bÕ\ì, nedüs¡yÓTÆ‘˚

Ç$ ˇø£ s¡÷|ü+ qT+&ç eTs√ s¡÷|ü+˝ÀøÏ e÷s¡>∑\e⁄ >±˙-

e´edüú Àì yÓTT‘·Ô+ XøÏÔ e÷Á‘·+ dæús¡+>±

e⁄+≥T+<äì uÀ<Û ä|ü&ç+~. Bì‘√

Á|üø£ ‹˝À dü+uÛÑ$+#˚ mH√ï ÁøÏj·T\T

$e]+#·ã&ܶsTT. n˝≤π> |üì, X¯øÏÔ

eT<Ûä e⁄+&˚ ‘·T\´‘·qT $e]+#˚ CÖ˝Ÿ

(1818-1888) Á|üjÓ÷>±\T X¯øÏ Ô

ì‘ · ´‘ · « ìj· Te÷ìï eT]+‘ ·

$e]+#êsTT. |òü*‘·+>± yêj·TT #·\q

dæ<ë∆+‘·+ s¡÷|ü⁄~<äT›≈£î+~. yêj·TT

nDTe⁄\ ø£<ä*ø£\T #ê˝≤ ndüÔe´düú+>± e⁄+≤j·T˙, yêj·TTe⁄\

uÛÖ‹ø£ <Ûäsêà˝…’q |”&Éq+, ñc˛íÁ>∑‘·\qT, nDTe⁄\ #·\Hê\

Ä<Ûës¡+>± >∑DÏ‘ê‘·àø£+>± $e]+#·&É+ kÕ<Ûä eTsTT+~. n+‘·≈£î

eTT+<äT $&ç>± s¡÷bı+~+#·ã&çq dü+uÛ≤e´‘ê dü÷Á‘ê\T á

nDT#·\q dæ<ë∆+‘êìøÏ j·÷+Á‹ø£XÊÁdüÔ ìj·Te÷\‘√ nqTdü+~Û+|ü

ã&ܶsTT.

á ¬s+&ÉT X¯‘êu≤›\˝À »]–q XÊÁdü Ô ø£ wæ πøe\+

ôd’<ë∆+‹ø£+>± e÷Á‘·y˚T $T–*b˛ø£ ñcÕíìï j·÷+Á‹ø£yÓTÆq |üì>±

e÷s¡Ã>∑\ ñwüíj·T+Á‘ê\T s¡÷bı+~+#·ã&É≤ìøÏ ‘√&ÉŒ&ç+~. á

ñwüíj·T+Á‘ê\ MT<ä »]–q n<Ûä j·Tq+- kÕeTs¡ú + ô|+#·&ÜìøÏ

»]–q ø£ wæ- ñwüí>∑‹ø£ XÊÁdüÔ+ n_Ûe ~∆ #Ó+<ä&ÜìøÏ m+‘√

‘√&ÉŒ&ç+~. XøÏÔ ì‘· ‘·« ìj·TeT+ ñwüí>∑‹ø£ XÊÁdüÔ|ü⁄ ‘=*ìj·TeT+

nsTT´+~. |òü*‘·+>± yêj·TT nDTe⁄\≈£î $&ç>± ø±≈£î+&Ü

kÕeT÷Væ≤ø£+>± $e]+#·ã&ç+~.

uÛÖ‹ø£, >∑DÏ‘· XÊÁkÕÔ\˝À 18, 19 X¯‘êu≤›\˝À »]–q á

ø£ wæì - á |ü]XÀ<Ûäq\ n+‘·s¡Z‘· dü+ã+<Ûëìï |ü]o*ùdÔ-Ç≥T

nDT>∑s¡“¤+ qT+∫ n≥T n+‘·]ø£å+ <ëø± |ü]XÀ<Ûäq\ düe÷Vü‰sêìøÏ

eT÷˝≤\T ne>∑‘·eTe⁄‘êsTT.

` &Ü. Hê>∑dü÷] y˚DT>√bÕ˝Ÿ

m : 9440732392e : [email protected]

<ä

45 »qe] ` 2021

z ìC≤ìï >∑T]Ô+#·&ÜìøÏ, >∑T]Ô+∫q <ëìï dæ<ë∆+rø£

]+#·&ÜìøÏ, Ä dæ<ë›+‘êìï Á|üjÓ÷>∑ |üPs¡«ø£+>± ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ,

ìs¡÷|æ+∫q <ëìøÏ kÕe÷õø£ Á|üjÓ÷»q+ #˚≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ $C≤„q

XÊgy˚‘·Ô\T, kÕe÷õø£ ‘·‘·«y˚‘·Ô\T J$‘ê˝Òï

|òüD+>± ô|≤º*‡ edüTÔ+~. mH√ï düyêfi¯flqT

m<äTs√ÿyê*‡ edüTÔ+~. Ä]úø£ Çã“+<äT\T,

≈£î≥T+ã düeTdü´\T yÓ+≤&ÉT‘·T+fÒ #·T≥÷º

e⁄+&˚ düe÷»+ |æ∫Ãyê]>± eTTÁ<äy˚düTÔ+~.

ìÁ<ä Ò$T, Äs√>∑ düeTdü \T, düeTdü ≈£î <=s¡ø£ì

>∑eTq+ ø=ìïkÕs¡T¢ ÁbÕD≤+‘·ø£+>± e÷s¡T

‘êsTT. Ç˝≤ m+‘√eT+~ XÊgE„\T kÕe÷õø£

$ø±kÕì¬ø’, n_Ûeè~∆¬ø’ dü$T<Ûä …’Hês¡T.

nìï+ Ïø Ï $T+∫ | ü]XÀ< Û äq≈ £ î

dü+ã+~Û+∫q |ü]ø£sê\T, eTT&çdüs¡T≈£î\T,

s¡kÕj·Tìø£ |ü<ësêú\T Á|ü<Ûëq düeTdü …’‘˚, MÏì

Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ πøåÁ‘·kÕúsTT düeTdü \T n+‘ê

Ç+‘êø±<äT. ìs¡+‘·s¡ ‘·|üq, ‘·s¡ÿ+, düe÷<Ûëq+

<=s¡ø£ì düeTdü´*ï, á düeTdü´\T Ç‘·s¡T\‘√

|ü+#·Tø√ Òì |ü]dæú‹, |ü+#·T≈£îHêï neùV≤fi¯q>±

#·÷ùd düe÷»+! eèø£å, C+‘·T XÊg Á|üjÓ÷>±\T

nHø£ e´edüú\‘√ nqTã+<Ûëìï ø£*– e⁄+≤sTT.

eTTK´+>± e÷qe⁄\≈ £ î d ü+ã+~ Û+∫q

|ü]XÀ<Ûäq …’‘˚ nH˚ø£ Çã“+<äT*ï m<äTs√ÿyê*‡

edüTÔ+~. eTqTwüß\ô|’ Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ eTT+<äT

nH˚ø£ <äbòÕ\T>± »+‘·Te⁄\ô|’ (m\Tø£\T,

≈£î+<˚fi¯ófl, >∑Tìj·÷ |ü+<äT\T yÓTTˆˆ)

Á|üjÓ÷–+#ê*‡ edüTÔ+~. Ç˝≤+Ï dü+<äsꓤ

\˝À »+‘·T Áù|$T≈£î\ qT+∫ e´‹πsø£‘·qT,

ìs¡düq*ï m<äTs√ÿe&É+‘√ bÕ≥T #·≥º

düeTdü´\T+≤sTT. n˙ï nqT≈£L*ùdÔ

eTqTwüß\ô|’ Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«

nqTeT‘·T\T, Á|üjÓ÷>±ìøÏ ˇ|üø=ì

ì\ã&yês¡T (ÁbÕD≤+‘·ø£+ ≈£L&Ü ø±e#·TÃ!)

Ç‘·s¡ yÓ’<ä´ j·T+Á‘ê+>∑+, yÓ’<ä´XÊ\\T

nedüs¡+ e⁄+≤sTT. Çe˙ï düeT≈£L]Hê,

Á|üø£è‘˚ ìj·T+Á‹düTÔ+~! 7 Á|üø£è‘˚ XÊdædüTÔ+~!!

$C≤„qXÊg Á|üjÓ÷>±\T

yÓHÓï˝À¢ $Vü‰s¡+ ø±<äT!!dü+ã+~Û‘· Á|üjÓ÷>∑+ $»j·Te+‘·yÓTÆ‘ düπs! Ò<ä+fÒ |ü&çq ÁXeT+‘ê

ìs¡T|üjÓ÷>∑+>± e÷] ns¡ús¡Væ≤‘·+>± e÷s¡T‘·T+~. $ø£Ï+∫

ÁbÕDqwüº+ »s¡T>∑T‘˚, #·≤º*ï m<äTs√ÿe&Éy˚T ø±ø£, düe÷» Áø√<Ûëìï

#·$ #·÷&Ü*‡ edüTÔ+~.

e÷qe, kÕe÷õø£ $ø±dü Á|ü<ë‘·\T :

πs_dt yê´øχHéqT ø£ìô|Ϻq \÷sTTdt

bÕX¯ÃsY (1822`1895) ` Áô|ò+#Y Je

XÊgE„&ÉT. bÕ\T #Ó&çb˛≈£î+&Ü #˚dæq+<äT≈£î

áj·Tq ù|s¡TqH˚ bÕX¯Ã¬s’CÒwüHé nH˚ ù|s¡T

e∫Ã+~. n˝≤π> yêøχH˚wüHé dæ<ë›+‘·ø£s¡Ô>±

>∑T]Ô+|ü⁄ bı+<ë&ÉT. bÕX¯ÃsY eTT+<äT yê´~Û

ø±s¡ø± …’q yÓ’s¡düTqT ≈£î+<fifl˝À Á|üyXô|≤º&ÉT.

(n+<äTπø sê_Ÿ‡ qT+∫ πs_dt nH˚ ù|s¡T)

Ç~ $»j·Te+‘·+ ø±e&É+‘√ yÓTT<ä≥ me]øÏ

Çyê«\H~ düeTdü . ô|’>± \÷sTTdt≈£î yêøχHé Ç#Ã

#·≥ºã<ä› ns¡«‘· Ò<äT. CÀôw|t $TsTTdüºsY nH˚ 9

dü+ˆˆ\ u≤\TìøÏ ≈£îø£ÿ ø£s¡Te>± (M~Û ≈£îø£ÿ\T

ø£s¡e&É+ düs¡«kÕ<Ûës¡DyT nsTTHê, Á|ü|ü+#·eT+‘ê

Hê≥TyÓ’<ë´H˚ï qy˚Tàyês¡T) nu≤“sTT ‘·*¢<ä+Á&ÉT*ï

ˇ|æŒ+∫ yÓTT<äÏ yêøχHéqT 6.7.1885 Çe«&É+

»]–+~. n~ $»j·T e+‘·+ ø±e&É+, nu≤“sTT

Vü‰sTT>± e⁄+&É&É+‘√ \÷sTTdt≈£î Á|ü|ü+#·U≤´‹

<äøÏÿ+~. Ò≈£î+fÒ #·≥º|üs¡+>± •ø£å≈£î >∑T¬s’jT´yê&ÉT.

(eTT+<äT>± Äj·Tq ø=&ÉTπøÿ Ç#êÃ&ÉH ø£<∏äq+ ≈£L&Ü

e⁄+~).

eTX¯S∫ eT÷&ÉTy˚\ dü+ˆˆ ÁøÏ‘·y˚T

uÛ≤s¡‘Y˝À, áõ|ü⁄ º˝À <ë&ç #˚dæq≥T¢

Ä<Ûësê\THêïsTT. Áø°.|üP. 1157 dü+ˆˆ˝À

|üs√Vü≤ ¬sHé‡ (Pharaoh Ranes-V) nH˚

sêE eTX¯S∫ k˛øÏ eTs¡DÏ+∫q≥T¢ áõ|ü⁄º

|æs¡$T&É¢ Àì ªeT$TൠÄ<Ûës¡+>± >∑T]Ô+#ês¡T.

m&É«sY ¶C…qïs Y (1749`1823` Ä+>∑ ¢

yÓ’<äT´&ÉT. yÓTT<äÏ yêøχH˚wüHéqT >∑T]Ô+∫q

e´øÏÔ). °ø± (Vaccination) nH˚ $<ÛëHêìï

C…qïsY

\÷sTTdt bÕX¯ÃsY

n˝…>±®+&ÉsY ô|¢$T+>¥

Á|üø£è‹ es¡DeTT

46 »qe] ` 2021

>∑T]Ô+∫, eTT+<äT>± eTX¯S∫øÏ °ø±qT ø£qT>=Hêï&ÉT.

Äe⁄ bı<äT>∑T˝À á yÓ’s¡düTqT >∑T]Ô+∫, n_Ûeè~∆ #˚dæ

eTqTwüß\ô|’ Á|üjÓ÷–+#ê&ÉT. Ç~ πs_dt≈£î eTT+<äT

Á|üjÓ÷>∑+ ø±ãϺ, °ø± me]øÏ Çyê«\H˚~ C…qïsY≈£î

düeTdü >± e÷]+~. CÒyéT‡ |æ|t‡ nH 8 dü+ˆˆ u≤\TìøÏ

eTT+<äT>± 14.5.1796q Çe«&É+ »]–+~. Bì¬ø’

HêÏ düe÷C≤ìï, ‘·*¢ <ä+Á&ÉT*ï |æŒ+#·&É+ C…qïsY≈£î

ô|<ä› düeTdü >± e÷]+~. m+<äTø£+fÒ eTX¯S∫ °ø±

eTT+<äT eTX¯S∫ì ø£*ZdüTÔ+~ ø±ãϺ!

Ç|ü&ÉT á °ø± eT+<äTqT |üdæ|æ\¢\+<ä]øÏ

ysTTdüTÔHêï, 1960`70 <äXø£+ <ëø± á °ø±*ï ysTT+#·Tø√e&ÜìøÏ

»Hê\T Çwüº|ü&Éø£ b˛>±, bÕ]b˛e&É+, <ëø√ÿe&É+ »]π>~. á °ø±

eT+<äT ø£ìô|Ϻq 150 dü+ˆˆ≈£î ≈£L&Ü »Hê\≈£î Bì|ü≥¢ nH˚ø£

nb˛Vü≤\T e⁄+&˚$. ô|’>± á °ø±‘√

eTX¯S∫ì ø£*Z+∫ |æ\¢*ï #·+|ü⁄‘ês¡H˚

e<ä+‘·T\T+&˚$. á °ø± y˚düTÔHêïs¡ì

‘Ó*j·T>±H˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T |æ\¢*ï ã&çøÏ

|ü+ù|yês¡T ø±<äT.

(á yê´dü s¡#·sTT‘· ≈£L&Ü u≤\´

< äX ¯˝À á e< ä+‹‘√ °ø±\T

y˚düTø√b˛e&É+‘√ rÁeyÓTÆq eTX¯S∫

yê´~ÛøÏ >∑T¬s’j·÷´&ÉT). |æ\¢\T n\¢] #ùdÔ

°ø±\T ysTTkÕÔs¡ì u…~]+#·&É+ Ç|üŒÏø°

#·÷kÕÔ+. n˝≤π> ∫¬øHébÕø‡ ≤+Ï yê´<ÛäT\T k˛øÏ‘ Ä≥\eTà, b˛XeTà,

ø±X¯eTà ø√|ü+ n+≥÷ eTT&ÉT|ü⁄\T ø£fÒº yês¡T. n‘·´~Û≈£î\T

$<ë´e+‘·T Ò ø±e&É+ >∑eTHês¡Ω+!

Ç˝≤ nHø£ Á|üjÓ÷>±\ |òü*‘·+>± n_Ûeè~∆ #dæq $$<Ûää s¡ø±\

°ø±\T, #·Tø£ÿ\ eT+<äT\T 21e X¯‘êã›|ü⁄ yÓTT<äÏ uÛ≤>∑+ es¡≈£î

|æ\¢\+<ä]øÏ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sê˝Ò<äT. <ë<ë|ü⁄

1980`90 <ëø± |ü⁄Ϻq |æ\¢\≈£î y˚sTT+#·ì dæú‘˚

n~Ûø£+. Ç|üŒÏøÏ ôV≤|üf…ÆÏdt _ yê´~Û dü+ã+~Û‘·

°ø±\T n+<ä]øÏ n+<äT u≤≥T˝ÀøÏ sê Ò<äT. n˝≤π>

ôV≤#Y◊$ (HIV) øÏ Ç+ø± yê´øχHé sê Ò<äT. Çø£ ø£s√Hê

yêøχHé >∑T]+∫ ‘Ó*‡+<˚! #ê˝≤ <˚XÊ\T b˛*jÓ÷≈£î

dü÷~ eT+<äT yê&ÉT‘·T+fÒ ìùw~Û‘· #·Tø£ÿ\ eT+<äT‘√H

uÛ≤s¡‘Y ø±\+ >∑&ÉT|ü⁄‘·T+~. πs_dt, bÕeTTø±≥T≈£î >∑T¬s’

eTs¡DÏdüTÔqï yê] dü+K´ ≈£L&Ü n~Ûø£+>±H e⁄+≥Tqï~.

BìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ dü+ã+~Û‘· eT+<äT*ï n+<äTu≤≥T˝À

e⁄+#·ø£b˛e&Éy˚T ø±s¡D+! bÕeTT ø±≥T≈£î eT+Á‘ê\T

|üì#˚kÕÔj·Tì qy˚Tà $<ë´~Û≈£î\T ≈£L&Ü n~Ûø£+>±H˚

e⁄Hêïs¡T.

ô|ì‡*Hé dü÷~eT+<äT >∑÷]à ‘Ó*dæ+<˚! Ç<√ •©+Á<ä

dü+ã+<ÛäyÓTÆq~. s√>∑ìs√<Ûäø£ |üs¡yÓTÆq á eT+<äT n+<ä]øÏ ÇeT&É<äT.

&Üø£ºsY |üs¡ y˚ø£åD˝ÀH˚ Bìï Çyê«*‡ edüTÔ+~. Bìï

n_Ûeè~∆ #dæq n …>±®+&ÉsY ô|¢$T+>¥ (1881`1955

` kÕÿÏwt uÛÖ‹ø£, dü÷ø£åàJe XÊgE„&ÉT) ≈£L&Ü nH˚ø£

Çã“+<äT*ï m<äTs=ÿHêï&ÉT. Ç|üŒÏø° Ç~ $ø£Ï+∫

#·ìb˛e&É+ ≈£L&Ü ‘Ó*dæ+<˚!

ô|’ ñ<ëVü≤s¡D\T y˚ ≤~ XÊg|ü]XÀ<Ûäq\˝À

ˇø£Ï, ¬s+&ÉT e÷Á‘·yT! Áø°.|üP. qT+∫ 19e X‘êã›+

<ëø± »]–q XÊg |ü]XÀ<Ûäq\T, dæ<ë∆+‘ê\T mìï

s¡ø±\ nyê+‘·sê*ï, ÁbÕD‘ê´>±*ï #·$#·÷kÕjÓ÷!

mìï n–ï |üØø£å\≈£î ì\ã&ܶjÓ÷ #Ó|üŒ&É+ ø£wüºy˚T!

BìøÏ #·ø£ÿì ñ<ëVü≤s¡D sêE ô|Ϻq |üØø£ å≈£î Ä]ÿyÓT&çdt

(Áø°.|üP.288`212 ` Á^ø˘ >∑DÏ‘·, uÛÖ‹ø£, K>√fi¯ XÊgE„&ÉT)

ì\ã&É&ÉyT. >∑DÏ‘· |æ‘êeTVüQ&ÉT>± >∑T]Ô+#·ã&ɶ á XÊgE„&ÉT uÛÖ‹ø£,

K>√fi¯ XÊÁkÕÔ˝À¢ ≈£L&Ü Ä]‘˚]Hê&ÉT.

Á^≈£î sêE #˚sTT+∫q ã+>±s¡T øÏØ≥+

dü«# ·Ã ¤y Ó T Æ+<√ ø±<√ > ∑T] Ô+#ê\ì

Ä]ÿyÓT&çdtqT ø√s¡>±, Ä øÏØ≥ dü«#·Ã¤‘·qT

m˝≤ |üØøÏå+#ê˝À eT<äq |ü&ÉT‘·T+fÒ,

ì‘·´J$‘· nqTuÛÑe+‘√ n~ ø£©Ô<äì

‘˚ ≤Ã&ÉT. ‘êqT s√E kÕïq+ #˚ùd ˙Ï

‘=Ϻ À Ä]ÿ yÓT&çdt ~–q|ü&ÉT ø=+‘·

˙s¡T ãj·TÏøÏ <=s¡¢&É+, n˝≤ <=]¢q Ï

|òüTD|ü]e÷D≤ìøÏ, ‘·q X¯Øs¡ |òüTq

|ü]e÷D≤ìøÏ düe÷qeTì, n˝≤π> Ï À

edüTÔe⁄ eTTì–q|ü&ÉT ø=+‘· ãs¡Te⁄qT (s¡∆«eTTK |”&Éq+)

ø√˝ÀŒ‘·T+<äì, n˝≤ ø√˝ÀŒsTTq ãs¡Te⁄, Ä edüTÔe⁄# ‘=\–+#·ã&çq

˙Ï Á<äe´sê•øÏ düe÷qeTì >∑T]Ô+∫, Ç<˚ dü÷Á‘êìï øÏØ≤ìï

|üØøÏå+#·&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷–+∫, ø£©Ô<äì ‘˚*Ãq ‘Ó*yÓ’q |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT

Ä]ÿyÓT&çdt. ©esY (lever), ø£|æŒ (pulley)

dü÷Á‘ê\≈£î Ä<ÛäT´&ÉT. n<ä›+‘√ dü÷s¡ øÏs¡D≤\qT

|üsêes¡Ôq+ #Ó+~+∫ X¯‘·è z&É*ï eT+&ç+∫q

dü÷Á‘·<ë]. ∫e]øÏ s√yéT »]|æq <ë&ç˝À

Ä]ÿyÓT&çdt≈£î Vü‰ì ‘·\ô|≥ºe<ä›ì s√yéTsêE

ø√]Hê dæbÕsTT\T Ä]ÿyÓT&çdtqT ≈£L&Ü e<ä\

≈£î+&Ü #·+|æy˚kÕs¡T. ‘·q Ä˝À#·q\≈£î >∑Ts¡TÔ>±

‘·q düe÷~Ûô|’ áf…qT (spear), z >=≤ºìï (cyl-

inder) >∑Ts¡TÔ\T>± ô|≤º\ì ø√s¡&É+, Äj·Tq

XÊÁd”Ôj·T <äèø£Œ<∏ëìøÏ ì<äs¡Ùq+. á <äè&ÛÉ dü+ø£\ŒyT

Äj·Tq uÛÑ÷$Tì m‹Ô #·÷|ü⁄‘êqH düyêfiófl $dæπs˝≤

#˚dæ+~.

(‘·s¡TyêsTT e#˚Ã dü+∫ø£ À)

` &܈ˆ \#·Ãj·T´ >±+&É¢,m : 9440116162

e : [email protected]

Áã÷H√

ìø√\dt

Ä]ÿyÓT&çdt

Á|üø£è‹ es¡DeTT

<ä

47 »qe] ` 2021

u≤düs¡ Á|üdüTÔ‘·+ ìs¡à Ÿ õ˝≤¢(ˇø£|ü⁄Œ&ÉT Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢)˝À

e⁄+~. u≤düs¡ ìC≤ìøÏ ˇø£ s¡T ø±<äT. ◊<äT Á>±e÷\

düeTT<ëj·T+. 1. u≤düs¡, 2. πsDTø±|ü⁄s¡+, 3. eTVü≤<ë|ü⁄s¡+, 4.

s¡‘êï|ü⁄s¡+, 5. eTsTT˝≤|ü⁄s¡+. Á|üdüTÔ‘·+ u≤düs¡, eTsTT˝≤|ü⁄s¡+

e÷Á‘·y˚T $T–* ñHêïsTT. $T–*q s¡T¢ ¬syÓq÷´ ]ø±s¡T¶˝À¢

e÷Á‘·y˚T ñHêïsTT.

u≤düs¡˝À C≤„qdüs¡dü«‹ì

yê´d ü T& É T Á| ü‹w æ º+∫q≥T ¢

# Ó| ü Œã& É T‘ · Tqï~. ø±ì, á

ÁbÕ+‘êìï ˇø£|ü⁄Œ&ÉT bÕ*+∫q

ø£]ø±fi ¯#√fi ¯ sêC … ’q ¬s+&Ée

_»®\<˚e⁄&˚ Çø£ÿ&É Ä\j·÷\qT

ì]à+∫Hê&Éì #·]Á‘ ·ø±s ¡T\T

n_ÛÁbÕj·T+. ‘êqT C…’qT&ÉT. n‘·ì

u≤e Ms¡XË ’eÁ|üeø£Ô ãdüy˚X¯«s¡T&ÉT. yê] ø±\+˝À Ms¡XË ’e

ÁbÕã\´+e\¢ »]–q C…’q+, XË’yê\ dü+|òüTs¡D\≈£î <äs¡ŒD+>±

e⁄+~ u≤düs¡. u≤düs¡ C≤„qdüs¡dü«‹ <yê\j·÷ìøÏ yÓqTø£>± ∫qï>∑T≥º

MT<ä bÕ|üVü≤πsX«sê\j·T+>± |æ\Teã& |ü⁄sê‘·q •yê\j·TeTT+~.

á <˚yê\j·÷es¡D˝Àì düÔ+uÛÑ•\\T, XÊdüqdüÔ+uÛ≤\T, •˝≤Œ\T

n˙ï yÏø£$ Á|ü‘´ø£yÓTÆq$. sêÁwüº≈£L≥T\ ø±\+ qT+∫ yeTT\yê&É

#êfi¯ó≈£î´\ es¡≈£î $$<Ûä dü+<äsꓤ\˝À

Á| ü‹w æ º+# ·ã& çq < ˚yê\j·÷\T,

≈£L\Ãã&çq, e÷s¡Ãã&çq C…’qãdü<äT\T,

Ms¡•\\T, dü‹•\\T, XÊdüHê\T,

•~∏ ≤\T πø#√≥ n>∑T|ædüTÔHêïsTT.

•~∏˝≤\j·T+: sêÁwü º≈£L≥T\

qT+∫ (n+‘·≈£îeTT+<äT ≈£L&Ü)

ø±ø£rj·TT\ <ëø£ \˝≤≥_+ã+>±

# Óø £ ÿã& çq > ∑»\ø Ï å à Çø £ ÿ& ç

•~∏\<yê\j·T|ü⁄ <ë«s¡+ MT<ä e⁄+~.

C… ’qT˝ … ’q sêÁw ü º≈ £L≥T\T ‘êeTT

ì]à+∫q >∑T&ÉT\MT<ä, XÊdüHê\MT<ä

‘êeTs¡|üP\πs≈£î\qT #ÓøÏÿ+#·&É+ ˇø£

Á|ü‘˚´ø£XË’*>± eTq+ >∑T]Ô+#·e#·TÃ. n<˚ XË’* á <˚yê\j·T+

ñ‘·Ôsê•MT<ä ø£ì|ædüTÔ+~. kÕ<Ûës¡D+>± C…’q ãdü<äT\ eTT+<äs¡

e⁄+&˚ X¯+K\‘ê‘√s¡D+, @qT>∑T\Tqï #·+Á<ä•\ Çø£ÿ&É

ø£ì|ædüTÔqï~. @ø£, Á‹≈£L≥ <˚yê\j·÷\ <˚e‘ê~ÛcÕºq |”sƒê\T

U≤∞>± ø£ì|ædüTÔHêïsTT. ¬s+&ÉT#˚‘·T\Tqï C…’q >∑D|ü‹ ãj·T≥

ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT. C…’q ìo<∏äT\T ≈£L&Ü Çø£ÿ&É ø£ì|æ+#êsTT. C…’q

>∑Ts¡T |üs¡+|üs¡qT ‘Ó*ù| C…’q düÔ+uÛÑyÓTTø£Ï e⁄+~. sêÁwüº≈£L≥T\ø±\+

HêÏ ¬s+&ÉT >∑D|ü‹$Á>∑Vü‰\T nø£ÿ&ÉTHêïsTT.

XË’e+: sêÁwüº≈£L≥T\ |æ<ä|ü #êfi¯ó≈£î´\T sê»´bÕ\q≈£î e#˚Ã

dü+~Ûø±\+˝À Ms¡XË’e+ $düÔ]+

∫+~. Ms¡XË’e⁄\T C…’qT\HÓ+<ä]H√

|üϺ |ü]e÷]Ãq≥Tº XÊdüHê\T,

Á> ∑+< ∏ ë\T # Ó| ü ⁄‘ · THêïsTT.

C…’qãdü<äT …H√ï ≈£L\Ãã&ܶsTT Ò<ë

XË’yê\j·÷\T>± e÷s¡Ãã&ܶsTT.

Çø£ÿ&É ≈£L&Ü n≤¢+Ï kÕøå±´\T

eTq≈£î \_ÛdüTÔHêïsTT. mø£ÿ&Óø£ÿ&√

ãj·T≥|ü&çe⁄qï $Á>∑Vü‰\qT á

bÕ|üVü≤πsX¯«s¡Tì ÁbÕ+>∑D+˝ÀìøÏ #˚]Ãq≥TºHêïs¡T. XË’yêìøÏ

dü+ã+~Û+∫q uÛ…’s¡e⁄&ÉT, #êeTT+&ç <˚e‘·\T, ¬s+&ÉT düeT*+>±\T

(ÁãVü≤à, $wüßí, s¡TÁ<ä uÛ≤>±\‘√), Hê>∑•˝≤Œ\T, bÕ‘·>∑sꓤ\j·÷ìøÏ

ô|+∫ ø£Ïºq s¡+>∑, eTTK eT+≥bÕ\T n>∑T|ædüTÔHêïsTT. <ä÷s¡+>±

B|üdüÔ+uÛÑyÓTTø£≥Tqï~.

Ms¡•\\T: düÔ+uÛÑ+ n&ÉT>∑Tq ˇø£ ø√&Ó<ä÷&É, ô|’q #˚‘·T\T

CÀ&ç+∫ ≈£Ls¡TÃqï uÛÑ≈£îÔsê\T, MÏô|’q

•e*+>∑+, •yês¡Ãq #düTÔqï XË’e>∑Ts¡Te⁄

ø£ì|ædüTÔqï eT÷&ÉT n+‘·düTÔ\ •˝≤Œ\Tqï

ˇø£ Ms¡•˝≤düÔ+uÛÑ+ ø£ì|ædüTÔqï~. eTs=ø£

d ü Ô+uÛ Ñ+ ≈£L&Ü XÊdüq+, eT÷&ÉT

n+‘·düTÔ\ •˝≤Œ\Tqï<. á düÔ+uÛÑ+ MT<ä

n& É T> ∑ Tq Ç< ä ›s ¡ T K& É Z< Û ës ¡ T\T

≈£îø£ÿ‘√bÕ≥T ø£ì|ædüTÔHêïs¡T. 3e eTìwæ

@<√ Äj·TT<Ûä+‘√ ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT. M]øÏ

| üø £ ÿq ø £ Ás ¡≈ £ î ‘ ·\ø Ï+< ä T\T>±

y˚˝≤&ÉBj·Tã&çq eTs=ø £ eTìwæ

e⁄Hêï&ÉT. XÊdüq+˝À @eTTqï<√ ‘Ó*ùdÔ

á •˝≤ŒìøÏ ns¡ú+ #Ó|üŒe#·TÃ. ø±ì,

>∑<ë«\≈£î düMT|ü+˝Àì |üP&É÷s¡T˝À C… ’qT\qT e~ÛdüT Ôqï

•˝≤Œ\THêïsTT. XÊdüHê\THêïsTT. Çø£ÿ&É •˝≤Œ\≈£î yêÏøÏ b˛*ø£\T

ø£ì|ædüTÔHêïsTT. Ç+<äT˝À e~Û+|üã&ÉT‘·Tqï~ C…’qT& ø±e#·TÃ. ¬s+&√

n+‘·düTÔ À ˇø£ uÛÑ≈£îÔ&ÉT Ç<ä›s¡T |ü]#ês¡≈£î\T (n|ü‡s¡dü\T)Hêïs¡T.

u≤düs¡ À C…’qãdü<äT\T,

•yê\j·÷\T, dü‹•\\T, XÊdüHê\T:

XÊdüHê\T

48 »qe] ` 2021

ô|’ n+‘·düTÔ À *+>∑+ eTT+<äs¡ ns¡Ãq #düTÔqï≥Tºqï uÛÑ≈£îÔ&ÉT, *+>∑+

yÓqø£ \>∑T&É<Ûë] (\≈£î©Xó&ÉT?) ø£ì|ædüTÔHêï&ÉT. >∑T&çeT+≥|ü+˝Àì

ˇø£ düÔ+uÛÑ+ô|’ •euÛÑ≈£îÔ&=ø£]ì #Óø±ÿs¡T.

XÊdüHê\T: nø£ÿ&ç düÔ+uÛ≤\MT<ä #ÓøÏÿq XÊdüHê\˝À 9e

X¯‘êã›|ü⁄ ‘Ó\T>∑T*|æ À 1. ÁoyÓ’X¯ ≈£î\‹\ø£... |üj·T ôdϺ, 2.

dü«dæÔÁo πs#·j·T´ ø=≥ºÁ<äeTà q÷s¡T, 3. dü«dæÔÁo _»®ø£|æŒj·T´ ø=≥ºÁ<äeTà

q÷s¡T, (4. *|æ düŒwüº+>± ø£ì|æ+#·&É+ Ò<äT) nì e⁄+~. _H√\˝À

u≤VüQã* nì nqT≈£î+≥Tqï •\Œ+ u≤VüQã*~ ø±<äT, C…’q

rs¡ ú+ø£s ¡T&ÉT XÊ+‹Hê<∏ äTì~. •\ŒbÕ<ä|”s ƒ ¡+ MT<ä ˇø£

ªyÓ’X´≈£î\‹\≈£î&ÉTµ #sTT+∫q

XÊ+‹Hê< ∏ ä Tì •\ŒeTì

sêdüTqï~. Çø£ÿ&É ≈£L&Ü ˇø£

XÊdüq+˝À yÓ’X¯ ≈£î\‹\ø£ nH˚

e÷≥ e⁄+~. >√<ëe]

ne‘·\ _H√\, Çe‘ ·\

u≤düs¡\˝Àì á XÊdüq*|ü⁄\T

πø ø±˝≤ìøÏ #Ó+~q$.

dü‹•\\T: nìï+Ï

ø£Hêï Á|ü‘˚ ø£yÓTÆq$ Çø£ÿ&É ø£ì|ædüTÔqï dü‹•\\T. ‘Ó\+>±D˝À

ns¡T<äT>± ø£ì|æ+#$ dü‹ •\\T. uÛÑs¡Ô\T Ms¡eTs¡D+ bı+~q|ü⁄&ÉT

dürdüVü≤>∑eTq+ #˚dæq Ád”Ô\≈£î, Ä‘êàVüQ‹ #˚düT≈£îqï Ád”Ô\≈£î

dü‹•\\qT ì\T|ü⁄‘·T+≤s¡T. á dü‹•\\qT ì*ù| Ä#ês¡+

eTq≈£î ø£sêí≥ø£, eTVü‰sêÁwüº, >∑T»sê‘·T\˝À m≈£îÿe>± ø£ì|ædüTÔ+~.

eTVæ≤cÕdüTs¡eT]›ì: Çø£ÿ&É ø£ì|æ+∫q nìï•˝≤Œ\ø£qï

$TqïjÓÆTq •\Œ+ sê‹>∑T+&ÉT≈£î #ÓøÏÿq eTVæ≤cÕdüTs¡eT]›ì $Á>∑Vü≤+.

#·‘·Ts¡T“¤õjÓÆTq á <˚e‘·≈£î yÓqø£ ≈£î&ç#˚‹˝À >∑+≥, m&ÉeT#˚‹˝À

X+KT e⁄HêïsTT. eTT+<ä] ¬s+&ÉT#‘·T\˝À ≈£î&ç#‹˝Àì XS\+‘√

eTVæ≤cÕdüTs¡Tì e~ÛdüTÔqï≥Tº+~. m&ÉeT#sTT <äTqïb˛‘·T s¡÷|ü+˝À

e⁄qï eTVæ≤cÕdüTs¡Tì ‘√ø£|üϺ ô|’øÏ˝≤–q≥Tº+~. m&ÉeTø±*‘√

eTVæ≤wü+ ‘·\qT ‘=øÏÿ|üϺq≥T¢qï~. Ç≥Te+Ï •\Œ+ #ê˝≤

ns¡T<Ó’q≥Te+Ï~. ‘ê+Á‹ø£|üP»\T #˚ùd yês¡T Äsê~Û+#˚

s¡÷|ü$T~. kÕ<Ûës¡DyÓTÆq eTVæ≤cÕdüTs¡eT]›ì •˝≤ŒìøÏ á $Á>∑Vü≤+

_Ûqï+>± e⁄+~.

u≤düs¡≈£î yê´dü|ü⁄] nì ù|s¡T+<äì, yê´düT&çø£ÿ&É ‘·|üdüT‡

#düT≈£î+≥T ìedæ+∫q+<äTe\¢ Ä ù|s¡T e∫Ã+<äì »Hê_ÛÁbÕj·T+.

nsTT‘ C…’q ãdü<äT*ø£ÿ&É m≈£îÿe>± e⁄+&É≥+e\¢ ãdü~ nH |æ\T|ü⁄

ªu≤düs¡µ ø±e&ÜìøÏ ≈£L&Ü neø±X¯eTT+~.

á •˝≤Œ\ìï+Ïì ‘·q πøåÁ‘·|üs¡ ≥q˝À #·÷dæ+~, bò À\T

rdæ+~ $TÁ‘·T\T u≤düs¡ yêdæ °#·sY sêyÓ÷àVü≤Hé, °#·sY e÷<ës¡|ü⁄

sêeTj·T´, uÛÑ÷bÕ\|ü*¢ >±s¡\T. yê]øÏ n_Ûq+<äq\T.

u≤düs¡-q\¢Vü≤qTe÷Hé >∑T&ç C…’q XÊdüq+:

u≤düs¡ Àì q\¢(ø±˝≤)Vü≤qTe÷Hé >∑T&ç À Ms¡>∑\T¢\ |üø£ÿq,

ˇø£eT÷\ >√&É≈£î ]–+∫ô|Ϻq XÊdüq düÔ+uÛ≤ìï ñbÕ<Ûë´j·TT&ÉT,

#·]Á‘êH˚«wæ ã\>∑+ sêyÓ÷àVü≤Hé kÕsY >∑T]Ô+#ê&ÉT. á XÊdüq+

Á>±HÓ’Ÿ sê‹düÔ+uÛÑ+ MT<ä #Óø£ÿã&ç+~. XÊdüq+ 14 |ü+≈£îÔ À¢ e⁄+~.

uÛ≤wü ø£qï&É+. *|æ ‘Ó\T>∑qï&É+. XÊdüq*|æì ãϺ á XÊdüq+

ø£fi≤´D° #êfi¯ó≈£î´\ø±\+ HêÏ~. >∑‘·+˝À u≤düs¡˝À <=]øÏq

>∑T&çdüÔ+uÛ≤\ MT<ä #Óø£ÿã&ɶ \|òüTTXÊdüHê\˝Àì *|æì b˛*e⁄+~.

XÊdüq+˝À mø£ÿ&Ü dü+. ù|s=ÿqã&É Ò<äT. ªj·TeTH˚eT kÕ«<Ûë´j·T

<Ûë´q yÓ÷HêqTcÕº(q) »|ü HeT ôVAeTdüe÷~Û dü+|üqTï&Ó’q ÁoeT‘·T

‘êeT<ä‹ÔøÏ <ë‘· sêeTkÕ«$T ‘êqT u≤düs¡ À ø£Ïº+∫q ãdü~,

#dæq á <Ûäs¡à(<ëq) XÊdüq+ Ä#·+Á<ës¡ÿ‘ês¡+ãsê\T+&+‘· es¡≈£î,

364~Hê\T ì*∫e⁄+&Ü\ì

ø√s¡T≈£îqï≥Tº>± XÊdüq+˝À

# Ó| ü Œã& É ¶~. á XÊd üq+

es¡+>∑ Ÿ õ˝≤¢ XÊdüqdü+|ü⁄Ï À

ù|Jq+. 45˝À, XÊdüq dü+K´

19, 2e u…’sêHé |ü*¢ XÊdüHêìï

b˛*e⁄+~. 2e u…’sêHé|ü*¢

XÊdüq+˝Àì ¬s+&Ée|üø£ÿ 4,5,6

|ü+≈£îÔ À¢ ªdü«dæÔ jÓTeT ìj·TeT

kÕ«<Ûë´j·T <Ûë´q yÓ÷HêqTcÕºD »|ü düe÷~Û o\ dü+|üqïs¡|üŒ

ÁoeT‘·T >∑TDùdqµ(C…’q>∑Ts¡Te⁄)≈£î <Ûësê|üPs¡«ø£+>± <ëq$T∫Ã

q≥T¢>± ù|s=ÿqã&ç+~. n+<äTe\¢ á XÊdüq $wüj·T+‘√

b˛*ø£e⁄qï u≤düs¡ XÊdüq+ ≈£L&Ü C…’qXÊdüqy˚T. u≤düs¡≈£î Ä ù|s¡T

C…’qãdü<äT\ qT+#˚ e∫Ã+~. ãdü<˚ ø±\Áø£e÷q u≤düs¡>±

e÷]b˛sTT+~. XÊdüq|ü+≈£î Ô\ øÏ+<ä Äe⁄,<ä÷&Éu§eTà\T

#ÓøÏÿe⁄HêïsTT.

u≤düs¡ q\¢(ø±˝≤)Vü≤qTe÷Hé >∑T&ç XÊdüqbÕsƒ¡+:

1. dü«dæÔ j·TeTH˚eT kÕ«<Ûë´

2. j·T <Ûë´q yÓ÷HêqT

3. cÕº(q) »|ü H˚eT ôVAeT

4. düe÷~Û dü+|üqïs¡|üŒ

5. ÁoeT‘·T ‘êeT<ä‹Ô u≤

6. düπsj·T eTTq÷ïi..

7. niTe‘·ÔHê\TÿHêe÷..

8. Vü≤πøe÷&ç<ä <äeTàXÊdü

9. q MT(&˚+)<ë~#·+Á<ës¡ÿ‘ês¡(0)

10. ãs¡ sêeTkÕ«$T...&ç ø=≥º

11. <äeTàeTìÔH˚eTì\&Ébı]

12. U≤j·TeT...ìqTïe÷&ç<ä>=

13. ø£ $*j·TTq¬s≥ºj·TT

14. eTHÓ[ ~bıdü...

` l sêyÓ÷E Vü≤s¡>√bÕ˝Ÿ,m : 99494 98698

e: [email protected]

XÊdüHê\T

<ä

49 »qe] ` 2021

kÕVæ≤r $TÁ‘·T&ÉT »j·TÁ|üø±XŸ, ‘Ó\+>±D kÕVæ≤‘· nø±&ÉMT

k»q´+‘√ ªø±e´>±q+µ ù|s¡T‘√ Á|üdæ<ä∆ ø£e⁄\‘√ ªø±e´>±q+µ

#˚sTTdüTÔHêï&ÉT. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>± 14e ªø±e´>±Hêìïµ Hê‘√

#˚sTT+#ê&ÉT. ø√s¡Tº\T, b˛©ùdºwüq¢ H˚|ü<∏ä´+‘√ H˚qT sêdæq

ªVü‰õsYôV’≤µì ø±e´>±q+ #XÊqT. á ø£$‘ê dü+|ü⁄Ï MT<ä Á|üeTTK

ø£$ mHé >√|æ Ç+&çj·÷≥T& ‘Ó\T>∑T |üÁ‹ø£ À #ê˝≤ eT+∫ yê´dü+

sêdæ Ç~ »+uÀ e÷Á‘·yT sêj·T>∑*π> ø£$‘·\T nHêï&ÉT. Ä ‘·s¡Tyê‘·

Hê´j·Tyê<ä $TÁ‘·T&ÉT ¬ø. õ‘+Á<äu≤ãT eT÷d” e÷dü|üÁ‹ø£ À #ê˝≤

eT+∫ yê´dü+ sêXÊ&ÉT.

á $wüj·÷\ì Á|ükÕÔ$+#·&ÜìøÏ ø±s¡D+ ø£$‘·«+˝À ≈£L&Ü

#·≥º+ #Ó|üŒe#êÃ? ø√s¡Tº\ì, H˚s¡Hê´j·Te´edüúì Á|ü‹_+_+#˚j·T

e#êÃ? nqï #ê˝≤ eT+~

Á|üX¯ï\øÏ »yêãT\T \_Û+

#êj·Tì kÕVæ≤r $TÁ‘·T\T

Hê‘√ nHêïs¡T. ø£$‘·«+˝À Ç<

yÓTT<äÏ~ nì ≈£L&Ü ø=+‘·

eT+~ $TÁ‘·T\T nHêïs¡T.

e# ·q ø £$‘ · «+˝À Ç~

yÓTT<äÏ~ ø±y=#·Tà ø±˙ |ü<ä

ø£$‘·«+˝À Ç~ es¡ ÀH #ê˝≤

eT+~ ø√s¡T º\ì, Hê´j·T

eT÷s¡TÔ\ì, Hê´j·Tyê<äT\ì

düŒèwædü÷Ô ø£$‘·«+ sêXÊs¡T.

$T Á‘ · T& É T õ‘ ˚+ Á< äu≤ãT

n˝≤+Ï yêÏì Hê Vü‰õsYôV’≤

|ü⁄düÔø£+ô|’ yê´dü+ sêdü÷Ô ñ<äVü≤

]+#ês¡T. n+<äT˝Àì |ü<ë´\T Ç$.

@Hê&ÉT HÓs¡>∑ì sT÷HêÏ øÏ≥T>∑ …Z

|”¢&És¡¢yê<ÛäeTT˝Ÿ ô|≈£îÿ\>∑T#·T

@Hê&ÉT HÓs¡>∑ì ˙HêÏ øÏ≥T>∑ …Z

ø√s¡T≥ rs¡T|ü⁄˝Ÿ ø=\¢\>∑T#·T

H˚Hê&ÉT HÓs¡>∑ì ˙HêÏ øÏ≥T>∑ …Z

≈£L≥ kÕø£å +ãT\T ø=\¢\>∑T#·T

H˚Hê&ÉT HÓs¡>∑ì ˙HêÏ øÏ≥T>∑ …Z

|ü<ä›]»düºs¡T˝Ÿ Á|üø£≥eT>∑T#·T

^ˆˆ #·≥ºeTT\T ø√&ÉT¢ eT]j·TT •øå±düàè‘·T\qT

b˛düTºø±s¡T¶\T ã+^\T, |ü⁄düÔø£eTT\T,

eTT+<äT ù||üs¡T¢ <äqT <Ûäq yÓTT+<äT≥≈£îHÓ

Á|üø£≥<ÛäqeT~ Ò≈£îqï düTø£eTT düTqï

N|ü⁄˝À kÕøÏåøÏ #Ó|æŒ #Ó|üŒì j·T≥T¢

‘·q πødüT s¡TEe+‘· <Ûäqs¡e\j·TT

Áø±düT˝À kÕøÏåøÏ >∑&ÉTV”≤qT>± CÒdæ

jÓT~] yê<äeTTH˚\ C≤<äs¡e\j·TT

‘·q˝À≥T¢Øj·T+<äT <äq>∑÷&ÉBj·TT#·T

q~ø±] <äj·TC≤\ q+<äe\j·TT

πødüT ¬>*Ãq jÓT&Éπ>ø£\T y˚j·TT#·T

ãVüQe÷qeTT\T H˚\ ã&Éj·Te\j·TT

^ˆˆ H√&çb˛sTT »&ç®øÏ j·T÷Vü≤ Ò<ä

≥+#·T q|üŒ\Tq≈£î y˚>∑q+|üe\j·TT

»&ç® <ä÷wæ+#·

uÛÑ÷wæ+#Ó »j·TeTTqT q<Ó

j · T q T # · T

bÕØ º\ q$Tà+∫ j·TqT

@e\j·TT

Ç~ ˇø£HêÏ ø√s¡T º\

< ä èX ¯ ´+. Ç| ü& É T ø±\+

e÷]+~. $yê<ë\T e÷]

b˛j·÷sTT. eTìwæì e+>∑Bùd

$<Ûëq+, eTìwæì ˝§+>∑rùd

$<Ûëq+ ø±˝≤qT>∑TD+>±H˚

e÷]+~.

Ç˝≤+Ï <äèXÊ´ìï H˚qT

sêdæq ø£$‘· ªˇø£ πødüT#ê\Tµ

nqï ø£$‘· À #·÷|ækÕÔqT.

n~

nqï*øÏ πødüTô|Ϻq πøùd ø±y=#·TÃ

nqï+ ô|≥º Ò<äqï eTH√e]Ô πøùd ø±y=#·TÃ

ø£≥ï+ n&ç–q πøùd ø±y=#·TÃ

ø±qTø£\T <=+>∑*+∫q πøùd ø±y=#·TÃ

‘·qTï\T ‹qï πøùd ø±y=#·TÃ

‘·ìïq πøùd ø±y=#·TÃ

ø£qTï ø=Ϻq πøùd ø±y=#·TÃ

ø£qTï |”øÏq πøùd ø±y=#·TÃ

...

@<√ ˇø£Ï

eTìwæì e+>∑ rj·T&ÜìøÏ

kÕVæ≤‘· +˝À ø√s¡Tº\T ` #·≤º\T

Vü‰JsY ôV’≤

50 »qe] ` 2021

˝§+>∑ rj·T&ÜìøÏ

düTÁ|”+ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô>± |ü<äM $s¡eTD #˚dæq »dæºdt

#·\y˚TX¯«sY á ø£$‘·« |ü⁄düÔø±ìï ‘˚~ì á ø£$‘·ì ñ<äVü≤]dü÷Ô

30.6.1997˝À z ñ‘·Ôs¡+ sêXÊs¡T. Ä ñ‘·Ôs¡+ ∫es¡ À Ç˝≤

e⁄+≥T+~.

>∑‘·yês¡+ s√E\T>± Hê J$‘·+˝À »]–q dü+|òüT≥q\‘√

#·<äe>±H˚ qqTï m≈£îÿe>± Äø£≥Tº≈£îqï ø£$‘·

ªˇø£ÿ ∫qï πødüT #ê\T

yê&ç düTìï‘·‘ê«ìï ãϺ

yê&ç eTqdüÔ‘ê«ìï ãϺ

πødüT\T ì\TkÕÔj·Tì ô|≥ºs¡T

πødüT\T ì\yê\ì ô|≥ºs¡T

πødüT\T πødüT\ ø√düy˚T

ô|&É‘ês¡T

eTìwæì e+>∑rj·T&ÜìøÏ

ô|&ÉT‘ês¡T

eTìwæì §+>∑ rj·T&ÜìøÏ

ô|&É‘ês¡Tµ

Ç<ä+‘ê m+<äT≈£î #ÓãT

‘·THêïq+fÒ #·≤ºìø° kÕVæ≤‘ê´ìøÏ

e⁄qï dü+ã+<Ûä+ #Ó|üŒ&ÜìøÏ. á

¬s+&ç+Ï > ∑T]+∫ Ä˝À∫ùdÔ

‘Ó\T>∑T˝À sê$XÊÁdæÔ, NHê<˚$,

q+~>∑+ Áø ÏcÕ ísêe⁄ õ+uÀ

>∑Ts¡TÔø=kÕÔs¡T. Ç+^¢wüß˝À #ê˝≤

eT+~ s¡#·sTT‘·\T >∑Ts¡TÔø=kÕÔs¡T.

yêfi¯fl s¡#·q\÷ >∑Ts¡TÔø=kÕÔsTT.

#ê¬s¢dt &ç¬øHé‡ sêdæq ª|æø˘ìø˘ ù||üsYµ qe\‘√ u≤≥T ø±bòÕÿ

sêdæq Á≥j·T˝Ÿ >∑Ts¡TÔø=kÕÔsTT. düsY yê\ºsY kÕÿŸ &Ük˛º$d”ÿ,

≤˝ ŸkÕ ºsTT\T > ∑ Ts ¡ T Ôø=kÕ Ôs ¡ T. u Û≤s ¡‘ ·< ˚X ¯ kÕV æ≤‘ê´ìï

>∑eTì+∫q|ü&ÉT ã+øÏyéT #·+Á<ä #·ÀbÕ<Ûë´j·T, eTDÏX¯+ø£sY

eTTK]®, |æm˝Ÿ. <˚XŸbÕ+&˚\T >∑Ts¡TÔø=kÕÔs¡T. ô|’q #Ó|æŒq ‘Ó\T>∑T

s¡#·sTT‘·\T q\T>∑Ts¡T Hê´j·Tyê<ä, Hê´j·TeT÷]Ô ñ<√´>±\‘√

dü+ã+<Ûä+ e⁄qï e´≈£îÔ\T. Mfi‚fl ø±≈£î+&Ü >∑Ts¡TÔø=#˚à eTs√ e´øÏÔ

¬øj·THéyÓ’ |ü‘·+»*. áj·Tq eè‹Ô »s¡ï*»+.

kÕVæ≤‘· +˝À Á&Üe÷ ñ+≥T+~. y˚<äq e⁄+≥T+~. ø√s¡Tº À¢

b˛©dtùdºwüq¢ À n+‘· ø£Hêï m≈£îÿe Á&Üe÷, y<äq, u≤<Ûë e⁄+≥T+~.

ø√s¡Tº À $#ês¡DøÏ $T+∫ Á&Üe÷ eTs=ø£Ï e⁄+&É<äT. me¬s’‘˚

ø√s¡TºøÏ ekÕÔs√ yêfi‚fl ‘·eT πødüTì ìs¡÷|æ+#·Tø√yê*‡ e⁄+≥T+~.

á |ü<䛋 eTq<˚X¯+˝À e⁄+~. BH˚ï ìs√~Û uÛ≤eq (Adversial

System) |ü<䛋 n+≥THêï+. á |ü<䛋˝À X¯Á‘·TuÛ≤eq m≈£îÿe>±

e⁄+≥T+~. ø£]ï $T+∫ eTs=ø£s¡T ø£<∏äì s¡+E |üϺkÕÔs¡T. _>∑Te⁄ì,

ÄdüøÏÔì πs¬ø‹ÔkÕÔsTT. ø£<∏ä\T qe\˝À¢ ≈£L&Ü Ç$ e⁄+≤sTT. ø=ìï

kÕs¡T¢ |ò”*+>¥ eT]ø=ìï kÕs¡T¢ nqTø√ì eTT–+|ü⁄ e⁄+≥T+~.

eTq+ mH√ï Á|üdæ<ä∆yÓTÆq $#ês¡D\ì #·÷dæe⁄+≤+. Ò<ë

$ì e⁄+≤+. Äs¡Tw” ‘·sê«sY πødüT $#ês¡D Ä<Ûës¡+>± Væ≤+B

dæìe÷ e∫Ã+~. n<˚ $<Ûä+>± HêHêe‹ $#ês¡D Ä<Ûës¡+>±

s¡Tk ÔyéT nqï dæìe÷ e∫Ã+~. C…dæ‡ø±˝≤˝Ÿ Vü≤‘· $#ês¡D. Ç≤¢

#Ó|ü≈£î+≥÷ b˛‘˚ mH√ï qe\\T, dæìe÷\T eTq≈£î ø£ìŒkÕÔsTT.

#ê˝≤ rs¡TŒ\T z ø£$‘·‘√, z ø£<∏ä‘√ yÓTT<ä\e⁄‘êsTT.

kÕVæ≤‘ê´ìøÏ, #·≤ºìøÏ Hs¡Hê´j·Te´edüúøÏ n$HêeuÛ≤e dü+ã+<Ûä+

ñ+~. #·≥º+ nH˚~ Á|ü»\ ø√]ø£ <ë«sê e∫Ã+~. yêfi¯flì

|ü]bÕ*+#·&ÜìøÏ ñ<›•+#·ã&ç+~. nìï XÊdüHê\T Ä $<Ûä+>±

e#êÃj·Tì nqTø√e&ÜìøÏ M Ò¢<äT. eTqwüß\ nqTuÛÑyê\ qT+∫

nqTuÛÑ÷‘·T\ qT+∫ e#˚Ã~

kÕVæ≤‘· +. á ¬s+&É÷ ≈£L&Ü

d üe÷C≤ìï ñ< ˚ ›•+∫

e∫Ãqy˚. e#˚Ãy˚. ¬s+&ç+Ï

eT<Ûä e⁄qï kÕMT|ü + Ç<˚.

kÕVæ≤‘·´+ n~ ø£<∏ä

ø±y=#·TÃ. qe\ ø±y=#·TÃ.

ø£$‘· ø±y=#·TÃ. #·≤º˝À¢ì

eT+∫H˚ ø±<äT #Ó&ÉTq÷,

n+<äT˝À e⁄qï ˝ÀbÕ\ì

#·÷|ækÕ ÔsTT. Hê´j·÷ìï

nHê´j·÷ìï m‹Ô #·÷ù|<˚

kÕV æ ≤‘ · ´+. # ·≤ º\ì

ìs ¡ «∫+# ˚ yê]ø Ï ,

yê´U≤´ì+#˚ yê]øÏ neT\T

#˚ùd yê]øÏ |ü]$T‘·T\T

e⁄+≤sTT. kÕVæ≤‘ê´ìøÏ Ä |ü]$T‘·T\T e⁄+&Ée⁄. n<˚ kÕVæ≤‘· |ü⁄

>=|üŒ<äq+.

#·≤º\‘√, #·≤º\ ù|s¡T‘√ e´≈£îÔ\ kÕ«‘·+Á‘ê´ìï Vü≤]+#˚

$<ÛëHêìï, $#ês¡D ù|s¡T‘√ e´≈£îÔ\ ùd«#·Ã¤ì ø±\sêj·T&ÜìøÏ

ø£$‘·«+˝À Á|ü‹_+_+#˚ |üìì ªVü‰JsYôV’≤µ˝À H˚qT #˚XÊqT.

πødüT\T dü+e‘·‡sê\bÕ≥T q&ÉTkÕÔsTT. yêsTT<ë\ MT<ä

yêsTT<ë\T |ü&ÉT‘·T+≤sTT. qs¡ø£ dü<äèX¯ yÓTÆq ìØø£åD.

mH√ï dü+e‘·‡sê\ Á≥j·T\H˚ •ø£åì m<äTs=ÿqï ‘·s¡Tyê‘·

sêuÀj˚T •ø£å @ bÕÏ~?

Á≥j·T˝Ò

z ô|<ä› |üìôwà+Ÿ.

`eT+>±] sêCÒ+<äsY (õ+uÀ)

m : 9440483001

e : [email protected]

Vü‰JsY ôV’≤

<ä

51 »qe] ` 2021

‘Ó\+>±D sêÁwüº+˝À n‘·´~Ûø£+>± |ü+&ç+#˚ |ü+≥\˝À

$d”Ôs¡í+ |üs¡+>± e] yÓTT<äÏkÕúq+˝À ñ+≥T+~. e]ì $$<Ûä

õ˝≤¢˝À¢ yêÏøÏ nqTyÓ’q H˚\˝À¢ kÕ>∑T#˚kÕÔs¡T. ‘Ó\+>±D˝À

Á|ü<ÛëqyÓTÆq ÄVü‰s¡|ü+≥ ø±ãϺ e]˝À n~Ûø£ ~>∑Tã&çì#˚à s¡ø±\T

yê&Éø£+˝ÀøÏ edüTÔHêïsTT. (ÄsYmHéÄsY15048, ¬ømHém+ 118,

C…õm˝Ÿ 18047)

e]ì KØ| ò t , s ¡; ø±\+˝À

kÕ>∑T#˚j·T&É+ e\q $$<Û ä s¡ø±\

N&É|”&É\T, ‘Ó>∑Tfi¯ófl Ä•+#·&É+ e\q

~>∑Tã&ÉT\T ‘·> ∑T Z≥≈£î ø±s¡DeTe⁄

‘·THêïsTT. n+<äT\q n~Ûø£ ~>∑Tã&ÉT\qT

kÕ~Û+#·&ÜìøÏ N&É|”&É\qT, ‘Ó>∑Tfi¯flqT

ìyê]+#ê*.

e]ì Ä•+#˚ |ü⁄s¡T>∑T\T, ìyês¡D:

e]ì Ä•+#˚ |ü⁄s¡T>∑T\˝À #ê˝≤

eTTK´yÓTÆq~ ªø±+&É+ ‘=\T#·T |ü⁄s¡T>∑Tµ

á |ü⁄s¡T>∑T KØ|òt eT]j·TT s¡; |ü+≥ô|’

Ä•dü÷Ô m≈£îÿe qcÕºìï ø£\T>∑CÒdüTÔ+~.

Ç~ πø|ü+≥ô|’ Ä•+#·&É+ e\q Bìì

ªyÓ÷H√bòÕ>∑dt ô|dtºµ n+≤s¡T.

á |ü⁄s¡T>∑T e] |ü+≥qT ª|æ\ø£\T

yùd <äXµ Ò<ë ª∫s¡Tbı≥º <äXµ˝À Ä•+∫

m≈£îÿe qcÕºìï ø£\T>∑CÒdüTÔ+~. |æ\ø£\T

y˚ùd <äX¯ À Ä•+∫q jÓT&É\ yÓTTe«\T

m+&çb˛‘êsTT. BìH˚ ª& Ó& éV ü ‰s Y º ‡ µ

n+≤s¡T. á yÓTTe«\qT ˝≤–‘˚ ‘˚*ø£>± &çekÕÔsTT.

á |ü⁄s¡T>∑T ∫s¡Tbı≥º <äX¯ À Ò<ë ø£+øÏ ãj·T≥≈£î e#˚Ã

<äX˝À Ä•+∫q≥¢sTT‘ ‘·j·÷s¡e⁄‘·Tqï –+»\≈£î b˛wüø±\T n+<äø£

‘ê\T –+»\T>± e÷] ª‘Ó\¢ø£+øϵ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.

ìyês¡D:

y˚dü$ ˝À‘·T <äT≈£îÿ\T #˚j·÷*.

e] Hê≥&ÜìøÏ eTT+<äT Hês¡T ø£≥º\ ø=q\qT Á‘·T+∫

HêÏq≥¢sTT‘ Ä≈£î ∫es¡uÛ≤>±qô|Ϻq >∑T&É¢qT HêXq+ #j·Te#·TÃ.

e] |ü+≥qT ø√ùd≥|ü⁄Œ&ÉT, yÓTTø£ÿ yÓTT<äfi¯fl es¡≈£î eTT+<äT

ø√dæq≥¢sTT‘˚ ‘·sê«‘· |ü+≥ô|’ Ä•+#˚ ø±+&ÉeTT ‘=\T#·T |ü⁄s¡T>∑T

ñ<Ûäè‹ì ‘·–Z+#·e#·TÃ.

á |ü⁄s¡T>∑T ìyês¡D≈£î s¡kÕj·Tìø£ eT+<äT …’q ø√¢]ô|’]bòÕdæ

2.5 $T.©. yÓ÷H√Áø√ÀbòÕdt 2. $T.©. mdæù|òŸ 1.5 Á>±ˆ ©≥s¡T

˙ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

e] ñ*¢ø√&ÉT :

á |æ\¢|ü⁄s¡T>∑T\T Á>∑T&ÉT¶ qT+&ç ãj·TÏøÏ e∫Ãq yÓ+≥H˚

ø±+&É+˝ÀøÏ #=#·TÃø=ì b˛sTT n+≈£îs¡+ e<ä› eè~∆ #Ó+<äT‘êsTT.

á |ü⁄s¡T>∑T k˛øÏq n+≈£îs¡+ Ä≈£î>± n_Ûeè~∆ #Ó+<äø£

ñ*¢ø±+&É+ e÷~] bı&Ée⁄>± >=≥º+ ≤>± e÷s¡TŒ #Ó+~ ãj·T≥≈£î

edüTÔ+~. á >=≥º+ ∫es¡ ∫qï Ä≈£î ñ

+≥T+~. Bìì ªdæ\«s¡|òü÷Ÿµ n+≤s¡T.

á |ü⁄s¡T>∑T ô|’s¡T ˝Ò‘· <äX¯˝À

Ä•+∫q≥¢sTT‘˚ |ü⁄s¡T>∑T k˛øÏq ~>∑Te

qT+&ç m≈£îÿe>± |æ\ø£\T ekÕÔsTT. á

<äTãT“\ qT+&ç ø£+≈£î\T sêe⁄.

á |ü⁄s¡T>∑T Hês¡TeT&ç qT+&ç

|æ\ø£ <äX¯ es¡≈£î |ü+≥qT Ä•+∫ qwüº

|üs¡TkÕÔsTT. ñ*¢ø√&ÉT rÁe‘· Ä\dü +>±

HêÏq e]ô|’s¡T˝À m≈£îÿe>± ñ+≥T+~.

ìyês¡D:

e] ô| ’s ¡ TqT eTT+< ä T>±

Hê≥Tø√yê*.

e] HêÏq 10`15 s√E\

‘·sê«‘· 1 mø£sê≈£î 10`12 øÏ˝À\

ø±s=“¤|üP´sêHé 3 Á>±ˆˆ >∑T[ø£\T Òø£ 5`6

øÏ˝À\ bòÕ πsŸ 10`>± >∑T[ø£\qT

y˚j·÷*.

düT&ç<√eT:

|æ\¢ ô|<ä› |ü⁄s¡T>∑T\T e] <äTãT“ yÓTT<äfi¯fløÏ nq>± ˙Ï

ô|’ uÛ≤>±q ñqï yÓTT<äfi¯fl≈£î >∑T+|ü⁄\T >∑T+|ü⁄\T>± #˚] s¡kÕìï

|”\TÃ≥ e\q yÓTTø£ÿ\T yÓTT<ä≥ |üdüT|ü⁄ s¡+>∑T˝ÀøÏ e÷] ‘·sê«‘·

düT&É\T>± m+&çb˛‘êsTT. Bìì ªVü‰|üsYãsYï ˝Òø£ düT&ç‘Ó>∑T\Tµ

n+≤s¡T.

á |ü⁄s¡T>∑T ñ<Ûäè‹ m≈£îÿe>± ñ+fÒ ô|’s¡T yÓTT‘·Ô+

m+&çb˛‘·T+~.

ìyês¡D:

düT&ç<√eTqT ìyê]+#·T≥≈£î Á|ü‹ 2 MT≥s¡¢≈£î 20

ôd+ÏMT≥s¡¢ ø±*u≤≥qT e<ä ≤*. BìH˚ ªn©¢dtµ n+≤s¡T.

‘ê≤≈£î ‘Ó>∑T\T / Væ≤kÕŒ :

Á>∑T&ÉT¶ qT+&ç ãj·T≥≈£î e∫Ãq >=+>∑[|ü⁄s¡T>∑T Ä≈£î bıs¡\

eT<Ûä ˝ÀøÏ #˚] Ä≈£î|ü#·Ãì |ü<ësêúìï >√øÏ ‹+≥T+~. Bìe\q

e]˝À e#˚à N&É |”&É\T ` ìyês¡D

e´ekÕj·T+

52 »qe] ` 2021

Ä≈£îô|’ Bs¡È#·‘·Ts¡ÁkÕø±s¡|ü⁄ #ês¡\T >∑eTì+#·e#·TÃ. |ü⁄s¡T>∑T

ñ<Ûäè‹ m≈£îÿe>± ñqï|ü&ÉT Ä≈£î\T m+&çb˛‘êsTT.

Bìe\q bı\+qT <ä÷s¡+ qT+&ç #·÷dæq≥¢sTT‘˚ düTqï+

y˚dæq≥T¢>± ø£ì|ædüTÔ+~. BìH˚ ªdüTqï|ü⁄ ‘Ó>∑T\Tµ n+≤s¡T.

ìyês¡D:

á |ü⁄s¡T>∑T Hês¡TeT&ç ≤ Ä•+∫q≥¢sTT‘ Hês¡T HêfÒ eTT+<äT

ø=q\qT Á‘·T+∫ y˚j·÷*.

s¡kÕj·Tìø£ |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT …’q yÓ÷H√ø√ÀbòÕHé 2. $T©.

ø±¢]ô|ò’]bòÕdt 2.5 $T©. ©≥s¡T ˙ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

¬s˝≤¢sê\TÃ |ü⁄s¡T>∑T / Ä]àyêsYà:

>=+>∑[|ü⁄s¡T>∑T –+»>∑Ϻ|ü&˚ <äX¯˝À ô|’s¡TqT sêÁ‹y˚fi¯˝À

Ä•+∫ ø£+≈£î\qT ø£‹Ô]+∫y˚kÕÔsTT. ø£+≈£î\T sê*b˛‘êsTT.

>=+>∑[|ü⁄s¡T>∑T\T |ü>∑Ï |üP≥ yÓTTø£ÿ yÓTT<äfi¯fl˝À |æ\ø£\

eT<Ûä <ë– sêÁ‹|üP≥ ô|’s¡Tô|’ Ä•+∫ m≈£îÿeqcÕºìï ø£\T>∑ CÒkÕÔsTT.

>=+>∑[|ü⁄s¡T>∑T\T ø£+≈£î\T ãj·T≥≈£î sêø£eTT+<äT Ä≈£î\qT

Ä•+∫ qwüº|üs¡TkÕÔsTT.

ìyês¡D:

á |ü⁄s¡T>∑T ìyês¡D ø√dü+ #ùd @ |ü<ä∆‘·T …’qq÷ kÕj·T+Á‘·+

y˚fi¯ À #˚|ü≤º*.

s¡kÕj·Tìø£ |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT …’q ø√¢]ô|ò’]bòÕdt 2.5 $T.©.,

yÓ÷H√Áø√≤bòÕdt 2.$T.©. øÏ«Hê ŸbòÕdt 2 $T.© ©≥s¡T ÏøÏ ø£*|æ

|æ∫ø±] #˚j·÷*.

Ä≈£î#·T≥Tº|ü⁄s¡T>∑T:

>=+>∑[|ü⁄s¡T>∑T Ä≈£î\qT ∫qï ∫qï eTTø£ÿ\T>± ø£‹Ô]+∫

>=≥º+˝≤>± #·T≥Tºø=ì n+<äT˝À ñ+≥T+~. á >=≥ºeTT düqïÏ

\T<ës¡+‘√ Ïô|’ ‘\T‘·÷ Áy˝≤&ÉT‘·T+~. á $<Ûä+>± |ü⁄s¡T>∑T

ˇø£ <äTãT“qT+&ç eTs=ø£ <äTãT“≈£î #˚s¡T≈£î+≥T+~.

|ü⁄s¡T>∑T\T |üÁ‘·Vü≤]‘êìï >√øÏ ‹q&É+ e\q Ä≈£î\ô|’

n&ɶ+>± #ês¡\T @s¡Œ&É‘êsTT. |ü⁄s¡T>∑T ñ<Ûäè‹ m≈£îÿe>± ñqï|ü⁄&ÉT

˙Ïô|’ ‘˚*j·÷&ÉT‘·Tqï >=≤º\qT >∑eTì+#·e#·TÃ.

ìyês¡D:

ô|’s¡T |æ\ø£ <äX˝À ñqï|ü⁄&ÉT ø=ã“]‘ê&ÉT‘√ #qT≈£î n&ɶ+>±

2`3kÕs¡T¢ ˝≤–‘˚ |ü⁄s¡T>∑T\T ÁøÏ+<ä |ü&çb˛‘êsTT. ‘·sê«‘· ˙Ïì

rdæy˚j·÷*.

|ü⁄s¡T>∑TeT+<äT …’q ø±¢]ô|ò’]bòÕdæ 2.5 $T.©., yÓ÷H√ 2 $T©

/©≥sY≈£î |æ∫ø±] #˚j·÷*.

e]ô|’ Ä•+#˚ ‘Ó>∑Tfi¯fl˝À eTTK´yÓTÆq~ n–Z ‘Ó>∑T\T.

n–Z‘Ó>∑T\T e]ô|’ eT÷&ÉT <äX¯\˝À

Ä•düTÔ+~. Hês¡TeT&ç, |æ\ø£<äX¯, yÓqTïy˚ùd

<äX¯ À Ä•+∫ qcÕºìï ø£\T>∑CÒdüTÔ+~.

©|òt u≤¢dtº, H√&ç u≤¢dtº, HÓø˘ u≤¢dtº á ª3µ

<äX˝À¢ \ø£åD≤\qT #·÷|ædüTÔ+~. yÓTT<äÏ <äX˝À

Ä≈£î\ô|’ q÷\T ø£+&Ó Äø±s¡+˝À eT#·Ã\T

@s¡Œ&É‘êsTT. ñ<Ûäè‹ m≈£îÿe>± ñqï|ü&ÉT

Ä≈£îyÓTT‘·Ô+ m+&çb˛‘·T+~. ¬s+&Ée<äX¯˝À

ø£DT|ü⁄\ e<ä› >√<ÛäTeTs¡+>∑T eT#·Ã\T @s¡Œ&ç

ø £ è•+∫b˛‘ · T+~. eT÷& Ée< äX ¯ #ê˝≤

Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq~. Ç~ ~>∑Tã&çì ‘·–ZdüTÔ+~.

|ü+≥ø√‘·≈£î e#˚à <äX¯˝À yÓqTï ∫es¡

>√<ÛäTeTs¡+>∑T eT#·Ã @s¡Œ&ç nø£ÿ&É qT+&ç ø£+øÏ

$]–b˛‘ · T+~. Bìe\q ~>∑Tã& ÉT\T

>∑D˙j·T+>± ‘·>∑TZ‘êsTT.

n–Z‘Ó>∑T\T ìyês¡D≈£î Áf…Æôd’ ¢ø£ ¢C≤‹

06.Á>±.qT |æ∫ø±] #˚j·÷*.

e]˝À Ä•+#˚ ‘Ó>∑Tfi¯flqT ìyê]+#·&ÜìøÏ $‘·ÔHê\qT

$‘ÔeTT+<äT <∏Ó’sêyéT Ò<ë ø±bÕºHé 3 Á>±ˆ7 / øÏ.Á>± $‘·ÔHê\qT

ø£*|æ $‘·ÔqX¯ó~∆ #˚j·÷*.

Bìe\q $‘·Ôq+ <ë«sê yê´|æÔ#˚+<˚ ‘Ó>∑Tfi¯flqT ìyê]+#·

e#·TÃ.

|ü+≥ô|’ Ä•+#˚ |ü⁄s¡T>∑T\qT ìyê]+#·T≥≈£î ø=ìï s¡ø±\

|ü+≥\qT |üs¡ |ü+≥>± nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü y˚j·T&É+ e\q ñ<Ûäè‹

‘·–Z+#·e#·TÃqT.

bı>±≈£î \<Ó› |ü⁄s¡T>∑T ìyês¡D≈£î ªÄeTT<ä+µ y˚düTø√yê*.

Xq>∑|ü#·Ã |üs¡T>∑T≈£î ªã+‹µì |ü‹Ô À Ò‘·<äX˝À |ü#·Ã<√eTqT

ìyê]+#·T≥≈£î ªu…+&ɵqT y˚düTø√yê*.

`≈£î\ lìyêdt, ÄsY. lìyêdt,

_.$mdt øÏs¡DY

bò Hé: 8121990380,

9441837487

e´ekÕj·T+

<ä

53 »qe] ` 2021

‘Ó\+>±D≤ ÁbÕNq •yê\j·÷\TuÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À yÓTT≥ºyÓTT<äÏ Ä\j·÷\T ‘Ó\+>±D˝À

ãj·T≥|ü&ܶsTT Hê>±s¡T®qø=+&É À, ø£ècÕíq~ ñ‘·Ôs¡ rs¡|ü⁄ q\¢eT\

n&Ée⁄˝À¢. Hê>±s¡T®qkÕ>∑sY ÁbÕC…≈£îº ø£&ÉT‘·Tqï|ü&ÉT uÛ≤s¡‘·

|ü⁄sêedüTÔXÊK Hê>±s¡T®q ø=+&É |ü]düsê˝À¢ #|üϺq ‘·e«ø±˝À¢ nHø£

•yê\j·÷\T yÓÓ\T>∑T #·÷XÊsTT. Ç$ Áø°.X¯.2e X¯‘êã›+ qT+&ç

ì]à+#·ã&ܶsTT. ¬s+&Ée X¯‘êã›+˝À ‘Ó\+>±DqT bÕ*+∫q

XÊ‘·yêVü≤qT\T ‘êeTT |üXó|ü‹ì... n+fÒ •e⁄ìï, >ö]ì... n+fÒ

bÕs¡«‹ì |üPõ+#êeTì #Ó|ü≈£îHêïs¡T. ø±ì <˚yê\j·÷\qT

ø£Ïº+#êeTì #Ó|üø√ Ò<äT.

XÊ‘·yêVü≤qT\ ‘·sê«‘·... n+fÒ Áø°.X¯.3e X¯‘êã›+˝À

‘Ó\+>±DqT bÕ*+∫q Çø屫≈£î\T <˚yê\j·÷\qT ø£Ïº+#ês¡T,

ø£Ïº+#êeTì XÊdüHê\T ≈£L&Ü y˚sTT+#ês¡T. yês¡T Hê>±s¡T®qø=+&É

|ü]düsê˝À¢ ø£Ïº+∫q •yê\j·÷˝À¢ Á|ü<ÛëqyÓTÆq$ |ü⁄wüŒuÛÑÁ<äkÕ«$T

<˚e≈£î\+ (<˚yê\j·T+), düs¡« <˚yê\j·T+ ø±>± •e |ü]yês¡

Ä\j·÷˝À¢ eTTK´yÓTÆq$ ø±]Ôπøj·T, <eùdq <yê\j·÷\T, qeÁ>∑Vü≤,

≈£îuÒπsX¯«s¡ Ä\j·÷\T.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À qBq<ë\T ñ‘·Ôs¡+ yÓ’|ü⁄ ‹]π> #√≥¢qT

yês¡D≤•‘√ düe÷qyÓTÆq |ü$Á‘· düú ≤\T>± uÛ≤$+∫ nø£ÿ&É |ü$Á‘·

•yê\j·÷\T ø£≥º&É+ nHê~>± ÄqyêsTTr>± edüTÔqï~. n˝≤

ø£ècÕíq~ Hê>±s¡T®qø=+&É <ä>∑Zs¡ ñ‘·Ôs¡+ yÓ’|ü⁄ ‹]π> #√≥ |ü⁄wüŒuÛÑÁ<ä

kÕ«$T Ä\j·T+ Ç≥Tø£\‘√ ø£≥ºã&ç+~. Bìì Çø屫≈£î sêE

mVüQe\ #ê+‘·eT÷\Tì 16e sê»´ dü+e‘·‡s¡+˝À n‘·ì uÛ≤s¡

≈£L|üqdæ], ø=&ÉT≈£î ¬s+&Ée Ms¡|ü⁄s¡Twü<ä‘·TÔ&ÉT ì]à+#ês¡T. á

Ä\j·T+ >∑s¡“¤>∑èVü≤+, 16 düÔ+uÛ≤\ eTTK eT+&É|ü+, <Ûä«» düÔ+uÛÑ+,

4 ‘√s¡D <ë«sê\‘√ ≈£L&çq ÁbÕø±s¡+... Ç˝≤ düs¡« Vü≤+>∑T\‘√

≈£L&çq dü+|üPs¡í <yê\j·T+. <X+˝À yÓTT<äÏ~. Bì |ü•ÃeT <ë«s¡+

qT+∫ ø£ècÕíqB rs¡+˝À ø£Ïºq n+<äyÓTÆq kÕïqyêÏø£≈£î <ë] y˚dæ

ñ+~.

Hê>±s¡T®qø=+&É MT<ä ø£ècÕíq~ &ÉT¶H˚ ø£Ïºq düs¡«<˚yê\j·T+

#ê˝≤ n+<äyÓTÆ+~. Ç~ ¬s+&É+‘·düTú\ Ä\j·T+. es¡<ä\qT

‘·≥Tº≈£îH˚+<äT≈£î Ç≥Tø£\‘√ m‘ÓÔÌq ns¡T>∑T ø£Ïº <ëì MT<ä Ä\j·T+

ì]à+#ês¡T. á Ä\j·T+ #ê˝≤ $XÊ\yÓTÆq eT+≥bÕìï ø£*–

ñ+&É≥+‘√ Ç~ kÕ+πø‹ø£+>± ªÁo $XÊ\µ nH˚ XË’*‘√ ‘·s¡Tyê‹

ø±\|ü⁄ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ yêdüTÔ ì|ü⁄DT\≈£î Ä<äs¡ÙÁbÕj·TyÓTÆ ì*∫+~.

qeÁ>∑Vü≤ Ä\j·T+˝À ≈£L&Ü •e⁄&˚ Á|ü<Ûëq <Ó ’e+.

Hê>±s¡T®qø=+&É À ãj·T\Œ&çq n‹ ô|<ä› <˚yê\j·T+ ≈£îuÒπsX¯«s¡

Ä\j·T+. q\¢eT\ ø=+&É\T ã+>±s¡+, eÁC≤\T, qes¡‘êï\≈£î

ì\j·÷\T ø±ãϺ yêÏì ÁbÕNq ø±\+˝À Áo |üs¡«‘·+ nì, yêÏøÏ

n~Û|ü‹ ≈£îuÒs¡T&Éì, •e ÁbÕ<Ûëq´yÓTÆq ø=+&É À¢ HÓ\ø=Hêï&ÉT ø±ãϺ

≈£îuÒπsX¯«s¡T&Éì (≈£îuÒs¡GáX¯«s¡) nHêïs¡T. ≈£îuÒπsX¯«sê\j·T+ e+<ä

düÔ+uÛ≤\ >∑T&ç. BìøÏ <äøÏåD≤q #·\¢>∑T+&É+ (<ä~düs¡dt) nH ø√Hs¡T+~.

á Ä\j·÷\‘√ bÕ≥T ø£ècÕíq~ rs¡+˝ÀH˚ eTs√ ¬s+&ÉT

•yê\j·÷\T Ä ø±\|ü⁄y˚ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢˝À s¡+>±|üPsY,

>∑÷eTø=+&É (>∑TeTà&É+) Á>±e÷\˝À ñHêïsTT. s¡+>±|üPsY <yê\j·T+

ø£s¡÷ï\T`ôV’≤<äsêu≤<é s¡Vü≤<ë] MT<ä ø£ì|æ+# 162 øÏ.MT. sêsTTøÏ

≈£î&çyÓ’|ü⁄q |òüsê¢+>∑T <ä÷s¡+˝À ø£ècÕíq~ ñ‘·Ôs¡ >∑≥Tºq ø£ìŒdüTÔ+~.

Ç~ düTe÷s¡T 2.20 MT≥s¡¢ #·‘·Ts¡Ádü yÓ’XÊ\´+‘√ ≈£L&çq >∑s¡“¤>∑èVü≤+

ø£*– 30x20x8 ôd+.MT.\ bı&Ée⁄, yÓ&É\TŒ, m‘·TÔ ø=\‘·\T >∑\

Ç≥Tø£\‘√ ì]à#·ã&ç+~.. Áø°.X¯.300 ÁbÕ+‘·+˝À. á <˚yê\j·T+

kÕ<Ûës¡D eT+#·ø£ |ü<ä∆‹˝À ì]à+∫q n~ÛcÕ˜q+ô|’q ø£≥ºã&ç+~.

ø=+&ÉHê>∑T\

|üsê´≥ø£+

54 »qe] ` 2021

Ä\j·÷ìøÏ #·T≥÷º |ü<äàã+<Ûä »>∑‹ ñ+~. eT÷\ $Á>∑Vü≤+ ˇø£

|”sƒ¡+˝À ì\u…Ϻq Äqyê\T ø£ì|ædüTÔ+~.

>∑÷eTø=+&É (>∑TeTà&É+) Á>±eT •yês¡T˝À bÕπs ô|<ä›yê>∑T

rs¡+˝À eTs√ ¬s+&ÉT <yê\j·÷\THêïsTT. ÇM Ç≥Tø£ <yê\j·÷ Ò.

‘·÷s¡TŒq ñqï <˚yê\j·T+ yÓqTø£... n+fÒ |ü•Ãe÷q eTs√

<˚yê\j·TeTT+~. á ¬s+&ç+Ï #·T≥÷º ÁbÕø±s¡eTT+~. ‘·÷s¡TŒ

<˚yê\j·÷ìøÏ eT+#·ø£ XË’*˝À n~ÛcÕ˜qeTT+~. <ëì ªø£ÏµøÏ eT÷&ÉT

|üø£ÿ˝≤ Bs¡ È #·‘·Ts¡ÁkÕø±s¡+˝À ãj·TÏøÏ bı&ÉT#·Tø=∫Ãq

ìsêàD≤\THêïsTT. ãVüQXÊ n$ uÛÑÁ<äø√cÕ˜\T ø±e#·TÃ. Ä\j·T+

#·‘·Ts¡ÁkÕø±s¡+˝À ñ+~. Ä\j·T+ áXÊq´+˝À Äes¡D <˚e‘·

|”sƒ ¡+ ñ+~. <ëì ìsêàD+˝À yê&çq Ç≥Tø£\ |ü]e÷D+

41x20.5x9 ôd+.MT\T. á ‘·÷s¡TŒ Ä\j·÷ìøÏ yÓqTø£qTqï

Ä\j·÷ìøÏ ns¡∆ eT+≥|ü+, nÁ>∑eT+≥|ü+ ≈£L&Ü ñHêïsTT. >∑s¡“¤

>∑èVü≤+˝À ñqï |”sƒ¡+˝À |ü#·Ãì

düTqï|ü⁄sêsTT *+>∑+ ñ+~. Ç~

dæ<˚∆X¯«s¡ *+>∑+ nj·TT´+≥T+~.

á Ä\j·÷ìøÏ ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢ À

ø£ècÕíq~ rs¡+˝À ñqï dæ<∆X¯«sê

\j·÷ìøÏ b˛*ø£\T+&É≥+‘√ <ëì

ìsêàD ø±\yÓT Æq Áø°.X¯.100

ÁbÕ+‘·+˝ÀH˚ á Ä\j·T+ ≈£L&Ü

ì]à+#·ã&ç ñ+≥T+~.

ô| ’q ù|s=ÿqï nìï

Ä\j·÷\÷ ø£ècÕíqB rs¡+˝ÀH˚

ñHêïsTT ø±ãϺ, á Ä\j·÷\

qT+∫ q~øÏ <ës¡T\T ≈£L&Ü

ñHêïsTT ø±ãϺ ÄHêÏ uÛÑ≈£îÔ\T

q~˝À kÕïq+ # ˚d æ e∫Ã

Ä\j·T+˝À •e*+>±ìøÏ qB »\+‘√ n_Ûùwø£+ #˚ùdyês¡ì, qB

rs¡+˝ÀH˚ Á|ükÕ<ä $‘·s¡D #˚ùdyês¡ì ns¡∆eTe⁄‘·T+~.

>∑÷eTø=+&É dæ<∆X«s¡ *+>∑+ e+Ï |ü#·Ãì (#Ûêj·T) •e*+>∑+,

q+~ ÁoXË’\ ñ‘·Ôs¡ <ë«s¡yÓTÆq ñe÷eTùV≤X¯«s¡+ <ä>∑Z] Á|ü‘ê|ü–]

ø√≥ ªeT÷\ eT\T|ü⁄µ ÁbÕ+‘·+˝À ø£ì|æ+#êsTT. Çø£ÿ&ç Ä\j·T+

ù|s¡T ≈£L&Ü dæ<∆X¯«sê\j·T+. ø±ãϺ á dæ<∆X¯«sê\j·÷ìøÏ ≈£L&Ü

Áø°.X¯.100 ÁbÕ+‘·|ü⁄ #ê]Á‘·ø£ H˚|ü<∏ä + ñ+&ç ñ+≥T+~. Çø£ÿ&É

ø£ì|æ+#˚ Ä ø±\|ü⁄ Ç≥Tø£\T á yê<äqqT ã\|üs¡TkÕÔsTT. ô|’>±

Hê>±s¡T®q ø=+&É˝Àì ≈£îuÒπsX¯«sê\j·T+ e˝…H˚ Çø£ÿ&É ≈£L&Ü

≈£îuÒπsX¯«sê\j·TeTT+~. á dæ<∆X¯«s¡, ≈£îuÒπsX¯«s¡ Ä\j·÷\ eT<Ûä

bÕs¡T‘·Tqï ñe÷eTùV≤X¯«s¡ yê>∑T rsêq >∑T|üÔ ñe÷eTùV≤X¯«s¡

Ä\j·TeTT+~. Ç|ü&ÉTqï >∑T|üÔ ñe÷eTùV≤X¯«sê\j·T+ $wüßí≈£î+&ç

sêE\ ø±\+˝À düTe÷s¡T Áø°.X¯.5e X¯‘êã›+˝À ì]à+#·ã&ç+~...

sê‹‘√. á Ä\j·T >∑s¡“¤ >∑èVü‰ìøÏ eTT+<äT ns¡∆ eT+≥|ü+, eTTK

eT+≥|ü+ ñHêïsTT.

>∑T|üÔ ñe÷eTùV≤X«s¡ Ä\j·T |ü]düsê\ qT+∫ |ü#·Ãì n&Ée⁄\

eT<Ûä qT+∫ düTe÷s¡T ˇø£Ïqïs¡ øÏ ÀMT≥s¡T <ä÷s¡+ áXÊq´+

yÓ’|ü⁄qTqï Á|ü‘ê|üs¡TÁ<ä ø√≥ yÓ’|ü⁄ ø£ sê‹ ø√≥ >√&É Á|üj·÷DÏdüTÔ+~.

Ä Á|ü‘ê|üs¡TÁ<ä ø√≥ n+#·Tq $wüßí≈£î+&ÉT\T ì]à+∫q ¬s+&ÉT

Ä\j·÷\T ˇø£<ëìø=ø£Ï |òüsê¢+>∑T <ä÷s¡+˝À ñHêïsTT. á

Á|ü‘ê|üs¡TÁ<ä ø√≥ øÏ+<ä ìs¡+»Hé cÕe* <äsêZ ñ+~. á <äsêZ≈£î

<ä>∑Zs¡>± ø√≥ ø=eTTàq ñqï <˚yê\j·T+ |üø£ÿq neãè<∏ää kÕïq

yêÏø£ ñ+~. $wüßí≈£î+&ç sêE\T ‘êeTT ‘·eT XÊdüHê˝À¢

#Ó|üø=qï≥T¢>± á kÕïq yêÏø£˝À kÕïq+ #˚dæ j·T»„ ø£s¡à\T

ìs¡«Væ≤+#˚yês¡T. á >∑T&ç eTT+<äT ø=+#Ó+ <ä÷s¡+˝À ~>∑T&ÉT u≤$

e+Ï ô|<ä› ø√H˚s¡T¢ düVü≤»yÓTÆq$ ¬s+&ÉTHêïsTT.

ø±ø £rj·TT\ ø±\+ (Áø °.X ¯.12e XÊ‘êã›+) qT+&ç

Á|ü‘ê|üs¡TÁ<äø√≥>± |æ\Teã&ÉT‘·Tqï ø√≥ Áø°.X¯.4`6 X¯‘êu≤›\˝À

$wüßí≈£î+&ÉT\≈£î sê»<Ûëì. á ø√≥≈£î HÓ’s¡T‹ eT÷\˝À eT÷&ÉT

ø Ï˝À MT≥s¡ ¢ < ä÷s¡+˝À ñe÷

eTùV≤X¯«s¡ πø åÁ‘·eTT+~. Çø£ÿ&ç

Á|ü<ÛëHê\j·÷ìøÏ ‘·÷s¡TŒq |ü\¢yX«s¡

*+>∑+ #ê˝≤ qTqT|ü⁄>±, n+<ä+>±

ñ+~. <ëìì Áø°.X¯.5e X¯‘êã›+˝À

<äøÏ åD+ qT+&ç $wüßí≈£î+&ÉT\ô|’

<ä+&Ó‹Ôq |ü\¢e⁄\T Á|ü‹wæ˜+#ês¡T.

XÁ‘·Te⁄\ *+>∑yT nø£ÿ&ÉTqï<ä+fÒ Ä

ÁbÕ+‘·|ü⁄ sêE\T $wüßí≈£î+&ÉT\T

nø£ÿ&ç Ä\j·÷\qT n_Ûeè~∆ |üs¡#·

≈£î+&Ü ñ+≤sê? $wüßí ≈£î+&ÉT\≈£î

eTT+<äTyê¬s’q Çø屫≈£î\ ø±\+˝ÀH˚

nø£ÿ&É •yê˝j·÷\T ì]à+#·ã&çq≥T¢

Ä ÁbÕ+‘·+˝À |ü]XÀ<Ûäq\T #˚dæq

|ü⁄sê‘·‘·« XÊK ]f… ÆsY ¶ ñ<√´–

&ç.j·T Ÿ.j·THé.XÊÁdæÔ sêXÊs¡T. ◊‘ ñe÷eTùV≤X«s¡+˝À Á|üdüTÔ‘·eTTqï

Á|ü<ÛëHê\j·÷ìï 14e X‘êã›+˝À <es¡ø=+&É sêE e÷<ëHêj·T≈£î&ÉT

ì]à+#ê&ÉT ø±ãϺ n+‘·≈£î eTT+<äÏ $wüßí≈£î+&ÉT\ ìsêàD≤\qT

Ç|ü&ÉT #·÷&É ÒeTT. $wüßí≈£î+&ÉT\T #˚sTT+∫q ù|..<ä› q>±sêqT

e÷Á‘·+ #·÷&Ée#·TÃ... m>∑Te eTùV≤X«s¡+˝À. ~>∑Te eTùV≤X«s¡+˝À

ø±ø£rj·TT\ kÕúìø£ kÕeT+‘·T\T Áø°.X¯.1280˝À ø£Ï º+∫q

qe*+>±\j·÷\T nH 9 XË’yê\j·÷\qT #·÷&Ée#·TÃ. ø=ìï <äXÊu≤›\

ÁøÏ‘·+ es¡≈£î Çø£ÿ&É |ü+#·*+>±\j·÷\T ≈£L&Ü ñ+&˚$. eTs√

|ü+#·*+>±\j·÷\ düeT÷Vü≤+ ñe÷eTùV≤X¯«sêìøÏ ñ‘·Ôsêq 3

øÏ.MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï ªeTe÷àsTT uÀ&É\µ MT<ä ñ+~. Ç˝≤

mH√ï XË’yê\j·÷\qT ø£Ïº+#ês¡T ø±ãϺ $wüßí≈£î+&ÉT\T ‘·eTqT‘êeTT

ª|üs¡eT eTùV≤X¯«s¡T\+µ nì #Ó|ü≈£îHêïs¡T. n+<äT≈£î ì<äs¡Ùq+>±

yês¡T ø£Ïº+∫q Ç≥Tø£ •yê\j·÷\T ñe÷eTùV≤X¯«sêìøÏ 15

øÏ ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï ª˝§~›µ˝ÀqT, 30 øÏ ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À

ñqï ªdü ÒX«s¡+µ˝ÀqT ñHêïsTT. Ç+ø± á q\¢eT\ n&Ée⁄˝À¢ eT¬sH√ï

Ä\j·÷\T ñHêïsTT. yêÏ À¢ #ê˝≤yêÏì ù|s=ÿqï Áø°.X¯.1300

#·+Á<äã+&É >∑TVü≤\T

|üsê´≥ø£+

55 »qe] ` 2021

|üsê´≥ø£+

ÁbÕ+‘·+HêÏ bÕ\Tÿs¡TøÏ k˛eTHê<ÛäTì ª|ü+&ç‘êsê<Ûä #·]Á‘·µ Á>∑+<Ûä+

Ä<Ûës¡+>± |ü]XÀ~Û+∫ >∑T]Ô+#·e#·TÃ.

$wüßí≈£î+&ÉT\ ‘=* ø±\+˝À... n+fÒ Áø°.X.4e X‘êã›+˝À

q\¢eT\ ÁbÕ+‘êìï bÕ≥©|ü⁄Á‘·+ (áHêÏ ;Vü‰sY sê»<Ûëì) sêE

düeTTÁ<ä>∑T|ü⁄Ô&ÉT »sTT+∫q≥T¢ n˝Vü‰u≤<é düÔ+uÛÑ XÊdüq+˝À ñ+~.

n‘·ì ø=&ÉT≈£î ¬s+&Ée #·+Á<ä>∑T|ü⁄Ôì ≈£L‘·Ts¡T #·+Á<ëe‹ á q\¢eT\˝À

ø=ìï <yê\j·÷\qT ø£Ïº+∫+~. yêÏ À XË’yê\j·÷\qT Ç|ü&ÉT

eTq+ ñe÷eTùV≤X«s¡+ <ä>∑Zs¡ À ñqï s¡+>±|ü⁄s¡+ •yês¡T ª#·+Á<äã+&ɵ

>∑TVü≤˝À¢ #·÷&Ée#·TÃ. ÁoXË’ ≤ìøÏ ñ‘·Ôsêq ø£ècÕíq~ m&ÉeT >∑≥TºqTqï

ª#·+Á<ä>∑T|æÔµ |ü≥ºD+˝À ≈£L&Ü ø£Ï ¬s+&ÉT •yê\j·÷\THêïsTT. Çø£ÿ&É

Á|ü‹ bÂs¡í$THêÏ ns¡∆sêÁ‹ yÓHÓï\˝À <eø£q´\T Hê≥´+ #kÕÔs¡ì

yê]ì #·÷dæqyês¡T ‘·q≈£î #ÓbÕŒs¡ì á ÁbÕ+‘· ‘·Vü≤o˝≤›s¡T düj·T´<é

>ödt ªu≤˝≤`m`ø√Vt≤ nÁe÷u≤<éµ nH ‘·q ñs¡÷› Á>∑+<∏ä+˝À 1923˝À

sêXÊs¡T. ªÇ|üŒÏø° bÂs¡í$T sêÁ‹ uÛÑj·T+‘√ n≥TyÓ’|ü⁄ #|ü\ y≥≈£î

yÓfifleTìµ Çø£ÿ&É ÁoXË’\+ ÁbÕC…≈£îº À #|ü\T |üfÒºyês¡T á yê´dü

s¡#·sTT‘·≈£î #ÓbÕŒs¡T.

ñe÷eTùV≤X¯«sêìøÏ |ü•ÃeT ~X¯ À düTe÷s¡T 15 øÏ ÀMT≥s¡¢

<ä÷s¡+˝À ñqï ø=+&ÉHê>∑T\ Á>±eT •yês¡T˝À ñqï <˚yê\j·÷\qT

≈£L&Ü yÓTT<ä≥ $wüßí≈£î+&ÉT Ò ø£Ïº+#ês¡T. á <˚yê\j·÷\T ¬s+&É÷

¬s+&ÉT ø=+&É\ô|’ ñ+&É≥+ e\¢, á <˚yê\j·T <ë«sê\≈£î ¬s+&ÉT

yÓ’|ü⁄˝≤ Hê>∑TbÕeTT\ •˝≤Œ\T #ÓøÏÿ ñ+&É≥+ e\¢ Çø£ÿ&ÉTqï Á>±e÷ìøÏ

ªø=+&ÉHê>∑T\µ nH˚ ù|s¡T e∫Ã+~. kÕúì≈£î\T Çø£ÿ&ç ∫qï ø=+&É

ô|’qTqï <˚yê\j·÷ìï ∫qï>∑≥Tº >∑T&ç nì, ô|<ä› ø=+&Éô|’qTqï

<˚yê\j·÷ìï ô|<ä›>∑≥Tº >∑T&ç nì |æ\TdüTÔHêïs¡T.

á ¬s+&ÉT <˚yê\j·÷\ <ë«s¡ã+<Ûë\ øÏ+~ uÛ≤>∑+˝À

Á|ü‘˚ ø£yÓTÆq |üPs¡í≈£î+uÛÑ •˝≤Œ\T+&É&Üìï ãϺ Ç$ $wüßí≈£î+&ÉT\

ø±˝≤ìeì #Ó|üŒe#·TÃ. á ¬s+&ÉT Ä\j·÷\≈£L <äøÏåD+ yÓ’|ü⁄ Á|ü<Ûëq

<ë«sê\T ñHêïsTT. n+fÒ á ÁbÕ+‘·|ü⁄ Á|ü<Ûëq πøåÁ‘·yÓTÆq

ñe÷eTùV≤X¯«sêìï #·÷düTÔqï≥T¢>± ñHêïsTT. ¬s+&ÉT Ä\j·÷\÷

>∑s¡“¤>∑èVü≤+, ns¡∆ eT+&É|ü+ eTTK eT+&ÉbÕ\‘√ XÀ_Û\T¢‘·THêïsTT.

∫qï>∑≥Tº Ä\j·T+˝À 16 düÔ+uÛ≤\‘√ ≈£L&çq qes¡+>∑ (‘=$Tà~

>∑<äT\) eT+≥|ü+ ñ+&É>±, ô|<ä›>∑≥Tº Ä\j·T+˝À 36 düÔ+uÛ≤\‘√

≈£L&çq 25 >∑<äT\ eT+≥|ü+ #·‘·Ts¡ÁkÕø±s¡+˝À ñ+~. á ¬s+&ÉT

<˚yê\j·÷\≈£L #·T≥÷º ÁbÕø±sê\THêïsTT. MÏ |ü]düsê˝À¢

düVü≤»dæ<ä∆yÓTÆq düs¡düT‡\T ∫qï∫qï$ ñHêïsTT. ô|<ä›>∑≥Tº •yê\j·T+

eTT+<äTqï ø√Hs¡T rsêq $wüßí≈£î+&ÉT\HêÏ \|òüTT XÊdüqyÓTTø£≥T+~.

¬s+&ÉT <yê\j·÷\ eT+≥bÕ˝À¢ ≈£Ls¡TÃì ÄHêÏ •\TŒ\ |üì‘·Hêìï

ø=ìj·÷&É≈£î+&Ü ñ+&É˝ÒeTT. ∫qï>∑≥Tº <˚yê\j·T+ sê#·ø=+&É

|ü<äàHêj·Tø£ sêE\ ø±\+˝À \ø°åà#ÓqïπøX¯yê\j·T+>± e÷] >∑‘·

eT÷&ÉT X¯‘êu≤›\ ø±\+˝À kÕúìø£ ø=+&ÉHê>∑T\ Á|üuÛÑTe⁄\ n_Ûeè~∆

ø±s¡´Áø£e÷\≈£î H√#·T≈£î+~. Ç|üŒÏ Ä\j·T <Ûäs¡àø£s¡Ô ø±¬s+#˚&ÉT

ø√<ä+&É sêe÷#ê]øÏ Ç|üŒÏø° 130 mø£sê\ e÷q´+ ñ+<ä+fÒ

Ç+ø± yÓqTø£≥ á Ä\j·T+ mìï y˚\T, \ø£å\ eT+~ •euÛÑ≈£îÔ\qT

n\]+∫+<√ ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ.

(ª‘Ó\+>±D ø=‘·Ô $Vü‰s¡ düú ≤\Tµ |ü⁄düÔø£+ qT+∫)

Á|ü‘·T\≈£î: ‘Ó\+>±D ]k˛sY‡ ôd+≥sY, #·+Á<ä+ 490, M~Û HÓ+.12,

Væ≤eTj·T‘Yq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é 29. ‘Ó\+>±D. yÓ\: s¡÷.100

` <ë´eq|ü*¢ dü‘· Hêsêj·TD,m : 94909 57078

e: [email protected]

ñe÷ eTùV≤X¯«s¡+

<ä

56 »qe] ` 2021

#ê˝≤ ø±\+ ÁøÏ‘·+ ˇø£ fiÀfl ˇø£ eTTdü ≤$&É ñ+&˚~.

ÄyÓT≈£î |ü⁄f…º&ÉT >∑÷ì ñ+&˚~. Ä eTTdü ≤$&É ¬s+&ÉT ≈£îø£ÿ\qT

ô|+#~. yêÏì *+>∑T, *≥T≈£î n+≥÷ eTT<äT›>± |æ*#~. ø£kÕ]

Ä eTTdü˝≤$&ÉøÏ ‘·q eTqTeTsê*ì #·÷&Ü\ì|æ+∫+~.

eTqTeTsê* ]øÏ yÓfi≤¢\+fÒ n&É$<ëÏ yÓfi≤¢*.

ªeTTdü*<ëìï, qHÓïeπs+ |”≈£îÿ‹+≤s¡Tµ nì ãj·T\T <]+~.

yÓfi‚fleTT+<äT ‘·q ≈£îø£ÿ\qT |æ*∫ ªªH˚qT ˝Òqì s¡T |ü≥Tº≈£î

‹s¡>∑ø£+&ç. Ç+Ï |ü≥TºH˚ ñ+&É+&çµ nì #Ó|æŒ+~. ªdüπsµ n+≥÷

*+>∑T, *≥T≈£î ‘·\÷bÕsTT.

eTTdü˝≤$&É ãj·T\T<˚]+~. ø£Ás¡b˛≥T y˚düTø=+≥÷

n&É$<ë]˝À q&Ée kÕ–+~. Hê\T>∑&ÉT>∑T\T y˚dæ+<√ Ò<√ mø£ÿ&É

qT+#√ e∫à ˇø£ qø£ÿ ÄyÓT≈£î n&ɶ+>± ì+#·T+~. qø£ÿqT#·÷dæ

eTTdü ≤$&É ˇø£ uÀdæ qe⁄« q$«+~.

ª|ü~s√E\ qT+N Äø£*‘√ qø£qø£ ≤&ç b˛‘·THêïqT. <e⁄&ÉT

|ü+|æq≥T¢ e#êÃe⁄. ìqTï ‹H˚dæ eT÷&ÉTs√E\bÕ≥T Vü‰sTT>±

ì<ä›s¡b˛‘êqTµ n+~ qø£ÿ.

eTTdü ≤$&ÉøÏ ø±fi¯fl˝À eDT≈£î |ü⁄Ϻ+~. ‘Ó*$>∑\ |òüT≥+

ø±ãϺ yÓ+≥H düs¡T›≈£î+~. ªqqTï dü]>±Z #·÷&ÉT, Hê e+À¢ #·≤≈£î

e÷+dü+ Ò<äT. –<Ó›&ÉT HÓ‘·Ôs¡T Ò<äT. qqTï ‹+fÒ ˙ Äø£* rs¡<äT.

Hê\T>∑T s√E\T z|æø£ |ü≥Tº. Hê eTqTeTsê* Ç+ÏøÏ yÓ[fl u≤>±

‹ì ã*dæ ekÕÔqT. Hê ø√dü+ Çø£ÿ&˚ ø£ìô|≥Tºø=ì ñ+&ÉT. n|ü&ÉT

qqTï ‹+<äTe⁄>±ìµ n+~.

qø£ÿ ø±ùd|ü⁄ Ä˝À∫+∫+~. ∫e]øÏ ªdüπs, ˙ e÷≥ q$Tà

ìqTï e~*ô|&ÉT‘·THêïqT. u≤>± ‹ì ã*dæ sêyê*µ n+≥÷

#Ó≥¢ ÀøÏ yÓ[fl b˛sTT+~.

ªVü≤eTàj·T´. >∑+&É+ >∑&ç∫+~µ nqTø=+≥÷ eTTdü˝≤$&É

eTT+<äT≈£î b˛kÕ–+~. ø±düÔ <ä÷s¡+ q&ç∫+<√ ˝Ò<√, ô|<ä›>±

>±+Á&çdü÷Ô ˇø£ |ü⁄* e∫Ã+~. eTTdü ≤$&Éì #·÷&É>±H˚ |ü⁄*øÏ

H√À¢ fi¯SflsêsTT. ªqs¡e÷+dü+ ‹ì Hê\T>∑T HÓ\\sTT+~. ìqTï

e<ä\qT. ø£eTà>± uÛÀ+#˚kÕÔqTµ n+~ |ü⁄*.

|ü⁄* e÷≥\T $q>±H˚ eTTdü ≤$&ÉøÏ ÁbÕD+ b˛sTTq+‘·

|üì nsTT+~. nsTT‘˚ yÓ+≥H˚ ‘˚s¡Tø=+~. ª#·÷&ÉT |ü⁄*sêC≤,

meTTø£\ b˛>∑T˝≤>∑ ñqï qqTï ‹+fÒ ˙≈£î s¡TN |üN ñ+&É<äT.

H˚qT Hê eTqTeTsê*+ÏøÏ yÓ&ÉT‘·THêïqT. nø£ÿ&É eTTbıŒ<äT› ≤

düTwüߺ>± ‹ì e+ÏøÏ ø±düÔ ø=e⁄« |üϺ+#·Tø=ì ekÕÔqT. n+<ëø±

Hê ø√dü+ Çø£ÿ&˚ y˚∫e⁄+&ÉT. n|ü&ÉT ˙≈£î H˚qT H√ÏøÏ Væ≤‘·e⁄>±

ñ+≤qTµ n+~.

ø£fifl˝À ÁbÕD≤\T ô|≥Tºø=qï Ä eTTdü ≤$&Éì #·÷XÊø£, |ü⁄*øÏ

Ä$&É e÷≥\T e#êÃsTT. ªdüπs, Çø£ÿ&˚ ˙ ø√dü+ ø±#·Tø=ì

ñ+≤qTµ n+≥÷ yÓ[fl b˛sTT+~.

ªÁã‘·T≈£î Je⁄&ܵ nqTø=+≥÷ eTTdü˝≤$&É eTT+<äT≈£î

ø£~*+~. ø£Ás¡ ‘·+‘√ yÓT*¢yÓT*¢>± q&ÉTdü÷Ô n&É$ ∫es¡øÏ

e#Ãdæ+~. ª@˝≤>√ n˝≤>∑ n&É$<ëÏ qfÒºµ nqTø=+≥÷, Äj·÷dü+

rs¡TÃø√e&ÜìøÏ ø±ùd|ü⁄ ˇø£ #Ó≥Tº ÁøÏ+<ä #·‹øÏ\|ü&ç+~.

#Ó≥TºMT+∫ ˇø£ m\T>∑Tã+Ï ÄyÓT eTT+<äTøÏ <ä÷øÏ+~.

eTTdü ≤$&Éì #·÷dü÷ÔH §≥º\T ydæ+~. ªªìqTï Ç|ü& ‹HkÕÔqTµµ

n+≥÷ ÄyÓTMT<ä |ü&ÉuÀsTT+~.

ªÄ>∑T! ‘=+<äs¡|ü&É≈£î. qqTï #·÷&ÉT m˝≤ m+&ç b˛sTT

ñHêïH√! qqTï ‹+fÒ ˙≈£î |üfi¢ H=|ü\T ‘·|üŒ Äø£* rs¡<äT. ø±düÔ

z|æø£ |ü≥Tº. n~>√ Ä ø£ì|æ+#˚<˚ Hê eTqTeTsê* s¡T. H˚qT

u≤\#Ó*$T

57 »qe] ` 2021

nø£ÿ&çπø yÓ&ÉT‘·THêïqT. nø£ÿ&É Hê\T>∑T s√E\bÕ≥T u≤>±‹ì

s¡TãT“s√\T˝≤ ‘·j·÷s¡sTT ekÕÔqT. n|ü&ÉT qqTï ‹+<äTe⁄>±ìµ

n+~ eTTdü ≤$&É.

m\T>∑Tã+&ç ø±ùd|ü⁄ ãTÁs¡ >√≈£îÿ+≥÷ Ä˝À∫+∫+~.

‘·s¡Tyê‘· eTTdü ≤$&É ø£fi¯fl˝ÀøÏ #·÷dü÷Ô ªdüπs n˝≤π> ø±˙, ø√dü+

m<äTs¡T#·÷dü÷Ô á #Ó≥TºMT<˚ ñ+≤qT. qTe⁄« eT≥T≈£î u≤>± ‹ì

ã*dæsêyê*µ n+~.

ª‘·|üŒ≈£î+&Ü ekÕÔqTµ n+≥÷ eTTdü ≤$&É n&É$ <ëÏ~.

eTqTeTsê* Ç+ÏøÏ yÓ[¢+~. nø£ÿ&É s√p $TsƒêsTT\T, ô|s¡T>∑T,

HÓsTT´ $düT>∑T $sêeT+ Ò≈£î+&Ü ‹+~. <ë+‘√ Ä$&É u≤>±

˝≤esTT+~. Ç+ø± ‹+≥÷ ≈£L#·T+fÒ |òüsƒYeTì ù|* b˛‘êHyÓ÷qì

eTTdü ≤$&ÉøÏ uÛÑj·T+ |ü≥Tºø=+~. n+<äTπø ªÇVü≤ H˚qT e÷ s¡T

b˛‘êqT. Ç+‘·˝≤e⁄ X¯Øsêìï yÓ÷düTø=+≥÷ q&Ée˝ÒqT.

<=s¡T¢ø=+≥÷ b˛‘êqT. nsTT‘˚ ‘√e˝À Hê ø√dü+ m\T>∑T ã+Ï,

|ü⁄*, qø£ÿ Äe⁄sêe⁄s¡T eT+≥÷

m<äTs¡T#·÷düTÔHêïsTT. @<√ ˇø£

<ëì H√À¢ |ü&ç #êeø£ ‘·|üŒ<äTµ

n+≥÷ eTTdü˝≤$&É ø£fi¯ ¢˙fi¯ó ¢

ô|≥Tºø=+~.

qTe⁄« u…+>∑ ô|≥Tºø√≈£î.

ìqTï MT s¡T πøåeT+>± #˚πsÃ

|üP∫ Hê~µ n+~ eTqTeTsê\T.

‘·s¡yê‘· Ä ne÷àsTT n&É$

˝À+∫ ø£ sêø£ådæ kıs¡ø±j·T ãTÁs¡qT ‘Ó|æŒ+∫+~. eTTdü ≤$&ÉqT

<ë+À¢ |ü&ÉTø√eT+~. Ä$&É øÏ+<ëMT<ë|ü&ç m˝≤>∑sTT‘˚H˚+, Ä

kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ À Ç]øÏ+~. ‘√e˝À ‹q&ÜìøÏ Çìï Á<ëø£å|üfi¯ó¢ Ä

kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ À ô|Ϻ+~ eTqTeTsê\T. ‘·s¡yê‘· <ëìeT÷‹

eT+<äbÕÏ ã≥º‘√ eT÷ùddæ+~. Ä ãTÁs¡qT n&É$ n+#·T≈£î

<=]¢+#·T≈£î+≥÷ yÓ[fl+~. nø£ÿ&É <ëìï >∑Ϻ>± ø£ ‘ê|ü⁄ ‘·ìï+~.

yÓ+≥H Ä ãTÁs¡ >∑Tq>∑Tq <=s¡T¢ø=+≥÷ n&É$ ‘√e˝À b˛kÕ–+~.

<=s¡÷¢ <=s¡÷¢ kıs¡ø±j·TãTÁsê

‘√e+‘ê ˙<˚ kıs¡ø±j·TãTÁsê

Á<ëø£å\T ‹+≤ kıs¡ø±j·TãTÁsê

–+»\T kÕÔ kıs¡ø±j·TãTÁsê

Ç+ÏøÏ #πsqT eTTdü©›

u≤>± ã*dæq eTTdü©›

nì bÕ&ÉTø=+≥÷ Ä eTTdü˝≤$&É kıs¡ø±j·T ãTÁs¡˝À

<=s¡T¢ø=+≥÷ b˛kÕ–+~. ø=+‘·<ä÷s¡+ b˛>±H˚ eTTdü ≤$&É ø√dü+

Äã>± m<äT#·T#·÷düTÔqï m\T>∑Tã+Ï m<äTs¡sTT+~. <ëìøÏ

eTTdü ≤$&É ø£ì|æ+#· Ò<äT. ø±˙ <=s¡T¢≈£î+≥÷ b˛‘·Tqï kıs¡ø±j·T

ãTÁs¡ø£ì|æ+∫+~. kıs¡ø±j·T ãTÁs¡qT Ä|æ n≥÷ Ç≥÷ <=]¢+∫+~.

@MT ø£ì|æ+#· Ò<äT. eTTdü ≤$&É bÕ≥ eT≥T≈£î $ì|æ+∫+~. u≤>±

ã*dæq eTTdü*› Ç+ÏøÏ b˛sTT+<äì $ì|æ+#·>±H˚ m\T>∑Tã+ÏøÏ

mø£ÿ&É Òì ø√|ü+ e∫Ã+~. Ä ø√|ü+‘√ kıs¡ø±j·T ãTÁs¡qT kÕ∫

ˇø£ÿ ‘·qTï ‘·ìï+~. yÓ+≥H˚ kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ <=s¡T¢≈£î+≥÷

eTT+<äT≈£î b˛sTT+~.

n˝≤ kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ <=s¡T¢≈£î+≥÷ b˛‘·÷H ñ+~. Ç+‘· À

Vü≤sƒê‘·TÔ>± |ü⁄*e∫à kıs¡ø±j·T ãTÁs¡≈£î m<äTs¡T>± ì+#·Tì <ëìï

Ä|æ+~. |ü⁄*øÏ bÕ≥ $ì|æk Ô+~. ø±˙ eTìwæ ø£ì|æ+#·≥+ Ò<äT.

eTTdü*› Ç+ÏøÏ #]+~ nì $q>±H ø√|ü+‘√ >∑Ϻ>± >±+Á&ç+∫+~.

ªá |üìøÏsêì kıs¡ø±j·T ãTÁs¡Hê¬ø+<äT≈£îµ nì <ëìï ã\+>±

ˇø£ÿ ‘·qTï ‘·ìï+~. kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ y˚>∑+>± <=s¡T¢≈£î+≥÷

eTT+<äT≈£î b˛sTT+~.

ªÇVü≤ s¡T <ä>∑ Zs¡|ü&É ¶fÒµ nì Vü‰sTT>± ì≥÷º]Ã+~

eTTdü ≤$&É. Ç+‘· À qø£ÿ e∫à kıs¡ø±j·T ãTÁs¡≈£î m<äTs¡T>±

ì+#·T+~. bÕ≥qT n~ ÁX¯<ä∆>±$+~. eTìwæ ø√dü+ n≥÷ Ç≥÷

#·÷dæ+~. mø£ÿ&Ü ø£ì|æ+#· Ò<äT. ªÄ eTTdü*› á kıs¡ø±j·T ãTÁs¡ ÀH

<ëø=ÿì ñ+≥T+~. Á|ü|ü+#·+

˝Àì õ‘·TÔ\˙ï ‘Ó*dæq Hêπø

Àø£sê Ç<ë›eTqT ø=+À+~µ

nqTø=+≥÷ Ä kıs¡j·÷ ãTÁs¡qT

>√fi¯fl‘√^øÏ, |üfi¯fl‘√|”øÏ |ü>∑\

>=Ϻ+~. <ë+‘√ Ä ãTÁs¡˝À

ñqï eTTdü˝≤$&ÉøÏ ãj·T≥≈£î

sêø£ ‘·|üŒ Ò<äT.

ªã˝Ò ã*XÊe⁄. ìqTï

#·÷düTÔ+fÒ H√s¡T ] b˛‘√+~. ÇVü≤Hê ø£qTï ø£|æŒbÕ]b˛ Òe⁄.

ììï|ü&˚ ‹+≤qTµ n+≥÷ eTTdü ≤$&É MT<ä |ü&ç+~.

eTTdü ≤$&É ÁbÕD+ MT<ä ÄXe<äT\T≈£î+~. m˝≤>√ ‘·+≤\T

|ü&ç >=+‘·T ô|>∑T\TÃø=ì qø£ÿ‘√ Ç˝≤ n+~ ªqqTï qTe⁄« ìπøå|ü+>±

‹qe#·TÃ. ndü\T H˚qT n+<äTπø>± e∫Ã+~. nsTT‘˚ ˇø£ÿ eTq$.

#·#˚ÃeTT+<äT <Ó’eÁbÕs¡úq #˚düTø=ì #·∫Ãb˛e&É+ e÷ Ä#ês¡+.

ˇø£ÿkÕ] Hê Çwüº<Ó’yêìï ÁbÕ]ú+#·T≈£î+≤qTµµ.

ªdüπs, @ <e⁄DÏí ‘·\T#·T≈£î+≤y√ sTTwüº+. n<<√ ‘=+<äs¡>±

ø±˙µ n+~ qø£ÿ.

eTTdü˝≤$&É qø£ÿ≈£î ø=+#Ó+ <ä÷s¡+>± yÓ[¢+~. ø£fi¯ófl

eT÷düT≈£î+~.

ªª*+>∑÷, *≥T≈£L sês¡+&û

MT neTàqT rdüT≈£îb˛s¡+&ûµµ

n+≥÷ >∑Ϻ>± bÕ&ç+~. Ä bÕ≥ *+>∑T, *≥T≈£î\≈£î

$ì|æ+∫+~. n$ ;Ûø£s¡+>± ns¡Tdü÷Ô ø£åD≤\MT<ä eTTdü ≤$&É

<ä>∑Zs¡≈£î e#êÃsTT. yêÏì #·÷dü÷ÔH qø£ÿ Vü≤&É*b˛sTT+~. ÁbÕD≤\T

ns¡#‹˝À ô|≥Tº≈£îì bÕ]b˛sTT+~. eTTdü ≤$&É *+>∑T, *≥T≈£î\qT

Áù|eT>± <äT$«+~.

`#Í<ä]

u≤\#Ó*$T

<ä

58 »qe] ` 2021

|ü⁄düÔø£ |ü]#·j·T+

CHILDREN'S WORLDEditor : Geeta MenonPublished : Children's WorldCopies Available with :Nehru House, 4 Bahadur Shah, ZafarMarg, New Delhi - 110002.Ph : 23316970-74e-mail: [email protected] : childrensbooktrust.com

Short Stories of Kaloji Narayana RaoTranslated by : ElanaagaPublished : Kaloji Fondation, WarangalCopies Available with : Elanaaga, 73,Nakshatra Colony, Balapur, ViaKeshavagiri, Hyderabad - 500005.V.R.Vidyarthi, H.No.2-7-1083,Kanakadurga Colony, Waddepally,Hanmakonda, Warangal-506370and All other Main book Shops

BIRDS OF INDIAPakistan, Nepla, Bhutan, Srilanka, Bangladesh

Writers : Bikram Grewal, Sumit Sen,Sarwandeep Singh, Nikhil Devasar,Garima BatiaIntroduction by :

TIM AND CAROL INSKIPPCopies Available with :

Om Books International

BIRDS AND MAMMALS OF INDIA(VERSION 2.0)wwf-India, Hyderabad OfficeH.No.1-2-238/42, Plot No.21, SBHColony, Domalguda, Gaganmahal,Hyderabad Study Circle Lane,Hyderabad-500029www.wwfindia.org

Excel India (News Magazine)Editor : Rama Krishna SangemPrice : Rs. 20Copies Available with :Flat No. GI, Surabhi Heaven Apts,H.No.2-2.10/A/, Opp. OU Gate, DDColony, Hyderabad - 500 007Ph : 92463 64326email : [email protected]

PALNNERS (NEWS LETTER)

Edited By : Prof. Dr. Ashok KumarPrice : Rs. 100Copies Available with :4-A, Ring Road I.P.Estate,NewDelhi-110002.Ph : 23702452, 23702454web: www.itpi.org.in

|ü⁄Hêdü

dü+bÕ<ä≈£î\T : e÷$T&ç Vü≤]ø£èwüí

Á|ü#·Ts¡D : ‘Ó\+>±D kÕVæ≤‘· nø±&É$T

yÓ\ : s¡÷. 25

Á|ü‘·T\≈£î : ø£fi≤uÛÑeHé s¡M+Á<äuÛ≤s¡‹, ôV’≤<äsêu≤<é

` 500 004. bò Hé : 040`29703142

ªdü+|ü<ä düèwæº ø£s¡Ô\Tµ mes¡T?

s¡#·q : s¡+>∑Hêj·Tø£eTà

yÓ\ : s¡÷. 40

Á|ü‘·T\≈£î : ns¡TD≤ |ü_¢wæ+>¥ Vü≤Ödt,

@\÷s¡T s√&ÉT¶, $»j·Tyê&É ` 520 002

bò Hé : 9440630378

ø±\+ H˚]Œq bÕsƒ¡+ (ø£<∏ë dü+|ü⁄Ï)

s¡#·q : •s¡+XËϺ ø±+‘êsêe⁄

yÓ\ : s¡÷. 100

Á|ü‘·T\≈£î : Ç+.HÓ+.1`1`177, eTeT‘·\ø√yÓ\,

lìyêdü|ü⁄s¡+ ø±\˙, uÛÑÁ<ëÁ~ ø=‘·Ô>∑÷&Ó+.

bò Hé : 9849890322, 63000 25783.

‘Ó\T>∑T sêÁcÕº Àì Á|üeTTK |ü⁄düÔø±\ cÕ|ü⁄˝À¢

>±E ¬sø£ÿ\ ‘·÷˙>∑ (ø£$‘·«+)

s¡#·q : kÕ+ãeT÷]Ô \+&É

yÓ\ : s¡÷. 120

Á|ü‘·T\≈£î : 1`557, Ç+~sê Ád”ºŸ,

e+≈£î\÷s¡T ` 532219, lø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢

Ç+ø± nìï Á|üeTTK |ü⁄düÔø£ πø+Á<ë\T

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢

<ä[‘·T\T ` e÷qe Vü≤≈£îÿ\T

s¡#·q : |æ. u≤\»+>∑j·T´

Á|ü#·Ts¡D : bÕ\eT÷s¡T n<Ûä j·Tq y˚~ø£

yÓ\ : s¡÷. 100

Á|ü‘·T\≈£î : Ç+.HÓ+.11`152/4, Ä<äs¡Ùq>∑sY,

yÓ ÀdæÏ dü÷ÿ Ÿ m<äTs¡T>±, n#·Ã+ù|≥, Hê>∑sYø£s¡÷ï Ÿ.

bò Hé : 9440324794. Á|üeTTK |ü⁄düÔø£ πø+Á<ë\˝À

ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢ kÕVæ≤‘· #·]Á‘·

s¡#·q : &܈ˆ $. Á‹y˚DÏ

Á|ü#·Ts¡D : ‘Ó\+>±D kÕVæ≤‘· nø±&É$T

yÓ\ : s¡÷. 50

Á|ü‘·T\≈£î : ø£fi≤uÛÑeHé, s¡M+Á<äuÛ≤s¡‹ ÁbÕ+>∑D+,

ôV’≤<äsêu≤<é . bò Hé : 040`29703142