Top Banner
ry^ P L
38

J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

Apr 13, 2015

Download

Documents

J.D. Anderson
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

ry^

P L

Page 2: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 3: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

A SHORT LIST OF WORDS OF THEHILL TIPPERA LANGUAGE,

WITH THEIR ENGLISH EQUIVALENTS.

2Mso ofMofds of the language spoltcn bn $mfom of the

^nlhct .frontier.

COLLECTED BY

J. D. ANDERSON, Esq., c.s.,

Sub-divisional Officer, South Sylhet, during the cold season of 1SS3-S4.

To which have been added, for comparison, the Bodo (Kachari) equivalents takenfrom Mr. Brian Hodgson's Essay on the Koch, Bodo, and Dhimal tribes,

Calcutta, 1847; and from the Revd. Mr. Endle's Kachari Grammar,Shillong, 1884; also Lushai equivalents from the dialect spoken

by the Lushais of the Chittagong Frontier : these latter aretaken from Captain Lewis's exercises in the Lushai

Language, and are marked C.

SHILLONG:PRINTED AT THE ASSAM SECRETARIAT PRESS.

1885.

Page 4: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 5: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

A SHORT LIST OF WORDS OF THEHILL TIPPERA LANGUAGE,

WITH IHEIE ENGLISH EQUIVALENTS.

^Iso of oatords of the 3tanpa|je ajjohrn bn Cushats o)f th<{

£lglhei frontier.

COLLECTED BY

J. D. ANDERSON, Esq., c.s.,

Sub-divisional Officer, South Sylhet, during the cold season of 1S83-84.

To which have been added, for comparison, the Bodo (Kachari) equivalents taken

from Mr. Brian Hodgson's Essay on the Kooh, Bodo, and Dhimal tribes,

Calcutta, 1847; and from the Revd. Mr. Endle's Kachari Grammar,Shillong, 1884; also Lushai equivalents from the dialect spoken

by the Lushais of the Chittagong Frontier : these latter are

taken from Captain Lewis's exercises in the LushaiLanguage, and are marked C.

SHILLONG:PRINTED AT THE ASSAM SECRETARIAT PRESS.

1885.

Page 6: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 7: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

a0AW

Page 8: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 9: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

A SHORT LIST OF WORDS OF THE HILL TIPPERALANGUAGE, WITH THEIR ENGLISH

EQUIVALENTS.

Alsc of Words of the Language spoken by the Lush a is

of the sylhet frontier, collected by j. d. anderson,Esq., c.s., Sub-divisional Officer, South Svlhet,

DURING THE COLD SEASON OF 1883-84.

NATURAL PHENOMENA—

Page 10: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 2 )

Page 11: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 12: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 13: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 3 )

Hill Tippera. Lushai. Bodo.

Shoulder ... Nadar ...

Armpit ... Natengkalo

Palm ... Yapha ... Nakut maja Thaika.

(kut pd C).

Back of hand... Yaphkung... Nakut mariye.. Bikhiing.

Hand ... Y&si ... Nakut maja Akhai.

(kut C).

Right hand . . . Yakra ... Agdd.

Left „ ... Yakachi ...

Finger ... Y&shi hang- Nakut rojang Nashi.

sha. (dziing C).

Thumb ... Y&shima ... Nakut pui Nashima.

(dzung pui C,.

Three next ... Yasisa ... Nakut chul,

nakutlai, mo-kut lai.

Little finger ... Yasi katoi ... Nakut-te ...

Nail ... Ydsikur mat- Namating (tin Nashi gur.

ing (tin C.) C).

Toenail ... Nakemating. . . Nashi gur.

Leg ... Yakung ... Atheng.

True leg ... Yapatha ... El C. ... Ditto.

Thigh ... Yaphung ... El-pui, mul- Phenda, phe'ra.

pui C.

Elbow; knee ... Yasuku ... Nakake: nake- Hanthu.

m an g k h u(knee): kiew

C.

Ankle ... Yathek ... Nake chum Yagreng.(inside),nak ema ru(outside).

Heel ... Y&karay ... Hpe-khong C. Ydpha doudoi.

Foot ... Y&phasalai... Ke-pd C. ... Atheng.

Toe ... Yasisa (as in Nakemarige Atheng nashi.

hand) (dziing, or

hpe- pui, &c,C.)

Sole ... Yapha tala Talkha.

Bone ... Bekereng ... Naru (a-ruk Begeng.

C.)

Page 14: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

Makhang.Megan.Mushugur.Moishram.

( 4 )

Hill Tippera. Lushai. Bodo.

Flesh ... Bahan ... Ati, shd C. ... Bidat.

Blood ... Thin ... Tih C. ... Thoi.Vein ... Narattari (tah

C)Face ... Mukhang ... Hinai C.

Eye .y* Makol;nakun. Namit(mi'tC.)Eye-brow ... Murku ... Mi't-ko C. ...

Eye-lash ... Mahobikhanu. Narnitmul (mi-

hmul C.)

Eye-lid ... Makolbar;na- Mit-vun C. ...

kun bhar.

Nose ... Bukung; kun- Nanargo.

Nostril ... Bukung balam

Forehead ... Chabam ; ma- Tchul C.

chal.

Cheek ... Khanga ... Namaikhang(biung C.)

Chin ... Khawalag ... Mukha (kha-

bey C.

)

Ear ... Khunju ... Nakiir (beng

Beard ... Khochag ... Nanorkhamul(khabey mulC.)

Moustache ... Hengwari ...

Mouth ... Bukhu ... Khum C.

Lip ... Kuchui ... Naner (he C).

Tooth ... Wa ; nangama NahaJaw ... Kuw&i thdi ...

Tongue ... Ba salai, beha- Na malay (lei

nay. C.)

Palate ... Kaucha khd...

Breast (male 1 ... Khaklap ... Nachang,, (female) Abu ... Naranu

Nipple ... Abu bukhu ...

Waist ... Chung ... NakongHip ... Khich lang ... KhelBackside ... Nejang, napon Kithathai.

tibian.

Ganthang.

Bolong,

dung.

Zabam.

Khulai.

Khukhap.

Khama.

gu-

Khuga.Kusuthi,gush-thoi.

Hathai.

Hagma.Silai.

Jerkh6ng.Jarba.

Abu.Abu biju.

Page 15: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 16: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 17: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 18: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 6 )

Bill Tippera.

The midday Dibarni mai

meal. chao.

The evening Sarini mai

meal. cliao.

Clothes ... Ri

Man's clothes... Boini ri

Woman's „ ... Boiruni ri ...

Lushai. Botlo.

S a n j i p li umikham.Hi.

Games ... Thungndni ...

Bracelet ... Mathiya

Eing ... Yashitham...Earring ... Khum kanu...

QUADRUPEDS—

Hingzhansa-ni

hi.

Gelenai.

HtiC. ... Ndch&ng,Asan.

Dzung-bun C. Nashitham.

Beng-bey C. ..

ig foxFlyin<

MonkeyBig monkeyTomcat

Female cat

TigerLeopardDogBitch

PupOtter

Bear

... Taukbak

... Makhra

... Longapura ..,

... Aming chala..

... Aming burii..,

.V. Macha

... GegumaJ-. Choi, sui

... Suima

... Sui sd

... Matkam... Gong

Bilin.

Dzong C. ... Mokhora.

Ameng (dzaw- Mouji jola.

teyC.)Mouji jo.

... Mosa,Chitia mosd.

... Suim&jola.Suimd jo.

Sakei C.

Ui

Elephant ... M a i y o n g,maitang.

Elephant's Gu sundoi ..

trunk.

„ tusk ... Maiyong bua.

Rhinoceros ... Gonta

Hog ... WakBuffalo ... Michip

Matham.Savom, SamongJMafur.CShaipuik (sai Moidet.

C.)

Sundi.

Nipathal.

Gar.

Vak ... Omd.Cheloi tang Moisho.(male), cheloi

n u p a n g(female).

Page 19: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 20: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 21: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

t 7 )

Page 22: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 8 )

Hill Tippera. Lushui.

<*oose ... Takhum raj- V&tawk C. ...

ff&ag-

Egg ... Butui ... Artui C.

Feather ... Bakra ... Sava hmulC. .

Bill ... Bukhu ...

Head ... Bukhrop ...

Tail ... Khitung ... Araei C.

Nest, den ... Bathop ... Buk C.

REPTILES—Alligator ... Khurum boi...

Snake ••'• Chibu ... Marul(rulC)Cobra ... Kangsom ...

Frog ... Yangla ...

FISH—Fish ... A, gna ... NgaRohu ... Akchak ...

Shail ... Sikambu ...

INSECTS—Insect ... Yong ...

Fly ... Themmai ... Hto C.

Spider ... Beng ...

„ web ... Nau ...

Butterfly ... Bangbrai ...

Moth ... Khibuma ...

Bee ... Piya ...

Hornet ... Piyau ...

Mosquito ... Thampui ...

Flea ... Yangkha ...

Ant ... Moishu rum... Ling-kin C. ..

.

Centipede ... Sindrai ...

Honey ... Piya butai ...

Wax ... Munday ...

VEGETABLE PRODUCTS—Paddy ... Mai chelam; BuCotton ... Khul. ... La CCotton tree ... Khulphang... La-kung C ...

Til ... Siping ...

Greens ... Moi thung ...

Bodo.

Dau, dui.

Gang.Khuga.

Lanzai.

Bithop.

Zibau.

Rial.

Imbu bongla.

m.

Impho.Thampoi.Benid.

Bema dong.

Kanteola.

Ditto.

Bere.

Bere khdn-grai.

Thampoi gang-Jang.

Mochd ram.Chelemla.

Godoi.

Miishuthd.

Mai.

Khun.Khiin phang.Sibing.

Moi kri.

Page 23: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 24: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 25: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 9 )

Page 26: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

FirewoodCoal

AshesCowdung

(

Hill Tippera.

... Bal

... Hangar (B).

... Thdpld

... Mushokhi ,

10 )

Lu8hai.

Aviit C.

(dry)... rarffkha

Bodo.

Ban.

(Hangar.)

Hatopla.

Mushokhi.

NATURAL AND SOCIAL RELATIONS—Man (homo) .

A man (yir) .

WomanSucking babe

BaragChaldBuruiApichha.

... Mi C.

... Mi pd, CMansui.

Hod.

Hmei tchia C . Hingzhausd.

Weaned child . Cheray

Old man,, woman

Naite

Pasal sanaite]

. (male);_ 1^

I JNupang sanai-

[ rte (female.)

J

Burka chd ... Atarpd. ... Bard... Atdrnu... Ruthar(tldng-

valC.)woman Burui sikla... Gnuwak

Burka chuUnmarried man Sikld

Bride ... Biki ...

Widow ... Rdnclijiu ... Hmei-htai ... Bdndi, rdndi.

Whore ... Sinddl

Child ... Jald (male); ju Nao-pang, C... Fisd, fisd-zu

(female). (female).

Relations ... Jaiti ... Anao, lai-tchi, Gushti.

C.

Rapa C ... Phd.

Nu C ... Md.U C ... Da, bifang.

NaoC ...

Farnu, u, C . . . Bina nou.

Father ... PhdMother ... MdElder brother . DadaYounger „ . AngphdyangSister ... BdiGrandfather ... Dddd ... Pu CGrandmother..; Ndnii ... Pi CFather's bro- Ayang (older);

thers. k h u r a (if

younger),Kdkd (do).

Father's sister. Pi (pishi) ... Ni, nin, CMother's bro- A y d n g (if

ther older); mdmd(younger).

Abo.Aboi.

Ayong.

Anoi.

Amai.

Page 27: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 28: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 29: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

III )

Hill Tippera, Lushai,

Mother's sister. Atoi. ...

Paternal cousin. Angpayung(younger);dada (older)

Marriage . . . Khai jalaikha

.

Father-in-law... Ankra ...

Mother-in-law . Ma; ankraju .

Brother-in-law . Amprang rang

Sister-in-law ... Arnprdngrangju.

Friend ... Kiching ... A-htien C ,

Enemy ... Nai cheleon...

Other caste ... Hakchalnibarak.*

Of one caste ... Chini sampanibarak.

Guest ... Bairati ...

Master . . . Buba gra ...

Debtor ... Banda ...

Puja ... Saman kha-

layu.

Priest ... Achay ...

Sorcerer ... Muanikhalayukohshd jalayu.

Panchayat ... Kuthumjalayu.

ABSTRACT TERMS—Age ... AyukBirth ... Achaika ...

Parturition ... Bakha ...

Cremation ... Hok sang nani

( man-burn-ing).

Motion (going). Thangdi ... Kul (go) C.

Body . . . Bashag . . . Pang CDying ... Thiyan ... Hti CName .X Mung ... Ahming CMind ... BakhaDebate ... Wti jalaiyu ...

• Bukch»l = far, ni = of, barak = man.

Bodo.

Madoi./

m

Ada, agai.

Haba khdmnu.(to marry.)

Apha.

Bibudng.

Gushti.

Hathru.

Malaicho.

Alashi.

Grd.

Midai hodong,

khulum - nu(to worship).

( Deoshi )

.

Daina.

Upzidong.

Gothoi saunu

(corpse-burn-

ing).

Thangni.Madam.Thoini.

Nau.Gdsho.

Page 30: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

MemoryForgetfulness.

Number

Desire

CauseAttempt

Hunger

Thirst

AbuseShame

TIME-

DayNightMorning

MiddayEveningMoonrise

Moonset

MonthYearTo-day

To-morrowYesterday

NowNever

Often

1 12 )

Hill Tippera. Lushai. Bodo.

. Moito ... Shutrung.

. Poukhwa . . . Hte-nghil (for- Baugar-nu (to

get) C forget).

. Theka ranni Shanno.

(he counts ?)

. Burni ... Ngai C ... Namai-nu (to

wish).

. Shamung ...

. Kushti khlai-

nen.

. Bhab; maiyu; Ril-tum-buk C. Ukhuinu (to

khaiku;o be hungry)

.

khwiyu.. Tui kango ... Hal ... Gangdong.. Khar raiya ... Rai kham.. Laduika ... (Lajyo).

. Shalcha ... Ni (tschunC). San.

.. Hoir ... Jan (dzan C). Hor.

.. Aikha ... Avar (tchaw- (Fungau).fak-hmdC)

.. (Dibor) ... Sanjaphya.

. . Shal thduka . Tlai-lama C... Mana.

.. Tal kakha ... Nokhabirkhat-bai (the moonrose).

.. Tal thaika ... Nokhabir hab-

bai (the moonset).

,. Tal cha ... Tla C ... Dan.. Bi cha ... Kiim C ...

. Tini ... Tukina, voina, Dini.

C.

. Khanap . . . Nuktuka C . . . Gabun.. . Miyu thauka. . . Nimina C ... Mia.

(gone).

,. Tabu ... Da, dasu, ddnu.

,. Ongotak ... Ngai-loh-veyC

, . Niti niti ... Khanlekhanle.

Page 31: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 32: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 33: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

( 13 )

Page 34: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 35: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language
Page 36: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

THIS BOOK IS DUE ON THE LAST DATESTAMPED BELOW

AN INITIAL FINE OF 25 CENTS 1

WILL BE ASSESSED FOR FAILURE TO RETURNTHIS BOOK ON THE DATE DUE. THE PENALTYWILL INCREASE TO 50 CENTS ON THE FOURTHDAY AND TO $I.OO ON THE SEVENTH DAYOVERDUE.

Page 37: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language

GaylamountPamphletBinder

Gaylord Bros.. Inc.

Stockton, Calif.

T.M. Reg. U.S.PaJ

K40U98

THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA LIBRARY

U.C.BERKELEY LIBRARIES

CD47Dm3^T

Page 38: J.D. Anderson- A Short List of Word of a Hill Tippera Language