JonshtTolgoiEIA Batmunkh Final

[Year]

Sambuu

[Type the company name]

[Pick the date]

[2009 он]

БАЙГАЛЬ ОРЧÈÍÄ НӨЛӨӨЛӨХ БАЙДЛЫН ҮНЭЛГЭЭНИЙ

“ЭНВАЙРОН” ХХК

“ЗЦБЭ” ХХК-ийн хэрэгжүүлэх “Жоншт толгойн хайлуур жоншны ордыг ашиглах” төслийн байгаль орчинд

нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

“ЗЦБЭ” ХХК-ийн хэрэгжүүлэх “Жоншт толгойн хайлуур жоншны ордыг ашиглах” төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ОРШИЛ..................................................................................................................................1НЭГ. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ..................................................................................2

1.1. Төслийн нэр............................................................................................................21.2. Төслийн дугаар.......................................................................................................21.3. Төслийн зорилго.....................................................................................................21.4. Төслийн эцсийн бүтээгдэхүүн..............................................................................21.5. Төслийг хэрэгжүүлэгч...........................................................................................21.6. Төслийн байршил...................................................................................................21.7. Төслийн товч тодорхойлолт..................................................................................31.8. Зам харилцаа...........................................................................................................31.9. Төслийн хээрэгжүүлэх хугацаа.............................................................................3

ХОЁР. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТ............................................................................52.1. Хөрөнгө оруулалт..................................................................................................52.2. Байгалийн баялаг ашигласны төлбөр болон бусад хураамж.............................52.3. Байгаль орчныг хамгаалах арга хэмжээний зардал............................................52.4. Ажилагсдын цалингийн сангийн тооцоо.............................................................62.5. Шатах тослох материалын зардал........................................................................72.6. Өрөмдлөг тэсэлгээний материал..........................................................................72.7. Бэхэлгээний материалын зардал...........................................................................72.8. Үндсэн хөрөнгө......................................................................................................72.9. Ашиглалтын зардлын тооцоо...............................................................................82.10. Эдийн засгийн үр ашгийн тооцоо.........................................................................9

ГУРАВ. ТӨСЛИЙН ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ................................................................103.1. Уурхай дах тоног төхөөрөмжийн иж бүрдэл....................................................103.2. Уурхайн гадаад тээвэр.........................................................................................103.3. Хүдэр олборлолтын ажлын технологи...............................................................103.4. Төслийн байгууламжийн хэсгүүд.......................................................................113.5. Төсөлд ашиглах үндсэн болон нэмэлт тоног төхөөрөмж.................................11

3.5.1. Гэрэлтүүлэг...................................................................................................113.5.2. Эрчим хүчний хангамж................................................................................12

ДӨРӨВ. ЗАВСРЫН БҮТЭЭГДЭХҮҮН...........................................................................134.1. Хатуу хог хаягдал.................................................................................................134.2. Шингэн хаягдал....................................................................................................134.3. Бусад хог хаягдал.................................................................................................13

ТАВ. ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖИХ НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН СУУРЬ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ....145.1. Цаг уур, уур амьсгалын үндсэн үзүүлэлт..........................................................145.2. Агаарын чанарын үндсэн үзүүлэлт....................................................................145.3. Гадаргын усны нөөц, чанар, горим....................................................................175.4. Газар доорхи усны нөөц, чанар, горим..............................................................185.5. Хөрсний төлөв байдал, төрлийн тархац, чанар.................................................205.6. Цэвдэгшил, цэвдэгшлийн тархац, төлөв байдал...............................................255.7. Геологи..................................................................................................................265.8. Гидрогеологи........................................................................................................265.9. Ашигт малтмал.....................................................................................................265.10. Уул зүй, хотгор гүдгэр.........................................................................................275.11. Газар эдэлбэрийн байдал.....................................................................................27

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК


5.12. Газрын гадаргын элэгдэл, эвдрэлийн байдал....................................................275.13. Ургамлын төрөл зүйл...........................................................................................27

5.13.1. Дэнж, дэвсэг, тэгш талын ургамалжил...................................................295.13.2. Худаг, сайрын ургамалжил......................................................................29

5.14. Ойн бүрхэвч, төрөл..............................................................................................295.15. Амьтны аймаг.......................................................................................................295.16. Төсөл хэрэгжих нутгийн түүх соёл, төслийн онцлогтой уялдсан бусад асуудал.............................................................................................................................315.17. Дуу чимээ, чичиргээ............................................................................................31

ЗУРГАА. НИЙГМИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД.......................................................................326.1. Ажиллах хүчний нөөц.........................................................................................326.2. Ажилагсадын хөдөлмөр хамгаалал, эрүүл ахуйн аюулгүй ажиллагаанд тавигдах ерөнхий шаардлагууд:....................................................................................336.3. Галын аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа.......................................................346.4. Нөлөөлөлд өртөгчид............................................................................................356.5. Төсөл хэрэгжих, ашиглах үеийн олон нийтийн санал бодол...........................35

ДОЛОО. ТӨСЛИЙН БОЛЗОШГҮЙ БОЛОН ГОЛ СӨРӨГ НӨЛӨӨЛӨЛ....................377.1. Төслийн нөлөөллийг тодорхойлоход баримталсан арга, зарчим....................377.2. Òºñëèéí ãîë ñºðºã íºëººëºë........................................................................................39

7.2.1. Õºðñ................................................................................................................397.2.2. Усны хэрэглээ, усан орчинд........................................................................407.2.3. Ургамалæилò.................................................................................................417.2.4. Амьтны аéмагт..............................................................................................417.2.5. Àãààð îð÷èíд.............................................................................................417.3.1. Ерөнхий зөвлөмж..............................................................................................437.3.2. Хөрс....................................................................................................................447.3.3. Усны хэрэглээ, усан орчинд............................................................................447.3.4. Ургамал..............................................................................................................457.3.5. Ан амьтан...........................................................................................................457.3.6. Хог хаягдлыг зайлуулах...................................................................................45

7.4. Àøèãò ìàëòìàë îëáîðëîõ, áîëîâñðóóëàõàä ¿¿ñýõ õîõèðëûí ýêîëîãè-ýäèéí çàñãèéí ¿íýëãýý..............................................................................................................................48

НАЙМ. УУРХАЙН НӨХӨН СЭРГЭЭЛТ, ХААЛТ........................................................54ЕС. БОЛЗОШГҮЙ АЮУЛ, ОСОЛ....................................................................................58

9.1. Замын аваар, осол....................................................................................................589.2. Гал түймэр................................................................................................................589.3. Газар хөдлөлт...........................................................................................................599.4. Халдварт өвчин тархах............................................................................................599.5 Тэсрэх бодисын нөлөөлөл.......................................................................................59

АРАВ. БАЙГАЛЬ ОРЧИНД НӨЛӨӨЛӨХ БАЙДЛЫН ҮНЭЛГЭЭНИЙ ДҮГНЭЛТ. 61АРВАН НЭГ. ТӨСӨЛД ХАМААРАХ ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИН............................62АРВАН ХОЁР. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ........................73АРВАН ГУРАВ. ОРЧНЫ ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР......................79АШИГЛАСАН ХЭВЛЭЛИЙН ЖАГСААЛТ...................................................................81



ХҮСНЭГТИЙН ЖАГСААЛТ

Хүснэгт 1. Төслийн хэрэгжүүлэх хугацаа............................................................................Хүснэгт 2. Бүтээгдэхүүн гаргалт...........................................................................................Хүснэгт 3. Байгалийн баялаг ашигласны төлбөр болон бусад хураамж...........................Хүснэгт 4. Нөхөн сэргээлтийн зардал..................................................................................Хүснэгт 5. Жоншт толгой ордын уурхайн цалингийн сан.................................................Хүснэгт 6. Шатах тослох материалын зардал......................................................................Хүснэгт 7. Өрөмдлөг тэсэлгээний материал.......................................................................Хүснэгт 8. Бэхэлгээний материалын зардал........................................................................Хүснэгт 9. Үндсэн хөрөнгө....................................................................................................Хүснэгт 10. Ашиглалтын зардлын тооцоо...........................................................................Хүснэгт 11. Эдийн засгийн үр ашгийн тооцоо....................................................................Хүснэгт 12. Машин тоног төхөөрөмж..................................................................................Хүснэгт 13. Цахилгаан эрчим хүчний тооцоо......................................................................Хүснэгт 14. Агаарын температурын сарын дундаж............................................................Хүснэгт 15. Хур тунадсын олон жилийн дундаж................................................................Хүснэгт 16. Салхины дундаж хурд сараар...........................................................................Хүснэгт 17. Салхины чиглэл, салхигүй үеийн давтагдал...................................................Хүснэгт 18. Жоншт тойгой орчмын хөрсний химийн үндсэн шинж.................................Хүснэгт 19. Хөрсний механик бүрэлдэхүүн........................................................................Хүснэгт 20. Хөрсөн дэх элс, тоос, шаврын харьцаа............................................................Хүснэгт 21. Жоншт толгойн лицензийн талбайн ургамлын зүйлийн бүрдэл...................Хүснэгт 22. Уурхайн ажиллагсад..........................................................................................Хүснэгт 24. Асуулт хариулт..................................................................................................Хүснэгт 25. Болзошгүй нөлөөллийг магадлан жагсаах аргаар судалсан байдал.............Хүснэгт 26. Төслийн өмнөх болон дараах үеийн байгаль орчны төлөв байдлын болзошгүй нөлөөллийг нэгтгэсэн үнэлгээ............................................................................Хүснэгт 27. Нөлөөллийн хамрах хүрээ, эрчим, хугацаа.....................................................Хүснэгт 39. Нөхөн сэргээх ажлын төсөв..............................................................................Хүснэгт 28. Монгол улс дахь сайжруулсан зам*.................................................................Хүснэгт 29. Ус ашигласны төлбөрийн хувь, хэмжээ......................................................54Хүснэгт 30. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах, нөхөн төлбөр хийх чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ.......................................................................................................Хүснэгт 31. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах, нөхөн төлбөр хийх чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ.......................................................................................................Хүснэгт 32. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах, нөхөн төлбөр хийх чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ.......................................................................................................Хүснэгт 33. Бохирдлын эх үүсвэр Хүснэгт 34. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах, нөхөн төлбөр хийх чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ



ЗУРИЙН ЖАГСААЛТ

Зураг 1. Жоншт толгой орчмын сансрын зургийг 3D байдлаар харуулсан зураг..........2Зураг 2. Дорноговь аймгийн Айраг сумын Жоншт толгойн байршлын зураг................2Зураг 3. Агаарын температурын олон жилийн дундаж..................................................15Зураг 4.агаарын даралт, гпа...............................................................................................15Зураг 5. Салхины чиглэл....................................................................................................17Зураг 6. Жоншт толгойн ордын 3 биетийн хойгуур (1), зүүн талаар (2) өнгөрдөг хуурай судаг........................................................................................................................17Зураг 7. 1 дүгээр биет дээр олборлолт явагдсан байдал.................................................18Зураг 8. 2 дугаар биет дээр олборлолт явагдсанаас харахад ус илэрч болзошгүй байдал ажиглагдав..............................................................................................................19Зураг 9. Хөрс газарзүйн мужлалт......................................................................................20Зураг 10. Хөрс: Нимгэн сайр чулуурхаг цайвар хүрэн...................................................21Зураг 11. Хөрс: Дарагдмал үетэй, сайр чулуурхаг цайвар хүрэн...................................22Зураг 12. Хөрс: Сайр чулуурхаг цайвар хүрэн /толгодын/.............................................22Зураг 13. Хөрс: Сайр чулуурхаг цайвар хүрэн.................................................................23Зураг 14. Жоншт толгой орчмын ерөнхий төлөв байдал...............................................28Зураг 15. Дэнж, дэвсэг, тэгш талын ургамалжил.............................................................29Зураг 16. Худаг, сайрын ургамалжил...............................................................................29Зураг 17.Зэрэгцүүлэн жиших график................................................................................39Зураг 18.Хөрсний төлөв.....................................................................................................40Зураг 19. Ястын худаг........................................................................................................41Зураг 20. Халдваргүйжүүлэх бохирын системийн схем зураг ......................................46Зураг 21. Бохир ус цэвэрлэх байгууламж.........................................................................46Зураг 22. Бохир ус цэвэрлэх байгууламж.........................................................................46Зураг 23. Ус шингээх талбайн схем .................................................................................47Зураг 24. Æîíøò òîëãîéí óóðõàéí íºõºí ñýðãýýëòèéí çóðàã....................................................57



ХАВСРАЛТЫН ЖАГСААЛТ

1. Байгаль орчны яамны ерөнхий үнэлгээний дүгнэлт2. ЗЦБЭ ХХК-ний улсын бүртгэлийн гэрчилгээ3. Ашигт малтмал ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл4. Усны химийн шинжилгээний тодорхойлолтууд



ОРШИЛ

Хайлуур жонш нь Монгол улсын эрдэс баялгийн дотор ихээхэн жин эзэлдэг, манай орны үйлдвэр аж ахуй, иргэдийн чухал хэрэгцээний байгалийн эрдэс баялаг юм. Манай оронд нүүрсний уурхайнууд олноор ажиллаж байгаа бөгөөд тэдний нэг нь Дорноговь аймгийн Айраг сумын нутагт орших Жоншт толгойн уурхай юм.

Байгаль орчны үнэлгээ, төслийн зөвлөх ЭНВАЙРОН ХХК нь “Жоншт толгойн хайлуур жоншны ордыг ашиглах” төслийг хэрэгжүүлэх “ЗЦБЭ” ХХК-тай хийсэн гэрээний дагуу байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний (БОНБНҮ) тайланг боловсрууллаа.

Жоншны уурхайн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан нь нийт 13 бүлэг, төслийн болзошгүй болон гол сөрөг нөлөөллийг бууруулах арга хэмжээний зөвлөмж, байгаль орчныг хамгаалах төлөвлөгөө, орчны хяналт шинжилгээний хөтөлбөр, хавсралт зэргийг агуулсан 82 хуудастай, 22 зураг, 39 хүснэгттэй болно.

Энэхүү үнэлгээг хийхэд манай компанийн мэргэжилтнүүд, тухайлбал гидрогеологич доктор, профессор Н. Жадамбаа, гидрогеологич, доктор, профессор М.Алей, хөрс судлаач, доктор Н.Нямсамбуу, ургамал судлаач, магистер Цолмон, “Энвайрон” ХХК-ийн захирал Н.Эрдэнэсайхан, экологич Т.Одонтуяа, компьютерийн системийн инженер Э. Батмөнх, Газарзүйн мэдээллийн системийн инженер Б. Элбэгсайхан нар оролцсон болно.

ЭНВАЙРОН ХХК 1


НЭГ. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ

1.1. Төслийн нэрЖоншт толгойн хайлуур жоншны ордыг ашиглах

1.2. Төслийн дугаар: 2008/А 191

1.3. Төслийн зорилгоЖоншт толгойн жоншны ордыг ашиглах

1.4. Төслийн эцсийн бүтээгдэхүүнДунджаар 55 %-ийн /CаF2/ агуулгатай 87.55 мян.тн жонш. Бүтээгдэхүүнээ ТЗ-ын Айраг өртөө хүртэл тээвэрлэнэ.

1.5. Төслийг хэрэгжүүлэгч “ЗЦБЭ” ХХКУлсын бүртгэлийн дугаар: 9011009027Регистер: 5030102Захирал: Д.Цэрэнханд, Утас: 99107058, 99119346, 99146405Хаяг: УБ, БЗД, 9-р хороо, Шар хадны 55-780 тоот

1.6. Төслийн байршилДорноговь аймгийн Айраг сумын нутагт орших Жоншт толгойн 14111А

лицензийн 38 га талбайд хэрэгжинэ. УБ хотоос зүүн тийш 360, сумын төвөөс баруун урагш 25 орчим км зайд байрлана. Хайгуулын ажил хийх судалгааны талбай нь L-49-75 хавтгайд орших ба доорхи солбицолуудаар тодорхойлогдоно.

1. 109007’10” 45040’00” 4. 109007’25” 45040’08”2. 109007’10” 45040’25” 5. 109007’50” 45040’08”3. 109007’25” 45040’25” 6. 109007’50” 45040’00”


Зураг 2. Дорноговь аймгийн Айраг сумын Жоншт толгойн

байршлын зураг

Зураг 1. Жоншт толгой орчмын сансрын зургийг 3D

байдлаар харуулсан зураг


1.7. Төслийн товч тодорхойлолтТус ордын нөөцийг Ашигт малтмал, газрын тосны хэрэг эрхлэх газрын дарга

Ж.Билэгсайхан 2008 оны 6 дугаар сарын 25-ны өдрийн 312 дугаар тушаалаар улсын бүртгэлд авсан. Энэхүү бүртгэлээр тус ордын нөөц нь В зэрэглэлээр 66.33 мянган тонн С зэрэглэлээр 21.22 мянган тонн буюу нийт 87.55 мянган тонн гэжээ.

Хайлуур жоншны уурхайн жилийн хүчин чадлыг жилд 32.5 мян.тн байхаар ТЭЗҮ-д тусгасан байна.

1.8. Зам харилцааТөсөл хэрэгжих нутаг дэвсгэр нь зам харилцааны тааламжтай нөхцөлд оршдог.

Талбайн төв хэсгээр Чойр өртөө, Сайншанд хоттой, Даланжаргалан мөн зүүн хойд хэсгээр Бор-Өндөр сумтай тус тус холбосон төмөр замтай. Авто замын сүлжээ сайн хөгжсөн, өндөр хүчдэлийн шугам дайран өнгөрдөг дэд бүэц сайтай нутаг.Талбайн хувьд зөвхөн шороон замаар суурин газруудтай холбогдох бөгөөд хамгийн ойр орших суурин нь Айрагийн уулын үйлдвэрийн бааз буюу сумын төв бөгөөд хоорондох зай нь 25 км байна.

1.9. Төслийн хээрэгжүүлэх хугацаа Уурхайн нь бүтэн жилээр үйлдвэрлэл явуулна. 7 хоногт 5 өдөр, уурхайн нийт

хугацаа 3.5 жил.

Хүснэгт 1. Төслийн хэрэгжүүлэх хугацааАжиллах хугацаа Нэгж хугацаа

Жилийн ажлын хоног хоног 220 Цэвэр ажиллах хоног (жилд) өдөр 260 Ээлжийн тоо ээлж 2 Ээлжийн үргэлжлэх хугацаа цаг 7Ажлын ээлж хон 520Ажлын цаг хон 3080

1.10. Төслийн хүчин чадалЖоншт толгойн ордын хувьд гар аргаар баяжуулан гарах баяжмалын нийт авалт- 85.14 % буюу технологийн хаягдал 14.86 %-иар авсан байна.

Хүснэгт 2. Бүтээгдэхүүн гаргалт

ОлборлолтБаяжуулалт

Технологийн хаягдал БаяжмалАгуулга

%Хүдэр,

тнCaF2 %

Хүдэр, тн

CaF2 %Хүдэр,

тнCaF2

33.88 85383 28928 14.86 12688 4299 55 44780 24629

1.11. Жоншт толгой орчимд хэрэгжиж буй бусад төсөлДорноговь аймгийн эдийн засгийн гол түлхүүр нь жонш олборлолт болон хөдөө

аж ахуй бөгөөд ганц нэгээр ажиллаж буй хайлуур жонш олборлогч зэргийг эс



тооцвол үйлдвэрлэлийн аргаар хайлуур жонш олборлож буй Айрагийн уулын үйлдвэрээс өөр томоохон хэмжээний үйлдвэр аж ахуй томоохон суурин газар

үгүй болно. Зам харилцаа, дэд бүтэц харьцангуй сайн хөгжсөн, янз бүрийн хэмжээгээр жонш олборлолт хийгдэж байгаа энэ бүс нутагт ашигт малтмалын олборлолт явуулахад нэн тохиромжтой.


JonshtTolgoiEIA Batmunkh Final

Documents