Jazz

JAZZ JAZZ ETA ETA

BLUESBLUES

KOKAPEN HISTORIKOAKOKAPEN HISTORIKOA

Jazz-a XX.mendearen hasieran sortu Jazz-a XX.mendearen hasieran sortu zen Estatu Batuetan.zen Estatu Batuetan.

MUSIKAMUSIKA

https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=9tpMhl1W9-o

33 MINUTUA33 MINUTUA

MUSIKAREN EGOERAMUSIKAREN EGOERA

EZAUGARRI MUSIKALAKEZAUGARRI MUSIKALAK

ESTILOAK: ESTILOAK: Ragtime, New Orleans eta dixiland Ragtime, New Orleans eta dixiland estiloekin hasi zen jazz-a.estiloekin hasi zen jazz-a.

SWING-A:SWING-A:Swing-a (zabua) da jazz-aren Swing-a (zabua) da jazz-aren ezinbesteko abiadura. Biko edo lauko konpasen ezinbesteko abiadura. Biko edo lauko konpasen aldi ahulen azentuaziotik sortua da.aldi ahulen azentuaziotik sortua da.

BAT-BATEKOTASUNABAT-BATEKOTASUNA: Oinarrizko gaiaren melodia-: Oinarrizko gaiaren melodia-lerroa, haren harmonizazioa aldatu gabe, nork lerroa, haren harmonizazioa aldatu gabe, nork bere erara eta bat-batean berriro sortzean datza bere erara eta bat-batean berriro sortzean datza osagai hau.osagai hau.


BLUE NOTEAKBLUE NOTEAK: Jatorri afrikarreko blues-aren , : Jatorri afrikarreko blues-aren , melodiako bi nota aldakor (III. eta VII. graduak) melodiako bi nota aldakor (III. eta VII. graduak) dira.dira.

SONORITATEAK ETA ESALDIAKSONORITATEAK ETA ESALDIAK: Jazz-aren : Jazz-aren osagarri da, beltzena. Giza ahotsaren osagarri da, beltzena. Giza ahotsaren adierazkortasuna da.adierazkortasuna da.

BIKO ETA LAUKO KONPASAKBIKO ETA LAUKO KONPASAK: Zuzendariak : Zuzendariak musikariei jotzen hasi aurretik esaten die musikariei jotzen hasi aurretik esaten die konpasaren zein aldi hartu behar duten.konpasaren zein aldi hartu behar duten.

INSTRUMENTUAKINSTRUMENTUAK

BandurriaBandurria

SaxofoiaSaxofoia

PianoaPianoa

TronboiaTronboia

KontrabaxuaKontrabaxua

TronpetaTronpeta

KlarineteaKlarinetea

FlautaFlauta

BANDURRIABANDURRIA

SAXOFOIASAXOFOIA

PIANOAPIANOA

TRONBOIATRONBOIA

KONTRABAXUAKONTRABAXUA

TRONPETATRONPETA

KLARINETEAKLARINETEA

MUSIKARI FAMATUAKMUSIKARI FAMATUAK

FITZGERALDFITZGERALD

Jazz-kantari Jazz-kantari estatubatuarra estatubatuarra (Newsport News, (Newsport News, Virginia, 1918-). Gerra Virginia, 1918-). Gerra ondoko joera ondoko joera modernoak kantan modernoak kantan intregratu zituen eta intregratu zituen eta estilo anitz landu estilo anitz landu zituen, teknika handiz zituen, teknika handiz eta erregistro zabalez eta erregistro zabalez betiere. Bere ahots betiere. Bere ahots zoragarria hobetu du zoragarria hobetu du bere bizitzan zehar. bere bizitzan zehar. Ederki asko jotzen du Ederki asko jotzen du xirula. Kontralto xirula. Kontralto bikaina du.bikaina du.

LOUIS AMSTRONGLOUIS AMSTRONG

Tronpetajole eta Tronpetajole eta abeslari ospetsua abeslari ospetsua izan zen (Chicago, izan zen (Chicago, 1890 – New York, 1890 – New York, 1971)1971)

18 urte zituelarik Kid 18 urte zituelarik Kid Orly bandan sartu Orly bandan sartu zen. 1922. urtean zen. 1922. urtean Chicagora joan zen Chicagora joan zen eta Credle Jazz Band-eta Credle Jazz Band-an sartu zen. Orduan an sartu zen. Orduan King Oliverrek King Oliverrek zuzentzen zuen zuzentzen zuen banda hori. banda hori.

JOHN COLTRANEJOHN COLTRANE

John Coltrane (Hamlet, John Coltrane (Hamlet, 1926ko irailaren 23a – 1926ko irailaren 23a – New York, 1967ko New York, 1967ko uztailaren 17a), Trane uztailaren 17a), Trane goitizenez ezagutua, goitizenez ezagutua, estatubatuar saxofoi estatubatuar saxofoi jole eta jazz jole eta jazz konposatzaile bat izan konposatzaile bat izan zen. Nahiz eta oso zen. Nahiz eta oso polemikoa izan, polemikoa izan, jazzeko historian izan jazzeko historian izan den musikorik den musikorik garrantzitsuenetako garrantzitsuenetako eta itzal handienetako eta itzal handienetako bat da.bat da.

BILLIE HOLIDAYBILLIE HOLIDAY

CHARLIE PARKERCHARLIE PARKER

THELONIOUS MONKTHELONIOUS MONK

DUKE ELLINGTONDUKE ELLINGTON

COUNT BASIECOUNT BASIE

CHARLES MINGUSCHARLES MINGUS

KOKAPEN HISTORIKOAKOKAPEN HISTORIKOA

Blues-a XIX.mendearen amaieran Blues-a XIX.mendearen amaieran sortu zen Afrikatik etorritako sortu zen Afrikatik etorritako beltzengatik(Esklaboak).beltzengatik(Esklaboak).


Genero honetan artisten ezaugarri Genero honetan artisten ezaugarri pertsonalak sartzen dira lanetan.pertsonalak sartzen dira lanetan.

Hasieran gai askok 8 konpaseko Hasieran gai askok 8 konpaseko egiturak zituzten eta 30. egiturak zituzten eta 30. hamarkadan 12 konpasekoakhamarkadan 12 konpasekoak

INSTRUMENTUAKINSTRUMENTUAK

Instrumentu printzipal nagusia Instrumentu printzipal nagusia Guitarra da.Guitarra da.

MUSIKARI FAMATUAKMUSIKARI FAMATUAK

ERIC CLAPTONERIC CLAPTON

Eric Patrick Clapton Eric Patrick Clapton Shaw (Ripley, Surrey, Shaw (Ripley, Surrey, Ingalaterra, 1949ko Ingalaterra, 1949ko abuztuaren 12a) rock abuztuaren 12a) rock eta blues gitarra-eta blues gitarra-jotzaile eta abeslari jotzaile eta abeslari ingelesa da. ingelesa da. Slowhand ezizenez Slowhand ezizenez ezagutzen dute, ezagutzen dute, euskaraz esku motela euskaraz esku motela esan nahi duena.esan nahi duena.

BIG WALTER HORTONBIG WALTER HORTON

Big Walter Horton Big Walter Horton edo Walter "Shakey" edo Walter "Shakey" Horton (Horn Lake, Horton (Horn Lake, Mississippi, AEB, Mississippi, AEB, 1917ko apirilaren 6a - 1917ko apirilaren 6a - Chicago, AEB, Chicago, AEB, 1981eko abenduaren 1981eko abenduaren 8a) Estatu Batuetako 8a) Estatu Batuetako blues abeslari eta blues abeslari eta harmonika-jotzailea harmonika-jotzailea izan zenizan zen

B.B KINGB.B KING

B. B. edo B.B. King, B. B. edo B.B. King, jaiotzez Riley jaiotzez Riley Benjamin King (Itta Benjamin King (Itta Bena, Mississippi, Bena, Mississippi, AEB, 1925eko AEB, 1925eko irailaren 16a) irailaren 16a) estatubatuar blues estatubatuar blues kantaria eta gitarra-kantaria eta gitarra-jotzailea da.jotzailea da.

GARY MOOREGARY MOORE

Robert William Gary Robert William Gary Moore (Belfast, Ipar Moore (Belfast, Ipar Irlanda, 1952ko Irlanda, 1952ko apirilaren 4a - apirilaren 4a - Estepona, Espainia, Estepona, Espainia, 2011ko otsailaren 6a) 2011ko otsailaren 6a) gitarrajole eta abeslari gitarrajole eta abeslari irlandarra izan zen, irlandarra izan zen, batez ere blues arloan batez ere blues arloan nabarmendu zena. nabarmendu zena. Gitarrarekin zuen Gitarrarekin zuen trebezia lehenbiziko trebezia lehenbiziko aldiz jendaurrean Thin aldiz jendaurrean Thin Lizzy taldearekin Lizzy taldearekin bateraz joaz erakutsi bateraz joaz erakutsi zuenzuen

MUDDY WATERSMUDDY WATERS

McKinley MorganField McKinley MorganField (Issaquena konderria, (Issaquena konderria, 1915eko apirilaren 4a 1915eko apirilaren 4a - Westmont, 1983ko - Westmont, 1983ko apirilaren 30a), Muddy apirilaren 30a), Muddy Waters ezizenaz Waters ezizenaz ezagunagoa, Blues ezagunagoa, Blues musikari musikari estatubatuarra izan estatubatuarra izan zen, Chicagoko zen, Chicagoko bluesaren aitatzat bluesaren aitatzat hartzen dena. hartzen dena. Halaber, Britainia Halaber, Britainia Handiko bluesaren Handiko bluesaren sorreran eragin sorreran eragin handia izan zuen.handia izan zuen.

AMAIERAAMAIERA

Jazz

Education