Jezu eten - jezuieten.org · Jezuïeten 4.54 zomer 2018 Jezuïeten 5.54 zomer 2018 t dan uc-en h de de is lang aan-en. delijkheid enen. en. en indivi-tie-eit. e puzzel-elt dan e t

nr. 5

4 | z

omer

201

8A

fgif

teka

ntoo

r 300

0 Le

uven

1 *

Erke

nnin

gsnu

mm

er P

0045

83

Jezuïeten

2

J e z u ï e t e n n r . 5 4 z o m e r 2 0 1 8

3


Colofon

Jezuïeten is een uitgave van de regio European Low

Countries van de Sociëteit

van Jezus.H

et verschijnt viermaal per jaar en is

bedoeld voor familieleden, vrienden,

weldoeners en geïnteresseerden.

Giften:

Het blad is in principe gratis.

Giften zijn altijd w

elkom.

Vermeldt a.u.b. uw

postadres.

Voor Nederland:

Stichting St. Claverbond, H

eyendaalseweg 290

6525 SM N

ijmegen

IBAN

: NL85IN

GB 0000 828 228

BIC: ING

BNL2A

Voor Vlaanderenvzw

Sint-Jan Berchmanssem

inarie Koninginnelaan 1411030 BRU

SSELIBA

N: BE02 4352 0547 1140

BIC: KREDBEBB

Mededeling: tijdschrift Jezuïeten

Redactie:K

arin Benoist, Guido D

ierickx SJ, W

alter Fabri SJ, Eduard Kimm

an SJ,Carola Lexm

ond-Kiepe en Jan Stuyt SJ.

Adres voor N

ederland:Carola Lexm

ond-Kiepep/

a Heyendaalsew

eg 2906525 SM

Nijm

egeninfo.elc@

jezuieten.orgtel. 024-3529152/

3529154 A

dres voor Vlaanderen:W

alter Fabri SJKoninginnelaan 141 1030 BRU

SSELw

[email protected]

tel: 02.20 50 158

Abonnem

entenadministratie:

Voor Nederland:

lexmond.elc@

jezuieten.org

Voor Vlaanderen:m

arc.vannieuwenhove@

jesuits.net

ISSN 0167-2967

Verantwoordelijk uitgever:

Jan Stuyt SJ Prinsstraat 17B-2000 A

ntwerpen

België

Op de voorpagina:

Gezelligheid tijdens de

maaltijd (Sint-Jozef C

ollege in Turnhout).

INH

OU

DSO

PGA

VE

CO

LLEGE IN

DE K

IJK

ER – Verbondenheid: het leven op internaat in

de 21ste eeuw

– Philip Brinckm

an ....................................... 3

INSPIR

EREN

DE M

ENSEN

– Paus Franciscus als vernieuwer – Eduard Kim

man SJ .. 5

KO

RTE B

ERIC

HTEN

.....................................................9

AC

TUA

LITEITEN – A

ls een kind… D

e kracht van Godly Play – Katie Velghe .....

14 Ignatiaanse fietsretraite. O

p de fiets met G

od – H

ilde Van Linden .........

16

WER

ELDW

IJD

– Bisschop Johan B

onny bezocht Syrië – Mgr. Johan B

onny ......18

IN M

EMO

RIA

M – Theo van Eijk SJ, Evert Stagge SJ .........................

21

AC

TUA

LITEITEN – Privacyverklaring van Jezuïeten, kw

artaalblad van de jezuïeten in N

ederland en Vlaanderen ...............................22

JEZUÏET IN

OPLEID

ING

– Thomas K

lein SJ – Thomas Klein SJ .................23

BOEK

EN – Portretten van sociale spiritualiteit – H

erman W

esterink e.a. ......... 25

AC

TIVITEITEN

........................................................ 26

VOO

RWO

ORD

Zonnige dagen in april en mei doen ons uitkijken naar de

zomer.

Num

mer 54 van JEZU

ÏETEN zet u op w

eg. Daarin gaat

bisschop Johan Bonny (Antwerpen) op steunend bezoek in

Syrië. Eduard Kimm

an kijkt naar paus Franciscus als ‘vernieuw

er’. Wie nog nooit over G

odly Play gehoord heeft, kan via Katie Velghe m

eer vernemen. G

a je graag mee op

fietsretraite? Schrijf vlug in. Wie nu al aan het nieuw

e schooljaar denkt, kan niet naast het artikel van Philip Brinckm

an. Thom

as Klein legde ondertussen zijn eerste geloften af.D

e gekende rubrieken zijn niet vergeten.Bij deze gelegenheid w

ensen wij W

ard Biemans bijzonder

te danken. Hij verzorgde jaren lang de coördinatie van ons

blad en ontving andere opdrachten binnen onze jezuïetenregio. W

e zijn Ward heel dankbaar voor zijn w

erk. D

at ons tijdschrift net en op tijd bij u lezer op tafel lag is m

ede aan hem te danken. Karin Benoist van het Platform

ignatiaanse spiritualiteit nam

zijn taak over. Ook Jan Stuyt

kwam

de redactie versterken. Welkom

. Zonnige zom

er!

Het internaatlandschap in Vlaanderen is vrij divers

en dat is maar goed ook. M

eestal sluit een internaat nauw

aan bij de schoolomgeving. Som

mige inter-

naten zetten sterk in op zorg en opvang, anderen op structuur, studie-ondersteuning of leren sam

en-leven. O

p die manier hebben ouders een zekere

keuzevrijheid. Eén ding is duidelijk: weinig kinderen

worden nog verplicht om

op internaat te komen. O

p

internaat komen is pure luxe op voorw

aarde dat de jongere er de voordelen van ziet en bereid is om

de nadelen te verdragen.

Bewuste keuze

Als jongeren zich op het internaat van het Sint-

Jozefcollege aanmelden, doen ze dit m

eestal om

enkele specifieke redenen. Een grote groep, vooral

Verbondenheid: het leven op internaat in de 21 ste eeuw

COLLEG

E IN D

E KIJKER

“We w

eten niet waar w

e als ouder gefaald hebben, maar onze tiener

wil op internaat”. Zo kom

en somm

ige ouders hun kind op internaat aanm

elden. In Nederland bestaan ze niet m

eer, in Vlaanderen zijn er nog m

eer dan honderd.

t


4


5

meisjes, kiest heel bew

ust voor het samenleven m

et vrienden en vriendinnen. Veel jongens gaan dan w

eer voor de sportmogelijkheden en voor de struc-

tuur. Samen sporten, studeren, een actie op poten

zetten… voeden hun hang naar avontuurlijkheid.

Een aantal onder hen beseft heel goed dat ze zich teveel laten afleiden en dat ze baat hebben bij de vastgelegde, stille (!) studiem

omenten dankzij de

sturende ogen van een studiemeester. Structuur is

op internaat belangrijk, maar opvoeden is al lang

meer dan een tiener in een m

aatschappelijk aan-vaard keurslijf dw

ingen.

Identiteit en verantwoordelijkheid

Maar een internaat kan nog zoveel m

eer betekenen. Je leert er iem

and worden in dienst van anderen.

Door nauw

met elkaar sam

en te leven, kan je leren dat verbondenheid een groter goed is dan indivi-dualism

e. Dit is niet eenvoudig, zeker niet voor tie-

ners die constant op zoek zijn naar hun identiteit. W

e proberen het belang van deze zoektocht op te roepen door de w

orstelende intern één enkel puzzel-stukje te geven gekoppeld aan een vraag: “W

at stelt dat blauw

e stukje voor?” Gissend krijgen w

e dan antw

oorden als de zee, of de lucht… W

anneer we

de tiener een tiental stukjes geven, zien ze dat het blauw

e stukje een onderdeeltje is van een blauwe

deur. Je vormt je identiteit in relatie m

et anderen. O

p internaat is dit niet anders. Je komt jezelf op het

spoor in verbondenheid. Voor veel jongeren die uit kleine gezinnen kom

en, voor een aantal die opge-groeid zijn m

et veel applaus en met egosterretjes als

rolmodel, gaat m

et vallen en opstaan een nieuwe

wereld open.

Natuurlijk kan een internaat nog een aantal ande-

re leemtes opvullen. W

e leven in een informatie-

samenleving. W

e worden bestookt door nieuw

s, feiten, feitjes en m

eningen. Een internaat kan hier het verschil m

aken. Je leert er niet alleen informatie

omzetten in kennis en inzicht krijgen in het leren.

Het internaat w

il ook aanzetten tot zelfregulerend leren: een planning leren opstellen en je eraan hou-den, m

aar ook je afsluiten van stoorzenders. Een aantal jongeren geraakt im

mers verstrikt in het

bombardem

ent van informatie en infotainm

ent. H

et wordt steeds duidelijker dat je hen beter ver-

plicht om even uit de inform

atieratrace te stappen. Internen w

ordt geleerd om op een verantw

oorde-lijke m

anier om te gaan m

et hun smartphone, voor

velen hun persoonlijke Heilige G

raal. Het toestel

mag in de gem

eenschappelijke internaatruimtes

niet gebruikt worden en zelfs niet zichtbaar zijn.

Tijdens de studietijd en voor het slapengaan wordt

het toestel in bewaring gegeven. H

et loont: veel internen getuigen dat ze zich beter kunnen focus-sen en dieper slapen.

Tot slot: een internaat staat of valt met de geest en

de geestdrift van de studiemeesters, de rolm

odellen w

aarnaar tieners kunnen opkijken en waartegen ze

zich zelfs kunnen afzetten. Ook dat geeft diepte.

Opvoeders kunnen slagen in hun opzet om

dat ze geloven in de groeikracht van jongeren. Ze w

eten uit ervaring dat terugkoppeling pas echt w

erkt als er een klim

aat van bevestiging en beloning aan-w

ezig is. Ook een tikkeltje hum

or is belangrijk voor de noodzakelijke deblokkering. D

e ware opvoeders

beschikken daarenboven over een rotsvast geloof, noem

het hoop, dat het ‘goed’ komt, ook als het

moeilijk loopt. D

it is geen naïef vertrouwen. H

et is een oervertrouw

en in het wezen van de schepping.

Een opvoeder die dit mysterie uitstraalt, is als een

dansende ster die licht en ruimte schenkt.

Philip Brinckm

an Internaatsdirecteur, Sint-Jozefcollege, Turnhout

In de loop der eeuwen w

erden mannen m

et een uit-eenlopende achtergrond tot paus gekozen: zij had-den belangrijke connecties binnen het Rom

einse rijk of, later, de Rom

einse adel, of zij hadden ervaring opgedaan m

et het besturen van een groot bisdom.

Somm

igen waren m

onnik en abt geweest, of fran-

ciscaan, dominicaan of karm

eliet en hadden als m

agister, professor of prior hun orde gediend. Paus G

regorius XVI was de laatste ordesgeestelijke op

de stoel van Petrus. Sinds 1846 waren de pausen

afkomstig uit de diocesane clerus. D

e verkiezing op 13 m

aart 2013 van een vrij onbekende jezuïet uit Buenos A

ires tot bisschop van Rome en daarm

ee

tot paus van de Rooms-K

atholieke Kerk was een sig-

naal tot verandering: in de manier w

aarop een paus zich als bestuurder opstelt, in de m

anier waarop hij

denkt over zielzorg en leefregels uitvaardigt voor de gew

one gelovigen, en ten slotte veranderingen in de sociale boodschap van de Kerk voor iedereen.

Vernieuwing van de Rom

einse curie Vanaf het m

oment dat de bisschop van Rom

e ook verantw

oordelijkheden kreeg buiten de diocesane grenzen, w

as hij aangewezen op steun van buitenaf:

leken, diakens, monniken en later de bedelorden. D

e ondersteuning van het leeram

bt was eeuw

enlang

INSPIREREN

DE M

ENSEN

Paus Franciscus als vernieuwer



67

een vanzelfsprekende taak voor dominicanen en

andere ordesgeestelijken. De ondersteuning bij de

uitoefening van het bestuursambt van de paus w

erd geleverd door Rom

einse leken en Italiaanse geestelij-ken. Pius XI en Pius XII benadrukten in hun am

bt de relatie van Kerk en Staat: daarvoor w

aren er, onder andere, diplom

atieke betrekkingen, toespraken en encyclieken. A

lles was geconcentreerd op de paus die

met behulp van een kardinaal-staatssecretaris alle

touwtjes in handen hield zoals een oude m

onarch. H

ij had specialisten nodig bij de uitoefening van zijn am

bt: diplomaten, edellieden, secretarissen en tekst-

schrijvers. Voor de laatste twee categorieën w

erden religieuzen, en vaak jezuïeten, ingezet.

Halverw

ege de vorige eeuw w

erd de curie bekriti-seerd. H

ervorming van de Rom

einse curie werd het

hoofdpijndossier van elke paus die aantrad na de Tw

eede Wereldoorlog. Paus Paulus VI heeft ingrij-

pende hervormingen doorgevoerd en paus Joannes

Paulus II heeft nieuwe instellingen opgericht, m

aar het w

einig veranderingsgezinde bestuursapparaat bleef een probleem

.

Door

verschillende pausen

werd

de oplossing

gezocht in het internationaliseren van de top van elk departem

ent. De sam

enwerking onderling tus-

sen niet-Italiaanse kardinaal-prefecten is verre van eenvoudig. O

nder het pontificaat van Joannes Pau-lus II w

erden Poolse clerici wat vaker benoem

d in de lagere rangen. In die jaren breidde de curie uit en w

erd er gezocht naar capabele medew

erkers voor de nieuw

e diensten: zo kwam

en er vanzelf ook m

eer religieuzen in de lagere rangen van de curie-departem

enten. Als er af en toe een pater prefect

werd van een departem

ent, zoals een eeuw geleden

de Nederlandse redem

ptorist Willem

van Rossum,

later de Belgische scheutist Jan Pieter Schotte of de D

uitse jezuïet Augustin Bea, dan w

as dat op grond van persoonlijke verdiensten en niet op grond van een voortdurende, institutionele ondersteuning door de betreffende orde of congregatie.

Hoe is dat nu onder de jezuïet paus Franciscus?

Haalt hij ineens veel jezuïeten naar Rom

e? Naar-

mate m

ensen ouder worden, kunnen ze m

oeilijker w

ennen aan nieuwe, vreem

de medew

erkers. Recen-te pausen, zoals Paulus VI of Joannes Paulus II,

verlieten zich in de laatste tien jaar van hun leven op vertrouw

de medew

erkers. Dat is niet fundam

en-teel anders bij paus Franciscus. Zijn keuze tussen w

ereldheren, religieuzen of leken wijkt nauw

elijks af van het beleid van zijn voorgangers. H

ij bevoor-deelt geen religieuzen, in het bijzonder jezuïeten, bij benoem

ingen op leidinggevende posten. Dat pater

Louis Ladaria, een Spaanse jezuïet, nu prefect is van de C

ongregatie voor de Geloofsleer is niet zo

uitzonderlijk in het licht van zijn lidmaatschap van

de Internationale Theologencomm

issie sinds 1992, en van andere posities in de Rom

einse curie. Zo zijn er andere voorbeelden te noem

en. Als er van een

voorkeur sprake is, dan is dat, ook in de lijn van paus Joannes Paulus II, het aantrekken door paus Fran-ciscus van m

edewerkers afkom

stig uit de nieuwe

bewegingen w

aarin priesters, leken en soms hele

families sam

enwerken: Focolare (opgericht 1943),

Com

unione e Liberazione (1954) of Sant’Egidio (1968). D

eze bewegingen zijn in Italië ontstaan en

sindsdien wereldw

ijd gegroeid. Overigens is het niet

ongewoon dat pausen zich prettig voelen bij pas

opgerichte bewegingen: bijvoorbeeld Paulus VI bij

de pinksterbeweging.

Een groot punt maakt paus Franciscus van de ver-

nieuwing van het financiële beleid van het Vati-

caan. Een nieuw curie-departem

ent werd opgericht,

maar deze vernieuw

ing liep in 2017 vast door het aftreden

van de

leidinggevende personen:

kar-dinaal Pell m

oest tijdelijk ontheven worden van

zijn functie, omdat hij terug naar A

ustralië moest

wegens een rechtszaak; dr. Libero M

ilone (67), oud-voorzitter van de accounting firm

a Deloitte &

Tou-che, Italia, stapte na tw

ee jaar eigener beweging

op uit onvrede met de slechte sam

enwerking van

curie-medew

erkers. Het opm

aken van de jaarreke-ning m

ag dan wel ontstaan zijn in het Italië van de

Renaissance, maar in het Italië van nu is het een

schimm

ige praktijk, want Italiaanse ondernem

in-gen nem

en hun jaarrekening vaak niet voldoende serieus. H

et Vaticaan heeft hier de cultuur niet mee.

Paus en bisschoppenH

oe krijgt deze paus de meer dan 4.000 bisschop-

pen mee in een nieuw

pastoraal elan? Dat kan door

reizen te maken, m

aar een bezoek is vooral een publieksgebeurtenis en nauw

elijks een gelegen-

heid om eens goed m

et de landelijke bisschoppen-conferentie te praten. Joannes Paulus II en Bene-dictus XVI lieten w

einig manoeuvreerruim

te voor deze conferenties. Paus Franciscus is geïnteresseerd in de regionale of continentale conferenties. In sep-tem

ber 2017 bezocht paus Franciscus Colom

bia. Hij

gaf een audiëntie aan het dagelijks bestuur van de C

ELAM

(Latijns-Am

erikaanse Bisschoppenconfe-rentie). D

e paus gaf geen beleidslijnen maar bena-

drukte het persoonlijke geloofsleven. Hij herinnerde

de bisschoppen aan de CELA

M-bijeenkom

st in Rio de Janeiro (2013) w

aar hij sprak over de verleiding om

het evangelie te ideologiseren. Opnieuw

bena-drukte Franciscus dat G

od niet tot ons spreekt als een notaris of als een clericus m

aar als een vader tot zijn kind. H

et evangelie is geen programm

a voor sociale actie, voor een bureaucratisch kerkgenoot-schap of een succesvolle religieuze ondernem

ing, m

aar ze is de gemeenschap van de volgelingen van

Jezus. De paus benadrukte nabijheid en ontm

oe-ting: daar w

erkt God m

ee en daar moeten w

ij het ook m

ee doen. In Christus is G

od tot ons gekomen.

In Christus ontm

oet Hij ons.

Het Tw

eede Vaticaans Concilie stelde dat een paus

in collegialiteit zijn ambt uitoefent. Paus Paulus VI

riep de bisschoppensynode in leven: in oktober dit jaar kom

t die weer bijeen. Zo’n nieuw

e beleidsin-stantie heeft tijd nodig om

zich te bewijzen. D

at gebeurde ook m

et de gekozen volksvertegenwoor-

diging in heel Europa in de negentiende eeuw.

Koningschap en pausdom veranderen door zulke

inspraakorganen, want ze verliezen bevoegdheden

maar kunnen in (m

oreel) gezag toenemen. Paus

Paulus VI publiceerde in 1975 voor het eerst een post-synodale exhortatie Evangelii nuntiandi na de derde gew

one Synodezitting in het najaar van 1974. Paus Joannes Paulus II heeft system

atisch post-synodale

apostolische exhortaties

gepubli-ceerd: een sam

envatting van de discussies met een

afrondend en persoonlijke standpunt van de paus. Paus Franciscus begon m

et een exhortatie Evangelii gaudium

(2013) over de discussies van de laatste bisschoppensynode onder leiding van paus Bene-dictus XVI. In 2016 publiceerde hij A

moris laetitia

(De vreugde van de liefde), als afsluiting van de

synode over het gezin (2015).

De sociale boodschap van de Kerk

Toen de Industriële Revolutie in Europa grote soci-ale spanningen veroorzaakte, genaam

d de ‘Sociale K

westie’, kw

am paus Leo XIII onverw

achts in 1891

Paus Franciscus en Eduard Kim

man SJ

© SERVIZIO FOTOGRAFICO DE “L’O.R.”

KO

RTE BERICHTEN


9


8

AM

STERDAM

XaveriushuisBen Frie, editor van w

ebmagazine Ignis, m

eldt dat w

e, nu wij in A

msterdam

steeds meer Vlaam

s horen praten, kunnen zeggen dat Ignis m

edio mei ‘een

nieuw kleedje’ krijgt. H

oofdredacteur Rick Timm

er-m

ans is er druk mee, en m

ede dankzij hem kunnen

we bij de tijd blijven. *

In de Krijtbergkerk w

ordt in

overleg m

et het

Utrechts

Catharijneconvent

gewerkt aan verbetering van de ontvangst van de

vele museale bezoekers. W

e werken steeds m

eer sam

en met de binnenstadparochie. *

We begon-

nen met een onderscheidingsproces over onze rol

in de binnenstad. Velen weten ons te vinden voor

persoonlijke begeleiding, en onze inbreng met de

ignatiaanse spiritualiteit in de stad blijft niet onop-gem

erkt. * Ben w

as als overste van de zusters van het H

. Hart betrokken bij de verkoop van het

klooster van de zusters in Rosmalen, dat nu een

goede bestemm

ing krijgt als opvangcentrum voor

jongeren met psychische problem

en.* Toon Suffys voelt zich goed in A

msterdam

. Hij vindt A

mster-

damm

ers open mensen, die graag onm

iddellijk en zonder om

wegen voor hun m

ening uitkomen. Tot

nog toe kreeg hij positieve kritiek. Dat voelt w

el goed. H

ij heeft een elektrische fiets gekocht, een geschenk van de G

entse parochies. Om

dat hij niet lui w

ou zijn, startte hij het fietsen met m

inimum

ondersteuning.

Om

dat dit

zo m

oeizaam

ging, begon hij zich vragen te stellen over zijn fysieke con-ditie, totdat hij de ondersteuning w

at verhoogde. Toen reed de fiets als vanzelf, zonder m

oeite 20 km

per uur. Toen hij vervolgens de ondersteuning w

ilde verlagen, ontdekte hij dat de ‘ondersteuning’ uitstond. H

ij heeft dus meer dan 50 km

gereden op een elektrische fiets zonder de m

otor te gebrui-ken en toch kw

am hij vooruit. Zijn conditie is dus

toch niet zo slecht. * Bart van Em

merik heeft de

Paas driedaagse gevierd in de Oude A

bdij in Dron-

gen. * W

at het Platform ignatiaanse spiritualiteit

betreft kan worden gem

eld, dat Hilde Van Linden

en Bart na Pasen in Rome zijn gew

eest voor een internationale

bijeenkomst

van begeleiders

van gem

eenschappelijke onderscheiding, zowel jezuïe-

ten als niet-jezuïeten, uit Nederland, België, Frank-

rijk, Italië, Canada, Libanon en D

uitsland. * W

ard Biem

ans is bezig met de voorbereiding van de eer-

ste landelijke dag van de Gem

eenschap Christelijk

Leven (GC

L) in Nederland sinds ca. tw

intig jaar. In m

aart verzorgde hij een lezing plus input voor groepsgesprekken over de brief van paus Franciscus A

moris Laetitia (de vreugde van de liefde), voor de

Vlaamse G

CL. *

Gregory Brenninkm

eijer heeft op 20 april in A

qua Viva het gouden priesterjubileum

van zijn wijdingsgenoten Peter de Ruiter en Benoît

Stoffels meegevierd. D

e feestelijke herdenking van zijn eigen vijftigjarig priesterschap zal op 20 en 21 m

ei in Am

sterdam plaatsvinden. *

Op 9 april is

Paul Begheyn geheel onverwacht 's avonds laat

opgenomen in het VU

-ziekenhuis. Na enkele dagen

is hij voor revalidatie overgebracht naar Aqua Viva.

Eind april wordt bepaald of en w

anneer hij geope-reerd zal w

orden aan een niersteen.

AN

TWERPEN

Rom

ero-LoyolaIn dit huis spelen zich voortdurend tw

ee tegen-gestelde bew

egingen af: landingsplaats voor aller-lei vergaderingen en personen en startplaats voor velerlei visites van de huisgenoten in de N

ederlan-den en verderaf. *

Tot de eerste beweging reke-

nen we het lunchgesprek voor de begeleiders van

de Geestelijke O

efeningen in de regio’s Antw

erpen en M

echelen op 3 februari en het verblijf van Père M

ichel N’Tangu K

insau vanaf 19 februari. Als lid

van het Centraal Bureau voor financiële aangele-

genheden in de Curie bezocht hij van hieruit ver-

scheidene huizen in Vlaanderen en Nederland om

m

eer inzicht te krijgen in hun financieel beheer. De

tweede bew

eging is waarneem

baar in de deelname

van overste en socius van de regio, Johan Verschue-ren en Jan Stuyt, aan het overleg m

et de consulten van de Ierse en de Engelse provincie in Belfast (16-18 februari). O

p de agenda stonden onder meer de

kennismaking m

et Noord-Ierland – tw

ee bisschop-pen m

aakten hun opwachting – en het verkennen

van meer m

ogelijkheden om sam

en te werken.

Om

streeks 21 maart trok Jan naar Kopenhagen

voor een gesprek met Richard Sprengers, die tot de

regio van de ELC behoort en ginds in bestuurlijk-

juridische problemen verw

ikkeld was geraakt. D

ie zijn nu gelukkig bijna voorbij. Zow

el Johan als Jan en Theo van D

runen reizen regelmatig naar de hui-

zen in Nederland (vooral A

qua Viva in Nijm

egen en de K

rijtberg in Am

sterdam) voor aangelegenhe-

met een sociale encycliek, Rerum

Novarum

. Gedu-

rende de 20e eeuw

volgden nog zeven van derge-lijke docum

enten met een boodschap die bestem

d w

as voor iedereen. De noden van de w

ereld worden

becomm

entarieerd met behulp van argum

entaties uit het natuurrecht of de m

ensenrechten, zoals sinds Pius XII elke paus dat doet in zijn A

ngelus-praatje op zondagm

iddag. Een encycliek is een doorwrocht

stuk, waarvan grote delen geschreven zijn door ano-

niem blijvende specialisten. D

e sociale encyclieken w

aren vaak het werk van jezuïeten of dom

inicanen.

Paus Franciscus

publiceerde tw

ee jaar

geleden Laudato Si’: een encycliek over het m

ilieuvraagstuk. Franciscus spreekt niet zoals paus Leo XIII, een voor-m

alig bestuursambtenaar, of als paus Paulus VI, een

behoedzame intellectueel, m

aar als een enthousi-asm

erende man uit Latijns A

merika. G

esticulerend, em

otioneel, evocatief. De kern van zijn betoog is

dat iedereen een persoonlijke be kering moet door-

maken.

Als sober levende paus doet Jorge Bergoglio vaak

aan een bevrijdingstheoloog denken. Hij kent deze

theologie vanaf het ontstaan, maar hij heeft een

afwijkende visie op w

at de Kerk moet doen. D

e Kerk hoort volgens hem

geen directe politieke rol te gaan spelen, m

aar zij hoort wel een boodschap te

hebben voor mensen die hun geloof serieus nem

en in een com

plexe, seculiere samenleving. Voor paus

Franciscus is dat een boodschap van barmhartig-

heid en

standvastige vroom

heid. D

e eenzijdige

theorieën over economische groei, geïdeologiseerd

in het woord desarrolIism

o, moeten niet vervangen

worden door nog eenzijdiger benaderingen van

structuralistische, sociaal-dialectisch

of m

arxisti-sche aard, m

aar door een integrale, christelijke visie op de m

ens, op de schepping en op de Schepper. A

l in zijn eerste apostolische exhortatie Evangelii gaudium

stelt paus Franciscus dat missionering (en

niet structuurverandering, welvaartsverm

eerdering of sociale rechtvaardigheid) het paradigm

a is van elke opdracht van de Kerk.

Gold bij de jezuïeten nog dat sociale w

erken of col-leges gesticht w

erden ad utilitatem civitatis, tot nut

van de gemeenschap, en dat het bevorderen van

sociale rechtvaardigheid in zich al een geloofsact

kan zijn, dit is niet de opvatting van paus Franciscus. H

ij benadrukt in vele toespraken en documenten

de noodzaak van de persoonlijke bekering en de persoonlijke relatie m

et God. D

e moderne m

ens dient te leven m

et open handen en met een ver-

wachtingsvolle blik. H

ij draait het perspectief om.

Hij noem

t dat “de blik van de armen”. H

ij verkondigt een variant op de bevrijdingstheologie die niet op een w

etenschappelijk verantwoorde analyse m

aar op volksvroom

heid stoelt. Hij geeft niet om

een eco-nom

isch of statistisch gedefinieerde armoede m

aar hij geeft w

el om m

iljoenen arme m

ensen. Dat is het

idee achter de “Eerste Werelddag van de A

rmen”, op

19 november 2017: bem

in niet met w

oorden maar

met daden. D

at motto klinkt erg gew

oon, maar zo

ziet Franciscus het ook: deel in het leven van de arm

en, beschouw niet langer geld, carrière en w

eel-de als levensdoel. D

ie berustende levenshouding is voor een ondernem

er of een econoom onbegrijpe-

lijke taal, wanneer je je hele leven hebt besteed

aan het opbouwen van een ondernem

ing of aan de bestudering van het terugdringen van het w

el-vaartstekort. H

et gaat paus Franciscus echter niet om

de oplossing van problemen of om

organisaties die het arm

oedeprobleem gaan oplossen, m

aar om

de ontmoeting m

et de armen, w

ant dat ziet hij als w

aardevol, als barmhartig, als bevestiging van

geloof. Zulke ontmoetingen zijn veronachtzaam

d m

aar zijn volgens hem de sleutel tot oplossing van

sociale problemen. H

et gaat hem niet om

christe-lijk-sociale organisaties m

aar om bew

egingen die gem

eenschap en economie bijeen brengen. In deze

stellingnames is de invloed van Focolare of Sant’E-

gidio herkenbaar. Die invloed is nu sterker dan de

eeuwenoude traditie van de RK

Sociale Leer.

Op 19 m

aart 2018 publiceerde paus Franciscus zijn derde apostolische exhortatie G

audete et exultate (Verheugt u en jubelt). D

eze keer is het geen afslui-tend docum

ent van een synodale discussie, maar

een verduidelijking van punten die hij al eerder ter sprake bracht. H

et gaat hem boven alles om

heilig-heid, om

persoonlijke heiligheid van christenen.

Eduard Kimm

an SJ

11

KO

RTE BERICHTEN


10


11

HEV

ERLEEFavreH

et leven van comm

uniteit Favre staat in het teken van afronden en van reizen. W

outer Blesgraaf wijdt

zich aan de KU

Leuven aan een masterthesis over

de kerkvaders. Thomas K

lein rondt wat vakken af

en vertrekt binnenkort naar Parijs om zijn Frans

van een ‘upgrade’ te voorzien (straks kan hij dat in het Frans zeggen). En ook Jos M

oons sluit iets af; een Leuvense printshop drukte onlangs zijn docto-raat. Verder w

ordt er veel gereisd. Philip Debruyne

begeleidde een reis van leerkrachten naar Israël-Palestina in het kader van het ‘am

bassadeurs van dialoog’- project en dacht in Rom

e na over onze interne com

municatie. W

alter Ceyssens voorzag

zijn seminaristen in O

rval van een paasbezinning en pelgrim

eerde met hen naar Rom

e. En Jos Moons

leerde in Wales handvatten om

geestelijke bege-leiders in opleiding te superviseren. O

nze minister

Theo Brebels zorgt dat onze comm

uniteit overvloeit van m

elk en honing en al het andere, om het stude-

ren en reizen goed te volbrengen. HEV

ERLEEJezuïetenhuisZieken en m

edische ingrepen zijn er altijd in een rust-huis als het onze. *

Begin februari werd Jan Erkens

voor een week opgenom

en in het UZ Leuven voor

onderzoek. Begin maart m

oest hij terug voor con-trole. *

Eind februari werd in het U

Z bij André D

e Ridder een stent geplaatst in de linker halsslagader. Voor de rechter w

as het ondoenbaar wegens te ver

gevorderde dichtslibbing. Hij verbleef voor een rust-

periode tot 12 april in huis en kon de 14e april weer

naar zijn geliefde Bukavu. * Begin m

aart moest

Frans Stoops voor een dagje naar het hospitaal voor de behandeling van een liesbreuk. *

En eind m

aart werd Bob C

eusters op kamer vertroeteld door

het verplegend personeel omw

ille van een diepe bronchitis. *

André C

nockaert kwam

begin april vanuit D

rongen even kijken voor een kamer. N

a een serieuze ingreep in G

ent heeft hij een toch lange revalidatieperiode nodig. O

p 9 april heeft hij zijn ruim

e loft in Drongen verlaten voor een bescheiden

optrekje hier in Heverlee. *

Op 11 april m

oesten w

e Raf Dew

eer met suiker- en nierproblem

en naar het ziekenhuis brengen. *

Begin februari hebben

BRU

SSELArrupe D

e Heer is verrezen en onze tuinm

an heet Verhezen. Bezoekers van w

eleer moesten zich in onze binnen-

tuin door braam en slingerplanten een w

eg hakken. Thans staan m

agnolia, seringen, irissen, azalea’s en pioenen op een geom

etrische lijn. Brevierpaden zijn getrokken. D

e natuur is getemd. Eén laatste

slak trekt nog een doodlopend spoor over de fatale blauw

e korrels die de rest van zijn slijmerig geslacht

al hadden uitgeroeid. Welkom

in onze lusthof! Met

dank aan pater Charles die zo zijn negentigste

levensjaar met glans verdedigt. O

ok Walter D

evos heeft ondergronds puin van de laatste W

ereldoor-log (de stationsom

geving van Brussel-Noord w

as ooit een doelw

it voor geallieerde bombardeurs)

voorgoed uit onze kloostertuin weggekruid. *

In de G

oede Week beleeft onze overste, H

ugo, zijn tachtigste verjaardag. Een ontsteking aan de lucht-w

egen verhindert hem echter om

de gebruikelijke kaarsjes uit te blazen. Er kom

t zelfs dagenlang extra zuurstof aan te pas in een overigens gerieflijke kam

er van het Sint-Anna ziekenhis te A

nderlecht. H

et Alleluja van Pasen kom

t voor pater Carm

eliet dus m

et enige vertraging. Gelukkig w

eet Ed Rede-ker, onze m

inister, de ingevroren overblijfselen van die verboden feestdissen alsnog ter tafel te voeren – en w

el op de vereiste temperaturen. *

De huis-

genoten, Jos Janssens en Walter Fabri, gaan w

el-haast dagelijks op pad. Zoals de apostelen in Jezus’ tijd bespeuren zij overal de val van kw

ade engelen. En bejubelen zij bij hun thuiskom

st de triomf van

het goede. Tegelijk blijven zij na hun pastorale over-w

inningen schroomvol. D

e hand Gods blijve in hen

werkzaam

. * Ludw

ig Van Heucke verplaatst zich

ook nu en dan naar achtbare vergaderingen. Daar

bespreekt men m

eestal herschikkingsplannen bin-nen Kerk en Sociëteit. W

e staan in een tijdperk van m

utatie en herschepping. * H

et jongste huisbe-zoek van de Regionale O

verste aan onze gemeen-

schap was een orgelpunt in het jonge lenteseizoen.

Bemoedigende w

oorden werden toen gesproken.

Gesterkt naar geest en lichaam

gaan we door m

et de strijd.

schrijven. Bij elk van de honderd (!) recepten zoekt D

ries een passende heilige. Het kookboek verschijnt

hopelijk komende zom

er. * N

et na Pasen kwam

en alle novicen veilig en w

el terug. Op de verjaardag

van Dries snoven w

e met z’n allen w

at lokale cul-tuur op in de m

atch Aston Villa tegen Reading. D

e gebeden van M

ick O’C

onnor, Villasupporter, wier-

pen hun vruchten af, want het w

erd 3-0! * M

et de hele gem

eenschap hielden we een recollectiedag,

geleid door Dries. W

e gingen daarvoor naar het klooster van de M

ater Ecclesiae-congregatie nabij C

oventry waar w

e heel gastvrij werden ontvangen

door de zusters. * Eind april hadden w

e met z’n

allen een studieweek in C

ampion H

all in Oxford,

waar w

e onder andere onze kennis van de Constitu-

ties bijwerkten onder deskundige leiding van M

ark Rotsaert. In het noviciaat hadden w

e ook sessies over de liturgie door A

ndrew C

ameron-M

owat en

we lazen het evangelie van M

arcus met N

icholas K

ing. Ook Philip Endean en Stephen Pow

er kwam

en hun expertise m

et ons delen. * Eind m

ei vatten de eerstejaars hun pelgrim

stocht aan, terwijl de tw

ee-dejaars aan hun laatste experim

ent beginnen. De

Britse tweedejaars w

ordt naar Guyana gestuurd om

er m

et de Rupununi-indianen te werken en onze

tweedejaars w

ordt naar Guinee (A

OC

) gestuurd om

er in een lagere school en weeshuis te w

erken.

BO

ECHO

UT

Xaverius in Capenberg*

Bob Albertijn w

as enkele dagen in het zieken-huis m

et een lichte beroerte. Hij sprak m

oeilijk. *

Onze ouderdom

sdeken is Ward D

irven. 0p 19 april w

erd hij 93. Daar gaat hij prat op w

ant dagelijks hoorden w

e: 'Ik ben op mijn 94ste'. W

ard is nog ver van uitgeteld. *

Elke vierde zondag van de maand

is Theo Fonteyn voorganger in de parochiekerk van Vrem

de, deelgemeente van Boechout. *

Er zijn 'w

erken' op het domein C

apenberg. Het dom

ein w

erd uitgebreid met 3,3 hectare aangrenzende

landbouwgrond. N

u wordt er een nieuw

voetbal-veld aangelegd m

et parking. In mei w

ordt het gras gezaaid. Een veel gebruikte aarden w

andelweg in

het domein w

ordt verhard en komt tien centim

eter hoger te liggen. Een voordeel voor fietsers en w

an-delaars m

et of zonder rollator.

den van administratieve aard. *

Tijdens de Goede

Week trad Johan op als celebrant in de diensten

van Witte D

onderdag, Goede Vrijdag en Paasza-

terdag. * O

p 24 februari trok de comm

uniteit zo goed als voltallig naar H

everlee om er de plech-

tigheid van Thomas K

leins eerste geloften bij te w

onen. En op de binnenplaats van het huis voltrok zich een heel andere plechtigheid: de w

ijding van de nieuw

e auto van ons personeelslid Dom

iniek D

e Deken door pater regionaal. *

Op 27 februari

nam Johan Vanhoutte na 27 jaar afscheid van de

Pastorale Dienst van de U

niversiteit Antw

erpen. De

voorziene zaal was te klein om

alle belangstellen-den te herbergen; er w

aren veel hartelijke toespra-ken. *

En in die drukke februarimaand had hier

ook een redactievergadering plaats van Cardoner,

waarvan onze huisgenoten, Jan Stuyt en W

iggert M

olenaar, tot de redactie behoren. * O

p 19 en 20 april w

as Mark Rotsaert hier te gast. H

ij had een gesprek m

et bisschop Johan Bonny over een groep priesters die elkaar regelm

atig in Antw

erpen in het A

mandushuis ontm

oeten: een vijftiental priesters van het bisdom

en evenveel priesters erbuiten. M

ark zal worden uitgenodigd om

een bezinning voor deze groep te begeleiden in de abdij van O

rval. * Intussen gaat G

uido Dierickx onverm

oei-baar door m

et zijn bezoeken aan ’s-Hertogenbosch

voor de redactievergaderingen van Ignis. Maar de

veelzijdige activiteiten van deze comm

uniteit, die in tw

ee huizen is gevestigd, zouden niet mogelijk

zijn, als Wiggert er niet m

et grote toewijding voor

zou zorgen dat de fysieke mens van dag tot dag

ondersteund wordt, terw

ijl Paul Crab ervoor instaat

dat onze gastenkamers graag door onze gasten

betrokken worden.

BIRM

ING

HAM

Noviciaat M

anresa House

Tot Pasen waren de novicen op experim

ent. Het

was stil in huis en M

ick O’C

onnor – de minister –

maakte naarstig gebruik van de rust om

het huis op te knappen. *

Dries van den A

kker had vrienden op bezoek uit N

ederland en bracht tien dagen met

hen door in Noord-W

ales. * M

artina en Colette

(M&

C), tw

ee oudere dames die gedurende 25 jaar

de zondagse lunches voor ons kookten, hebben het noviciaat aangeboden om

een kookboek te

13


12


13

in staat geweest om

de Paaswake van de vorige

avond mee te m

aken. Maar nu w

erd dat gemis

volop ingehaald. En tijdens het diner die middag

zat onze refter vol, en konden we genieten van de

paasmaaltijd w

aar onze koks weer enorm

hun best voor hadden gedaan. A

l met al w

aren het mooie

dagen; inspirerend én gezellig. * En er is nog m

eer te vieren gew

eest. Op 5 april vierden w

e dat broe-der W

illie Rams O

P 80 jaar geleden geloften deed. En daar bleef het niet bij. Benoît Stoffels w

as nog nauw

elijks als verse huisgenoot vanuit Mechelen

onze gelederen komen versterken, of hij startte m

et de voorbereiding van zijn 50-jarig priesterjubileum

. Sam

en met Peter de Ruiter en G

regory Brennink-m

eijer, die voor de viering op 20 april daarvoor uit A

msterdam

kwam

. * W

e hebben mom

enteel een andere A

msterdam

mer in ons m

idden, die boven-dien N

ijmegenaar van geboorte is; Paul Begheyn is

namelijk bij ons aan het herstellen na onverw

acht (m

aar gelukkig kort) in Am

sterdam in het zieken-

huis opgenomen te zijn gew

eest. * O

p 3 maart

namen w

e afscheid van Theo van Eijk. In een ruim

bezochte viering luisterden wij naar een zus van

Theo en naar Jan Bentvelzen, die zijn leven recht deden. W

ij hoorden bovendien Theo zelf, dankzij een C

D-opnam

e van een uitvoering van het ensem-

ble Charlem

agne waarin hij jaren als tenor zong en

vele optredens mee verzorgde. H

et was een goed

afscheid.

NIJM

EGEN

Aqua VivaEen belangrijk w

apenfeit van het afgelopen kwar-

taal is de aanstelling van de heer Hub Sim

ons als de nieuw

e directeur van ons huis. In september w

as de heer W

im H

utten aangetreden als directeur ad interim

. Gedurende het halve jaar dat hij bij ons

werkte, heeft hij bijzonder veel gedaan om

aan de financiële en bedrijfsm

atige organisatie van Aqua

Viva het nodige te verhelderen en te stroomlijnen.

Voor onze medew

erkers was belangrijk dat hij een

duidelijke en herkenbare lijn naar de toekomst

neerzette. En hij heeft het bestuur zeer geholpen om

van algemene beleidsvoornem

ens tot concrete beslissingen te kom

en. Na dit halve jaar w

as de tijd rijp om

een vaste directeur in dienst te nemen, en

wij zijn blij dat w

e Hub Sim

ons in die rol hebben m

ogen verwelkom

en. * O

p 10 februari vierden w

ij onze jaarlijkse ziekendag. In een volle kapel ontvingen de huisgenoten die dat w

ilden, tijdens een m

ooie viering de ziekenzalving. Menigeen had

zich daarvoor tevoren opgegeven. Maar tijdens de

viering voelden de nodigen die dat niet gedaan hadden, zich toch geïnspireerd om

het voorbeeld van hun m

eer proactieve huisgenoten te volgen. *

De start van de Veertigdagentijd bracht een nieuw

initiatief op religieus vlak. A

angespoord door de regionale overste en m

ede onder invloed van de internet-retraites die vanuit ons A

msterdam

se plat-form

worden georganiseerd, zijn w

e met een heel

eenvoudige avondoefening

begonnen, aan

het eind van iedere m

iddag, vlak vóór de avondmaal-

tijd. Het initiatief bleek duidelijk aan een behoefte

te beantwoorden, en w

e wij zijn er na Pasen dan

ook mee doorgegaan. *

In diezelfde Veertigda-gentijd vond de jaarlijkse huisretraite plaats. D

e retraite w

erd dit jaar verzorgd door Hans Putm

an. H

et was zijn eerste N

ederlandse retraite, een expe-rim

ent dat zowel hem

zelf als de grote groep deel-nem

ers goed beviel. Zijn authentieke aanpak was

inspirerend. * D

e viering van Pasen werd – zoals

ieder jaar – weer een m

ooi feest. De goedverzorgde

plechtigheden van het triduum brachten ons naar

Pasen toe. In de Paasnacht ging Hans van Leeuw

en voor, m

et Chris Sw

üste als assistent. De avond w

erd afgesloten m

et de in ons huis traditionele gezellige bijeenkom

st in de aula. Op de Paaszondag w

as de kapel totaal gevuld. N

iet alle huisgenoten waren

precieerd. * Er gebeuren ook leuke dingen in huis.

Een klein groepje speelt op zaterdagavond als het kan rum

mikub. H

et is bijna niet in te denken maar

het gebeurde. Marc Van N

ieuwenhove had reeds

165 punten verzameld zonder te kunnen starten

terwijl Fons Sw

innen ondertussen uitspeelde. *

En natuurlijk is Jan Erkens weer veertien dagen zijn

bril kwijt gew

eest, tot hij teruggevonden werd in

wat nog altijd de bibliotheek van M

onden wordt

genoemd. *

De lente heeft dit jaar een w

eelde van onze tuin gem

aakt. Onder leiding van Theo Brebels

werden uitgeleefde bom

en verwijderd en nieuw

e aangeplant. En de technische dienst m

et Geert en

Jorg hebben nog steeds doorgewerkt aan de hoogst

noodzakelijke vernieuwing van de elektrische instal-

latie van het huis.

MECH

ELENH

uis LeliëndaalO

nze sportieve overste heeft op Kerstdag de nog valide huisgenoten op sleeptouw

genomen naar

het Mechelsbroec. D

at zijn zo van die zeldzame initi-

atieven waarvan m

en zegt dat we het m

eer zouden m

oeten doen maar w

aarvan men intussen w

eet dat het bij die ene keer zal blijven. D

at wij intussen inge-

burgerd zijn en gekend in Mechelen en om

streken blijkt uit het feit dat verschillende m

edebroeders hun liturgische talenten laten gedijen in de om

lig-gende dorpen. W

ie ons in de kerstvakantie culinair verw

end heeft is onze gelegenheidskok. Waar haalt

die zijn kookkunst vandaan want kookboeken zijn

aan hem niet besteed. *

Bij Malines by night hoort

nu ook onze stichter. Sinds januari staat Ignatius in de schijnw

erpers van de Bruul. Nu zie je pas goed

dat hij letterlijk gehandicapt is. Zoals Dodoens in

de kruidentuin van het stadspark, mist Ignatius zijn

rechterhand. De diepere betekenis hiervan laat ik

over aan jou lezer. * M

idden januari verliet Ben Stoffels ons om

zijn intrek te nemen in A

qua Viva, ons bejaardentehuis in N

ijmegen, w

aar hij mantel-

zorg zal verlenen. Het hartelijke vaarw

el dat hem

te beurt viel, toont hoe goed hij aardde in Vlaamse

grond. Wij zullen zijn originele invallen m

issen! *

Wij w

aren ook te gast bij onze jonge buren. Ieder-een w

as getroffen door het enthousiasme van de

begeleiders, de vriendelijkheid van de bewoners en

de inrichting van het huis.

we de w

interprik met sneeuw

en ijsvorming gehad.

Is hij op zijn leeftijd een beetje zelfzeker geweest?

In ieder geval werd W

im Beuken een gevallen m

an. G

elukkig niets

gebroken, enkel

schaafwonden.

Vriendelijke mensen brachten hem

naar huis. Het

had geen enkel verband met enkele bom

en die op dezelfde dag in de tuin w

erden geveld. * En half

april liepen twee van onze m

ensen een vervelend pijnlijke zona op, W

ilfried Heyvaert en Paul Verdey-

en. Bij Paul was het zo erg dat hij naar de spoed van

het ziekenhuis gebracht moest w

orden. En tot over-m

aat kreeg Paul Dierickx op 16 april een beroerte.

De M

UG

en een ambulance w

aren na tien minuten

ter plaatse en brachten hem naar het U

Z Gasthuis-

berg. Bij het schrijven van deze kroniek wisten w

e nog niet hoe de toestand van Paul verder zou ver-lopen m

aar het scheen zich in de goede richting te ontw

ikkelen. Ondertussen w

ordt Jules De G

raeve ook heel regelm

atig bezocht. * En w

ie vertoont nooit tekenen van ziekte of heeft geen ingrepen nodig? O

nze oudste Cyriel Van D

oorsselaer. Op 16

maart w

erd hij zomaar 105. W

e hebben hem flink

gevierd. Schepen Van Sina van het gemeentebe-

stuur kwam

hem gelukw

ensen vanwege de koning

en overhandigde hem een grote bloem

enruiker. Een uitgebreider verslag verscheen in de regiobe-richten. *

Met de com

muniteit van Favre w

erden op 24 m

aart de eerste geloften van Thomas K

lein gevierd m

et gasten uit Ierland en Engeland en ook Bastiaan van Rooijen, die filosofie en theolo-gie studeert in Parijs. *

Extra vermeld dient de

wijze w

aarop Peter van Gool het avondgebed voor

de veertigdagentijd heeft verzorgd, en hoe hij de paasw

ake is voorgegaan. Roger Lenaers gaf voor de com

muniteit tw

ee lezingen, één over ‘Vergeving’ en één over ‘D

e Verrijzenis van Jezus’. * Verm

eld dient ook te w

orden dat we M

ark Rotsaert weer

als gast mochten ontvangen van de tw

eede tot de zesde april. W

e zijn ook altijd gecharmeerd door

het regelmatig vriendelijke bezoek van H

erman,

witte pater, broer van G

uido Cornelissen. *

Ver-schillende studenten van Lerkeveld kw

amen bij de

paters die het wensten een paar m

aal voor een paar uurtjes babbelen en achteraf w

erd met een hapje

en een drankje gezamenlijk afgesloten. D

e muzi-

kaal aangelegde studenten gaven in de kerk hun jaarlijks lenteconcert. N

aast zang en orkest werd

het orgelspel op ons geklasseerd orgel erg geap-



1415

Godly Play is het levensw

erk van de Am

erikaanse theoloog en priester Jerom

e Berryman. N

a twintig

jaren studie en ervaringsgericht onderzoek, publi-ceerde hij in 1991 zijn antw

oord op de vraag: ‘Wat

heeft een kind nodig?’ Sindsdien heeft G

odly Play zich snel verspreid. In m

eer dan veertig landen wordt het ingezet in con-

texten van geloofscomm

unicatie zoals catechese, kindernevendiensten, bezinningsm

omenten, gods-

dienstonderwijs.

Oorspronkelijk

ontwikkeld

voor kinderen w

ordt het ook ingezet bij het op weg gaan

met jongeren, volw

assenen, ouderen, mensen m

et een beperking, rouw

enden.D

e groeikracht is opmerkelijk, ook in Vlaanderen.

Maar liever dan op zoek te gaan naar een verklaring,

zet ik de deur van de Godly Play ruim

te graag voor je open. Kom

binnen, je bent welkom

.

Een Godly Play bijeenkom

st

Over de drem

pel naar de kringEen G

odly Play bijeenkomst begint aan de drem

pel. D

aar verwelkom

t een begeleider elk kind hartelijk bij naam

. ‘Ben je er klaar voor?’ klinkt het steeds opnieuw

. Een voor een worden de kinderen binnen-

gelaten. Een andere begeleider zit al op de grond en vorm

t een kring met de kinderen. ‘Kom

erbij, daar is nog plaats.’ Eens je zit, kijk je in het rond. D

it is geen gew

one ruimte. Langs elke m

uur staan open, houten kasten, en op elke plank staan m

andjes. Rechts van jou zie je het scheppingsverhaal, de ark van N

oach, en zo gaat het steeds verder. Achter jou

blinken gouden parabeldozen. De verteller zit ook

voor een lage kast. Je ziet een kaars, een heilige fam

ilie in olijfhout, een herder met schapen. H

et verhaal is al begonnen.

Het verhaal

‘Kijk goed naar w

aar ik ga’, zegt de verteller. ‘Dan

kun je het verhaal altijd terugvinden.’ De verteller

haalt een mandje en zet het naast zich. ‘Ben je er

klaar voor?’ Opnieuw

die vreemde vraag. Je haalt

diep adem en kijkt de verteller m

et meer interesse

aan, maar die kijkt enkel nog naar ‘het verhaal’: w

at zand, houten figuren, blauw

e wol - een verhaal?!

De hand van de verteller w

oelt door het zand. ‘D

e woestijn is een gevaarlijke plaats. Er is bijna

geen eten, er is bijna geen water. M

ensen gaan dood zonder eten of w

ater…’ D

e stem vertelt traag,

en de stilte vertelt nog meer. Je hoort de w

ind, je ziet de w

eg, je ruikt het ongedesemd brood. Je gaat

mee.

De verw

ondering‘Ik vraag m

e af …’ D

e stem van de verteller klinkt

anders, en je kijkt op. De verteller glim

lacht. ‘… w

at je het m

ooist vindt aan dit verhaal.’ Dat is gem

ak-kelijk. H

et verhaal ligt nog voor je. Er klinken heel w

at antwoorden en elk w

ordt ontvangen als een geschenk. ‘Ik vraag m

e af wat het belangrijkste is

aan dit verhaal?’ Jij zegt ‘het begin’, een ander zegt ‘het eind’. D

e begeleider knikt en wijst beide aan

in het zand. Soms herken je een antw

oord, soms

begrijp je niet wat je buur bedoelt, m

aar het mag

er allemaal zijn. ‘Ik vraag m

e af …’, de verteller haalt

diep adem, ‘w

aar jij bent in dit verhaal?’ ‘Als ik in de

zandbak speel’, zegt een kleuter. De verteller knikt.

‘Als ik m

e alleen voel’, zegt een meisje. O

pnieuw een

knikje. Durf je het zeggen? ‘A

ls ik in mijn nieuw

e school kw

am.’ D

e verteller knikt, ze wijst naar de

woestijn. ‘Een gevaarlijke plaats’, zegt ze. G

aat dit verhaal dan echt over jou?

Verwerking

De verteller w

ijst naar de kasten aan haar rech-terkant. Er is gekleurd papier, er zijn schriften en pennen, klei en hout, te veel om

op te noemen.

‘Wat voor w

erk wil je gaan doen na dit verhaal? Je

kunt zoveel doen. Nadenken over het verhaal, of

het naspelen. Tekenen, schrijven, knutselen.’ Mag je

echt kiezen? Alle kinderen halen hun m

ateriaal en zoeken een rustig plekje op. Som

mige alleen, andere

met tw

ee of drie, toch is er geen lawaai. W

ant in jouw

werk kan G

od soms heel dicht bij jou zijn, en

jij heel dicht bij God. Je hoeft je w

erk niet te tonen. H

et is jouw antw

oord op het Woord.

Feest en zegenJe kom

t terug samen in de kring. Er w

ordt gebe-den of gezongen. Er is een stukje fruit, koek en een glaasje fruitsap. M

eer is niet nodig voor een feest. Ten slotte gaat elk kind naar de verteller voor de zegen, die altijd in beide richtingen gaat. Je stapt terug over de drem

pel en weet: hier is iets gebeurd.

Een spiraalcurriculumElke G

odly Play bijeenkomst is een krachtige erva-

ring op zich. Maar er is m

eer. Godly Play biedt een

spiraalcurriculum dat kinderen helpt om

door de jaren heen steeds m

eer thuis te komen in het chris-

telijke geloof en de christelijke traditie. In de loop van jaren raken de kinderen vertrouw

d m

et oud- en nieuwtestam

entische verhalen van de schepping tot de reizen van Paulus, ze spelen m

et parabels, en beschouw

en het leven, het sterven en de verrijzenis van Jezus. D

e sterke tijden en de fees-ten, de sacram

enten en de heiligenverhalen, alles krijgt zijn plaats. H

et ritme van het liturgische jaar

krijgt steeds meer vorm

en kleur. Zo krijgen de kin-deren niet alleen verhalen, ze krijgen ook ruim

te en tijd.

Als een kind…A

an Godly Play begin je niet zom

aar. Het is niet iets

om eens uit te proberen, het is geen m

odegril. Daar-

voor kost het teveel tijd, moeite en zelfs geld om

het beetje bij beetje op te bouw

en. Maar je krijgt veel

meer dan de voldoening om

kinderen iets te leren. Zij leren ook jou hoe je kunt w

orden ‘als een kind’.

Katie VelgheInterdiocesane D

ienst voor Gezinspastoraal

ww

w.gezinspastoraal.be

ww

w.godlyplayvlaanderen.be

ACTUA

LITEITEN

Als een kind

...

De kracht van G

odly Play

Stille Zaterdag, de Godly Play ruim

te in de Oude A

bdij van Drongen. Tien kinderen en een bege-

leider zitten rond een model van Jeruzalem

. Het verhaal w

erd net verteld. Ze hebben het zien gebeuren: die laatste w

eek van Jezus. De begeleider vraagt of ze iets aan het verhaal zouden

willen veranderen en toch alles houden dat ze nodig hebben? ‘G

olgotha’, fluistert een jongen. ‘D

at Hij niet dood m

oet gaan.’ Iedereen beaamt. H

et kruis verdwijnt, en m

en vraagt zich af hoe het verhaal dan verder zou gaan. O

pgetogen bedenken de kinderen hoe Hij terug zal keren

naar Galilea, en nog honderd of duizend m

ensen genezen. Ze denken verder, en nog verder, tot Jezus oud w

ordt … en sterft. D

e stilte valt. En dan klinkt een klein stemm

etje: ‘Misschien m

oest H

ij toen toch sterven – aan dat kruis. Anders zou H

ij nu niet leven.’ Ze is pas zes en weet niet

half hoeveel ze nu al weet.

'Kom

erbij, er is nog plaats.'



1617

Wat als G

od de fiets had uitgevonden?

Zou het kunnen dat Hij er geen versnellingen op

zou zetten, opdat we rustig van de prachtige om

ge-ving en de zom

erse natuur zouden kunnen genie-ten? Zou het kunnen dat H

ij onmiddellijk ook een

tandem en een bakfiets zou uitvinden, opdat w

e elkaar ook onderw

eg gemakkelijk zouden kunnen

ontmoeten? Zou het kunnen dat H

ij lichtjes leeg-lopende fietsbanden zou voorzien, opdat w

e af en toe bij iem

and zouden halthouden?M

aak je geen zorgen! Bij Op de fiets m

et God hoef

je je versnellingen niet van je fiets te halen; je hoeft niet over een tandem

te beschikken en we gaan ook

geen gaatjes in je banden maken.

We kiezen er w

el voor om de tijd te nem

en om te

genieten van de schoonheid van de natuur. We w

il-len sam

en op weg gaan en elkaar écht ontm

oeten. W

e zullen inspirerende mensen en plekken bezoeken.

Stilstaan en bewegen

Stilstaan en toch in beweging zijn…

klinkt dat tegen-strijdig? M

ogelijks. Tijdens deze fietsretraite willen

we beide com

bineren: bij iets stilstaan en bewe-

gen… bidden en fietsen.

Elke dag nemen w

e de nodige tijd voor gebed. ’s O

chtends starten we de dag m

et een inspirerende inleiding vanuit een Bijbeltekst. N

aargelang het ritm

e van de fietstocht is er overdag persoonlijke tijd voor stil gebed, steeds op een andere bijzondere plek. W

e sluiten de dag af met een avondgebed. En

we geloven dat ook gedurende de hele dag G

od tot jou w

il spreken, in een ontmoeting, in de natuur, in

de plek die we bezoeken, in de stilte...

Elke dag maken w

e een mooie fietstocht. W

e vol-gen de fietsknooppunten zodat w

e voornamelijk op

mooie en rustige w

egen onderweg zijn. W

e vertrek-ken vanuit onze slaapplek de O

ude Abdij D

rongen, houden een ruim

e tijd halt op een mooie plek en

komen in de late nam

iddag terug aan in de Oude

Abdij.

Inspirerende plekken Zo ontm

oeten we dus elke dag m

ensen of gemeen-

schappen die zich ecologisch, sociaal of spiritueel inzetten. D

e plek, de getuigenis, het gesprek ver-sterkt het them

a van de dag. W

e bezoeken een paradijselijke plek om dichter bij

God te kom

en. We genieten van de schepping in

een natuurgebied en ademen de schoonheid en de

ruimte in die G

od eert via bijzondere architectuur. O

p een plek waar m

ensen gestorven zijn voor hun idealen kijken w

e naar onszelf, naar waar w

ij zelf verzoening nodig hebben. W

at betekent het om

concreet en elke dag opnieuw ‘Jezus na te volgen’,

om in gem

eenschap samen te leven? W

e luisteren en delen m

et elkaar. Ieder van ons loopt ook al eens vast in het leven, ervaart som

s pijn of lijden. We

mogen luisteren naar een pakkende getuigenis van

hoop ten leven. Zo w

orden we elke fietsdag uitgenodigd en m

is-schien som

s ook uitgedaagd om ons leven, het leven

van de anderen te verbinden met G

ods aanwezig-

heid. God zoeken en (hopelijk som

s) vinden in alle dingen.

Alleen, met G

od en samen onderw

egVijf dagen onderw

eg… m

et onze fiets, met G

od, met

een Bijbeltekst, en met elkaar. H

et is een uiterlijke en een innerlijke w

eg die we afleggen. A

lleen en ook sam

en, individueel en toch verbonden, gedragen.’s A

vonds na het avondeten wisselen w

e uit over w

at de dag ons heeft gebracht. Ieder krijgt dezelfde Bijbeltekst, dezelfde fietsroute, dezelfde getuigenis en toch is ieders ervaring heel verschillend. Toch w

ordt ieder op een andere manier geraakt. D

at te m

ogen delen met elkaar kan zeer verrijkend en ver-

diepend zijn. Het m

aakt ons tot echte tochtgenoten van elkaar, m

et Jezus, met G

od.

Bew

egen en bewogen w

ordenZoals Ignatius de biddende m

ens in de G

eestelijke Oefeningen oproept om

ook zelf actief deel te nem

en aan het gebeuren van een Bijbelverhaal, zo w

orden ook wij opgeroe-

pen om ons te laten raken. W

e zijn dus niet zom

aar bezoekers of observatoren van een plek of luisteraars van een getuigenis, m

aar deelnem

ers. De hele fietsretraite, de Bijbelver-

halen, de stilte, de ontmoetingen, de natuur…

gebeuren aan ons. H

ier en nu. Gods verhaal

en ons verhaal komen sam

en in het dagdage-lijkse leven, op deze fietsretraite, in alles.H

et mogen dagen zijn van bew

egen en bewo-

gen worden.

Doelgroep

Je hoeft geen Greg Van A

vermaet of Tom

Dum

oulin te zijn, m

aar enige basisconditie is wenselijk. D

age-lijks fietsen w

e tussen de 60 en 80 km. Je zorgt zelf

voor een fiets. Mocht een fietstocht op een dag te

zwaar zijn, dan bestaat de m

ogelijkheid om je m

et de trein terug naar D

rongen te begeven.

“De G

eest waait door je haren, Jezus zit

achteraan op je bagagedrager, je draagt de bolletjestrui niet en toch ontm

oet je God

op de berg … kan dat?

Tijdens Op de fiets m

et God w

agen we

alvast een ontsnapping uit het peloton van law

aai en drukte van het dagelijks leven. W

ie weet vangen w

e een glimp op van w

at het betekent G

od te vinden in alle dingen.”Zin om

mee te gaan? …

PraktischD

ata: van woensdag 22 augustus 2018 (10.00 uur)

tot zondag 26 augustus 2018 (na het middageten)

Begeleiding: Walter Ceyssens SJ en H

ilde Van LindenSlaapplaats: O

ude Abdij D

rongenM

eer info en inschrijven via http:/

/w

ww

.oudeabdij.be/fietsretraite.htm

l

Hilde Van Linden,

stafmedew

erkster Platform ignatiaanse spiritualiteit

Op de fi

ets met G

odIgnatiaanse fietsretraite

Vijf dagen onderw

eg… m

et onze fiets, met G

od, met een B

ijbeltekst, en m

et elkaar.



1819

Bisschop Johan Bonny bezocht SyriëD

e bisschop van Antw

erpen, Mgr. Johan Bonny, trok in februari op eigen

initiatief naar Syrië. Hij w

as in Rome tw

aalf jaar verantwoordelijk voor de

oecumenische contacten m

et het Midden-O

osten.

WERELD

WIJ

D

De verw

oesting is overal zichtbaar en voelbaar.

Mgr. Bonny m

et medew

erkers van de volkskeuken van JRS.

Toen ik bisschop werd in A

ntwerpen, sloeg ik de

bladzijde van contacten met de O

osterse Kerken om

qua werk, m

aar niet in mijn hart. Ik w

ilde de men-

sen gewoon nabij zijn, als teken van vriendschap

en verbondenheid. Vóór mijn vertrek naar Syrië w

as het er redelijk rustig, eens ik er w

as flakkerde het gew

eld op. De eerste nacht in D

amascus hoorde ik

voor het eerst in mijn leven bom

men ontploffen, drie

kilometer verderop. Ik stapte in m

ijn eentje door de

christelijke wijk naar de Syrisch-orthodoxe patriarch.

Nadien vernam

ik dat een bom er een kind op w

eg naar huis had gedood en tw

ee andere had verwond.

Mijn reisroute liep over Beiroet, D

amascus en H

oms

naar Aleppo, en vandaar terug naar Libanon. In

Beiroet verbleef ik bij de jezuïeten van de Université

Saint-Joseph. Ik bezocht er gezinnen van Syrische vluchtelingen die via een hum

anitaire corridor naar Europa kunnen vertrekken. Een gezin vertrok tw

ee dagen later naar België m

et steun van de Belgische kerk en de G

emeenschap van Sant'Egidio.

Overal zag ik vernieling. En spooksteden. D

e bin-nenstad van H

oms, zo groot als A

ntwerpen bin-

nen de ring, is weggevaagd. H

et lijkt wel het door

brandbomm

en verwoeste D

resden of Hiroshim

a na de atoom

bom, m

aar op grotere schaal en op am

per vier uur vliegen van hier. Ik blijf achter met

een gevoel van ontgoocheling dat zoiets vandaag m

ogelijk is, een gevoel van ontzettende hulpeloos-heid. D

e media verslaan het heetst van de strijd,

maar w

ie bekomm

ert zich nadien om het lot van

die ontelbare onschuldige slachtoffers? Ik zit ook m

et een gevoel van onbegrip voor de onwil van de

betrokken partijen om te kom

en tot een oplossing.

.De m

eeste tijd bracht ik door in Aleppo. Ik verbleef

er bij Mgr. A

ntoine Audo, C

haldees-katholieke bis-schop van A

leppo en jezuïet. Het m

eeste indruk m

aakte de vernieling in die stad, daar was ik vroeger

een keer of zes geweest. A

leppo was een bruisende

stad, een stad van alle kleuren en gezindten. Alles is

er weg, de bevolking is m

eer dan gehalveerd. Man-

nen tussen 18 en 42 jaar zie je er amper. Er is geen

handel, geen toerisme, geen internationaal trans-

port, geen vliegveld. Er is een embargo op het invoe-

ren van goederen en geld. Zowat de enige hulp-

organisatie die functioneert is Caritas, die opereert

onder verantwoordelijkheid van de lokale kerken.

De christelijke w

ijken van Aleppo liggen er eenzaam

bij. D

e meeste kerken bleven gespaard van het oor-

logsgeweld en zijn dagelijks in gebruik. O

ok veel straten en huizenblokken van christenen bleven gespaard. A

lleen zijn vele eigenaars en bewoners

vertrokken omw

ille van de onveilige situatie. Bijna tw

ee derde van alle christenen heeft Syrië verlaten. G

rootouders waken over de lege appartem

enten van hun kinderen en kleinkinderen. D

e grootste bedreiging voor de toekom

st van de christenen in Syrië - zoals in heel het M

idden-Oosten - is niet de oor-

logsschade maar de uittocht van zovele christelijke

families. C

hristenen behoren tot de beroepsgroepen


2120

IN M

EMO

RIAM

en professionele kaders die steden als Aleppo het

meest nodig zullen hebben. N

a de oorlog wordt dit

het grootste drama: dat juist de m

eest noodzakelijke personen en com

petenties - zowel onder christenen

als onder moslim

s - het land verlaten hebben.

De verantw

oordelijken van Caritas in Syrië brachten

me naar diverse hulpposten voor de ondersteuning

van ouderen, de naschoolse opvang en begeleiding van kinderen, de m

edische opvang en begeleiding van personen in nood, de psychologische begelei-ding van getraum

atiseerde kinderen en de uitdeling van voedselpakketten. Voor al deze hulp doet C

ari-tas een beroep op voornam

elijk jonge medew

erkers van ter plaatse. H

un professionaliteit en hun door-zettingskracht raakten m

e diep.

De zorg voor de vluchtelingen is een eerste plicht en

ligt binnen onze mogelijkheden. H

umanitaire corri-

dors bieden enkelen van de meest kw

etsbaren een uitw

eg, maar zijn geen oplossing voor de ontelbare

achterblijvers. Daarom

doe ik een warm

en dringend pleidooi om

Caritas te steunen, zow

at de enige orga-nisatie die in D

amascus en A

leppo hulpgoederen brengt tot bij de m

instbedeelden. Caritas koopt

graan, melk, groenten en vlees op lokale m

arkten, brengt patiënten tot bij m

edische hulp, en levert voedsel en m

edische zorg aan alleenstaande bejaar-den. D

at alles zonder onderscheid te maken naar

geloof. Voor Caritas telt slechts de m

ens in nood. W

ie hulp wil bieden, kan de w

erking van Cari-

tas in Syrië ondersteunen. Een gift vanuit België gaat via C

aritas International, IBAN

BE88 0000 0000 4141, m

et vermelding: H

ulp aan Syrië.

De Jesuit Refugee Service is actief in Libanon,

Syrië en Jordanië. Een gaarkeuken in Aleppo en

de Frans van der Lugt school in Libanon zijn twee

van de activiteiten. U kunt JRS ondersteunen via

de Claverbond in N

ijmegen, IBA

N N

L85 ING

B 0000 8282 28, m

et vermelding: JRS M

idden O

osten. Mgr. Johan B

onny, bisschop van Antw

erpen

Theo van Eijk (1930

-2018)

Theo werd geboren in ‘s-G

raven-hage, als m

iddelste van drie kinderen. Zijn vader w

as conciërge bij de Rijksgebouw

en. Tijdens het bom

bardement op het

Bezuidenhout van 3 maart 1945

verwoestte een verdw

aalde bom

het huis van de familie Van Eijk.

Niem

and werd gew

ond, maar het

gezin was w

el alles kwijt. Theo

ging naar het Aloysius C

ollege en behaalde daar zijn diplom

a gym

nasium α

. Op 7 septem

ber 1948 trad hij in bij de jezuïeten in M

ariëndaal. Aanvankelijk w

as hij bestem

d voor de missie in

Indonesië maar vanw

ege moeilijk-

heden met het visum

studeerde hij, aanvankelijk als tijdvulling in afw

achting van zijn vertrek, geschiedenis in U

trecht. Hij zou

uiteindelijk in Nederland blijven

en leraar geschiedenis worden.

Theo werd op 30 juli 1960 pries-

ter gewijd in M

aastricht.Van 1962 tot 1986 w

as hij leraar geschiedenis en godsdienst aan het C

anisius College in N

ijmegen.

Hij introduceerde een m

odernere aanpak w

aarbij de zelfwerkzaam

-

heid van de leerlingen werd

bevorderd, een methode die

zowel voor de leraar als voor de

leerlingen aangenaam w

as. Theo w

as ook pastor van de leerlingen en m

oderator. In 1988 werd

Theo archivaris van de Neder-

landse jezuïeten en bleef dat tot 2001. O

ok daarna bleef hij nog w

erkzaamheden voor het archief

verrichten, zoals de classificatie en som

s ontcijfering van de met

de hand geschreven brieven van m

issionarissen. Daarnaast assis-

teerde hij als pastor in de jezuïe-tenkerk van de M

olenstraat, in diverse bejaardenhuizen, bij de broeders FIC en bij de Kolping Vereniging.Theo w

as een begaafd zanger. D

at zat in de genen; zijn zus had een conservatorium

oplei-ding zang. O

ok Theo werd, heel

ongebruikelijk, door zijn oversten de gelegenheid geboden om

zijn zangtalent te scholen. D

at vertaalde zich uiteraard in zijn bijdragen aan de liturgie. M

aar Theo trad ook buiten de kerk professioneel op, in binnen- en buitenland en zelfs voor de radio. Som

s werd hij gevraagd als solist,

maar het liefst trad hij op in

een ensemble. Sam

en met drie

andere zangers vormde hij het

Keizer Karel Kw

artet, waarm

ee hij vaak in Frankrijk optrad m

et educatieve program

ma’s op scho-

len. Theo zat ook in het bestuur van de Koninklijke N

ederlandse Toonkunstenaars Vereniging.A

anvankelijk woonde Theo in

het grote en statige Canisius

College, m

aar hij was blij toen hij

met een groepje m

edebroeders kon verhuizen naar een kleine com

munauteit, w

aar zij zelf kook-ten en het huishouden deden.

In 2013 verhuisde hij naar het Berchm

anianum en vervolgens

naar Aqua Viva. O

p 27 februari 2018 overleed hij aan een long-ontsteking in het St. Radboud Ziekenhuis. H

ij werd begraven op

3 maart, de dag van het H

aagse bom

bardement.

Evert Stagge (1930

-2018)

Evert werd geboren in G

roningen op 29 augustus 1930 in een gezin van drie kinderen. Zijn vader w

as handelsreiziger. Hij

volgde het gymnasium

aan het C

ollege van het Heilig K

ruis in U

den. O

p 20-jarige leeftijd trad hij in

bij de jezuïeten. Hij kon nader-

hand niet meer vertellen w

aarom.

Hij kende de jezuïeten uit zijn

parochiekerk in Groningen,

waar hij m

isdienaar was. D

e jezu-ieten w

aren in zijn ogen kerels, m

annen. Dat w

as Evert Stagge ook en daarom

voelde hij zich m

isschien aangetrokken. Daarom

kreeg hij tijdens zijn studie w

aar-schijnlijk ook de opdracht, om

een tijd te w

erken in de mijnen

en later bij de Spoorwegen. Van


Het graf van pater Frans van der Lugt

in Hom

s.


2223


1956 tot 1959 was hij surveil-

lant aan het Stanislas College in

Delft. In 1962 w

erd hij priester gew

ijd in Maastricht.

Zijn eerste taak na zijn priester-w

ijding was prefect op het

Canisius C

ollege. Hij m

oest de orde bew

aren in die bijenkorf van een internaat vol pubers. H

et lukte hem

ogenschijnlijk moeite-

loos. Hij had een natuurlijk gezag

en overwicht, hij hoefde m

aar te kijken en de leerlingen w

aren bang van hem

, terwijl er tegelij-

kertijd een rust van hem uitging,

die hun de veiligheid verschafte, die ze op die leeftijd ook nog nodig hadden. M

aar zelf was hij

verbaasd dat de jongens hem

gehoorzaamden.

Zes jaar bleef hij op het College.

Toen werd hij pastoor in Zw

ijn-drecht en hij vond het heerlijk. Eindelijk echt priester. En hij

hoefde geen ontzag meer in te

boezemen. D

at deed hij toch nog steeds, m

aar het hoefde niet m

eer en hij vond het zalig.N

a drie jaar stuurde de provin-ciale overste hem

naar de jezuïetenparochie in D

en Haag.

Hij ging m

et tegenzin, maar de

gelofte van gehoorzaamheid had

zo zijn consequenties zei hij. Hij

is 9 jaar in Den H

aag gebleven en hij w

as in die tijd niet alleen pastoor van de parochie aan de Elandstraat, m

aar hij speelde ook een belangrijke rol in het bestuur van de jezuïetenorde. H

ij was al

die jaren lid van het consult, het verplichte adviesorgaan van de provinciale overste. H

ij was zelfs

zelf twee m

aal voor een korte periode vice-provinciaal. D

at werk in D

en Haag deed hij

zo goed dat hij werd gekozen als

deken van Rotterdam. O

ok dat

deed hij weer zo goed dat hij tot

drie termijnen herkozen w

erd. N

a zijn afscheid als deken bleef hij in Rotterdam

wonen. H

ij was

pastoor van de Goede H

erder/Engelbew

aarders aldaar en van de A

ugustinus in Barendrecht, w

aar hij intensief samenw

erkte m

et de pastorale werkster M

arja Beyers. O

ok na zijn verhuizing naar G

ouda bleef hij tot het laatst pastoraal actief in een bejaardenhuis. In 2012 onderging hij een hartoperatie. Eind januari 2018 brak hij zijn heup en m

oest hij geopereerd w

orden in het zieken-huis van G

ouda. Com

plicaties hielden hem

in het ziekenhuis en na enige w

eken werd hem

op 6 m

aart een longontsteking fataal. Een w

eek later vonden de uitvaartdienst en de crem

atie plaats in zijn w

oonplaats Gouda.

JEZUÏET IN

OPLEID

ING

Kennismaking m

et Thom

as KleinN

aar goede gewoonte w

ordt degene die het noviciaat verlaat in een kort interview

voorge-steld aan de leden van de Regio. H

et vorige artikel in deze serie w

as de presentatie van M

ark Logtenberg en Bastiaan van Rooyen in “Jezuïeten” 48 van de w

inter 2016. Thom

as Klein legde zijn eerste geloften in de O

rde af op 24 februari 2018. Thom

as is 30 jaar geleden geboren als jongste van vier. H

ij groeide op in Lim-

burg waar zijn vader w

erkte op het economaat van

het Bisdom Roerm

ond, én als diaken. Het w

as een katholieke jeugd vol m

uziek: misdienaar, bisdom

kam

pen, muziekschool en de katholieke charism

a-tische vernieuw

ing.H

et onderwijs w

as een tocht met hindernissen: eerst

HA

VO, toen beroepsonderw

ijs en MTS, terug naar

de HA

VO (m

et eindexamen); daarna probeerde hij

enkele opleidingen, zoals architectuur, Engels en com

municatie, m

aar dat leidde niet tot diploma’s.

Ondertussen had hij zeven jaar een vaste vriendin

en speelde hij als bassist in “The Fruits,” een muziek-

groep in de katholieke charismatische vernieuw

ing. Tijdens de studiejaren aan de H

ogere Technische School leerde hij het gem

eenschapsleven kennen in een katholieke leefgroep in D

en Haag, de O

ude M

olstraat, en hij ontdekte dat dat wel bij hem

paste.

In 2013 begon een periode van crisis en kentering: Thom

as ging terug naar Limburg en gaf m

eer aan-dacht aan het geloof. H

ij deed een retraite bij pater G

erard Wilkens, een huisvriend van de fam

ilie die Thom

as 25 jaar eerder gedoopt had. Van het een kw

am het ander en hij groeide naar de keuze voor

religieus leven. Thomas kende de jezuïetenpaters

Gerard W

ilkens en Haye van der M

eer, en waar-

deerde het dat bij deze twee de w

arme pastoraal

niet ten koste ging van theologische degelijkheid, ‘Zo w

ilde ik ook wel priester zijn’. D

aarna is het heel snel gegaan: er w

as een keuzeretraite in april 2015, in juli kreeg hij bericht dat hij m

ocht intreden in Birm

ingham, en in septem

ber van datzelfde jaar had hij de stap gezet en trad in als “indifferente” novice: dat betekent dat op dat m

oment nog niet

is besloten of de novice het traject gaat volgen om

broeder te worden in de Sociëteit, of om

de priester-opleiding te doen. M

ede om helderheid te krijgen

rond die vraag is het noviciaat van Thomas m

et enkele m

aanden verlengd. Uiteindelijk heeft hij de

eerste geloften afgelegd met het oog op een vor-

ming tot priester in de orde.

Het afgelopen jaar studeerde hij enkele vakken

theologie en filosofie aan de KU

Leuven terwijl hij

woonde in de kleine com

munauteit van H

everlee. H

ij werkte hard aan zijn Frans en gaf katechese

aan de vormelingen van U

niversitaire Parochie. Ver-der w

erkt hij mee aan het program

ma ‘M

agis’ voor jongeren dat gekoppeld is aan de W

ereld Jongeren D

agen. In juli gaat hij naar Frankrijk om zijn Frans

te vervolmaken om

in september te beginnen in

Parijs, Centre Sèvres, aan de studies van filosofie

en theologie. In Parijs treft hij van onze Regio ELC

Bastiaan van Rooijen die hem tw

ee jaar vooruit is in de studie, en pater Jan Koenot die professor filosofie is in Parijs.

Privacyverklaring van Jezuïeten, kwartaalblad van

de jezuïeten in Nederland en Vlaanderen.

Jezuïeten Nederland, gevestigd aan de H

eyendaalseweg 290 te 6525 SM

Nijm

egen, is verantwoordelijk

voor de verwerking van uw

persoonsgegevens.O

p de website w

ww

.jezuieten.org vindt u de uitgebreide privacyverklaring van dit tijdschrift. U

wordt daar geïnform

eerd over de verwerking van uw

persoonsgegevens, het doel daarvan en hoe met

deze gegevens wordt om

gegaan.Indien u dit tijdschrift, dat gratis w

ordt toegezonden, reeds ontvangt, dan hoeft u niet opnieuw

toestemm

ing te geven om in het bestand te blijven voor toezending. Indien u het tijdschrift als nieuw

e geïnteresseerde w

enst te ontvangen, geef dan uw naam

en adres door aan:

*** voor N

ederland: Mevrouw

Carola Lexm

ond-Kiepe, A

maliastraat 15, 2514 JC

Den H

aag

lexm

[email protected]

*** voor Vlaanderen: Pater M

arc Van Nieuw

enhove, Waversebaan 220, 3001 H

everlee

m

arc.vannieuwenhove@

jesuits.net

U kunt zich op deze adressen ook afm

elden - geef daarbij de naam van het tijdschrift,

want w

ij geven verschillende bladen uit.

ACTUA

LITEITEN



2425

Wat zie je jezelf doen als de opleiding

is afgelopen?

Ik heb zeker interesse in het werken m

et jongeren: ik hoop geestelijke begeleiding te kunnen geven en te w

erken met m

uziek. Verder denk ik wat te

kunnen bijdragen aan het apostolaat in de digitale w

ereld - ik zou bijvoorbeeld best wat aan m

arke-ting w

illen doen voor onze goede digitale produc-ten. En ten derde zou ik w

illen doen aan geloofs-vorm

ing voor jonge gezinnen: waar kunnen die

mensen terecht? D

at moet digitaal toch m

ogelijk zijn, zeker als je een chat-functie inbouw

t zodat het interactief w

ordt, én ze het thuis kunnen volgen. K

ies de onderwerpen van je katechese in overleg

met je publiek - de katechese voor m

ensen tussen de 18 en de 30 is nu een groot niem

andsland. Er is daar zo veel te doen, er is een echt verlangen en daar is voor de kerk heel veel te w

innen. Ik ben daar heel hoopvol over.

Wat is je m

eegevallen in de Orde?

Het is m

e opgevallen hoe menselijk m

en over het algem

een is. Dat w

as zo tussen de novicen, maar

ik merk het nu ook in de om

gang tussen de paters en broeders. D

e Orde heeft de m

eesten van hen de kans gegeven om

uit te groeien tot een betere versie van zichzelf, beter dan w

anneer ze geen lid van de O

rde zouden zijn. En dat zie je bij allemaal, hoe ver-

schillend ze ook zijn: de extroverten, de introverten, de brave hendriken, de ijveraars. En daarom

voel ik: ook voor m

ij is er een plek, het voelt als ‘een familie’.

Waar zou je een enthousiaste kandidaat voor

de Orde voor w

illen waarschuw

en?

Je loopt in de orde tegen dezelfde moeilijkheden

aan als bij je eigen familie: problem

en van comm

u-nicatie, of dat je steun nodig hebt en die niet krijgt. Je zult er aan m

oeten wennen dat je die steun heus

Portretten van sociale spiritualiteitSpiritualiteit is in de chris-telijke traditie nooit enkel een aanduiding voor een contem

platief leven

in afzondering of een priva-te geloofsbeleving. H

et is veel m

eer dan enkel een bew

eging 'naar binnen', naar het eigen innerlijk in relatie m

et het goddelijke. Spiritualiteit

impliceert

ook een beweging 'naar buiten'. D

e traditie van het N

ijmeegse Titus Brandsm

a Instituut legt vooral de nadruk op het proces van voortdurende om

vor-m

ing, persoonlijk maar ook van de sam

enleving. Vanuit die invalshoek w

ordt in dit boek een serie exem

plarische 'portretten' uit verleden en heden gethem

atiseerd en uitgediept. Het zijn portretten

van personen en bewegingen die sociaal engage-

ment verbonden m

et spirituele bewogenheid. H

et gaat daarbij om

historische beschrijvingen van wat

spiritualiteit maatschappelijk en structureel heeft

willen bew

erken. Deze benadering is voor velen m

in-der bekend, m

aar kan interessante inkijkjes bieden. Van Ignatius tot Berrigan, van Vincent de Paul tot het schuldhulpm

aatjesproject, en van Schleierma-

cher tot de Occupy-bew

eging: telkens weer gaat het

om de vraag hoe spiritualiteit de relatie m

et mede-

mensen in een nieuw

daglicht plaatst. M

et een bijdrage van Joep van Gennip (kerkhistori-

cus) over: Het bedrijfsapostolaat van de N

ederland-se jezuïeten in ignatiaans perspectief, 1946-1988: een introductie (p. 109-131).H

et boek is het resultaat van een samenw

erking tussen het Vincent de Paul C

enter (Nijm

egen) en het Titus Brandsm

a Instituut (Nijm

egen).N

aast de redactie (Herm

an Westerink, Toine van

den Hoogen, Inigo Bocken, Tjeu van K

nippenberg) w

erken aan dit boek mee: M

arc De Kesel, G

errit Steunebrink, D

olf Mulder, Joep van G

ennip en Eve-line van Buijtenen.

Uitgever: Berne M

edia, ISBN 978 90 8972 2171,

Heesw

ijk, november 2017.

https://

ww

w.berneboek.com

BOEKEN

wel krijgt als je er om

vraagt, maar je m

oet wel zelf

je mond open doen. Spontaan krijg je dat niet m

ak-kelijk aangereikt. Elkaar als jezuïeten bem

oedigen en bedanken, dat zou best w

at meer kunnen…

De leeftijdsopbouw

in onze Regio is een om

gekeerde pyramide en jij staat m

et een klein clubje onderaan. H

oe voelt dat?

Dat bedrukt m

e helemaal niet - ik w

eet dat vanaf het begin. D

e omgekeerde pyram

ide lijkt me voor

de oudere generaties veel moeilijker, w

ant die heb-ben daar gew

eldig aan moeten w

ennen. Het is hun

levenswerk dat niet kan w

orden voortgezet, er zijn daarvoor veel te w

einig jonge jezuïeten. Ik heb in de afgelopen tw

ee jaar wel een beeld gekregen

van de vele goede dingen die gedaan zijn. Ik heb nu het gevoel: w

e hebben nu als groep de vrijheid om

te kiezen. Terwijl in een niet zo ver verleden de

keuzes misschien al gem

aakt waren: al die w

erken m

oesten we voortzetten. H

et kan niet meer op die

manier van jonge jezuïeten in een bestaand w

erk schuiven. H

et zal op een andere manier gebeuren,

dat biedt weer nieuw

e kansen en ik zie mezelf daar

van harte in meedoen.

Interview

afgenomen door Jan Stuyt SJ

De eerste geloften van Thom

as Klein SJ in H

everlee



2627

ACTIVITEITEN

Oude A

bdij Drongen

VOED

SEL VOO

R ON

DERW

EG

zondagmorgenreeks.

Iedere eerste zondag van de maand.

Voor de kinderen van 5-11 jaar Godly Play en de

jongerengroep voor de leeftijd tussen 12-17 jaar.

* Zondag 3 juni 2018

- mevr. H

ilde Van Linden Telkens m

eer en beter (dan de anderen) of toch liever ‘m

agis’?

* Zondag 1 juli 2018

- Jos Moons SJ

Wat doe je eigenlijk als geestelijk begeleider?

* Zondag 5 augustus 2018

- André C

nockaert SJH

edendaagse ongeloof – Hoe om

te gaan met

intellectuele verwerpingen van het geloof?

PRAK

TISCH

Verloop:10.15 u: onthaal m

et koffie

10.30 u: lezing of getuigenis / kleuteropvang /

G

odly Play / geloofsgesprek

11.30 u: eucharistieviering12.30 u: aperitief en m

iddagmaal

Kosten:Lezing € 5,- O

pvang, Godly Play en jongerenprogram

ma € 1,-

Middagm

aal € 15,- (t.e.m. 14 jaar € 9,-)

Info en inschrijven:Vooraf inschrijven is niet nodig. Bij aankom

st kunt u intekenen voor het m

iddagmaal.

Info via 0032 (0)9 226 52 26 of via e-mail

[email protected]

FAM

ILIEDA

GEN

Them

a: GELO

OF: dagelijkse kost!

Van vrijdag 6 tot dinsdag 10 juli 2018(vijfdaagse)

Verlang je naar bezinning, maar kom

je er met de

kinderen niet aan toe? Ben je op zoek naar andere gelovige gezinnen om

ervaringen uit te wisselen?

Willen je kinderen ook w

el eens andere kinderen ontm

oeten die geloven? Dan zijn de fam

iliedagen iets voor jou!

Gezinnen(*) m

et kinderen tussen 0 en 20 jaar brengen sam

en enkele dagen door rond een bij-bels actueel them

a. Er wordt afw

isselend per gezin of in leeftijdsgroepen gespeeld, gedacht, gesport, gezongen, gebeden... en veel plezier gem

aakt.(*) U

iteraard zijn ook grootouders met kleinkinde-

ren welkom

!

Info en inschrijven:bij M

iriam van Beek m

iriam_van_beek@

hotmail.

com of 0472/

76 23 30http:/

/w

ww

.oudeabdij.be/fam

iliedagen.html

GEESTELIJ

KE O

EFENIN

GEN

tijdens de ZOM

ER11-20 juli en 21-30 juli 2018 - D

RON

GEN

25 juli-3 augustus 2018 - MA

ASTRIC

HT

PRAK

TISCH

Locatie, data en begeleidersD

rongen (I)A

chtdaagse: 11-20 juli 2018 (vijfdaagse 11-17 juli)begin 11 juli om

18 uur; einde op 17 of 20 juli na het ontbijt om

9 uur.

Begeleiders: p. Wauthier de M

ahieu, p. Marc

Desm

et, mw

. Rita Loyens, p. Dries van den A

kker, m

w. G

ery van der Vlies, mw

. Judith van der Werf,

p. Bart van Emm

erik, mw

. Hilde Van Linden

Drongen (II)

Achtdaagse: 21-30 juli 2018

(vijfdaagse 21-27 juli)begin 21 juli om

18 uur; einde op 27 of 30 juli na het ontbijt om

9 uur.

Begeleiders: mw

. Renate Cauw

els, p. Bert Daele-

mans, m

w. A

nnemarie den Blanken, p. Ben Frie,

p. Jos Moons, m

w. Rita Vandevyvere, s. Bastiaan

van Rooijen

Maastricht

Achtdaagse: 25 juli-3 augustus 2018

(vijfdaagse 25-31 juli)begin 25 juli om

18 uur; einde op 31 juli of 3 augustus na het ontbijt om

9 uur

Begeleiders: p. Walter C

eyssens, mw

. Marijke

Meinesz, p. W

iggert Molenaar, zr. C

laudia Theinert Kosten:D

rongen: voor een achtdaagse: € 595; voor een vijfdaagse: € 385M

aastricht: voor een achtdaagse: € 640; voor een vijfdaagse: € 422,50

Info en inschrijven:D

rongen: schriftelijk aanmelden vóór 25 juni

bij Renate Cauw

els voor de retraites in Drongen

(renate.cauwels@

oudeabdij.be, tel. +32 (9) 226 52 26)

Maastricht: schriftelijk aanm

elden vóór 10 juli bij C

laudia Theinert voor de retraite in Maastricht

(info@levensm

ozaiek.nl, tel. +31 (6) 151 619 83).

OP D

E FIETS MET G

OD

Ignatiaanse fietsretraite van 22-26 augustus 2018.Begeleiding: W

alter Ceyssens SJ en H

ilde Van Linden

Kosten: € 308 (inclusief begeleiding en volpension)Slaapt u m

et 2 op een kamer, dan ontvangt u

5% korting p.p. (€ 292,50)

U kunt zelf een kam

ergenoot aanbrengen of wij

brengen u in contact met een andere deelnem

er die ook een kam

ergenoot zoekt.W

ie somm

ige afstanden met de trein w

il afleggen (bv. de terugreis na een fietsdag) betaalt zelf nog de treinkosten voor zichzelf en voor zijn/

haar fiets (5 euro om

een fiets mee te nem

en op de trein)

Meer info:

mail of bel via activiteiten@

oudeabdij.be of +32 9 226 52 26

MA

GIS – Polen 2

018Van 14 tot en m

et 22 juli 2018 organiseren de jezuïeten een M

agis-evenement (zie kader), een

bijeenkomst voor jongeren (18-30 jaar) vanuit

heel Europa om spirituele activiteiten m

et elkaar te beleven. H

et programm

a biedt de mogelijkheid

om een unieke ervaring te delen op drie niveaus:

individuele groei, relaties met G

od en anderen en interculturele dialoog. G

astland dit jaar is Polen, m

et een slothappening in Lodz: w

ww

.magis2018.org

‘Magis’ betekent letterlijk ‘m

eer’In een prestatiegerichte m

aatschappij als de onze zou dat w

oordje ‘meer’ kunnen sugge-

reren dat we succesvol m

oeten zijn en beter dan de anderen. D

e ignatiaanse spiritualiteit w

il met dit begrip net op iets anders w

ijzen. ‘M

agis’ begint juist niet bij het presteren, maar

bij de dankbaarheid om G

ods tegenwoordig-

heid. Het is dus een uitnodiging om

blij te zijn m

et het leven door het als een geschenk te aanvaarden. H

et doel is niet jezelf op te hem

elen, maar dát na te streven w

aarvoor je geschapen bent: je leven te ontvangen als iets m

oois, en die schoonheid door te geven.

https://

ww

w.m

agislowcountries.org/

ww

w.biddenonderw

eg.org

Jezuïeten is een uitgave van de Nederlandse en de Vlaamse provincies van de Sociëteit van Jezus.

Het verschijnt viermaal per jaar en is bedoeld voor familieleden, vrienden, weldoeners en geïnteresseerden. Het blad is in principe gratis. Giften zijn altijd welkom, meer informatie hierover op pag. 2.

nr. 5

4 | z

omer

201

8A

fgif

teka

ntoo

r 300

0 Le

uven

1 *

Erke

nnin

gsnu

mm

er P

0045

83

Jezuïeten

“We weten niet waar we als ouder gefaald hebben, maar onze tiener wil op internaat”. Zo komen sommige ouders hun kind op internaat aanmelden. In Nederland bestaan ze niet meer, in Vlaanderen zijn er nog meer dan honderd. Als jongeren zich op het internaat van het Sint-Jozefcollege aanmelden, doen ze dit meestal om enkele specifieke redenen. Een grote groep, vooral meisjes, kiest heel bewust voor het samenleven met vrienden en vriendinnen. Veel jongens gaan dan weer voor de sportmogelijkheden en voor de structuur. Samen sporten, studeren, een actie op poten zetten… voeden hun hang naar avontuurlijkheid.

Een aantal onder hen beseft heel goed dat ze zich teveel laten afleiden en dat ze baat hebben bij de vastgelegde, stille (!) studiemomenten dankzij de sturende ogen van een studiemeester. Structuur is op internaat belangrijk, maar opvoeden is al lang meer dan een tiener in een maat-schappelijk aanvaard keurslijf dwingen(…) Opvoeders kunnen slagen in hun opzet omdat ze geloven in de groeikracht van jongeren. Ze weten uit ervaring dat terug-koppeling pas echt werkt als er een klimaat van bevestiging en beloning aanwezig is. Ook een tikkeltje humor is belangrijk voor de noodzakelijke deblokkering. De ware opvoeders beschikken daarenboven over een rotsvast geloof, noem het hoop, dat het ‘goed’ komt, ook als het moeilijk loopt. Dit is geen naïef vertrouwen. Het is een oervertrouwen in het wezen van de schepping. Een opvoeder die dit mysterie uitstraalt, is als een dansende ster die licht en ruimte schenkt.

Philip Brinckman

Internaatsdirecteur, Sint-Jozefcollege, Turnhout

Jezu eten - jezuieten.org · Jezuïeten 4.54 zomer 2018 Jezuïeten 5.54 zomer 2018 t dan uc-en h de de is lang aan-en. delijkheid enen. en. en indivi-tie-eit. e puzzel-elt dan e t

Documents